Samen met u behandelafspraken maken

Samen met u behandel­afspraken maken om een opname te voorkomen

Voorwaardelijke machtiging

Deze brochure geeft informatie over de voorwaardelijke machtiging voor poliklinische patiënten. Dit is een maatregel om te voorkomen dat u wordt opgenomen in een psychiatrische instelling. De regeling voorwaardelijke machtiging valt onder de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen, afgekort tot Wet Bopz.

2

Inhoud Wat is een voorwaardelijke machtiging?4 Wie vraagt een voorwaardelijke machtiging aan?4 Hoe krijgt u een voorwaardelijke machtiging?5 Hoe lang duurt een voorwaardelijke machtiging?6 Wijzigen van de voorwaarden6 Omzetting in een voorlopige machtiging7 Meer informatie9 Adressen en instanties

11

Omwille van de leesbaarheid is steeds ‘hij’ gebruikt in de tekst. Waar ‘hij’ staat, kan uiteraard ook ‘zij’ worden gelezen 3

Wat is een voorwaardelijke machtiging? Een voorwaardelijke machtiging (VWM) is een maatregel die wordt genomen om te voorkomen dat u in een psychiatrische instelling wordt opgenomen. De maatregel bestaat eruit dat met u behandelafspraken worden gemaakt. U verplicht zich die afspraken na te komen. Een voorwaardelijke machtiging betekent dat er met u samen een behandelplan wordt opgesteld. Aan u worden bepaalde voorwaarden gesteld, zoals bijvoorbeeld het innemen van medicijnen, het opvolgen van leefregels, of het volgen van therapie. Als u zich houdt aan de afspraken die gemaakt zijn, kan de behandeling in principe ambulant worden uitgevoerd. Ambulante behandeling, ofwel poliklinisch, betekent dat u niet hoeft worden opgenomen. De behandeling wordt zo dicht mogelijk bij u in de buurt aangeboden op een van onze locaties.

Wie vraagt een voorwaardelijke machtiging aan? U kunt op verschillende manieren een voorwaardelijke machtiging krijgen. Uw familieleden, partner of wettelijk vertegenwoordiger kunnen de officier van justitie benaderen om een voorwaardelijke machtiging bij de rechter te vragen. U kunt zelf een voorwaardelijke machtiging aanvragen. Uw behandelaar kan de officier van justitie verzoeken om een voorwaardelijke machtiging aan te vragen. De officier van justitie kan ook zelf (ambtshalve) de rechter om een voorwaardelijke machtiging verzoeken. 4

Hoe krijgt u een voorwaardelijke machtiging? Bij een verzoek aan de rechter moet een geneeskundige verklaring zijn toegevoegd. Daartoe wordt u eerst onderzocht door een psychiater die onafhankelijk is, dat wil zeggen: niet bij de behandeling betrokken. Deze maakt een inschatting van de situatie en probeert de volgende vragen te beantwoorden: • Is er sprake van gevaar? • Wordt dat gevaar veroorzaakt door psychiatrische problematiek? • Kan dat gevaar - zonder een opname in een psychiatrische instelling worden voorkomen als u zich aan een aantal afspraken houdt? • Is redelijkerwijs aan te nemen dat u zich aan deze afspraken wilt en kunt houden? Alleen als de psychiater alle 4 de vragen positief kan beantwoorden, stelt hij een geneeskundige verklaring op. Die verklaring gaat naar de officier van justitie, samen met het verzoek om een voorwaardelijke machtiging en het behandelplan waar de afspraken in staan. Als de officier van justitie van mening is dat het verzoek terecht is, stuurt hij alles door naar de rechter. De rechter plant een hoorzitting waarin hij beslist of u een voorwaardelijke machtiging krijgt. Deze zitting vindt in het algemeen plaats bij de rechtbank. Bij de hoorzitting zijn aanwezig: • uzelf; • de rechter; • de griffier, die noteert wat wordt gezegd; • uw (toegewezen) advocaat; • uw behandelaar.

5

U kunt een voorwaardelijke machtiging krijgen als u aan de rechter laat weten dat u het eens bent met de afspraken in het behandelplan. De rechter kan ook besluiten een voorwaardelijke machtiging te geven als u het niet helemaal eens bent met het behandelplan (bijvoorbeeld met de diagnose), maar als volgens uw behandelaar redelijkerwijs is aan te nemen dat u de voorwaarden zult nakomen.

Hoe lang duurt een voorwaardelijke machtiging? De voorwaardelijke machtiging geldt maximaal 6 maanden. Na deze 6 maanden kan de rechter, op verzoek van de officier van justitie, de machtiging telkens met een jaar verlengen. Dit heet een ‘nieuwe voorwaardelijke machtiging’. Voor een verlenging is het nodig dat een psychiater die niet bij uw behandeling is betrokken, een nieuwe geneeskundige verklaring opstelt. Dit moet gebeuren voordat de machtiging is afgelopen. Die nieuwe geneeskundige verklaring gaat naar de officier van justitie, samen met een verslag van de resultaten van de behandeling. De officier van justitie schakelt vervolgens de rechter in. Die beslist zo spoedig mogelijk over een verlenging.

