op naar een energieneutrale gemeente!

2016

2018

00000

2045

* 2013 meest recente data

Energieneutrale gemeente - 100% toets duurzaamheidscriterium bij alle inkopen - Gemeentelijke gebouwen op groene energie - Openbare verlichting wordt LED + dimmen in de nachtelijke uren: eind 2020 40% besparing ten opzichte van 2013 - Duurzaam sociaal beleid - 30 openbare laadzuilen eind 2020 - Alle gemeentelijke voertuigen op electriciteit of CNG

Klimaatbestendig - Verankering van klimaatbestendigheid in beleid - 1 klimaaticoon, 4 klimaatbestendige voorbeeldprojecten - Klimaatbestendige inrichting Steenstraat - Zuid - Eén groenblauw bedrijventerrein - Twee groenblauwe schoolpleinen

Circulaire gemeente - Duurzaam inzetten groen afval - Bestuurscommissie Afvalinzameling LvC en Boekel - Duurzaam ‘Slim’ Breken - Campagne Houtpelletgestookte CV’s

2000 TJ (terejoule)

00000

gerealiseerd

• 30 openbare laadzuilen • 100 Nul op de Meter woningen • ruimtelijke plannen ‘klimaatproof’ • 20 (boeren)daken voorzien van PV • 30% energiereductie Steenstraat • multifunctionele zonneweides

2020

VERBRUIK IN 2045

+ dimmen in nachtelijke uren

• Groenblauwe bedrijventerrein(en) • LEDlampen in openbare verlichting

koplopers

• Pilot energieneutrale nieuwbouwwijk • Energieconvenant Boxmeerse

2019

• 1 klimaaticoon

energie op

• Buurkracht in 6 buurten actief • 75 extra houtpelletgestookte CV’s • Alle gemeentelijke gebouwen draaien op groene energie of wekken zelf duurzame

4187 TJ* (terejoule)

• 100% energieneutrale nieuwbouw • Haalbaarheidsstudie (multifunctionele) zonneweides • 250 energieboxen geïnstalleerd • 50 energie adviezen door ouderenadviseurs • Groene ontbijtsessies met Boxmeerse ondernemers • 1000 panelen bij (sport)verenigingen = electriciteitsverbruik van 60 huishoudens • Tuinvergroeningsactie 2.0 • Geveltuintjesproject

2017

VERBRUIK IN 2016

gemeentewerf • pv-DAK op gemeentehuis en gemeentewerf • 100% toets duurzaamheidscriterium bij alle inkopen • Gemeentelijke duurzaamheidslening • 2 groenblauwe schoolpleinen • Verduurzamen gemeentelijke sporthallen

• regionaal energieloket • 1 elektrisch oplaadpunt

in 30 jaar energieverbruik halveren en dit duurzaam opwekken in de eigen gemeente

op naar een energieneutrale gemeente!

Duurzaamh

eidsplan

2016 - 2020

inhoudsopgave duurzaamheidsplan 2016-2020 Boxmeer Hoofdstuk 1: Aanleiding duurzaamheidsplan 2016-2020 6 1.1. Uitvoeringsprogramma 6 1.2. Buiten de scope 6 1.3. Leeswijzer 6 Hoofdstuk 2: Waar staat Boxmeer nu? 7 2.1. Benchmark 7 2.2. Energieverbruik Boxmeer 8 Hoofdstuk 3: De duurzame ambities 9 3.1. Energieneutraal Boxmeer - een stip op de horizon 9 3.2. Klimaatbestendig Boxmeer 10 3.3. Circulaire gemeente 12 Hoofdstuk 4: Hoe gaan we dat doen, gaan voor groen? 13 4.1. Hoe gaan we de doelstellingen realiseren? 13 4.2. Energieneutraal Boxmeer 14 4.3. Klimaatbestendig Boxmeer 14 4.4. Circulaire gemeente 15 4.4.1. Duurzaam inzetten groen afval 15 4.4.2. Duurzaam ‘breken’ 15 4.5. Communicatieplatform ‘Wij gaan voor groen’ 16 4.6. Duurzame samenwerking 18 Hoofdstuk 5: Energiebesparing en opwekken duurzame energie 19 5.1. Energieneutrale en duurzame gemeentelijke organisatie 19 5.1.1. Zonnepanelen 19 5.1.2. Openbare LEDverlichting 19 5.1.3. Lichtverspilling 19 5.1.4. Zonne-energie 20 5.1.5. Wagenpark 20 5.1.6. Duurzame en circulaire inkoop 20 5.1.7. Duurzame bedrijfsvoering 21 5.1.8. Fairtrade 21

inhoudsopgave duurzaamheidsplan 2016-2020 Boxmeer 5.2. Energieneutrale woningen 21 5.2.1. Nul op de meter en Brabant Woont Slim 21 5.2.2. Regionaal energieloket 22 5.2.3. Duurzaam sociaal beleid 23 5.2.4. Overige initiatieven 23 5.3. Energieneutrale bedrijven 22 5.3.1. Boxmeers energieconvenant 23 5.3.2. Houtpelletgestookte CV’s 23 5.3.3. Asbest eraf, zonnepanelen erop! 23 5.3.4. Enthousiasmeren versus pressiemiddel 24 5.4. Energieneutrale sportverenigingen 24 Hoofdstuk 6: Bijlagen 25 Projectcharters 31 Projectentabel 68

Hoofdstuk 1 Aanleiding duurzaamheidsplan 2016-2020 Boxmeer

Op naar een Energieneutraal en Klimaatbestendig Boxmeer! Duurzaam, energieneutraal en klimaatbestendig; ook Rome is niet op één dag gebouwd. Deze onderwerpen vragen om een langetermijnvisie. Naar aanleiding van de raadsconferentie in mei 2015 in Uden, spreekt het college dan ook de wens uit een meerjarig beleidsplan voor vaststelling aan de raad aan te bieden met twee belangrijke speerpunten: Energieneutraal Boxmeer en Klimaatbestendig Boxmeer. Dit als opvolger van het kortlopende milieu-uitvoeringsprogramma (ZONBOX) waar in 2014-2015 mee gewerkt is.

Samen gaan we voor groen! Energieneutraal (Nul op de Meter) en klimaatbestendig worden dat kun je niet alleen! Dit duurzaamheidsplan is tot stand gekomen door het combineren van de expertise van diverse disciplines binnen de gemeente. Medewerkers van verschillende afdelingen hebben vanuit hun achtergrond en kennis meegedacht en input gegeven. Het plan geeft inzicht wat er in Boxmeer speelt en legt een gedegen basis voor het stellen van prioriteiten en het verdelen van financiële middelen voor de komende vijf jaar. Verhoging en borging van kwaliteit van wonen, werken en recreëren staat hierbij centraal.

1.1. Uitvoeringsprogramma De ambities van de gemeente Boxmeer op het gebied van duurzaamheid zijn in 2015 benoemd en vertaald naar twee thema’s:

• Energieneutraal Boxmeer; naar Nul op

de Meter; • Klimaatbestendig Boxmeer Tevens gaan we proeven van het thema ‘Circulair Boxmeer’, waar we in de toekomst meer aandacht aan willen besteden.

6

In dit duurzaamheidsplan 2016-2020 leest u welke ontwikkelingen op de gemeente afkomen, hoe de gemeente hier, binnen het beschikbare budget en personele capaciteit, op in speelt. In de projectbladen worden de te ondernemen activiteiten zo concreet mogelijk gemaakt.

1.2. Buiten de scope Uiteraard voert de gemeente de (verplichte) milieutaken (inclusief vergunningverlening en handhaving) op het gebied van geur, bodem, lucht en water ook uit. Deze vallen echter buiten de scope van dit duurzaamheidsplan. 1.3. Leeswijzer Hoofdstuk twee laat zien waar Boxmeer nu staat. Hoofdstuk drie bespreekt de duurzame ambities die we als gemeente hebben. Hoe deze ambities gerealiseerd worden leest u in hoofdstuk vier. In hoofdstuk vijf wordt daar dieper ingegaan op actiepunten voor de gemeentelijke organisatie, voor bedrijven, voor particuliere woningbezitters en voor (sport)verenigingen. Na de bijlagen in hoofdstuk 6 vindt u de projectcharters.

Hoofdstuk 2 Waar staat boxmeer nu?

Elektrische oplaadpunten, Boxmeer Fairtrade Gemeente, duurzame en energiezuinige keuze van nieuwe openbare verlichting, een schoner gemeentelijk wagenpark (elektrisch en CNG) en het verduurzamen van gemeentelijke gebouwen. Tijdens de uitvoering van het milieubeleidsplan en projectenboek 2010-2013 en het milieu-uitvoeringsprogramma ZONBOX 2014-2015 is er al veel bereikt. Energiebesparing en het opwekken van duurzame energie begint voet aan de grond te krijgen zowel bij de gemeente, de regio als bij particulieren, die energiebesparende maatregelen nemen, hun woning isoleren en zonnepanelen installeren op hun woning. Met deze mooie resultaten sluiten we het einde van deze beleidsperiode af. Maar dat betekent niet het eindpunt van deze initiatieven. Integendeel, ze zijn het vertrekpunt voor het nieuwe duurzaamheidsplan, wat hier voor u ligt. De ambitie blijft om de gemeente steeds verder te verduurzamen. Het besef dat we samen duurzaam met onze leefomgeving om moeten gaan, leeft in Boxmeer al geruime tijd. Daarom wordt er wijkgericht gewerkt en wordt actief de samenwerking met bedrijven en maatschappelijke organisaties opgezocht. Met dit nieuwe duurzaamheidsplan zal deze lijn worden voortgezet!

2.1. Een benchmark Hoe scoort Boxmeer ten opzichte van andere gemeenten? In onderstaande ‘spinnenweb’ de benchmark volgens de GD-index (gemeentelijke duurzaamheidsindex): Bron: http://www.gdindex.nl/ De rode lijn geeft het landelijk gemiddelde weer. Hoe verder de grafiek buiten de kern komt, hoe beter de score. Uit de afbeelding blijkt dat Boxmeer erg goed scoort in de sociale hoek, maar ook op sport, gezondheid, veiligheid én afvalscheiding. Voor de overige thema’s zit Boxmeer redelijk op het landelijk gemiddelde.

Benchmark volgens GD-index

7

Noot: vaak spreken benchmarks elkaar tegen, of zijn voor meerdere interpretaties vatbaar. Wij laten ons als gemeente niet leiden door één benchmark. Niet als deze negatief uitvalt, maar ook niet als deze zeer rooskleurig is.

ren scoren het hoogte, zo’n 3/4 met 77 Tj. Biobrandstoffen in het verkeer zijn goed voor 21 TJ. Zonnepanelen spelen met 6 TJ nog een zeer bescheiden rol in de totale energiebalans. (Bron: klimaatmonitor, zie bijlage 6.6).

2.2. Energieverbruik Boxmeer Op weg naar energieneutraal...maar hoeveel wordt er nu eigenlijk verbruikt in onze gemeente? Het totale energieverbruik (dus gas én elektriciteit) bedroeg in 2013 (meest recente data) 4187 TJ (terajoule). Omgerekend naar kilowatturen (kWh) is dat ruim één miljard kWh. Ter vergelijk: een gemiddeld huishouden verbruikt 3500 kWh/jaar. Eén miljard kWh is dan dus goed voor het elektriciteitsverbruik van ruim 285.000 huishoudens! Splitsen we dat uit naar sectoren, dan zien we dat de gebouwde omgeving in Boxmeer (woningen, commerciële en publieke dienstverlening) daar één derde voor haar rekening neemt (1333 TJ), evenals alle mobiliteit (voornamelijk wegverkeer). De industrie verbruikte in 2013 bijna 1000 TJ en de landbouw is met 124 TJ een betrekkelijke kleinverbruiker. Binnen de gebouwde omgeving nemen de woningen met zo’n 833 TJ het leeuwendeel voor hun rekening. De commerciële dienstverlening (winkels, kantoren) verbruikte 290 TJ en de publieke dienstverlening 210 TJ. Hernieuwbare energie De hernieuwbare energieopwekking (let wel: dit staat niet gelijk aan duurzame energie-opwekking) in Boxmeer bedroeg in 2013 107 TJ. Houtkachels van particulie-

8

Gebouwde omgeving (woningen, commerciële en publieke dienstverlening)

124 967

1333

Verkeer en vervoer, incl. snelwegen, excl. railverkeer

Industrie (gas en elektr.) 1.413 Landbouw (gas en elektr.)

