nieuws vnu
exhibitions verwacht grote drukte op Energie 2010
De voorbereidingen voor de vakbeurs
plaats van dinsdag 12 tot en met don-
laat beursorganisator vnu Exhibitions
te ‘s-Hertogenbosch.
Energie 2010 verlopen voorspoedig, zo weten. Crisis of niet, energie en energiebesparing blijven belangrijke onderwerpen, zo bewijst de kaartverkoop voor de editie van dit jaar. De zesde editie heeft
derdag 14 oktober in de Brabant-hallen Energie 2010 wijst grote en middelgrote energiegebruikers uit de industrie en
gebouwde omgeving de weg naar lagere energiekosten.
InstalAward voor project op schooldak Het project ‘Wonen in de wolken’ van
het Develsteijn College in Zwijndrecht,
in de praktijk kennis maken met de in-
meer is de winnende inzending van de
Leeromgeving’ van het Elde College in
georganiseerd door Otib. Scholen die
het Oranje Nassau College in Zoeter-
tweejaarlijkse InstalAward. De prijs is
begin juni uitgereikt. De award wordt
elke twee jaar toegekend aan de vmboschool met het meest innovatieve
onderwijsproject in de installatie-, elek-
trotechniek en instalektro. Tweede werd het project ‘Energiek voor de klas’ van
de derde plek was voor ‘Realistische Schijndel.
Het winnende project voorziet in een kangaroewoning op het dak van de
middelbare school in Zoetermeer waarin mbo- en hbo-leerlingen de installa-
tietechniek voor hun rekening nemen,
samen met de scholieren. Zo kunnen zij
stallatietechniek. De wedstrijd wordt
zich hard maken voor een vernieuwend
lesprogramma op het gebied van installatietechniek, komen in aanmerking
voor de prijs. Hoe beter het programma, des te enthousiaster de leerlingen wor-
den over een toekomst in de installatiebranche, is de gedachte van Otib. De
genomineerde projecten zijn door een onafhankelijke jury beoordeeld, be-
staande uit ondernemers en deskundi-
gen op het gebied van onderwijsmethoden en het gebruik van multimedia. De jury heeft de projecten onder andere
beoordeeld op originaliteit, aansluiting met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van onderwijs en techniek, aan-
sluiting bij de praktijk en de belevings-
wereld van de leerling. De winnaar van
de InstalAward ontvangt naast een eer-
volle vermelding een klein stimuleringsbudget voor verdere ontwikkeling van de aanpak.
Betere voorlichting kan instroom allochtonen vergroten Technische scholen kampen met teruglopende leerlingaantallen en de technieksector
over het toekomstperspectief en sala-
komst kunnen hierbij wellicht uitkomst bieden, maar vooralsnog lukt het niet goed
toekomstige keuze voor techniek kan
heeft moeite geschikte werknemers te vinden. Vmbo-leerlingen van allochtone afhen te interesseren voor een baan in de techniek. Dit stelt het onderzoeksbureau Seor,
nieuws
onderdeel van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Volgens Seor zijn jongeren wel degelijk
ben van de sector, maar vaak wel een
opleiding, mits ze op school goed wor-
keuze van hun kind. Oorzaken zijn de
te interesseren voor een technische
den voorgelicht. Obstakels zijn in veel gevallen de ouders van de jongeren,
aangezien die geen duidelijk beeld heb-
46 EI07 46-50.indd 46
belangrijke stem hebben in de beroepstaalbarrière en andere communicatieproblemen.
Het bureau stelt dat betere voorlichting
riëring veel helpt. Fundament voor een worden gelegd op de basisschool. Als
daar de interesse kan worden gewekt
bij de leerlingen, is de kans aanmerkelijk groter dat ze later voor een technisch beroep kiezen.
