^ROTTERDAM van
gebouw d
de
door
H O LL A N D -A M E R IK A DE R O T T E R D A M S C H E DROOGDOK MAATSCHAPPIJ
EXTRA
septem ber
1959
LIJN
UITGAVE
„SCHIP
EN
N. V .
W ERF”
S c h ip 14-DAAGS
TIJDSCHRIFT, GEWIJD
O ffic ie e l o rg a a n v a n :
AAN
en
W
SCHEEPSBOUW, SCHEEPVAART
EN
erf HAVENBELANGEN
DE VEREENIGING VAN TECHNICI OP SCHEEPVAARTGEBIED DE CENTRALE BOND V A N SCHEEPSBOUWMEESTERS IN NEDERLAND HET INSTITUUT VOOR SCHEEPVAART EN LUCHTVAART HET NEDERLANDSCH SCHEEPSBOUWKUNDIG PROEFSTATION
★
R e d a ctie :
ir. J. W.
HEIL w .i., p ro f. d r. ir. W . P. A. V A N LAMMEREN,
ir. G. DE ROOIJ s.i., p ro f. ir.
L. TROOST en G. ZANEN
Redactie-adres: Heemraadssingel 194, Rotterdam-3, Telefoon 52200
★
E re -co m ité :
Ir. A. W . BAARS, Directeur van W erkspoor N.V., Am sterdam ; A. T. BRONSING, Oud-Directeur der N.V. Stoom vaart M aatschappij „ N e d e rla n d ", Am sterdam ; ir. M. H. DAMME, Oud-Directeur van W erkspoor N .V ., Amsterdam; ir. M. EIKELENBOOM, O ud-Directeur Van Nievelt, G oudriaan & Co's Stoom vaart M ij., Rotterdam; J. W . B. EVERTS, Lid van de Raad van Bestuur der Koninklijke Paketvaart M aatschappij, Amsterdam; P. GOEDKOOP Dzn., Directeur Nederlandsche Dok- en ScheepsbouwM aatschappij (v.o.f.), Amsterdam; M . C. K O N IN G , O ud-lid van de Raad van Bestuur d e r Kon. Paketvaart M ij-, Amsterdam; W . H. DE M ONCHY, Directeur der H olland-Am erika Lijn, Rotterdam ; C. POT, O ud-Directeur der N.V. Electrotechn. Industrie v/h W . Smit & Co., Slikkerveer; F. G. STORK, Directeur der N.V. Kon. M achinefabriek G ebr. Stork & Co., Hengelo; ir. H. C. WESSELING, Commissaris d er N.V. Koninklijke M aatschappij „D e Schelde", Vlissingen; S. VA N WEST, O udDirecteur der N.V. Dok- en W erf-M a atsch a p p ij „W ilto n -F ije n o o rd ", Schiedam.
U I T G E V E R S WYT R O T T E R D A M - 6
T ele fo on 54-500 (10 lijne n), T e le x 21403, Postrekening 58458, Pieter de H o och w eg 111
H E R T E L & CO. FABRIEK
VAN
VERPAKKINGEN
EN
AMSTERDAM
OFFER THEIR
THE
ISOLATIEMATERIALEN
ROTTERDAM
C O N G R A T U LA T IO N S
TO
THE
OWNERS
AND
BUILDERS
OF
THE
ROTTERDAM
s . s .
ON
N. V.
BUILDING
OF A
FINE SHIP A N D
ARE PROUD T O
HAVE
BEEN GIVEN
THE O PPO RTUNITY OF APPLYING
iS prayed ^ L I M P E T ’ ’ cd-óbeótoó R EQ D . T R A D E M A R K
FOR FIRE PROTECTION AND INSULATION OF MAIN TURBINES
BOILER U P T A K E S
A U X ILIAR Y ENGINE EQ U IPM ENT
BOILER R O O M C A S I N G S
ENGINE ROOM C ASING S
THE
WORK
BEING
J. W.
DUCTINGS
EXECUTED
UNDER
LICENCE
ROBERTS
FROM
LTD.
A MEMBER OF T H E TU RNER & N EW A LL O R G A N ISA T IO N
CHORLEY NEW
ROAD.
T H E ORIGINATORS OF T HE
HORWICH.
BOLTON.
PROCESS WITH
LANCASHIRE.
ENGLAND
LICENSEES T H R O U G H O U T T H E WORLD
IN HET s . s .
R
O
T T E
R
D
A
M
HASTIE G R E E N O C K ESTABLISHED 1845
MAKERS OF
ELECTRIC HYDRAULIC AND
STEAM
H Y D R A U L IC
STEERIHG GEARS FOR ALL CLASSES OF VESSELS
J O H N H A S T I E & Co. L td . KILBLAIN ENGINE WORKS GREENOCK
TELEGRAMS:
TELEPHONE Nos.
"HASTIE” GREENOCK
GREENOCK 2 2 2 8 6 -7 -8
SS
„R O TTE R D A M ” H e t t r ot se s c h i p v a n de samengaan
van
Holland-Arnerika
gedurfde
vorm geving
Li j n, een h a r m o n i s c h en
t echni sch
kunnen.
O ó k d e F a b r i e k v a n C o m p o s i t i e v e r v e n heef t h a a r a a n d e e l g e h a d bij de a f w e r k i n g v a n d i t p r o d u c t va n N e d e r l a n d s e S c h e e p s b o u w . W ij leverden g ro te
hoeveelheden
van
onze
verven,
lakken
en
v e rn is se n.
★ AFERROX
Roest w e re n d systeem.
★ A D U R ÏT A
E N A M E L w i t - gas en ro o k bestendig.
★ ARMYNAL
m a chine lakken.
FA BRIEK V A N
COMPOSITIEVERVEN
DELFT
rjtwmymmyrffi.
Ook op het s.s. „Rotterdam
Y/////////.
k
v
v
l
i
v
9
I
\ ß
R O T T E R D A M - A M S T E R D A M -GRONINGEN
APPENDAGES
:H E E E » fn ""S L A G EEN
WERELDPRODUCT
VAN
NEDERLANDSE
ARBEID
DER
Vv. INDUSTRIE
WERD
DOOR
ONS
VAASSEN
GELEVERD
VOOR
DE
„R O TT E R D A M ”
„ELCAS" N .V . BERGWEG
333
—
ROTTERDAM
C -,T , 1 CATE ® """w H
Ï W
ti’i l l f
l
h a s b e e n u s e d t h r o u g h o u t on. ti.s.s. " R O T T E R D A M ” f o r th e insulation, o f p i p i n g , f i t t in g s , e tc . in e n g i n e - a n d b o il e r r o o m s a n d o f s t e a m a n d e x h a u s t p i p i n g e tc . in a c c o m m o d a t i o n ,
N o r t h e r m C a l c i u m s i l i c a t e is m a n u f a c t u r e d s o l e l y b y
STEAM- & EXHAUST PIPING ETC IN ACCOMMODATION
N E W A L L S I N S U L A T I O N CO. LTD. H ead Office: W A S H I N G T O N , CO. D U R H A M , E N G L A N D A member o f the T U R N E R & N l i W A L L . O R G A N I S A T I O N Sole vemlors fu r the Kingdom o f the Netherlands and contractors fo r the d.s.s. "Rotterdam ’
H E R T E L & CO N.V. A M S T E R D A M , G R AS W F.G 49, T E L . 60291 (4 1.) R O T T E R D A M , C O O L H A V E N 100- 104, T E L . 54560 (4 1.)
m Ê SÊ Ê Ê Ê Ê Ê i
salons* v e s t i b u l e s en trappehuizen aan boord van het
S .S . R O T T E R D A M w e rd e n v e rz o rg d d o o r;
►
DE NIJS' MEUBELFABRIEK N.V. R o tte rd a m
^
H. PANDER & ZONEN N.V. D e n H a a g - A m s t e r d a m « R o t t e r d a m - E in d h o v e n
,
K o n in k lijk e N e d e r la n d s e M e u b e lfa b r ie k e n
f
H. P. MUTTERS & ZN. Den Haag
t
C. H. ECKHART'S MEUBELFABRIEK S in d s 1 8 4 2 R o tte rd a m - D en H a ag
M e e r dan 3 0 0 0 zitp la a is c n
op het d .s .s . R o tte rd a m .z ijn v o o r z i o n w a n
s c h u im
ru b b e r
Stoelen, fauteuils en sofa's van de meest uiteenl opende types, veelal model l en van vooraanstaande archi t ecten en vervaardi gd door even vooraanst aande fabrieken, zijn gestoffeerd met zittingen, ruglcussens, arml eggers van G o od wi l l Schuimrubber. Wi j hebben voor elk meubel in deze grote variatie kussens vervaardigd, wel ke qua v e er kr a c j i t en opbouw geheel bij het type passen. Barkrukken zowel als statige salonbanken - eetzaal stoelen sofa's voor officieren en bemanni ngsbanken - r ookstoel en en hokkertjes - tot dansvloerbanken van 6 V 2 m. l engt e t o e: zi e hier een greep uit de veel hei d van meubilair, w a a r v o o r .,
0 f o 0 n l\ v ïl/
schuimrubber
■ ö ''V h '
GOODWILL SCHUIM RUBBER N.V. ROTTERDAM SCHIEDAIYISEW Eü 204-210 TE L. 01800-54835
:
■ I
ii
I
T evens le v e r d e K o d i j k o n o g e e n s chat aan a n d e r lin n e n v o o r de l i n n e n k a m e r s van dit m a je s t u e u z e schip, e v e n a ls e n k e le j a r e n g e l e d e n v o o r de Statendam . W e l e e n b e w i j s v a n h e t g r o t e v e r t r o u w e n , d a t de r e d e r s in h e t f r a a i e , d e g e l i j k e K odijko wensen
f a b r i k a a t s t e l l e n , D e nu r u i m 1 0 5 jaren bestaande K o d ijk o fabrieken het n ie u w e v la g g e s c h ip d e r H o lla n d - A m e r ik a - L ijn een b eh o u d e n vaart voor
elke
r ei s.
v -«r'i!Tr ■
N .V . K O N I N K L I J K E W E V E R I J V A N AM STERDAM
-
RO TTERDAM
-
DEN
HAAG
■ UTRECHT
-
BREDA
-
T IL B U R G
D I J K - E IN D H O V E N - N IJ M E G E N
-
M A A S T R IC H T
- ARNHEM
O W EN S-CO RNING
S. S. R O T T E R D A M Vessels Hying' th e fla gs o f all n a t i o n s s a il t h e seven sens e q u i p p e d w i t h The R o tte rd a m , e q u ip pe d
p r i d e o f th e D u t c h
m erchant
m a r in e , lia s jo in e d
fleet. We w e lc o m e t h is n e w oo.OOO gro ss-to n
I’ IHEfiCLAS M a r i n e P r o d u c t s . th e w o r l d - w i d e
['’ i b e k c l a s -
f la g s h ip o f th e H o l l a n d - A n i e n c a
L in e , a n d
e x t e n d o u r c o n g r a t u l a t i o n s to h e r b u i l d e r s , th e R o t t e r d a m D r y D o c k C o m p a n y . T h e r e is a F
ib e r c l a s
m a te ria l f o r e very
AEROCOR — F o r s o u n d a b s o r b in g b la n k e ts ,
TW-MC INSULATION — f o r
th e rm a l in s u la tio n
m a r i n e need, o u t s t a n d i n g a m o n g t h e m :
p ip e i n s u la t io n , duct, i n s u l a t i o n , h u l l in s u l a t i o n For b u lk h e a d s , d e c ks , v e n t i l a t i o n
t r u n k s , b o i l e r u p ta k e
i n s u l a t i o n a n d c o ld s t o r a g e i n s u l a t i o n hard
surface
board
— F o r t h e r m a l i n s u l a t i o n a n d f i n i s h i n g s u r f a c e s on b u lk h e a d s , beams, decks,
s h e ll p l a t i n g a n d d u c ts . A n d , o f c o u rs e , a l l F
i b e k OLA s
M a r in e P ro d u c ts
v i b r a t i o n r e s is ta n c e , f i r e r e s is ta n c e , v e r m i n
o f f e r j u s t the a d v a n t a g e s y o u are l o o k i n g f o r :
resista n ce , l o n g l if e , m i n i m u m
m o i s t u r e a b s o r p t i o n , no
c o r r o s i v e e ffe c t o n m e ta ls . FlB K Ii C LiY S
m akes g o o d things h eller . . , m akes new things p ossible HE R IE L
&
A M S T E R D A M
C O . IM. V . R O T TE R D A M
'* R e g is te r e d T ra d e m a rk
i P S W E R K ï U SGEW V O O R
S p e c ia le voor van
DE B O U W
VAN
S C H E E P S M A C H IN E S
£N
SCHEEPSBOUW
d ra a ib a n k e n
het v ó ó r zw are
en
n a d ra a ie n
krukassen.
K ru k a s s e n d ra a ib a n k 2 0 0 0 X 1 3 0 0 0 rnm bij het n a d r a a i e n v a n de a s h a lz e n en s p ie g e ls v a n een z w a r e k r u k a s v o o r s c h e e p s d ie s e lm o t o r .
S ch ee psp la te n b u ig w a ls v o o r het v o r m e n v a n s c h e e p s p la te n tot d e g r o o t s t e p la a tb re e d te n
en
d ik te n .
S c h e e p s p la t e n b u ig w a ls m e t i n r i c h t i n g v o o r het a a n b u i g e n van
de
voor to l
p la a t e i n d e n ,
p la a ta fm e tin g e n
1 3 0 0 0 :< 45
mm.
M A S C H I N E M F A B (! I K
FRÖRIEP G M B H . VERT. :
RH E Y D T P. C.
( RH LD.)
ANDRÉ
DE
LA
PORTE
&
CO.
N.V.
-
FLORAPARK
9
HAARLEM
- TEL.:
0 2 5 00/ 1 389 0
EVERYTHING FOR LIFEBOAT LAUNCHING Steel
D a vits, *
WHÊËÊmÊtmrn
and lig ht alloy
b o a tw in ch e s,
reiea sing gears,
\ aSË
m oto rs,
skates
A c c o m m o d a tio n S to re h a n d lin g
p o rta b le
ladders,
gangways
davits
DAVIT - COMPANY
HOLLAND
UTRECHT
TELEPHONE:
030-13746
AND
n .v .
0 3 0 - 2 5 1 48
TELEGRAMS:
DAVITPATENT
UTRECHT
N a t u u r l i j k is het n ie u w e v la g g e s c h i p v a n d e H o l l a n d - A m e r i k a Lijn o o k u it g e ru s t m et d e meest m o d e r n e a i r c o n d i t i o n i n g in sta lla tie s, die z o r g d r a g e n , d a t in a lle hu tten , v e r b li jv e n en salons d e lu c h t c o n d it ie s steeds zo a a n g e n a a m m o g e l i j k zijn , o f het schip zich WH
.
nu b e v i n d t o p een cruise-reis in de C c ir a ïb is ch e Zee of in b a r r e w in t e r k o u in de h a v e n v a n N e w York.
V o o r a lle p a s s a g ie r s h u tte n is g e b r u i k g e m a a k t v a n het m i d d e l m a a t lu c h t systeem met in d iv id u e le n a v e r w a r rning, z o d a t d e p assagiers de m o g e li jk h e id h e b b e n de t e m p e r a t u u r in hun h u t a a n te passen a a n hun p e r s o o n lijk e v e r l a n g e n s . Dit w o r d t v e rk r e g e n e e n v o u d i g d o o r een t h e r m o s t a a t die in ie d e r e hut is a a n g e b r a c h t o p de g e w e n ste t e m p e r a t u u r in te stelle n. De a u t o m a t is c h e r e g e lin g va n d e a ir c o n d it io n in g - in s t a llc it ie z o r g t d a a r n a v o o r d e rest.
In een van de h u lp m a c h in e k a m e r s o n d e r in het sch ip is de k o e l- en w a r m t e c e n t r a le o n c le rg e b r a c h t . D a a r le v e ren d r i e C a r r i e r c e n t r if u g a a l c o m p r e s soren d e b e n o d i g d e koelte, d ie in de v o rm v a n k o e l w a t e r d o o r he t schip n a a r d e v e rs c h ille n d e l u c h t b e h a n d e lin g s in s t a lla t ie s w o r d t g e d is t r ib u e e r d .
Eve nals o p t a lr i jk e a n d e r e p a s s a g ie r s s ch e p e n va n de H o l l a n d - A m e r i k a Lijn e n a n d e r e r e d e r ije n zijn d e v o l l e d i g e l u c h t b e h a n d e lin g s in s t a l la t ie s v a n de „R o tte rd a m "
o n tw orpen
en g e ï n s t a l
le e r d d o o r :
N.V. N E D E R L A N D S E A I R C O N D I T I O N I N G MIJ.
GEBR.VAN S W A A Y VGRAVENHAGE
PARKWEG 2A
TELEFOON 512121
S c h e e p s b o u w e rs w e te n ook.
Het
schip
kleinste
moet
sterkte
en
v o o r het
dat
b e t e r cl a n w i e
onderdeel
aan
de
van
dat
zee
eisen
van
voldoen.
Ook
zw aarste
b e tro u w b a a rh e id
hout,
een
in v e le v o r m e n
en v e r
r a s s e n d e h o e v e e l h e d e n in e e n m o d e r n s c h i p v e r w e r k t w o rd t, gelden
d e z e eisen.
D aarom
s.s,
treft
n ieu w ste
u
in
het
aa n w in st
voor
R otterdam ,
de
de
N ederlandse
h a n d e lsvlo o t, o p vele plaatsen B R U Y N Z E E L pro du kte n
aan:
deuren
en
edelgefin ee rd
m u l t i p l e x - o . m . in d e p u b l i c r o o m s - v a l l e n d i r e k t in In
het oog. dan
een
BRU YNZEEL
meer
één
verw erkende gevestig de op.
Een
halve
in dustrieën
reputatie reputatie,
eeuw
bouwde
der voornaam ste in
hout
Europa,
een
van
b e tro u w b a a rh e id
die
haar
ook
in
de
s c h e e p s b o u w een open d e u r doet vin d e n ...
BRUYNZEEL DEURENFABRIEK N.V. BRUYNZEEL F1NEERFABRIEK N.V.
18e e e u w
Joannes P e t r u s W Y E R S v o o r z i e t de schepen, d ie in D o r d r e c h t en w i j d e o m g e v in g g e b o u w d w o r d e n , van sch eepsgoed en m a n u f a c t u u r . A a n de m as te n b o lle n de z e ile n , d o o r de me’e s t e r - z e i l m a k e r en z ijn gasten g e m a a k t van W y e r s ’ canefas. !n de h u t van de s c h ip p e r z ijn baai en saay, d u f f e l en d r i l l a f k o m s t i g u i t de m a g a z ijn e n aan de D r a p i e r s k a a y by de R o o d e b r u g h .
2 0 eeuw
J. P . W Y E R S ’ I n d u s t r i e en H a n d e l s o n d e r n e m i n g n.v. h e lp t na t w e e e e u w e n nog steeds m e d e aan de v o o r z i e n i n g van n i e u w g e b o u w d e schepen m e t v l o e r b e d e k k in g e n , m e u b e ls t o f f e n , g o r d i j n e n e n z. Z o is o p h e t n ie u w e v la g g e s c h ip ‘ R o t t e r d a m ' b.v. de a a n k le d in g va n de T h e a t e r z a a l 1e klasse geheel
'*
- rm ii
g e le v e rd d o o r W y e r s . D o o r de a r c h i t e c t e n w e r d e n h i e r v o o r e x c lu s ie v e s t o f f e n g e k o z e n u i t
■II l ï l i
U r 'P '
de b e k e n d e A R T I L - c o ll e c t ie .
W yers' A R T I L -c o lle c tie bestaat u it m et zo rg gekozen series ta p ijtw e e fse ls, bekledings- en d ecaratiestaffen. G eselecteerd u it een w e re ld w ijd aan bo d en gereserveerd voor a rch ite c te n en binnenhuisarchitecten die bijzo n d e re problem en hebben op te /ossen . S peciale A R T I L - t o o n zo/en te A m ste rd a m , N . Z. V o o rb u rg w a l 7 tel. 020-62424 en te R o tte rd a m Schiekade 34 tel. 0 10-84960
;0 è lf;v è « r ;^
behouden vaart met behulp van Wyers* Artil-coltectie
v ; v :
KL
in o co i' v ra e h t: - pa s s a c] i c rs sc h i p
„P R IN S
DER N E D E R L A N D E N " u i t g e r us t
met
een
d ire c t
o m k e e r b a r e , e n k e I w e r k e n cl e t vv c e t a k t
6
c y 1 i n cl e r
SMIT / BURMEISTER & WAIN d i e s e l in o t o r
L IC E N T IE H O U D E R S V O O R BURMEISTER & WAIN DIESELM O TO REN
S T E W A R T S L L O Y D S
AN D
A G E N TE N
V O O R
LTD.
H O LLA N D :
W B . D I E P E V E E N 8. C o . n v , ROTTERDAM
--------
AMSTERDAM
s
ij
tf
i
■,
S C H A K E L M A T E R I AAL IN S C H E E P S U I ï V O E R I N G 1
Voor de s e l e c t i e v e
b e ve ilig in g
van cl63 e l e c t r i s c h e installatie van het s.s. ROTTERDAM l e v e r d e n w i j alle h o o f d a u t o m a t e n .
Bovendien: groepsautomaten m a g n e e t schakelaars ko r ts lu itv as te sm e lt p a tr o n e n sme ltp a tr o on - sc he idi ngsschakelaars bi m e ta a l re l a i s
©
a u tom a a t 3 0 0 0 A
©
h e lb o o m s c h a k e la a r
©
s r n e ltp a tr o o n sch e i-
400
h e fb o o rn s c h a k e la a rs
A
g i e t i j z e r e n kas tenba tteri jen d in g s s c h a k e la a r
©
200 A
m ag n e e ts c h a k e la a r
200
A
Vraag uitvoerige documentatie
N E D E R L A N D S C H E P O S T B U S
1068
S I E M E N S
M A A T S C H A P P I J
■ ' s - G R A V E N H A G E
-
T E L E F O O N
A L L E E N V E R T E G E N W Q O R D I G I N G
S IE M E N S - S C H U C K E R T W E
RKE
18 38 50
V A N
A K T I E N G E S E L L S C H A F T
N. V.
i
MM
.
mmm mJf
•
R o b u u s t e const r uc t i e
•
Te c h n i s c h e p e r f e c t i e
;IC f/4 V
A
•
Ssoicitieklasse " B " a l s sta n d a a r d u i t v o e r i n g .
d ) I / 1! n e n k e I e e i g e n 5c h a p p e n v a n H A. N S A q ol i j k-
t;?i
draaistroom
machines
Electrom otorenbedrijf
met
b o v e si d i e 11 y,e e r k o r I e i e v e r f i j d e n ,
DE BILT I UTRECHT
S .S .
„ ROTTERDAM IN
DE
VAAR T
MET
KETELW ATERBEHAN D ELIN G A M E R O ID
VERDAM PERBEHANDEÜNG VOLLEDIGE AUTOMATISCHE VISCOSITE1TS REGELIN G MET DE VISCORATOR
eveneens voor • Ö K O LS E B E N A N D E L I N G
en
T A N K R E IN IG IN G
p tf» ;
*'p-,
VERKOOP- EN ADVIESBUREAU VOOR CHEMICALIËN VOOR SCHEEPVAART EN INDUSTRIE GROOTHANDELSGEBOUW B-7, ROTTERDAM TELEFOON 11 95 06 TELEX 21058 TELEGRAMMEN AMEROID - ROTTERDAM
'L IE B U N K E R S T A T IO N S
VOOR
DE
GROTE
V L I S S R O T T E
VAART
I N G E N R D A M
K I E L E R K A N A A L
Brunsbüttel koog - N ord A M S T E R D A M A N T W E R P E N G E N T
I
D E L F Z I J L
W'
f f w
Telegramadres Vltssingen en Rotterdam; P A M
O I L S T A T I
O
N
HONDERDEN METERS K O ST ELIJK K.V.T. T A P IJT w erden de
ve rw erkt
op
de
„ R O T T E R D A M ” , het n i e u w e
H o f l a n d - A m e r i k a - L ij r i.
t a p ijt e n
voor
b ijz o n d e re
De
o b je c t e n ,
fa p ijtso orte n : W a ld o r f- A s to r ia N .V .
de
N ijs
K . V . T . , s p e c ia lis t e n
M e u b e lfa b rie k
en
o n tw ik k e ld e n
in
v la g g e s c h i p het
h ie rv o o r
weven 2
van van
n ie u w e
R it z - t a p ijt.
te R o t t e r d a m
paste
d e z e to e
in :
T H E A T E R » E E T Z A A L 1e KLAS . R I T Z - C A R L T O N en
C
H.
E c k h a r i ’s M e u b e l f a b r i e k
Ie R o t t e r d a m
B IB LIO TH E E K * FORECOURT EN L U X E H U T T E N
in :
» KAARTKAMER T A P I J T WE V E R S
S I N D S
K O N IN KLIJKE VEREENIGDE TAPIJT FABRIEKEN N.V. - MOORDRECHT - DEVENTER - AMSTERDAM - G R O NING EN
17 9 7
- BRUSSEL
r , .
SC H I E T B A AN LAAN TELE FOO N
22
- ROTTERDAM
LEVERING SPRO G RAM M A
3 6842
G RÜTZ N ER ce n ir a Ie sme ertoestellen vo or diesel tn oto ren.
hulpwerktuigen er?
Ontlucht'ings- eri veiligheidsafsluiïers, v!l am roosters., van F. A. Sening, Hamburg, A SEN O axiac.it- en centrifugaal ventilatoren voor machinekamer en ruim ventilatie.
in s tr u m e n te n :
Verstuivers voor Sprinkler installaties, komplete brandbeveiligingssystemen van Norsk Sprinkler Co., Oslo. Speciale kastthermometers, model SïABIL, zoals geleverd voort.s.s. „ROTTERDAM". Glasthermometers voor a lle doeleinden. Bi metaal w ijzer thermometers voor uitlaatgassen van diesel motoren, Afsta nciswi j.zerther mom eters met kctpillaire leiding. Manometers en vakuummeters. Go! fkom pensa toren en scharnierende kompensa toren voor stoom leidingen, uitlaatgassen leidingen,
Handbediende
hydraulische transmissies voor seheepsf luiten
van Co wal Engineering
Co, Ltd.,
Gourock. m e ta le n .
DËVA kontinu zelfsmerend m etaal, zowel ruw als geheel bewerkt, voor alle soorten glijd la g e rin g e n . Zinkvrij alum inium brons in diverse legeringen, alsmede cupro-nickel van
N. C. Ashton
Ltd.,
Huddersfield.
VERTROUWEN IN HET FABRIKAAT ROEDER! D a t h a d d e n de H o i l a n d A r n e r i k a L ijn en d e Rotterdam sche
D roogdok
M ij. b ij het p la a tsen van d e o p d r a c h t op d e k e u k e n a p p a r a i u u r v o o r de „ R o tte rd a m ".
W ij
hebben
tro u w e n
zeer
d it
ver
op
p rijs
gesteld en het als e e n e e r b e s c h o u w d , alle eisen en wensen
van
re d e rij
en
w e r f t.a .v . de u i t v o e r i n g v a n de a p p a r a t e n te v e r v u lle n .
G e d e e lte d er keukens v a n de „ R o tte r d a m "
G E B R Ü D E R R O E D E R A.G., D A R M S T A D T ve rte g e n w o o rd ig d
d o o r: N .V .
voorheen R U H A A K
&
Co.
-
DEN
HAAG
l<
S P E C ! A l l !
I -
I
Teepo! Algemeen reinigingsm iddel
AI u m i n i u m st a t i e î r a p p e rt, g a ngwo ys, v lo tte n r a d a r rn asten, etc.
Atlas W o o d Preserver vo o r het conserveren van houten dekken
m m m
Ei eet r isc h e m e ga f00 ns e n l u ids p r e ek i r»st a 11a ties
ïiïflEö
C obra to u w te r vervanging v a n m a n illa tro sse n
Stalen statietrappen met zelfinstellende treden
SmEBMiilY Scheepsv u u rw e rk en ’l ij nw er pappa ra ten «AM
^
Navigatie lantaarns i n m o nt a g e- co nst r u c}»e
Scheepsfornuizen en keukeninstallaties
<®l Insedendodende rookpatronen
11 k Cl
J ASÏ’
Statief rap li eren D a vitlie re n H ijslieren
FUMITE S M O K E P E S T IC ID E S
V iïD hS
Lij nwer pap pa raten Sc heeps vuur w erk
Sc h u i m p Iast i c red d t n g 5vest e n
DERKS
Scheepsverven en -lakken
VAN D I J K ’S S C H E E P S U I T R U S T I N G E N N.V. G A N T E L S T R A A T 17.
-
R O T T E R D A M -8
-
T E L E F O O N 5465^4 (3 L I J N E N )
H e t
D .S .S .
9*R O T T E R D A M "
kan lijdens verblijf in de havens en hel v o l g e n v a n d e k u s t ro u te s, d e p Ia a Ise Ii j k e o f Ia n d e l i j k e T E L E V I S I E P R O G R A M M A ’ S
glashel der ont vangen door hel
A. DE HOOP TELEVISIE DISTRIBUTIE SYSTEEM 3 6 ontvangstkanafen voor diverse systemen, le ve rb a a r vo o r elke boordspanning. p
la
a
O n tw o rp e n
t
d o o r o n ze
t e c h n ic i.
v o o r o n t v a n g s t van alle ui terste g r e n z e n
n a a r m a& t
het w e r k i n g s g e b i e d
van
der b u i t en l a n d s e z e n d e r -
syst emen.
M achinaal
gesneden
gewenste vo rm
in e l k e
zoals schijven,
flenzen,
ringen,
schet s p l a t e n
volg ens
tekening
g é é n a fv a l
•
gé én o v e rb o d ig tra n s p o rt
•
gé én tijd v e rlie s voor
z o n d e r
v e rw is s e lin g
va n
a p p a ra te n
►
z o n d e r
v e ra n d e rin g
van
a n te n n e s ta rv d l
o n b e p e rk t
a a n ta l
m o n ito rs
e.d.
•
D erhalve
►
U :
UITERMATE VOORDELIG u l l e t r ’s
etaal jjy^ a afsclia# » # i< f t l . V . Prinsengracht 544 - Amsterdam - Tel. 67693 (4 lijnen) M A O A Z I . Ï N E N : A S T E K W E G - A M S T E H D A M - N O O l t D - T E L . «1937
N .V . T E C H N IS C H E H A N D E L M A A T S C H A P P IJ
A. DE HOOP S C H IE D AM SE D IJK 5 5 -5 9 TELEFO O N 1 1 9 4 7 0
RO TTERDAM POSTBUS 5 0 1 4
een groot schip een g ro te v e ra n tw o o rd in g
wÊÈÊm m I
.. BIJ D IT M O D E R N E V A R E N D E H O T E L D A T R U IM 2 0 0 0 M E N S E N O V E R DE O C E A N E N KAN V E R V O ER EN , K O M T D E V E I L I G H E I D E N H E T C O M F O R T V A N DE P A S S A G IE R S O P DE E E R S T E PLAATS. OM DEZE R E D E N E N EN TER V E R H O 6 IN 0 VAN DE SN ELH EID IS H E T B O V E N S T E D E E L V A N D E O P B O U W IN ALUMINIUM U IT Q E V O E R D . W IJ L E V E R D E N V O O R N E D E R L A N D S G R O O T S T E S C H IP DE BENODIGDE ALUMINIUM PL A T E N , PR O FIE L E N , KLINKNAGELS, E N Z . , G E S C H I K T V O O R V E E L J A R I G G E B R U I K EN GELEV ERD O N D E R KEUR VAN HET C LA SSIFICA TIEBU REAU L L O Y D 'S R E G IST E R O F SHIPPING. N A T U U R L I J K IS A L U M I N I U M H I E R D E J U I S T E M A T E R IA A L K E U Z E : LICHT, S T E R K EN C O R R O S IE BESTENDIG, DUS DUURZAAM! E 1=F I C I Ë N T B O U W E N LICHT M ATERIAA L A L U M I N I U M
N.V. NEDERLANDSCHE ALUMINIUM MAATSCHAPPIJ P O S T B U S 2 0 2 0 - T E L. 3 3 9 4 T E L E X 1 2 2 2 5 - LJ T R E C H "
x x v i rr
W ET BLAZEN VAN H O L TOT H A L W ij
leverden
voor de hotel-inrichting
HOL- bewoner
van het s.s. „ROTTERDAM11 36 koelinstallaties, de consumptie-ijs-machine en de hardings- en
Barthold Schwarz.
conservatorcabinets
KOBACH iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiii
Prometheus'
V
R OT T E R DAM
LJ
Voh
M ü n c H k a n s e -i^
H m «ol“a®
ONAZÖTE
"Pe v o la u t o m a t ischey roetblaasinstallsrfcie; vcor
S.S, 'ROTTKRRAM ge le ve rd
C L V P E ASÊTNT
B O S LA A M 6 " •
en
a ls
d r i j { m a t e r ia a l
voor
G e e n o n d e rh o u d s « e n c o n tr o le k o s te n ,
Ltd.
( s c h o t l a n d )
G R8M HO NP
P 6 N -H A A G *
R e d d in g b o te n
a n d e r e d r i j v e n d e t o e s t ei I e n .
VOOR. B E N E L U X £
F a .te O B E R T
c e lle n »eb o niet)
a ls v e r v a n g in g s m id d e l v o o r m e t a le n L v ic lit k a s t e n in
d öor.*
B L O W E R S
C tyP C B A N IC
{ geëxpandeerde
m
, . 3 5 3 0 3 5
S.G-. 0 ,0 6 4 . P e r m a n e n t d r ijf v e r m o g e n e n zee w a t e r b e s t e n d i g . O n a z o t e R e d d in g b o e ie n . 2 0 j a a r p r a k t ijk e r v a r i n g . Alleenvertegenwoordiging voor Nederland voor dr ijfvermogeri do ele in de ri:
A. K A K K M
fl. V .
K a r e l D o o r m a n la a n 8 9 , R ijs w i jk ( Z . H . ) , T c le f . 9 8 5 4 7 2
ng.
0
M M 'i
c. £ ïVD&
p H ' L
S© : :;T S T E - L '-
iC l
E 's S '
c
M h
f,K T
+ + -'-+ '
GOED
'\l 1J \ N tE U V -’ £
(u)ci) / /? ( /ï/
O n rv ’fttv TB
^ ^ W in g c n ) U D H V V ’i 1 * 2 1 ^ 6 £ |
w l
— , n
6V
t'lL +
*
’ 5',
o v k
AC •
*
' -
v^ i € £ ‘
rA = te s s = = Z o a ls t a l l o z e schepen o v e r a lle w e re ld z e e ë n is o o k N e d e r la n d s n ie u w e v la g g e s c h ip u i t g e r u s t m e t P h ilip s in s ta lla tie s en p r o d u k t e n v o o r ge lu id s v e r s te r k in g , f i l m p r o j e c t i e , in t e r n e c o m m u n ic a t i e , t e l e c o m m u n i c a t i e en v e r lic h t in g .
O n d e r meer w e r d op he t s.s. „ R o t t e r d a m ” ge ïn st all eer d: - jr
c om pl e te gel uid sv oo rz ie ni ng , w a a r o n d e r sc he e ps om ro ep - en muziekinstallatie.
- jr
volledige in r i c h t i n g van de gelu idsfilm -cab ine v o o r het t h ea te r .
-$r
V H F - ra d io - te le f o o n in s t a l la t ie v o o r 30 kanalen, ges c h ik t v o o r alle in te r na ti on al e freq uen tie-b an den .
★
com m u ni c a ti e- o nt v a ng er s .
PHILIPS B E D R I JF S A P P A R A T U U R N E D E R L A N D E in d h o v e n
n.v.
V G ra v e n hage
SAUNDERS MEMBRAAN AFSLUITERS van 1 /4 " t /m
14”
f^
De meest gebruikte m em braanafsiuiter
^
in scheepvaart cis industrie Huis t / m 6" v o o r
s c he ep v aa r t
van
smeedbaar
gi et i j zer D a a r b o v e n speciaal ver s t er k t e hui zen v an h o o g w a a r d ig gi et i j zer V o o r agressi eve vl oei st off en
hui?
met
eboni et -
voerïng
M iljo e n e n o v e r de g e h e l e w e r e l d in g e b r u ik v o o r : h e e t en k o u d w a t e r , z o e t e n z o u t k o e l w a t e r , pekel,
lucht,
brandgassen,
logen, geen pakkingbus
zuren, vruchtensappen,
geen lastig en tijdrovend inschuren van kleppen
spiritualiën,
m elk,
et c.
m em braanverwisseling m aakt de afsluiter w eer nieuw
Inplaats mei handw ielbesturing kan eveneens geleverd worden
Reserve onderdelen in alle b e la n grijke
met hydraulische , pneum atische en electrische besturing.
ter wereld v e rk rijg b a a r
Sp eci aal éÊ '
aanbevolen
kristalliserende
ii
voor
havens
traagstromende
of
v l o e i s t o f f en :
S o un d e r s m e m b r a a n a f s l u i t e r s t yp e „ K B ” me t r echt e doorsteekbare d oo rla at
mm.
Door
de l a g e
uitermate
weerstand
geschikt v o o r
is dit m o d e l b o v e n d i e n zuigleidingen.
Type KB
Vraagt
uitvoerige
documentatie
bij:
E R I K S
N . V
ALKMAAR TELEFOON 02200-5844 (5 LIJNEN) TELEX 31151 FILIAAL VLAARDING EN TELEFOON 01800-110466 EN 01898-4555 (2 LIJNEN) TELEX 21440
[Boeiend ais de z in
arbeid
en
i-'j-.
sa
w o r d t to t t e k e n ii
Cj Cs cl ! I
rm oQ (
S c h e e p s b o u w k u n d i g t e k e n a a r J. V a l k e n b u r g - r ee d s a c h t ja ar w e r k z a a m bi j d e Ro t t e r d a m s c h e [Droogdok M a a t s c h a p p i j - heeft m e e g e w e r k t a a n het s t u t t e n - en d r a g e r p l a n v a n d e „ R o t t e r d a m ’’. In z i jn p e r s o o n eert S h e l l al len di e b e t r o k k e n w a r e n ■- bij de b o u w op p a p i e r - en bi j de t a l l o z e o r g a n i s a t o r i s c h e , a d m i n i s t r a t i e v e en v o o r b e r e i d e n d e w e r k z a a m he d e n . L a s s e r A. L a g e n d i j k v e r t e g e n w o o r d i g t d e mac h i n e - b a n k w e r k e r s en b r a n d e r s , de p l a a t w e r k ers en s c h i l d e r s , d e e l e c t r i c i e n s en al di e a n d e r e n , di e v a n d e „ R o t t e r d a m " een w a a r achtig V L A G G E S C H I P hebben gemaakt. Aan g r o t e b e w o n d e r i n g v o o r d i t p r a c h t i g s t u k we r k , k o p p e l t S h e l l eeri w e l g e m e e n d „ v a n h a r t e ’ . M e j u f f r o u w T. K o e k k o e k - bij de H o l l a n d A m e ri k a Li jn als k i n d e rv e rz o rg s t e r w e r k z a a m g e w e e s t o p d e „ N i e u w A m s t e r d a m , g a a t nu o v e r op d e „ R o t t e r d a m " a l s s t e w a r d e s s . Z i j n e e m t d e g e l u k w e n s e n in o n t v a n g s t v oo r i ed e r e e n - v an h o o g t o t l a a g - di e o p de „ R o t t e r d a m " een n i e u w a r b e i d s t e r r e i n vi ndt . S h e l l w e n s t u al l en een „ g o e d e v a a r t ” '
D e s m e r i n g va n de
X X X IV
o
OK VOOR HET S.S. "ROTTERDAM” WERD EEN G RO O T DEEL VAN DE
V E ft L I C H T I N G S O R N A M E N T E
N
O N T W O R P E N EN V E R V A A R D IG D D O O R ;
A N V IA A L M E L O - B O R N E R B R O E K S E S T R A A T 25 8 TELEFOON
05490-2575
enorme sortering speciale maten Ook in zwaar materiaal. W at
S
vindt,
LJ elders niet zo gernakkclijk vindt
IJ
bij
ons. O p
onze
w e rf A sterw e g ligt een gew eldige h o e ve e l
X O % heid dikke
plaat, stuf ijzer,
proliclijzer,
strippen, pijpen en veie andere materialen.
ƒ ’n goed schip
A lle s o n g e b ru ik t en tegen p rijz e n o n d e r t niveau van de algemene ijz e rh a n d e l!
IJ bent cr van bark trcliann.
& ta a S
a a isch a p p ij I, V* Prin.sciitfmclit 544 - Amsterdam - 'fel. 67695 f 4 lijn e n ) M A G A Z I . I N I Ï N ; A S T K R W M i - A M S T I i l t D A M - N O O l i l ) - T l : ! i .. 6 1 W 7
' • Y V l ' i'
/
ir
!
'
‘i .V'
-
'
,
' ' l 11 ' - v
z ijn M ti'K ’li
W W S W *tW *'1
S E C U R É
C/\Sv ^
' « ’l i ’"'1
^ H
' A
j
I
V , ! 1 :
, M'
jo jy iU in
^ A B I^
P r o m e n a d e d e k ra m e n
$ A R I$
Bronzen
5 ftW l5
S tirru p
en
li c h t m e t a l e n
p ivoted
puien
p a trijsp o o rte n
m o d e r n e
v lo e r e n
Ook in het ss "R o tte rd a m ” het nieuwe vlaggeschip van de Holland A m e rika Lijn, zijn
krom m enie-tloeren toegepast, n.l. 2 2 5 0 m 2 M a rm o le u m .
lin o le um
eolow irty® p la s tic -a s b e s t tegels zijn in hoge m ate bestand tegen o lië n , vetten, zu re n en vele a n d e re c h e m ic a lië n ; d a a rd o o r zeer g e sch ikt vo o r o.a. bars, keukens, g angen enz. In 2 0 fraaie c o m b in a tie kle u re n
g e e ft p a s s a g ie r s - en d i e n s t r u i m t e n een b l ijv e n d v e r z o r g d a a n z i e n ; ■
v ra a g t s le c h ts w e in ig
onderhoud;
■
is g e l u i d d e m p e n d
is o le re n d ;
is g e m a k k e l i j k
en
t e l e g g e n ( o o k a l s d e c o r a t i e v e v l o e r i n t w e e of m e e r k l e u r e n )
ia is v e e r k r a c h t i g e n s t r o e f ; B
h e e ft k le u re n
II
is r e u k l o o s e n t r o p e n v a s t ;
b ie d t ke u z e u it m e e r d a n
c o lo rlte
door-en-door;
1 0 0 k le u re n
c u m a ro n h a rs tegels in vele g e m a rm e rd e tin te n en c o m b in a tie k le u re n .
en s c h a k e rin g e n .
lin o le u m k
r
o
m
m
e
n
i
e
d u u rx a a m d o e lm a tig
d e c o r a tie f
V raag nadere in lic h tin g e n aan onze afd, T e c h n is c h e Adviezen (lel. 0 2 9 8 0 - 8 1 9 4 1 )
I NATUUR h e e f t de z e e h o n d vart ’ v i n n e n ' v o o r z i e n , w a a r m e d e hij zijn e v e n w ic h t kan bew aren
DENNY-BRÖWN heeft, de ’R O T T £ R D A MP uitgeriist met vinnen, w a a rm e d e zij in staat is: S L IN G E R E N TE G EN TE G A A N S N E L H E I D T E H A M Dl I A V E N IN R U W E ZEE T I J D S C H E M A A A N TE. H O U D E N C O M F O R T V A N P A S S A G IE R S EN B E ivl A N N [ N G T E ISE VO R D E R E N
DENNY-BRO W N
STABILISERS
EN OP
MEER
OAN
ZIJN
AANGEBRACHT
200
SCHEPEN
Ontwerper & fabrikant —
VAN
DE
’ROTTERDAM'
16 NATIES
Schee ps bo iivvk u n d i ge
B R O W N .BROS, & C O . LTD . Edinburgh
OP
W IL L IA M D E N N Y & B R O S . .LTD..
Schotland
Dum barton
—
Schotland
Ä n torn a t i se h e best u r i n gs-a p para tuu r
.MIJ IR H E A D & C O . LTD . Bcekcnham
THE
—
Engeland
D E N f i ï - B R O W H
MEER
SHIP
S T A B I L I S E R
DAN STOOMKETELS in
N e d e rla n d ,
w a a rva n
6 0 s ch e e ps ke te ls ,
w e r d e n d o o r ons, sinds 1 9 3 5 , v o o r z i e n v a n e en
automatische ketelregeling fa b rik a a t JAMES G O R D O N & C O . L T D . S tanrnore. H i e r o n d e r z i j n d e s t o o m k e t e ls v a n het s.s. " N I E U W A M S T E R D A M " ( in 1 9 3 9 ) en v a n het s.s. " R O T T E R D A M ” v a n d e EI.A.L .
HOLLANDSCH
IN G E N IE U R S B U R E A U
L U I K S E S T R A A T 23 DEN
meetinstrumenten en reyelapparciluur a.b. van S.S. Rotterdam"
H AAG
ÜBEL
PERSTA
VOOR BETERE
Sm eedstalen afsluiters
D E W E R S Scheepsappendages G ESTRA
A P P E N D A G E S AMSTERDAM
—
Condensom aten
S IS T O
M em braanafsluiters
EO
Pijpverbindingen
ROTTERDAM
P .H . Kade 134
M a rin ie rs w e g 33
—
T e le fo o n 114270 T e le x 22180
T e le fo o n 220515 (7 lijn e n ) T e le x 12180
.......... .............— ;;r -
.......... .............. ..............
l!t
Alle dekwerktuigen, alsmede de dekkraan, voor het s.s. „Rotterdam”, werden geleverd door FI GEE - HAARLEM - HOLL AND
Lin iiiiiiit iii I1IIIIIIIH m i n i m u m
F l
IE
HAARLEM
HOLLAND
m in
mm
.....
im iin iiiiiin i|
V ER ZIH KER IJ G .
C
L
E
M
E
N
T
S
&
Z
n
.
N
. V
.
I
Î A L B L A S S E R D A M
I
I TEL.
j
641
(K -1 8 5 9 )
iiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiniiiiniuMiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiuiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiHnMiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiMiiiiniiiiiiiiiiiimiHin
oals ook op het s.s. Statendam w erd op het s.s. R O T T E R D A M der H olland-Am erika Lijn voor wand- en m eubelbekleding in de sociale ruim ten op grote schaal en in alle hutten U I T S L U I T E N D
toegepast
V Y N ID E regd.
p r o d u c t van I.C .I. (H Y D E ) Li mi t ed
L.
T R O S T WESTZEEDIJK TELEFOON
& 497
CO. -
N .V .
ROTTERDAM-6
K 1 8 00-5 678 9
(5
l i j nen)
H E T M ERK M ET W ERELDREPUTATIE!
A B S O L U T E BE D Rij F S Z E K E R H El D dus
GEEN S T A G N A T I E S UITERSTE V E I L I G H E I D ÜEI-N
RIS IC O’S
V a n d a a r o o k op het D .S .S . ’ ’ R O T T E R D A M ”
’’BESTOBELL”
een u i t g e b r e id e c o lle c tie H O B A R T M A C H I N E S !
ASBESTPRODUKTEN s t o p b u s p a k k i n g en p a k k i n g p l a t e n
O o k h i e r g a v e n de u i t m u n t e n d e k w a l i t e i t , p r i m a s e rv ic e en l a n g e l e v e n s d u u r v a n het H O B A R T P R O D U C T de d o o r s l a g e v e n a l s o p ve le a n d e r e schepe n d e r H o l l a n d A m e r i k a L i j n , K o n , Pa ke lv a a r t M i j . , Stv. M i j . ’ ’ N e d e r l a n d " , K o n . M a r i n e , K o n . N e d . S t o o m b o o t M i j , R o t te r d , L lo y d , a t o o m d u i k b o t e n ’ ’ N a u t i l u s ’’ en " S k a t e ” e n bij h o n d e r d e n r e d e r i j e n in b i n n e n - en b u i t e n l a n d .
a f s lu it e rs en a p p e n d a g e s d r i j f r i e m e n en v - s n a r e n sla n g e n
&
Voorwaar: H O B A R T bevaart alle z e e ë n !
’’ D A RLIN G TO N ”
H O B A R T N .V .
IS O L A T I E M A T E R I A L E N
G U S T O W E G 45
—-
R O T T E R D A M -7
K om buis- en pant ry macht nes
—-
—
TEL, 0 1 8 0 0 -6 4 9 6 S
Vaa taf w asm a chines enz»
8 5 "/o m a g n e s ia d e x t r a m i te c a l c i u m s ilic a te
I
’ ’O N A Z O T E ” G E Ë X P A N D E E R D E B O N IE T
K * M A C -L E A M Jr,
is o l a t i e m a t e r i a a l v o o r k o e l l e i d i n g e n en - in s ta lla t ie s
F IN E E R IM P O R T ■
’’ F O S T E R - B A I L E Y ” R E DU C E E R V E N T IE L E N
c t- le t a c lr e ó
a o o r } in e e r
U itg e b r e id e s o r te r in g
De uitvoering
in E xo te n
van a lle v o o rko m e n d e
thermische isolatiewerken
11SI IU I! II 111 I I! 11111II l i l I K
JAC O B CATSSTRAAT 1 13- 115 ROTTERDAM TELEFO ON 88508 - 40735
(K 10 ) Geassocieerd met B E L L ’S A S B E S T O S A M D
E N G IN E E R IN G
SLO U G H , BUCKS, EN G LA N D
LTD,
M eer
c la n e n
450 s c Ita k e lL * c o n t r o l e - p u n t e n
zullen de radiotelegrafisten b es pelen om de „ R o t t e r d a m ” elk soort r a d i o v e r b i n d i n g over elke afstand
te geven.
T e n e i n d e zeker te zijn v an goede r a d i o v e r b i n d i n g e n , des kundige
bedi en ing en „ w o r l d - w i d e ' ’ service,
wer d
de
i nr ic hti ng en installatie v a n het radi ostat ion o p g e dr a g e n a an R a d i o - H o l l a n d n .v
D ez e m a a t s ch ap p ij levert voor alle schepen, of:' dit nu een. passagier- o f een vr achts chi p, een s up er t ank e r o f een sleepboot, een coaster o f een R i j n s c h i p betreft, cle meest geschikte r a di o c o mm u n i c a t i e - en n a v i g a t i e - a p p a r a t u u r .
R A D I O
- H O
L L A M
K e i z e r s g r a c h t 562 T e l . 6 4 2 4 2 E e k h o u ts tra a t 2 Tel.
77900
D
DOW
AM STERDAM ROTTERDAM
G E M E R A T O R E N D
ë
K V ¥ L : f i K T U i G E SM
en bijbehorende A P P A R A T E N
voo r het d.s.s. "R O T T ER D A M ” ’ ':
werden v e r v a a r d i g d door
'
' ......
i M I '
SLIKKERVEER
N .V .
V /H
E L E C T R O T E C H N IS C H E
W IL L E M
Ml SLIKKERVEER
IN D U S T R IE
S M IT & C O . - S L IK K E R V E E R
O O K OP DE „ R O Ï T I R D A M ” EEN
W A S S E R IJ «INSTALLATIE VAN
N A.
PRONK & ZONEN’S
3
MACHINEFABRIEK N.V. ROTTERDAM
XI JI I
-
C E IN T U U R B A A N
34
-
TELEFOON
40278-44501
■
AMERIKA -NEDERLAND
F V N H O U TA M S TE R D A M -C
WEKELIJKSE AANVOER PER: HOLLAMD-AMERIKA LUW tU K .l.M . ONZE
N IE U W E H E M W E G 1 -6 jy
|
T E L . 627 81
•%,
UNITED-STATES
DEKT
O H tt
IMPORT
-jiSf Een g o e d e t ip v o o r e ik e in k o o p - a fd e iir t g : W ij le v e r e n a lle A m e r ik a a n s e Z e k e rin g e n , Fuses a n d
(1 5 L I J N E N )
Links, S topcontacten, Telefoons en o n d e rd e le n , S ch a ke la a rs, A m e rika a n se z a k la n ta a rn s , a lle so o rte n , w a te rd ic h t en g a sd ich t m et c e rtific a a t en v o lle g a ra n tie , enz. enz. u it v o o rra a d o f b in n e n acht da g en . Belt U ons even o p , v o o r scherpe p rijze n en directe le v e rin g ?
Y ;< i\W ,
EXPORT .HAAR DE
U profiteert hierdoor van onze lage inkoopsprijs
HARDHOUT FI J N H O U T
h e t s.s. R O T T E R D A M w o r d e n v e le m aterialen u it onze p r o d u k t h g e b r u ik t , v o o r a l w a n n e e r h ie ra a n h o g e e is e n g e s t e l d worden. Op
F IN E E R .
TRIPLEX BOARD Jr
PLASTIC PLAA T
voor de
Onze speciaal vooi* Schepen vervaardi-gde GLOEILAMPEN, a ijn uiterst zuinig, m axim aal licht vei*mogen frilbesfendtcj, alle moge lijke soorten uit voorraad leverbaar. EXTRA HOGE KORTINGEN franco magazijn — fra n co schip (op vele schepen in gebruik)
V I nRn rir-*y)
£ > c k e & p ó b o u w T H E R M O M E T E R S Er z ijn v e le s o o rte n th e rm o m e te rs , v e le m e rk e n e n n a m e n . W i ] o n d e r s c h e id e n e c h te r m a a r 2 s o o rte n : t , n ,l. p r im a „P re c is io n -T h e rm a m e te rs " v a n a lle r h o o g s t * k la s s e m a t e r ia le n v e r v a a r d ig d d o o r in d e to p -k la s s e g e r o u tin e e rd e v a k m e n s e n ; 2„ h e t g o e d k o p e s o o r t, d a t w ï j a ls w a a r d e lo o s v o o r d e S c h e e p v a a r t b e s c h o u w e n ,, o fs c h o o n o o k h ie r v a n d ik w ijls c.le p r ijz e n n o g h o o g z ijn . W ij le v e re n u it v o o r r a a d o f o p z e e r k o r t e 0 R u im thermometers te rm ijn de e c h te „Precislons-Thermo• K o e lw a te r th e rm o m e te rs m e te r s" teg e n fel c o n c u r r e r e n d e p r ij z e n , _ , nog la g e r da:n U v o o r d e w a a r d e la ze il Uitlaatgassen thermometers s o orf b e l a a lt,
Scheepsbouw materiaal met keur pijpen flenzen fittings blank- en
automatenstaal
„ M O R G A N I T E ” K O O L B O R S T E L S e. a . m e r k e n O n z e r u im e e r v a r in g o p e e n o n te lb a a r a a n t a l s c h e p e n , g e r e g e ld e liever in g e n v o o r e e n g r o te v e rs c h e id e n h e id v a n m o to r e n , d y n a m o 's , g e n e r a to rs , w in c h e s , e nz. 2 0 w e i N e d e rla n d s , D u its , E n g e ls , Z w e e d s a ls A m e r ik a a n s f a b r ik a a t , d o c h v ó ó r a l o n s d ire c t p e r s o o n lijk c o n ta c t e n x p e r i e nee- e x c h a n g e " me t te r de 9 e g e r o u tin e e r d e v ctk m e n se n , H .H . In s p e c te u rs e n H o o fd - W e r k tu ig k u n d ig e n , C h e f E le c tric ïe n s e n a c in de t o p s ta a n d e V a k lie d e n , h e e ft o n s g e te e rd d a t : ] . E x p e rim e n te r e n m e t v e te s o o rte n k o o lb o rs te ls , s le c h ts n a r ig h e id kc in v e ro o rz a k e n . 2. Een g o e d k o p e k o o l b o r s te l m e e s ta l w a a r d e loos. is e n in w e r k e lijk h e id p e p e r d u u r m o e t z ijn , d o o r s n e lle re s lijta g e v a n d e d y n a m o o f g e n e r a t o r e n h e t s le c h te re n d e m e n t, O p c ir c a 3 5 0 S ch e p e n va n d e H .A .L ., K .R .iL , M ij. N e d e r la n d , V ,N .5 . e n z ., e n z . w o r d e n onze b o rs te ls g e b r u ik t . S p e c ia le v o o r s c h r ifte n e n s o o r te n v o o r ta n k e rs .
,,e
A L L E S O O R T E N BREED B H D1EPSTRALERS
DIKEMÜ & CHABOT Ro SIe rel a m
—
H ee m r aa dssi ng e I 147
—
ï eief oo n 010 -• 56 660
A m 5! e r d a m
—
Prins hl e ncl r i k kad e 4 8
—
le le loon 0 2(...)■■11 ^ 011
V
W a te r d ic h t,, z w a a r v e rs te r k te c o n s tru c tie , 1 2 m m d ik , z w a r e ijz e r e n p la a t , m e t v i j f o r ig in e le A m e rik a a n s e d ie p v e rz o n k e n f it t in g e n . O n v e r w o e s t b a a r s te rk . B ij g r o te r e a fn a m e s p e c ia le k o r t in g . U it ru im e e r v a r in g : g a a n ja r e n la n g m e e ,
GROOTHANDELSONDERNEMING
„LE
RENQVA”
ROTTERDAM — STATENWEG tó 9 b TEL. 82777-82778-82779 (0-10) — Na 6 uur 45222
H E T T.S .S . „R O T T E R D A M ”
BE
L A V A L
SÄL»
IM O
W ERD
U ITG ER U ST M ET:
separatoren voor hef reinigen van turbine-olie
Log in s ta lla tie voor a a n w ijz in g van v a a rt en afstand
schroefpom pen voor b ra nd stof- en smeerolie
iü i
N
Zeewater verdam pers vo or kefelvoeding- en d rin k w a te r
GRISCOMS
R U SSELL
1
K O O P M A N & CO.
B j
T E C H N IS C H E
fH
STADHOUDERSKADE
EV/
Y
O RK -
BAG H D A D
-
H A N D E L -M A A T S C H A P P IJ 6
-
PARAMARI BO
N.V.
AMSTERDAM
-
TE H E RAM
D E M A C -
-
SI N G A PO RE -
B ti U S SE L
HIJS WERKTUIG EN
h o n d e rd d u iz e n d -v o u d ig
hun g ro te b e tr o u w b a a rh e id
en k w a l i
teit b e w e z e n . H e l u i t g e b r e i d e p r o g r a m m a v a n d e g r o o t s te h e f w e r k t u i g e n f o b r i e k v a n E u r o p a b e v a t n a a s l e l e k t r o t a k e l s in ve rs c h ille n d e u i t v o e r i n g e n en c a p a c it e it e n
o. a. o o k r o b u u s t e
m o b ie le kra n e n e n g rijp e rs. V o o r l i e t o p l o s s e n v a n t r a n s p o r t p r o b l e m e n s t e ll e n w i j o n z e j a r e n l a n g e e r v a r i n g g a a r n e , g e h e e l v r i j b l i j v e n d , te U w e r b e s c h i k k i n g N
V
H A N D E L S - E N
I N G E N I E U R S B U R E A U
W . B. V A N fru ilw e q
2-10, D E N H A A G . Tel
DEN BERG 6140.11 (7 l i j n e n )
• Telex
llfil
7 9
B E LA N G R IJK E D A T A
10
ALG E M E N E
V e rd a mp e rr.uim Elektrisch e cen tra ie S ta b ilisator- en luchtbehandelingsru\rn KoeI" en vriesmcichinekamer
BE S C H R IJV IN G
12
H O O F D L IJ N E N
13
C O N S T R U C T IE
VAN
HET O N T W E R P 51
Romp Bovenbouw Alum inium
15
W'Cfrmfeboians G es.1o/en v o eclin gsyst eern V oe clin g wo terb eh a nde iing Hoofdsfo o mleid in ge. n Lage clr u ksf oom leid i ng Koud en warm zoetwater l Jsvva t ersysf eern Z o ei wa $w at ersys t eem W atervoorziening van de zwembaden Sanitaire pijpteiding Rio o l v/a te r in sta Hat ie Dek was- en brand.bfusinr ich fing
B E V E IL IG IN G Wcf te rd i ch te in d e Iin g Bra nd b esch e r m i ng
16
R U IM TE N V O O R A L G E M E E N GEB RUIK H o o fd t ra p pen fi u is met ye st i feu Ies Zwem bad Eetzalen Auditorium Lounge en O cean Bar i i h ra ry , toerist enk fa sse Club room Café de la Paix, Veranda, trappenhuis Rilz-Carlton op het prom enadedek Rookzaal, Tropic Bar, C ardroom , Forecourt L ib ra ry, le klasse Am bassador K in cl erspeelka rn er Sun room Skyroom Promenades en Sportelekken Affci.ntic Promenade Kapsalons
30
H UT TE N V O O R
53
63
DE PA SSAG IERS
HOTELBEDRIJF
VERBLIJVE N V O O R
DE B E M A N N I N G
Hutten van de officieren Messe oom officieren Hutten van de overige bem anning Toiletruimten Messraoms Messrooms van de stewardessen
38
L U C H T B E H A N D E L I N G EN M E C H A N I S C H E VENTILATIE
69
TELEVISIE
42
C O M M A N D O -B R U G
43
RA D I O - 1N STA LLA T I E
44
R E D D IN G B O TE N
EN D A V IT S
Rede//ng bof en Cruise-tenders Davits
46
70
NOODGENERATOR
71
ELEKTRISCHE INSTALLATIE S/roomsoorfen 5 tro om voo rzi e n /ng Hoofdgeneratoren Hoofdsch o kelb o rd Selectiviteit Nood scha keibo r cl 440 V Gelijkstroom schakelbord 220 V Hulpschakelborden en verdeelkasten Motoren en starters A ard f ou ts ig na Ieri ng Installaties
76
KOELINSTALLATIES
77
VERSLAG V A N
48
ST A B ILIS A T O R E N
49
LIFTEN
49
B E S C H R IJ V IN G M A C H I N E K A M E R S Algemeen Assen tun nel
DE B O U W
Voorbereiding Bouw op de helling De tewaterlating De afbouw D e tech n isch & p r o efto chf
D E K W E R K T U IG E N Ankergerei Stuurma chine Kaapstander} La ad gerei
T URBO G ENERATO REN T urbines Condensors Tandwielkast Generatoren
Toe ge pas te a i rcon cl itïo n in g syst erne n Ta e g e p asfe u ifb la asvoorzie n in gen C entrale a ircon d itio n in g a p p a ra tu u r De mechanische v e n t i laf ie - in sta Ha ti e Koel- en verwarmtngsinsfcilfcities 41
STOOMK ETELS Ketels O verver hitters Economisers Luchtverhitters O mkasfing Appendages V entilatoren Roef blazers Branders O liedrukregelaar Ver b ra n dingsregel in g
Civiele Dienst Keukens Eetzalen Wasserij D rukkerij Medische diensf
36
HO O FD TURBINES EN T A N D W IE L K A S T E N Algemeen HD voor uift ur b in es MD vooruitturbines HD a ch ter uittu rb "mes LD turbines Condensors N ood ve rb i nd i ng sp ijpe n Tandwielkasten M aterialen Sm eer- en rege io li esyst eem Gewichten
Luxe hutten 7e klasse hutten To erist enk la sse h uiten 32
LEIDIN GSYSTEMEN
91
DE OFFICIËLE PROEFTOCHT Aanfcomsf Vorstelijk Paar Rondgang over het schip Vtagwisseling in volle zee Ambassadeurs maken hun opwachting Rede van ir, K. van der Pols Rede va n de h e e r 'W. H. cle M o nchy Terug in de thuishaven
Z.K.H. Prins Bernhard,
IN LE ID IN G
H e t dss.
ROTTERDAM
is o p
donderdag
3
g e re g e ld :
Er w e r d
een sp e c ia le
n a a m lo z e
Er k w a m
h yp o th e ca ire
z e k e r h e id
te n
laste
s e p te m b e r 1959 v o o r zijn eerste reis u it d e
vennoo tsch a p
o p g e r ic h t , d e N . V . M a i ls c h ip
v an het schip; d e H o l l a n d - A m e r i k a Lijn zou
h a v e n van R o tte rd a m v e r t r o k k e n . H e t schip
, , R o t t e r d a m " , w a a r v a n het g e h e l e a a n d e l e n
ge e n b o r g zijn v o o r d e z e k e r h e i d . De k re
b e h o o r t tot de v l o o t v a n d e N e d e r l a n d s c h -
k a p ita a l
d ie t e n z o u d e n ee n r e n te d r a g e n v a n A 'h % .
A m erikaansche
kwam
S toom vaart
H o l l a n d - A m e r i k a Lijn,
de
1 0 0 .0 0 0 , -
in
het
b e z it
H o lila n d - A m e r ik a Lijn.
Voor
De
H o l l a n d - A m e r i k a Lijn
zou
de
d ir e c t ie
ƒ 2 0 . 0 0 0 . 0 0 0 , — o n t v in g de n ie u w e N .V . een
v o e re n va n d e N . V . M a i ls c h ip „ R o t t e r d a m " .
D e Ro tte rd a m sche D r o o g d o k M a a t s c h a p p i j .
k r e d i e t v a n d e M a a t s c h a p p i j t o t F in a n c ie r in g
De h ie r in het k o r t b e s ch re ve n r e g e l i n g wa s
H e t t o ts ta n d k o m e n v a n d it schip h o u d t v e r
van
het
b a n d met het v e rlie s v a n d e o u d e S T A T E N
b a r ik ) . H i e r b ij g o l d de b e p a l i n g , d a t in het
lin g e n
D A M , w e lk schip in mei 1 9 4 0 d o o r o o r l o g s
gevcil v a n t e g e n v a l l e n d e e x p l o i t a t i e vcin het
r e g e r in g s w e g e
g e w e l d v e r b r a n d is. Nci h e t herstel v a n de
schip d e r e n t e en a flo s s in g van d i t k r e d ie t
in te rd e p a rte m e n ta le
v r e d e k w a m e n in 1 9 4 5 d e p l a n n e n v o o r de
zouden
s e p t e m b e r 1 9 5 5 w e r d h e t f in a n c i e r i n g s p l a n
om deze
oude
is g e b o u w d
van
ƒ
door
dag
en
M a a ts c h a p p ij,
vcin
STATENDAM
te
doen
het
N a tio n a a l
kunnen
Herstel
worden
N .V .
(H e rs te l-
opgeschort;
op
g ro n d va n de W e t op de M a te rië le O o r lo g s
r e s u lt a a t
va n
tussen
u it v o e r ig e
de
onderhande-
d e e lh e b b e n d e n .
was
h ie rt o e
eert
V an
s p e c ia le
commissie g e v o r m d ,
in
d o o r d e r e g e r in g g o e d g e k e u r d .
v e r v a n g e n d o o r ee n n ie u w passcig ie rs schip .
schaden
H ie r v a n w e r d e n v e r s c h il le n d e studies en o n t
g a rant
w e r p e n g e m a a k t . In 1 9 5 4 w e r d e e n d e f i n i
Twee
t i e f plein u it g e w e r k t , w a a r n a o p 2 6 o k t o b e r
w erden
1955
het c o n t ra c t
het
a a n de N .V . M ails c h ip „R o tte r d a m " v e rleend.
de N e d e r l a n d s c h - A m e r i k a a n s c h e S t o o m v a a r t
sc hip
werd
z ou
De r e s t e r e n d e ƒ 3 0 . 0 0 0 . 0 0 0 , —
M a a t s c h a p p i j , H o l l a n d - A m e r i k a Lijn, is v o o r t -
voor de
ge teke n d .
De
bouw
van
b o u w p rijs
toen ongeveer ƒ1 0 0 . 0 0 0 . 0 0 0 , —
b e dragen.
De f in a n c ie r in g v a n d e b o u w w a s als v o l g t
H g.
Hut i o r r e i n
van
de
zou z ijn
de
tegenover
k red ie te n door
de
H e rs te lb a n k
n o rm a le
r e g e r in g
van
de elk
voor
dit
k r e d ie t
H e r s te lb a n k . ƒ2 5 .00 0 .0 0 0 » —
H o l l a n d - A m e r i k a Lijn
als
c/o H o l l a n d - A m n r i k a Lijn a a n de W ilh e ln ü n a kad e .
z e lf
w erden d o o r
aa n vulle nd
v o o rw a a rd e n
kred ie t
g e fou rn e e rd .
De n ie u w e R O T T E R D A M z o u h e t v i j f d e schip v an
op
d ie
naani
w orden.
Het
e e rs te
schip
van de c o m m a n d ita ire v e n n o o ts c h a p
Plate,
Reuchlin & Co. — w a a r u i t op 18 a p r i l 1873
gekomen DAM..
—
was
eveneens
Dit sch ip w a s
in
1871
ee n
ROTTER
gebouwd
te
R e n fre w in
S c h o t la n d ;
het
1700
b rt ,
z o n d e r e n ig e eisen in z a k e g e r i e f o f p r i v a c y
Bij
h a d e e n l aadv er mogen v a n 1 3 0 0 t o n en een
mat
d e reis n a a r d e n ie u w e w e r e l d m a a k te n om
RO TTER DAM is de R.D.M. v o o r t d u r e n d n a u w
w a t e r v e r p la a t s i n g v an 2 5 5 5 t o n ; d e m a c h in e
de
p la n n e n
voor
van
de
zich d a a r een n ie u w e to e k om s t te b o u w e n .
b e trokken
In de d r u k s t e j a r e n w e r d e n 1 a 1 V:i m iljo e n
D A M was gebouw d
m ach in e . De s n e lh e id b e d r o e g
l a n d v e r h u iz e r s p e r j a a r o v e r de o c e a a n v e r
d e ROTTERDAM w e r d — t o e v a l l i g — b o u w -
v o e rd .
n u m m e r 300.
Het
schip
stran d d e
1883
in
op
de
Zee
—
D e z e v ie r d e
ROTTERDAM, wa s
De
bouw
v/as een 70 0 ip k t an dem comp ou nd zui ger'iOVi k n o o p .
geweest.
de
N I E U W AM STER
als b o u w n u r n m e r 2 0 0 ;
honden p la a t.
o v e rig e n s b ij p a s s a g ie r s d ie r e g e lm a t ig de
De R.D.M . is va n o u d s v o o r n a m e l i j k r e p a r a t i e
De t w e e d e ROTTE RDAM, van 3 3 2 9 b rt , w a s
A t la n t is c h e O c e a a n
b e d r i j f . In 1902 is d it b e d r i j f als z o d a n i g o p
in 1 878 g e b o u w d
schip
Bel last.
Na
bij
eerst
H a rla n d
als
zijn
ru s tig e
sfeer en c o m f o r t ; in
het
h u id ig e
te rre in
in
b e s c h e id e n
g ro o t t e
z e e g a n g was h e t nie t al te o n g e m a k k e lijk .
o p gezet,
g e v a r e n te h e b b e n , k w a m het in 1 8 8 6 v o o r
In 1 9 3 9 w e r d h e t g e s lo o p t in d e W a a l h a v e n
g e b re id .
de H o ila n c i- A m e rik c i Lijn in d e v a a r t o n d e r
te R o tte rd a m .
Echter is r e p a r a t ie van ze e s ch e p e n e en zeer
de ria a m
O p v a l l e n d is d a t v r o e g e r in kle in e sch epen
w is s e lv a llig e
m é é r p a s s a g ie r s v e r v o e r d w e r d e n clan t e g e n
sterk w is se le n d e b e d r i j f s b e z e t t i n g
w o o r d i g in g r o t e r e sc hepen. H a d d e vie r d e
is. O m een r e g e lm a t ig e b e z e t t in g te ku n n en
ROTTERDAM.
Ëdam h e rn o e m d en in De d e r d e
British
om
Em p ir e
bij
de
& W o l f t te
o v e rs ta k e n een g e w ild
Het w e r d
W o lff
te
gebouwd
Belfa st,
het
zich
b e d r ijv i g h e id ,
sterk
u it
w a a rm ede
een
g e m o e id
RO T TER DAM v a n 2 4 .1 4 8 b r t a c c o m m o d a t i e
h a n d h a v e n , is reeds in 1 905 m et h e t b o u w e n
Het was
v o o r 2 8 0 0 p a ssa giers, cle v i j f d e RO TTERDAM
van
82 0 0 b rt g r o o t en w e r d la t e r v e r k o c h t a a n
v a n 3 8 . 6 4 5 b r t b ie d t p la a t s a a n slechts 1456
r e p a r a t i e en de b o u w van schepen s a m e n
een Deense r e d e r ij.
p a ss a giers. H ie r u it b l i j k t d a t v o o r d e h e d e n
g e g a a n , w a a r b i j e c h te r d e r e p a r a t i e steeds
De v ie r d e ROTTE RDAM, eve n ee n s g e b o u w d
daagse
o p d e eerste p la a ts is g e b le v e n . O m
bij
b e m a n n in g
het schip in d ie n s t g e s te ld .
H a rlc in d
1908
&
in d e
2 4 .1 4 8
W o lff
v a a rt .
b rt ;
te
Belfast,
kwam
Dit w a s ee n
a a n v a n k e lijk
In
h e e ft
1897
w e rd
&
1895
1 8 9 7 g e s lo o p t .
RO TTERDAM v/as o o k
H a rla n d
in
a lle n g s
in
schip v a n
was
het
p a s s a g ie r —
—
en
meer
m ed e
r u im te
voor
aan
de
b o o rd
b e s c h i k b a a r is d a n v r o e g e r het g e v a l was.
qua
sch epen
begonnen.
Sin d sd ie n
zijn
de
voor
r e p a r a t i e v o lle d ig u it g e ru s t te zijn , h e e ft de R.D.M. o.a. een u it g e b r e id e en m o d e r n in g e r ic h t e m a c h in e f a b r i e k en een g r o f s m e d e
g r o o t t e het v i j f d e schip v a n d e w e r e l d . Het
Voor
M aa t
rij. D a a r deze w e r k p l a a t s e n v o o r r e p a r a t ie -
had
17
s c h a p p i j wa s d e b o u w v a n de ROTTERDAM
w e r k n ie t steeds g e h e e l in b e d r i j f z ijn , w o r d t
p a ss a g ie rs ,
v a n g r o o t b e l a n g . In d e ja r e n 1936 t o t 1 9 3 8
h ie r o o k veel w e rk v o o r d e r d e n u it g e v o e r d ,
te w e te n 3 0 0 iri d e eers te kla sse , 4 0 0 in d e
is
N IE U W
zo a ls her ve rric h te n van z w a a r s m e e d w e r k ,
t w e e d e klasse en 2 1 0 0 in d e d e r d e klasse.
A M S T E R D A M v o o r d e H o l l a n d - A m e r i k a Lijn
het v e r v a a r d ig e n v a n z w a r e - d r u k v a t e n , het
Er wciren
g e b o u w d . In 1 9 4 6 / 4 7 is d e N I E U W AMST ER
g lo e ie n van g ro t e w e r k s tu k k e n , het smeden
hutten met een b a d , w a a r o p g e e n z o e t d o c h
DAM,
en
z out w a t e r was a a n g e s lo t e n . V o o r e m i g r a n
g e a llie e rd e n
ten
d e R.D.M . o p n i e u w v o o r d e p a s s a g ie r s v a a rt
V o o r d e r e p a r a t i e - a f d e l i n g h e e ft d e R.D.M.
in g e r ic h t .
tie n d r i j v e n d e d o k k e n , in h e f v e r m o g e n v a
7 m iljo e n g u ld e n
knoop
en
kostte
g e k o s t,
het v e r v o e r d e
in
cle
de
eerste
overtocht
de t i j d d a t g ro t e
2800
klasse
het lie p
slechts
ƒ 50,— ;
a a n ta llen
het
24
was
l a n d v e r h u iz e r s
De
door
R o tte rd a m s c h e
deze
D roogdok
M a a ts c h a p p ij
clie g e d u r e n d e
de
cle
o o rlo g
voor
de
h e e f t g e v a r e n , eveneens d o o r
a fw erken
van
k ruka sse n ,
r o e r k o n in g e n
en d e r g e lijk e .
r ië r e n d e van 3 0 0 0 tot 5 4 . 0 0 0 to n ; de tw e e g ro o ts te d o k k e n zijn g e s c h ik t v o o r het opnerrien vcin g r o t e p a s s a g ie rs s c h e p e n en van *
ta n k s c h e p e n
to t ca.
85.000
tons
d .w .
Het
in g e b r u ik n e m en v a n d o k 9 is o p b ij z o n d e r e w ijz e
verbonden
h ie r v o o r
het
b ouw ". w erf
Vie r
van
aan
d e ROTTE RDAM; zie
h o o fd s t u k dokken
cle
„V e rslag
z ijn
g e le g e n
S ch e e p s b o u w
van
de
aan
de
M a a t s c h a p p ij
,,N ie u w e W a t e r w e g " N . V . , d o c h t e r o n d e r n e m in g v a n cle R.D.M.; a a n het te rr e in van cle R.D.M. zijn zes d o k k e n g e le g e n . V o o r d e b o u w van n ie u w e schepen besch ikt d e R.D.M. o v e r een acin ta ! h e llin g e n , w a a r v an e r vier o v e r d e k t zijn , w e l k e v o o r n a m e lijk v o o r w e r k vcin d e K o n in k lijk e M a r i n e w o r d e n g e b r u ik t . De h e llin g e n
no. 6 en rio. 7 zijn
n a cle o o r lo g g e r e g e ld in g e b r u i k geweest. Op
h e llin g
bouwd.
In
no. 1959
7
is d e is
ten
ROTTERDAAA g e slo tte
een
b e g in
g e m a a k t m et het a a n l e g g e n v a n een nie u w e h e llin g ,
w a a ro p
cle b o u w
va n
zeer
g ro te
s chepen m o g e lij k za l zijn . In
de
g r o f s m e d e r ij
h e e ft
de
R.D.M.
d rie
h y d ra u lis c h e sm ee d p e rsen , één van 5 0 0 ton, Fig. 2.
De vierde Rotterdam 1908-1939.
één
van
3 3 0 0 to n
en
één vcin 6 0 0 0 ton.
V oorts
is e r
g lo e io v e n s , Na
een
gro o t
a a n ta l
w a a rond er
smeed-
e n k e le
zeer
en
grote.
d e o o r l o g to t en m e t 1 9 5 9 w e r d e n bij
F ig . 3.
H e t te r r e in
van
D e R o lte rd a m s c h e
de
32
zeeschepen
d a a rb ij
M a a t s c h a p p ij
in
14 d e c e m b e r De
m ei 1940
gebouwd,
begrepen.
In
de
in e i g e n d o k k e n 4 0 0 s c h e p en m e t een t o t a le
‘1958
i n h o u d v a n 3 . 0 6 9 . 2 8 0 b r u t o r e g is t e r t o n w e r -
w e rde n 6 8 9 schepen g e re p a re e rd , w a a r v a n
D ro o g d o k
BELA N G RIJKE D A T A
R.D.M.
ROTTERDAM
eerste
v o g e lv lu c h t.
F o to M a s tb o o m
1956
g o e d k e u rin g
tw ee
secties
op
de
h e llin g
v o re n t o t het b o u w e n v a n een zuste rsc h ip van
de
in
1938
in
de
va a rt
g ebrachte
N IE U W AMSTERDAM.
rom p
op
de
het
u it w e r k e n
van
het
K o n in g in
p la a ts
J u lia n a
g e e ft
het
sch ip
O p d r a c h t to t de b o u w
en t e k e n i n g vcin
aan
In de
de
v e rv a a rd ig in g
begonnen.
van
van
de
de
R.D.M.
eers te
met
secties
w a l.
ro o k k a n a le n
op
het
Z .K .H .
1959
p ro e fto ch t
a a n w e z ig h e id de
van
en H .M .
Prins B e r n h a r d
en
o ve rd ra ch t, cle
in
K o n in g in ,
H.K.H .
Prinses
M a rg rie t.
1 m e i 1959
1956 w erkplaa tse n
de
a a n de bouw m ed e w e rkte n. 2 0 — 21 a u g u s t u s
schip.
h e t c o n t ra c t . a u g u s tu s
van
voor 1959
He t sch ip b e z i c h t i g d d o o r a l l e mensen die
1959
P la a t s in g
van
1 5 e n 16 a u g u s t u s 1 9 5 9
De s t o o m t u r b i n e s en t a n d w i e l k a s t e n
18 m a a r t
19 5 5
Bern-
T e c h n is c h e p r o e f t o c h t .
O ffic ië le 26 o k to b e r
„ P r in s
11 — 1 2 j u l i 1 9 5 9
I — <5 a u g u s t u s
b o o rd gep la atst.
d e f in it ie v e o n t w e r p .
dok
B e p r o e v i n g v a n d e h o o fd r n a c h in e s o p zee
g em on te erd.
o k to b e r 1958
1954 met
cle s tale n
d e n a a rn en Iciat h e t te w a t e r .
en studies.
d it
h a rc l c lo k " te n o e m e n .
in H .M .
V o o rlo p ig e ontw e rp e n
Begonnen
van
13 s e p t e m b e r 1 9 5 8
19 4 6 — 1 9 5 4
21 j a n u a r i
secties
h e llin g
aan,
N .V . - R o tte rd a m
P la a t s in g v a n d e rc id a rm a st,
ju n i 1958 A lle
V lie g b e d r ijf
8 m e i 1959
g e p la a t s t .
N a a r a a n l e i d i n g v a n de v e rw o e s t in g van de S TATEN D A M k w a m d e g e d a c h te n a a r
d e n c lr o o g g e z e i.
3 s e p te m b e r
1959
Z .K .H. Prins B e r n h a r d stelt h e t R . D . M . - d o k
A a n v a n g e ers te reis R o t t e r d a m — N e w Y o r k
no.
m et
9 o f f ic ie e l
in
g e b ru ik
door
d o k k in g
v a n d e R O T T E R D A M en v e r l e e n t e r z ijn
als
B e a tr ix .
gast a a n
b o o rd
H.K.H.
Prinses
De in d e lin g van h e t schip b l i j k t uit h e t b i j g e v o e g d e a lg e m e n e p la n en het z ija a n z ic h t . W ij
mogen
v o ls t a a n
h ie r slechts
de; a a n
H o o f d a f m e tin g e n
d a c h t te ric h te n o p e n k e le b i j z o n d e r h e d e n
L e n gte
erv a n .
L e ngte tussen
In eerste in s ta n ti e w ijz e n w ij
o p de p la a t s
o v e r alle s de l o o d lijn e n
B r e e d te o p s p a n te n
.
,
v a n cl e m a c h in e k a m e r en het ke te l ruim a c h
H o lte l o t P r o m e n a d e d e k
ter in het schip. Deze r u im te n s trekk e n zich
M a x im u m d ie p g a n g
in v e rtic a le ric h tin g uit t o t het B-d e k. Bo ven
D e p la c e r n e n t o p 9 , 0 0 m d i e p g a n g
.
7 4 3 '- 5 '
=
2 2 3 ,1 2
ó50'-0'
=
'198,12 rn
9 4 '- 0 "
=
2 8 ,6 5
rn
7 2 '- 0 "
=
21,96
m
2 9 '- 6 % "
=
.
de m a c h in e k a m e r b e v in d t zich een sch a ch t,
H o o g te T op d e k boven
basis
.
126'-10"
Top
basis
.
1 9 8 '- 7 "
de
r a d a n n c is t b o v e n
b u it e n lu c h t is a fg e s lo te n d o o r een lu ik , g e
Br uto t o n n e n m a a t
heel v la k m et d it t e a k h o u t e n d e k u it g e v o e r d . Boven het ke te lru im z ijn t w e e s c h a c h te n o p getrokken,
d ie
onder
toe-
N e tto to n ne n m a a t
2 1 .8 4 8
rt
M a c h i n e v e r m o g e n n o rm a a l
3 5 .0 0 0
A antal
p a ss a giers in d e
A a n ta l
p a s sa g ie rs in d e toeris tenkla sse
k e te lru im
Bem anning
v o e r k a n a le n
de
m a c h in e k a m e r en
vcin d e
ro o k g a s s e n
de a f
b evatten.
! e klasse
2 .8 3
rn 3
a
2 .8 3
m3
apk
809 pers o n e n 7 7 6 pers o n e n
A a n t a l o p v a r e n d e n ...........................................t o t a a l
N a c ir b o ve n to e n e m en cle a f m e t i n g e n v a n
rn
d
6 4 7 pers o n e n
.......................................................
.
3 8 ,6 6 m 6 0 ,5 3
rt
en
als de
andere
'1016 kg
=
3 8 .6 4 5
a f v o e r lu c h t v o o r d e v e n t ila t ie vcin z o w e l het
9 ,0 0 rn
3 1 0 8 7 tons a
w e lk e o p het B o v e n p r o m e n a d e d e k v a n
m
2 2 3 2 p e rs o n e n
Klas: L lo y d 's Register o f S h ip p in g ,
100 A l , „ W i t h
F reeboard
d ie schach ten van het B-dek t o t het P r o m e n a d e d e k a t ; d a a r b o v e n b lijv e n d e a f m e t i n ge n
c o n s tan t t o t
S lo e p e n d e k
het S lo e p e n d e k .
b e v in d e n
zich
de
Op
vie r
het
ke te l-
v e ritila to r e n d ie cle roo k v a n d e ketels n a a r
rin ge n d e
b u ite n
z ijn .
werken
d o o r de
b e id e
hoge
rook
In
o lie t a n k s het
en -b u n k e r s g e s cheiden
v o o rs t e
vcin
deze
ruim en
is
zie n
en
tevens d e k o e lm a c h in e r ie v a n d e n o g m eer
Boven
van d e m a c h in e k a m e r en het k e t e lr u im z ijn
naar
zich
o p het Z o n n e d e k in het a ch te rc le k h u is o n d e r
vo o rts
g e b r a c h t , t e r w i jl d e u it la a t lu c h t r o o s t e r s h ie r
g e l e g e n z w e m b a d in d e z e r u im e n in g e la t e n .
voor
g e d e e lt e lijk
o v e rig e n s u it la t e n
op
huis z ijn van de
in
in
het
ditze lfd e
tussen
cle
d e k h u is b e id e
het Topcle k g e le g e n
g e p la a t s t . roo kka n a le n
De
en hun
rook-
lig g in g
grote
h o ogte
d r a g e n e rto e bij d a t d e o p e n d e k k e n vcin het a c h te rs c h ip b e t e r v r ij b l ijv e n v a n r o e t de e lt je s
dan
b ij
t o e p a s s in g
vcin een
Icige
mid scheeps g e p la a t s t e s ch o o rs te e n het g e v a l zou k u n n en zijn . Vóór zijn
de de
m a c h in e k a m e r v e rd e r
en
b e n o d ig d e
het
k e t e lr u im
m a c h in e r u im t e n
g e le g e n , nl. het v e r d c im p e r r u im , w a a r i n d e dri e v o o r d e b e r e id in g
vcin z o e t w a t e r b e
n o d i g d e z e e w a t e r v e r d a m p e r s , b e n e v e n s een a a n t a l h u lp w e r k f u ig e n v o o r cle v e r s c h il le n d e scheepsdiensten
z ijn
o p g e s t e ld ;
het
is
ku ip
de
k o e lr u im e n
van
het
op
g e p la a t s t ; het
D -d e k
en
ve n tiic itie -
a ch terlijk e
g e le g en
gene-
tevens
die nst
als
r e c re a tie -
ve rtre k.
k a n a le n . De v e n t ila t o r e n v o o r d e v e n t ila t ie
voren
doet
de de
keuke ns o p het e e tz a le n
voor
B-dek
de
b e v in d e n
eerste-
en
de
toeristenkla sse. In
cle
SB
e n tre e
vóór
cle
eetzaal
kan
t i j d e l i j k een sp e c ia le e e t z a a l v o o r k in d e re n Tussen d e s p a n te n nos. 160 en 195 b e v in d e n zich o p d e tc in k t o p , het E-clek en hef D -d e k cle p r o v i a n d r u i m e n van
cle c iv ie le
en e n k e le b e r g p la a t s e n
d ie n s t.
V o o r tran sp o rt
van
p r o v i a n d zijn t w e e lifte n a a n w e z i g , d ie op e l k van cle g e n o e m d e d e k k e n g e b r u ik t k u n nen
worden;
op
het
C-dek
is er via
een
ru im p o r t a a l en ee n b r e d e g a n g v e r b in d in g tussen
de
B-dek
komen
scheepse
keuken
en cle li fte n ,
de
lifte n
„break",
uit
op
w a ardoo r
en o p de de
het
dw a rs aanvoer
vcin p r o v i a n d va n cle w a l kcin gesch ie de n . H e t b a g a g e r u i m sta a t d o o r m id d e l vcin een ban d-tran sp o rteu r
e v e n ee n s
in
v e r b in d in g
m e t cle b r e a k .
worden
in g e ric h t. De b e id e g r o t e e e t z a le n
z ijn elk d o o r tw e e r o l t r a p p e n m et cle k e u ken v e r b o n d e n , van elk stel is één v o o r het o p g a a n d en één v o o r h e t n e e r g a a n d v e r k e e r; d e a fs lu itin g a a n het b o v e n e in d e v an de
ro ltra p
g e s c h ie d t
door
een
d e u r,
d ie
a u t o m a t is c h g e o p e n d en g e s lo te n w o r d t . He t za l
bij a a n d a c h t i g e
b e s c h o u w in g
vcin
h e t a lg e m e e n plein o p v a lle n d a t de d e rtie n w a t e r d i c h t e schotten
—
op
het
p la n
ken
b a a r acin de n o titie W T B — te r p la a t s e vcin d e e e tz a le n t o t het B-dek, en d a a r v ó ó r en d a a r a c h t e r to t hef A - d e k o p g e t r o k k e n zijn . De g e w e n s te
in r ic h tin g
vcin cle b e id e e e t
z a le n o p dit d e k, z o n d e r een o n d e r v e r d e l i n g
De k e u k e n s z ijn g e le g e n
o p het C - d e k en
door
w a te rd ich te
schotten,
was
m o g e lij k
rcitorruim o f ele k tris c h e c e n t r a le , d a t cle vier
b e s la a n d e le n g t e va n vie r w a t e r d ic h t e c o m
d o o r d a t het sc h o tte n d e k te r p la a ts e v a n de
t u r b o g e n e r a t o r e n en het s c h a k e lb o r d bevcit,
p a rtim e n te n .
eetzalen
het la a ts te
Ier h o o g t e vcin h e t D - d e k ; het
m e n te n z ijn d e k e u k e n s v o o r d e eerste klasse
kon v a lle n , t e rw ijl v ó ó r en a c h t e r het A - d e k
a i r c o n d i t i o n i n g - en s ta b ilis a t o r r u im , m e t d e
g e l e g e n ; in d e t w e e a c h te r s te c o m p a r t im e n
h e t s c h o tte n d e k is.
h o o fd m a c h in e s
te n b e v i n d e n zich d ie v o o r d e toeristenklass e
De
en v o o r d e b e m a n n i n g .
v o o rs c h ip v ó ó r s pant no. 195, o p het B-dek
de D e n n y tw e e
voor de
Bro wn
a irc o n d itio n in g
en
s t a b ilis a t o r e n ; v e r v o lg e n s
b u n k e r r u im e n , w a a r i n
acin BB en SB
E e tz a le n
In cle vo o rs te
voor de
tw e e c o m p a r t i
b e m a n n in g
zijn v o o r en
een
dek
b e m a n n in g
la g e r ,
huist
nl. o p
g ro t e n d e e ls
a c h t e r h e t k e u k e n c o m p le x g e le g e n o p h e t
d e e lt e o p het A-, D- en C - d e k .
zich d a a r b i n n e n v i j f d rin kw cit e rtc in k s b e v i n
z e lfd e
op
den
a c h t e r d e k e u k e n s is vcin e e n p o d iu m v o o r
d ie
door
k o f f e rd c im m e n
van
de
om
De
grote
b e m a n n in g s e e t z a a l
B-dek
in
het
a c h t e r spcirrt no. 42 en v o o r een kle in g e
in cle z ijd e n o lie b u n k e r s z ijn g e le g e n , t e r w i jl
dek.
het
het
6 2 /7 8
B-dek
tussen
(wisselhutten)
spant w orden
no. op
De hutten 40 en
no.
de A t la n -
ALGEMEEN .
J 9 6 .I2
-
BREADTH_______________________________________ 9 V - O“
.
2 8 65 .
HEIG HT TO PROMENAOEDECK AT S ID E
«
21.9«; .
; 72* - O*
I
j
PRINCIPAL DIMENSIONS LENGTH OVER A L L ___________________________ 7 *6’ - S lA * * 2 2 « . 11 M LENGJH BETWEEN P P _ _____________________ 6 5 0 '- O *
PLAN
SUNDECK W CTTOS7LIFEBOAT
CASING TOP
HEIGHT 8 '-ó"
O FP iC K ft PPpM trtAOe w e r,K
ü______
PAHTRY
VESTULE
B A T T E R Y ROOM SWITCH BOARD OPEK
EMgRe.CVHAMO
2fl0oFF in
OFFtCSR* EM ERG. PYrtAM O,
SP O R T5 D E C K
SUM ROOM '
. .......... 4 .
pqom ehade
^to u „ffis r100 c la s *
VWEUES5 O F F IC E
TRAPO
wiM
&L
W ORVÇKOT FANROOM «IE M &
4w ertMw Ef<6
CTFlCBt» PRftMÏHÂPê 1 3 5 PERSOHS'
A ï PERSOH5
BOATDECK HEIGHT 8 - 6 " O PEN PROM ENADE FANROÛM
ELECTR.
BALCOHŸ
DOME
ELEvT MOTOR
ELECTS ELECTR.
ELECTR.
1*5rtt
r^— JPAMROOrt CLUBROOM-
diaCfer
a ■' V F S T.* TPtQPlC BAR
MOTORS
ZI 'l PAHROOM &OILÉRFANS
■V LIBR A RV -
FANRCÜ
~~ Roort
'l C.A LLE y
FArtffi;,
M U D H D A lU M
fahr. CVU.0É ru w 1
/BMO K1NGR0OM rAonenn«*
frFÄMROO*
CAU**
FAÜBCOM FANROC AM B AS! COR '
„
J s
FAHR.
fÄHRÖÖS“ CAftlHS
>\
s qALLfvW
PROME/ J AOJ.