Energieverbruik per sector in TJ (data 2013)

Hoofdstuk 3 De duurzame ambities

Nu we weten wat de aanleiding is en waar we als organisatie staan kunnen we de vertaalslag maken naar de ambities. Wat willen we op energieneutraal, klimaatbestendig en circulair gebied bereiken. In paragraaf 3.1 leest u alles over de energietak, in 3.2 over klimaatbestendigheid en in 3.3 blikken we vooruit op het thema circulaire gemeente. 3.1. Energieneutraal Boxmeer een stip op de horizon Economie, mobiliteit, wonen en werken en ruimtelijke ontwikkeling zijn de alom bekende pijlers van gemeentelijk beleid. Een steeds belangrijke pijler, die van invloed is op de gehele ontwikkeling in een gemeente en regio, verdient zowel lokaal als regionaal een volwaardige plek. We hebben het dan over ENERGIE! Het economisch belang en het effect op de ruimtelijke ontwikkeling is te groot om dit thema niet structureel te verankeren binnen de gemeentelijke organisatie. Energiebesparing en het opwekken van duurzame energie leidt niet alleen tot een lagere uitstoot van CO2, maar ook tot lagere en stabielere energielasten (Nul op de Meter!) voor inwoners en bedrijven. Tegelijkertijd vormen investeringen in energiemaatregelen zoals isolatie, zonnepanelen, windmolens enzovoort een welkome (lokale) economische impuls. Dit levert werkgelegenheid op en is tevens een stimulans voor innovatie. Een volwaardige plek betekent ook een volwaardig doel, een stip op de horizon, waar je niet omheen kunt! Een voor de hand liggende stip is die van het moment waarop je energieneutraal wil zijn. Een energieneutraal Boxmeer betekent dat de gemeente in haar eigen energiebehoefte voorziet en per saldo jaarlijks evenveel energie – binnen de eigen gemeente-

grenzen - opwekt als het nodig heeft. Veel gemeenten hebben inmiddels het doel geformuleerd om over 15 à 30 jaar energieneutraal of klimaatneutraal (netto geen bijdrage leveren aan klimaatverandering) te zijn. Uiteraard is het wenselijk om zo snel mogelijk die ambitie te realiseren. Maar om met een huidig verbruik van ruim 4000 TJ (Terajoule) binnen 15 jaar energieneutraal te zijn is vooralsnog niet realistisch, omdat daar een jaarlijkse energiebesparing van 3 à 4% bij hoort. Iets dat op dit moment nog tegen de trend in gaat.

BOXMEER in 1 klap energieneutraal? x 190 = € 855 miljoen à 3 MW

à 250 Wp

x 5 miljoen = € 2 miljard + 864 hectare grond = 7% van de gemeente

of 60.000 energieneutrale huizen (we hebben er maar 12.000!)

9

2045: energieneutraal boxmeer! Een forse, maar realistische Boxmeerse energieambitie is dan ook om die stip op 2045 te zetten: Energieneutraal Boxmeer 2045! 30 jaar dus om het energiegebruik te halveren tot 2000 TJ en die vervolgens in eigen gemeente op duurzame wijze op te wekken. Wil de gemeente serieus werk maken van een duurzaam en energieneutraal Boxmeer, dan is daarvoor borging in de gehele gemeentelijke organisatie nodig.

3.2. Klimaatbestendig Boxmeer Samen met de andere gemeenten in het Land van Cuijk, het Waterschap Aa en Maas en de provincie Noord-Brabant gaat Boxmeer voor een klimaatbestendige regio. Daarvoor zijn een aantal doelen opgesteld: - Uiterlijk in 2020 is klimaatbestendigheid verankerd in het gemeentelijk beleid. Ruimtelijke plannen zullen dan ‘klimaatproof’ zijn en klimaatadaptief bouwen is gemeengoed. Dit doen we door bij de besluitvorming een duurzaamheidsparagraaf op te nemen bij alle ruimtelijke projecten. - In 2030 wil Boxmeer en omgeving bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering (hier ligt een regionale intentieverklaring Klimaatbestendig Land van Cuijk aan ten grondslag. Landelijk ligt het jaartal overigens op 2050). De eerste stappen op weg naar klimaatadaptatie zijn gezet. Allereerst zijn er zogenaamde klimaatkwetsbaarhedenkaarten opgesteld. Daarop is te zien waar zich problemen gaan voordoen ten aanzien

10

van te nat, te droog en te warm. Maar het bleef niet alleen bij theorie er zijn ook al voorbeeldprojecten in de praktijk gebracht, waaronder twee trajecten voor het vergroenen van schoolpleinen. En bij de planvorming van de SteenstraatZuid is veel aandacht geweest voor klimaatadaptatie. Ook heeft de Steenstraat zelf recentelijk nieuwe bestrating gekregen met aandacht voor de opvang van regenwater en meer groen. Tenslotte is de tuinvergroeningsactie in het Land van Cuijk georganiseerd en blijven we afkoppelen. Maar er gaat nog veel meer gebeuren! In het vervolgproject Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II gaan de partijen vanaf 2016 weer verder samenwerken om handen en voeten te geven aan dit thema. Reken erop dat klimaatbestendigheid de komende jaren meer en meer zichtbaar zal worden in het Boxmeerse straatbeeld en structureel meegenomen gaat worden in het reguliere beleid! Schoolpleinen worden vergroend, bedrijventerreinen aangespoord om met het thema aan de slag te gaan, gevels en daken worden langzamerhand van groen voorzien en het openbaar groen wordt geleidelijk omgevormd tot een klimaatproof groenbestand. Tenslotte gaat Boxmeer een klimaaticoon realiseren; op een opvallende plek in de gemeente wordt een gebouw, al dan niet in gemeentelijk eigendom, van een groen dak én groene gevel voorzien. Bekender maakt immers beminder!

Routekaart Klimaatbestendig Land van Cuijk II

11

3.3. Circulaire gemeente We leven in een wegwerpmaatschappij en daarmee plegen we een aanslag op de aarde. Dit wordt door steeds meer mensen als probleem ervaren. Niet voor niets is ‘upcyclen’ onder particulieren en bedrijven een ware trend. Van afval naar grondstoffen, cradle to cradle. Ook de Provincie Noord-Brabant beseft dat de circulaire economie (ook wel kringloopeconomie) de toekomst heeft. We staan voor de uitdaging om grip te krijgen op grondstofstromen. Al jaren loopt Boxmeer samen met de gemeenten in het Land van Cuijk en Boekel voorop als het gaat om afvalscheiding. Waar de landelijke doelstelling voor restafval in 2020 op 100 kilo staat, ligt het in de genoemde gemeenten al jaren onder de 80 kilo. Maar de Gemeente Boxmeer wil meer en wil de mogelijkheden van afval naar grondstoffen verder gaan verkennen. Regionaal is de doelstelling uitgesproken om in 2021 op 20 kilo restafval te zitten. En in 2030 helemaal geen restafval meer! Om de doelstelling van 2020 te kunnen realiseren zal in de gemeente Boxmeer:

• de inzamelfrequentie van het restafval

de komende jaren verlaagd worden. Voor de burger zou dit een stimulans moeten zijn om het afval verder te scheiden. Om omgekeerd inzamelen in de toekomst mogelijk te maken zal de tariefzak gratis aangeboden kunnen gaan worden op de milieustraten. • de inwoner door middel van communicatie gestimuleerd worden om bepaalde afvalsoorten gescheiden te houden van het restafval. Bewoners zullen gefaciliteerd worden om de groente- en fruitstroom apart te houden van het restafval maar ook van het tuinafval. Wanneer tuinafval niet vervuild zal het makkelijker verwerkt kunnen worden in houtpellets. • grof huishoudelijk restafval op of na de milieustraat na scheiden in herbruikbare grondstoffen. • geen langdurige contracten voor de verwerking van afval meer aangaan. Op deze manier zal er sneller ingespeeld kunnen worden op ontwikkelingen die in de markt plaats vinden.

CIRCULAIRE ECONOMIE De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarbij producten aan het einde van hun levensduur worden vernietigd. In de circulaire economie worden producten en materialen hergebruikt en behouden grondstoffen hun waarde. Dat brengt veel kansen voor ondernemers: meer ketensamenwerking, innovatie, minder grondstoffenverbruik en minder afval (bron: mvonederland.nl).

Hoofdstuk 4 HOE GAAN WE DAT DOEN, GAAN VOOR GROEN?

Nu we de ambities weten is de grote vraag: “Hoe gaan we die realiseren? Hoe gaan we winnen?” In dit hoofdstuk starten we met het benoemen van de overkoepelende visie (4.1).Vervolgens maken we dit concreter voor de twee speerpunten, energieneutraal Boxmeer (4.2) en klimaatbestendigheid (4.3). Vervolgens wordt er ingegaan op het toekomstige thema circulaire economie (4.4). Duurzaamheid is nog niet ingebakken in het dagelijks leven van de ‘gewone mens’; bewustwording is belangrijk. Mensen moeten vaak lezen en horen over dit thema en communicatie is een belangrijk aspect. Daarover leest u in paragraaf 4.5 meer. Tenslotte is het zaak de samenwerking met andere actoren aan te gaan onder andere met de andere Land van Cuijk gemeenten (zie paragraaf 4.6).

4.1. Hoe gaan we de doelstellingen realiseren? Door duurzaamheid te verankeren in de gehéle gemeentelijke organisatie. Duurzaamheid is immers niet iets exclusiefs van de duurzaamheidscoördinator. Ook intern geldt de slogan samen gaan we voor groen!

Door te informeren over duurzaamheid en energiebesparing. Denk hierbij aan het isoleren van je woning, informatie over subsidies voor duurzaam verwarmen en houtpelletgestookte CV’s en het belang van het veilig saneren van asbestdaken. En vooral niet te vergeten het isoleren van woningen; de eerste belangrijke stap!

Door als gemeentelijke organisatie het goede voorbeeld te geven: met duurzaam inkopen, een papierloos archief, met zonnepanelen op haar daken, een volledig elektrisch en groen gas wagenpark en nog veel meer. Goed voorbeeld doet goed volgen,

Door duurzaamheid te stimuleren bij bijvoorbeeld bouwaanvragen en met een gemeentelijke duurzaamheidslening.

Door nadrukkelijk de samenwerking te zoeken met andere partijen, zoals haar eigen inwoners, bedrijven, de woningbouwcorporaties, Waterschap Aa en Maas, maar zeker ook met de regio Land van Cuijk. ‘Zien is verkopen’ en ‘samen staan we sterk’; duurzaam handelen moet gemeengoed worden en bij wijze van op iedere hoek van de straat zichtbaar zijn. Dit kun je als gemeente niet in je eentje realiseren.

Door duurzaamheid meer zichtbaar te maken in het inBoxmeerse straatbeeld. BOXMEER 1 klap energieneutraal? Middels zogenaamde klimaaticonen, zonnepanelen op daken van (sport)verenigingen en gemeenschapshuizen, zonne-weides en nieuwe oplaadpalen voor elektrisch rijden in Boxmeer. En vooral door, daar waar nodig, met een duurzame vuist op tafel te slaan! Laten we daar maar direct mee beginnen; wij willen energieneutrale nieuwbouw vanaf 2017!

13

4.2. Energieneutraal Boxmeer 2045, die stip lijkt ver weg, maar we hebben nog een lange weg te gaan. Aan de slag! Wat willen we de komende vijf jaar realiseren? • Duurzaam sociaal beleid: aanschaf van energiezuinig witgoed apparatuur stimuleren, uitdelen energie boxen, energieadviezen voor ouderen; • Zonnedaken: 20 (boeren)daken zijn voorzien van PV (1,4 miljoen kWh, goed voor 400 huishoudens); • Zonnedaken: 1000 zonnepanelen bij sportverenigingen (200.000 kWh, goed voor 60 huishoudens); • Haalbaarheidsstudie naar (multifunctionele) zonneweides (totaal 1500 panelen, 100 huishoudens); • Stimuleren houtpelletgestookte CV’s*: 75 houtpelletgestookte CV’s extra eind 2018; • 100 Nul op de Meterwoningen eind 2020 (bestaande woningen en nieuw bouw): door onder andere isoleren en het opwekken van duurzame energie; • 100% energieneutrale nieuwbouw vanaf 2017; • Buurkracht** in 6 buurten actief eind 2018; • Een regionaal energieloket vanaf 2016 (Brabant Woont Slim); • Energieconvenant met Boxmeerse bedrijven; • Energieke Steenstraat Boxmeer: 30% energiebesparing in de Boxmeerse winkelstraat in 2020;

• Deelname aan handhavingsproject

‘Energiebesparing in de vergunning’ ***; • Lokale energie corporatie opgericht; • 30 openbare laadzuilen eind 2020 voor elektrisch laden. Goed voorbeeld doet goed volgen. Wat gaat de gemeente zelf doen? • De gemeente gaat zich inspannen om vanaf 2016 bij 100% van alle inkopen en aanbestedingen duurzaamheidscriteria te onderzoeken en mee te nemen; • Alle gemeentelijke gebouwen draaien eind 2018 op groene energie of wekken zelf duurzame energie op; • De openbare verlichting wordt verder verduurzaamd. Met ledlampen, maar ook door te dimmen in de nachtelijke uren; • Alle gemeentelijke voertuigen op elektriciteit of CNG; • Een oplaadpunt voor elektrisch laden op de gemeentewerf in 2016.

4.3. Klimaatbestendig Boxmeer Het klimaat verandert; het wordt steeds natter, droger en warmer met alle gevolgen van dien. Als gemeente moeten wij hier op anticiperen en acteren. Dat doen we door de komende vijf jaar de volgende activiteiten te ontplooien. • Deelname aan vervolgproject Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 en

Niet v huisje ergeten:: boom app dow pje beter nloade n!

