Samenvatting. Natura 2000 Beheerplan. Polder Zeevang

Samenvatting Natura 2000 Beheerplan Polder Zeevang

Concept

Kenmerk R018-4587070EJK-V01

Verantwoording Titel

Samenvatting

Opdrachtgever

Auteur(s)

Provincie Noord-Holland Eric Versteeg Edmee Jongkind

Projectnummer

4587070

Projectleider

Aantal pagina's Datum

Error! Reference source not found.

Handtekening

Colofon Tauw bv Vestiging Amsterdam Zekeringstraat 43 g Postbus 20748 1001 NS Amsterdam Telefoon +31 20 60 63 22 2 Fax +31 20 68 48 92 1

Dit document is eigendom van de opdrachtgever en mag door hem worden gebruikt voor het doel waarvoor het is vervaardigd met inachtneming van de rechten die voortvloeien uit de wetgeving op het gebied van het intellectuele eigendom. De auteursrechten van dit document blijven berusten bij Tauw. Kwaliteit en verbetering van product en proces hebben bij Tauw hoge prioriteit. Tauw hanteert daartoe een managementsysteem dat is gecertificeerd dan wel geaccrediteerd volgens: -

NEN-EN-ISO 9001

Samenvatting Natura 2000 Beheerplan - versie 1 - Concept

3\!Invalid

Concept


4\!Invalid


Concept


Inhoud Verantwoording en colofon .......................................................................................................... 3 1

Natura 2000 Beheerplan ............................................................................................... 7

2

Doelen .......................................................................................................................... 11

2.1

Welke Natura 2000-doelen zijn benoemd voor de Polder Zeevang? ............................ 11

2.1.1

Wat houdt dat concreet in? ........................................................................................... 11

3

Wat betekent Natura 2000 voor u? ............................................................................ 15

3.1 3.2 3.2.1

Bestaande activiteiten ................................................................................................... 15 Nieuwe activiteiten ........................................................................................................ 15 Natuurbeheer ................................................................................................................ 16

3.2.2 3.2.3 3.2.4

Waterbeheer.................................................................................................................. 16 Nieuwe recreatievoorzieningen ..................................................................................... 17 Evenementen ................................................................................................................ 17

3.2.5 3.2.6 3.2.7

Woningbouw.................................................................................................................. 17 Bedrijven, infrastructuur en luchtvaart ........................................................................... 17 Uitbreiding van bestaande of nieuwe agrarische activiteiten ........................................ 18

4

Drie voorbeelden ......................................................................................................... 19

5

Monitoring en handhaving ......................................................................................... 22


5\!Invalid

Concept


6\!Invalid


Concept


1 Natura 2000 Beheerplan Om de natuur in Europa te behouden, heeft de Europese Unie ‘Natura 2000’ in het leven geroepen. De Europese Unie heeft zichzelf het doel opgelegd om de achteruitgang van de ‘biodiversiteit’ – de verscheidenheid aan soorten - te stoppen. Dit wordt onder andere bereikt door een netwerk van beschermde Natura 2000-natuurgebieden te realiseren. De natuur beleven, gebruiken en beschermen; daar draait het om in de Natura 2000gebieden. Planten, vogels en andere dieren vinden er de bescherming die nodig is om de soorten en leefgebieden in stand te houden. Recreanten, agrariërs en ondernemers maken gebruik van deze gebieden. Voor elk Natura 2000-gebied moet een beheerplan worden opgesteld. In het beheerplan staat beschreven hoe bescherming van het natuurgebied en gebruik ervan samen kunnen gaan. Nederland telt 162 Natura 2000-gebieden. Polder Zeevang is één van de vijf gebieden in Laag Holland waarvoor nu een beheerplan in de maak is. Dit is een samenvatting van het concept beheerplan voor Polder Zeevang. Dit concept beheerplan is in nauw overleg met eigenaren, gebruikers en andere belanghebbenden tot stand gekomen. Door middel van informatieavonden en ‘werkplaatsen’ zijn de burgers, agrariërs, jagers, de industrie en de recreatiesector betrokken in het proces tot nu toe. Ook is rekening gehouden met lopende projecten en discussies in het gebied. Zo is er gebruik gemaakt van de ‘Business Case Zeevang’, waarin maatregelen worden genomen om de waterkwaliteit te verbeteren en om bodemdaling tegen te gaan. Dit concept beheerplan is door Gedeputeerde Staten vrijgegeven voor consultatie. Deze consultatie is bedoeld om alle betrokken organisaties, bewoners en gebruikers van het Natura 2000-gebied voorafgaand aan de formele inspraak op informele wijze de gelegenheid te geven om te reageren op de inhoud van het concept beheerplan. Om belanghebbenden zo intensief mogelijk te betrekken, is er een schriftelijke consultatieronde en een openbaar toegankelijke informatieavond. De reacties zullen worden verwerkt in het ontwerp beheerplan. Daarna zullen Gedeputeerde Staten en de Staatssecretaris van EL&I het ontwerp beheerplan vaststellen (zomer 2011). Hierna volgt een officiële inspraakprocedure volgens de Algemene wet bestuursrecht (Awb).


