symposium
samenspel en dementie
4 november 2014
De Oosterpoort Groningen thema
Participatiesamenleving, zijn wij er klaar voor? georganiseerd door
team290 i.s.m. het Noord Nederlands Orkest
www.team290.nl
[email protected] Vergeet de datum niet!
waarom dit symposium en dit thema team290 viert in 2014 het tweede lustrum, een mijlpaal om bij stil te staan. We doen dat in de vorm van een symposium ten behoeve van de doelgroep; mensen met dementie en hun naasten. Het thema, participatiesamenleving, treft ons allemaal. Omzien naar elkaar en iets voor de ander willen doen naast de gewone dagelijkse werkelijkheid; met de overheid op de achtergrond voor als het (echt) niet meer lukt. Hoe is dat voor mensen met dementie en wat mag je redelijkerwijs van naasten verwachten? Welk samenspel moet er zijn tussen formele en informele zorg? Zijn we er, kortom, met z’n allen klaar voor? Op dinsdag 4 november proberen we een inkijk te geven in wat er van een ieder (mag) worden verwacht om deze samenleving gestalte te geven.
Dr. Anneke van der Plaats Maastricht, specialist ouderengeneeskunde en wetenschapper
Mr. Robert Helle Amsterdam, specialist ouderengeneeskunde en jurist;
IJsbrand van der Krieke regioadviseur Mezzo Noord-Nederland, mantelzorgondersteuning;
Drs. Constance de Vries-Ekkers Munstergeleen, huisarts en SCEN-arts, verbonden aan de levenseindekliniek;
Prof. Dr. Jan Telgen Universiteit Twente, besliskunde en inkoopmanagement;
Hanneke Kappen Groningen, presentatrice radio en TV, zangeres en beeldend kunstenaar;
Sjef van Bommel Amsterdam, auteur Ik ben niet kwijt, ervaringsdeskundige;
Gerdi Verbeet Den Haag, oud-Tweede Kamervoorzitter, ervaringsdeskundige.
sprekers
samenspel en dementie - 4 november 2014
2
dagprogramma 08.30 uur
Ontvangst/inschrijving
09.30 uur
Welkom en opening door de dagvoorzitter, Hanneke Kappen
09.45 uur
plenaire lezingen 1. De wondere wereld van dementie, Anneke van der Plaats 2. Samenwerken, informele en formele zorg, IJsbrand van der Krieke
10.45 uur
Pauze
11.15 uur
Start parallel programma van 3 deelsessies 1. Handvatten hoe als mantelzorger om te gaan met een naaste met dementie, Anneke van der Plaats 2. Hoe kan ik als professional de samenwerking met mantelzorgers gestalte geven, IJsbrand van der Krieke 3. Dilemma’s rond zorginkoop door gemeenten, Jan Telgen
12.30 uur
Lunch pauze
13.30 uur
Start parallel programma van 3 deelsessies 1. ‘Ik ben niet kwijt’, Sjef van Bommel 2. Wet en ethische dilemma’s, Robert Helle 3. Dementie en vragen rond levenseinde, Constance de Vries
14.45 uur
Pauze
15.15 uur Plenaire afsluiting door Gerdi Verbeet, oud- Tweede Kamer voorzitter en ervaringsdeskundige 16.00 uur
Drankje/hapje
samenspel en dementie - 4 november 2014
3
presentaties anneke van der plaats
Anneke heeft het vermogen om haar kennis en complexe wetenschappelijke theorieën te vertalen naar de dagelijkse praktijk. Een eye-opener is haar lezing De Wondere Wereld van Dementie; die is bedoeld voor mantelzorgers, verzorgenden, artsen en bestuurders. Deze lezing zorgt vrijwel direct voor herkenning en bovenal inzicht in denken en handelen van alle betrokkenen. In de deelsessie voor, met name, mantelzorgers zal Anneke met deelnemers in gesprek gaan over de toepassing van haar inzichten in het dagelijks leven in de zorg voor een naaste met dementie.
ijsbrand van der krieke
IJsbrand zal in zijn presentatie ingaan op de tegenstrijdigheid van gevraagde inzet van naasten bij de zorg voor iemand met dementie en de dreigende overbelasting wanneer deze vraag de draagkracht van de mantelzorger overschrijdt. Wat mag er redelijkerwijs worden verwacht, wie houdt de regie, wie beslist? Hoe kunnen formele en informele zorg samenwerken bij een progressief verlopend ziektebeeld als dementie? In zijn deelsessie voor, met name, professionals in de zorg zal hij met hen in gesprek gaan hoe deze cultuuromslag te maken en deze samenwerking in de praktijk uit te voeren.
