Willem Jan van de Wetering
Enneagram-coaching & NLP
Routekaart naar Zelfrealisatie Het was in 1958 dat de Boliviaanse filosoof Oscar Ichazo (1931) een training gaf die enkele maanden duurde en waaraan een groep psychiaters deelnam. Zij ontwikkelden de negen types tot een zeer gedegen typologie zoals we die nu kennen. In de oudheid gebruikte men het symbool dus blijkbaar anders. Teruggevonden is dat het Enneagram vooral beschreef wat de invloed van ‘de negen Energieën uit ons Universum’ voor weerslag heeft op onze aarde. Het uitgangspunt is dat alles bestaat uit (negen) energieën die met elkaar samenwerken maar elkaar ook kunnen tegenwerken. Pythagoras baseerde daarop de octavenleer. Hij stelde dat: alles energie is en dat energie bestaat uit tonen. Door te begrijpen ‘hoe tonen muziek vormen’ begrijp je hoe deze Energieën te gebruiken zijn om ‘ons leven vorm te geven’. Energie moet stromen! Het Enneagram is een symbolische weergave van drie Universele wetmatigheden. •
De wet van 1 is terug te vinden in de Cirkel en staat voor het alles omvattende. Er is niets in ons universum dat op zichzelf staand is. Alles is verbonden met het andere en geeft altijd een oorzaak en gevolg.
•
De Driehoek geeft de wet van 3 weer, dat wat er NU is. En wat er nu is bestaat uit een positieve en negatieve component, bij elkaar gehouden door het neutraliserende. De driehoek geeft dus aan dat er geen dualiteit bestaat, maar trialiteit. Het gaat niet om keuzes maken, maar om het begrijpen van oorzaak en gevolg.
•
Het Hexagram geeft de wet van 7 weer, de lijnen in
Het is ruim 20 jaar geleden dat ik op het Enneagram
je mee in mijn kennis van, ervaring met en visie op
pologie en toch houdt dit eeuwenoude model veel
stuitte. Ik was in Amerika, op zoek naar nieuwe trends,
het Enneagram en hoe ik het combineer met NLP.
meer in. Waar het lijkt dat NLP en Enneagram
toen ik in een boekhandel op de plank met NLP-boeken
totaal verschillende benaderingen zijn blijken ze
twee boeken over het Enneagram zag staan. Ik sloeg
Geschiedenis van de drie wetten
elkaar enorm goed aan te vullen. Wat is het
een boek open en las gefascineerd over de negen
Het Enneagram is duizenden jaren oud. Het was al
Enneagram nu precies, wat kun je er mee en wat
typen. Ik kocht de beide boeken en las ze achter
bekend bij Pythagoras, bij de Soefies, de alchemisten
drie universele wetten die samenwerken en ons uitno-
moet je weten om effectief met het Enneagram te
elkaar uit. Terug in Nederland bleek er vrijwel niemand
en werd pas in 1910 in het westen geïntroduceerd.
digen om tot progressie te komen, vooruitgang te boe-
kunnen werken in je coaching en training? In
bekend met dit gedachtegoed. Ik ben terug gegaan
Het Enneagram is tot 1974 vrijwel niet beschreven.
ken en te groeien. Het Enneagram laat je zien waar je
onderstaand artikel onthult Willem Jan van de
naar Amerika om via trainingen de kennis te vergaren.
Altijd werd de kennis mondeling doorgegeven. De
staat in je leven, hoe je negatieve bewegingen kunt
Het Enneagram is vooral bekend als karakterty-
het Enneagram die de punten 1, 4, 2, 8, 5, 7 en terug naar 1 verbinden. Dat is de wetmatigheid die aangeeft dat vooruitgang altijd gepaard gaat via vaste lijnen, vastgelegde stappen. Daar ligt de kracht van het Enneagram. Het zijn de
Wetering, Enneagramdeskundige en -trainer en
Het heeft me sindsdien niet meer losgelaten. In 1997
belangrijkste reden is dat het model veel onderliggen-
omzetten tot positieve en hoe je steeds weer kunt
auteur van vele Enneagramboeken, de ware
schreef ik mijn eerste boek over dit model en nu ben ik
de wijsheid bevat en dat de typologie zo gemakkelijk is
groeien door de oorzaak en het gevolg van je handelen
essentie van het Enneagram in relatie tot NLP.
