Samenvatting Fagron Compounding Event 29 oktober 2015
Kijk op het VTGM proces; van opname tot ontslag en verder
Kjeld H. Aij MBA Hoe optimaliseer je het VTGM proces, Lean werken en leiderschap Kjeld H. Aij MBA, Business Administration Director, Division Acute Care, VU University Medical Center, Amsterdam Kjeld nam ons mee in het opzetten van een ‘Lean leiderschap cultuur’ in het ziekenhuis op basis van zijn promotie onderzoek: ‘Exploration of the leadership attributes found in lean transformations in hospitals’ en ‘Practical Lean Leadership for Health Care Managers: A Guide to Sustainable and Effective Application of Lean Principles’ dat in januari 2016 gepubliceerd wordt. We komen tegenwoordig om in de protocollen en regels zowel binnen het ziekenhuis als buiten. Voor elk geconstateerd probleem wordt direct een nieuwe regel, protocol, checklist of richtlijn ontwikkeld. PricewaterhouseCoopers laat zien dat op een aantal afdelingen 1 uur werken met de patiënt, al 1 uur papierwerk oplevert. Leveren die regels en protocollen ook echt meer kwaliteit en minder fouten op? Helaas niet en ook de bijbehorende leiderschapscultuur van handhaving, controle en repressie ook niet. De Lean filosofie gaat uit van het elimineren van overbodige zaken en optimaliseren van processen. Gaat er iets fout, kijk dan waar het proces verbeterd moet worden in plaats van het overboord te gooien en weer met een nieuw protocol te komen de focus ligt niet op regels maar op de eigen verantwoordelijkheid van het team. De bijbehorende leiderschapsstijl kenmerkt zich door vertrouwen en het stimuleren van naleving. Dat Lean werken wel bijdraagt aan verbetering van kwaliteit en minder fouten laat Kjeld zien aan de hand van het “deurbewegingen op de OK” onderzoek. Het aantal deurbewegingen werd gereduceerd van gemiddeld 24 keer per uur naar 4 bewegingen
per uur. Daarmee is de kans op diepe wond infecties als gevolg van deurbewegingen zeer sterk gedaald. Kjeld eindigde zijn presentatie met feiten die onderstrepen dat je altijd moet streven naar optimale kwaliteit en foutloos werken want zelfs als een uitvoering voor 99% goed gaat, dan nog gaan 8290 ambulanceritten per jaar naar de verkeerde bestemming, krijgen 700 mensen per dag van hun apotheker de verkeerde medicijnen mee en worden 161 baby’s per maand aan de verkeerde ouders meegegeven.
Anne de Roos VTGM op de afdeling of centraal in de apotheek? Wet, beroepsnorm, JCI en NIAZ Anne de Roos, Eigenaar Meeuw & Roos, Lopik Het voor toediening gereedmaken (VTGM) en toedienen van geneesmiddelen leidt binnen ziekenhuizen nog te vaak tot medicatiefouten. Reden voor wetgevers en kwaliteitsaccreditatie-systemen zoals JCI en NIAZ Qmentum om stringente eisen te stellen aan het klaarmaken en toedienen van parenteralia. Hygiëne, dubbelchecks en registraties zijn daarin hoofdelementen. Steeds meer ziekenhuizen dragen uit het veiligste ziekenhuis van Nederland te zijn, dit is een duidelijke visie. Maar hoe kan deze visie het beste worden ingevuld om zo de (medicatie)veiligheid in het ziekenhuis te verbeteren? De presentatie van Anne sloot mooi aan op de presentatie van Kjeld. In Anne’s verhaal stond het waarom van een verandering centraal, vanuit het perspectief van kwaliteits accreditatie systemen als JCI en NIAZ. Anne stelt de gedachte centraal dat verandering een proces is met een reden en begint met het antwoord op de vraag ‘waarom’. Als we regels, procedures en richtlijnen hebben die precies aangeven hoe we moeten werken, wanneer gaan medewerkers daar dan mee aan de slag? Neem de procedure handenwassen, overal hangt in het ziekenhuis een poster hoe, wanneer en hoelang dat moet gebeuren en toch blijkt uit onderzoek dat het nog onvoldoende wordt opgevolgd. Hoe zorg je dat men intrinsiek de motivatie voelt om handen altijd schoon te hebben? Verandering zo beschrijft Anne is een proces dat bestaat uit verschillende stappen die opeenvolgend moeten worden doorlopen om van visie naar verandering te bewegen. Het overslaan van stappen kan leiden tot verwarring, weerstand, chaos, frustratie of angst die de beoogde verandering in de weg kunnen staan. Deze veranderingsprocessen zijn in alle ziekenhuizen gaande. Ziekenhuizen kunnen hierin goed van elkaar leren door ervaringen te delen, zoals tijdens het Fagron Compounding Event.