jan telgen
Het inregelen van het sociaal domein wordt de grootste taak van gemeenten. Maar zijn deze daar wel klaar voor? De ervaring ontbreekt en het is de vraag of er inmiddels voldoende kennis is om deze taak uit te voeren. In zijn inleiding zal Jan een aantal modellen schetsen waarmee gemeenten dit vorm kunnen gaan geven; het slagen hangt af van hoe je ermee omgaat en de beleidsmatige beslissingen die worden genomen. Het is spannend, want het gaat niet alleen om veel geld, maar ook om en het voortbestaan van (zorg)organisaties. samenspel en dementie - 4 november 2014
4
sjef van bommel
In het boek Ik ben niet kwijt (2012) beschrijft Sjef zijn ervaringen als mantelzorger van en het leven met zijn door dementie getroffen partner Thom. Zijn inleiding zal gaan over het steeds weer opnieuw moeten aanpassen aan veranderingen, het belang van inschakelen in de zorg van familie en vrienden, anderen deelgenoot maken van wat er aan de hand is, zelf de motor moeten zijn en de regie houden. De worsteling met het inschalen van professionele hulp. Het elkaar kwijtraken in de dementie van je maatje. Maar ook hoe mooi de momenten samen kunnen zijn. Sjef zal zijn verhaal verlevendigen met een aantal beeldfragmenten.
robert helle Robert zal in zijn inleiding ingaan op de nieuwe wet Zorg en dwang
en hoe daar vanuit de verschillende doelgroepen (mantelzorgers, professionals en beleidsmakers) mee om te gaan. Het spanningveld dat snel kan ontstaan tussen wet en praktijk zal in deze deelsessie zeker aandacht krijgen en als jurist en specialist ouderengeneeskunde kan Robert vanuit de praktijk vertellen en adviseren. Daarnaast gaat Robert werken met een casus die hij zelf inbrengt en met vragen vanuit de zaal. Robert daagt deelnemers uit om bij inschrijving zelf een vraag mee te sturen, zodat daar tijdens de sessie een antwoord op kan worden gevonden. Dat belooft een interactieve bijeenkomst…
constance de vries Constance heeft als huisarts en als SCEN-scenarts ervaring met
vragen betreffende levensbeëindiging bij dementie. Hoe kom je tot het moment waarop tot euthanasie kan worden overgegaan? Wanneer is iemand wilsonbekwaam? Hoe overzie je de gevolgen? Constance zal ingaan op de stappen die in zo’n traject kunnen worden afgelegd en wie daarin welke rol heeft. Een aantal beeldfragmenten illustreren haar verhaal, waarna ze graag met de deelnemers in gesprek gaat en tijd neemt voor vragen.
samenspel en dementie - 4 november 2014
5
gerdi verbeet
Gerdi heeft jarenlange ervaring in allerlei bestuurlijke functies, waarvan haar voorzitterschap van de Tweede Kamer (2006-2012) het meest bekend is. Momenteel is zij ook ambassadeur medezeggenschap en participatie. In haar afsluitende presentatie zal Gerdi vanuit verschillende invalshoeken het begrip ‘participatiesamenleving’ definiëren. Zowel vanuit het politieke standpunt en de maatschappelijke verwachtingen als haar persoonlijke ervaringen als mantelzorger. Hoe verhouden deze verschillende definities zich ten opzichte van elkaar? Ervaring heeft geleerd dat Gerdi een dergelijk zwaar onderwerp met humor, maar ook met de nodige impact weet te brengen.
hanneke kappen Van oorsprong is Hanneke docent en beeldend kunstenaar.