Het gehele rapport ‘Techniek: Exact goed?’ is te lezen op de website www.techniektalent.nu.
intech E&I Juli/Augustus ’10
25-06-10 14:38
opinie Siliciumprijs jaagt prijs zonnepaneel omhoog
Screenagers
Stijgende grondstofprijzen maken zonnepanelen dit jaar on-
op de toekomst geworpen. Welke dingen moet
geveer 10 procent duurder, dat meldt de Gazet van Antwer-
pen. Vooral de flink gestegen prijs voor silicium speelt daarbij een belangrijke rol. Dat blijkt uit een rondvraag bij Bel-
gische installateurs en bij de Belgische sectororganisatie voor zonnepanelen BelPv. De directeur van BelPv wijst erop dat de
vraag naar silicium sinds het begin van dit jaar flink is toege-
nomen. Hij voegt eraan toe dat de bouwactiviteiten in Spanje
Laatst was ik bij een beleidsbijeenkomst van
Otib. Tijdens deze bijeenkomst werd een blik
Otib in de toekomst doen, was de vraag. Dat is op zich een moeilijke vraag, omdat in de
toekomst kijken steeds moeilijker wordt. Wie had kunnen voorspellen dat er een kredietcrisis zou komen? Wie had verwacht dat er een landencrisis zou komen? Weinigen, denk ik.
– samen met Duitsland de belangrijkste Europese afzetmarkt
Toch wordt er van ons verwacht beleid uit te stippelen voor
naast wordt ook de vraag vanuit China groter. Daarbovenop
len en hoe kunnen we daarmee omgaan? Wat weten we
voor zonnepanelen – opnieuw lijken aan te trekken. Daar-
speelt ook de zwakke euro een rol, aangezien er op de internationale grondstoffenmarkten in dollars wordt gerekend. Naar verwachting kan door al deze ontwikkelingen een normale gezinsinstallatie ongeveer 1.000 euro duurder uitvallen.
de toekomst. Wat zijn ontwikkelingen die zich laten voorspelzeker? We weten zeker dat er steeds minder jeugd is om de vergrijzende beroepsbevolking (werknemers) te vervangen. We weten zeker dat het installatiegedeelte in de bouw de komende jaren toeneemt. We weten zeker dat een groot
deel van onze medewerkers binnen enkele jaren met pensioen gaat. Hoe snel? Dat weten we niet zeker, omdat de
pensioenleeftijd niet een hard gegeven is en werknemers zelf hun pensioendatum kunnen bepalen. Wat weten we nog
meer zeker? Dat de huidige jeugd anders is dan toen wij jong waren. Hoe anders? Dat is afhankelijk van de jongeren die je
treft en hoe wij vroeger waren. Tijdens de bijeenkomst hoorde ik het woord screenager. Ik dacht: waar gaat dat nou weer over? Het ging over de vraag: hoe interesseer ik in de toe-
komst jeugd voor een baan in de installatietechniek? Waar
wordt die jeugdige door geboeid? Wat wil die jeugdige? Wie is die jeugdige? We kregen een korte omschrijving hiervan.
Lightrec: strenge aanpak freeriders
Die jeugdige was iemand die zelf bepaalt wat hij wil doen, die
Stichting Lightrec bindt de strijd aan met zogenoemde free-
het staat, zoekt hij via google. Hij kan niet hoofdrekenen,
lampen en tl-buizen inzamelen, of die wel een toelage voor correcte inzameling vragen maar het geld vervolgens in eigen zak steken.
Stichting Lightrec faciliteert in Nederland de inzameling van
spaarlampen en tl-verlichting. Deze lampen bevatten giftige stoffen die in het milieu kunnen komen als ze klakkeloos in de vuilcontainer worden gegooid. Freeriders schaden het
imago van de inzameling en zorgen daarnaast voor concurrentievervalsing, aldus de stichting. De verlichtingsbranche lijkt het op het laatste punt eens te zijn met Lightrec: 80
municeert dat het een lust is. Hij is de hele dag bezig met zijn telefoon, Blackberry, laptop. Hij hoeft geen kennis te hebben, want dat zoekt hij op via internet. En als hij niet weet waar
want er zit een calculator in zijn mobieltje. Hij weet niet waar Arnhem ligt, want daar heeft hij een routeplanner voor. Is
dat die nieuwe werknemer? Ja, ik denk het wel. Als wij dus
denken dat wij deze mensen voor ons bedrijf kunnen winnen door een advertentie te plaatsen waarin staat dat hij via een brief moet reageren, en we vervolgens tijdens het sollicita-
tiegesprek aangeven hoe de hiërarchie van het bedrijf is en
we boeken tonen waarin VCA en NEN 1010 worden uitgelegd,
ontstaat er volgens mij een probleem. Deze jeugdige komt
niet bij ons werken, want die stuurt zijn sollicitatie per e-mail
en kijkt op internet voor VCA of NEN 1010. We zullen ons op die
procent van de handelaren vindt freeriden niet kunnen.
