NIEUWSBRIEF JANUARI 2003
Nummer
6
Kort Bestek
oktober 2003
Ruim 20.000 verpleeghuisbewoners hebben nog te weinig privacy Bijna 21.000 bewoners van verpleeghui-
gang geboekt met een flink aantal bouw-
ting van de gereserveerde middelen voor
zen verblijven nog altijd in kamers waarin
plannen, mede door het werk van de ‘aan-
instandhouding van verpleeghuizen, dit
3 of meer personen zijn gehuisvest.
jagers’ van het Bouwcollege.
als gevolg van projecten die vertraging
Hiervan verblijven er ruim 2.400 zelfs nog
Er zijn evenwel nog steeds verpleeghui-
hebben opgelopen.
in vijf- of zespersoonskamers. De situatie
zen die geen concrete bouwplannen heb-
De combinatie van deze twee gegevens
is wel enigszins verbeterd in vergelijking
ben ingediend om deze problematiek op
betekent een pleidooi voor een andere
met een jaar geleden.
te lossen; daarbij gaat het om 7.000
manier van omgaan met de prioriteiten-
Omdat ook andere prioriteiten - met name
bewoners. Veel van deze plannen zijn al
lijst. Projecten die voortgang kunnen
het wegwerken van de wachtlijsten - de
wel (voor)besproken met het Bouwcollege
boeken omdat ze daar klaar voor zijn,
komende tijd de nodige aandacht zullen
en ze komen voor een groot deel ook voor
zouden verder moeten kunnen. Andere
vragen van de rijksoverheid, zal de verde-
op de zogeheten bouwprioriteitenlijst.
projecten, waarvoor wel middelen zijn gereserveerd maar die te weinig voort-
re verbetering van de privacy in verpleeghuizen zonder nadere maatregelen te veel
Deze prioriteitenlijst bevat evenwel niet
gang boeken, zouden naar achteren moe-
vertraging oplopen.
genoeg financiële middelen om de oor-
ten worden geschoven, zonder daarmee
Dit concludeert het Bouwcollege in een
spronkelijke doelstellingen van de rijks-
hun rechten te verliezen. Op deze wijze
rapport aan de staatssecretaris van VWS.
overheid (eind 2004 alle drie- of meerper-
kan meer tempo in het verbeteren van de
soonskamers weg) te realiseren. Dit
privacy van verpleeghuisbewoners worden
Was vorig jaar nog sprake van ruim
betekent ook dat verscheidene instellin-
gehouden zonder dat de wachtlijstproble-
22.000 bewoners in drie- of meerper-
gen hun bestaande bouwplannen niet
matiek minder aandacht krijgt, zo meent
soonskamers, dat aantal is nu gedaald tot
verder kunnen ontwikkelen. Anderzijds is
het Bouwcollege. (meer informatie onder
een kleine 21.000. Ook is goede voort-
al jaren sprake van een forse onderbenut-
Sectornieuws/ouderenzorg)
Meer onderwijsvoorzieningen nodig in ziekenhuizen De onderwijscapaciteit van ziekenhuizen
namelijk sterk toe. De toename is vooral
de verruiming van de numerus fixus voor
zal de komende jaren vergroot worden.
een gevolg van de forse uitbreiding van
de geneeskunde-opleiding in de afgelo-
Het aantal personen in opleiding neemt
het aantal co-assistenten (als gevolg van
pen jaren) en de stijging van het aantal
1
KORT BESTEK OKTOBER 2003
specialisten in opleiding (agio’s).
eventueel worden gebruikt. Om dezelfde
feitelijk te weinig rekening gehouden met
Daarnaast hebben veel opleidingen in de
reden kunnen onderwijsruimten voor
de benodigde voorzieningen voor onder-
zorg (medisch, paramedisch en verpleeg-
meerdere opleidingen worden ingezet,
wijs en opleiding, een gevolg van het sta-
kundig) een relatie met het ziekenhuis:
teneinde bij een toenemend aantal stu-
tische karakter van de opbouw van de
het ziekenhuis functioneert als stagever-
denten de ruimten zo optimaal mogelijk
middelen. Aanpassing van de regeling is
lenende instelling of heeft personeel in
te gebruiken. Hoewel het momenteel niet
noodzakelijk. Realisatie via een verkla-
dienst dat in opleiding is. Ook hier is
mogelijk is een betrouwbare schatting te
ring/vergunning procedure is ook moge-
sprake van een toename.