7\!Invalid

Concept


Begrenzing Natura 2000-gebied Polder Zeevang

8\!Invalid


Concept



9\!Invalid

Concept


2 Doelen Het Natura 2000-beheerplan heeft twee doelen. Aan de ene kant beschrijft het plan de zogenaamde ‘Natura 2000-doelen’. Het gaat daarbij niet alleen om ‘instandhoudingsdoelstellingen’, maar ook om de maatregelen die genomen moeten worden om die doelen daadwerkelijk te bereiken. Aan de andere kant geeft het beheerplan aan in hoeverre bestaande of nieuwe activiteiten in en om het gebied kunnen (blijven) plaatsvinden, zonder dat die doelen in gevaar komen. Kortom, een beheerplan dient vooral om duidelijkheid te geven aan de ‘gebruikers’; de bewoners en de ondernemers in en om de Polder Zeevang. Kunnen alle bestaande activiteiten door blijven gaan of moet er aan bepaalde voorwaarden worden voldaan? Is het nodig om voor nieuwe activiteiten een vergunning aan te vragen? Op dit soort vragen geeft het beheerplan antwoord. Als Gedeputeerde Staten en de Staatssecretaris van EL&I het plan definitief vaststellen, staat de inhoud voor zes jaar vast.

2.1

Welke Natura 2000-doelen zijn benoemd voor de Polder Zeevang?

De gebieden die vallen onder de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn moeten uitgroeien tot een Europees netwerk van natuurgebieden: het Natura 2000-netwerk. Polder Zeevang is alleen aangewezen als Vogelrichtlijngebied.

2.1.1

Wat houdt dat concreet in?

Voor Polder Zeevang gaat het om het behoud van het rust- en foerageergebied van negen vogelsoorten: Kleine Zwaan, Kolgans, Grauwe Gans, Brandgans, Smient, Goudplevier, Kievit, Grutto en Wulp. Ook gaat het om het behoud van het leefgebied van de Meervleermuis.


11\!Invali

Concept


Grutto (foto: Doorn-Meyne, Landschap Noord-Holland)

Om deze leefgebieden te behouden, zijn geen grootschalige ingrepen nodig. De belangrijke functie van de Polder Zeevang voor de broedende weidevogels blijft dan ook onaangetast. Wel zijn op termijn maatregelen nodig om de leefgebieden duurzaam in stand te houden. Voor de komende zes jaar (de duur van de eerste beheerplanperiode) zijn nog geen maatregelen nodig. Voor de periode daarna zal worden aangesloten bij maatregelen uit de zogenaamde ‘Business Case Zeevang’. Hierin staan maatregelen om het open agrarische landschap in combinatie met natte natuur te behouden. Het gaat bijvoorbeeld om maatregelen om bodemdaling tegen te gaan en het creëren van plas-draspercelen. Een goed beheer van de gebieden, gericht op de Natura 2000-doelen, blijft natuurlijk nodig. Verder komt er onderzoek naar de mogelijke effecten van ganzen en smienten op andere Natura 2000-doelen. Wellicht dat op basis van dit onderzoek in de volgende beheerplanperiode extra maatregelen nodig zijn.

12\!Invali


Concept



13\!Invali

Concept


3 Wat betekent Natura 2000 voor u? Volgens de wet is het niet toegestaan om activiteiten uit te voeren die schadelijk zijn voor de Natura 2000-doelen. Het beheerplan moet duidelijk maken wat dat voor u betekent. Kunt u uw huidige activiteiten gewoon voortzetten of niet? Heeft u een vergunning nodig voor een nieuwe activiteit?