* let op: géén houtkachels! ** of een ander lokaal energiebesparingsinitiatief. *** Er bestaat een wettelijke verplichting tot treffen maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder.

• • • •

klimaatbestendigheid verankerd in gemeentelijk beleid in 2020; Een groenblauw bedrijventerrein(en) Eén klimaaticoon in 2018; Steenstraat-Zuid klimaatbestendig ingericht in 2017; Vier klimaatbestendige voorbeeldprojecten, waaronder de parkeerplaatsen bij het Elzendaalcollege.

4.4. Circulaire gemeente Er zijn twee projecten te definiëren waar we wat betreft circulaire gemeente de komende tijd op in willen zetten. 4.4.1. Duurzaam inzetten groen afval Allereerst wil Boxmeer graag haar koploperspositie behouden op afvalgebied. Daarom wil de gemeente groen afval inzetten ten behoeve van het bodemherstel van landbouwgronden, of ten behoeve van de productie van zogenaamde houtpellets voor houtpelletgestookte CV’s. De gemeente Boxmeer gaat – gesteund door een landelijke stimuleringsregeling - onder andere de eigenaren van propaangastanks in het Boxmeerse buitengebied stimuleren om over te schakelen op deze duurzame energievorm.

Slim breken De techniek Slim Breken houdt rekening met het feit dat beton is samengesteld uit zeer hard en sterk zand en grind en veel zwakker cementsteen. Het beton wordt daarom ontleed in grind, zand, cement en cementsteen. Het cementsteen wordt dus als enige gemalen, de rest blijft onbeschadigd. Het cement in oud beton is nooit volledig uitgehard en kan deels als nieuw ongebruikt cement worden teruggewonnen en direct weer worden gebruikt om nieuw beton te maken. Dat levert een 100% CO2-reductie op. Het wel met water verharde cementsteen is een CO2-vrije grondstof om in een cementfabriek nieuw cement van te maken. Op deze manier is direct meer dan 50% CO2-reductie mogelijk (bron: bouwwereld.nl).

4.4.2. Duurzaam ‘breken’ Een andere richting is de mogelijkheid om ‘Slim Breken’ voor te schrijven bij sloopen bouwwerkzaamheden in renovatie- of nieuwbouwprojecten. Hiermee worden grondstoffen hergebruikt en veel energie bespaard.

15

4.5. Communicatieplatform ‘Wij gaan voor Groen’ Een gemeente kan nog zoveel beleid maken, zonder de inzet van bedrijfsleven, burgers en organisaties is het onmogelijk om alle doelstellingen te halen. Communicatie speelt daarbij een belangrijke rol. Met de ‘Wij gaan voor Groen’- duurzaamheidscampagne, worden de verschillende actoren betrokken en warm gemaakt voor de verschillende doelstellingen uit het duurzaamheidsplan. We zijn er trots op dat sinds 2015 ook de andere gemeenten uit het Land van Cuijk aanhaken bij deze campagne. Ook bij het thema communicatie geldt; niet het wiel opnieuw uitvinden! De taken van de gemeente: informeren, verwijzen, het ontsluiten van informatie en het samenbrengen van initiatieven. Informeren Overal gaan gemeentelijke en burgerinitiatieven van start om gezamenlijk zonneenergie te produceren en bundelen coöperaties de krachten van consumenten. Met handige tools als ‘De Zonatlas’, kunnen inwoners en bedrijven in één oogopslag zien of hun dak geschikt is voor het plaatsen van zonnepanelen, zonneboilers en het opwekken van zonne-energie. Om nieuwbouwwoningen nog verder te verduurzamen kunnen inwoners een hogere hypotheek afsluiten. De taak van de gemeente om inwoners te informeren over de mogelijkheden en hulpmiddelen.

16

Verwijzen Een simpele zoekopdracht met de woorden ‘energie besparen’ levert op google een slordige 330.000 hits op. Er zijn talloze nuttige websites en publicaties, zowel voor burgers als voor ambtenaren. Maar door de bomen zie je vaak het bos niet meer. De gemeente zal op de ‘Wij gaan voor Groen’-pagina van de gemeentelijke website, doorverwijzen naar relevante informatiebronnen en instituten (denk hierbij aan RVO, Urgenda, Meer Met Minder, HIERopgewekt, ViaDesk lokaal klimaatbeleid, Bespaar Lokaal en het Klimaatverbond). Daar zal ook de nodige aandacht zijn voor de verschillende expertisecentra die bij de uitvoering van het landelijke Energieakkoord een rol krijgen. Een mooi startpunt voor onze inwoners en medewerkers. Publiekscampagnes, voorlopers en ambassadeurs Door het (mede-) organiseren of ondersteunen van campagnes als de ‘Energy Battle’, ‘Groene Huizenroute’, ‘Klimaatstraatfeest’, ‘Warme Truiendag’, ‘Groene Voetstappen’ etcetera draagt de gemeente bij aan het vergroten van het bewustzijn van bewoners en bedrijven met betrekking tot hun energieverbruik. Ook moet er goed gebruik gemaakt worden van voorlopers en ambassadeurs in de bijbehorende communicatie. Bewustzijn is de start van gedragsverandering! Ontsluiten van informatie en samenbrengen van initiatieven Door de juiste personen aan elkaar te

koppelen ontstaan de mooiste initiatieven en dat hebben we nodig als het gaat om het duurzaamheidsbeleid. Bestaande projecten kunnen door deze verder uit te nutten en groter te maken meer impact krijgen. Ook het aanhaken bij bestaande evenementen, projecten en initiatieven met reeds opgebouwde naamsbekendheid en bereik, is effectiever dan zelf iets van nul op op te starten. Bovendien kom je zo in contact met de actieve laag van de bevolking met vaak een uitgebreid netwerk. Zo rol je van het één in het ander en krijg snel zicht op bottom-up initiatieven. Zaak is de boodschap consequent en consistent onder de aandacht te brengen. Er moet dus worden gestreefd naar het benutten van meerwaarde door samenwerking, in plaats van deze eigenhandig te willen creëren. Hiervoor zal actief contact onderhouden worden met dorpsen wijkraden en de buurverbinders in de Gemeente Boxmeer.

SAMEN GAAN WE VOOR GROEN We ondersteunen als gemeente duurzame initiatieven van onze inwoners, organisaties en ondernemers. Zo zorgen we samen voor een groene gemeente.

wijgaanvoorgroen.nl

17

4.6. Duurzame Samenwerking Land van Cuijk; energie, klimaat en duurzaamheid Hierboven werd het al even aangestipt: nadrukkelijk de samenwerking opzoeken met onder andere het Land van Cuijk. Om ervoor te waken dat niet iedereen ‘zijn eigen wiel aan het uitvinden is’ en om schaalgrootte te creëren zoekt de gemeente actief de buurgemeenten op. Kijken we binnen de gemeente vaak niet buiten de ‘landsgrenzen’, voor onze burgers is dat dagelijkse kost. Met het project ‘Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030’ hebben we al een grote stap gezet. Deze samenwerking willen we een vervolg geven met het Regionaal Energieloket (Brabant Woont Slim), een stimuleringsproject houtpelletkachels, energiebesparing bij sportverenigingen en het ‘asbest er af, zonnepanelen er op project’. Samenwerken met de samenleving Overal in het land starten lokale en regionale energiecoöperaties en initiatieven. Op buurtniveau werken bewoners steeds vaker samen aan energiebesparing. Denk aan gezamenlijke inkoop van zonnepanelen en gemeenschappelijk opvragen van offertes voor spouwmuurisolatie. De moderne samenleving is ‘energiek’ en kent veel mondige, autonome burgers en vernieuwende bedrijven die willen handelen en veranderen. Ook veel instellingen zoals corporaties, ziekenhuizen en scholen willen zelf aan de gang. In plaats van terughoudend te zijn en

18

vast te houden aan de normale gang van zaken, moeten wij als gemeente deze initiatieven omarmen en goed faciliteren. En wellicht zelfs pro-actief op zoek gaan naar deze ontwikkelkracht. Anderzijds zal de gemeente in haar veranderende (lees: terugtrekkende) rol moeten bepalen hoe zij partijen kan verleiden en wellicht kan helpen om vooral toch zelf in actie te komen. Daarin hebben gemeenten nog een lange en onbekende weg te gaan, een weg van vallen en opstaan.

Hoofdstuk 5 Energiebesparing en 0pwekken duurzame energie In hoofdstuk 4 heeft u kunnen proeven van de concrete plannen voor de komende vijf jaar. In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op de projecten gericht op het terugdringen van energieverbruik bij de drie verbruikersgroepen; de gemeente zelf (5.1), particuliere woningbezitters (5.2) en bedrijven/ instellingen/ verenigingen (5.3). 5.1. Energieneutrale en duurzame gemeentelijke organisatie Verbeter de wereld, begin bij jezelf. Een welkome bijkomstigheid van het geven van het goede voorbeeld zijn de lagere exploitatiekosten. Met haar gemeentehuis, de gemeentewerf, de openbare verlichting, de pompen en gemalen en gemeentelijke sporthallen is de gemeentelijke organisatie goed voor een energieverbruik van 210 TJ (terajoule). Dat is 5% van het totale energiegebruik in de gemeente. 5.1.1. Zonnepanelen Het gemeentehuis is al energiezuinig, maar wordt nóg duurzamer met zonnepanelen op het dak. Ook op andere gemeentelijke gebouwen, waaronder de gemeentewerf en de gemeentelijke sporthallen, worden zonnepanelen geplaatst en worden energiebesparende maatregelen getroffen.

5.1.3. Lichtverspilling Niet alleen de openbare verlichting wordt aangepakt. Op diverse plekken binnen de gemeente wordt licht verspild. En lichtverspilling is ook energieverspilling! Steeds meer wordt te veel licht als hinderlijk ervaren en de schadelijke effecten op de verkeersveiligheid en gezondheid van mens en dier worden steeds duidelijker. Genoeg redenen dus om lichthinder te verminderen. Boxmeer gaat ook op dit vlak het goede voorbeeld geven en haar eigen gebouwen minder in het licht zetten. Tenslotte gaat Boxmeer haar bedrijven en instellingen actief aansporen om verlichting in de avond en nachtelijke uren tot een minimum te beperken.

5.1.2. Openbare LEDverlichting De openbare verlichting is een andere, grote gemeentelijke energieslurper, die we door geleidelijke vervanging door LED verlichting gaan terugdringen. Ook door ‘s nachts met 40% te dimmen, dimmen we het energieverbruik. Daarnaast zal het plaatsen van nieuwe armaturen kritisch bekeken worden. De doelstellingen van het landelijke energie akkoord zijn hierbij leidend (eind 2020 40% besparing ten opzichte van 2013).

19

(multifunctionele) zonneweides. Waarom is nachtelijke duisternis belangrijk? • Een donkere nacht zorgt voor rust en een regelmatige biologische klok van mensen en dieren. • Het zicht op de sterren is een wezenlijk onderdeel van onze leefomgeving. In Nederland groeien de meeste kinderen op zonder ooit de Melkweg te hebben gezien. • Nederland is een van de meest verlichte plekken op aarde; donkerte is schaars en heeft bescherming nodig. (bron: platform lichthinder).

5.1.4. Zonne-energie Verder zet Boxmeer actief in op zonneenergie elders. Zonnepanelen of –collectoren op daken van sportverenigingen stimuleert en faciliteert de gemeente actief; met zonnebomen langs de invalswegen van de kernen, met zonneweides (velden met honderden panelen) langs de A73 en andere eigen terreinen (onder de hoogspanningsleidingen bij Overloon) kan Boxmeer écht meters maken op duurzame energiegebied. De gemeente zal een haalbaarheidsstudie uitvoeren naar de mogelijkheid voor

20

5.1.5. Wagenpark Met een elektrisch en CNG wagenpark proberen we anderen te inspireren als het gaat om duurzaam vervoer. De komende jaren zet de verduurzaming van het Boxmeerse wagenpark zich voort. Om ook andere partijen te stimuleren duurzaam te gaan rijden gaat de gemeente een aantal oplaadzuilen in de openbare ruimte plaatsen en stelt zij een stimuleringsregeling voor openbare laadzuilen op (semi-)particulier terrein in. 5.1.6. Duurzame en circulaire inkoop Misschien heeft u al geproefd van onze Fairtrade koffie; een voorbeeld van reeds gerealiseerde duurzame inkoop. Uiterlijk in 2016 kopen wij al onze goederen en diensten duurzaam in volgens de inkoopcriteria welke andere gemeenten en overheden in Nederland ook toepassen. De inzet daarbij is dat meer en meer diensten in plaats van producten worden ingekocht. Denk aan het inkopen van uren verlichting in plaats van lampen, of zitgelegenheid in plaats van stoelen.