maken van de in de nabije toekomst
lijk, maar dan moet het initiatief tijdig
Om al die in opleiding zijnde personen te
noodzakelijke (extra) oppervlakte voor
een plaats krijgen op de prioriteitenlijst.
huisvesten is meer ruimte nodig. Dit con-
onderwijsdoeleinden, is wel zeker dat de
In alle gevallen verdient het aanbeveling
cludeert het Bouwcollege in een rapport
thans beschikbare ruimte ontoereikend is.
in het langetermijnhuisvestingsplan (LTHP) voldoende aandacht te besteden
aan de minister van VWS. Nieuwbouw of renovatie voor onderwijs-
aan de opleidingsinspanningen, zodat
De meeste ziekenhuizen hebben al wel
doeleinden kan gerealiseerd worden via
deze ook meegenomen kunnen worden in
bepaalde voorzieningen. Het gaat zowel
een melding of een verklaring/vergun-
de besprekingen met de ziektekostenver-
om onderwijsruimten als spreek- en onder-
ning procedure. Realisatie via de mel-
zekeraars. Tevens kan dan een afweging
zoekskamers op de spreekuurafdeling.
dingsregeling is voor sommige instellin-
worden gemaakt welke (ver)bouwinitia-
Veel onderwijsruimten vragen geen speci-
gen slechts beperkt mogelijk omdat de
tieven de hoogste prioriteit moeten heb-
fieke inrichting of bouwkundige structuur.
opbouw van de trekkingsrechten loopt tot
ben.
Bestaande ruimten kunnen daarvoor
50% van de nieuwbouwwaarde; daarbij is
Deconcentratie gehandicaptenzorg verloopt traag Veel gehandicapten zullen nog jaren
kwaliteit van het gebouwenbestand in de
variërend van cliënten en medewerkers
wonen op vaak geïsoleerd gelegen instel-
gehandicaptenzorg is gebleken dat vooral
tot de rijks-, provinciale en gemeentelij-
lingsterreinen, in voorzieningen die kwa-
de huisvesting op instellingsterreinen
ke overheid en de belastingdienst - die
litatief onder de maat zijn. Dit is het
kwalitatief onder de maat is. Er zijn (en
allemaal hun eigen rol, opvattingen en
gevolg van het trage tempo van decon-
zullen) ongewenste situaties ontstaan,
belangen hebben in het jarenlange her-
centratie en (omgekeerde) integratie van
die naar de mening van het Bouwcollege
structureringsproces.
gehandicapten in de maatschappij. Op
nopen tot bezinning op nadere maatrege-
Tevens constateert het Bouwcollege dat
korte termijn zou hierover overleg moe-
len.
helaas nog een flink aantal instellingen geen of onvoldoende initiatief ontplooit
ten plaatsvinden tussen het ministerie van VWS, de Vereniging Gehandicapten-
Voor de moeizame uitvoering van het
tot herstructurering, deconcentratie en
zorg Nederland (VGN) en het Bouw-
beleid zijn diverse oorzaken aan te
(omgekeerde) integratie.
college.
geven. Zo is er een duidelijk gebrek aan
Dit stelt het Bouwcollege in een brief
geschikte en betaalbare bouwlocaties en
Tenslotte leggen fysieke omstandigheden
aan de staatssecretaris van VWS.
