Salsa WELL2 DAY. september SLAAPONDERZOEK Slapen moet je leren. NATTE HANDEN EN VOETEN Zweten als de zwijnen

september 2007

WELL2 DAY

België - Belgique P.B./P.P. 2099 Antwerpen X BC 108474

Verschijnt 6x per jaar: januari, maart, mei, juli, september, november

SLAAPONDERZOEK Slapen moet je leren

NATTE HANDEN EN VOETEN Zweten als de zwijnen

BOEDDHISME

Tempel van het licht van mededogen

Salsa

Dans met een sausje WELLNESSMAGAZINE VAN DE VOORZORG - SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN PB 608156 - Afgiftekantoor: 2099 Antwerpen X

1 V.U.: Paul Callewaert, Sint-Bernardsesteenweg 200, 20205/2007 Antwerpen

Edito

Een tijd van werken en een tijd van slapen Wanneer je dit leest, is het hopelijk niet twee of drie uur ‘s nachts. Want dan heb je mogelijk een probleem. Uit een onderzoek dat De VoorZorg provincie Antwerpen de voorbije maanden heeft uitgevoerd, blijkt dat liefst twee op de drie ondervraagden met slaapproblemen kampt. Méér dan de helft, inderdaad! Ze kunnen moeilijk inslapen, ze worden ’s nachts wakker, of ze slapen te weinig omdat ze simpelweg te laat in bed kruipen. De belangrijkste oorzaak van de slaapproblemen is, het zal wel niet verwonderen, stress. Dubbel erg is dat die slaapstoornissen niet ernstig worden genomen én dat ze ook nog eens slecht worden behandeld. Het wordt hoog tijd dat we onze ‘ogen openen’ voor deze problematiek. Slaapmiddelen zijn geen oplossing. Heel wat slechte slapers springen totaal onverantwoord om met medicijnen, zo wijst ons onderzoek uit. De meeste slaapmiddelen kunnen bij frequent en langdurig gebruik ernstige risico’s voor de gezondheid inhouden. Als je ze langer dan één of twee weken neemt, doen ze over het algemeen meer kwaad dan goed. Patiënten noch huisartsen blijken zich daar van bewust. Als mutualiteit willen we hen wijzen op de ernst van slaapproblemen en slaapmiddelengebruik. Er is een tijd van werken en er is een tijd van slapen. Beide zijn even belangrijk, maar het evenwicht lijkt ver zoek. Als je 100 dingen per dag moet regelen en onthouden, kan je soms gewoon vergeten om te gaan slapen. Het is mij ook al eens overkomen, hoor. Al dat werk en die beslommeringen mogen echter geen excuus zijn om je nachtrust te verwaarlozen. Want zonder die nachtrust kom je uiteindelijk ook overdag in de problemen. En dan worden die beslommeringen en werkdrukte alleen maar groter en groter. In dit nieuwe nummer van Well2DAY proberen we uit te leggen hoe het béter kan: we geven tips voor een verantwoord slaappillengebruik en doen ook suggesties om te bewegen, gezond te eten en te genieten. Hopelijk beleef je er veel vreugde aan.

Paul Callewaert algemeen secretaris De VoorZorg Socialistische Mutualiteit van de provincie Antwerpen

2 5/2007

5

Inhoud

��

WELL2 DAY

��

��

Salsa

��

��

��

Wellnessmagazine van De VoorZorg Socialistische Mutualiteit van de provincie Antwerpen

��

14 �

��

��

22

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

Hoofdredacteur Sylvia Pardon

��

Kernredactie Katrien Anseeuw Kim De Beer Carolien Rietjens Diana Simons Urbain Vandormael

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

24

Fotografen Guba Guba Bart Van Sichem, Sara Maria Peeters

��

��

��

��

Cartoons D’hondt-Ravijts

Inhoud

Concept en realisatie Scaramanga Verantw. uitgever

4

Paul Callewaert

5

Adres

6

Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen 03 285 42 91 [email protected] www.well2DAY.be

6 8 12 14

Genezer met een geurtje De rode keukenridder Badjassen en -lakens Veilig op de fiets Slapen moet je leren Zweten als de zwijnen Pesten op school

16 20 22 24 25 28 30

Aan tafel Carolus Thermen Aken Salsa dansen Coach in de keuken Boeddhisme in Antwerpen Activiteitenkalender Tips 5/2007 3

van A tot Z

GENEZER met een geurtje

Knoflook wordt sinds mensenheugnis wonderbaarlijke heilzame krachten toegedicht. Maar wat is er waar van die fantastische verhalen?

Als we de believers mogen geloven, is knoflook een waar wondermiddel. Antiviraal, anti-allergisch, schimmelwerend, krampstillend, cholesterolverlagend én bloeddrukregelend. De fans beweren zelfs dat we langer leven als we regelmatig ons soepbord of slakom inwrijven met een doorgesneden knoflookteentje. Kwakzalverij? De Romeinen, toch geen dommeriken, gebruikten knoflook als spierversterker. Tijdens Wereldoorlog I diende het kruid overigens als ontsmettingsmiddel. En wat werd er in het graf van de Egyptische farao Toetanchamon gevonden? Jawel, knoflookteentjes! Het nut van een stinkende adem? Allicine, een hoofdbestanddeel van knoflook, bestrijdt bacteriën en griep. Argentijnse onderzoekers hebben bovendien ontdekt dat knoflook hoofdluizen verdrijft. Een kinderdagverblijf dat hun uniek extract mocht uittesten, zag zijn luizenpopulatie in één week met 96 procent dalen. Toen knoflook in het Brits tv-programma “The truth about food” werd aange-

4 5/2007

prezen als natuurlijk vervangmiddel voor Viagra, zag de supermarktketen Asda de verkoop van het vermeend afrodisiacum met 32 procent stijgen. Zeven mannen kregen een knoflookrijk dieet voorgeschreven, zes onder hen stelden een verbetering van hun seksuele prestaties vast. De programmamakers gaven wel toe dat hun onderzoek geen enkele wetenschappelijke waarde had. Knoflook wordt aangeprezen als een doeltreffend middel om de bloedvaten schoon en de bloeddruk laag te houden. Maar klopt dat wel? Volgens een studie van de gezaghebbende Amerikaanse Stanford-universiteit biedt het geurende kruid geen enkele wetenschappelijk bewezen bescherming tegen hart- en vaatziekten. De moraal van het verhaal: knoflook is gezond, maar géén wondermiddel. En wat gedaan met die stinkende adem? De beste manier om ervan af te geraken, is door te kauwen op peterselieblaadjes of koffiebonen. Nog beter: als iederéén knoflook eet, is er geen probleem.

De RODE keukenridder Een tomaat is altijd een goed idee. In een salade of een saus, in een soepje of een sapje... Je kan er nooit genoeg van binnenkrijgen!

Waarom gooien we graag tomaten naar elkaar? Waarom gebruiken we tomaten om ketchup te maken? We zouden beter moeten weten. De tomaat is de voorbije vijf eeuwen uitgegroeid tot een van de populairste groenten in onze keuken. Dankzij de Spaanse ontdekkingsreizigers kwam de rode smaakmaker uit Zuid-Amerika rond 1500 aan in Europa, waar hij eerst Italië en Frankrijk veroverde en daarna ook de rest van het continent op de knieën kreeg. Volgens historici is zijn smaak in de loop der tijden wat zwakker geworden, door de industrialisering van de groententeelt, maar dat verlies in kwaliteit is ruimschoots goedgemaakt door de winst in kwantiteit. De tomaat dankt zijn succes vooral aan het feit dat hij in zeer diverse vormen en bereidingen uitblinkt. Vers of geperst, in een salade of saus, in een soepje of sapje... Zijn smaak is altijd raak! Minder uitgesproken, maar minstens even waardevol, zijn de heilzame kwaliteiten van de rode keukenridder. Zo bevat tomaat vitamines A, B en C, alsook de mineralen kalium, fosfor en magnesium. Wetenschappers aan de universiteit van Staffordshire (Groot-Brittannië) en Berlijn hebben vastgesteld dat de tomaat vol lycopeen zit, een plantenkleurstof die in het darmstelsel wordt omgezet in vitamine A en ons beschermt tegen de schadelijke invloed van stikstofdioxiden die we binnenkrijgen door sigarettenrook en uitlaatgassen. Stikstofdioxiden veroorzaken longkanker en vormen een ernstig gevaar voor onze gezondheid. We kunnen dat gevaar bedwingen door onze auto in de garage te laten staan en onze chemische industrie af te bouwen. Of door meer tomaten te eten. Een moeilijke keuze?

5/2007 5

van A tot Z

Veilig op de fiets Duizenden Vlaamse scholieren ontspringen de dagelijkse verkeerschaos door de fiets te nemen. Dat is goed voor het milieu én de gezondheid, maar is het veilig? Het Vlaamse fietsmerk Oxford heeft veiligheid op twee wielen tot zijn handelsmerk gemaakt.

Goed nat, goed droog

Een goede bel, witte en rode reflectoren, reflecterende banden of spaakreflectoren behoren tot de wettelijk verplichte uitrusting en zijn dus onontbeerlijk op een veilige fiets. Nog andere tips? “Wij voorzien veel van onze modellen van reflecterende stickers, die de lichtinval van naderende autoverlichting weerkaatsen en de fietser duidelijk zichtbaar maken voor zijdelings aankomend (auto)verkeer. Tot slot: koop je fiets bij een gespecialiseerde fietswinkel. Die is niet altijd de goedkoopste, maar geeft vakkundig advies en een goede service na verkoop.”