00000

De principes van de circulaire economie spelen hierin ook een rol. 5.1.7. Duurzame bedrijfsvoering Boxmeer zet zich in het kader van duurzame bedrijfsvoering de komende periode in voor een verdere reductie van het energiegebruik in haar gemeentehuis en werf, ondermeer door bewegingsmelders voor de verlichting en een andersoortige koeling voor de serverruimte. Ook een papierloos archief staat op de agenda. 5.1.8. Fairtrade Sinds 2014 is Boxmeer één van de 63 Nederlandse Fairtrade gemeenten. Wereldwijd hebben ruim 2300 gemeenten een Fairtrade predikaat. Als Fairtrade gemeente geef je aan dat in de gemeente winkels, horeca, bedrijven, organisaties, inwoners en de lokale overheid samen werken aan meer eerlijke handel. Om deze titel te verdienen werkt de lokale gemeenschap aan zes campagnecriteria. Inmiddels voldoen t/m 2015 17 winkels, 5 horecabedrijven en diverse organisaties aan deze criteria. In 2016 mogen we er nog meer aan deze lijst toevoegen. Daarnaast is Basisschool de Peppels een formele Fairtrade school en Restaurant Het Molenhuys een formeel Fairtrade restaurant. De campagne streeft naar het vergroten van de vraag naar en het aanbod van Fairtrade producten. In Boxmeer is de Fairtrade werkgroep actief met het promoten en stimuleren van Fairtrade. Zo stond zij met een stand op de regionale Maasvallei Woonbeurs, organiseer-

de zij een Fairtrade markt in het gemeentehuis en heeft zij Fairtrade borden bij de komborden laten bevestigen.

5.2. Energieneutrale woningen Met een verbruik van ruim 20 miljoen m3 gas en 43,5 miljoen kWh stroom zijn de woningen in Boxmeer goed voor ruim 20% van het totale energiegebruik (833 TJ). Er zal dus nog wel het nodige water door de Maas stromen voordat de woningvoorraad energieneutraal is. 5.2.1. Nul op de Meter, Brabant Woont Slim en Stroomversnelling Brabant Boxmeer doet mee aan initiatieven zoals Nul op de Meter en Brabant Woont Slim. Met Nul op de Meter gaan bestaande woningen in één keer naar een energieneutrale woning. De ambitie van Stroomversnelling Brabant is om in 2021 in heel Brabant 40.000 Nul op de Meter gerealiseerd te hebben, in 2050 het gehele woningenbestand. Dat betekent 100 woningen per dag! Boxmeer gaat zich inzetten om eind 2020 bij 100 bestaande woningen 0 op de meter te krijgen!

21

Vandaar dat zij zich heeft aangesloten bij Brabant Woont Slim. Dit initiatief wil snelle, concrete bijdragen leveren om energiebesparing in koopwoningen te realiseren. Door middel van lokale allianties van bedrijven, burgers (coöperaties) en de gemeenten als facilitator, ontplooien zich initiatieven voor een wenselijk energiebesparend productaanbod. Zie www.brabantwoontslim.nl. Stroomversnelling is een netwerk van ambitieuze bouwers, toeleveranciers, corporaties, gemeentes, financiers, netbeheerders en anderen die samen aan de slag gaan om Nul op de Meter renovaties en nieuwbouw mogelijk te maken. De woningen worden zo gerenoveerd dat deze zelf energie gaan opwekken, waardoor de energiemeter bij gemiddeld gebruik over een heel jaar genomen op nul uitkomt.

Bovendien zijn deze ‘nul-op-de-meterwoningen’ comfortabeler, gezonder en bieden ze meer kwaliteit. De huurder of eigenaar betaalt de renovatie van het geld dat hij anders zou betalen aan energiekosten. Het wooncomfort gaat omhoog tegen (gemiddeld genomen) gelijkblijvende woonlasten. 5.2.2. Regionaal Energieloket Een pool van regionale en lokale isolatie- en installatiebedrijven verzameld in een regionaal Energieloket, moet de Boxmeerse woningbezitter enthousiast maken om energiemaatregelen zoals isoleren door te voeren en zo van Brabant Woont Slim een succes te maken.

Isoleren levert niet alleen wooncomfort maar ook een lagere energierekening! Zie voor alle info per woningtype en de berekening erachter: https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/energiezuinig-huis/isoleren-en-besparen/

5.2.3. Duurzaam sociaal beleid Samen moeten we voor groen gaan en dat betekent dat sommige groepen ondersteuning nodig hebben. Een duurzaam sociaal beleid maakt energie besparen ook voor minima toegankelijk. Bijvoorbeeld in de vorm van energieboxen geïnstalleerd door de mensen van Stichting Aktief of mensen die gebruik maken van de bijzondere bijstand budget te stimuleren energiezuiniger witgoed aan te schaffen. 5.2.4. Overige initiatieven Andere succesingrediënten voor een energieneutraal woningbestand kunnen gemeentelijke duurzaamheidsleningen, Buurkracht , de oprichting van een lokale energiecoöperatie of ander energieinitiatief en de lokale duurzaamheidscampagne Wij gaan voor groen, zijn.

5.3. Energieneutrale bedrijven Met bijna 1300 TJ is het Boxmeerse bedrijfsleven goed voor 30% van het totale energieverbruik in Boxmeer. Het verbruik is de laatste jaren eerder (licht) gestegen dan gedaald. Een forse daling zou dan ook een enorme trendbreuk betekenen. Wij rekenen erop dat de bedrijven een uitdaging niet uit de weg gaan en dat ondanks de beperkte middelen van de gemeente om bedrijven actief te bewegen, ondernemers enthousiast gemaakt kunnen worden om samen de schouders eronder te zetten. Graag brengen we de energie over tijdens een aantal ontbijtsessies met lokale ondernemers, zodat zij uitgedaagd worden aan de slag te gaan met thema’s als energie, klimaat en duurzaamheid.

5.3.1. Boxmeers Energieconvenant Met een Boxmeers Energieconvenant wil de gemeente met (koploper)bedrijven de uitdaging aangaan om eind 2020 gezamenlijk 10% minder energie te verbruiken. Met het centrummanagement en de winkeliers van de Steenstraat gaat de gemeente een weddenschap aan: eind 2020 verbruiken de Steenstraatwinkeliers 30% minder energie dan in 2015! Dat kunnen ze onder andere bereiken door gezamenlijk hun verlichting te verduurzamen en het open deurenbeleid aan een kritische blik te onderwerpen. 5.3.2. Houtpelletgestookte CV’s Samen met lokale en regionale bedrijven gaat Boxmeer aan de slag om houtpelletgestookte CV’s onder de aandacht te brengen, met name in het buitengebied. Daar wordt nu nog vaak gebruik gemaakt van propaangas (fossiel). Houtpelletgestookte CV’s kunnen daar een comfortabel en duurzaam alternatief voor bieden. De gemeente Boxmeer onderzoekt of de herkomst van het hout zo veel mogelijk uit de regio kan komen. 5.3.3. Asbest eraf, zonnepanelen erop! Een andere kans in het buitengebied, vormen de vele agrarische daken. Op het moment dat deze (vaak asbestdaken) vervangen worden is dat dé gelegenheid om zonnedaken aan te leggen.

23

5.3.4. Enthousiasmeren versus pressiemiddel Binnen vergunningverlening en handhaving zijn er manieren om meer druk op bedrijven uit te oefenen. Gemeente Boxmeer neemt deel aan een regionaal project om branchegericht bedrijven en instellingen (zoals de zorg) te verplichten om energiemaatregelen te treffen met een terugverdientijd van minder dan 5 jaar. Maar de gemeente rekent liever op enthousiasme en positieve energie dan op inzet van pressiemiddelen. Ook voor het bedrijfsleven is het interessant om richting energieneutraliteit te bewegen en zich op dit vlak te onderscheiden. 5.4. Energieneutrale sportverenigingen Bij veel sportverenigingen drukken de energielasten steeds meer op de jaarlijkse begroting. Dat wordt er met het stopzetten van de landelijke teruggaafregeling ecotax niet beter op. Door de sportverenigingen actief te betrekken bij energiebesparing en duurzame energiemaatregelen (PV, zonneboilers, houtpelletgestookte CV’s of warmtepompen) slaat de gemeente twee vliegen in één klap: het draagt bij aan het realiseren van de ambitie energieneutraal Boxmeer, én de sportverenigingen houden geld over om te besteden aan andere zaken. Boxmeer onderzoekt hiertoe de mogelijkheid van een duurzaamheidslening voor sportverenigingen, maar ook voor gemeenschapshuizen, clubgebouwen of scoutinggebouwen.

24

Hoofdstuk 6 bijlagen

6.1. CO2-uitstoot per inwoner In deze tabel zien we de emissies per inwoner in Boxmeer, vergeleken met Nederland, provincie en landsdeel. Naast de CO2-uitstoot per inwoner wordt ook de CO2-uitstoot per inwoner van Brabant, landsdeel Zuid en geheel Nederland weergegeven, zodat men een indruk krijgt welke doelgroepen per inwoner meer of minder dan gemiddeld in onze regio of Nederland uitstoten. Bron: Lokale Energie Etalage.

BOXMEER in 1 klap energieneutraal?

Uit de voorgaande grafieken blijkt dat in vergelijking met gemeenten in Brabant, in Landsdeel Zuid en de rest van Nederland het energiegebruik in Boxmeer iets hoger ligt dan elders. Met name op het gebied van mobiliteit en industrie is het verbruik hoger. Een verklaring voor het verschil bij mobiliteit kan wellicht gevonden worden in de regionale functie die Boxmeer vervult. Hierdoor heeft de kern Boxmeer een verkeersaantrekkende werking. Bij landbouw is het energiegebruik daarentegen juist lager in vergelijking met elders.

26

6.2. Gasverbruik woningen Boxmeer Onderstaand vindt u gegevens m.b.t. het gasverbruik van de verschillende woningtypes in Boxmeer. Deze gegevens zijn gecorrigeerd voor de invloed van strenge of juist warme winters. Daardoor ziet u de daadwerkelijke trend in het gebruik en niet de pieken en dalen die door de variaties in buitentemperatuur veroorzaakt worden. De bron van deze gegevens is het CBS. Ze zijn gebaseerd op de meterstanden die worden verzameld door de regionale netbeheerders.

In de grafiek is duidelijk te zien dat het gasverbruik van de Boxmeerse woningen in het afgelopen decennium is gedaald. Besparingsmaatregelen in de branche en overheidsbeleid lijken haar vruchten af te werpen. 6.3. Elektriciteitsgebruik woningen Boxmeer In onderstaande grafiek vindt u gegevens met betrekking tot het elektriciteitsgebruik van de verschillende woningtypes in Boxmeer. Deze gegevens zijn relatief onafhankelijk van de invloed van strenge of juist warme winters en worden daarom

niet gecorrigeerd voor de buitentemperatuur. De bron van deze gegevens is het CBS. Ze zijn gebaseerd op de meterstanden die worden verzameld door de regionale netbeheerders. Het elektriciteitsverbruik is het afgelopen decennium licht gedaald. Vooral de laatste drie jaar, vanaf 2013, is een daling waarneembaar. Zuiniger witgoed (koelkasten, wasmachines), de introductie van slimme meters en de opkomst van zonnepanelen verklaren deze daling.

27

6.4. Gasverbruik en elektriciteitsverbruik bedrijven Boxmeer Onderstaand vindt u gegevens m.b.t. het gas- en elektriciteitsgebruik van de belangrijkste bedrijvenbranches in Boxmeer. De bron van deze gegevens is het CBS. Ze zijn wederom gebaseerd op de meterstanden die worden verzameld door de regionale en nationale netbeheerders.

28

In de meeste Boxmeerse bedrijfssectoren is het gasverbruik sinds 2010 aanzienlijk gedaald. Het elektriciteitsverbruik van de Boxmeerse bedrijven is de afgelopen jaren nauwelijks veranderd.

29

6.6 Klimaatmonitor Energieverbruik per sector Bron: Klimaatmonitor.

Klimaatmonitor - Boxmeer Energieverbruik per sector in TJ

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Woningen (sjv gas, elektr. en warmte)

871

853

835

806

833

795

Commerciële dienstverlening (gas en elektr.)

?

286

258

269

290

261

Publieke dienstverlening (gas en elektr.)

?

218

206

202

210

175

Verkeer en vervoer, incl. snelwegen, excl. railverkeer

1.242

1.157

1.375

1427

1413

?

Industrie (gas en elektr.)

?

946

902

907

967

926

Bouwnijverheid (gas en elektr.)

?

22

19

?

17

12

Landbouw (gas en elektr.), bosbouw en visserij

?