16 boeken over het Enneagram verder. Graag neem ik
toe te passen dat misbruik op de loer ligt.
te begrijpen.
10
I N z i c h t
j a a r g a n g
1 4 / 1
D e
T i j d l i j n
v a n
N L P
-
d e e l
3
11
De typologie
Waarin ik verschil van veel andere Enneagramtrainers
•
Richt zich op anderen
Het Enneagram als typologie is uiterst nauwkeurig. Het
is dat het mijn ervaring is dat je van type verandert.
•
Houdt geen rekening met zichzelf
beschrijft de onbewuste aansturingen voor ons gedrag.
Dat gebeurt vooral als je verdediging niet adequaat
•
Staat steeds voor anderen klaar
Neem altijd in acht dat een type niet vastligt, maar dat
blijkt te zijn. Ondanks je zorgvuldig gekozen verdedi-
•
Zoekt liefde en waardering
•
Wil er zijn voor de anderen
het ontstaat uit het samenspel van de drie wetten.
ging ervaar je toch pijn. Dan is de keuze voor een
Daarbij zijn er nogal wat subtypen. In totaal kom ik tot
andere verdediging handig want dan voel je de pijn
405 te beschrijven subtypen per type. Dus: 9 keer 405
niet. Dus kiezen we vaak voor een andere verdediging
3. De Winnaar
karakters. Zo eenvoudig is het dus niet. Maar toch is
in plaats van de pijn aan te gaan. Na verloop van tijd
De Winnaar is gericht op succes en past zijn imago
ons gedrag gemakkelijk in het Enneagram te plaatsen.
ontstaat er dan ander gedrag en dus: een ander
aan, heeft visie, werkt hard en zeer doelgericht. Alles
Enneatype.
staat in het teken van winnen en succes hebben.
Een Enneatype ontstaat al bij (wat de ziel ervaart als)
Het is mijn ervaring dat 80% van de mensen een
•
Kan niet tegen verlies
de scheiding tussen moeder en kind. Dat is meestal
ander type heeft aangenomen dan ze in werkelijkheid
•
Is doelgericht
rond de derde maand van je leven. Het kan zelfs al
zijn. Daardoor gebruiken die mensen niet hun werkelij-
•
Weet wat hij/zij wil
voor de geboorte worden ervaren. Het is de ervaring
ke talenten en vermogens, maar die van hun andere
•
Richt zich op succesvol zijn
van het kind dat de moeder ego heeft en iets later dat
‘aangenomen persoonlijkheden’.
de vader dat ook heeft. Door die egostructuren voelt
Naar mijn stellige mening is het van uiterst groot
het kind zich genoodzaakt om ook ego te hebben zodat
belang om op zoek te gaan naar wie we werkelijk zijn.
De Romanticus houdt van romantiek en is altijd op
het zich staande kan houden. Bij de scheiding van de
Daardoor kunnen we onze werkelijke talenten gaan
zoek naar de grote liefde. Het blijkt echter nogal tegen
4. De Romanticus
moeder heeft het kind een negatieve ervaring die het
gebruiken en ons levenspad gaan vervolgen. Het
Met name de twee laatst genoemde zijn ideaal om dit
te vallen waardoor het lijkt of de ander gelukkiger is
vertaald in een negatieve overtuiging. Daar ligt onze
Enneagram is daarbij een weg die met NLP kan worden
met NLP-technieken te combineren.
dan zij zijn. Ze zijn zeer creatief en intuïtief en doen
diepste pijn. Om die pijn niet te voelen leggen we er
ingezet om tot zelfrealisatie te komen.
Ik gebruik NLP vooral om mensen bewust uit hun (aan-
alles op gevoel.
een verdediging overheen. Zo komen we tot negen
Het Enneagram wordt toegepast in coaching. Als je het
genomen) type te halen.
•
Emotioneel onstabiel
causale overtuigingen die onbewust zijn. Onder die
type van de cliënt weet, dan ken je zijn valkuilen, com-
NLP-coaches zouden het Enneagram goed kunnen
•
Richt zich op mooie dingen van het leven
verdedigingen liggen de motivaties voor ons gedrag. Er
municatiestijl, drijfveren en zijn verborgen talenten en
gebruiken om de differentiatie te ontdekken van het
•
Zoekt bevestiging in de liefde
zijn negen strategieën om te overleven.
vermogens.
complexe gedrag van de cliënt en van daaruit de stra-
•
Voelt zich onbegrepen
Het Enneagram is een model dat de negen strategieën
In therapie wordt het toegepast om tot de kern door te
tegie aan te passen.