Sharon Linskens & Vincent Rijntjes Ziekenhuis Verplaatste Zorg, zo geregeld Sharon Linskens, Coördinator ATC, Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen & Vincent Rijntjes, Poliklinisch Apotheker CWZ apotheek Ziekenhuis Verplaatste Zorg wordt steeds breder in Nederland toegepast. De patiënt gaat sneller naar huis om daar te herstellen in plaatst van in het ziekenhuis. Dat betekent dat medicatie thuis moet worden toegediend. Afstemming tussen specialist, ziekenhuisapotheker, poli- apotheker en de thuiszorg is cruciaal. Hoe richt je dit hele proces goed in? Sharon Linskens laat zien hoe deze zorg praktische ingericht is in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis door het proces te laten coördineren door het Transfer - en een Apotheek Thuiszorg Centrum (ATC) Team. Het ATC is opricht in 1990 en deed in het jaar 2014 controle op 15.141 recepten waar bij in 17.15% van de recepten interventie nodig was. De controle van het ontslagrecept en het Actuele Medicatie Overzicht (AMO) richt zich o.a. op:
Ontslagrecept • Ontslagdatum en Juiste apotheek • Afleveraantal en Onderbroken medicatie • Machtigingen, vergoeding met o.a. ZN formulieren • Overheveling van medicatie of verpleeghuis • IV medicatie
AMO • Vragen m.b.t. het ontslagrecept en AMO • Labwaarden (K+, Na, MDRD) • Intoleranties, contra-indicaties en allergieën • Problemen met levering of bezorging
Daarmee is het ATC de spin in het web van het begeleiden van medicatie tussen de 1e en 2de lijn en verhoogd de kwaliteit van medicatie overdracht. Vincent Rijntjes belicht een belangrijk project van het ATC genaamd IPAT (Intraveneuze Poliklinische Antibiotica Therapie). Waarbij het ATC de thuisbehandeling op basis van protocollen met afgesproken standaard medicatie coördineert door korte lijnen te houden tussen infectioloog, hoofdbehandelaar, ziekenhuisapotheker, transferpunt, ATC/apotheek en thuiszorg. Hierdoor is er een proces ontstaan die de kwaliteit van zorg verbeterd en het mogelijk maakt om taken als het bereiding van Elastomeerpompen uit te besteden. Hierdoor blijft er meer tijd over voor de patiënt!
Mr. Drs. N.U.N. Kien Doorgeleverde bereidingen, stand van zaken Mr. Drs. N.U.N. Kien, advocaat- partner KienLegal Over doorgeleverde bereidingen is dit jaar veel te doen te doen geweest. Zo besloten de Nederlandse zorgverzekeraars in maart onaangekondigd een groot aantal apotheekbereidingen niet meer te vergoeden. Daarnaast oordeelde het Europese hof over de rechtszaak die de farmaceut Abcur had aangespannen tegen grootbereider Apoteket in Zweden. Reden genoeg om de huidige stand van zaken door te nemen van de verschillende wet en regelgeving omtrent apotheekbereidingen en de vergoeding ervan in Nederland. Nicole Kien van advocatenkantoor KienLegal besprak de Europese en Nederlandse wetgeving die het mogelijk maken om apotheekbereidingen door te leveren. Hierin is de circulaire van de IGZ, die jaarlijks wordt verlengd, een belangrijk document. Vanaf 2009 heeft het CVZ (inmiddels ZIN) de zorgverzekeraars de ruimte gegeven om apotheekbereidingen aan te merken als rationele farmacotherapie om hier vervolgens wel of geen vergoeding voor toe te kennen. Naar aanleiding van de plotselinge wijziging in de vergoedingsstatus van een groot aantal apotheekbereidingen is hierover in maart jl. de discussie losgebarsten, met uiteindelijk verschillend beleid per zorgverzekeraar tot gevolg. Sinds de zomer zijn de meeste zorgverzekeraars tot de conclusie gekomen dat de aanspraak niet halverwege het jaar voor verzekerden op deze wijze gewijzigd mocht worden. De invoering van wijzigingen in de vergoeding is daardoor bijna bij alle zorgverzekeraars uitgesteld tot 1 januari as. Tot 1 januari as. blijft alles dus bij het oude. Het is jammer dat dit nog niet is doorgevoerd in de G-standaard. Die geeft op dit moment dus bij de meeste bereidingen dus ten onrechte aan dat er geen vergoeding is. Momenteel wordt gezocht naar een werkbare situatie voor de verschillende zorgverleners zodat medicatie op maat toegankelijk blijft voor de patiënt. Daarnaast is de vergoeding van farmaceutische zorg bij instellingen besproken. Het is daarbij belangrijk om een onderscheid te maken tussen een geneesmiddel dat een specialist voorschrijft,
dat vervolgens buiten de instelling wordt toegepast of een geneesmiddel dat binnen de instelling wordt toegepast. In het geval het middel buiten de instelling wordt toegepast valt bekostiging onder Farmaceutische zorg (artikel 2.8, Besluit Zorgverzekering), hierbij is de instelling afhankelijk van de vergoeding van het geneesmiddel door zorgverzekeraars. Indien het binnen de instelling wordt toegepast valt de bekostiging onder de aanspraak op Geneeskundige zorg (artikel 2.4, Besluit Zorgverzekering), hierbij valt de bekostiging onder het budget dat de instelling heeft afgesproken met de zorgverzekeraars. Daarnaast is het zogenaamde “Abcurarrest” besproken met de implicaties voor de Nederlandse situatie. Mede met bovenstaande onderwerpen leidde dit tot een hevige discussie in de zaal. Al met dus een zeer interessante dag!