IILD P M g PLAYROOM
PURSER
ADJ. F11R5EM
B5
PËR50M S'
UPPER PRQMENADE DECK HEIGH T 10 ' - 6 “ GLA SS ENCLOSED PROMENADE
OPEN P R O M EN AD E
.
“ F IR S T C L A S S -
ecEv
Erts,
ITRAFO
LIBRARY .fr» H S T CLASS
tlU S H
f o y e r kc
R lT Z CABLTOH K C ,
SMOKING DOOM F .C
BALömfy I AuplTORiUH
&ÇAUTY
«AÎCH
PAOLOS
J5ERV. BA R i
•HATCH
*
ROOM
F.C. A M BA 5 5 A D O P
FBAUË SPACING
re .
1 OPEH PROMENADE C A R D .R O O M
BAJ?
■5TORC
„c a s in g ; TRAFO OPEN PR OM EN AÛ E Ô LASS EN C LO SED PRO M B'HA PE
PROMENADE DECK H E IG H T 1 0 - 6 “ - T O U R IS T C L A S S
IC LA S S E N C L O S E D !> R O M £ N ‘Â O F
A T L A N T IC P iA in s
ycortt
MOlrtEj
T O U R IS T C L A S S
.
SW ^W IHS poolC ^ ' k T
AKD
PROMENADE
\ STORE
CUSHlôHS
MAIM ICUNG 6
C L U B R O O M _ T.C .
'ERAHDAH
4sS PIPÄOHSS E R V IC E BAR
[DECK PAH1RY g lass
enclo sed
ATLANTIC PROMENADE
promenade
Behoort b ij de extra uitgave d.s.s.
ROTTERDAM
„Schip en W e rf" - september 1959
tische v a a rt als eenvoudige toeristenhutten
zw em bad. O p d it dek is er, naar voren
zijn
b e s c h ik b a a r gesteld; op de cruises doen ze
gaande, aan SB en BB een prom enade, va n
A l de passagiersdekken zijn onderling ver
d ie n s t vo o r extra personeel van de civiele
w a a r men de midscheepse vestibule weer
bonden door de midscheepse centrale trap,
die n st.
kan binn en g a a n ; in de vestibule is aan SB
die loopt van beneden van het zwembad
D e ing a ng e n voor de bem anning bevinden
de to e g a n g n a a r een achter de liften ge
to t het radiokantoor boven. Deze trap is
z ic h o p het B-dek te r plaatse van spant 87
legen b ib lio th e e k. A an BB achter de liften
dubbel
a a n SB en BB. Deze ingangen geven to e
bevindt zich de Ocean Bar; deze staat weer
twee opgangen en twee afgangen. Door
g a n g to t een speciaal bem anningstrappen-
in directe ve rb in d in g met de grote Lounge,
een bep a a ld arrangem ent van decoratieve
hu is, hetw elk opgetrokken is to t het Prome
welke eveneens voorzien is van een dans
schermen kunnen de twee stellen op- en a f
op
het
N avigatiebrugdek
uitgevoerd; van
elk
gelegen.
dek zijn
er
n a d e d e k en beneden in verbinding staat met
vloer. Als een e ila n d in de Lounge is een
gangen gescheiden worden gehouden. Hier
d e g ro te dienstgang.
eenvoudige
door is het m ogelijk d a t de passagiers van
D eze dienstgang lo o p t aan BB, en w el op
bouwd
In
beide klassen te g e lijke rtijd gebruik maken
h e t C -dek van het bem anningstrappenhuis
directe v e rb in d in g met de Lounge lig t hier
van de centrale tra p zonder elkaar op te
n a a r achteren, w a a r hij toegang g e e ft tot
voor het A u d ito riu m , hetgeen
is
merken. G edeeltelijk kunnen deze schotten
het
voor film - en toneelvoorstellingen, concer
worden weggeschoven indien — zoals op
w a s s e rij; naar voren is hij op het D-dek
ten,
de cruises — in één klasse w ordt gevaren.
g e le g e n , uitkom ende in de proviandruim te;
d a t plaats b ie d t aan 444 personen op het
In het centrale trappenhuis bevinden zich
van
Promenadedek. Dit A uditorium is over een
ook de hoofdingangen voor de passagiers,
hoogte van twee dekken gebouw d; op het
nl. op het M aindeck.
v e rb lijv e n in het voorschip.
Bovenprom enadedek is een balkon gelegen.
D aar bevinden zich tevens de kantoren van
H e t open dek op het O nderprom enadedek
N aast en vó ó r het A uditorium is de A tla n tic
de chief-steward en van de purser voor de
a c h te r is voor de bem anning gereserveerd.
Promenade gelegen, een gesloten ruimte,
toeristenklasse.
speciaal in g e rich t vo o r jongere passagiers.
schip
ketelruim ,
de
m achinekam er
en
de
h ie r is er langs een a a n ta l dubbele
tr a p p e n
verbinding
met
de
bemannings-
Anteroom
aan
het
recitals
en
aanw ezig,
aange
kapiteinstrappenhuis. bestemd
godsdienstoefeningen,
en
komen
Bij
het betreden van het
de toeristenklasse-passagiers
O p het Bovenprom enadedek, bestemd voor
door de achterste ingang; zij bevinden zich
O n d e rp ro m e n a d e d e k, M aindeck en A -dek.
de eerste klasse, lig t vóór het trappenhuis
dan onm iddellijk in de nabijheid van deze
O p de zgn. wisselhutten, op het B-dek achter
de z a a l, w elke A m bassador genoemd w o rd t.
kantoren. De eerste-klasse passagiers gaan
d e D iningroom , vestigden w ij hiervoren reeds
In deze za a l bevinden zich een b a r en een
door de voorste ingang en kunnen via de
d e a a n d a ch t. De hutten op het M aindeck en
dansvloer. V ó ó r de Ambassador v in d t men
centrale trap de kantoren voor de eerste
h e t A -d e k
verwisselbaar
de to egangen to t het reeds genoemde b a l
klasse op het Bovenpromenadedek bereiken.
tussen beide klassen. O p het O nderprom e
kon van het A u d ito rium , w a a r 163 personen
Ingeval er geen klassescheiding is kunnen
kunnen plaatsnem en.
de
te n , zes aan SB en zes aan BB.
Naast de to egangen to t d it balkon zijn er
schip
O p het Sloependek vó ó r spant no. 130 is
twee trapjes n a a r de zaal van het A u d ito
scheepse schotten aan weerszijden van de
n o g een aantal gunstig gelegen passagiers
rium. W a n n e e r het schip met één klasse pas-
tra p op spant no. 126 teruggeschoven zijn
hutten vo o r de eerste klasse ingericht.
pasiers v a a rt — zoals gedurende de cruises
in de ruimte tussen de beide liftschachten
O fschoon er verschillen in grootte bestaan,
—
aan SB, resp. tussen de liftschacht en de
v o ld o e n a lle hutten aan de hoogste eisen
Achter het centrale trappenhuis
van
zich aan BB een b ib lio th e e k en aan SB de
In het centrale trappenhuis bevinden zich
slechts met uitzondering van de wisselhutten,
C ardroom ,
Smoking-
zes liften voor de passagiers, welke over de
z ijn uitgerust met eigen b a d of douche en
room is gelegen. N og verder na a r achteren
gehele hoogte van het schip doorlopen. Voor
to ile t. A lle zijn vo lle d ig a irco n d itio n e d , zo
is de gro te Ritz-Carlton zaal, die twee d e k
het bedienend personeel is er een aparte lift,
d a t de binnenhutten even b e h a a g lijk van
ken hoog is en w a a ru it men op beide de k
die tevens een toegang, heeft in de keuken.
a tm osfeer zijn als de buitenhutten.
ken uitzicht heeft op het achterschip.
Een tweede trappenhuis, achter het voren
H et P rom enadedek en het Bovenprom enade
Tussen de Ritz-Carlton en de Sm okingroom
genoemde gelegen, loopt van het B-dek tot
dek
is aan SB de Tropic Bar en aan BB een
en
De
passagiershutten
zijn
zijn
gelegen
g e d e e lte lijk
op het
n a d e d e k bevinden zich o.a. tw a a lf luxe hut
com fort
z ijn
en
geheel
uitvoering.
A lle
voor algem ene
hutten,
recreatie
zijn deze trappen steeds to e g a n ke lijk.
w a a ra ch te r
dan
de
bevinden
passagiers
door
betreden,
beide
w a a rb ij
ingangen
dan
de
het
dwars
ventilatiekoker aan BB.
met het
Promenadedek.
in g e rich t; op het Promenadedek liggen de
vestibule. Van deze vestibule komt men, een dek hoger g a a n d e , b ij het a te lie r van de
voor de toeristenklasse en geeft de passa
p rom e naded ek die vo o r de eerste klasse.
scheepsfotograaf en nog een dek hoger bij
giers uit het achterschip gelegenheid langs
G a a n d e van het centrale trappenhuis (w a a r
de kennel.
korte weg op het recreatiedek te komen.
over hieronder meer) over het Promenade
Op
Sloependek
midscheeps
is
een
kleinere
z a le n vo o r de toeristenklasse, op het Boven
het
van
Dit
trappenhuis, voorzien
lift, dient
een
Een derde trappenhuis is in het voorschip
dek n a a r achteren, kom t men allereerst in
kinderkam er;
gelegen
gelegen; het loopt van het O nderprom e
de C lubroom . V e rd e r n a a r achteren g a a t
Zonnedek bevindt zich het ra d io ka n to o r met
nadedek to t op het N avigatiebrugdek. Voor
men d o o r een vestibule het Café de la Paix
aangrenzende loketten en telefooncellen ten
passagiers die bij de kapitein of op de
bin nen, w aa rin een bar en een dansvloer
gerieve van de passagiers. H ierachter be
brug zijn uitgenodigd, is het de aangewezen
vinden zich op hetzelfde dek het toeristen
toegangsweg.
a a n w ezig zijn. H ierachter bevindt zich de ve ra n d a ,
welke
uitzicht
geeft
op
het
klasse
op
sportdek
het daarboven
en
de
d a a ro p
uitzicht
O ok d it, trappenhuis bevat
een lift.
ach te rd e k.
gevende veranda, Sunroom genaam d. De
V oor gebruik tijdens cruises is er aan SB
Dit dek kan met een lid o -ve rlich tin g uitgerust
veranda voor de eerste klasse —
de zgn.
en BB een uitgang op het B-dek, die in ver
w o rden
Skyroom —
en het eerste-klasse sportdek
binding staat met het centrale trappenhuis;
en
bevat
een
a fd e k b a a r
open
n
deze dient om de passagiers gelegenheid
prom enadedek,
te bieden op tenders over te stappen voor
trappenhuis zijn
een wachtkamer en een
boratorium te Amsterdam zijn enkele proe
excursies naar de w al
spreekkam er vo o r de dokter en voor de
ven genomen om to t de meest gunstige vorm
schip zelf op de rede b lijft lig g e n ; de in
tandarts gelegen.
te komen w a t betreft het voorkomen van
gangen op het M aindeck zijn hiervoor niet
De officieren zijn gehuisvest op het Sloepen
hinder van rook en roet bij verschillende
te gebruiken.
dek (achterste gedeelte), op het Zonnedek
windrichtingen
en
achter ons liggende proeftochten is geble
De SB cruise-entrance
e.d., w a a rb ij
kan
ook
het
g e bruikt
op
direct
vó ó r
het
centrale
het C om m andobrugdek. V oor
de
overwogen, in het N a tion aal Luchtvaart La
en
snelheden.
Op
de
nu
worden als eetzaal voor kinderen. Hiertoe
w erktuigkundigen
BB,
ken d a t inderdaad met deze rookkanalen
zijn
ongeveer op spant no. 116, die van het
van hinder geen sprake is. Het uiterlijk van
Sloependek n a a r beneden to t in de elek
het
gaan afw ijken van w at to t heden gebruike
enkele
wegneembare
en
zeer
een
voudige voorzieningen getroffen. Eveneens op
het B-dek, vóór de
is er een
lift aan
schip is met deze
rookkanalen
sterk
break,
trische centrale op de tanktop loopt. O nder
bevindt zich nog een hospitaal met zieken
weg heeft deze lift slechts één stopplaats,
lijk was voor passagiersschepen. Inplaats
kamers en operatiekam er. O p het O nder-
nl. op het M aindeck.
van de vertrouwde schoorsteen o f schoor stenen ziet men nu midscheeps slechts een dekhuis boven de sportdekken. Dit dekhuis bevat machinekamers van de in het centrale
H O O FD LIJN EN V A N H E T O N T W E R P
trappenhuis
Het nieuwe passagiersschip van de H olland-
van deze m achineruimten, w a a rd o o r o.a. de
veranda's welke uitzicht geven op de sport
A m erika
rookgassen van de ketels na a r buiten w o r
dekken. De idee om deze ruimten in een
den afgevoerd.
„dummy"-schoorsteen te bouwen werd ver
een
De aldus vrijkom ende ruimte is geheel be
w orpen. W el zijn ter herkenning van de
de oorlog gem aakt
—
w a arvoor
studies en —
bevat
reeds
ontwerpen twee
vanaf w erden
klassen,
aantal
fankamers, uit- en inlaten van de aircon d itioning,
Lijn
aanwezige liften, een de
ventilatie
en
een
tw eetal
eerste en een toeristenklasse. De scheiding
schikbaar voor de passagiersaccommodatie.
M aatschappij de rederij-vlag en de naam
tussen deze twee klassen was aanvankelijk
In de tweede plaats konden de keukens en
van het schip op de zijw anden van het dek
een groot probleem ; een verticale scheiding
de daarboven gelegen eetzalen lager ko
huis geschilderd. De radarm ast boven de
was niet goed te verwezenlijken. De eerste
men,
navigatiebrug completeert het silhouet van
klasse zou dan o f geheel achter, o f geheel
hulpmachinekam ers door de kleinere hulp-
voor, of als een eiland midden in de tweede
w erktuigen een o f twee dekken minder hoog
De snelheid van de ROTTERDAM is vrijw el
klasse komen te liggen. Dit leidde niet to t
behoefden te w orden opgetrokken dan de
g e lijk aan die van de NIEUW AMSTERDAM
bevredigende oplossingen. Midscheeps is nu
hoofdm achinekam er en het ketelruim.
en
het centrale trappenhuis geprojecteerd d a t
In verband met het snelle laden en lossen is
heden ongeveer 22 knoop. V ertrekt het schip
van onder to t boven de dekken met e lka a r
het gewenst om d it zowel over het voorschip
vrijdagsm iddags uit Rotterdam, doet het ver
verbindt. De tra p is dubbel uitgevoerd zo
als over het achterschip te kunnen doen. Er
volgens Le Havre en Southampton aan, dan
danig *), d a t er van elk dek een op- en
zijn dus nog een voorruim en een achter
kan het uit laatstgenoemde haven vertrek
een afgang is voor elk der beide klassen;
ruim, w a arin o.a. stukgoed, auto's en post
ken la a t op zaterdagavond. M et de ge
in de vestibule rond de tra p z ijn op bepa a ld e
vervoerd w orden. Het achterruim
plaatsen wegschuifbare scheidingsschotten
zich
aanwezig.
schacht ervan kom t uit op het open gedeelte
terugreis kan dan
klassescheiding verw erkelijkt w orden, zo d a t
van het Promenadedek.
keerde volgorde van dinsdag to t dinsdag.
het Bovenpromenadedek, het grootste ge
De a chterlijke lig g in g van het ketelruim heeft
O p deze wijze kan met een schip dus een
deelte
nog een
H ierdoor kan
van
het
een
horizontale
O nderprom enadedek
en
o m dat de
achter de
nu
midscheeps
gelegen
bevindt
machinekamer; de
laad-
het schip aan de bovenzijde.
b e d ra a g t
onder
gunstige
om standig
noemde snelheid kan het dan vrijdags d a a r opvolgend
in
New
York
aankomen.
De
plaatsvinden in omge
b e la n g rijk voordeel: de schoor
drie-wekelijkse dienst worden onderhouden.
gedeelten van het M aindeck en het A -dek
stenen vo o r a fv o e r van rook komen even
V ergroting van de snelheid zou het regel
voor de eerste klasse te r beschikking staan,
eens meer achter op het schip en daarm ede
matig wekelijkse karakter aan deze dienst
te rw ijl
het Promenadedek en de overige
is de kans van neerslag van roetdeeltjes op
ontnemen. Zou men tot een twee-wekelijkse
hutten op de lagere passagiersdekken voor
het achterschip kleiner dan op schepen met
dienst willen overgaan, dan zou mede door
de toeristenklasse bestemd zijn. D oor het
midscheepse rookafvoer.
Het is overigens
het aanlopen van twee havens in het Kanaal
wegschuiven van bovengenoemde schotten
aan hiervoor v e rva a rd ig d e modellen geble
de snelheid zeer veel groter moeten worden,
kan in een ommezien de scheiding der klas
ken d a t het plaatsen van een schoorsteen
w a a r zowel een groter schip als onevenredig
sen opgeheven worden, hetgeen vo o r de
van de geb ru ike lijke vorm en afmetingen
veel meer kosten voor brandstof mee ge
cruises, w a a rb ij het schip slechts één klasse
op het achterschip het u ite rlijk aanzien van
moeid zouden zijn geweest. Kortom, een
kent, noodzakelijk is.
het schip zeer zou hebben geschaad. O p
grotere snelheid dan die van de NIEUW
deze
AMSTERDAM bood geen gunstige m ogelijk
Het ketelruim
en de
hoofdm achinekam er
plaats diende een hoge
en
slanke
zijn achter in het schip ondergebracht. Dit
schoorsteen te Icomen, b ij
heeft to t gevolg d a t midscheeps geen ruimte
twee schoorstenen, niet achter, doch naast
dezelfde snelheid heeft gekregen als d it schip.
elkaar.
V oor het vinden van de optim ale scheeps-
in beslag w o rd t genomen door de schachten
Verschillende *)
Z ie
h o o fd stu k
p a g . 16.
H o o fd tra p p en h u îs
met ve stib u le s,
vormen en
voorkeur
zelfs
afm etingen van
heden,
vorm
zodat de
ROTTERDAM ongeveer
uit een oogpunt van weerstand en
deze hoge slanke schoorstenen — die we
voortstuwing werden de gebruikelijke proe
liever rookkanalen zullen noemen — zijn
ven
gehouden in de sleeptank
van
het
N.S.P. te W ageningen. Bij de gegeven ver
De huid z e lf is dus met u itzondering van
O p het Promenadedek is de verbinding tus
houding van snelheid en lengte bleek een
het kim land geheel gelast. V oor de dikke
sen a lle verticale schotten en d it dek uit
m atige bulbsteven gunstig te zijn. V oor het
stalen
gevoerd
p laten in het vlak is de —
k w a lite it
met
een
ve rtica a l
op
het
dek
onderzoek van de scheepsvorm in zeegang
Lloyd's P 5
to e n te rtijd nog P 403 g e
gelaste strip, w a a ra a n het schot geklonken
was het N.S.P. in 1954 nog niet uitgerust;
noemd — g e b ru ikt. In de zijden zijn p la te n
is, om zodoende een scheurstopper te ver
de zeegangstank w aa rin de rg e lijke model-
van het gew one scheepsbouwstaal g e b ru ik t.
k rijg e n . O p de andere stalen dekken is dit
proeven thans gedaan w orden dateert uit
Het schip is gebouw d volgens het dw ars-
om reden van montage b ij de bouw even
1956. W e l w erd echter een d e rg e lijk onder
spantensysteem; het v la k en de d u b b e le
eens gedaan met de niet-dragende schotten,
zoek gewenst geacht. Op verzoek van de
bodem zijn echter geconstrueerd met langs-
te rw ijl de zw a a rde re „d ra g e n d e " schotten
directeur van het N.S.P., prof. d r ir W . P. A.
spanten, met vrangen op 4 spantafstanden
direct op het stalen dek gelast zijn.
van Lammeren, heeft prof. ir L. Troost, voor
van e lka a r.
V oor de extra zw are (18 en 23 mm) platen
m alig
Het
het
— d a t zijn dus de platen van de stringer-
hoo glera ar aan het Massachusetts Institute
Promenadedek — het bovenste d o o rlo p e n d e
ga n g en de naastgelegen gang en de platen
o f Technology te Boston, V erenigde Staten,
dek. Boven d it dek is de bovenbouw a a n
op de zijden en de hoeken van de dek
een onderzoek doen instellen in de zee
g ebracht die d o o r 4 expansievoegen in v ijf
openingen
gangstank van d a t instituut met in N e d e r
delen is gesplitst. Het zijn dus het Prome
Lloyd's X N T-m ateriaal gebruikt, materiaal
land
directeur van het N.S.P. en
thans
sterktedek w o rd t gevorm d
door
in
het
Promenadedek
—
is
nadedek en de dubbele bodem w e lke de
dus d a t do o r zijn samenstelling en berei
in
uiterste vezels vorm en van de ro m p -lig g e r
dingsw ijze geacht kan w orden in hoge mate
N ederland door de betrokken deskundigen
die de langsscheepse buigende momenten
ongevoelig te zijn voor het erin optreden
de
van brosse breuken. Om dezelfde reden is
vervaard igde
proeven
zijn
films
m odellen.
Van
gem aakt,
w a a ru it
deze
ge
moet kunnen w eerstaan. Om deze reden is
m aakt ten aanzien van de vorm welke voor
het Prom enadedek zw aar uitgevoerd. Tegen
ook de berghoutsgang midscheeps in XNT-
een schip van deze afm etingen to t de gun
over
m a te ria a l uitgevoerd.
stigste zee-eigenschappen zou leiden.
dubbele bodem is het Promenadedek alleen
nodige
gevolgtrekkingen
w erden
de
eveneens
zw aar
geconstrueerde
nog niet vo ldoende om de neutrale as van
C O N S T R U C T IE
de dw arsdoorsnede op ongeveer halve holte
Romp
te ve rkrijgen, ook het O n d e rprom enadedek
De stalen rom p van het schip, die opge bouwd is uit 789 secties, is vrijw e l geheel
is daarom d ik k e r dan de overige tussen dekken.
B oven b ou w V o o r de ROTTERDAM is de constructie van de bovenbouw met expansievoegen gepre fe re e rd boven die w a a rb ij de dekken van de
bovenbouw in het langsverband
b ij
d ra g e n .
langs-
De p laten van het M aindeck, A -, B-, C- en
scheepse verbinding van de kim platen en
D-dek z ijn 7Vi mm, het O n d e rp ro m e n a d e
de verbindin g van de s trin g e rp la a t aan de
dek is 10 mm. De gewone d e kb e p la tin g van
berghoutsgang. Deze geklonken verbindin
het P rom enadedek is 12 mm zw a a r, te rw ijl
moeten zijn uitgevoerd dan met de gedeelde
gen zijn aangebracht als eventuele scheur-
de strin g e rp la a t en de d a a rn a a st gelegen
dekhuizen het geval zou zijn. Een dw ingen
stoppers en ten dele ook ter vereenvoudi
p la a t 23 mm d ik zijn . De overgang tussen
der
ging van de montage op de helling. Boven
de 12 en 23 mm p laten w o rd t gevorm d d o o r
gelast.
Geklonken zijn slechts een
H iervoor hebben verschillende argumenten gegolden.
In de eerste plaats zouden
bovenbouwdekken
aanzienlijk
de
zw aarder
argum ent tegen m eedragende
boven
bouw dekken lig t nog in de constructie zelf.
dien zijn enkele sectieverbindingen geklon
18 mm platen.
In het ontw erp en de inrichting van de zalen
ken, o.a. de meeste verbindingen van dek-
Er is bijzo n d e re aa n d a ch t besteed a an het
op het Promenade- en Bovenpromenadedek
balken onderling op de sectiegrenzen; d it
zoveel m o g e lijk verm ijden van spannings-
moest rekening w orden gehouden m et een
houdt vnl. verband met de montage van de
concentraties in
secties, welke zo eenvoudig m ogelijk dient
treden vo o rn a m e lijk op te r plaatse van p lo t
te w orden uitgevoerd en w a a rb ij precisie-
selinge veranderingen in de doorsnede van
o verblijvende
paswerk moet w orden vermeden met het
de belaste lig g e r. Deze doorsneeveranderin-
w anden niet zonder zeer uitgebreide extra
het Promenadedek. Deze
a a n zie n lijk a a n ta l grote ramen in de z ij w anden, w a a rd o o r de buiten stalen
die
gedeelten
ramen
van
deze
oog op de in de scheepsbouw gebruikelijke
gen doen zich in het Promenadedek v o o r b ij
voorzieningen in staat zouden zijn geweest
toleranties.
de dekopeningen voor de schachten van
de schuifkrachten tussen de dekken over te
Geklonken zijn tenslotte ook de spant-huid-
de m achinekam er en het ketelruim , v o o r de
brengen.
verbindingen in het hek en in een klein ge
liftschachten en de ventilatieschachten en
pansievoegen
deelte van het voorschip. W anneer de ve r
voor
openingen
voorzieningen g etroffen in verband met het
bindin g van het spant aan de huid gelast
zijn in a lle hoeken a fg erond met een zo
w a te rd ich t afsluiten van de voegen en het
w o rd t
de
trappenhuizen.
Deze
V o o r de constructie van de zijn
zorgvu ldig
ex
uitgevoerde
g ro o t m ogelijke straal.
beperken van
een knik in de huid ter plaatse van elk
O ok is e r een doorsnedew ijziging in de v e r
voegen.
spant. Door het inachtnemen van de nodige
ticale w anden t.p.v. de expansievoegen; in
Er is voorts terdege o p gelet dat in elk
voorzorgen kunnen deze knikvormen binnen
welke mate hiervan een spanningsconcen-
deel van de bovenbouw tussen twee expan
alleszins
uitgevoerd, ontstaat
onverm ijdelijk
de spanning
onder in de
worden
tra tie in het P rom enadedek het gevolg is
sievoegen voldoende dwarsscheepse schot
gehouden en zijn ze nauwelijks zichtbaar,
stond a a n v a n k e lijk nog te bezien. Bij span-
ten aanw ezig zijn om weerstand te bieden
doch in het voor- en achterschip, w a a r door
ningsmetingen
is
tegen de dwarsscheepse krachten die optre
de bolle scheepsvorm elke strookfout in de
echter d u id e lijk gebleken d a t in het Pro
den b ij dw arswind en zw a ar slingerend schip.
huid op storende w ijze o n m id d e llijk in het
menadedek b ij bu ig in g van de rom p nauw e
aa nva a rd b a re
grenzen
tijdens de
te w a te rla tin g
oog valt, heeft men d it w illen verm ijden en
lijks
de
De girders, die ter plaatse van het A udi
zijn de spanten aan de huid geklonken.
expansievoegen geconstateerd kon w orden.
torium op ongeveer 3 m uit h a rt schip de
enige
spanningsverhoging
onder
b a l k e n van het S loependek dragen, zijn in
dan de reden zou z ijn dat water d a t van
Het schoorsteendekhuis en de buitenmantels
het
de aluminium dekhuiswand afd ru ip t, niet op
der beide rookkanalen zijn geheel geklon
de
ken, evenals de radarmast. Dit is gedaan
auditorium
M en
niet op stutten o p g elegd.
heeft om b e g rijp e lijk e redenen deze
bovenrand yan het p lin t kan
blijven
r u im t e vrij van stutten w illen houden, doch
staan en er hier dus geen corrosie kan o p
om deze in het oog vallende constructie-
h e t g e vo lg hiervan is, d a t de ongesteunde
treden. H iertegenover staat dat het a fd ru i
delen een volkomen strak aanzien te geven. Voor de bovenbouw, de mast en de rook
le n g t e van deze dragers zeer g ro o t is ge
pende
w o r d e n ; ze reikt nl. van de voorw and van
overhangende alum inium b lijft hangen en
uitlaten
d e p ro jectiecabine to t de voorw and van het
hier
een
verwerkt, waarvan 140 ton p la a t en 70 ton
t h e a t e r . Een d e rg e lijk lange d ra g e r, indien
p laats w a a r men het niet ziet, te rw ijl boven
profiel. Bovendien is nog ca. 25 ton alumi
o n d e rd e k s
dien de kans bestaat d a t de onderrand
uitgevoerd, zou om voldoende
w a te r a an de onderrand van dus corrosie kan optreden, op
het
is totaal ca. 210 ton
Yan
nium p la a t verwerkt in de ventilatiekanalen
niet goed geschilderd zal
van de hogere dekken. N aar schatting is
s t ijf h e id te bezitten, veel te hoog gew orden
de verbinding
z ijn
zijn. Bij de op de ROTTERDAM toegepaste
hierdoor
constructie
gespaard.
v o o r de beschikbare
D a a ro m boven
zijn de
p la fo n d h o o g te .
gangw anden, op het er
daarentegen is de bovenrand
gelegen Sloependek, welke 3 m uit
van het staal goed zichtbaar en kan goed
h a r t schip zijn geplaa tst, als d ra g e r u itg e
geschilderd w orden. Doordat tussen de v e r
v o e rd .
bin d in g van het staal en het aluminium v o l
Deze w anden zijn d an ook slechts
o n d e rb ro k e n door enkele kleine, van ver
doende
s te r k in g e n
in dringend w ater geen sprake zijn.
voorziene
deuropeningen. Het
pasta aanw ezig
is, zal
er
van
Van de rookuitlaten zijn de buitenmantels
h e t ondergelegen dek is op d ezelfde w ijze
van aluminium gem aakt, de eigenlijke ro o k kanalen zijn van staalplaat geconstrueerd.
5 8 - 6 9 , te rw ijl op het B-dek de langsschotten
Tussen staal en alum inium bestaat een g ro o t
v a n s p a n t 25 n a a r achteren op 3 m uit ha rt
verschil in uitzettingscoëfficiënt en om dat de
s c h ip een soortgelijke functie vervullen vo o r
tem peratuur van de stalen rookkanalen a a n
h e t v e r overhangende achterschip
z ie n lijk kan stijgen, is tussen laatstgenoem de
A lu m in iu m
en de mantel een verbinding geconstrueerd
A lle
die enige verticale verschuiving to e la a t. De
dekhuizen boven hef Zonnedek zijn in
a lu m in iu m
geconstrueerd.
Het
beide
alum inium
mantels
zijn
aan
ongeveer 260 ton
staalgewicht
BEVEILIG IN G De in het jaar 1948 te Londen door verschil lende zeevarende mogendheden overeen
b e n u tt e n van langswanden als d ra g e r van to e g e p a s t boven de Ritz-Carlton van spant
aluminium
hun
Zonnedek
boveneinde met e lk a a r verbonden d o o r een
z e l f is nog van staal, evenals de liftschach
gekomen
„Conventie ter beveiliging
van
mensenlevens op zee" stelt voor passagiers schepen
eisen
aan
de
constructie,
de
indeling, de inrichting en uitrusting en ook aan de wijze w aarop in de v a a rt met het schip onder verschillende omstandigheden zal worden gehandeld. In N ederland zijn de eisen van de Conventie officieel vast gelegd
in het Schepenbesluit
1952
(Uit
voeringsbesluit van de Schepenwet).
v o lle w a n d lig g e r, die een brug tussen de
W aterdichte ind eling
t e n en de hoofdbrandschotten boven d it dek.
beide uitlaten vorm t. Op deze brug is de
De
W at
steng geplaatst.
kOTTERDAM is door 13 waterdichte schotten
V oor het aluminium is de niet veredelbare
D e redenen voor het toepassen van d it lichte
in veertien compartimenten verdeeld. Het is
legering
magnesium,
m e ta a l
een zgn. twee-compartiment schip. Tussen de
w elke zeew aterbestendig en zonder na b e
z w a a r te p u n t en besparing van het gew icht.
spanten nos. 74 en 181, d.i. over de lengte
handeling goed la sb a ar is.
H ie r o m ook is beneden het Zonnedek geen
der beide eetzalen, zijn de schotten opge
De in de w erkplaats vervaardigde deksecties
a lu m in iu m toegepast; onder d it dek zou het
trokken
zijn, w anneer men ze vergelijkt met de ge
v o o rd e e l
achter to t aan het A-dek.
ra darm a st en de buitenm antel van de
ro o k u itla te n zijn eveneens van aluminium. zijn
v e rla g in g
sterk
van
het
teruggelopen
gewichts-
zijn ,
gekozen met 4-5 %
de waterdichte indeling betreft,
tot aan het B-dek, daarvóór
de
en
mede
b ru ike lijke secties, van bescheiden afm e tin
d o o r d a t de bra ndve ilig h e id extra m aa tre g e l e n z o u vergen.
De waterdichte deuren van de ROTTERDAM
gen, d a a r de geringere stijfheid van het
zijn vervaardigd door Messrs. J. Stone & Co.
m a te ria a l hierbij een rol speelt. De landen
(Charlton) Ltd.
D e tekenin g van het grootspant g e e ft een
en stuiken van de aluminium dekken zijn
bediende
in d r u k
op welke w ijze de
alum inium -con-
binnen de sectienaden gelast, ook de balken
deeld in ó groepen. Elke groep deuren kan
t r u c t ie
is uitgevoerd. W egens de kleinere
en omvatten
gelast-stalen
44 elektrisch
deuren, onderver
en dragers zijn aan de dekken gelast. Om
centraal vanaf de brug onafhankelijk van
e la sticite itsm o d u lu s is de balkafstand kleiner
de
de overige 5 groepen, door middel van een
g e n o m e n dan b ij de stalen dekken. De a lu
extra a a n ta l hiertoe te onderrichten lassers
bij
m in iu m dekken zijn 6 mm d ik en de balken
te
worden gesloten. H ierbij w ordt tevens een
lig g e n
mede
op 550 mm i.p.v. op 825 mm, de
hoeveelheid laswerk en daarmee beperken, z ijn de wanden
het
geklonken;
in verband met strakker w e rk
zijn
deze
groep
behorende
schakelwals
b ij de deuren aangebrachte waarschuwings-
n o r m a le spantafstand. De stijlen van langs
hiervoor juist de w anden gekozen.
bel in werking gebracht, terw ijl een ver-
s c h o tte n staan w el op de afstand van 825
V oor
klikkerkast op de brug door middel van 44
m m , z o d a t er zich steeds 3 balken op twee
toegepast. De lassnelheid is zo g ro o t m oge
lampjes
s p a n ta fs ta n d e n bevinden.
lijk
genomen, teneinde de vervorming
zo
zijn.
veel
m ogelijk te beperken. Ofschoon
het
Daarna kunnen de deuren ter plaatse aan
s t a a l w o rd t verwezen naar de details op
lassen met de A rg o n a rc app a ra tu u r in de
weerszijden van het schot door middel van
Voor
de
verbinding
van
alum inium
met
het lassen is het Argonarc procédé
aangeeft welke
deuren gesloten
h e t grootspant. H ie rb ij is men afgew eken
buitenlucht niet onm ogelijk is, is wegens de
een schakelaar w orden geopend, doch bij
V a n d e gangbare uitvoering van deze ver
da a ra a n verbonden
bezwaren aan boord
loslaten van de schakelaar sluiten de deuren
b in d in g , w a a rb ij meestal het alum inium aan
alles geklonken. V oor het klinknagelm ate-
weer automatisch. Bij normaal b edrijf, w aa r
de
ria a l is de legering met 3-4 % magnesium
bij de centrale bediening van de brug a f
gebruikt.
staat,
buitenzijde en het stalen p lin t aan de
b in n e n z ijd e w o rd t aangebracht, w a a rvo o r
kunnen
de
deuren
met
dezelfde
plaatselijke schakelaar gewoon gesloten en
O ok de trappenhuizen zijn d o o r brandschot
worden
geopend w orden.
ten omgeven.
met koolzuur te vullen.
geopend
om
een
bepaald
ruim
Verder kan iedere deur te r plaatse èn van
De deuren
ge-
V a n a f deze flessenbatterij is er een le id in g
een plaats op het schottendek d o o r m iddel
isoleerde, zelfsluitende deuren. Branddeuren
systeem w aardoorheen in geval van brand
van een handbeweging
bediend w orden.
w a a rd o o r veel passage plaats vindt, zoals
koolzuur
laatstgenoem de
in de passagiersgangen en in de toegangen
ruimte van de brand.
De
bedieningsstang
voor
in de brandschotten zijn
kan
worden
gevoerd
naar
de
een
n a a r de zalen, zijn in de geopende stand
solenoide ontkoppeld, w anneer de deuren
vastgezet, uit w elke stand ze gem akkelijk
elektrisch worden bediend.
iosgem aakt kunnen w orden.
O pgem erkt kan nog w orden, d a t behalve
De d ra a ie n d e 'branddeuren zijn uitgerust
sluiter, welke elk a fzo n d e rlijk in een kastje
de deuren in de machinekamers o o k de
met een contragew icht; de grotere b ra n d
zijn geplaatst. Indien zulk een kastje ge
deuren in de keukens op een a p a rte groep
deuren voor de ingangen
naar de zalen
opend w o rd t om de afsluiter te bedienen en
staan, zodat het m ogelijk is b ij mist ook het
zijn uitgevoerd als schuivende deuren, opge
C 0 2 toe te laten in de betreffende ruimte,
b e d rijf in de keuken zo lang m o g e lijk voort
hangen op een hellende ra il.
dan geeft een door het openen van het
te zetten.
In de kanalen van
de a irconditioning of
kastje in werking gesteld alarm d a a r de
Tussen de vier stellen oliebunkers, aan SB
v e n tila tie zijn , w a a r deze d o o r dekken ge
waarschuwing, dat C 0 2 w o rd t toegelaten,
en BB op de dubbele bodem g ebouw d, zijn
beweging
w ordt
door
m iddel
van
In de leiding naar iedere machinekamer be vindt zich een afsluiter, of een met behulp van koolzuurgas op afstand bediende a f
voerd z ijn , zgn. b ra n d kle p p e n aangebracht;
en da t het betreffende ruim zo snel m ogelijk
door de dubbele bodem verbindingskanalen
indien
verlaten moet worden.
aangelegd, en wel op spanten nos. 113-114,
passeren zijn aa n w eerszijden van het hoofd-
117-118, 138-139 en 151-152; het kanaal
brandschot b randkleppen aangebracht.
d o o r C 0 2 worden geblust, zijn op de fles
op spant 1Ó3-1Ó4 m aakt ve rbinding tussen
Op
senbatterij aangesloten via een z.g. rook-
de w aterballasttanks
gedeelte
aan
SB en
BB ter
d e rg e lijk e
b e p a a ld e van
kanalen
plaatsen de
een sectiegrens
in
het aluminium
bovenbouw
is overeen
De ruimten buiten de machinekamers, die
ontdekkingskast op de brug. Van al deze
plaatse. Deze zgn. cross-overs kunnen door
komstig de w et b ra ndisolatie — gespoten
ruimten loopt een p ijp le id in g na ar de rook-
afsluiters
w orden.
asbest — a a n g e b ra ch t te r bescherming en
ontdekkingskast, w aardoo r constant lucht uit
W anneer een stel bunkers leeg is w o rd t de
instandhouding van de aluminium constructie
deze ruimten w o rd t aangezogen met behulp
afsluiter geopend, zo d a t er dan communi
b ij
van een op het stuurhuis geplaatste venti
catie is tussen de SB en BB bunker.
b e tre k k e lijk
geopend
en
gesloten
de
B rand bescherm ing
b ra n d .
A angezien zw aar
b e o o rd e lin g
alum inium
deze
brandisolatie
is d ie n t hiermede
van
het
toepassen
b ij
lator. Deze lucht passeert een driew egkraan,
van
een rookobservator en tenslotte een reuk-
uit het oo g p u n t van gewichts
controleklep.
Zodra
met
de
aangezogen
besparing rekening te worden gehouden.
lucht rook meekomt stelt een foto-elektrische
6 secties verdeeld. De plaatsen van deze
V oor het blussen van brand in de machine
cel een hoorbaar en zichtbaar alarm in w er
schotten zijn op het algemeen plan a a n g e
kamers, het ketelruim , de lading-, proviand-
king op de brug en in de elektrische cen
geven met F.P.B. (fire p ro o f bulkhead).
en nog enkele andere ruimten is een C 0 2
tra le
Ze zijn te vinden ongeveer op spanten nos.
brandblus in stallatie aangebracht. Als voor
driew egkraan in de leiding naar de b etre f
42, 83, 125, 160 en 195. Het zijn verstijfde
naamste onderdeel van deze installatie be
fende ruimte te draaien, w o rd t deze leiding
stalen schotten, die geïsoleerd zijn indien ze
vindt zich op het Sloependek de C 0 2 kamer,
aangesloten op de persleiding van de C 0 2 flessen, zodat, na het openen van de flessen,
Het schip is door 5 hoofdbrandschotten in
(havenbedrijf!). D oor vervolgens de
met hout o f ander b ra n d b a a r m a teriaal be
w a a r 43 flessen staan opgesteld, gevuld
schoten zijn. Brandschotten die aan geen
met koolzuur o n d e r druk. Deze flessen kun
koolzuur binnenstroomt in het ruim w aar
van beide zijden met b ra n d b a a r m a teriaal
nen individueel geopend w orden, m aar ook
de b rand is w aargenom en. Een sirene of
beschoten zijn, behoeven niet geïsoleerd te
in groepen met behulp van door koolzuur
claxon, aangebracht op de uitstroom opening
zijn. Als isolatie is toegepast 32 mm g e
gas bediende servocilinders. Een instructie-
van het C 0 2 geeft automatisch het sein om
spoten asbest, eventueel a fg e d e k t met 10
p la a t
te vluchten voor het verstikkende gas.
g e e ft aa n
hoeveel
flessen
moeten
mm hardsetting cement. Behalve doo r de indeling in secties is de brandbescherming
nagestreefd
door
to e
passing van een automatisch sprinkler- en
RUIM TEN V O O R A LG EM EEN G EBRU IK
brandmeldingssysteem in a lle ruimten w a a r in brand kan ontstaan, behalve in de m a
H o o fd tra p p e n h u is m et vestibules
gescheiden houden d oo rd a t de trappen in
toegepast.
O n tw e rp : J. A . van Tienhoven, Amsterdam
tegengestelde richting klimmen.
Behalve ter begrenzing van de hoofdsecties
U itvoering: De Nijs M e u belfabriek N.V. -
Het principe hiervan is in fig u u r no. 5 aan
zijn ook brandschotten a a n g e b ra ch t w a a r
Rotterdam
gegeven
ruimten voor accom m odatie grenzen aan
De gedachte die ten grondslag lig t aan het
De scheidingswand tussen de trappen is in
chinekamers w a a r een
a n d e r systeem
is
machine-, lad in g - o f dienstruim ten; voorts
hoofdtrappenhuis
het
glaspanelen uitgevoerd naar ontw erpen van
ter begrenzing van de „c o n tro le stations",
kasteel C ham bord aan de Loire; het zijn
is
afkom stig
van
de glazenier W. Akkermans te Rotterdam,
w aaronder verstaan w orden de com m ando
schaartrappen die op h a rt schip naast e l
vervaardigd door de G lasindustrie F. van
brug, het radiostation, de noodg e n e ra to r-
k a a r gelegen op h etzelfde dek beginnen,
Tetterode te Amsterdam.
kamer, de C 0 2-ruimte en de gyrokam er.
nochtans de passagiers van de twee klassen
De scheiding tussen de beide klassen zowel
in dwarsscheepse als langsscheepse richting in de vestibules werd bereikt door het aan brengen van schuivende w anden, die naar believen
kunnen worden geopend o f ge
sloten in het geval da} één der klassen bij grotere
aanvraag dient te worden
uitge
breid. O p de cruises kunnen alle schuif wanden
w orden
geopend
zodat de ves
tibules niet zijn gesepareerd en beide tra p pen voor één klasse kunnen worden ge bruikt. Behalve
door
het
hoofdtrappenhuis,
dat
d o o rlo o p t van het B-dek naar het Sloepen dek, staan de dekken bovendien met elkaar in verbinding d.m.v. een zestal liften die door een schakelsysteem alleen die dekken die tot één der klassen behoren verbinden, doch die op cruises op a lle dekken kunnen stoppen. Van het bordes beneden het B-dek voert een smallere trap naar het zwembad op het D-dek, te rw ijl boven het Sloependek een secundair trappenhuis toegang
geeft to t
het Brugdek, het Bovenbrugdek en het O b-
F ig . 6 .
H e t centrale trappenhuis.- A -dek.
servatiedek. werden
in
hoofdzaak
uit
b e d e k k in g .
olijfessen
in
com binatie
met
ru b b e r
De vestibules gevoerd
in
De trappen
zijn
bekleed
met
w a a ro v e r een groen-blauw e nylon
de voorw and in deze vestibule zijn gedre ven
bronzen
reliëfs aangebracht van de
palissander en vynide wanden met geano-
t r a p lo p e r w erd gelegd. Het tra p h e k is u it
hand van N ico W ittem an, de windstreken
diseerde aluminium strippen. Dit m ateriaal
g e v o e r d in g e m o ffe ld staal met versieringen
voorstellend. O n d e r de zitgroepen, vóór en
w erd
in g e a n o d is e e rd aluminium.
tussen de kantoren, die in groen leder zijn
ook
gebruikt
w a a rd o o r deze in
voor
de
liftfronten
de vestibule d u id e lijk
In
de
ve stib u le
op
het B-dek is op
het
gestoffeerd, liggen handgeknoopte tapijten
opvallen. V oor de liftdeuren w erd een rode
v o o rs te
een p la q u e tte
uit de ateliers van Edmond de Cneudt, die
kleur gekozen die afgeleid werd van het
v a n H .M . de Koningin a a ngebracht van de
eveneens de ta p ijte n in de beide winkels
rood van de tw eekleurige M ipolam vloer-
b e e ld h o u w e r Pieter de Monchy. Als p e n d a n t
ontw ierp en uitvoerde.
w e rd van
A-A.
palissander scherm
op de
het achterste scherm het w apen stad Rotterdam met b ijb e h o re n d e
m o tie v e n
ge p laa tst n aar een o n tw e rp van
en in g e ë m a ille e rd metaal uitgevoerd d o o r N ic o W itte m a n . A a n deze vestibule grenzen d e b e id e cruise-entrances, w a a rva n die a a n SB a ls kin d e re e tza a l kan w orden g e b ru ikt. In
de
A -d e k vestibule en in die op
O n d e rp ro m e n a d e d e k g e g o te n
zijn
acht
in
het
brons
beeldjes geplaatst van de b e e ld
h o u w e r G e u rt Brinkgreve die fig u re n uit de „ T e m p e s t" van Shakespeare uitbeelden. In d e v e s tib u le op het M aindeck zijn de vie r to e g a n g e n voor de passagiers gelegen. Hier z ijn
aan
p u rs e r
SB en BB de kantoren vo o r de
en de chief-steward g e p ro je cte e rd ,
w a a r a c h te r h e re n
de kapsalons voor dames en
lig g e n .
Tussen
de
ingangen van
deze
salons
is
een o u d e p la tte g ro n d van de stad Rotter dam In
a a n g e b ra c h t uit de altas „D e V o u ". het
m idden
g e p la a t s t N o. 5. Schematische voorstelling van centrale trap. EXTR A N UM M ER „ S C H IP EN W E R F " SEPTEM BER 1959
B ra a t, van
van
is de
een
bronzen
beeldhouw er
plastiek L.
P.
J.
„ V a a r t " uitbeeldend, een geschenk
S h e ll-N e d e rla n d
aan
de
H.A.L.
Op
Fig. 7. Beeltenis van H.M . Koningin Juliana, g e p la atst voor de toegang n a a r de Lounge.
De w ï r k e l s v o o r de to e ris te n k la s se , g e l e g e n in
de
v e s tib u le
werden
naar
op
de
het
Prom e n a d e d e k,
L ijn b a a n
in
R otterdam
g e n o e m d . A a n d e z e v e s tib u le z ijn d e gangen
g e le g e n
Qcean
Bar
naar
aan
de
BB, d e
toe
C lu b ro o m ,
L eeszaal
de
aan
SB
en de Lou ng e o p ha rls ch ïp . V o o r d e g la s p u i v a n gang
w erd
een
laatstgenoem de
b e e lten is
van
to e
H .M .
de
K o n in g in g e p la a t s t , e ve n ee n s v a n d e b e e l d houwer
Pieter
van
R.D.M.
de
de
M onchy;
aan
Het
w in ke lco m ple x
lig t
aan
de
de
een
geschenk
H.A.L.
voor
v e stib u le
de op
eerste het
klasse
B ovenpro
m e n a d e d e k ; d e k a p s a lo n s v o o r d e z e klasse zijn v ó ó r d e z e w in k e ls g e le g e n .
Zwem bad O n t w e r p : A r c h it e c t e n b u r e a u H. A . M a a s k a n t N .V ., R o tte rd a m . U it v o e r i n g , De Lint N .V ., ' s - G r a v e n h c t g e , in s a m e n w e r k in g v e ld ,
met de firm a
R o tte rd a m .
F. W .
D e c o r a t ie f
Zonne
m edew erker:
W . v a n d e r W e e r t , R o tte rd a m . Het z w e m b a d p e n h u is
is v a n u it
b e re ik b a a r;
het c e n t r a le
d it
komt
uit
tra p
op
een
ta lliq u e "),
evenals
de
v o o r p o r t a a l , w a a r zich o o k t w e e lif t e n b e
zw e rnb a d ru im te .
v in d e n .
z ijn b e k l e e d m e t w it t e te g els 5 X
bad
Het v o o r p o r t a a l
g e s c h e id e n
is v a n
het z w e m
d o o r een a l u m i n i u m
g la s
De
ach terw a n d
om d e a n d e r e l a a g
o ve rig e
van
de
b etonw anden 1 1 Vb cm,
g l a n z e n d en m a t. Een
sta le n
buis.
L e u n in g e n ,
h a n d r a ils ,
deur
k o z ijn e n
en t r a p je s in he t bassin z ijn
r o e stv rij
staal.
De k o lo m m e n
m e t g la s m o z a ï e k 1 X
z ijn
va n
b e k le e d
1 cm in lic h t b la u w e
pui, w a a r d o o r d e ruim te visu eel w o r d t v e r
s p ie g e l v a n v lo e r t o t p l a f o n d a a n één van
k le u r. Bij de e n tre e b e v i n d t zich een „ o b
g ro o t .
de
s e r v a t i o n " w a a r t o e sc h o u w e rs k u n n e n p l a a t s
Het bassin is een m e t g la s m o z a ï e k 2 X 2
cm
wanden
b e p a a ld e
d ra a g t
b e la n g rijk
bij
to t
een
n em e n .
r u im te - s u g g e s tie .
a lu m i n i u m
D e lf t ,
u it g e
g e ï n s p ir e e r d
Het p la fo n d
8 V2 m, m et een d ie p t e va n 1 V'2 — 2 m v o o r
n e le n ,
zien va n een z.g . klots- en o v e r l o o p r a n d d ie
zic h b o v e n het b assin k a n a l e n b e v in d e n van
d i g t de d o n k e r k le u r ig e a c h t e r w a n d .
g e lijk als h a n d r a i l die nst d o e t. He t m o z a ï e k
d e a i r c o n c l i f i o n i n g i n s t a l l a t i e , lig t het p l a f o n d
Het
van d e b o d e m is z a n d k l e u r i g , m e t als d e c o
op
he t w o r d t
r a t ie f
g e v a l is, is het p l a f o n d m e t b l a u w „ a r b o -
en
N .V .
r i t e " b e k l e e d en 2 5 cm h o g e r a a n g e b r a c h t ,
klassen ge slo ten .
De k l e u r v a n
w a a r d o o r een g r o t e r e h o o g t e w e r k i n g w e r d
De
ve rkre g e n .
w o r d e n g e s c h a k e ld , nl. in w i t en r o o d . O o k
k le u rig
een
m a j o l ic a ,
school
u it g e v o e r d
d e P o rc e le y n e Fles te D e lf t. de
wanden
is a a n
de
vissen
in
v e e l
do o r de
onderkant
b la u w
be kle e d
met
het n o r m a l e
w it
„a rb o rite ".
pa
va n
Rot te
b e z e tte g e w a p e n d b e t o n n e n k u ip v a n 5Vi X
e le m e n t
b e s t a a t u it w e g n e e m b a r e
Een p la s tie k
v o e r d d o o r Ja n
W aar
n iv e a u . W a a r dit n ie t het
o p f l o r a en f a u n a va n cle o c e a a n , v e r l e v e n
bad
is be s tem d
deur
voor
d o o r m id d e l
op
b e p a a ld e
b e id e
va n
een
uren
onderw a te rve rlich tin g
klassen; sch u ifh ek
v o o r één
kan
der
t w e e k le u r ig
g ro e n , n a a r b o v e n v e r l o p e n d t a f l i c h t g r o e n
De v e r l ic h t i n g b e s t a a t uit TL b u iz e n in w e g
w e r d e n in de p l a f o n d v e r l i c h t i n g
en w it. Ro n d o m d e k u ip is e e n lo o p p c id vctn
neem bare
ren t o e g e p a s t om een b e p a a l d e ste m m in g
ca.
w a a r i n o o k de a n e m o s t a t e n v a n de a i r c o n
80
cm
b reedte,
g la s m o z a ï e k 2 X 2
e ve n e e n s
bezet
m et
cm, in w i t t e k le u r. V o o r
o rn a m e n te n
va n o p a a l p e rs p e x ,
tw e e k le u
te b e re ik e n .
d i t i o n i n g z ijn o p g e n o m e n .
G y m n a s iu m
het o v e r ig e b e s t a a n de v lo e r e n uit s lip v r ije
D e k le e d c e lle n z ijn g e s e p a r e e r d d o o r w a n d
, , m a u r o " tegels, in w itte
jes v a n s p a a n d e r p l a a t 25 m m , b e k le e d met
Aan
b a d r u i m t e en k ie e d h o k je s , in d o n k e r e k le u r
w it
—
v o o r v o o r p o r t a a l en „ o b s e r v a t i o n " . D e v l o e
Turkse b a d e n ) z ijn r o n d o m g e ï s o le e r d cl.rn.v.
h e t w e lk w e r d i n g e r ic h t m et d e g e b r u i k e l i j k e
ren
5
a p p a ra tu u r
van
de
k a n t o o r t je
m assa g e -
en
het
kle u r v o o r z w e rn-
en
r u s tk a m e rs ,
g y m n a s iu m
zijn
het
b e le g d
„a rb o rite ".
ent
d ik k e
aangrenzend
De
h e t e lu c h t - k a m e r s
g e ïm p re gne e rd e b e v in d en
zic h
(z.g.
k u r k p la t e n ; de
z.g .
rust
hef ook
en
zwembad
g re n s t
het
g y m n a s iu m
b e r e i k b a a r v a n u it cle v e s tib u le —
als
ro e ie n ,
h o m e t r a in e r s
boksbal,
voor
Zweeds
w andrek,
met r u b b e r . In h e f a lg e m e e n z ijn d e w a n
k a m e r s . De w a n d e n , w a a r a c h t e r zich t o i l e t
massagebank,
den en v lo e r e n g e c o n s t r u e e r d in g e w a p e n d
r u i m t e n , d o u c h e s , m a s s a g e k a m e r s en k l e e d
enz.
b e to n , m e t stale n „ v l i n d e r s " g e h e c h t a a n de
c e lle n b e v i n d e n , z ijn n ie t o p g e t r o k k e n to t het
stalen w a n d e n en het d e k .
p l a f o n d , m a a r a a n d e b o v e n z i jd e v o o rz ie n
E etzalen
v a n een 20 cm h o g e g la s s t ro o k .
O n t w e r p : J. A . van T ie n h o v e n , A m s t e r d a m .
De w a n d e n u i t z o n d e r in g
van
hef v o o r p o r t a a l
van
p a a r s e te g els 11 V'2
de X
z ijn , m et m et
De b a n k e n in cle z w e m b a d - r u i m t e zijn van
U it v o e r i n g :
1 1 'A cm ( „ r e f l e t mé-
8 cm d i k k e c r i s t a l l i n o p l a t e n o p p o ten va n
R o t t e rd a m .
liftw a n d ,
bezet
De
s tu u rr a d ,
fietsen
Nijs
m a s s a g e - v ib r a t o r
M e u b e lfa b rie k
N .V .,
p e u ife g .
E THT K A M C e ,
scheepsb re e d te
en
s c h ik k in g
tw ee
over
h e e ft
d aard oor
zijb e u k e n
de
(Z)
be
waar
d a g lic h t ka n to e tre d e n . De h o o fd z a le n h e b ben i'oorn
e en
rep re s e n ta tie f
en d e z ij b e u k e n
k a ra kte r,
de
g rill-
daare n te g en
geven
een m e e r in t ie m e i n d r u k en ku n n e n v a n h o o fd z a le n
w orden
a fgesloten
in d ie n
a a n t a l p a s s a g i e r s h ie r t o e a a n l e i d i n g In b e i d e
za le n
b e v in d t
zich
tussen
de het
g e e ft. de
in
g a n g e n e e n b u f f e t m e t k o e lk a s t e n w a a r d e ; p a s s a g i e r ee n k e u z e k a n m a k e n u it DRR E S T Z A A U .. f 'ig . 9.
L ig g in g
der
e e t z a le n
op
h e t B -d e k .
zaal
kunnen w o rd e n geserveerd, te rw ijl d e
w a r
me g e r e c h t e n
uit d e
keuken,
d ie e e n
l a g e r is g e l e g e n en d o o r m id d e l v a n De b e i d e e e t z a l e n , g e s c h e id e n d o o r d e ves
s a g ie rs g e e n
t ib u le
o p h e t B-d e k ,
de m a a ltijd w o r d t g e b ru ik t.
pla a ts
cian
b ie d e n
in één z it t in g
8 5 8 p a s s a g ie r s .
Uit
fig u u r
De i n r i c h t i n g v a n b e i d e z a le n is n a g e n o e g
uit ee n
g e l i j k , z o d a t o p cruises, w a n n e e r h e t schip
dome
a ls é é n - k la s s s - s c h ip v a a r t , h e t v o o r d e p a s
De
Fig. 10.
Eetzaal toeristenklasse
v e rs c h il
no.
9
blijkt,
h o o fd z a a l —
en
eetzaal
m a a k t in w e l k e
trappen
m et
de
eetzalen
stcicit, w o r d e n o p g e d i e n d ,
dat
(H) —
zaal
b e id e
ruim ten
w a a rb o ve n
een
g rillro o m
a ch ter
lo o pt
(G ) over
ee n
b estaan. cle
vo lle
koude
g e r e c h t e n , d ie o n m i d d e l l i j k v a n u it d e
in
dek
4 ro l
v e rb in d in g
De s e r v e e r t a f e l s ,
v o o r z i e n v a n w a r m p l a t e n , zijn o v e r d e
ge
h e le z a a l v e r d e e l d o p g e s t e ld . De v l o e r b e d e k k i n g
van
de h o o fd z a le n
be
s t a a t u it m a c h i n a a l g e k n o o p t t a p i j t , t e r w i j l
voor
de
g rill r o o m
en
z ijb e u ke n
M i p o lam
w e r d toe g e p as t, De
b e tim m e r i n g e n
olijfessen Langs
de
in
werden
c o m b in a t ie
wanden
in
de
u it g e v o e r d
met
in
p a lis s a n d e r ,
h o o fd z a le n
zijn
d aa rva n ,
d e co ra tie ve
m et
b la d g o u d
visuele r u im ie v e r g r o t in g te b e re ik e n .
Het in t ie m e k a r a k t e r van de griMroorn w e r d
De
b e r e ik t d o o r
b e k le e d
o n d e rlin g
een
z ijn
i n d e l i n g In ,, b o x e n " , die
g e s c h e id e n
door
in
u itgevoerde
deco ra tie ve
t evens
de
o p de O d y ss e e , en a c h t e r o p d e f a b e ls v a n
t a f e ls a a n
La
en g e d e e l t e l i j k d o o r w a n d l a m p e n .
p o ly c h r o o m
F o n ta in e ,
naar
c e r a m ie k
o ntw erpen
fr ie z e n
van
N ico
r a m e n w e r d e n b e z e t m et spie gels om een
g u l d e f r a m e s z ijn a a n g e b r a c h t .
a a n g e b r a c h t , in de z a a l v ó ó r g e ï n s p ir e e r d
d e c o r a t ie v e
ver
door
h ekw erken,
v e r l ic h ti n g
het p la fo n d
m e ta a l
d ie
werd
boven
en
stoele n
in g r i llr o o m
met
h o o fd z a le n
V y n id e w erd
en
en
een
z ijb e u k e n
voor
d ie
to e g e p a s t .
a a n ge b ra ch t,
Auditorium Zaal
op
het P ro m e n a d e d e k .
Bove n d e t a f e ls in d e e e t z a a l v ó ó r zijn v i g
B a lk o n o p het B o v e n p r o m e n a d e d e k .
n e tte n ,
O n t w e r p : Corns. Elffers, R o tte rd a m .
zijn
a f g e w is s e ld
met
ge ïnsp ire e rd
op
,,spijs
en
s p i e g e l- p a r t ije n ter v e r g r o t i n g v a n d e r u i m t e
g e s c h ild e r d d o o r Frans H a z e v e ld .
w e r k in g .
In cle g r i l l r o o m
De p la f o n d s in de h o o f d z a le n z ijn gehouden
w a a r o n d e r vrij
donker
opgehangen
ce
a c h t e r zijn
d rank",
2 p la stie ke n
de stof
de
Ie
De f ig u r e n
in
handgeweven
N a g l e r , u it g e v o e r d d o o r de P o r c e le y n e Fles De lft.
zijn
U it v o e r i n g : In
De
Ni js
M e u b e lfa b rie k
N .V .,
R o t t e rd a m .
g e ë m a i l l e e r d m e t a a l a a n g e b r a c h t n a a r een
De g ro o ts te le n g te van het t h e a t e r m et b i j
o n t w e r p v a n Dic k ten H o e d t.
behorende a rtie s te n
r a m ie k sterren en b o lle n z ijn a a n g e b r a c h t ,
ruim ten en
( k le e d k a m e r s
g e e s te lijk e n ,
voor
de
b e r g p la a t s e n ,
v e rlic h t d o o r de
In cle z i j b e u k e n , u it g e v o e r d in lichte V y n id e
e n z.) is 2 4 m eter, de g r o o t s t e b re e d t e van
la ngs d e d o m e w c in d e n g e p l a a t s t e in d ir e c t e
en k e rs e h o u t , w e r d e n de 4 m e t a a lp la s t ie k e n
cle
lic h t o r n a m e n te n .
in
u it g e v o e r d n a a r e e n o n t w e r p va n Kees van
5 , 6 0 m ete r. Deze ruim te is g e sc h ik t om te
lich te k le u r u it g e v o e r d w a a r t e g e n , e v e n los
R o e m b u r g . De l a n g e w a n d e n te g e n o v e r de
w orden
w e lk e fel ku n n en w o r d e n
De
d o m e w c in d e n
z ijn
zaal
20
m ete r en
ge b ru ikt
niet
de g ro o t s t e
a lle e n
als
hoogte
theater,
d o c h o o k cils b io s c o o p en als kerk. Z o w e l
open
d e Ro oms- Kcitholie ke, Protestantse aks J o o d
tr ed e n
p a a rs e
h o u w e r Bram Rorh, w a a r v a n d e to e pa s s in g
se e re d ie n s te n ku n n e n e r w o r d e n g e h o u d e n .
m o q u e tte . De w a n d e n v a n het t r a p p e n h u 'S
w e rd m o g e lijk g e m a a k t d o o r m e d e w e r k i n g
De z a a l en het b a l k o n k u n n e n g e z a m e n lijk
zijn
van h e t ministerie v a n
v o o r één Idcisse, d o c h o o k g e s c h e id e n vo o r
g r ijz e
kle u r.
tw e e klassen w o r d e n g e b r u ik t . In d it laatste
b la n k
g e a n o d is e e r d
g e v a l is het b a lk o n v o o r d e I e klasse en de
met een m i p o l a m
l e u n in g p r o f ie l. De o n d e r
o p g e s te ld e b a n k e n l i g t de d a n s v lo e r , u itg e
zaal
z ijd e en de b a lu s t r a d e v a n het b a l k a n z ijn
v o e r d in J a rr a h stroken met p e r o b a s t r i p p e n ;
voor de
to e ris te n kla ss e
g e re s e r v e e r d .
tra p p e n
a a n g e b ra c h t,
e v e n ee n s
b e k le e d
z ijn
rnet De
w aarvan
b e le g d
V y n id e
rnet
in
de
lic h t-blau w
tra p b a lu s tra d e n
z ijn
a lu m in iu m ,
van
a f gedekt
ve rsie rd met b ro n s fig u u rije s v a n
en
W e te n sc h a p p e n..
In
het
centrum
van
de b e e ld
O n d erw ijs,
cle
Kunsten
h a lv e m a a n v o rm ig
De t o e g a n g tot de z a a l w o r d t g e v o n d e n in
b e k le e d
de
a a n g e b r a c h t e v a k k e n m et b la n k e a l u m i n i u m
d o o r een s c h e lp v o rm ig k l a n k b o r d , sluit hie r
n a d e d e k ; d ie van het b a l k o n lig g e n o p het
c ifw e rklijs te u .
o p a a n . De b e t im m e r i n g van h e t k a p it e in s -
B o v e n p r o m o n a d e c le k
De
toeristenkla sse
Lounge
in
op
de
het
P ro m e
v e s tib u le
vó ó r,
m et
rode
vestibule;
op
V y n id e
het
in s t r a a ls g e w ijs
Boven prom e na de de k,
het
v e rh o o g d e
m u z i e k p o d iu m ,
b e g re n s d
tr a p p e n h u is , van cle Irunk a a n
SB en van
d ie in a a n s lu itin g o p h e t t h e a t e r w e r d o n t
de i n g a n g s p a r t i j e n en d e v o o r z ij d e van h e t
d e tussen b e id e g e le g e n A n t e - R o o m is van
w o r p e n . In d e z a a l ku n n e n 4 4 4 p e rso n e n en
p o d iu m
espen hout; d e ze w e rd v e r l e v e n d ig d m et een
o p het b a lk o n
p la a t s n e m e n ,
het p o d iu m is e en k la n k s c h e rm a a n g e b r a c h t ,
in ta rs ia in g r o t e li jn e n , b e s t a a n d e
een c a p a c it e i t die g r o t e r is d a n v a n m e n ig
d a t in lich te B e r g o lin la k is a f g e w e r k t . H e t
sch ille n d e h o u ts oorten in lichte k le u re n .
t h e a t e r op het la n d . H e t t h e a t e r h e e ft de
t o n e e l g o r d i j n is v a n ve lo u rs , heeft e e n g o u d
De
e iv o rm , die al vele m a le n m e t succes w e r d
g e le k le u r en kcin m e c h a n is c h w o r d e n
L o u ng e zijn m et g la s p a n e le n b e z e t, g e v a t in
to e g e p a s t .
d ie n d , e v e n a ls
163 p e rso n e n
Het
b a lko n
hangt
vrij
in
de
ruim te.
z ijn in
p a lis s a n d e r
u it g e v o e r d . O p
h e t k a d e r n o d ig
be
v o o r n o r-
voorw and
en
g e a n o d is e e r d
de
achterw and
a lu m in iu m
lijsten.
van
De
de
door
g a n g n a a r het A u d it o r iu m en d e e n tre e uit
m a a lp r o je c t ie .
O p het b a lk o n , tussen d e b e id e t o e g a n g e n
De fa u t e u ils , g e l e v e r d d o o r Tijsse ling te N i j -
d e vestibule
en t r a p p e n h u iz e n , is d e f i l m c a b i n e g e le g e n .
k e rk , z ijn
z ijn v e r v a a r d i g d in pere hout,
Bij het o n t w e r p w e r d e rv a n
u ilg e g a c m d a t
uit v e r
b e k le e d
m et
g roene
v e lo u rs
en
va n
h e t ce n tra le
g r ijz e V y n id e , t e r w i j l het h o u t w e r k z w a r t is
De la n g s w a n d e n ,
cle f ilm c a b i n e zo ruim moest z ijn d a t la te r
g e h o u d e n . Tussen d e e n t r e e en d e z a a l
is
w e rk , hebbe n h oge ra m e n in f l a u w g e b o g e n
de
en d o o r
vo rm o n m id d e llijk in cle huid v a n het schip;
gebakken
d e z e ramen, w a a r v a n de o n d e r z i j d e to t cle
p la a t s in g
van
een
T o d d -A O -in s ta lla tie
Dick
Elffers o n t w o r p e n
u itg e v o e r d
tr a p p e n h u is
in
rood
la k
een
door
t o t cle m o g e lij k h e d e n b e h o o r t . V a n z e l f s p r e
de
P o rc e le y n e
k e n d is met het o o g o p d e z e in s t a lla t ie o o k
aardew erk
ge
v e r h o o g d e vlo e re n reik t, g e v e n een v rij u it
o p het a a n b r e n g e n v a n een h ie rto e b e h o
b ro k e n w it t e k le u r . In d it scherm z i j n f ig u r e n
zicht op de ze e. H cin clb e d ru kie in d ir e c t v e r
re n d p ro je c tie s c h e r m g e re k e n d .
a a n g e b ra c h t,
lichte
Fles
te
D e lft
a jo u r - s c h e r m
d ie
le ven
g e p la a t s t ,
in
in
de n a t u u r v e r
g o r d ijn e n ,
sluiten
des
avonds
de
De v lo e r vcin de z a a l is h e lle n d u it g e v o e r d
b e e ld e n ,
en die vcin het b a lk o n a m p h i t h e a t e r - g e w i j z e .
D e z e lf d e k u n s t e n a a r o n t w i e r p eve n ee n s d e
De k le u rc o m b in a t ie van de m e u b e ls t o f f e n is
Het p l a f o n d is in d e le n g t e in 4 v a k k e n o n
v o g e lrn o tie v e n
d o n k e r en licht r o o d , d o n k e r en lich t geel
d e rverdeeld,
het t o n e e l g o r d i j n is g e d e c o r e e r d .
en g r i jz ig wit. Deze m e u b e le n z ijn z o d a n i g
V o o r de g o d s d i e n s t o e f e n in g e n k u n n e n e e n
in g ro e p e n
om cle d a n sv lo e r de lichtste k le u re n zijn g e
zic hte
van
w e lk e e lka a r
v e r s p r in g e n d lig g e n .
In
ten
de
op
h ierdoor
blo e m e n ,
p la n t e n ,
w a a rm e d e
d ie r en
het
mens.
frie s
boven
ram e n af.
o n ts ta n e v e rtic a le k a n t e n , die in d e b o g e n
kruis,
v a n cle slo e lr ije n m e e lo p e n , z ijn de u itb la a s -
m a a ls t a f e l o f e e n l e z e n a a r v o o r h e t ree d s
p la a t s t op
openingen
b e schre ven
k la n k s c h e r m
t a p ijt .
Fra nk
b e s c h ild e r d e
bouwd.
van
De
de
a irc o n d itio n in g
c ir k e lv o r m ig e
z ijn in d rie m a te n
in g e
lic h t o r n a m e n te n
u it g e v o e r d
en vrij o ve r
het
a lta a r,
N ix
p a n e le n
nacist
desgewenst
het
cle
avond
w orden opg este ld . cle
w egn e em b a re
a lta a r,
v o o r s t e lle n d e
een
Nciar
stree fd d o o r
rood
e n ig e
b a r e v is v a n g s t " en o n t w i e r p cle p a r a m e n t e n
geel gestipt kleed.
d o o rb ro ken .
De se cto re n
van
het
p la fo n d
v o o r de
Het p l a f o n d
z ijn
breedte
k le in e re
vakken
v e r d e e ld ,
cle
in
met b a n d e n
in z w a r t ,
geb ro ke n
w i ï en d o n k e r z ilv e r k le u r ig . De w a n d e n
zijn
p la s t if ic e e rd
b e k le e d
lin n e n ,
m et b e d r u k t g e
w a a rvo o r
cle
lin n e n -
b e s ta a t
e ch ter cle h o o f d li jn e n
Rijken &. De L a n g e , cle u i t
g e b r e id e g e lu id s in s t a ll a t ie d o o r Philips g e
w o r d e n g e v o lg d .
le ve rd .
Tegen
c!e
g la z e n
de
wanden
z ijn
be-
a c hterw and
Kon.
M e u b e lfa b rie k
H.
P. M u t
M utters-R oth
De
nium zijn v e r v a a r d i g d .
a sym m e tri sch
De v lo e r is b e le g d met g e m ê le e r d m o q u e tte ,
p la a t s a a n 4 6 7 p e rs o n e n .
p a n e le n ,
d o o r d e K o n in k lijk e V e r e e n i g d e T a p ijt f c ib r ie -
A a n SB en BB, o m l o p e n d n a a r v o r e n , is h e t
le v e n d ig e n
ken
dek
voor
d ig d .
do n kerp a a rse
In de t r a p p e n h u i z e n
k le u r aan
ve rva a r
SB en BB,
d ie d e z a a l met h e t b a l k o n v e r b in d e n , zijn
een
p la tte g ro n d
tw e e
van
van
treden
de
ve rv a a rd ig d
w o lle n
BB cle O c e a n Bar.
ters & Zn, te D e n H a a g .
b ra c h t , die v a n blc m k g e a n o d is e e r d a l u m i
in
werd
A a n s lu it e n d a a n d e Lounge v i n d t men a a n
s c h e rm p la t e n in T - m o t ie f om en om acm ge-
N.V .
vcin h e t in e u b e l p la n
d o o r het P a a p je nacir een o n t w e r p va n m e
U it v o e rin g :
Teg e n
w it g e
d o o r cle f i r m a
dergrond
w it .
b u itenw an
t a lle n lampjes in een v r ije o p s t e l lin g , w a a r i n
d r u k m o t ie f is p o t l o o d g r i j s , d ie vcin cle o n
het
ge
a a n ta l
He t e le k tro n is c h o rg e l en d e v le u g e l w e r d e n
vrouw
van
de
uit g e b r o k e n
wan d kleed gehangen.
k le u r
werd een
sc h ild e rd e p a n e le n m et kleine Z w e e d s kris
O n t w e r p : H. P. M u t t e r s , Den H a a g .
De
van
Naar
Lounge en O cean B a r
ve rv a a rd ig d e .
g e f ig u r e e r d
hij v o o r d e juiste p rie s t e r k le d in g .
d r u k k e r Ja n v. d. Berg uit S c h e v e n in g e n het ontw erp
g eel
m id d e n
den w a a ie r e n cle t in te n d o n k e r uit op, een
„ J e z u s b e d a a r t d e s t o r m " en „ d e
zorgde
en
het
a fw is s e lin g
t w e e p e rs o o n s b a n k e n .
h e t p l a f o n d v e r d e e ld , o p d a t d e in d r u k van
K a t h o lie k e e re d ie n s t. O o k
d a t in
het p la a ts e n
d e m a th e m a ti sc h o p g e s t e ld e s to e lrije n w o r d t
in
w onder
o p g e s te ld ,
L o u ng e
o p z e t.
D e ze
verhoogd;
is g e h e e l zaal
aan
b ie d t
BB
be
Het p la f o n d is g e d e e lt e lijk v e r l a a g d en u it g e v o e r d in lich t g ro e n g e la k te s c h u b v o r m ig e die en
het
p la fo n d o p p e rv la k
w aarin
de a ir c o n d it io n in g
ook
de
werden
ver
openingen g em aakt.
gre n sd d o o r e en reeks z it b a n k e n m e t h o g e
De b in n e n - la n g s w a n d en de v o o r w a n d z ijn
ru g le u n in g ,
in p e re h o u t u it g e v o e r d , de r a a r n w a n d en de
aan
SB d o o r
een
b a lu s tra d e ,
F ig .
12.
De Lounge —
g e z ic h t o p
cle d a n s v lo e r en h e l m u z ie k p o c liu r n
a c h t e r w a n d in i v o o r k l e u r i g l a k w e r k , w a a r o p
L ib ra ry , to e ris te n k la s s e
z ich v e r h o o g d e g e d e e lt e n
een a b s t r a c t e m e f a a lv e r s ie r in g v a n A a r t van
O n t w e r p : M u t e r o N . V . , In te rie u r a r c h it e c t e n ,
recte v e r l ic h ti n g w e r d
d en IJssel w e r d g e p la a t s t .
R otterdam .
m id d e n
U it v o e r i n g : H. P. M u t t e r s & Z n ., Kon. M e u b e l
ten g e p la a t s t .
Om
de
gebogen
va n c!e v o o r z i j d e le d e r
w erd
b a r van
p erehout, w a a r
in g e v lo c h te n
u it g e v o e r d
s ta a n
w it
w it
kunstle d e re n
fa b rie k , 's -G ra v e n h a g e .
van
a chter
in tar-
Lounge.
Zij
sia's in k u n s t h a r s p la a t g e ï n s p ir e e r d o p Fles-
in d e z e
r u im te .
m o t ie v e n v a n
de
de b a r werden
de h a n d
v o o r z ie n
van
van
m evrouw
Mut-
ters-Roth.
d ie
w e lke
to e g e p a s t
vorm en
boeken-
w erden
in
cle b e l a n g r ijk s t e wcind
b e rg ka ste n
onderge b ra ch t
met u itz o n d e r in g van de a c h te rw a n d , w a a r
De v e r h o o g d e
v lo e r is b e le g d
met
zw a rt
werden
in
in d i het
de lic h to rn a m e n -
t a p ijt .
de
In cle o v e r ig e w a n d e n zijn
en
de
De v l o e r is b e le g d m et een vast m o q u e t t e
De r a m e n in cle h u id zijn een v o o r t z e t t in g
b a r k r u k k e n . De d e u r e n v a n d e b o v e n k a s tje s
daarvan
w a a rin
a a n g e b ra c h t,
v o o r d o o r F ra n k M ix een d e c o r a t i e f p a n e e l
Een l a n g e b a n k g r o e p v o r m t de a f s c h e i d i n g tussen d e in cle b o e k e n k a s t e n p a s s a g ie r s en hu n
p laats
hen clie a a n
hebben
s n u ffe le n d e
cle s c h r i j f t a f e l s
gezocht.
Deze
s c h rijf
t a fe ls z ijn o p m e t a le n p o t e n t e g e n d e
h u id
o p g e s t e ld .
g r o e n r u b b e r te g e ls , het v e r l a a g d e g e d e e lt e
w e r d o n t w o r p e n d a t cle g e h e l e o p p e r v l a k t e
met
v a n cle w a n d b e s la a t . Het g e e f t een im p r e s
H e t g r o t e b u r e a u d ie n t v o o r cle s t e w a r d t o t
b e ig e , w a a r o p z w a r t en s m a r a g d g r o e n g e
sie v a n
v e r k o o p van pos tz eg e ls , b e r g i n g v a n a l l e r l e i
s to ffe e rd e
, , Z c ig r a v o s "
eeri
m oquêtte
ta p ijt
zitg ro e p e n
in
sta a n,
drie
kle u re n
w a a rtu ss e n
„c le
s t a a n d e la m p e n v o o r een g o e d e v e rlic h tin g
ve rg e le ke n
zorgen.
W e re ld "
en
is u it g e v o e r d
kan w o r d e n
b e n o d i g d h e d e n , u it g if t e v a n p r e n t b r i e f k a a r
in op h o u t a a n
te n en p a p ie r en v e r k o o p v a n v e r s n a p e r i n
techniek, hetgeen met g ra v e re n
in
g e b r a c h t g ip s , w a a r v a n cle b o v e ns te lacig in
g e n , w a a r v o o r een v it rin e
V o o r cle r a m e n , w e lk e d e z e l f d e v o r m h e b
k le u r is u i t g e v o e r d .
rin g w e r d o p g e n o m e n .
b e n a ls d ie in d e L o u n g e , zijn iv o o r k l e u r ig e
A ls
en
es p e n
gro e ne
g o rd ijn e n
toegepast,
w e lk e
's a v o n d s in d ir e c t v e rlic h t k u n n e n w o r d e n .
h o utsoort
voor
to e ge p a st.
te a k h o u t g e b ru ik t.
cle
b e t im m e r i n g
V o o r de
m e u b e le n
w erd werd
In h e t p l a f o n d b e v in d e n
in d e
b e tim m e
Een t ijd s c h r ift e n k a s t c o m p l e t e e r t h e t m e u b i la ir van een
deze
a lu m i n i u m
r u im te d ie , a f g e s l o t e n pui
w e lk e
a a n s lu it
op
door een
gebogen verlaa g d
p l a f o n d , g re n st a a n de
v e s t ib u le o p het P r o m e n a d e d e k .
Clubroom O n t w e r p : J. F. Serney, ' s - G r a v e n h a g e . U it v o e r i n g :
H. P a n d e r & Zn. N . V . , M e u b e l
f a b r i e k , Leidschendcirn. De t o e g a n g e n to t d e z e
r u im te , p la a t s b i e
d e n d a a n ca. 2 0 0 p a s s a g ie rs , m e t a f m e t i n g e n v a n 25
X
23 m, b e v in d e n zich naast
de „ G ifts h o p ". Bij
het o n t w e r p v a n
de p la tte g ro n d
vo rm
d e n d e stutten en w e b s p o n ten de u i t g a n g s p u n te n
v o o r een o n d e r v e r d e l i n g
w aard o o r
een
s t a a t d ie sen de
va n
z e k e re
g e le g en h e id bridg e ta fe ls,
rust en
in b o x e n ,
g ro e p v o rm in g
o nt
g e e f t t o t he t p l a a t b e v o rd e rlijk
gewenst voor
„p riv a te
is v o o r c o c k ta il
p a rtie s". De l o o p va n de a ir e o n c lit io n in g - k c in a le n en de den
ho o gte in
der
grote
u itb la a s o p e n in g e n lijn e n
de
b e p a a l
p la fo n d in d e lin g ,
w a a r d o o r h o g e en l a g e g e d e e l t e n o n t s t o n d e n , d ie V y n id e
b e k le e d in
2
w erden
to n e n
en
met g o u d k le u rig
w a a rte g e n
nie rs v a n V e n e t ia a n s m e r a n o
Fi g .
13.
De O c é a n
Ba r.
p la fo n
g la s w e r d e n
a a n g e b r a c h t . O o k v / a a r d e w e b s p a n t e n en
tal
d e stuften h e t p l a f o n d v l a k o n t m o e t e n w e r d ,
h a a r d z i j n v a n d e h a n d v a n cle b e e l d h o u
ken
als
w e r H e r b e r t S e m e y een a a n t a l r e l ië fs cian-
w e r p e n v a n G is è le v a n W a t e r s c h o o t v a n d e r
geb ra ch t
G rach t,
b e ë in d ig in g ,
een
d e rg e lijk
e le m e n t
vo rm t
o rnam ent
toege p a st. Een
d e c o ra tie f
p cir ti j in o n y x m a r m e r
m et
de
h a a rd -
het niet te v e r
m ijd e n „ s c h i j n v u u r " , w a a r o m h e e n een a a n
fa u t e u ils
w erd
gegroepeerd.
d ie v a n a f d e
a a n g e lic h t, w a a r d o o r sterkt; z ij b e e l d e n
Boven
o n d e rz ijd e
de
w orden
h e t r e lië f w o r d t
ver
d e d ie n a r e n u it d e „ L o f
d e r Z o t h e i d " v a n Erasinus uit.
B oven d e g e b o g e n b a n k e n in d e v ie r h o e z ijn
go b elin s
aa n ge b rcich t,
u itg e voe rd
A m ste rd a m
en
in
a te lie r
g e ïnsp ire e rd
naar
,,d e op
ont
U il"
te
kla ssie ke
l e g e n d e n v a n O v id iu s . De b l a d e n vcin d e t a f e ls w e r d e n d o o r H a r r o Op ken
h e t V e ld v o o r z ie n .
g ro e n
van
d e c o ra tie ve
Hef
ta p ijt
en d o n k e r b l a u w
voor de
g la sm o za ïe
is in
g e m e le e r d
g e w e v e n , als basis
b e tim m e rin g , d ie w e rd
u it g e v o e r d
in g rijs n o te n en b l a n k a h o r n . Handgeweven
w o lle n
s to f v a n
E d m o n d de
C n e u c lt o p d e m e u b e le n , in v a n d e g o b e lin s a fg e le id e te re n d e
k le u r e n k le u r e n
en c ifg e z e t m e t c o n t ra s V y n ic le ,
a ls m e d e
de
d ie p
r o d e v e lo u rs g o r d i j n e n , g e v e n d e z a a l een r u s t ig e sfeer.
C a fé d e la P a ix , V e ra n d a , tra p p e n h u is en v e s tib u le o p h e t P ro m e n a d e d e k O n tw e rp :
Jan
van
Bo m m e l,
Binnenhuis
a rc h ite c t, R otterdam . U i t v o e r i n g : H. P a n d e r & Zn. N . V . , M e u b e l fa b rie k ,
L e id s c h e n d a m .
Bij h e t m a k e n v a n ruim te
is v a n
de
het o n t w e r p
voor deze
vo lg e n d e
g r o n d p r in c ip e s
zich
b a r , d a n s v lo e r
u it g e g c i a n : De ruim te w a a rin
een
en z it g e l e g e n h e i d b e v i n d e n , d i e n t in t e g e n s t e llin g F ig .
M.
De
L ib ra r y
to e ris te n k la s s e .
een
m e t he f sta tis ch e k a r a k t e r v a n b.v.
ro o k z a a l,
een
d y n a m is c h
k a ra kte r
te
Veranda De v e r a n d a h e e ft, in t e g e n s t e llin g
m et de
b e s l o t e n h e i d va n het C a f é d e la Pa ix , een „o p e n "
karakter,
Deze
r u im t e , w a a r i n
we
ee n sterk c o n t a c t met de b u i t e n w e r e l d b e le v e n , is v o o r n a m e l i j k u i t g e v o e r d in A m e r i kaans
gre n e n h o u t,
w a a rb ij
frisse,
vrolijke
k le u re n w e r d e n t o e g e p a s t. De
p e r s p e x d e c o r a t ie
d ig d
W
W
naar
e en
is e v e n e e n s
o n tw e rp
verva a r
van
M atth ie u
F ic h e r o u x
& .
O m d e , , b u it e n s f e e r " te v e r h o g e n z ijn e r in deze
r u im te
g e p la a ts t
v e r s c h il le n d e
van
de
p la n ten b a kke n
bekende
p o tten b a kke r
M e i n d e r t Z a a lb e r g .
Tra p p e n h u is en vestibule op het P rom enadedek H e t t r a p p e n h u i s met d e d a a r o p a a n s l u i t e n d e v e s tib u le s
is h e t
v e rt ic a le
e le m e n t
dat
de
v e r b i n d i n g v o rm t met d e h o r i z o n t a l e d e k k e n . M a te ria a l F ig .
'15.
De C lu b r o o m j o p
de
a c h te rg ro n d
é é ti d e r
4
va ttin g.
g o b e lin s .
en k le u r o n d e r s t e u n e n Met
s c h a lm g a t e n
de lo o p t
d e co ra tie is
deze o p
d ie
h ie ro p
door
cle
de
n a d ru k
g e le g d. h e b b e n ; een r u im t e clie v e r r a s s e n d e e l e m e n
O p cle w a n d t e g e n o v e r het z itje b ij cle b a r is
De o n t w e r p e r h e e ft z ijn
ten b e zit .
e e n s u g g e s t ie f f o t o g r a m a a n g e b r a c h t , nciar
g e h e e l g e z ie n en er b e w u s t n a a r g e s t re e f d
e en o n t w e r p v a n M a t t h i e u F ic h e r o u x , d a t de
o m V e r a n d a , C a f é d e la Paix en t r a p p e n huis m et v estib ule s samen te b i n d e n d o o r het
Op
ee n
v o rm ,
schip
g e e ft
m et z ijn
d it
sterk
u ite ra a rd
heden, aan ge zie n
s y m m e t r is c h e
enke le
m o e ilijk
g e h e l e w c in d b e s la a t .
de d o o r g a n g e n
n a a r de
De
c e ra m ie k d e c o ra tie s
v e stib u le en d e v e r a n d a in v e r b a n d m e t d e
w erden o n tw o rp e n
l i g g in g
B o n g e rs .
van
het tra p p e n h u is
en
de
k e te l-
in
cle
d e u r f r ie z e n
en u i t g e v o e r d d o o r Piet
r e p e t e r e n v a n v e r l ic h ti n g , m a t e r i a a l en k le u r, zonder
O m d e s y m m e t r ie te d o o r b r e k e n is d e v l o e r een
lijn
die de
d a n s v lo e r
o m s lu it,
aan s tu u rb o o rd z ijd e v e rh o o g d en b o v e n d ie n geaccentueerd kle ur.
d o o r een
H ie rd oo r
w erd
v e rs ch il
het
in
m og e lijk
ta p ijt om
de
b a r m e t v e r l a a g d p l a f o n d en d e t e g e n o v e r l ig g e n d e w a n d
een v r ije r e v o r m
te g e v e n .
De r c ia m w a n d e n z ijn in t e g e n s t e l l i n g 'tot d e v e ra n d a
zo
in g e d ee ld ,
dat
het
g e s lo t e n
w a n d v l a k o ve rh e e r s t. De r a a m w a n d e n
zijn
b e k le e d m et z w a r t en w it k u n s t le d e r , w a a r op
m e t stof b e k le d e
panelen
z ijn
aange
b r a c h t die cle p o o r t b a k k e n o m s l u i te n . D o o r d e z i t g r o e p e n b ij d e r a a m w a n d e n een b e s lo te n k u ip v o rr n Ie g e v e n z ijn p a d d e s t o e l v o r m i g e e le m e n t e n o n t s t a a n d ie te v e n s een r u i m t e lijk e
f u n c t ie
hebben;
d ie
ee n
a fs lu i
tin g v o rm e n v a n h e l m e e r m o b i e l e g e d e e l t e r o n d o m de d a n s v lo e r . Om
het „ s p o r t i e v e "
k a ra kte r, w a a rv a n
b ij
de o p d r a c h t s p r a k e w a s , g e s t a n d te d o e n , zijn
de
wanden
u itgevoerd
in
g e b o rs te ld
la r i x h o u t , t e r w i jl d e t a f e l b l a d e n uit m as sieve p a lis s a n d e r s t r o k e n
s a m e n g e s t e ld
z i c h t b a r e co n s tru c tie b r e n g t e e n
z ijn .
De
d e c o ra tie f
e le m e n t in cle ko p s e k a n t e n v a n clie b l a d e n .
F ig .
16.
cle fu n c tie
van
e lk e
r u im t e
d e r l i j k uit het o o g te v e rlie z e n .
s ch a ch te n b ij v o o r b a a t z ijn v a s t g e l e g d .
v o lg e n s
o p d r a c h t als een
H e l Café
de
la
P a ix , g e z ie n
te g e n
de
a c h te rw a n d
a fzo n
g e b o g e n a c h t e r w a n d v a n d e z a a l zijn b a n k g ro e p e n ee n
g e p ro je c te e rd , w a a r b i j
sta a nd e
icim p
o n tw e rp w erd
w erd
b ij e n k e le
g e p la a t s t .
g e streefd
In
het
n a a r e e n a fw is s e
lin g in d e m e u b i l e r i n g d o o r het v o r m e n va n g r o t e r e en k le i n e r e g r o e p e n . H e t m e u b ila ir w e r d b e k l e e d m e t v e lo u r s w e lk e sto f w e r d g e l e v e r d d o o r cle H e n g e lo s e T r ijp W e v e r i j. De
pui
vcrn
de
aan
cle
zaal
g re n z e n d e
T r o p i c B a r is g e d e e l t e l i j k d o o r z i c h t i g z o d a t ook
de
bezoekers h iervan
visueel a a n
het
feest in d e Ritz k u n n e n d e e ln e m e n . De
g ro te
ra a m p a rtije n
o n b e le m m e rd e nades
op
kunnen
b lik
het
ach ter
op
de
a c h t e r s c h ip
w orden
g e s lo t e n
b ie d e n
open en
cle
met
een
p rom e zee
en
g o u d - w it t e
s tre e p g o rd ijn e n .
R o o k z a a l, T ro p ic B ar, C a rd ro o m , F o re c o u rt O n tw e rp :
Carel
L.
W.
W irtz ,
I n t e r ie u r
a rc h ite c t G K f, R otterdam . U i t v o e r i n g : f a . C. H. E c k h a r t, M e u b e l f a b r i e k , F ig .
17.
De
V e ra n d a
op
h e t P ro m e n a d e d e k .
S c h ie d a m . Deze ruim ten
z ijn
t e z a m e n m e t d e L ib r a r y
R itx - C a r lto n op h e t B o v e n p ro m e n a d e d e k
Het
O n tw e rp : M ute ro N .V .,
b a n e n a f g e d e k t m e t een d o o r s c h i j n e n d m a
ric h ting
te ria a l, w a a ra c h te r k o u d -k a th o d e -v e rlic h tin g
o n tw erpen
is a a n g e b r a c h t .
d o c h p a s t z ic h a a n d e h o o f d o p z e t a a n .
U it v o e r i n g :
De
N ijp
R o t t e rd a m .
M e u b e lfa b rie k
N .V .,
R o t t e r d a m.
p la fo n d
w ordt
doorsneden
door
zes
in é é n h o o f d a r c h i t e c t u u r o n t w o r p e n . De in van
de
van
L ib ra ry
g e s c h ie d d e
N . V . M u t e r o te
naar
R o tte rd a m ,
De b l a d e n d e r t a f e ls z ijn v e rs ie r d m e t g l a s m o z a ï e k n a a r o n t w e r p e n v a n en u i t g e v o e r d
R o o kza a l
en is v o o r z ie n v a n een b a l k o n , w a a r d o o r h e t
d o o r H a r o O p h e t V e l d . Een a a n t a l t a f e l s is
De
e ig e n lijk e z a a lg e d e e lte
v o o r z ie n
aciri BB en SB een v r ij u it z ic h t o p h e t Pro
D e z e r u i m t e b i e d t p l a a t s acin 2 2 2 p e rs o n e n
2 dekken
hoog
is;
van ta fe ila m p je s .