•
Wil de wereld kleur geven
weergeeft en biedt een routekaart aan om uit de
dringen. Zo blijken neurotransmitters Enneatypisch
Ondanks dat ik hier ruimte neem om het Enneagram
beperking te komen, je pijn te overwinnen en om te
gebonden te zijn en kan, door het in balans brengen
uiteen te zetten, zal het je duidelijk zijn dat dit een
5. De Waarnemer
zetten in liefde zodat je in het midden van het
van het gedrag, een andere werking van de neuro-
zeer beknopte versie is van wat het Enneagram alle-
De Waarnemer is analytisch, wil de kern van de zaak
Enneagram uitkomt en je ego kan ontstijgen.
transmitters tot stand komen.
maal inhoudt. Ik heb er niet voor niets inmiddels al 16
weten en baseert zich op kennis en feiten. Hij heeft het
Je kunt het Enneagram ook inzetten in teambuilding,
boeken over geschreven.
vermogen om objectief waar te nemen, is graag alleen,
Enneagramtypen
plichtingen.
De kracht van het Enneagram is dat het je niet ‘vast-
teamcoaching, afslanken, stoppen met roken. Er zijn
pint in een type’ maar je een ultieme oplossing biedt
oneindig veel gebieden waarop je met het Enneagram
om je problemen aan te pakken.
uiterst effectief kunt werken.
werkt solistisch en heeft een hekel aan sociale verHier onder volgt een korte beschrijving van de typen,
•
Kort in communicatie
vooral voor hen die weinig kennis van het Enneagram
•
Trekt zich terug in zijn gedachten
hebben. Het Enneagram bestaat uit negen Enneatypen: 1. De Perfectionist
•
Wil alles doorgronden
•
Onderzoekt en neemt waar
•
Wil het leven begrijpen
De perfectionist is gericht op perfectie, wil het allerbeste, zegt dat alles altijd nog beter kan, heeft snel kritiek
6. De Loyalist
op anderen en op zichzelf, probeert de kwaadheid te
De Loyalist zoekt kracht in goede relaties. Het is een
verbergen.
harde werker die het graag gezellig heeft en het beste
•
Houdt van structuren
presteert in een stimulerende omgeving. Ze hebben
•
Houdt zich aan regels
graag duidelijkheid, regels en een bepaalde structuur.
•
Vindt dat alles altijd beter kan
•
Zoekt zekerheid en kan niet tegen onzekerheid
•
Ergert zich aan fouten
•
Is trouw en loyaal
•
Wil werken aan de perfecte wereld
2. De Helper
•
Steekt de handen uit de mouwen
•
Neemt minder graag het initiatief
•
Wil alles graag samen doen
De Helper staat altijd voor anderen klaar, kent de behoeften van de anderen maar weet niet goed wat Pythagoras, detail van "De school van Athene" door Rafael, 1509
12
I N z i c h t
j a a r g a n g
1 4 / 1
7. De Avonturier
hij/zij zelf nodig heeft, wil graag waardering voor wat
De Levensgenieter/Avonturier heeft veel ideeën, wil
hij/zij doet en wil er zijn voor de ander.
veel ervaringen en zoekt graag het avontuur. Iedere
D e
T i j d l i j n
v a n
N L P
-
d e e l
3
13
uitdaging gaan ze graag aan. Ze houden van plezierige dingen en hebben een hekel aan onplezierige zaken,
5. Waarnemer: isolatie, zich isoleren om alles te analyseren
dus stellen ze die vaak uit.
6. Loyalist: projectie, het doorschuiven naar de ander
•
7. Avonturier: rationalisatie, overal een plausibele
Wil van het leven genieten
wel ter zake als je een cliënt 'vertelt' welk type die is.
wordt de aanzet gegeven om tot de werkelijke missie
Dan gaan de oogkleppen op en wordt het voor waar
te komen en gedrag, omgeving en overtuiging te ver-
aangenomen.
anderen.