3.1

Bestaande activiteiten

Een belangrijke functie van het beheerplan Natura 2000 is dat het aangeeft welke ‘activiteiten’ in en om Polder Zeevang – eventueel onder bepaalde voorwaarden - de Natura 2000-doelen voor het gebied niet in gevaar brengen en dus zijn toegestaan. Om dit te kunnen beoordelen, zijn de activiteiten die op dit moment in en om het gebied plaatsvinden, ofwel de ‘bestaande activiteiten’, getoetst op hun mogelijke effecten op de Natura 2000-doelen. Ook is een ‘toetsingskader’ voor nieuwe activiteiten opgesteld. Uit de toetsing is gebleken dat bijna alle bestaande activiteiten niet schadelijk zijn. Soms zijn wel voorwaarden gesteld aan de omvang, de tijd en de locatie van de activiteiten. De voorwaarden sluiten aan bij de gangbare praktijk. Voldoen bestaande activiteiten niet aan deze voorwaarden en komen daardoor de Natura 2000-doelen in gevaar, dan geldt een vergunningplicht.

In het Natura 2000-gebied vinden veel menselijke activiteiten plaats van maaien tot schaatsen. (Foto’s: N. Hogeweg en L. Doornhein, Landschap Noord-Holland)

3.2

Nieuwe activiteiten

Nieuwe activiteiten mogen niet leiden tot negatieve effecten op Natura 2000-doelen. Bovendien geldt dat activiteiten zowel binnen als buiten het gebied, een effect kunnen


15\!Invali

Concept


hebben op die doelen. Dat betekent dat ook activiteiten buiten de grenzen vergunningplichtig kunnen zijn op grond van de Natuurbeschermingswet. Nieuwe activiteiten kunnen een negatief effect opleveren als ze leiden tot: • •

Toename van licht, geluid (tot >45dB(A)) of betreding van de leefgebieden van vogels die gevoelig voor verstoring zijn Veranderen of vernietigen van de leef- en foerageergebieden van de soorten waarvoor Natura 2000-doelen zijn gesteld.

Nieuwe activiteiten zullen dus op deze aspecten getoetst moeten worden. Als er kans is op effecten, betekent dat niet dat dergelijke activiteiten helemaal niet zijn toegestaan. Zijn er niet of nauwelijks effecten te verwachten, dan is geen vergunning nodig. Bij twijfel is het wel aan te raden dit aan de provincie voor te leggen. Zijn er wél effecten te verwachten, dan zal er een vergunning in het kader van de Natuurbeschermingswet 1998 moeten worden aangevraagd. Vaak kunnen de effecten worden voorkomen door het nemen van mitigerende maatregelen. Deze maatregelen kunnen worden vastgelegd in een vergunning. Met een vergunning kan de activiteit alsnog doorgaan. Hieronder staat voor een aantal nieuwe activiteiten een toelichting. Het gaat om activiteiten die in of nabij het Natura 2000-gebied verwacht worden: • • • • • • •

Natuurbeheer Waterbeheer Nieuwe recreatievoorzieningen Evenementen Woningbouw Uitbreiding of nieuwe aanleg van bedrijven, infrastructuur en luchtvaart Uitbreiding van bestaande of nieuwe agrarische activiteiten

Deze activiteiten staan hierna puntsgewijs beschreven. 3.2.1

Natuurbeheer Nieuwe activiteiten die nodig zijn voor het beheer van het Natura 2000-gebied zijn vergunningvrij, tenzij er een kans bestaat dat negatieve effecten op andere Natura 2000doelen optreden. Dit betekent in de praktijk dat veel projecten en onderzoeken in het kader van natuurbeheer wel degelijk vergunningplichtig zijn. 3.2.2

Waterbeheer

Eenmalige of niet-jaarlijkse werkzaamheden worden gezien als nieuwe activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn grootschalige (kwaliteits)baggerprojecten. De vogels zijn niet gewend aan dergelijke grootschalige activiteiten. Vooral in de nabijheid van rustplaatsen kunnen dan effecten optreden. Veel soorten zijn alleen in de wintermaanden aanwezig. Als de werkzaamheden buiten die periode plaatsvinden, treedt geen effect op. Daarom moet altijd getoetst worden of een effect op een Natura 2000-doel optreedt. Uit de toets moet blijken of een vergunning noodzakelijk is.