koop- of huurwoningen buiten instel-
op en rond hoofdlocaties, zoals een geï-
lingsterreinen. Gemeenten en provincies
soleerde ligging, beschermd stadsge-
In de brief wijst het Bouwcollege op de
zouden kunnen bijdragen aan de oplos-
zicht, gelimiteerde bouwmogelijkheden,
moeizame uitvoering van het beleid om
sing van dit probleem door meer verant-
soms beperkingen op aan de mogelijkhe-
gehandicapten in de maatschappij te
woordelijkheid te nemen voor de huisves-
den tot afstoting of omgekeerde integra-
integreren, via enerzijds huisvesting in
ting van al hun inwoners, ook die met
tie. Ook op dergelijke locaties zou echter
gewone woonwijken (deconcentratie) en
een handicap.
gestreefd moet worden naar genormaliseerde kleinschalige bouw en afbouw van
anderzijds omvorming van traditionele hoofdlocaties (omgekeerde integratie).
Een andere oorzaak is het grote aantal
het institutionele karakter van het ter-
Uit het in samenwerking met de VGN uit-
partijen dat (mee)beslist over het zorg-
rein en de voorzieningen.
gevoerde monitoringonderzoek naar de
en huisvestingsbeleid van instellingen -
2
KORT BESTEK OKTOBER 2003
Sectornieuws
Tabel 1: Aantal plaatsen in meerpersoonskamers (alle cijfers zijn afgerond) 2003
2002
1.000
1.000
200
300
17.200
17.800
Vijfpersoonskamers
900
1.200
constateert het Bouwcollege – zie de
Zespersoonskamers
1.500
1.700
voorpagina – dat meer dan 20.000 ver-
Totaal
20.900
22.000
Ouderenzorg Privacy in verpleeghuizen moet beter: uitkomsten onderzoek In een rapport aan de staatssecretaris
Driepersoonskamers “Splitsbare” vierpersoonskamers Overige vierpersoonskamers
pleeghuisbewoners nog te weinig privacy hebben. Hieronder volgen meer in
kant is sprake van uitdunning via extra-
Positief standpunt zorgkantoor nodig
detail de uitkomsten van het onderzoek.
muralisering waarvan het Bouwcollege
voor overgangsregeling CTG
Op peildatum juni/juli 2003 verblijven
nog niet op de hoogte is. Aan de andere
Met de invoering van de Modernisering
bijna 20.900 bewoners in drie- of meer-
kant ontvangt het Bouwcollege in toene-
AWBZ op 1 april 2003 heeft een definitie-
persoonskamers. Hiervan verblijven er
mende mate signalen dat, om de wacht-
wijziging in de Wet ziekenhuisvoorzienin-
ruim 2.400 in vijf- of zespersoonskamers
lijst te verminderen, voormalige meerper-
gen (WZV) plaatsgevonden. Dit heeft tot
en bijna 17.400 in vierpersoonskamers.
soonskamers opnieuw (tijdelijk) als
gevolg dat instellingen die verblijf aan-
Ruim 1.000 bewoners zijn ondergebracht
zodanig in gebruik genomen zijn.
bieden alleen voorzieningen kunnen bouwen die betrekking hebben op de eigen
in driepersoonskamers. Evenals vorig jaar zijn de verschillen tussen de WZV-regio’s
Privacy in verpleeghuizen omvat overi-
(verblijf)cliënten. Voorzieningen
groot.
gens meer dan alleen het al dan niet aan-
bestemd voor extramuraal wonende
In 113 van de 341 verpleeghuizen (33%)
wezig zijn van meerpersoonskamers. Zo
cliënten (zoals zorginfrastructuur bij
zijn geen drie- of meerpersoonskamers
laat de hoeveelheid en kwaliteit van het
scheiden van wonen en zorg, dagbehan-
meer aanwezig. Vorig jaar bedroeg dit
sanitair in veel verpleeghuizen, met
deling, dagactiviteitencentra, polikli-
percentage 30 (102 van de 340 huizen).
