Droge emmers, natte voeten Environmental & Technical sustainability 1 november 2013 Dick Bouman/Aqua for All
Het weer – Het klimaat • Het weer wordt gekenmerkt door extremen; geen jaar zonder weer-record
• Dagpieken, seizoensvariaties en verschillen tussen jaren • Klimaatsverandering maakt het vooral extremer
31-10-2013
Klimaatverandering
• Discussie over huidige opwarming en effecten • Afrika leed al onder grote variaties, (Saheldroogte in de jaren 70, cycloon periodes, grote neerslag in El Ninho jaren) • Historisch besef van klimaat is vaak subjectief • Effect van klimaatverandering is niet overal hetzelfde 31-10-2013
31-10-2013
Klimaatverandering
Droogte en Overstromingen Naast technische maatregelen ook Institutioneel: • Waterbeheer: rantsoenering, bovenstroomse bescherming/infiltratie
• Rampenplannen: Fall back oplossingen; rantsoenering; tijdelijke migratie; noodhulp • Weerbaarheid (resilience); waterafhankelijkheid verlagen; risico spreiding ER ZIJN MEER GEBRUIKERS!
31-10-2013
Droogte en Overstromingen VOORAF analyse • Hydrologisch systeem • Klimaat • Risico’s
Gegevens: • Klimaatrapporten; Overheid
• Wegenbouwers • Bevolking (vraag concrete aanwijzingen; wat doet men al?)
31-10-2013
Droogte • Regenwatertanks drogen op • Bronnen worden minder • Meren/Stroompjes/rivieren drogen op
• Grondwaterpeil wordt dieper • Grondwater wordt zouter
Hoe kunnen we ons voorbereiden??
31-10-2013
Overstromingen • Put/bron vervuiling • Bereikbaarheid veilige waterpunten en latrines • Latrines/riool stroomt over
• Schade aan infrastructuur • Erosie
Ook: (te) hoog grondwater; (te) hoge bronopbrengst
31-10-2013
Kom naar workshop Uitwerking van voorbeelden – Hoe doen we voorbereiding – Wat doen jullie (al) – Wat kan anders/beter?
Hier wordt water gemaakt 31-10-2013
Droogte Regenwatertanks drogen op • Meer water opslaan: – Grotere/meer tanks, – Groter dak, oppervlak
• Rationalisering gebruik (beheer), • Fall back solution (bijvullen met tankwagens)
31-10-2013
Droogte Bronnen worden minder • Bovenstroomse maatregelen (bodem, vegetatie); • Ontwerp waterleidingen zo dat ze ook met minder blijven werken (voorkom luchtproppen); • Rationalisering (watermeters, noodpunten)
31-10-2013
Droogte Stroompjes/rivieren vallen droog • Bovenstroomse maatregelen (bodem, vegetatie, gebruik (irrigatie));
• Opslaan/buffer: dammetjes, zanddammen, vul ‘spaarbekkens’ naast rivier, river bank filtration; vul grondwater aan
Let op impact Beneden strooms
• Benut ondergrondse stroom (sub-surface dams, ‘infiltration galleries’, putten)
31-10-2013
Droogte Stroompjes/rivieren (VERVOLG) • Gebiedswaterbeheer • Rationalisering gebruik
31-10-2013
Droogte Grondwaterpeil wordt dieper • Putten graven aan eind droge seizoen;
• Putten verdiepen (in kern boren); • Boorgaten diep maken; pomp diep hangen;
• Gebiedsbeheer (tegen overonttrekking); rantsoeneren • Infiltratie vergroten (bodem; 3R)
31-10-2013
Droogte (Grond)water wordt zouter • Gebiedsbeheer (tegen overonttrekking); rantsoeneren • Infiltratie vergroten (bodem; 3R) • Afschermen (soms ondieper; horizontale drains) • Alternatieven zoeken • Ontzilten???
31-10-2013
Droogte Maar ook: • Concentratie bij permanente punten
• Concentratie bij voedseluitdeelposten etc • Extra vraag naar waterbehandeling
• Vee, wilde dieren?
31-10-2013
Overstromingen Put/bron vervuiling
Vervuild/zout oppervlaktewater stroomt de put in • Andere locatie (risico mijding) • Putten afschermen (rand verhogen; ‘terp’; verzegeld deksel; evt pomp afkoppelen) • Schoonmaakplan (leegzuigen; chloreren)
Overig: • Flood preventie (bijv dijk; muur ?) • vervuilingsbronnen afschermen
31-10-2013
Overstromingen Latrines en hoog (grond)water • Op terpje bouwen • Verhoogde en waterdichte opvangbak
• Eco-toilet (urine en compost worden frequent afgevoerd) Denk ook aan bereikbaarheid!
31-10-2013
Overstromingen Bereikbaarheid veilige waterpunten • Op hogere plek (dijk/dammetje) • Lage en hoge kraan (en stand)
• Herkenbaarheid ‘pad’ (verhoogd, palen)
31-10-2013
Overstromingen Schade aan infrastructuur (waterstroom; bomen/wrakken)
• Verhoogde positie of hoge muren • Preventie: stroombreker; buiten stroom/ binnenbocht; steenkorven
31-10-2013
Overstromingen Erosie • Maak een mapping van risicoplekken • Geen stug plastic (maar bijv Poly of GSteel)
• Steenkorven; • Afsluiters voor noodreparaties (noodvoorraad) • Draineer plekken op onstabiele hellingen
31-10-2013
Overstromingen Overig: • Rampenplan • Noodvoorzieningen (Waterfilters/zuivering; Noodtoiletten; ‘medicijnen’) • Goed ingerichte ‘shelters’ in overstromingsgebieden • Ook projectmaterialen; kantoor; auto’s moeten veilig staan!
31-10-2013
We hebben allemaal water nodig
