Samen werken aan een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente
3
Doel 1: Een klimaatbestendig en energieneutraal Sliedrecht
4
Mileubeleidsplan en uitvoeringsprogramma 2010-2011 De gemeente vindt duurzaamheid belangrijk, zoals blijkt uit het Milieubeleidsplan- en Uitvoeringsprogramma 2010-2011. We streven op termijn dan ook naar een klimaatbestendig en energieneutraal Sliedrecht. Dit betekent dat we op termijn de volledige energievraag binnen onze gemeentegrenzen door duurzame bronnen willen laten opwekken. Die opwekking van duurzame energie mag zowel binnen als buiten onze gemeente plaatsvinden. Om ons doel te realiseren, is bij alles extra aandacht vereist voor duurzaamheid. Daartoe zullen we enerzijds het gezamenlijke energieverbruik structureel moeten verlagen en anderzijds moeten we werken aan het opwekken van duurzame energie.
Hoe gaan we dat doen? Door het energieverbruik van ‘huishoudens’en ‘industrie’ ten opzichte van 2008 jaarlijks respectievelijk met 3 procent en 2 procent te verminderen. We werken eraan dat het aandeel duurzame energie, dat is opgewekt binnen onze eigen gemeentegrenzen, in 2020 minimaal 25% bedraagt. Dit alles kunnen we overigens alleen samen met onze inwoners, bedrijven en instellingen bereiken. Wij beseffen dat we hierin moeten investeren en zelf het goede voorbeeld moeten geven.
Onze hoge ambitie geeft richting aan ons milieubeleid en de door ons te verrichten klimaat- en milieuactiviteiten tot 2020 (en daarna). Om die reden zal het milieubeleidsplan in 2011, 2015 en verder worden geactualiseerd en opnieuw worden vastgesteld voor een periode van telkens vier jaar. Om onze ambities waar te maken zal een veelvoud aan klimaat- en milieuactiviteiten moeten worden voorbereid en uitgevoerd. Het bij het milieuplan horende overzicht van de te verrichten klimaat- en milieuactiviteiten is dan ook behoorlijk omvangrijk geworden. Dit moet ons in staat stellen uitvoerbaarheid te toetsen en uitvoering te volgen.
Inspiratie Het Milieubeleidsplan en – uitvoeringsprogramma 2009-2010 ontstond op basis van het ‘Klimaatakkoord Gemeenten en Rijk 2007-2011’ en de in het verlengde hiervan opgestelde ‘Verkenning Klimaatbeleid in de Drechtsteden’. In het klimaatakkoord kwamen gemeenten en rijk overeen zich samen in te spannen voor een duurzaam en klimaatbestendig Nederland. De verkenning moest leiden tot een regionaal en lokaal klimaatbeleid. Bij het bepalen van ons streven en de hiervoor te verrichten activiteiten hebben wij ons tenslotte mede laten leiden door het ‘Masterplan duurzame energie gemeente Sliedrecht ’ van het CQ-team van HVC. De adviestak van HVC onderzocht in deze “Quickscan studie” de mogelijkheden tot verduurzaming van energieverbruik voor Sliedrecht en bracht dit in beeld.
5
Voorbeeldfunctie: jazeker! Woorden alleen vinden wij niet genoeg. Als eigenaar en gebruiker wil de gemeente, waar mogelijk, zelf een goed en inspirerend voorbeeld zijn en geven. We willen maatregelen organiseren, voorbereiden en treffen voor onze gebouwen, voorzieningen, bedrijfswagens, openbare verlichting, openbare wegen, openbaar groen, water en riolering. Dit moet leiden tot een structureel energiezuiniger gebruik en ook economisch verantwoord zijn. Overigens hebben al onze grote gebouwen nu reeds het meest energiezuinige label A. En: alle elektriciteit voor onze gebouwen, voorzieningen, openbare verlichting, pompen en rioolgemalen wordt als ‘groene stroom’ ingekocht.
Onze extra inzet in 2010-2011 gaat naar: • Duurzaam inkopen; • Een meer energiezuinige openbare verlichting; • Beginnen met het vervangen van het eigen wagenpark door elektrische voertuigen; • Het voorbereiden van de bouw van een energiezuinige nieuwe gemeentewerf en milieustraat in de Driehoek en een nieuwe energiezuinige Bredeschool in Baanhoek West; • Het meeste voorrang geven aan de realisering van walstroomvoorzieningen en een uitbreiding van de bestaande mogelijkheden van hoogwaardig openbaar vervoer.