name voor rolstoelgebonden bewoners,
niek, deeltijdbehandeling, nachtopvang)
Voor meer dan 5.200 bedden van de
veel te wensen over. Verder zijn er ver-
komen sinds 1 april niet langer in aan-
genoemde 20.900 is een vergunning voor
pleeghuizen met grotendeels tweeper-
merking voor een WZV-vergunning en
vervangende nieuwbouw en/of renovatie
soonskamers die maar iets groter zijn dan
nacalculatie. Het College tarieven
verleend. Voor bijna 3.300 daarvan wordt
de huidige basiskwaliteitseis voor een-
gezondheidszorg (CTG) stelt beleidsregels
op dit moment daadwerkelijk gebouwd.
persoonskamers van 15 m2. Bestaande
voor deze voorzieningen op. Zolang deze
eenpersoonskamers zijn soms zo klein
beleidsregels er nog niet zijn, is de
Evenmin als vorig jaar is altijd duidelijk
(minder dan 10 m2) dat niet op een
‘Overgangsregeling kapitaalslasten extra-
hoeveel bewoners precies in meerper-
goede manier zorg verleend kan worden,
murale zorgverlening’ van kracht. Alle
soonskamers verblijven. Correcties naar
zeker niet bij een steeds toenemende
voor de AWBZ toegelaten instellingen
twee kanten zullen nodig zijn. Aan de ene
gemiddelde zorgzwaarte.
kunnen bij het Bouwcollege aanvragen indienen voor huisvesting die tot 1 april
Tabel 2: Stand van zaken bouwplanontwikkeling meerpersoonskamers
2003 onder de WZV viel. Het Bouwcollege adviseert het CTG over de hoogte van het
Stand van zaken 2003
Stand van zaken 2002
20.900
22.000
Verbetering in aanbouw
3.300
4.000
Vergunning verleend, nog niet in aanbouw
1.900
2.000
een positief standpunt van het zorgkantoor
200
300
in de regio. Bij ontbreken hiervan moet het
15.500
15.700
400
300
Verklaring afgegeven
5.400
4.800
kosten in het budget te verwerken af.
Plan ingediend/positief advies Bouwcollege
2.700
2.300
Voor meer informatie over de overgangs-
Geen concrete plannen ingediend bij Bouwcollege
7.000
8.300
regeling: www.ctgzorg.nl.
Aantal bewoners meerpersoonskamers
In “splitsbare” vierpersoonskamers Nog geen vergunning Schetsontwerp goedgekeurd
normatieve investeringskader voor de gevraagde huisvesting. Aanvragen dienen vergezeld te gaan van
Bouwcollege een negatief advies uitbrengen en wijst het CTG het verzoek om de
3
KORT BESTEK OKTOBER 2003
VOORBEELDOVEREENKOMSTEN IN DE BOUW: GRAAG UW REACTIE! Op 18 mei 1998 heeft het Bouwcollege het rapport ‘Voorbeeld-over-
voorbeeld-overeenkomsten. Instellingen of adviseurs die gebruik heb-
eenkomsten in de bouw’ uitgebracht. Daarin is de verdeling van
ben gemaakt van de overeenkomsten worden daarom uitgenodigd dit
bevoegdheden en verantwoordelijkheden van architecten en adviseurs
te melden bij het Bouwcollege. Uiteraard zijn wij daarbij benieuwd
naar de mening van het Bouwcollege adequaat geregeld.
naar uw ervaringen. Uw bij voorbaat zeer gewaardeerde reactie kunt u
De indruk bestaat dat de voorbeeld-overeenkomsten nog onvoldoende
per e-mail zenden aan:
[email protected] .
in de praktijk bekend zijn en dientengevolge nog (te) weinig worden
Het rapport ‘Voorbeeld-overeenkomsten in de bouw’ is verkrijgbaar
gebruikt.
bij het Bouwcollege (rapportnummer 456), of kan van de website van
Graag willen wij een beter beeld krijgen van het gebruik van deze
het Bouwcollege worden gedownload (zie Overige publicaties).