toekomst moeten voorbereiden en moeten zorgen dat we de
derzoek blijkt dat veel handelaren niet graag een collega ‘ver-
kunnen we doen door ons goed te verdiepen in de beweegre-
Inmiddels is een meldpunt freeriden geopend, maar uit onlinken’, ook niet anoniem. Lightrec bekijkt daarom of in
samenspraak met de Vrom-Inspectie een andere methode kan worden gebruikt voor het melden van misstanden.
aansluiting met onze toekomstige werknemer houden. Dat denen van een screenager om bij ons te willen werken. ROB BeRnSen, UNETO-VNI
intech E&I Juli/Augustus ’10
EI07 46-50.indd 47
opinie
riders: lamphandelaren die op geen enkele manier spaar-
zelf bepaalt hoe hij dat doet en wanneer. Die jeugdige com-
47 25-06-10 14:38
nieuws Contract koning & hartman
Koning & Hartman gaat alle uitbreidingen van en aanpassingen aan Ziggo’s
breedbandnetwerk in de omgeving Den Haag, Zoetermeer en Leiden uitvoeren.
De provincie Friesland heeft de ambitie
hebben zich bij het project aangesloten,
woningen op het Ziggo-netwerk gaat
stroomprovincie van Europa. Op de
samenwerkingsverband voor installa-
Naast het aansluiten van nieuwbouwhet daarbij ook om het omleggen van
kabels bij wegreconstructies. Daarnaast neemt het bedrijf de komende drie jaar tweedelijnstoringen voor zijn rekening in de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland.
Belangstelling Elux-concept De installatiesector begint enthousiast
te raken over het Elux-installatieconcept,
aldus het bedrijf. Het concept voorziet in
een dubbel uitgevoerd leidingsysteem in woningen, zodat later gemakkelijk aansluitingen kunnen worden toegevoegd.
De bedrading voor het lichtnet zit apart
uit te groeien tot de grootste zonne-
daken van bedrijven, corporaties, boe-
renbedrijven en particulieren kan min-
stens 50 MW worden opgewekt. Alleen
al in Leeuwarden zou een kwart van dit
potentieel kunnen worden gerealiseerd,
waaronder afvalverwerker Omrin en het teurs Dutef. Tevens worden gesprekken gevoerd met Kema en Humiq.
Job Swens, de aanjager van zonnepanelen voor Leeuwarden en omgeving, on-
derhandelt met de Rabobank, abn Amro
maar vanuit Den Haag komt er echter
en Fortis Groenbank. Momenteel biedt
Het management van het bedrijventer-
3,5 procent voor coöperaties die zonne-
weinig steun voor de Friese plannen.
rein De Hemrik in Leeuwarden zoekt nu naar mogelijkheden een project via de markt te financieren. De initiators wil-
len 40.000 m2 aan zonnepanelen installeren. Meer dan veertig ondernemingen
Fortis leningen aan tegen een rente van stroom exploiteren. Voor de bank wordt het risico verkleind doordat de zonne-
panelen ook na een eventueel faillissement ergens anders kunnen worden ingezet.
van het tweede net, dat naar wens kan
Zeven windmolens geschrapt na urks protest
Volgens Elux stijgt de vraag naar infor-
Demissionair minister Van der Hoeven
hebben van het windpark. Het wind-
turbines van het windpark Noordoost-
het land en 48 molens in het IJsselmeer
worden gebruikt voor ict-toepassingen. matie en cursussen.
McAfee aast op Trust Digital McAfee wil het Amerikaanse Trust
Digital overnemen, een bedrijf dat mobiele software ontwikkelt, waaronder
beveiligingssoftware. Met de overname wil McAfee zijn positie op de markt van
mobiele (veiligheids)oplossingen verder versterken en zich verder ontwikkelen
op de smartphone-markt en de onder-
steuning van verschillende mobiele besturingssystemen, zoals iPhone os,
Android, Webos, Windows Mobile en
(Economische Zaken) heeft zeven windpolder geschrapt, nadat de Tweede
Kamer in een motie had gevraagd re-
kening te houden met het beschermde dorpsgezicht van Urk. Van der Hoeven schrijft bovendien in een brief aan de
Tweede Kamer dat een regeling is opgesteld waardoor inwoners van Urk
kunnen deelnemen in het park. Ze komt
daarmee tegemoet aan de kritiek dat de
Urkers wel de lasten, maar niet de lusten
park Noordoostpolder telt 38 molens op en wordt daarmee het grootste wind-
park van Nederland. Het kan in de toe-
komst 400.000 huishoudens van elektriciteit voorzien. De bewoners van het voormalige eiland zijn echter niet te
spreken over het plan. Zij vrezen voor de
plaatselijke visserij en verlies van inkomsten. Met een windmolenpark overal in het zicht zouden toeristen weg kunnen blijven, zo vrezen de inwoners.