Heb je last van stress? Ben je vermoeid? Een warm bad of een frisse douche kan je helemaal genezen. Zeker met een zacht badlaken of een knusse badjas erbij. Als je in het water bent genezen, wil je daar tijdens het drogen nog even van nagenieten. Het goede nieuws: Dankzij Well2DAY en Samatex kan je dat allemaal aan halve prijs! Well2DAY-leden genieten 50% korting op Samatexbadlakens in zandkleur (70x140cm in 450 gr/m2, met Well2DAY-logo) en op badjassen (unisex) in zandkleur (450gr/m2 met col-chale zonder kap, met Well2DAYlogo, verkrijgbaar in L en XL).

PROMOTIE Badlakens Well2DAY-prijs: 5 euro Winkelprijs: 10 euro*

- 50% korting

Badjassen Well2DAY-prijs: 15 euro Winkelprijs: 30 euro* * vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, september 2007.

Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. De badlakens en –jassen kunnen 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtsbijzijnde kantoor van je woonplaats. De aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt.

6 5/2007

moet je regelmatig controleren. De verlichting vormt vooral bij oudere fietsen een probleem. Als je voorlicht “flikkert’ of je achterlicht springt, heb je wellicht een dynamo die weinig grip heeft op de band. Daardoor krijg je een steeds wisselende stroomsterkte en gaan de lichten vlug kapot. Nieuwe en goede fietsen hebben een naafdynamo, die in het voorwiel is ingebouwd en veel bedrijfszekerder is. Een achterlicht op batterijen maakt je van ver duidelijk zichtbaar. Ook als je stilstaat aan een kruispunt of verkeerslicht. Als je ziet wat kinderen moeten meezeulen in hun boekentas, begrijp je dat een pakdrager nodig is om dat gewicht te torsen. Een stevige pakdrager kan zonder moeite 25 kg dragen.

dames- of herenfiets Win een ter waarde van 439 euro

Kan je “veilig verkeren” op de fiets? Dat hangt af van het omringende autoverkeer, maar ook van jezelf. De Vlaamse fabrikant van de Oxford-fietsen gelooft dat een veilige tweewieler het verschil kan maken. “Krachtige remmen, een degelijke verlichting en een stevige pakdrager zijn een must. Vandaag bestaan er verschillende goede remsystemen, zoals V-brake, cantilever remmen of Roller Brakes. Belangrijk is dat de remmen goed afgesteld zijn en voldoende grip op de velg hebben. Dat

WELL2DAY-lezers die de volgende vraag correct beantwoorden, maken kans om één gloednieuwe dames- of herenfiets (naar keuze) van het merk OXFORD type TEAM (geschikt vanaf ± 12 jaar, sportieve alu hybride fiets met 7 Shimanoversnellingen, dynamonaaf, verende vork en reflecterende stickers) te winnen. Prijsvraag: Oxford is A) een Franse Universiteit B) een bekend Belgisch fietsmerk C) de hoofdstad van Canada Mail het antwoord samen met je adres en telefoonnummer naar [email protected] of bel naar de dienst Well2DAY op het nummer 03 285 42 91. De prijsvraag wordt op 15 oktober afgesloten. De fiets kan aan je dichtstbijzijnde kantoor afgehaald worden.

Midgaard Als Al Gore ooit in de buurt van Lichtaart passeert, moet hij zeker eens binnenspringen in Midgaard. De eco-vriendelijke lifestylewinkel in Lichtaart (Kasterlee) stelt een opmerkelijk breed assortiment voor van ‘gezonde, eerlijke’ producten voor in de keuken, de badkamer, de woonkamer... Ook aromatherapie, boeken en cd’s, beauty & bodycare, meditatie is er te koop. Midgaard beweert al zeven jaar ‘trendy’ te zijn, dankzij Al Gore is ze dat nu ook. Even lovenswaardig: Al Gore legt in “An Inconvenient Truth” enkel uit dàt we anders moeten leven, Midgaard toont ook hoé we dat kunnen doen. Tom Vandyck en Ann Van Ende, de eigenaars van de lifestylewinkel, vertellen op hun website over de oorsprong van hun ecologisch bewustzijn: als kinderen van handelaars in de voedingsindustrie moesten ze met lede ogen toezien hoe “onze voeding over de jaren heen het slachtoffer werd van de drang tot overindustrialisatie. Onze geroemde eet- en leefcultuur moet plaatsmaken voor de snelle hap, de snelle winst en de teloorgang van smaak en kwaliteit.” Om dat proces te kunnen omkeren, lanceerden ze midden 2000 hun ‘gezond alternatief’. De meest in het oog springende bestseller van Midgaard is de Roos van Jericho. “Een plant die nooit sterft,” zo beweren de winkeliers. “Wie haar voor het eerst ziet, houdt het niet voor mogelijk dat uit deze schijnbaar levenloze knol binnen enkele minuten een groen gewas kan ontstaan.” Van symboliek gesproken... www.midgaard.be

5/2007 7 4/2007

gevoel en/of voelt zich in de loop van de dag moe. Daar staat tegenover dat ongeveer 20 procent lijdt aan zogenaamde pseudo-insomnia, slaapproblemen die er in werkelijkheid niet zijn. Hun ‘probleem’ is dat ze een verkeerde inschatting maken van hun slaappatroon. Ze hebben bijvoorbeeld problemen om in te slapen omdat ze simpelweg te vroeg naar bed gaan, of ze worden vroeg wakker omdat ze van nature korte slapers zijn.

Gezondheid

SLAPEN

moet je leren

Complex probleem

Liefst twee op de drie Vlamingen lijden aan slaapstoornissen. Bijna de helft van de chronisch slechte slapers neemt zijn toevlucht tot slaapmiddelen, ook al bieden die geen soelaas. En de huisarts, die maakt het probleem soms alleen maar erger. Dat blijkt uit een grootschalige bevraging van De VoorZorg provincie Antwerpen. Wat gedaan aan de belangrijkste welvaartskwaal van allemaal?

Als je moe bent, moet je slapen. Maar wat als je niet kàn slapen? Heel wat mensen hebben de grootste moeite om ’s avonds de ogen te sluiten. Als we mogen afgaan op de verkoop van slaappillen en aanverwante middeltjes, worden het er zelfs méér en méér. Dat is een probleem, want zonder voldoende nachtrust is het moeilijk, zoniet onmogelijk, om goed te functioneren in het dagelijks leven. Slaapstoornissen kunnen leiden tot ernstige lichamelijke én mentale problemen. Tot overmaat 8 5/2007

van ramp blijken veel slaappillen niet of nauwelijks te helpen. Het is dus hoog tijd dat artsen, patiënten én ziekenfondsen de ‘ogen openen’ voor slaapproblemen. De VoorZorg provincie Antwerpen heeft meer dan 2000 mensen – van alle leeftijden en uit de meest diverse beroepsklassen – ondervraagd over hun slaapgewoonten en eventuele problemen. De resultaten zijn ronduit verontrustend.

Opstaan met een suf gevoel De gemiddelde Vlaming heeft naar eigen zeggen 7 tot 8 uur slaap per nacht nodig om zich fit en gezond te voelen. Maar wat blijkt? Bijna de helft van de ondervraagden in het onderzoek van De VoorZorg provincie Antwerpen moet het stellen met minder. De meesten zijn zich nochtans zeer goed bewust van hun slaaptekort en voélen dat ook. Bijna 80 procent van de probleemslapers staat ’s morgens op met een suf

Slaapstoornissen zijn misschien wel de belangrijkste welvaartskwaal van allemaal. Liefst twee op de drie ondervraagden geven aan dat ze moeilijkheden hebben met slapen. Ze worden dikwijls wakker tijdens de nacht (30 procent), ze ontwaken vroeg (13 procent) of kunnen moeilijk de slaap vatten (21 procent). De belangrijkste oorzaak van slaapproblemen is stress, maar ook relatieen gezondheidsproblemen scoren hoog. Een vierde belangrijke factor is de slaapomgeving: het comfort in bed en de slaapkamer, de kamertemperatuur, een lawaaierige baby, een snurkende partner... Slaapproblemen zijn niet leeftijdsgebonden: ze kunnen zich reeds op jonge leeftijd voordoen, maar nemen wel duidelijk toe met de jaren, zo bevestigt ons onderzoek. Tieners slapen dus over het algemeen beter dan senioren. Enigszins verrassend is dat slaapproblemen géén direct verband hebben met beroep of status: studenten, huisvrouwen, arbeiders, bedienden, ambtenaren, zelfstandigen én gepensioneerden liggen ’s nachts wakker. Met andere woorden, het probleem is niet zo eenvoudig en eenduidig als je misschien wel dacht!

100 pilletjes werken niet Slaapstoornissen zijn een ernstige zaak. Alleen lijken we dat nog niet helemaal te beseffen. De cijfers spreken voor zich: meer dan de helft van de slechte slapers denkt op eigen houtje te kunnen genezen, amper

40 procent raadpleegt een arts, psycholoog of psychiater, apotheker of natuurwinkel. Bijna vier op de tien ondervraagden met slaapproblemen nemen hun toevlucht tot slaapmedicijnen. En ze blijven dat doen. Veel probleemslapers slikken zelfs meer dan 100 pilletjes op jaarbasis. Nochtans is bewezen dat slaapmedicijnen enkel effectief zijn bij kortstondige slapeloosheid. Ze werken hoogstens twee weken. Voor 85 procent van de slechte slapers houden de problemen echter langer dan drie weken aan. Kortom, in de meeste gevallen dienen slaappillen tot niets. Erger nog, de medicijnen hebben heel wat nevenwerkingen: bijna tien procent van de ondervraagden houdt er een geestelijke en lichamelijke verslaving aan over, een even grote groep voelt zich somber, anderen zien hun lichaamsgewicht plots toenemen. Ironisch genoeg klagen

TIPS (*) - neem geen slaap- of kalmeermiddel zonder voorafgaand advies van je huisarts - verhoog in geen geval de voorgeschreven dosis van een slaap- of kalmeermiddel - stop niet met het innemen van slaapmiddelen zonder begeleiding van je huisarts: na een intensieve medicinale behandeling kunnen namelijk ontwenningsverschijnselen als slapeloosheid, angst, prikkelbaarheid of concentratiestoornissen optreden (*) FOD Volksgezondheid, www.health.fgov.be 5/2007 9

veel patiënten over vermoeidheid, sufheid en slaperigheid: uitgerekend de effecten die ze via medicijnen proberen weg te werken.