Kort door de bocht
Enneagram & NLP
•
Loopt weg voor pijnlijke momenten
•
Altijd optimistisch
8. Baas: ontkennen van eigen zwakte
Het Enneagram wordt vaak te kort door de bocht
Dat brengt me direct op de aanvulling die het
•
Wil uit veel kunnen kiezen
9. Bemiddelaar: verdoven van conflict en tijd nemen
gebruikt. Je kunt het hele Enneagram als trainer niet in
Enneagram en NLP hebben. Een Enneagramcoach zou
•
Kan snel met oplossingen komen
Je bènt helemaal geen Enneagramtype… Je spéélt het!
verklaring voor hebben
voor zichzelf
een dagdeel behandelen. Dan blijf je zodanig aan de
zeer gebaat zijn door Milton taal, NLP Coachmodel en
oppervlakte dat niemand er echt iets mee kan.
Logische Niveaus te kennen en die in te zetten in zijn
Ieder type heeft zijn eigenaardigheden. De verdediging
Verdieping of het uitnodigen tot verdieping is het
coaching. Een NLP-coach heeft (mits hij zijn schaduw-
gebruiken ze om zich te verweren tegen ongewenste
beste. Laat anderen onderzoeken welk type ze zijn, zet
plekken kent) veel voordeel van het Enneagram door
emoties en pijn. Bij het ontdekken van het type gaat
hen aan om zelf naar hun gedrag te kijken. Het uit-
de cliënt in te kunnen delen in een Enneatype en
het dus feitelijk om het blootleggen van de onbewust
gangspunt is dat je nooit een type kunt zijn. Je BENT
zodoende direct een overzicht te krijgen van het gedrag en de vervormingen van dat type. Het
gebruikte verdediging. De verdediging houdt iemand
geen type, je speelt het. Het is allemaal gedrag en
vast in zijn type.
gedrag is ten opzichte van anderen. Je bent alle negen
Enneagram biedt een uitkomst en zet aan tot groei,
De opzet van het Enneagram is om los te komen van
Enneatypen. Alles zit in ons, het zijn onze beperkingen
NLP doet hetzelfde. Je kunt dingen niet één op één
de egostructuren, je verdediging niet of bewust te
die ons tegenhouden om ons volledige potentieel te
over elkaar leggen, je kunt wel gecombineerd gebruik
gebruiken en zodoende in het midden van het
gebruiken. Daar ligt de winst voor het Enneagram. Het
maken van de beide methodieken.
brengt in beeld welk type je speelt en wat daardoor je
Enneagram uit te komen. 8. De Baas
valkuilen en overtuigingen zijn. De logische niveaus
Graag geef ik je een voorbeeld uit de praktijk:
De Baas is duidelijk aanwezig, wil duidelijkheid en
Kan je iemand zomaar typeren?
kunnen dan een prachtige hulpbron zijn om in beeld te
Ik had een man op de praktijk die een belastingadvies-
zoekt daarvoor vaak de confrontatie. Het zijn natuurlij-
De toepassingen van het Enneagram is eigenlijk de
brengen wat iemands vervormde missie is. Daardoor
bureau heeft met 18 man personeel. Zijn hulpvraag
ke leiders die snel kwaad kunnen worden als anderen
moeilijkheid waardoor de toepassing ook niet meevalt.
niet doen wat er van hen verwacht wordt.
Het Enneatype is niet te berekenen en de testen die
•
Krachtig en sterk overkomend
overal op internet te vinden zijn geven vaak sociaal
•
Wil altijd de controle houden
wenselijke uitslagen. Testen blijven subjectief. Het
•
Durft zijn kwetsbaarheid niet te laten zien
beste is om een gedegen boek over het Enneagram te
•
Komt dominant over
lezen. De kans is groot dat je het gedrag van de ander
•
Vindt dat anderen meestal de kantjes er vanaf
gaat herkennen. Het beste is het om een cursus of
lopen
opleiding te doen. Het typeren van anderen gebeurt vaak middels een interview. Ook hierbij zijn verkeerde
9. De Bemiddelaar
inschattingen door de coach mogelijk. De cliënt laat
De Bemiddelaar heeft oog voor de verschillende stand-
immers zien welk gedrag hij 'op dat moment' toont,
punten en kan deze door middel van een compromis
maar niet wat hij werkelijk is. Wat we in de opleidingen
bij elkaar brengen. Ze hebben een hekel aan conflic-
leren is om te letten op houding, maniertjes, taalge-
ten, zijn gezellig maar kunnen erg goed alleen zijn,
bruik, lichaamsbouw en natuurlijk het beantwoorden
kunnen slordig zijn en doen alles graag in hun eigen
van de vragen. Je ziet in een workshop of interview al
tempo.