De
v lo e re n
vcin
rookzaal
b ie d t
door
cle
g rote
ra m e n
h e t is d e g r o o t s t e z a a l in d e eers te klasse.
zacil, b a l k o n en t r a p z ijn b e l e g d m e t o r a n j e
m e n a d e d e k en —
De
k le u r i g m a c h i n a a l g e k n o o p t t a p i j t . T e g e n d e
o p cle zee. Bij d e in r i c h t i n g is v a n d it uitzicht
b e tim m e ring
essehout,
zg.
is
u it g e v o e r d
tam o.
De
in
gehele
Japans gebogen
v o o r w a n d w a a r i n v e r d i e p t de t o e g a n g e n to t d e v e s t ib u le en d e T r o p ic Ba r z ijn bra ch t,
w ordt
ingenom en
aange
d o o r een
wand
s c h ild e r i n g n a a r e en o n t w e r p v a n en u i t g e v o e r d d o o r Curio va n d e r S te e n e te B a a r n , de
A e geïsche
to e g a n g e n w erd
Zee
v o o r s t e lle n d .
Tussen
de
is een p a n e e l , w a a r i n e e n k lo k
aangebracht
naar
o n tw e rp
van
Leo
Brom. Het b a lk o n
is v a n u it
de
zaal
b e re ik b a a r
d o o r e en b r e d e g e b o g e n t r a p . Het t r a p h e k , ove rg a a n d e
in d e
v e r s c h il le n d e
b a lk o n b a lu s tra d e ,
m e t a le n
uitg e voe rd
is in
met
ver
s ie r in g e n in e m a il , e v e n e e n s o n t w o r p e n
en
u it g e v o e r d
te
door
Leo
Brom,
e d e ls m id
U tre ch t. In é é n d e r h o e k e n in d e zcial b e v i n d t zich, e n ig s z in s v e r h o o g d , h e t m u z i e k p o d i u m w a a r a a n d e d a n s v lo e r is g e l e g e n d ie g e h e e l in b ro n s is u i t g e v o e r d en in v e rs c h il le n d e k le u ren
is geëts t,
eveneens
naar
het
o ntw erp
v a n Leo Brom en u it g e v o e r d in d ie n s a t e lie r te U tre ch t.
d o o r d e o p e n r a i lt n g —
u it g e g c ia n , z o o ls b l i j k !
ui! d e
banken
m ei
om k l a p b a r e r u g w e lk e tussen d e k o lo m m e n e v e n w ijd ig
rnet
de
r c ia m w a n d e n
z ijn
ge
p la a t s t en uit de v o rm v a n he t p l a f o n d , d a t m et z ijn v l e u g e l v o r m i g p r o f ie l d e b l i k in d e ric h tin g van d a t u itz ic h t le id t . M e t d e z e o p z e t is d e b e t i m m e r i n g v a n d e w a n d e n vrij e e n v o u d ig g e h o u d e n . V o o r de rc ia m w a n d e n u it g e v o e r d
staan
in
een
a a n ta l
B angkokteak.
k o lo m m e n ,
Op
de
b e id e
k o p w c in d e n is d i t z e lf d e t e a k h o u t in d e t o e g a n g s p a r t ije n daarnaast
t o e g e p a s t rnet links en rechts
b e t im m e r i n g e n
w e lke
z ijn
op
g e b o u w d uit kle in e , in h o o g t e v e r s p r in g e n d e panelen.
De ze
zijn
b e k le e d
rnet
lic h t
en
iets d o n k e r d e r g e e l V y n i d e en z ijn a f g e z e t met g e a n o d is e e r d a lu m i n i u m b ie z e n . De
li g g i n g
van
de
roo kza a l
tussen
het
h o o f d t r a p p e n h u i s e n e rz ijd s en d e T r o p ic Bar en
v e s tib u le
a n d e r z ijd s
m aa kte
het
nood
z a k e lijk d a t h e t o n t w e r p z o d a n i g w e r d u it g e v o e r d d a t d e pass a giers zich in een o g e n s c h ijn lijk beslo ten ru im te b e v i n d e n , w a a r t o e re c h t
tegenover
g e s c h ov e n p la a ts t,
de
e n t re e
te a k h o u t e n
w a a ra ch te r
een
scherm
de
vo o ru it
w erd
19.
Smokingroom.
De
ge
toegangen
g e g a a n va n een t e v o r e n v e r v a a r d i g d p r o e f
li g g e n n a a r d e T ro p ic Ba r en d e v e s tib u le ,
stuk. H e t k n o p e n v a n het t a p i j t , dcit uit een
De in r ic h tin g va n d e T ro p ic Bar is a f w i j k e n d
d ie a a n s lu ite n
a a n ta l b anen van
van
op de
b e id e
Fig.
R it z - C a rlf o n .
O p d it scherm is een b r o n z e n s c u lp t u u r a a n
werd
g e b ra ch t
van
de
hand
va n
de
b e e ld
n a c ir
het
1,65 m b r e e d t e b e s ta a t,
p roefstuk
o v e r g e la t e n
cian
T ro p ic Ba r
het n o r m a le t y p e . M e n
t r e f t h ie r niet
d e g e b r u i k e l i j k e la g e z it h o e k e n en fa u t e u ils
ee n ó - t a l k n o o p s t e r s d ie n a a r eig en a rtis tie k
aan
h o u w s te r Ev erdin e H e n n y , w e lk e een g r o e p
in z ic h t
h a lf
r u im t e o p b a r k r u k k e n , dus o p g e lijk n iv e a u .
mensen
jacir w e r k t e n .
eveneens v e r
Er w e r d va n de g e d a c h t e u i t g e g a a n d a t een
d e le n
vo o rste l! met
uit
hun
v e rs c h il le n d e
typ is c h e
w e re ld
ro o k a ttrib u te n .
Rechts de I n d i a a n met v r e d e s p i j p ( d e o o r
aan
v a a rd ig d
d it
ta p ijt
gedurende
De g o r d i j n e n ,
door
H e t P a a p je
een
zijn va n
hcind-
b e d r u k t e w o l l e n stof.
doch
het
p u b lie k zit
over
de g e h e le
b a r b e z o e k e r in eerste in sta n tie een
p la a t s
z o e k t cian de c o u n te r en eerst in d ie n d e ze
s p ro n g va n a l l e p i jp e n ) , d a a r n a a s t e e n in
De
w o n e r v a n K re ta . De m i d d e n g r o e p b e s t a a t
r c i a m w a n d e n z ijn v o o r z ie n v a n o m k e e r b a r e
h e t g e v o e l o n ts taa n e r n ie t g e h e e l „ b i j
uit een H u le le - v r o u w uit C e y lo n en een Lui-
ru g le u n in g e n
h o r e n " , h e tg e e n niet b e v o r d e r l i j k is v o o r de
p a a r d m a r i uit M i d d e n - A f r i k a . Links d a a r v a n
zee —
een Turk m et zijn w a t e r p i j p
De
f i g u u r een Chin ees.
en als la a ts te
De s c u lp t u u r w e r d g e
banken
tussen
de
k o lo m m e n
aan
z o d a t m en o v e r d a g
de
n a a r de
en 's a v o n d s d e z a a l in kan kijk e n .
t a f e ls
hebben
bronzen
p oten
en
w it
m arm e re n b la d e n .
b e z e t is, e ld e rs in d e
a l g e m e n e ste mm in g. O m te
V o o r t s z ijn
Het p l a f o n d is s a m e n g e s te ld uit een a a n t a l
b e r g m e u b e l s o p g e s t e l d als b e g r e n z in g van
het
g e l ijk v o r ig e
de
p a nelen,
b e s taande
uit
te a k
d rie
z ithoeken
h o u te n r a a m w e r k e n met h o g e r g e l e g e n v u l
m e u b e ls z ijn
li n g e n
g e b rc ic h t .
in w it en g e e l V y n i d e .
w orden s e e rd e
g e s c h e id e n a lu m in iu m
door
a rm a tu re n
en 6 0
b la n k
strip p e n ,
is de h o o f d v e r lic h t in g
De p a n e l e n
in
in de z a a l een d r i e t a l
m et
staande
De v o o r -
banken.
v in d t
m en
zich
g e m a k k e lijk e r
m a k k e l i j k e r een
p ra a tje
maken
dan
wan
g e e f t het zitten in een k r in g m et Icige f a u
( 6 0 TL
la m p e n ) .
va a rd ig d
w erd
d o o r d e k u n s ts c h ild e r V. E.
E le n b a a s .
naar
v a s tg e s te ld . te r u g
in
het
k e lk e n
z ijn
A fd e lin g
v e rv a a rd ig d
van de
cian de w a n d e n
door
de
Un ic a -
groe p
in l a g e
f a u t e u ils
zit.
Ook
teuils een soort b i n d in g a a n de p la a ts , die van
d o o r d e f i r m a A N V I A te A l m e l o . De g la z e n
k le u re n
m en
g e v o e r d e ' f ig u r a t ie w e l k e o n t w o r p e n en v e r
k le u r e n
D e z e lf d e
dat
het p la fo n d
en d e o n t w e r p e r J. H o g e r v o r s t v e r v a a r d i g d
geweven
voo rd e e l
neer de
u itg e v o e rd
a rc h it e c t w e r d e n
w o r d e n p la a t s g e n o m e n . Dit b ie d t b o v e n d ie n
M e n k a n hier tussen he t p u b l i e k s t a a n d e g e
’■werden in s a m e n w e r k i n g tussen de a rc h ite c t
de
ka n
aan-
w erden
in
S'rorek stof,
krukken
s c h e m e r la m p e n
en a c h t e r z ijd e
r e n s c h e m a één g e h e e l. De b e k l e d i n g v a n de
door
op
van de ene g ro e p n a a r de a n d e r e bew eegt.
banken
d ie
ook
tegem oet
b ij- c o u n t e r s
deze
De v e r l i c h t i n g s o r n a m e n t e n
w o lle n
w aa ra a n
h ie r a a n a a n ta l
te
g e d e c o r e e r d m e t een in l o d e n strip p e n u it
aangebracht
w erd
een
ka n
g e c in o d i -
„d u b b e l-fo c u s "
f a u t e u ils
is nog
D a a rd o o r
Op
M e u b i l a i r en t a p i j t v o rm e n d o o r hun k le u
en
komen
ge p la a ts t
g o te n d o o r d e f ir m a J o osten te A r n h e m .
m id d e n
bar.
gcicin
ópstaan een
hetgeen
en
naar
een
soort o n b e l e e f d
vcmcif een
andere gebaar
groe p m aakt,
b i j - c o u n t e r m in d e r
het
g e v a l is. De g e h e l e ruim te is g e c o m p o n e e r d o m een
Kon. Nee). G la s f a b r i e k te
s c h ild e r i n g die de g e h e le
le i d i n g
o p p e rv la k te
va n
h a n dg e kn o o p te ta p ijt d a t w erd v e rv a a rd ig d
Leerdam ,
J.
d e w a n d (ca. 30 m 2) b e s la a t, v a n d e h a n d
op
het
a t e lie r
van
He t
schoten. D it t a p i j t w e r d
P a a p je
onder
van
de
heer
te
V oor
M e y c l a m . De t o e g e p a s t e g la s k le u r e n z ijn in
vcin de k unstschild er V. E. E le n b a a s . Deze
n ie t in een
re g e l
o v e r e e n s t e m m in g
w and sch ild erin g
is uit-
v a n h e t t a p i j t en d e m e u b e l b e k l e d i n g .
m a t ig p a t r o o n u it g e v o e r d d o c h
m en
gebracht
met de kle u re n
va n
wil
een trop is ch e
een
ve rb e e ld in g
s te m m in g
zijn
m e t e n e rz ijd s
een
b ro e ie rig e
g roei —
ne g e rs in een De
zon
en
tr o p is c h e
p la n te n
a n d e r z i j d s een a a n t a l d r u m m e n d e
b ij-b ars
tr op is ch e
hebben
n a ch t.
z ijk a n t e n
g ro e p e n v / a a r m en o n g es to o rd v a n le ktu u r
Dt; b a r als é én d e r s e c to re n , h e e ft een z o
kan
d a n i g e o p s t e l l i n g d a t hij d e b e z o e k e r zicht
g e n ie t e n .
De g ro t e in t e a k h o u t ,
ve rko o p ta fel
voor
is b e s te m d
de
op
de d a n s v lo e r g e e f t . De a f s t u it in g
vin d t
s t e w a r d w e l k e d e u it g if t e v a n b o e k e n , t i j d
p l a a t s d o o r d e c o r a t i e v e h e k k e n . H e t m u z ie k
w a a r v a n de v o rm is g e ï n s p ir e e r d o p zo n n e -
s c h rifte n ,
s c h rijfp a p ie r
en
p o d i u m lig t iets v e r h o o g d , w a a r d o o r het zijn
jc ilo u z ie ë n , d ie d a a r d o o r een z e k e re b e s lo
zorgt
bij
ch o co la d e -a rtik e ie n
t e n h e id g e v e n . De w a n d e n z ijn o p g e b o u w d
v e r k r i j g b a a r z i j n , w a a r v o o r een u it s t a lv it r in e
Bo ve n
u it s m a lle t e a k h o u t e n
panelen.
w erd a a n g e b ra c h t.
p l a f o n d a a n g e b r a c h t , w a a r i n ko u cle -k a th o cle
r u im te
k le u r
is d o n k e r
van
De g e h e l e
gehouden.
De
en
w ie
ook
De v lo e r w e r d b e l e g d
p o s t z e g e ls
ver
m et m o q u e t t e t a p i j t
f u n c t ie in cle z a a l b e t e r ve rv u lt . de
d a n s v l o e r is e e n
rond v e rlaa g d
v e r l i c h t i n g is o p g e n o m e n , i n g e d e e l d in stro
h o o f d k l e u r e n z ijn r o o d en b la u w - g r a e n g e
in 2 k le u r e n t e r w i j l h e t m e u b i l a i r v a n w o l l e n
k e n o m d e a n d e r e m e t g e e l en r o o d V y n id e
c o m b in e e r d
s t o f f e r in g w e r d v o o r z ie n . De m eeste s t o f f e n
b e p la k t.
w e rde n g e le v e rd d o o r M u te ro N .V .
D e r o n d e in d r u k w e lk e d e z a a l g e e f t w o r d t
met t e a k h o u t .
De v e r lic h t i n g s o r n a m e n t e n z ijn
e v e n a ls die
v a n de R o o k z a a l o n t w o r p e n d o o r J. H o g e r -
v ersterkt d o o r
vo rs t en v e r v a a r d i g d d o o r de f ir m a A N V I A
A m ba ssador
te
A lm e lo .
hebben bla u w e w erpt
De
een
la m p e n
perspex
k le u r. dw ars
boven
d rieta l deze
b ij-b ars
3 k le u re n ,
O n t w e r p : J. A . v a n T ie n h o v e n , A m s t e r d a m .
ten o m cle d a n s v l o e r w e r d
nacht
U it v o e r i n g :
m a c h in a a l g e k n o o p t ta p ijt w erd v e rv a a rd ig d
s c h ijn w e r p e r s
R otterdam .
v e rs i e r in g
Een
door
de
h e t t a p i j t d a t in
ril. r o o d , n è g r e en b r u in in g e m ê le e r d e t in
r u im te
in
een
rode,
De
N ijs
M e u b e lfa b rie k
N .V .,
o n t w o r p e n ; het
d o o r C o r n e lis v a n d e n Br i n k 's T a p ijt f a b r i eken
Het h a r t v a n d e z e s a lo n is het m i d d e l p u n t
te H ilv e rsu m .
b l a u w e en g r o e n e lic h t b u n d e l , te r v e r h o g in g
van
A ls h o u ts o o r t v o o r d e b e t i m m e r i n g w e r d p a
v a n het e ffe c t.
d a n s v lo e r , u it g e v o e r d in ja r r a h - w e n g e . , t e a k -
lis s a n d e r io e g e p c is t,
p e r o b a en e s s e h ou t w a a r o m h e e n
in t e a k h o u t h e b b e n een r o e d e v e r d e l i n g om
F orecourt en C a rdroo m De
L ib r a r y
F o r e c o u rt g lazen
en
wanden
be lp la n
cle C a r d r o o m
g e s c h e id e n clie
de
z ijn
door
van
de
ge d ecoreerde
na a r on tw e rp
van
de
ronde
in
ste rv o rm
o n d e rv e rd e e ld e
het meu-
c o n c e n tr is c h is o n t w o r p e n
De
ram en,
u it g e v o e r d
cle b e s lo t e n h e id v a n de r u im te te a c c e n tu
De z a a l is ir i g e d e e l d in se cto re n d o o r n a a r
e r e n en k u n n e n 's a v o n d s w o r d e n geslo ten
he t
d o o r ve rtica a l
m id d e lp u n t
g e r ic h t e
s c h e rm e n
clie
de
b e w e g e n d e g o rd ijn e n .
b a r, het m u z i e k p o d i u m en cle nissen o p h a r t
Bo ven d e b a n k e n in cle nissen o p h a rt schip
a r c h it e c t w e r d e n v e r v a a r d i g d d o o r d e f ir m a
schip — w a a r i n l a n g e b a n k e n z ijn g e p l a a t s t
z ijn
P ie te r m a n te S c h ie d a m .
—
v a n d e H a a g s e s c h ild e r Vcin H ie r c k , d ie „ h e t
In d e C a r d r o o m z ijn de w a n d e n u i t g e v o e r d
een lu c h t ig e i n d r u k te g e v e n , g e h e e l v o o r
w a te r"
in t e a k h o u t , e ssenhout en in m e t w o l l e n stof
zie n v a n r o n d e g l a z e n clie, g e d e e l t e l i j k v e r
w o r d t u i t g e d r u k t d o o r vis- en v o g e lm o t ie v e n ,
be kle d e
en
z ilv e r d
clie d e c o r a t i e f in cle s c h ild e r i n g e n z ijn ve r
cle
e lo x e e rc le a l u m i n i u m r a n d e n , in p a l i s s a n d e r
panelen.
w a n d b e k le d in g
G o rd ijn e n ,
w erden
m e u b e l-
g e le v e r d
door
o m s lu ite n .
en
De
gevat
sch e rm e n
in
z ijn ,
bronzen
en
om
goud
f i r m a C o n v a i r te A m s t e r d a m .
hout
In d e F o r e c o u rt is een d e c o r a t ie a a n g e b r a c h t
o o k in d e b u i t e n r a m e n t o e g e p a s t .
b e s t a a n d e u it een b r o n z e n h e k w e r k , w a a r i n
den v e rv a a r d ig d
b l a n k p e r s p e x b lo k k e n m e t kevers, l ib e lle n ,
fa b rie k
z ijn
opgenomen.
G e lijk e
v e r w e r k t . D e z e d e c o r a t ie w e r d v e r v a a r d i g d v a n d e f ir m a
E u r o p la s tic N . V . i.o. te Hilve rsu m .
L ib ra ry ,
le
klasse
I n r ic h t in g : M u t e r o N . V . , In t e r ie u r a r c h it e c t e n , R o t t e rd a m . U it v o e r i n g :
C.
H.
E c kh a rt's
M e u b e lfa b rie k
N . V . , S c h ie d a m . D e z e z a a l is o p g e n o m e n in cle h o o f d a r c h i te c t u u r v a n
C ardroom
en F o re c o u rt, w a a r
d o o r d e v o rm va n het p l a f o n d , cle p l a a t s in g v a n de w a n d e n en de v o r m g e v in g w e r d e n b e p a a l d en w a a r d o o r zic h te ve ns d e g e d e c o r e e r d e g la s w a n d h e r h a a lt . De o v e r ig e w a n d e n z ijn u it g e v o e r d in esseen t e a k h o u t en g e d e e l t e l i j k in V y n id e . O p één
der
wanden
is e e n
s c h ild e rin g
cian-
g e b r a c h t , d ie „ T h u is k o m s t na cle v is v a n g s t " v o o r s t e lt n a a r een o n t w e r p vcin N e l Klaassen te Z a n d v o o r t . In de z a a l v in d t men s c h rijf ta f e ls , b o e k e n k a s te n , een t i jd s c h r i ft e n k a s t en
e n k e le
z it
De Ambassador,
ge-
tw ee
Link.
w a n d s c h ild e rin g e n
en „ c le
a c in g e b r a c h t
l u c h t " v o o r s t e lle n , h e tg e e n
w e r k t,
z ijn
De z a a l b i e d t p l a a t s a a n cci. 1 1 0 pers onen
Zij w e r
en z a l z o w e l o v e r d a g als Icrter in de n acht
G la s
in
g e b ru ik
stoffen
v lin d e r s , vissen, k r e e f t e n , k r a b b e n e.d. zijn
d o o r cle b io lo g is c h e a f d e l i n g
g la z e n
d o o r d e Kon. N e d .
L e e rd a m .
deze
z ijn
z ijn .
De
a fko m stig
g o rd ijn e n van
en
m eu b e l
C o n v ciir te A m
s te rd a m . De d e u re n a a n de v o o r z i j d e le id e n n a a r de
foyer a chter
hel
b a lk o n
van
het
t h e a t e r . Die a a n de a c h t e r z i j d e g e v e n t o e g a n g to t de f o y e r van lie t c e n t r a le t r a p p e n huis w a a r a a n de gi fis h o p , de b e a u t y p a H or en d e k a p s a lo n z ijn g e le g e n .
Voor
S on r o o m O n tw e r p ; M ui e r o N ,V ., I n t e rie u ra r< h i t e d e n , R otte rd a m . U it v o e r i n g :
N .V .
N e cle rl.
A annem ing
M ij
v.h. F irm a H. F. Boersma, ' s - G r a v e n h a g e .
5 en ó en van
het h o o f d t r a p p e n h u i s langs
R o t t e rd a m .
U it v o e rin g :
N .V .
Ne c le rl.
v.h.
H.
Boersma,
Firma
F.
A ann e m ing
M ij.
's -G ra v e n h a g e .
Deze r uim te is te b e re ik e n m et d e lifte n
4
cn 5 en v a n u it h e t c e n t ra le t r a p p e n h u i s en is b e s tem d om d o o r b e id e klass en te w o r d e n g e b r u ik t .
T e n e in d e
te m as ke re n
de
Icinge, s m a lle
v o rm
w e r d in d e l e n g t e r i c h t i n g een
on d erve rde lin g
a angebracht
w a a rd o o r
3
ve ld e n o n t s la a n die w o r d e n g e a c c e n t u e e r d d o o r d e v e rs c h ille n d e k le u r v a n d e r u b b e r vlo e rb e d e kkin g ,
nl.
zacht
groen
en
w erd
rubber
ge
k o z e n d a t in tw e e k le u re n w e r d t o e g e p a s t . r o ta n
m et losse
oranjekleurige kussens. De binnenw aarts g e b og e n
g la s p u i
d ie g e
heel k a n w o r d e n g e o p e n d g e e l t uit zic h t op het a c h t e r s p o rt d e k ,
w a a r v o o r e n k e le
zitjes
z ijn g e p r o je c t e e r d ,
d e s e c u n d a ir e t r a p a a n s t u u r b o o r d . O n t w e r p : C. J. En g e le n ,
v lo e r b e d e k k in g
Het losse m e u b ila ir is v a n
D e z e r u im te is b e r e i k b a a r m et de liften 4,
K i n d e rs p e e Ik a m e r
de
De t o e g a n g sp u ie n zijn z o v e e l m o g e lij k ope n
S kyro o m
gehouden
O n t w e r p : M u t e r o N . V . , In t e rie u r a r c h it e c t e n ,
om
d a g lic h t
to t
de
v estib ule , is g e le g e n ,
R o tte rd a m .
to e te la t e n en d e a a n d a c h t uit de ve stib u le
U it v o e r i n g :
o p d e z e r u im te t e v e s tig e n.
v.h. Firm a H. F. Boersma, 's - G r a v e n h a g e .
M e u b i l e r i n g en b e t i m m e r i n g w e r d e n in e e n
De S k y ro o m als v e r a n d a
v o u d ig e
w aa raan
ook
het
R a d io s ta tio n
N .V .
N e d e rl.
Aannem ing
M ij
van het s p o rt d e k
een
v a n d e eerste klasse s ta a t d o o r m id d e l v a n
w a n d b e k l e d i n g v a n g e p la s t i f i c e e r d e stof met
2 lifte n en een se cu n d a ir e t r a p , o n m i d d e l l i j k
b a m b o e m o t ie v e n .
a a n s lu it e n d o p het h o o f d t r a p p e n h u i s , in v e r
m ate ria le n
u it g e v o e r d ,
o.a .
Tussen d e b e id e t o e g a n g e n lig t een p e r g o l a
b in d in g
ach tig e
Ruime
overh u ivin g
boven
de
fla u w
ge-
met de l a g e r g e le g e n r a a r n p a r t ije n
dekken.
v ó ó r en a c h t e r g e v e n
ge
b r o k e n w it, d o o r d e d w a rs s c h e e p s l o p e n d e lic h tk o v e n en d o o r de v e r s c h il le n d e k le u r e n en m a t e r ia le n van de g e d e e lt e n d e r w a n d e n . O p d e g e h e le a c h t e r w a n d w e r d een d e c o r a tie f p a n e e l g e p l a a t s t nacir het o n t w e r p v a n W . J. A k k e r m a n s ; het stelt een „ d r o o m s f a d " v o o r en is u it g e v o e r d in k u n s t h a r s p la a t . Er is a c h t e r
het
paneel
een
v e r l ic h t i n g
aan
g e b ra c h t . Bij d e i n g a n g s ta a t het b u r e a u v a n d e k i n d e r j u f f r o u w . Er zijn kasten v o o r b e r g i n g v a n s p e e lm a t e r ia le n en een d r i e t a l i n g e b o u w d e b a b y b o x e n d ie uit de w a n d k u n n e n w o r d e n g e k la p t .
Ook
de
p ia n o
w erd
ve rd e kt
op
g e s teld. Langs
de
werden
achterw and
la n g e
va ste
en
de
raam wcm d
s p e e lt a f e ls
g e p la a ts t
met stoeltjes d ie o p 3 v e r s c h il le n d e w ijz e n k u n n e n w o r d e n g e b r u ik t . De g r o t e r o n d e tafels, w a a r o m h e e n ,,e c h t e " sto ele n
op
kin d e rfo rm a a t
p la a ts b a a r, maakt
zodat
voor
r u im te
spelen
g in g s v r ij h e id
stacin, kan
z ijn
ver
worden
w a a rvo o r
m eer
ge
bewe
n o d ig is.
Een s p r i n g p e r k in de v lo e r , u i t g e v o e r d m ei m o tie ve n v a n het d e c o r a t ie v e p a n e e l , l i n o leum s c h o o lb o r d e n a a n een
v ie r ta l
vurige
h o b b e le n
d ie
zonder
D e S k y ro o m .
de w a n d , a ls m e d e
h o b b e lp a a rd e n
schim mels
F ig . 2 1 .
op
—
w a a ro n d e r
i n g e n ie u z e
g e lu id
te
w ijz e
maken
—
bo g en w a n d w a a rte g e n een bank w erd g e p la a t s t .
H ie r a c h t e r
w erd
v e rlic h tin g
aan-
een o n b e l e m m e r d u it z ic h t o p d e o p e n p r o menade
a c h te r
het s p o r t d e k
Aan
le e n d
bij,
g r o e p e n w a a r b o v e n d o o r Teus van d e n Berg
Een g e d e e lt e van d e w a n d e n is b e t im m e r d
d e c o ra tie v e
m e t v e rt ic a le
h o o fd z a a k
Persto rp en V y n id e Om
het g e l u i d ,
dat
w erd
u it g e v o e r d
in v r o l i j k e m eestal
in
k le u re n . in
d e rg e lijk e
ru im te n w o r d t o n t w i k k e l d , te a b s o r b e r e n het
p la fo nd
in
g e v o e r d en w e r d
ako e sti sch
m ate ria a l
is
u it
een z w e v e n d e v l o e r (los
BB en SB b e v in d e n
I c ik p a n e le n
zich
la n g e
werden
bank-
o ntw orpen
m e t u it h e e m s e m o tie v e n en w a a r i n een b i n d in g
w erd
b e re ik t
door
het
d o o rlo p e n d e
w e r d e n in d ir e c t e v e r l ic h ti n g
van het d e k ) a a n g e b r a c h t t e n e i n d e o v e r la s t
en,
a a n d e v o lw a s s e n p a ss a giers te v o o r k o m e n .
d ie p s t r a le r s a a n g e b r a c h t .
tot
v e rle v e n d ig in g ,
een
g root
a a n ta l
on t
sche e psinstru m e n te n .
g r e n e n h o u te n
s troke n
in o n
r e g e lm a t ig e v o rm e n u it g e z a a g d o p een o n d e rg ro n d wanden
d r a a d m o t ie f . In h e t p l a f o n d
aan
m et m o tie v e n ,
De
d r a g e n tot d e f e e s t v re u g d e v a n d e z e r u im t e in
b e drukt
vó ó r.
g o rd ijn e n
d ie
zijn
en
g e b r a c h t en w e r d e n b l o e m b a k k e n g e p la a t s t .
van
s c h ild e rw e r k .
He t p la f o n c lg e c ie e lt e r o n d o m huis
is
De
rest
der
is m et V y n id e b e k le e d .
in
tw e e
k le u r i g e ,
v o r m d e b a n e n u it g e v o e r d
het t r a p p e n
w ille ke u rig
ge
en lig t enig sz in s
s ch e rm
ciepicici'isi,
w a a rin
opgenom en
z ijn
e en u o n tc i! in - en u i i i a a t o p e n i n g e n v a n de a i r c o n d i t i o n i n g , Dit o p e n d e k g e d e e l t e is met t e a k h o u t e n d a k d e l e n b e l e g d . iür k u n n e n d e k s to e le n
w orden
g e p la a ts t,
i e r w ijl
op
de
cruises een z . g . lid o - v e r l ï c b t i n g k a n w o r d e n a a n g e b ra c h t. V o o r d e eers te kla sse is e r een p r o m e n a d e o p h e t B o v e n p r o m e n a d e d e k a a n w e e rs z ijd e n en o v e r d e v o lle le n g t e v a n d e o p d it clek g e l e g e n z a le n . H e t v o o rs te g e d e e l t e is w e e r begre n sd
door
wanden
met
ram en,
even
eens v o o r e en g e d e e l t e n e e r s c h u i f b a a r ; ook h ie r z ijn
de
rod e
g e w a fe ld e
r u b b e r tegels
g e l e g d . Het a c h t e r s t e g e d e e l t e is m e t t e a k h o u t b e l e g d en d o o r een r a i l i n g b e g re n s d . D e t o t a l e a f s t a n d d ie a f g e l e g d w o r d t d o o r e en m a a l d e
p ro m e n a de
om te lo p e n b e
d r a a g t o n g e v e e r 3 0 0 m e te r, H e t lu ik in het a c h t e r s t e d w a r s s c h e e p s e g e d e e lt e , eveneens w e e r v l a k m e t h e t d e k u i t g e v o e r d , is d e a f s lu it in g v a n treft
de
h ie r n o g
m a c h in e k a m e rs c h c ic h t . M en tw e e
t o e g a n g s t r c ip p e n
naar
een k le in e r stuk o p e n d e k a c h t e r het b a lk o n v a n d e R it z - C a r lt o n en v a n d it d e k vo e re n v e r l a a g d ten o p z ic h t e van h e t o v e r ig e p la -
Aan
de
a c h te rz ijd e
g a cin
cte p r o m e n a d e s
weer
f o n d g e d e e l t e v a n d e ru im te .
o v e r in h e t o p e n d e k g e d e e l t e , d a t o m g e v e n
naar
De v l o e r b e d e k k i n g b e s t a a t uit tw e e k le u re n
is d o o r
Op
r u b b e r in b a n e n g e l e g d .
d e k u it g e v o e r d
H e t r o t a n m e u b i l a i r is v o o r z ie n v a n a f n e e m
van
bare
d e e lt e is o o k h e t o p e n
s c h u im r u b b e r
„m a tra s je s "
in v e rs c h il
het
ra ilin g .
M e t e en v l a k
lu ik is h ie r d e l a a d s c h a c h t
ach terru im
afgeslote n .
zwem bad
m a n s e en d e c o r a t i e o n t w o r p e n en u it g e v o e r d
worden.
Vóór
F ig .
H e t e e rs te
v o o rs te lt,
omgeven
zwem bad
w o rdt,
is
een
door
a n c.1ere h e m e 11i c h a m e n . Twee
k le in e
v e s tib u le s
geven
to e g a n g
h e t s p o r t d e k en z ijn z o g e p r o j e c t e e r d g e e n h in d e r va n d e w i n d
to t dat
b ij v a r e n d sch ip
w o rdt ondervonden. Het trap p e n h u is
g e e ft
ve rd e r
toegang
tot
d e t o ile t t e n o p het B o v e n b r u g d e k en tot het a a n SB en BB o p e n O b s e r v a t i e d e k . He i t r a p p e n h u i s w e r d z o e e n v o u d i g m o g e l i j k g e h o u d e n . De t r a p p e n rubber.
Voor
de
werden
a fw e rk in g
b e l e g d m ei der
wanden
w e r d V y n i d e g e k o z e n in lich te k le u re n .
P ro m e n a d e s en S p o rtd e k k e n Aan
w e e r s z i jd e n v a n
C a f é d e la
de
C lu b r o o r n
Pciix v i n d t m en o p
en h e t
het
Prome
n a d e d e k d e g e s lo te n
p r o m e n a d e s v o o r de
to e ris te n k la s s e .
p ro m e n a d e s
D e ze
z ijn
ter
p l a a t s e v a n de h u id b e g r e n s d d o o r w a n d e n m e t g r o t e r a m e n , w e l k e v o o r een g e d e e lt e n e e rg e s c h o v e n z ijn
b e le g d
te g els.
Langs
k u n n e n w o r d e n . De d e k k e n
m et de
w o r d e n d e k s t o e le n
rod e
g e w a felde
wanden
van
g e p la a t s t .
de
rubber z a le n 23.
k la s s e
s p o r td e k .
ge
g e le g e n ,
o v e r ig e n s v l a k m e t h e t d e k a f g e s l o t e n d it
g e b ru ik t
d it
dat
zon
weer
In
V o o r é én d e r w a n d e n is d o o r W . J. A k k e r -
de
warm
m et het
le n d e k le u re n .
w e lk e
b ij
een
doch
tw e e
trappen
nog
een
het o p e n d e k a c h te r de h e t v o o rs t e g e d e e l t e
dek
omhoog
k e n n e l.
v a n h e t S lo e p e n -
clek n a a s t cle e e rs te klasse h u tte n is e v e n eens e en o p e n p r o m e n a d e . H ie r en o p het open
g e d e e lte
van
B o venprom enadedek
de
p ro m e n a d e
z ijn
de
op
het
b o o t- s t a t io n s
kan
g e l e g e n v o o r h e t e m b a r k e r e n in d e s lo e p e n.
w in d
He t t o e r is t e n k la s s e s p o r t d e k is o p het Z o n n e
r o u t e k a n w o r d e n g e v o l g d . Een w e r e l d t i j d klo k
g e e f t cle tijd
in
v e rs c h ille n d e
h o o fd
ste d en en l a n d e n e n d e t ijd s v e rs c h ille n m e t d e s c h e e p s tijd a a n . De r a m e n k u n n e n m e t V y n i d e r o l g o r d i j n e n w orden
g e s lo te n
zodat
deze
r u im t e
ook
's a v o n d s k a n w o r d e n g e b r u ik t . H e t g e h e e l w e r d in lic h te e n v r o l ijk e k le u r e n u i t g e v o e r d ; h e t is een r u i m t e clie to t h e d e n nie t o p o c e a a n s c h e p e n w e r d a a n g e t r o f f e n .
K a p s a lo n s De ee rs te klasse k a p s a lo n s v o o r d a m e s e n h e re n z ijn g e le g e n o p het B o v e n p r o m e n a d e dek
v o o r de
c e n t r a le t r a p .
Die v o o r de to e ris te n k la s s e lig g e n a c h t e r d e k a n t o r e n o p h e t M c iin d e c k en z ijn t o e g a n k e l ijk uit cle vestib u le . O o k d ie o p he t B o v e n p r o m e n a d e d e k l i g g e n in
de
n a b ijh e id
van
de
ka ntoren
van
de
p u rs e r en de c h e f - h o f m e e s t e r . De sa lons z i j n z o d a n ig de F ig *
24.
De
w orden
A i Io n fie P ro m e n a d e ,
De
in g e ric h t ,
dcit a a n
hedendaagse
cle eisen
door
g e s te ld
kan
passagier
v o ld a a n.
v lo e r e n
z ijn
b e le g d
met M ip o la rn ,
de
w a n d e n z ijn in de ee rs te kla sse b e k l e e d m e t dek
g e le g e n ;
roo m . dek,
Voor
h e i is b e r e i k b a a r uit d e Sun-
de
eerste kla sse lig t het sport-
t o e g a n k e l i j k v a n u it d e Skyroorn, op het
G eheel v ó ó r is een ij s b a r m et k r u k k e n g e p r o je c t e e r d , ,, la V e n e z i a " g e n o e m d , a n n e x een
w in k e l
waar
m ilk s h a k e s ,
croquetten,
N a v i g a t i e b r u g d e k . Beid e s p o rtd e k k e n zijn in
h o t-d o g s en a n d e r e v e r s n a p e r in g e n k u n n e n
de
worden
z ijd e n
w a a ro p
b e g r e n s d d o o r een verschansing,
een
b ra c h t.
p e rsp e x w in d s c h e rm is acinge-
Langs
de v e rs c h a n s in g zijn ban ken
g e p la a ts t. V oor van
is o p
h e t voorste g e d ee lt e
h e t Z o n n e d e k en o p h e t achterste g e van
m enade
In
de
n a b ijh e id
va n
de
win ke l w e r d e e n c Jansvlo ertje g e l e g d . In een a f g e s l o t e n
r u im t e
ka n
h e t S lo e p e n d e k een a p a r t e p r o
g e r e s e r v e e r d . V o o r de o v e rig e b e
m a n n in g
is
h e t d e k g e d e e l t e a ch ter o p het
O n d e r p r o r n e n a d ede k b e s t e m d .
a a n ta l
s p e le n
A m erikaanse
w erd
het d a r t - s p e l
P ro m e n a d e
o .a .
een
,,s h u f f le b o a r d " , t a f e l- , w e r p
van
d e m e u b e ls is u it g e v o e r d in V y n id e . Er z i j n v e r s c h il le n d e h o u ts o o r te n t o e g e p a s t : v o o r d e e e rs te
klasse d a m e s s a lo n a v o d i r e
c it r o e n
f in e e r ;
voor
de
h a rd h o u t
eerste
k la s s e
h e re n s a lo n n o t e h o u t , v o o r d e t o e r is t e n k la s s e d a m e s s a lo n
k e rs e h o u t en
v o o r d ie v a n
de
h e re n tecik. O o k cle k le u r e n v a n het M i p o lartn en het V y n i d e z ijn v o o r cle vie r s a lo n s v e rs c h ille n d .
en r in g s p e le n , h o m e t r a i n e r s , stu u rw ie l enz. b a rom eters,
De k a p s a lo n v o o r cle b e m a n n i n g is g e l e g e n
th e rm o m e te rs v o o r b i n n e n - en b u i t e n t e m p e
o p h e t D - d e k a a n BB. Er is een r n a r m o l e u m
ra tu u r, w in d s n e l h e i d s m e t e r —
v lo e rb e d e k k in g ,
Op
een
a a n ta l
b i liz e r - c o n t r o le
A tla n tic
g e p la a ts t,
n id e d e e ls m e t Perstorp . De s t o f f e r in g
en
w o r d e n b e o e f e n d , t e r w i j l v e r d e r een g r o o t
o ffic ie re n
d e e lte
g e ko cht.
V y n i d e , in d e to e ris te n k la s s e deels m e t V y
p a n elen
paneel
z ijn
en e e n
aangebracht
stavoor
de
wanden
zijn
b e k le e d
m e t V y n i d e en P erstorp en het m e u b i l a i r is
passagiers d ie zich h i e r v o o r in te re sse re n, a l s
u it g e v o e r d in b la n k essehout en g e s t o f f e e r d
mede een w e r e l d k a a r t w a a r o p d e scheeps-
m e t V y n id e .
O n t w e r p ; C a r n e l i s J. E n g e le n , Rotterdam. U itv o e rin g :
H.
Pander
&
Zn N .V ., 's-Gra-
venhage. D o o rd a t en
cle
L o u ng e , d e O c e a n Bar acin BB
g e tro k k e n g ro te
z i j n , v o rm t het g e d e e lt e van de
p rom enade
a p a rte
ru im te ;
gegeven
van
vóór
h ie r a a n ve rb lijf
deze is de
voor
z a le n
een
bestemming
jo n g e re
passa
g ie rs . Tegen is
H U T T E N V O O R DE P A S S A G I E R S
d e L i f a r a r y a a n SB t o t a a n de h u id d o o r
de
aan
la a g d e
d e k h u i s w a n d va n het A u d it o r iu m
BB
en
SB,
onder
p l a f o n d s , een
g e d e e lt e lijk
v e r
drieta l bankgroepen
Bij de i n d e l i n g va n d e p a s s a g i e r s a c c o m m o -
h u t t e n o n d e r l i n g , b i j cle t v / e e d e g r o e p h e t z i j
dcitie is g e s t r e e f d
tussen cle h u tten o f tussen d e h u tten e n d e
nciar e e n
zo r e g e l m a t i g
m o g e lij k e in d e l i n g v a n d e r u im te in o n d e r
gang.
ling
g ro e p e rin g
ge lijke
g ro e pe n
vcin
h u tte n .
D it
is
A fw ijk in g e n zijn
va n
deze
p la a ts e lijk
re g e lm a tig e
o n v e rm ijd e lijk ,
v e r w e r k e lijk t in het h u t - p c ilr o o n , w a a r b i j a a n
z o a ls b i j h e t c e n t r a le t r a p p e n h u is en b i j d e
cle b u i t e n z i j d e
k e t e ls c h a c h t e n
va n d e la n g s s c h e e p s e g a n g
een g r o e p v a n tw e e b u it e n en t w e e b i n n e n
schip,
te rw ijl
en op
het
v o o r-
en
a c h te r
O nderprom enadedek
hutten is g e l e g e n , t e r w i jl a a n d e b i n n e n z i j d e
de
o p g e s t e l d w a a r b o v e n d e c o r a t ie s van W . A k
c!e o v e r ig e b in n e n h u t t e n
een a n d e r p a t r o o n z ijn g e a r r a n g e e r d .
k e rm e n s
De b a d k a m e r s v o rm e n d a a r b i j een a f s c h e i
M ede
d in g ,
w a a r b i j g e e n kla ssen o n d e r s c h e id e n w a r d e n ,
ra le
z ijn
w ijz e
a a n g e b r a c h t clie o p c a r i c a t u
v e r s c h i l l e n d e sp orten u itb e e ld e n .
bij
e erstg e n o e m d e
g e g ro e pe e rd
g ro e p
tussen
zijn ,
cle
b u it e n h u t t e n
in he t
m et
voor
het o o g
de
op
eerste
de
kla ss e
in
cruise-vaarten,
is het v e rs ch il tussen d e
hutten
klassen b e t r e k k e l i j k g e r i n g . O p
der de
b e id e N oord -
a tla n tis c h e v a a r t k u n n e n ee n a a n t a l h u t t e n op
het
M ain -d e c k
en
w orden
a lte rn a tie f
voor
het
A -dek
de
in g e z e t
e e rs te
of
de
to e ris te n k la s s e , z o d a t v e r s c h il le n in d e v r a a g n a a r eerste o f to e ris te n k la s s e p a s s a g e k u n nen w o r d e n
opgevangen.
A lle
hutten
z ijn
a a n g e s lo t e n o p de c iir c o n d i t i o n i n g s i n s t a l l a t i e , w a a r b i j cle p a s s a g i e r d e t e m p e r a t u u r in z ijn hut d o o r m id d e l v a n e en t h e r m o s t a a t b i n nen
b e p a a ld e
grenzen
ze lfs ta n d ig
kan
r e g e le n . A l l e h u tten zijn te ve ns u it g e r u s t m e t s p r i n k lers, d ie een b e g in v a n b r a n d
a u t o m a t is c h
blussen en t e g e l i j k e r t i j d m e l d e n o p h e t co n -
GANG
t r o l e b o r d d a t zich o p d e b r u g b e v i n d t o n d e r het o o g v a n de o f f i c i e r van
de w a c h t .
De
h u t w a n d e n zijn b e k l e e d m et V y n i d e in een pa troon
en
k le u re n
h a rm o n ië re n d
m et hel
o v e r i g e va n de in r ic h t i n g . Het
m eu b ila ir
is
u itgevoerd
in
h a rd h o u t.
Boven cle k o o ie n z ijn b e d l e e s l a m p e n g e m o n teerd
en
in
de
a u t o m a t is c h e
g c ir d e r o b e - k a s t e n
v e r l ic h t i n g
is
een
c ia n g e b r a c h t .
Een v e r p l a a t s b a a r t e le f o o n t o e s t e l, w a a r v a n het o p r o e p n u m m e r g e l i j k is a a n d a t van het hutnum m er,
geeft
v ia
de
a u t o m a t is c h e
scheepscentrcile v e r b i n d i n g tussen cle h u tten . Een de
o p tis ch d r u k k n o p - s i g n a a l s y s t e e m p a ss a g ie rs
g e le g e n h e id
b ie d t
g e ru is lo o s
het
b e d i e n e n d p e rs o n e e l in de h u t te o n t b i e d e n . De b a d k a m e r s z ijn u it g e ru s t met ee n b a d of ee n d o u c h e , een w a s t a f e l m e t t o ile t k a s tj e en s p ie g e l, e e n W . C . en ee n e le k t ris c h e h a n d doekdroger.
De
v lo e r e n
z ijn
b e le g d
m et
m o z a ï e k t e g e ls .
Luxe
h u tte n
O p het O n d e r p r o m e n a d e d e k b e v in d e n zich t w a a l f lu x e h u tten , a a n BB g e n u m m e r d 198 178 - 1 7 6 - 1 70 - 168 en
160 en a a n SB
195 - 1 75 - 173 - 16 7 - 1 6 5 en 1 5 7 , w e lk e g r o t e n d e e ls n a a r o n t w e r p e n v a n cle a f d e l i n g N ie u w b o u w F ig , 3 0.
H u tte n
e e rs te k la s s e
op
h e t O n d e rp ro m e n a d e d e k .
van
voerd d o o r de
cle f ir m a
H .A .L
werden
u itg e
P a n d e r te Leid schen-
GANG
F ig .
31.
H u tte n
to e ris te n k la s s e .
d a m en een t w e e t a l d o o r d e f i r m a
E ckhart
te w a a rv a n
de w a n d e n w e rden u itg e v o e rd
De h u tte n z ijn u it g e v o e r d in 5 v e rs c h ille n d e
te S c h ie d a m .
in e d e l e h o u ts o o r t e n , g e p l a s t i f i c e e r d e s t o f f e n
k l e u r c o m b i n a t i e s . Bij e lk e c o m b i n a t i e is een
In v e r s c h il le n d e h u tte n z ijn d e c o r a t ie s cian-
en V y n i d e . Elk d e r h u tte n h e e ft e e n a p a r t e
b e p a a l d e h o u t s o o r t t o e g e p a s t . De v i j f h o u t
g e b r a c h t o .a . in ta rs ia s in h o u t v a n V a n lersel
k le u rc o m b in a tie .
te R o t t e r d a m , b r o n z e n b e e ld je s v a n H e n n y
V ie r d e z e r
E p p lé te G e u lle , een d e c o r a t i e f p a n e e l v a n
p assagiershut
W.
a c co m m o d a tie
van
A k k e r m c in s Piet
te R o t t e r d a m , m o z a ï e k w e r k
B o n g e rs
te
R otterdam
en
e n k e le
g o u a c h e s v a n A. v a n d e r W e i j d e n t e A m
men d e
s o o r t e n z ijn c it r o e n , d j a t i , g e n o e s t esd o orn ,
hutten in
staan
met een
v e rb in d in g
kan
besch ikkin g
w orden kan
n o rm a le
w a a rd o o r
de
u itg e b re id
en
hebben
o v e r een
suite.
T o e ris te n k la s s e h u tte n h e t B- en A - d e k , h e t M a i n d e c k en het
O n d e rp ro m e n a d e c le k
De w a n d e n
en v lo e r e n v a n d e b a d k a m e r s
Je kla sse h u tte n
v a n d e z e h u tte n z ijn u i t g e v o e r d in It a lia a n s
Op
g l a s m o z a ï e k in g r i js - w i t t e k le u r e n en z w a r t ,
b e v in d e n
m e t w i t s a n ita ir.
v o o r 2 9 5 p a s s a g ie r s .
De m ee s te h u tten b e v a t t e n
een g a r d e r o b e
en z ijn v e r d e e l d in een s la a p - en z i t g e d e e l
EXTRA
De v l o e r e n z ijn b e l e g d m e t e e n vast ta p ijt.
Op
sterdam .
N U M M E R „ S C H IP
SEPTEMBER
i j s b e r k e n en g e w a t e r d sy ccim o re .
'1959
EN W E R F "
De z ijn
het
b ij
443
O nderprom enadezich
deze
in g e ric h t
to ta a l
hutten
121
en
S lo e p e n d e k
hutten,
bestem d
hutten
b e vin d en
bestem d voor
zich
to ta al
1 1 3 7 passagie rs.
H i e r v a n z ijn 1 2 4 h u t t e n -— v o o r 3 2 8 p a ssa g ie rs
—
v e rw is s e lb a a r
met
de
le
klasse.
3 8 9 h u tte n z ijn v o o r z ie n v a n e en e ig e n b a d behorende
m e t e en
bad.
badkam ers
k a m e r , w a a r i n ó f e en b a d ó f een d o u c h e is a a n g e b ra c h t.
O o k in d e z e klasse zijn e r v i j f k l e u r c o m b i
b e d r i j f , d a t e e n s c h ip g e d u r e n d e d e v a a r t
iet v r o u w e l i j k pe rs o n e e l een c h ie f stewa rdess
naties, w a a r b i j d e v o l g e n d e h o u t s o o r t e n g e
nu e e n m a a l
e n 12 stewardessen.
b ru ik t zijn : a h o r n , essen, c it r o e n , e s d o o r n en
p riv é z a k e n
d ja ti.
V erder
is, d e van
s c h e e p s p a p ie r e n en d e
de
p a s s a g ie r s
b e h a n d e lt .
A ll e e n v o o r de hier g e n o e m d e die nsten —
scheepskas en zijn
d ie v a n p u rs e r en ch e f s t e w a r d , de b e d i e n
w a a r o v e r e e n los t a p i j t is a a n g e b r a c h t ,
k a n t o o r f u n g e e r t a ls r e i s b u r e a u . O n d e r deze
d e n , h e t ke u k e n p e r s o n e e l en d e ste w a rd e s
O p het B -dek a c h t e r b e v in d e n zic h 5 4 h u i
die n st re s s o r t e re n o o k de 1 0 b a rk e e p e rs . De
sen — zijn reeds 4 4 0 m a n a a n b o o r d , w a a r
le n
De v lo e re n
w a a rva n
zijn
b e le g d
gedurende
de
m et r u b b e r ,
c r u is e - v a a r t e n
beheert
h ij
b a g a g e m e e s te r
de
behoort
ev e n ee n s
b ij
de
v a n cle t a a k
h o o fd z a k e lijk
lig t in de z o rg
v o o r d e p a ssagiers in cle h u tten , in de z a le n
er 2 4 nie t d o o r pa ssa giers, d o c h d o o r d e
p u rs e r s d ie n s t; h ij b e h e e r t g e d u r e n d e d e reis
d a n u it g e b r e id e b e m a n n i n g b e w o o n d w o r
d e b a g a g e v a n d e p a s s a g ie r s —
d e n . Dit z ijn d e e n ig e h u tte n d i e n ie t o v e r
d e rd
e ig e n to ile t r u im t e b e s c h ik k e n ; d e p a s s a g ie r s
la d e n
d ie n e n g e b r u i k te m a k e n v a n d e n a b i j g e l e
v a n d e reis, d a a r b i j gea ss is tee rd d o o r een
neel, 3 d ru kke rs, 11 m u z ik a n t e n , 5 k a p p e r s
a a n ta l
en 4 ka psters, 17 m e s s r o o m - b e d ie n d e n , 61
g e n g e z a m e n lijk e b a d k a m e r s en t o ile t t e n .
de
h u tb a g a g e —
en
lossen
e rvan
b e d ie n d e n .
Z oals
reeds
e erder
v e r m e ld ,
vervoert
de
ROTTERDAM v o l g e b o e k t 1 4 5 6 p a s s a g i e r s o p de N a o r d a t l a n t i s c h e v a a r t . D it a a n t a l v e r d e e ld z ijn
in b.v. 4 8 3
pasagiers
kctn
in d e
eri a a n
t a f e l,
en
in d e
b e r e id in g
v an de
z o rg t v o o r het
g e re c h t e n .
b ij
b e g in
T e n slo tte zijn er no g 22 m a n w a ss e rij- p e rso-
T e n s lo tte
en
is d e
e in d
purser de
m a n v o o r a lg e m e n e d ie n s t en n o g een a a n
s c h e e p s p r o v ia n d en u it d ie n h o o fd e v a lle n
t a l mensen vo o r v e rs c h ille n d e w e r k z a a m h e
v e ra n tw o o rd e lijk
HOTELBEDRSJF
u itg e zon
en
voor
het
beheer van
d e p r o v i a n d m e e s t e r en d e m a g a z i j n b e d i e n
d e n z o a ls een f ilm o p e r a t e u r , 2 bad m e e ste rs ,
d e n o n d e r zijn g e z a g .
4 w i n k e lju f f r o u w e n , enz., w a a r m e e het t o t a a l
Het
b a g a g e ru im ,
h e e ft
een
op
in h o u d
het
van
C -d e k
ongeveer
g e le g e n ,
va n
560
bedra a g t.
n r'.
de
civ ie le die n st
bijn a
600
personen
B a g a g e k a n w o r d e n a a n g e v o e r d uit d e z g n . „bre a k" —
d e b r e d e d w a rs s ch e e p se g a n g
Keukens
eerste klasse en 9 7 3 p a s s a g ie r s in d e t o e r is
o p het B-dek, d i e a a n SB en BB v o o rz ie n is
tenklasse.
v a n d e u r e n in d e huid —- d .m .v. een tr a n s
de civ ie le die nst speelt zich a f in en ro n d o m
t ijd v a n ruim een w e e k van R o t t e r d a m n a a r
p o rtb a n d
d e ke u k e n .
N e w Y o r k v.v.
k a n b a g a g e g e l a d e n w o r d e n over het v o o r
vcin d e keukens, enz. o p het C -d e k en de
w e e k o f 8 d a g e n g e n ie te n d e p a s s a g ie r s een
schip d o o r s c h a c h t no. 2 v ia
i n d e lin g e rv a n r a a d p l e g e men het a lg e m e e n
service, w e lk e slechts d o o r d ie v a n d e be ste
d o o r d e w a t e r d i c h t e d e u r o p sp a n t 195. Er
p la n . Deze r uim te b e v a t:
hotels g e ë v e n a a r d w o r d t .
is d a c ir een
k e u k e n eerste- en toeristenkla sse
D a g e lijk s w o r d e n a lle h u tten en b a d k a m e r s
s p e c ia le l a d i n g v a n o n g e v e e r 22 m 3. In de
o p g e r u i m d en s c h o o n g e h o u d e n ; l i n n e n g o e d ,
b a kke rij
b a g a g e ru im te
patis se rie eerste- en to eristenkla sse
o v e r h e m d e n , enz. v a n d e p a s s a g ie rs k u n n e n
b a g a g e m e e s t e r g e le g e n , v o o r d e p a s s a g ie rs
aan
p o t a g i e r en e n t re m é tie r
b e re ik b a a r
v is w e r k p la a t s
Deze
boord
w orden
b e zorgd
w orden,
g erepareerd
in
G edurende
g e b ra c h t.
g e w a s se n, g e s t r e k e n
pas sa giers w orden
p a s s a g ie rs
of
en
deze
b ij d e
k le d in g
geperst;
de
kan
waar
de
(zie
a lg em een
p la n ) .
van
het
het
to t
de
B- dek,
civie le
ruim te v o o r
kantoor
p o r t a a l a a n SB, s p a n t no. Eve n e e n s
het l a a d r u i m
k le in e a f s l u i t b a r e
is o o k
B o v e n d ie n
o ve r
van
het
de
tra p
1 74-1 77.
Een g r o o t d e e l v an d e w e r k z a a m h e d e n van
s la g e r ij
d ie n s t b e h o o r t de
g a r d e - m a n g e r eerste- en toeristenkla sse
p a ss a g ie rs zich b e z i g h o u d e n , in z a l e n o f a p
d ie n s t v a n d e c h e f - h o f m e e s t e r . Deze dienst
w ijn - b c ir
d e d e k k e n , v in d e n
verzorgt
f r u it k a m e r
zij o v e r a l
s t e w a rd s d ie
het h o t e I b e d r i j f
V o o r d e r u im t e en cle lig g in g
in d e e n g e r e zin
hen o p hun w e n k e n b e d i e n e n ; het w e r e l d
des w o o r d s . B e h a lv e d e c h e f - h o f m e e s t e r z ijn
n ie uws le ze n ze uit de d a g e l i j k s v e r s c h ij n e n
e r 9 a d j u n c t - en a ssis te n t-ch e f-h o fm ee ste rs,,
k o f f i e p a n t r y eerste- en toeristenkla sse
de sch e e p s kra n t.
ó h o fm e e s te rs e n 3 k le r k e n .
broodkam er
In g e v a l v a n z ie k t e is er
een h o s p it a a l, w a a r zo n o d i g o p e r a t ie s k u n nen w o r d e n t i jd e n
u it g e v o e r d .
h e e ft d e
En a a n
p a s s a g ie r d e
de
m a a l
keus u it een
r ijk v o o rz ie n m en u v an v o o r t r e f f e l i j k b e r e i d e s pijz en alles
en
op
schotels
de
en
u it g e le z e n
meest v e r z o r g d e
w i jn e n ,
w ijz e
opge
d ie n d o p sm ette lo o s g e d e k t e ta fe ls , g e n o t e n in een a a n g e n a a m k lim a a t , d a n k zij a i r c o n d it io n in g d o o r hel g e h e le schip.
C iv ie le D ienst
De
kantoren
hofm eester
van
de
b e v in d e n
p u rs e r zich
en
vo o r
de cle
chefeerste
klass e o p het B o v e n p r o m e n a d e d e k en v o o r d e t o e r is t e n k la s s e
op
het M a i n - d e c k
na b ij
d e m a i n entrc m ces. De l i g g i n g van de to e ris te n k la s se
kantore n
houdt
verba nd
m et cle
k o u d e p a n t r y eerste- en to eristenkla sse
d a g k o e lc e l g la c e r ie b o rd e n w a s s e rij eerste- en toeriste nkla sse p a n n e n w a s p la a t s g l a z e n w a s p la a t s b e r g p l a a t s v o o r g l a s w e r k eerste- en t o eristenkla sse
p l a a t s w a a r cle p a s s a g ie r s het schip b i n n e n k o m e n , w a a r d o o r ze d i r e c t b ij a a n k o m s t o p
a a rd c ip p e ls c h ilr u im t e
d o e l m a t i g e w i j z e o n t v a n g e n ku n n e n w o r d e n ,
De k e u k e n v o o r cle eerste klasse is in cle
Bij d e d ie n s t v a n d e c h e f h o fm e e s te r m o e te n
vo o rs te 2 c o m p a r t im e n t e n o p spant 130 tot
v o o rts
g e re ken d
w orden
245
b e d ie n d e n ,
160 g e le g e n . Die vo o r d e to e ristenkla sse b e
w a a r t o e o .a . b e h o r e n 1 2 0 s a lo n b e d ie n c le n ,
v in d t
d e p a s s a g ie r g e b o d e n , is t o e v e r t r o u w d a a n
10 s o m m e lie rs , 5 6 h u t b e d ie n d e n , 15 b e ll- en
c o m p a r t im e n t e n . In de eerste klasse k e u k e n
de civ ie le die nst.
p a g e b o y s en 9 lif t b e d i e n d e n .
z ijn tevens de b a k k e r i j , de b r o o d k a m e r en
ROTTERDAM
O n d e r het k e ukenpersoneel w o rd t geteld b e
cle d a g k o e l c e l o n d e r g e b r a c h t , t e r w i j l in cle
b i j n a 6 0 0 m a n p e rs o n e e l. (De m a c h in e d ie n s t
h a lv e d e c h e f k o k : 3 sous-chefs, 18 koks, 31
to e riste n k la s s e ke uke n de f r u i t k a m e r en de
t e lt 100, d e d e k d ie n s t 72, de m e d is c h e d ie n st
a id e s d e cuisine, 8 patis siers, ó b a k k e rs , .5
g la c e r ie
De z o r g v o o r d e z e service en g a s t v r i j h e i d ,
De
civ ie le
d ie n s t
telt
op
de
zich in de tw e e d a a r a c h t e r
lig g e n .
Op
de
s c h e id in g
g e le g e n
van
de
5 m an .) H ie r b ij o n d e r s c h e id t m en in d e e e r
slagers,; t o t a a l o m v a t d e z e g r o e p , m et o .a .
b e id e keukens, c e n t r a a l dus, li g g e n a a n SB:
ste p la a t s d e d ie n s t v a n d e p u rs e r o f a d m i
d e k o k s m a a t s , 9 6 man.
de
n is tra te u r,
V o o r t s z ijn er 3 0 p a n t r y b e d i e n d e n en o n d e r
en cle r uim te v o o r cle p o t a g e r - e n t r e m é t ie r ;
d ie
de
b o e k h o u d in g
van
het
a a rd c ip p e ls c h ilr u im t e ,
de
v is w e r k p la a t s
a a n BB: de s l a g e r ij en d e w i j n - b a r . A c h t e r de s la g e rij is a a n
BB het
k a n too r van
de
ch ef kok. In de e ig e n lijk e k e u k e n -—- d e g a l l e y — - t r e f t
—
U
i
men a a n : een e le k tris c h fo rn u is m e t een a a n tal ovens, k ip b a r e b r a a d p a n n e n , een b r a a d spit, twee g rills , t w e e tronische
f o r n u iz e n ,
zeer een
moderne
frit e u s e
e le k
en
een
W ÊÈËÊÊIÊm?iMêitm
a a n t a l w e r k ta fe ls ,
■ H l
■■■■■■■ ■
Er is een ruim te in g e r i c h t v o o r d e b e r e i d i n g v an b a b y v o e d i n g . R o n d o m zijn d e keu ke ns a f g e z e t met w c ir m ta fe ls , b o r d e n - en sch otelrek ken, enz. v o o r d e a f g i f t e v a n s p ijz e n . In de b a k k e r ij z ijn g e p l a a t s t een d e e g k n e e d mcichine,
een
rijs ka s t,
een
menger,
r t
i
een
s toom pot, een v e r d e e l- en o p b o l m a c h t n e , een b a kk e rso ve n , een b c in k e t o v e n , b e n e v e n s een a an ta l De
w e r k ta f e ls .
p o t a g ie r
en
e n tre m e tie r
bevat
een F ig . 3 2 .
De keuken.
De kleinste s t o o m p o t h e e ft 100 I., d e g r o o t
zouden
d o o rd rin g e n
ste 4 0 0 I. in h o u d .
de
g ro e n te w c is b a k , een v o e d s e ls n ijm c ic h in e , een m e n g m a c h in e , w e r k t a f e l s en 7 s t o o m p o t t e n .
De
g a rd e -m a n g e rs
b e v a tte n :
een
v o e d s e l-
wanden
s c h o te n
van
m et
e e tzalen,
z ijn
Z o n n e d e k en
r o l tr a p s c h a c h f e n
be
lifte n
tot
de
de
g e lu ic la b s o r b e r e n d e
panelen.
h e e ft
b e rg p la a ts
het S lo e p e n d e k ; één d e r BB
b o v e n d ie n achter
v e rb in d in g
de
Ocecin
het
O m e v e n e e n s te v o o rk o m e n d a t d e g e u r e n
Promenadedek.
z a lm s nijr n a c h in e ,
uit d e k e u k e n
v r ijw e l a lle p a n tr ie s d ir e k t v e r b o n d e n met de
kle in e
ijs m a c h in e
en
oesteropener, v o o rt s
een
w e rk ta fe ls
en
d rin g e n —
in d e e e tz a a l z o u d e n
door
w a a r b i j cle p a s s a g ie r m et a a n
cleze
op
s nijm achine, m e n g m a c h i n e , vle essn i jm cich ine, een
D.m.v.
met cle
Ba r
spijsliften z ijn
ke u ke n.
v o o r z e e z ie k te van het g o e d e s p o e d i g
M e n tre ft vo o rts te m id d e n v a n de p a s sa giers -
g e re c h te n , s a la d e s e .d .
te v e e l z o u k r ijg e n —— is d e a i r c o n d i t i o n i n g
a c c o m m o d a t i e een a a n t a l „ s t e w a r d - s t a t i o n s "
In de k o u d e p a n t r ie s s ta a n : een b r o o d z a a g -
v a n d e e e t z a l e n zo g e m a a k t , d a t in d e e e t
a a n . Dit' z ijn kle in e re p a n tr ie s v / a a r de h u t-
m a ch in e , v le e s s n ijm a c h in e , f r u it p e r s e n ,
zaal
ste w a rd s hun p ie d à te rre h e b b e n
ko e lk a sten .
Dit
is d e
keuken
voor
koude
een
le g
een
g e r in g e
o v e rd r u k
h e e rs t te n
op
en v a n
w e r k ta f e l en k o e lk a s t e n .
z ic h t e v a n de ke ukens.
w a a r ze d o o r cle passa giers d .m .v, een schel
In de k o f f ie p a n t r ie s : t o a s te rs , een d r i n k m i x e r ,
D e s t e w a rd s , e e n m a a l v e ilig in d e e e t z a a l
k u n n en w o r d e n o p g e r o e p e n .
e ie rk o ke rs, een h o t - r o l l v / a r m e r , e e n k o f f ie -
b e la n d ,
De civiele d ie n s t a a n b o o r d m oet ove r een
in sta lla tie , a a n r e c h t e n en een w a r m t a f e l .
d i e n b l a d e n o p s pecia le ele ktris ch v e r w a r m
ku n n e n
zich
v r ijm a k e n
door
c!e
In de b o r d e n w a s s e n jen s ta a n e e n b o r d e n
de
was- en d ro o g m c ic h in e en een z ilv e r w a s - en
geheel
p o e ts m a ch in e .
v a n cle d o o r cle g a sten g e w e n s te g e re c h t e n .
Eetzalen
In d e t o e ris te n k la s s e e e tz a a l z ijn 562 p l a a t
De e e tz a le n s ta a n in d ir e k t e v e r b i n d i n g met
sen, in d ie d e r eerste klasse 2 9 6 p la a t s e n .
d ie n t a f e ls
te p la a ts e n , w a a r n a
kunnen
w ijd e n
aan
het
ze
zich
o p d ie ne n
ro ltra p p e n ;
V e r g e l i j k t men clit m et het a a n t a l p a s s a g ie r s
v o o r elke e e t z a a l is er e e n r o l t r a p v o o r het
vcin b ijv . 973 in d e to e riste n kla sse en 4 8 3 in
de
keukens
d .m .v .
tw e e
pcicir
cif v a n
de
e e tz a a l;
deze
a r t ik e le n
van
cle meest
b e sc h ik k e n w i l zij a a n
a lle m o g e lij k e en o n m o g e l i j k e we nsen v a n d e passagiers te g e m o e t k o m e n ; o o k moet zij g e r e e d staan acin
het h o o f d
p lo ts e lin g
te k u n n e n b ie d e n
opkomende
ge b eu rte n is s e n
o f o n v e r w a c h t e v o o rv a lle n . Enige a r t ik e le n
d e e e rs te klasse, d a n b lijk t d a t d e lu n c h er)
de
h e t d i n e r in tw e e g a n g e n g e s e r v e e r d m o e t e n
t a f e lz ilv e r :
deur
w o r d e n . V o o r h e t o n t b i j t g e l d t d i t niet, acin-
Eetlepels
Een d e u r sc h e id t cle r o l t r a p a a n
b o v e n z ijd e
h o e v e e lh e id
u it e e n l o p e n d e a a r d
d e n , n.l.:
o p g a a n d e en een v o o r he t n e e r g a a n d e v e r keer.
grote
m ogen
h ie r g e n o e m d w o r -
.......................................
9 .5 3 0
..................................
12.640
.......................................
1 1 .900
be
g e z i e n h e t k o r t e r d u r e n d e o n t b i j t o v e r een
T he e le p e ls
d ie n d , z o d a n i g d a t , w a n n e e r m e n d e d e u r
la n g e t i j d v e r d e e ld is, z o d a t h ie r m e e r s p r a
Eetvorken
n a d e rt,
ke is vcin een „ d o o r l o p e n d e t a f e l " ,
t e r w i jl
Tafelm essen
..................................
9 .8 3 0
z o n d e r d a t men d a a r b i j d e h a n d e n b e h o e f t
b o v e n d ie n
a a n ta l
Su ik ertcin gen, n o t e n k r a k e r s e.d ,
’l . 100
te g e b ru ik e n .
g e m a k k e lijk
p a s s a g i e r s het o n t b i j t in d e hut w il n u tt ig e n .
B o u illo n k o p p e n en schotels . .
1.7 00
v o o r de ste w a rd s d ie m e t g r o t e v o l g e l a d e n
S p e c i a a l v o o r d e b e d ie n d e n is e r in cle k e u
V in g e r k o m m e n
d ie n b la d e n o p w e g z ijn v a n cle k e u k e n n a a r
ken a a n BB, o n g e v e e r op s p a n t 1 2 3 - 1 2 5 , een
K o ffie - en th e e p o tte n
cle e e tz a a l, w a a r b i j één h a n d het d i e n b l a d
lif t d ie t o e g a n g g e e f t t o t a lle d e k k e n , vcin
D ie n b la d e n
h o u dt, t e r w i jl d e a n d e r e
he t D - d e k tot he t n a v ig c it ie b r u g d e k .
w ordt
d .m .v.
deze
een
f o t o - e le k t r i s c h e
a u t o m a t is c h
D it
om zich o o k b ij w ic h t te h o u d e n .
cel
geopend
is b i j z o n d e r
w ordt
b e s c h i k b a a r b li j f t
s lin g e r e n d
s c h ip
D it systeem
in e v e n
is o o k reeds
to e g e p a s t o p d e N I E U W
AMSTERDAM.
T e n e in d e
dat
te
voorkom en
g e lu id e n
de keuken — w a a r het r u m o e r i g t o e g a a t .—
de
regel
een
g ro o t
V o o r t s z ijn er a a n SB en BB e lk t w e e spijsli f t e n , lif t e n
uit
in
ongeveer op b e d ie n e n
de
spant
1 3 5 -1 3 6 .
pantrie s o p
De SB
het A - d e k ,
he t O n d e r p r o m e n c i d e d e k en het B o v e n p r o m e n a d e d e k , d ie acin BB cle p a n tr ie s o p het
.............................
1.0 00
.............
1.5 27
...............................
1.706
S o e p te rr in e s e n z ..........................
1.974
p o rse le in : Borden
............................................
K o p p e n en schotels Luxe -theeservies pen,
enz.)
...................
(potje s,
18.240 1 9 .65 0
kop
.......... ................
1 .7 4 0
g la s w e rk : Bier-, b it t e r - , c o c k t a il- , 1 1 .7 6 0
s h e r r y g I ei z e n e . d ......................
ke lt d e co m p re s s o r in en b l i j f t in w e r k i n g tot
ciire kf v ó ó r het c e n t ra le t r a p p e n h u is d e t o e
de d ru k 7 k g / c r n * is.
g a n g e n to t de w a c h t k a m e r v o o r d e d o k t e r
N a b ij de w a s s e rij lig t d e li n n e n k a m e r , e v e n
en v o o r d e t a n d a r t s . Z o w e l d e s p r e e k k a m e r
W i j n - en c h a m p a g n e g l a z e n . .
5,820
eens o p het C - d e k .
v a n d e d o k t e r als clie v a n d e t a n d a r t s h e b
H u t- e n w a t e r g l a z e n
..............
4.5 00
Behalve deze g r o t e li n n e n k a m e r b e v i n d t zich
be n h u n t o e g a n g
.............................
1 .2 0 0
n og een k le in e re o p h e t S lo e p e n d e k , o n g e
G renzende
veer o p s p a n t 142.
hu tte n
U s th e e g leizen l in n e n g o e d ; Servetten
........................................
Badhanddoeken
48 .24 0
........................
19.000
Handdoeken
..................................
38.2.50
B a d la k e n s
..................................
16.900
.............................................
11.950
S lo p e n d ivers en:
Deze
b e v in d t
zich
op
elektrische c e n t r a le .
lie t
D -dek vóór
G e re g e ld
werken
de h ie r
3 man, die z o r g e n dcrt het la a t s t e w e r e l d nieuws,
d .m .v.
de
d a g e lijk s
v e r s c h ij n e n d e
w o rd t. O o k w o r d e n h ie r o.ci. d e k u n s tz in n ig
..............
6.2 50
........................
27,000
D e ks foelk ussens en re is d e k e n s
2.000
C o s tu u m h a n g e r s
D ru k k e rij
scheepskrant, a a n a lle o p v a r e n d e n b e k e n d
B r o o d b l ik k e n en - p l a t e n , b a k en p u d d i n g v o r m e n
aan
uitg e voe rd e m e n u 's g e d r u k t v o o r b r e a k f a s t , lunch en d i n n e r ,
die
d a g e lijk s
nie t slechts
in het menu, d o c h o o k in u i t v o e r i n g van e l k a a r ve rs chille n.
W asserij Een
Ook
niet
o n b e la n g rijk e
a fd e lin g
van
de
civiele d ie n s t is d e w a s s e rij. D e z e a f d e l i n g
a lg e m e n e
m ede d e lin g e n
aan
passa
giers w o r d e n acin b o o r d g e d r u k t . De d r u k kerij is u itg e ru s t met:
1 G o rd o n
cJegelpers,
o m v a t 22 m an p e rs o n e e l t.w . d e w a s m e e s
1 Intertype
ter, 15 w a s k n e c h ts , 4 s t rijk e rs en 2 m e r k e r s .
Plantin p r o e f p e r s , 1 B r e h m e r d r a a d h e c h t m a -
Uit het f e i t d a t d e z e 2 2 m a n r e g e l m a t i g d e
chine, een h e f b o o r n s n i j m a c h i n e en een g r o o t
h a n d e n vol h e b b e n a a n h e t w e r k , b l i j k t t e n
a a n ta l
eerste v a n
hoe
groo t
b e la n g
deze
d ie n s t
z e t m a c h in e
ka sten
m et
m et toebehoren,
le tte rs
voor
1
h cin d ze t-
werk.
li n n e n g o e d
va n
boord
—
la k e n s ,
s lo p e n ,
ta f e lla k e n s , se rv e tte n , h a n d d o e k e n —
Medische d ie n s t Op
voor
v e rp le e g s t e rs
cle o v e r z i j d e
n a b ij
zijn
van
z ijn t w e e
g e le g e n ,
de
gang,
spreekkam er,
de
hut
te rw ijl
dus
zeer
van
de
d o k t e r g e l e g e n is. S p e c ia le a a n d a c h t is b e s te e d a a n h e t v o o r k o m e n v an g e lu i d s o v e r d r a c h t uit d e s p r e e k k a m e r s n a a r cle a a n g r e n z e n d e h u tte n en d e gang.
De
wanden
zijn
d e rh a lv e
rondom
d u b b e l u i t g e v o e r d , tussen de w a n d e n is g e lu id a b s o r b e r e n d
m a t e r i a a l a a n g e b r a c h t en
he t g r o n d h o u t is van h e t s t a a l w e r k v rij g e houden
m .b .v .
vilt.
O p h e t B-clek v ó ó r d e „ b r e a k " is h e t h o s p i t a a l g e l e g e n . B e h a lv e een w a c h t r u i m t e zijn h ie r
5 z ie k e n k a m e r s ,
een
goed
u it g e r u s t e
o p e r a t i e k a m e r en een g e c a p i t o n n e e r d e cel. Er is d a a r te v e ns een hut v o o r een v e r p l e g e r en ee n h o s p it a c i lb e d ie n d e . De
a irc o n d itio n in g
g e h e e l g e s c h e id e n
van
het
h o s p it a a l
gehouden
v an
d ie
is van
cle rest v a n het schip, o o k cle s a n it a ir e le i
a a n b o o r d is en te n t w e e d e h o e v e e l l i n n e n g o e d er d a g e l i j k s w e l o m g a a t . B e h a lv e h e t
uit d e z e w a c h t k a m e r .
aan deze vertre kke n
het
d in g e n
O n d e rp ro m e n a d e e le k
v in d t
men
ervan
v o rm e n
een
a fz o n d e rlijk
g e h e e l.
kun
nen o o k d e l i j f g o e d e r e n v a n d e p a s s a g i e r s g e w a s se n w o r d e n . De w a s s e rij is in het a c h t e r s c h ip o p het Cdek
ge le g en ,
g lanzend
h e e ft
w it
b e te g e ld e
g e s c h ild e r d e
vloeren
en
wanden.
Er
V E R B L IJ V E N V O O R DE B E M A N N I N G
z ijn ee n a a n t a l g o t e n v o o r a f v o e r van vu il
H utten va n de o ffic ie re n
w ater.
De hut v an
Ze
is in
ru im e
m a te
vctn v e n t i l a t i e
de
M essroo/n o ffic ie re n
gezagvoerder
Deze mes sroom, o p het Z o n n e d e k , b i e d t g e
de
le g e n h e id a a n 56 p ers onen, g e z e te n a a n 12
hutten
o p g e s t e ld : 2 D i a m o n d s n elw assers v o o r 1 0 0
ho o fd w e rk tu ig k u n d ig e
en
le
voor
ta fe ls , cle m a a l t i j d e n te g e b r u ik e n . Een s o fa
en 150 k g l a d i n g , 2 o p e n e in d w a s m a c h in e s
op het Z o n n e d e k zijn n a a r een o n t w e r p v an
m et zijk a s tje s, een tcrfel en 2 f a u t e u ils v o r m e n
voor
de
v o lg e n d e
m a c h in e s
voor
het
de
Er s t a a n
N c iv ig a t ie b r u g d e k
voor op
en
v o o rz ie n .
o f f ic ie r
C. J. Engelen in g e r ic h t .
een g e z e l l i g h o e k je la n g s de b u i t e n w a n d , d ie
c e n trifu g e s , 'I s h a k e r v o o r 1 4 kg l a d i n g p e r
Zij beschikken o v e r ee n ru im e z it k a m e r , een
vcin 6 g r o t e r a m e n is v o o r z ie n en w a a r l a n g s
2 m in u t e n , 3 o p e n e in d d r o o g m a c h i n e s v o o r
s la a p k a m e r en een b a d k a m e r m e t b a d ; cfe
een
15 kg p e r 20 m in u t e n , 1 e le k tris c h b e d i e n d e
l e o ffic ie r
zijn v o o rts tw e e s p e e lta fe ls g e p l a a t s t .
s t o o m m a n g e l v a n 8 0 0 mm d i a m . , 4 0 0 0 m m
een b a d .
l a n g ; v o o r t s een c o m p le e t stel o v e r h e r n d e n -
De
chef
k le u r en v o o r z ie n van w c i n d l a m p e n . B o v e n
p e rs m a c h in e s , b e s t a a n d e uit 1 o v e r h e m d e n -
purser, so cia l d i r e c t o r en socicil d irectoress
d e s o fa is te g e n clie w a n d e e n s ie r lijk e d e c o
b o rs te n p e rs , 1 h a ls b o o r d e n - en m a n c h e t t e n
zijn g e le g e n o p het M a i n - d e c k a a n w e e rs
r a t ie a a n g e b r a c h t . Langs d e g e n o e m d e
pers, 1 y o k e en s c h o u d e r p e rs ,
zijd en vcin h e t c e n t r a le t r a p p e n h u is .
m en kan ee n in v r o l ijk e k le u r e n u i t g e v o e r d
11— 13
kg
droge
la d in g ,
2
p e n d e l-
I m ouw pers
hutten
de
De
te n s lo tte
N c iv ig a t ie b r u g d e k ,
u n iv e rs e e lp e rs , 2 jcissen
douche
in p la a t s vcin
chef
o f f ic ie r e n , het
h o fm e e s te r,
het
g o rd ijn geschoven w orden.
en
het
De v lo e r is b e d e k t m et m a r m o le u m , a f g e z e t
enkelen te v e n s o ve r een p r i v é
hebben
sto o m ve rw a rm d e
t a f e ls e n w o r d e n
ra
op
persen
o ve rh e m d en p e rs m a c h in e
Er
Zonnedek
Slo e p e n d e k , b e s c h ik k e n o v e r e e n ruim e hut,
de
t a p i j t cle v l o e r b e d e k t .
g e h u is ve st
persen en een a f w e r k p e r s . L a a t s t g e n o e m d e en
g e e lk le u rig
De w a n d e n zijn b e k le e d m e t V y n i d e in li c h t e van
en 1 a u t o m a t is c h e o v e r h e m d e n v o u w m a c h i n e ; nog een
o v e rig e
h e e ft een
d o u c h e . De
hutten zijn v o o r z ie n v a n k o o ie n , sofci, ta f e l,
m et p lin t e n van M i p o l a m . Het
lic h t k le u r i g
p la fo n d
m et
in g e b o u w d e
T L - v e r lic h tin g is a f g e z e t m et essenlijstjes. D e
m et p e rs lu c h t b e d i e n d ; h i e r t o e z ijn n o g e e n
schrijftafe l,
lu ch tc o m p r e s s o r , een re s e rve c o m p r e s s o r en
kast. De m e u b i l e r i n g
is u i t g e v o e r d in t e a k
s o fa en f a u t e u ils zijn g e s t o f f e e r d en b e k l e e d
een
m et V y n i d e . De b i n n e n w a n d w a a r tussen 2
l u c h t v a t in
d e w a s s e rij
o p g e s t e ld .
w a s t a f e l , s to e le n e n g c id e ro b e -
m e u b e ls z ijn u it g e v o e r d in t e a k h o u t , s to e le n ,
De
hout, de w a n d e n b e k le e d m et V y n i d e en de
c o m p r e s s o re n w e r k e n a u t o m a t is c h . D a a l t d e
vloeren b e l e g d m et lin o le u m . D e v e r l ic h t i n g
te g e n
d r u k in h e t l u c h t v a t t o t 5 k g / c m 2, d a n s c h a
is in het p l a f o n d i n g e b o u w d .
fr a a ie g la z e n de u r to e g a n g verleent, m a a k t
cle
wand
gebouwde
d ie n t a f e l s
een
D e W . C . 's en d e u rin o ir s w o r d e n m e t z o u t w a t e r d o o r g e s p o e l d . in t o t a a l z ijn e r o n g e v e e r 9 0 W . C . ' s en 95 d o u c h e c e l l e n a a n w e z i g , g e c o m b i n e e r d in 2 0 t o i l e t r u i m t e n . V o o r v e n t i l a t i e z ijn z e a a n g e s l o t e n o p a f z o n d e r -
I i j !<e a f :zu ig i n stci 11a ties. M essro o m s O p h e t C-delc b e v i n d t zich a c h t e r de keukens de
g ro te
m e s s ro o m v a n
het personeel van
d e c iv ie le d ie n s t, w a a r i n a a n 3 7 ta fe ls 218 personen
te g e lijk
kunnen
e te n.
D eze
zaal
k a n te ve n s a ls r e c r e a t i e r u i m t e d i e n e n en is d a a r to e voo rzie n van een p o d iu m d a t d o o r m i d d e l vcin e e n g o r d i j n
om sloten ka n w o r
d e n . Een a a n d e z a a l a a n g e b o u w d e b a r en e e n p a n t r y b i e d e n g e l e g e n h e i d d r a n k e n en s p ijz e n d o o r te g e v e n . de
zaal
w a rden
De p a n t r y k a n va n
gescheiden
door
een
g o rd ijn . De w a n d e n
z ijn
b e kle e d
m et P e r s to rp in 3
lic h t e t in t e n , d e v l o e r is b e d e k t m et m arrn oleurn in 2 k l e u r e n e n c if g e z e t m e t M ip o lc im p l i n t e n . T e g e n d e w a n d e n zijn e n k e le kasten F ig .
33.
De
z itk a m e r
van
de
g e z a g v o e rd e r.
voor
boeken
p la fo n d ee n
zeer
verzorgde
indruk.
A a n slu itin g e n
en w it t e t e g e ls . D e W . C . ' s zijn v o o r z i e n v a n
vo o rz ie n .
v o o r te le v is ie , r a d i o en s c h e e p s o m r o e p z ijn
ze lfslu ite n de de u re n .
b la n k
h ie r e v e n e e n s a a n w e z i g .
Boven
de
w arm -
en
De a c h t e r d e z e m e s sro o m g e l e g e n w a a rin
tw ee
s p ijs lifte n
uit d e
p a n try ,
ke u k e n s
uit
k o m e n , m a c ik t een v lo t t e b e d i e n i n g m o g e l i j k .
H u tte n
v a n de o v e rig e b e m a n n in g
De 2 0 5
h u tte n v a n
de o v e rig e b e m a n n in g
w it
a a rd e w e rk
w a sta fels,
k o u d z oe tw a te raa n vo e r,
z ijn
g e le g e n
z ijn
in g e r ic h t
le e s la m p je ,
gard e ro be kciste n ,
k o o i-
en
l i n o le u m
De
v o o r z ie n
van
o n d e ro ffic ie re n
over een
en
de b e
en
een
k o o ie n s to e le n,
p o o rtg o rd ijn e n v lo e rb e d e k k in g .
b e s c h ik k e n
s c h r i jf t a f e l,
m et
ta fe l,
b o ve nd ie n
w a stafel
en een
s o fa . De m e u b i l e r i n g is u i t g e v o e r d in b l a n k g e s p o t e n esse hout.
T o ile tru im te n De s ta le n w a n d e n
en h e t p l a f o n d
ge la k t.
zijn
De v lo e re n
z ijn w it
b e le g d met zw a rte
w orden
ge
o p het cen
z ic h ee n m e s s ro o m v o o r het d e k - en m a c h in e -
w a r m - en k o u d z o e t w c i t e r l e i d i n g e n .
In d e h u tte n zijn d e m u l t i p l e x w a n d e n c rè m e Ze
a a n s lu itin g
E v e n e e n s a c h t e r d e k e u k e n s aciri BB b e v i n d t
v o o rt s z ijn e r 8 z e s -p e r s o o n s h u t t e n .
een
p a trijs p o o rte n
d ie a a n g e s l o t e n is, v ia m e n g k r a n e n , o p d e
p e r s o o n s h u t te n . V o o r ee n k le in g e d e e l t e —
g e sch ild e rd .
in zijn
t r a l e a n t e n n e s y s t e e m v o o r r a d i o en televisie.
m a n n i n g v o o r het g r o o t s t e g e d e e l t e in vie r-
w a a rb o ve n
sto e le n
h e d e n b e v e s t i g d . In d e m et ee n d e u r a f s l u i t
scheeps o p het D- en C - d e k . De o n d e r o f f i
z ijn e r t w e e - p e r s o o n s h u t t e n
De
b a r e d o u c h e c e l l e n b e v i n d t z ic h e e n s p r o e i e r
c ie r e n e n s t e w a rd e s s e n h u iz e n v o o r n a m e l i j k
m an —
v o o r de
s c h o v e n . Er is e e n
a c h t e r s c h ip o p het A - , B- en C-clek e n m i d
68
is u it g e v o e r d
kunnen
s p ie g e l e;n een p la n c h e t t e v o o r t o i l e t b e n o d i g d
r n e n a d e d e k , M a i n - d e c k , A - en B -dek, in h e t
rest va n
e s se h o u t.
Hel
T L - v e rlic h tin g
b e k le e d m et V y n id e . V e e lk le u r ig e g o rd ijn e n
en het v r o u w e l i j k p e r s o n e e l) z ijn
de
m e u b ile rin g
g e spoten
a a n g e b ra c h t.
een
in h e t v o o r s c h ip o p h e t O n d e r p r o -
in t w e e p e r s o o n s h u t t e n ,
De
s p e le n
in g e b o u w d e
m et
v a n t o t a a l 6 6 9 k o p p e n ( in c lu s ie f de o n d e r o ffic ie re n
en
is v a n
Fig. 34,
De zitkamer van de h o o fd w e rktu ig ku n d ig e .
k c im e r p e r s o n e e l, w a a r i n a a n 7 t a f e ls 5 6 p e r
sonen d e m a a l t i j d k u n n e n g e b r u i k e n . V o o r -
noem de p a n t r y d o e t o o k d ie n s t v o o r d e z e mess r o o m . H o e w e l h i e r en d a a r in k l e u r a f w i j k e n d v a n d e h i e r b o v e n g e n o e m d e messr o o m , is d e
u itvo e rin g
d a a ra a n
nagenoeg
g e lijk . Vóór
de
k e u ke ns
z ijn
aan
BB
op
het
C - d e k n o g 3 messroorns g e l e g e n , e lk v o o r zie n
va n
een
p a n try ,
in d ie
van
de
ko k s
k u n n e n a a n 7 ta fe ls 42 p e rs o n e n , in d ie v a n d e o n d e r o f f i c i e r e n v a n de c iv ie le d i e n s t a a n 5 t a fe ls 2 4 p e r s o n e n , e n in c!e m essroorn vcin d e o n d e r o f f i c i e r e n v a n d e d e k - en m a c h i n e d ie n s t a a n 3 t a f e ls 12 p e rs o n e n d e m a a l t i j d g e b r u i k e n . A f g e z i e n v a n e n k e le a f w i j k i n g e n zijn d e z e 3 messroorns o p g e l i j k e w i j z e u it g e v o e r d als d ie h ie r v o o r b e s c h r e v e n z ijn .
M essroorn v a n de s te w a rd e s s e n De ze b e v in d t zich e v e n e e n s o p h e t C-clek, m id s ch e e p s, v o o r d e ke u k e ns. H ie r k u n n e n aan
ó t a f e ls 2 4 p e rs o n e n
e te n.
B o v e n d ie n
b e v i n d t zic h in een d e r h o e k e n een sofci m et ta f e ! en 3 a r m s t o e le n . De messroorn is v o o r z ie n
v a n een
p a n try.
De w a n d e n
z ijn
be
k le e d m e t V y n i d e en o p e e n a a n t a l p l a a t s e n is een f r a a i e w a n d v e r l i c h t i n g a a n g e b r a c h t .
zien. Een d r e s s o ir e n e e n b o e k e n k a s t c o m
w a n d d e c o r a t i e a a n g e b r c ic h t . A a n s l u i t i n g o p
D e v lo e r is b e d e k t m e t m a r m o l e u m . H e t p l a
p le te re n
het
fo n d is v a n i n g e b o u w d e T L-v e r lic h t in g v o o r
in c it r o e n h o u t . B o v e n d e s o fa is een f l e u r i g e
de
m e u b ile rin g
d ie
uitg e voe rd
is
ra d io -,
te le visie -
en
scheepsom roepnet
is a a n w e z i g .
L U C H T B E H A N D E L IN G EN M E C H A N IS C H E V E N T IL A T IE
g u n s ti ge b u i t e n l u c h t o m s l a n d i g h e d e n m o e te n
g e m o n t e e r d , w a a r m e d e d e p a s s a g ie r s o n a f
is a a n g e s l o t e n o p 3 7 a i r c o n d i t i o n i n g i n s t a l
kunnen w o r d e n
h a n k e l i j k v a n a n d e r e n cle d o o r h e n g e w e n s te
laties. H i e r n a a s t w e r d e e n
v e n tila tie is v o o r d i t s c h ip h e t z o g e n a a m d e
t e m p e r a t u u r k u n n e n in s te lle n . D e z e t h e r m o
„m id d e lm a a t
sta a t w e rk t op
sche t o e -
en
afvoersystem en
g e ïn s ta lle e rd
in s t a lla t ie s
onder
p a s s a g ie r s h u t is e e n t h e r m o s t a a t
z o w e l v o o r p a s s a g ie r s als v o o r b e m a n n i n g ,
m e c h a n i
a irc o n d itio n in g
ie d e r e
dcit
ló -ta l
de
In
De g e h e l e a c c o m m o d a t i e v a n d e R O T T E R D A M ,
g e b r u i k t v o o r m ec h a n is c h e
lu c h t s y s t e e m "
gekozen.
Dit
een a u t o m a t is c h e
a f s lu it e r ,
v o o r de lu c h tb e h a n d e lin g van het z w e m b a d ,
w e rk t m e t e e n g r o t e r v e rs c h il in t e m p e r a t u u r
w e l k e in d e h e e t w a t e r t o e v o e r l e i d i n g n a a r cle
d e w a s s e rij, d e ke u ke n s, het b a g a g e r u i m en
tussen cle i n g e b l a z e n
h u t b c i tt e r ij is g e m o n t e e r d .
d e p r a v i a n d b e r g p l a c r t s e n , t e r w i j l v o o rts n o g
hetgeen r e s u lt e e r t in k l e i n e r e
lu c h t en d e ru im t e n , lu c h t h o e v e e l
In
a fw ijk in g
van
ve le
andere
s y s te m e n
is
7 m e c h a n is c h e v e n t i l a t i e - a f v o e r s y s t e m e n z ijn
heden d a n
so ort sch e p e n
v o o r d i t schip cle v e r w a r r n i n g s b a t t e r i j in het
g e m o n t e e r d v o o r o.ci. d e e e t z a l e n , h e t h o s p i
w e rd t o e g e p a s t . V o o r d e h u t t e n k o m t h ie r b ij
t o e v o e r k a n a c i l nacir d e b e t r e f f e n d e h u t g e
t a a l,
de
m o n t e e r d en n ie t in d e z o g e n a a m d e secun-
de
s t u u r m a c h in e k a r n e r
m ach in e k a m e r.
De
s a n it a ir e
en
de
anker-
ruim ten,
pan-
vro e g e r vo o r d it
to e g e vo e rd e
fries, b e r g p l a a t s e n , lin n e n k a m e r s , s t e w a r d s '
voor cle z a le n ,
s ta tio n s, o m v o r m e r k c im e r s
h o e v e e lh e id ,
slo ten
op
11
enz.
z ijn
aange
m ess roorns,
overeen
met
p e r uur w o r d t to e ge v o e rd .