Geestelijke gezondheidszorg Prijsvraag GGZ van start
ten uiterlijk 17 februari 2004 binnen zijn.
kwantiteit van de gebouwen op instel-
Na het succes van de prijsvraag ouderen-
De prijsuitreiking zal op 31 maart 2004
lingsniveau en op landelijk niveau.
zorg “Zorg voor wonen, wonen met zorg”
plaatsvinden. Het totale prijzengeld be-
Daarnaast zullen de gegevens basismate-
zijn recent de voorbereidingen begonnen
draagt € 20.000,-. Juryvoorzitter is
riaal vormen voor een door het
voor de prijsvraag in de volgende sector,
(opnieuw) Hedy d’Ancona, lid van het
Bouwcollege uit te voeren bouwbehoef-
de geestelijke gezondheidszorg. Het gaat
Bouwcollege.
te-onderzoek. Instellingen kunnen de
opnieuw om een ideeënprijsvraag voor
Alle informatie over de inschrijving is
informatie te zijner tijd gebruiken bij het
innovatieve architectonische ontwerpen,
handzaam samengevat in een flyer, die
opstellen van het langetermijnhuisves-
bedoeld voor architecten en studenten
inmiddels breed verspreid is. Het wed-
tingsplan.
Bouwkunde. De titel luidt: “Humane zorg
strijdprogramma zal binnenkort ook te
Het onderzoek wordt in samenwerking
in een gesloten setting” en de opgave is
vinden zijn op onze website.
met GGZ Nederland uitgevoerd en is het
om een voorziening te ontwerpen voor de
vervolg op de voorstudie Huisvestings-
huisvesting van mensen met een ernstige
Monitoring gebouwkwaliteit in de
actie psychiatrie van 7 juli jl. Net als in
psychiatrische aandoening, die langdurig
startblokken
de gehandicaptenzorg zullen de verblijfs-
- en soms blijvend - intensieve zorg nodig
Nu het monitoringonderzoek in de
voorzieningen worden geïnspecteerd.
hebben in een gesloten setting. De
gehandicaptenzorg bijna is afgerond, is
Hiervoor is informatie nodig over func-
bedoeling is een vernieuwende architec-
het Bouwcollege onlangs gestart met de
ties en adressen van gebouwen. Het
tonische oplossing te zoeken voor het
administratieve voorbereiding van het
Bouwcollege werkt thans aan dit
spanningsveld tussen vrijheidsbeperking
onderzoek naar de gebouwkwaliteit in de
bestand. De instellingen worden binnen-
en humane huisvesting.
geestelijke gezondheidszorg. Doel van
kort benaderd om deze informatie te
De inschrijving start op 20 oktober en
het onderzoek is - opnieuw - het leveren
checken en waar nodig aan te vullen.
sluit op 21 november. Inzendingen moe-
van informatie over de kwaliteit en
Gehandicaptenzorg Monitoring bijna afgerond
de instellingsrapportages. Daarin zal een
knelpunten inzichtelijk gemaakt. De
Het onderzoek naar de gebouwkwaliteit
samenvattend overzicht worden gegeven
instellingsrapportages worden naar ver-
in de gehandicaptenzorg bevindt zich nu,
van de kenmerken van de grote locaties.
wachting begin november verstuurd.
na het uitbrengen van de macrorapporta-
Deze zijn vervolgens te vergelijken met
Inmiddels zijn reeds de eerste afspraken
ge op 10 september jl., in het laatste
de informatie uit het macrorapport.
gemaakt voor gesprekken met de meest
stadium. Momenteel wordt gewerkt aan
Daarnaast worden per woongebouw de
‘schrijnende’ gevallen.
4
KORT BESTEK OKTOBER 2003
Bouwbegeleiding Aanbestedingsresultaten vallen steeds
2001 ingezette tendens van een dalende
Inmiddels is het Bouwcollege ook begon-
meer mee
overschrijding zich verder heeft doorge-
nen met het steekproefgewijs bezoeken
Het Bouwcollege beoordeelt periodiek
zet tot een min of meer structurele
van de opgeleverde bouwprojecten.
de aanbestedingsresultaten van bouw-
onderschrijding.