snel welk type men niet is. Daardoor blijven er al heel
•
Kan moeilijk keuzes maken
snel drie typen over die je door middel van gerichte
•
Is heel tevreden
vragen kunt elimineren tot één type. Anderen indelen
•
Kan moeilijk met ruzie omgaan
in het Enneagram vereist dus enige vaardigheid. Met
•
Geniet van de natuur en van rust
dit in een paar vragen te willen doen doe je het
•
Is gezellig en meegaand
Enneagram onrecht aan.
•
Kan heel koppig worden
De vraag of een verkeerde typering erg is wordt regelmatig gesteld. Op zich is dat niet erg, mits de cliënt
De verdedigingen van de negen Enneatypen zijn:
niet gaat geloven dat hij dit type is. Ze gaan dan vaak
1. Perfectionist: reactieformatie, tegenovergestelde
meer lezen over het Enneatype en gebruiken het als
zeggen dan het gevoel aangeeft
excuus waardoor ze dingen niet kunnen of willen. In
2. Helper: verdringen van eigen behoeften
verkoop gesprekken is het Enneagram handig, maar
3. Winnaar: identificatie met hun eigen of andermans
dan deel je de ander snel in op basis van zijn commu-
succes 4. Romanticus: introjectie, de emoties van anderen naar binnen halen
14
nicatiestijlen. In combinatie met NLP loopt het gesprek dan beter en maak je een betere pitch. Of die persoon dat type werkelijk is doet dan niet ter zake. Het doet
I N z i c h t
j a a r g a n g
1 4 / 1
D e
T i j d l i j n
v a n
N L P
-
d e e l
3
15
was dat hij zijn relatie net verbroken had, ook al twee
Maar Jolanda bleek een enorme last met zich mee te
Het procesmodel is eeuwenoud en komt onder andere
ding van het Enneagram een gat tussen 4 en 5. Dat
keer gescheiden was en het vertrouwen in zichzelf
dragen. Ze leidt aan Boelimia. Dat betekent dat ze
al bij Pythagoras voor. Hij stelde: dat ‘alles energie is
wordt ‘het Ravijn’ genoemd en geeft aan dat een pro-
kwijt was. Hij vertelde een verhaal dat ook een verhaal
zichzelf te dik vindt en al het eten er weer uitspuugt
en dat dit bestaat uit negen verschillende tonen’.
ces kan stagneren bij punt 4. Dit is het punt van emo-
was. Hij had het zo vaak vertelt dat hij het was gaan
door een vinger in haar keel te steken na de maaltijd.
Door dit procesmodel ontdek je waar je staat en wat je
tie en angst. Het Enneagram laat zien hoe je dan ver-
geloven. Door gerichte (NLP) vragen en vooral verder
‘Dat doe ik al vanaf mijn vijftiende’, vertelde ze. Ze
volgende stap in het proces zal zijn.
der kunt gaan in je proces. In de coachopleiding heb ik
te vragen en provocatief te worden werd het verhaal
was er inmiddels behoorlijk van in de war en liep zelfs
Nu voert het te ver om het hele procesmodel uit te
een procesmodel gemaakt van het coachgesprek, het
doorgeprikt en vertelde hij wat er werkelijk speelde:
bij een psychiater. Eten beheerste haar hele leven. Ze
leggen, want daar heb ik net een boek van ruim 200
proces van de cliënt en dat van de coach. Als je met
hij geloofde niet dat vrouwen echt onvoorwaardelijk
dacht nergens anders aan dan aan eten. Naar zichzelf
pagina's over geschreven, maar de uitgangspunten zijn
het procesmodel gaat werken zal je zien dat het een
ergens voor kunnen gaan. Uiteindelijk bleek dat zijn
kijken durfde ze niet. ‘Ik haat mijn lichaam,’ vertelde
heel toepasbaar.
heel goed hulpmiddel is in coaching. Je ziet je eigen
•
moeder hem op jonge leeftijd uit huis zette omdat ze
ze. ‘Als ik in de spiegel kijk zie ik een wanstaltig
verliefd was geworden op een ander die geen jongen
iemand. Te dik, lelijke huid, te dikke heupen, gewoon
De cirkel in het Enneagram staat voor de voort-
fouten, je ziet waar het coachgesprek stagneert en je
gaande processen.