A f h a n k e l i j k v a n cle s o o r t r u i m t e n , w e lk e z ijn
2
a a n g e s lo t e n , z ijn e r t w e e v e r s c h il le n d e syste
h etelucht
in s t a lla t ie s g e m o n t e e r d .
bovengenoemde
in s t a lla t ie s is d e
37
a irc o n d itio n in g
dat
L U C H T T O E V O E R <'
:
v o lle d ig
is v o o r z i e n
van
1.
2.
M e d e in v e r b a n d m et d e eis v a n d e r e d e r i j ,
mo HUT
g e l i j k is;
con d itio ning .
T o egep aste a ir c o n d itio n in g s y s te m e n
in s t a lla t ie s v o o r p a s s a g i e r s h u t t e n , w a a r bij i n d i v i d u e l e t e m p e r a t u u r r e g e l i n g
a ir
in s t a lla t ie s
voor
j
f'X
men to e g e p c is t, n .l. ;
ROTTERDAM het grootste
p a s s a g ie r s s c h ip o p e e n N e d e r l a n d s e w e r f g e bouwd,
V E R W A R M IN G S UN IT
O U T LE T
10— 13
T e n s lo tte z ijn v o o r d e b e i d e „ T u r k s e b a d e n "
Met
ACCUMAX
e n z . een l u c h t
overe e n ko m e n d
lu c h lw is s e lin g e n
s p e c ia le a f z u i g i n s t a l l a t i e s .
lu c h th o e v e e lh e id
met ca ó — 8 lu c h t w is s e lin g e n p e r uur, t e r w i j l
za le n
en
b e m a n n in g s -
ru im t e n , w a a r b i j d e t e m p e r a t u u r r e g e l i n g op e e n c e n t r a a l p u n t g e s c h ie d t .
F ig . 3 6 .
KAST
BADKAMER
ACHTER W ESN .ROOSTER BOVEN PLINT IN ACHTERWAND BAR. WARMWATERLEIDINS KOUDWATER LEIDING HOOFDDRUKLUCHTLEIDING
Fig. 37.
RE6ELDRUKLUCHT LEIDING SUBMASTER-GRUKL UGHT LEIDING
daire luchtstroom. Bij d it laatste systeem w ordt
manningsaccom m odatie en voor de za le n
u it de ruimte met de prim aire luchtstroom
de lucht uit de hut rechtstreeks over de b a tte rij
worden in het algem een centraal g e re g e ld .
w o rd t meegesleurd.
geleid, hetgeen to t een snelle vervuiling van
Naast deze centrale regeling is v o o r een
Rekening houdende met esthetische wensen,
de b a tte rij kan leiden, d a a r deze secun
a an ta l zalen nog een zogenaam de zone-
met eisen van al o f niet-instelbaarheid en
d a ire luchtstroom niet is g e filte rd en dus
regeling toegepast, welke dient om het tem
met de vorm van de verschillende ruimten,
stof, pluizen en d erg e lijke m eevoert over
peratuurverschil op te vangen, d a t tussen
is voor de ROTTERDAM gezocht n aar de
de ba tte rij. De luchtstroom, welke naar de
SB en BB zou kunnen optreden, o.a. te n g e
meest geschikte typen van hoog-inducerende
hutten w o rd t gevoerd via de luchtkanalen is
volge van de zon- en transm issiebelasting.
blaasm onden.
g e filte rd , zod at het gevaar voor vervuiling
In fig . 37 is het principe van de zoneregeüng
V oor distributie van de iucht in de passa
van de hutbatterijen a a n z ie n lijk is verm in
aangegeven. Eveneens in verband met een
giershutten w o rd t g e bruik gem aakt van zo
derd.
wisselende zonbelasting zijn vo o r die be-
genaam de A cclim a x uitblaasroosters. Een
Voorts is door toepassing van d it systeem
m anningsinstallaties, w a a ro p hutten aan b e i
d e rg e lijk
bereikt, d a t het uitblaasrooster op plaatsen
de zijden van het schip zijn aangesloten,
kastje, d a t d o o r m iddel van een aansluit-
gem onteerd kon w orden, w a a r in verband
zonebatterijen
stuk, hetgeen zich aan de achterzijde van
met eventuele lekkages geen batterijen kun
kanalen n a a r SB en BB zijde.
gem onteerd in de toevoer-
uitblaasrooster
bestaat
uit
een
het kastje b evindt, is verbonden met het
nen w orden ondergebracht. O p de ROTTER
kanalensysteem. D irekt achter d it aansluit-
DAM zijn de hutbatterijen zoveel m ogelijk
stuk b evindt zich de luchtverdeler. In deze
boven de badkamers gem onteerd, zodat in
Toegepaste u itb la a s vo o rzie n in g e n
geval van lekkages geen schade kan worden
De k w a lite it van een a irco n d itio n in g in sta l
schoepen aangebracht, die door middel van
aangericht aan de hut-inventaris en aan de
latie w o rd t in hoge mate b e p a a ld d o o r de
een instelknop en een overbrengingsmecha
eigendom men van de passagiers. Het hier
distributie van de toegevoerde lucht in de
nisme door de bewoners van de ruimten
boven omschreven principe is aangegeven
aangesloten ruim ten. In verband
met het
kunnen w orden versteld. M et behulp hiervan
in fig . 36.
re la tie f grote verschil in tem peratuur tussen
is men dus in staat zelf de ingeblazen lucht
Behalve de tem peratuur kan ook de toege
de ruim te en de ingeblazen lucht, in h a ere n t
hoeveelheid te regelen.
voerde luchthoeveelheid do o r de passagiers
aan het m id delm aat luchtsysteem, zijn vo o r
A an de vo o rzijd e van het Acclim ax rooster
w orden geregeld, en wel d o o r m iddel van
alle ruimten zgn. „h o o g -in d u c e re n d e " blaas-
bevinden zich de uitblaaspanelen. In deze
een instelknop, welke in de uitblaasunits is
monden toegepast. Deze blaasm onden zijn
panelen zijn een aan ta l kleine kanaaltjes
aangebracht.
zo danig geconstrueerd, d a t door de in g e
a a n g e b ra c h t,w a a rva n de vorm en afw erking
De aircon ditioning installaties voor de be-
blazen
z o d a n ig zijn gekozen, d a t de lucht met hoge
lucht een grote
hoeveelheid
luchtverdeler is tevens een tw eetal regel-
lucht
Fig. 38.
Fig.
Acclim ax uitblaasrooslsr.
39. Een luchfbehandelings-unit.
snelheid kan worden u itgeblazen, zonder
eerst aan boord van een passagiersschip in
De diam eter van de gaatjes en het beno
d a t h inderlijk geruis optreedt. D oor deze
N e d e rla n d toegepast in enkele ruimten. Ge
d ig d e
aan de hand van de luchthoeveelheden, de
perforatiepercentage
zijn
b ep aald
hoge uitblaassnelheid w o rd t de g rote in d u
zien de goede ervaringen, die met deze
cerende w erking verkregen. De paneeltjes
w ijze van luch td istrib u tie is o pgedaan, w erd
hoogten
zijn uitwisselbaar, te rw ijl de luchtkanaaltjes
besloten op de ROTTERDAM een ruimer ge
inblaastem peratuurverschil.
onder
aange
b ru ik van deze m o g e lijkh e id te maken. De
Z alen, w a a rin geperforeerde p la fo n d p a n e
bracht. Hiermede is bereikt d a t het u itb la as-
g e p e rfo re e rd e panelen w orden naar gelang
len worden toegepast op de ROTTERDAM z ijn o.a. de Tropic Bar, Ritz-Carlton, Sun-
verschillende
hoeken
zijn
tussen vloer en p la fo n d
en het
patroon geheel kan w orden aa n g e p a st aan
de b elasting g e lijk m a tig over het gehele pla-
de vorm van de ruimte, z o d a t een g e lijk
fo n d o p p e rv la k ve rd e e ld . Toepassing
heeft
room , Ambassador, Skyroom, Ocean Bar,
m atige verdeling van de lucht over de hut
voora! g ro te vo o rd e le n vo o r die ruimten,
C a fé de la Paix en in het A uditorium onder
kan worden verkregen.
w a a r het in te rie u r z o d a n ig is uitgevoerd, dat
het balkon. In het overige deel van deze
Teneinde het geluidsniveau van de gehele
a ndere blaasm onden m o e ilijk zijn onder te
laatste ruimte zijn hoog-inducerende w a n d
installatie
beperken
brengen, te rw ijl anderzijds tengevolge van
roosters aangebracht.
zijn de A cclim ax outlets inw endig bekleed
de g rote w arm te b e la stin g de luchthoeveel
met een geluidabsorberend m a te ria a l.
heden te g ro o t z ijn voor andere distributie
C en trale a irc o n d itio n in g a p p a ra tu u r
In de zalen zijn verschillende u itb la aso rn a -
m iddelen. De to e vo e r van de lucht n aar de
De centrale a pp a ra tu u r voor de a irco n d itio
menten toegepast, welke zoveel
g e p e rfo re e rd e
to t
een
minimum
te
m o g e lijk
panelen
geschiedt op ver
ning
installaties is ondergebracht in een
schillende w ijze n . In het algemeen w o rd t de
g ro o t a a n ta l fankamers, verspreid over de
werden de Smokingroom, C lubroom , Libra-
lucht in de ruim te boven het plafond g e b la
verschillende dekken. Deze a p p a ra tu u r is
ries, C ardroom , Lounge en de beide eetzalen
zen, z o d a t deze ruim te tussen het plafond
gem onteerd in zogenaam de centrale units, w elke in hoofdzaak uit drie secties zijn op
werden aangepast aan de architectuur. Zo
met hoog inducerende wandroosters u itg e
en het er boven lig g e n d e stalen dek als een
voerd. Deze roosters zijn in de z ijw a n d e n
zoge n a a m d drukplenum fungeert.
gebouw d, t.w. de batterijsectie, de ventila-
van de domes en de koven onde rg e b ra ch t.
Deze m ethode kan w orden toegepast, w a a r
torsectie en de geluiddem per. In de b a tte rij
Door
boven
sectie
deze verticale
opstelling
w o rd t
de
de p la fo n d s w einig
pijpen, ka b e l
zijn
de
koel-
en
verwarm ings-
lucht horizontaal ingeblazen.
banen enz. zijn a angebracht. V oor g e lijk
b a tte rije n , de luchtfilters, de bevochtigers
In de G rillroom en Anteroom w erden naast
m atige ve rd e lin g van de toegevoerde lucht
er>
bovengenoemde wandroosters zogenaam de
in het drukplenum is g e b ru ik gem aakt van
bracht. De ventilatorsectie bestaat uit een
anemostaten toegepast. Deze anem ostaten,
een kanalensysteem met in h o ofdzaak ronde
p laatstalen kast, w aarin één o f meer cen-
welke ook in de vestibules zijn gem onteerd,
doorsnede,
bestaan uit een aantal concentrisch g e p la a t
zijn g e p e rfo re e rd .
ste ringen, waartussen de lucht w o rd t uitg e
De
blazen. Deze blaasmonden zijn eveneens in
ROTTERDAM in h o o fd za a k in hout uitge
De centrifu g a alventilatoren, ondergebracht
het plafond
gem onteerd. De vorm en de
voerd. De voor de luchtdistributie benodigde
in deze secties, zijn zorgvu ldig u itg e b a la n
opstelling van de ringen is echter zo d a n ig
g aatjes z ijn volgens een „d a m b o rd p a tro o n "
ceerd, zo d a t trillin g e n zoveel m og elijk w o r
gekozen, d a t toch een h orizontale
lucht
in de panelen g e b o o rd . W a a r nodig voor
den verm eden. Teneinde de zekerheid te
stroom langs het p la fo n d w o rd t verkregen.
decoratieve of akoestische eisen, zijn tussen
hebben, dat een zo rustig m ogelijk b e d rijf
N aast bovengenoemde
de voor de luchtdistributie benodigde gaatjes
w o rd t verkregen, zijn bovendien de ventila-
is op ruime schaal gebruik gem a a kt van
zogenaam de b lin d e
torsecties door m iddel van trillingdem pers
geperforeerde p la fo n d p a n e le n . O p het s.s.
w elke
Statendam w erden deze panelen v o o r het
luchtplenum .
distributiesystem en
w a a rva n
g e p e rfo re e rd e
niet
in
b e p a a ld e
gedeelten
de
druppelvangerplaten
trifu g a a lve n tila to re n
zijn
onderge
gem onteerd, te r
w ijl op een goed bereikbare plaats onder panelen
zijn
op
de
gaatjes aangebracht,
ve rb in d in g
staan
met het
deze kast de elektrom otor is opgesteld.
op de scheepsfundaties gem onteerd, te rw ijl z ij door middel van fle xib e le verbindingen
met de beide andere secties zijn verbonden.
de luchthoeveelheden in de keuken voor.
van
V oor de kleinere units is boven op de ven
Teneinde
lossen
geschiedt a fh a n k e lijk van de uitgaande w a
tila to r- en batterijsecties een zogenaamde
w erd
soort blaasm on-
tertem peratuur, kan de cap aciteit van de
geluiddem per gem onteerd. Deze geluiddem
den toegepast, w elke bestaan uit een o rn a
ko e linstallatie nog w orden geregeld door
per bestaat uit een plaatstalen kast, welke
ment, d a t onder het p la fo n d w o rd t gem on
middel van een sm oorklep in de zuigaan-
inwendig is bekleed met geluidabsorberende
teerd. In d it ornam ent zijn een a a n ta l regel-
sluiting van de compressor. Een verdere ver
d it
hier
probleem
een
speciaal
op
te
de
compressor,
hetgeen
automatisch
m aterialen.
kleppen a angebracht, w aarm ede de richting
la g in g van de koelcapaciteit kan nog w or
V oor de units van grotere capaciteit is deze
van de luchtstroom in horizontale en v e rti
den verkregen d o or het openen van een
geluiddem per in de scheepsconstructie opge
cale richting kan worden geregeld.
o m loopleiding tussen condensor en koeler.
nomen. D aartoe is een gedeelte van de fa n
V o o r het afzuigen van de lucht is g e b ru ik
Drie verticale koudw aterpom pen, aangedre
kamer met een scheidingsschot van de rest
gem aakt
w elke
ven d o o r 100 pk elektrom otoren zorgen voor
gescheiden. De hierdoor ontstane ruimte is
boven de fornuizen, ovens en d e rg e lijk e zijn
de circulatie van het koelw ater door het
eveneens bekleed aan de binnenzijde met
gem onteerd. Deze kappen zijn voorzien van
le id in g n e t, w a a ro p
geluiddem pende m aterialen. Door de units
vetvangers. O p het afzuigsysteem zijn tevens
aangesloten.
met deze geluiddem pers uit te rusten w ordt
de bordenwasmachines aangesloten. Tenein
P arallel met de w aterkoelers zijn in het
van
grote
afzu ig ka p p e n ,
de koelbatterijen
zijn
een bijzo nde r laag geluidsniveau van de
de te voorkom en, d a t w aterdam p in de k a
koudwatersyteem drie warmtewisselaars op
installatie verkregen. V a n a f deze geluiddem
nalen w o rd t gezogen, hetgeen condensvor-
genomen. M et behulp van een omschakellei-
pers zijn de kanalen n aar de diverse ruimten
ming in de kanalen tengevolge zou hebben,
ding
a fgetakt.
z ijn in de aansluitingen ko e lb atte rije n g e
de
O p de zijka n t van de centrale units zijn de
monteerd. De w a te rd a m p, w elke zich in de
w orden g eleid en verw arm d, w a a rd o o r het
pijpenpanelen aangebracht, w aarin de be
lucht bevindt, sla a t op deze b a tte rije n neer,
koudwatersysteem tijdens het winterseizoen
kan
het w ate r gedurende het kou
seizoen
door
deze
warmtewisselaars
nodigde regel- en co n trole-apparatuur is
z o d a t nagenoeg droge lucht ve rd e r d o o r
dus tevens kan w orden gebruikt voor ver
opgenomen. Een en ander is aangegeven op
de kanalen w o rd t getransporteerd.
w arm ing van het schip. Tengevolge hiervan
afb e e ld in g 39.
De ve rw a rm in g sb a tte rij van de ve n tila tie to e -
kon de ca p a cite it van het norm ale verw ar-
O p de buiten- en retourluchtaansluitingen, w elke open in de fankam ers uitmonden, zijn klepsecties aangebracht met behulp w a a r van de buiten- en retourluchthoeveelheden kunnen ingesteld w orden binnen bepaalde grenzen. Door het sluiten van de retourluchtklep en het openen van een tweede buitenluchtklep w o rd t uitsluitend lucht van buiten aangezogen, zodat de installatie kan werken als een mechanisch ventilatiesysteem.
De
m echanische v e n tila fie -in s ta lla tie
Van de 16 mechanische toe- en afvoerinstallaties zijn er 8 aangesloten op de keukens op het C-dek. De toevoer-installaties zijn u it gerust met een automatische verwarm ing, w aarvan de tem peratuurinstelling per sectie kan w orden
geregeld v a n a f een paneel,
d a t in het kantoor van de chef kok is ge monteerd. Door middel van deze a p p a ra tu u r w o rd t de inblaastem peratuur van de lucht geregeld, zodat een te gro o t verschil in tem peratuur tussen de keukenlucht en de inblaaslucht kan worden vermeden, hetgeen vooral in koudere gebieden van belang is. In verband met de zeer dichte indeling van de keukens en de grote capaciteiten van de opgestelde a pparatu ur was het noodzakeiijk voor afvo er zowel als voor toevoer een hoog ventilatievoud toe te passen, hetgeen uiter aard resulteert in grote luchthoeveelheden. Behalve de m oeilijkheden, w elke door het onderbrengen van de grote
luchtkanalen
boven de plafonds ontstonden, deed zich ook het probleem van de distributie van
voerinstallatie vo o r het zw em bad is yia een
mingssysteem a a n zie n lijk kleiner worden uit
o m loopleiding ook aangesloten op het koud-
gevoerd.
watersysteem, z o d a t deze b a tte rij g e d u re n
Deze w interverw arm ing vindt plaats in de
de het w arm e seizoen als k o e lb a tte rij kan
naverw arm ingsbatterijen in de luchtbehan
worden geb ru ikt. Hiermede kan w o rd e n b e
delingsunits, w elke met de zone- en hut-
reikt, d a t in het warme seizoen de lucht
b a tte rije n
enigszins w o rd t gekoeld, zo d a t in het zw em
naam de heetwatersysteem. V oor verwarming
bad
van het w a te r zijn in de machinekamer twee
zogenaam de
tussencondities
w orden
z ijn
aangesloten
op het zoge
verkregen.
warm tewisselaars opgesteld, w a arin het w a
De lucht in het zwem bad w o rd t g e d is tri
te r d o o r m iddel van stoom to t ca. 90°C
bueerd d o o r m iddel van anemostaten, w elke
w o rd t verw arm d. Drie verticale heetwater-
in de verlichtingsornam enten zijn o p g e n o
pom pen, elk aangedreven d oor een 60 pk
men.
elektrom otor, zorgen voor de circulatie van
K oel- en v e rw a rm in g s -in s ta lla tie
het hete w a te r d o or het gesloten leidingnet.
V oor koeling van de lucht w o rd t g e b ru ik g em aakt van een geheel gesloten ko u d w atersysteem, w a a ro p de in de fanroom s en de
luchtbehandelingsunits
koe lb atte rije n zijn aangesloten. De benodigde koelcapaciteit vo o r koeling van d it w ater, w o rd t verkregen d o o r drie koela gg re g a te n , w elke in de m achinekam er zijn opgesteld.
T E L E V IS IE
ondergebrachte
Elk a g g re g a a t b e sta a t uit
een C a rrie r tw eetraps centrifugaalcom pressor, d ire k t geko p p e ld aan een T erry stoom turbine, een condensor en w a te rko e le r. Het geheel is sam engebouwd to t een com pacte unit. De koe lca pa cite it van ieder a g g re g a a t b e d ra a g t 600 „ t o n " / h b ij 4850 o m w /m in ’ ). Het turbineverm ogen b e d ra a g t 655 pk. Er is steeds één a g g re g a a t in reserve. Behalve d o o r v e rla g in g van het to e re n ta l 1) 1 „ t o n " / h kom t overeen met ongeveer 3000 k c a l/u u r.
Hoewel deze reeds op een aantal schepen van de H.A.L. in g eb ruik is, moge hier nog in het kort gewezen w orden op de ook aan boord van de ROTTERDAM aangebrachte televisie-installatie. De televisie-antennes, zoals deze voor nor maal
la n d g e b ru ik w orden toegepast, zijn
niet geschikt voor gebruik op schepen. Een speciale universele scheepstelevisie-antenne, zeew aterbestendig, w elke vast kan worden opgesteld, is daartoe ontworpen door de firm a A. de Hoop N.V. Hierm ede is het via een hoofd-ontvangtoestel m ogelijk, naast de op het vasteland van Europa
g e b ru ike lijke
systemen
als
CCIR,
België Vlaam s, België Frans en Frankrijk,
ook
Engelse'
en
Am e rikaa n se
sys te m e n
te
s tu u rh u is ,
kcia rte n k a m e r
en
p lo t k a m e r .
In
c)
Een
De cca
n a v ig a to r
voor
g e b ru ik
in
o n t v a n g e n en d e z e o n t v a n g s t ie d is t r i b u e r e n
deze
is
het Engels K a n a a l, op de N o o r d z e e en op
o ve r een a a n t a l in het schip g e p l a a t s t e t e l e
a lle n a u tis ch e a p p a r a t u u r z o d a n i g o p g e s t e ld
de G r a n d Banks o f N e w F o u n d la n d . De a a n
v is ie b e e ld scherm en, D e z e g e v e n slechts het
dat
b e e ld en het g e lu id d o o r, d a t o p h e t h o o f d
zo e f f ic ië n t m o g e l i j k
toestel is I n g e s te ld , d o c h d e licht- en g e l u i d
oefend.
d rie
a lle
r u im t e n
Deze
tot
de
uiters te
grenzen
van
a:
II b e v e i l i g i n g
a:
hl c o m m u n i c a t i e
In t o t a a l zijn er a a n b o o r d 32 a a n s lu it in g e n v o o r een o n tv a n g t o e s t e l h oofdontvangtoestel d is t rib u e e r t messroorn
naar van
in de g r o t e
het
de
a a n g e b ra c h t.
in o p e n
in d e k a a r l e n k a m e r g e p la a t s t . Een S p e r ry M k XIV M o d . 2 g y r o k o m p a s -
in s t a lla t ie m et een 2-trcips m a g n e tis c h e v e r
zee
s te rk e r n a d ra a i- s y s t e e m v e r z o r g t d e koersa a n d u id in g
op
de
d o c h te r-k o m p c is s e n .
De
m o e d e r k o m p a s r u im t e b e v in d t zich tw e e d e k
b ra n d b e v e ilig in g w a te rd ich te
a:
intern
o n g e v e e r in het m id d e n v a n d e le n g t e g e
b:
m et de w a l via VHF
le g e n .
ra d io te le fo n ie
e)
Een
in d e lin g
ken o n d e r cle b r u g op het S lo e p e n d e k en is
b:
De b e s t u r in g s - in s ta lla t ie , in o n d e r d e l e n
g e le v e r d
messroorn
d o o r S p e r ry N e w Y o rk , w e r d
tot
in
de
I.
V o o r n a v i g a t i e d o e l e i n d e n z ijn opgestelch
conso les s a m e n g e b o u w d d o o r S p e r r y - L o n d o n
naar
d ie
a)
Een d u a l S p e r r y M k III r a d a r - i n s t a lla t ie ,
in
b e e ld s c h e r m
ste w a rd e s se n ,
w i j z e r v a n dit in s tru m e n t is o p d e k a a r t e n ta fe l d)
en o p riv ie re n
p r o g r a m m a ' s te zien o p e e n 5 3 cm b e e l d buis.
ku n n e n w o r d e n u it g e -
b : in n a u w e v a a r w a t e r s
het 'wer
k in g s g e b i e d v a n de z e n d e rs d e u i t g e z o n d e n
b r u g v le u g e ls
fu n c tie s zijn:
g e r e g e ld . H e i is met deze in s t a lla t ie m o g e lijk
de
o p cl e b r u g te v e rr ic h t e n functies
I n a v ig a tie
sterkte k a n o p d e z e b e e ld s c h e r m e n w o r d e n
op
vcin de d e k - en m a c h in e d ie n s t en e v e n tu e e l
u itg e b re id
n a a r e n k e le
m e t e e n R a y t h e o n „ F r u e M o t io n
nauw
o v e r le g
met
de
H o lla n d -A m e rik a
Lijn. In het m id d e n van het stuurhuis b e v in d t
i n d i c a t o r " . Een t w a a l f voet r a d a r a n t e n n e in
zich
k o o f d o n t v c m g to e s t e l is o p g e s t e ld in de mess-
de
s tu u rw ie le n w a a r i n een e n k e lv o u d ig e hancl-
r o o m v o o r de o ffic ie re n ,
in d e g o l f g e l e i d e r w o r d e n a a n g e s lo t e n o p
e le k tris c h e
een cler b e i d e z e n d - o n t v a n g a p p a r a t e n . Elke
p i l o o t zijn o n d e r g e b r a c h t . M i d d e n t e g e n het
zender-ontvanger
vo o rfro n t
andere
p la a ts e n .
Een t w e e d e
m ast k a n
vici e e n „ a i r t r o n " s c h a k e la a r
kan
via
een
s chakelk ast
de
h o o fd s t u u r k o l o m
b e s turin g
van
het
en
m et
tw e e
een
k le in e
au o tr ria tis ch e
stuurhuis
is d e
lo o d s-
COMMANDOBRUG
d e d rie r a d a r s c h e r m e n b e d ie n e n . Eén r a d a r
co n so le
W o r d t d e b ru g b e t r e d e n d a n z a l men d a a r
scherm is v o o r a l g e m e e n g e b r u i k o p g e s te ld
een a u t o m a t is c h e en een h a n c le le ktris ch e b e
te ve rg e e fs
in h e t stuurh uis.
zoeken
naar
het
tra d itio n e le
De
b e id e a n d e r e , nl. een
a a n g e b ra c h t.
s tu rin g
m et
H ie rin
stu u rk n u p p e ls
zijn ,
in
behalve
p la a t s
v an
u it
S p e r r y 1 6 " en een R a y th e o n '10 " True M o t io n
m e t e e n h a n d w i e l , ook no g d e n o d ig e a n d e r e
v o e rin g , in m in uscu le g r o o t t e , t e r u g te v i n
scherm z ijn in de p lo t k a m e r o p g e s t e ld t.b.v.
v o o r het v a re n in n a u w e v a a r w a t e r s n o o d
d e n o p d e stu urk olo rn.
de vaste r a d a r w a a r n e m e r . D e z e kan g e z e
z a k e lijk e
te n o p ee n stoel z i j n t a a k zo e ffic ië n t m og e -
een
lijk u it o e f e n e n .
to e re n t e lle rs ,
s tu u rra d ;
Ook
in
h o o gstens
a lle
h ie r
is clit
in d u b b e l e
g e p la atste
w o r d t men de v o o r u i t g a n g
in s tru m e n te n
in d e t e c h n ie k ,
d o o r to e p a s s in g v an a u t o m a t is e r i n g en e le k -
b)
t r o n ik a , g e w a a r .
p e ile r ,
Een S p e r r y L o r a n en een Plath m a x im u m
De ruim te is in d rie g e d e e lt e n v e r d e e l d t.w.
n a v i g a t i e , sta a n e v e n e e n s in d e p lo t k a m e r ,
b e id e
g e s c h ik t v o o r
la n g e
afstand
in stru m e n ten
d o c h te r k o m p a s ,
aangebracht
zocils:
roe rsta n da a n w ijze r,
f lu it b e d i e n in g s k n o p p e n , z o e k -
lic h ts ch a ke la c ir s en een o p a f s t a n d b e d ie n d e t e l e f o o n vcin cle V HF-in sta llcitie . T e n e in d e
b ij het m ere n en o n t m e r e n
m anoeuvres s c h re e u w
snel en z o n d e r
le
ku n n e n
ro e r-
com m andoge-
u itv o e re n
is o p
elk e
b r u g v l e u g e l eve neens een s t u u r k n u p p e l a a n g e b r a c h t en zijn in het stuurhuis tw e e r o e rs t a n d a c m w ijz e r s z o d a n i g o p g e s t e ld , d a t zij v a n a f d e b ru g v le u g e ls z i c h t b a a r zijn . T eg e n
de achterw and
v an
het st uurh uis
is
een b e s tu rin g s - k e u z e s c h c ik e la a r a a n g e b r a c h t , w a a rm e d e
de g e w e n s te b e s t u r in g s m e t h o d e
k a n w o r d e n g e k o z e n . Als b ijz o n d e r h e i d kan n o g w o r d e n v e rm e ld , d a t d e a u t o m a t is c h e b e s t u r in g niet a lle e n r e k e n in g h o u d t m et het k o e rs fo u t-s g in c ia l, macir o o k m et d e s nelh eid w a a r m e d e de k o e rsfo u t v e r a n d e r t . O m m o g e lijk
te m a k e n is a a n
d it
het g y ro k o m p c is
ee n z.g. „ rc ite g e n e r a t o r " a c m g e b r a c h t . f)
De o v e r ig e
n a vig citie a pp a ra tu u r om vat
e e n SAL lo g ty p e 24, een S p e r r y r o e r h o e k a a n w ijs in s t c illa t ie en een
r o e r h o e k s c h r ijv e r ,
e e n m a g n e tis c h k o m p a s m et s p ie g e lc if le z in g v a n de fa . O b s e rv a t o r, een B a rr a n d S tro u d a fstandm eter
en
een
R a y th e o n
i n s t a lla t ie ty p e DE. 1 0 2 / 1 0 3
e c h o lo o d -
met tw e e p r o
je c to re n , een re g is tre e r- en een c ic in w ijs a p p a raat.
II.
T e g e n de a c h t e r w a n d v a n h e t stuurhuis
is a a n
de
uiterste s t u u r b o o r d z i j d e
t e r d ic h t e d e u r e n
het w a
b e d ie n i n g s - en v e r k l ik k e r -
pa n ee l a a n g e b ra c h t. A a n
d e uiters te b a k
b o o rd z ijd e
de b ra n d b e v e ili-
b e v in d e n
g in g s p a n e l e n , b o rden, co n tro le het
t.w .
de
z ic h de
S p rin kle r-ve rldikker-
SAVAL
op
roo k v e rk lik k e r
l a d i n g - en
v e rk lik k e rp a n e e l
voor
p ro via n d ru iin e n
van
de
en
mm
hand-brand-
m eldinsta lla tie . III.
Naast
het
w a te rd ic h te
deu re n
b e d ie
n i n g s p a n e e l z ijn t e g e n het a c h t e r s c h o t van het
s tu u rh u is
a lle
a a n g e b ra c h t.
co m m u n ic a tie m id d e le n
B e h a lv e
de
b a tte rijlo z e
t e le
'f f t
fo o n s en e e n o p het a u t o m a t is c h e t e l e f o o n net a a n g e s l o t e n toestel is s p e c ia a l v o o r c o m m u n ic a t ie
m et v o o r -
en a c h t e r s c h ip
m
■
tijd e n s
M am
m e r e n en o n t m e r e n e e n n a a r H . A . L . - o n t w e r p en d o o r A m p l k l a n u i t g e v o e r d b o o r d t e l e f o o n systeem
a a n g e b ra c h t.
H ie rm e d e
i| ■•'-
c o m m a n d o 's z e e r snel en d o e l t r e f f e n d w o r d e n d o o r g e g e v e n . In v e r b a n d m e t d e g r o o t t e
s »
en b r e e d t e v a n het s c h ip is o o k e en b o o r d te lefoon,
e ve n e e n s
door
A rn p lid a n
. ',
. "--% jS % ? 5 k
,
**
4- ' i/ | ! ... : 5
“
kunnen
v
>■■;
«4,
u itg e -
v o e r d , a a n g e b r a c h t tussen d e b r u g v le u g e ls
L
en h e t stuurh uis. T e n e in d e het c r u i s e - b e d r i j f en
de
daara a n
ve rb o nd e n
ee n v lo t v e r l o o p te d o e n v e n d ie n e en
te n d e rva a rte n
tussen de b r u g
en d e o p de cruises g e b r u i k t e
in s c h e p in g s -
plaatsen
B-dek.
(hu id d e u ren )
op
w
:
h e b b e n is e r b o
b o o rd te le fo o n
het
ft *
fc
V o o r c o m m u n i c a t i e m e t de w a l is een Philips
§
„ z e e a r e n d " 28 ka n a cils VH F r a d i o t e l e f o n i e in s t a l l a t i e
a a n g e b ra c h t,
w e lk e
een
b e r e ik
I I
ff! I I
€
;
va n ca . 3 5 z e e m ij le n h e e f t en g e b r u i k t w o r d t voor
verkeer
b oten, N ie t
m et h a v e n a u t o r i t e i t e n ,
w a l r a d c i r s t a t io n s ,
o n ve rm e ld
mag
lo o d s
etc.
b lijv e n ,
dat
acin
aandacht
is b e s t e e d
te n eind e
h in d e r
h ie r v a n in d u is te rn is t e g e n te g a a n . A l l e in strum enten heb be n d a a ro m met
w itte
c ijfe r s
o ra n je „ e d g e
of
ï- ,
de
in s t r u m e n t e n v e r lic h t in g in h e t s t u u rh u is ze e r veel
m
V ;.!*
Fig. 41.
mm
Het rad io sta tio n .
z w a r t e s c h a le n
le tte rs ,
v o o rzie n
van
l i g h t i n g " . V e r d e r is v o o r e n
G lo b e s p a n "
zenders
van
M a rc o n i.
Deze
ra d io h u t
van
cle
ROTTERDAM
ee n
drieta l
z e n d e r s z ijn g e s c h ik t v o o r t e l e g r a f i e - v e r k e e r
b e d ie n i n g s t c if e ls
k e le p a n e l e n w a a r , , e d g e l i g h t i n g " n ie t m o
zowel
b e d ie n in g s ta fe l
met
paneel
is
g e lijk was van „ p la s te c k " g e b ru ik g e m a a kt,
b a n d e n . In d e z e b cmcle n k u n n e n t e v e n s te le -
hoog
e en
le n g t e
van
z o a ls b ij de h a n d b r a n d m e l d - a l a r m i n r i c h t i n g .
f o n ie g e s p r e k k e n w o r d e n g e v o e r d . H e t z e n d -
3 m e t e r . In d e z e k a s t z i j n o.a. cle s c h a k e l
Bij d e g e h e l e i n s t r u m e n t e n v e r lic h t in g
v e r r n o g e n v a n d e G l o b e s p a n in cle b a n d e n
pa n ele n
van
t e r w i j l e r te ve ns t w e e T e l e f u n k e n o n t v a n g e r s
bru ik g e m a a k t van de e rv a rin g
is g e
vcin T h o r n
Electric Industrie s.
W a tt. A a n
een
R A D !O - 1N S T A L L A T I E ra d io
cle m i d d e n
4 — 12
geheim
De
in
c o m m u n ic a tie -a p p a ra tu u r
aan
M c /s
als
b e d ra a g t
cle b e i d e
de
k o rte
to e g e v o e g d ,
g e h e im h o u d in g
g o lf
o n g e v e e r .6 0 0
zenders w o r d e n
te le fo n ie -k a s te n
a b s o lu te
in
van
de
tw ee w e lk e d o o i
ty p e
en
h e e ft
o n tw o rp en .
vcin cle d r i e
E. 1 2 7 K w 4
in
De
t e le f o n ie 1 yh
m ete r
ongeveer
zenders a a n g e b ra c h t
z ijn
ge m o n te erd.
Deze
b e i d e T e l e f u n k e n o n t v a n g e r s z ijn in c o m b i n a t i e m e t t w e e T e l e f u n k e n „ a d a p t o r s " typ e
de p a s s a g i e r s g e v o e r d e t e l e f o n i e g e s p r e k k e n
BP 1 0 2 / 2
verzekeren.
w ordt
h e t e e n z i j b a n d r a d i o v e r k e e r . H e t t e le g r a f ie -
m et een d e rd e z e n d e r
v e r k e e r w o r d t h o o f d z a k e l i j k o n d e r h o u d e n m et
Deze
eveneens v e rk re g e n
g e h e im h o u d in g
bestem d
voor
de
ontvangst
van
v a n M a r c o n i w e l k e o p h e t z.g . e e n z i j b a n d
de
en g e ï n s t a l l e e r d d o o r R a d io - H o ll c in d N . V .
p r i n c i p e b e ru st. D e z e z e n d e r h e e ft e e n g r o
D it t y p e w o r d t te ve ns als n o o d o n W a n g e r o p
H e t r a d i o v e r k e e r v a n h e t sc h ip z a l o . a . w o r
t e r z e n d v e r m o g e n , n.l. 7 0 0 W a t t .
d e „ e m e r g e n c y d e s k " g e m o n t e e r d . Als n o o d -
den
R a d io - H o t lc in d N . V .
zender
b o o rd van d e ROTTERDAM w e rd
onderhouden
door
tw ee
g e le ve rd
„h ig h -p o w e r
h e e ft s p e c ia a l v o o r d e
P h ilip s
h o o fd o n tv a n g e r
is d e
„R enovas"
typ e
m odel
BX 9 2 5 A.
ZR 5 5 5 8 - A
gekozen
m et
een
zendverm ogen
van
80
W aff.
w e r k p l a a t s en in d e a m e n n e v e r s t e r k e r - r u i m t e
Elke
o p hef a c h t e r s c h ip .
t a a l v i e r d r i n k w a t e r ta n k s en v i j f p r o v i a n d -
De b e id e a n t e n n e v e r s te r k e rs o p h e t a c h t e r
Er
schip ty pe
m o b ilo fo o n s
A V -5 6 0 Ó k u n n e n
w orden
in g e
sc h a ke ld v a n a f de c o n t r o l e - p a n e l e n
in d e
z ijn
de
tw e e
b ru g
Ph ilips
3 0 -k a n a le n
g e le v e rd
en
één
w a a rva n
in
hef
er
sch e e ps één
r a d io s t a t io n
op ge
1 3 5 -p e rs o o n s r e d d i n g b o o t h e e f t in t o
ia n k s , w e l k e o n d e r d e r o e is t o e le n b e v e s tig d werden. O v e r de red d in g b o te n w e r d geen a fd e k k in g
ra d io h u t . D o o r m id d e l v a n e e n s c h a k e l a a r
p l a a t s t is. Bij d i t v o o r cle s c h e e p v a a r t n o g
a a n g e b r a c h t, o m d a t men
w o r d t het g e w e n s te o n t v a n g s t s i g n a a l in e e n
b e tre k k e lijk
geen
b e p aa ld e
de
w o r d t g e b ru ik g e m a a k t v a n zeer hoge f r e
h e b b e n . Het g e e ft niet a lle e n e e n b e s p a r i n g
a n te n n e v e r s te r k e r het s i g n a a l „ g e f i l t e r d " e n
q u e n t ie s ( V e r y H i g h F re q u e n c ie s ), D o o r m i d
o p h e t g e w i c h t v a n d e b o o t , d o c h h e e ft n o g
ve rs terkt a a n
d e l v a n d e s c h e e p s m o b i l o l o o n in d e r a d i o
het v o o r d e e l
Een sp e cia a l „ i n t e r c o m " systeem v o r m t d e
hut
voor
v e r b in d in g
c o n t a c t k u n n e n o p n e m e n m et elke a b o n n e e
nemen
a a n d e w a l.
soms k o s t b a r e — t i j d k a n v e rg e n .
band
g e s e le c te e r d
w a a rn a
de o n t v a n g e r s
tussen
de
to evoert.
ra d io h u t,
de
ruim te en d e twee t e le f o o n c e l l e n
w a c h t
vanwaar
n ie uwe
z u lle n
de
v e rb in cli n gsrn ed i u m ,
p a sagiers
d ir e c t t e le f o n is c h
n a d e lig e
dat
g e b ru ik va n
in v l o e d
de
v e r w a c h t d a t d it op
de
boten
re d d in g b o te n
g ereed
z ijn ,
s n e lle r
omdat
de a fd e k k in g e n
nog
za l
het
a f
en ig e —
de p a ssa giers met r e latie s a a n d e w a l g e
Als v a s t e r e d d i n g b o o t - i n s t a l l a t i e f u n g e e r t d e
V a n d e t w e e a lu m i n i u m m o t o r r e d d i n g b o t e n
sp re kken ku n n e n v o e re n . N o g t w e e b i j p o s t e n
z e n d /o n tv a n g e r
w erd
v a n d it systeem b e v in d e n z ic h in d e r a d i o -
mekano.
type
SM
110 v a n
E le k tro -
één
boot
m otorboot
en
u it g e r u s t a ls v o o r z ie n
een
van
k la s s e -A
een
c a b in e ,
w a a r i n een r a d i o z e n d - en - o n t v a n g i n s t a l l a t i e g e p l a a t s t is. Tevens w e r d boot
R E D D IN G B O T EN EN D A V IT S
Beid e met
R e d d in g h o te n
„P e rkins"
werden
u itg e ru s t
s ch e e p s d ie s e lr rio to r
v an
O p het S lo e p e n d e k a c h t e r e n o p h e t Z o n n e
M et
d it
in ric h tin g
h e e ft
r e d d i n g b o t e n o p g e s te ld . De a f m e t i n g e n v a n
a ch te ru it
varen,
d e ze bo ten zijn: 11,00
S c h e e p v a a r t I n s p e c t ie v o o rg e s c h r e v e n s n e l
Het is m o g e l i j k om h e t r o e r z o w e l
e lk e b o o t is geschikt v o o r 1 3 5 p e r s o n e n en
h e id r u i m s c h o o t s b e r e ik e n .
h e lm s to k als m et h e t s t u u rw ie l te b e d ie n e n ,
is
T er v e r g r o t i n g
a l n a a r de o m s t a n d i g h e d e n ve re is e n . D a a r
uitg e ru s t
met
X
een
a lu m in iu m
3,75
X
1 ,50 m;
h a n d v o o rts tu w in g s -
m e c h a n is m e , voor ka n
dat
een
zowel de
licht.
m oto rre d d in g b o te n
een
dek
z e stie n
b ijz o n d e r
m oto r
e e n v o u d ig
in t o t a a l
w erkt
deze
zeer
v oor z ijn
en
op
een z o e k lic h t g e m o n t e e r d .
sc h a k e l-
v o o r u it
b o o t cle d o o r
43
pk
en
in r ic h ti n g ,
m et
w aarm ee
als
w orden
op
de
m id d e l
van
va n het d rijfv e rm o g e n w e rd
een
de
s p e c ia le het roer
p laats
b ij
een t e a k h o u t e n
handstuur-
b e d ie nd
de
m otor
kan door
s t u u r w ie l. m e t de
mechanisrne.
in a l l e r e d d i n g b o t e n „ T e m p e x " a a n g e b r a c h t
bij k a n o p heel e e n v o u d i g e w i j z e het m e c h a
V ó ó r op h e t Z o n n e d e k z ijn t w e e a l u m i n i u m
i. p .v .
le k
nisme in- o f b u i t e n w e r k i n g w o r d e n g e s t e ld .
k a g e h u n d r i j f v e r m o g e n v e r l ie z e n . D it m a t e
De d e r d e m o g e l i j k h e i d is, het r o e r een k o rt
m o t o r r e d d in g b o t e n met a f m e t i n g e n 8 , 0 0 2,6 5 X
X
1 ,1 0 m g e p la a t s t , e lk g e s c h ik t v o o r
lu c h t t a n k s
ria a l, een
4 3 p e rs o n e n en u itg e ru st m e t e e n „ P e r k i n s "
c e lle n ,
s ch e e ps d ie se lm o tor v a n
g e w ich t.
43
pk.
d ie
bij e e n e v e n tu e le
s o o r t s c h u im p la s t ic m et g e s lo t e n
h e e ft
een
zeer
kle in
s o o r t e lijk
o g e n b lik
te
s t u u rm a n
b.v.
X
1 ,5 0 m eri u i t
g e ru s t met e e n „ P e r k i n s " s c h e e p s d ie s e lm o t o r va n
100 p k ,
v e rv a n g e n
op
c r u is e - v c ia r te n
v ie r r e d d in g b o t e n . A l l e bo ten w e r d e n g e h e e l v e r v a a r d i g d v a n z e e w c ite rb e s te n d ig e en
gebouwd
a lu m in iu m
met la n g s-
le g e rin g e n
en d w a r s s p a n t e n ,
De la n g s s p a n te n h e b b e n een o n d e r l i n g e a f s ta n d van 2 5 cm en d e d w a r s s p a n t e n
van
Ó0 cm. H i e r d o o r w e r d e e n v c i k v e r d e l i n g o p de huid v a n d e boten v e r k r e g e n , w e lk ® a a n de
boten
e e n sterke
en
s o lid e
c o n s t r u c t ie
g e e ft. De b a n k e n en r o e id o f t e n
van
de
re d d in g
b o te n w e r d e n g e m a a k t v a n s a p e li- m c ih o n ie , t e rw ijl de v lo e re n van v u r e h o u t w e r d e n v e r v a a r d ig d . H e t h a r d h o u t w e r d b l a n k g e l a k t , het v u re h o u t w e rd o r a n j e
g e s c h ild e rd .
h a n d v o o r f s t u w in g s m e c h c in is m e ,
dat
in
Het de
1 3 5 -p ersoons r e d d i n g b o t e n i n g e b o u w d w e r d , h e e ft
14 tr e k h a n d le s ,
g elijktijd ig
zodat
d e v o o r t s t u w in g
28
p ersonen
kunnen
ve rzo r
gen. Dit m ec h a n is m e w e r d b i j n a g e h e e l a lu m in iu m
v e rv a a rd ig d .
De
b e d ie n in g
uit is
F ig . 4 2 .
ook
v a s t z e t te n een
andere
i n d ie n
de
h a n d e lin g
m o e t v e rr ic h t e n w a a r b i j hij cle s t u u r in r ic h t in g
V ie r a lu m i n i u m m o t o r c r u is e - f e n d e r s , e lk m e t a f m e t in g e n 11,40 X 2 , 6 0
kunnen
Een
a a n t a l r e d d in g b o te n
g e re e d
b ij d e
f a b r ik a n t .
m o e t lo s la te n , z o a ls v o o r een
va n g lijn
A lle
het w e r p e n
van
of d e rg e lijke ,
re d d in g b o te n
g e g alv a n is e e rd
w erden
stalen
v o o r z ie n
h ij s h a k e n .
van
Dit
zijn
b e w e e g b a r e h a k e n , d ie d o o r é é n h a n d g r e e p g e lijk tijd ig o n tk o p p e ld kunnen worden. A lle
s lo e p e n z ijn
v o o r z ie n
van
stale n
g lij-
spa riten.
C ruise-te nclers De
a lu m inium
m o t o r c ru is e - t e n d e r s
hebben
elk een c a p a c it e i t v a n 6 0 p e rs o n e n en w e r d e n u i t g e v o e r d in k n ik s p a n t v o r m en m e t een r o n d e sp ie g e l. In d e g e h e e l v a n
a lu m inium
o v e rk a p p in g
werd
ingang
o p k la p b a a r
een
b ra ch t, tra p je de
w a a rb ij
in
ve rv a a rd ig d e
m id d e n g e d e e lt e
te r p la a t s e
g e m on te erd
p a s s a g ie rs
het
werd.
zich
op
b ij
de
aange
een a lu m i n i u m
H ie rd oo r
kunnen
g e m a k k e lijk e
w ijz e
i n s c h e p e n o f d e b o o t v e r la t e n . A lle
d w a rs s c h e e p s e
c o n s t ru e e rd te rw ijl
de
zitbanken
werden
uit g e g a l v a n i s e e r d s ta le n z it t in g
en
de
ru g
ge buis,
w erden
d e a c h te rs te
4 ste lle n
d a v its a a n
BB
ver
v a a r d i g d va n g e v e rn is t e h a r d h o u t e n la tte n . Diverse
t e r w i jl
en t a n d w i e l e n v an d e c o c k p it o v e r g e b r a c h t
b r e u k e lin g e n ,
o n d e r a l l e o p e n z i t b a n k e n een rek g e m a a k t
n a a r h e t r o e r ; d it ro e r w e r d u it g e vo e rd als
w o r d e n d a t zij n o g m et b e h u l p v a n t o u w
is v o o r
een s t r o o m lijn v o r m ig b a la n s r o e r .
la d d e r s te g e n d e h o g e s c h e e p s h u id o m h o o g
Ook
z it t in g e n
zijn
o p k la p b a a r,
het o p b e r g e n
van
r a a m lijs t e n
werden
de
d e zw e m v e s te n . va n
v e r v a a r d i g d en v o o r z ie n v a n
h a rdhout
„ s e c u r i t " v e i
n ie t v e r w a c h t m ag
k u n n e n k l a u t e r e n , van w e z e n l i j k b e l a n g is.
D a v its
A l l e s lo e p e n lie r e n
l i g h e id s g la s m et r u b b e r a f d i c h t i n g . Een d e e l
De
d e r r a m e n w e r d vast g e m o n t e e r d , a n d e r e n
b a a n - z w a a r t e k r a c h t d a v i t s v a n het f a b r i k a a t
z ijn o p k l a p b a a r en k u n n e n in o p e n o f g e
D a v it-C o m p a n y
s lo ten s ta n d m et kn e v e ls w o r d e n v a s tg e z e l.
w a a rva n
re d d in g b o te n
worden
g e v a re n
in
r o l-
h e b b e n een g e d w o n g e n
o lie s p a t s m e r in g , w a a r d o o r het g e h e l e ta n d w i e lm e c h a n is m e r ij k e l i j k g e s m e e r d w o r d t .
te U trecht.
Elke d a v it is v o o r z ie n v a n een co rnpenscitie-
G a f d e C o n v e n tie vcin 1 9 4 8 te Londen a a n ,
i n r ic h t i n g v o o r d e vaste p a r t e n d e r sloepstci-
De v lo e r e n w e r d e n u it g e v o e r d in a lu m i n i u m
d a t d e d a v it s u it g e z e t m o e t e n ku nnen w o r
kels, w a a r d o o r h e t m o g e i i j k
a n t i- s li p
z ij
d e n b ij 1 5 ° s la g z ijd e , t h a ns w e rd h ie rm e d e
b in n e n k o m e n
a lu m i n i u m
v a n r e d e r s z ijd e geen g e n o e g e n g e n o m e n en
schil
kanten
p la a t.
De b e s c h ie tin g
is e v e n ee n s
g e m a a k t en
op
geheel
een vou d ig e
van
van
davits
op e e n v o u d ig e
is b ij o n g e l i j k
het
ontstane
w i j z e t e n i e t te
ver doen.
te
w e r d b e p a a l d d a t het n o g m o g e lij k moest
De r o l b a n e n
z ijn d e s lo e p e n uit te z e t t e n , te b e m a n n e n
g e g a l v a n is e e r d .
a a n g e b r a c h t om het d r i j f v e r m o g e n
en a f t e vie re n bij 2 5 ” s l a g z ijd e z o w e l h o g e
d e r lo o p w ie le n in de d c iv it a r m e n , w a a r m e d e
g roten.
als l a g e k a n t.
d e z e in de r o l b a n e n b u i t e n b o o r d r o l le n , uit
In e lk d e r cruise-te nclers w e r d een „ P e r k i n s "
Het g e v o l g v an een en e in d e r is o n d e r m e e r
ro e s tv r ij stcial v e r v a a r d i g d , e v e n a ls a lle a s
van
100
pk
weg
der
n e m e n . A c h t e r d e b e s c h ie tin g is „ T e m p e x "
s c h e e p s d ie s e lm a t o r
w ijz e
de
te v e r
gebouwd,
d e r d a v its z ijn B o v e n d ie n
a l l e i n w e n d ig
z ijn
a lle
assen
g e w e e s t d a t a lle r o l b a n e n een h e llin g h e b
sen w e lk e w e i n i g o f nie t d r a a i e n .
m et e le k tris c h e s ta rtin s ta llc itie en een g e s lo
ben g e k re g e n van 40 °.
T e n e in d e het e m b a r k e r e n in d e s lo e p e n ook
ten k o e ls ys te e m m e t een e x p a n s i e v a t en een
Voor de
o v e r v lo e i.
den
De
m otoren
gesteld
op
w erden een
geheel
a lu m i n i u m
trillin g v rij
op-
fu n d a tie
m et
b e d ie n i n g
d u b b e le
d e r r e d d in g b o t e n v / o r
e le k tris c h e
s lo e p e n lie re n
ge
b r u ik t , t e r w i j l v o o r d e b e i d e m o t o r r e d d in g -
b i j s la g z ij — z ijn ,
zijn
tot 25 ° —
s p e c ia le
m o g e l i j k te doen
a a n h a a l t a l i e s to e g e p a s t
v o o r het bij b o o r d h o u d e n d e r s lo e p e n a a n
b o t e n e n k e le e le ktris c h e slo e p e n lie re n w a r
d e l a g e k ant, t e n e i n d e te v o o r k o m e n d a t de
r u b b e r t r i llin g d e m p e r s .
den
s lo e p
In het v o o r o n d e r w e r d een a l u m i n i u m b r a n d
De v ie r a c h te rs te st elle n d a v it s zijn tevens
hangen, w a a rd o o r em b a rke re n
stoftank a a n g e b ra c h t.
g e s c h ik t
cruise-
z o u zijn. V o a r d e b e id e m o t o r r e d d i n g b o t e n
In d e a f z o n d e r l i j k e c o c k p it w e r d e n g e m o n
tenclers,, in d ie n het sch ip cruisevacirfen g a a t
z ijn d e ze la a t s t e in r ic h t i n g e n n i e t to egepcist,
te e rd :
het t e a k h o u t e n
s t u u rw ie l, het in s tru
toegepast.
voor
het
opnemen
van
ver
b u it e n
b e r e ik
zou
komen
te
onm o g e lijk
m aken.
o m d a t d e ze b o t e n , n o g b i n n e n b o o r d in de
m e n t e n b o r d m et g a s r e g e lc ia r , s t a r t e r k n o p en
A l l e s lo e p e n lie r e n h e b b e n h e t z e lfd e m o t o r
d a v it s h a n g e n d e , v o ll e d i g b e m a n d w o r d e n .
l ic h t s c h a k e la a r s v o o r het b e d ie n e n
de
v e r m o g e n v o o r het hijsen d e r sloepen, h o e
Z ij
c a b in e , in d e c o c k p it en
wel d e b e id e m o t o r r e d d i n g b o t e n b e l a n g r i j k
b o o rd .
v e r l ic h t i n g
in de
va n
z w a a ie n
dus
v o lle d ig
bemand
li c h te r z ijn . Deze b e id e b o t e n kunnen d a n
Be h a lv e o p
sta n d -a a n w ijz e r.
o o k v o l l e d i g b e m a n d g e h e se n w o r d e n , h e t
d a v it s met b ijb e h o r e n d e s l o e p e n l i e r e n o ve r
De s t u u r in r ic h t in g w e r d cl.m.v. r o l le n k e t t in g
geen v o o ra l
e e n k om s tig d e s ituatie acin b o o r d b e p r o e f d
van
de
n a v ig a t i e l a n t a c ir n s ,
en
een
raer-
bij het o v e rn e m e n vcin s ch ip
de g e b ru ik e lijk e
w ijz e
b u it e n
zijn de
o p een k a n t e l b a a r p la t f o r m , w a a r m e d e ee n sla gzijcle w e r d g e ïm ite e r d
v an 2 5 " , z o w e l
over BB als SB, w a a r b i j de davits m e t s lo e p w e r d e n u it g e v ie rd . O o k w e r d d e z e l f d e s t a lla t ie
nog
hoge kant
b eproefd
bij
tezamen m e t 7
15°
in
s la g z ijd e
trim.
D EKW ER KTU IGEN A n k e rg e re i De
ROTTERDAM
v a a rt
tw e e
boegankers
v an elk 8 6 0 0 kg. I n g e h ie u w d zijn de v lo e ie n v a n d e a n k e r s in een nis ingela ten, w a a r d o o r d e k a n t van
het a n ke r o n g e v e e r in
o nder
het v la k
lig t van d e huid ter p la a ts e . Bij s t a m p e n d schip zal h e t g e b o r g e n a n k e r d e r h a l v e g e e n he v ig e stoten o n d e r v in d e n en dus n ie t s p o e d ig g a a n rammelen. De b e id e b o e ga n ke rs z ijn v e r b o n d e n a a n d e a n k e r k e t t in g e n
die
een
d ia m e t e r
hebben
F ig . 4 4 ,
B o v e n a a n z ic h t o p
d e a n k e r m a c h in e .
D e BB helft- is o p e n g e le g d .
v a n 3 W " o f 83 mm en w a a r v a n 3 3 0 v a d e m o f 6 0 0 m a a n bo o rd is. De a n k e r k e t t i n g e n be s taa n uit lengten vcin 15 v a d e m , d i e o n
b o o r d . D it a n k e r is g e s jo r d v o o r o p hef P r o
t r e k k r a c h t p e r k e t t in g
d e r li n g en
m e n a d e d e k b i n n e n het b e r e i k van h e t l a a d -
in h a a l s n e i h e i d
d.rn.v. ke nterschalm en. De n o r m a le k e t t i n g -
g e r e i,
d u r e n d e een k o rte t ijd b ij z e e r l a g e s n e lh e id
sc halm en w e g e n 48 kg p e r stuk en z ijn 5 5 6
g e b ra ch t kan w orden.
mm la n g en 33 7 mm b re e d .
De
Beh a lv e d e beid e b o e g a n k e r s is er n o g een
le v e rd d o o r d e N .V , H aarlem sche M a c h in e
De
r ese rv e a n k er,
f a b r i e k v.h. G e b r . Figee, le v e r t een n o r m a l e
b e l a r in g s c h ijv e n
aa n
de a n k e rs
eveneens
va n
verbonden
8600
kg
z ijn
aan
zodat
d u b b e le
het
g e m a k k e lijk
e le k t r is c h e
b u ite n b o o rd
een anke rm a ch in e,
ge
van
vcin 3 6 to n
7 ,5
m /m in ,
m axim a le trekkra ch t van
b i j een
te rw ijl
ge
52 ton g e l e
ve rd kan w orden. k e t t in g e n
lopen d ie
Prom enadedek.
over
h o riz o n ta le
g e p l a a t s t zijn
Z ij w o r d e n
ka-
op
g e d re ve n
het door
tw e e o p het O n d e r p r o r n e n a d e d e k o p g e s t e ld e 90
pk
ge lijkstroo m m oto re n
met
W ard
Leoncird r e g e l i n g . Elke m o t o r d r i j f t v ia een s l i p k o p p e l i n g ( w a a r o p e e n k lo s se n re m w e r k t, d ie
door
een
r e m m c ig n e e t
w ordt
g e lic h t),
een w o r m o v e r b r e n g i n g , een re c h te - , een c o nische-
en
een
b re n g in g ,
de
re ch te
h o o fd ta n d w ie lo v e r
ve rtik a le
door
hef
dek
ge
v o e r d e spil a a n . De k a b e l a r i n g k a n m et e e n b r o n z e n v o e r in g v rij om de spilcis d r a a i e n en w o r d t v o o r hef in h a le n v a n het a n k e r d a a r a a n d.rn.v. een
een
vast
p a lk o p p e lin g ,
n c ia fs tuk
en
g e k o p p e ld
aangebracht
bewogen
door
in een
d a a rb o v e n g e p la a ts t h a n d w ie l. O m het a n ke r snel te k u n n e n u it v ie re n k a n d e p a l k o p p e lin g
o n tk o p p e ld
w orden
te rw ijl
de
h o ri
z o n tale bandrem , a a n g e b ra c h t op de k a b e la rin g
en
vcin
s p e c ia le
c o n s tru c tie ,
in
d it
g e v a l k e t t in g en a n k e r v e ilig k a n a f r e m m e n . D e z e rem is o n d e r g e b r a c h t in d e fu n d c itie pla c it , d ir e c t o n d e r w ordt
de
b e d ie n d d .m .v .
p la a t s t e
k o lo m
m et
k a b e l a r i n g s c h i j f en een o p h e t d e k
h c in d w ie l,
w e lk e
ge zich
n a a s t de c o n t r o l l e r b e d i e n i n g b e v in d t. F ig , 4 5 .
G e z ic h t o p d e s l u u r m a c h i r i e ,
o p g e s te ld
in
de
w e r k p la a t s .
Tevens w o r d e n
d o o r ie d e r e
m o t o r , via
co-
K a a p s ta n d e r/
a angebrach:!- die d o o r een
d o o r het dek g a a n d e assen, '2 k a a p s t a n d -
O p het M a i n d e c k a c h t e r b e v in d e n zich d r i e
n eet w o reit g e lic h t.
k op pen a a n g e d re v e n . De t r e k k r a c h t o p de ze
kc ia p s ta n d e n .
a n ke rsp ille n
De d e r d e kacip st cm d, m ei een koocb arneter
koppen
snelheid
b e v in d e n d e a a n d r i j v i n g e n zich o n d e r d e k s .
van 5 0 0 rnrn , is o n t w o r p e n v o o r se n t r e k
12 m per m in u u t t e r w i jl d e losse tros
Ze w o rel en a a n g e d r e v e n d o o r e l e k t r o m o t o
kracht
met een snelh eid van 48 m p e r m in uu t in
ren
co n is ch e t a n d
1 1,5 m p e r m in u u t en w o r d t a a n g e d r e v e n
g e h aa ld
w i e l o v e r b r e n g i n g o p een v e r t ik a a l d o o r he t
d o o r een 4 0 pk m o to r. D e ze m o t o r is v o o r
dek
zie n
nische t a n d w i e l o v e r b r e n g i n g e n en v e rt ik a le ,
van
bedraagt
20 ton
w ordt.
b ij
D.m .v.
een
k la u w k o p p e l i n g e n
kan e lk e k a a p s t a n d k o p w o r d e n in g e z e t, t e r
via
Evenals
een w o r m -
gaande
as
b ij
de
en een
w a a ro p
cle k o p
zich
be
van
van
12
een
ton
v in d t . T w e e k o p p e n , met een d i a m e t e r v a n
e le k t r o - m a g r ie t is c h
p e lin g de a a n d r i j v i n g v a n de k a b e l a r i n g te
6 2 0 rnrn, h e b b e n een t r e k k r a c h t va n 2 0 ta n
zaam
o n t k o p p e le n . Deze k o p p e l in g e n w o r d e n o n
b ij een
g e sm e e r d
d e rd e k s in- en u it g e z e t. Het is m o g e lij k de
een le e g l o o p s n e l h e i d v a n 48 m p e r m in u u t.
BB k a b e la r in g d rijv e n V oorts
door
en de
de
k a a p sta n d ko p p e n
SB -m o to r
is het, in g e v a lle n
en
te
om gekeerd.
w a a r een
ze er
g ro t e t r e k k r a c h t vereist w o r d t , m o g e lij k om
Ze w o r d e n
va n
12 m p e r m in u u t
aangedreven
door
90
pk
en
een
en
w o rm o v e rb re n g in g
e la stis che
k o p p elin g is
een
rem m a g
sn e lh e id
p la te n re rn ,
lo p e n d e conische t a n d w ie le n v/ ord en door
een
a u t o m a t is c h e
Laadgerei
tussen
m otor
k lo s s e n re m
De v o o rste l a a d r u i m e n
k u n n e n g e la d e n en
g e lo s t w o r d e n d o o r tw e e la adschcic hte n. De
kg b e re ik t k a n w o r d e n . O p het d e k
vó ó r de k a b e la r in g s c h ijv e n z ijn de k e ttin g s to p pe rs g e p la a t s t va n het m a r in e - o f kies De kies
w ordt
bewogen
door
een
w o r m o v e r b r e n g in g m et h cm d w iel. De s n e llo p e n d e o v e r b r e n g i n g e n z ijn o n d e r g e b r a c h t in ge s lo ten de
K H i.
o lie b a d k a s t e n , t e r w i jl
la n g z a a m lo p e n d e
o ve rbrengingen
en
het g e h e le m c tchin ewerk o n d e r d e k s w o r d e n ge s m e e rd rin g,
door
een
r e s p e c tie v e lijk
a u t o m a t is c h e een
oliesme-
a u t o m a t is c h e
vet-
smering.
S tuurm achine O p het C -d e k a c h t e r d e lin n e n k a m e r b e v in d t zich cle ruim te w a a r i n de e le k t r is c h - h y d r a u lische stu u rm a ch in e , f a b r i k a a t Jo hn Hcistie & Co Ltd., G r e e n o c k , g e p l a a t s t is.
"■ C l d
De r o e r k o n in g w a a r o p het clw arsju k, de z.g. ossekop, g e k r o m p e n is, ka n g e d r a a i d w o r d en
door
4 h y d r a u lis c h e
ram m en,
d ie
te
z a m e n o f a f z o n d e r l i j k , in een a a n t a l c o m bin atie s, ku n n e n w e r k e n . De
vereiste
door
tw e e
v lo e is t o f d r u k o n a fh a n k e lijk
w ordt van
v e rk r e g e n
e lk a a r
w er
k e n d e elektrisch g e d r e v e n p o m p e n , die te zamen
g e b r u ik t
k u n n en
w orden
doch
ook
a f z o n d e r l i j k , z o d a t een va n de tw e e in re serve is.
Sa
■u
De e le k t r o m o t o r e n van d e z e p o m p e n w o r d e n
het m o g e lij k is w i l
le k e u rig e lk e p o m p m o t o r o f b e id e te za m e n , la n g s tw e e va n
e lk a a r
o n a fh a n k e lijk e
le i
d in g e n van de b r u g a f Ie besturen. Deze
b e sturin g
ka n ,
behalve
a u to m a tis c h ,
eve neens h a n d - e le k tris c h g e s ch ie de n . O p d e r o e r k o n in g is de z.g. r o a r v e r k lik k e r cicm gebrcicht die
Icings e le k tris ch e w e g
cle
^
slcind van het r o e r a a n g e e f t n a a r de b ru g en n a a r e n k e le a n d e r e p la a ts e n .
^ éIÉ L \
o p de n a v ig a t i e b r u g b e s tu u r d d o o r d e S p e r r y s tu u rin r ic h tin g , w a a r b i j
Ftg, 46,
o 1i e -
s m erin g.
la ten w e rk e n w a a r m e d e de t r e k k r a c h t van
type.
die
beciie d w o r d t . De l a n g
b e id e m o to re n p a r a l l e l o p één a n k e rs p il te
7 2 .0 0 0
va n
mo
to re n m e t W a r d - L e o n a r d r e g e lin g . Op
een
in g e b ou w d e
w ijl het m o g e lij k is m et een d e r g e lijk e k o p
s n e lh e id
b ij
Figee
tÊ Ê Ê K
Uitzicht van de ra d a r mast op het voorschip,
v o o rs te
s ch a ch t
is a f g e s l o t e n
het Pro
m o t o r g e e f t b ij v o l l a s t e e n h ijss n e lh e id van
hoeven
m e n a d e d e k , de t w e e d e s c h a c h t o p h e t B o
4 5 m p e r m i n u u t , t e r w i j l d e le g e h a a k een
v l e u g e l p r o f i e l m et ee n f l a p a a n h e t a c h t e r
venprom enadedek.
la a d ru im e n ,
De v in n e n h e b b e n
een
op
s n e lh e id b e r e i k t v a n ca . 1 5 0 m p e r m in u u t.
e in d e en z ijn g e m o n t e e r d o p e en as d ie ze
M . b . v . d e t o p m o t o r v a n 7 , 5 p k , d ie m e t een
n a a r w e e r s z i jd e n
meeste
r e iz e n
t a n d w i e l k a s t en
van
p a s s a g ie rs, d o c h
post w o r d e n
de
te w o r d e n .
h e t C-, D- en E- dek g e l e g e n , z u lle n o p d e
de
in
op
vo o rn a m e lijk
ve rvoerd.
a u to m o b ie le n
ook stu k g o e d
en
B e h a lv e d e z e a u t o
to p tro m m e l
op
een
hoog
k a n t e v o e t en in u it g e z e t t e p o sit ie steken z ij
15 sec. te
13 v o e t h u id v a n
w a te rd ic h te
van
w a te rlijn .
195
kast de
worden
g e la d e n ,
w a a rto e
d e u r e n in h e t schot o p
de
spctnt
op
het
20°
b i j b e la s t e k r a a n d e v lu c h t in ±
l ij k e h o o g t e b l i j f t . De v e r t i c a l e z w e n k m o t o r
la d in g
van
u it de m id d e n s t a n d k a n d r a a i e n .
v e r s t e lle n , w a a r b i j d e la st n a g e n o e g o p g e
g e ko e ld e
hoek
De o p p e rv la k te
m o b ie le n k u n n e n d o o r l a a d s c h a c h t 2 te ve ns en
een
g e l e g e n b o r d e s is g e p l a a t s t , is het m o g e l i j k
bagage,
p ro v ia n d
over
8 p k d r i j f t v i a ee n v e r t i c a l e t a n d w i e l z w e n k c is a a n
m e t h e t ro n d s e l d a t
in
p e r vin b e d r a a g t 8 5 v ie r
h o rizo n ta le
het schip
r ic h ti n g
uit,
b u it e n
de
17 v o e t o n d e r de
O m h e t schip te sta b ilis e re n w o r d e n d e v i n
C-, D- en E -d e k d ie n e n g e o p e n d te w o r d e n .
i n g r i j p t o p d e v a s t s t a a n d e z w e n k k r a n s . De
n en
O p h e t v o o rs c h ip , in h e t f r o n t v a n h e t d e k
hijs- e n t o p m o t o r z i j n v o o r z ie n v a n een in
o v e r g e s t e ld e r ic h tin g om d e d w a rs s c h e e p s e
gebouwde
as b e w o g e n .
huis o p het P r o m e n a d e d e k , s t a a n
2 la a c l-
p a le n . A a n e lk e l a a d p a a l is a a n
de v o o r
p la te n re m
d ie e le k t r o m a g n e t is c h
w o rd t b e d ie n d .
u it g e z e t en s y n c h r o o n
doch
in t e g e n
De w a t e r d r u k als g e v o l g van
d e v a a r t v a n het schip, en a f h a n k e l i j k van
z ijd e een 5-to n s en a a n cle a c h t e r k a n t e e n
Het z w e n k w e rk
10 -to n s
voorste
rem w a a r m e d e d e k r a a n in ie d e re s ta n d g e
m o m e n t , d a t s lin g e r in g v a n het schip t e g e n
tw e e b e d ie n e n sc h a ch t rio. 1, d e t w e e a a n
b l o k k e e r d k a n w o r d e n . H e t h ijs w e r k en h e t
w e r k t.
de a c h te rz ijd e van de la a d p a le n b e ve stigd e
t o p w e r k z ijn v o o r z i e n v a n e en g e k o p p e l d e
H e t is va n o v e r w e g e n d b e l a n g d a t d e t ijd
b o m e n b e d i e n e n sc h a c h t no. 2.
a u tom a tisch e hoogste s ta n db e ve ilig in g w a a r
b e n o d ig d
V o o r h e t l a d e n en lossen v a n a u t o ' s o p d e
m e d e v o o r k o m e n w o r d t , d a t he tzij d o o r h i j
doen
rede
sen
,,to
R O T TE R D A M 2,25 s e c o n d e n ) . D it w o r d t b e
a a n d rijv in g
w e r k s t e ll ig d d o o r t w e e z o g e n a a m d e V .S .G .
la a d b oo m
b evestigd.
te S o u t h a m p t o n
is e r
De
aan
SB n a a s t
h e t z ij
is v o o r z i e n
door
to p p e n
van
de
e en
v oet-
kraanbal
la c id s c h a c h t 2 o p h e t B o v e n p r o m e n a d e d e k
b lo c k s "
een
d e r m o t o r e n g e s c h i e d t d o o r g e lijk s t r o o m .
e le k tris c h e d e k k r a a n
g e p la a ts t,
w a a r
g e tro kke n
w ordt.
De
d e v in h o e k , v e r o o r z a a k t d a n e e n o p r i c h t e n d
om de v in u it s la g
veranderen
h y d r a u lis c h e
zeer
pompen
van
k le in
met
r ic h t i n g te is
(b ij
v a ria b e le
de
op
v a n d e a r m g e s tre k e n w o r d t g e d u r e n d e d e
brengst,
vaart.
e l e k t r o m o t o r ; d e z e p o m p e n le v e r e n d e h y
In h e t a c h t e r s c h ip b e v in d t zic h een l a a d r u i m o p het D - d e k a c h t e r d e m a c h i n e k a m e r . G e
S TA B IL IS A T O R E N
d e e lt e l ijk is d it ruim b e s t e m d v o o r g e k o e l d e
De
sta b ilis a to re n
l a d i n g ; v o o r d e rest w o r d t h ie r p o st o f s t u k
z ijn
van
goed
type,
in
vervoerd.
De
la a d sch ach t
op
d it
het
w e lk e
succes
b ij
de
R O T TER DAM in tre kb a re
z ijn
een
37
pk
vin
toegepast
e l e k t r o - h y d r a u lis c h e
s t u u rm a c h irie ,
De o p b r e n g s t v a n g e re g e ld
d o o r een
de VS G p o m p e n s p e c ia a l
w ordt
vo o r dit doel
schepen
w aar
d o o r M u i r h e c id & C o . Ltd. o n t w o r p e n en g e
v la k mei h e t h o u te n d e k te r p l a a t s e w o r d e n
o n d e r cle Q u e e n E li s a b e th . O o k d e N I E U W
f a b r i c e e r d b e d ie n in g s s y s te e m . De i n s t a lla t ie
afgesloten.
AMSTERDAM
van
In d e z e la a d s c h c ic h t k a n t e r h o o g t e v a n h e f
d i t t y p e s t a b i l i s a t o r e n u itg e ru s t.
C-dek
H e t s t a b i l i s e r e n d e v e r m o g e n w o r d t g e le v e r d
d a t g e h e e l a u t o m a t is c h
door
uit 2 g y r o s c o p e n , w e lk e in c o m b i n a t i e m et
vanwaar
p la tfo rm
men
dan
w orden
n e e r g e k lc ip t ,
g e le g e n h e id
h e e ft
om
tw e e
n a a r de w a ss e rij g o e d e r e n a f te g e v e n z o
nen, één
als
b o o rd ,
flessen,
c h e m ic a li ë n ,
zeep,
v a te n
w a s m i d d e l e n e n z. D o o r d it p l a t f o r m
m et op
te
aan
bakboord
la g e r
gele g en
r u im
en w o r d t d e t o e g a n g
weer
van
de
geheel
w a n n e e r z ij
v rij
la a d s c h a c h t
n a a r de w a s s e rij te ve ns a f g e s l o t e n . Op
het
a c h t e r s c h ip
la a d p a le n ; a a n la a d b o o m
staan
eveneens
elk d a a r v a n
is e e n
b e v e s ti g d . D e z e b o m e n
tw e e 5 -to n s
z ijn dus
b e s t e m d v o o r h e t l a d e n en lossen d o o r de la a t s t g e n o e m d e l a a d s c h a c h t n o . 3. Er z ijn 6 F igee la c id lie r e n g e m o n t e e r d . D e z e lie re n h e b b e n een c a p a c i t e i t v a n 3 ,5 ton b ij een sn e lh e id v a n 40 m / m i n . De s n e lh e id v a n de le g e h a a k b e d r a a g t cci. 1 40 m / m i n . De lie r e n w o r d e n g e d r e v e n d o o r 4 0 p k g e l i j k stroom m otoren.
De
b e d ie n in g
v in d t
pla a ts
m .b .v . een b ij d e lie r g e m o n t e e r d e c o n t r o l l e r . De
dektop kra cin ,
eveneens
g e le v e rd
door
Fig e e , h e e f t een h ijs v e r m o g e n v a n 3 t o n en een v lu c h t v a n 4 ,6 to t 9 m. De 4 0 p k h ijs
Fig. 47. De 58 stabilisator. Rechts op cle ach terg o n d z ie t m e n
h o r iz o n t a le
een
gedeelte van een lucht be h an d e l in gscig g re g a a t.
met
g e trokken
n ie t g e b r u i k t
de
R O T TE R D A M
is
v o o r z ie n
van
h e t la a t s t e z . g . „ c o m p e n s c it e d c o n t r o l " t y p e ,
v in
en één a a n s t u u r
b in n e nb o o rd
k l a p p e n k o m t d e la a d s c h a c h t n a cir h e t éé n dek
S T A T E N D A M z ijn
dw arsscheepse
w e lke
n en w o r d e n
en d e
grootte,
in
een
d e v in n e n b e w e g e n .
ruim k o m t o p h e t P r o m e n a d e d e k u it en k a n
een
ve rsc h ille nd e
door
d r a u lis c h e d r u k v o o r d e r a m m e n d ie , zo a ls
D en n y-B ro w n m et
van
van
ie d e r g e d r e v e n
kun be
w e r k t.
Het bestaat
een m e c h a n is c h e d i f f e r e n t i a a l - o v e r b r e n g i n g en
e e n v in h o e k - g e v e r ,
5 gegevens
pro d u
ce re n . D eze zijn s l in g e r h o e k , s lin g e r s n e lh e id ,
s lin g e r v e r s n e llin g , v in h o e k (firi f e e d b a c k ) en
G e z ie n h e t g r o t e a a n t a l s t o p p l a a t s e n , ril. ‘11
r ic h tin g
g e m i d d e l d e s la g z ij; ze w o r d e n a u t o m a t is c h
en het Se v e r w a c h t e n zeer in te n s ie v e g e b r u i k
c ; a n w ijz e r is in d e k o o i a a n g e b r a c h t .
in de
w e r d b i j d e z e lif t e n als b e s t u r in g d e
juiste v e r h o u d i n g
g e c o m b in e e rd
ten
C o l l e c t i v a " s c h a k e lin g t o e g e p a s t . D i t is e e n
de b e ste s t a b ilis a t ie re s u lt a t e n
v e r z a m e l b e s t u r in g , d ie o n g e a c h t h e t f e i t d a t
nen te v e r k r ijg e n . Het
c;le l i f t in g e b r u i k is, d e o p r o e p v a n e e n p a s
g e m id d e ld e
s la g z i j - s i g n a a l
w ordt
in
s a g ie r r e g is t r e e r t , en b o v e n d i e n
de o p ro e
g é b r a c h t o m het schip te s ta b ilis e re n om z ijn
p e n n a c ir g e l a n g v a n hun r ic h ti n g s e le c t e e r t .
g e m i d d e l d e h o e k uit d e v e r t i c a a l , d o c h kan
D e z e s e le c tie e n r e g is t r a t ie g e b e u r e n o p e e n
u it g e s c h a k e ld w o r d e n in d ie n men p r e f e r e e r t
O t is - s e ie e t o r ,
h e t schip l o t d e z u iv e r v e r t ic a le p o sit ie
g e p l a a t s t is. D it a p p a r a a t
te
s ta b ilis e re n .
in
de
liftm a c h in e k a m e r is a ls h e t b r e i n
va n de li f t te b e s c h o u w e n , Het r e g e l t b o v e n
H e t u i t g a a n d e s ig n a a l v a n d e g y r o - in s t a lla -
d ie n
t ie
en
com m andeert
een
s e r v o - in s t a lla t ie , weder
d ie
k le in e
w a a rva n
h y d r a u lis c h
h y d r a u lis c h e het
re s u lt a a t
v e rs t e r k t w o r d t
v o o r de
b e s t u r in g v a n de V S G p o m p e n . Het geheel w erkt dan b e s t u r in g v a n
een
e ig e n lijk
sch ip
als b ij
de
het
a u t o m a t is c h
g e li j k s t e l l e n
op
a a n lo p e n , de
E e n z e lf d e sta n d-
,,fu il
e in d e o n d e r a l l e r l e i t o e s t a n d e n v a n de zee met de v in
hij z ic h b e w e e g t .
vertra g e n
v e r s c h il le n d e
dek-
f e r v e r h o g i n g v a n cle v e i l i g h e i d v a n d e p a s s a g ie rs is a a n
iedere
k o o i e e n v a n g v e i lig -
h e id a a n g e b r a c h t , d ie b i j het o v e rs c h r ijd e n van d e
n o r m a l e s n e lh e id in w e r k i n g
d e k o o i so e p el
a f r e m t en ten
ko m t,
slo fte te g e n
z ijn g e l e i d i n g e n v a s t k ie m f . M o c h t een d e r g e l i j k g e v a l zich v o o r d o e n , d a n k u n n en cle p a s s a g ie r s zich d o o r m i d d e l v a n e e n in d e ca b in e g e p la a ts te
te le foo n
p e r s o n e e l in v e r b i n d i n g
m e t het b o o r d -
stellen.
V o o r he t t r a n s p o r t v a n v u u r v a s t e stenen en
ho o gte n .
e v e n t.
V e r lic h t e s l a n d a a n w i j z e r s b o v e n i e d e r e t o e
v o o rz ijd e va n
g a n g g e v e n a a n , w a a r d e lif t k o o i zic h o p
n e n lif t e n a a n g e b r a c h t , d ie b o v e n u it k o m e n
een
in d e o l i e l a a d s t a t i o n s o p het B-d e k.
b e p a a ld
m o m e n t b e v i n d t en
in w e l k e
andere
ke te lm a te ria le n he t k e t e lr u im
z ijn a a n de
t w e e z g n . ste-
m e t a u t o m a t is c h e
p i l o o t en e l e k t r o - h y d r a u l i s c h e s t u u rm a c h in e , m et
d a t ve rsch il
i n s t a lla t ie
dat
b ij
deze
s ta b ilis a t o r-
meer gegevens v e rw e rk t w o rden
B ESCH RIJV IN G M A C H IN E K A M E R S
t e n e i n d e d o o r een zo snel m o g e l i j k r e a g e ren o p de s l i n g e r b e w e g i n g —
d ie veel g e
c o m p l i c e e r d e r en h e f t i g e r k a n zijn d a n
de
A lg e m e e n
en a f t c i p s t o o m l e i d i n g v a n c!e h o o fc ltu rb in e s
De g e h e l e m a c h in e - en k e t e l i n s t a l l a t i e v a n
n a a r de d rin k w a te rn ia k e rs .
g i e r b e w e g i n g v / a a r een a u t o m a t is c h e p ilo o t
cle
Op
m ee te m a k e n
6 W . D . - r u i m t e n o n d e r he t C-, resp. D -cle k en
het k e te lru im een b re d e ruim te v rijg e h o u d e n
s t a b ilis a t ie te b e w e r k s t e llig e n .
in d e a s s e n tu n n e l.
voor d o o rg a n g .
H e t u it z e t t e n en he t in t r e k k e n v a n d e vin n e n
D ir e c t v o o r d e a s s e n tu n n e l b e v i n d t z ic h d e
D it d o o r g a a n d e
g e s c h ie d t
h o o fd m a c h in e k a m e r,
g e h e e l z e e r o v e r z i c h t e l i j k en
h e e ft —
h y d r a u lis c h
zo g o e d
en
kan
m og e lijk
op
de
brug
w o r d e n b e d ie n d .
ROTTERDAM
is
o n d e rg e b ra ch t
v e r v o lg e n s
het
in
k e le l-
h a r t sc h ip
ruim , h e t v e r d a m p e r r u i m , d e e le k t r is c h e c e n
d ie n
tr a le
tre k k e lijk
en
c!e m a c h i n e k a m e r
b e h a n d e lin g
en
cle
voor
de
sta b ilisa to re n .
lu c h tTussen
op
is in d e
brede
het v o o r d e e l g rote
sn e lle
en
dat
kunnen w o rde n
ste)
h o o fd m a c h in e k a m e r.
Een g r o o t a a n t a l lif t e n , z o w e l p e rs o n e n - als
d rin k w c ite rta n k e n
g o e d e r e n - en s p ijs lifte n , w e r d o v e r het g e
De v r ie s m a c h i n e k a m e r is v a n u i t het s t a b i l i -
h e le schip v e r s p r e id g e ï n s t a lle e r d .
s a t o r r u im
b e v in d e n
z ic h
de
h e e ft
h ie r l a n g s
e e n v o u d ig e
l a a t s t g e n o e m d e m a c h i n e k a m e r en d e ( v o o r
en
lo o p p a d l m a a k t he t
w e rk tu ig e n
L IF T E N
v rie s m a c h in e k a m e r
m a c h in e k a m e r s en
of
boven
ze lfs b e
o n d e r d e le n
w ijz e
vervoerd
t o t o n d e r d e sc h a c h t in cle
het z w e m b a d .
to e g a n k e lijk ,
zodat
de
m a c h in e s
A s s e n tu n n e l In
de
a s s e n tu n n e l
z ijn
d i n g g e m a k k e l i j k b e r e i k b a a r z ijn .
k o e i- v r ie s m a c h in e s v o o r
b o r g e n , w e r d e n d e p e rs o n e n lif t e n v o o r z ie n
A l l e z w a r e m a c h in e s en d e s t o o m k e t e ls z ijn
la d in g
va n
d ir e c t
d e r i o o l w a t e r - i n s t a l l a t i e v o o r de a c c o m m o
z ijn
b e re ke n d op
in
d.m .v.
b e d ie n d e
„E le c tric -O p e ra to r" d e u re n ,
a u t o m a t is c h
he t n ie u w s te o p
het g e
op
h ie rd o o r
de li g t
d u b b e le
bodem
o p g e s te ld ;
het z w a a rte p u n t van
lig g in g
H o o f cl m a c h in e k a m e rs
c h in e - i n s t a l l a t i e
v a n h e t z w a a r t e p u n t v a n he t s c h ip z e e r te n
en g e c o n s t r u e e r d e
opent
g o e d e kom t. Deze h o riz o n ta le in d e lin g van
d e d e u r e n snel en is b o v e n d i e n z e e r v e ilig .
de b e tre k k e lijk la ge, a ch ter e lk a a r lig g e n d e
I n d ie n een p a s s a g ie r zich tijd e n s he t sluiten
m a c h i n e k a m e r s w a s e c h t e r nie t g u n s t i g v o o r
in d e
d e u i t v o e r i n g v a n d e d iv e rs e s t o o m l e i d i n g e n ;
m a c h in e
d e u ro p e n in g
sluit en
m o c h t b e v in d e n , z u lle n
de
achterste
d a t i e in he t a c h t e r s c h ip .
d o o r cle O tis E le v a to r C o m p a n y o n t w o r p e n
hetgeen
het
m a-
de
b ie d v a n d e u r b e w e g in g s m e c h a n is m e n . Deze,
la a g ,
in
ln
de
de tw e e
de
v o o r h e t k o e le n v a n d e p r o v i a n d en d e l a
De 8 p a s s a g ie r s lif t e n
t e n s ie f v e rk e e r . O m een v lo t g e b r u i k te w a a r
en
o n d e rge b ra ch t
re se rv e s c h ro e fa s s e n
c o m p le te
het k o e le n van d e k o e lr u im ,
h o o fd m a c h in e k a m e r
a ls m e d e
b e vin d en
zich,
n a a s t d e b e id e t u r b i n e - i n s t a l l a t i e s v o o r d e v o o r t s t u w i n g m e t de b i j b e h o r e n d e
conden
s a a t-, s m e e r o lie - en k o e l w a t e r c i r c u l a t i e p o m pen, ook n o g de d rie h o o fd v o e d in g p o m p e n
cle o p d e v o o r z i j d e d e r d e u r e n a a n g e b r a c h t e
h ie ra a n
v e i l i g h e id s lin ia le n er z o r g v o o r d r a g e n , d a t
ste ed.
de
De g e h e l e e x p a n s i e v a n b..v. cle ve rs e s t o o m -
w ie lk a s t e n
k e e r d w o r d t en d e d e u r e n w e e r o p e n gcian.
le id in g
Het
Voor
c o m p r e s s o re n v o o r l u c h t b e h a n d e l i n g , g a a n
m et een d u b b e l e f r o n t p l a a t u it g e v o e r d m e t
zodat
d e d o o r he t v e r d a m p e r r u i m
he t o o g o p
li fte n ,
sche c e n t r a l e , m oe s t u it s lu it e n d in h e t h o r i
n o e uvre e ra fslu ite rs
z o n tale v la k g e v o n d e n w o rde n .
v erend
b e w e g in gs ric h tin g
cle
a a n d rijv in g
W a rd -L e o n c ird ongeacht
der
de
der
systeem b e la s t in g
deuren
li f t e n
w erd
gekozen deze
omge
sn e lle
het
w a a r a a n v o o r a l t i jd e n s r u w w e e r z e e r z w a r e
is d a n
o o k s p e c ia le a a n d a c h t
be
en
de
L.D. en H . D . - v o e c J in g w a t e r -v o o rv e r -
warm ers. van
het
k e t e lr u im
naar
en
de
de
tu rb o
e le k tri
(V oor de zie
h o o f d t u r b i n e s en t a n d
a fz o n d e rlijk e
h o o fd m a n o eu vre e rb o rcl
aan
b e s c h rijv in g ). werd
geheel
is o la t ie t e g e n w a r m t e . De m a en
s t o o m le id in g e n
het d e k o p g e h a n g e n .
z ijn
De m a -
eisen g e s t e ld w o r d e n , hun b e d r i j f s z e k e r e en
Dit g e l d t o o k v o o r cle g e c o m b i n e e r d e a f g e
n o e u v r e e r a f s lu it e r s en sneIsluttcifsluïters b e
ru stig e g a n g z u lle n b e h o u d e n .
w e r k t e s t o o m le ic lin g v a n d e h u l p w e r k t u i g e n
v in d e n zic h a c h t e r h e t b o r d , z o d a t h e t f r o n t ,
EXTRA
NUMMER
SEPTEMBER
19 5 9
„S C H IP
EN W E R P
lif t e n a a n w e z i g , w a a r m e d e v u u r h a a r d m a t e ria a l
enz.
vanaf
o lie la a d s t c it io n s
de vlo e r vervoerd
d ir e c t kan
naar
de
w orden
of
om gekeerd. De
r i o o l w c it e r in s t a lla t ie
van
de
boven
het
k e t e lr u im g e le g e n a c c o m m o d a t i e is e v e n e e n s in
d it
ruim
o n c le r g e b r a c h t .
De
b randstof-
b e z i n k t a n k e n b e v in d e n zic h in het v e r d a m p e r r u im .
V e rd a m p e rru im In
deze
r u im te
z ijn
de
d rinkw ate rm a ke rs
g e p l a a t s t . D rie stuks d u b b e l - e f f e c t l a g e d r u k G r is c o m Russel v e r d a m p e r s m e t a a n g e b o u w d e b r e in - , c o n d e n s a a t - e n d e s t i l l a a t p o m p e n , e lk m e t een c a p . v a n 2 2 0 Ion p e r e t m a a l , z ijn a a n BB o p g e s t e ld . Aan
SB is d e
la g e d ru k
s to o m o n tw ik k e la a r
v o o r b u n k e rv e rw a rm in g o n d e r g e b ra c h t met d e c la cirlo e b e h o r e n d e p o m p e n en f i l t e r b a k . V o o r t s d e h u lp c o n d e n s o r , 2 h y d r o f o o r i n s t a l Icities v o o r d r i n k w a t e r , 2 h y d r o f o o r i n s t a l l a t i e s F ig . 4 8 .
D e a s s e n tu n n e l n a a r
v o re n
g e z ie n .
Op
de
v o o rg ro n d
de
re s e rv e
v o o r s a n it a ir e d o e l e i n d e n , d e h o o f d b a l l a s t -
sch ro e fa s s e n .
pompen, een u it g e v o e r d c ia nzie n
in r o e s t v r ijs t a a l,
h e e ft.
Ook
de
een z e e r is o la t ie
fraa i
vcin
de
g a ten
en de
re g e lin g
een
le n s p o m p
b ra n d sto ftra n s p o rtp o m p
lu c h tc o m p r e s s o r e n v o o r k e t e l
o p g e s te ld .
De econom isers zijn
in
E le k tris c h e c e n tra le
d e k e t e l r u i m s c h a c h t e n , en d e z u ig t r e k - v e n ti-
H ie r z ijn
s ta a l. V o o r d e o p s t e l lin g v a n d e s m e e r o lie -
Icit o re n
van
e lk
p o m p e n , f ilt e r s en ko e le rs , d e s m e e r o lie c e n -
g e p la a ts t.
Een
b e s c h r ijv i n g v a n
t r if u g e s , c o n d e n s c ia t p o m p e n , e je c te u r s , pcik-
Bij n o r m a l e v a a r t zijn 3 stoomketels in b e
het s c h a k e l b o r d
k in g b u s - c o n d e n s o r s en
tu rb in e s is a f g e d e k t m e t p l a a t v a n r o e s t v r i j
de
h o o fd k o e lw c ite r-
in
en
m et l e n s w a t e r r e i n i g e r .
een
r u im te
op
het S lo e p e n d e k
o p g e s t e ld 1350
v ie r t u r b o - g e n e r a t o r e n
kW . deze
a g g re g a te n
en
w o r d t e ld e rs g e g e v e n .
d r i j f . ( V o o r d e s to o m k e te ls zie a f z o n d e r l i j k e
In d e z e c e n t r a a l g e l e g e n r u i m t e b e v i n d t zic h
p o m p e n w o r d t ve rw ezen n a a r b ijg e v o e g d e
b e s c h r ijv i n g ) .
d e l i f t n a a r de o p het S lo e p e n d e k e n d a a r
te kening „ in d e li n g
V o o r t s z ijn in h e t k e t e lru im tw e e z.g . stenen-
b o v e n g e le g e n v e r b l i j v e n v a n d e w e r k t u i g -
m a c h in e k a m e rs ".
In h e t a l g e m e e n is e r b i j h e t v a s t s t e lle n vcin d e a a n t a l l e n en c a p a c i t e i t e n w e rk tu ig e n m o g e lijk e Zo
g estreefd
naar
v a n d e h u lp -
een
zo
g u n stig
rese rve .
z u lle n ,
b ij
n o rm a le
a tla n tis c h e
vaart,
v a n d e v ie r g e ï n s t a l l e e r d e h o o f d k o e l w a t e r p o m p e n v o o r d e b e i d e h o o f d c o n d e n s o r s , er slechts
tw e e
in
b e d rijf
z ijn .