16\!Invali


Concept


3.2.3

Nieuwe recreatievoorzieningen

Om de recreatieve waarde van het Nationaal Landschap Laag Holland te verhogen, hebben de provincie Noord-Holland, de gemeenten en de waterschappen het zogenaamde ‘Recreatieplan Laag Holland’ opgesteld. In het plan staan een aantal nieuwe recreatievoorzieningen voor de Polder Zeevang opgenomen: • • • •

Ontwikkelen Ontwikkelen Ontwikkelen Ontwikkelen

van van van van

een nieuwe fietsroute (over bestaande fietspaden) een kanoroute logeren en kamperen bij de boer een boerenlandpad

Deze nieuwe ontwikkelingen uit het Recreatieplan zijn in het beheerplan al getoetst aan de doelen van het Natura 2000-gebied. Uit de toetsing blijkt dat voor de eerste drie voorzieningen geen vergunning nodig is. De plannen voor de laatste voorziening zijn nog niet ver genoeg uitgewerkt om de effecten goed te kunnen beoordelen. Daar moet misschien wél een vergunning voor worden aangevraagd. 3.2.4

Evenementen

Als evenementen aan de volgende voorwaarden voldoen, hoeft geen vergunning aangevraagd te worden. De voorwaarden zijn:

• • •

Gebruik van bestaande routes Geen massaal karakter (indicatie: minder dan 250 deelnemers) Geen andere verstoring van licht, geluid en betreding dan bij normaal gebruik

3.2.5

Woningbouw Nieuwe woningbouw binnen enkele kilometers van het Natura 2000-gebied moet getoetst worden op verstorende effecten. Dat geldt zowel voor de tijdelijke verstoring tijdens de werkzaamheden als voor de permanente effecten na de realisatiefase. Kunnen effecten niet worden uitgesloten, dan moet de vergunningsprocedure van de Natuurbeschermingswet worden gevolgd. 3.2.6

Bedrijven, infrastructuur en luchtvaart Uitbreidingen of veranderingen in (agrarische) bedrijfsvoering moeten worden getoetst op geluid en licht. Als effecten niet uit te sluiten zijn, moet de vergunningsprocedure van de Natuurbeschermingswet worden gevolgd. Voor geluid geldt dat bij een toename van >45 dB(A) gemeten op 1 meter boven maaiveld, een effect niet uit te sluiten is. Bij structurele overschrijding van dit geluidniveau moet de vergunningsprocedure van de Natuurbeschermingswet worden gevolgd.


17\!Invali

Concept


3.2.7

Uitbreiding van bestaande of nieuwe agrarische activiteiten

Grondgebonden veeteelt kenmerkt de huidige landbouw. Dit gebruik zorgt voor eiwitrijke graslanden, het foerageergebied van veel diersoorten. Daarom is het huidige agrarische gebruik belangrijk voor het halen van de Natura 2000-doelen. De bescherming van Natura 2000-doelen in Zeevang levert dan ook geen beperkingen op voor de landbouw.

18\!Invali


Concept


4 Drie voorbeelden Of een (nieuwe) activiteit vergunningplichtig is, wordt duidelijk aan de hand van drie voorbeelden. Voorbeeld 1 Schadebestrijding ganzen De ganzen zijn de laatste jaren zo toegenomen dat veel schade optreedt voor boeren en mogelijk ook voor andere Natura 2000-soorten, zoals de Grutto. Het gaat met name om overzomerende ganzen. Hoewel bestrijding van ganzen nodig kan zijn ter beperking van schade aan gewassen, kan het ook voor schade aan Natura 2000-doelen zorgen. Bovendien zijn delen van de Polder Zeevang aangewezen als ganzenfoerageergebied (i.h.k.v. Flora- en faunawet). In deze gebieden is schadebestrijding in de winter, niet toegestaan. In de ontheffingen die op grond van het Faunabeheerplan voor ganzenbestrijding zijn verleend, staat daarom ook opgenomen dat schadebestrijding in Natura 2000-gebieden pas mag plaatsvinden als de provincie dit heeft getoetst aan de Natura 2000-doelen. Daar is een checklist voor opgesteld. Als men zich houdt aan de voorwaarden van de checklist en bij de provincie meldt wanneer men het veld ingaat, is geen vergunning nodig. Dit systeem wordt na vaststelling van het Natura 2000 beheerplan vervangen door de volgende voorwaarden:

Betreding van gebieden ten behoeve van de schadebestrijding (Geluids)verstoring van het leefgebied ten behoeve van de schadebestrijding (afschot van ongewenste soorten) Schadebestrijding en beheer met lichtuitstraling op het foerageergebied van de meervleermuis

Geen knelpunt in dit gebied. Algemeen uitgangspunt is dat langdurig en frequente afschot niet plaatsvindt. Geen knelpunt in dit gebied. Algemeen uitgangspunt is dat langdurig en frequente afschot niet plaatsvindt. Geen knelpunt in dit gebied. Algemeen uitgangspunt is dat langdurig en frequente belichtingen van wateroppervlakten vergunningplichtig is.

