Samenleving verandert, werk verandert
medisch ethisch congres
1
Vooraf • Scholen en ziekenhuizen zijn een spiegel van de samenleving. De samenleving is verkleurd. – Toch zijn er concentratiescholen. Witte en donkere. – Toch zijn er scholen die ervan uitgaan dat verkleuring niet hoeft. – Toch zijn Vlaamse jongeren bij de meest onverdraagzame in Europa (studie KUL).
medisch ethisch congres
2
Nieuwe samenleving = nieuwe afspraken 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Mag een hoofddoek aan de onthaalbalie? Mag apart zwemmen voor vrouwen in zwembad, badmeester verboden, vensters afgeplakt? Mag boerka op straat? Mag absoluut recht op vrouwelijke arts bij geboorte? Mag erewraak? Mag imam nederlandsonkundig zijn? Moet er apart halalmenu komen in organisaties? Mogen luidsprekers voor oproep gebed in Mechelen? medisch ethisch congres
3
Oefening in identiteit • Bij nieuwe groepssamenstellingen krijg je in de geschiedenis altijd bevraging van normen. • Nieuwkomers dwingen ons om te zeggen wie we zijn, en welke waarden wij willen realiseren (ook zo bij gender en leeftijd) • Dus ook: in een school, in een ziekenhuis
medisch ethisch congres
4
Vreemdelingen? • Allochtonië bestaat niet • Vele jongeren hier geboren, met gemengde roots, Turks (moslim, Assyrisch), Marokkaans (of berbers), Afrika, Azië
• Nieuwe stroom uit Oost‐Europa, Afrika (T!) , oorlogsgebieden • Eigen cultuur en onderwijsbeleving • Bezoek eens een ziekenhuis op vakantie!
medisch ethisch congres
5
De allochtoon De Ronde, de Witte, Scherpenheuvel, duivenmelkers, zo mooi zo blond en zo alleen, als ik ooit eens vijf minuten tijd heb, Ketnet, de fiere Vlaamse leeuw, een grand cru van een goed jaar, gij staat hier lelijk in de weg, enkel voor personeel, we gaan niet over één nacht ijs…
medisch ethisch congres
6
Persoonsgerichte logica: Maslow Zelfontwikkeling: cultuur, reizen,cursussen... Erkenning: in de maatschappij: werk,dorp,... Sociale behoeften: ontmoetingen, verenigingsleven...
Bestaanszekerheid: stabiele situaties, rust... Primaire biologische behoeften: eten, drinken, woning, inkomen...
medisch ethisch congres
Pinto
7
Maslow Zelfontwikkeling
Eer
Erkenning Goede naam Sociale behoeften
Behagen groep Bestaanszekerheid Primaire behoeften
Primaire biologische behoeften
medisch ethisch congres
8
Groepsgerichte sociale vaardigheden Hiërarchie binnen de sociale contacten Controle binnen de groep Rollen liggen vast Loyauteit voorrang op eerlijkheid Geen discussies met onder‐ of bovengeschikten • Handelen wordt bepaald door de groep • Familie‐ of groepsgerichte activiteiten
• • • • •
medisch ethisch congres
9
Onzekerheden voor personeel • • • • • •
Horizontaal referentiekader sedert Rogers Differentiëren noodzakelijk Culturele kaders Taalhindernissen Oudercontacten Vrouw in hiërarchische functie (leerkracht, arts) medisch ethisch congres
10
TOPOI‐model • • • • •
Taal: verbaal en non‐verbaal Ordening: zienswijze/logica der dingen Personen: relatie met elkaar Organisatie: msch/professionele context Inzet: motieven/drijfveren
medisch ethisch congres
11
Anders leren kijken, spreken, omgaan • Een multiculturele mix in je school: complexer maar betere voorbereiding op toekomst • Emotionele en sociale intelligentie ontwikkelen (als leerling) • Leraren, opvoeders en directie moeten know how ontwikkelen en competenties bovenhalen die ze tevoren niet nodig hadden • “ik geef 20 jaar les, dit heb ik nog niet meegemaakt”
medisch ethisch congres
12
Bewust van het groeiproces • Personeel: brand blussen‐reactief‐actief‐pro‐ actief,innovatief • personeel: het is een last – het is de wet – het is de intentie van de wet – hier zit een kans‐ ik groei dank zij dit proces • Team: ieder voor zich, doen wat moet, samen aan de slag, ontwikkelen, performante groepen
medisch ethisch congres
13
Proces van een leider • Loopt achterop, beheert, evalueert, verandert, bezielt en benoemt, inspireert • Geen planning, plan is formaliteit, actieplan is resultaatgericht, school weet waar ze naartoe wil, reflectie en zelfsturing
medisch ethisch congres
14
Uitdagingen – Intercultureel vaardig worden – Intervisie met elkaar – Supervisie – Externe expertise binnenhalen – Ethische kaders definiëren – Professionaliseren
medisch ethisch congres
15
suggesties • Personeelsbeleid en interne communicatie – Aanwerving: ook verkleuren – Aanwerving: ook bespreken – Functioneringsgesprekken: luisteren en faciliteren – Rol van leiding: faciliteren, kaders bepalen, inspireren – Recht op emoties …en groei medisch ethisch congres
16
personeelsbestand – verkleuring geeft voordelen, kansen, … – allochtone medewerker eerst professional en pas daarna brugfiguur – gevaar voor afstotingsverschijnselen ( “allcohtone” politie‐ agenten)
medisch ethisch congres
17
Valkuilen directie • • • • • •
Leg klachten van personeel naast je neer Hou geen rekening met draagkracht Laat meer toe aan allochtonen Laat je intimideren Zeg dat multiculturaliteit altijd een probleem is Kijk beschaamd als ze je vragen dat je in een verkleurde context werkt
medisch ethisch congres
18
lees • “Het land van aankomst” Paul Scheffer • “De Gazellen. Marokkaanse vrouwen vertellen”. Karin Strobbe • “De multiculturele school.” H. Frooninckx • “Kif Kif.” Tessa Vermeiren, Yamila Idrissi • “Undercover in klein Marokko”, Hind Frahin • « Liefde op maat »Leen Sterckx, Carolien Bouw
medisch ethisch congres
19