Ook
voor
de
h o o f d c o n d e n s a a t - , s m e e r o lie - en k o e l w a t e r pompen
voor
de
sm ee ro lie ko e le rs
is
een
v o l l e d i g e rese rv e a a n w e z i g . D e z e b e t r e k k e lijk g r o t e rese rv e w e r d n o d i g g e a c h t om te kunnen v o ld o e n a a n het strakke v a a rs c h e m a van
een
lijn d ie n s t
m et
een
g root
a a n ta l
De s m ee ro lie v ctl- en b e r g i n g s t a n k e n
z ijn in
zeedagen.
de m a c h in e k a m e rs c h a c h t o n d e r g e b ra c h t; de v o e d i n g w a t e r v e r d a m p e r en het d r u k v a t v o o r de
s p rin k le rin s ta lla tie
m et c o m p r e s s o r zijn
o p het tu s se n d e k g e p l a a t s t . D a a r b e v i n d e n zic h tevens de w e r k p l a a t s en h e t m a g a z i j n .
K e te lru im In het k e t e lr u im zijn d e v ie r s to o m k e t e ls , de lu c h t v e r h it t e r s m e t a f t a p p o m p e n , d e o n d e r w in d v e n tila to re n , de d u p le x s to o k o lie -a g g re -
INDELING
MACHINEKAMER 1. 2. 3. 4.
POOBSNEOE TECEN SCHOTSPT 4 2 GEZIEN NA AP
LNAARA5.
A.S,
I
... ......................................~ ....
rif
%
s ÿi
:m
'■yïïi
ÏM; '217. TU
„ A JVjIlTpS1
'. $ 4 0NDE&MQKrJ3E&
n
UANGSOOORSNEDE GEZIEN NAAR
ö-ifiSS !
U
•
W
VlüEft
....
DOOR SNEDE S F Î8 9 GEZIEN NAAR V S
“U L
G.:DËK TTJSS£N-ugK
DOORSNEDE T£GEN SCHOT SPT 9 9 GEZIEN NAAR A.S.
DOORSNEDE TEGEN S C H q rS P T 6 6
,-„v--- ...^.....
«H EN
NAAR V S ,
(77/-; 7,
j
TUSSEN Q£K
1 O T ö ffiM E I: ” 3ï"
BOVENAANZICHT
DOORSNEDE SPT 102 GEZIEN NAAP VS.
-fê)
OOORSNEOE SPT7S GEZIEN NAAR V.S,
:: ! i
DOORSNEDE TEG EN SCHOTSPT 114 GEZIEN NAAR A.S. sa
i\ 7}
k
\
@
'X
::r ~
1 r-W --T a 1
2 J p )\
DOORSNEDE SPT 130 GEZIEN NAAP VS.
&)
&) tiar )!!
iz y ^ . n I'. cMiTtn v !l Y”
Ä«) -r
T iiü r
(cm)
+*
DQORSNIPg
TEGEN SCHOT SPT 160 GEZIEN NAAP "v,S ,
V
g ij, , »
e-t]L..n'., Jir. . *^r-'
«*
■- ■ -
.
-4
-
,
» :*
,
e «
,
-Ä -.
ipiB s,
-
t » . - - "
—
OP ZONNEDEK
f«/
BOVENAANZICHT OP:
LENSPOMP ASHOZEN WASMIDDEL.ENTANK SMEEROLIETANK CONDENSOR KOEL- EN VRIESINSTALLATIE 5. VLOEISTOFDROGER KOEL- EN VRIESINSTALIATIE 6. FREON COMPRESSOR KOEL- EN VRIESINSTALLATIE 7. KOELWATERPOMP KOEL- EN VRIESINSTALLATIE 8. RIOOLWATEREJECÏEUR 9. RIOOLWATERTANK 10. RESERVE SCHROEFAS 11. AFIOOPTANK SMEEROUECENTRIFUGE 12. SMEER0L1ECENTRIFUGE 13. SMEEROLIEVERWARMER 14. SMEEROLIEPOMP HOOFDTURBINE 15. RiOOLWATEREJECTEUR 16. GRINTFILTER CONTINU KETELSPUI 17. KOELWATERPOMP SMEEROLIEKOELERS 18. HOOFD5TUWBLOK 19. SMEEROLIE-ZUIGFILTER 20. BRANDBLUSPOMP 21. PETROLEUMTANK 22. SMEEROLIETANK 23. SMEEROLIETANK 24. TANDWIELKAST 25. HOOFDCONDENSOR 26. HOOFDCONDENSAATPOMP 27. HOOFDLUCHTEJECTEUR 28. VOEDINGWATER-BUFFERTANK 29. PAKKINGBUSSTOOMVAT 30. MAGAZIJN MACHINEDIENST 31. LENSPOMP 32. PAKKINGBUS-CONDENSOR 33. HOOFDCIRCULAT1EPOMP 34. FILTERBAK LEKWATER HOOFDVOEDINGPOMP 35. HOOFDVOEDINGPOMP 36. VOEDINGPOMP KETELWATERVERDAMPER 37. AFTAPPOMP H.D. VOEDINGWATERVOORWARMERS 38. MENGVAT CONDENSAATSYSTEEM 39. CONDENSAAT-AFTAPTANK H.D. VOED1NGWATERVOORWARMERS 40. CONDENSAATREGELAAR H.D. VOEDINGWATERVOORWARMERS 41. SMEEROLl EKOELER 42. SMEEROLl EPERSF1LTER 43. KOELER CONTINU KETELSPUI 44. BUFFERTANK CONTINU KETELSPUI 45. VUILE SMEEROLIETANK 46. WERKPLAATS MACHINEDIENST 47. H.D. VOORUITTURBINE 48. M.D. VOORUITTURBINE 49. L.D. TURBINE 50. H.D. ACHTERUITTURBINE 51. MANOEUVREERBORO 52. SLIJPMACHINE 53. SCHAAFBANK 54. DRAAIBANK 55. BOORMACHINE 56. BUFFERLUCHTVAT RIOOLWATERINSTALLATIE 57. SUPPLETIEPOMP SPRINKLER INSTALLATIE 58. SPRINKLERTANK 59. LUCHTCOMPRESSOR SPRINKLERINSTALLATIE 60. HULPSCHAKELBORD 61. H.D. VOEDINGWATER. VOORWARMER le TRAP 62. H.D. VOEDINGWATERVOORWARMER 2e TRAP
63. I.D. VOEDINGWATERVOORWARMER 64. DRINKWATERKOELER 65 . TELEFOONCEL 66. KETEIWATERVERDAMPER 67. SMEEROLIETANK 68. SMEEROLIETANK 69. VUILE SMEEROIIEBEZINKTANK HOOFDTURBINE 70. SMEEROLl EDRUKTANK HOOFDTURBINE 71. AANVOERVENTILATOR HOOFDMACHINEKAMER 72. AANVOERVENTILATIEKOKER HOOFDMACHINEKAMER 73. AFVOERVENTILATIEKOKER HOOFDMACHINEKAMER 74. AFVOERVENTILATOR HOOFDMACHINEKAMER 75. GASTURBINE GEDREVEN NOODDYNAMO 76. DIESELOLIESTARTTANK NOODDYNAMO 77. DIESELOLIEVOORRAADTANK NOODDYNAMO 78. SMEEROLIETANK 79. SCHAKELBORD NOODDYNAMO 80. SMEEROLl EKOELER NOODDYNAMO 81. AFVOERVENTILATOR SCH AKELBORDRUIMTE NOODDYNAMO 82. TORSI EMETER 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131.
KETEL TREKKING ROOKUITLAAT LUCHTVERHITTER ECONOMISER ONDERWINDVENTILATOR ZUIGTREKVENTILATOR KETELBORD OUESTOOKINSTALLATIE OPSTOOKPOMP REGELLUCHTCOMPRESSOR REGELLUCHTYAT REGELLUCHTDROGER CONDENSAATAFTAPTANK le TRAP LUCHTVERHITTER VLOTTERREGELAAR CONDENSAATAFTAPTANK le TRAP LUCHTVERHITTER CONDENSAAT-AFTAPTANK 2e TRAP LUCHTVERHITTER AFTAPPOMP LUCHTVERHITTER LENSPOMP STOFZUIGER RIOOLWATERTANK RIOOLWATEREJECTEUR BRANDSTOF CHEMICALIËNTANK TANK REINIGINGSMIDDEL BILGE TANK REINIGINGSMIDDEL BRANDSTOFVERSTUIVERS PERSONENLIFT STENENLIFT AANVOERVENTILATOR KETELRUIM VENTILATIEKOKER LABORATORIUM BEDIENINGSPANEEL ROETBLAZERS AANVOERVENTILATOR MOTORRUIMTE ZUIG-TREK VENTILATOREN
201. DRINKW a TERVERDAMPER 202. BREINPOMP DRINKWATERVERDAMPER 203. CONDENSAATPOMP DRINKWATERVERDAMPER 204. DESTILLAATPOMP DRINKWATERVERDAMPER 205. ZOUTKOELWATERPOMP DRINKWATERVERDAMPER
BOVENAANZICHT OP;
IUaSEMBÖi. 206. CHEMICAL! ËNTANK DRINKWATERVERDAMPER 207 . ZUIRPOM P DRINKWATERVERDAMPERS 208 . ZUURMENGTANK DRINKWATERVERDAMPERS 209. W ASW ATERVOEDINGTANK DRINKWATERVERDAMPERS 210 . OLICDRUKAGGREGAAT DOSEERINSTALLATIE DRINKWATER 211 . DOSEERPOMPEN DOSEERINSTALLATIE DRINKWATER 212. CHEM ICALIËNTANKEN DOSEERINSTALLATIE DRINKWATER 213. STOOMONTWIKKELAAR 214. VOEDINGWATERVOORWARMER STOOMONTW IKKELAAR 215. VOEDINGPOM P STOOMONTW IKKELAAR 216. FILTERBAK BUNKERVERWARMING ENZ.
321. LUCHTCOMPRESSOR HOOFD5CHAKELBORD 322. DIESELOLIETRIMPOMP 323. SMEEROLIETRIMPOMP 324. SMEEROLIECENTRIFUGE 325. SMEEROIIEVERWARMER 326. AFLOOPTANK SMEEROLIE CENTRIFUGE 327. FREON COMPRESSOR IJSWATER 328. USW ATERTANK 329. IJSWATERPOMP 330. RIOOLWATERTANK 331. RIOOLWATEREJECTEUR 332. BUFFERLUCHTVAT RIOOLW ATERINSTALLATIE 333. SMEEROLIE-VOORRAADTANK 334. VUILE SMEEROLIEBEZINKTANK
HULPWERKT.
C - DEK
JïdBEH.
217. CONDENSAATKOELER BUNKERVERWARMING ENZ. 218. OBSERVATIETANKEN BUNKERVERWARMING ENZ. 219. HULPCONDENSOR 220. CONDENSAATPOMP HULPCONDENSOR 221. VLOTTERREGELAAR HULPCONDENSOR 222. CIRCULATIEPOMP HULPCONDENSOR 223. VUILE LENSPOMP 224. LENSWATERREINIGER 225. BALLASTPOMP 226. SANITAIRE POMP 227. BRANDBLUSPOMP (SANITAIRE POMP) 228. HYDROFOORTANK ZOUTWATER LAGE DEKKEN 229. HYDROFOORTANK ZOUTWATER HOGE DEKKEN 230. DRINKWATERPOMP 231. HYDROFOORTANK ZOETWATER LAGE DEKKEN
335. 336. 337. 338. 339. 340. 341.
LOODGIETERS WERKPLAATS M AGAZIJN LOODGIETER TAFELBOORMACHINE ELECTRICIENS WERKPLAATS M AGAZIJN ELECTRICIENS LIFT WERKTUIGKUNDIGEN TELEFOONCEL
401. STABILISATOR 402. HOOFDPOMP VOOR STABILISATOR 403. HULPPOMP VOOR STABILISATOR 404. SERVOPOMP VOOR STABILISATOR 405. GYRO VOOR STABILISATOR 406 . VERDEELKAST VOOR STABILISATORS
JJdJÊK. 232. HYDROFOORTANK ZOETWATER HOGE DEKKEN 233. ZOETWATERVERWARMER LAGE DEKKEN 234. ZOETWATERVERWARMER HOGE DEKKEN 235. CIRCULATIEPOMP WARMZOETWATER LAGE DEKKEN 236. CIRCULATIEPOMP WARMZOETWATER HOGE DEKKEN 237. CIRCULATIEPOMP WARMZOETWATER LAGE OF HOGE DEKKEN :3 8. WARMZOETWATERBUFFERTANK LAGE DEKKEN 239. WARMZOETWATERBUFFERTANK HOGE DEKKEN 240. WASWATERPOMP 241. WASWATER-DRUKTANK LAGE DEKKEN 242. WASWATERPOMP HOGE DEKKEN
407. IUCHTBEHANDELINGSM ACHINE 408. KOELWATERPOMP LUCHTBEHANDELINGSINST. 409. VERWARMER HEETWATERSYST. LUCHTBEHANDELINGSINST. 410. HEETWATERPOMP LUCHTBEHANDELINGSINST. 411. VERWARMER KOUDWATERSYST. LUCHTBEHANDELINGSINST. 412. KOUDWATERPOMP LUCHTBEHANDELINGSINST. 413. BUFFERTANK HEETWATERSYST. LUCHTBEHANDELINGSINST. 414. BUFFERTANK KOUDWATERSYST. LUCHTBEHANDELINGSINST. 415. SUPPLETIEPOMP LUCHTBEHANDELINGSINST.
416. 417. 418. 419. 420. 421. 422. 423. 424.
BRANDSTOFTRIMPOMP S.O.S. POMP WERKLUCHTCOMPRESSOR BUFFERVAT FLUIT BUFFERLUCHTVAT RIOOLW ATERINSTALLATIE SMEEROLIETANK SMEEROLIETANK O LIETANK HOOFDPOMP STABILISATOR O LIETANK SERVOPOMP STABILISATOR
501. FREON COMPRESSOR KOEL EN VRI ESINSTALLATIE 502. CO N D EN SO R KOEL- EN VRI ESINSTALLATIE
503. RESERVE FREONFLESSEN 504. VLOEISTOFDROGER KOEL- EN VRIESINSTALLATIE 505. KOELWATERPOMP KOEL- EN VRIESINSTALLATIE 506. LUCHTCOMPRESSOR RIOOLWATERINSTALLATIE 507. LUCHTVAT RIOOLWATER. INSTALLATIE 508. RIOOLWATERTANK 509. RIOOLWATEREJECTEUR 510. KOELWATERTANK LUCHT COMPRESSOR RIOOLWATER INSTALLATIE 511. ZWEMBADVERWARMER 512. CIRCULATIEPOMP ZWEMBAD 513. ZW EMBAD-OVERVIOEITANK 514. ZWEMBAD-OVERVLOEIPOMP
515. SPRINKLERPOMP 516. SPRINKLERTANK 517. SUPPLETIEPOMP SPRINKLER INSTALLATIE 518. LUCHTCOMPRESSOR SPRINKLERINSTALLATIE 519. BRANDSTOFTRIMPOMP 520. SMEEROLIETANK
601. BRANDSTOF OF WATERBALLAST DUBBELE BODEM TANK Nr. 4 602. BRANDSTOFBUNKER Nr. 3 603. BRANDSTOFBUNKER Nr. 4 604. DRINKWATERTANK Nr. 7 605. DRINKWATERTANK Nr. 8 606. ZWEMBAD
243. WASWATER-DRUKTANK HOGE DEKKEN BRANDSTOFTRIMPOMP WERKLUCHTCOMPRESSOR WERKIUCHTVAT SCHUIMBLUSINSTALLATIE VOOR KETEL- EN VERDAMPERRUIM 248. SMEEROLIETANK 249. AANVOERVENTILATOR VERDAMPERRUIM 250. AANVOERVENTILATIEKOKER VERDAMPERRUIM 251. AFVOERVENTILATIEKOKER VERDAMPERRUIM 252. AFVOERVENTILATOR VERDAMPERRUIM
244. 245, 246. 247.
301. TURBO-GENERATOR 302. CONDENSAATPOMP TURBO-GENERATOR 303. LUCHTEJECTEUR TURBO-GENERATOR
BRANDSTOF OF WATERBALLAST DUBBELE BODEM TANK Nr. 5 BRANDSTOFBUNKER Nr. 5 BRANDSTOFBUNKER Nr. ó DRINKWATERTANK Nr. 9 DRINKWATERTANK Nr. 10 DRINKWATERTANK Nr. 12 WATERBALLAST DUBBELE BODEM TANK Nr. 6 BRANDSTOFOVERVIOEITANK BRANDSTOFBUNKER Nr. 11 BRANDSTOFBUNKER Nr. 14 BRANDSTOF OF WATER BALLAST DUBBELE BODEM TANK Nr. 7 BRANDSTOFBUNKER Nr. 13 BRANDSTOFBUNKER Nr. 16 DIESELOLIEBUNKER Nr. 17
304. RESERVE SMEEROLIEPOMP TURBO-GENERATOR 305. VOEDINGW ATERONTLUCHTER 306. BUFFERVAT VOEDINGW ATER ONTLUCHTER 307. AFTAPPOMP VOEDINGW ATER ONTLUCHTER 308. VLOTTERREGELAAR VOEDINGW ATERONTLUCHTER 309. HAVENVOEDINGPOM P 310. HAVENVOEDINGW ATERVOORWARMER 311. CIRCULATIEPOMP TURBO-GENERATOR 312. LENSPOMP 313. BRANDBLUSPOMP 314. LUCHTEJECTEUR HOTELDIENST 315. AFTAPTANK HOTELDIENST 316. AFTAPPOMP HOTELDIENST 317. VLOTTERREGELAAR AFTAPTANK HOTELDIENST 318. HOOFDSCHAKELBORD 319. OMVORMER 320. HULPSCHAKELBORD
623. 624. 625. 626. 627. 628. 629. 630. 631. 632. 633.
WATERBALLAST DUBBELE BODEM TA N K N r. 8 VUILE O LIETANK LENSW ATERREINIGER BRANDSTOFBEZINKTANK B.B. BRANDSTOFBEZINKTANK S.B. BRANDSTOF DUBBELE BODEM TAN K Nr. 9 COFFERDAM VO ED ING W ATER DUBBELE BODEM TANK LENSWATERPUT SM EEROUEAFLOOPTANK SMEEROLIEVOORRAADTANK COFFERDAM AFLO O PTANK LADINGKOELRUIM ACHTERPfEK WASWATER
Behoort bij de extra uitgave d.s.s. ROTTERDAM „Schip en W erf" - september 1959
kundigen. Verder zijn hier de beide hulp-
behandeling,
hotel-
b e d rijf en de levensduur van de stoomketels.
voedingwaterpompen met voorwarmer, de
dienst, drinkwaterm akers) zoveel omvang-
Indien in het voedingw ater naar de ketels
voedingwaterontluchter
rijker is en nog sterker wisselt, dient voor
slechts een uiterst geringe hoeveelheid zou
een smeeroliecentrifuge, een brandbluspomp
iedere bedrijfstoestand
een warm tebalans
ten is opgelost,, welke erin gekomen kan
en de rioolw ater-installatie voor de mid-
te worden gem aakt om een economisch v e r
zijn door een kleine lekkage in de conden
scheepse accommodatie opgesteld.
antwoord b e d rijf te verkrijgen.
sors, dan zal binnen korte tijd zich steen
De beide omvormers en het schakelbord
Zoals bekend is het gunstig voor verw ar-
vormen in de ketelpijpen, met als gevolg
zijn
mingsdoeleinden zoveel m ogelijk aftapstoom
oververhitting van het pijpm ateriaal.
ge
van de turbines te gebruiken. De behoefte
Is het voedingw ater niet vrij van lucht (zuur
plaatst.
aan verwarmingsstoom op de ROTTERDAM
stof) dan ontstaat gevaarlijke corrosie van
Tenslotte is voor elke turbo-generator een
is zelfs zo groot, d a t het m ogelijk bleek
de keteldelen. A an de behandeling en con
condensaatpomp, luchtejecteur, pakkingbus-
de turbines van de luchtbehandelingsinstal
trole van het voedingw ater is daarom de
condensor, koelwaterpomp, smeeroliekoeler
latie uit te voeren als tegendruk-turbines,
grootste zorg besteed.
en smeeroliepomp geïnstalleerd.
hetgeen een aanzienlijke besparing in aan-
Het suppletiew ater is tweemaal gedestilleerd.
De koelwaterleidingen zijn onderling ver
schaffingskosten opleverde.
Eerst in de drinkwaterverdam pers en daarna
bonden.
W arm tebalansen zijn opgem aakt voor de
opnieuw in de voedingw aterverdam per.
S tab ilisator- en luchtb ehandelingsruim
Noordatlantische va a rt, voor de va a rt in de
Om luchtlekkage langs de rotorassen van
tropen en voor het havenbedrijf.
de hoofdturbines te voorkomen zijn stoom-
De
Door o.a.
pakkingbussen toegepast met overstroom-
voor aan
de
met aftappom pen,
demagnetiserings-installatie
SB naast het hoofdschakelbord
drie
luchtbehandelingsmachines,
elk
bestaande uit een door een turbine aange dreven
Freon-compressor
met
koeler
en
scheepsverwarming,
op
zee
de
juiste
hoeveelheid
stoom a f te tappen van de hoofdturbines
kleppen naar de pakkingbus-condensor.
de hoeveelheid a fg e
Luchtlekkages van het hulp b e d rijf worden
condensor, en de beide stabilisatoren met
werkte stoom van de turbo-voedingpom pen
opgevangen in de voedingwaterontluchter.
hoofd- en hulppompen en g yro zijn hier
en
ondergebracht.
niet
ter aanvulling van
of
Salinometers met alarmschellen zijn op alle
machines
trefpunten in de voedingleiding geplaatst.
een
varieert sterk) en deze te benutten voor
N a a r behoefte kunnen de nodige chemica
afzonderlijke koelwaterpom p voor de com
verwarming van het voedingw ater en het
liën aan het ketelw ater worden toegevoegd,
maken van drinkw ater, w ordt het gestelde
te rw ijl bovendien de ketels zijn voorzien van
doel bereikt.
een spui-inrichting, die continu werkt.
Elke
luchtbehandelingsmachine
heeft
pressor en een koudw ater circulatiepom p voor koeling van de lucht. Verder zijn 3 verwarmers voor het koudwatersysteem en
luchtbehandelingsmachines in
b e d rijf
zijn
van
(het a l
deze
2 verwarmers en 3 pompen voor het heet-
Gesloten voedingsysteem
watersysteem geïnstalleerd.
W erktuigen en apparaten in het gesloten
Een nadere beschrijving van luchtbehande
voedingsysteem
lingsinstallatie en van de stabilisatoren is
W eir. Pompen en regelaars zijn van nor
hiervoor reeds gegeven.
male uitvoering. A lle voedingpom pen zijn
In deze ruimte bevinden zich ook de S.O.S.-
door turbines gedreven, alle condensaat- en
pomp,
aftappom pen elektrisch. Het condensaat van
een
werkluchtcompressor
en
een
zijn
van
het
fa b rik a a t
het gehele h u lp b e d rijf w o rd t door de voe-
brandstof-trimpomp.
dingw ater-ontluchter gevoerd. Het conden
Koel- en vriesm achinekam er
saat van de hoofdcondensors g a a t niet door
Er zijn vier elektrisch gedreven Freon-com-
de ontluchter, m aar w ordt via de lucht-
pressoren geïnstalleerd; condensors en koel-
ejectors,
waterpompen zijn a fzo nde rlijk opgesteld.
voorwarm er naar een verzam elvat geperst,
Voorts zijn in deze ruimte opgesteld de
w aar het zich verenigt met het condensaat
drie luchtcompressoren voor de rioolw ater-
van het h u lp be d rijf.
pakkingbuscondensors
en
L.D.-
ejecteurs, de sprinklertank met luchtcompres
Het verlies aan voedingw ater w ordt via de
sor en pompen, de zwem badcirculatiepom p
hoofdcondensors o f via de condensors van
met verwarmer en een rioolw ater-installatie.
de turbo-generatoren
aangevuld
en
der
halve volledig ontlucht in het systeem o p genomen.
LEID IN G SYSTEM EN
Dit suppletiew ater is destillaat van een spe ciale verdam per, gevoed met reeds eenmaal
W arm teb alans Alvorens een beschrijving van de stoom- en voedingleidingen te geven een kort woord over de warmtebalans.
Is het voor
een
vrachtschip of tanker met een beperkt hulpb e d rijf al moeilijk steeds een sluitend even
gedestilleerd water. Het stoom- en voedingsysteem is, in eenvou dige vorm, schematisch in fig . 50 vo o r gesteld. De hoofdfuncties zijn
met dikke
lijnen aangegeven.
H oofd stoom leid ing en De
oververhitte
hoofdstoomleidingen
zijn
verva a rd ig d van Cr.Mo-staal en zijn met verende beugels opgehangen. Van de stoomketels voert een SB- en BBleiding
naar het manoeuvreerbord in de
hoofdm achinekam er en van hier naar de voortstuwingsturbines. De verse
stoom
naar
de
turbo-voeding
pompen en luchtejectors w o rd t van de hulpstoom leiding afgenom en. De verse stoomleiding van
het ketelruim
n a a r de elektrische centrale is eveneens als rin g le id in g uitgevoerd. In de centrale be v in d t zich het verdeelstuk, w aarop de vier turbo-generatoren, de beide havenvoedingpompen en de turbines van de luchtbehan delingsmachines
zijn
ringleiding
zijn
sectie-afsluiters
zodat
stoomtoevoer
de
aangesloten. naar
In
de
geplaatst, de
hulp-
w erktuigen onder alle omstandigheden ver zekerd is. De afgew erkte
stoom van
de turbo-voe
dingpom pen en luchtbehandelingsmachines w o rd t gebruikt voor verwarm ing van het voedingw ater
en
het
maken
van
drink
w ater. O p deze afgewerkte stoomleiding is
w icht te vinden tussen de leveranciers en
V oed ing w a te rb e ha nd e lin g
ook de 1,4 ato a fta p van de hoofdturbines
de verbruikers van lagedruk-stoom, voor een
De zuiverheid van het ketelvoedingw ater is
aangesloten. Indien b.v. slechts één lucht
passagiersschip, w aar het nevenbedrijf (lucht
van het grootste belang vooreen ongestoord
behandelingsmachine in werking is, kan dus
ook verwarmingsstoom van de h o o fdturbines worden
betrokken
voor
het
maken
van
K oud
w a rm z o e tw a te r
en
In de toevoerleidingen n a a r de keuken zijn
Het zo e tw a te r v o o r de ba d e n , douches, was
drinkwater.
ta fe ls, keukens, pantries enz. w o rd t geleverd
De aftappen van de h o o fd tu rb in e g ro e p be
d o o r de drinkw ater-verdam pers. In het ver-
vinden zich op de H .D .-turbine (20,2 a to ) en
dam perruim
op de M .D.-turbine (ó a to en 1,4 a to ). De
(w a a rva n één reserve) met drukvaten op
z ijn
tw ee
koudw aterpom pen
stoom van 20,2 ato w o rd t g e b ru ikt als p ri
gesteld, die de to e vo e r onderhouden. Voorts
maire stoom vo o r de stoom ontw ikkelaar voor
z ijn d rie w a rm w a te r-circ u la tie p o m p e n ,w a a r
de bunkerverw arm ing. De stoom van ó ato
van één reserve, en tw ee verwarmers g e
gaat naar de
H .D .-voedingw ater-voorver-
ïnstalleerd. De in b e d rijf z ijn d e pomp zuigt
warm er tweede tra p en de hoteldienst. De
het w a te r via een filte r u it de ingebouw de
1,4 ato-leiding sluit aan op de gezam enlijke
d rin k w a te rta n k (e n ) en perst naar de druk-
afgew erkte-stoom -leiding.
ta n k , die bestemd is yo o r d e hoger gelegen stoom
dekken. De tw eede d ru kta n k, bestemd voor
naar de 20,2 ato -le id in g en via reduceer-
de w a te rvo o rzie n in g van de onder het B-dek
toestellen naar de ó ato- en 1,4 a to -le id in g .
gelegen ta p p la a ts e n , w o rd t via een reduceer-
Het doel dezer inrichting is om b ij gesloten
toestel
aftap-stoom afsluiters,
of
de d ru k in de
doende
stoom
Een
reduceer-herverzadiger
levert
w anneer
onvol
uit de
eerste ta n k gevoed. Zodra eerste ta n k 5,45 k g /c m 2
waterm eters aangebracht.
IJsw atersysteem V erspreid in het schip zijn tien Freon ijsw aterm akers
opgesteld,
van
inhoud
va
riërende van 275 tot 680 liter. Elke eenheid is bestemd vo or een bep aald e verticale sectie in het schip en is samen gesteld uit een koelcompressor met e lektro motor, condensor en ijsw atertank. Een thermostatisch geregelde starter zo rg t voor het in- en uitschakelen van de a an d rijve n d e elektrom otor. De condensor w o rd t gekoeld met zeew ater uit het zoutwatersysteem. Een ijsw atercirculatiepom p zu ig t het w ater u it de ijsw atertank en perst het via de rin g leiding van de betreffende sectie n a a r de
is,
b e d ra a g t, stopt de pomp automatisch. Door
stoom voor verw arm ing van het vo e d ing -
a fnam e van z o e tw a te r zal de druk dalen.
w ater en voor het h o te lb e d rijf te leveren.
De pom p schakelt bij 4,25 k g /c m * opnieuw
Zodra er b.v. gem anoeuvreerd zal moeten
in. M ocht de afn a m e van zoetw ater groter
worden, gaan de afsluiters v o o r aftapstoom
zijn dan de c a p a cite it van de pom p, z o d a t
aan de turbines dicht en w o rd t de her-
de d ru k to t beneden 4,25 k g /c m 2 d a a lt,
Z oet w asw a te rsystee m
verzadiger in w erking gesteld.
dan schakelt autom atisch ook de reserve-
Twee waswaterpom pen met druktanken zijn
afgew erkte
aanw ezig
ijsw atertank terug. T apt men ijsw ater a f, dan stroomt autom a tisch een gelijke hoeveelheid d rin kw a te r in het systeem toe.
pom p in.
in het verdam perruim opgesteld; een extra
Lag ed rukstoom leiding
V o o r het in- en uitschakelen van de e le ktro
w asw aterpom p met druktank is op het D-dek
m otoren
geplaatst.
De 0,5 ato stoom leiding n a a r de verschil
starters gem onteerd.
De pompen zuigen van de ingebouw de was-
lende pantries, bars enz. is a fg e ta k t van de
De w a rm w a te r-circu la tie p o m p e n persen door
w atertanken en persen via de druktanken
ó ato stoom leiding. Van het stabilisatorruim
de verw arm ers v ia
do o r de
n a a r de wasserij, de keuken (voor het spoe
w ordt de ó a to stoom leiding d o o r de venti-
rin g le id in g e n . T otaal zijn tw ee ringleidingen
len van de vloer) en n a a r het Promenade-
latiekoker o p spant no. 126 BB n a a r het
gem onteerd, een op de h oger en een op de
en Sloependek. O p deze dekken w orden
Bovenpromenadedek gevoerd
la g e r gelegen dekken. Van de ringleidingen
o.a. de ramen met zoetw ater gereinigd.
stroom t het w a te r na a r de tapplaatsen.
Is de maximum dru k van 4,6 k g /c m 2 in de
0,5 ato stoom leiding aangesloten.
De druktanken z ijn van veiligheidskleppen
druktanken bereikt, dan stopt de in b e d rijf
Deze lagedruk-stoom leiding is voorzien van
voorzien. Het luchtkussen in de druktanken
zijn d e pomp automatisch. Bij een druk van
een om loopleiding met afsluiters v o o r h a n d
kan zo nodig d o o r m iddel van een slang
2,3 k g /c m 2 schakelt de pomp w eer bij.
bediening. Twee veiligheidskleppen z ijn op
va n a f
M ocht de afnam e van w asw ater meer zijn
de 0,5 ato stoom leiding a a n g e b ra ch t.
gevuld.
en via
een
Lesly-reduceertoestel met c o n tro l-p ilo t op de
van
de
de
pompen
zijn
buffertanken
d ru k lu c h tle id in g
druklucht-
worden
aan
dan de in b e d rijf zijnde pomp kan leveren,
dan zal de druk beneden de 2,3 k g /c m 2
leidingen van de boven het A -d e k gelegen
sla g kle p n a a r de ejecteur. Is de ejecteur
dalen en ook de reservepomp automatisch
dekken aangesloten.
ge vu ld, dan w o rd t de in la a tkle p automatisch
in b e d rijf komen. Z odra
De
de druk in het
zou tw a te rvo o rzie n in g
systeem weer 3,6 k g /c m 2 b e d ra a g t, schakelt
gelegen
deze pom p uit. Het luchtkussen in de druk-
tw eede
tanken
kan
met druklucht
w orden
aan
van
de
dekken w o rd t ve rzo rg d d ru kta n k.
reduceertoestel
Deze
m et
ta n k
de
la g e r
d o o r de
is via
eerste
een
d ru k ta n k
gesloten en de u itla a tkle p doo r druklucht geopend. De lucht perst het rio o lw a te r via een teru g sla g klep en schuifafsluiters naar b u itenboord.
gevuld.
verbonden.
Teneinde het w asw aterverbruik in de was
De pom pen
serij te beperken zijn extra voorzieningen
streeks op de tw e e d e tank persen.
ge tro ffe n , w a a rd o o r een deel van het w ater
De druk in de eerste tank b e d ra a g t m a xi
keerd) kan afvoeren.
tw eem aal gebruikt kan w orden.
mum 5,45 k g /c m 2. Is deze druk
Elke rio o lta n k is voorzien van een binnen
W a te rvo o rzie n in g van de zw em b ad en
De SB-en BB-riooltanken kunnen met elkaar kunnen
eventueel ook re ch t
verbonden w o rde n, z o d a t men zonodig het rio o lw a te r van BB ook over SB (of omge
b e re ikt,
dan stopt de pom p autom atisch. De pom p
p ijp met gaatjes vo o r het schoonspoelen van
komt w eer in b e d rijf zo d ra de d ru k in de
de w anden.
Het zw em bad op het D-dek w o rd t gevuld
tank to t 4,25 k g /c m 2 is g e d a a ld .
met zoutw ater d oor middel van een der
Indien
koelw aterpom pen van de turbo-generatoren.
b e d ra a g t dan de dienstdoende pom p kan
Er zijn vier brandbluspom pen opgesteld, en
De pomp perst het w a te r d o o r de conden
leveren en d a a lt de druk in de eerste ta n k
w el in de m achinekam er, het verdam per
sor van de tu rb o -g e n e ra to r en door de ver
beneden de 4,25 k g /c m 2 dan w o rd t a u to m a
ruim , de centrale en het stabilisatorruim elk
w a rm e r n a a r
Is het bad
tisch de reservepom p ingeschakeld. A ls e xtra
één. De pompen zuigen van zee en persen
gevuld, dan w o rd t de toevoer gesloten en
reserve d ie n t de in het verdam perruim ge
het w a te r n a a r een gemeenschappelijke 6 "
de circulatiepom p in b e d rijf gesteld. Deze
plaatste brandbluspom p.
le id in g , w elke voorzien is van sectie-afslui-
pomp zu ig t uit het bad en perst het w ater
O p de druktanken is voorts de d ru klu ch t-
ters en de nodige a ftakkin gen met brand-
d o o r de verw arm er via de vul- of sproei-
le iding aangesloten om zo nodig het lu ch t
blusafsluiters en
leiding na ar het bad terug.
kussen in de tanken aan te vullen.
kamers.
De drukknoppen vo o r bediening van de a f
R io o lw a te rin s ta lla tie
D oor tw ee 6 " leidingen (één op spt. 47-48
sluiters in de vul- en sproeileiding zijn in het kantoor van de badm eester onderge
Riool-installaties zijn
bracht. De tem peratuur van het ba d w ate r
gende com partim enten:
w o rd t automatisch geregeld. In de stoom
In:
toevoer n aa r de zw em badverw arm er is een
het zw em bad.
de
afnam e
aan
zo u tw a te r
m eer
D e kw a s- en b ra n d b lu sin ric h tin g
slangen
in
de
machine
BB en één o p spt. 103-104 SB) w o rd t het opgesteld in de vo l-
w a te r geperst n a a r de ho ofd le id in g op het C-dek. Van h ieruit gaan leidingen naar de
spanten nos.
brandslangenkasten met brandblusafsluiters
de cofferdam op de ta n kto p . .
177— 180
in de gangen van de passagiers en van de
thermostatisch geregelde afsluiter geplaatst.
de vriesm achinekam er
............
157— 160
bem anning, n a ar de keuken, de wasserij,
Door spuiroosters in de overvloeirand w o rd t
het ve rdam perruim
................
99— 102
enz. en ook n a a r de dekwasafsluiters op de
het teveel aan w a ter n a a r een tank a fg e
het keteiruim
66— 69
open en gesloten dekken.
voerd. Deze tank is voorzien van een vlotter.
het tunnelrecess .............. ..
39— 42
O p deze le id in g is ook het openlucht zwem
..............................
Z odra de ta n k gevuld is schakelt de vlotter
bad op het Prom enadedek aangesloten.
de afvoerpom p in en w o rd t het w a te r over
Het vuile w a sw a te r en de afvoeren van de
De pom p in het stabilisatorruim is uitgevoerd
boord geperst.
W .C.'s en de urinoirs w orden ve rza m e ld in
als S.O .S.-pom p. A lle afsluiters aan deze
V oor het ledigen van het zw em bad w o rd t
de riooltanken.
pom p zijn te r plaatse b e d ie n b a a r, doch ook
een d e r ballastpom pen gebruikt.
Van de rio o lta n k stroom t het via een te ru g -
v a n a f het B-dek d.m.v. verlengde stangen.
Het zw em bad op het Promenadedek achter is aangesloten op de dekwas- en brandblusleidin g. Het teveel aan w a te r in d it zwem bad stroomt in een overvloeirand met spui
H O O F D T U R B IN E S EN T A N D W IE L K A S T E N
roosters en w o rd t over BB en SB afgevoerd
A lg em e en
opzet
het zw em bad zijn in de bodem twee afvoer-
De beide hoofdtu rb in e g ro e p e n zijn o n tw o r
com pacte turb inegroep en.
roosters aangebracht.
pen
b e d rijf
A an de vo o rw a a rd e van kleine afm etingen
17500 APK b ij 131.5 o m w ./m in . te kunnen
kon het beste v o ld a a n w orden door het ver
na a r buitenboord. V o o r het ledigen
van
om
elk
in
norm aal
continu
d a t gestreefd
moest w orden
naar
S a n ita ire p ijp le id in g
leveren aan de asleiding. Het m axim um v e r
mogen van elke gro e p over 3 turbines te
Het spoelw ater van W .C .'s en urinoirs en
mogen za l 19250 APK b ij 135.5 o m w ./m in .
verdelen en voorts een tandw ieloverbren
voor het reinigen van de toiletruim ten, de
be dragen. Het achteruitverm ogen is gesteld
g ing met geha rd e, hoogbelaste en dus smalle
wasserij en de keukens w o rd t geleverd door
op 10500 APK p e r turbine b ij 108 o m w ./m in .
w ielen te kiezen.
twee zoutw aterpom pen, w a a rva n er één in
De stoom condities aan de stopkleppen van
Een
b e d rijf en één als reserve dient. M et twee
de tu rb in e zijn
42.2 a to en 4 4 6 ° C, het
locked-train ta nd w ieloverb renging (w a a rb ij
druktanken zijn deze pompen opgesteld in
condensorvacuum 0.035 a to b ij 1 5 ° C b u i-
men 4 tussenassen k rijg t en dus een nog
het verdam perruim . De pompen zuigen via
tenboords zeew atertem peratuur.
k leiner
filters van zee en persen n a a r een van de
In ve rband met de b e tre k k e lijk kleine h o o fd
plaats, vo o rn a m elijk om da t d it geleid zou
druktanken.
m achinekam er
hebben to t een aanm erkelijk schuinere as
O p de eerste d ruktan k zijn de zoutw ater-
achterschip,
in
het
scherp
to e lo p e n d e
bleek al d ire ct b ij de
eerste
tw eehuizige
turbin e
met
een
h o o fd w iel) was hier niet op
z.g.
zijn
leiding. Bij de achterin geplaatste turbines
HUIS '/ / / / / / '/ / / / / / / / / / / / / v / / / / , -/ / / / / / / / Z . - ,'///.■ //■
Parsons M arine Turbine C om pany te W alls-
De verse stoom passeert eerst een stoom-
end, voor de condensor van de licentie van
zeef, met uitneem baar binnenw erk en komt
G. and J. W e ir te G lasgow . De tandwielen
vervolgens in een straalbuiskast. Deze is in
z ijn geheel volgens Schelde ontwerp.
com partimenten verdeeld w aarin zich resp.
HD v o o ru ittu rb in e s
eerste groep b lijft steeds open, de overige
De beschoeping van de H.D. vooruitturbtnes
drie kunnen naar behoefte door middel van
10, 2, 4 en 7 straalbuizen
bestaat
uit
een
curtiss-wiel
Fig. 51.
met korte asleiding is d it punt van over wegend belang! Bij de gekozen d riehuizige turbines kon de schuinte van de asleiding to t 3 ° beperkt blijven. Voorts moge b ij deze algemene opm erkin gen vermeld w orden d a t a fzo n d e rlijke hogedrukachteruitturbines vereist w erden, te n einde de bezwaren te verm ijden, w elke b ij het toelaten van hete achteruitstoom in een koeler gedeelte van een vo o ruitturbine kun nen optreden. De turbinegroepen zijn gebouw d d o o r de N.V. Koninklijke M aatschappij „D e S chelde" te Vlissingen. V oor de turbines w erd d a a r b ij gebruik gem aakt van de licentie van de
De
rijen
afsluiters bijgeschakeld w orden. O p deze
gemonteerd op een
w ijze zijn 8 combinaties m ogelijk w elke dus
massief gesmede gegloeide en gestabiliseer
voor 8 verschillende belastingen de gunstig
de rotor.
ste instelling geven. In fig u u r 53 is de con
Het curtiss-wiel heeft individuele schoepen;
structie van de straalbuizen weergegeven.
reactieschoepen, a lle
ROTOR
en 17
bevinden.
de reactieschoepen zijn in segmenten samen
De axiale druk op de rotor w elke tengevolge
gebouw d en voorzien van z.g. instelbare
van de expansie van de stoom in de reactie
e in d afd ich tin g .
schoepen
Van
d it typische
Parsons-
ontstaat, w o rd t
gecompenseerd
d e ta il g e e ft fig . 51 een indruk.
d o o r de z.g. evenwichtszuiger. Deze zuiger
Tijdens het voorw arm en, manoeuvreren en
vin d t men als een cilindrisch gedeelte vóór
afkoelen van de turbines w o rd t tussen leid
het curtiss-wiel. De ruimte aan de voorzijde
en loopschroeven een maximum spleet inge
van de zuiger is door een z.g. evenwichts-
steld; de ro to r en het huis kunnen dan vrij
p ijp verbonden met het u itla a tka n a a l van
uitzetten zonder d a t de schoepen e lka a r ra
de beschoeping. De diam eter van de even
ken. Eenmaal in norm aal b e d rijf w o rd t de
wichtszuiger is echter g rote r dan die van
speling to t een minimum teruggebracht zo
het overige deel van de rotor en op het
d a t geen lekverliezen kunnen optreden en
ringvorm ige buitenste deel van de zuiger
een hoog schoeprendement verkregen w ordt.
oefent de druk van de stoom, na de straal-
instelbare speling van de reactie beschoeping, ve rp la a tsb aa r moet zijn, verdient een nadere
beschrijving.
Zoals
u it fig u u r 55
b lijk t, kan het gehele M ichell b lo k axiaal in het
turbinehuis
verschoven
w orden.
Dit
w o rd t bereikt door een met de hand te ver d ra a ie n wormas en 2 w orm w ielen welke als m oer om de 2 trekstangen werken, die op hun b eurt het b lok meenemen. Door de grote overbrenging kan de dekbandspeling zeer zuiver ingesteld w orden. Het turbinehuis staat o p een balk, welke aan de a chterzijde op de tandw ielkast en aan
de vo o rzijde op de
scheepsfundatie
rust. De v e rb in ding tussen turbinehuis en b a lk is aan
de vo o rzijd e schuivend, ten
einde de uitzetting van het huis te kunnen opnemen. Het verm ogen van de turbine w o rd t door een d u bbele ta n dko p p e lin g van gebruike lijke constructie n a ar de tandw ielkast over gebracht. Tenslotte w ille n w ij nog w ijzen op een b ij Fig. 53.
zonderheid van de regulateur. Zoals bekend heeft deze to t ta a k de turb ine te beveiligen
buizen, de compenserende, a x ia a l naar vo
afgezogen n a a r een pakkingbuscondensor.
tegen
ren gerichte, kracht uit.
Zolang het rin g ka n a a l onder lich t vacuum
koppelingbreuk) en tegen te grote axiale
w ordt gehouden ontsnapt geen stoom n a a r
verschuiving (dus bijv. b ij uitlopen van het
de m achinekam er.
drukblok). De hier toegepaste regulateur —
De evenwichtszuiger heeft een
labyrinth-
a fdichting om de druk vóór en na de zuiger
te hoog toerental (bijv. b ij as- o f
S oortgelijke laby-
In het h o rizo n ta a l gedeelde gietstalen huis
a a n g e b ra ch t aan het v rije einde van de
rinthen hebben ook de aspakkingbussen, zie
zijn de lag e rb lo kke n en het drukblokhuis
rotoras — w ijk t nu in zoverre van de tra
fig u u r 54. De pakkingbus heeft twee helften
opgenotnen. Voorts is een stomp vo o r o n t
ditionele
gescheiden
te houden.
A sp in all-uitvo ering
af,
dat
een
kan
trekken van aftapstoom a a ngebracht, a a n
speciale voorziening is getroffen, w aardoor
worden al naar gelang de belastingstoe-
gesloten op de ruimte achter het curtiss-
het verstellen van het d rukblok géén invloed
stand d it eist. De stoom w elke d oor het
wiel. De stoom druk b e d ra a g t hier b ij n o r
uitoefent op de stand van de regulateur-
buitenste labyrinthgedeelte lekt, verzam elt
male belasting 20,2 ato.
schuif ten opzichte van de oliepoorten. De
zich in een ringkanaal en w o rd t va n d a a r
Het d ru kb lo k d a t dus, in ve rb a n d met de
regulateur heeft dus geen neiging om bij
waartussen
stoom toe- en afgevoerd
opgetrokken
ro tor eerder o f later uit te
slaan dan b ij achteruitgeschoven rotor. Bij de beschrijving van het regeloliesysteem w o rd t nader op de schakeling van de regu la te u r in het oliecircuit ingegaan.
M D v o o ru ittu rb in e s De m iddendruk-turbines zijn in grote trekken g e lijk aan de H.D. turbines, echter ontbreekt hier de straalbuiskast en het curtiss-wiel. De reactiebeschoeping —
met eindafdich-
ting — om vat 15 rijen. Het drukblo k is ook hier verstelbaar. O p twee plaatsen kan aftapstoom aan de M.D. turbine
onttrokken worden, en* wel
met een d ruk van resp. ó en 1,4 ato bij norm aal verm ogen. Het ho rizo n ta a l gedeelde, gietstalen turbine huis is aan de voo rzijde schuivend, aan de achterzijde vast bevestigd op een balk w a a r op eveneens de H.D, achteruitturbine staat. In verband met de tandem -opstelling van M.D. vooruit en H.D. achteruitturbine heeft
Boven de straalbuiskast bevindt zich een stoomzeef. De ro to r heeft aan de achterzijde een stuwb lo k. De schoepspelingen zijn zo ruim d a t geen instelbaar blok nodig is. Het gietstalen huis is aan de achterzijde vast, aan de voorzijde schuivend bevestigd. Bij de gekozen afzon derlijke opstelling van de H.D. achteruitturbine kunnen de vorm veranderingen, w elke onverm ijdelijk optre den b ij het plotseling toelaten van achter uitstoom, niet doorwerken
op de vooruit-
turbines. Bij de lagedruk-achteruit, w elke in de lagedrukvooruitturbine
is ingebouw d,
is deze
scheiding niet doorgevoerd om dat d a a rb ij veel minder hoge tem peraturen en dus min d e r bezwaren optreden.
LD turbines De uit één stuk gesmede rotor d ra a g t zowel de
L.D.
vooruitbeschoeping
als
de
L.D.
achteruitbeschoeping. De L.D. vooruitbeschoeping bestaat uit 2 groepen, elk met 11 rijen reactieschoepen. D aar deze groepen symmetrisch opgesteld zijn , met tussengelegen stoomtoevoer, heffen de a x ia le krachten op de schoepen elkaar op en is er geen evenwichtszuiger nodig. De diabolovorm ige schoependrager is fle x i bel
in
het
turbinehuis
bevestigd.
Deze
fle x ib ilite it w ord t bereikt d o o rd a t de stoomtoevoertuit tegen een verende p la a t gebout is en in het horizontale v la k en in het ver ticale benedenvlak van schuivende verb in dingen voorzien is. O ok de stoomtoevoerkast en de schoepen d ra g e r voor de 3 achteru itge lijkdru k rijen is fle x ib e l in het huis bevestigd. Het e igenlijke turbinehuis is niets anders dan een gelaste omkasting, aansluitend op de condensorrom p en dus ook geheel onder vacuum. De zijw anden van het ondergedeelte van het huis zijn als dra gend e liggers uit gevoerd en sterk en stijf genoeg om het eigengew icht en een deel van het condensorgewicht te dragen. Het turbinehuis is aan de achterzijde vast op de tandw ielkast ondersteund, aan de vo orzijde schuivend op de scheepsfundatie. eerstgenoemde geen v rij aseinde vo o r het
ta n d k o p p e lin g — is de H.D. achteruitturbine
De L.D. reactiebeschoeping is — in tegen
aanbrengen van de re g ulateur. Daarom is
opgesteld op een gem eenschappelijke onder-
stelling dus met die van de H.D. en M.D.
een
de
steuningsbalk. Deze b a lk rust aan de v o o r
turbine — niet „e in d d ic h t", o m dat de lek
achteruitturbine
zijd e op de scheepsfundatie, aan de achter
verliezen b ij de hier optredende geringere
zijd e op de ta n d w ielka st.
drukken en grotere schoeplengten geen rol
norm ale A spinall re g u la te u r aan
achterzijde
van
de
H.D.
aangebracht.
De uit één stuk gesmede ro to r van de H.D.
van betekenis spelen. Het d ru kblok aan de
a ch te ru ittu rb in e
d ra a g t
voorzijde van de ro to r is hier dan ook niet
Aan de voorzijde van de M.D. tu rb in e — en
schoeping.
stoom
daarm ede
vanuit de straalbuiskast m et 17 straalbuizen.
HD a c hte ruitturb ine s verbonden
door
een
fle x ib e le
De
3
rijen
w o rd t
actiebe-
toegevoegd
verstelbaar en ook de A spinell-regulateur vereist hier geen speciale voorzieningen.
1J
L
J
Fig. 56.
4i—
I L — iiJ L J L
jp
f f iiö
MD turbine.
Condensors De condensors zijn ontw orpen om b ij nor maal vermogen een vacuum
van
96.5 %
(29 inch) te onderhouden b ij een zeewatertem peratuur van
1 5 ° C. Per condensor is
m axim aal 4400 to n /u u r koelw ater beschik ba ar. Het uitw endige pi jp o p pe rvla k w erd op 1600 m5 gesteld, w a a rb ij met een behoorlijke m arge
voor vervuiling van de pijpen
en
voor werken met w arm er koelw ater werd gerekend. Het pijpe n p a tro o n w erd d o o r de firm a W e ir aangegeven. Door een ruime m iddengang d rin g t de stoom, zonder drukverlies, tussen de beide helften van de pijpenbundel door
to t op het condensaatoppervlak onder in de condensor. O p deze w ijze w o rd t het con
resterende
nen beide overbrengingen zich dus enigs
turbines en van de condensor enigermate
zins ten opzichte van elkaar instellen. Dit
Om
de stoom condities van de
densaat op kooktem peratuur gehouden, kan
g e lijk te houden w o rd t in een d e rg e lijk ge
kan
geen noemenswaardige onderkoeling o p tre
val te g e lijk met de n o o d p ijp een smoorflens
fu n d a tie in zware zeegang van belang zijn.
den en geen zuurstof w orden opgenom en.
aangebracht,
De pijpen (19 mm uitwendige diam eter, 1,22
d rukval
mm w anddikte) zijn door m iddel van Crane-
turbine.
W ilkie pakkingwartels in de p ijp p la te n be
W anneer
vestigd, zie fig . 60. Aan de entreezijde zijn
moet tevens de H.D. achteruitturbine kortge
A lle tanden zijn geslepen, enkel schroefvor
deze verbindingen vast, aan de u ittreezijde
sloten w orden d a a r deze beide turbines in
mig met kleine spoedhoek, zoals gebruike
schuivend.
tandem opgesteld zijn . V e rd e r kunnen ech
lijk bij de M aag-vertandingsm ethode.
De luchtafzuiging naar de ejector v in d t aan
te r de turbines stuk yoor stuk uitgeschakeld
De kleine spoedhoek brengt mede, d a t er
2 zijden achter schotten plaats. Het a f te
w orden. O ok in het hierna te beschrijven
m inder tanden in in grijp in g zijn dan bij de
voeren iucht-stoommengsel w o rd t dus zo
regeloliesysteem is met deze mogelijkheid
bekende V-vertanding met ca. 30 ° spoed
veel m ogelijk gekoeld en het stoom gehalte
rekening gehouden.
hoek.
De constructie van de gelaste romp en de
T a n d w ie lka ste n
echter niet voor grotere spoedhoeken, te r
gietijzeren waterkosten leveren geen b ijz o n
In de tandw ielkasten w o rd t
het toerental
zelf gecompenseerde — axiale druk van de
derheden op. De waterkosten zijn ontw orpen
van de turbines d o o r dubbele reducties to t
enkel schuine tanden te groot zou w orden.
voor dubbele doorgang van het koelw ater.
op het schroeftoerental teruggebracht.
De p ra ktijk heeft bewezen d a t ook met het
De condensor is vast verbonden met de lage-
A lle prim aire w ielen en secundaire rondsels
kleinere axiale ingrijpquotient een uitsteken
drukturbine en verend op de fu n d a tie a fg e
zijn identiek z o d a t het verschil in de turbine-
de soepele overbrenging m ogelijk is.
steld. De veren zijn zodanig berekend d a t
to e rentallen uitsluitend w o rd t opgevangen
D aar de schuine richting van alle tanden
het condensorgewicht in
d o o r verschillende diameters van de p ri
voor SB en BB gelijk is genomen — terw ille
juist door de veren opgenomen w o rd t. In
m aire rondsels.
van de
bedrijfstoestand hangt een derde gedeelte
Bij 131,5 o m w ./m in . van de schroef zijn de
rondsels — treden de a xia le drukken b ij de
van
turbine-om w entelingen als volgt:
SB en de BB installatie tegengesteld op. Bij
van d it mengsel verm inderd.
ledige
toestand
het to ta le condensorgewicht aan
L.D. turbine en rusten tw eederden
op
de de
veren.
w elke
ve ro o rza akt
dezelfde
Bovendien kan de dikte en het m ateriaal van de torsieassen aangepast w orden te r ver krijg in g van de gunstigste torsietrillingsver-
de
H.D. turbine
m iddendrukturbine
uitvalt,
................
4250 om w ./m in.
M.D. vooruit- en
De M aag
slijpm ethode
leent zich
de
uitwisselbaarheid van de reserve
hoofdwielen
w o rd t
dus enerzijds
de
stuwdruk enigszins verm inderd, anderzijds ....
................
4250 om w ./m in.
verhoogd. In de 3 tussenassen compenseren
2980 om w ./m in.
de drukken van het prim aire wiel en het
Bij averij aan één der turbines kan deze,
De prim aire en secundaire overbrengingen
secundaire rondsel elka a r vrijw el en kan dus
door gebruik tem aken van noodverbindings
zijn d o o r fle xib e le torsieassen verbonden.
met eenvoudige lagers met drukranden vo l
Bij deze z.g. „a rtic u la te d " bouw wijze kun
staan w orden. Op de prim aire rondselassen
pijpen, kortgesloten worden.
L.D. turbine
houdingen.
w ijl bovendien de — niet door de tanden
achteruitturbine
N ood verb ind ing sp ijp en
de
de
uitgevallen
ongeveer als
bijvoorbeeld b ij het werken van
zijn d ru k b lo k je s
va n het M ic h e ll-ty p e
ge
g e m a a k t van
kran s, d a a r d e a fm e tin g e n te g ro o t w a re n
g e le g e e rd s ta a l d a t o p ze e r h o g e tre k v a s t
om b ij massieve u itv o e rin g een g o e d e d ó ó r-
A lle ta n d e n z ijn vo o rg e sto ke n en n a ge sle
heid v e re d e ld is. D it ty p e ta n d e n ka n z o n
h a rd in g te b e re ike n .
pen. De rondsels w e rd e n tussen deze tw ee
d e r e n ig b e z w a a r tw e e m a a l zo h o o g b e la s t
O p het cem e ntere n en h a rd e n , zo a ls d it b ij
b e w e rk in g e n
en
w o rd e n als g e fre e s d e V -ta n d e n , te r w ijl d e
De
z ijn te g ro o t v o o r d it
w ie le n d e h a lv e b re e d te h e b b e n en d ie n
lijk in g iets n a d e r in g e g a a n -worden.
bouw d.
g e h a rd .
IN L A A T
Fig. 60.
b o v e n d ie n
De w ie le n
g e ce m e n te e rd
U IT L A A T
Bevestiging van condensorpijpen.
p ro c é d é en w e rd e n d a a ro m
S ch e ld e
g e b e u rt,
m oge
te r v e rd u id e
o v e re e n k o m s tig lic h te r z ijn .
H et cem e ntere n v in d t —
De p rim a ire w ie le n b e sta a n u it ee n ge sm ee d
de stukke n in een e le ktrisch e oven — p la a ts
lic h a a m
d o o r het to e v o e re n v a n g e re in ig d stadsgas.
m et o m g e k ro m p e n
w ie lb a n d .
Het
n a v e rh ittin g van
s e c u n d a ire w ie l is o p g e b o u w d u it een g e
Bij de ze m e th o d e v a n
sm ede as, een gesm ede ta n d k ra n s en 2 lic h t
men er z e k e r va n d a t het ge h e le o p p e rv la k
conische z ijp la te n .
(dus in h e t b ijz o n d e r d e vo o rg e sto ke n ta n
gas-cem enteren
is
De ron dse ls z ijn m assief ge sm ee d. De secun
d e n ) o v e ra l de k o o ls to f kan opnem en. D a a r
d a ire
na w o r d t h e t ro n d se l te ru g g e z o n d e n n a a r de
ron dse ls z ijn
h o l g e b o o rd
v o o r het
d o o rla te n v a n de torsieassen. H e t p rim a ire
m a c h in a le
L.D. ron dse l h e e ft een o m g e k ro m p e n ta n d
e .d . o p n ie u w w o rd e n s c h o o n g e d ra a id , z o d a t
b e w e rk in g ,
w aar
de
a sta ppe n
Fig. 61.
T a n d w ie lka st
a lle e n de ta n d fla n k e n d e o p g e k o o id e la a g be ho ud en. V e rvo lg e n s w o r d t het ro n d se l o p n ie u w v e r h it en d a a rn a a fg e s c h rik t. H ie rb ij k o m t de h a rd in g v a n het la n d o p p e r v la k
to t
sta n d ,
te rw ijl de ke rn v a n de ta n d t a a i b lijf t . H et z o u tb a d
h e e ft
een
te m p e ra tu u r
va n
2 0 0 ° C. Deze w ijz e v a n a fs c h rik k e n g e e ft a a n m e rk e lijk
m in d e r
v e rv o rm in g
van
de
g e rin g e to e g ift v o o r het n a s lijp e n n o d ig en de g e h a rd e la a g b lijf t ste rk e r d a n b ij o lie o f w a te rh a rd in g .
19390
in kou de o lie o f w a te r. Er is dus slechts een
mm
ta n d e n d a n b ijv o o rb e e ld b ij h e t a fs c h rik k e n
De o m ka stin g va n de ta n d w ie le n is a ls lasconstructie u itg e v o e rd . De deksels en k a p pen z ijn va n lic h tm e ta a l g ie tw e rk , h e tg e e n
inspecties. O lie sp ro e ie rs z o rg e n v o o r sm ering en k o e lin g va n d e ta n d e n .
AFSLUITER
g e m a k g e e ft b ij het d e m o n te re n h ie rv a n b ij
b ra c h t.
a a n g e d re v e n
to rn in ric h tin g
aange
REGEL
O p het p rim a ire M .D . ro n d se l is een e le k trisch
• -....— ...... ..................................
...... ...... ......~..... .........
..............
1
j
Fig. 63.
Bovenaanzicht turbine-instaHofje BB.
M a te ria le n A.
Smeer- en re g e lo lie s y s te e m
Turbines Rotoren
.............................
Schoepen
......................
onge leg ee rd sm eedstaal, stabiliserend gegloeid • • - roestvrij staal (13 % chroom )
S traalbuissegm enten
. . • ■ • - roestvrij staal (13 % chroom ) La byrinth strippen . . . . • ■ • - messing
Huizen
........................... • ■ ■ • ongelegeerd gie tsta a l
S traaibuiskasten
. . . . • • • - g e le gee rd gie tsta a l (0.5 % m olybdeen)
Lagerm etalen ................. • - - -gietbro ns m et w itm e ta a l B.
m eenschappelijk
oliesysteem ,
dat
zow el
dient voor de sm ering van de lagers en de koe lin g van de tan den als v o o r de be ve i ligin g van de turbines. Voor beide eerstgenoem de
functies
w o rd t
de o lie d irect a a n de p e rsle iding van de sm eeroliepom pen on tnom en; vo o r de b e vei
Condensors Pijpen ................................ • • ■ - alum inium messing
ligin g w o rd t g e b ru ik g e m a a kt van een le i
W a rte l m oeren
ding
P ijp p la te n Rompen
............ ■ ■ ■ - alum inium messing
...................... . . . . m untzm etaal ........................... ■ . . ■p la a tsta a l
W a te rko ste n C.
Turbines en tan dw ielka ste n h e bb en een g e
................. . . . .g ie tijz e r
Tandw ielkasten (chroom -nikkel) ................. . . . . veredeld ge le gee rd staal (chroom -nikkel-m olybdeen) Assen
een
v a lta n k ,
w e lk e
door
een
a fta kkin g van d e p e rsle id in g g e vu ld w o rd t gehouden. In
genoem de v a lle id in g z ijn in serie
ge
pla a tst de h a n d n o o d a fslu ite r, de drie tu r-
Rondsels ........................... . . . . gecem enteerd en g e h a rd gelegeerd staal
W ie lb a n d e n
uit
................................ • • • • onge leg ee rd smeedstaal
bineregulateurs en de servom otor voo r de snelafsluiter (z.g. schotafsluiter). In norm aal b e d rijf stroom t een kleine hoe veelheid o lie zo n d e r noem ensw aardig d ru kverlies d o o r de v a lle id in g , de n o od afslu iter,
L a g e rm e ta le n ................. • • • • smeedstaal met w itm e ta a l
de re g u la te u r en de servom otor. W o rd t in
O m kasting
één d e r a p p a ra te n de a flo o p v rijg e m a a k t
...................... - • • • p la a tsta a l.
dan za kt de d ru k a a n de servom otor en
Ier —
te l a a g en d e t u r b in e s w o r d e n a u t o
m a tis c h g e s to p t, 2.
De n o o d a f s l u i t e r iri d e v a lle id in c j w o r d t
m e t d e h a n d in w e r k i n g g e s te ld . 3.
Eén
der
t u r b in e r e g u lc it e u r s
g rijp t
in
d o o rd a t: a.
het n o r m a le t u r b i n e t o e r e n t a l o v e r s c h r e d e n w o r d t ( b i j v o o r b e e l d d o o r a s b re u k ) . Een
k o r t s t o n d ig e
o v e r s c h r ijd in g ,
b ijv .
w a n n e e r de sc h ro e f b o v e n w a t e r sla a t, d o e t de re g u la te u r b.
n ie t
u its la a n !
d e H.D, o f L.D. r o t o r e e n te g r o t e a x i a l e v e r s c h u iv in g
o n d e rv in d t
(b ijv o o rb e e ld
d o o r d r u k b lo k s c h a d e ) . W at
b e tre ft
de p l a a t s i n g
van
de
t u r b in e -
r e g u l a t e u r w e r d er ree d s o p g e w e z e n bij
u it v a lle n
dat
va n é é n d e r t u r b in e s (dus b ij
het w e r k e n m e t d e n o o d p i j p e n ) de o v e r ig e t u r b in e s
b e v e ilig d
b lijve n .
A ll e e n
de
M .D .
v o o r u i t - en d e H.D. a c h t e r u i t t u r b i n e h e b b e n e e n g e m e e n s c h a p p e l i j k e r e g u la t e u r . G e w ic h t e n Een v e r g e l i j k i n g tussen d e g e w ic h t e n v a n d e t u r b i n e g r o e p e n v a n de R O T TE R D A M en v a n d e t w i n t i g j a a r g e l e d e n o n t w o r p e n t u r b in e s v a n d e N I E U W A M S T E R D A M t o o n t cicin hoe de
t e c h n ie k ,
in s t a lla t ie s
de
h u id ig e
ve el
m o g e lijk
die
m aa kt,
is
lic h te re vo o rtg e
s c h re d e n . Bij e e n v r ijw e l g e l i j k v e r m o g e n (2 X AP K
voor de
over 2 X
N IE U W
1 7 .0 0 0
AMSTERDAM te gen
1 7 5 0 0 A P K v o o r d e RO TTER DAM )
is h e t g e w ic h t vcin d e 15 2 to n o f 3 0 %
tu rb in e g ro e p e n
dus
la g e r g e w orden.
F ig u u r 6 3 g e e f t e e n b o v e n a a n z i c h t v a n het g e h e e l, t e r w i j l t e n s lo tt e in f i g u u r 6 4 e e n fo t o v an
één
der samengebouwde
groepen
op
cle p r o e f s t a n d b ij „ D e S c h e l d e " is c tf g e b e e ld . tnegroepen op
g e e ft deze o p h a a r b e u rt een stoom servole id in g acin d e s c h o t a f s lu it e r v r ij, w a a r d o o r d e z e sluit e n d e s t o o m t o e v o e r n a a r d e t u r b in e s a f g e s l o t e n De
w o rdt.
o m s t a n d ig h e d e n ,
d ruk
aan
de
w a a ro n d e r
se rv o m o to r w e g
de
kan
N ie u w A m s te rd a m
o lie
va lle n ,
z ijn cle v o l g e n d e :
19
to n
—
2 H .D . t u r b in e s
37
„
19,7 to n
38
,,
2 M . D . tu rb in e s 1.
De
sm ee ro lie p o m p
v a lt
u it en
het
n i
v e a u in cle v a l t a n k z a k t . D e s m e e r o l i e v o o r z i e n in g w o r d t d o o r d e z e ( a n k o v e r g e n o m e n , een a l a r m s i g n a a l t r e e d t in w e r k i n g en e r is g e d u r e n d e e n k e le m in u t e n g e l e g e n h e i d de dat
reservepom p de
o v e r te s c h a k e le n
v e ilig h e id s re g e lin g
in g rijp t.
2 L.D.
t u r b in e s
2 H .D .
ach teru ittu rb in e s
2 condensors
1 3 1 ,7 „ ___ 73,6 „
2 ta n d w ie lk a s te n
20 7 ,7
„
19,8 „ 59
„
11 ,6 „ 84,5 „ 1 6 0 ,4 „
op
zonder W ordt
niet t i j d i g g e n o e g o v e r g e s c h a k e l d d a n w o r d t het n iv e a u in d e v a l t a n k —
R o tte rd a m
2 vo o rsc h a k e ltu rb in e s
e n d u s o o k cle
d r u k a a n d e s e r v o m o t o r v a n cle s c h o t a f s lu i-
Totaal
507
ton
355
to n
STOOMKETELS K e tels In
het
kete lruim
z ijn
de
vie r
met
olie
gestookte ketels o p g e ste ld , w e lke d o o r de N .V . K on in klijke M a a ts c h a p p ij „ D e S chelde", volgens o n tw e rp van de C om bustion Engi ne ering
Inc. te
N e w Y ork, z ijn
ge bouw d.
De ketels zijn van het ty p e V 2M . De
ho ofdg eg even s
van de
ketel zijn
als
v o lg t: ................................
50
ato
S too m druk u itla a t o ve rve rh itte r , .
45
ato
Persdruk (Lloyds)
78,5 ato
C onstructiedruk
...........................
S to o m te m pera tu ur
u itla a t
v e rh itte r (b ij 50 t / h )
over
......................
V o e d in g w a te rte m p e ra tu u r
460° C
in la a t
é c o n o m is e r.......................................... S too m prod uktie n o rm a a l
132° C
............
50 t / h
S too m prod uktie m axim um continu V .O . ketel en v u u rh a a rd V .O .
ove rve rh itte r
V .O . économ iser
............
55 t / h 802 m2
......................
144 m2
...........................
612 m2
K e u r ...........................
Lloyds en Stoomwezen
De ve ilig h e id skle p p e n
op de stoom houder
staan a fg e ste ld op 50 a to , die op de over v e rh itte r op 46,5 a to . D a a rm e d e is verze kerd d a t de ve ilig h e id s k le p op de overver h itte r
b ij
te
hoog, o p lo p e n d e
stoom druk
het eerst op en t, aldu s een vo ld o e n d e d o o r strom ing en dus bescherm ing van deze over ve rh itte r w a a rb o rg e n d . Figuur 65 g e e ft een do orsn ede van de ketel w eer. D a a ru it is te zie n, d a t ie de re ketel
Fig. 6 5 .
Doorsnecfe ketel.
be staat uit een stoom - en w a te rh o u d e r met daartussen de g ro te p ijp e n b u n d e l en aan b e id e zijd e n va n de ketel d rie o n verw arm de 4 " v a lp ijp e n . V a n u it de w a te rh o u d e r v o e d t een aa n ta l o n verw arm de v a lp ijp e n
de ro n d e verd ee l
kast te r ho ogte van de vu u rh a a rd b o d e m , w e lke ve rd e e lka st o p z ijn b e u rt w e e r zo rg t v o o r de w a te rto e v o e r n a a r de onderste zijw a n d ka st en v o o rw a n d k a s t via in de vuu r h a a rd b o d e m in ge m etseld e to e v o e rp ijp e n . O ok
de
vó ó r
de
o v e rv e rh itte r
gelegen
scherm pijpen w o rd e n v a n u it de ronde ver de elkast gevoed. De v u u rh a a rd -z ijw a n d p ijp e n m onden uit in verza m elka sten, d ie hun w ater-stoom m engsel d o o r p a ra lle l aa n de d a k p ijp e n ve rlo pe nd e p ijp e n in de stoom houder voeren. A lle
vu u rh a a rd w a n d e n
z ijn
w a te rg e ko e ld ,
w a a rd o o r het m etselw erk bescherm d w o rdt.
g e w a lst z ijn . De p ijp e n lo pe n b ijn a v e rtic a a l
w e gn eem b aa r p a n e e l ge m aa kt, w a a rd o o r
en p a ra lle l a a n de kete l- en v u u rh a a rd b u n -
de pijpe n buiten de ketel g e b ra c h t kunnen
del. D o o r d e ze o p s te llin g w o r d t b e o o g d de
w o rde n.
v e rv u ilin g tussen en in de b u n d e ls te b e
D o o r de lig g in g van de o ve rve rh itte r in de
p e rken te r w ijl de
ketel w o rd t een v la k stoom tem peratuurver-
o v e rv e rh itte r steeds g e
heel o n tw a te rd kan w o rd e n .
lo o p verkregen, w a a rd o o r oo k b ij deelkas-
De U -vo rm ig e p ijp e n b u n d e l w o rd t d o o r m id
ten de volle stoom tem peratuur praktisch nog
del van
b e re ik t kan w orden zon de r toepassing van
h ie ro p a a n g e b ra c h te a fs ta n d s tu k -
ken en a a n de w a te rp ijp e n g e la s te scho en
speciale constructies.
tjes schuivend on dersteund. De ru im te tussen de o v e rv e rh itte rb u n d e l is
E conom isers
zo ruim be m eten , d a t de ze to e g a n k e lijk is
In elke schacht z ijn tw ee economisers o p g e
d o o r een d e u r in de ke te lo m ka stin g .
ste ld , die het v o e d in g w a te r voorverw arm en,
Z oals uit fig . 66 b lijk t, d o o rlo o p t de stoom
v o o rd a t d it in de stoom houder treed t. De
in v ie r g a n g e n de o v e rv e rh itte rb u n d e l. D it
economisers zijn o p g e b o u w d uit d rie g e lijke ,
w o rd t m o g e lijk g e m a a k t d o o r ve rd e e ls c h o t-
h o rizo n ta le bundels, w elke in serie gescha
te n , w e lke in de b e id e o v e rv e rh itte rk a s te n
ke ld
zijn ge la st.
stroom t van boven n a a r beneden, tegen de
De
p ijp ste ke n va n
de
scherm rij
vóór
de
zijn , zie fig .
67. H et vo e d in g w a te r
gasstroom in.
O v e rv e rh itte rs
o v e rv e rh itte r z ijn z o d a n ig g e k o z e n , d a t v o l
Elke p ijp heeft als kern een stalen p ijp , met
Tussen de scherm rij en de
d o e n d e ruim te b e sch ikb a a r is om h ie rd o o r
daarom heen g ie tijze re n m offen . Deze m o f
o v e rv e rh itte rp ijp e n
fe n
kete lbu nd el is
de o ve rve rh itte r g e p la a ts t. Deze bestaat uit tw ee kasten, w a a rin
de U -vo rm ige pijpe n
n a a r de v u u rh a a rd
te vo e re n . In de v u u rh a a rd z ijw a n d
af
is een
beschermen
m o g e lijke
de stalen
aa ntastin g
van
tegen
de
rookgassen
p ijp
en
, gj££ti m m a
ROLLEN EN T B O H ftriF M
F/g. óófe.
ve rg ro te n tevens het V .O . v a n de economisers d o o r hun concentrische vin ne n. De
p ijp b o c h te n
g ie tijz e re n
w o rd e n
bescherm d
bochtstukken.
le d e r
door
e lem e nt
w o rd t d o o r een eigen s te u n p la a t a fz o n d e r lijk on d e rste u n d , w a a rd o o r een g e m a k k e lijk e
DOORSNEDE J - T T
m on ta ge
en
d e m o n ta g e
m o g e lijk
is.
A lle p ijp e n van he t d ru k lic h a a m z ijn n a a d loos, de stoom- en w a te rh o u d e rs z ijn van
Fig. 66a.
ge la ste
constructie.
De
o v e rv e rh itte rp ijp e n
en -kasten z ijn van g e le g e e rd staa l m et een ho ge Fig. 66a, b en c.
O p ste llin g en details oververhitter.
kru ip va sth e id ,
chroom en 0 ,5 %
t.w .
sta a l
m et
1%
m o lyb d e e m . De econom i-
4
KETEL
Fig, 66 c.
ser-, v e rd a m p e r- en o n ve rw a rm d e v a lp ijp e n
resp. bu iten om kastin g, en de p ijp e n is het
V e n tila to re n
zijn van kool stof staal m et een minimum tre k
vuurvaste m etselw erk en de iso latie a a n g e
Elke ketel is uitgerust m et één v e rb ra n d in g s
sterkte van 35 k g /m m 2. De stoom - en w a te r-
b ra c h t, te rw ijl de buitenom kasting inw endig
lucht- en één ro o k g a s v e n tila to r, b e id e van
houders tenslotte zijn v e rv a a rd ig d van ko o l
eveneens va n
iso latie blokke n is
het fa b rik a a t G e b r. S to rk en Co. De reg e
stof
voo rzie n.
ling van de hoeve elh eid lucht resp. rookgas
In de om kasting is een ruim a a n ta l luiken
geschiedt d o o r m iddel van in la a tsch o e p e n ,
en
een
w aarvan de stand a a n g e p a s t k a n w o rd e n
g o e d e to e g a n k e lijk h e id geschapen is voor
aan de gewenste h o e ve elh eid. D e a a n d rij
ha nd g a td e kse ls en inspectieruim ten. Eén van
ving van de v e n tila to re n v in d t p la a ts d o o r
de v ie r b ra n d e rfro n te n is scharnierend uit
pool omschakel b a re
g e v o e rd ; d o o r het w e g d ra a ie n e rva n w o rd t
w aarm ede het m o g e lijk is om b ij la g e be la s
de v u u rh a a rd to e g a n k e lijk .
tingen het la g e to e re n ta l te g e b ru ik e n om
m an ga an
sta a l,
treksterkte
minstens
47 k g /m m 2.
L u c h tv e rh itte rs V o o r v e rw a rm in g van de verb ra n d in g slu ch t zijn stoom luchtverhitters g e ïn sta lle e rd in het lu c h tka n a a l
tussen
v e rb ra n d in g slu ch tve n ti-
la to r en ketel. De luchtverhitters bestaan uit tw ee tra p p e n : de eerste tra p w o rd t gevoed met aftapstoom van ca. 1.4 a to , de tw e e d e met aftapstoom van ca. 6 ato.
van e llip svorm ig e cu p ro -n ikke l p ijp e n
met
rech th oe kige stalen vinnen. Deze vorm werd gekozen te r v e rk rijg in g van een la g e lucht w eerstand.
w a a rd o o r
vermogen te sparen.
Appendages
m o g e lijk om d at de bovenkasten (in la a tz ijd e van de stoom) schuivend gem on te erd zijn.
u itg e v o e rd en een van elk p a a r w o rd t ge b ru ik t voo r d e re g e lin g van de spui-hoeveelheid. De o p stooka fsluite rs, w e lke op d e naast de
condensaat a fg e v o e rd .
w o rd t
uit
De
p ijp e n
de
onderste
z ijn
in
de
kasten gew alst. M e t de ge noem de stoom drukken te m p e ra tu u r van
kan
de
de ve rb ra n d in g slu ch t op
13 5° C g e b ra c h t w o rd e n .
g e p la a tste
uitlaatverzam elstukken
v o o r de o ve rverh itte stoom gem onteerd zijn, d ien en om
a fvo e re n te r v o o rko m in g van o ve rverh itting van
de
o ve rve rh itte r-m e ta a ld e le n .
Elke
stoom houder h e e ft op b e id e
vorm t d it
De a a n d rijfm o to re n va n de v e n tila to re n zijn direct in sch a ke lb a a r en kunnen zo w e l v a n a f het b e d ie n in g sb o rd als b ij de m otor z e lf worden ingeschakeld. De re g e lin g van de v o e d in g w a te rh o e ve e iheid geschiedt d o o r m id d e l van Robotregelaars van het fa b rik a a t W e ir.
p e ilg la s , te rw ijl
a fs ta n d p e ilto e s te l
in
R oetblazers Voor het schoonhouden van de u itw en dig e V.O.'s w e rd een autom atisch w e rk e n d e roet-
toppen
p e r ketel een Igema het kete lm ee tb ord
is
b laa sinstalla tie gekozen. Door de go e d e e rva rin g e n w e rd d a a rv o o r het fa b rik a a t
in g e b o u w d . In de stoom houder z ijn , behalve d e voeding-
O m k a s tin g
Bovendien
b ij het opstoken va n de ketel
een re g e lb a re stoom hoeveelheid te kunnen
een
d ra a istro o m m o to re n ,
de tw eede h o e ve elh eidsreg eling .
De ketel is voorzien van de g e b ru ik e lijk e
ketels
V rije expansie van de lu ch tv e rh itte rp ijp e n is
kasten
a a n g e b ra c h t,
ap p e n d a g e s. A lle spui-afsluiters z ijn dubbel
De lu chtverh itte rele m en te n z ijn ve rv a a rd ig d
Het
deuren
een la a g
aa ntal
blazers
C lyd e
gekozen.
Het g ro te
per schip, t.w .
44 to ta a l,
leidde ertoe het ro e tb la ze n te autom atiseren.
De ketel is geheel be kle ed met een omkas
p ijp en de g e b ru ik e lijk e b in n e n p ijp e n , ge
tin g van gelaste s ta a lp la a t. De lucht w o rdt
p e rfo re e rd e
d o o r de v e rb ra n d in g s lu c h tv e n tila to r via het
h o o g te van de norm ale w a te rsta nd om een
bedieningspaneel, d a t in het kete lruim staat
lu c h tk a n a a l, de sto o m lu ch tve rh itte r en de
d o e lm a tig e
opgesteld en d a t de scha kelaars, b e d ie n in g s
d u b b e le om kasting n a a r het v o o rfro n t ge
ve rk rijg e n . Bovendien zijn vóór de u itla a t
perst, w a a rin
p ijp n a a r de o ve rve rh itte r V -vo rm ig e keer
De
p la te n a a n g e b ra ch t.
stoom en w o rd e n elk a a n g e d re v e n d o or een
ge m on te erd .
p e r ketel v ie r b ra nd ers zijn Tussen
de
binnenom kasting,
EXTRA NUMMER „S C H IP EN W ER F" SEPTEMBER 1959
g o lfp la te n afsch eid ing
a a n g e b ra c h t van de
stoom
ter te
De be d ie n in g geschiedt v a n a f een centraal
knoppen en c o n tro le -la m p e n b e va t. roe tb la zers
b laze n
m et
ove rve rh itte
e le k tro m o to r, w e lke
op
de
b la z e r is g e
m o n te e rd . Bij het starten van d e ro e tb la a scyclu s g a a t eerst
de
elektrisch
g e d re ve n
h o o fd a fs lu i
te r g e d e e lte lijk open te r v o o rw a rm in g van de
p ijp le id in g
tijd s d u u r;
de
g e d u re n d e a u tom atisch e
een
in ste lb a re
sp u i-a fslu ite r
s ta a t d a n nog vol open. W a n n e e r d e h o o fd a fs lu ite r g e he el g e o p e n d is, s lu it de spuia fs lu ite r zich . De ro e tb la z e rs g a a n nu a u to m atisch a c h te re e n vo lg e n s in w e rk in g volge ns
v ia
de in g e ste ld e v o lg o rd e . Ied ere b la z e r kan
C o n sta n t
v o o rw a rm e rs D ru k
e ch te r o o k a fz o n d e rlijk in w e rk in g w o rd e n
vanw aar
de
gesteld.
sn e lslu itb lo kke n
en filte rs
n a a r ee n
V e rs c h ilre g e la a r
o lie
z .g .
g e p o m p t,
v e rd e r stro o m t n a a r
aan
de
het b ra n d e rfro n t. O p
g e lijk tijd ig
he t sluiten
g e o p e n d o f ge
va n
d e ze
kleppen
w o rd e n d e to e - en a fv o e rle id in g e n d o o rg e b la z e n m et stoom d o o r m id d e l va n een op
de ze
w o rd t n o g n a d e r te ru g g e k o m e n .
h e t b lo k g e p la a ts t k ru k je % slag te d ra a ie n .
starten
de
F iguur 6 9 g e e ft d e in ric h tin g van een b ra n -
De s to o m d ru k kan dus d e kle p p e n openen.
b la z e r.
d e rk a n o n w e e r. De o lie tre e d t u it d e sn e l
S ta a n de b ra n d e rs in b e d rijf, d a n verh in
H et b e ë in d ig e n van de blaa s-cyclus w o rd t
s lu itb lo k k e n en g a a t v ia d e b u ite n p ijp van
d e rt d e h o g e re o lie d ru k d a t d e stoom druk
het
d e sto o m k le p p e n zo u o p en en . M e t een blok-
door
een
o m w e n te lin g e n
c o n tro le -la m p
van
aangegeven.
Na
b ra n d e rk a n o n
naar
s n e ls lu itb lo k k e n
Na
k a s te van de ro e tb la z e r re g e lt het stop pen , a a n ta l
en
slo te n .
Een b e g re n zin g ssch a ke la a r o p het ta n d w ie l
en
C .D .V .-re g e la a r
m et één en kele h a n d b e w e g in g , de to e - en a fv o e rk le p p e n
de
w e rv e lk a m e r,
he t b la z e n o p e n t de a fta p a fs lu ite r zich w eer.
v a n w a a r een g e d e e lte d o o r de v e rs tu iv e r-
ke rin g sm o e r kan
Per ketel z ijn g e ïn s ta lle e rd : tw e e b la ze rs in
o p e n in g in fijn v e rd e e ld e vorm in d e v u u r
w o rd e n v a stg e ze t in ge slo te n stan d.
de v u u rh a a rd , v ie r in d e k e te lb u n d e l, vie r
h a a rd tre e d t en he t o v e rig e deel d o o r d e
De w e rk in g va n d e reeds v e rm e ld e C.D.V.-
in d e econom iser en één in de ro o k g a s tre k
b in n e n p ijp te ru g g e v o e rd w o r d t n a a r d e g e
re g e la a r kan het beste beschreven w orden
d a a rb o v e n .
m e e n s c h a p p e lijk e
a a n d e h a n d v a n d e b ra n d e rk a ra k te ris tie -
re to u ro lie le id in g
van
de
e lk e o lie k le p desgewenst
v ie r kete ls v ia d e sn e lslu itb lo kke n . In d e ze
ken , z ie fig . 70. In d e ze fig u u r stellen de
B ra n d e rs
la a ts tg e n o e m d e le id in g is de a u to m a tis c h e
v o lg e tro k k e n lijn e n d e k a ra k te ris tie k e n voor
Z oals reeds e e rd e r w e rd o p g e m e rk t, z ijn in
o lie re g e lk le p g e p la a ts t. W a n n e e r d e ze k le p
b ij
ie d e re kete l vie r b ra n d e rs a a n g e b ra c h t, f a
v e rd e r o p e n t, d a a lt de d ru k in d e re to u r-
b ra n d e r. Bij een p e rs d ru k va n b .v. 25 a to en
b rik a a t A . de Jong.
ruim te v a n d e b ra n d e rs en w o rd t een g ro te r
een re to u rd ru k (h o riz o n ta le as) van 15 ato
Fig. 68 to o n t het p rin cip e -sch e m a va n de
g e d e e lte van d e o lie te ru g g e v o e rd n a a r d e
z a l 13 80 kg o lie p e r u u r de w e rve lka m e r
s to o k o lie le id in g e n
z u ig z ijd e
de
b in n e n tre d e n , 7 2 0 kg o lie verstoven w o rde n,
een kete l.
h e t ve rsch il, 6 6 0 kg re to u r strom en (verticale
De sto o ko lie w o rd t d o o r de s to o ko lie p o m p e n
d a a rd o o r
v e r
as). U it he t d ia g ra m b lijk t d u id e lijk , d a t bij
la a g d . O m g e k e e rd , w a n n e e r de re g e lk le p
la g e b ra n d e rb e la s tin g , dus la g e retou rdru k,
v e rd e r slu it, w o r d t d e s to o m p ro d u k tie v e r
de aan
h o o g d . In he t uite rste g e v a l, n.1. de g e s lo te n
v e e lh e id to e n e e m t. D it b e ïn v lo e d u ite ra a rd
k ie p s ta n d ,
d e k w a lite it v a n d e ve rstu ivin g en de gro otte
b ra n d e rs
van
w o rd t
w e rk t
s to o k o lie p o m p e n .
aan
A ld u s
de
de
o lie p e rs d ru k k e n
g a a t er m in d e r o lie n a a r d e v u u rh a a rd en
naar
van
v e rs c h ille n d e
de
s to o m p ro d u k tie
de
b ra n d e r
a ls
d ire c te
d e b ra n d e r to e g e v o e rd e
b ra n d e r. D it g e b e u rt o o k b ij het o p s to k e n
van
m et lic h te o lie , w a n n e e r d e re to u rk le p p e n
v u u rh a a rd .
d e to p h o e k
va n
de
oliehoe-
o lie k e g e l
in de
van d e b ra n d e rs ge slo te n z ijn . De v e rb ra n d in g s lu c h t w o rd t o p d rie m a n ie
O lie d r u k r e g e la a r
ren to e g e v o e rd ro n d de b ra n d e r, n.1. 1 v ia
De C .D .V .-re g e la a r (zie fig . 71) be sta a t in
d e in s te lb a re se cu n d a ire lu c h tk le p p e n , d ie
h o o fd z a a k u it een d rie w e g k le p , die gecom
b e w e g in g
m a n d e e rd w o rd t d o o r een o lied rukve rschil.
g e ve n , w a a rn a d e b ra n d e rc o n u s d e ze lu c h t
de
lu c h t
M e t d e vee r, w e lk e m et de h a n d in ste lb a a r
langs d e vla m d w in g t te strom en ; 2 v ia d e
is, ka n het d ru kve rsch il tussen oliep ers- en
re g e lb a re
een
sterke
p rim a ire
ro te re n d e
w a a rn a
re to u rle id in g b in n e n w ijd e g re n ze n ingesteld
deze lu c h t d o o r va ste schoepen in w e rv e lin g
lu c h tp o o rte n ,
w o rd e n . Binnen d e b a lg heerst d e persdruk,
g e b ra c h t w o rd t; 3 v ia het b in n e n lu c h tk le p je
in de ruim te b u ite n de b a lg d e retou rdru k,
la ng s h e t b ra n d e rk a n o n .
w e lk e
De eerste h o e v e e lh e id is d e g ro o ts te , t e r
de re to u rle id in g b ij he t b ra n d e rfro n t w o rd t
la a ts te d o o r
een im p u ls le id in g van
w ijl d e la a ts te slechts een g e rin g e h o e v e e l
g e h a a ld . De v e e r com penseert het kracht-
heid v e rte g e n w o o rd ig t.
versch il.
Per tw e e b ra n d e rs is een s n e ls lu itb lo k g e
Bij s tijg e n d e re to u rd ru k z a l d e d ru k om de
m o n te e rd a a n h e t k e te lfro n t. O p e lk b lo k
b a lg
z ijn d e to e - en a fv o e rle id in g e n v a n d e tw e e
v e rd e r
b ra n d e rs a a n g e s lo te n . D o o r he t o v e rh a le n
o lie v ia de o v e rs to rtle id in g te ru g v lo e ie n in
van de h e fb o m e n va n d e b lo k k e n w o rd e n .
de z u ig le id in g van de p o m pe n en d e olie-
to e n e m e n , w a a r d o o r za l
slu ite n .
de
D a a rd o o r
C .D .V .-klep za l
m inder
9 r ~ :'
VERSTUIVER: 3,— X 60° (gro o t model) GR. PLAATJE: 6 ,5 X 12 X 4 ,6 / 4 X 2 X 4 ,5 VISC.: 100 sec. REDW. 1 CURVE
PERSRDUK 25 kg/cm
1600
1400
ooo
Fig. 71.
Constant drukverschil-regelaar.
pe rsdru k na de re g e la a r stijgen to t een z o d a n ig e w a a rd e , d a t het drukverschil tussen pers en retou r overeenkom t met de in g e stelde w a a rd e . Pers- en re to u rd ru k vo lg e n e lk a a r dus met een constant verschil. D o o r de zojuist beschreven in ric h tin g w o r den de b ra n d e rka ra kte ristie ke n d a n als m et de streep-stip lijnen a a n g e g e ve n . H ieruit is te zien, d a t de aan de b ra n d e r to e g e vo e rd e o lie thans over het gehe le re g e lb e re ik v r ij w el constant is, w a a rd o o r de to p h o e k p ra k tisch niet ve ra n d e rt en de k w a lite it van d e verstuiving niet te ru g lo o p t b ij la g e b ra n d e rb e la stin g . Dit v e rk la a rt de gunstige re g e l b a a rh e id van de co m b in a tie , w a a rd o o r he t v e e lv u ld ig in- en uitschakelen van b ra n d e rs b ij wisselende bela stinge n b e p e rk t w o rd t. De autom atische re to u ro lie -re g e lk le p is een o n d e rd e e l
van
de
autom atische
v e rb ra n -
d in g s re g e lin g , fa b rik a a t James G o rd o n . De be d ie n in g skn o p p e n ,
kran en ,
relais,
m ano
meters en ve rd e e lle id in g e n van deze p n e u matische iE IÜ U i.
i
re g e lin g
m eetinstrum enten,
z ijn ,
tezam en
o n d e rg e b ra c h t
m et in
de
tw e e
b o rd e n , n.l. een BB- en een SB-bord. Deze 2 F/g. 70.
4
Brander karakteristiek.
6
b o rde n staan op sto o kvlo e rh o o g te op g e ste ld naast de SB en BB ketels.
De huizen z ijn h o riz o n ta a l g e de eld en zo d a n ig
o p g e h a n g e n o p een
voorla gerb ok,
d a t b ij u itz e ttin g , te n g e v o lg e van de hoge
cf vr ca O hO
sto o m te m p e ra tu u r, het h a rt zuiver centrisch b lijf t t.o .v. de ro to ra s. Deze ro to ra s is m et de w ie le n uit één stuk gesm eed.
De
a s a fd ic h tin g e n
worden
ge
vo rm d d o o r een la b y rin th met een koolring
©C
aan
de
b u ite n z ijd e v o o r afd ich tin g tegen
d e atm osfe er. H et la b y rin th a a n de u itlaa tz ijd e ' ©~
—O
T~Ö
c*
—O
I
1
< j > - j -------p
r - O
*v2. - ^ - | ~ 0
I Ö
'
C1M
f ------- O ------- [—
0
w o rd t v o o rz ie n v a n sperstoom
voor
a fd ic h tin g te g e n het vacuum . De schoepen teza m e n m et de afstandstukjes z ijn
u it het v o lle m a te ria a l gefreesd.
schoepen va n
De
het curtissw iel zijn voorzien
v a n h a m e rk o p -v o e te n ; de overige trappen v a n d e n n e b o o m -vo e te n . De s tra a lb u iz e n z ijn eveneens uit Het volle LUCHT fiOOKCAt KETEL 1
CJWPWSCJMW’.'aWf HCTOVItLKIDIHG Fig. 72.