Daarbij wordt in het bijzonder aandacht
projecten in de gezondheidszorg. Uit
besteed aan het toetsen van de gereali-
een analyse van de in de eerste helft
Bouwcollege bezoekt opgeleverde
seerde bouw en revisietekeningen aan de
van dit jaar beoordeelde aanbestedin-
bouwprojecten
eerder afgegeven goedkeuringsdocumen-
gen blijkt dat, ook na het vervallen van
Uiterlijk een half jaar na oplevering van
ten, met name de vergunning. De bevin-
de markttoeslag van 4,2% (tijdelijk toe-
een bouwproject moeten instellingen de
dingen worden vastgelegd in een inspec-
gekend vanwege de krapte op de markt
eindafrekening, inclusief accountantsver-
tieverslag, dat met de goedkeuring van
destijds), nog een gemiddeld meeval-
klaring en revisietekeningen, aan het
de eindafrekening ter kennis wordt
lend resultaat naar voren komt van
Bouwcollege ter goedkeuring voorleggen.
gebracht van de initiatiefnemer en,
2,2%. In afwijking van voorgaande jaren
Op jaarbasis beoordeelt het Bouwcollege
zonodig, het ministerie van VWS. De
levert zowel de bouwkundige, werktuig-
aldus ongeveer 250 eindafrekeningen. Tot
steekproeven zullen betrekking hebben
bouwkundige als electrotechnische aan-
voor kort ging het globaal om een finan-
op 10% van de ingediende eindafreke-
besteding per saldo een voordelig resul-
ciële toets en de administratieve afhan-
ningen. De procedure is vastgelegd in
taat op. Dit betekent dat de reeds in
deling.
een protocol.
Nieuwe Beleidsregels WZV op website Bouwcollege De integrale tekst van de Beleidsregels
individuele bouwaanvragen.
instellingen: verpleeg- en verzorgings-
ex artikel 3 van de Wet ziekenhuisvoor-
Als gevolg van de modernisering van de
huizen en instellingen voor geestelijke
zieningen verschijnt in oktober op de
AWBZ zijn de beleidsregels voor de care-
gezondheidszorg en gehandicaptenzorg.
website van het Bouwcollege, onder de
sectoren onlangs ingrijpend gewijzigd. Ze
Vanaf 1 april 2003 geldt een indeling in
rubriek Wet- en regelgeving. De beleids-
waren tot dusver aanbodgericht inge-
functies, gekoppeld aan verblijf en doel-
regels fungeren als toetsingskader voor
deeld in de traditionele categorieën van
groepen van patiënten/cliënten.
UW VRAAG, ONS ANTWOORD (
[email protected]) Bouwkostenkengetallen.
Circulaire Budgettair bouwen.
In Kort Bestek 5 is een overzicht gegeven van de bouwkostenken-
Volgens deze circulaire (zie Kort Bestek 5) krijgt een instelling die
getallen 2003. Voor lopende projecten valt de norm iets hoger uit,
‘budgettair’ bouwt een ophoging van de post onvoorzien met 2%.
omdat een overgangsregime geldt. Om daarvoor in aanmerking te kunnen komen, worden drie criteria genoemd:
Vraag: Geldt dit ook voor projecten die een vergunning hebben
• het project moet voorkomen op de prioriteitenlijst,
gekregen voordat deze circulaire van kracht is geworden?
• er moet een verklaring zijn afgegeven,
Antwoord: Neen, de ophoging geldt alleen voor die projecten waar-
• het project verkeert ten minste in de schetsplanfase.
voor de vergunning (vanaf) 2 dagen na publicatie van de circulaire
Vraag: zijn deze criteria cumulatief of moet worden voldaan aan
in de Staatscourant is afgegeven, d.w.z. vanaf 6 augustus 2003.
één van de drie criteria? Antwoord: overeenkomstig de brief van VWS d.d. 4 juli moet worden voldaan aan alle drie criteria.