Afspraken met Tablis Wonen over energiezuinig renoveren en bouwen Wij weten dat wij voor ons streven de steun en medewerking van Tablis Wonen nodig hebben. In 2010 willen wij met Tablis Wonen afspraken maken over het ‘energiezuinig’ onderhouden, renoveren en bouwen van hun sociale huur- en koopwoningen. In 2009 kozen wij voor het invoeren van GPR Gebouw als de nieuwe uniforme prestatiegerichte werkwijze van duurzaam bouwen. Hierin gaan we de bestaande regionale toetsingslijsten van Duurzaam Bouwen en Kwaliteitseisen Nieuwbouw integreren. De installatie en het gebruiksklaar maken van GPR Gebouw vindt plaats in 2010. Ook hierover willen wij met Tablis Wonen afspraken maken.
6
Energiezuiniger gebruik van inwoners stimuleren Burgers die hun woning gaan renoveren en/of uitbreiden zullen wij stimuleren en uitdagen duurzame keuzes te maken. Vanaf januari 2010 besteden we op de website van de gemeente Sliedrecht extra aandacht aan ‘duurzaam (ver)bouwen door en voor particulieren’. Er staan ook links op naar sites van publiek en private organisaties die duurzaamheid eveneens hoog in het vaandel hebben staan en advies op maat kunnen geven. Het succes van het project ‘Energie op Maat’ (energiebesparingsadviezen aan particulieren) zorde ervoor dat de gemeente Dordrecht, Leerpark en de woningcorporaties (Woonbron) samen een uitwerking voor een vervolg hebben gemaakt. Vanaf 2010 kunnen ook Sliedrechtse woningeigenaren een verzoek indienen voor dergelijke energiebesparingsadviezen. In 2010 willen wij tenslotte onze particuliere woningeigenaren de kans geven om op basis van zo’n dan wel vergelijkbaar energiebesparingsadvies bij de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) een ‘duurzaamheidslening’ aan te vragen. Deze lening moet ervoor zorgen dat particuliere woningeigenaren tegen aantrekkelijke voorwaarden en een lage rente geld lenen om energiebesparende maatregelen te treffen. Hiermee sluiten we voor 1 april 2010 een deelnemingovereenkomst met de SVn. Ook openen we een toereikend leningenfonds tot een bedrag van 150.000 euro.
Energiezuiniger gebruik van bedrijven stimuleren Bedrijven moeten wettelijk eenvoudige energiebesparende maatregelen die ze binnen vijf jaar terugverdienen. Via de campagne ‘Stad en MKB’ vragen we in 2010 met ondersteuning van SenterNovem hiervoor extra aandacht bij onze midden- en kleinbedrijven. Samen met de Milieudienst willen we in 2010 ook een plan opstellen gericht op energiebesparing bij kleinere bedrijven. Voor 2010/2011 denken we aan een doelgroepgerichte aanpak voor energiebesparing door supermarkten (afdekken vriesmeubels, overdadige nachtverlichting en open winkelpuien). De milieudienst voert het plan van aanpak aansluitend in 2010/2011 uit . Voor de ontwikkeling van een duurzaam bedrijventerrein vond, onder regie van de Drechtsteden, in 2009 een pilot plaats op bedrijventerrein Groote Lindt te Zwijndrecht. Dit leidde tot een modelaanpak ‘Duurzaamheid op bedrijventerreinen in de Drechtsteden’ voor de verduurzaming van bedrijventerreinen in de Drechtsteden. In 2010 willen we met regionale steun met deze resultaten en ervaringen aan de slag om samen met de Vereniging Sliedrechtse Ondernemingen te komen tot een verduurzamingsplan van de Nijverwaard.
7
Werken aan en investeren in opwekking duurzame energie We gaven opdracht aan het CQ-team van HVC de mogelijkheden tot verduurzaming van energieverbruik te onderzoeken. Uit de door haar uitgevoerde “Quickscan studie” blijkt dat aardwarmte voor Sliedrecht het grootste bronpotentieel (42%) voor verduurzaming biedt. Voor de productie van duurzame energie willen wij ons dan ook allereerst inzetten voor het invoeren van een collectief warmtenet voor heel Sliedrecht. Een collectief warmtenet dat in eerste instantie met restwarmte en op termijn met aardwarmte gevoed wordt . Wij streven als gemeente hierin naar een stimulerende rol. Dan was er nog de belastende energie - en infrastructuur. Op ons verzoek zal de provincie Zuid-Holland een nader onderzoek instellen naar de haalbaarheid van de aanleg van een wamtenet in Sliedrecht en dit mede ondersteunen en faciliteren. De provincie wil tevens een bijdrage leveren aan de haalbaarheidsstudie van geothermie. Dit ter bevestiging dat de aanleg van een warmtenet een goede investering is en hiermee een dubbele garantie van leveringszekerheid wordt verkregen. In de tweede plaats streven we naar een maximalisatie van de energiebenutting van biomassa. De mogelijkheden van zonne-energie van onze eigen gebouwen, zoals het gemeentekantoor en sporthal De Stoep, willen we optimaal gaan benutten. Dat maakt ons een lichtend voorbeeld voor bedrijven, instellingen en inwoners. Verder stimuleert het hen ook te investeren in de mogelijkheden van zonne-energie. Gelet op onze belastende energie - en infrastructuur kiezen wij vooralsnog niet voor het opwekken van windenergie binnen onze eigen gemeentegrenzen.