Alternatieven De meeste slaapmiddelen zijn zogenaamde benzodiazepines, die inwerken op het centraal zenuwstelsel en een kalmerende werking hebben op het lichaam (de spieren) en de geest (angstgevoelens). Benzodiazepines bewijzen hun nut vooral als kalmeermiddel voor mensen met acute stress of met ernstige psychische problemen zoals fobieën, angststoornissen, dwangneuroses of bepaalde vormen van depressie. De medicijnen zijn echter niet zonder gevaar. Bij langdurig gebruik verminderen ze de reactiesnelheid en de waakzaamheid, wat enorme risico’s met zich meebrengt als je bijvoorbeeld achter het stuur zit. Bovendien leiden ze, zoals gezegd, tot afankelijkheid en verslaving. Zijn er betere oplossingen? De probleemslapers die kiezen voor gedragstherapie, psychotherapie, lichttherapie,

afleiding of een aanpassing van de levensstijl, tonen zich daar over het algemeen redelijk tot zeer tevreden over. Jammer is alleen dat nog altijd minder dan de helft van de mensen met slaapproblemen ooit een van die alternatieven heeft geprobeerd.

Gids voor een betere nachtrust

25% korting

De Gids voor een betere nachtrust geeft je als leek een helder inzicht in de slaap(structuur), de verschillende soorten slaapproblemen én de mogelijke behandelingen. Dokter Bruno Ariens, sinds 1984 werkzaam als huisarts, legt in zijn bevattelijk geschreven boek uit hoe je je slaapproblemen kan verhelpen met oefeningen op basis van autosuggestie. Ariens leert je om minder te piekeren en sneller te ontspannen, om je zo in de juiste geestesgesteldheid te brengen voor een goede slaap.

De arts heeft het mis De meeste slaaplijders hebben altijd slaapmedicijnen in huis. Zodra hun voorraad op is, kloppen ze aan bij hun huisarts voor een nieuw voorschrift. De huisarts speelt dus een cruciale rol in de behandeling van slaapproblemen. Het is te zeggen: in de foute behandeling van slaapproblemen. Meer dan de helft van de slechte slapers neemt naar eigen zeggen slaapmedicijnen omdat de huisarts dat heeft aangeraden. In plaats van het overmatig gebruik van slaapmedicatie tegen te gaan, werkt de arts dus onbedoeld het misbruik in de hand! Het probleem ligt dus zeker niet alleen bij de patiënt. Ook de arts moet nog het een en ander leren over slapen.

De oefeningen in de Gids voor een betere nachtrust hebben niet alleen sneller resultaat dan de klassieke relaxatietechniek, ze zijn ook gevarieerder en dus leuker. Ze maken onder meer gebruik van metaforen en doen een beroep op je eigen fantasie. Daardoor werkten ze bij volwassenen én kinderen met inslaapmoeilijkheden. Ariens wijst ook op het belang van een deskundige en professionele behandeling. Zowel voor patiënten als voor hulpverleners is dit boek een absolute aanrader. Well2DAY prijs: 13,46 euro Winkelprijs: 17,95 euro* Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. Het boek kan 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtstbijzijnde kantoor van je woonplaats. De aanbieding is geldig tot 31 oktober 2007. * vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, september 2007

http://blog.seniorennet.be/aanpak_slapeloosheid/

30% korting

Lichttherapie APO-GL, Bluewave

Omdat de meeste slaapproblemen een natuurlijke oorzaak hebben, kunnen ze volgens Apollo Health ook best op een natuurlijke wijze worden behandeld. De vermaarde fabrikant van alternatieve gezondheidsproducten heeft zich in de voorbije 20 jaar opgewerkt tot een van de wereldautoriteiten op het vlak van lichttherapie. Voor Apollo Health is lichttherapie geen hype, maar een belangrijke bron van weldaad. Het bedrijf kiest, in tegenstelling tot sommige concurrenten, consequent voor een door-en-door wetenschappelijke aanpak. Dat maakt dat je zeker mag zijn van een volkomen natuurlijke en medisch verantwoorde behandeling. De Bluewave-technologie van Apollo Health, die de basis vormt van het APO-GL-kuurapparaat, is ontwikkeld in samenwerking met de gerenommeerde Thomas Jefferson Medical University in het Amerikaanse Philadelphia. De onderzoekers van Apollo Health en de universiteit hebben vastgesteld dat het licht van een bepaalde golflengte zeer effectief is voor de behandeling van lichamelijke onevenwichten die leiden tot slaapstoornissen. Het moge duidelijk zijn: de ene lichttherapie is de andere niet. Well2DAY prijs: 175 euro Winkelprijs: 249 euro* Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. Het toestel kan 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtstbijzijnde kantoor van je woonplaats. De aanbieding is geldig tot 31 oktober 2007. * vzw Mediotheek De VoorZorg provincie Antwerpen, september 2007

10 5/2007

5/2007 11

Gezondheid

ZWETEN

als de zwijnen Elke dag zweten we gemiddeld een halve tot een hele liter uit onze poriën. Maar bij sommigen onder ons loopt het transpiratievocht letterlijk en figuurlijk de spuigaten uit. Chronische zweethanden of –voeten kunnen het leven knap lastig maken. Wat kan je doen om die tragische waterval tegen te houden?

Zweten doen we allemaal. Het ziet er niet mooi uit en het ruikt niet prettig, maar toch is het een deugd. Door vocht uit onze poriën te laten vloeien, houden we onze lichaamstemperatuur op peil. Bij warm weer of na een zware fysieke inspanning zweten we dus om af te koelen. Zonder dat ingebouwd koelingssysteem zou ons bloed gaan koken en zouden onze hersenen smelten. En dat is pas écht onprettig! Een gemiddelde volwassene zweet dagelijks 60 tot 90 centiliter bij elkaar. Twee à drie blikjes frisdrank, zeg maar. Die vochtuitdrijving is mogelijk doordat ons lichaam beschikt over twee tot vijf miljoen zweetklieren. Maar wat als je liters en liters zweet?

Hyperhidrosis Wie in vijf minuten tijd tien centiliter transpiratievocht produceert onder een van zijn/haar oksels, lijdt aan hyperhidrosis. De ziekte doet zich voor onder twee vormen: primaire of gelokaliseerde hyperhidrosis manifesteert zich op één plek (meestal de oksels, 12 5/2007

handen of voeten), secundaire of gegeneraliseerde hyperhidrosis treft alle zweetklieren van ons lichaam. Artsen hebben lang gedacht dat hyperhidrosis een kwaal van psychische aard is, vandaag is de medische wetenschap er echter van overtuigd dat het om een lichamelijke aandoening gaat. Over de precieze oorzaak van hyperhidrosis bestaat geen zekerheid, maar de ziekte wordt wel vaak in verband gebracht met onderliggende kwalen zoals overgewicht, menopauze, diabetes, schildklierproblemen of een chronische infectie. Ook erfelijkheid speelt mee: een derde van de hyperhidrosispatiënten heeft een familielid met gelijkaardige problemen. De klachten beginnen meestal rond de leeftijd van 9 tot 20 jaar, al kunnen ze zich ook al vanaf de geboorte voordoen.

Vochtige voeten Het is geen toeval dat overmatig zweetvocht vooral aan de voeten voor groot ongemak zorgt. Ongeveer een kwart van onze zweetklieren be-

vindt zich immers op onze voeten. Dus als we érgens zweten, dan wel daar. Bovendien zitten onze voeten het grootste deel van de dag opgesloten in sokken en/of schoenen, waar transpiratievocht niet weg kan en wordt omgezet in allerlei onsmakelijke chemische verbindingen. Dat proces kan een kwalijke geur teweeg brengen, maar ook schimmels en infecties doen ontstaan.

Sokken en schoenen Remedies? De eenvoudigste behandeling tegen zweetvoeten is: open schoenen dragen. Dan kunnen je voeten namelijk vrijuit zweten. Doordat het vocht meteen opgaat in de atmosfeer, krijgen veel bacteriën geen kans. Het helpt ook om elke dag een paar verse katoenen of wollen sokken aan te trekken, omdat die stoffen makkelijk vocht opnemen – en zeker géén sokken van polyester te dragen, want die stof stoot vocht af. Vermijd voorts sportschoenen, want die ventileren niet goed. En: was je voeten minstens één keer per dag, maar dan wel zonder zeep. Zeep doodt veel bacteriën, maar laat vaak restjes achter die àndere bacteriën aantrekken. Ook een doekje met alcohol kan bacteriën uitschakelen. Net zoals een paar schepjes boorzuurpoeder in je sokken (die je wel ’s nachts aanhoudt). Een zweetremmende zalf of crème kan zweetkliertjes doen samentrekken, opdat ze minder transpiratievocht produceren. De meeste van die behandelingen moeten evenwel regelmatig worden herhaald, aangezien ze slechts gedurende een korte tijd werken.