ontdekt hoe je het in beweging krijgt.
van 15 in huis wilde nemen. Bij zijn vader kon hij ook
wanstaltig.’ Zeggen dat ze een prachtig figuur heeft, is
niet terecht en had daardoor alle vertrouwen in
zinloos. Dat zeggen al haar vrienden al en ze gelooft
het proces. De driehoek laat zien dat je op die
onvoorwaardelijke liefde verloren.
het toch niet. We zijn aan de slag gegaan met het EIK
plekken de invloed van buiten moet toelaten en
Het NLP Coachmodel kan je ook in het proces brengen:
protocol. Via het Enneagram zijn namelijk veel proble-
niet ergens anders in het proces.
op 9 in het Enneagram staat de huidige situatie. Op 4
Een mens verandert van Enneagramtype, vooral als de verdediging niet adequaat blijkt te zijn.
men op te lossen, want mijn uitgangspunt is dat je
•
•
karakter niet je echte zelf vertegenwoordigd, maar
De driehoek staat voor de invloed van buitenaf in
NLP Coachmodel
Het hexagram: dit zijn de binnenlijnen die aange-
staat de belemmering, op 2 de hulpbron en op 8 de
ven dat dit de route van het proces is.
gewenste situatie.
door omstandigheden gevormd is. Als je iemand dus
Die drie gegevens werken samen en vormen de klank-
Het Enneagram als natuurlijk model gaat dus iets ver-
terug kunt brengen naar wie hij werkelijk is kan een
kleur van een voortgaand proces. Je ziet in de afbeel-
der. Het brengt de cliënt eerst op:
probleem vanuit kracht worden aangepakt. Jolanda bleek het Enneatype 4, de romanticus te zijn. De basis overtuiging van dit type is dat het zich niet geliefd voelt. ‘Ik ben niet om van te houden’, zegt een romanticus. Dat type 4 was gevormd op haar vijftiende jaar. Ze had het aangenomen omdat twee zogenaamde vriendinnen haar vertelden dat ze te dik was en niet
Hij bleek een Enneatype aangenomen te hebben van
mee mocht naar een feestje. Dat vormde Jolanda
de 7, de avonturier. Die vertoont onverantwoordelijk
vanaf die leeftijd.
gedrag, neemt relaties niet al te serieus en wil vooral
We hebben dat type 4 verzwakt via het spiertesten.
pijn vermijden door plezier te maken. Dat is niet direct
Daardoor kwam er vanzelf een ander type omhoog dat
wat bij een belastingadviseur past. Zijn werkelijke
onder die Romanticus lag. Vanaf haar geboorte was
gedrag, het type dat hij vanaf geboorte was, bleek een
Jolanda een Perfectionist, het Enneatype 1, geweest.
type 9, de bemiddelaar te zijn. Die is rustig, neemt de
De Perfectionist wil dat alles perfect is, probeert fouten
tijd, is vaak spiritueel en kent onvoorwaardelijke liefde.
uit te sluiten en streeft naar het allerbeste. Logisch dus
Door het NLP coachmodel te gebruiken ontstond er iets
dat ze, toen ze op haar 15de jaar te horen kreeg dat
moois. Zijn gewenste situatie was dat hij een hechte
ze niet perfect was, het karakter van een ander type
relatie had en dat zijn beide kinderen veel bij hem zou-
heeft aangenomen. Dat is iets dat we verschillende
den zijn en zich veilig voelden. Zijn hindernis was
malen in ons leven kunnen doen als we werkelijk
natuurlijk het onvermogen om onvoorwaardelijke liefde
geraakt worden. In plaats van onze pijn aan te gaan
te tonen en ontvangen. Staande op de hulpbron kwa-
kiezen we een andere tactiek en ontstaat er een ander
men de tranen en vertelde hij hoezeer hij de liefde
karakter. Ik heb die Perfectionist weer sterk gemaakt
miste, vooral die van de moeder. Hij wilde de hulp
zodat Jolanda nu veel meer vanuit haar oerkracht kan
halen bij anderen. Tot hij besefte dat hij eerst onvoor-
leven. Het gaat heel goed met haar. Ze is twee kilo
waardelijk van zichzelf moest houden om dat vervol-
aangekomen en vindt dat niet eens meer erg. Ze eet
gens naar anderen te doen. Hij heeft inmiddels veel
nog steeds voorzichtig en niet teveel, maar belangrij-
oefeningen gedaan om te ervaren en te doorvoelen wat
ker is: dat ze eet en het niet meer uitspuugt. Ze ziet
liefde voor hem zelf betekent.
weer de zonnige kanten van het leven.