LVCHT
flOCKHA*
LUCHT
KETEL 2
KQOXCAt
LUCHf
KETEL 3
HOOKCAS
m a te ria a l g e fre e sd in een ha lve ring gelast,
KETEL 4
w e lk e d o o r een b o u tv e rb in d in g in de boven
Schema verbrandingsregeling.
h e lft van het H.D. huis is aa ng e b ra ch t. De le id w ie le n z ijn v a n g ie tijz e r met inge go te n ,
u it ro e stvrij s ta a lp la a t gebogen leid-
schoepen.
V e rb ra n d in g s re g e lin g
m inim um o lie d ru k te b e gre nzen , o p d a t b ij
Fig. 72 to o n t het regelschemct van de ve r
zee r snel a fre g e le n va n de ketels d e v la m
De tu rb in e is van een hoeveelheidsregeüng
b ra n d in g s re g e lin g .
men n ie t zu lle n do ven .
v o o rzie n . In d e b o v e n h e lft van het H.D. huis
bu iten de g e no em de b o rd e n , in het ketel-
In het systeem is een visco site itsre g e la a r o p -
z ijn 4 re g e lk le p p e n a a n g e b ra c h t,w e lk e door
ruim is o p ge ste ld , o n tv a n g t z ijn im puls van
ge no m en, w e lke de viscositeit van de b r a n d
een nokkenas w o rd e n b e w o g e n . De nokken-
de
stof au to m a tisch constant houdt.
as w o rd t b e w o g e n d o o r een c e n trifu g a a l re
stoo m d ruk
in
tu rb o g e n e ra to re n .
De
h o o fd re g e la a r
die,
het v e rd e e lv a t van Door
m id d e l
van
de
g u la te u r
deze
re g e la a r is de gew enste stoom druk in te stellen. De d o o r de re g e la a r uitg ezo nd en z e n d d ru k w o rd t via een b e g re nzin gsre lais n a a r de re g e lo rg a n e n van de gem eenschap p e lijk e
re to u ro lie re g e lk le p
en de v e rb ra n
ding sluch t- en ro o kg a sve n tila to re n d o o rg e ge ven ; deze re g e lo rg a n e n z ijn a lle p a ra lle l ge scha keld . Elke ketel he eft z ijn eigen ven tila to re n re g e lin g , te rw ijl de b ra n d s to f vo o r a lle v ie r de ketels g e lijk tijd ig op- o f a fg e re g e ld w o rd t. Tijdens autom atisch b e d rijf kan m et
b e h u lp
van
de
ve rh o u d in g sre la is de
lu c h t-b ra n d s to fv e rh o u d in g v o o r ie d e re ketel a fz o n d e rlijk g e c o rrig e e rd w o rd e n . W eersta n d ve rsch ille n in de ketels o n d e rlin g , b.v. d o o r v e rv u ilin g o f anderszins kunnen w o rd e n o p g e va n g e n d o o r b ijs te llin g van de relais in de z e n d d ru k to e v o e r n a a r de ro o k g a sve n tila to re n . T ijdens au tom atisch b e d rijf kunnen lucht- en ro o kg a sve n tila to re n te g e lijk op h a n d b e d rijf genom en w o rd e n d.m .v. omschcskelkranen. Bovendien kan de gehele re g e lin g
overgenom en
w o rd e n
op
hand
b e d rijf d o o r een h o o fd re la is , w a a rd o o r het
m ach in ekam e r, d e elektrische c e n tra le , in g e richt, w a a r de v o lle d ig e d a a rv o o r b e n o d ig de to e ste lle n z ijn o n d e rg e b ra c h t. D o or
W e rk s p o o r N .V . te A m ste rd a m
z ijn
to re n m et condensors, ie d e r stel v o o r een n o rm a a l
v e rm o g e n van
to ta a l g e ïn s ta lle e rd
1350 k W ,
zodat
is een ve rm o g e n
van
54 00 k W .
door
een
worm
en
C o n d en so rs De
tu rb in e is d ire c t op de condensor
p la a ts t, w e lke één g e he el vorm t
met
ge de
le n d o p p e rv la k van 200 m 2 en bestaat uit een g e la s t stalen rom p , m untzm etalen pijpp ia te n , cup ro nikkele n p ijp e n en gietijzeren w a te rko ste n . De p ijp e n z ijn a a n één zijde in de p ijp p la a t g e ro ld ; a a n de andere zijde v e rp a k t m et C ra n e p a k k in g . De condensor is g e m a a k t vo o r een 2 X
T u rb in e s
tw e e v o u d ig e
Deze z ijn
d o o rs tro m in g
van
het
koel
d o o r W e rk s p o o r N .V . v e rv a a r
w a te r. Twee lu chtkoe lers zijn aangebracht,
d ig d in lice n tie v a n d e Engelse tu rb in e fa b rie k
w e lk e zich in het koudste gedeelte van de
the
te
con de nso r b e vin d e n , dus b ij de inlaten van het
tw e e k ra n z ig
sor, eveneens één ge he el vorm end m et de
British
Thom son-H ouston
Co.
Ltd.
Rugby. De
k o e lw a te r. A a n w e e rszijd e n van de conden
tu rb in e
curtissw iel,
b e s ta a t g e v o lg d
u it een
d o o r 4 g e lijk e
d ru k -
tra p p e n . De o n tw e rp -c o n d itie s z ijn : s to p kle p . .
voeren.
Vacuum
H et reeds e e rd e r g e no em de vee rb e la ste be-
N o rm a a l
b re n zin g sre la is ten slotte he eft to t ta a k de
a a n g e d re v e n
fu n d a tie p la a t. De con de nso r heeft een koe
h ie rvo o r g e le v e rd 4 co m p le te tu rb o g e n e ra
....................
te
versterker.
w o rm w ie le n , w e lk e in de v o o rla g e rb o k zijn
n o d ig d e elektrisch e e n e rg ie is een s p e cia le
S to o m te m p e ra tu u r
uit
h yd ra u lisch e
o n d e rg e b ra c h t.
S too m druk a a n de
h o o fd re g e la a r
een
V o o r de o p w e k k in g van de aan b o o rd b e
re p a ra tie
de
pom p
TU RBOG E N E RATO RE N
b.v. m o g e lijk is g e d u re n d e d ie p e rio d e een aan
v ia
Deze re g u la te u r w o rd t teza m e n met de olie-
.......................................... v e rm o g e n
b ij
het gehele a g g re
42
a to ,
g a a t. Beide tanks z ijn d o o r dubbele wanden
450
° C .,
gescheiden
2 8 ,5 H g .,
van
de
condensor,
om
olie-
le k k a g e n a a r de con de nso r geheel te voor kom en.
6000
o m w ./m in .....................................
fu n d a tie p la a t, zijn 2 o lie ta n ks aangebracht v o o r de sm eerolie van
13 50
kW .
De
o lie ta n ks
z ijn
door
le iding en ,
welke
eveneens één g e he el vorm en m e t de fu n
De zeer la g e tra n s ie n t im p e d a n tie van de
d a tie , m et e lk a a r v e rb o n d e n .
g e n e ra to re n
T a n d w ie lk a s t De
ta n d w ie lk a s t, w e lke tussen tu rb in e
en
g e n e ra to r is ge scha keld , is v a n het f a b r i kaat M aag.
H et is een
g e co m b in e e rd
met
de
hoge
v o o r 24 v o lt ge lijkstro om .
w a a rb o rg t,
Een Rotax
dat
lic h tflik k e rin g
ten gevo lg e
met
in g e b o u w d e
torsie-assen
voor
g e lijkstro o m
a a n ze t-
m o to r va n ca. 35 pk is g e k o p p e ld a a n de
w a a rn e e m b a a r is.
ho ofda s.
schuine ve rta n d in g m et g e h a rd e en ge sle
v o e rd
112 vo lt
va n fre q u e n t s ta rte n d e pom pen niet m eer
g in g . De w iele n zijn vo o rzie n va n een enkele
De p rim a ire en secu nd aire as z ijn 'u itg e
u it een g lo e iw e e rsta n d van g ro o t verm ogen
re g e lsn e lh e id v a n de b e kra ch tig in g se e n h e id
e n kele o v e rb re n
pen ta n d fla n k e n .
een speciale o n tste king sin richtin g be sta a n d e
De a a n z e tm o to r w o rd t ge voe d
d o o r een
n o o d -b a tte rij m et een c a p a c ite it
van
810
a m p /u u r.
N OODGENERATOR
W a n n e e r de tu rb in e
ca.
1500 o m w ./m in .
m a a k t w o rd t het bra n d sto f-lu ch tm e n g se l o n t nood-
stoken. De aa n ze tm o to r b lijf t in b e d rijf to t
en g e le ve rd
ca. 6 0 00 o m w ./m in .; d a a rn a is de tu rb in e
d o o r Messrs. W . P. A lle n Sons & Co. Ltd. te
z e lf in staa t snel het b e d rijfs to e re n ta l te
G e n e ra to re n
B e d fo rd . H et g e h e le a g g re g a a t w e e g t ca.
b e re ike n .
De 4 g e n e ra to re n z ijn o n tw o rp e n en g e le
6'A ton en is op fig u u r 73 w e e rg e g e ve n . De
De n o o d g e n e ra to r w e rk t h a lf-a u to m a tisch ,
ve rd d o o r S m it-S likkervee r. Bij 1800 o m w ./
tu rb in e g ro e p
de
d .w .z. z o d ra de spanning van h e t h o o fd n e t
min. n o m in a le snelheid b e d r a a g t het con
g e n e ra to r z ijn o p een g e z a m e n lijk e gelaste
w e g v a lt, kom t autom atisch de a fz o n d e rlijk
tin u verm o ge n 1685 kV A , a rb e id s fa c to r 0,8
fu n d a tie g e m o n te e rd en o p trillin g sd e m p e rs
o p g e ste ld e
en 60 Hz. De m a xim a le b e la s tin g m a g g e
o p g e s te ld in een ruim te a c h te r
kete l-
p o m p in b e d rijf. Het a g g re g a a t w o rd t hie r
d u re n d e 2 u u r volgens Lloyd's Register o f
schachten
h e t Z o n n e d e k. De m achine
d o o r m et sm eerolie d o o rg e p o m p t en v e rv o l
S h ip p in g w o rd e n v e rh o o g d to t 2 1 0 0 k V A .
le v e rt,
k o p p e lin g a a n resp. tu rb in e - en g e n e ra to rrotor.
De
door
g e n e ra to r
een
g a s tu rb in e
w e rd
v e rv a a rd ig d
m et de ta n d w ie lk a s t en
op
m et
ge d re ve n
als
b ra n d s to f
de
diese lolie,
een
gens
elektrisch
gedre ven
m et de hand a a n g e ze t.
sm eerolie-
G enoem de
sm ee roliep om p dient o o k v o o r n a k o e lin g .
A ls n o m in a le spa nn ing is 4 6 0 V . ge koze n
v e rm o g e n van 3 5 0 k W b ij een om gevings
te n e in d e de re la tie f g ro te s p a n n in g s a fv a l in
te m p e ra tu u r va n 1 6 ° C en een ga stem pe ra-
De b ra n d s to fk le p w o rd t d o o r d e re g u la to r,
het ho ofdra ilsystee m
tu u r a a n de tu rb in e va n 7 5 0 ° C. De levens
v ia een oliere la is, g e re g e ld , w a a rd o o r het
beide g lijd la g e rs va n de g e n e ra to r z ijn a a n
d u u r va n de tu rb in e sch o e p e n van de eerste
to e re n ta l
gesloten
tr a p b e d ra a g t ca. 2 0 .000 b e d rijfsu re n .
b lijft.
kogel en ro lla g e rs van de elastisch g e k o p
De tu rb in e m a a k t 15.000 o m w ./m in . en de
H et o lie re la is w o rd t ge voe d d o o r een kle p-
pe ld e o p w e k k e r w o rd e n met vet gesm eerd.
g e n e ra to r 1800 o m w ./m in . Tussen tu rb in e en
lo z e ho g e d ru k-sm e e ro lie p o m p d ie , evenals
T eneinde ve rv u ilin g van de g e n e ra to re n te
g e n e ra to r b e v in d t zich de A lle n -S to e ckich t
d e re g u la te u r en b ra n d s to fp o m p , d o o r de
op
het
fe
com penseren.
turbinesm eersysteem ,
De de
on d e r a lle b e la stin g e n
constant
v e n tila tie
ta n d w ie lk a s t m et p la n e e tw ie le n . De ta n d
la n g z a a m lo p e n d e as van
systeem v o o r de m ach in ekam e r te o n tlasten
w ie le n z ijn v o o rz ie n van V -ta n d e n . De A lle n
w o rd t ge dre ven. Indien de o lie d ru k in het
is
g a s tu rb in e
open
relais w e g v a lt, stopt het a g g re g a a t a u to m a
circu it u itg e vo e rd , w a a rin is o p g e n o m e n een
systeem en is sam e ng esteld uit: een c e n trifu
tisch. Een tw eede re g u la te u r b e v e ilig t het
lu ch tko e le r. De k o e le rp ijp e n in 7 0 /3 0 cupro
gaal
a g g re g a a t tegen te ho og to e re n ta l (b.v. b ij
n ikkel u itvo e rin g w o rd e n met z e e w a te r g e
te g e n stro o m
koeld.
tw e e -tra p s tu rb in e .
d ru k-sm e e ro lie p o m p
De s ta to rw ik k e lin g
De com pressor en de tu rb in e zijn op één as
o lie p o m p opgesteld v o o r sm ering en k o e lin g
g e m o n te e rd .
v a n aslagers en ta n d w ie le n . V o o r re in ig in g
voorkom en het
lin g
en
tevens
om
het
ge ne ratorko elsystee m
opgebouw d
als
gesloten
is als tw e e la a g s w ik k e en ze e r
ro b u u st o n d e r
w e rk t
volgens
het
z.g.
com p resso r m et enkele w a a ie r, een v e rb ra n d in g s k a m e r
en
een
asbreuk).
de ta n d w ie lk a s t
In het v e rle n g d e van de h o g e is een tw ee de sm eer
steund te n e in d e de vo o r d it ty p e g e n e ra to r
V o o r h e t on tste ken v a n h e t b ra n d sto f-lu ch t-
en ko e lin g va n de sm eerolie z ijn
zee r hoge ko rtslu itkra ch te n v e ilig te kunnen
m engsel b ij het a a n z e tte n , is de v e rb ra n
filte rs en lu chtge koe lde sm eeroliekoelers o p
opnem en. (De to p w a a rd e va n de asym m e
d in g s k a m e r va n de m ach in e vo o rzie n van
gesteld.
trische stoo tko rtsluitstroom van één g e n e ra to r b e d ra a g t nl. 4 5 .0 0 0 A .) De ro to r is va n een effe ctie ve d e m p e rw ik k e lin g v o o rzie n , te n ein de w e in ig d e m p in g in de stoo tko rtsluitstroom te v e rk rijg e n . De o p w e k k e r is vo o rzie n van vree m de b e k ra c h ti g in g , z o d a t de re g e lsn e lh e id zee r h o o g is. De ve ld v o e d in g w o rd t v ia een m agnetische sp a n n in g s re g e la a r
en
d ro g e
g e lijk ric h te rs
g e le ve rd d o o r een 180 Hz g e n e ra to r. Deze g e n e ra to r m et p e rm a n e n te m a g n e te n is o p een overstekend aseinde van de o p w e k k e r ge m on te erd , z o d a t on da nks deze
h u lp o p -
w e kker toch een korte b o u w le n g te is v e r kregen. De h u lp o p w e k k e r en s p a n n in g s re g e la a r z ijn v e rv a a rd ig d d o o r the British Thom son-Houston Co.
d u p le x -
De b ra n d s to fp o m p perst de b ra n d s to f n a a r
d a a rd ty p e , m et een con tinu ve rm o g e n va n
in sta lia tie s, de h a n d d o e k d ro g e rs , d e ka
de
350 k W —
0,8 — 60 p e rio d e n ,
chels en d e v e rp la a ts b a re a p p a ra te n tot
b ra n d s to fk le p
v ia
v e rh o u d in g s re g e la a r. w e rk e n d e
een
lu c h t-b ra n d s to f
Deze
autom atisch
re g e la a r v o o rko m t, d a t te veel
cos cp =
m ax. ve rm o g e n 4 3 7 ,5 kW .
2,5 kW .
H o o fd - en h u lp o p w e k k e r z ijn d.m .v. e la s
W a la a n s lu itin g e n : 2 w a la a n s lu itk a s te n , één
b ra n d s to f in de v e rb ra n d in g s k a m e r w o rd t
tische k o p p e lin g e n
ge pe rst met als g e vo lg te hoge ga stem pe ra-
b o nd en .
ka m e r, e lk v o o r 3 X
De k o e llu c h t va n de g e n e ra to r w o r d t d o o r
am p.
tu re n in de tu rb in e .
m et de g e n e ra to r v e r
a a n SB en één a a n BB in de m achine 440 v o lt - 1000
een k a n a a l n a a r b u ite n a fg e v o e rd . De
A lle n
H o o fd g e n e ra to re n
g e n e ra to r is een g e ve n tile e rd e ,
In het n o o d s c h a k e lb o rd is een a u to m a tisch e
d ru ip w a te rd ic h t u itg e vo e rd e 4 5 0 v o lt d rie -
s p a n n in g s re g e la a r va n het fa b rik a a t B row n
De 4 h o o fd g e n e ra to re n — geschikt v o o r pa-
Boveri in g e b o u w d .
r a lle lb e d r ijf
fasen d ra a is tro o m -g e n e ra to r va n een stan-
—
z ijn
o n tw o rp e n
m et
een
g e rin g e im p e d a n tie , z o d a t b ij h e t inschake len va n g ro te ve rb ru ik e rs een g e rin g e span n in g svo l o p tre e d t. B ovendien is d o o r toe pas sing van h o o fd - en h u lp o p w e kke rs en trans
ELEKTRISCHE INSTALLATIE
d u c to r
sp a n n in g s re g e la a rs
v e rk re g e n ,
da t
een o p tre d e n d e sp a n n in g svo l snel w o rd t ge c o rrig e e rd . Ter v o o rk o m in g van condensatie b ij stilsta a n d e g e n e ra to re n z ijn elektrische
S tro o m s o o rte n
ve rw a rm in g se le m e n te n a a n g e b ra c h t.
V o o r de ve rsch ille n d e in sta lla tie s zijn de v o lg e n d e stroom so orten to e g e p a st:
H o o fd s c h a k e lb o rd
■
3 X 4 4 0 v o lt — 60 Hz.:
v o o r de k ra c h tin s ta lla tie
■
3 X 2 2 0 v o lt — 60 Hz.:
vo o r de fo rn u ize n en a p p a r a tu u r in de
■
keukens, de
H e t h o o fd s c h a k e lb o rd is o p g e ste ld op het
w asserij en de d ru k k e rij, e.d.
b o rd e s in de elektrische ce n tra le en bestaat
3 X 110 v o lt — 60 Hz.: vo o r de kle ine toestellen in de keukens, de p a n trie s en
u it: een zo k o rt en o v e rz ic h te lijk m o g e lijk o p g e s te ld c e n tra a l d e el — m et schakel-
de bars
le ssen aar — w a a rin z ijn o n d e rg e b ra c h t
*
1 X 110 v o lt — 60 Hz.:
vo o r de v e rlic h tin g , de h a n d d o e k d ro g e rs , e.d.
■
22 0 v o lt g e lijkstro o m :
vo o r de d e k k ra a n , de lie re n , d e kle ine k a a p s ta n d
en
v o o r de v ie r g e n e ra to re n , alsm ed e het
de d e m a g n e tise rin g sin sta lla tie ■ "
110 v o lt g e lijkstro o m : 2 4 v o lt
g e lijkstro o m :
a lle c o n tro le - en b e d ie n in g s a p p a ra tu u r
vo o r de n o o d ve rlich tin g en de e lektrisch b e d ie n d e w .d .
a u to m a tisch e
deuren
A lle
synchroniseer
vo o r de tele foon s, de k lo k k e n , d e schellen en de o p
s ig n a a lla m p e n , enz. z ijn d o o r tra n s fo r
m ee tinstrum e nten ,
a p p a ra a t.
re la is, spoelen,
m atore n va n d e 44 0 v o lt s p a n n in g ge
ro e p in sta lla tie s
scheiden. De m e e ttra n sfo rm a to re n vo o r h e t synchroniseren
z ijn
dubbel
u itg e
v o e rd . A a n e lke z ijd e na ast het g e no em de cen tra le
S tro o m v o o rz ie n in g
ho ek - d rie h o e k
V o o r de stro o m vo o rzie n in g z ijn o p ge ste ld :
v o o r de 110 volts nautische a p p a ra te n
paneel
In de elektrisch e c e n tra le : 4 tu rb o -g e n e ra -
en g e vo e d v a n h e t n o o d s c h a k e lb o rd .
s tro o m b e g re n ze rs en 6 v e rd e e lp a n e le n ,
sch a ke lin g ,
s p e c ia a l
deel z ijn o p g e ste ld : 2 g e n e ra to r pa n e le n , 1 m et
scheidingsschakelaars
en
to re n e lk 1350 k W - 1Ó85 kV A - 3 X 450
In de o m g e v in g va n de te le fo o n c e n tra le : 1
v o lt - <50 Hz en 2 om vorm ers 3 X 4 4 0
a c c u b a tte rij 110 v o lt - 3 2 0 a m p . uu r, b ij
Het ge h e le sc h a k e lb o rd , be sta a n d e u it scha-
10 -u rig e o n tla d in g , m et een d o o r een
k ellesse na ar en 18 p a n e le n , is geheel geslo
tra n s d u c to r
ten u itg e v o e rd m et de ure n a a n de ach ter
v o lt
60
Hz 2 0 0 v o lt
g e lijk s tro o m
e lk
125 p k /8 0 kW .
g e re g e ld e
la a d g e lijk ric h te r
m et to ta a l 12 g ro e p s-a u to m a te n .
In de n o o d g e n e ra to rk a m e r en om g eving: 1
als reserve stro o m b ro n v o o r de w .d . d e u
g a s tu rb in e -n o o d g e n e ra to r 350 k W - 4 3 7
ren en 1 a c c u b a tte rij 24 v o lt - 156 a m p .
De v ie r g e n e ra to r a u to m a te n en de 2 4 stuks
k V A - 3 X 45 0 v o lt - 60 Hz, 1 noodaccu-
uur, b ij 1 0 -u rig e o n tla d in g , m et een d o o r
g ro e p s a u to m a te n z ijn m et ele ktro -p n e u m a -
b a tte rij 110 v o lt 90 0 A .U . b ij 1 0 -urig e
een
tische b e d ie n in g u itg e v o e rd .
o n tla d in g en 3 g e lijk ric h te rs e lk 3 X 440
ric h te r en een b ro m filte r v o o r d e te le
v o lt 60 H z /1 2 0 v o lt g e lijkstro o m - 250
fo o n - en k lo kke n in sta lla tie s.
am p .
tra n s d u c to r
g e re g e ld e
la a d g e lijk
z ijd e va n a lle p a n e le n .
De pe rslu cht h ie rv o o r w o rd t ve rkre g e n van een o p het sc h a k e lb o rd bo rde s opgestelde
In de m uziek- en o m ro e p c e n tra le : 2 g e lijk
a u to m a tisch w e rk e n d e luchtcom pressor met
In de keukens: 2 tra n sfo rm a to r-sta tio n s, elk
rich te rs 110 v o lt en 2 4 v o lt, e lk 8 0 0 V A
lu c h tv a t, te rw ijl als reserve een aa n slu itin g is
met: 3 stuks éé n-fase tra n s fo rm a to re n a
v o o r de sche lle n- en o p ro e p in s ta lla tie s .
g e m a a k t o p d e scheepspersluchtinstallatie.
100 k V A 4 4 0 /2 2 0 v o lt in d rie h o e k - d rie
V e rd e e ld o ve r h e t schip: 2 0 tra n s fo rm a to re n -
hoek
scha keling
en
3
stuks
één-fase
stations,
e lk
m et
3
stuks
é é n -fa se
De v e rz a m e lra ils z ijn o n d e rg e b ra c h t in ra ilkoke rs; in het m id d e n va n het b o rd voo rzie n
tra n s fo rm a to re n a 25 k V A 4 4 0 /1 1 0 v o lt
tra n s fo rm a to re n 4 4 0 /1 1 0 v o lt a 2 5 k V A ,
van ra ilsch e id in g ssch a ke la a rs om —
in d rie h o e k - d rie h o e k schakeling.
(w a a rv a n h e t m id de n van de s e c u n d a ire
n o d ig —
w ik k e lin g volge ns de thans nog g e ld e n d e
tw e e ce n tra le systeem, w a a rb ij e lk d e el d o o r
In de o m g e vin g va n de b ru g : 1 tra n sfo rm a -
de
indien
in s ta lla tie te splitsen in een
to rs ta tio n met 3 stuks één-fase tra n s fo r
eisen va n
d e S ch e e p va a rt in sp e ctie is
1 o f 2 g e n e ra to re n o f één d e r w a la a n s lu itin
m a to re n 6 kV A - 4 4 0 /1 1 0 v o lt in drie-
g e a a rd ), bestem d v o o r de v e rlic h tin g s -
gen g e vo e d ka n w o rd e n . De 24 groeps au to-
m e t e r t e r w i j l de g r o e p e n , w a a r b i j h e t m o g e lijk is d a t a s y m m e t ris c h e b e l a s t i n g e n o p t r e d e n , z ijn v o o r z ie n v a n een a m p è r e m e t e r in e lk e
fa se.
Ten e i n d e te v o ld o e n a a n d e n ie u w e eisen v a n L lo y d 's Register z ijn in v e r b a n d m e t he t g ro te
k o r t s lu it v e r m o g e n
tre d e n d e
gro te
en
th e rm is ch e
de d a a rb ij en
op
d y n a m is c h e
k r a c h t e n sp e c ia le m a a t r e g e l e n g e t r o f f e n — als: T o e p a s s in g
v a n a u t o m a t e n en sm eltv e i-
l i g h e d e n d ie in c o m b i n a t i e m e t s tr o o m b e g r e n z e r s g e s c h ik t z ijn v o o r z o w e l inals u it s c h a k e le n v a n een v o l l e d i g e k o r t s lu it in g . V e r s t e r k t e r a il-c o n s tr u c tie s .
;> G Fig. 74.
)\
//
'.( G \
V e r s t e r k t e b e v e s tig in g en e i n d a f w e r k i n g
))
//
v a n d e u i t g a a n d e k a b e ls en va n d e (in
Schema s troo m vo o rzie n in g .
bescherm kokers a a n g e b ra c h te ) railv e rb in d in g e n
m a t e n z ijn in secties vcin 6 e v e n e e n s d o o r
t e r e e n v o l g e n d e t r a p p e n , w a a r d o o r n ie t m e e r
r a i ls c h e i d in g s s c h a k e la a r s
g r o e p e n w o r d e n u it g e s c h a k e ld d a n n o d i g is.
m aken.
Evenzo
e lk
sp a n ning s v rij
g e n e ra to r
p a n e e l.
te
De
In h e t g e h e l e b o r d z ijn d e
ko peren
tussen h e t s c h a k e l b o r d
en d e 4 g e n e r a t o r e n . B e v e ilig in g
110 volts a p p a
van
s t u u rs t r o o m -
s troam kringen
s e lm a t ig o v e r d e z e 4 secties v e r d e e l d .
g e d e e lte .
tron e n .
Bij o v e r b e l a s t i n g w o r d e n d e v o o r d e b e s t u
z ijn v a n e e n t y p e , d a t p ra ktis c h o n g e v o e l i g
r in g en v o o r t s t u w i n g v a n h e t s ch ip n ie t b e
is v o o r d e h ie r o p t r e d e n d e sterke m a g n e t i
S e le c t iv it e it
la n g rijk e
sch e s t r o o i v e l d e n .
D e c o m b in a t ie s va n a l l e r e l a i s en v e r t r a a g d e
A l l e g r o e p e n z ijn v o o r z ie n va n een a rr ip è r e -
n u ls p c in n in g s s p o e le n o p d e a u t o m a t e n in het
g ro e p e n
a u to m a tisch
uitgescha-
kelcl. Deze u i t s c h a k e l in g g e s c h ie d t in 3 ach-
De t o e g e p a s t e
m e e tin s tr u m e n te n
m m m ,
W ^m W
, J
0
s p e c ia le
h u lp -
r a t e n , r u i m t e l i j k g e s c h e i d e n va n h e t 4 4 0 volts
m e e r v o u d i g v o o r k o m e n d e g r o e p e n z ijn s t e l
met
en
s m e ltp a -
h o o fd s c h a k e lb o rd —
en de re la is en sm elt-
v e i l i g h e d e n in d e v e r d e e l sy stem en e n s t a r ters — z ijn z o d a n i g u it g e v o e r d d a t ee n v o l l e d i g e s e le c t iv it e it g e w a a r b o r g d is.
M e d e in d it v e rb a n d
is de o p s te llin g
de r
relais in het h o o fd s c h a k e lb o rd z o d a n ig d a t zij zo m in m o g e l i j k b e ï n v l o e d w o rd e n d o o r to t
a n d e re
fasen
en
g ro e p e n
b e ho rend e
stroom circuits. A lle is o la tie m a te ria le n z ijn kruipstroo m -va st, zo a ls ste a tie t, m elam in e, e.d.
N o o d s c h a k e lb o rc l 4 4 0 v o lt Het
n o o d sc h a k e lb o rd ,
u itg e v o e rd
h o o fd s c h a k e lb o rd , w o rd t
n o rm a a l
als
het
gevoed
van het h o o fd s c h a k e lb o rd en in n o o d g e v a l len d o o r de n o o d g e n e ra to r. De v e r b i n d i n g tussen h e t n o o d - en het h o o f d
s c h a k e lb o rd is d u b b e l u itg e v o e rd , één over SB aa n g e slo te n
a a n het SB de el van het
h o o fd s c h a k e lb o rd — de a n d e re ove r BB en aa n g e slo te n acin de BB sectie. De hie rvo o r op het n o o d scha kelb orcl a a n g e b ra c h te 3 a u to m aten
zijn
z o d a n ig
v e rg re n d e ld
dat
er
slechts één kan w o rd e n in ge schake ld . V o o rz ie n in g e n zijn g e tro ffe n om in b ijz o n de re g e v a lle n het h o o fd s c h a k e lb o rd te vo e den d o o r de n o o d g e n e ra to r. Van d it scha k e l b o r d w o r d e n g e v o e d d e no od le n sp o m p -
de sp rin k le rp o m p , slo e p e n lie re n , de D.T. in s ta lla tie en de nautische a p p a ra te n en, via om sch ake laa rs
op
de
h u lp s c h a k e lb o rd e n ,
a lle m otore n van po m pe n, to rn w e rken , kete lv e n tila to re n , enz,, w e lke
n o d ig
zijn
om
he t v o o rts tu w in g s b e d rijf op te b o uw en, als m ede d e p e rso n e n lifte n . V e rd e r zijn a a n g e slo te n de 3 ge no em de gelijk ric h te rs , w elke
samen —
en in b u ffe r-
sch a ke lin g met de n o o d a c c u b a tte rij —
het
110 v o lt g e lijk s tro o m n e t voeden. Deze d o o r trcinsd uctore n g e re g e ld e g e lijk -
Fig. 76.
Het hoofdschakelborcf aan de a c h te rz ijd e
richters kunnen g e z a m e n lijk ruim 1 50 % van het m a x im a a l b e n o d ig d e verm o ge n leveren
voo r d e n c o d -g a s tu rb in e en een a u to m a tis c h
aan
en z ijn
dus hoogstens vo o r % belast. Z ij
s ta rte n d e sm e e ro lie p o m p hie rvo o r.
c e n tra le .
he b b e n
een speciale
de
tw ee
om vorm ers
in d e
e le k tris c h e
k a ra k te ris tie k , w a a r
d o o r d e min o f m eer o n tla d e n a c c u b a tte rij
220 V
m et d e m ax. to e la a tb a re lacidstroom w o rd t
D it uit zes p a n e le n b e sta a n d e s c h a k e lb o rd
g e la d e n . Bij het b e re ike n van de gew enste
A lle h u lp s c h a k e lb o rd e n en verd ee lkasten —
is o p g e s te ld a a n SB z ijd e in de e le k tris c h e
la a d to e s ta n d
z o w e l v o o r 44 0 v o lt/2 2 0 vo lt als v o o r 110
H u lp s c h a k e lb o r d e n
en v e rd e e lk a s te n
constant
c e n tra le en w o rd t ge voe d d o o r tw e e p a ra lle l
v o lt z ijn g e h e e l gesloten u itg e vo e rd en vo o r
w e rk e n d e o m vo rm ers 440 v o lt d r a a is tr o o m /
de w a a rd e die n o d ig is om de g e la d e n to e
z ie n v a n een h o o fd s c h a k e la a r.
220
stand te ha n d h a ve n .
S c h a k e la a rs
vo o rzie n
is,
spa nn ing
s c h a k e lb o rd
ge ho u d e n en lo o p t de lacidstroom terug to t
Het
w o rd t de
G e lijk s tro o m
110 v o lt g e lijk s tro o m eve na ls
geheel
de
gesloten
n o o d v e rlic h tin g ,
440
v o lt
n o o d sch a ke lb o rd scha kelbord en ,
u itg e v o e rd . a la rm in s ta lla tie ,
Naast
de
sprinkle r
v o lt
g e lijk s tro o m van
—
elk
a u to m a tisch e
80
kW ,
—
sp a n n in g s re g e -
w e lk e
d ie n e n
voor a p para te n
m e t e e n h o g e in s c h c ik e ls t ro o m s t o o t z ijn v o o r
lacirs.
z ie n
H ie ro p zijn a a n g e s lo te n d e zes stuks g e lijk
s c h a k e le n ,
stroom lieren , éé n kaa pstcin d, één d e k k ra a n
b e d ie n in g .
en de d e m c ig n e lis e rin g s in s ta lla tie .
V o o r e e n g ro te re b e d rijfs z e k e rh e id zijn de
s ig n a a lin s ta lla tie , n a v ig a tie - en seinlantacirns,
De b e id e g ro te
zijn o p d it b o rd nog a a n g e slo te n de e le k
a n k e riie re n
tris ch b e d ie n d e w .d . de ure n, de s ta rtm o to r
Leoncird o m vo rm e r, die vo lko m e n g e lijk z ijn
ka a p sta n d e rs en de b e id e
hebben
elk
een
e ig e n
W a rd -
vcin c o n t a c t e n d ie d e z e s tr o o m ku n n e n o n a f h a n k e l i j k vcin d e w i j z e va n
m o to re n en de a p p a ra te n , die e ika a rs reser ve z ijn , o p ve rsch ille n d e h u lp sch a ke lb o rd e n a a n g e s lo te n ,
die
op
hun
b e u rt w e er op
verschillende
secties
va n
het
h o o fd b o rd
De
m otoren
va n
de
v e n tila to re n
sectiegew ijze a a n g e slo te n
van
de
op
h u lp sch a ke l-
van
h ie ru it p e r
g ro e p
w o rd e n
gestart.
M o to re n en s ta rte rs
1 h a n d d o e k d ro g e r, 6 o p ro e p d ru k k e rs , 1
1 g e lijk s tro o m n e t 110 v o lt
set o p ro e p la m p e n
(n o o d v e rlic h tin g ) en 2 0 w is5elstro om n ette n 110 v o lt
b o rd e n in de elektrisch e c e n tra le en kun ne n n o d ig
21 lich ta a n slu itin g e n , 1 w a n d v e n tila to r,
(nautische dienst),
m echanische v e n tila tie en a irc o n d itio n in g zijn
zo
Eén d e r eerste klasse hutten (3 personen):
1 d ra a is tro o m n e t 110 v o lt
z ijn a a ng eslo ten.
(2
v o lt te g e n a a rd e ),
X
(stew ard en ste w a r
dess) met te ru g ste lre la is en 1 te le fo o n
55
toe ste l.
(ve rlich tin g ).
De to ta le
a a n s lu itw a a rd e
be
d ra a g t 1270 w a tt.
H et 4 4 0 v o lt h o o fd s c h a k e lb o rd he eft naast d e n o rm a le a a rd la m p e n o p elke b o rd h e lft
Eén d e r toeristenklasse hutten (3 personen):
no g een e x tra g e v o e lig e a a rd fo u t-in d ic a to r,
17 lic h ta a n s lu itin g e n , 1 w a n d v e n tila to r,
w a a rm e d e tevens b e p a a ld kan w o rd e n in
1 h a n d d o e k d ro g e r,
6 o p ro e p d ru k k e rs ,
De e le ktro m o to re n zijn zove el m o g e lijk g e
w e lk e fa s e zich d e fo u t b e v in d t.
1 set o p ro e p la m p e n (stew ard en ste w a r
s ta n d a a rd is e e rd . De
v o c h tig e
A lle 4 4 0 v o lt h u lp s c h a k e lb o rd e n zijn v o o r
dess) met te ru g ste lre la is en 1 te le fo o n
p la a tse n , de la a g o p g e ste ld e m o to re n in de
zie n va n a a rd fo u tm e e ta a n s lu itin g e n om, met
toestel.
m achinekam ers en ke te lru im , a lle m otore n
b e h u lp v a n
d r a a g t 1150 w a tt.
v o o r v e n tila to re n en pra ktisch a lle m o to re n
b e p a le n w a a r z ic h de e ve ntue le a a rd fo u t
De com p le te v e rlic h tin g s in s ta lla tie , in clusief
t/m
b e v in d t.
de
m otoren
op
5 pk, z ijn ge h e e l gesloten u itg e v o e rd .
een d r a a g b a a r instrum ent, te
A lle d ra a is tro o m m o to re n z ijn ge schikt om in b e d rijfs w a rm e
to e sta n d ten m inste
15 se
conden met g e b lo k k e e rd e ro to r o p de v o lle ne tspan ning te staan. V o o r m otore n m et een la n g e re a a n lo o p tijd da n 4 seconden is de ze tijd m eer d a n 15 seconden. V o o r a u to m a tisch w e rk e n d e w e rktu ig e n — m et v r ij g ro te scha kelfre que ntie s — zijn m o to re n to e g e p a s t m et la g e a a nloop stro om . u itz o n d e rin g v a n enkele spe cia le in s ta lla tie s ) g e sta n d a a rd ise e rd
en
v o o rzie n
van
v e r
g re n d e ld e scheidingsschakelaars, m a g n e e tschakelaars en v o o r te m p e ra tu u r g e co m p e n seerde therm ische m a x im a a l re la is en stuurstroom tra fo 110 v o lt. V o o r de g ro te en a lle essentiële vo e rd
m otore n
m et
zijn
de
v e rtra a g d e
starters
u itg e
o n d e rsp a n n in g s-
b e v e ilig in g .
O p de 4 4 0 v o lt d ra a istro o m h o o fd - en n o o d scha kelbord en en o p de 22 0 v o lt, 110 v o lt en 24 v o lt h o o fd sch a ke lb o rd e n z ijn d e n o r m ale a a rd fo u t in d ic a tie la m p e n a a n g e b ra c h t. O m echter in de elektrisch e c e n tra le
oo k
co n tro le te kunnen u ito efen en o p de is o la tie to e sta n d van de secundaire in s ta lla tie s , h e t geen te r v o o rko m in g
In s ta lla tie s
van
b ra n d
ju ist o p
14.700
he rste llen, is h ie rv o o r een a a r d fo u t s ig n a a lin s ta lla tie o n tw o rp e n en a a n g e b ra c h t m et een
c e n tra a l
in d ic a tie b o rd ,
h e tw e lk
p la a ts t is in de n a b ijh e id van
ge
het h o o fd
sch a ke lb o rd . O p d it ta b le a u is v o o r e lk d e r 26 o n d e rsta a n d e secu nd aire in s ta lla tie s een a a rd fo u t m e ld la m p ge m o n te e rd . Deze in sta lla tie s z ijn :
a a n s lu itw a a rd e
h u tv e n tila to re n ,
be
ha nd -
g lo e ila m p e n v a rië re n d v a n 15 to t 500 w a tt,
In m a c h in e k a m e r en k e te lru im —
1.300
P hilinea buizen 30 en 5 0 w a tt,
170 stuks a a n s lu itin g e n
4 .3 0 0
TL buizen v a rië re n d van 15 to t 65
m et een
w a tt,
g e z a m e n lijk e a a n s lu itw a a rd e van 4 0 15 pk De k o e lin s ta lla tie s —
29 0
28 a a n s lu i
m eter k o u d -k a th o d e
tin g e n m e t een g e z a m e n lijk e a a n .................................
146 pk
2 .8 7 5
w a n d co n ta ctd o ze n ,
De m echanische v e n tila tie - en a ir-
865
h u tve n tila to re n ,
c o n d itio n in g in s ta lla tie —
98 a a n
110
elektrische
g e z a m e n lijk e
533
h a n d d o e kd ro g e rs.
slu itin g e n
m et
een
.....................
a a n s lu itw a a rd e v a n
bu ize n (neon
in te rie u r ve rlic h tin g ),
1250 pk
kachels
en
De ve rlich tin g sin sta lla tie s in het A u d ito riu m ,
als a n k e rs p ille n ,
in de eerste klasse z a le n A m b a ssa d o r en
k a a p s ta n d e rs , la a d lie re n , stuurm a-
R itz-C a rlto n en in de toeristenklasse z a le n
chines,
nautische
Lounge en C a fé de la Paix z ijn u itg e ru st m et
a p p a ra te n , D.T. in s ta lla tie , lifte n ,
d o o r tra n s d u c to r bestuurde dim m ers, w a a r
ro ltra p p e n , b a g a g e tra n sp o rte u rs
m ede de verlichtin gssterkte o p e lk w ille k e u
e .d ., alsm e d e de ijs w a te r-in s ta lla -
rig nive a u kan w o rd e n g e re g e ld . Deze re g e
D e km ach ine s —
s lo e p e n lie re n ,
to ta a l
88
a a n s lu itin g e n
lin g geschiedt voo r he t A u d ito riu m
met
van
..........................................................
A p p a ra te n
in
keukens,
v a n u it
de film c a b in e , te rw ijl vo o r d e a n d e re vie r
een g e z a m e n lijk e a a n s lu itw a a rd e 1500 pk
z a le n
schakellessenaars z ijn
a a n g e b ra c h t
op de m uziekpodium s.
pa n trie s,
ba rs, w a rm p la te n o p dienm eubels, d ru k k e rij,
w a sse rij,
T e le fo o n in sta lla tie s: 1 au tom atisch e te le fo o n -
kapsalons,
film c a b in e s , e .d ., to ta a l 4 7 0 a a n
in s ta lla tie v o o r d e passagiersdienst met
s lu itin g e n
612
m et
een
g e z a m e n lijk e
a a n s lu itw a a rd e v a n
....................1100 kW
toe ste lle n,
1 au tom atisch e
te le fo o n in s ta lla tie
dienst-
met 6 9 to e ste lle n ,
1
b a tte rijlo z e te le fo o n in s ta lla tie v o o r n a u
een passagiersschip van z o g ro o t b e la n g is, te n e in d e een o p tre d e n d e a a rd fo u t d ire c t te
n o o d ve rlich tin g ,
K ra c h tin s ta lla tie :
tie ,
A a rd fo u ts ig n a le rin g
to ta le
d o e k d ro g e rs en elektrische kachels o m va t:
s lu itw a a rd e van
De starters z ijn ove r het g e h e le schip (m et
De
V e rlic h tin g s in s ta lla tie , n o o d v e rlic h tin g en
tische- en m ach in edien st met 26 to e s te l
ele ktrisch e v e rw a rm in g s a p p a ra te n :
le n,
De e le ktrisch e in s ta lla tie s in de passagiers
w a rd 's stations m et 7 to e ste lle n , 1 te le
hu tte n
Ter illu s tra tie
fo o n in s ta lla tie b ij de p a n try lifte n m et
van
6 to e ste lle n , 1 te le fo o n — g e co m b in e e rd
v o lg e n
z ijn
v rij
en ke le
ïn s ta lle e rd e
o m v a n g rijk . v o o rb e e ld e n
het
ge
1 te le fo o n in s ta lla tie
v o o r de
ste-
met a la rm in s ta lla tie — v o o r de 9 passa-
in:
Eén d e r lu xe h u tte n : 51 lich ta a n s lu itin g e n ,
gie rslifte n m et 10 toe ste lle n, 1 te le fo o n
1 w a n d v e n tila to r, 1 h a n d d o e k d ro g e r, 4
in s ta lla tie in het A u d ito riu m m et 2 to e
o p ro e p d ru k k e rs ,
stellen en 4 w o llijn e n m et 4 toe ste lle n.
1
set
o p ro e p la m p e n
(ste w a rd en stew ardess) m et te ru g ste l-
2 d ra a istro o m n e tte n 2 2 0 v o lt (civie le dien st), 2 d ra a istro o m n e tte n 110 v o lt (civie le d ie n st),
re la is, 1 e le ktrisch e klo k, 1 te le fo o n to e stel en va n
een
1 co n ta ctd o o s v o o r a a n slu itin g te le v is ie -a p p a ra a t.
a a n s lu itw a a rd e
De to ta le
b e d ra a g t 2800 w a tt.
L o u d h a ile r in sta lla ties: v o o r de d e kd ie n st: 3 versterkers, 6 lu idsp reke rs, 6 m icrofoons en 5 „ ta lk -b a c k " stations. In d e keukens: 1 versterke r, 1 „m a s te r s ta tio n " in het
k a n to o r va n
de che f ko k en
15 „s u b
Insluit a la rm — en o p en d e u r s ig n a a l in s ta l
s ta tio n s " in de diverse a fd e lin g e n . M u z ie k
ve rste rke r
in s ta lla tie
en
vo o r-
la tie v o o r de ko e lc e lle n m et: 12 d ru k k e rs ,
en
a c h te ru itz e tin ric h tin g .
in
de
ka a rte n k a m e r en 94 n e ve n klo kke n ver
o m ro e p
15 d e u rs c h a k e la a rs en 8 s ig n a a lla m p e n .
systeem: 1 o m ro e p c e n tra le m et 8 versterkers
De a lg e m e e n a la rm s c h e l in s ta lla tie m e ti 1
Elektrische w e re ld k lo k m et: 1 m inuut-im puls-
a 120 w a tt, 1 ra d io -o n tv a n g e r, 2 a u to
b e d ie n in g s k a s t in het stuurhuis v o o r se
g e v e r in d e sch a ke lru im te o p het navi-
m atische p ia te n w isse la a rs en de n o d ig e
p a ra te b e d ie n in g va n 4 0 lu id k lin k e n d e
g a tie b ru g d e k en
re la is, 2 2 0
ove r
schellen in d e b e m a n n in g s a c c o m m o d a tie
in d e A tla n tic P ro m e n a d e op het Prom e
he t schip, in d iv id u e e l o f in g ro e p e n v o o r
en 5 4 lu id k lin k e n d e schellen in d e pa s-
zien van vo lu m e re g e la a rs en 21 m ic ro
sa g ie rs a c c o m m o d a tie .
lu id sp re ke rs v e rd e e ld
fo o n a a n s lu itin g e n .
d e e ld o v e r het schip.
nadedek. W in d s n e lh e id s m e te r m et: 1 g e ve r in de la a d -
De b e d rijfs a la rm - en s ig n a a lin s ta lla tie in d e
De lu id sp re ke rs in o n d e rs ta a n d e z a le n zijn
m a ch in e ka m e rs en k e te lru im m e t 9 in d i-
o m s c h a k e lb a a r o p lo c a le versterke rs, nl. d ie
c a tie b o rd e n —
in: E e tza a l l e klasse, E etza al toe riste nklasse,
de la P aix, P ro m e n a d e d e k a c h te r, A u d i
p a a l SB en 1 a a n w ijs p la a t in de A tla n tic
P rom e na de.
to ta a l 12 7 v e ld e n .
De rio o lta n k a la rm in s ta lla tie met: 1 in d ic a -
R itz-C a rlto n , A m b a ssa d o r, Lounge, C a fé
1 sp e cia le w e re ld k lo k
tie b o rd m et 10 ve ld e n .
D e elektrisch b e d ie n d e w a te rd ic h te deuren: D eze in s ta lla tie o m v a t 4 4 stuks d e u re n , w e l
De C 0 2 a la rm - en s ig n a a lin s ta lla tie in d e
ke v o o rz ie n z ijn va n
een
110 v o lt g e lijk -
to riu m , T ro p ic B ar, O ce a n B ar, A tla n tic
m a ch in e ka m e rs
P rom e na de, K in d e rk a m e r en M essroom
a la rm -c la x o n s en 9 s ig n a a lla m p e n , w e l
is z o d a n ig d a t d e ze d e u re n (a a n g e slo te n op
b e m a n n in g .
ke
d e n o o d a c c u b a tte rij) c e n tra a l elektrisch ge
en
a u to m a tis c h
k e te lru im
in g e s c h a k e ld
m e t:
9
w o rd e n
s tro o m -u itru s tin g . D e g e b ru ik e lijk e u itvo e rin g
De e ig e n p ro g ra m m a 's u it d e R itz-C arlton
door
en d e Lounge kunnen via de h o o fd c e n tra le
a fs lu ite rs , a lv o re n s C 0 2 in d e b e tre ffe n -
g e o p e n d en g e slo te n kunnen w o rd e n aan
w o rd e n g e d is trib u e e rd .
ru im te w o r d t to e g e la te n .
b e id e z ijd e n b ij de d e u r z e lf. Bovendien is
Tot de v e rd e re u itru s tin g g ra m m o fo o n s ,
4
b e h o re n
no g: 8
b a n d re c o rd e rs
en
8
m icro fo on s. C e n tra le
c o n ta c tin ric h tin g e n
op
de
C 0 2-
81 a a n s lu itd o z e n . V o o r te le v is ie o n tv a n -
in
het stuurhuis en
In d e C O j- k a m e r o p h e t S lo e p e n d e k z ijn
in d iv id u e le
p la a ts e a a n één z ijd e v a n de d e u r en boven
s to fo lie p o m p e n
V o o r ra d io o n tva n g e rs: 2 versterkers en
kun n e n w o rd e n
tevens d e sto p s c h a k e la a rs g e m o n te e rd
om
in n o o d g e v a lle n d e v e n tila to re n en b r a n d -
a n te n n e -in s ta lla tie s :
slo te n
va n
de
(to ta a l
b e tre ffe n d e
39
stuks
m o to re n )
m a ch in e ka m e rs
h a n d b e d ie n in g
m o g e lijk
te r
h e t s c h o tte n d e k . Een
nog
g ro te re
b e d rijfs z e k e rh e id
is ve r
waar
k re g e n d o o r to e v o e g in g va n een e x tra 110
C 0 2 w o r d t in g e la te n o p a fs ta n d te s to p p e n .
v o lt a c c u b a tte rij m et a u to m a tisch e b a d in
A lle v e n tila to re n va n de m ech an ische v e n
ric h tin g w e lk e g e p la a ts t is o p h e t M a in d e ck
tila tie -
kun
s p a n t 1Ó5, en e x tra b e d ie n in g s - en co n tro le -
L ic h to p ro e p -, schel- en a la rm in s ta lla tie s :
nen in n o o d g e v a lle n z o w e l in h e t stuu rh uis
s ch a ke lka ste n w e lk e v o o r de voo rste h e lft
D u b b e le
als in d e C 0 2-k a m e r c e n tra a l g e s to p t w o r
v a n het schip z ijn g e p la a ts t in een schakel-
gers: 1 ve rste rke r en 23 a a n s lu itd o z e n .
en
o p ro e p in s ta lla tie
v o o r „S te w a rd "
„S te w a rd e s s " v o o r a lle
passag iers
h u tte n , to ta a l o m v a tte n d : 2 8 8 0 o p ro e p dru kke rs, 57 6
d u b b e le
h u ta a n w ijs la m -
en
a irc o n d itio n in g s in s ta lla tie
den. De
k a m e r o p h e t M a in d e c k s p a n t 165 en v o o r ro o k m e ld e r-in s ta lla tie
m et:
1
c e n tra a l
de a n d e re h e lft o p he t M a in d e c k s p a n t 45.
m e ld - en a la rm p a n e e l in h e t stu u rh u is,
In
pen m et a fs te lre la is , 25 d u b b e le g a n g -
1 a la rm c la x o n
stu u rstro o m -
a a n w ijs la m p e n , 2 6 sectie ta b le a u x in de
e le ktrisch e c e n tra le , 2 a la rm s c h e lle n in
b ru g a fz o n d e rlijk b e v e ilig d , z o d a t b ij even
ste w a rd stations, 1 c o n tro le ta b le a u in
de a c c o m m o d a tie va n d e s tu u rlie d e n en
tu e le sto rin g in d e b e d ie n in g v a n a f d e b ru g ,
het C h ie f ste w a rd k a n to o r le
2 v e n tila to re n .
c o n tro le
klasse, 1
in het C h ie f ste w a rd
toe riste nklasse
en
28
stuks
k a n to o r
één
slag
schellen. S ch e lin sta lla tie s v o o r e n ke le z a le n , o fficie rsh u tte n ,
m edische
dien st
en
sm ee rolie-
la a d s ta tio n s m et to ta a l: 6 nu m m e rb o rd e n —
m et s ig n a a lla m p in
de
d e ze
door
De h a n d b e d ie n d e b ra n d m e ld in s ta lla tie m et: 1
e x tra en
b e d ie n in g s k a s te n s ig n a a lle id in g e n
om sch ake lin g, o p
de
z ijn
de
n a a r de
be sturin gs-
en
s ig n a a l o rg a n e n in d e ze kaste n, he t sluiten
m e ld -ta b le a u m e t 4 3 v e ld e n en a la r m
d e r d e u re n d ire c t w e e r ka n p la a tsvin d e n .
schel in h e t stuurhuis, 83 b ra n d m e ld e rs
De n o o d a c c u b a tte rij en d e e x tra a c c u b a tte rij
—
v o o r d e w .d . d e u re n z ijn d o o r d e voe dings-
v e rd e e ld o v e r h e t schip en 2 a la rm
sche lle n
in
de
a c c o m m o d a tie
van
de
s tu u rlie d e n .
ka b e ls v a n a f b e id e stro o m b ro n n e n p a ra lle l g e s c h a k e ld .
S p e rc e lle n
v e rh in d e re n
o n tla
to ta a l 98 v e ld e n , 123 o p ro e p d ru k
De S p rin k le r s ig n a a l-e n a la rm in s ta lla tie m et:
d in g va n d e b a tte rij v o o r de w .d . deuren
kers, 9 zoem ers, 1 schel in e lk d e r be id e
1 m e ld ta b le a u m et 4 0 v e ld e n en a la r m
o ve r de n o o d a c c u en de h ie ro p aa ng eslo ten
la a d s ta tio n s en 1 d ru k k e r in de m a ch in e
schel in h e t stuu rh uis, 4 0 d u b b e le co n -
n e tte n .
kam er.
ta c tg e v e rs o p d e S p rin k le r s e c tie k le p p e n
De g e h e le in s ta lla tie o m v a t — b u ite n de g e
en a fs lu ite rs en 2 a la rm s c h e lle n
n o e m d e s tro o m b ro n n e n : 44 stuks d e u r-u it-
A la rm s c h e lin s ta lla tie in d e v e rb lijv e n van de
in
de
w e rk tu ig k u n d ig e n m et: 1 d ru k k e r in de
a c c o m m o d a tie va n d e s tu u rlie d e n . V o o rts
ru s tin g e n , 1 c e n tra a l c o n tro le p a n e e l m et
m a ch in e ka m e r en 2 schellen in de a c
z ijn 2 a la rm s c h e lle n —
m et s ig n a a lla m
4 4 v e ld e n in h e t stuurhuis, 6 b e diening s-
co m m o d a tie .
pen a a n g e b ra c h t in de e le k tris c h e cen
c o n tro lle rs in he t stuurhuis, 3 b e d ie n in g s
A la rm s c h e lle n v o o r: De w e rk tu ig k u n d ig e n lift,
tra le , w e lk e a la rm e re n in d ie n
d e d ru k
kasten m et c o n tro le la m p e n v o o r 22 stuks
d e p e rs o n e n lift in h e t k e te lru im en de
in
te
d e u re n in de sch a ke lru im te o p h e t M a in
b e id e p r o v ia n d lifte n , a lle m et dru kkers
w o rd t.
de
S p rin k le r
d ru k ta n k e n
la a g
d e ck
in de resp. cab in es.
v ó ó r,
3
b e d ie n in g ska ste n
met
s ig n a a lla m p e n v o o r 22 stuks de ure n in
S c h e lin s ta lla tie v o o r het hijsen en strijke n
Elektrische k lo k k e n in s ta lla tie m et: 1 scheeps-
d e s c h a k e lru im te o p het M a in d e c k a c h
va n d e v la g m et: 1 d ru k k e r in he t stuur
k lo k k e n -c e n tra le m et 2 m o e d e rk lo k k e n , 1
te r, 4 4 stuks s ig n a a lla m o e n b ij de ha n d -
huis en 1 schel b ij de ach term ast.
c o n tro le n e v e n k lo k —
w ie le n v a n h e t h a n d b e d ie n d e slu itw e rk
m et a u to m a tis c h e
w e e rsta n d e n van de k om p as-co rre ctiesp oe len
boven hst schottendek en 44 stuks a la rm -
D e m a g n e tise rin g s
in s ta lla tie
schellen n a b ij de w .d. d e ure n.
Deze in s ta lla tie o m v a t 3 stuks spoelen, to ta a l
o n d e rg e b ra c h t.
De genoem de s ig n a a lla m p e n b ra n d e n in d ie n
ca 9 0 k W , w e lk e z ijn a a n g e s lo te n a a n het
de deuren gesloten z ijn . De a la rm sch e lle n
2 2 0 v o lt g e lijk s tro o m s c h a k e lb o rd .
H et o n tw e rp en d e constructie van de g e h e le
b ij de deuren w o rd e n d o o r v o o rc o n ta c te n in
Elke spo el is op d it s c h a k e lb o rd op de g e
e lektrisch e
de afstands b e d ie n in g s o rg a n e n o p d e b ru g
w enste s tro o m w a a rd e in te
w e rk in g
en in d e ge no em de scha kelkam ers +
6 se
de Q I-F I spoel d ire c t v a n a f de b ru g kan
R e de rij, m et de R.D.M. en d e o n d e rle v e ra n -
conden v ro e g e r in w e rk in g g e ste ld d a n de
w o rd e n o m g e p o o ld en in b e id e stroom rich
ciers — en overeenkom stig d e vo o rsch rifte n
b e w e g in g sin rich tin g
tin g e n o p 5 0 % en 100 % v a n de in ge ste l
va n de N e d e rla n d se S ch e e p va a rt Inspectie
der
d e u re n .
stellen, te rw ijl
in sta lla tie
is in
n a u w e sam en
m et d e technische dienst va n
de
d e w a a rd e kan w o rd e n ge scha keld . In deze
en Lloyd 's Register o f S h ip p in g — u itg e v o e rd
A utom atische deuren
sch a ke lka st, g e m o n te e rd in
d o o r de N .V . V a n Rietschoten & H ouw en's
In elk d e r 4 van ro ltra p p e n v o o rz ie n e v e rb in
m er, z ijn
ding en tussen de keuken en d e b e id e ee t
a p p a ra te n
zalen
z ijn
e le ktro -p n e u m a tisch
tevens d e
de k a a rte n k a -
s ig n a a l- en c o n tro le
d e r h o o fd s p o e le n en de instel-
E lectrotechnische
M a a ts c h a p p ij
N .V .
te
R o tterdam .
b e d ie n d e
deuren a a n g e b ra c h t, w e lke d o o r he t o n d e r breken tijd e n s het passeren va n lich tstra le n
KOELIN STALLATIES
o p fo to c e lle n autom atisch g e o p e n d en d a a r H e t h ie r v o lg e n d e s ta a tje g e e ft een o v e rzich t van de koe lru im en a a n b o o rd van de
na w e e r autom atisch gesloten w o rd e n .
ROTTERDAM bestem d v o o r het ve rvo e r van g e k o e ld e la d in g en p ro v ia n d : B uizenpost Tussen he t ra d io s ta tio n en de b e id e C h ie f Ruim
S tew a rd's ka n to re n is een e le k tro -p n e u m a tische b u ize n p o st g e ïn sta lle e rd
L igg ing
N e tto in ho ud
T e m p e ra tu u r
m et b e d ie -
L a d in g
.................................. D -dek ach terschip
8330 cuft
— 10° C
ning spla atsen in e lk de r 3 g e n o e m d e k a n
L a d in g
.................................. E-dek voorschip SB
3720
„
— 10° C
L a d in g
.................................. E-dek voo rschip SB
1880 „
— 10° C
toren .
A a rd a p p e lru im te A uto m atische ro e tb la a s -in s ta lla tie
F ru itru im te
D-dek
4590
„
+
3° C
........................ D -dek
3800
„
+
3° C
De 4 stoom ketels z ijn vo o rzie n v a n e le k tri
G r o e n t e r u im ....................... D -dek
4170
„
+
3° C
sche au tom atisch e ro e tb la a s-in sta lla tie s., w e l
M e lk ru im
............................. E-dek
29 80
„
+
1 °C
ke b e d ie n d w o rd e n v a n a f één c e n tra a l b e
B ie rru im
............................. E-dek
22 80
„
+
1° C
d ien in g sp a n e e l
Z u iv e lr u im ............................ E-dek
2100
„
+
1 °C
■— 1 0 ° C
dat
is
o p g e s te ld
in
het
la b o ra to riu m in het kete lruim .
P ro via n d vrie sru im e n . . . .E-dek
Elke ketel is hie rto e u itg eru st m et: 1 e le k tro m o to r v o o r de
h o o fd s to o m k le p
en
11
e le ktro m o to re n v o o r d e ro e tb la a s in ric h -
V le esru im
.......................
6570
„
V isru im
............................
24 30
„
— 10° C
IJsruim
............................
2430
„
— 10° C
tin g . Z outg eha ltem e te rs, o m va tte n d e : 6 in d ic a to rs De
en 13 m eetcellen.
k o e lm a ch in e s
voor
de ze
ruim en
zijn
o n d e rg e b ra c h t in tw e e g e h e e l gescheiden in M a ch in .e te le g ra a f, o m va tte n d e : 2 g e v e r-o n t-
s ta lla tie s ,
d ie g e le v e rd z ijn
door
Grasso,
via n d ru im e n v a rië re n de vereiste te m p e ra tu re n , zoa ls in het ove rzich t a a n g e g e ve n . G e stre e fd is n a a r een e e n vo u d ig e in s ta lla tie ,
vangers in het stuurhuis, 2 g e v e r-o n tv a n -
's-H e rto g e n b o sch .
w a a rb ij de o n d e rd e le n van d e ve rsch ille n d e
gers in de m a ch in e ka m e r en 2 m ee-lees
A.
De k o e lin s ta lla tie v o o r het la d in g ru im
m achines zoveel m o g e lijk g e lijk z ijn in v e r
in het a c h te rs c h ip is in de assentunnnel o n
b a n d m et het a a n ta l mee te nem en reserve-
d e rg e b ra c h t. Deze
d e le n.
a p p a ra te n in het kete lruim . Tachom eters m et 2 o n tva n g e rs in
de
m a
soren
FV 2 0
X
b e s ta a t u it 2 com pres
80
m et
a lle
b e n o d ig d e
De g e h e le in sta lla tie
w e rk t vo la u to m a tisch
c hine kam er, 2 o n tva n g e rs in het stu u r
a p p a r a tu u r en o n d e rh o u d t in het la a d ru im
m et fre o n
huis, 2 o n tva n g e rs in
de
een te m p e ra tu u r v a n — 1 0 ° C o f desgewenst
p rin c ip e is to e g e p a s tv a n d ire c te v e rd a m p in g
h o o fd w e rk tu ig k u n d ig e ,
2
ho g e r.
in elke koe le r.
B.
Z ow e l d e in s ta lla tie o n d e r A als de la d in g -
hu t va n
de
d ra a iric h tin g -
a a n w ijz e rs , g e co m b in e e rd
m et to e re n -
te lle rs in d e m ach in ekam e r en 2 to rsie meters in d e m ach in ekam e r.
De k o e lin s ta lla tie v o o r d e la d in g - en p ro -
v ia n d ru im e n in h e t vo o rsch ip is in de v o o r
k o e lin s ta lla tie
ste v rie s m a c h in e k a m e r o n d e rg e b ra c h t. H ier
le v e rd volgens de hoogste eisen va n Lloyds
z ijn 3 com p resso ren FV 20 X F ilm p ro je c tie -in s ta lla tie , o m v a tte n d e : 2 p ro -
12 als k o e lm id d e l, w a a r b ij het
80 en 1 com
onder
B genoem d
z ijn
ge
Register o f S hipp ing , reden w a a ro m zow el
pressor F W 3 0 X 8 0 g e ïn s ta lle e rd , eveneens
voor
a lle n m et d e b e n o d ig d e a p p a ra tu u r.
als v o o r die midscheeps een geheel koe l-
lijkrich te rs en g e lu id sve rste rke r en 9 stuks
De k o e lin s ta lla tie o n d e r B genoem d is b e
m a c h in e a g g re g a a t, b e sta a n d e u it een e le k
luidsprekers. V oorts elektrisch b e d ie n d e
stem d v o o r het o n d e rh o u d e n van een m i
trisch ge dre ven fre o n com pressor, condensor
g o rd ijn - en
nim um
en ko e lw a te rp o m p als reserve is g e ïn s ta l
je c tie -a p p a ra te n
met b ijb e h o re n d e
ka d e rm o to re n ,
ge-
b e d ie n b a a r
v a n u it de film c a b in e en o p het to n e e l.
te m p e ra tu u r va n — 10° C in tw ee
la d in g ru im e n .
Voor
d e v e rsch ille n d e
p ro -
le e rd .
d e vriesm achine in he t
ach terschip,
De to ta le c a p a c ite it va n a lle com pressoren
kan d e ze lu c h tc irc u la tie m in d e r z ijn , w a a r
sam en b ij — 1 0 ° C v e rd a m p in g s te m p e ra tu u r
voor dan
en + 4 0 ° C co n d e n sie te m p e ra tu u r b e d ra a g t
w o rd e n
a fg e z e t.
In d it v e rb a n d
kan
no g
één z ijd e va n het schip k ra a n c a p a c ite it a a n
13 7.800 k c a l/h .
w o rd e n
v e rm e ld
d a t de d ra a iric h tin g
van
w e z ig w as.
in
e lk
ruim
één v e n tila to r ka n
a a n de a fb o u w k a d e in de Heyse haven ko men te lig g e n , w a a r u ite ra a rd slechts aa n
De reserve com pressor w o rd t o o k g e b ru ik t
de v e n tila to re n in de la d in g ru im e n o m k e e r
v o o r het g e v a l fr u it o f a n d e re la d in g
op
b a a r is. D o o r v a n tijd to t tijd de d r a a iric h
g ro te re k ra a n c a p a c ite it la n g s de h e llin g uit
b e w a a rte m p e ra tu u r
tin g van de v e n tila to re n om te kere n w o r d t
te b u ite n d o o r het schip z o la a t m o g e lijk te
w o rd t in g e b ra c h t, om zo snel m o g e lijk de
oo k v o ld o e n d e lu ch tve rve rsin g g e w a a rb o rg d
w a te r te la te n , dus o p d e h e llin g zo ver
b e w a a rte m p e ra tu u r te b e re ik e n . In d a t g e
o p p la a ts e n , d ie v o o r één d ra a iric h tin g v a n
m o g e lijk a f te b o uw en en zo ve e l m o g e lijk
val
de v e n tila to r b u ite n de luchtstro om zo u d e n
m a te ria a l
v a lle n .
b ijz o n d e r g o ld
een
h o ge re
is o o k
dan
een
de
sterke
lu c h tc irc u la tie
zeer
b e la n g rijk . Bij het v e rv o e r van v rie s la d in g
H et la g v o o r d e h a n d he t vo o rd e e l van de
aan
b o o rd
te
b re n g e n .
In
het
d it o o k v o o r de in rich tin g
va n het ke te lru im en van de hulp m achine kam ers, nl. d e e le ktrisch e ce n tra le , verd am p e rru im , a irc o n d itio n in g - en sta b ilisa to rru im
VERSLAG VAN DE BOUW
en vrie sm a ch in e ka m e rs, o m d a t deze ruim ten voor
g ro te re
m a ch in e d e le n ,
p ijp le id in g e n ,
enz. in een la te r stad ium zeer m o e ilijk to e w e rf ve rstre kt. D e o p le v e rin g d ie n d e 1 o k
V o o rb e re id in g
g a n k e lijk z o u d e n z ijn . W e lk e speciale trans
In ja n u a ri 1954 b e go nn en de p la n n e n v o o r
to b e r 1959 te ge schiede n.
p o rtm id d e le n v o o r deze m ach in ekam e rs te n
de
V a n z e lfs p re k e n d w as de w e rf b ij d e z e o n t
slotte
vaste re vorm e n a a n te nemen. V o o rd ie n was
w ik k e lin g
beschreven.
er veel o v e rle g g e p le e g d tussen de H o lla n d -
d a n o o k de o p d ra c h t v o o r de b o u w o n t
D o o r het b e tre k k e lijk
A m e rik a Lijn en de R otterdam sche D ro o g
v a n g e n w as, kon o n m id d e llijk m et m an en
w a te rla te n zou dus m et een g ro o t a flo o p -
d o k M a a ts c h a p p ij o ve r ve rsch ille n d e o n tw e r
m acht h e t v o o rb e re id e n d e
g e w ic h t re k e n in g g e h o u d e n dien en te w o r
pen v o o r een d e rg e lijk schip; men was er
w o rd e n g e n o m e n . En d a t w as n ie t g e rin g .
den. B o ve nd ien is de ROTTERDAM 6 voet
eve nw el niet in g e s la a g d u it deze on tw e rp e n
Het schip zou g e b o u w d w o rd e n op d e z e lfd e
(1,83 m) b re d e r d a n de N IE U W AMSTER
to t een d e fin itie f p la n te kom en.
h e llin g w a a ro p d e N IE U W A M STER D AM w as
DAM
In het v o o rja a r van 1954 w e rd een o n tw e rp
g e b o u w d . Deze h e llin g , to e n nog d e g r o o t
a flo o p g e w ic h t en d e g ro te re te ondersteunen
opgezet
ste van de R.D.M ., w o rd t a a n w e e rs z ijd e n
b re e d te , m oesten v o o rz ie n in g e n w o rd e n ge
h e e ft kunnen w e rke n . O p 26 o k to b e r 1955
b e d ie n d
tro ffe n a a n de h e llin g . Deze z o u d e n v o o r
w e rd d a n de o p d ra c h t v o o r de b o u w van
w a a rv a n d rie 4 0 -to n s k ra n e n en een 3 0 -to n s
n a m e lijk
het schip volge ns het la a tste p la n a a n de
kra a n . N a de te w a te rla tin g zou he t schip
so lid e b e to n n e n p la a t a a n w e e rszijd e n van
b o u w van het nieu w e
waar
men
passagiersschip
u ite in d e lijk
op
door
nauw
door
2
b e tro k k e n
gew eest.
w e rk te r
kra n e n , to ta a l
dus
T oen
hand
v ie r,
z ijn
to e g e p a s t,
en om
b e id e
b e sta a n
in
zal
la te r
w orde n
la te tijd s tip van te-
red en en, het
he t
le g g e n
g ro te re
van
een
ge n w e rd e n c o n tra cte n afgesloten m et een
te n slo tte w e rk e lijk e d e fin itie v e p la n d r a a g t
a ch te ra a n . Deze be tonco nstructie moest v o l
a a n ta l o n d e rle v e ra n c ie rs , w a arva n e r hier
de le tte r Rl
doende
b ie
slechts e n ke le g e n o e m d w orden.
Een d e rg e lijk schip „ g r o e it " in c o n c e p tie nog
van
M e t de N .V . K o n in k lijk e M a a tsch a p p ij „D e
tijd e n s het bouw en en nim m er k a n men v e r
krachten be w e rkste llig e n , w a t m et het o o g
S c h e ld e " w e rd ee n overeenkom st gesloten
w a ch te n d a t b ijn a 4 ja a r v ó ó r d e o p le v e rin g
op de te r p la a tse zach te g ro n d ze ke r n o o d
v o o r de le v e rin g en de m ontage van de tu r
d e p la n n e n vo o r een passagiersschip van
z a k e lijk was.
bines, de ta n d w ie lk a s te n en de ketels. A an
z u lk fo rm a a t in a lle d e ta ils v o lk o m e n d e fi
B etro ffen d it d e vo o rn a a m ste op de h e llin g
W e rk s p o o r w e rd e n de vie r tu rb o g e n e ra to re n
n itie f
te
te k e n
u itb e s te e d , w a a rv o o r de N .V. Electrotechni-
g e b ra c h t kunnen w o rd e n .
kam ers van d e a fd e lin g e n S cheepsbouw en
sche In d u strie , v / h W ille m Smit & C o., S lik
T ene in de
de h e llin g en o p het la a g ste g e d e e lte e rva n
den
en
o n d e rste u n in g sm o g e lijkh e d e n een
b e h o o rlijk e
sp re id in g
tre ffe n v o o rb e re id in g e n , op d e
W e rk tu ig b o u w van de R.D.M. w as het w e rk
kerve er,
o o k reeds sp o e d ig in v o lle ga n g .
e le ktrisch e in s ta lla tie w erd o p g e d ra g e n aan
de g e n e ra to re n zou leveren.
De
als
p la n n e n
in
een
h a n d o m d ra a i
in een vro e g sta d iu m aa n
de w e rk e lijk h e id
op
ta fe l
b e p a a ld e te
kun ne n
toetsen, w e rd o.a. een m od el b a d k a m e r in
In de eerste p la a ts w e rde n de te k e n in g e n
N .V . V a n R ietschoten & Houwens, te rw ijl de
g e ric h t en w e rd een m odel g e m a a k t van
g e ree d g e m a a k t d ie te r ke u rin g aa n Lloyd 's
a irc o n d itio n in g
een g e d e e lte van de c e n tra le tra p . A fg e
moesten w o rd e n v o o rg e le g d , w a a rb ij v e e l
d o o r de N .V . N e d e rla n d se A irc o n d itio n in g
stemd o p de o ve ree nge kom e n
v u ld ig o ve rle g m et Lloyd's surveyors g e b o
M ij. G e b r. van S w a a y.
o p le v e rin g w e rd een b o u w p ro g ra m m a o p g e
den was, a a n g e zie n de ROTTERDAM, m et
H et schip zou u itg e ru st w o rde n met Denny-
steld, De b e d rijfs le id in g g in g e r h ie rb ij van
z ijn 6 5 0 ' le n g te tussen d e lo o d lijn e n en 9 4 '
Brow n s ta b ilis a to re n . De koel- en vriesinstal-
u it, d a t het schip p y ra m id a a l m oest w o rd e n
b re e d te , niet g e he el met b e h u lp van Lloyd's
la tie
G rasso's M a ch in e fa b rie ke n
g e b o u w d , d a t w il zeg ge n d a t van e lk dek
v o o rsch rifte n kon w o rd e n ge con stru ee rd.
N .V . g e ïn s ta lle e rd w o rd e n . De iso latie w erd
de e ind en v ó ó r en a ch te r zo u d e n n a lo p e n
In v e rb a n d m et de toen — in 1955 — la n g e
aan
N .V . H e rte l & Co. o p g e d ra g e n . O ok
b ij de d a a ro n d e r reeds g e p la a ts te secties
le v e rtijd e n v a n het scheepsbouw staal, v o o r
een a a n ta l hier te la nd e bekende m eu be l
v a n d u b b e le bodem o f d e k k e n , a lth a n s w a t
al
fa b rik a n te n o n tv in g opdrachten voo r de ve r
het ve rw erken van de secties b e tre ft.
n o o d z a k e lijk zo spo ed ig m o g e lijk de sta a l-
v a a rd ig in g
D o or in een z ija a n z ic h t m et ve rsch ille n d e
oo k van
p ro fie le n , w as het
d rin g e n d
zou
zou d o o r
geïnstallee rd
m eubels en het uitvoeren in
de
verschillende
van
k le u re n a a n te geven de d e k g e d e e lte n —
leveranties v o o r de ROTTERDAM te s p e c ifi
van
re c re a tie ru im te n , w a a rv o o r d o o r de d ire ctie
de
in de herfst van
v a n d e H .A .L. een a a n ta l architecten w e rd
g re p e n — d ie per tijd se e n h e id g e re e d m oes
u itg e n o d ig d een o n tw e rp te maken.
ten kom en, w a a rb ij v o o r e lke p e rio d e één
b egonnen w o rd e n , z o d a t het u ittre kke n van
b e tim m e rin g
da tu m
ceren. M e t he t a a nm a ken van secties zou het vo lg e n d e ja a r reeds
de
van
w o rde n
b ijb e h o re n d e
huidsecties d a a r b ij
in b e
het b e n o d ig d e sta a l geen uitstel m eer kon
H e t is z o n d e r m ee r d u id e lijk , d a t van een
k le u r g o ld , ontstond een v e e lk le u rig
lijd e n .
d e rg e lijk schip te n tijd e van het verstrekken
schem a, d a t a lle rw e g e n reeds s p o e d ig m et
Z ijn h ie rv o o r in het ko rt de meest u rg e n te
v a n de o p d ra c h t eind
w e rkza a m h e d e n
n ie t a lle d e ta ils te overzien waren. O p vele
A a n d it zeer n u ttig e b o u w p ro g ra m m a k o n
kle in e , d o c h o o k o p een niet gerin g a a n ta l
den vo o rts a lle rle i a n d e re p ro g ra m m a 's w o r
va n
de
teke nkam e rs
ge
noem d, ook de rekentechnische a fd e lin g e n
1955 b ij la n g e na
t ijd
d e na am Picasso-plan w e rd a a n g e d u id .
moesten t ijd ig in ge schake ld w o rd e n . Reeds
b e la n g rijk e p u nten zaten er in het plan in
den
tijd e n s de p e rio d e van d e v o o ro n tw e rp e n
o k to b e r 1955 n o g onvoorziene m o e ilijk h e
te ke n w e rk, v o o r het in ko p e n v a n m a te ria le n ,
g e k o p p e ld .
P ro g ra m m a 's
voor
het
h a d men zich hier v e rd ie p t in de za k e n van
den en m o g e lijk h e d e n .
v o o r het uitbesteden en g e re e d k o m e n van tim m e rw e rk, vo o r het le g g e n v a n de v lo e re n
trim en s ta b ilite it, vo o rtstu w in g , le k s ta b ilite it, Thans
Bij de b o u w v a n zo'n gecom pliceerd, tevens
o f d e k b e d e kkin g , vo o r de m o n ta g e v a n uit-
moesten a lle b e re ke n in g e n o p n ie u w d o o r
k o s tb a a r schip, is d it o n ve rm ijd e lijk en ko
rustin gso nde rde len , het le g g e n van
g e w e rk t w o rd e n v o o r het d e fin itie v e schip,
men e r o n a fw e n d b a a r vro e g e r of la te r in
gen, het inrichten va n b ijv . d e keukens, de
w a a r b ij als meest u rg e n te o p het p ro g ra m
g ro te re o f k le in e re details de n o dige w ijz i
w a sserij, enz., w a ren in p rin c ip e d o o r het
ma stonden de be re ke n in g e n v o o r d e te
g in g e n in d e o o rs p ro n k e lijk e opzet. H ieraa n
Picasso-plan b e p a a ld .
w a te rla tin g —
schottenkrom m en
en
te w a te rla tin g .
le id in
d it in v e rb a n d m et he t vó ó r
w e rd
zo ve e l
de k ie lle g g in g te b e p a le n a fsch o t en m et
d o o r,
in d ie n
het
U it de aan het sam enstellen v a n d it p lan
de h o o g te van het schip o p de h e llin g — en
n o g m a a r enigszins toe lie t, die w ijz ig in g e n
v o o ra fg e g a n e b e g ro tin g van he f b e n o d ig d e
die v o o r schottenkrom m en en le k s ta b ilite it.
in
plannen ten u itvo e r te
a a n ta l m anuren b le e k d u id e lijk , d a t zo w e l
Ten ein d e de
de
b re n g e n . In he t b ijz o n d e r de tekenkam ers
van he t tim m erw erk als v a n het k o p e rs la -
de
h e b b e n a a n de w ijz ig in g e n veel e x tra w erk
g e rsw e rk een ge d e e lte m oest w o rd e n
ROTTERDAM b e tro kke n a fd e lin g e n en hun
en v o o ra l zo rg g e h a d , d o o rd a t hier immers
besteed. Deze be id e va kke n w a re n o p de
w e rkza a m h e d e n te b e vo rd e re n , w e rd
de
w e rf
tussen
in te rne c o ö rd in a tie v a n
a lle n
b ij
de
bouw
yan
een
m o g e lijk de
de v o o rg a a n d e
ta a k
tegem oetgekom en
stand van
berustte
het
u it
ge coö rdin ee rd
ROTTERDAM sterk v e rte g e n w o o rd ig d ; a fg e
„b o u w co m m issie 3 0 0 " in he t leven g e ro e p e n ,
u itg e ve n v a n d e gegevens en de te ke n in
zien n o g van het „d e c o ra tie v e " tim m e rw e rk
w a a rin o n d e r vo o rz itte rs c h a p v a n een d e r
g e n v o o r de b o u w aan de b e d rijfs le id in g
a a n de p u b lie ke za le n , g a f h e t g ro te a a n ta l
d irecteu ren d e ho o fd e n v a n de ve rsch ille n d e
en zo n o d ig a a n onderleveranciers. D at het
hutten een enorm e h o e ve e lh e id w e rk . N a m
a fd e lin g e n z ittin g h a d d e n . Deze cornmissie
a a n ta l w ijz ig in g e n
niet ge rin g is geweest,
men in een w a t la te r stadium d a n o o k eens
v e rg a d e rd e w e k e lijk s te r b e sp re kin g v a n de
m og e g e ïllu s tre e rd w orden do or he t a a n ta l
een k ijk je in de tim m e rw in k e l, d a n t r o f men
ha ng en de p ro b le m e n , w a a rm e d e de o n d e r
e d itie s v a n
de
de ze w e rk p la a ts vol m et k o z ijn e n , d e u re n ,
linge sam e nw erkin g zo n d e r tw ijfe l ze e r g e
tw e e d e u itg a v e —
na de eerste g ro te w ij
kasten, p o o rtb a kke n en w a t dies m e e r zij.
b a a t is geweest. N a la n g d u rig e o n d e rh a n -
z ig in g e n —
de lin g e n en be stu d e rin g van de a a n b ie d in
s p ro n k e lijk e p la n onderscheiden, he t laatste,
het
van
de b o u w
algem een
plan: w e rd
m et de letter A van het o o r
En va n ze lfsp re ke n d was o o k het k o p e rs la g e rsw e rk
w egens
de
g ro te
h o e ve e lh e id
p ijp e n , voor
zowel
de
voor
de
s a n it a ir e
m a c h in e k a m e r s als
in r ic h t i n g ,
van
e n o rm e
u itg e b r e id h e id ,
Bouw ïn
op d e
h ellin g
d e la a ts te
maanden
van
het j a a r
1956
b e g o n m en d e eerste secties s a m e n te stelle n ïn
d e la s h a l
en o p
j a a r w erden
14 d e c e m b e r v a n
in het b i j z i j n
g e n o d ig d e n
en
va n
dat
B
een a a n t a l
rnet a a n w e z i g h e i d
van
H
de
p e r s d e eerste sectie v a n d e v l a k b e p l a t i n g e n d e e ers te sectie v a n d e d u b b e l e b o d e m op
d e h e llin g g e p la a t s t ,
,,D e
kiel
was
spreken
g e le g d ",
om
uit d e t i j d w a a r i n
in
term en
van
te
s e c t ie b o u w
n o g g e e n s p ra k e was. D it
w aren
w a a ru it
de
eerste
d e stale n
van
de
rom p w erd
789
secties
opgebouwd,
cie z w a a r s t e e rv a n w o o g ca. 4 5 t o n . In
korte
en
de
t ijd w e r d e n d u b b e le
w erden
d e rest v a n
bodem
ook de dw arsschotten
kersch o tte n
het
gebouwd,
o p g e z e t en
v la k
W e ld ra
en d e
vo lg d e n
de
buneerste
sectie s v a n het D -d e k . In a p r i l 1 9 5 7 w a s het
Fig. 78.
14 december 1956:
de eerste /wee secties op de helling geplaatst.
s c h i p z o v e r g e v o r d e r d d a t d e secties w a a r v a n het z w e m b a d d e e l u i t m a a k t e a a n b o o r d
vers, h o o g in d e h e llin g k r a a n c c ib in e s g e z e
gen
k o n w o rde n g e bracht.
ten,
m on ta g e
De
ge g ote n
houders
stalen
w erden
achtersteven
in
juli
van
en
dat
asuit-
ja a r
ge
m o n te e rd.
w erden
uit
de
c e n t r a le
post
op
het
z ijn van g r o o t b e l a n g aan
g e w e e s t b ij de
b oo rd , zod at
a a n lo p e r s
te rr e in o r d e r s a a n d e k r a a n d r i j v e r s g e g e v e n
d a a r t o t een m in im u m b e p e r k t b le v e n .
met b e h u lp
W e k e lijk s op d o n d e r d a g
H ierm ede
geschreeuw ,
w aren
er bespre
met d e f u n c t io n a r is s e n vcin de H o l
ren
m en
la n d -A m e rik a
b e h o e f d e e l k a a r nie t te z ie n en d e k r a n e n
Scheepsbouw
p l a a t s t . D e z e lifte n w a r e n b e s t e ld v o o r het
w e rd e n zo d o e lm a tig m o g e lijk g e b ru ik t.
w a r e n d a a rb ij ook o n d era a n n em e rs b e tro k
t o e n n o g in c i a n b o u w z i j n d e d o k 9 v a n de
In m id d e ls
k e n en d o o r d e v e e lh e id v a n o n d e r w e r p e n
R .D .M . —
R O T TER D AM
v e r d e r a a n h e t d e t a i lle r e n v a n d e p l a n n e n
d ie
eerste sc hip in g e d o k t z o u w o r d e n — •;
en het m cik en va ri w e r k t e k e n i n g e n . Een v a n
waren
cle m o e il ijk s t e p u n te n
g e l i j k t i j d i g a a n d e gcing. M e n z a l b e g r ijp e n
a ls
d o o rd a t
ze
ve rd dan
waar
vroeger
de
konden
w orden
ge le
v o o r h e t d o k n o d ig w a s , w e r d e n
w e rk te
m en
v a n d e l i g g i n g va n
u itg e scha ke ld ,
k ingen
In d e z e l f d e m a a n d w e r d e n , l a n g s de h e llin g
het d o k
tu s se n p e rso n e n
handgeba
aan
S B -z ij d e va n h e t sch ip, t w e e li f t e n g e
en
v a n een m o b il o F o o n - in s t a lla t ie .
werden
a l
op
de
tekenkam ers
was het c o ö rd in e re n
k a b e lb a n e n , v e n tila tie -
z e g e d u r e n d e de b o u w v a n de R O T TER D AM
k o k e rs en p i j p l e i d i n g e n a c h t e r b e s c h ie t i n g e n
g e b r u i k t . H ie r d e d e n ze, la n g s d e S B -z ij d e
en
vcin
tussen v r i j w e l
het
schip
staande,
d ie n s t
voor
het
p la f o n d s .
H ie r to e
was
o ve rle g
een
op
de
te k e n k a m e rs
W e rk tu ig b o u w .
spoedige
er soms t w e e
o p lo s s in g
M ee s ta l
vro e g e n ,
of d r i e b e s p r e k in g e n
d a t h e t b e d r ijv i g t o e g i n g o p die d a g e n . B e h a lv e de e e r d e r g e n o e m d e b e s p r e k in g e n van
de
b o u w co m m is sie
en
de
zojuist
be
g e lijk tijd ig ;
s c h re v e n d o n d e r d a g s e b e s p r e k i n g e n w a r e n
t r a n s p o r t v a n m ensen, g e r e e d s c h a p en kle in
w e r k tu ig b o u w , scheepsbouw, de in sta lla te urs
e r ten d e rd e n o g d e a rc h ite c te n v e r g a d e r i n
m a t e r i a a l . Ze k o n d e n
van
gen.
33
m ensen
of
2500
de
a lle b e t r o k k e n e n
n o d ig
om
Lijn en
e le k tris c h e
in s t a lla t ie ,
vein
de
a ir
b e s p r e k in g e n ,
onder voor
De v o o rs t e lif t g a f t o e g a n g
c o n d itio n in g
en v a n d e s p r i n k l e r i n s t a l l a t i e ,
z it t e r s c h a p v a n d e heer W , H.
d e M onchy,
t o t het schip o p het C - d e k , A - d e k en O n d e r -
de a fd e lin g
b e t im m e r i n g
w a a r a a n de a rc h it e c t e n d i e met h e t o n t w e r p
p r o m e n a d e d e k en d e a c h t e r s t e lif t t o t het
a r c h it e c t e n
D - d e k , B- dek, M c iin d e c k en P r o m e n a d e d e k .
G e m a k s h a l v e w a s a a n een a a n t a l t e k e n a a r s
d e e l n a m e n ; o o k w a s d a a r b i j steeds t e g e n
V o o r a l d o o r d e m o g e l i j k h e i d o m k le in m a
van Van
w o o r d i g cils v e r t e g e n w o o r d i g e r v a n de w e r f
te ria a l
S w a a y e n v a n De G r i n n e l l e e n p l a a t s i n g e -
cJe
l i f t e n z e e r g o e d v o l d a a n , o m d a t ze v a n d e
ruirn d
R.D.M ,
h e llin g k ra n e n
een
steeds d i r e c t o v e r le g m o g e l i j k was. G e c o ö r
per m aand
w erk
overnem en.
dineerd
w erpen
kg
vervoeren.
erm ee
konden
p o r t van
te
vervoeren,
p e rs o n e n ,
g ro te
hebben
h o e v e e lh e id Voor
vo oral
het
deze
k le in trans
la te r n a a rm a te
en
s p e e ld e n
in
en soms z e lf s d e d it
o v e rle g
m ee .
Rie tschoten & H o u w e n s , v a n
op
de
a fd e lin g Scheepsbouw , z o d a t
k w a m e n d e le id i n g e n , k a b e l b a n e n
v e n tilc itie k o k e rs ,
v e e la l
ria
la n g d u rig
d e b o u w in h o o g t e t o e n a m , w a r e n ze e v e n
h e e n en w e e r p r a t e n t e n s lo tt e te s t a a n
e e n s z e e r n u ttig . O v e r i g e n s s to n d n a a s t e lk e
de
zgn.
Van
c o m b in a t i e t e k e n i n g e n ,
waar
op clan
van
D it w a r e n
de
d e c o r a t ie v e
h o o fd in g e n ie u r Op
scheepsbouw
v e rg a d e rin g e n ,
p la a t s v o n d e n ,
w erden
enz.
besproken
en
ook
s p rin k le r s , d e b a lk e n en d r a g e r s , b e n e v e n s
kan too r
cle e v e n t u e le iso la tie va n d e k o k e rs o p a a n
h o u d e n , doch
gegeven
het' la a ts te ja cir v a n de b o u w ,
had
als
m et
de
lif t e n . Voor
het c o m m a n d e r e n
v an
de
k r c ia n d r ij-
nog
de
lic h t p u n te n ,
waren.
Deze
ve n tila tie -u itla fe n ,
com b in citie -te ke nin -
van die
de ééns
de o n t
b e c rit is e e rd ,
t r e f t d e v o o r t g a n g v a n h e t w e r k . Deze v e r
z e lfd e
to e g a n g
b ela st
van d e esthetische ka nt a ls v /a t b e
l i f t een t r a p p e n h u is , v a n w a a r m en n a a r d e dekken
w aren
van d e z a le n , h e t t r a p p e n h u is , het
zwem bad zowel
deze
r u im t e n
g a d e rin g e n
w erden
van
de
h o a fd z a k e lijk
H o lla n d -A m e rik a
een
e n k e le
op
het
Lijn
ge
mcicil, v o o ra l in k w a m e n cle
P
Fig. 79, 80, 81 en 82. Vier opnamen van het schip tijdens de bouw op de helling. Op de onderste foto's zijn d uidelijk de als vaste sectie aangebrachte apostelen onder hel voorschip te zien.
P
T '
h e re n
op
w a a rb ij gang
het k a n t o o r v a n dan
over
de
b e s p r e k in g
h e t s c h ip
G edurende s ta a lw e rk
na
de w e r f b ije e n ,
w erd
het ja a r
1957
dels w a s
op
het
tot het O n d e r -
gro te n d e e ls ge re e d .
de l a g e r e
ron d
kwam, w a t
betre ft, de ro m p
pro m e n a de d e k
e en
g e m a a kt.
dekken
In m id
ook
reeds
g r o n d h o u t v o o r d e b e s c h ie tin g a a n g e b r a c h t , In h e t b a g a g e r u i m
op
h e t C - d e k w a s een
tijd e lijk e tim m e rw in k e l
in g e r ic h t , w a a r een
a a n ta l
van
de
m eest
b e w e r k in g s m a c h i n e s m eeste
n o o d z a k e lijk e was
m ac h in a le
ho u t-
o p g e s t e ld .
tim m e rw e rk
Het
g e s c h ie d d e
z o a ls v a n z e l f s p re e k t in d e w e r k p l a a t s op d e w a l , m a a r v o o r h e t k le in e r e a a n b o o r d vo o rko m e n de werk
kon
m en t e r e c h t in de
w e r k p l a a t s a a n b o o r d . O o k w a r e n h ie r en d a a r a a n b o o r d m a g a z i j n e n in g e r ic h t w a a r tim m e rlie d e n,
k o p e r s la g e r s ,
s c h ild e rs
en
e le k t r ic ie n s snel o v e r k le in e b e n o d i g d h e d e n konden
b e s c h ik k e n .
H ie r m e d e
werd
voor
d e z e m en s e n een g r o t e t i j d s b e s p a r i n g v e r kregen. Reeds v r ij s p o e d i g w e r d o p de l a a g s t e d e k
Z ija a n zich t van de R O T T E R D A M op de b o u w h ellin g.