Met handen en voeten Zweethanden zijn minstens even vervelend als zweetvoeten. Ze stinken niet zo erg, maar ze zijn wel duidelijk zichtbaar en kunnen in de dagelijkse omgang erg storend zijn. Natte handen kunnen, net zoals vochtige voeten, worden behandeld met alcohol, crèmes of talkpoeder. Voor beide aandoeningen hebben die behandelingen echter slechts een

tijdelijk effect. Iontoforese, waarbij de transpirerende lichaamsdelen in een elektrisch geladen waterbad worden gedompeld, helpt vooral bij lichte vormen van hyperhidrosis. In het begin van de behandeling kan je na een sessie maximum twee of drie dagen droog blijven, na enige tijd heb je genoeg aan één sessie per week.

Als niets helpt... Het inspuiten van botox, een relatief nieuwe kuur, houdt de prikkeloverdracht van de zenuwen naar de zenuwklieren tegen, waardoor die klieren stoppen met werken. Ook hier geldt jammer genoeg: de behandeling heeft slechts een tijdelijk effect. Na enkele maanden groeien vanuit de geblokkeerde zenuwen namelijk nieuwe takjes naar de zweetklieren en “herstelt” de zweetproductie zich. Als geen enkele behandeling werkt, kan je eventueel nog kiezen voor een operatie waarbij de zenuwtoevoer naar de zweetklieren wordt geblokkeerd, doorgesneden of zelfs volledig verwijderd. Zeven op de tien patiënten die een dergelijke ingreep ondergaan, geraken achteraf (bijna) volledig van hun zweetprobleem verlost. Bij heel wat anderen treden echter vervelende nevenwerkingen op, zoals post-operatieve zenuwpijnen of een migratie van de hyperhidrosis (bijvoorbeeld van oksels naar buik).

Subdue deodorant - 50 ml

11% korting

Well2DAY: 5,35 euro winkelprijs: 6,05 euro Heel wat deo’s, shampoos, conditioners en lotions uit de supermarkt bevatten toxische chemicaliën en kankerverwekkende stoffen. Er wordt aangenomen dat wanneer deze chemicaliën, vermengd met andere ingrediënten en substanties, ons lichaam binnendringen langs de huid en de moleculaire membranen, ze een ernstig nadelig effect kunnen hebben op onze gezondheid. De VoorZorg provincie Antwerpen kiest daarom voor producent Neways International, een pionier op het vlak van toxinevrije schoonheidsproducten. Het gezond alternatief! Last van overmatig zweetvocht? Subdue is een deodorantroller die een natuurlijk kruidenextract bevat om de hele dag fris te blijven. Koriander, salie en eucalyptus deodoriseren mild, terwijl aloë vera het natuurlijke vochtgehalte van de huid ondersteunt. Subdue is veilig, eenvoudig en effectief. Bestellen kan bij Well2DAY: 03 285 42 91 of [email protected]. De deo kan 10 werkdagen na de bestelling worden afgehaald in het dichtsbijzijnde kantoor

5/2007 13

KIDS CORNER

Eén op de vier leerlingen in het lager onderwijs wordt gepest. Doordat veel van die pesterijen gebeuren zonder dat de leerkrachten of de ouders het opmerken, blijft het probleem vaak onzichtbaar. Liefst 40 procent van de slachtoffers krijgt nooit hulp. Hoe kunnen we dat verhelpen?

Plagen is plezant. Zeg dat Mut de Muis het gezegd heeft. Eerlijk waar, Mut beleeft er enorm veel plezier aan om zijn medemuizen te plagen. Zolang er geen kwaad opzet mee gemoeid is, vinden die medemuizen dat overigens allemaal prima. Ach wat, ze plagen zélf ook graag. En weet je wat: mensen zijn op dat vlak eigenlijk precies hetzelfde als muizen, zo heeft Mut ontdekt. Wat is dan het probleem? Wel, zowel onder de mensen als onder de muizen zijn er bepaalde individuen die niet plagen, maar pesten... Een groot verschil!

Pesten begint waar plagen stopt Plagen is onschuldig. Om te lachen. Pesten is bewust pijn doen. Een vorm van psychische en/of fysieke mishandeling. Pesten of gepest worden is hoegenaamd niét om te lachen. Slachtoffers voelen zich machteloos, vinden weinig steun bij hun ouders en leerkrachten, verliezen hun zelfvertrouwen, zakken weg in een depressie... Wat het probleem nog erger maakt: pesters spelen hun ‘spelletje’ zeer sluw. Ze slaan vooral toe op momenten dat ouders en leraars niet toekijken, zoals tijdens de speeltijd of in de kleedhokjes van het zwembad, én opereren vaak in groep, omdat ze dan makkelijk macht kunnen uitoefenen op hun slachtoffer.

Wat als je gepest wordt... Zodra je ànders bent dan de anderen, kom je in aanmerking voor pesterijen. Maar élk kind is ànders! Wie gepest wordt, heeft dat dus niet aan

14 5/2007

PESTEN

op school

stens één pester. Dus óók in jouw klas. Wat kan je daar als leerkracht of schooldirectie tegen beginnen? Om te beginnen moet je waakzaam zijn voor ongewoon gedrag van leerlingen, om eventuele pestkoppen of slachtoffers te kunnen opmerken. Daarnaast is het belangrijk om pesterijen op een gestructureerde manier aan te pakken, met aandacht voor slachtoffers, daders, ouders, medeleerlingen én leerkrachten. Een pestkop moet de duidelijke boodschap krijgen dat de school geen pesterijen duldt en dat hij gestraft zal worden.

Kinder- en jongerentelefoon zichzelf te wijten. Het is niet omdat je een bril of een beugel moet dragen, dat je de pineut bent. Je uiterlijk is nooit de oorzaak van pesten, hoogstens de aanleiding. De makkelijkste slachtoffers zijn de kinderen die zich laten doen. Bijna de helft van de gepeste jongeren durft niets te zeggen, uit vrees dat de pesterijen alleen maar zullen verergeren. Maar door niets te doen, geef je pestkoppen vrij spel. Het is dus belangrijk om je mond open te doen. Praten met een klasgenoot, een leerkracht of iemand uit de familie kan een grote hulp zijn. Vroeg of laat moet je hoe dan ook je ouders inlichten. Want zij kunnen écht helpen.

aandachtig. Belangrijk is ook om het probleem rustig en verstandig aan te pakken. Als je iets wil ondernemen, die je er goed aan om dat eerst met je kind te bespreken, zodat het zich betrokken voelt bij de zaak en zelfvertrouwen krijgt. Als je het heft meteen in eigen handen neemt of je kind overbeschermt, zal het zich mogelijk nog méér machteloos voelen. Het kan ook nooit kwaad om je kind te leren dat het voor zichzelf moet opkomen. Net zoals het nooit verkeerd is om met de klasleraar en schooldirecteur te gaan praten. Een gesprek met de pestkop zélf is daarentegen een slecht idee, want de praktijk wijst uit dat zoiets het probleem alleen maar erger maakt.

Wat als je kind gepest wordt...

Wat als je leerling gepest wordt...

Hoe kunnen ouders hun kind verlossen van pesterijen? Eerst en vooral: door aandachtig te luisteren. Wie gepest wordt, heeft over het algemeen schrik om erover te praten. Dat neemt niet weg dat hij/zij duidelijke signalen uitzendt. Het is dus zaak om die signalen te registreren. Heeft je kind bijvoorbeeld opvallend vaak hoofdpijn of psychosomatische problemen, wees dan extra

In een gemiddelde Vlaamse schoolklas zit min-

Niets is te gek voor een goed gesprek. Dat is het motto van de Kinder- en Jongerentelefoon. Bij de KJT staan 100 à 120 vrijwilligers klaar om naar je problemen te luisteren en er indien mogelijk iets aan te doen. Je kan elke dag bellen tussen 16u en 22u (behalve op zon- en feestdagen) naar het gratis nummer 102. Je belt volledig anoniem: dat betekent dat je niet hoeft te vertellen hoe je heet en dat je gesprek niet op de telefoonfactuur vermeld staat. De KJT-chat is bereikbaar op woensdag van 18 uur tot 21 uur. E-mailen of een brief sturen kan natuurlijk ook. Bellen? 102 Mailen? [email protected] Schrijven? Postbus 50, 2800 Mechelen Chatten en forum? www.kjt.org

Mut de Muis is, zoals zijn naam doet vermoeden, een muis. Mut is zijn voornaam, de Muis zijn achternaam. Mut is, dat zul je snel ontdekken, niet zoals andere muizen. Hij heeft gebroken met de traditie van het muizenras om moeders en kinderen de stuipen op het lijf te jagen. Hij wil meer uit het leven halen dan kaas. Hij wil graag vriendjes worden met jullie.

5/2007 15

Gezond Culinair

David Pardon

Aan tafel

V.ln.r.: Henri Wiggers, Christiane Lemahieu, Freddy Toutenel, Marie-France Delcloque, Georges Vergauwen, Paul en Diane Callewaert.

Well2DAY houdt van lekker eten. Lekker gezond eten. Algemeen secretaris Paul Callewaert van De VoorZorg provincie Antwerpen en zijn echtgenote Diane nodigen daarom drie koppels uit voor een bijzonder diner. David Pardon, een van de meest beloftevolle chefs in Vlaanderen, levert het smakelijke bewijs dat gastronomisch genot en gezondheid perfect samengaan. Een prima gelegenheid om in een ongedwongen sfeer van gedachten te wisselen over het nut van gezonde voeding en het nieuwe wellnessaanbod van De VoorZorg...