Het ‘Enneagram in de praktijk’ wil ik graag met
Procesmodel
nog een ander voorbeeld illustreren:
Het mooiste model van het Enneagram is het proces-
Een jonge vrouw, 36 jaar oud, een prachtige uitstra-
model. Ik gebruik dat model ook in het ‘Train de
ling, mooie ogen en een slank en aantrekkelijk figuur.
Trainer’-programma en in sommige NLP opleidingen.
Dat is de beste uiterlijke omschrijving van Jolanda.
Het is een mooie aanvulling op het NLP-coachmodel.
16
I N z i c h t
j a a r g a n g
1 4 / 1
D e
T i j d l i j n
v a n
N L P
-
d e e l
3
17
•
•
1: wat wil je precies? Dat wat de cliënt wil kan
in zichzelf kon vinden. Door in de gewenste situatie te
namelijk verschillen van zijn gewenste situatie.
gaan staan kon ze ervaren wat zelfvertrouwen is, hoe
Wat is de werkelijke hulpvraag?
ze zich verleidelijk voelde ondanks overgewicht en hoe
Op 4 tref je niet alleen de hindernis, maar ook de
het was zonder de pijn van de weggelopen vader.
emotie van waaruit weer tot creatie kan worden
Vandaar kon ze op 5 gaan staan: 'Ik voel me slanker,
overgegaan.
ik ga nieuwe kleren kopen, ik ben vooral blij met mijn
•
Nadat de cliënt op 8: de gewenste situatie is
lichaam', vertelde Sandra. Zo kwam ze op punt 7 en
gekomen gaat hij door naar
durfde te genieten van zichzelf, haar lichaam, haar
•
punt 5. De vraag die hier gesteld kan worden is:
gevoel en kon ze de negatieve overtuigingen loslaten.
wat ga je NU doen om de gewenste situatie te
•
bereiken. Is dat haalbaar? Hoe máák je het
Het Enneagram heeft mij zelf erg veel gebracht. Er zit
haalbaar, enzovoort.
nog veel meer onder dit model. Zo is er een ‘spiritueel
Daarna gaat de cliënt naar 7 en wordt hem
Enneagram’, zelfs de planeten staan op de negen pun-
gevraagd wat er nog nodig is om het doel te
ten en hebben hun invloed. Kortom, er valt nog veel
Willem Jan van de Wetering heeft een achtergrond als journalist, radiopresentator en vooral als zelfstandig uitgever en auteur. Daarnaast geeft hij al jarenlang trainingen en workshops op gebied van persoonlijke- en organisatieontwikkeling waaronder NLP. Hij geldt met zijn vele publicaties als autoriteit in het Nederlandse taalgebied op gebied van de brede toepassing van het Enneagram. Vanuit zijn Enneagramcollege geeft hij in Doorn en Driebergen Enneagramopleidingen en trainingen aan professionals.
Bekwaam worden met het Enneagram? NVNLP-LEDEN KRIJGEN 10% KORTING OP ONDERSTAANDE TRAININGEN/WORKSHOPS
Het Enneagram is een model, en modellen dienen ervoor om gebruikt te worden. Degene die het
Voor meer info en contact: www.enneagramcollege.nl
gebruikt bepaalt het succes van het model. Vandaar
bereiken en hoe het voelt nu hij dit allemaal al
over het Enneagram te ontdekken. Logisch ook, voor
dat de auteur veel tijd steekt in de opleidingen,
gedaan heeft.
een model dat zo oud is en al zolang in gebruik is ge-
want als je eenmaal met het Enneagram wilt en
In de opleiding gebruiken we het procesmodel als inta-
weest. Daarover graag later meer in een vervolgartikel!
kemodel. Daarna wordt het in combinatie met het NLP-
kunt werken, haal er dan alles uit wat erin zit.
model steeds op de achtergrond geraadpleegd om dui-
•
delijk te krijgen waar de cliënt nu staat en wordt eraan
Willem Jan van de Wetering geeft de opleiding tot Enneagram Professional Coach, wat een
gewerkt dat hij het ravijn succesvol kan nemen.
goede aanvulling is op NLP. Je kunt al je NLP-
Een derde voorbeeld uit de Enneagram-praktijk:
technieken direct koppelen en gebruiken.