Fig. 83.
ken o o k met d e b e t i m m e r i n g a a n g e v c t n g e n en w e r d e n
de
b e s c h ie t i n g s p a n e le n a a n g e
b r a c h t . D it w a r e n 20
mm
d ik ,
die
m u l t i p l e x sc h o tte n 12 o f in
de
s c h ild e r s w e r k p la a t s
g e m o n te e rd , w a a ro p
h o g e d ru k s la n g e n
w a te rp is to le n
a a n ge s lo te n . O m
e v e n t u e le
w erden
brand
de
w a te rs c h a d e
met b ij
to t
een
het
s c h ip
tijd e lijk w aren
nog
geheel
ontbra k,
m eldersysteem er
ca.
80
p rik k lo k k e n
r e e d s w a r e n g e p l a m u u r d en g e s c h ild e r d m e t
w a a rla n g s
de
w a s in
g e n g e t r o f f e n o m a l l e e n m e t z o e t w a t e r te
r e g e l m a t i g c o n t r o l e r o n d e n lie p e n .
d e z e w e r k p l a a t s een p l a m u u r w a l s g e p l a a t s t ,
b lu ss en. Z o w e l d e p o m p e n v a n d e s c h e e p s -
In een
w a a r m e e m e n in snel t e m p o o p d e z e sch ot
s p rin k le r-in s ta lla tie
to o r
te n
neve l-in sta lla tie
de
la a g
g ro n d v e rf.
p la m u u r
en
e ers te
H ie r t o e
la a g
g ro n d ve rf
k o n a a n b r e n g e n , z o d a t d it w e r k v e e l s n e l
d a arvoo r
als
van
de
zogen
het
w a te r
in g e r i c h t e
en
v e rtic a le
Er d i e n d e e c h t e r r e k e n i n g
zou
z ijn
g e w e e s t.
voor
een
H ie r in w a r e n
ge
d e rs -c o n tra le b o rd ,
d rin k w a te rta n k . m ede g e h o u d e n
b ra n d w a c h te n
b e m a n n in g s m e s s r o o m
in g e ric h t
de
was het k a n
chef
b ra n d w a c h t.
o .a . o p g e s t e l d h e t b r a n d m e l cle s c h a k e lk a s t v o o r
n e v e lb ra n d b lu s p o m p ,
v u ld e
m o g e lijk
u it
m et z o e t w a t e r
le r k o n g e s c h ie d e n d a n acin b o o r d , in h e t vla k ,
hogedruk-
cle d i e n s t d o e n d e
een
Tevens
o p g e s t e ld ,
m in im u m te b e p e r k e n , w a r e n er v o o r z i e n i n
e e rs te
w erd
a a n g e le g d .
de
s ig n a a lh o o rn
de en
v e r k l i k k e r l a m p e n v o o r h e t s c h e e p s s p rin k le rs y s te e m .
deel
te w o r d e n d a t e r e e n f lin k e b r a n d z o u k u n
v a n d e h in d e r , w e l k e h e t s c h i l d e r w e r k a a n
n en o n t s t a a n , v o o r d e b e s t r i j d i n g w a a r v a n
D a g en n a c h t w a r e n er steeds 2 mensen in
o o k d e h o g e d r u k n e v e lb lu s - in s t c illa t ie o n v o l
d i t k a n t o o r o p post, w a a r tevens een a a n
d o e n d e z o u z ijn . Er w a r e n d a n o o k n o g b ij
s lu it in g
B o v e n d ie n
w erd
op
deze
w ijz e
e en
b o o r d in veel g e v a lle n o p l e v e r t , v e r m e d e n .
In v e r b a n d
met d e b e s t r i j d i n g
van
b rand
a lle
toegangen
g e v a a r d i e n d e d e m o n t a g e v a n d e s p rin k -
v e s tib u le s
l e r - i n s t a l l a t i e g e l i j k e t r e d te h o u d e n m e t o f
s la n g e n
l ie v e r iets v o o r te lo p e n o p h e t t i m m e r w e r k
en
s la n g e n
van
het
schip
b rcin d s la n g e n k a s te n stra a lp ijp e n
w aren
en m et
in
a a n g e s lo te n
op
cle h u is t e le f o o n
a a n w e z ig
was.
de
b ra n d
o p g es te ld .
op
Deze
v o o rlo p ig e
In d e m a c h i n e k a m e r s w a s m en n a h e t g e reedkom en nen
m et
van de d u b b e le b o d e m b e g o n
het
le ggen
van
de
p ijp le id in g e n
d ie z o w e l o p d e d r i n k
o p de ta n k to p . M en w e rk te h ie rb ij van voor
d a t h e t t i m m e r w e r k in een b e p a a l d e r u im te
w a t e r l e i d i n g , cils o p d e s p r i n k l e r - l e i d i n g v a n
n a a r a c h t e r , d e r i c h t i n g v a n w e r k e n d ie b ij
d i e n d e te w a c h t e n t o t d a t d e s p ri n k l e r le ï d in -
de
de
aan
bo o rd .
Men
kan
het
ook
zo
ste lle n ,
b ra n d b lu s le id in g e n
w e r f a a n g e s lo te n
w aren.
Om
z e k e r te
m a c h i n e k a m e r s steeds w e r d
aangehou
g e n w a r e n a a n g e b r a c h t , v / a a rv c in d e p la a t s
zijn d a t er a ltijd
deze
d e n . H i e r t o e w a s m e n g e d w o n g e n d o o r het
in
v e le
ru im te n
v a s t g e s t e ld
na
im m e r s o v e r le g
eerst
v o ld o e n d e d ru k o p
kon
worden
le id i n g e n z.ou z i j n w e r d in d e h o o f d i n g a n g
fe it d a t, z o d ra de m ach in e ka m e rs eenm aal
de
andere
nog
d ic h t z o u d en
inzake
e en
extra
voor
zou
s c h e e p s b r a n d b l u s l e i d i n g e n b e n u t w o r d e n d ie
s c h a c h t zo u v o e r e n . O o k m et h e t a c in b re n -
o n v o l d o e n d e z ijn g e w e e s t. D a a r o m w a s er,
v a n z e lfs p re k e n d
g e n v a n d e m a c h in e s w a s men dus o p d e z e
nog
op
voor
er
iets
b e s p e u r e n v ie l, in
van
a lle e n
hout
aan
a b s o lu u t
b oord
h e t v e r d c im p e r r u im
te een
h o g e d r u k n e v e lp o r r ip o p g e s t e ld en w e r d e n
de
le i d i n g
g root
te w a te rla tin g
g e d e e lte
nog
w aren
d rin k w a te rle id in g van de w e rf.
de
en
de
B o v e n d ie n s t o n d e n er
à 9 L d o o r h e t s c h ip o p g e s t e ld .
de
hogedruk
EXTRA NUM MER „S C H IP EN WERF SEPTEMBER 1 9 5 9
l e i d in g e n
sp rinkler-
o n g e v e e r 100 stuks n e v e l h a n d b l u s a p p a r a t e n
A a n g e z ie n
g e s c h ild e r d e
d e fin itie v e
a a n g e s lo te n
n a a r g e l a n g cle b o u w v a n h e t sch ip v o r d e r rood
konden
n a a r d e ze ruim ten d o o r de boven de h o o fd
Reeds
5 p r in k le r - in s t a lla t ie
de
z ijn , d e e n i g e g r o t e t o e g a n g
V o o r d e b e s t r ijd in g v a n e e n e v e n t u e le brc ind
een
na
g e m o n te e rd .
l e i d i n g e n , v e n t ila t ie k o k e r s , k a b e l b a n e n enz.
de
d ire c t
c ia n ja a g p o m p
de
b ra n d m e ld e r-in s ta llc itie
m a c h in e k a m e r
g e le g e n
m a c h in e k a m e r -
v o l g o r d e a a n g e w e z e n . B e h o u d e n s het p l a a t sen
van
e n k e le
h u lp w e rk tu ig e n
vóór
het
a a n b r e n g e n v a n h e t D - d e k z a g m en dus d e m ach in e ka m e rs van v o o r n a a r achteren in
van
g e r i c h t w o r d e n , te b e g i n n e n
m e t cle vries-
Fig. 84. Vervoer per ra il van één der turbo-generaforen door de machinekamers.
Hef aanbrengen d e r schroeven, augustus 1958
m a c h in e k a m e r
vóór
ve rg e m a k k e lijk in g
het
van
zw em bad,
Ter
tran s p o rt
va n
het
p i jp s t u k k e n en w e r k t u i g e n h a d m en o v e r de ta n ktop
o p hcirt sc h ip v a n
h e t a c h te r s c h o t
v a n cle m a c h i n e k a m e r t o t v o o r in d e s t a b i l i s a to r r u i rrite
e en
n o rm a a ls p o o r
a a n g e le g d ,
w a a r o v e r zic h een lo r r ie k o n v o o r t b e w e g e n . W a a r d e z e b a a n d e s ch o tte n p a s s e e r d e h ad m en g r o t e o p e n i n g e n h ie rin v r ij g e h o u d e n , zo
g ro o t
als
n o d ig
was
voor
de
pas
s a g e v a n cle g r o o t s t e s tu k k e n. A c h t e r e e n v o l g e n s w e r d e n i n g e r i c h t de vriesm a c h i n e k a m e r , de s t a b ilis a t o r r u im t e , cle a ir c o n d i t io n i n g r u ir n t e ,
de
e le k t ris c h e
c e n t ra le ,
h e t v e r d a m p e r r u i m en het k e t e lr u im . N a a r m a t e h e t g e r e e d k o m e n v a n d e z e r u im t e n in de
genoem de
r ic h ti n g
vord e rd e ,
werd
de
lo r rie b a a n ingekort. H ie rb ij d ie n d e er reke n in g m e e g e h o u d e n te w o r d e n d a t te r p la a t s e van
deze b a a n
boven de ta n k to p de o nt
b re k e n d e p ijp stukken
nog
m oe ste n w o r d e n
a a n g e b r a c h t . O m s tr e e k s d e t e w a t e r l a t i n g in Bevestiging van de p e u rd ra de n aan het achterschip.
s e p tem b e r 1958 w a re n de g e n o e m d e m a c h i n ekam ers
gro te n d e e ls
lo rrie b a a n
in g e r i c h t ,
In cle e e rste kla sse e e t z a a l w e r d e e n t i j d e
g r o o t s t e g e d e e l t e a a n b o o r d g e b r a c h t kon
lijk s c h a f t l o k a a l in g e r ic h t . Er w e r d e n l a n g e
w o rd e n vo o r de te w a te rla tin g .
De s c h ro e fa s s e n w a r e n a a n g e b r a c h t , e v e n
h o u te n t a f e ls en b a n k e n g e p l a a t s t ,
V o o r h e t b r a n d e n v a n d e v e le r a a m o p e n i n
als
ve rw a rm in g ,
m et het o p b o u w e n
b e id e
s c h ro e ve n ,
en
de
cle ketels.
de
a fg e b ro k e n
was
men
doende
weer
van
was
w a a rva n
m en
de
er
w aren
en ig e
er w a s
w a rm w a te r-
gen
in d e g e s lo t e n p r o m e n a d e s w a s in de
r e m m e n d e w e r k i n g w i l d e b e n u t t e n t ijd e n s d e
b a k k e n v o o r h e t o p w a r m e n v a n d e fle ss e n
g e re e d s ch a p sm a ke rij
te w a te rla tin g . V a n z e lfs p re k e n d was er d a a r
k o f f ie o f t h e e d ie cle m a n n e n m e e b r a c h t e n .
s p e c ia le
na
In cle to e ris t e n k la s s e
nog
veel
te d o e n
aan
het a fm o n te re n
R.D.M.
een Deze
be-
m a c h i n e k o n d o o r tw e e m a n b e d i e n d w o r
d r i j f s k a n t c o r i n g e r ic h t , v e r d e e l d in e e n t i e n
d e n . De s n i j b r a n d e r w e r d h i e r b i j g e le id ove r
p i j p le id in g s y s t e m e n , het b e t im m e r e n en het
tal
e en m a l , w a a r d o o r een z e e r z u iv e re b r a n d -
is o la t ie -
h u is t e le fo o n . H ie r h a d d e n d e b e d r i j f s l e i d e r s
snede
en
m a a tv o e rin g
van de
en
s c h ild e r w e r k . H e t a a n b r e n g e n
d e t u rb in e s en t a n d w i e l k a s t e n te w a te rla tin g
z o u na
m et b e h u l p v a n e en d r i j
bazen
en
een
v o o r z ie n
vast
was een
de
o n tw ik k e ld .
v a n d e w e r k t u i g e n , h e t c o m p le t e r e n v a n cle
ve rtre kke n
e e tzaa l
van
b ra n d m a c h in e
van
sta d s -
onderkom en.
b e d rijfs k a n to o r w a re n
ook
a lle
Op
en
d it
te ke ning e n
ve rkregen
w erd
m o g e lijk
tekenw erk to t
e en
v e n d e b o k g e s c h ie d e n a a n g e z i e n d e z e m a
a a n w e z i g en m en ko n v o o r h e t o p lo s s e n v a n
werd.
c h i n e d e l e n te z w a a r w a r e n v o o r de h e llin g -
cle d a g e l i j k s e p r o b l e m e n en a c in lo p e r s d u s
Van
kranen.
steeds a a n b o o r d ie m a n d v in d e n d ie in d e
het ja a r
n e m e n d e m ate
en
wcis,
m in im u m
lie v e rle d e w e rd
n a u w k e u r ig e te rw ijl
h e t cif-
te ru g g e b ra c h t
in c!e v o o r z o m e r va n
1 9 5 8 e e n ie d e rs a a n d a c h t in t o e
H e t a a n v o e r e n v a n d e f o r n u i z e n en k e u k e n
m eeste g e v a l l e n
raad
kon schaffen.
a p p a r a t e n g e s c h ie d d e v ia h e t c e n t r a le t r a p
B e g a f m en
acin
b o ord
p e n h u is . Z o l a n g d e t r a p p e n h ie r i n n o g nie t
u re n l a n g d o l e n o v e r het schip, g a a n d e vcin
van de
w a r e n a a n g e b r a c h t v o r m d e d i t t r a p p e n h u is
d e k to t d e k , o v e r a l b i j z o n d e r h e d e n b e s p e u
z u lle n
im m e r s een g r o t e s c h a c h t m et een t o e g a n g
r e n d e , m en k w a m t i j d t e k o rt . V o o r b i j u i t
h o o fd stu k
o o k n a a r h e t C - d e k . H ie r h a d m en t e r h o o g
z o n d e r i n g t o e g e s t a n e b e z o e k e n , b .v. v a n d e
z u lle n
te v a n
pers, s t e ld e d e b e d r i j f s l e i d i n g p a a l en p e r k
g e v e n v a n cle a f b o u w v a n h e t schip.
het
C -dek
een
p la tfo rm
v a n w a a r de ke uke nap p a rate n
gebouwd,
m et w a g e n
z ic h
dan
kon
men
t e g e v e n , v o e r e n d e la n g s d e m eest in t e r e s
G edurende
s a n te
w erden
er
ó
w in te r
met
m ingseenheden
aan
geïm p ro vise erd e
o lie
vcin
1957-1958
gestookte
boo rd
v e rw c ir -
ge p la atst.
h a rd b o a rd
ko k e rs
V ia w erd
in
d o o r cle k o m e n d e t e w a t e r
b e s la g bouw
w ij
genom en;
in
d i t sta d iu m
v a n d e R O T T E R D A M b e la n d
aan
d it
w ijd e n ,
v o o rtze tte n
o nderw erp
e en
a p art
ons
relaa s
w a arna
we
met
b e s c h r ijv i n g te
een
a a n het d o le n d o o r een b e p a a ld e rou te a a n
tjes n a a r d e k e u k e n s v e r v o e r d w e r d e n . cle
la tin g
op
p u n te n .
het
waar
ie d e r e
Prom enadedek
men
begane
Bij
z ic h
g rond
ron d g a n g
vóór
het a n k e r s p i l ,
ongeveer 33 bevond,
w erd,
een
m
boven
o g e n b lik
de be
De
te w a te r la tin g
Z o a ls re e d s in v o r i g e h o o fd s t u k k e n ve rm e ld , w aren vóór
reeds de
k ie l
a flo o p b e r e k e n in g e n van
de
gemaakt
ROTTERDAM
g e le g d
d o o r d e z e e e n h e d e n v e r w a r m d e lu c h t in cle
steed cia n h e t v o o r a l b ij h e l d e r w e e r p r a c h
w a s . D e z e b e r e k e n i n g e n h a d d e n in d e eerste
v e r s c h i l l e n d e r u im t e n g e b l a z e n . B e h a lv e d a t
t ig e u it z ic h t o v e r de o m g e v in g .
p l a a t s ten d o e l om h o o g t e en a f s c h o t v a n
mensen
N a d a t het P ro m e n a d e d e k g e le g d w a s g in g
cle
a a n g e n a m e r was, h a d d e z e v e r w a r m i n g een
d e m o n t a g e v a n de d e k h u i z e n v r ij snel. In
p a le n .
d i t v o o r cle a a n
boo rd
w erkzam e
aan
te het
be licht
h u iz e n
èn d e u i t b r e i d i n g v a n h e t b e t o n v l a k v a n de
het Zonnedek, w a a rv a n
het
aan
w orden
boven
to e
h e llin g
het
en h e t s c h ild e r w e r k .
men
de ook
ve rw erke n van het a lu m in iu m v o o r de d e k
la s w e r k
was
boven echter
k w a lite it
het
1958
Er kwcim
g u n s t i g e i n v lo e d o p d e p re s ta tie s en o p cle vcin h e t t i m m e r w e r k ,
v o o rja a r
ROTTERDAM
het
dat
naar
e xtra
rem m id d e le n
zo u
m oe te n
o m g e z ie n ; het g ro te a flo o p g e w ic h t
h e llin g w a r e n h ie r d e o o r z a a k v a n . D o o r d e
m ende
h ie r v o r e n
om schreven
r iv ie r b o d e m .
b e to n v lc ik
miste
men
u itb re id in g thans
de
van
het
zandgrond
Ook
w e r k in g
met
a a n w e e rs z ijd e n van de g o te n w a a rin men
k u n d ig
b i j d e t e w a t e r l a t i n g va n d e N I E U W A M S T E R
men
van
d e p e u re n
over
de
p u n t va n o v e rw e g in g v o rm d e n o g de v ra a g o f m en h e t sch ip r e c h t u it z o u la t e n a f l o p e n
het N e d e rla n d s c h
P r o e f s t a t io n
aangaande
w erd
Scheepsbouw
contact
e x p e rim e n te le
opgeno b e p a lin g
o f d a t m en h e t na het v e r l a t e n v a n d e h e l lin g z o u d o e n z w a a i e n , z o a ls d a t m e t a lle a n d e r e schepen d ie b i j d e g e la te n
w orden
R.D.M. t e w a t e r -
g e b ru ik e lijk
is.
Nci
e n ig e
D A M d e d o o r het a f l o p e n d e s c h ip g e t r o k k e n
v a n de re m m e n d e w e e rs ta n d van descheeps-
p e u r e n li e t s le p e n , z o d a t het .schip o p d o e l
v o r m , d e s c h r o e v e n i n b e g r e p e n . Het s p re e k t
b e s t u d e r i n g w e r d b e s lo te n h e t sch ip r e c h tu it
m a tig e
Het s lepen
v a n z e l f d a t d e r g e l i j k e e x p e r i m e n t e n m et d e
a f te la t e n
v a n d e p e u r e n o v e r de b e t o n n e n p l a a t z o u
n o d i g e r e s e r v e d i e n d e n te w o r d e n g e ï n t e r
eerder
zeer
p re te e rd ;
s ch ip . De b e n o d i g d e r e m m i d d e l e n r e s u lt e e r
w ijz e
zeker
w erd
n ie t
a fgerem d.
de ge w e n ste
re m w e rk in g
in d ie n
ergens, d a n
zeker bij d it
h e b b e n o p g e l e v e r d . Het w a s d a n o o k d u i
g e b e u r e n v a n k o r t e d u u r , is het slechts een
den
d e l i j k d a t e r n a a r een a n d e r e d a n v o o r d e
gissen
g e w ic h t
N IE U W AM STERDA M to e g e p a s te w ijz e v a n
w r ijv i n g s w e e r s t c i n d z a l z ijn en w e lk e i n v lo e d
p e uren
a f r e m m e n m oe st w o r d e n g e z o c h t . Er w e r d e n
de s c h a a le ffe c te n
een
d e r h a l v e p r o e v e n g e n o m e n m e t in d e r iv ie r
echter
a angegrepen
g e le g d e
krijg e n
in h e t g e e n
p e u re n ,
w a te rla tin g e n . van a lle p euren
b ij
Na
de
drie
v o o rg a a n d e
te w a te rla tin g
n a u w k e u rig
de
te
w erd
hoe
de
v e rd e lin g
tussen
g o lf-
en
h e b b e n . Elk m id d e l w e r d om
meer
e r b ij d e z e
in z ic h t
te
b e la n g rijk e
van cian
w erden
g e n in g e n
m et g ro te b e la n g s te llin g g e v o lg d .
rem m ende in vlo e d e n m o g e lijk w as. H ie rd o o r
Gaandeweg
kreeg
v e r k r e e g m e n e e n b e t e r in z ic h t in d e r e m
z ic h t
b e n o d ig d e
in
de
de
e xp e rim e n ten
m en
dan
ook
in W a -
meer in
re m m id d e le n .
f t ! » .
Een blik op de tribu n e met ca. 22.000 personen even voor de te w a terla tin g
Een
18
e lk e
dan
p e u re n
ton,
het
a fre m m e n
b ij
z w a a ie n d
tot
w a a rb ij
z ijd e
van was,
een t o t a a l aan
twee
h e t schip dat
nog
e c h t e r pas
z o u g a c in k r a b b e n i n d ie n h e t sch ip a a n z i e n lijk
m in d e r
e xtra
d e rh a lv e
in
740
a n ke r ve rbo n de n
w a c h t werd.
a fg e le g d e
Fig. 89.
te n s lo tt e
t e w a t e r l a t i n g z o u k u n n e n g a a n g e b e u r e n en
w e g b e p a a ld , w a a r n a een a n a ly s e va n de
lo p e n , w a a r b i j
kan a a n v a n g e n
g e rem d
zou
w orden
clan
Deze a n k e r s d i e n d e n
v e ilig h e id .
V oorts
zouden
ver
dus als aan
het
a c h t e r s c h ip , a c h t e r d e s c h ro e v e n , r e m s c h ilden w orden
a a n g e b ra c h t.
Ook
zouden
de
s c h ro e v e n z e lf a a n w e z i g z ijn e n z o u d e n de
sch ro e fa s se n v a s t g e z e t w o r d e n . Er m oest n o g r e k e n in g
w orden
li jk h e id
a f l o o p s n e l h e id zie n w a s,
gehouden
m et d e m o g e
het sc hip een
dat
zou
veel
g e rin g e re
o n tw ik k e le n
clan
voor
b .v . d o o r e e n g r o t e r e w r ijv in g s -
e o ë f f i c i ë n t in d e g o t e n o f d o o r o n v o o r z ie n e b e le m m e ring e n .
H ie r v a n
kunnen
zijn
dat
h e llin g
zou
b lijv e n
op
punt
het
hel'
zou
schip z it te n .
w a a rb ij
de
het
g e v o lg
h a lv e rw e g e D o o rd a t
eerste
de
e c h te r
p e u re n
in
w e r k i n g z o u d e n t r e d e n , het sc h ip de h e llin g n o g n ie t v e r l a t e n zo u h e b b e n , w a s juist h ie r in e e n g o e d m id d e l a a n w e z i g o m in g e v a l v a n te g e r i n g e a flo o p s n e lh e ï c l e en b e p a a l d a a n ta l
p e u r e n los te m a k e n v a n
het schip
en a ld u s de r e m m i d d e l e n te r e d u c e r e n . Het
lossen v a n
la a t s t b e d o e l d e
de
peuren,
zowel
in
het
g e v a l als in het g e v a l v a n
n o r m a a l a f l o p e n o p het tijd s t ip w a a r o p het schip t o t
rust g e k o m e n z o u z ijn , k o n
e e n v o u d ig
g e s c h ie d e n
m et
een
ze er
hefboom -
c o n s tru ctie , d ie uit f ig . 88 d u i d e l i j k b lijk t .
V oorts dat
b le e k
m et
d it
gekozen
uit
de
g rote
w aarden
b e re ke n in g e n
a flo o p g e w ic h t voor
het
ook
en
cle
a fs c h o t
en
Fig. 90. H.M. de Koningin heeft zojuist cle klinkclraacl doorgehcikt. De foto gee ft het moment weer w aarop het schip in bew eging komt.
d e h o o g t e v a n het sch ip b o v e n d e h e liin g
Reeds
g e ru im e
a a n z i e n l i j k e b e la s t i n g e n z o u d e n o p t r e d e n in
begon
m en
de b o d e m , en w e l h e t meest t e r p la a t s e v a n
zelfs v o o r d e z e w e r f g r o t e a a n t a l l e n sle d e -
he t
en
s t a b i lis a t o r r u im
c o n t r o le
van
de
en
het
zwem bad.
b e re ke n in g e n
T er
zouden
op
tijd
g o o tstu kke n .
goten
en
voor de
te w a te rla tin g
met het g e re e d m a k e n
Het a a n b re n g e n
s le d e n
onder
van
van
het v la k
de
cle
ve rlie p
ta lle n
b e la n g s te lle n d e n
geven
deze ge b eu rte n is
de
g e le g e n h e id
te
b i j te w o n e n . Het
p l a n w e r d o p g e v a t o m o n g e v e e r in n a v o l g in g
van
cle t e w a t e r l a t i n g
van de N IE U W
A M S T E R D A M d e b e z o e k e r s in d r i e c a t e g o
d it p u n t s p a n n i n g s m e t in g e n w o r d e n v e r r ic h t
v lo t en
door
Bij cle b e r e k e n i n g e n w a s m en u i t g e g a a n v a n
cci. 2 2 . 0 0 0 m e n s e n z o u p l a a t s g e g e v e n ku n n e n
110
b ij
worden
op
hoog
h e llin g ;
voor
het
In stit u ut
c o n s tru c tie ,
d ie
voor
uit f ig .
W e rk tu ig k u n d ig e 88
d u id e lijk
b lijk t .
zonder
cm
s p r i n g t ij. S p e c ia le
aandacht
m oest
w orden
b e s te e d
•+ N . A . P .
als
O fsch o on
d i t een r e d e l i j k e
w a t e r s t a n d is, h a d
v e r d i e p t in d e v r a a g
v o o r s c h ip . T ijd e n s d e
s ta n d
va n
het o p -
nog
h o o gw ate rsta nd
m en z ic h n a t u u r l i j k w e l
a a n de c o n s tru c tie v a n d e a p o s te le n in het p e rio d e
rie ë n ie o n t v a n g e n , A a n e e n g r o t e g r o e p van
strub b e lin g e n .
w e lk e k le in e r e w a t e r
t o e l a a t b a a r z o u z ijn .
V o o r een
van
h e t t e r r e in deze
ten w e s te n
g roep
v la k s e c t ie s ( w e lk e
gend
zou
v a n cle
m et behulp
d a a r v o o r een v o l
schip o p g e s l a g e n w a r e n ) en m et w a t
e e n v o u d i g h o u te n
h e k w e r k en t r a p p e n een
d r i jv e n v a n h e t sch ip z o u d e n h ie r k r a c h t e n
w a t e r s t a n d v a n 8 5 cm +
op treden
4500
n o g v e r a n t w o o r d i n g te k u n n e n d r a g e n . Z ou
w orden.
mo
d o o r b .v . l a n g d u r i g e o o s t e n w i n d cle w a t e r
g e v e e r 7 0 0 0 personen zou aan de zu id z ijd e
g e l i j k d o o r d e c o n s tru c tie te d o e n o p n e m e n ,
s ta n d n o g l a g e r z i j n d a n d e z e w a a r d e , d a n
v a n h e t e e r s t g e n o e m d e t e r r e i n e e n uit buis-
zou d e t e w a t e r l a t i n g m o e t e n w o r d e n
c o n s tru c tie s en p l a n k e n o p g e b o u w d e t r ib u n e
to t
een
m axim um
van
cci.
to n . T e n e in d e d e z e k r a c h t e n z o g o e d
w erd
in
het
v o o rs c h ip
h ie r v o o r g e b o u w d
een
s p e c ia le
sectie
met d o o r g a a n d e d w a rs
scheepse k n ie ë n , d ie a a n w e e r s z i jd e n b u it e n
s te ld .
De
maanden
m eest
N .A .P . b l e e k m en
g e s c h ik t e
d a tum
u itg e in
a u g u s t u s en s e p t e m b e r b l e e k
t r a p s g e w i j s lic h t o p l o p e n d e t r i b u n e g e m a a k t Voor
e en
tw e e d e
w orden
d ie
g roep
van
on
de
s a m e n g e s t e ld
de
s t e rk o p l i e p o m o o k d e a c h t e r s t e a a n w e z i
n a a r a c h t e r vr ij
het
g e n e e n g o e d u it z ic h t o p hel t e w a t e r g l i j
het sch ip sta k e n en acm cle o n d e r z i j d e w a a r
13e s e p t e m b e r t e
v a n een h o r i z o n t a l e p l a a t w a s a a n g e b r a c h t ;
's m i d d a g s o m 1 6 . 3 0 u u r h o o g w a t e r z o u z ijn
dende
h ie ro n d e r
m e t e en te v e r w a c h t e n s ta n d v a n 1 1 0 cm +
g e v e n . Een d e r d e g r o e p v a n o n g e v e e r 1200
h o u t, d a t o p het t i j d s t i p v a n o p d r i j v e n tijd e n s
N.A.P .
pe rsonen
het
H . M . d e K o n i n g i n hac! zic h b e r e i d v e r k l a a r d
van
het schip de n a c im te g e v e n en d e
vin d e n .
v o lg d e
o p tre d e n
mocht
e en
van
m eegeven.
s t a p e l in g
de
va n
grootste
Onder
d it
zacht
krachten
zachte
hout
w a r e n d e sle d e n a a n g e b r a c h t . De g e n o e m d e
b e le t s e le n v o o r
s p e c ia le sectie w a s z o g e m a a k t d a t b in n e n
nemen.
het
Men had
schip
v e r s p r e id ,
de
krachten
v o o rn a m e lijk
b e h o o rlijk naar
de
werden h u id . T i j
z ijn , o p
w e lk e
h e t te w a t e r
dag
la te n
la a t s t e weg
te
sc hip
en o p
zou
h e t s c h ip
Voor
degenen
aan e en
d ie
de
de
o ffic ië le
t r ib u n e te
z u id o o s te lijk e
gereserveerde
zijd e
tr ib u n e
p e r a u lo n a a r de werf
w ild e n kom en w as er ruim e p a rk e e rg e le g e n z ic h g e r e a l i s e e r d d a t e r v o o r d e
te w a te rla tin g
van
d i t sch ip e en
b e la n g s te llin g
d e u it s t e k e n d e k n ie ë n w o r d e n w e g g e b r a n d
men zo g o e d r n o g e i i j k o p g e p r e p a r e e r d z o u
m o g e lijk
en zo u e r t e r p la a t s e e en n ie u w e huiclsectie
m o e te n
VII
z o e k e r s n a a r d e a f v a a r t p l a a t s e n d e r b o te n ,
w o rde n a a n g e b ra ch t.
was g r o o t g e n o e g om w e rk e lijk g ro te a a n
resp. n a a r d e w e r f . De d a g t e v o r e n z a g men
t e rr e in
rond
waar
T i j d i g wcis o v e r l e g g e p l e e g d m e t d e R o tte r
gende
Het
b estaan,
h e id g e m a a k t .
dens het dokken v ó ó r de p ro e fto c h t zou d en
z ijn .
zou
o v e rw e ld i
h e llin g
damse
v e rke e rsp o litie door
de
stad
o ve r het zo le id e n
g u n sti g
van de
be
Fig. 91.
Het tew atergaande schip van
d a n o o k o p de b e l a n g r ijk s t e v e r k e e r s p u n t e n
m u m a a n t ijd w e r d e n cle tr ib u n e s o p g e r ic h t ,
ee rs te
in de stad de w itte , b l a u w e en o r a n j e p i j l e n
w erd
Chcirlo isse H o o f d . S p o e d ig v o lg d e n o o k de
aangegeven,
ro u te s v o o r d e
bezoeker
b ij he t v o l g e n
zonder
omwegen
w a a rva n p re c ie s
e lk e
op
cle
h e t t e r r e in
le e k
m eer
te
o p g e r u i m d en w e r d e n de gasten
u it g e z e t .
denken
aan
N ie m a n d
de
e i g e n lijk e
b o te n
boten
van
de
S c h ie m o n d
van de Parkkade.
m aa kte n
tw e e
en
het
De meest e b o t e n
a fva arte n
en t o t
d rie
p la a t s k w a m d ie v o o r h em b e s t e m d wa s.
scheepsbouw; van lie ve rle de w erden de v e r
u u r b l e e f de
In d e Icisloods — d e w e s t e l i j k e b a a i v a n d e
b i n d i n g e n v a n he t schip m e t d e w a l — v o o r
t o e v lo e i e n . O p de r iv ie r h a d zic h een b i j
lu c h t,
s c h e e p s b o u w w e r k p la a t s
—
zou
een
ont-
stroom ,
vcin gsthal g e ï m p r o v is e e r d w o r d e n , v a n v o l
tra p p e n h u is
d o e n d e ru im te o m de 1 2 0 0 d a a r t o e
m a a n d e n la n g
d i g d e n te k u n n e n o n t v a n g e n .
geno
De H o l l a n d -
w a te r
met
één
reg e lm a tig
—
lo s g e m a a k t .
Het
z o n d e r g r o o t a a n t a l b o t e n en b o o tje s v e r
der
liften,
het
z a m e ld ,
g e k rio e ld
scheepsbouwers,
s troom b e z o e k e r s
ru im
w erd
had
waar
van
v e rw ijd e rd
n ijv e r e en. e e n
tol
het
die
dobberend
moment van
la gen
te w a c h t e n
t e w a t e r g a c ir i
va n
cle
RO TTER DAM . Een g r o t e m e n ig t e b e v o lk t e de
w c ic h t s m a n h i e ld t o e z ic h t o p d e k lin k e n , o p
t e g e n o v e r l i g g e n d e o e v e r t e S c h ie d a m , ze lfs
het g r o t e m o d e l o p s c h a a l 1 : 2:0 o p d e z e
dat
p la a t s a a n
v e rg rijp e n .
A m e rika
da a rn a w a a rm e e
Lijn s te ld e er b o v e n d i e n
p rijs o p
H a r e M a j e s t e it te to n e n en het
aan de
de
pub licite it
vrij
te
r e d e r ij h e t t o e k o m s t ig e
geven, u ite r
geen
onbevoegde De
z ic h
v rijg e k o m e n
d a a ra a n
zo u
o p het te r r e in van W e r f G u s t o te S c h ie d a m
lift
ge
s to n d een g r o o t a a n t a l k ijk lu s t ig e n . Een lu id
w erd
p l a a t s t a c h t e r d e h o o g g e p l a a t s t e e re t r ib u n e .
g e ju ic h
De
H a r e M a je s te it, p e r b o o t k o m e n d e v a n het
v o o ru itz ic h te n
met
b e tre kkin g
tot
he t
ko n d ig de
aankom st
w e e r w a r e n g u n s t i g . M e n v e r k e e r d e in een
eila n d
n a m e o v e r d e sc h o o rs te e n d e d e n v e le g e
zekere s p a n n in g —
t w i n t i g m in u te n v o o r d rie .
ruch te n
d e n v e le n o n d e r h o o g s p a n n i n g g e w e r k t —
lijk v a n
he t schip zo u b e k e n d
de
ronde,
v e le n
maken. M et
g is te n
naar
het
de v o rig e d a g e n h a d
Rozenburg.
de
Het w as toen
aan
van
ongeveer
u it e r lijk , m cia r n ie m a n d scheen het w a r e e r
d o c h m e n k o n nu d e k o m e n d e d a g m et v e r
Bij het d e b c irk e r e n v a n d e R e g e n te s s e p la a t
o ve r te w e t e n .
De
t r o u w e n t e g e m o e t ' zie n.
w erd
een
s t ilz w ijg e n .
De d e r t i e n d e s e p t e m b e r b r a k a a n als een
v e r w e l k o m d d o o r d e h e r e n K n a p e en V a n
Rond de h e llin g scheen a l l e a c t i v i t e i t e v e n
p r a c h t i g e n a z o m e r d a g . O m tw e e u u r 's m i d
d e r Pols, d ir e c t e u r e n v a n De R o tte rd a rns ch e
eens o p d e p u b lic it e it g e r ic h t ; in e e n m i n i
d a g s b e g o n d e d r u k t e m et het v e rt r e k v a n d e
D ro o g d o k M aa tsch a p p ij.
h a rd n e k k ig
in g e w ijd e n
bew a a rd e n
H a re
M a j e s t e it
op
de
aa n le gste ig e r
■
r.
! \( \ ■:■.; . het
■•
m o d e !,
•.
H a re
hrj;
M a je s te it
in o v e r
de
in
d e lin g v a n h e t sch ip . De h e re n V a n d e r Pols en De M o n c h y s p ra
i’
ken e lk een k o rte re d e uit., d ie z ij b e s lo te n
y ■'
m e t h e t u itb re n g e n w e lz ijn L ijn ,
va n het
van
een d ro n k o p
hel
h e t s c h ip , cle H o ila n d -A m e r ik a V a d e r la n d ,
De
R o tte rd a rn s c h e
D r o o g d o k M a a ts c h a p p ij en cle s ta d R o tte r dam, H e t w a s een v o o r b e e l d i g e t e w a t e r l a t i n g g e w e e s t,
to t
p ra c h tig e
de
f e e s t e li jk h e i d
weer
wel
zeer
w a a rva n
sterk
had
het
b ijg e
d ragen. E n k e le
te c h n is c h e
d e t a i ls
van
de
te w a ter
l a t i n g m o g e n h ie r n o g v e r m e ld w o r d e n : H e t a f l o o p g e w i c h t b e d r o e g o n g e v e e r 1 8.9 50 t o n , h e t g e w i c h t v a n d e s le d e n en d e a p o s
Fig. 92.
t e le n d a a r b i j b e g r e p e n .
Schematische voorstelling van hel schip op de helling.
H e t a f s c h o t v a n d e sle d e n b e d r o e g 1 : 17,5, te rw ijl
het
1 : 16,864
sc h ip had.
ze lf
Het w e rd
Een b o u q u e t b l o e m e n w e r d Hcire M a je s t e it
d e goten
a a n g e b o d e n d o o r d e 1 4 - j a r i g e M a r i e Louise
ren ce als g r o e t a a n d e V o r s tin d ie h e t z o
v a n Reenen. H ie r n a b e t r a d d e K o n in g in het
juist v a n cle h e l l i n g h a d b e v r i j d .
d ir e c t ie k a n t o o r , w a a r Z ij zich lie t v o o r li c h t e n
De s le e p b o t e n d i e d e R O T T E R D A M n a a r d e
ken —
c r f b o u w k c id e
t o t a a l dus 12 k lin k e n —
d o o r een d e r d ir e c t e u r e n v a n d e R.D.M . o v e r de
ve le
p u n te n
d ie
b ij
he t
te w a te rla te n
v a n een g r o o t schip als cle R O T T E R D A M een rol s pele n. O n g e v e e r 4 u u r b e g a f het h o g e g e z e ls c h a p zic h m et de ree d s g e n o e m d e lif t n a a r cle t rib u n e .
spoedig H are
als he t w cir e e e n b e v a l l i g e
zouden
va s tg em a a kt.
M ajeste it
s p e c ia a l
per
de
hadden
trib u n e
t e le v i s i e w e e r g a v e
h ie r t o e a a n g e l e g d —
van
1 ,5 0
m b re e d te
h e llin g
op
twee
van go ten
te w a t e r g e la t e n .
De
g r o o t s t e s t e v e n d r u k o p he t m o m e n t v a n o p d r i j v e n b e d r o e g c a . 4 5 0 0 to n . V o o r d e k lin
v e r h a le n , Op
révé
een
kon —
a a n e lk e z i j d e v a n cle g o t e n 3 stuks, w e rd e n hefboom -
v a l k l i n k e n t o e g e p c is t. De
re m m id d e le n
bestonden
uit
to ta al
18
de te w a te r
p e u r e n m e t e e n t o t a a l g e w i c h t v a n 7 4 0 ton,
la t in g te v e n s v a n o p z i j d e v o lg e n . N o g e v e n
w a a r v a n a ls e x t r a v e i l i g h e i d 4 p e u re n u it
b le e f m en va n h e t s c h o u w s p e l v a n u i t d e z e
g e ru s t w a r e n nie t e e n a n k e r , t w e e va n 5 ton
Luid g e ju ic h steeg o p v a n d e ruim 3 0 . 0 0 0 b e z o e k e r s toen H a r e M a j e s t e it d a a r v o o r de b o e g v a n het schip ve rs ch e e n . Er moest n o g g e w a c h t w o r d e n o p he t e in d e v a n cle v lo e d , o p h e t z.g . „ d o o d - t i j " , w a a r b ij het w a t e r g e h e e l t o t stilsta n d g e k o m e n z o u z ijn . De la a ts te k i m b l o k k e n w e r d e n g e s lo o p t, w a a r n a het sch ip g e h e e l o p cle g o t e n k w a m te rusten, n o g slechts t e g e n g e h o u d e n d o o r d e klin ke n . Om
8 m in u te n
schel
voor
later w e rd gereed
over
h a lf
a t t e n t ie
en
het s ig n a a l
was voor
het
vijf
een
r in k e l d e k le in e
gegeven, d o o rh a kke n
de
.Mer.yy.iUi£LY£Li.
m in u u t
d a t a lle s van
............
cle
I :.'i/
k l i n k d r a a d . M e t een s ie r lijk e b e w e g i n g v e r r ic h tte H a r e M a j e s t e it d e z e h a n d e l i n g , w a a r na
zij
nacim
de
w oorden
s p ra k
RO T TER DAM
en
, , Ik g e e f
wens
U de
U behouden
v a a rt" . G e lijk tijd ig b ra k de c h a m p a g n e fle s tegen
de
boeg
en
e v e n ee n s
op
hetzelfd e
o g e n b l i k zette he t sch ip zich in b e w e g i n g . K e u r ig
g leed
he t
de
h e llin g
a f,
begeleid
d o o r hel g e ju ic h v a n d e a a n w e z i g e n en het f lu it e n va n b o t e n en sirenes. E e n m a a l in het
Fig. 93.
w a t e r m a a k t e h e t sc h ip b ij h e t v e r l a t e n v a n
met a a n d u id in g van de do o r de peuren a fg e le g d e hanen.
Het schip na het te w a terg a a n tot stilstand gekomen
en tw ee va n 10 to n . De schroeven w a re n
a ls z o d a n ig oo k te w a a rd e re n , tijd e n s de
dw arsscheepse bru g en de d a a ro p g e p la a t
vastg ezet en a a n het a ch te rsch ip w a re n a a n
a fb o u w
ste steng w a re n op d e w a l ge he el g e re e d
w eerszijden tw ee rem schilden b e v e s tig d . De
Er kw a m e n
to e g a n g e n , e lk m et een
g e m a a k t, ge schilde rd en a l; k a n t en k la a r
gro otste snelheid tijd e n s het a flo p e n he e ft
lo o p b ru g , d ie a lle d rie ko n d e n w o rd e n a f
w e rd het gehe le bouw sel m et een d rijv e n d e
8,75 m /sec. b e d ra g e n .
ge slo te n m et een hek. Eén to e g a n g voe rde
b o k van
n a a r d e voo rste h u id d e u r in d e m ain e n tra n -
g e p la a ts t
ce; één n a a r de b re a k o p h e t B-dek v ó ó r en
m o n te e rd . De ra d a rm a st m et an tenn e en al
De a fb o u w
één
w e rd o p d e z e lfd e w ijz e g e re e d g e m a a k t en
De ROTTERDAM w as d o o r de „ D o c k y a rd s " ,
a ch te r.
o p de 8e mei a a n b o o rd g e p la a ts t.
de op de riv ie r be ke n d e sle e p b o te n v a n de
O v e r d e la a ts te d r ie m a a n d e n van het ja a r
D it g e b e u rd e toen d e ROTTERDAM in het
R.D.M.,
1958 is n ie t vee l b ijz o n d e rs te verm e lde n.
nieu w e d o k no. 9 stond.
met
sle e p b o te n ,
de na
h u lp v a n de
e n ke le
a n d e re
te w a te rla tin g
s p o e d ig
v e rh a a ld n a a r de a fb o u w s te ig e r in de Heyse Haven. Reeds om
n ie t zou kun ne n b e v re d ig e n .
naar
d rie
de
d ie n s tin g a n g
op
het
B-dek
resp ectab ele en
d a a rn a
h o o g te op
aan
b o o rd
het to p d e k
ge
De
H e t d ro o g z e tte n van de ROTTERDAM in d it
a lu m in iu m b o v e n b o u w w e rd geheel a a n g e
d o k op 1 mei h a d v o o r de R.D.M. b ijz o n d e re
Er w e rd
goede
v o o rtg a n g
g e m a a kt.
h a lf zes w a s het schip
b ra c h t; d e h o uten dekken w e rd e n g e le g d .
b e teken is, a a ng ezie n met deze ge b e u rte n is
a fg e m e e rd . G e d u re n d e h e t w e e k e n d w e r
In d e m a c h in e k a m e r g in g he t w e rk ge sta
d it d o k , g e b o u w d volgens eige n o n tw e rp en
den de n o d ig e a a n slu itin g e n tussen w a l en
d ig v o o rt. A a n h e t z w e m b a d , de ee tzale n
zo ju ist g e re e d gekom en, d o o r Z .K.H . Prins
schip to t stand g e b ra c h t ril. d ie v o o r w a te r,
en d e p u b lie k e z a le n o p d e p ro m e n a d e d e k
B e rn h a rd o ffic ie e l in g e b ru ik ge steld w e rd .
e le k tric ite it, b ra n d b lu s -in s ta lla tie , p e rslu ch t,
ken
D a a rb ij h a d he t de naam „P rin s B ernhard
gas, te le fo o n s enz. en toe n men de v o lg e n de
m a a n d a g m o rg e n
to o g , kon ie d e re e n
w e rd
re g e lm a tig
d o o rg e w e rk t;
in
de
w a n d e n v a n la a ts tg e n o e m d e zalen w e rde n
D o k " g e k re g e n .
het
w e rk
de
De
d ire c t b e g in n e n
w aar
w e rd e n
weer
aan
h ij en ig e d a g e n te vo re n was g e s to p t.
ra m e n
tw e e
a a n g e b ra c h t. In
de
van
ro o k k a n a le n
de w e rk p la a ts
a lu m in iu m en
v e rv a a rd ig d e
de
ra d a rm a st
ge
ROTTERDAM o n d e rg in g
h ie rin
de
ge
b ru ik e lijk e d o k b e u rt v o o r d e p ro e fto c h te n . De
sectie
in
de
voo rste ven , sp e cia a l
ge
O p de k ra a n b a a n no. 12 la n g s de a fb o u w -
bouw d.
De tu rb in e s en d e ta n d w ie lka ste n
b o u w d v o o r het o p d rijv e n tijd e n s de te w a te r
kad e w as g e d u re n d e de la a ts te w e k e n v o o r
w e rd e n
m et d e d rijv e n d e
la tin g , w e rd g e s lo o p t en een n ieu w e h u id -
de te w a te rla tin g een n ie u w e k ra a n g e m o n
g e b ra c h t en g e m o n te e rd . De 4 in het schip
sectie w e rd a a n g e b ra c h t. Het g e d e e lte van
te e rd . Er z ijn d a a r tha ns d rie k ra n e n b e
o p g e b o u w d e ke te ls kw a m en g ro te n d e e ls g e
d e h u id o n d e r w a te r w e rd g e sch ild e rd m et
sch ikb a a r m et een h ijsve rh o g e n v a n 3 to t
ree d. H e t b e d rijfs k a n to o r a a n b o o rd w e rd
d e la a tste la a g a a n g ro e i-w e re n d e ve rf.
15 to n . V o o r z w a a r h ijs w e rk zou d e d r ij
v e rp la a ts t van d e tw e e d e klas e e tza a l n a a r
De p u b lie k e za le n in het schip vo rm d e n g e
ven de b o k a a n BB la n g s z ij m oe te n kom e n.
d e ge slo te n p ro m e n a d e , o p het P rom enade
d u re n d e de la atste m a a n d e n de meest spec
dek aan
ta c u la ire ruim ten. H et tim m e rw e rk a a n deze
De
to e g a n g s c o n tro le
w e rd
nu
oo k
v e r
scherpt. V o o rta a n zou een ie d e r d ie b o o rd een
kw am
p la a tje
op d u id e lijk z ic h tb a re m oeten
d ra g e n .
D it
aan w ijz e
p la a tje
was o n ge vee r 4 x 4 cm g ro o t, g e m a a k t van perspex en a a n d e a c h te rz ijd e v o o rz ie n van een c lip om het aa n de k le d in g te kun ne n bevestigen. A lle p la a tje s d ro e g e n een nu m mer. Er w a re n 3 kle u re n : b la u w v o o r he t R.D .M .-personeel, geel v o o r o n d e ra a n n e m e rs en ro o d v o o r spe cia le be zoe kers. Bij de to e g a n g e n w e rd e n p o rtie rs g e p la a ts t, d ie er op to e zou de n zien d a t n ie m a n d z o n d e r p la a tje a a n b o o rd g in g . De u itg e re ik te nummers w a re n b e ken d zo w e l b ij d e p o r tiers als b ij de b e d rijfs le id in g . Er w e rd b o
b o k a a n b o o rd
BB, a a n g e z ie n in de e e tza a l het
b e tim m e rin g s w e rk te r h a n d
moest w o rd e n
z a le n , en ook d a t v a n het tra p p e n h u is , was u itb e ste e d a a n een a a n ta l on d e ra a n n e m e rs.
genom en. niet
W a t eens een kale en o n g e z e llig e le e g te
doch
w as gew eest, w a a r op de h e llin g de w in d
w e rd z o la n g d e A tla n tic P rom enade d a a rto e
ko u d en g u u r do orh een g e b la z e n h a d , w e rd
b e n u t. G e d u re n d e de w in te r w e rde n van de
nu van lie ve rle d e een v ro lijk e Lounge; een
zes v e rw a rm in g s e e n h e d e n
a a n v a n k e lijk
Evenzo
w e rd
la n g e r
als
de
eerste
kla s e e tza a l
s c h a ftlo k a a l
g e b ru ik t,
er nog vie r, nl.
v o o r de m a ch in e ka m e rs en vo o r de ruim ten b o ve n
het
P ro m e n a d e d e k ,
h e t o v e rig e w e rd
g e b ru ik t.
V oor
he t schip v e rw a rm d m et
immense
h o lle
ru im te
w e rd
nu een stem m ig a a n g e k le e d A u d ito riu m . L a n g za m e rh a n d kon men zich e r een v o o r s te llin g
van
m aken
hoe d e z a le n
in
hun
stoom v a n de w a l v ia een a a n ta l reeds g e
u ite in d e lijk e to e sta n d zo u d e n w o rd e n . M e e r
re e d z ijn d e fa n k a m e rs en d e fin itie ve ven
en m eer w e rd ook he t g e re e d k o m e n d e schip
tila tie k a n a le n in he t schip.
in de sfeer van p u b lic ite it g e tro k k e n .
V o o r d e v e rlic h tin g w e rd reeds ge ruim e t ijd
b e g o n na de w in te r, toen d e t ijd v o o r zw a re
D it
he t b o o rd n e t g e b ru ik t, m et a p a rte la m p fit-
la n g d u rig e
tin g s
v e rtra g in g van de b o u w d o o r d ie o o rz a a k
wel
te
en
eveneens
m et
vorst v o o rb ij was
en e r geen
v a n d e w a l.
m eer te duchten w as. Het was toen te v o o r
M e t v ie r b o te n te g e lijk w e rd e n in d e m a a n
zie n d a t de ROTTERDAM v ó ó r de o ffic ië le
w o rd e n ve rle e n d a a n v ro u w e n en k in d e re n .
d e n fe b ru a ri en m a a rt d e a lu m in iu m re d
o p le ve rin g sd a tu m g e re e d zou kom en. Deze
D o or deze b e p a lin g b e o o g d e m en, v o o ra l
d in g b o te n o p g e le v e rd . Ze w e rd e n b ij a a n
da tu m was o p 1 o k to b e r ge steld , do ch er
w a n n e e r de p u b lie k e z a le n v e rd e r g e re e d
kom st in de d a v its g e h a n g e n , w a a rm e e —
w e rd nu overee nge kom e n d a t men o p de
zou de n kom en, he t toenem en v a n p a rtic u lie r
z o a ls b ij e lk sch ip —
de b o v e n b o u w d ire c t
eerste
be zoe k te g e n te g a a n . Het w a s v o lk o m e n
m eer
g e a c c e n tu e e rd
w e rd .
m aand
p ro e fv a re n om het nog in d ie z e lfd e m a a n d
b e g rijp e lijk d a t d e b e la n g s te llin g v o o r het
a p ril
a rriv e e rd e n
o o k d e tw ee alu m in iu m
o p te kunnen leveren. Het kw a m h ie rb ij zo
g e re e d ko m e n d e
m o to rb o te n .
ve n d ie n
b e p a a ld
d a t geen
schip
to e g a n g
b ij fa m ilie le d e n
zou
en
s tro o m le v e rin g
v e rs ta a n
In de
augustus
m et he t schip zou
gaan
u it d a t de eerste reis o p 3 se p te m b e r te
kennissen v a n personen d ie m et h e t schip
De 18e m a a rt w e rd e n d e d u b b e le ro o k k a
R otterdam zou a a n v a n g e n . V a n d it to e k o m
te m aken h a d d e n g ro o t w as en m et d e t ijd
n a le n a a n b o o rd g e p la a ts t. De stalen b in -
stige schem a w e rd
nog zou toe nem e n. Even b e g r ijp e lijk w as
n e n k a n a le n m e t de ro n d o m g e p la a tste a lu
b in n e n -
het d a t men deze b e la n g s te llin g , ho e ze e r
m in ium
m a a k t en in het V o o rja a r van
b u ite n m a n te ls ,
tezam en
m et
de
en
m et enig
b u ite n la n d se
o p h e f in de
pers g e w a g
ge
1959 w e rd
g e r e e d w a s. G r o t e m e d e w e r k i n g w e r d d a a r b i j v e r l e e n d d o o r d e H.A.L., d ie d e n o d ig e b e m a n n in g
b e s c h i k b a a r s te ld e en v o o r d e
u it r u s t in g en p r o v i a n d z o r g d e . V a n z e l f s p r e kend
w erd
g ro te r deze
het
g e s t e ld
a a n ta l
dan
b e p ro e v in g
o p va re n de n
niet
beslist n o d ig w a s v o o r d ie
z ic h
u its lu ite n d
be
p a a ld e tot het d ra a ie n v a n de h o o fd m a c h i nes, w a a r b i j w e rk tu ig e n ,
een
a a n ta l
z o a ls
o.a .
reeds v o o r:
be p ro e fd e e le k tric ite it,
h o t e l d i e n s t , h e t s a n it a ir e syste e m , b r a n d b e ve ilig in g , a irc o n d itio n in g in
b e d r i j f m o e s te n
enz.
n o o d z a k e lijk
z ijn .
O p z a t e r d a g , 11 ju li 's m i d d a g s te ca , 3 uur, v e r t r o k het sch ip , d a a r b i j g e a s sis te e rd d o o r 9 s l e e p b o t e n , o n d e r ee n s t r a f f e Z .W . w in d u it d e
H e ys e
Haven
n a a r ze e a l w a a r het
a a n t a l o m w e n t e l i n g e n v a n d e s c h ro e f l a n g zaam
tot
aan
het
m axim um
w erd
opge-
v o e r d . Reeds g e d u r e n d e d e z e b e p r o e v i n g e n d ie a a n d e v e r w a c h t i n g e n b e a n t w o o r d d e n , b le e k
dat
nergens
w a arn e e m b aa r
trillin g e n
w aren,
b ij
in
het
w e lk
schip
t o e re n t a l
v a n d e s c h ro e v e n d a n o o k . Z o n d a g m id d a g vo e r de ROTTERDAM onder grote
b e la n g s te llin g
N ie u w e W a te rw e g
van
het
p u b lie k
de
w e e r o p en m e e r d e te
ca. 4 u u r in d e H e y s e H a v e n la n g s d e a f bo u w steige r.
Vol
v e rtro u w e n
kon
m en
nu
d e te c h n is c h e p r o e f t o c h t v a n 1 to t ó a u g u s tus t e g e m o e t zie n.
De te ch n isch e p ro e fto c h t De
te c h n is c h e
pro e fto ch t
m o rg e n van z a te rd a g
v in g
aan
op
de
1 a u g u s tu s 1 9 5 9 en
d u u r d e to t cle v r o e g e m o r g e n v a n d o n d e r dag
ó a u g u s tu s
d a a ra a n v o lg e n d .
Beh a lv e
d e l e d e n v a n d e b i j n a v o l l e d i g e b e m a n n in g w a r e n er 8 2 4 d e e ln e m e r s acin b o o r d , w a a r v a n ee n g r o o t a a n t a l b i j d e b o u w van d e Fig. 94.
ROTTERDAM
Het plaatsen van cle radarrnast op de ROTTERDAM in het nieuwe Dok no. 9.
b e m a n n in g
be tro kke n was
was
g r o t e n d e e ls
g e w e e s t.
De
ree d s
de
op
a v o n d v a n d e 3 1 s te ju li a a n b o o r d ; de d e e l voor
de
eerste
h e id
to t
boeken
zag
men
h ie r n a
tw ee
r e iz e n
de
o p e n g e s t e ld . in
de
m o g e lijk R e g e lm a t ig
p e rs a r t ik e le n
ver
Nci h e t g e r e e d k o m e n , o p s t o k e n e n b e p r o e ve n v a n
cle k e te ls
m oe ste n
ook de
h o o fd
m a c h in e s b e p r o e f d w o r d e n .
n e m e rs e m b a r k e e r d e n o p 1 a u g u s t u s 's m o r ge n s tussen h a l f a c h t e n h a l f n e g e n . Dir e ct da a rn a
w erd
de
lo o p p la n k
weggenom en
s c h ijn e n , v e r l u c h t m e t fo t o 's o v e r cle RO T
G e b ru ik e lijk
T E R D A M in a f b o u w . Een e n k e le m a a l w e r d
w a l d r a a i t " , d u s in d e h a v e n , m e t g e m e e r d
m et d e p e rs ee n
aan
schip .
kon
d a t b ij d it schip d o o r d e h o o f c l m a c h in e s o p
T e g e n het m i d d a g u u r w a s m e n o p zee.
bouw
b oord, vo rm e n
w a a rb ij over
de
rondgang m en
zich
gehouden een
vo o rtg a n g
indruk
van
de
h ie rb ij
G e z ie n
is d a t
echter
het
m en
g ro te
„voor
de
ve rm o g e n
en w e r d b e g o n n e n
m et het o n t m e r e n .
E e n m a a l o p d e N i e u w e W a t e r w e g w e r d te ongeveer
10
uur
sloepenrol
gehouden.
d e s ch ro e v e n w o r d t o v e r g e b r a c h t , v e r w a c h t
V o o r Hoek van H o lla n d w e rd z a te rd a g m id
en v a n d e in r ic h t i n g va n h e t schip.
te m e n
dag
In h e t v o o r j a a r s t a rt t e m en m et d e b e p r o e
w a a r d e R O T T E R D A M g e m e e r d l a g , en d e r
s e e rd
v in g e n v a n k le in e r e in s t a lla t ie s en h u lp w e r k -
h a lv e
w erd
p r o e f d . Te o n g e v e e r 4 u u r w e r d k o e rs g e z e t
t u i g e n . M e n w i l d e d e k i n d e r z ie k t e n , d ie nu
schip
te
e e n m a a l o n v e r m i j d e l i j k in e lk e n ie u w e m a-
Om dat
dus
chin e -in stcillc iti e v a n d e r g e l i j k e o m v a n g o p
w orden
d o o rg e b ra c h t d ie n d e n
treden,
d e lijk e
boven
vóór z ijn .
de
t e c h n is c h e
pro e fto ch t
Ie
m o e ilijk h e d e n
b e s lo t e n
gaan een
in d e
een
Heyse
etm aal
Haven,
m et
het
v a re n .
het
m a g n e t is c h
en
w erden
de
kompas
gecompen
a n k e r m a c h in e s
be
n a a r het K a n a a l , w a a r z o n d a g n a c h t om
nacht
cian
b o o rd
moest
het
lic h t s c h ip
Royal
S o v e r e ig n
1
gepas
tij
s e e rd w e r d . D e v o l g e n d e 2 d a g e n , z o n d a g
getro ffe n
2 en m a a n d a g 3 a u g u s tu s , w e r d d e g e h e le
d a a r h e t s c h ip n o g n ie t in a lle o n d e r d e l e n
m a c h i n e - i n s t a l l a t i e b e p r o e f d en w e r d e n b ij
v o o rz ie n in g e n
te
d a a rto e
u ur
w orden
v e rs c h ille n d e
to e re n ta lle n
m e tin g e n
ric h t. E lke m e tin g d u u rd e
v e r
12 u u r. Van. b ij
s e rin g s in s tc illa tie a fg e s te ld . O m 2 uur 's m id d a g s was d it g e re e d
en kon
M a a ts c h a p p ij
en
v a n cle H o l l a n d - A m e r i k a Lijn.
ko
O p v o o rs te l v a n d e heer Vcin Reenen w e r d
m e n d e va n Le H a v re ju ist S o u th cirn p to n zou
p e r t e l e g r a m een g e lu k w e n s g e z o n d e n a a n
a fh a n k e lijk Zondag
het
g ro te n d e e ls
is.
om
ongeveer
1 'I
uur
's
m o rg e n s
de u itre is
naar
New
H.K.H.
H ie r n a v o l g d e
w e s t e lijk e
s tuur ma chin e, w a a r m e d e
ve rd e r
w erd
gevaren.
H ie r b ij k w a m men m a a n d a g , 's m o r g e n s om
w as en
a a n lo p e n .
w e r d het K a n a a l v e r l a t e n , w a a r n a in z u i d r ic h t i n g
Y o rk
W ig h t
D roogdok
op
w a a rv a n
w a te rv e r b ru ik
of
heer W . H. de M o n c h y , d ir e c t e u r
w e rd de N IE U W A M S T E R D A M o n tm o e t, d ie
het
Is!e
R o tte rd a m s c h e
de
voor
het
d o o r de
huis
v e rd a m p e r-in s ta lla tie s ,
N a b ij
de reis n a a r
z o n d e r b e la n g w as h ie rb ij h e t a fs te lle n van
schip
a a n v a n g e r!.
h e e r ir J. C. v a n Reenen, d ir e c t e u r v a n De
een
ein d e
nog
de
be p ro e vin g van cian
de
de m e tin g e n
kw a rn .
ó augus uur
Hoek
wcis
de
vcin
RO TTERDAM
H o lla n d
en
om
3
6
uur
om
voor
voor
de
taak
w e r f. Een ruim uur la t e r v/as het s c h ip g e
b e ë i n d i g d w a s, k o n d e n v a n a lle s g e n ie te n .
d o k t en tussen 8 en 9 u u r k o n d e n d e d e e l
He t schip w a s g e h e e l
n e m e rs c le b a rk e r e n .
K a n a a l.
G edurende
11
te ru g va a rt
was
b e p ro e v in g s p ro g ra m m a ,
b e d r i j f cian b o o r d g e h e e l v e r l o p e n zo a ls d it
m o o ie w e e r k w a m
in die n s t g e b r u i k e l i j k is. Er
ko n het e f f e c t v a n d e in s t a lla t ie n ie t a a n g e
w orden,
toond w orden.
o rke s te n ,
d in s d a g
4 a u g u s tu s w e r d e n
gehouden
Engels K a n a a l WL.
en in g e r ic h t
uur de s t a b ilis a t o r e n te b e p r o e v e n .
d e z e b e p r o e v i n g e c h t e r niet t o t z ijn r e c h t en
p ro e v e n
gereed
w ie r
en cie civiele d ie n s t v a n de r e d e r i j d e e d het
om o p
D o o r het b u i t e n g e w o o n
Op
of
m aandagm orgen
h e t de b e d o e l i n g ca .
deze
het
in
De v o l g e n d e m o r g e n , d o n d e r d a g tus,
het
va n
hadden
clcig, .5
biecl
in g a n g
ta a k
deze
na t e r u g g e k e e r d w e r d n a a r h e t D e c c a -g e w e s t e lijk e
geen
op
De
de
die
die
8 uur, tot o n g e v e e r 4 5 ° N B , 1 4 ° W L , w a a r
aan
d e e ln e m e r s
Prinses Irene,
a u g ustu s, h a a r v e r j a a r d a g v ie r d e .
Voor
in
op
de
4 9 °--2 9 '
het b e p a l e n
sn e lh e id s
in g a n g
van
van
het
w aren
se e rd film
dekspelen, er er
was
er
kon
gezwommen
m uziek
van
de
w erden
en t w e e m a a l
N B , 0 5 ° — 24'
D o o r het b i j z o n d e r p ro m e n a d e d e k k e n
de
per
dag
scheepsg e o rg a n i
werd
e r een
vertoond.
de
tijd e n s
z a a ls p e le n
m o o ie w e e r w a r e n en
het
open
de
zwem bad
runs a f g e l e g d e w e g w e r d d e Deccci a p p a r a
d r u k in g e b r u ik .
tuur
b ij t o t de t e v r e d e n en f e e s t e li jk e s te m m in g
g e b r u ik t .
De
ken a a n m e r k e l i j k
b e r e ik t e hoger
p ro g n o s e s , h e tg e e n
s n e lh e d e n
te lig g e n
ten d e le
clan
b le de
t o e te sc h rij
d ie a l l e r w e g e a a n D it
g e vo el
ven is acin d e u i t z o n d e r l i j k g u n s ti g e w e e rs
d ru k k in g
o m s t a n d ig h e d e n .
van
Na
de
s n e lh e id s m e tin g e n
w erden
cirkels g e v a r e n en s t o p w e g e n
clraai-
b e p a a ld .
Een en a n d e r d r o e g ze e r
van
b o o r d heers te.
vo ld o e n in g
geb ra ch t
in ee n
w erd korte
to t
uit
toespraak
de h e e r ir J. W . Ernste, d ir e c t e u r vcin
d e Shell I n s t a lla ti e s en F a b r ie k e n te Pernis, o p cle la a ts te a v o n d v a n de p r o e f t o c h t t o e n
O p w o e n s d a g 5 a u g u stu s w e r d 's m o rg e n s
a l l e d e e ln e m e r s in d e L o u n g e b ije e n w a r e n .
in de bacii van
Z ijn
W e ym ou th
de
d e m a g n e t i-
toe spra a k
w erd
b e a ntw o o rd
door
de
r-ig. 96.
,,
>
U i
0 ij C l
el
til c m
l 'C
Al l l . 11
le l
U iiitjicfi
M
L u i ---liitcrtLt
viut
ilc
.ihiil
en
w elker,
eti
van
v e i l e ij c u
dn:
n a tint.
cti.s
vtiu.
Lijn ,
ji/ it
L e l
ijcltcfii
A c
l i l ven
m
vee tl
v iid e tL ittA
.
ir K. van der Poh
fig . 95. 90
De technische p ro e fto ch t; draaicirkets v o re n .
DE O FFIC IË LE PRÖE F T O C H T
n het leven van de ROTTERDAM was de 20e augustus g la n s rijk
h o o g te p u n t
Koninklijke Standaard b e k ro n in g
va n
het
en
het
a fv a re n
va n
de
1 9 5 9 ongetwijfeld een
N ie u v /e
W a te r w e g
m et
de
w a p p er en d van de hoogste fop een triomftocht en de
g e z a m e n lijk e
w e rk
van
w e rf
en
r e d e r ij.
Langs
de
o e ve rs
van de Nieuwe W aterw e g h adden zich vele duizenden verzam eld om van deze e e rste o ffic ië le
deelneming van w e rd b ijg e z e t.
to c h t va n
HM.
h e l s c h ip g e tu ig e ie
de Koningin
kunnen
z ijn ,
w a a ra a n
d o o r de
en Z.K.H. Prins Bern hard zo grote luister
A a n b o o r d b e v o n d zich e en w a a r l i j k u i t g e
p a s s e e r d e , g a v e n z ij ee n c la x o n c o n c e r t ten
B eid e
h o o fd -d irecte u re n
lezen
b e s te , w a a r o p
n in g in
en
g e z e ls c h a p
vcin
m in is ters ,
ambassa
de u rs en z a a k g e l a s t i g d e n v a n b u it e n l a n d s e m og e n d h e d e n , van a u t o r it e it e n , en
van
reders.
en
za k e n lie d e n ,
Een
p ro e fva a rt,
b u rg e rlijk e
k o n in k lijk
b e g u n s t ig d
daar
het
a n tw o ord
nie t
s c h u ld ig
b le e f.
g in g
te r
w e e rso m sta n
b e g e leidde n
Prins v e rv o lg e n s n a a r
Ko
het schip.
O p d e k a d e b ij de g c in g w c iy w e r d e n d a a r n a v o o r g e s t e l d de heren Jhr. H. Re u ch lin , mr.
m ilita ire
in d u s t r ië le n
s c h ip
s irenes
h e t schip m e t z ijn m a c h t ig e
H. N . D u t ilh en P. C. v a n H o u t e n , d i r e c t e u A ankom st Om
h a lf
V o r s te lijk vijf
Paar
a rriv e e rd e n
ren vcin d e r e d e r ij. H .M .
K o n in g in
De g e z a g v o e r d e r van h e t schip, C o m m o d o r e
d i g h e d e n d ie w e r k e l i j k u i t z o n d e r l i j k m o g e n
J u lic in a en Z .K .H . Prins B e rn h cir d bij d e hal
C.
w arden genoem d.
van de
de W il-
g a s t e n cian b o o r d o n t v in g en w e l k o m h e e tte .
b e v o n d e n zich
O p het m o m e n t d a t K o n in g in en Prins vo e t
Van
de
v e rd e r e
nog
de
com m issaris
Z u id -H o lla n d , m ee ste r v a n
g a s te n
mr.
J.
noemen
van
de
w ij
h ie r
K o n in g in
K la a se sz,
de
in
b u rg e
A m s t e r d a m , mr. G . v a n
H a ll,
H o lla n d -A m e rik c i
h e lm in a k a d e .
Lijn a a n
In h e t g e v o l g
B o u m a n , w a s de eerste d ie de K o n i n k l i j k e
m e v r o u w L. A. J. b a ro n e s s e d e Srneth g e b .
aan
b aronesse
K o n in k lijk e
van
H.M .
van
P a lla n d t,
de K o n in g in ,
mr.
du
p a la is
K. P. v a n
v o o r b e r e id s e le n
de
sc h ip g e t r o f f e n .
voor
het
en
vertrek
de
w erden vcin
het
M a n d e le ,
In
schoten.
K u y c k , a d j u d a n t vcin Z.K .H. Prins Bernhcird.
d e H o llc in d - A m e r ik a Lijn en v a n De Rotter-
In H o e k van H o l l a n d wcis d e b e l a n g s t e l l i n g
De v o r s t e l i j k e
H.
r o n d u it o v e r w e l d i g e n d . tot
op
de
A.
M.
D u iz e n d e n
N o o rd e rp ie r
toe,
Hh.
m e n se n ,
ju ic h t e n
schip to e . L a n g e rije n a u t o 's s t o n d e n la n g s
de
weg
en
to en
de
K o lf
het daar
ROTTERDAM
gasten
werden
H .M .
der
de v o o rto p
g e h es e n
K o n i n g i n en Lt. t e r Zee d e r 'Ie klasse W . W .
mr.
van
z e tte n werc.1 in standaard
va n
Haag,
i. b . d .
boord
v a n R o t t e r d a m , m r. G . E. v a n W a l s u m , en Den
kam erheer
dame
h ie r o n t v a n
ge n d o o r de b u rg e m e e s te r va n
R o tte rd a m ,
m r. G . E. v a n W a l s u m , en d e h e re n W . H, de
M onchy
en
W.
N.
H.
vcin
der Vorm ,
h o o f d - d i r e c t e u r e n d e r H o l l c i n d - A m e r i k a Lijn.
de
hal
d cim sche V o r s t e lijk
werden
D ro og d o k Paar
de
com m issarissen
M a a ts c h a p p ij
v o o r g e s t e ld ,
vcin
aan
het
e v e n a ls
de
d ir e c t ie v a n de w e r f, b e s t a a n d e u it d e h e re n ir
A.
Knape,
ir
K. v a n
der
Pols, ir J.
C.
v a n Reenen en ir J. J. M . Sluys. T evens w a -
ren h ie r te r b e g ro e tin g a a n w e z ig d e M in is
to p g in g , d a a ld e o p h e tz e lfd e o g e n b lik d e
M ajesteit, K o n in klijke H oogheid, Excellenties,
te r-P re sid e n t p ro f.
w e rfv la g , d ie ge stre ken w e rd d o o r tim m e r
Dames en Heren,
zeven
d r. J. E. de
M inisters u it z ijn
Q u a y en
k a b in e t,
w .o .
de
man
G.
H. W .
Bonte en
k w a rtie rm e e s te r
M in is te r van Justitie, m r. A . C. W . Beerm an,
P. J. Bastiaanse. Het was een p le c h tig o g e n
de
b lik ,
v ro e g e re
v o o rz itte r
van
de
S tichtin g
het
g ro te
m om ent
w a a rn a a r
sinds
de k ie lle g g in g va n he t schip was to e g e w e rk t
„H a v e n b e la n g e n " te R otterdam .
en d e b e k ro n in g va n d e g e z a m e n lijk e a r
R o n d g a n g o v e r h e t sch ip Na
de
be g ro e tin g , d o o r
b e id van w e rf en re d e rij.
de
m inisters en
M en
fe lic ite e rd e
e lk a a r
en
to e n
nam
de
staatssecretarissen w e rd e n H.M . de K o n in g in
m in is te r-p re s id e n t he t w o o rd .
en
H ij h a d er b e h o e fte a a n een enkel w o o rd te
Z.K.H .
de
Prins
door
de
heren
De
M o n c h y en V a n d e r V o rm n a a r de hutten
spreken
g e le id . T ijdens de k o rt h ie rn a v o lg e n d e b e
a a n a lle n , d ie a a n de b o u w h e b b e n m e e
z ic h tig in g van he t schip w e rd a lle re e rs t een
g e w e rk t.
b e zo e k
Prof. d e Q u a y
g e b ra c h t
C o m m o d o re
zijn
aan
de
b ru g , w a a r
d e k o ffic ie re n
de
voo rste ld e.
en w ild e
een
rich tte
e re -sa lu u t
zich
b re n g e n
d a a rn a
to t ir
K. van d e r Pols en d e e ld e hem m ee d a t h ij
H ierna w e rd een w a n d e lin g g e m a a k t d o o r
w as be n o e m d
h e t A u d ito riu m , de A m b a ssa d o rro o m en de
de N e d e rla n d s e Leeuw. De heren C. J. En
eerste klasse ro o k z a a l o p het B ove np rom e
ge le n
n a d e d e k en d o o r de g ro te Lounge, de A t
chef v a n d e a rc h ite c te n k a m e r en in s p e c te u r
la n tic P rom enade, de L ib ra ry , de L ijn b a a n ,
scheepsbouw v a n d e H o lla n d -A m e rik a Lijn,
he t C a fé d e la P aix en het op e n zw e m b a d
v e rn a m e n , d a t z ij to t R idder in d e O rd e van
op he t P rom e na ded ek. V e rvo lg e n s b e g a ve n
O ra n je
de K o n in k lijk e gasten zich n a a r d e hutten
en Prins w a re n de eersten om hen te f e li
196 en
citeren.
198 o p
het O n d e rp ro m e n a d e d e k
en
ir
to t R id d e r in d e O rd e va n
G . va n
V e e n , re s p e c tie v e lijk
N assau w a re n b e n o e m d . K o n in g in
Prinses
B e a trix
op
de
eerste
reis.
Tenslotte b e z ic h tig d e n K o n in g in en Prins nog de
v e rb lijv e n
va n
de
b e m a n n in g
en
de
h a lfn e g e n
m a a kte n
d e a m b a ssa d e u rs
o p w a c h tin g b ij H.M . de K o n in g in en Z.K .H .
in g e ric h t en g e d e c o re e rd , zich in
de Prins. T ot hen b e h o o rd e n de a m b a s s a
d e z a le n , z o d a t z ij de K o n in k lijk e G asten
deurs va n A rg e n tin ië , B ra z ilië , Ita lië , Ie rla n d ,
zo n o d ig d e ge w e nste to e lic h tin g e n konden
L u xe m b u rg , M e x ic o , P o rtu g a l, S p a n je ,
ve rstre kke n . K on in gin en Prins to o n d e n zich
U nie va n Z u id - A frik a , V e n e z u e la en Z w e d e n
ze e r ge ïnteresse erd in d e in te rie u r-a rc h ite c -
en de z a a k g e la s tig d e n van C a n a d a , C u b a ,
tu u r
D e n e m a rke n ,
schip.
De
ro n d g a n g
w e rd
G ro o t-B ritta n n ië ,
de
O o s te n rijk ,
d a a rn a besloten m et het g e b ru ike n van v e r
Peru, U ru g u a y , V e re n ig d e S taten en Z w it
versing en in de Lounge.
s e rla n d . Bij de ze o n tv a n g s t was tevens a a n w e z ig
V la g w is s e lin g in v o lle zee Te
on g e ve e r
k w a rt
ROTTERDAM en kele m ijle n
mr. H. F. C. H a rd e n b e rg , sou s-che f
d e r D ire c tie
o v e r zeven, to e n
de
b u ite n g a a ts de
N ie u w e W a te rw e g was, v o n d de o v e rd ra c h t
to t
U te
richten.
M a je s te it, m et g ro te d a n k b a a rh e id he rin n e ren w ij ons a lle n U w a a n w e z ig h e id en Uwe m e d e w e rk in g
b ij d e te w a te rla tin g van d it
schip. Des te m eer h e e ft het ons verh eu gd d a t U tha ns he t v o lto o id e w e rk in og en schouw h e b t w ille n nem en en d a t U w e d e r om
d a a d w e rk e lijk
de
v la g v e rw is s e lin g ,
m e d e g e h o lp e n het
h e b t b ij
u ite rlijk
sym bool
va n de o ve rn a m e . W ij z ijn Uw e M ajesteit d a a rv o o r d ie p e rk e n te lijk . K o n in k lijk e
H o o g h e id , o o k a a n U z ijn w ij
g ro te d a n k b a a rh e id v e rsch u ld ig d v o o r Uw a a n w e z ig h e id b ij de ze, v o o r ons zo b e la n g rijk e g e b e u rte n is. W ij zie n h ie rin w e e r eens te m eer een b e w ijs va n Uw g ro te b e la n g s te l lin g v o o r he t N e d e rla n d s e b e d rijfsle ve n in a lg e m e e n
en
voor
sch e e p va a rt
en
het b ijz o n d e r.
rin g , E xcelle nties, to t U zou ik w ille n zeg ge n Om
he t schip
het
w o o rd e n
M e v ro u w , m ijn e H eren le de n va n d e re g e
a rc h ite c te n
van
het m ij
o p w a c h tin g
h o o rd e n , in d e eerste klasse ro o k z a a l hun
hebben
e n ig e
g e vo n d e n , z ij
d it o g e n b lik nam ens d e w e rf
b e d rijv ig h e d e n , in
en z a a k g e la s tig d e n , d ie to t d e g a ste n b e
d ie
h e e ft p la a ts
D e a m b a s s a d e u rs m a k e n hu n
de ro n d w a n d e lin g b e vo n d e n ve le n van de kunstenaars,
n a a rs
v e rg u n d o p
sche ep sbo uw , tw e e zo b ij uitstek n a tio n a le
stew ardessen o p het C- en D -dek. Tijdens
en
h e t m a ilsch ip ROTTERDAM aa n h a a r e ig e
he t
d ie , zo a ls be ken d, g e rese rveerd w a re n v o o r H.K.H.
N u e n ig e uren g e le d e n d e o v e rd ra c h t van
m in iste rie va n
K a b in e t en
P rotocol
van
het
B uite nland se Z a ke n .
A lle a m b a ssa d e u rs en z a a k g e la s tig d e n w a ren v e rg e z e ld v a n hun dam es.
d a t w ij w e te n d a t de b o u w van d it schip slechts m o g e lijk is g e w e est d o o r d e m ede w e rk in g van U d a n w e l va n Uw am b tsvo o r ga n g e rs. H e t v e rh e u g t ons U het re su lta a t van de ze beslissing tha ns te kunnen ton en; w ij hopen en v e rtro u w e n d a t he t U to t te v re d e n h e id stem t. Y o u r E xcellencies, A m b a ssa d o rs a n d M inis ters
of
fr ie n d ly
n a tio n s,
we
a re
d e e p ly
g ra te fu l to a ll o f y o u f o r y o u r presence here to -n ig h t. The essence o f y o u r high
office
b e in g th e s tre n g h te n in g o f re la tio n s between g o ve rn m e n ts, na tio n s a n d p e o p le , w e a re sure th a t y o u w ill fe e l
sym p a th y fo r this
ship, w h ich in c o n n e c tin g na tion s o ve r seas a n d oceans serves th e same purpose.
va n he t schip a a n de re d e rij p la a ts , d o o r
Rede v a n ir K . v a n d e r Pols
Dam es en H eren, g ij a lle n d ie ons met Uw
de v la g w isse lin g . Deze cere m on ie d ro e g d it
H ie rn a v o lg d e het G a la d in e r.
te g e n w o o rd ig h e id v e re e rt, ik v e rtro u w d a t
m aal
Toen a lle g e n o d ig d e n in d e e e tz a a l a a n w e
m id d e l va n de g e b ru ik e lijk e cerem onie va n ech ter een ze e r b ijz o n d e r k a ra k te r,
U m et een a lg e m e e n w o o rd va n w elkom g e
d o o rd a t z ij w e rd v e rric h t d o o r H.M. de K o
zig w a re n —
he t w as to e n o n g e v e e r k w a rt
no eg en w ilt nem en en onze ve rze ke rin g w ilt
n in g in . De v o rs te lijk e gasten, b e g e le id d o o r
ove r n e ge n — w e rd e n H .M . d e K o n in g in en
a a n v a a rd e n d a t w ij Uw a a n w e z ig h e id hier
de heren De M o n c h y en V a n d e r V o rm , b e
Z.K.H. de Prins d o o r de heren De M o n c h y
g a v e n zich n a a r s tu u rb o o rd z ijd e , w a a r de
en V a n d e r V o rm
he er De M o n c h y H.M . v e rz o c h t na een kort
n a a r de h o o fd ta fe l b e
g e le id .
M ijn e
H eren
B estuurderen
va n
de
H.A.L.
N a d a t o p d e technische p ro e fto c h t het schip g ro n d ig
w o o rd d e v la g va n de H o lla n d -A m e rik a Lijn op
b ijz o n d e r w a a rd e re n .
in
al
z ijn
aspecten
is b e p ro e fd ,
he t nieu w e schip te hijsen. B ijgestaan
Het w as ir K. van d e r Pols, d ire c te u r va n de
h e b t U zich b e re id v e rk la a rd , he t schip van ons o v e r te nem en en ten b e w ijz e d a a rv a n
d o o r bootsm an H. K lu ver en kw a rtie rm e e s
R otterdam sche D ro o g d o k M a a ts c h a p p ij, die
te r A . B. van L ie b u rg , nam H.M . d e v la g g e -
als eerste het w o o rd nam . Z ijn re d e lu id d e
is zo ju ist d e v la g va n de R.D.M. d o o r d ie
lijn , en te rw ijl la n g z a a m d e re d e rijv la g in
als v o lg t:
va n de H.A.L. ve rv a n g e n .
van
n o t o n ly th e c o o p e ra tio n w ith the local Sur-
M ajesteit, Koninklijke H oogheid,
g ro te sa m e n w e rkin g , w a a rin ie d e r z ijn u ite r
H ierm ede
is een
p e rio d e
a fg e s lo te n
v e y o r has been o f th e most p le a s a n t na ture,
Excellenties, Heren Burgemeesters,
ste best g e d a a n
goed
b u t th a t f o r p ro b le m s o f th e streng ht cal-
d it in
c u la tio n o f this la rg e lin e r th e help o f the
h e e ft om
een
zo
m o g e lijk schip te b o u w e n . Ik m a g
Dames en Heren.
a lle bescheidenheid g e tu ig e n v a n d e w e rf
H e a d O ffic e has be en most kin d an d most
in
z e lf,
in stru ctive .
g e le d e n o n d e r ogen kre e g , las ik d e v o l
doch
ook
m edew erkers
van
en
al
d ie g e n e n
d ie
o n d e ra a n n e m e rs
als
onder
onze v e ra n tw o o rd e lijk h e id b ij h e t w e rk b e tro kke n z ijn gew eest. Bij d e ze s a m e n w e rk in g h e bb en w ij w e d e ro m h e id van
de g ro te d e s k u n d ig
Uw s ta f kunnen w a a rd e re n , d ie
a lle aspecten van het b e d r ijf m et een g ro o t passagiersschip volkom e n k e n t en dus m et zoveel in zich t de juiste keu ze
kon
m aken
tussen d e vele oplossingen d ie e r v o o r te c h nische en a rtistie ke p ro b le m e n nu e e n m a a l a ltijd z ijn . zien als het re s u lta a t v a n w a t w ij te g e n w o o rd ig „ te a m -w o rk " p le g e n te no em en, ik zou toch niet w ille n n a la te n n a a r v o re n te bre n g e n d a t v a n U, m ijn h e e r De M o n ch y, toch e n ig e g e d a ch te n a fk o m s tig z ijn d ie een zee r b ijz o n d e r stem pel o p he t o n tw e rp van d it schip h e b b e n g e d ru k t en h e t g e m a a k t he bben to t w a t w ij w e l als „ h e t id e a le passa g ie rssch ip " kun ne n b e tite le n ; m et na m e de p la a ts in g van de v o o rts tu w in g s in s ta lla tie in he t a ch te rsch ip , de h o riz o n ta le in d e lin g d e r
Van
de ze
p la a ts w il ik d a n
nog g a a rn e
een w o o rd van d a n k a a n a lle m edew erkers en o n d e ra a n n e m e rs richten d ie b ij een o b je c t als d it u it d e n a a rd d e r z a a k ta lrijk e r z ijn
dan
hebben le id in g
v o o r een zich en
e e n v o u d ig e r schip.
zonder
a a rz e lin g
o rg a n is a tie
aan
Zij
onze
o n d e rw o rp e n ,
zo
d a n ig , d a t w ij een tijd s c h e m a konden o p b o u w e n , d a t n a a r ik w e e t b ij onze o p d ra c h t H e t schip is nu g e re e d en h e e ft de w e rf v e rla te n . H e t la a t een le d ig e plek na, die p h ysie k g e zie n w e l snel o p g e v u ld z a l w o r d e n ; w ij h e b b e n n l. n o g een v ie rta l g ro te ta n k e rs in a a n b o u w , d ie o p d e z e lfd e h e l lin g en d e z e lfd e a fb o u w p la a ts zu lle n lig g e n , m a a r n a a r de ge est is er toch niet d ire c t een
v e rv a n g e r v a n
g e lijk e
b e la n g rijk h e id
a a n w e z ig . Ik g e e f U d e ve rz e k e rin g d a t de bouw van in
de
de ROTTERDAM
h e rin n e rin g , van
nog ja re n la n g
a lle n
d ie
er
aan
sm aa k
le id in g
h e b t kun ne n
geven
a a n de sam e nw erken de a rc h ite c te n , z o d a t o o k te n a a n z ie n van d e d e co ra tie s in de ve rsch e id e n h e id
een
e e nh eid
is o n tsta a n .
V o o r d it alles he bb en w ij de g ro o ts t m o g e lijk e w a a rd e rin g en w ij w ille n U m e t het
m e d e w e rk te n z a l b lijv e n v o o rtd u re n .
Ik
m ag
op
w a a rd e rin g
d e ze
p la a ts
uitsp reke n
w ij va n de o ffic ië le zichtsinstanties
voor
de
m ijn
g ro te
steun
d ie
en se m i-o ffic ië le
he bb en
S ch e e p va a rtin sp e ctie ,
nog
toe -
o n d e rv o n d e n ,
nl.
H a v e n a rb e id s in s p e c
tie , Scheepsm etingsdienst,
S too m w eze n
en
De toe passing van de b e p a lin g e n v a n de con ven tie v o o r de v e ilig h e id te r zee is v o o r een schip als d it geen e e n v o u d ig p ro b le e m en w ij w ille n
m em oreren d a t d e h o g e en
w e te n s c h a p p e lijk e
o p v a ttin g e n
van
haar
ta a k ten deze d o o r de S c h e e p v a a rtin s p e c tie , de sam e n w e rkin g
M ijn e
H e re n
Bestuurderen
van
de
H.A.L.
v o o r de la a ts te m a a l d a n k e n w ij U v o o r het v e rtro u w e n ,
door
U in
ons
gesteld
toen
U ons d it schip h e b t o p g e d ra g e n . W ij w e n sen U to e d a t h e t v e le tie n ta lle n jaren een d e u g d e lijk
en
succesvol
schip
vo o r
Uw
m a a ts c h a p p ij z a l b lijk e n te z ijn en d a t het w e lv a a rt va n
Uw
o n d e rn e m in g
m oge
v e rg ro te n . C o m m o d o re
B oum an,
als
eerste
gezag
v o e rd e r v a n d it tro ts e schip, wensen w ij toe d a t he t een g e lu k k ig schip m oge z ijn , d a t he t o n d e r z ijn co m m a n d o en d a t van zijn o p v o lg e rs m et z ijn o ffic ie re n , be m a n n in g en d u iz e n d e n passagiers steeds g e lu k k ig m oge
Lloyd's Register o f S h ip p in g .
met on ze sch e e p sb o u w
v a re n en z o d o e n d e he t a a n z ie n m oge ve r ho ge n v a n de H o lla n d -A m e rik a Lijn, van de stad d ie z ijn th u is h a v e n is en w e lk e r naam h e t schip v o e rt en v a n ons g e lie fd v a d e r la n d . Op
deze
w ensen
m oge
ik
U u itn o d ig e n
m et m ij he t glas te h e ffe n .
dagen
D eze w o o rd e n pen
hebben
m ij in d e a fg e lo
d a g e n a c h te rv o lg d , w a n t ik
heb
het
g e v o e l, d a t zij to e p a sse lijk z ijn o p d e H o l la n d -A m e rik a Lijn. De tijd e n
zijn
voo r d e s ch e e p va a rt ve rre
v a n g u n stig ; de m o e ilijkh e d e n sta p e le n zich o p , ook b ij onze m a a tsch a p p ij. S p re ke n d e
to t
a lle
H.A.L.-m ensen
zou
ik
Laat
ons
leven sob er z ijn , doch rijk aa n
feesten! „ S o b e r " in de zin va n sim p ele to e w ijd in g b ij het verrichten v a n de ta a k , d ie o p ons lig t te w a ch te n : „R ijk a a n fe e ste n ". In d ie n b ij één m a a tsch a p p ij deze wens in v e rv u llin g g in g , dan is het b ij de H.A.L. Im m ers in 2Vi ja a r vieren w ij v ie rm a a l het feest v a n ons K o n in k lijk Huis. De p ro e fto c h t van
2Vi ja a r g e le d e n , toe n H .K.H. Prinses
Bea
t r ix
schip
op
d o o p te
zo 'n ch a rm a n te w ijz e en
het de 1958 —
na am
een
g a f S ta te n d a m :
te w a te rla tin g va n
het
d a a g d e o ffic ië le p ro e fto c h t van de ROT TERDAM
o p g e lu iste rd
door
de
a a n w e z ig
h e id van Uwe M a je ste it en Uwe K o n in k lijk e H o o g h e id en reis van
ove r en kele
w e ken de eerste
de ROTTERDAM
n a a r N e w Y ork
m et als ere ga ste H.K.H. Prinses B ea trix. V ie r m a a l een K o n in k lijk feest b inn en 2Vi ja a r. W ie kan zich een g ro te re rijk d o m a a n fees te n voo rste llen? M a je s te it,
toen
ik,
nu
e lf
m aanden
ge
le d e n , he t voo rrech t h a d nam ens de re d e rij U h a rte lijk d a n k te m ogen ze g g e n v o o r Uwe w e lw ille n d h e id de la atste be le tse len v o o r de s ta p e llo o p w e g te nem en en ons schip de na am ROTTERDAM te schenken, h a d ik zelfs n ie t d u rve n ho pen, d a t U w e M a je s te it d it m a a l tezam en met Z ijn e K o n in k lijk e H o o g h e id d e ze p ro e fto c h t z o u d t w ille n en kun nen m edem aken. De
tro ts,
die
niet
a lle e n
m ijn
c o lle g a 's
en m ij z e lf, m a a r a lle n v e rb o n d e n a a n de H.A.L. v e rv u lt, d a t w ij U b e id e n a a n b o o rd v a n de ROTTERDAM m ochten w e lko m heten,
ku n d ig e n to t een zee r a a n g e n a m e h e e ft g e
stem t ons to t ernst en d o e t ons b e se ffe n , d a t
R ede v a n d e h e e r W . H. de M o n c h y
m aa kt.
e n ke le
s.s. ROTTERDAM d o o r Uwe M a je s te it. V a n
de
re s u lta a t van h a rte g e lu kw en sen .
ik
d o ch rijk a a n fe e ste n ."
se p te m b e r
tra p , d ie o p o n o p v a lle n d e w ijz e v e rb in d t en goede
dat
w ille n zeggen:
de kken n a a r klassen en d e d u b b e le sch a a rscheidt. D a a r kom t b ij d a t U m et ze e r veel
tijd s c h rift,
g e n d e spreuk: „L a a t Uw leven sob er z ijn ,
ge vers b e v re d ig e n d h e e ft g e w e rk t.