Georges Vergauwen

Henri Wiggers

16 5/2007

Goed leven, gezond leven, lang leven... Het komt vaak bijna op hetzelfde neer. Georges Vergauwen uit Deurne is daar het levende bewijs van. Met zijn 92 jaar moet hij zeker een van de oudste Well2DAYleden zijn. Maar nog steeds goed te been en fris van geest! “Ik heb altijd goed op mijn calorieën en mijn lichaamsgewicht gelet. Op een bepaalde leeftijd lukt dat niet meer zo goed, omdat je metabolisme je in de steek laat. Maar toch: ik kook nog altijd zelf. Veel groenten. De gewone gezonde keuken. Je moet een beetje verstandig leven, maar je moet óók genieten. Anders word je geen 92 jaar.” Zijn kompaan, Henri Wiggers, is nog ‘maar’ 74. Een jonkie, eigenlijk. “Ik ben al van jongsafaan begaan met mijn voeding en mijn gezondheid. Vroeger, zowat 50 jaar geleden, ben ik Belgisch kampioen zwemmen geweest. In de crawl en de vlinderslag. Begrijp me niet verkeerd, ik ben geen asceet. Ik hou van lekker eten. Maar ik eet

met mate. Ik probeer aan de buitenén de binnenkant gezond te blijven. Om die reden ben ik trouwens ook lid geworden van Well2DAY.” Freddy Toutenel en MarieFrance Delcloque uit WaarloosKontich weten het nuttige aan het aangename te koppelen. “Gezond eten is: op welbepaalde uren eten. Je mag vijf of zes keer per dag eten, dat kan geen kwaad, als het maar niet te véél is. En niet ’s avonds laat. Ik zal je iets vertellen: mijn grootmoeder is 98 jaar oud geworden. Zonder hulp van een dokter! Ze nam een stevig ontbijt. Bij het middageten dronk ze een glaasje wijn. Als vieruurtje at ze een boterham met spekvet en bruine suiker, met daar een trappist bij. En voor het slapengaan dronk ze een zuiver jenevertje. Om maar te zeggen: ze at graag, ze dronk graag. Ze overdreef alleen niet. Ze wist wat goed was en wat niet. Bier met een goede gisting zorgt voor gisting in de darmen en stimuleert dus de darmtransit. Een glaasje rode wijn haalt het cholesterol uit het bloed. Een droge witte wijn is goed tegen nierstenen. Ik zal grootmoeders wijsheden nooit vergeten.” Christiane Lemahieu uit Noorderwijk kijkt vol verwachting uit naar wat ze dadelijk op haar bord zal krijgen. “Ik hoop wat inspiratie te kunnen opdoen voor thuis. Ik kook gezond en ben benieuwd wat er allemaal mogelijk is. Ik kweek veel groenten en fruit in mijn tuin: appels,

V.ln.r.: Henri Wiggers, Sylvia Pardon en Georges Vergauwen.

peren, pruimen, krieken, kersen, rode bessen, witte bessen, zwarte bessen, aardbeien, broccoli, bloemkool, paprika, prei... Ik koop zelden groenten of fruit in de winkel. Als ik niet weet wat ik moet eten, hoef ik maar even in mijn tuin te kijken. Mijn buurman en mijn overbuur telen ook hun eigen groentjes. Dat is leuk, want zo kunnen we ruilen. Wat ook nog eens een goede manier is om de sociale contacten te onderhouden.” Chef David Pardon licht zijn menukeuze toe: Voorgerecht: Frivool slaatje met gebakken tofuplakjes: “Tofu of tahoe is een sojaproduct met een lichte kaassmaak, dat vaak gebruikt wordt als vleesvervanger. Het zit boordevol eiwitten, die belangrijke bouwstoffen zijn voor het lichaam, maar bevat ook magnesium, goed voor de stofwisseling. Let wel: tofu is vrij neutraal, dus moet je er voldoende kruiden aan toevoegen, want anders is de smaak nogal flauw. Sla is dan weer caloriearm en rijk aan ijzer. De bieslook die ik eraan toevoeg, bevordert de spijsvertering. Waarom kleine gele en rode tomaatjes? Ze zijn zachter dan de grote trostomaten en ontploffen als het ware in de mond!”

Paul en Diane Callewaert

Hoofdgerecht: Zuiderse bouillabaise: “Dit gerecht tovert ons naar de Franse Provence. Een bouillabaise bevat zowel schaal- en schelpdieren als ‘gewone’ vis. Vette vis zoals zalm, magere vis zoals zeeduivel, garnalen, mosselen... Van mosselen wordt gezegd dat ze veel cholesterol bevatten, maar dat is slechts half waar. Het gaat namelijk om cholesterol die niet rechtstreeks wordt opgenomen in het lichaam. Daar is niets mis mee. Bouillabaise staat slechts in weinig restaurants op de menukaart en is redelijk duur, maar dat betekent niét dat het een moeilijk gerecht is om klaar te maken. Integendeel, je moet alleen enkele vuistregels in acht nemen: kies een krachtige goede wijn voor de visbouillon; vermijd een – nochtans fantastische – vis als heilbot die snel uiteen brokkelt; en voeg de garnalen en mosselen pas helemaal aan het einde toe, want anders blijft er weinig van over.” Dessert: Millefeuille van framboos: “Een seizoensgebonden gerecht om mee af te sluiten. Frambozen bevatten veel vitamine B en C, ze zijn dus echte gezondmakers. Idem dito voor de bijgevoegde kiwi. De kiwi is trouwens een van de allergezondste fruitsoorten, vanwege zijn uitzonderlijk hoge dosis vitamines. Eet er dus gerust eentje méér...”

Freddy Toutenel

Marie-France Delcloque

Christiane Lemahieu

>>WAAG JE KANS

De volgende Aan Tafel heeft plaats op vrijdag 28 september om 19u op de hoofdzetel van De VoorZorg provincie Antwerpen. Heb je zin in een gezellig avondje uit in het gezelschap en op uitnodiging van algemeen secretaris Paul Callewaert, meld je dan aan bij WELL2DAY, Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen (03 285 42 91) of [email protected].

5/2007 17

bereiding

voor 4 personen

Wijnen Cavens, Limburgstraat 49-53 2020 Antwerpen (03-237 87 67 – [email protected]

VOORGERECHT:

Frivool slaatje met gebakken tofuplakjes -

1/2 rode krulsla 1/2 kropsla 1 koffielepel roze gedroogde bessen handvol diverse noten 75 gr waterkers 100gr tuinbonen 1/2 bussel radijzen 1 tomaat mengeling van koriander, bieslook, citroenmelisse, oregano

Voordeel voor onze leden:

DESSERT::

Millefeuille van framboos

Snij de tofu in plakjes, bak ze in olijfolie en kruid ze met peper en zout tot ze korstig zijn. Bestrooi ze op het laatste moment met versnipperde oregano. Versnij de sla en meng ze met de in schijven gesneden radijzen, de voorgekookte tuinbonen, noten en waterkers. Meng dit alles met wat olijfolie en schik op bord.

- 5 doosjes frambozen - 8 vellen bladerdeeg of 16 vellen millefeuille deeg - 4 kiwi

HOOFDGERECHT:

Zuiderse bouillabaise -

2 l visfumet 1 glas witte wijn 1/2 venkel 1 prei 2 ajuinen 3 teentjes look 5 tomaten 2 koffielepel tomatenpuree olijfolie tijm, laurier, peterselie, dille 1 kilo vis (vaste vissen: zalm, mosselen, zonnevis, wijting, zeeduivel, garnalen,...)

Maak de groenten schoon en snij ze in fijne gelijke stukken. Neem een soeppan en fruit gedurende 5 minuten aan in olijfolie. Blus dit geheel met de witte wijn en de visfumet. Leg de diverse soorten vissen hierop (garnalen aan het einde, anders worden ze taai). Laat gedurende 10 minuten zachtjes sudderen. Voeg de fijngesneden kruiden toe en serveer.

18 5/2007

Bak de deeg in een ovenschool (ingeolied) op ongeveer 180°. Duw bijna 2 rav. frambozen door een fijne zeef en vang het vocht op. (Een beetje honing toevoegen kan indien gewenst voor een extra zoete toets zorgen.) Doe hetzelfde met de kiwi. Snij de gebakken deeg in vellen en maak hiervan een millefeuille met de frambozen. Bestrooi het geheel met bloemsuiker.

Bij aankoop van 6 flessen = 5 + 1 gratis.

Bij de tofu:

Bij de bouillabaise:

Bij de millefeuille:

Château de la Mulonnière € 5.46*

Saint Véran

Anjou Blanc Deze witte wijn heeft een frisse neus waarin massa’s fruit de boventoon voeren, gevolgd door kleine witte bloemetjes. In de mond valt de aanzet van kweepeer op, wat mirabelles en een toets vuursteen in de finale. Nu al erg lekker, maar je kan er wellicht nog méér uithalen door hem enkele jaren te laten rijpen. Ideaal bij asperges, vol-au-vent met truffel of riviervissen zoals forel.

Maison Joseph Drouhin à Beaune Deze Maconnais typeert de kwaliteit van het huis Drouhin: frisse florale geuren en smaken, mooie en zuivere aroma’s van een ongehoute Chardonnay... Deze Saint-Véran met een kleur van oud goud geeft mooie aroma’s van vuursteen en fruit. Zeer aangenaam en in het geheel niet vermoeiend!

€ 6.81*

Comte de Mormont € 6.17* Méthode traditionnelle Uitzonderlijke schuimwijn, op dezelfde wijze gevinifieerd als Champagne, met wie hij dan ook zijn belangrijkste vineuze eigenschappen gemeen heeft. Een topper in prijs/kwaliteit!.