8
Investeren in goede voorlichting en communicatie over duurzaamheid Ons streven naar meer duurzaamheid vraagt om goede communicatie en voorlichting. In 2010 willen wij daarom maximaal 10 portretten maken van energiezuinige woningen en bedrijven in de gemeente Sliedrecht. Hiermee zetten we eigen energiebesparende inwoners en bedrijven als voorbeeld in het zonnetje. Wij vinden het ook van groot belang dat de Sliedrechtse jeugd al jong te maken krijgt met onderwerpen als milieu en duurzaamheid. De themalessen over duurzaamheid blijven in 2010 dus bestaan. De Sliedrechtse basisscholen krijgen deze lessen vanuit ons eigen NME-centrum ‘De Hooizolder’.
Bij alles een bijdrage leveren aan gezonde en schone leefomgeving Duidelijk is: de gemeente streeft voor Sliedrecht naar klimaatbestendig en energieneutraal, maar houdt ook een gezonde en schone leefomgeving in het oog. Dat betekent dat wij ons blijven inspannen om de water-, groen-, bodem-geluids- en luchtkwaliteit binnen onze gemeentegrenzen te verbeteren.
Lopende maatregelen: • Vanaf 2008 tot en met 2011 investeren we extra in de vervanging van bovengrondse afvalcocons door ondergrondse milieuparken. • In 2008 is met ondersteuning van de gemeente een Wecycle scholenactie gehouden voor het inzamelen van kleine elektronische apparatuur. De scholen gaan hier de komende jaren mee verder. • Voor een schone leefomgeving wordt vanaf 2008 deelgenomen aan het project zwerfvuil. • Vanaf november 2009 is begonnen met het gescheiden inzamelen van plastic verpakkingen. Afhankelijk van de eerste ervaringen zullen hiervoor eventueel aanvullende maatregelen worden getroffen.
Maatregelen 2010/2011: • Nader uitwerken van de toepassing van beplantingsstructuren in het project reconstructie Stationsweg-zuid (luchtkwaliteit). • Blijven investeren in het voorkomen en verminderen van milieuhinder door bedrijven gelegen aan de overzijde van de Beneden Merwede, zoals de Derde Merwedehaven (gezonde leefomgeving). • Onverminderd investeren in een verdere optimalisering van de gescheiden afvalinzameling door onze eigen reinigingsdienst (schone leefomgeving).
9
Verankering ambitie en uit te voeren milieuactiviteiten Een lange adem, dat hebben we nodig als we een klimaatbestendige en energieneutrale gemeente willen. Daarom stellen we de ‘Werkgroep Klimaatbestendige en Energieneutrale Gemeente’ in. Met als taak: zorg ervoor dat onze milieuactiviteiten ambtelijk en bestuurlijk intern de aandacht krijgen en behouden die zij verdienen en behoeven. Alle betrokken afdelingen en bestuurders nemen zitting in deze werkgroep. Zij zullen de voortgang van dit integrale beleids- en werkdocument en de hiervoor noodzakelijke interne afstemming waarborgen. De Portefeuillehouder Milieu en Beleidsmedewerker Milieu fungeren respectievelijk als voorzitter en secretaris van deze werkgroep. De secretaris krijgt hierbij inhoudelijk ondersteuning van de gemeentelijk energiecoördinator. De werkgroep zal maximaal vier keer per jaar vergaderen. De evaluatie van het Milieubeleidsplan- en uitvoeringsprogramma 2010-2011 vindt plaats in het derde kwartaal van 2010. De werkgroep doet hiervan kort verslag. Op basis van deze evaluatie komt de werkgroep zonodig tevens met voorstellen tot wijziging en/of aanvulling van het geheel. Aan de slag!
Ambities in een notendop: • Voorbeeldfunctie: ja! • Afspraken met Tablis Wonen over energiezuinig renoveren en bouwen • Energiezuiniger gebruik van inwoners stimuleren • Energiezuiniger gebruik van bedrijven stimuleren • Werken aan en investeren in opwekking duurzame energie • Investeren in goede voorlichting en communicatie over duurzaameid • Bij alles een bijdrage leveren aan gezonde en schone leefomgeving • Verankering ambitie en uit te voeren milieuactiviteiten
10
11
12