Hanneke is gevraagd deze dag de verbindende factor te zijn vanwege haar brede ervaring als presentatrice op radio, TV en als dagvoorzitter. In dit werk raakte ze gefascineerd door de kunst van het ontmoeten en vooral door wat ontmoeten voor moois in gang kan zetten. Ze heeft in de beginperiode zelf ervaren hoe belangrijk en verhelderend het kan zijn zo nu en dan een professional naast je te weten die met je meedenkt en -kijkt, die relativeert en confronteert, die luistert en aanvoelt, die uitnodigt en inspireert. Zij heeft de voorbereidingscommissie van dit symposium dan ook voorzien van opbouwende adviezen waarvan dankbaar gebruik is gemaakt. Naast al deze kwaliteiten is ze ook nog eens een zeer begenadigd zangeres. Kunst en muziek vormen de rode draad door al haar werk. Ze kleuren het dagvoorzitterschap; we gaan het beleven!
samenspel en dementie - 4 november 2014
6
gezichten van dementie Tijdens het symposium kunt u even stilstaan bij een aantal werken van schilder Herman van Hoogdalem. Deze portretten - en ook die op de voorzijde van dit boekje zijn deel van de serie Gezichten van Dementie, waarmee Van Hoogdalem tijdens diverse tentoonstellingen lof heeft geoogst. Van Hoogdalem (Groningen, 1956) zegt: “In deze serie herinner ik mij het veranderingsproces dat mijn moeder onderging. Ik probeer de vele gezichten van dit proces te laten zien: de wanhoop, het lijden, de onzekerheid, de pijn, de stilte, de leegte, de onthechting, de berusting en wat in woorden niet te vangen is.” Gezichten van Dementie is een serie portretten van dementerenden en hun geliefden. De aquarellen gaan vergezeld van kleine documentaires, waarin journalist Gijs Wanders de familie van de geportretteerden spreekt. Gezichten van Dementie is ook in boekvorm verkrijgbaar.
sponsoren ‘melodie voor dementie’
team290 bedankt alle bedrijven, een verzekeringsmaatschappij en natuurlijk alle particulieren die anoniem hebben bijgedragen aan Melodie voor dementie. Sponsoring blijft ook de komende maanden welkom. Dat kan anoniem, maar u kunt uw (bedrijfs) naam ook aan Melodie voor dementie verbinden middels vermelding op, onder andere, onze website. Zie www.team290.nl
samenspel en dementie - 4 november 2014
7
melodie voor dementie
team290 wil graag dat de doelgroep, mensen met dementie, betrokken is bij het lustrum. Muziek is door alle generaties heen een middel van contact, zeer zeker ook bij dementie. Samenwerking met het Noord Nederlands Orkest (NNO) ligt dan ook voor de hand. Onder de vlag van ‘Melodie voor dementie’ worden concertkaarten in Emmen, Leeuwarden en Groningen beschikbaar gesteld voor mensen met dementie en hun naaste mantelzorger. Op deze kaarten kan vanaf 1 september worden ingetekend. Zie www.team290.nl
steun melodie voor dementie Melodie voor dementie wordt mogelijk gemaakt door team290, het NNO en alle standhouders op de informatiemarkt. Daarnaast hebben tal van sponsoren inmiddels een vrijwillige bijdrage geleverd.
wilt u melodie voor dementie ondersteunen? Dat stellen wij zeer op prijs. U kunt uw bijdrage overmaken op het Lentis-rekeningnummer NL84 RABO 03 76 04 18 38 onder vermelding van ‘concerten team290 kostenplaats 725010’. Uw (bedrijfs)naam wordt desgewenst vermeld op onze website www.team290.nl
sponsoren van het symposium samenspel en dementie
samenspel en dementie - 4 november 2014
8
algemene informatie Deelnamekosten Mantelzorgers € 60,Professionals € 350,Professionals Lentis € 300,Bedragen zijn inclusief btw. Wijze van aanmelden Aanmelden voor het symposium of intekenen voor de concertkaarten kan via www.team290.nl Annuleringsvoorwaarden Annuleren kan kosteloos tot 4 oktober. Daarna wordt het totaalbedrag in rekening gebracht. Wel kunt u, in overleg met de symposiumorganisatie, een plaatsvervanger laten deelnemen. Neem in dat geval contact op met:
[email protected] of 050-409 74 81. Accreditatie aanvraag/toekenning Accreditatie is aangevraagd voor Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals, Verpleegkundig specialisten register, Cluster: huisartsen/specialisten ouderengeneeskunde/artsen verstandelijk gehandicapten, maatschappelijk werkers; NIP 1e lijns psycholoog, Klinisch psycholoog en neuropsycholoog (FGzp), NVvP (psychiaters). De toekenning van punten wordt bepaald door de accreditatiecommissie.