*Aangeduide prijzen excl. 21 % BTW.

5/2007 19

proper. Dat heeft alles te maken met het zeer ruime aanbod aan binnenen buitenzwembaden, aan sauna’s (acht in totaal), aan damp- en Turkse baden en zonnehemels, verspreid over drie verdiepingen en een oppervlakte van ruim 6.000 m2.

Wellness

Opknapbeurt

CAROLUS THERMEN AKEN Gezond door water! Het luxueuze wellness- en kuurcomplex Carolus Thermen in Aken is de ideale plek om te herbronnen. Daarvoor spring je graag even over de Duitse grens. Gezond genieten is de boodschap! Aken is een stad met een lange geschiedenis. De hete, zwavelhoudende minerale bronnen, bijvoorbeeld, zijn genoemd naar de Romeinse veldheer Granus. De geneeskundige kracht van deze Aquis Granum hebben Aken internationale bekendheid bezorgd als kuurstad. Van 800 tot aan zijn dood in 814 kwam Karel de Grote er overwinteren. Hij werd

bijgezet in de magistrale kapel van de imposante Dom, die hij had laten bouwen. Vanaf 936 en gedurende 600 jaar werden in deze Dom alle koningen en keizers van het Heilige Roomse Rijk gekroond. Aken behoorde in de Middeleeuwen tot de rijkste steden van het rijk en genoot de status van vrije rijksstad. Vandaag presenteert Aken zich als een Duitse provinciestad als zovele, zonder glans en glorie. Met de jaarlijkse uitreiking van de Karelsprijs aan personaliteiten die uitzonderlijk werk hebben verricht voor de Europese eenwording, probeert de stad opnieuw internationale uitstraling te verwerven, maar in feite lukt dat beter met de jaarlijkse jumping Chio op de Laurensberg en met de renommee die de Technische Hochschule (RWTH) in industriële en wetenschappelijke middens geniet. Of met het Klinikum Aachen, het grootste ziekenhuis onder één dak in Europa.

Carolus Thermen Als kuurstad had Aken de voorbije decennia aan aantrekkingskracht verloren. Zij riep almaar meer het beeld op dat we kennen van sommige verpauperde Franse en Engelse bad20 5/2007

steden. De bouw van een moderne wellnesstempel aan de rand van het stadspark, in 2000, heeft dat beeld echter helemaal veranderd. De Carolus Thermen staan in Europa aan de top op het vlak van uitrustingsniveau en deskundige begeleiding. De sterkste troef van het wellnesscentrum borrelt uit de kalksteenondergrond in de vorm van heet, zwavelrijk mineraal water dat over heilzame kracht beschikt… Sanus per aquam! Oftewel: gezond door water. Het zwavel- en fluorhoudend bronwater (met onder andere natrium, chloride, calcium en kalium) ontspringt op een diepte van meer dan 1000 meter en bezit een temperatuur van 74° wanneer het in het centrum van de stad het aardoppervlak bereikt.

Wie honger heeft, kan terecht in drie restaurants met een verschillend aanbod waar je voortreffelijk kunt spijzen tegen redelijke prijzen. Een chip coin aan je armbandje slaat elektronisch alle gemaakte kosten op, afrekenen doe je aan de kassa bij het buitengaan. De ondergrondse parking (2,5 euro) biedt parkeergelegenheid aan 245 wagens en geeft directe toegang tot de Carolus Thermen. In juni jongstleden heeft het complex een grondige opknapbeurt ondergaan en is de spa- en beautyafdeling verder uitgebouwd. Tot eind september krijgen bezoekers overigens een gratis uur langer ontspanning. Voor 3,5 uur wellness betalen ze 10 euro (plus 10 euro voor wie het saunarium bezoekt), een dagkaart kost 14,50 euro (29 euro inclusief saunarium).

Sauna’s en baden Dit bronwater werd lange tijd uitsluitend voor therapeutische doeleinden aangewend in de kuurklinieken in de stad. De komst van de Carolus Thermen heeft echter geleid tot een forse uitbreiding van de toepassingsmogelijkheden én van het verzorgingsaanbod. Het resultaat: een sterke toestroom van gezondheidsbewuste bezoekers uit de Euregio. Op drukke dagen loopt het bezoekersaantal in de vele honderden, maar zelfs dan blijft het gezellig én

Carolus Thermen Bad Aachen, Passstrasse 79, 52070 Bad Aachen 0049 241 182 74, www.carolus-thermen.de

5/2007 21

Sport

Salsa

Dans met een sausje Salsa is hot! Je hoeft maar even de activiteitenkalender op de Belgische website Cuban Salsa te bekijken om het te weten. Elke avond van de week dansen feestelijke koppels zich de benen onder het lijf op de tonen van de swingende ZuidAmerikaanse muziek. Of zijn ze druk bezig om het te leren. De opmars van de salsadans in Vlaanderen en de rest van de wereld is mede te danken aan het succes van de Buena Vista Social Club, de gezellige bende oude knarren uit Cuba die tien jaar geleden door de Amerikaan Ry Cooder uit de vergetelheid werden gehaald. De Buena Vista Social Club bracht geen salsamuziek, maar opende wel onze oren voor Zuid-Amerikaanse muziek. En toen was het maar een kleine stap naar salsa. Vandaag zijn er alleen al in de provincie Antwerpen enkele tientallen bars en clubs waar je salsa kan dansen en/of leren. Een hype? Neen, want het succes groeit nu al enkele jaren aan een stuk en lijkt alleen nog maar toe te nemen. Er staat ons trouwens nog wat moois te wachten: de nieuwe film El Cantante, met Jennifer Lopez en haar halve trouwboek Marc Anthony in de hoofdrollen, is gebaseerd op het levensverhaal van Hector Lavoe, de King of Salsa, die in de jaren ’60 de salsa vanuit Puerto Rico naar New York bracht. Salsa online: www.cubansalsa.be users.pandora.be/arTco www.bailando.be salsa.startpagina.be

22 5/2007

Spaanse troubadourzang (sonero) en Afrikaanse percussie, die zo rond 1920 populair werd. Salsamuziek begon aan haar wereldwijde veroveringstocht dankzij de migratie van Puertoricanen naar de latinowijk “El Barrio” in het New Yorkse Harlem en van Cubaanse vluchtelingen naar Miami. Volgens de overlevering is de naam salsa pas in voege getreden toen New Yorkse clubgangers in de jaren ‘60 de salsadansers toeriepen om wat meer “saus” (“ponle salsa”) in hun bewegingen te mengen. Dankzij de mondialisering van salsa is de dans in de loop der jaren geëvolueerd naar verschillende stijlen: Miamistijl, New York-stijl, L.A.stijl, Cubaanse stijl... In Cuba wordt de salsadans overigens “casino” genoemd, naar het gelijknamige Casino Deportivo in Havana. Na de revolutie van Fidel Castro trokken mensen naar een casino als ze zin hadden om te dansen. Zo ontstond de uitdrukking “vamos a bailar casino”.

derden. De eerste les, zeg maar de kennismaking, is doorgaans gratis. Daarna betaal je per les of lessenreeks. Naast koppeldansen kan je op veel plaatsen ook deelnemen aan de zogenaamde rueda, een salsadans in groep waarbij de dansers onderling van partner wisselen wanneer een van de dansers de naam van een dansfiguur (zoals setenta, enchufe of enchufla, dame una, dile que no, la rosa of flor, adios a la hermana, adios al la prima en sombrero) roept. Eén bedenking bij het succes van de salsa: mensen die zich inschrijven voor een danscursus, komen in bepaalde clubs terecht in een grote groep waar ze nauwelijks individuele begeleiding krijgen en bijgevolg moeilijk vooruitkomen. “Niet zo bij ons,” stelt Marc De Maesschalck. “We werken bewust met kleine groepjes. Acht koppels is het maximum. Anders wordt het inderdaad bandwerk.”

Stijve harken

Goede salsalessen vereisen goede instructeurs. Castillo Calderón, Chicho voor de vrienden, maakt het goede weer in vzw arTco. Hij groeide op in het pittoreske maar bruisende Trinidad op Cuba, waar hij zijn eigen salsadansgroep oprichtte en de choreografie leidde van de plaatselijke carnavalsgroepen. Zijn buitenlands offensief begon in 2001 in Ierland en bracht hem uiteindelijk in België. Geert Audenaert, een van de lesgevers van de salsa-vzw Bailando in Antwerpen en ook docent aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel, werd in 1990 Belgisch kampioen Latin voor professionals en nam deel aan verschillende Europese en wereldkampioenschappen. Zijn Cubaanse collega Javier Gómez bij Bailando vertrok na zijn dansopleiding in het Centro de la promoción de la danza in Havana op tournee in Japan, Griekenland, Spanje, Portugal, Frankrijk en de Benelux. Sinds enkele jaren is Antwerpen zijn uitvalsbasis.

“Salsa maakt een mens vrolijk,” vertelt Marc De Maesschalck van ArTco vzw, die al enkele jaren salsalessen organiseert in Antwerpen. “Als je die muziek hoort, begin je bijna automatisch te bewegen.” Voor ons westerlingen is salsa niettemin een moeilijke dans, omdat het ritme anders is dan ‘onze’ dansen. De Maesschalk knikt: “Wij zijn stijve harken. Dat is nu eenmaal zo. Mensen uit de Caraïben voelen muziek aan en dansen vanuit de buik. Dat kunnen wij niet. We moeten het leren.” Hoeveel lessen dat vereist? “Als je wat gevoel voor ritme hebt, kan je in tien lessen al een behoorlijk niveau halen. Ik raad mensen wel aan om niet enkel naar de lessen te komen, maar ook regelmatig te gaan oefenen in een club.”