Investeerder Ledned
veiligheidsstandaard voor elektrische auto
cipatiefonds Private Plus Fund een in-
De Europese Unie werkt aan een veiligheidsstandaard voor elektrische auto’s. Critici
ductontwikkeling en internationale ex-
den als er niet op korte termijn duidelijkheid komt over de inhoud van de nieuwe voor-
kan worden gegeven. Private Plus Fund
minimaliseren. Europese regelgeving moet daarnaast voorkomen dat het aantal aanrij-
Symbian.
Ledfabrikant Ledned heeft in het partivesteerder gevonden waarmee de pro-
pansie van het bedrijf een extra impuls
nieuws
Friesland wil grootste zonnestroomprovincie van Europa worden
investeert in mkb-ondernemingen voor de financiering van versnelde autonome groei of acquisities.
vinden dat de eu snel moet opschieten, aangezien investeerders hun geld op zak hou-
schriften. De nieuwe regelgeving moet bijvoorbeeld het risico op elektrische schokken dingen toeneemt doordat verkeersdeelnemers de auto’s niet horen aankomen.
De eerste stap in deze regelgeving is gezet in april, toen er veertig actiepunten be-
kend zijn gemaakt om de elektro-auto te promoten. In 2011 moet er ook een Europese standaard zijn voor het opladen van auto’s. In 2012 volgt vervolgens een veiligheids-
standaard waarbij onder meer wordt gekeken naar de geruisloosheid van elektrische auto’s.
48 EI07 46-50.indd 48
eu :
intech E&I Juli/Augustus ’10
25-06-10 14:38
opinie Bijdrage voor kas met ledverlichting
Ooievaars
Demissionair minister Verburg draagt 400.000 euro bij aan
mijn belangstelling voor ooievaars? Ik kwam
heeft ze aangekondigd tijdens de opening van Center for Growing Concepts van Philips en Plantlab, begin juni.
Plantlab kweekt planten in innovatieve klimaatkamers met
ledverlichting. Het doel is een kwekerij ontwikkelen die over-
al ter wereld toepasbaar is. Het Center for Growing Concepts staat bij de Has in Den Bosch, en is daarmee ook een onder-
deel van het hoger onderwijs.
schap vind ik uiterst compleet. Vanwaar dan ze tegen in het diepe zuiden van Spanje en Portugal, een gewilde uitwijkplaats voor
Nederlandse pensionada’s: rustig in een prettig klimaat wachten tot de winter in Nederland zijn biezen pakt.
Ogenschijnlijk heeft het onderwerp geen enkele elektrische achtergrond, maar als ontwerper van een distributienet heb je er toch mee te maken.
Verburg heeft de bijdrage toegekend omdat het volgens haar
Op het Zuid-Europese platteland vindt de elektriciteitsdistri-
tussen bedrijfsleven en scholen. Volgens Plantlab ontstaan
voor worden gebruikt vormen echter ook een gewilde nes-
een goed voorbeeld is van innovatie en van samenwerking binnen enkele jaren overal ter wereld nieuwe, uitgebalan-
ceerde kwekerijen, waar producten met ledverlichting kunnen worden geteeld in volledig geconditioneerde ruimten zonder daglicht en in
meerdere teeltlagen. Deze ‘meerlagenkwekerijen’
hebben het voordeel dat er meer kan worden ge-
butie nog volop bovengronds plaats. De masten die daar-
telplaats voor ooievaars. Het distributienet – naar schatting 6 of 10 kV – heeft daardoor een dubbelfunctie. En hier zijn de belangen tegenstrijdig: enerzijds de betrouwbaarheid
van de distributie – een ooievaarsnest direct op de bedrading levert bij regen zeker een probleem op – anderzijds
gaat het ook om het voortbestaan van ooievaars. In Spanje is een eenvoudige oplossing te zien. Kilometers lang zijn op de masten een soort zware BBQ-roosters gemonteerd, ruim
produceerd en de oogst-
boven de spanningvoerende aders. De ooievaars wordt het
voorspeld. Daarnaast kun-
risico’s voor de voortgang van de elektriciteitsdistributie.