104

91

94

124

117

Hernieuwbare warmte

73

74

74

80

79

85

De meest recente data: www.klimaatmonitor.databank.nl en www.lokaleenergieetalage.nl

30

Duurzaamh

eidsplan

projecten

Energieneutrale gemeente: Project 1 duurzaam sociaal beleid

WAT

AANPAK

Die mensen die financieel het meest gebaat zijn bij energiebesparing komen er vaak het minst makkelijk aan toe, doordat het nemen van energiebesparende maatregelen eerst een financiële investering vergt, alvorens het geld oplevert. Met enkele effectieve maatregelen gaat Boxmeer dit probleem te lijf. Spoor 1: Minima stimuleren energiezuinige witgoedapparatuur aan te schaffen. WGVG campagne hiervoor inzetten. + Onderzoeken mogelijke samenwerking et lokale ondernemer(s). Spoor 2: Samenwerking zoeken met de Stichting Aktief Boxmeer (SAB). 250 huishoudens actief benaderen (brief, bezoek) voor een ‘Energiebox’. In deze box zitten energiemaatregelen zoals ledlampen, tochtstrips, brievenbusborstels en deurdrangers waarmee snel veel energiewinst valt te behalen. Mogelijkheden zijn: • Inwoners stellen zelf energiebox samen. • Afhalen energiebox (met voucher) in de kringloopwinkel. • Medewerkers van SAB bezorgen de energiebox en installeren gros van de maatregelen direct. • Energiebox heeft een waarde van € 50 of € 100. • Toevoegen van een persoonlijk bespaaradvies. • Inrichten (tijdelijke) WGVG hoek bij de kringloopwinkel Spoor 3: De ouderenadviseurs van welzijnsorganisatie Sociom, krijgen een stoomcursus energiebesparing in en om huis. Tijdens hun adviesrondes op afroep kunnen zij ouderen ter plekke nuttige energietips geven. Eventueel te combineren met het uitdelen van een energiebox.

RESULTAAT

Spoor 2: 250 energieboxen geleverd én geïnstalleerd in 2017. Spoor 3: 50 energieadviezen door de ouderenadviseurs gegeven in 2017.

WIE PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING

Daling van de CO2 uitstoot van huishoudens in de gemeente Boxmeer. Afdeling I-NL Afdeling R-MRM Stichting Aktief Boxmeer Sociom 80 Spoor 1: € 1.500,-

voorlichting

Spoor 1 en spoor 2 € 17.500,- idem + kosten energieboxen, mailing en inrichten (tijdelijke) WGVG duurzaamheidshoek in kringloopwinkel. Alle drie de sporen € 25.000,- idem + energietraining.

Indien de maatregelen uit de energiebox niet direct worden toegepast, bestaat het risico dat ze in het geheel niet worden gebruikt. Daarom is het van belang dat handige en kundige mensen, bijvoorbeeld geworven via SAB, direct de maatregelen installeren. Voorjaar 2017

Energieneutrale gemeente: Project 2 Zonnedaken

WAT

AANPAK

34

Duizenden Boxmeerse vierkante meters dak lenen zich in theorie prima om bedekt te worden met zonnepanelen en dragen bij een aan energieneutraal Boxmeer. Daken van boerenstallen, bedrijfspanden, maar ook het dak van de Overloonse kerk; allemaal kunnen ze in meer of mindere mate van zonnepanelen worden voorzien. Zonnepanelen die door de boer, de ondernemer of de pastoor zelf kunnen worden gefinancierd, maar óók door inwoners van Boxmeer. Want er zijn genoeg inwoners te vinden die best wel willen investeren in zonnepanelen, maar bij wie zonnepanelen niet passen op hun eigen dak. Een soort van crowdfunding dus, waarbij de investeerders een jaarlijks rendement ontvangen dat vele malen aantrekkelijker is dan de rentes die banken geven. Daarnaast is het mogelijk om met hulp van een (nader op te richten) energiecorporatie zonnepanelen te leggen op de daken. De zonnepanelen zijn in dat geval niet in eigendom van de dakeigenaar, maar van de corporatie. 1. Inventarisatie (mogelijk) geschikte daken 2. Inventarisatie geschikte financieringswijze (crowdfunding, boer zoekt buur, ‘geld groen wassen’, energiecorporatie, voorfinanciering, etc.). NB: meerdere systemen zijn mogelijk. 3. Organisatie van een ‘Land van Cuijk’ matchmakingevent. Een aantal initiatieven wordt voorgelegd aan inwoners om interesse te peilen. 4. ‘C’est la tone qui fait la musique’: het zonnedakenproject moet op de juiste manier onder de aandacht van de inwoners en ondernemers gebracht worden. De ‘Wij gaan voor groen-huisstijl’ kan hierbij van dienst zijn.

RESULTAAT

WIE PROJECTPARTNERS UREN €

Eind 2020 ligt er voor 2,5 miljoen Wp aan zonnepanelen op daken van Boxmeerse (boeren)bedrijven of openbare gebouwen, met ruim twee miljoen kWh aan jaarlijkse opbrengst. Voorkeur voor uitvoeren in regionaal verband (Land van Cuijk) Afdeling R-MRM Afdeling R-REV (vergunningen) ZLTO, wijk- en dorpsraden, buurtverbinders, plaatselijke ondernemers, kerkbesturen, provincie, mogelijke energiecorporatie, lokaal energie initiatief of andere burgerinitiatieven. 150 Projectkosten voor inventarisatie geschikte daken en financieringsconstructies, kosten voor matchmaking event, communicatietraject en begeleiding.

€€

€ 6.000,-

aanpak zoals beschreven

€ 9.000,-

idem plus extra communicatie en begeleiding twee initiatieven

€€€

€ 13.000,- idem plus extra communicatie en vijf initiatieven

bARRIÈRES

Het vinden van voldoende partners, dakeigenaren die bereid zijn hun dak beschikbaar te stellen. 2017

PLANNING

35

Energieneutrale gemeente: Project 3 Haalbaarheidsstudie (multifunctionele) zonneweides

WAT

AANPAK

RESULTAAT

Grootschalige locaties met zonnepanelen dragen bij aan een energieneutraal Boxmeer. Zonneweides kunnen een alternatief vormen voor daken van woningen of bedrijven waar zonnepanelen niet mogelijk of niet wenselijk zijn. De gemeente Boxmeer onderzoekt de haalbaarheid om zonneweides, zo mogelijk vanuit een burgerinitiatief, te realiseren. Zonneweides (ook wel landbased solar genoemd) zijn een vorm van grootschalige energie-opwekking. Door de financieel mindere tijden zijn er stukken grond beschikbaar gekomen voor nieuwe doeleinden. Grond, in eerste instantie ingericht als bouwgrond voor bijvoorbeeld kantorenparken, kan een ander doel krijgen, zoals het opwekken van energie. Bij deze haalbaarheidsstudie zal ook gekeken worden naar meervoudig ruimtegebruik, bijvoorbeeld het plaatsen van bijenkorven of het laten begrazen van dezelfde locatie. Uitvoeren van een haalbaarheidsstudie naar de (on)mogelijkheden voor het aanleggen van een (multifunctionele) zonneweide. • Mogelijke locaties. • Mogelijke belemmeringen vanuit de Verordening Ruimte Provincie Noord Brabant. • Mogelijke partners of investeerders. • Mogelijkheid tot samenwerking in het Land van Cuijk. • Mogelijkheden voor financiering • Betrekken van inwoners en (lokale) bedrijven Haalbaarheidsstudie voor de aanleg van een (multifunctionele) zonneweide in de gemeente Boxmeer. Indien haalbaarheid is aangetoond; realisatie van een (multifunctionele) zonneweide eind 2020.

WIE PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES

PLANNING

Gemeente Boxmeer, voorkeur voor samenwerking in regionaal verband (Land van Cuijk). Grondeigenaren, provincie, regio AFC, (lokale) investeerders, inwoners, lokale ondernemers, e.a 40 Inhuren van extern onderzoeksbureau (€ 2.500,-)

• Vooralsnog zijn subsidies nodig om de businesscase rendabel te krijgen. • Het niet kunnen vinden van de juiste partijen en locaties. • Belemmeringen vanuit de provinciale Verordening Ruimte. 2017

37

Energieneutrale gemeente: Project 4 Stimuleren houtpelletgestookte CV’s

WAT

Een stimulerings- en faciliteringscampagne om potentiële doelgroepen geïnteresseerd te krijgen in houtpelletgestookte CV’s. Met name de eigenaren van propaangastanks in het buitengebied van Boxmeer vormen een interessante doelgroep. Voor hen is het kostentechnisch buitengewoon interessant om te kiezen voor biomassa- of houtpelletkachels. Door deze propaangastanks te vervangen wordt ook bijgedragen aan het verbeteren van de externe veiligheid. Per 2016 is er een landelijke subsidieregeling die houtpelletketels en biomassaketels subsidieert. Afhankelijk van de gekozen ambitie worden enkele initiatieven nader begeleid. Dit kan een zwembad, één van de gemeentelijke sporthallen of een verzorgingstehuis zijn, waar de installatie toch al aan vervanging toe is. Als extra ambitie kan er voor worden gekozen om ook de aanbodzijde verder te stimuleren. Het eigen, gemeentelijk hout- en snoeiafval zou de grondstof kunnen vormen voor de houtpellets. Houtpellets moeten niet verward worden met reguliere houtkachels en allesbranders. Bij houtpelletkachels is niet of nauwelijks sprake van luchtvervuiling en hinder naar de omgeving.

AANPAK

• Bepalen of het een gemeentelijk of Land • • • • •

van Cuijk project wordt (voorkeur); Propaangastankeigenaren aanschrijven (informeren via een brief met folder); Folder; Informatieavond of open dag (bijv. bij een (lokale) ondernemer); Optioneel: voorbeeldproject. Optioneel: lokaal of regionaal geleverde biomassa

RESULTAAT

75 houtpelletgestookte CV’s extra eind 2018.

WIE

Bezitters propaangastanks buitengebied, zwembaden, gymzalen, sporthallen, bewoners buitengebied, (sport)verenigingen. Bezitters propaangastanks buitengebied, zwembaden, gymzalen, sporthallen, bewoners buitengebied, (sport) verenigingen. 40

PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING

€ 3.500,- brief, infoavond, folder € 5.000,- idem + voorbeeldberekeningen cases + open dag € 8.000,- idem + onderzoek haalbaarheid regionaal hout + begeleiding voorbeeld-project

• Onvoldoende animo bij inwoners 2017

39

Energieneutrale woningen: Project 5 Nul op de Meter woningen (NOM)

WAT

De gemeente committeert zich aan de afspraak met de provincie Noord Brabant om in 2021 Brabantbreed 40.000 Nul op de Meterwoningen te hebben. De basis hiervoor is het landelijke Energieakkoord. Enerzijds richt de gemeente i.s.m. de woningbouwcorporatie zich hierbij op de huurwoningen, anderzijds op individuele woningeigenaren die van plan zijn om hun woning energetisch te verbeteren. • Gemeente Boxmeer stelt zich ruimhartig op ten aanzien van Nul op de Metervergunningaanvragen en volgt niet per se het advies vanuit Welstand. • De hoogte van de leges wordt aan een kritische blik onderworpen. Mogelijk dat deze bij Nul op de Meter-aanvragen kan worden gehalveerd, danwel dat deze geheel kan komen te vervallen! • In haar gemeentelijk beleid (duurzaamheidsplan, woonvisie, volkshuisvestingsbeleid) neemt Boxmeer op dat het Nul op de Meter stimuleert. • Daarnaast worden de mogelijkheden onderzocht om de WOZ in gevallen waar bij de woning energetisch wordt verbeterd, níet wordt verhoogd.

AANPAK

1. Aansluiting bij Brabant Woont Slim (BWS); Nul op de Meter en Stroomversnelling. 2. Vervolgworkshop Nul op de Meter?; 3. Communicatiecampagne LvC voor het regionaal Energieloket. 4. Oprichten (tijdelijke) duurzaamheidswinkel

RESULTAAT

100 Nul op de meterwoningen eind 2020 in het Land van Cuijk (bestaand en nieuwbouw).

WIE

Afdeling R-REV Afdeling R-MRM

PROJECTPARTNERS UREN €

Bouwbedrijven, projectontwikkelaars, woningcorporaties en hypotheekverstrekkers. 100

€€ €€€ bARRIÈRES

+ kosten duurzaamheidswinkel (PM)

PLANNING

Najaar 2016 starten (regionaal energieloket is waarschijnlijk vanaf het najaar beschikbaar)

Proceskosten: • Kosten deelname BWS (ongeveer € 4.600,per jaar, 2017, 2018 en 2019) • Kosten Regionaal Convenant Duurzaam Bouwen € 3.500,- per jaar (inclusief licentiekosten GPR) • Kosten voor workshop € 1.500,• Kosten communicatiecampagne regionaal energieloket € PM

• Onvoldoende draagvlak voor NOM (intern). • Te lage ambities.

41

Energieneutrale woningen: Project 6 Energieneutrale nieuwbouwwijk

WAT AANPAK

Een pilot waarbij door een prijsvraag bouwpartijen worden uitgedaagd om een zo duurzaam mogelijke, energieneutrale én klimaatbestendige nieuwbouwwijk in de gemeente Boxmeer te realiseren. • Verkenning mogelijkheden energieneutrale en klimaatbestendige nieuwbouw (via workshops of informatie avond); • Bepalen uitgangspunten voor de prijsvraag in integrale projectgroep; • Bepalen locatie nieuwbouwwijk (alternatief: fictieve locatie); • Uitschrijven prijsvraag (en bedenken prijs).

RESULTAAT

Een duurzame en energieneutrale nieuwbouwwijk in 2020 of: x-aantal energieneutrale woningen.