Sandra was 20 kilo te zwaar, 38 jaar en moeder van
•
twee kinderen met een man die ondernemer was.
Er is de Enneagram IntegratieKunde (EIK) oplei-
Sandra wilde afvallen. Ze was vooral na de geboorte
ding die meer therapeutisch gericht is. Met
van haar kinderen veel te zwaar geworden. Door haar
spiertesten (Kinesiologie) ga je de verdedigin-
op het Enneagram te zetten beschreef ze eerst wat er
gen afpellen die iemand heeft om vanuit de
precies speelde. Op punt 1 kwam de vraag wat ze nu ze bang was niet meer aantrekkelijk te zijn voor haar
•
man. Op punt 4 (Hindernis) werd de vraag niet waar-
Literatuurlijst van de auteur:
om ze dik was maar waarom ze bang was niet aantrek-
•
kelijk te zijn. Het bleek dat haar ouders gescheiden
gaan verwerken in je trainingen of presentaties.
wilt weten wat je kunt doen om uit je beperking te komen en werkelijk wilt veranderen, lees dan: • Het
vandoor was gegaan.
Enneagram als weg naar verandering, ISBN
Er volgde meerdere voorbeelden uit haar leven die
9789055990973 •
Er is Enneagram Training om Enneagram workshops te gaan geven of om het Enneagram te
Als je de basis van het Enneagram wilt leren kennen,
waren en haar vader er met een slanke jongere vrouw
haar de indruk gaven dat dik zijn niet aantrekkelijk
kern alle andere typen sterk te maken.
Willem Jan van de Wetering
precies wilde. Na enig doorvragen vertelde Sandra dat
•
Er is de opleiding Energetic Psychology waarbij je de energetische Enneagramkant gaat gebruiken en mensen met problemen, lichamelijk of
Als je de diepere lagen van het Enneagram wilt leren
was. Op mijn vraag waarom ze dik was begon ze te
kennen en achter jouw levensdoel wilt komen, dan
emotioneel, te ondersteunen. Je werkt dan ook
huilen. Eerst kwam eruit dat ze er niets aan kon doen
raad ik je aan: • De Enneagram Code gekraakt, ISBN
met het spiertesten, werkt met de neurotrans-
maar uiteindelijk vertelde ze dat haar vader vaak boos
9789055992003
was en als ze dik was zou hij haar niet zien omdat zijn
•
mitters en gebruikt The Healing Process om de
Als je een goed werkboek wilt hebben over de
aandacht op slanke vrouwen gericht was. Dik zijn was
Enneatypen, lees dan: • Ontdek je sterke kanten ISBN
dus een vlucht.
9789055990795
Ik vroeg haar of ze deze overtuigingen achter zich kon
•
laten. Ze draaide zich om, richting punt 2 in het
Als je meer over het spirituele aspect van je karakter ISBN 9789055992751
•
NVNLP-LIDMAATSCHAPNUMMER AAN
Als je dieper wilt kijken dan de typologie en je proces-
van haar vader. Op punt 2 (hulpbron) was de vraag
sen wilt onderzoeken, lees dan: • Het Procesmodel in
wat haar kon helpen. Na enig gepraat vertelde Sandra
het Enneagram, ISBN 9789055992416
dat ze het zelf moest doen. 'Zelfvertrouwen', ant-
•
[email protected]
Wil je zelf aan de slag met je beperkingen en jezelf
woordde ze. Op de vraag in welke winkel je dat kon
helen, zoek dan: Emotionele psychologie, Het belang-
kopen begon ze te lachen en zei dat ze het alleen maar
rijkste ben ik ISBN 9789055992324
18
VOOR NVNLP-KORTING: STUUR EEN MAIL MET JE
wilt weten, lees dan: • Spiritualiteit en het Enneagram,
Enneagram en nam afscheid van de overtuigingen, de pijn van de scheiding en de angst voor de boosheid
ander aan te zetten tot zelfheling.
I N z i c h t
j a a r g a n g
1 4 / 1
D e
T i j d l i j n
v a n
N L P
-
d e e l
3
19