tijd exact kan worden
nen de producten opti-
maal worden gestuurd op
voedingswaarden, uiterlijk en smaak.
hierdoor gemakkelijk gemaakt en tegelijkertijd zijn er geen Een mooi voorbeeld van een sparende oplossing. In ZuidPortugal zijn de masten voorzien van schuine, metalen
staven zodat een fraaie landingplaats wordt gefrustreerd. Langs de Guadiana, de grensrivier tussen Portugal en
Spanje, zit op de masten zelfs een soort grote windsnel-
Elektrische scooter wint het van ‘normale’ scooter
heidsmeters met halve bolletjes. Deze hebben ook nog eens
male’ scooter met verbrandingsmotor en is daarna in gebruik
hebben ze zelfs nesten gebouwd op gsm-antennes en een
De prijs van de elektrische scooter nadert de prijs van de ‘norgoedkoper. Dat heeft Milieu Centraal bekendgemaakt. De organisatie geeft, niet verwonderlijk, sterk de voorkeur aan de elektrische scooter, aangezien die in de binnensteden niet
zorgt voor vervuiling. De elektriciteitscentrale die de batterij
oplaadt, zorgt weliswaar voor CO2-uitstoot, maar dat gebeurt
buiten de stadskernen en wordt na uitstoting snel verdund.
De elektrische scooter kost inmiddels bijna net zoveel als de benzinescooter in aanschaf, maar is goedkoper in het ge-
bruik. De nieuwprijzen van een E-scooter liggen tussen de
1.300 en 2.300 euro, een gemiddelde luxe, nieuwe benzinescooter kost met 1.950 euro. In het gebruik is de elektrische scooter bijna vier keer zo voordelig. Op een afstand van
3.000 km per jaar scheelt dat volgens Milieu Centraal meer dan 100 euro. Een elektrische scooter kan zo’n 40 – 80 kilo-
meter rijden voordat de accu leeg is. De E-scooter maakt tijdens het rijden bijna geen geluid.
extra spaken, zodat bij een beetje wind een tik in de ooie-
vaarsknieholten een rustige zit onmogelijk maakt. In Faro, in het uiterste zuiden van Portugal, hebben de ooievaars me echt aan het denken gezet. In de oeroude stadskern
straalverbindingsschotel. Als ik nog even denk aan de com-
motie die mijn stukjes over elektrohypersensitiviteit hebben veroorzaakt, kijk ik met verbazing naar die vogels. Hebben
ze een speciaal gen waardoor zij geen hinder van straling ervaren? Ze zitten er echt volop in. Het is raadselachtig, maar
het schijnt ze niet te storen. Werpt dit een nieuw licht op de risico´s van straling? De onrustbarende bijensterfte waar-
over al veel te doen is geweest blijkt ook al geen stralingsachtergrond te hebben. Wetenschappers in Wageningen hebben een bacterie ontdekt waaraan de bijensterfte nu
wordt toegeschreven. Nu steekt ook de opwarming van de
aarde anders in elkaar. Is er wel sprake van opwarming? We beleven turbulente tijden, we verliezen alle houvast. Waar moet je nu als milieubewuste ontwerper op aansturen? BOB veRHeuL,
[email protected]
intech E&I Juli/Augustus ’10
EI07 46-50.indd 49
nieuws
de ontwikkeling van het Center for Growing Concepts. Dat
Niet wat je zou denken, mijn nakomeling-
49 25-06-10 14:38
nieuws
agenda
Vmbo-scholen werken samen voor meer instroom in techniek
Evenementenhal, Gorinchem
www.evenementenhalgorinchem.nl
Op de campus van het Deltion College in
komstig uit alle geledingen van de tech-
trap plaatsgehad van een grootschalig
metaal, elektro, procesindustrie en instal-
7 – 9 september Bouw relatiedagen
TechNet-kringen hebben tijdens de fees-
www.evenementenhalgorinchem.nl
Zwolle heeft eind juni de feestelijke afsamenwerkingsproject tussen dertig
vmbo-scholen in de regio IJsseldelta en
het technisch bedrijfsleven. Het belang-
rijkste doel: ervoor zorgen dat meer jongeren kiezen voor een technische oplei-
ding en voor een baan in de techniek. De
vmbo-scholen en deelnemende bedrijven worden aan elkaar gekoppeld om samen meer techniekactiviteiten te organiseren
en zo het techniekonderwijs aantrekkelijker te maken. Het kan daarbij bijvoor-
beeld gaan om gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentenstages en en prijsuitreikingen. De participerende bedrijven zijn af-
niek, zoals de motorvoertuigentechniek, latiebranche. De zeven zogenoemde telijke aftrap van het evenement
van 45.500 euro om de samenwerking fiproject van het landelijke samenwer-
www.evenementenhalhardenberg.nl
nancieel te ondersteunen. TechNet is een kingsverband TechniekTalent.nu, waarin de sociale partners van acht verschillen-
Televisietoren in gele lichtbundel voor Tour de France
Zwolse TechNet-kringen ligt in handen
Light heeft speciaal voor de
Bèta Techniek. De coördinatie van de van het Platform Techniek Werkt.