Wijzigen van de voorwaarden Bij een voorwaardelijke machtiging stelt de rechter de voorwaarden vast. Zoals de voorwaarde dat u zich onder behandeling stelt van de behandelaar die in het behandelplan genoemd wordt en dat u medewerking verleent aan de uitvoering van het behandelplan. Uw behandelaar kan het behandelplan tussentijds veranderen als u daarmee instemt. Uw behandelaar hoeft daarvoor niet de rechter in te schakelen. De rechter en de officier van justitie krijgen wel een kopie van het nieuwe behandelplan. Als u niet akkoord gaat met de wijziging, dan 6

kunt u dit voorleggen aan de rechter. Ook als u een andere behandelaar wenst, gebeurt dit via de rechter. De rechter kan bij de machtiging ook extra voorwaarden stellen over uw gedrag voorzover dit het gevaar dat u veroorzaakt beïnvloedt. Uw behandelaar mag deze bijzondere voorwaarden niet zelf wijzigen. Dit moet de rechter doen. Als u of uw behandelaar de voorwaarden gewijzigd wil hebben, moet daarvoor een verzoek ingediend worden bij de officier van justitie. De officier stuurt het verzoek door naar de rechter, die erover beslist.

Omzetting in een voorlopige machtiging Als u zich niet aan de afspraken in het behandelplan houdt, kan de geneesheer-directeur u gedwongen laten opnemen. Als er tijdens de ambulante behandeling gevaar voor uzelf of uw omgeving ontstaat door uw psychiatrische problemen, en dat gevaar is niet meer zonder een opname weg te nemen, moet de geneesheer-directeur u op laten nemen. Let wel, zoiets kan ook gebeuren als u wel de behandelafspraken naleeft. In beide gevallen waarschuwt uw behandelend psychiater de geneesheerdirecteur. Die besluit of de opname noodzakelijk is. Als u wordt opgenomen, wordt de voorwaardelijke machtiging (VWM) omgezet in een voorlopige machtiging (VM). Hoe lang deze voorlopige machtiging geldt, is afhankelijk van de duur van de oorspronkelijke machtiging. Was de voorwaardelijke machtiging bijvoorbeeld nog 3 maanden geldig, dan mag de voorlopige machtiging ook maximaal 3 maanden duren. Bij het omzetten van de machtiging gaat de geneesheer-directeur een gesprek met u aan om uw mening te vragen. Dat gesprek kan zowel vóór als na de opname plaatsvinden. Tegen het besluit u op te laten nemen, kunt u bezwaar aantekenen bij de rechter, via de officier van justitie. 7

Stel: u wilt de voorwaardelijke

machtiging beëindigen. Dan kunt u uw behandelaar vragen een schriftelijke verklaring op te stellen waarin hij verklaart dat er niet langer sprake is van ernstige psychiatrische problematiek en dat u niet langer een gevaar vormt voor uzelf of uw omgeving. Met deze verklaring kunt u niet meer gedwongen worden opgenomen op basis van de voorwaardelijke machtiging. Als de behandelaar geen verklaring wil afgeven, kunt u, via de officier van justitie, de rechter vragen hierover een besluit te nemen. Als er geen verlenging wordt aangevraagd, loopt de voorwaardelijke machtiging gewoon af. 8

Meer informatie Vragen? Als u nog vragen hebt, kunt u deze stellen aan uw hulpverlener. Ook kunt u onze andere brochures lezen (zie pagina 10). Wellicht worden daarmee uw vragen beantwoord. U kunt ook contact opnemen met de patiëntenvertrouwenspersoon.

Patiëntenvertrouwenspersoon bij GGZ inGeest Vanaf het moment dat een voorwaardelijke machtiging is afgegeven, kunt u een beroep doen op een patiëntenvertrouwenspersoon (PVP). In alle psychiatrische instellingen werken patiëntenvertrouwenspersonen. Hij helpt u met problemen en klachten. De PVP is niet in dienst van de instelling, is onafhankelijk, werkt op basis van vertrouwen en geheimhouding en staat altijd aan uw kant. Het inschakelen van de PVP kost u geen geld.

Landelijke Stichting PVP U kunt met al uw vragen en klachten over psychiatrische hulpverlening terecht bij de Helpdesk van de Landelijke Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon in Utrecht. Het telefoonnummer van de Helpdesk is 0900 444 8888 (€ 0,10 per minuut).

9

Brochures Over uw rechten, plichten en procedures zijn door GGZ inGeest meer brochures uitgebracht. U kunt uw behandelaar vragen om de andere brochures. De beste aanpak voor u Deel uw ervaringen, het levert ons samen meer op Uw rechten en behandeling als u gedwongen wordt opgenomen (voorlopige machtiging en machtiging voortgezet verblijf) Gedwongen opgenomen. Wat zijn mijn rechten en plichten? (inbewaringstelling) Nu afspreken hoe wij u behandelen, als u straks een slechtere periode hebt (zelfbindingsverklaring) Uw rechten en behandeling als wij gedwongen moeten ingrijpen in noodsituaties (behandeling onder dwang)

10

Adressen en instanties Voor telefoonnummers en adressen van betrokken personen en instanties, verwijzen wij u naar de informatietekst Adressen en instanties Bopz. Deze is als bijlage bij deze brochure gevoegd, op te vragen bij uw behandelaar of te vinden op www.ggzingeest.nl/voorlichting.

11

Ieder mens is uniek. De aanpak naar herstel dus ook. Met die kennis biedt GGZ inGeest gespecialiseerde psychiatrische zorg. Aan jongeren, volwassenen en ouderen. Met oog voor hun persoonlijke situatie en naaste omgeving. Afgestemd op lichaam en geest en volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten. GGZ inGeest, samen op eigen wijze

GGZ inGeest Postbus 74077 1070 BB Amsterdam www.ggzingeest.nl mei 2016