WIE

Afdeling R-REV Afdeling R-MRM Afdeling O-BOC (communicatie)

PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€

Bouwpartijen, architecten, externe projectbegeleiding (voor projectgroep). 80 • Kosten voor prijs PM • Kosten voor communicatietraject € 2.000,• Kosten voor (externe) begeleiding van projectteam PM

00000

bARRIÈRES PLANNING

• Het niet kunnen vinden van een geschikte locatie in de gemeente. • Beschikbaarheid partijen die een energieneutrale en klimaatbestendige nieuwbouwwijk volgens de uitgangspunten van de gemeente Boxmeer kunnen bouwen. • Voldoende draagvlak (in- en extern). 2017

43

Energieneutrale woningen: Project 7 Lokale energie initiatieven

WAT

Samen met de hele buurt besparen, dat klinkt goed! Maar dan? Hoe gaat het in z’n werk? En wanneer en hoe kom je als buurtbewoner in actie? Ontdek hoe Buurkracht ongeveer werkt. Ongeveer, want het gaat in elke buurt een beetje anders. In Boxmeer is al één buurkrachtgroep actief, in Groeningen om precies te zijn. 34 buurtbewoners onderzoeken daar gezamenlijk hoe zij hun energieverbruik kunnen beperken. Boxmeer streeft er naar om voor het eind van 2016 twee nieuwe lokale initiatieven te hebben en eind 2018 zes lokale (energie) initiatieven. • Waar mogelijk wordt samengewerkt met Brabant Woont Slim. • Onderzocht wordt of het mogelijk is om vanuit de Buurkrachtteams de vorming van een (lokale) energiecorporatie te stimuleren. • Samenwerken met de buurtverbinders (onsThuus.nl).

AANPAK

• Actief promoten en breed onder de aandacht brengen van Buurkracht en andere gezamenlijke buurtinitiatieven zoals Klimaatstraatfeest, het gezamenlijk opvragen van offertes en een energiecorporatie etcetera. • Samenwerking zoeken met de wijk- en dorpsraden en de buurtverbinders. Zij zijn hier een logisch eerste aanspreekpunt. Met en via hen buurtambassadeurs opsporen: enthousiastelingen die hun buren weten mee te krijgen om samen aan de slag te gaan met energie. Afhankelijk van hun wensen of ambities kiest men voor een Buurkracht traject, een Klimaatstraatfeest of energiecorporatie. Andere ideeën zijn om thermografische scans beschikbaar te stellen. • De gemeente stelt zich faciliterend en ondersteunend op en enthousiasmeert! • Gebruik maken van de WGVG campagne.

RESULTAAT WIE

• Buurkracht actief in twee nieuwe buurten eind 2016. • Eind 2018 zes lokale (energie) initiatieven.

PP

Buurkracht, wijk- en dorpsraden, buurtverbinders, organisatie Klimaatstraatfeest.

UREN

60 uur per jaar

€ €€ €€€

€ 1500,- infoavonden, publiciteit via website, krant en social media, gemeentelijke gadgets.

bARRIÈRES planning

Afdeling R-MRM Afdeling I-WL Afdeling O-BOC (communicatie)

€ 3000,- idem plus thermografische scans. € 4500,- idem plus koppeling landelijk Klimaatstraatfeest. Het niet kunnen vinden van een enthousiaste buurt-ambassadeurs is een risico in dit project. 2016-2018.

Energieneutrale woningen: project 8 Duurzaamheidslening

WAT

AANPAK

Stimuleren van het uitvoeren van energiebesparende maatregelen door particulieren, organisaties en verenigingen. Met een Duurzaamheidslening kan men bij de gemeente geld lenen om de woning of het clubgebouw energiezuinig te maken. Denk bijvoorbeeld aan energiebesparende maatregelen zoals een zuinige verwarmingsinstallatie, gevel-, dak-, vloerisolatie en HR++ glas. 1. Duurzaamheidslening SVn (Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten). De duurzaamheidslening (revolverend of via afkoopmethodiek) is een lening met een lage rente. De lasten van de lening zullen in de meeste gevallen geheel, of voor een groot deel wegvallen tegen de verlaging van de energierekening. Stappen voor de gemeente: a. Stel een verordening op. b. Open een fonds. Toevoegen onderwerp groene daken en groene gevels is mogelijk. • Gemeente Boxmeer is al lid van SVn. • Men moet minimaal € 2.500,- lenen. • Mogelijkheid tot afkoopmethodiek i.p.v. revolverend. Bijvoorbeeld: eenmalig € 100.000 storten. Op = Op. Uitvoering ligt geheel bij SVn. • Bij revolverend variant enige administratie voor gemeente zelf.

45

AANPAK

RESULTAAT

WIE

2. Stimuleringsregeling SVn De gemeente kan via deze lening inwoners helpen hun pand goed te onderhouden en te verbeteren. De Stimuleringslening wordt onder andere ingezet voor: Collectief Particulier Ondernemerschap (CPO) • Funderingsherstel • Groot onderhoud VvE’s • Herstructurering van wijken • Onderhoud van monumenten • Multifunctionele accommodaties • Particuliere woningverbetering van bestaande woningen • Wonen boven Winkels Soms sluit de ‘gewone’ Duurzaamheidslening niet aan bij lokale wensen. Via de Stimuleringslening kan een maatwerkproduct ontwikkeld worden. 200 woningeigenaren en 15 verenigingen / stichtingen maken of hebben eind 2020 gebruik gemaakt van de lening. Afdeling R-MRM Afdeling I-WL Afdeling R-BR

PROJECTPARTNERS UREN

Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) 40 uur

€ €€ €€€

Duurzaamheidslening • Variant afkoopmethodiek: Bijvoorbeeld € 100.000,- eenmalig (wordt een pot van € 400.000,- ) • Variant revolverend: Jaarlijks een vast budget voor een xaantal jaren. • Communicatie stimuleringsregeling WGVG € 1500,- (folder over duurzaamheidslening)

barrières

• Te weinig mensen maken gebruik van de lening. • Voldoende en juiste communicatie is van groot belang. - De gemeente moet een flink bedrag reserveren voor deze lening. Dit bedrag kan gedurende enkele jaren niet ingezet worden.

planning

Najaar 2016.

47

Energieneutrale bedrijven: Project 9 energieke bedrijven boxmeer

WAT AANPAK

RESULTAAT

Een verkenning met lokale ondernemers en ondernemersverenigingen naar de mogelijke samenwerking en projecten rondom energie, klimaat en duurzaamheid. Tijdens een vijftal ontbijtbijeenkomsten (twee tot drie per jaar in 2016 en 2017) worden lokale ondernemers geïnformeerd en geïnspireerd over de mogelijkheden om met verduurzaming en energiebesparing in het bijzonder aan de slag te gaan. Denk hierbij aan pitches over zonneweides en circulaire economie in Boxmeer, over Europese verplichtingen voor bedrijven om energie te besparen, over het belang van energiemonitoring en over groenblauwe bedrijventerreinen. Er kunnen sprekers worden uitgenodigd vanuit het Bossche Energieconvenant of RVO. Ook wordt gesproken over mogelijke projecten waarmee de gemeente haar Boxmeerse bedrijven wil stimuleren met energie, klimaat en duurzaamheid aan de slag te gaan. Een set van projecten waarmee gemeente Boxmeer samen met meerdere lokale ondernemers aan de slag gaat met energie, klimaat en duurzaamheid. Bijvoorbeeld een energieconvenant à la het Bossche energieconvenant (zie project 9a) of een project voor een groen-blauw bedrijventerrein. ‘Op weg naar een toekomstige energievoorziening: lokaal & duurzaam’.

WIE

Afdeling R-MRM Afdeling REV (gemeentelijk bedrijfscontactfunctionaris) Afdeling O-BOC (communicatie)

PROJECTPARTNERS

Centrummanagement, koploperbedrijven, ondernemersverenigingen, Maasvallei Wonen, supermarkten e.a. Fair Trade Werkgroep Boxmeer.

UREN € €€ €€€ bARRIÈRES

40

PLANNING

2016 - 2017

€ 2.500,- begeleiding en opzet van 5 ontbijtbijeenkomsten. € 7.500,- idem + aanbieden van bijvoorbeeld x-aantal energiescans € 15.000,- idem + begeleiding tweetal uitvoeringsprojecten • Het risico bestaat dat er geen of te weinig commitment bestaat voor vervolgprojecten. • Geen draagvlak of weinig animo voor de ontbijtsessies

49

Energieneutrale bedrijven: Project 9A Energieconvenant “Meer out of the Box!”

WAT

AANPAK

RESULTAAT

WIE PROJECTPARTNERS UREN

50

Een afspraak tussen de gemeente Boxmeer en een aantal (koploper) bedrijven die gezamenlijk voor 2 à 3% energiebesparing per jaar gaan en daar jaarlijks (of vaker) over communiceren. Afhankelijk van de wens vanuit de ondernemersverenigingen zou een energieconvenant ook opgeschaald kunnen worden naar het Land van Cuijk. Bepalen of het in Land van Cuijk verband opgepakt moet worden. • Uitnodiging wervingsavond. • Wervingsavond. • Bepalen ambities. • Opstellen convenant. • Ondertekeningsmoment. • Periodieke communicatie en monitoring. 10 % energiebesparing in drie jaar (2018, 2019 en 2020) t.o.v. 2015? Ter vergelijk: doelstelling Bossche Energieconvenant: in 3 jaar (2011-2013) 10 % energie besparen t.o.v. 2009 of duurzaam opwekken. Behaald resultaat: 8%. Afdeling REV (gemeentelijk bedrijfscontactfunctionaris) Afdeling R-MRM Afdeling O-BOC (communicatie) Lokale bedrijven en ondernemersverenigingen BTV, Industriële Kring Land van Cuijk en Noord-Limburg. Externe projectbegeleiding? 40

€ €€ €€€

€ 5.000,- activiteiten hiervoor € 8.000,- idem + extra communicatieactiviteiten + viertal E-scans € 15.000,- idem + extra communicatieactiviteiten + 10-tal e-scans + energieprijs

bARRIÈRES

Het risico bij een convenant is dat, na veel enthousiasme bij de start, het enthousiasme al snel kan wegebben. Bekeken moet worden of de gemeente, als bevoegd gezag een stok achter de deur kan hebben in de vorm van handhaving op energiereductie. Als gevolg van een Europese richtlijn (EUED) geldt er voor bedrijven van een bepaalde omvang de verplichting tot het opstellen van een energieverslag en een energieactieplan. 2018-2020

PLANNING

51

Energieneutrale bedrijven: Project 9B Energieke steenstraat

WAT AANPAK

Een weddenschap met de winkeliers van de Steenstraat Boxmeer, dé winkelstraat van Boxmeer om eind 2020 30% energie te hebben bespaard ten opzichte van 2015. • Gestart wordt met een gezamenlijke energiescan, inclusief een nulmeting onder de deelnemende winkeliers. • Speerpunten van de gezamenlijke aanpak zijn de ledverlichting binnen én buiten, maar ook het gesloten houden van de winkeldeuren tijdens de koude dagen. • Is het merendeel van de winkeliers bereid om zijn nek uit te steken (60%), dan doet de gemeente Boxmeer er een duurzame schep bovenop en betaalt mee aan de kosten van de energiescan, 25% van de investeringskosten en 50% van de campagnekosten.

RESULTAAT

30% energiereductie deelnemende winkeliers eind 2020. Winkeliers Steenstraat, Boxmeer. Minstens 60% doet mee.

PROJECTPARTNERS UREN

Centrummanagement, toeleveranciers

WIE

52

40

€ €€ €€€

€ 25.000,- deel kosten scan en investeringssubsidie tot max € 20.000,-. € 40.000,- idem, plus campagne, maximale subsidie € 30.000,-. PM 50% kosten van de energiescan voor de gehele winkelstraat (± € 4000,-) 25% investeringssubsidie met een maximum van € 40.000,50% van de kosten van een energiecampagne met een maximum van € 3000,-. Dit project vindt alleen doorgang als een substantieel deel van de winkeliers, 60%, serieus deelneemt.

bARRIÈRES PLANNING

Onvoldoende belangstelling en/of ambitie bij de lokale ondernemers. 2018-2020

53

Energieneutrale sportverenigingen: Project 10 Energiebesparing bij sportverenigingen

WAT

In november 2015 organiseerden de gemeenten in het Land van Cuijk een informatieavond voor alle sportverenigingen met een accommodatie over de mogelijkheden van energiebesparing en zonnepanelen voor hun club. De landelijke subsidieregeling voor een 30% bijdrage aan energiebesparende maatregelen vormde daarbij een belangrijk vertrekpunt. Dit project vormt een vervolg op deze avond. Alle sportverenigingen met een eigen accommodatie worden gestimuleerd om met energiebesparing in het algemeen en zonnepanelen in het bijzonder aan de slag te gaan. Met de landelijke subsidieregeling voor sportverenigingen (vanaf 2016 jaarlijks € 6 miljoen beschikbaar, maximaal 30% bijdrage) is het voor sportverenigingen nóg aantrekkelijker om energiebesparende maatregelen in of om hun accommodatie te treffen. Tel daar de gemeentelijke duurzaamheidslening bij op (waarbij terugbetaling lager is dan de besparing op de energierekening) en er ontstaat een mooie formule voor de verenigingen om aan de slag te gaan met isolatie van het clubgebouw, zonnepanelen op de kantine en LEDverlichting in de kleedruimte. In een gezamenlijk project worden geïnteresseerde verenigingen voorzien van een begeleidingstraject, waarbij aan de hand van een energiescan de energiebesparingsmogelijkheden worden verkend en zo mogelijk al in de loop van het project uitgevoerd.