Meer saus, graag

Grote groepen

De roots van de salsa liggen in de Cubaanse Son, een mengeling van

De meeste salsaclubs organiseren cursussen voor beginners en gevor-

Cubaanse leraar

5/2007 23

Leefstijl

Cultuur

COACH

in de keuken Een gezond leven begint met gezond eten. De persoonlijke wellnesscoach van Well2DAY staat klaar met de juiste recepten. Voor elk wat wils...

Wil je afslanken? Wil je een betere conditie? Wil je wat doen aan je cholesterolgehalte? Wil je minder stress? De digitale wellnesscoach van Well2DAY leert je om gezond te leven door gezond te eten. Op basis van je voedingsgewoonten en wensen, kan je via de Well2DAYwebsite een gepersonaliseerd receptenmenu samenstellen. Je kan ook een automatische beoordeling krijgen van je voedingspatroon door een voedingsdagboek bij te houden. Dit vraagt even tijd, maar bezorgt je wel zeer precieze feedback over hoeveel calorieën je nuttigt.

Eigen recepten De digitale wellnesscoach van Well2DAY is een uitstekende keukenhulp. Zo krijg je een uitgelezen selectie van de meest diverse recepten, gaande van Belgische klassiekers als broccoli-spinaziesoep of een winterslaatje van linzen tot Vietnamese specialiteiten als gegrilde roodbaarsfilet met couscous. Ook de recepten die onze Well2DAY-chefkok David Pardon tijdens de “Aan Tafel”-avonden voorschotelt, vind je op de website. Je kan er bovendien je eigen recepten toevoegen. Er wordt dan een automatische berekening gemaakt van het aantal calorieën dat het gerecht in kwestie inhoudt. Het wordt nog interessanter wanneer je recepten koppelt aan een leefstijl- en gezondheidsanalyse, vetmetingen, een lenigheidstest, fruittest, groententest, vettest, vezeltest, vochttest en een weet-wat-je-eet-test. 24 5/2007

Kooktechnieken De recepten van Well2DAY bieden voor elk wat wils. Belgisch, Chinees, Indonesisch, Italiaans, Koreaans, Spaans, Turks, Vietnamees... Als je een keuze maakt volgens de herkomst van een gerecht, krijg je een overzicht van specialiteiten uit de keuken in kwestie, mét vermelding van het aantal calorieën per persoon. Je kan echter ook kiezen op basis van de kooktechniek: bakken, braden, frituren, koken, mocrogolf, oven, stomen, stoven, wok... Klik je op “Oven”, dan krijg je onder andere andijvie op Portugese wijze en gebakken tonijn met limoen en krokante groentjes geserveerd. Klik je op “Stomen”, dan verschijnt er gebakken lamsfilet met een sausje van cassisbessen en volkoren tagliatelle.

Tempel van het Licht van Mededogen Je hoeft niet ver te reizen om het Nirvana te bereiken. De Tempel van het Licht van Mededogen, waar al meer dan 20 jaar het boeddhisme wordt onderricht en gedeeld, ligt gewoon in Antwerpen. “Mensen vinden hier rust en antwoorden op de vragen waarmee ze anders blijven zitten.”

Kiezen op smaak Een derde mogelijkheid is kiezen volgens het soort gerecht: belegd broodje, bijgerecht, gebak, hoofdgerecht, nagerecht, ontbijt, saus, soep, tapas, voorgerecht... Tot slot kan je kiezen op smaak: look, medium pikant, neutraal, zacht pikant, zeer pikant, zoet, zoetzuur, zout, zuur... Hou je van look? Dan kunnen we zeker een paprika-aardappelsoep, tzatziki of een zuiders getinte ratatouille aanraden. Liever zacht pikant? Currysoep, gazpacho, kerriesaus, mosterdsaus, een zuiders vissoepje... Allemaal lekker én gezond!

www.well2DAY.be

Goed leven kan op 1001 manieren. En als je dat wil, kan het boeddhisme daarbij als een leidraad dienen. In de Tempel van het Licht van Mededogen, het centrum voor ShinBoeddhisme in Antwerpen, wordt de daad bij het woord en het woord bij de daad gevoegd. “We willen het boeddhisme in het dagelijkse leven brengen,” vertelt Fons Martens, een van de drijvende krachten van de vzw die de Boeddhatempel bestuurt. “Onze tempel is er voor mensen van hier en nu. Hoewel er onvermijdelijk Aziatische elementen in onze activiteiten en vieringen zitten, worden die duidelijk gezien als een overgangsfase. Ze zijn een middel, geen

doel op zich. Het boeddhisme is van oorsprong een oosterse leer, maar heeft in de loop der jaren een onmiskenbare mondialisering – en dus ook europeanisering – ondergaan.”

Tot rust komen Het boeddhistisch centrum in Antwerpen organiseert al jaren cursussen en lezingen. Die activiteiten lokken een zeer divers publiek, aldus Fons Martens. “Het gaat van studenten tot gepensioneerden, van leraren tot beroepsmilitairen... Over het algemeen leren mensen ons kennen via onze activiteiten of opendeurdagen, via onze website, of gewoon van horen

Fons en Brecht

5/2007 25

zeggen. In onze beginjaren hielden we erg intellectuele discussies, voor de getrouwe adepten, die vooral uit intellectuele middens kwamen. Door ons aanbod uit te breiden en open te stellen voor buitenstaanders, bereiken we vandaag een breder publiek. Er is naast het rationele, vandaag ook plaats voor het emotionele en vooral voor het herkenbare. We vervullen stilaan een sociale functie. Je krijgt bij ons de gelegenheid om tot rust te komen. Maar dat is niet alles! Je kan immers alleen tot rust komen als je antwoorden krijgt op de vragen waarmee je zit.”

Openstaan voor verandering Hoe dat concreet in zijn werk gaat? Martens legt uit: “Elke week houden we een eredienst. Die begint met een meditatiesessie van ongeveer een kwartier, om tot rust te komen en de drukte van de dag los te laten. Na de gong zingen we een van de vijf hymnes die beurtelings aan bod komen. Zingen is een aangename manier om eenzelfde golflengte te vinden. Na het zingen en enkele ceremonieonderdelen volgt een dharma-talk, een babbel over de woorden van de Boeddha en de dingen die we zelf ervaren hebben en de moeite waard vinden. Ter afsluiting drinken we een kop koffie of thee. Iedereen krijgt tijdens de eredienst de kans om zijn verhaal te doen of om vragen te stellen. Dat samen-zijn is essentieel.” Maar hoe moet dat wanneer je als nieuwkomer samen met ‘gevorderde’ aanhangers in dezelfde groep zit? Vormt dat niveauverschil geen probleem? Martens: “Een van de basisprincipes van het boeddhisme is dat we ons op ieder moment openstellen voor nieuwe invloeden en nieuwe mensen. Alles verandert, voortdurend. Dus als we nieuwkomers hebben, met hun eigen invalshoeken en ideeën, staan we daar voor open.” Als alles volgens plan verloopt, worden die nieuwkomers overigens vanzelf blijvers. “Het boeddhisme veronderstelt respect

26 5/2007

voor de Boeddha en zijn woorden, maar ook voor de Sangha, de gemeenschap van mensen die de staat van verlichting probeert te bereiken. Dus als je het boeddhisme in de dagelijke praktijk wil brengen, houdt dat automatisch in dat je met anderen samenkomt.”

BOEDDHISME VOOR BEGINNERS

Religie zonder god Het boeddhisme is, in tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, geen godsdienst in de eigenlijke zin van het woord. In het boeddhisme wordt immers geen god gediend. Het woord Boeddha betekent ‘de Verlichte’: hij die de Verlichting verwezenlijkt heeft. De boeddhistische heilsleer kan wel een religie worden genoemd.... Maar dan wel een religie zonder god! Anders dan bij de katholieke geloofsleer, is er geen opperwezen dat het goede beloont en het kwade bestraft. “Het boeddhisme gaat niet uit van zulke tegenstellingen,” verduidelijkt Fons Martens. “Voor de boeddhist zijn handelingen niet ‘goed’ of ‘slecht’, maar heilzaam of onheilzaam, bevorderlijk of vertragend voor de bevrijding uit het lijden. De mens is zelf schepper van zijn daden en draagt er ook de ge-

volgen van. Het katholicisme stelt: gij moogt niet stelen. Het boeddhisme zegt: ik neem mij voor niet te nemen wat mij niet is gegeven. Kortom, het is een andere moraliteit.”