5
KORT BESTEK OKTOBER 2003
Cursussen en symposia Casusbijeenkomsten
bouwmaatstaf voor verpleegafdelingen,
Binnenkort start het Bouwcollege - zoals
die momenteel door het Bouwcollege
eerder aangekondigd -, na verzoeken uit
wordt ontwikkeld.
het veld met zogeheten casusbijeenkom-
In voorbereiding is een casusbijeenkomst
Het Bouwcollege stelt op 17 november
sten, kleinschalige bijeenkomsten met
voor de operatieafdeling (10 december).
a.s. naar verwachting de volgende rappor-
het karakter van een workshop, waarin
AGENDA BOUWCOLLEGE
ten vast:
vanuit de praktijk concrete (bouw)pro-
Op 25 november wordt een casusbijeen-
jecten en nieuwe ontwikkelingen in de
komst voor de geestelijke gezond-
zorg aan de orde komen. De bijeenkom-
heidszorg georganiseerd, met als thema
sten zijn bedoeld voor directies en
woon-/werkvoorzieningen voor autisten
management van de betrokken instellin-
(WWA’s). Het gaat hierbij om voorzie-
gen en worden bij het Bouwcollege in
ningen die langdurig (vaak levenslang)
Utrecht gehouden.
opvang, begeleiding en behandeling bieden aan volwassen autisten. De accom-
•
designcriteria voor bouwplanbeoordeling/kwaliteitsindex
•
moderne asielfunctie GGZ en behoefte aan langdurige zorg voor verslaafden
•
bouwmaatstaven voorzieningen caresectoren (modernisering AWBZ)
•
bouwmaatstaven verpleegafdeling algemeen ziekenhuis
De eerste bijeenkomst is er een voor de
modaties zijn doorgaans aan de rand van
ouderenzorg en heeft als onderwerp de
het terrein van een psychiatrisch zieken-
Daarnaast zal een notitie aan de orde
mogelijkheden om verzorgingshuizen om
huis gelegen, in een prikkelarme omge-
komen over de interne en externe flexibi-
te bouwen tot verpleeghuis.
ving. De patiënten kunnen zich vanwege
liteit van algemene ziekenhuizen.
De overweldigende belangstelling voor dit
hun handicap niet of onvoldoende hand-
thema heeft ertoe geleid dat drie bijeen-
haven in een beschutte of beschermde
komsten in november en december reeds
woon- of werksetting in de maatschappij.
pleeg- en verzorgingshuizen langs inno-
zijn volgeboekt. In januari zal een vierde
Het is de bedoeling tijdens de bijeenkomst
vatieve projecten in Noord-Brabant en
bijeenkomst worden belegd; meer infor-
een handreiking te bieden voor een geva-
(het noorden van) Limburg.
matie (inclusief de exacte datum) zult u
rieerde invulling van het WWA-concept.
De eind november geplande reis is helaas
binnenkort op onze website vinden.
volgeboekt. Op 22 en 23 januari 2004 Voor de sector gehandicaptenzorg, ten
wordt een tweede reis georganiseerd,
Voor de sector ziekenhuizen wordt op
slotte, is een bijeenkomst in voorbe-
waarvoor nog enkele plaatsen beschik-
19 november een bijeenkomst gehouden
reiding over bouwplannen voor licht ver-
baar zijn.
over de opzet van een verpleegafdeling in
standelijk gehandicapten (16 december).
een algemeen ziekenhuis. Beoogd wordt
Meer informatie vindt u op onze website
een handreiking te bieden voor een geva-
Studiereis verpleging en verzorging
rieerde opzet van de verpleegafdeling,
Het Bouwcollege organiseert een twee-
dit tegen de achtergrond van de nieuwe
daagse studiereis voor directies van ver-
COLOFON Kort Bestek is een uitgave van: College bouw ziekenhuisvoorzieningen Postbus 3056, 3502 GB Utrecht Bezoekadres: Churchilllaan 11, 3527 GV Utrecht E-mail:
[email protected] Internetsite: www.bouwcollege.nl Telefoon: 030-2983100 Fax: 030- 2983299 Redactie: Han Hoes Vormgeving: Twin Design, Culemborg Druk: Wilco bv, Amersfoort ISSNnummer: 1570-4254
6
www.bouwcollege.nl.