54

AANPAK

• € Het bij alle sportverenigingen uitgebreid onder de aandacht brengen van de gemeentelijke Duurzaamheidslening én de tweede ronde van de landelijke subsidieregeling voor sportverenigingen. • €€ Aanbieden van extra begeleiding in de vorm van een energiescan (ongeveer € 500,- per scan) voor enkele ambitieuze sportverenigingen. • €€ Begeleiden van verenigingen in het zoeken naar de juiste financieringsconstructie voor hun energie-investering. • In het €€€-project wordt daarnaast bij een of twee verenigingen een pilot voor LEDveldverlichting gehouden.

RESULTAAT

Minimaal 1000 panelen, goed voor in totaal 200.000 kWh. Dat is het elektriciteitsverbruik van zo’n 60 huishoudens.

WIE

Afdeling R-MRM Afdeling I-WL

PROJECTPARTNERS

Boxmeerse sportverenigingen, SVn (Duurzaamheidslening), installatiebedrijven, financierders. 80 uur

UREN € €€ €€€

€ 1.500,- informatie avond € 7.500,- idem + gezamenlijk begeleidingsproject (= inclusief aantal energiescans). € 15.000,- idem + pilot ledveldverlichting. Deze kosten zijn exclusief de kosten voor de duurzaamheidslening en communicatie rondom duurzaamheidslening.

Barrières

planning

56

• De mate van ontzorgen en de hoogte van de eigen bijdrage zijn belangrijke succes factoren. Hoe groter het ontzorgen en hoe meer gebruik kan worden gemaakt van de (landelijke) subsidie en de (eventuele) duurzaamheidslening van de gemeente, hoe groter de kans op succes. • Niet te lang wachten met een vervolgbijeenkomst op de bijeenkomst van november 2015. Najaar 2016 (voorbereiding) Uitvoering in 2017

klimaatbestendigheid boxmeer: project 11 Deelname Klimaatbestendig Land van Cuijk II

WAT AANPAK

Deelnemen aan en uitvoeren van het vervolgproject klimaatbestendig Land van Cuijk II, waarbij gewerkt wordt aan concrete, schop in de grondprojecten (van “Weten naar willen en werken”). Overleg met projectteam Tweemaandelijks overleg met het reguliere projectteam. In dit projectteam zijn de duurzaamheidsmedewerkers van de gemeenten, de gebiedsadviseur van het Waterschap Aa & Maas en een iemand van de provincie vertegenwoordigd. Doel is het gezamenlijk uitzetten van de hoofdlijnen van het project Klimaatbestendig Land van Cuijk, het bespreken van de voortgang van de verschillende deelprojecten en het (waar nodig) tijdig bijsturen van (en binnen) de verschillende deelprojecten. Inspiratie- en kennisdelingssessies In twee inspiratie- en kennisdelingssessies inspireren we de medewerkers én dagen we hen uit om klimaatbestendigheid mee te nemen in hun reguliere werkzaamheden en projecten. Voor de medewerkers R-MRM betreft dit met name technische inspiratie. Nu de regionale intentieverklaring is getekend, is het van belang dat gemeenten concreet invulling gaan geven aan het onderwerp. De in Land van Cuijk I geproduceerde stresskaarten worden uitgebreid onder de loep genomen en met elkaar bekeken wat dit betekent voor bestaande en nieuwe projecten. De sessies worden in nauwe samenwerking met de gemeenten vormgegeven zodat wordt ingespeeld op de specifieke behoefte per gemeente. Mocht gedurende het traject blijken dat er behoefte is aan een ander invulling van de inspiratiesessie, bijv. een klimaatwandeling of een excursie, dan behoort dit tot de mogelijkheden.

aanpak

resultaat wie PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING

Afstemming met de bestuurlijke trekker (wethouder Verstraaten) Er vindt tweemaal per jaar, of vaker indien nodig, afstemming plaats met de bestuurlijk trekker binnen het Land van Cuijk. Daarnaast wordt het portefeuillehoudersoverleg POHO Ruimte LvC middels een presentatie op de hoogte gehouden van de voortgang van het project en wordt een onderbouwing gegeven van de gevraagde financiën. Meerdere tastbare, uitgevoerde projecten op het gebied van klimaatbestendigheid. (Zie het projectplan Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II en de volgende projectsheets) De vijf Land van Cuijk gemeenten Waterschap Aa en Maas Provincie Noord-Brabant Externe projectleiding: Klimaatmakelaars Rol Klimaatmakelaars: leveren inhoudelijke kennis, leggen verbindingen, creëren draagvlak, bewustwording en cofinanciering. 40 Zie projectplan Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II Boxmeers deel van de proceskosten bedragen € 11.000,- (2016 en 2017). Boxmeer is ook penvoerder.

Projectplan Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II is bestuurlijk vastgesteld. Voldoende budgetten reserveren voor concrete uitvoeringsprojecten is van belang. Daarnaast zal zoveel mogelijk gezocht worden naar cofinanciering bij de uitvoeringsprojecten. 2016 en 2017

klimaatbestendigheid boxmeer: project 12 Tuinvergroeningsactie 2.0

WAT

egel Beter 1 t nd in de ha dan 10 ond! op de gr

Het Land van Cuijk gaat voor groen

Het klimaat verandert, nu jouw tuin nog!

Is jouw tuin al klimaatbestendig? Kom nu naar de klimaatbestendige demotuinen bij één van onderstaande winkeliers en ontvang – bij besteding van minimaal € 75,- aan ‘klimaatregelen’ – het nu al legendarische Land van Cuijk-vogelhuisje mét groen dak.* Kijk voor alle info en acties op www.landvancuijk.nl/klimaat. En bestel daar de voordelige tuinvergroeningspakketten. Daarmee wordt jouw tuin weer een stukje klimaatbestendiger! Samen gaan we voor groen.

St. Anthonisweg 6a, Boxmeer

Hagelkruisstraat 6, Beugen

Oosteind 1, Wanroij

Lange Beijerd 20, Cuijk

mede mogelijk gemaakt door:

De Nieuwe Erven 12, Cuijk

Oploseweg 4, Overloon

* Actie geldig van 16 maart t/m 18 april 2015. Actie alleen geldig op producten aanwezig in de voorbeeldtuin of aangewezen door de directie van de deelnemende partij. Getoond vogelhuisje kan afwijken van daadwerkelijke model. Vogelhuisjes kunnen opgehaald worden op 16, 17 en 18 april 2015.

AANPAK

De kracht van herhaling is noodzaak wil je de boodschap ‘ontstenen en vergroenen’ bij een groter publiek tussen de oren krijgen. De tuinvergroeningsactie van maart/april 2015, wordt in het vervolgtraject met het projectteam en samen met nog meer ondernemers, herhaald. Wij willen de actie aantrekkelijk en succesvol maken door te zoeken naar cross-overs door bijvoorbeeld supermarkten te betrekken (een suggestie die werd genoemd bij de raadsbijeenkomst in mei in Boxmeer, denk ook aan de succesvolle groentetuintjes van Albert Heijn! of vergroenen van horecaterrassen. En een combinatie te maken met het groene schoolpleinenproject (zie elders in dit voorstel). Learnings van de vorige actie waren: • actie is gezien korte voorbereidingstijd gaandeweg gevormd en kan dus nog groter gemaakt worden als er eerder voorbereidingen getroffen worden; • laat de acties langer lopen (content was genoeg om een jaar i.p.v. een maand te communiceren (mediapartners zoeken); • scholen eerder betrekken; • boter-bij-de-vis-acties én groenpakketten kwamen te vroeg in het seizoen; • kijken of we in kunnen spelen op de momenten dat mensen beslissingen moeten nemen (als ze tuin moeten gaan aanleggen omdat ze nieuwbouw kopen of als ze net nieuw huis kopen, ic.m. makelaars?). Momentum pakken; • gemeentelijke (duurzaamheids & communicatie)-medewerkers moeten meer betrokken worden. • Ontwikkelen plan van aanpak. • Betrekken deelnemende ondernemers. • Uitvoering grotendeels bij ondernemers leggen. • Organiseren communicatie vanuit gemeenten.

resultaat wie Partners uren € €€ €€€ barrières planning

60

Bewustwording creëren en eerste aanzet tot gedragsverandering (juiste keuze maken bij tuinaanleg). Projectteam lokale ondernemers Lokale ondernemers en mediapartners (bijv. Cybox met Land van Cuijkplatform: zij hebben toen prodeo geholpen om de actie tot een succes te maken). 40 € 1.500,- communicatiekosten € 3.000,- communicatiekosten € 5.000,- communicatiekosten

Onvoldoende ondernemers die willen deelnemen. Voorjaar 2017.

klimaatbestendigheid boxmeer: project 13 geveltuintjesproject

WAT

Veel binnensteden zijn zeer versteend, waardoor op warme dagen het hitte-eilandeffect optreedt en het risico op hittestress toeneemt. Het toepassen van groen en, meer specifiek, geveltuintjes zijn hier een goede oplossing. Bovendien zorgt het veelal voor een verfraaiing van het centrum en draagt het bij aan burgerparticipatie. In Grave is hier in 2015 al een begin mee gemaakt. De samenwerking wordt hierbij gezocht met andere partijen zoals woningcorporaties, lokale initiatiefnemers, centrumondernemers/centrummanagement en lokale IVN-afdelingen. Ook is cofinanciering van andere partijen (fondsen, ondernemers) kansrijk. Tenslotte worden voorstellen gedaan om geveltuintjes – binnen bepaalde voorwaarden - structureel mogelijk te maken in het Land van Cuijk.

AANPAK RESULTAAT

PM

WIE

PROJECTPARTNERS

UREN

Gerealiseerde geveltuinen, bloemperken etcetera op diverse locaties Projectteam Ondersteuning bij uitvoering vanuit gemeentewerf 1. Bewoners en bezoekers (voor een prettige beleving van de stads- en dorpscentra), 2. Ondernemers, dorps- en wijkraden en lokale groepen (burgerparticipatie, betrokkenheid), 3. Woningcorporaties (eigenaar woningen, cofinanciering). 10

61

€ €€ €€€ barrières planning

62

€ 1.500,- communicatiekosten € 3.000,- idem + plantmateriaal € 5.000,- idem + plantmateriaal

Onvoldoende animo, beheer en onderhoud niet door inwoners zelf. 2017.

klimaatbestendigheid boxmeer: project 14 groene schoolpleinen

WAT

Groene schoolpleinen zijn pleinen waar kinderen in contact kunnen komen met de natuur en waar zij kunnen spelen met natuurlijke elementen. Een groen schoolplein geeft kinderen elke dag de kans op natuurbeleving en biedt mogelijkheden voor natuureducatie. Het brengt creativiteit, rust, ontdekking en beleving samen. Daarnaast draagt het bij aan het behoud van soorten planten en dieren, de biodiversiteit in de bebouwde omgeving. Variatie is belangrijk voor het evenwicht in de natuur. Zie daar alle andere voordelen van een groen schoolplein, bóvenop het klimaatbestendigheidsbelang! Het doel van dit project is om in het Land van Cuijk bij tenminste zes basisscholen samen met schooldirecties, ouders, leerlingen en buurt initiatieven te starten om groene, klimaatbestendige schoolpleinen te ontwikkelen. Onder de geïnteresseerde basisscholen in het Land van Cuijk worden zes vergroeningspakketten uitgedeeld; een eerste stap in de vergroening van het schoolplein. Door deze pakketten gezamenlijk in te kopen, ontstaan schaalvoordelen. De tegenprestatie van de scholen is dat ze het onderwerp klimaatbestendigheid in het algemeen en groene schoolpleinen in het bijzonder actief promoten op school (tijdens de les, via nieuwsbrieven en met posters of infopanelen).

63

aanpak

• Betrekken gemeentelijk onderwijsmedewerkers • Peilen interesse scholen en overkoepelende stichting Optimus • Samenstelling pakketten • Selecteren aanbieder pakketten (inclusief realisatie) • Aanschrijven scholen (brief, mail) • Selecteren scholen • Ontwerp infopaneel • Publiciteit • Realisatie

resultaat

Minimaal zes basisscholen (minimaal één per gemeente) realiseren een vergroening van hun schoolplein.

wie

Gemeenten Land van Cuijk Afdeling R-MRM Afdeling I-WL Basisscholen en hun leerlingen, overkoepelende scholenstichtingen zoals Optimus en Invitare, ouders, omwonenden basisschool, eventueel ook wijk- of dorpsraden. PM

PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING 64

Per project financiering zoeken voor de uitvoering. Gebruik maken van beschikbare cofinanciering (bijvoorbeeld Klimaat actief bebouwd gebied van het waterschap Aa en Maas, PMWP Provincie etectera) PM 2016 - 2020

klimaatbestendigheid boxmeer: project 15 Groenblauw bedrijventerrein

WAT

Bedrijventerreinen met veel groenblauwe structuren zijn aantrekkelijk om er als klant of leverancier zaken te doen, ze zijn inspirerend en gezond voor de mensen die er werken en ze spreken tot de verbeelding van passanten en bewoners in de omgeving. En omdat ze echt groeien en bloeien, geven ze bewust ruimte aan biodiversiteit, het natuurlijk kapitaal. Op de kwetsbaarhedenkaart Land van Cuijk zijn de bedrijventerreinen prominent aanwezig; ook ten aanzien van hittestress (rood!). Het urgentiebesef om iets te doen aan klimaatbestendigheid op deze locaties is groeiende.