84.000 versies De leer van het boeddhisme is ook geen filosofisch stelsel of morele code die de mens leert om ‘goed’ te leven. Het is geen gesloten, afgerond, wetenschappelijk systeem. Wat is het dan wél? In de eerste plaats is het een geheel van leer- en leefregels die mensen in staat stellen om zich te bevrijden uit het lijdensbestaan. Het boeddhisme wordt gekenmerkt door zijn grote dynamiek en soepelheid. Dat blijkt wel uit het gemak waarmee het zich aanpast aan totaal verschillende omstandigheden, culturen en beschavingen. Een aardig detail in dat verband: volgens de overlevering heeft de Boeddha zelf 84.000 verschillende versies van zijn leer onderricht, rekening houdend met de morele en spirituele vermogens van zijn toehoorders. Geef toe, dàt is flexibiliteit! Tempel van het Licht van Mededogen, Pretoriastraat 68, 2600 Antwerpen, tel: 0475 62 78 36, [email protected], www.jikoji.com

De vier edele waarheden De vier edele waarheden geven de boeddhist inzicht in de aanwezigheid, oorzaak, oplossing en het voorkomen van lijden en ontevredenheid. Het zijn: 1) Elke bestaansvorm is door lijden getekend. Niet enkel pijn, ziekte, ouderdom en dood, maar ook geestelijk lijden. Dit laatste is elke geestelijke toestand, waar we niet meer uit willen of kunnen komen. 2) De oorzaken van dit lijden zijn begeerte, fundamentele ‘onwetendheid’ (het ontbreken van het besef dat alle dingen en wezens gekenmerkt worden door veranderlijkheid en zelf-loosheid) en gehechtheid aan deze veranderlijke dingen. 3) Als we de oorzaak van het existentiële lijden kunnen situeren, kunnen we ook het middel vinden om het te doen stoppen. Dit is de toestand van geestelijke volkomenheid die nirvana wordt genoemd: de uitdoving van de ik-illusie en van het lijden. 4) Het Edele Achtvoudige Pad is de wegwijzer, de methode die toelaat om de existentiële lijdenservaring op te heffen. Edele Achtvoudige Pad Het Edele Achtvoudige Pad bestaat uit: (1) juist inzicht, (2) juiste gezindheid, (3) juist gebruik van woorden, (4) juiste handelswijze, (5) juist levensonderhoud, (6) juiste inspanning, (7) juiste achtzaamheid en (8) juiste geestesconcentratie. Het Achtvoudige Pad wordt vaak voorgesteld als een wiel met acht spaken, dit om het dynamisch karakter ervan weer te geven. Het is noodzakelijk dat àlle spaken stevig in het wiel vastzitten. Oftewel: je moet als boeddhist inspanningen doen op alle acht elementen van het Pad. Een wiel waarvan één spaak stuk is, draait immers niet goed. Shin-boeddhisme Het Shin-boeddhisme, de stroming die in de Tempel van het Licht van Mededogen wordt gevolgd, erkent het belang en de waarde van alle leringen die teruggaan tot de historische Boeddha, maar beklemtoont hierin enkele bijzondere aspecten. Het Shin-boeddhisme richt zich in de eerste plaats tot die mensen die het leven van alledag ten volle willen leven. Dat zijn geen wijzen en heiligen! De gewone mens kan de zware en intensieve meditaties en ascetische praktijken niet aan. Daarom slaagt hij er niet in de Verlichting te verwezenlijken. Het Shin-boeddhisme benadrukt de mogelijkheid voor ‘gewone lui’ om het Volkomen Nirvana toch te verwezenlijken.

5/2007 27

ACTIVITEITENKALENDER

28 5/2007

ACTIVITEITENKALENDER

DATA

ACTIVITEIT

PLAATS

INFO/ INSCHRIJVING

DATA

ACTIVITEIT

PLAATS

INFO/ INSCHRIJVING

03.09.2007

Wandeling

Weert

Chris Van Cauwenberghe 014 40 92 83

09.10.2007

Cursus “Koken met kruiden”

Mol

Jefke Malfait 014 40 92 84

05.09.2007

Fietstocht

Boom

Annick Hertmans 03 285 42 93

10.10.2007

Wandeling

Kontich

Annick Hertmans 03 285 42 93

06.09.2007

Jogcursus beginners/gevorderden

Mechelen

Wella Van Hoof 015 28 03 54

11.10.2007

Levenselixir: ook na de 40 voel ik me nog goed in mijn vel

Deurne

Els Rombouts 015 28 03 56

18.09.2007

Rugschool (10 sessies)

Mechelen

Kim De Beer 03 285 42 91

12.10.2007

Verwen- en Beautydag

Westerlo


19.09.2007


Herentals

Kim De Beer 03 285 42 91

13.10.2007

Verwen- en Beautydag

Westerlo


19.09.2007

Fietstocht

KleinWillebroek


16.10.2007

Cursus “Koken met kruiden”

Mol


19.09.2007

Fietstocht

Duffel


19.10.2007

Thé Dansant

Antwerpen

20.09.2007

Workshop Babymassage

Mechelen

0800 92 396


25.09.2007


Antwerpen

Kim De Beer 03 285 42 91

22.10.2007

Hindernix: hulpmiddelen

Schoten


27.09.2007


Borgerhout

0800 92 396

24.10.2007

Hemiksem

29.09.2007


Borgerhout

0800 92 396



29.09.2007

Initiatie “Nordic Walking”

Oelegem


15.10.200730.11.2007

Herstelkuur voor personen op invalidi- Deinze teit & chronisch zieken


01.10.2007

Wandeling

Hallaar


27.10.2007

Herfstwandeling “De Liereman”

Oud-Turnhout


02.11.2007

Wandeldag

Brugge

01.10.2007

Cursus Zwanger op de bal

Mechelen

0800 92 396

02.10.2007


Boom



05.11.2007

Wandeling

Keerbergen

02.10.2007

Cursus “Body Sculpture”

Berlaar



03.10.2007

Cursus “Fitbal”

Kontich


07.11.2007


Antwerpen

0800 92 396

03.10.2007

Fietstocht

Klein-Willebroek


15.11.2007

Danshappening

Turnhout


03.10.2007

Fietstocht

Duffel


22.11.2007


Mechelen

0800 92 396

22.11.2007


Turnhout

0800 92 396

5/2007 29

Tips

september 2007

��

��

Verschijnt 6x per jaar: januari, maart, mei, juli, september, november

��

Infosessie “Slapen kan je leren”

��

��

��

Psychologe Erna Claes

Af en toe ‘s nachts wakker liggen kan geen kwaad. Het wordt pas een probleem als je overdag niet meer goed kan functioneren door slaaptekort. Hoe voorkomen of genezen? Veel klachten zijn eerder te wijten aan gebrekkige informatie dan aan een slaapprobleem. Hoe meer je weet over slaap, hoe meer je weet over slaapstoornissen. Psychologe Erna Claes, gespecialiseerd in de gezondheidspsychologie en gedragstherapie, legt tijdens de infosessie “Slapen kan je leren” uit wat je moet weten over slaap, slaapproblemen en de oorzaken ervan. Ze weerlegt populaire misvattingen zoals: je moet 7 tot 8 uur per nacht slapen, oudere mensen hebben minder nodig, de uren voor middernacht tellen dubbel, een glaasje alcohol helpt... Zowel slaapmedicatie als niet-medicamenteuze behandelingen van slaapproblemen (psycho-educatie, slaaphygiëne, slaapomstandigheden, cognitieve strategieën en spanningsreductie) komen aan bod. Wanneer: Waar: Prijs:

Salsa

�� WELLNESSMAGAZINE VAN DE VOORZORG - SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT VAN DE PROVINCIE ANTWERPEN PB 608156 - Afgiftekantoor: 2099 Antwerpen X

Het lidmaatschap van Well2DAY bedraagt 15 euro per kalenderjaar/ per mutualistisch gezin. Alle wellness-leden van De VoorZorg provincie Antwerpen ontvangen het magazine gratis.

donderdag 18 oktober, 19u30-21u30 De VoorZorg provincie Antwerpen, Sint- Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen € 2 euro per persoon.

Voor meer informatie kan je terecht op onze website www.well2DAY.be of op het telefoonnummer 03 285 42 91.

Rugscholing (10 sessies) Bewegen bij rugklachten is in de eerste plaats waarnemen. Hoe sta ik? Hoe beweeg ik? Wat gebeurt er met mijn rug? Bewegen is bij rugklachten ook genezen. Rugscholing versterkt je spieren, maakt je houding stabieler, versoepelt je gewrichten, verandert je denkwijze over bewegen en geeft je de kracht om zélf in te grijpen. Kortom, bewegen maakt het verschil. In de rugschool leer je de theorie in de praktijk omzetten, zonder veel woorden maar eerder met daden. Je krijgt inzicht in het probleem én de oplossingen. Je hangt niet af van anderen, maar bouwt je eigen genezende kracht op! Wanneer: Waar:

dinsdag 18 september tot en met 18 oktober De VoorZorg provincie Antwerpen, Nieuwe Beggaardenstraat 41, 2800 Mechelen

Wanneer: Waar:

woensdag 19 september tot en met 21 november ’t Volkshuis, Sint-Magdalenastraat 26, 2200 Herentals

Wanneer: Waar:

dinsdag 25 september tot en met 25 oktober De VoorZorg provincie Antwerpen, Sint- Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen

Prijs:

Well2DAY-leden: 70 euro. Niet-Well2DAY-leden maar lid van De VoorZorg provincie Antwerpen: 140 euro. Niet-Well2DAY-leden en geen lid van De VoorZorg provincie Antwerpen: 175 euro.

Voor inlichtingen of inschrijvingen: Dienst Well2DAY – tel 03 285 42 91 – [email protected] - www.well2DAY.be

30 5/2007

� V.U.: Paul Callewaert, Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020�� Antwerpen

Jij hebt het laatste woord... Wat vind je goed aan WELL2DAY en wat kan beter? Heb je tips, ideeën, voorstellen, complimenten of commentaren? Aarzel dan niet om ze met ons te delen! Daar kunnen we allemaal beter van worden. E-mail: [email protected] Adres: Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen

De informatie in dit magazine is vrijblijvend en geldt niet ter vervanging van een geneeskundige behandeling of medisch advies van welke aard ook. Bij gezondheidsklachten wordt aangeraden om een geneesheer te raadplegen. Geen enkel in dit magazine gepubliceerd artikel mag gedeeltelijk of volledig worden overgenomen zonder voorafgaandelijke toestemming van de redactie.

5/2007 31

Salsa WELL2 DAY. september SLAAPONDERZOEK Slapen moet je leren. NATTE HANDEN EN VOETEN Zweten als de zwijnen

Recommend Documents