Gebruik vogelwerende middelen (linten, Vergunningplichtig vlaggen en akoestisch) Het (langdurig) gebruik van vogelwerende middelen is strijdig met de doelen voor vogels. Daarom is deze activiteit vergunningplichtig gesteld. Met het Faunafonds is overeengekomen dat het niet plaatsen van vogelwerende middelen op overjarig gras en rijpend graan niet inhoudt dat geen vergoeding wordt uitgekeerd voor ganzenschade. Er


19\!Invali

Concept


wordt bij het Faunafonds op aangedrongen dat een dergelijke afspraak ook voor andere gewassen in Natura 2000-gebieden gaat gelden. Voorbeeld 2 Geluidstoename Een uitbreiding van een bedrijf kan voor een toename in geluid binnen het Natura 2000gebied zorgen. Van alle soorten waarvoor het gebied is aangewezen moet worden nagegaan of ze daardoor verstoord zullen worden. Bijvoorbeeld voor vogels heeft onderzoek aangetoond dat geluidsniveau dat continu hoger dan 45 dB(A) ligt, kan zorgen voor effecten. Uitgangspunt hierbij zijn de bestaande rechten uit milieuvergunningen van voor 2005. Een toename in geluid ten opzichte van deze situatie moet worden getoetst. Deze toetsing van de effecten kan twee uitkomsten hebben: 1. Er zijn geen effecten te verwachten: een vergunning is niet nodig 2. Er zijn wél effecten te verwachten: een vergunning is nodig

Wanneer is er geen vergunning nodig? Een vergunning is niet nodig als: • het geluid onder de 45 dB(A) blijft, of • de toename in geluid vindt plaats buiten het leefgebied van vogels, of • de geluidscontour van 45 dB(A) op 1 meter boven maaiveld een gelijk of kleiner oppervlak beslaat dan in oude situatie, of • het achtergrondgeluid (bijvoorbeeld snelwegen) het nieuwe geluid overstemt

Wanneer is wél een vergunning nodig? Als een feitelijke toename in geluid boven de 45 dB(A) in het leefgebied van de vogels optreedt, is wél een vergunning nodig. Een vergunning kan worden verleend als bijvoorbeeld: •

slechts een klein deel van het leefgebied wordt verstoord en voldoende leefgebied onaangetast blijft • op de belangrijkste rustplaatsen (zoals plas-dras percelen) geen geluidstoename is extra maatregelen aan de bron worden genomen, waardoor de geluidstoename lager wordt.

20\!Invali


Concept


Voorbeeld 3 Nieuwe botenverhuur De recreatievaart zorgt in de huidige situatie niet voor effecten op Natura 2000-doelen. Nieuwe botenverhuur kan voor meer recreatievaart zorgen. Bij een toename van recreatievaart zijn effecten niet op voorhand uit te sluiten. Ook hier geldt dat eerst moet worden vastgesteld of er verstoringgevoelige dieren in het gebied voorkomen en of er extra boten of mensen in hun leefgebied kunnen komen. En of daardoor effecten op de Natura 2000-doelen kunnen optreden. In dat geval is een vergunning nodig.


21\!Invali

Concept


5 Monitoring en handhaving Monitoring is nodig om te weten hoe de natuur binnen het Natura 2000-gebied zich ontwikkelt. Daarom wordt in het beheerplan een monitoringsprogramma opgenomen.

Handhaving is een belangrijke maatregel om de Natura 2000-doelen te halen. De provincie zal in samenwerking met de andere handhavende instanties (terreinbeherende instanties, gemeenten en hoogheemraadschap) toezicht houden op de activiteiten in het gebied. Er zal controle zijn of men een vergunning heeft gekregen, of aan de vergunningsvoorwaarden wordt voldaan en of men zich houdt aan de voorwaarden uit dit beheerplan. Uiteraard vraagt dit om goede afstemming tussen de verschillende handhavende instanties. Daarom zal er naast dit beheerplan apart een toezichtsplan worden opgesteld.

Disclaimer Bij interpretatieverschillen tussen deze samenvatting en het Beheerplan is de tekst van het Beheerplan doorslaggevend.

22\!Invali


Samenvatting. Natura 2000 Beheerplan. Polder Zeevang

Recommend Documents