Facebook, LinkedIn en Twitter U kunt informatie over het symposium Samenspel en dementie terugvinden op diverse social media, zoals Facebook, Twitter en LinkedIn. WI-Fi Tijdens het symposium hebben alle bezoekers Wi-Fi tot hun beschikking. Routebeschrijving naar de Oosterpoort De Oosterpoort is gevestigd op het adres Trompsingel 27, 9724 DA Groningen. Zie voor een routebeschrijving www.de-oosterpoort.nl. Parkeren kan in de parkeergarage, u krijgt van ons een uitrijkaart. Organisatieteam Het symposium Samenspel en dementie is een initiatief van team290. De organisatie is in handen van het volgende team: Lisanne Boer psycholoog team290 Marjolein Boshuisen psychiater Jooste ten Have casemanager team290 Jos Lenselink beleidsmedewerker team290 Sylvia van Peer secretaresse team290 Ankie Procee congresorganisatie team 290 Setske Schuurmans specialist ouderengeneeskunde team290 Helma Wiltjer casemanager team290 samenspel en dementie - 4 november 2014
9
informatiemarkt Naast de diverse sprekers en de mogelijkheid om mantelzorgers en vakbroeders te ontmoeten, biedt het symposium Samenspel en dementie ook een uitgebreide informatiemarkt. Daar kunt u kennismaken met meer dan dertig organisaties die betrokken zijn bij de zorg voor mensen met dementie en/of mantelzorg. Het aanbod loopt uiteen van auteur tot zorgboerderij, van gemeenteloket tot webshop en van patiëntenvereniging tot mantelzorgorganisatie. Laat u verrassen…
• • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Alzheimer Nederland Sjef van Bommel (signeren boek) Buurtzorg De Buurtzuster Dementiewinkel.nl Dignis Dignis Zorg Thuis Gasthuis Groningen Hersenstichting Hoeve Loevestein Humanitas Icare Into D’mentia Jeemz Domotica Kinghorn zorgboerderij Living Lab Meijer Zorgbeheer Mezzo Notaris & Dementie
• Odensehuis • Oosterlengte • De Prinshoeve • RGM Nederland • team290 • TinZ • TSN Thuiszorg • Stichting Vrijwillige Palliatieve
Terminale Zorg Oost-Groningen
• • • • • • •
Het Vakantiebureau.nl WeHelpen Wmo-loket gemeente Tynaarlo Wmo-loket gemeente Oldambt Zonnehuisgroep Noord Zorggroep Groningen Zorghotel De Veenkoloniën
samenspel en dementie - 4 november 2014
10
Vertrouwd & dichtbij
Zorg Thuis + Tel: 050 409 75 97
www.dignis.nl
samenspel en dementie - 4 november 2014
11
team290
team290 is onderdeel van Lentis
team 290
Laan Corpus den Hoorn 102/2 9728 JR Groningen 050 - 522 38 00
[email protected] www.team290.nl Voor meer informatie over het symposium Samenspel en dementie kunt u mailen met:
[email protected] ©2014 team290
ontwerp: peter boersma www.hehallo.nl / drukwerk: het grafisch huis
Eén op de vijf Nederlanders wordt direct of indirect geconfronteerd met dementie. Naast de patiënten zijn dat partners, maar ook familieleden, vrienden of collega’s. De impact van dementie is groot; de aandoening is onomkeerbaar, (vaak) progressief en vergt voortdurende, intensieve zorg. Daarbij wordt een groot beroep gedaan op partners, familieleden en vrienden (mantelzorgers). Voor patiënten, partners en andere naastbetrokkenen in de provincies Groningen en Drenthe is team290 actief. We zijn gespecialiseerd in diagnostiek bij mensen die tekenen van dementie vertonen. Daarnaast is team290 spin in het web bij de opzet en uitvoering van een behandel- en begeleidingsplan op maat. In dat plan zijn zowel naastbetrokkenen als zorgprofessionals nauw betrokken. Door de bundeling van jarenlange kennis en ervaring, een multidisciplinaire aanpak bij diagnose, behandeling, systeembegeleiding én de inzet van casemanagement slaagt team290 er doorgaans in om patiënten zo goed en zo lang als mogelijk in hun vertrouwde omgeving te laten functioneren.