tegenstander van het bord halen. De af-
studenten van de Saxion Hogeschool
de lancering van de nieuwe studieroute
kan dammen. De robot, Ger genaamd (afkorting voor gaming and educational robotics), heeft de vorm van een
grijparm en bestaat uit hardware en
software. Ger houdt de status van het spel bij met zijn ogen, bepaalt wat de volgende zet is met zijn processor en maakt de uiteindelijke zet met zijn
robotarm. Zijn ‘hersenen’ berekenen
de beste strategie voor een potje dammen aan de hand van de positie van
de stenen en de mogelijke zetten van
de tegenstander. Ger kan na de laatste
update ook geslagen damstenen van de
Het Zeeuwse bedrijf Control doorkomst van de Tour de
France door de provincie de televisiemast van Goes in een gele gloed gezet. Als de zon
onder is, wordt de toren in gele ledverlichting gezet, geleverd
Na een half jaar onderzoeken, program-
een robot gemaakt die zelfstandig
Evenementenhal, Hardenberg
tor vertegenwoordigd zijn, en Platform
de bedrijfstakken uit de technische sec-
bouwen damrobot meren en testen hebben vier vierdejaars
Evenementenhal, Gorinchem
12 – 14 oktober Bouw relatiedagen
cheques gekregen met een totaalwaarde
Studenten Saxion Hogeschool Enschede
nieuws
7 – 8 september Elektro Event Gorinchem
ronding van dit project valt samen met Mechatronica, die in september van
start gaat. Mechatronica is een vierja-
door het bedrijf. Het project is uitgevoerd in samenwerking
met Sticht Licht. Normaal gesproken is de televisietoren alleen op donderdag, vrijdag en zaterdag verlicht.
opleidingen Elektrotechniek, Technische
Evoswitch organiseert seminar met poolavonturier
Hiermee speelt Saxion in op de vraag
EvoSwitch heeft eind juni enkele grote
rige studieroute van Saxion binnen de
natuurkunde en Werktuigbouwkunde. vanuit de mechatronica-industrie in Twente naar breed opgeleide inge-
nieurs. De hbo-opleidingen stomen toekomstige mechatronici klaar voor het
ontwerpen van systemen en machines.
Op Youtube staat een demonstratiepartij van Ger met een van de studenten. Ger wint die partij overigens dik.
Theben nieuw lid van knx Nederland Sinds 1 juni is Theben, een Duitse fabrikant van schakelklokken en andere klimaat- en temperatuurregelaars, met eigen mensen in Nederland actief. Voor de fabrikant was
dit de directe aanleiding om toe te treden tot knx Nederland, een vereniging van fabri-
Het CO2-neutrale datacentrum
klanten van het bedrijf getrakteerd op
een seminar met de Engelse poolavonturier Robert Swan. Poolavonturier
Robert Swan (53) reist de wereld over
om te wijzen op de gevolgen van de stijging van de temperatuur op aarde.
Swan strijdt met zijn organisatie 2041
voor behoud van Antarctica en meer algemeen voor behoud van het milieu in de wereld. Hij heeft zijn organisatie de naam 2041 gegeven omdat in dat jaar het verdrag afloopt dat de ongerepte
natuur van Antarctica momenteel nog beschermt.
kanten die de internationale domoticastandaard knx in ons land promoot. Theben is al
jarenlang lid van de internationale knx Association maar zal nu ook in Nederland bijdragen aan de groei van het protocol en het netwerk van knx Professionals.
50 EI07 46-50.indd 50
intech E&I Juli/Augustus ’10
25-06-10 14:38