AANPAK

In dit project gaan we met bedrijven, ondernemersverenigingen en Industriële Kring Land van Cuijk in gesprek om het onderwerp klimaatbestendigheid te introduceren en om gezamenlijk te bekijken of vervolgstappen of -projecten mogelijk zijn. • het peilen van interesse bij betrokkenen (waaronder provincie, afdeling Natuur & Samenleving en Industriële Kring Land van Cuijk) middels een benen-op-tafelgesprek • inventarisatie van stimuleringsregelingen • presentaties bij bedrijventerreinverenigingen • notitie vervolgaanpak.

RESULTAAT

Bedrijventerreinen zijn (beter) bestand tegen hittestress, wateroverlast en droogte. Gemeenten Land van Cuijk

WIE

65

PROJECTPARTNERS UREN € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING

66

Ondernemers bedrijventerrein/ Bedrijvenkring, Provincie Noord-Brabant, individuele bedrijven 6 Proceskosten vallen binnen project Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II. Voor de uitvoering per project financiering zoeken. Gebruik maken van beschikbare cofinanciering.

PM

2016 - 2020

klimaatbestendigheid boxmeer: project 16 klimaaticoon

WAT AANPAK RESULTAAT

WIE PROJECTPARTNERS uren € €€ €€€ bARRIÈRES PLANNING

Een project om klimaatbestendigheid zichtbaar(der) te maken in het Boxmeers straatbeeld. PM

Een of meerdere voorbeeldprojecten met verticaal en horizontaal groen op zichtlocaties. PM

PM PM PM

PM PM

67

Kosten €€€ € 25.000,-. Idem + energieadviezen.

€ 13.000,idem plus extra communicatie en vijf initiatieven.

€ 2500,+ indien haalbaar: proceskosten.

€ 8000,- idem + onderzoek haalbaarheid regionaal hout + begeleiding voorbeeldtraject.

Kosten €€ € 17.500,Voorlichting, kosten energieboxen en inrichting duurzaamheidshoek.

€ 9000,idem plus extra communicatie en begeleiding twee initiatieven.

€ 2500,+ indien haalbaar: proceskosten.

€ 5000,- idem + voorbeeldberekeningen cases + open dag.

Kosten € € 1500,Voorlichting.

€ 6000,projectkosten voor inventarisatie geschikte daken en financieringsconstructies, kosten voor matchmaking event, communicatietraject en begeleiding. € 2500,-

€ 3500,- brief, infoavond, folder.

Uren 80 uur

150 uur

40 uur

Wat? Spoor 1: Minima stimuleren aanschaf energiezuinigere (A++) witgoedapparatuur. WGVG-campagne hiervoor inzetten. Spoor 2: + uitdelen 250 energieboxen. Spoor 3: + Energieadviezen. Inventarisatie geschikte daken en financieringsconstructies en matchmaking event.

Uitvoeren van een haalbaarheidsstudie naar de (on)mogelijkheden voor het aanleggen van een (multifunctionele) zonneweide.

40 uur Een stimulerings-en faciliteringscampagne om potentiële doelgroepen geïnteresseerd te krijgen in houtpelletgestookte CV’s.

Ambitie

Stimuleren aanschaffen zeer energiezuinige (A++) apparaten - 250 energieboxen geïnstalleerd in 2017 - 50 energieadviezen door ouderenadviseurs in 2017.

Eind 2020 ligt er voor 2,5 miljoen Wp aan zonnepanelen op daken van Boxmeerse (boeren)bedrijven of openbare gebouwen, met ruim 2 miljoen kWh aan jaarlijkse opbrengst.

Indien haalbaarheid is aangetoond; realisatie van een (multifunctionele) zonneweide eind 2020.

75 houtpelletgestookte CV’s extra eind 2018.

Project 1: Duurzaam Sociaal Beleid

Project 2: Zonnedaken

Project 3: Haalbaarheidsstudie (multifunctionele) zonneweides

Project 4: Stimuleren Houtpelletgestookte CV’s

Energieneutrale en duurzame gemeente Boxmeer

100 Nul op de Meter woningen eind 2020 in het Land van Cuijk (bestaand en nieuwbouw).

Een duurzame en energieneutrale nieuwbouwwijk in 2020.

Buurkracht actief in twee nieuwe buurten eind 2016. Eind 2018 zes lokale (energie) initiatieven.

200 woningeigenaren en 15 verenigingen/ stichtingen maken of hebben eind 2020 gebruik gemaakt van de lening.

Project 5: Nul op de Meter woningen (NOM)

Project 6: Energieneutrale nieuwbouwwijk

Project 7: Lokale energie initiatieven

Project 8: Duurzaamheidslening

Ambitie

Stimuleren van het uitvoeren van energiebesparende maatregelen door particulieren, organisaties en verenigingen. Met een Duurzaamheidslening kan men bij de gemeente geld lenen om de woning of het clubgebouw energiezuinig te maken.

Faciliteren en ondersteunen van lokale initiatieven.

Een pilot waarbij door een prijsvraag bouwpartijen worden uitgedaagd om een zo duurzaam mogelijke, energieneutrale én klimaatbestendige nieuwbouwwijk in de gemeente Boxmeer te realiseren.

De gemeente committeert zich aan de afspraak met de provincie Noord Brabant om in 2021 Brabantbreed 40.000 Nul op de Meterwoningen te hebben. Enerzijds richt de gemeente i.s.m. de woningbouwcorporatie zich hierbij op de huurwoningen (Project Stroomversnelling), anderzijds op individuele woningeigenaren die van plan zijn om hun woning energetisch te verbeteren (Project Brabant Woont Slim).

Wat?

Energieneutrale woningen

40 uur

60 uur

80 uur

100 uur

Uren Idem + duurzaamheidswinkel

Kosten €€

Duurzaamheidslening € 50.000,- eenmalig (wordt een pot van € 200.000,-) Communicatie stimuleringsregeling WGVG € 1500,-.

Duurzaamheidslening € 75.000,- eenmalig (wordt een pot van € 300.000,-) Communicatie stimuleringsregeling WGVG € 1500,-.

€ 1500,€ 3000,infoavonden, publiciteit idem plus thermografivia website, krant en sche scans. social media, gemeentelijke gadgets).

Kosten voor prijs PM Kosten voor communicatietraject € 2000,-. Kosten voor (externe) begeleiding van Projectteam € PM.

Proceskosten: Deelname BWS (Ongeveer € 4.600,- per jaar, 2017, 2018 en 2019) Deelname Regionaal Convenant Duurzaam Bouwen € 3.500,- per jaar (inclusief licentiekosten GPR) Kosten voor workshop € 1.500,Kosten communicatiecampagne regionaal energieloket € PM.

Kosten €

Duurzaamheidslening € 100.000,- eenmalig (wordt een pot van € 400.000,-) Communicatie stimuleringsregeling WGVG € 1500,-.

€ 4500,idem plus koppeling landelijk Klimaatstraatfeest.

Idem + duurzaamheidswinkel

Kosten €€€

00000

Een set van projecten waarmee gemeente Boxmeer samen met meerdere lokale ondernemers aan de slag gaat met energie, klimaat en duurzaamheid.

10 % energiebesparing in drie jaar.

30% energiereductie deelnemende winkeliers eind 2020.

Project 9: energieke bedrijven boxmeer

Project 9a: energieconvenant ‘meer out of the box’

Project 9b: energieke steenstraat

Ambitie

Een weddenschap met de winkeliers van de Steenstraat Boxmeer, dé winkelstraat van Boxmeer om eind 2020 30% energie te hebben bespaard ten opzichte van 2015.

Een afspraak tussen de gemeente Boxmeer en een aantal (koploper) bedrijven die gezamenlijk voor 2 à 3% energiebesparing per jaar gaan en daar jaarlijks (of vaker) over communiceren.

Tijdens een vijftal ontbijtbijeenkomsten worden lokale ondernemers geïnformeerd en geïnspireerd over de mogelijkheden om met verduurzaming en energiebesparing in het bijzonder aan de slag te gaan.

Wat?

energieneutrale bedrijven

40 uur

40 uur

40 uur

Uren

* minstens 60% van de ondernemers moet deelnemen.

€ 25.000,deel kosten E-scan en investeringssubsidie tot maximaal € 20.000,-.*

€ 5.000,wervingsavond, ambities bepalen, convenant opstellen en tekenen.

€ 2.500,Begeleiding en opzet van 5 ontbijtbijeenkomsten.

Kosten €

€ 40.000,idem, plus campagne, maximale subsidie € 30.000,-.*

€ 8.000,idem + extra communicatieactiviteiten + viertal e-scans.

€ 7.500,(idem + aanbieden van bijvoorbeeld x-aantal energiescans).

Kosten €€

PM

€ 15.000,idem + extra communicatieactiviteiten + 10-tal e-scans + Energieprijs.

€ 15.000,idem + begeleiding tweetal uitvoeringsprojecten.

Kosten €€€

Project 10: energiebesparing bij sportverenigingen

Minimaal 1000 panelen, goed voor in totaal 200.000 kWh. Dat is het elektriciteitsverbruik van zo’n 60 huishoudens.

Ambitie In een gezamenlijk project worden geïnteresseerde verenigingen voorzien van een begeleidingstraject, waarbij aan de hand van een energiescan de energiebesparingsmogelijkheden worden verkend en zo mogelijk al in de loop van het project uitgevoerd.

Wat?

energieneutrale sportverenigingen

100 uur

Uren € 1.500,voor een informatieavond.

Kosten € € 7.500,idem + gezamenlijk begeleidingsproject = inclusief aantal energiescans.

Kosten €€

€ 15.000,idem + pilot LED veldverlichting.

Kosten €€€

Klimaatbestendig Land van Cuijk in 2030.

Bewustwording creëren en eerste aanzet tot gedragsverandering (juiste keuze maken bij tuinaanleg).

Vergroenen van versteende locaties, veelal in binnenstedelijk gebied. Hiermee bijdrage leveren aan het verminderen van het hitte-eilandeffect en het risico op hittestress.

Minimaal zes basisscholen (minimaal één per gemeente) realiseren een vergroening van hun schoolplein.

De bedrijventerreinen in onze gemeente zijn (beter) bestand tegen hittestress, wateroverlast en droogte.

Project 11: Deelname klimaatbestendig land van cuijk 2030 II

Project 12: tuinvergroeningsactie 2.0

Project 13: geveltuintjesproject

Project 14: groene schoolpleinen

project 15: groenblauw bedrijventerrein

Ambitie

40 uur

40 uur

Uren

Met bedrijven, ondernemersverenigingen en Industriële Kring Land van Cuijk in gesprek om het onderwerp klimaatbestendigheid te introduceren en om gezamenlijk te bekijken of vervolgstappen of -projecten mogelijk zijn.

Samen met schooldirectie, ouders, leerlingen en buurt groenblauw, klimaatbestendig schoolplein ontwikkelen. Interesse peilen, gezamenlijk ontwerp- en leertraject, zoeken financiering, realisatie.

6 uur

PM

Gerealiseerde geveltuinen, bloem- 10 uur perken etcetera op diverse locaties.

De tuinvergroeningsactie van maart/april 2015, wordt in het vervolgtraject met het projectteam en samen met nog meer ondernemers, herhaald.

Deelnemen aan en uitvoeren van het vervolgproject klimaatbestendig Land van Cuijk II, waarbij gewerkt wordt aan concrete, schop in de grond-projecten (van “Weten naar willen en werken”).

Wat?

Klimaatbestendig boxmeer

Proceskosten vallen binnen project Klimaatbestendig Land van Cuijk 2030 II. Voor de uitvoering per project financiering zoeken voor de uitvoering. Gebruik maken van beschikbare cofinanciering.

Per project financiering zoeken voor de uitvoering. Gebruik maken van beschikbare cofinanciering.

€ 1.500,communicatiekosten.

€ 1.500,communicatiekosten.

€ 11.000,proceskosten voor 2016 en 2017.

Kosten €

€ 3.000,idem + plantmateriaal.

€ 3.000,communicatiekosten.

Kosten €€

€ 5.000,idem + plantmateriaal.

€ 5.000,communicatiekosten.

Kosten €€€

Project 16: Klimaaticoon

Realiseren van een ‘Klimaaticoon’ om klimaatbestendigheid zichtbaar(der) te maken in het Boxmeers straatbeeld.

Ambitie Een of meerdere voorbeeldprojecten met verticaal en horizontaal groen op zichtlocaties.

Wat?

Klimaatbestendig boxmeer

PM

Uren PM

Kosten €

Kosten €€

Kosten €€€

VERBRUIK IN 2045 2000 TJ (terejoule)