M oe te n w ij dus in het a lg e m e e n d it schip
een
De
p lic h t o p onze schouders le g t. W ij zu lle n d o e n , w a a rto e w ij b ij m achte z ijn om van
th e H ead O ffic e o f Lloyd 's R egister o f S h ip
h o o fd -d ire c te u r
h e t schip, d a t uit
p in g is am o ng st us, so th a t I can te il him th a t
Lijn.
th a t a
re p re s e n ta tiv e
of
ir
V an
van
der
de
Pols w e rd
een zw a re
a n tw o o rd d o o r d e he er W . H. de M o n ch y,
v e ry g la d
van
d e ze K o n in k lijk e b e la n g s te llin g be
I am
re d e
H o lla n d -A m e rik a
Uw
handen
de
naam
ROTTERDAM kree g en w a a rv a n Uwe M ajes-
t e it
zoëven
de
r e d e r ijv lc ig
hee ft
g e h ese n ,
een succes te m a k e n . Dan
wend
Om
te
ik
m ij
to t
de
o v e r ig e
g a ste n .
b ij
J e v e u x aussi m 'a d r e s s e r ci c e u x des c o n
d e t e w a t e r l a t i n g d e d a n k v a n de H .A .L . v o o r
De
vives d e ce s o ir q u i ne c o m p r e n n e n t pas le
h e t g e e n zij d e e d .
H o l l a n d a i s e t j ' o f f r e mes excu se s q u e cette fo is -c i je ne v a is p a s p a r l e r en a n g l a i s et en a l l e m a n d , p a r c e q u e le te m p s me m a n q u e
La n g is o n d e r h a n d e l d m e t de R e g e rin g va n
se cre ta ris se n ,
U w a m b t s v o o r g a n g e r t e n e i n d e te k o m e n to t
n in g in in de P r o v in c ie Z u id - H o llc in d , S e c re -
cependant
d e f i n a n c i e r i n g va n de b o u w v a n d i t schip.
t a r is s e n - G e n e r a a l ,
C orps
E x c e lle n t ie
De
d it
de
sch ip
reeds
th a ns n o g t a l l o z e a n d e r e a u t o r i t e i t e n . S t a a t s
Uwe
van
ik
Q u c iy a ls H o o f d H a r e r M a je s t e it 's R e g e rin g .
tot
bo o rd
b ra ch t
zich
b e g in n e n
Aan
C o m m is s ie - P la t e
bevin d en
C o m m is s a ris
van
de
Ko
D ir e c te u r e n - G e n e r a a l ,
d e r é p é t e r d e u x fo is la m ê m e chose. J'espère q u 'a u
m o in s
D ip lo m a tiq u e
les
vont
m em bres
me
du
c o m prendre.
O p e n l i j k w il ik g e t u i g e n , d a t d e H.A.L. elk e
B u rg e m e e s te rs o n z e r g r o o t s t e g e m e e n t e n , te
De ces trois l a n g u e s j ' a i chois i le fra n ç a is ,
m e d e w e rk in g
veel om o p t e n o e m e n .
si
s c h ille n d e
h e e ft
g e kregen
departem enten,
va n
de
w e lke
ver
h ie rb ij
E nkele n
hunner
z ijn
betro kke n
geweest
d iffic ile
parce
pour
une
q u e c'est la
bouche
F ra n c e
h o lla n d a is e ,
q u i a in s p ir é le
w a r e n b e t r o k k e n . Il< n o e m F in a n cië n , E c o n o
b ij d e o n d e r h a n d e l i n g e n d ie p la a t s v o n d e n
p l a n g é n é r a l d u p a q u e b o t ROTTERDAM.
mische
om to t d e b o u w v a n
L 'id e é
Zaken,
W e dero pbou w
V erkeer
en
en ik zo u
W a terstaat
va n
d e ze
en
p la a t s
W ij w eten
n ie t
a f d e t o e n m a l i g e m inisters v a n g a n s e r h a rt e
v e rs c h il le n d e
d a n k w ille n z e g g e n v o o r d e h o u d i n g die zij
het
ten
d it schip te g e r a k e n .
p re cie s w e l k e
h e re n
b in n e n
R e g e rin g s g e b o uw
w erd
rol
de
door
de
m uren
van
g e s p e e ld ,
het
de
l ' e s c a lie r
ROTTERDAM ch a tea u qui
a
m 'e s t
d o u b le donnée
et par
c e n tra l
du
le f a m e u x
d e C h a m b o r d e t c'est cet escalie r
fa it
p o s s ib le
la
d iv is io n
h o r iz o n t a le
Het
r e s u lt a a t v a n h e t g e e n d e z e p e rs o n e n d e d e n
s p ijt ons, d a t va n h e t v o r i g e K a b i n e t slechts
zie t U v a n a v o n d en v o o r z o v e r U U w m e d e
e t les c h a u d i è r e s en a r r i è r e a f a i t de notre
zo w e in ig e n
w e r k in g
p a q ue b o t,
deze in d e rtijd
hebben
a a n w e z ig
ingenom en.
z ijn , d o c h
ik h o o p ,
hebt
v erleend,
g e e f ik
U de
ver
de s d e u x classes, ce q u i a v e c les machin es
dont
no u s
sommes
clat m ijn d a n k w o o r d e n o o k tot d e a f w e z i g e n
z e k e r in g , d a t d it juist d o o r o n s o p p r i j s w o r d t
b a t e a u le plu s o r i g i n a l d u
z u lle n d o o r d r i n g e n .
g e ste ld .
rem e rcia nt
de
le u r
si
fie rs ,
le
m o n d e . T o u t en
p ré s e n c e
le
Corps
Di-
F ig .
100
H .M . K o n in g in J u iïa n a tijd e n s h e l g a la d in e r a a n b o o r d in e rn stig g e s p re k g ew ik ke ld met d e ho er d e M o n ch y.
p lo m c itiq u e de La H a ye , le C orps Consulaire
nomische wijze door de zeven zeeën zal
d e R o tte rd a m et les autres n o n -H o lla n d a is
stuwen.
je p la c e t e b a te a u d e v a n t eux dans l'espé
Afzonderlijk
zou
nog
ik
de
n in k lijk e M a a ts c h a p p ij „ D e
O ok de o ve rig e
h eren van onze a fd e lin g
w er
der
h o o fd m a c h in e s
N.V.
Ko
S c h e ld e ", b o u
en
ketels,
w ille n
rance que leur jugement sera favorable.
Nieuwbouw en van onze andere diensten;
noemen. Immers de voortstuwingsapparatuur
Je
namens de D ire ctie van H .A .l h a rte lijk d a n k
is na de ro m p z e lf w e l h e l b e la n g rijk s te o n
suis
p e rs u a d é
que,
quand
on
a u ra it
d it ou ro i François I q u e son c lia ie a u
d e rd e e l.
de
voor Uw m e d e w e rk in g . Ik w e e t, d a t er en
Chambord devait servir d'exemple pour ta
kelen onder U zijn, die vrijwel dag en n a ch t
Met gerechtvaardigde trots heb ik op de
construction
d'un
grand
paquebot
trans
met mij hebben samengewerkt om van de
reeds
a tla n tiq u e du 20 siècle, ce roi a u ra it été bien
ROTTERDAM een g o e d schip te m aken. O o k
ku n n en co n state re n , d a t a lle s in de m a c h in e
étonné.
voor U zal d eze d a g er een zijn , w a a ro p U
k a m e r v o o rtr e ffe lijk
Voor ik mij tot de scheepsbouwer wend,
met voldoening zult kunnen terugzien,
opzichte is in Vlissingen goed werk v e r
ik
gehouden
technische
proeftochten
fu n c tio n e e rd e . Te dien
d ie
weet, d a t ik het de meubelfabrikanten niet
rich t.
genen h a rte lijk d ank zeggen, d ie hun beste
altijd g e m a k k e lijk heb g e m a a k t, doch eind
Ik zo u v e rd e r ku n n en
goed a l g o e d en het schip kw am g e re e d .
men
en bouwen van dit schip. Ik denk aan onze
Ook het werk van U, heren architecten en
werkt aan de bouw van dit schip, doch wil
eigen
b e e ld e n d e kunstenaars, w eten w ij te w a a r
d it
w il
ik
nam ens onze
M a a ts c h a p p ij al
k ro c h te n h e b b e n gewijd aan h e t ontw erpen
a fd e lin g
N ie u w b o u w
onder
le id in g
van ir. K n o p , d ie, h o e w e l hij n ie t alle v o o r
deren,
Dit schip
w erd
geen
museum
en
van
b e d rijv e n ,
gaan
d ie
m et h e t no e
hebben
n iet d o e n , orndat d it d a n
te
m edege
ver
zou
vo e re n . W e l w il ik a l d e ze b e d rijv e n en al
bereidingen voor dit schip in onze dienst
mocht het ook niet w o rd e n , doch we! is het
de p e rso n e n , d ie zich in hu n d ie n st b e v in
heeft meegemaakt, er toch in is geslaagd
een goed voorbeeld van wat de Neder
den, zeggen, dat wij de grootste bewonde
van d e m a c h in e k a m e r een technisch p a leis
landse ku n ste n a a rsw e re ld
te m a k e n , dat d it schip o p rustige en e to -
teren.
verm ag
te p re s
rin g h e b b e n vo o r de w ijz e , w a a ro p z ij a lle n een
moeilijke
ta a k v a a k o n d e r m o e ilijk e o m
stan d ig h e d e n Thans kom
hebben
weten
te vervullen.
ik tot de scheepsbouwers zelf,
cJe R o tte rd a m s c h e
D roogdok
M a a ts c h a p p ij
N .V .
technische bezoekers, d ie hebben
ij
U
de
bouw
van
d it
sch ip
op-
er vol
het schip
re e d s
b e w o n d e r in g
voor
sta a n . Van
Toen
gezie n, tot
la a g
R.D.M. e r a lle s o p
hebben
de
g ezel om
heren
d it s c h ip
der op
tijd te kunnen
s ta a t v/as d i t
m e e r da n d a t , U l e v e r d e ons d it s c h ip een
schip
le v e r e n , h e t g e e n
U g e lu k te ,
een
ove rd ra c h t d o o r de w e r f aan
de re d e rs ] A ls
hoog
c lr o eg e ri, wisten w ij, d a f uw o r g a n is a t ie in uit e rs t g e c o m p l i c e e r d e
D A M en ik
mijn
o p b e t,
g la s
dan
het
is
orn
U w e M a j e s t e i t en U w e K o n i n k l i j k e H o o g h e i d en
U
a lle n
te
vragen
m et
m ij
te
w ille n
d r i n k e n op a l d ie du iz enden h ie r a a n boord en
aan
de w a l ,
ho og
en
la a g ,
d ie
hun
t e b o u w e n . Drie ja r e n h e b ik nu, h e tz ij d ir e c t
maand
o f in d ir e c t , v r i j w e l d a g e l i j k s c o n t a c t m et U
p r e s t a t ie , w a a r v o o r e lk e s c h e e p s b o u w e r h e t
ja re n la n g ,
g e h a d o v e r de b o u w va n he t s.s. ROTTER
g ro o t s t e r esp e ct z a l h e b b e n .
D A M , ons v l a g g e s c h i p , n e e n het v la g g e s c h ip
D AM . N a tu u rlijk
Twee
m e n in g de
v e rs c h il d ,
goede
hebben doch
o p lo s s in g
w ij w e l steeds
voor
de
eens v a n
hebben ta llo z e
w ij zich
v o o rd o e n d e p ro b le m e n g e vonden. En
nu
het
schip in d e v a a r t
vroeger
dagen
dan
g e le d en
v/as
bedongen,
w e rd
de
ROTTER
e n e r g i e , b e k w a a m h e i d en t o e w i j d i n g g a v e n , aan
de
bouw
van
de
ROTTER
va n cie N e d e r l a n d s e K o o p v a a r d i j .
D A M v a n U w w e r f n a a r de W i l h e l m i n a k a d e g e s le e p t .
Vandaag
w erd
de
v la g
van
de
De
la a t s t e
s p re k e r
was
M in is te r-P re s id e n t
R.D.M. g e s t r e k e n en b e h a a g d e het H a r e M a
p r o f . d r . J. E. d e Qucry . D e z e z e id e te spre
kom t,
is het
jesteit d e r e d e r i j v l a g te hijse n als t e k e n , d a t
ken
m ijn p lic h t , is het mij een g e n o e g e n
U die
w i j het s ch ip a a n v a a r d e n .
R O T T E R D A M en n a m e n s a l l e N e d e r la n d e r s ,
l o f toe te z w a a i e n ,
d ie
U zo
ruim schoots
toekom t. Ons
ontw erp
week
v e n t io n e le ,
doch
voeren
zo d anige
op
sterk
U hebt
af
van
he t
he t w e t e n
w ijze , d a t de
con uit te
e n ke le
namens alle n ,
d ie g a s t w a r e n
o p de
Uw
d ie o n g e t w i j f e l d m e t d e z e p r o e f v a a r t m ee
leven s o b e r z ijn , d o c h r ijk a a n f e e s t e n " . N a
l e e f d e n , m a a r o o k n a m e n s de k o o p v a a r d i j .
d rie ja r e n va n s o b e r h e id n o d i g e n w i j U uit
Hij
Ik h e r h a a l , w a a r m e d e ik b e g o n
„La a t
zei
trots
te
z ijn
op
het
in
de
va a rt
Het
k o m e n v a n d i t s ch ip en w e l o m d a t w i j een
feest v a n he t g e r e e d k o m e n va n cJe ROTTER-
z e e v a r e n d v o lk z ijn . In d it schip z a g spre
d it K o n in k lijk
aan feesten'
fe e st m e t ons te v ie r e n .
ker een samengroeien van scheepvaart en
don de naam
industrie in al zijn facetten. De
Q ua)/.
ROTTER
DAM wordt niet alleen ais welvaartsbron gewaardeerd, maar ook als goodwill-amb a ss ci cl e ur v a n N e d e r1a n d .
van
het la n d , aldus prof. De
het ensemble Be la Bub zig eu n e r muziek. Tot in de vroege ochtenduren
N a a flo o p
het g a l a - d i n e r v o l g d e —
van
w e rd
het feest
van de overname voortgezet.
het was toen al in „the smal) hours in the n ï g h t " , e e n c a b a r e t v o o r s t e l l i n g in d e L o u n g e
Terug in d e th u ish av en
op het Promenadedek, welke o o k d o o r H.M.
Op
zijn deze koopvaardijschepen ambassadeurs.
de
b ij
s ch ip
Als drijvende expositie, zonder evenwel deze
gewoond,
Ritz
m a le n
naam te dragen, laten ze zien tot v/elke
C a r lt o n
prestaties de Nederlandse scheepvaart en
m uz iek le n g e h o r e w e r d
te ru g
en
industrie in staat zijn.
lo o p v a n d e c a b a r e t v o o r s t e l l i n g in d e L o u n g e
m e e r d e om o n g e v e e r n e g e n u u r cif a a n
de
De minisfer-presiclent sprak van een prachtig
v/cis er in d e z a a l e v e n e e n s g e l e g e n h e id t o t
W ilh e lm in a k a d e
schip, dat tienduizenden mensen in de g e
d a n s en . T o t d e a rtis te n v / e lk e in d e c a b a r e t
d e b c ir k e e r d e n de v o r s t e l i j k e g a s t e n o m z ic h
legenheid
ie
v o o r s t e llin g o p t r a d e n b e h o o r d e de z a n g e r e s
per
komen. Misschien is dit nog waardevoller
Rita Reys, In d e A m b a s s a d o r Room s p e e ld e
k o n i n k l i j k e p r o e f t o c h t v/cis t e n e i n d e .
Naast
luchtvaart
zal
en
stellen
koninklijke
naar
marine
N ederla n d
K o n in g in
op
en
Z.K.H.
te rw ijl het
de
Prins w e r d
g e lijk tijd ig
in
de
B ovenprom enadedek
dans
geb ra ch t. N a
a f
21
a u g ustu s
va n
Hoek
la n g s van
varen,
deze
6,20
en
N ie u w e
naar
uur
tijd e n s
te
k e e rd e
w e lk e
N e d e rla n d s e
H o lla n d
in d e
a u to
de
te reis,
kust
Egrnond
R o tte rd a m .
S o e s t d ijk
te
tu ssen
w e rd
W a te rw e g
het
e n k e le
Te t i e n
begeven.
ge
uur
Een
SPERRY n a v i g a t i e m
i d d e l e n
v a w
i, o e ic o r n s '
w o © r
h
Commandobrug s.s.
e
t
s c h i p
v a n
h e d e n !
Rotterdam”
Radarmast s.s. ,,Rotterdam”
S P E R R Y stelt er grote eer in, c'lat de „Holland-Aniertka L ijn” en de „R otterdam sche D roogdok M a a tsc h a p p ij” haar de verzorging van navigatiemiddelen en automatische besturing voor dit meest m oderne schip h eb ben toevertrouwd. De door S P E R R Y speciaal voor het s.s. „ R O T T E R D A M ” ontwik kelde navigatie-app aratuur vóórziet o.in. in bestuvmgsmogelijkheid vanuit, vijf posities op de brug, inclusief „linger-tip controi vanal. de voorste bragconsole en de twee brugvieugels. l e n behoeve van deze stuurpositi.es zijn o.a. op de brug vier SPEIARY roerhoekaanwijzers aangcbracht. H et schip is uitgciust m et een S P E R R Y „ H ig h Resolution R a d a r ” , tvpe MK, 3, met. twee 16-inch beeldschermen, één. op de brug en een in de plotkamer. H e t befaam de S P E R R Y M a rk X I V gyrokompas vormt de basis voor de navigatie en levert alle gegevens voor de automatische besturing. SPERRY GYROSCOPE C O M P A N Y Londen - New York. « Montreal in sam enw erking mee N A U T IS C H
T E C H N IS C H E
S c h e v e n in g s e w e g
HANDEL,
M A A T S C H A P P IJ
15 - ' s - G r a v e n h a g e
- T e le fo o n
”
P . J. F E T E R I S 11.08,38
m Gyro Compass installation m Comprehensive Steering Control, embracing primary, auxiliary , docking and automatic
# Radar # Lor an © Course Recorder ®
Rudder Angle Indicators
4t Rudder Angle Recorder
# Searchlights # Course-lo-sleer Indicator ® Chronometer
_ -------
r"^DVAHCËQ ■“
De S P E R R T navigatieapparatuur ajb s.s. „ R O T T E R D A M .” onwat:
N .V .
IEREX stroomlijn ventilatoren niet de eerste de b e s t e
maar
* in 192.9 «Je eerste ★ in I9 S 9 nog steeds de bestel
De
fw e e
g ro o tste
de , , R o tte rd a m " z ijn
m e t A e re x
schepen
en
van
N e d e rla n d
de , , W ille m
B a re n d s z ”
fa n s u ilg e ru s l.
M.V. TECHNISCH HANDELS EN CONSÏRUCTIEBUREMI
DROGE SPUITKABINES WATERSCHERM KABINES LASKABINES AUTOSPUITKABINES CENTRIFUGAALVENTILATOREN MOFFEL- EN DROOGOVENS TUNNELOVENS GR1TSTRAALINSTALLATIES AFZUIGINSTALLATIES A U TO BU S STO F/A FZU IG IN STA LLATIE S COMPRESSORINSTALLATIES
urn
DRUKVATEN M ET/EN ZONDER R O ER INR . LU CHTDRUKDRAAITAFELS
N.V. A P P A R A T E N - EN M A C H I N E F A B R I E K
^/
r' 1 Uf -
H. G L A S B E E K J r . W A D D IN X VE E N
T e le fo o n
01 8 2 8 - 3 8 9
De
veie
van uw
ja ren
keu ken u itru stin g gara n tie
voor
h o o g w a a rd ig e le ve ra n tie
Op
van
en
de
het
zenden die
de
S.S.
w ij
sp e cia a l
N.V.
6 e ro fa b rie k
se rveerm a te riaai
p ra k tis c h e
prociu kt.
aan
verzoek
p rodu kten ,
IV . V .
e rv a rin g
De
aan
ve rfijn d e
fa b rie k
kan
op
boord
het van
v o rm g e v in g
met
recht
g e b ie d schepen,
en
tro ts
z ij n
het
zijn
op
de
R o tterdam ,
U
met
genoegen
ontw o rp en
G E R O F A B R IE K
z ij n
al ie
voor
gegevens
over
hert g e b r u i k
op
schepen.
h ó
l l a n d
Z E IS T
(
onze
)
d e r l a n d Se
a a n g e s lo t e n f a b r i e k e n v a n het V e r k o o p k a n t o o r v o o r S c h r o e fb o u t e n N.V.
bloeit een V ad erland se industrie. Haar
pro d u cte n
doen
n ie t o n d e r
v o o r de beste buitenlandse fa b r ik a t e n .
U it
het
o m v a n g rijk e
p ro d u c tic p ro g ra m m a
v e r m e ld e n w i j :
B o uten en m oeren v o o r e lk doel in iedere u itv o e rin g . „ N E D U R ” 8 G stalen bouten en m oeren. „ N E D I N ” 12K b outen m et binnenzeskant e b ijb e h o re n d e stiftsle utels M e ta a lsch ro e ve n B e v e s tig in g s m a te ria a l v o o r sm al* en n o rm a a ls p o o r S teun m a te ria a l v o o r te le g ra a f en telefoon S ta a ld ra a d k le m m e n K o z ijn a n k e rs E ggetanden G aspluggen „ N E D F I X ” geharde stalen plaatschroeven V e e rrin g e n R ijw ie la rtik e le n S lu ltrin g e n A n k e rw e rk
V r a a g t o ffe rt e n en monsters a a n
bij:
Verkoopkantoor voor Schroefbouten N.V. Postbus 7
H e lm o n d
A a n g e s lo t e n
—
T e l.
fa b rie k e n :
* N e d e r l a n d s c h e S c h ro e f h o u t e n f a b r i e k *
K 4920-4545
E v e r fs
& v.
d . W eyden
N.V.
- H e lm o n d
N.V. - H e lm o n d
* S c h ro e v e n fo b rie k
P. F. G. va n
* N.V. F a b r i e k v a n
K li n k n a g e ls en S c h r o e fb o u t e n v / h Joh. Sm it - S l i k k e r v e e r
*
N e d e rla n d sch e
Thiel - Beek en D o n k
K lin k n a g e lfa b rie k
N.V.
- S c h ie d a m
* 5 .0 0 0
a .p .fc
de voortstuw ingsinstailatie van het t.s.s.
Ü Ö T T E R D A ff bestaande uit
S C H E L D E -C O M B U S T IO N
E N G IN E E R IN G
SCH E LD E -P A R S O N S
schelde"M aag
ketels
turbines en
tamdwiei leaste n werd vervaardigd door de
N .V .
K O N ! N K L IJ K E
M A A T S C H A P
F» IJ
DE SCHELDE SCHEEPSWERF
EN
M A C H IN E F A B R IE K
V L IS S IN G E N
te l* : K I!8-cl--3051 e te le g ra m a d r e s : S ch e ld e - V lis s in g e n
HOLLAND « te le x 12615
B o l i n d e r ’s v o l - a u l o m a l i s c h e 3 - t a n k a f w a s m a c h i n e m e i C o n v e y o r Bel l , g e c o m b i n e e r d m e t B o l i n d e r ' s D r o o g - e n S l e r i l i s e e r m a c h i n a . I n s t a l l a t i e a f w a s k e u k e n e e r s t e k l a s s e en t o e r i s t e n k l a s s e s.s. R O T T E R D A M .
B O L IN D E R ’S bedrijfszekere a f w a s m a c h i n e s voor kombuis en pantry, leverb aar in elke gewenste capaciteit. Speciaal uit gevoerde g la z e n w a s m a c h in e s
HORA
Zilverpolijstmachines
Vraagt vr ijb li jv en d onze prospecli.
M o r a Z i l v e r p o l i j s t m a c h i n e M o d e l C 3, uitgevoerd met dubbele d r u m , 1 v oo r schalen, 1 v oo r bestek I n s t a l l a t i e ‘I e k l a s s e s.s. R O T T E R D A M
A lle e n v e rte g e n w o o rd ig in g
voor
N e d e rla n d :
Technische Handelsonderneming BUSSUM
O R A N . JE L A A N
7
—
ERVEN JAG« VAN ALTENA
TELEFO ON
02959-14527
SPECIAALSTAAL S N E
L. D R A
G E L E G E E R D EN G E R E E D S C H C O R R O S I E -
EN
B E S T E N D I G
Z U U R S T A A L
H IT T E B E S T E N D IG C O N S T R U C T I E IN
DE V O R M
S T A A L S T A A L
VAN
P L A T E N , S T A V E N , S C H IJ V E N , R IN G E N ,
D R A A D , B U IZ E N ,
GIET-
SM EEDSTUKKEN
OO K
EN
GESPECIALISEERD
CENTRIFUGAAL HARDMETAAL
IN
GIETWERK
TITANIT
L A S D R A A D E N LASELEKTRODEN
D EU TSCH E EDELSTAHLW ERKE A K T IE N G E S E L L S C H A F T KREFELD ALLEE N V E R T E G E N W O Ö R D I G E R
VO O R
NEDERLAND:
M A R A T H O N S T A A L N .V. - R O T T E R D A M
7 be
s wiJtini!/n;j')ools on S.S. R O T T E R D A M , bare been built by DE
L IN T ,
The Hague, Constructors of the swhnmiugpools on S tat end am, Nie/iw Am sterdam , Willem Rays,
'■tk
■K-
*
K/tuvs O
'(»item.
-Xr
tnd many
¥
'X
^
^
>K
*
*
*
A-
;i'
■f.
't
-f
-t-
-x-
%
#
(Y O R K S H IR E
r
C o n d e n s o rp ij pen ’ Y o r c a lb r o ’
IM PERIAL] _
en
|J
en
in
tie
b e k e n d e le g e r i n g e n
’ A lu m b r o ’ ( a lu m in iu m -m e s s in g )
7 0 / 3 0 K o p e r - N i k k e l en ’ K u n i f e r 30'.
S to o m c o n d e n s o rp ia te n
t o t in d e g r o o t s t e
a f m e t in g e n .
b/ec/t LI een uitgebreide reeks ®
Z o u t w a t e r l e i d i n g e n In ' Y o r c a l b r o ’ en ’ A l u m b r o ’ ( a l u m i n i u m - m e s s i n g ) en ' Y o r c u n i f e ' en ' K u n i f e r 5' ( k o pe r- n i k k e l-ijz e r).
P IJP EN , P L A T E N #
N o n -fe rro va n
le g e rin g e n
o l i e - en
en F I T T IN G E N
p ijp e n
in een g r o t e v e r s c h e i d e n h e i d
voor
v o e d in g w a te rv e rw a rm e rs ,
lu c h tk o e le rs ,
h o o fd b ra n d b lu s lc id in g e n ,
e tc .
fj
'Y o rc a lb ro ' p ijp e n
van uitstekende kwaliteit
en
en
'Y o rk s h ire '
m in g s s p ira le n
®i
P ij p e n
en
'A lu m b ro ’
(a lu m in iu m -m e s s in g )
fittin g e n
voor
verw ar-
in o l i e t a n k e r s .
fittin g e n
voor
lu c h tv e rv e rs in g s -
en
k o e l i n s t a l l a t i e s , z o e t - en z o u t w a t e r l e i d i n g e n , e tc.
(in koper en koperfegerîngen) 41
Een z e e r
u itg e b re id e
r e e k s f i t t i n g e n - zoals de
’ Y o r k s h i r e ’ C a p i l l a r y en de c o m p r e s s i e f i t t i n g e n 'In s ta n to r '
voor de scheepsbouw
en
'K u te rlite '
p a s s in g e n
in
In d ie n
Y o rk s h ire
U
-
voor
v e le
to e
de w e r k t u i g b o u w .
Im p e ria ! v o o r s c h r i j f t o f
be
s t e l t , b e n t U v e r z e k e r d van e e r s t e kla s p r o d u c t e n , d ie n i e t a l le e n een © ok
het
S .S . „ R o t t e r d a m ”
is u i t g e r u s t
m a a r o o k een
o n g e s t o o r d e w e r k i n g g a r a n d e r e n . A a n U w eisen w o r d t p e rs o o n lijk e aandacht geschonken te rw ijl
m e t Y o r k s h ir e Im p e r ia l c o n d e n s o rp ijp c n
U
tevens
tin g
Y O R K S H I R E
b e tro u w b a re
k u n t steunen op
te c h n is c h e v o o r li c h
in d e m e e s t u i t g e b r e i d e zin .
I M P E R I A L
M E T A L S
L I M I T E D
H O O F D K A N T O O R : L E E D S /E N G E L A N D VOOR
IMPERIAL
CHEMICAL RO TTER D AM -1
NEDERLAN D.
I N D U S T R I E S (H O L L A N D ) N.V.
- W IJ N H A V E N
107
- TEL. 0 1 0 - 1 1 6 3 9 0
K w a l i t e i t s w e r k met FLEX
ELECTR1SCHE
-c M V ï=/ ypcsr SSC A'ëX’:
H A N D .M A C H IN E S v o o r s l i j p en , s c h u r e n en pol i j st en v o o r m e (ci ci I b e w e r l
EN
PAPIER
SC H U U R
EN
L IN N E N
v o o r cie metaalbewerking
KÖLLE METAÄLL IN T Z A A G M A C H ! NES
K IR C H EH SL1 j P S T l F T E N
CORONET
-STENEN
i n e l k e v o r m v o o r e l k d oel
ü
LANDSBERGER B A N D S C H U U R M A C H I N ES v o o r m e I □ a l b e w e r (<j n g
B IR O L
TEC H N ISC H E
BORSTELS
voor het on t roest en en reinigen van metalen T E C H N IS C H 'W O L V IL T , B R U IN H A A R V IL T
&
in stroken, platen, ringen, schijven en profielen
i P O
V raag nog vandaag nadere
Verte gen wo ord iging voor N e d e r l a n d ;
inlichtingen
m m m m m W IJ N H A V E N
7 5
—
ROTTERDAM-1
—
TEL E FO O N
1 1 7 69 0
AVESTÄ JERNVERKS A.B. AVESTA - ZWEDEN
C o m p le te
m eu b ilerin g • Roestvrij • Zuurbestendig- en • Hittebestendig stool
ckeepó-
• Uit voorraad leverbaar
ó to ljerin g iiiiiiiiiiiiiiiiiniiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
HANDELMAATSCHAPPIJ
Fa. Wed. G. M. Herngreen
„A V E D K O ” N O O R D H O E K
GRONDHERENDI JK. R O T T E R D A M - Z .
-
<4 8 T E L E F O O N
TELEFOON 71054
23
—
c .v .
RA PE ND RECHT
1 24 0 - 1 249
A lle e n ve rte g e n w o o rd ig e r voor N e d e rla n d
LAGERSMIT W a a r m e n g e e n r is ic o kan en m a g nem en, daar
moet
men
de
beste
k w a l i t e i t g e b r u ik e n , v e r k r e g e n d oo r een
c o m b in a tie
va n
e e rs te
klas
m a t e r ia le n en v a k m a n s c h a p . A ls h e t o p
m in u te n
a a n k o m t, dan
moet
dag
nacht
k u nn e n
beste
se rvice .
men
ve rtro u w e n
op
en de
W i j staan k l a a r v o o r
G LIJ LAGERR E V I S I E C e n t r i f u g a a l i n g ie t e n van la g e rs op tin- en loodbasis S c h ro e fa s b u s s e n
to t 4
m e te r
le n g t e en 1 m e t e r a s d i a m e t e r
L E V E R IN G van: S c h r o e fa s la g e r s , la g e rs ,
S tu w la g e rs ,
V e t s m e e r la g e r s ,
Pompas-
R in g s m e e r -
la g e rs , F le n s la g e rs , S c h r o e f a s v o e r in g e n M .G .F . tre rin g
la g e rs v o o r n a u w k e u r i g e c e n en h o g e t o e r e n t a l l e n
E L -C O SL 'I
'I E le c t r o L a g e r b r o n s
E le c t r o L a g e r b r o n s
Zeewaterbeslendig in bussen en staven S m e e d b a a r b ro n s en m e s s in g
D e b e ste k w a lite it en se rvice v o o r G lijfa g e rs vin d t U b ij
L A G E R S M I T Tel. 0 1 8 0 0 - 11 561 1 / 0 1 8 5 9 - 3 5 1 na kantoortijd 018 5 9 - 7 3 8
LAGERSMIT ■kw éliS B tó™
m'
KINDERDIJK H O L L A N D
SCHIEDAM
N.V. FABRIEK VAN KLINKNAGELS
Houtje
& SCHROEFBOUTEN
v/h JOH. SMIT
leverde het ahorn hout
SLIKKERVEER
voor het s.s. R O T T E R D A M
*
Klinknagels Schroefbouten
v . d . C3
lo e re n
e t g Pó
H O U T H A N D E L GERARD SCHOLTENSTRAAT 73 — ROTTERDAM TELEFOON 41490
★
P IJN H O U T
§
TRIPLEX
|
BOARDS
I
ebt U in d e m o d e l h u t van de V e r e n i g i n g ’ ’ N e d e r l a n d s F a b r i k a a t ” op de V o o r j a a r s b e u r s o n z e p r a c h t i g e
I
L A K E N S en S L O P E N
g e zi e n, die wij
9 ? 4 ;/ 4
l e v e r d e n voor het s.s. ’ ’ R O T T E R D A M " ? V\ E
W ij zij n leverancie rs a a n d i v e rse g ro t e ma a tsc ha p pij en van LAKENS, SLOP EN , TAFELGOED en DO EKEN met ingeweven namen, emblemen enz.
TEXTIELFABRIEK GEBR. HOSPERS
Op aanvraag maken wij U gaarne concu r re ren de offerl e, aangepast aan Uw speciale wensen V R iE Z E N V E E N -T W E N T M E T E L E F O O N
K5499-209
WATERDICHTE DEUREN
ÛEKPOTTEN
WINDVANGERS
AIR CONDIT! OWN G
MECHANISCHE VENTILATIE
ALUMINIUM LUIKEN
MUSKIETPOQRTEN
VENTILATIE IN KOELRUIMEN
HUTDEUREN
LUCHTKAPPEN
STATIETRAPPEN
BRANDDEUREN
STALEN «ASTEN EN KOOIEN
LEDIKANTEN
ALUMINIUM ZONNETENTEN
O o k v o o r h e t s.s, „R o tte rd a m ” koo s m en de
RIJN-STREEK GONDENSPOT
'r: m et N I E U W Bi-metaalelement
M ■
È Ê Ë Ë È -:"rr ËËÊË ■
■
! - . . ■■
-'i:$1 ijg;fe *3® ^ p ;U U iififtH |J 'f£i4.jj|!i | f l l
:
^
Ongewijzigde
:'tn b o u w m a t en *
BLOK
NOERN!
GOUDA
i.^ d e rn e schepen m e t m o d e rn
g e re g e ld
comfort
ROTTERDAM Statendam Kungsholm
meet- en regelapparatuur van
Rijndam Maasdam D in te ld ijk
H o n e y w e ll
D o n g e d ijk K e rk e d ij k
H
HOKimU
U -t Q » fo L
I
K lo osterdijk K in d e r d ijk W ille m
Ruys je
Ni assa Grote Beer Z u id e r k ru is W a te rm a n Playa de Form entor Playa de Palrna N ova A M S T E Ft D A H R O T T E R D A M H EN G EL O
-
-
W I B A Ü -
T S T R A A T
C O O L S I N G E L
G EB O U W
,, D E T E L G E N "
12
-
T E L E F C) O N
M ijd re ch t
74 0 3 3 3
6 3 -
M o o rd re ch t
M A RK T
40 4 -
T EL EFO O N
75 10
W onorato W o n o g ir i Cybelle O slofjord
BRUSSEL
PARIJS
L O N D E N
Z Ü R IC H
W ENEN
F R A N K F O R T
K O P E N H A G E N
S T O C K H O L M
¥
DE STOOMKETELS VAN H E T O.S.S. ROTTERDAM ZIJN, EVEN ALS
^
DIE VAN H ET S.S. N I E U W A M S T E R D A M , UITGERUST M E T
"DE JONG-OLIEBRANDERS” WIJ LEVEREN O L I E S T O O K - I N S T A L L A T I E S V O O R A L L E T Y P E N SCHEEPSKETELS EN V O O R I N D U S T R I Ë L E ....... _ ......................................
DOELEINDEN
0 -Z * * d Ê k '"' " \ . f f , * 4 | T t È ________ ! I '
-
■
DOOR J A RE NL ANG E ERVARING E N R E S E A R C H K U N N E N WIJ UIT M U N T E N D E S TOOK TE CH NIS CHE RESULTATEN G A R A N D E R E N
" i 11
S f
A. DE JO N G w.v* M
A
C
H
I N
E
F
A
B
R
I E
K
/M ’
V L A A R D I N G E N EN S C H I E D A M CORRESPONDENTIEADRES:
H O F L A A N 12 — V L A A R D IN G E N T E L E F O O N V L A A R D IN G E N 0 1 8 9 8 - 3941 T E LE F O O N RO TTERDAM 0 10-69250
GEORGE ANGUS & CO. LTD, M e: w
c
a
s
h
e
e
n
l
o
m d
e
P. K O U T S T A A L
N .V ,
n
R ID D ER K ER K DAMSTEEG
3
Tel. K 1896-2717 b.g.g. 2898
T a k t/k a n te n
van.
FIRE FIGHTER en
FLAME FIGHTER PATENT BRANDSLANGEN le v e r d e n o o k aan d e „R O T T E R D A M "
A G E N T E N : IN TE R N A T IO N A LE H AN D ELSO N D ER N EM IN G
C L E T O N
&
M E I J E R
GRO OTH ANDELSGEBOUW
-
ROTTERDAM
H et t i m m e r w e r k e n de is o la t ie v a n a l de k o e lr u im e n v o o r la d in g e n p r o v ia n d van. het s.s. „ROTTERDAM ” zijn d o o r o n s u it g e v o e r d
O o k
d e
o n d e r st a a n d e
sc h e pe n
„N ie u w A m ste rd a m " - „S ta te nd am ” „Rijndam ' - „M a a s d a m ' - „ M o o r d a m ” „ W e s t e r d a m '' - ,, C a i t e x A m s l e c d a m " „ C a lte x E in d h o v e n ” „ C r a n ia ” - „ K a le ly s ia ” hebben
n o o i t m e e r 'n k i n k i n d e k a b e l
* j-l'
M
met de nieuwe
DELTA C R O SS -R O P E
g e v lo c h te n
^ V ^ o o r de ” ROTTERDAM” verzorgden
s le e p - en
m eertrossen
PROSIT „ROTTERDAM” !
wij de betimmering en hel stellen van meubelen in 1 6 5 bemannings-, of f ic ie re npa ss ag ie rs- , eersle klasse-
W ij wensen U een b e h o u d e n v a a rt
en hoofdofficieren hullen. 1 ' l 2 kilometer gangen werden door ons van betimmering en plafond voorzien, evenals 2 4 0 douches, toi letten en badkamers.
V anaf
het D-dek to t en m et het c o m m a n d o b ru g -
W ij weten wat een zorg er aan U besteed is. En ook weten wij wat een zorg de bemanning straks aan LI zal besteden. V o o r de hardwerkende bemanning van de ,,R otterdam” leverden wij een groot gedeelte van de zitmeu belen.
dek v in d t U e r w e rk van J. DE R U IT E R , solied en d e g e lijk, w a a r èn w e rf èn re d e rij hèèl tevred en
Prosit „ R o tt e rd a m ” ! Prosit bemanning, met onze stoelen,
mee lijn .
banken en fauteuils !
J. de Ruiter
Fabriek tel. 25 T oon zalen T e l. 425
HARDI NXVELD
M EUBELM AKER S DERS «
®
S C H E E P S B E S C M IE T E R S #
V L O E R E N LE G G E R S 0
S P U IT W E R K
$
STOFFEER
F IN E E R W E R K
PLAKW ERK V O O R
W ANDEN
HUMA GEIIR. VEItllOUDEN M EUBEL- EN STOELEN FABRIEK.
—
O IRSCHOT
LXl - A
HAWKER S i ö E Ü E Ï BRUSH I . V .
o p b a s is v a n
T
H
Ï O
K
O
L
voor : het afdichten der ram en op het s.s. „ R o tte r d a m ” en ook i.p.v, breeuwen en pekken van houten dekken.
ij
N.V. C H E M I S C H E
FA B R IEK
I) I NXFI-.R LO
I
TEL.
S A B A K 8 3 5 5 -5 4 1 *
I
■'
i?
Verkoopagente voor de scheepvaart :
V A N L E S S E N & P U N T N.V.
m
■:-1
I
nÂ
T E A K
|
Y A N G
|
M A H O N I E
|
I R O K O
1
A F Z E L I A
1
N O T E N
|
E I K E N
1
B E U K E N
1
E S S E N
1
ÏÏÔ n a l I
alles op het gebied van dieselaandrijving
Leverancier
Groothanclelsgebouw
- Conradstraat E 18
Tel. 1 2 6 5 6 9
-
Rotterdam
ü
van diverse
en veie andere
E
hardhouisoorten,
h a r d h o u t so o r t e n
E.
verwerkt
vindt U en kunt
=
in hel
U laten zagen
Ë|
ss. ” ROTTERDAM"
bij:
=
G . F. W . H E R N G R E E N ’ S F I J N H O U T H A N D E L N.V. ALPHEN
ti/d R U N
—
Telefoon: K 1720-2350 en 2810
C
PRODUCTEN
o p c o
/
stationnaire
l u ch t compr es sor en ,
transportabele
luchtcompressoren
pneumatisch
gereedschap
pneumatische takels v e r f s p u i t i n s t a l l a t i e s ECCO staaistraalinstallaties
$ m I IÉ
18Si ■ ill
\ \
w \ \ \ \ \ \
J lt la
s
o
C o p c o
J H
o
U
a
n
d
Rot te rd am - postbus 6 0 5 6 - tel. 3 5 1 9 1 ( 0 . 1 8 0 0 ) bijkant oor H e e r l e n - tel. 5 5 4 4 ( 0 . 4 4 4 0 )
n .v .
„ C U P E D O ” 1 /
i
■,
: i , v l
i ’
Gepatenteerd in vele landen
ais notedop heb ik die brandbeperkende blanke lak van sch re ud er niet nodig. •echte scheepsbouwe rs gebruiken echter vo o r hun sch eepsrn e ub eIe n en "betimmeringen
hascoiux BE polijst lok 'n lak, deugdelijk brand beperkend en dus een extra beveiliging voor een schip
voor goede scheepsverven
s c h re u d e r's la k fa b rie k e n s ch oonhoven - h ó lla n d
^
U e r ° L k o m t!
op afstand bedienbare baf afsluit er rnet stand aan w ijzin g ter plaatse van bediening
J.G .N .C U PED O &
ZO N EN
Fabriek van op afstand bedienbare bal- en schuifafsluiters en van speciaal appendages G evestigd sinds 1906
A elb re ch tsko lk
45b
-
R O TTE R D A M -W .
Tel. 010 - 31 125-57947
KLEPVEREN AimterdanvC - KI. Wtltenburgerstr. 50*52 - Tel. 564Q4 S84Q4 (5 L I, J| Tete* Nr. 11339 Rotterdam - Gantelstraat 8 - Tel. 39914
O ok h e t d.s.s „R O T T E R D A M ”
heeft natuurlijk GRASSO
koeling
Geen r i s i c o . . . dus G R A S S O
GRASSO
K o n in k lijk e
M a c h in e fa b rie k e n T e le fo o n
N .V .
’s H e r t o g e n b o s c h
04100-3131
(
i L
r
VO O R
ALLE
OO£ L E I N D E N
E L E F O O N 010-1 2 6 0 2 2
N.V.
V I L T II ii 1 T S G II 1 P P M „ M
RO T T E RD A M 2
ce /i S E R V IC E b e w ijz e n .
is
méér
o n g e lim ite e rd in
de
dan
S e rv ic e
g a ra n t
to e k o m s t
z ijn
met z ijn
kracht
een voor
en
alle s,
kan
d ie n s te n
goede
na a rn
wat
r
pas
le v e ra n tie
en
houdt
b e w ijz e n .
Z ij
e ig e n lijk
n o o it
•
op.
• • • • « •
b e te ke n t:
een
belofte
t o t
z e k e r h e i d !
MA A S
•
19a
en n a y o tc j
Geleverd • »
S E R V IC E V A N " O B S E R V A T O R ” b e g i n t v è r v o o r de
010-4 7 8 3 3
W I L L I A M BO O T H LAAN
v ó ó t^ o ta
a d v is e re n
is
8 UUR
voor
T.S.S.
’’ ROTTERDAM” :
m a n o m e te rs w ij z e r t h e r m o m e t e r s en g la s t h e r m o m e te rs van het nieuwe ty p e M.B.S. s ta n d a a r d -s tu o r k o m p a s m e t pe risc o op aflezing sloepkom passen k lo k k e n b a ro m e te rs speciale w e r e ld k lo k S00 m m 0 z e e ka a rte n en boeken speciale c lin o m e te rs met magnetis che d e m p in g n a v ig a tie ia n ta a r n s
J ’’ A D c r n i f A T n n ” N.V. N I E U W E
ROTTERDAMSCHE
WESTZEED U K
52
-----
I NS T R U M E NT E N F AB R I E K
ROTTERDAM
-
TELEFOON
OBSERVATOR
0 10 /1 1 . 15. 20 {5 lijnen)
For the Netherlands
N .V.
Fijn h o u t h a n d e l W m . M a I ! i n so n & Z o n e n - R o t t e r d a m W e s t z e e d i j k 5 6 5 - T e l e p h . 5 6 5 7 0 (3 l i n e s )
o w e ra ! in
e ik e
haven
P U D E F h ijs ~
en
h e f-
w e r k tu ig e n
P u d e f, p e r f e c t g e c o n s t r u e e r d , g e g a r a n d e e r d v e ilig I
PUDËF P U D E F
N E D E R L A N D
DOR PSSTRAAÏ 126
-
K R IM P E N
N .V . A /D
LEK
- TELEFOON
0 1 8 9 5 -9 2 7
JOHNS-MANVILLE
PRODUCTS
pr-oêukien van u Hg e b re id « research en p r a k t ij k b e p ro e v in g
BX 4M 5PINTEX ISOLATIE» o n b r a n d b a r e , stijv e , v e e rk r a c h t ig e is o la tie v o o r k o e i l a d i n g r u i m e r j, p ro v ia n d k a m e r s , s c h e e p sw a n d e n en d e k k e n , v e r v a a r d i g d u it „ g e s p o n n e n ” r o c k w o o l.
M AR IN ITE, lichte, s te rk e , s p lijt v a s te en sch ro e fv a ste b ra n d is o le r e n d e pla a t v o o r A - en B -s c h o tte n en dekken, b e s c h ie tin g e n , p lafonds, le v e r b a a r g e f in e & r d m e t a lle h o u ts o o r t e n , plastics of m e ta a l, of g e r e e d v o o r s c h ild e re n .
ÏR A N S IÏE
en
REEFER1TE B E S C H I E T I N G E N
b r a n d v r ij, r a t p r o o f en dif fusie dicht, p r o v ia n d k a m e r s , en z o n n e te n te n .
M A R IN E
A C O U S T IC A L
voor
k o e lla d in g r u ir n e n ,
U N ITS
en a n d e r e g e l u i d a b s o r b e r e n d e en g e lu id i s o l e r e n d e p r o d u k t e n .
HOOGVUURVASTE
en I S O L E R E N D E
s te n en , p la t e n , d e k e n s , c e m e n te n en v u ls to ffe n v o o r t e m p e r a t u r e n to t 1 6 5 0 ° C.
REM-
EN
FRICTIEVO ERING EN
v o o r k r a n e n , w in c h e s b e d rijf s o m s t a n d ig h e id ,
enz.
vo o r
ie d ere
r e m k o n s t r u k t ie
en
P A K K IN G E N v o o r p o m p e n , schro efassen, ie d e r e s p e c ia le toepassin g.
TERRAFLEX
fle n ze n,
v e rv a a r d ig d
voor
D E KO R ATIEVE VLO ERTEG ELS
slijtvast, g e m a k k e l i j k in o n d e r h o u d , v e ie a a n t r e k k e l i j k e k le u re n .
S E A LIN G
enz,
olie -
en
v e t b e s t e n d ig , in
van ka b e lg a te n en n a d e n ,
SORBOCEL
FIL TREER POED ER
, oor het s.s. ROTTERDAM
leverden
wij vlotten vervaardigd van sckuimplastic, bekleed met
COMPOUNDS
v o o r h e t d ic h t e n
- V
polyester /glasvezel
v o o r h e t o n t o l i ë n van v o e d in g s w a te r, JOHNS-MANVILLE
DISTRIBUTORS VOOR
NEDERLAND
L E I D S E G R A C H T 3 6 - A M S T E R D A M - TEL. 3 6 5 8 1 - 3 7 4 4 6
N .V . P R O F I L T R A J. XVK
N .V . M U L D E R & R I J K E IJM U ID E N
—■ t e l , 6 146
•
p o s t b u s 48
boord van schepen DE FLEXI BELE
N . W. S .
KOPPELING
G o ed g ek eu r d d o o r Sch ee p v aart-! nsp ect i e, Lloyd’s Register of Shipping, American Bureau o f Shipping, Bureau Veritas,. G er manischer Lloyd. V o o r ha Nastip ij pi ei dingen in dubbele bo dems van schepen, lucht-, peil-, vul-, tem peratuur-, spui- en loospijpen, dekwas- en b r a n d blus! e i d i ng e n , ko e I- e n v rt es!et d i n g en en sanitaire afvoerleidingen enz., enz., ook beneden h et v rij boord dek. Potdichte flexibele verbinding, isolatie van ge.i u i dsvo o rt p i a n ling e n zw e rfst ro m en. sn e 11e montage, geen lassen,, snelle demontage, r u i rntebesparing, ge rnci k kei ij k b e re 'i f
I n Ie rn a lion ale
oef roo i e n
o a ngevra ag d
V r a a g t n a d e re b ij z o n d e rh e d e n e n d e m o n s tr a tie .
N.V.
NEDERLANDS-AMERIKAANSE
FlTTi NGFABR1EK
-
POSTBUS 3
-
DEVENTER
-
HOLLAND
O o k w i j le v e r d e n m a t e r i a l e n v o o r de b o u w van h e t s.s. „ R O T T E R D A M ”
NLV. DE KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE LOOD- EN ZSNKPLETTERIJEN v/h Ä . D. HAMBURGER UTRECHT bij kantoren
LEEUWARDEN AMSTERDAM ROTTERDAM 's-GRAVENHAGE
G RONINGEN ENSCHEDE MIDDELBURG
8
H ie rb ove n
zi jn
a t'g c b c e ld :
1 7 5 0 om w /ï m n - N 2 K pk I - m - ii 1S 0 O2 4 0 0 m3/h H 7 , i 1 0 , 5 - n - 7 0 0 -K8 0 uiriw/mm hooTdcondcnsor-Q
1
zeew aterpornp - Q - - 3 2 5 m 3/h- H
2
koelwalerpoinp voor
3
ballastpom p - Q - - 250 m3/h - H
4
hoofdcireulatiepom p
- Q
-
23
■ 870
5 koelwaterpom p voor luilpcondensor - Q ;6 ko udzo etvvaterpon ip - Q 7
2 7 0 in3/h - II
k o e l w a t e r p o m p vo o r sm eer olic koe le r - Q
8 zclf aan zu ig en d e k o u d z o e t w a t e r p o m p - Q
- it
1 7 5 0 oimv/niiii - N
10 in m3/h - I-I n ; 4 0 0 rn3/h - H 65 m
- 37 pk
15 0 ormv/m m - N
10 m
00 rnVli - H
STORK
45
pk
1 7 5 0 om w/niin
17 7 0 oimv/niiii - N
2 5 0 m 3/ h - I
• (>:■ 30 pk
N
1 0 0 pk
17 5 0 o m w / m m
- N
1 7 5 0 u im v / m in - N
:: 20 2K p
f H E N G E L O
is hei be lang rijk , de t ri ll i n g s - en ge lu id sproble m en aan boord onde r de loupe ie nemen.
mlinenfal EN GELUIDDEMPERS
BERbMANN RUBBERHANDEL
ROTTERDAM HOOGSTRAAT
39
d e R o tte rd a m k o n \ n ie t b u ite n
Hout van Plcus in de moderne verwerking! triplex - multiplex Een veilig baken reedt meer dan 71 jaren.
EINDHOVENTEL. 04900-220Z4 (5 LIJNEN) POSTBUS 209
weir« over • A i r conditioning © T h e r m o v e n tila tie • V e n tila tie • K oelinstallaties
voor scheepsen land» installaties ♦
lagere kosten grotere bedrij fszekerheid en hetere kwcdileil door
W ESTIN G H O U SE R E M M E N EN S I G N A L E N AFD. AIR CONDITIONING
MY.
G R O O T H A N D E LS G E B O U W - ROTTERDAM - TEL. 119752 (8 lijnen)
ben goede nachirusl, zow el voor passagiers als bemanning is aan boord van een n ie t te onderschaUen be \ ekeni.s. V erw en daarom zo we! Uw passagiers als équipage en vraagt inlichtingen o m tre n t de f'V L A G G E S C H iP DEKEN ” bij N .V . Textielondernem ing A , & A „ d e W ijs
G o irle - H olland
V E RT E G E N W O O ft D f GI N G VOOR N E D E R L A N D :
i xxiit
M ETAA LM AATSCHAPPIJ VAN W . VAN H O U TE N & ZONEN C.V. - R O T TE R D A M
Ï Ï m
r
1
«
'
;
-
<
1
'
n
i
l l i l S W l l l a lr ia iiliiiilig - m
liilliit a la llii
De Bronswerk Air-O-Duct en Du-O-Duct systemen brengen uw schip met een minimum acrn kosten in overeenstemming met de hedendaagse eisen Wij verstrekken U gaarne uitvoerige gegevens over deze practische systemen. Reeds meer dan 400 schepen zijn uitgerust met Bronswerk installaties. B ro n s w e rk S e c o n c h iile r 8 0 io n - 3 0 0 pk, in s c h e e p s u i( v o e r in g v o o r 1 5 0 T .R . ( 4 5 0 . 0 0 0 k c a l/h ) , v o o r h e t k o e l e n v a n 9 0 m 3/ h w a t e r v a n 1 0 tot 5 ° C .
N.V, B R O N S W E R K AfcL Airconditioning en K oeltechniek Amsterdam - Willemspark weg 193 - Tel. 71 81 44 Rotterdam - Groenendaal 23-25 - Tel. 11 28 60
ANTWERPEN
- D J A K A R T A - HAMBURG - LONDEN
- OSLO - CURASAO
- GENUA
- LISSABON
- M A D R I D - MAR A C A 1 8 0
LXXIV
SANDTLAAN 40 PLAATWERKERIJ
KATWIJKqtiRUN en VERTINNERIJ
De Egokettingen en Spekankers van het ss. „R otterdam ” werden geleverd door
O PGERICHT 183©
LEIDEN
■ D R O O G IJS C O N T A IN E R 7 M 5
o
C O N TA IN ER S
•
K O ELIN ST A LLA T IES V O O R SCHEPEN
®
K E T T IN G T O E T S IN RICH TIN G T O T 120 T O N
V R IE S C O N T A IN E R
18
M-'
VRIESCONTAINERS MET V O L A U T O M A T I S C H E KOELI NSTALLATIE LEVERING ONDE R LLOYDS, BUREAU VERITAS, A.B.S, enz.
LAADCONTAINER 8 M:'
r.xxvi
mm
l|P
jij. j f f
fLJÉÏ ä
l p
ip | il
IS fi.
8 |J
B p I p llj
X,^ É
p
f ir f P
i ^
IJ
j f ! j l JtiS fS i s
SUEZKADL 126 "
D EN HAAG
Telef.i 0 7 0 - 3 9 . 5 7 . 2 8
Telegr,: Techlans
Verleqenv/oorciiqer
voor Nederland der fa. L A U R E N C E ,
SC O T T
&
E L E C T R O M O T O R S
LTD.
Ie N o r w i c h e n M a n c h e s t e r
die LEVERDE V O O R H O L L A N D - A M E R I K A L I J N ’s
S3, „ R O T T E R D A M ” : D raaistroom - E L E C T R O M O T O R E N voor p o m p a a n d rijv in g d er v o lg e n d e d iensten : S.O.S, (AIR BELL) N O O D -LE N S & BRANDBLUS; SMEEROLIE; LENS: EXTRACTIE; V ERZO RGIM G VA N D E A FG EKO ELO-DRIN K WATE R-VOORZIE N IN G. Totaal aantal der geleverde Eledronioloren : 39 stuks Totaal verm ogen (tussen 1,5 en 70 P,K. per molar) van: 587 P.K. TEVENS
FABRIKANTEN VAN COMPLETE ELECTRISCHE LADINGLIEREN EN VA N HET ELECTRISCEIE GEDEELTE VAN ALLE SCHEEPSHULPWERKTUIGEN, GENERATOREN. ETC,, ALLES IN GELUK- EN WISSELSTROOM, EN NAAR DE HOOGSTE EISEN DER REDERIJEN EN CLASSIFICATIEMAATSCHAPPIJEN VOOR OCEAAN- EN TROPENVAART
ALU MINIUM
S C H E E PS B O U WS N D U S T R I E
N .V .
WF WW
AALSMEER
1 / ß tllO ß Ä
—
R E D D IN G B O T E N
^
7
K ,
TE LE F O O N 0 2 9 7 7 - 5 4 5 1 *
S T A T IE T R A P P E N
'“ f?-
--
77'*
: 7:
—
H O LLA N D
LOOPBRUGGEN
Evenals vo o r het s.s, „S T A T E N D A M " leverden w ij nu ook v o o r het s.s. „R O T T E R D A M ” :
1 6 alum inium reddingboten, elk
»
I
geschikt voor 135 personen en uitgerust met „V e rh o e f"
m
hand voorlsluw ingsappa raat.
■" " v 1-
2 alum inium
m otorredding-
bolen, w aarvan één boot uit gerust als klasse-A-boot.
’1 1 . 2 alum inium
motorcruise-
lenders, uitgerust p.k. dieselmotoren.
met
100
COMPACTINSIZE j ADAPTABLE FORCONDITIONS Design Features Streamline fo rm a tio n minimises pressure drop. Introduction o f separate Adaptor Piece converts to rig h t-a n g le flow. A p p lica b ility to a w id e range of fluid and gas services. M ini m u m rn a i nte n a nee. A v a ila b ility in 19, 25, 38, 50, 64 and 76 mm sizes. COCKBURNS LIMITED C ardonald Glasgow SW1
/•-
COCKBURNS (NEDERLAND) N.V. Kethel, Schiedam, H o lla n d , Sales Representation fo r Holland & Belgium : G.M.L. Kam Teclinisch Handelsbureau N .V. Atlantic Huis, Rotterdam.
_ HAZËRSW O UDE
UBBINK - DOESBüft w.
TELEFOON
L X X IX
-
N.V.
H O LLA N D
0 1 7 1 4 -3 4 2
Represent at i ves of:
/f ~ \ Constructieproblemen kunt U oplossen met
S. G. gietijzer hierboven afgeheelde
Refrigerating-plants C ooling
(Sferoïdaal Grafiet gietijzer) H et
ILJ
Pipe-w orks
V entilation
afsluit er hu is
T im b e r-w o rks
A irco n d itio n in g
C onstruction
Is gemaakt van 5.G. g ie tijz e r (nodulair g ie tijz e r), vervaardigd volgens patenten van de Mond Nick el Com pany te to n do n , D eze huizen worden door ons gegoten vo o r alie doorlaatgroottes. V o o ra l
in de
scheepsbouw
-speelt
de
corrosiebestendigheid ten o p zich te van ze e w a ter en andere agressieve vlo e i stoffen, een belangrijke roi. Daarom kiezen moderne constructeurs S..G. g ie t
Jv& T
^ (J u u u n ,
ijz e r voor buit e nboordaf sluiters, cl e k d oorvoeringen, pijpleidingen en vele andere vita le onderdelen, die vroeger in g ie t staal werden uit gevoerd. S-G. g ie tijze r ve re n ig t de hoge mechanische eig e n schappen van gietstaal en de corrosiebestendigheid van hoog waardige i j z ersoorten in zich..
giet-
c a rb o rïd boriu m s t r a a lb u iz e n en bu lslio u d ers ze er la n g e leve n sd u u r
L e v e r i n g kan desgewenst g e s c h i e d e n o n d e r Lloyd's k e u r ! Er zijn vele t o e p a s s i n g s m o g e l i j k h e d e n v o o r S.G. g i e t i jz e r , v o o r al in de s c h e e p s b o u w I ! !
m e ta llise e r-a p p a ra tu u r S d l O O J ) m o ly b d e e n d ra a d m o ly b d e e n p o ed e rs en s t r i p s uit v o o r r a a d oï o p k o rte ter m ijn l e v e r b a a r V ï f x C a f T b 2 d ( J lu T £ $
D E T e l. 0 8 3 3 4 - 6 4 5
H A A N
24 bosstraat
D R IE B E R G E N telefoon 034 38-2002
d .s .s.
k
Voorkom t
corrosie
■k L a g e r
gewicht, ■k M e e r
minder kracht,
ruimte minder
onderhoud
DRYSDALE
PUMPS
ic W e i n i g
★ Hoge
ROTTERDAM
SLUISJ ESDI JK 131
of g een o n d e r h o u d
efficiency
TELEFOON 172/40
TELEX: 21115
<■ ''A
:
;■
r.
F
!/ * .*■ i
Ook voor her. SS R O TT ER DAM werden OTIS
Liften en Roltrappen
gekozen voor veilig en beclrijfszeker verticaal vervoer
OTIS
ELEVATOR
COMPANY
- A m s te r da m
De 44 waterdichte deuren van het s.s, R O T T E R D A M met de geheel electrisehe bediening, zowel centraal vanaf de brug als ter plaatse, werden 'geleverd door
. I . N l o i i i ' i V - i ’n. Ltd
LONDON
i.xxxr
N. V.
- Tel. 7 4 3 0 3 3 *
5383
Willem Fenengastiraac 2 5 - 2 7
(HOLLAND)
„ s ta d ” k ie s t I- hi-! ]ij f ' I jsnr- i H u iir n la m w a a rv a n !_w,aMsp n ’ v u t'd i'. „ I n do w ra k ( r ijd van handel r il :-t-hi-i ■j is. an ri ! i n md ü ^ ij h r r de v Ia u i?)s/(■ v
; t f I' r I -Êi M id iin ^ 'V I.ïiiarn iu
■men w ij
! r, „ U . iih - n la it r * . vla ^-W .-i'id p van d r 1I i>l la n d -A m e r ik a Ia ja , on a vniti'^p n cd i^!: en h i'iiu ridi'M v a a r I . U m ila i w ij er w e n ü h h ih -iii ana t w ijIV Ion, u f nok U m b np do zevoa w i'tv lilw ■■■en i'll in a ll!1 have ns ho w n m le rd w o n lm als eon n io u w id aal I ju van H u I Ian dsa
ilarf r-n duur/ol linp-vormo^on !
cm iln jv iM 'iilr s 'im i - daf is t ïr „ U n i i r n ia m ” in d o n ia a d . V o ir fir m a 's on kunsicnaisi’s - i >1n -!) h ij ^ I ■! I v, tj.;r*II
in i /.ij11 a a n k 1od i n }.?; t 11s v i ■r f r a ; i\ i is \x. \ ’ n h 1t ^ t f i n is o r d i ü <>ok f t ■n
■vi j r t r n js up, .soin) m ’ n a a tlln x r ru b b o rv in o ro n e;n I-UOO s tre k kendo m e u -r trapi
;dinf. b e d e k k in g i n d h z o e k a s irH [ v hobbon ^olfaiaL [>ii is w odorum oen U i' w ijs v a n
;- nit 7a ui s11ar i ii I':
<.h■
U ■i n ! m uI u'k U.1n. Si *oc in :d v unv d i ?,. i ( o t ( c n Ia in! ’
danrvari onhvurpi/n.
E n ic je
p la a t s e n
op
w a a r V r e d e s te in
d e ,,R o tte rd a m ”
v lo e r e n
z ijn
W M klksê-
g e le g d :
dn.' g u n g o n B , A , m a i n o n l o w e r p r o r n e m iik n h . 'k d c w a t’jt ihI.;:! 'h o p .1n1 jv r o m o n a d e d e k k e : r i; cU' t r o m t g o r> ; ro o m t; i.!e ;.ut a r o o m , a k y r o o m , t r o p i c b ;i:r e n u te e r d e r e I u x o r u im t e n ; d e k im i i o r k a m o r t m o l. o p (it* „ h im k o 'l b a a r t ” i n g e .1o g d o .t; j i r o o k J e y f i ft u r c1:i i ; lie t ^ 'y n iit a s iü iii;
1
;ïf)0 loenyLonhut.U-n;
Wr E n k e le
v o o r d e le n
V r e d e s te in
|
.1
u il. z i n e l r I i j k
V R E D E S T E IN
N .V . R u b b e r fa b r ie k V r e d e s te in - H a n g w e y 1 2 8 - L o o s e !u m e n
d u u rz a a m ;
grduiddempend : kleuit ebt.: reuklooH: f‘<'nvciiidig U’ ornlc tdioiidcn ; v o o rn a a m
een naam in rubber.
v a r»
r u b b e r v lo e r e n ;
s to fv r ij;
van
u it.e r lijk ;
liy g ië n iH o h ;
K in a Eik v u i l e
k ie n r o n ,
i HERBERTS j f '
h j
f
<>
1
U G N O X IN -M E U B E L -V E R N IS V
O
O
( ex c l .
R
A
L
L
E
M
bemannin gsruim le n)
L S G N O X IN
- M & S U B C L
van
E
U
B
S .S .
- V E K N IS
E
L
E
N
E N
B
E T
1 M
W
E
R
I N
G
E
N
R O T T E R D A M
in h o g e m a te b r a n c l b e p e r k e n d a l c o h o l - , vva le r- en c h e m i c a l i ë n bestendig sto o f- cn k ra s vast z e e r g e m a k k e l i j k te v e r w e r k e n v e re is ! w e in ig o n d e r h o u d
L IG N O X IN
DOET HET
VAN S C H E E P S W E R V E N M E U B E L F A B R IE K E N
PRODUCT
g c m a k k e l i j k , o o k na vele ja r e r i, te h e rs ie lle n
EN
bestan d tegen a lle k l i n i a l o l o g i s c h e in v lo e d e n
EER A A N
DR.
KU R 7
H E RB E R T S
EN
C O.
WUPPER TAL- B A R M E N
VER TE G E N W O O R D IG E R VOOR DE SCHEEPVAART:
VERTEGENW O ORDIGER VOOR DE IN D U S T R IE :
N .V . HOFEXSM
F A . H A N BECIC
LAAN
V AN
M E E R D E R ' / O Q R T 1 Ei —
DEN
HAAG
KEERWEER 6 — RO T T E R D A M
D roogpoederw agen T y p e D 65 "v o o r schepen”
Wanneer rijden niet gaat . , . D f Ó Ó g b o o r ! )► óók op
s.s. „ R o t t e r d a m ”*
MINIMAX N.V. - HOLLAND J XXXtlï
V e rte g e n w o o rd ig e r v o o r N e d e rla n d
„A . DE JONG T.H.” N.V.
-
ROTTERDAM
-
’s-GRAVENDIJKWAL 149-151
-
TEL 35164
TA N D W ! E L M E E T A P P A R A T U U R
m Javasircïot 3 — D E N
H AA G —
J i
Postbus 2014 — Telefoon 63390 5 * — T ele x nr. 31734
ALLE P A T R I J S P O O R T E N VAN HET S.S. ’’ R O T T E R D A M ” ZIJN PRO D U C TE N VAN »
4
jet -finket S C H E L L U I N E N
TEL. 0 1 830-31 35-2 335
immers.
met ’ het anker’ kan men gerust in zee gaan
V o or «Ie b ra n d h e v e ilitim '!,' aan
m m ”
( I.S .S .
.,R O T T R M '.)A M ”
■ w e rd
cc' 11
a u t o m a i i s e h e n p r '1 puk l e r
en b ra n d a la rm tï Hev er d
boord %an he;
in s ta lla tie
IHATIIKR l'UTT l t d
door
&
MA'Mill.KSTEK - lAXOELAX I.)
en
►
» (‘ ( it o n le e r ii
door
■’ I) E G i( I N IN E L L ” M.V.
V e .r t e g e u w
o o
r d i g e r :
W
in .
(i •
G R
0
0
ï
ir a a o -
dka
h
N II
U I
S
-
hoi.lam »
R
0
I
I
t
R
^
A
M
Artikelen voor de scheepsbouw Scheepstuigen) - Z eilw e rk Scheepsuitrustingen - Beproeven en uitgtoeien van m aterialen met etgen i nst a 11atie G rote voor ra ad staaldraad,
ALLEENVERTEGENWOORDIGERS VOOR;
Turner's of Sheltleston»
Job. H irvrich L crb s,
Glasgow
B r c m en
Enk e l en d uh be!w e r ke nd e
Roestbikmachinc
dra ad I teren. ,, To p fei st
h an cje r 11e r e n.
Sta tie trap' he ren,
voor gebruik op werven en schepen G e sc h i k t voor all e
A u g u st T hiele, K a lt hof K r a a n keü i ng K e i 11ng Ie ng en. A n ke r d ani k e111n g m et l o e b e h o r e n i n n o r m a Ie kw aliteit en in hoog waardig staal op keur en certificaat van alle classificatiebureau*.
stroom soorten. A U G U S T THIELE
MENNENS & CO ROTTERDAM * WIJNHAVEN 18 • TELEF 135105 (3 LIJNEN)
HANDELMAATSCHAPPIJ
M
G R O N I N G E N - LAGE
DER
Aa
N.V.
1 * TELEF. ' 2 4 0 2 1
L u
l r j(
î H
a f
11
d ie s e l m
®to rem
N .V . A L G E M E £ N E VOOR
M A A T S C H A P P IJ
E L E G T R ! G IT E ! T
COMPAGNIE GENERALE D’ELECTRICITE ■ KQNINGiNNSéRAÇHT 64 - Tél., 112010>
R O T T E R D A MSCHE
BANK
D O C U M E N T A IR E ACCREDITIEVEN F I N A N C I E R I N G VAN IM PORT EN EXPORT-TRANSACTIES
V O O R L IC H T IN G
OP
HET
G EB IE D
VAN
IN T E R N A T IO N A L E
Meer
dan
300
DE
IN T E R N A T IO N A L E
B E T A L IN G S V E R K E E R
v e s t ig in g e n
in N e d e r l a n d
HANDEL
EN
HET
n.v.
fabrikante van scheepskooien
fabrieken
s p ira a l m a f rassen R a w i- S c h la r a f f ia b in n e n v e r in g s m a t rassen
winschoten
R a w i-L a te x s c h u im ru b b e rm a tra s s e n
w e rk te ook m ee a an de in r ic h tin g van h e l s.s. R o tte rd am
irx t <’/
■:
S t r o o m l i j n . . .
fk
i, n
A
JR. ■
/ M ft? SÊmli<
' in
1
; //
is een factor die hij de bouw van hel s.s. „ R U I I E R D A M ' een duidelijk zichtbare rol heeft gespoeld.
D it geldt o o k voo r de b o o rd d ru k kc rij waar een S T R E A M L I N E I N T l ï R T Y PB zetm achine staat opgesteld, een on o n tb e e rlijke machine o.a. v o o r liet zetten der m e n u s die met spoed gereedgemaakt moeten w orden en waaraan lioye eisen w orde n gesteld.
STREAM LINE INTERTY FES
....
S ta b ie l, S n e l en B e tr o u w b a a r !
tn te rty p c C o rp o ra tio n , B ro o klyn 1, N .Y . U .S.A .
voor a i
de ju is t e
uw
e x p a n s ie
en
B O O T E N
ir iü m g p r o b le m e n
o p l o s s in g
O E R E N
^ 0 soepele rubber expansie-stukken en trillingdempers
voor in
Cl IS e
voorkomende
eik
doei
staci lkwal itei ten
en
N O N - F E R R O metalen
van synthetische r u b b e r
Specialiteiten:
met flenzen ui t één stuk
B O U T E N v o o r hoge d r u k k e n en t e m p e r a t u r e n o v e r e e n komstig D I N 2509, 2510 en volgens t e k e n in g v o o r :
E L E C T R IS C H E C E N T R A L E S S C H E E P S B O U W en
plaatstalen golfcompensatoren voor uitlaatleidingen etc»
A AR D OL IE - I N D U S T R IE # »
F. W. HOFINGHOFF Scli r a u h e n fa h rik
H AG EN in We sHa Ie n - D e (stern
leverbaar in plaat- en
A l ! een v e r tege n w o o r d tg i n g v o o r N e d e r l a n d :
N .V, H A N D E L S - EN IN G E N liE U R S B U R E A U
roestvri j staal al smede in r o o d k o p e r met en z o n d e r
B A K K E R
i nwendi ge d o o r v o e r p i j p
&
SCHIEDAMSEDIJK 8
CO. —
-
R O T T E R D A M
TELEFOON 113155 (3 LIJMEN)
balgcompensatoren met en zonde r i n w e n d i ge door voer pi j p, in plaatstaalt o mb a c - br ons en r oes t v r i j staal Alle expansiestukken zijn leverbaar met elke gewenste aansluiting o.a. flens- draad o f laseinden.
plaatstalen diesel ultlaatslangen leveren wij in elke gewenste uitvoering
MEER D A N
lf|P
40
JA A R
HIJS- en H EFW E R K TU IG E N N .V . H A D E F
grote voorraad - dus snelle leverinc
N.V. M U LT U F LE X
A M STER D A M
Prins Hendrikkade 174-175 - Tel. 221616 (3 lijnen) - Telex 11518
,/h Ihndrik <1. F,i«s
SCHIEDAM - WARANDE ! - télef. 68649-65090
,ADAMS HYDRAULÏO LTD. Y O R IC - E N G L A N D
l ever de o o k v o o r het vlaggeschip van de H o l l a n d - A me r i k a
Lijn
t.s.s. „ R O T T E R D A M ” de
S E W A G i
EJ E C T O R
Alleenvertegenw oordigers voor N e d e rla n d ,
Belc/ië en D u its la n d :
IN S T A L L A T IE
G. M. L. KAM TECH N ISCH ROTTERDAM
ortelboer jr.
HANDELSBUREAU
- ATLANTIC
HUIS
N .V.
- WESTPLEIN
2b
kleurenfoto’s reproducties plctndrukken op linnen fotokaarten
'M
p
OP-
Joto- en reprocluctiebeciryl
« ^ S p ecia liteit:
H o o g w a a r d i g e kettingen
o la a r d u i g e n
tot 7 5 m m d i a m e t e r
specialisten voor alle fotow erk ten behoeve van handel ••• scheepvaart - industrie
A n k e r s en Kettingen voor Z e e - en Binnenvaart
Adres: H E E M R A A D S S I N G E L 141
—
onze medewerkers w illen U gaarne de eventuele gewenste inlichtingen verschaffen
ROTTERDAM
T E L E F O O N 5 7 1 2 6- 5 7 1 46 — N A 6 UUR
1 89874
h o o g s tra a t .202 — v la a rd in g e n — te l, 01898-2928
xc
f t ilöAM
Ook a/b S.S.
J Ë
e
5
l i e U.S.A..
f f,' .
@ Reducing valves
T em pc ra tu re R e g u la to r C lass L T C Ö
«
Pressure controllers
•
T emperature regulators
„
y
D i ap 11r ag m C <.>si I r o I Valve D o u b le Seated Class D V
® Fioatless level controls
V .-v-
for d ra in collectors of condensors and heaters ® Dual pressure re g ulators fo r fresh- and s a n ita ry w ater systems
Pressure R e ducin g V alve Class L -a '
Ag en I voor N ederlo nd :
A.
STADHOUDERSWEG 1S6D
T I M M E R M A N S —
ROTTERDAM
—
TELEFOON 48881 Float.less L t v c l C o n tro l T yp e U A ■1
N.V.
KON.
NEDERLANDSCHE
MACHI NEFABRI EK
v|h E. H. B E G E M A N N - H E L M O N D Lenspompen A lg. dienstpompen S.O .S. pompen B ra ndbi us porn pen
MM
S a n ita ire pompen Voedingpom pen Bal lastpom pen
voor a lle gewenste capaciteiten in horizon ia! e of vert i ca ie schee psu it voering
V ert icale hul pke te ls , cap. van 2 0 0 - 3 0 0 0 kg stoom per uur P akkin gbu sloze circulatiep o m p en voor centrale
v e rw arm in g
MachinefabriekGïeterij-Constructiewerkplaats
XCI
W A l LES
DOVE
BITU M A ST3C
’’W A I L E S
LTD.
-
DOVE B I T U M A S T I C ”
s t a a ip r e s ^
< ru r
in t a nk s, zoal s d r i n k w a t e r - , in
koelruimeri,
onder en
werd
pieken,
ketelvoedingwater-, ballast-en s e w a ge ta nk s ; kofferdam men
en i n d e k g o t e n - b u i f e n d e k k e n ;
houten
dekken,
ce me nt -
en
tegelvloeren,
ramen
alle
daarvoor
verder
in
aanmerking
komende
op
verzorgd
en
poorten p l a at s e n
door
Wm. C. GROOTENHUIS - ROTTERDAM
een moderne INSTALLATIE
.D E I ' O R C E L F . Y N E
PLF.S’
I) EL R '
J r
D f Z F T
IÉ iftfffpl IT ~
ik
W
g -rl '*■
- ■...i
50'
Ä r;
iß ia u -
*'
L
ut
Tahj
v it ti
'
H
tic
* 1«E
„... «MW..
L t’i m ' t i i
*x * >>/ « % ,?-■ ¥
s t o u t ! t en c l i cnsc e v a n tl e k u n s t e n , t a r s m e t w i e wij
eist moderne ISOLATIE N . v . HOL LAN DS CHE A S B E S T M A A T S C H A P P I J
V/H
van der linden & veldhuis ROTTERDAM V I E R H A V E N S S T R A A T 46
W IJ
VERSTREKKEN
U
GAARNE
V R IJ B L IJ V E N D
—
ALLE
TELEFOON
35450
de
keramische versieringen
vcr vni i mi ngel e' n v o o r :
de eetsalons van eerste klasse en toeristenklasse, het theater, en de bodem van. liet z w e m b a d
IN L IC H T IN G E N
A S B E S T - R U B B E R - PAKKING - I S O L A T I E
XCT (
o m * 'm e ; ,0 3 * *
' U i ! % {} ) ***""
0 '(fit
. . . . en wij l e v e r d e n v o o r
*
&
1 '
II
I!
V
4-> ^ ’0,
dit tr ots e sc hi p al l e
a a r i b o me n en 7 2 . 0 0 0 kg. electrisch gelaste
f a I ea dekstutten MA. DE KE IJZER 5 W A A L H A V E N PI E R R O T T E R D A M . 22 TELEFOON
79770
IHOKLANG
WILMETA FABRIEKEN KOTTEKDAM
leverden ook op het s.s. ’’ROTTERDAM ” als on geëvenaard werk in kwali teit en uitvoering, alle B A R B IJ F F E T T E N en PANTRY-INRICHTINGEN als bijdrage ter vervolma king van dit moderne, luxueuze z e e k a s te e l.
DE VEREENIGDE
G L A S H A ND EL- EN G LA SB EW K RK IN G
BEWAKINGSDIENSTEN ROTTERDAM - ST. JOBSWEG 9 TE LEF. 32650 - 37836 - 53430
A M S T E R D A M -N
- ASTKRW EG
§
espea'aliseerd in het b e w ak e n van
JSckeepóglciö
s xcin
en
piegeló
ze e s ch epe n, w e r d belast me t de b e ve i l i gi n g tijdens de a a n - en a f b o u w van het
s.s. „ ROTTERDAM”
I l l l i l l l l l l l l l ...
I
O o k sn h e t
„ROTTERDAM” werd HOUT verwerkt van ■=
OUDERKERK
AAN
DEN
s
I JSSEL
W
-
V
TELEFOON
-
i
M
A
K 1 8 9 4-30 5
H
en
310
v o o r het
S.S. R O T T E R D A M verzorgde
ERICSSON
de automatische te le fo o n in s ta lla tie v o o r de hutten;
de automatische te le fo o n in s ta lla tie v o o r de civiele dienst;
de telefooninstalla tie v o o r de liften;
^
de electrische k lo kk e nin sta lIa tie
E R IC S S O N
T E L E F O O N - M A A T S C H A P P I J N .V .
Hoofdkantoor en Fabriek Ie Rijen (N.Br.)
Tel. 0 1692-555 .
Verkoopkantoor: Palacestraat 10. lei. 5 5 5 5 0 0
s-Greivenhage
X C IV
I ' ' ’ j/.'!"/
k: A iu G k ,.
z . a. V E R C H R O M E N - V E R N ! K K E L E N VERCA DM iU M M EN V E R Z I N K E N e n z.
:
b e h a n d e lin g e n
v o l g e n s d e m o d e r n s t e p r o c é d é ’ s, a l s m e d e A N O D I S E R E N (Eloxeren) van a l u mi n i u m in d i v e r s e k l e u r e n
"
15
I D
W I L L ! N G E ST R A A T 3 9 W A A L D IJ K 5 3
S M
E I Ü
— ROTTERDAM RO T T E RD A M
X
T E L E FO O N 7 9 0 6 2 - 7 4.5 6 0 -
T ELEFO O M
334 87
DRINKWATERKOELERS
voor Scheepsgebruik MACHINE- EN ZUIGERVEREN* FABRIEK *
WESTfcZn ~v
zuigerveren AH STERDAM. N, HAMERSTRAAT 22-24 TEL. 60459-63100
» voor elk doel
SCHIEDAM N. MATHENESSERSTU. Î8 TEL. *5.5663
» in elke u itvo e ring ® in alle maten * v lo t leverbaar
W .
van
W EST & Zn
S e r v ic e a g e n t s j. 6
E. H A L L L t d . D a r t f o r d
AMSTERDAM-N. - H a m eritraat 2 2 -2 4 - Telefoon 6 0 4 5 9 (K 20) SCHIEDAM - Nw M athenaiseritraat 18 - Telefoon 6 5 6 6 8 (K1800)
Ook voor het s.s. ’’Rotterdam” u/ercl de ta ndartspr a kt ij kka m er ingericht door
T JA D E N & C O . HOTEL
CAFÉ
D E N T A L
depot
RESTAURANT
5 £et H ü it t e . ^ ^ P u a rd
Sedert 1 906
ROTTERDAM-ZUID U T R E C H T ,
—
TEL. 71117
W e s t e r k a d e 23, T e l. 2 3 4 4 1 Gelegen van weg
hel
in
fcuropa's
centrum
der
mooiste stad,
tuindorp.
dicht
bij
de
Slechts
5
Br u s s e l - A m s t e r d a m .
F IL IA L E N :
R O T TE R D A M DEN H A A G G R O N IN G E N
-
G r.handelsgeb, 695
Tel. 121700
N oordeinde 10c
Tel. 110209
Oostersingel 110
Tel. 20116
km
hoofdverkeers-
Ve m i a a rd om z ijn v o o rtre ffe lijk e ke uke n en w elvo o rzie n e w ijn k e ld e r.
Hl E NI k k . O 'i
(BE L GIË.)
C O U R T - S A I N T - E T IE N N E
G IETSTA A L Z O W E L
Specialist van
O N G E L E G E
E R D
A L S
H O O G G E L E G E E R D
in het gieten
m o e i l i j k e s tu k k e n zoals:
TURBINE HUIZEN CILINDERDEKSELS CILIN DERKOPPEN
enz. SM
Wij hebben o.o. alle gielslukken geleverd voor de kernreactor te Mol
H.D.
Ujë H )
S ÏM B O O i.
ALLEENVERTEG Eh J W O O R D IG E R :
BAVO
VAN
TURBIMEHUIZEN
VOOR
D. S.S. R O T T E R D A M
K W A L I T E I T
H U M M E L IN C K -D E N H A A G
R I O U W S T R A A T 167 T E L E F O O N
632579
S T O O M K O O K -IN S T A L L A T IE S
D e v o o r d e l i g s t e en meest p r a k t i s c h e w i j z e v a n k o k e n is o n g e t w i j f e l d met een , , B A V O ” - s t o o m k o o k - i n s t a l l a t i e . V o o r e l k b e d r i j f , zelfs het k le in s t e l e v e r e n w i j e e n p a s s e n d e i n s t a lla t ie . A l l e ke te ls z ijn v e r v a a r d i g d u it roe stvrijsta al.
O v e r a l w a a r het risico isico v a n 9 g llaassbbr, e u k g r o o t is b e h o o r t in
D e s / o o n ik o u k k e le lln itle -
v la k k e
en
<j
[J R |J
gebogen
v o rm
rijc n a a n b a a rd v a n ilc ,, Kf)f f ;r
per £ ,Cetex
Vraag inlichtingen bij.
B A V O N .V .
M A C H IN E F A B R IE K
AM STERDAM
^ l i - o
KOSTVERLORENSTRAAT 1 9 TEL. 18 53 53
XCVI
é.
A. VAN DER BEN N.V. U 5SELM O ND I T E L E F O O N 7 2 9 15
FABRIEK VAN P IJP LE ID IN GE N
v o o r zeven en filters in alle w e e f b a r e
metalen en
l egeringen. Speciaal voor zeeschepen:
M OHEL
M U S K IE T E N G A A S
voor patrijspoorten
N.V. M E T A A L D R A A D W E V E R I J
Dl N X P E R L O
D IH X P E R L O
SS,
N.V'. Handelmij. v/h
HALBERTSMA M a lie b a a n 2k
UTRECHT
TEL. 030 - 1 0 1 9 3 *
ROTTERDAM \ J o o r het ru im en souverei'nw/erk w e r d e n geb ru ikt
K O M BI N A T I E
V lo e isto fm e te rs B ra n d stof m e te rs
R U I M E R S
W o ltm a n -w a te r m eters V e n tu ri-m e te rs V o lu m e m e te rs w ater T em p e ra tu u r in stru m e n te n
v e rv a a rd ig d d o o r voor m eet-
koud en
Schoepen ra d -m e te rs S o o rte lijk g e w ic h t-m e te rs P h -m e te rs N iv e a u - m e t e r s ToerentelSers
en
heet
re g istre e r
den U I J L ’ S G E R E E D S C H A P P E N F A B R IE K BOLNES TEL. K10 - 72150
X C V II
N.V.
Æ
«st
M E L f i i '. i n S ' . r V M
ï-,.
KOTTIOISDUVI
werkten mede aan de interieurs van het s.s. R O T T E K D A M
M e e r dan 100 in N e d e rla n d g e p la a ts te P IJP E N fiU IG M A C H IN E S hebben
er
loe
„P E R F E K T "
b ijg e dra g en
dal
De D ecca
de
in N e d e rla n d gebauw de schepen van PERFECT
le id in g w e rk
z ijn
v o o rz ie n .
De vorm geving van schepen w o rd t toevertrouw d aan scheepsbouwpersen en spantenbuigers. W ij leveren deze machines • voor elke capaciteit » in iedere gewenste constructie ■> in solide en betrouwbare uitvoering
Dec co 909 mei True Motion
mei
hyd ra u lisch e g u ilio tin e sch a re n en afkantpersen leveren w ij tegen zeer gunstige p rijze n
yöROiïuvRo rte \iàam-Il
Moderne
DQ
serie
De Decca D 7 serie bestaat u it le v e n nieuwe radars en het is thans de eerste maat, dat elk type op zichzelf zodanig is o n t worpen en geconstrueerd, dat het kan voldoen aan alle eisen* d i e ge st eId k u n ne n w o rd en. i n deze serie zijn tevens o p g en o rn en t w ee T r ue M o t.ion Radars, waarvan de uitvoering is ge ba* seerd op de zo succesvoile Decca TM 46 radar. De Decca Radar laboratoria hebben de re D 7 serie o n tw ikke ld aan de hand van de ervaringen, opge daan met de vorige typen Decca Radar, waa rv an e r meer dari 7700 o ve r de gehele wereld in gebruik zijn.
w e r e ld s e rv i ce o r g a n is a t ie v e r s p r e id
over
180 v e s tig in g e n
I N T E R N A T I O N A L E N A V I G A T I E A P P A R A T E N N.V. W IJ N H A V E N
42
ROTTERDAM T E L E F O O N 01800-115990 (6 L I J N E N )
P L A S W IJ C K L A A N 4 7 -T E L E F O O N 1 8 8 9 0 0
xcvm
V O O R
D .S .S .
R O T T E R D A M
a lle
e s tric h v lo e re n lith o s ilo v h e r e n . n a a d lo z e ü
c o rn p o v lo e re n
lin o le u m v lo e r e n c o lo v in y lv lo e re n
n.v. v/h h. t. i andman h j o o n Struisenburgdw a rsslraa \ 30-38
S P E C IA A L ADRES V O O R :
TeJefoon 0.1 0 - 1 22291 -11 2035 .
SCHEPEN
Roïterdam -16
★
KANTOREN
O L IE - E N
KOLEN
GESTOOKTE
SCHEEPS F O R N U IZ E N
EN
BAKOVENS
O L IE S T O O K IN S T A L L A T IE S CENTRALE
U T ILIT E IT S G E B O U W E N
V E R W A R M IN G
Fa. G E B R . v. W 0 E R K 0 M GEVESTIGD SINDS 1900 WILLEMSKADE 21
P IJ P L E ID IN G E N
ENZ,
SCHIEDAM - - TEL. 010-68075
SPECIALISTEN o p g«bi«d v a n alt«
P L Ä Ä T W ü ll W M w w m
N .V . KOPER-
ROTTERDAMSCHE en
M E T A A L G IE T E R Ij
H. F. A. WEIJER ®
GUSTOWEG
43 - R O T T E R D A M - W .
Tel. 66038-66490 - Na 6 uur ; 74863
N.V. ROTTERDAMSCHE PLAATWERK-INDUSTRIE POSTBUS 65 - ZWIJNDRECHT - TEL 01850-1041 W ij le v e rd e n en m o n te e rd e n o p het d.s.s. RO TTERD A M al h el ro e s tv rijs ta a l- en a lu m in iu m w e r k v o o r het z w e m b a d . K o e lru im b e p la tin g e n , r o e s lv rijs ta a lw e rk k o m b u is , k a b e lb a n e n en lif t d e u r b e p la tin g .
mvrnrn mmpms
weten
dcai i n o n z e
kwame d o o r een precisie,
w kw am c in k o pw s
der
n ie u w e fa b rie k
m edew erkers
klaar
hyperm odern
e e n 51 a f v o n
staat
om
m a c h i n e p a r k t o t in d c h o o g s t e
industriële g ra v e e rw e rk e n
meest
vakbe
g e r u g g e s t e u nd
prom inente
uit te v o e r e n ,
industrieën
eisen
nciaji
korte
le v e r t i j d e n en e e n l a g e kostprijs, een p e r f e c t e a f v / e r k i n g .
scummcm
in k o p e m s
van
de
van
de d u i z e n d e n
d . s. s.
LISTIGE INKOPERS
weten doch
R .D .M .
dan
dat
w ij
niet
bij
alléén
ons
op
het g e b ie d
C O Q U ILLE S
in
de
vervaardiging
een
goede
in het
schip
als
handen
het was.
fabriceren,
uitvoeren va n o p
van : S TEMPELS,
M ATR IJZEN .
e.cl.
STEM P ELFA B RIEK
GRAVEERINDUSTRIE 41
dat voor
N AAM PLATEN
o.a. 'g e sp e cia lise e rd zijn
VORMEN,
AZALEASTRAAT
ook
naam platen
’’R O T T E R D A M ”
drachten
MADERN’s
wisten
VLA A R D IN G E N
TEL,
K
1898-3556
M A C H SN E K A M E R - I N V E N T A R 1 S S E N H IJS -
EN
H E F -W E R K T U IG E N
S C H E E P S B A T T E R IJE N
s ta a ld ra a d k a b e ls voor s c h e p e n
T E C H N IS C H E
H A N D E L S O N D E R N E M IN G
GOUDSESINGEL 65 — TELEFOON 1172503 — ROTTERDAM
en h i j s we r kt u i g en
hl V. S I AMDRAAOKABEL. EN HERCUUSTOUWMBRlEK
J. C. DEN HAAN
. k CORINCHEM
HOLLAND
c
N.V. R O T T E R D A M S S C H ï L D E R S B E D R !J F
v/ii H. sebmu’s & m m ROTTERDAM
S L A G H ËKS'I'R A AT 137 TELEFOON 75494 (ook na 18 uur) WERKPLAATS: HILLEDUK 143-145 TELEFOON 74403
De
co ndensorpijpen
en
pijp p laten
voor
de
c o n d e n s o r s van het s.s. ,,R o t t e r d a m ” w e r d e n doo r o n s geleverd.
★
Speciaal voor de scheepsbouw: HUIS-, SC H E E P S- EN CO NSTRUCTIESC H IL D ER S, PO LITO ER- EN SPU IT W ERK
•
Alle non-ferro-halffabrikaten
•
Lichtmetaal-legeringen
•
I J x e r en s t a a l
SIMONS KATENDRECHT S I M O M S
M E T A A L H A N D E L
ROTTERDAM
N.V .
Hoofdkantoorenopslagplaatsen; 1« Katendrechtsehaven Tel, 17.66.40
N.V. ftTLAS - IJSSELSTEIN e
T EL. 0 3478 - 532
n
IN D U S T R IE W E G 7
IJSSELSTEIN
L O O P KATTEN
V A M RIETSCHOTEN & H O U W EN S*
HANDTAKELS
ELECTRO TECHNISCHE MAATSCHAPPIJ
M A C H IN E K A M E R K R A N E N
R O TTE R D A M
BOVEN LOOPKRANEN HANGKRANEN
verzorgde si nds 1945
de e Se ctrisch e
in sta lla tie s
van de navolgende passagi ersschepen:
d.s.s»
R o tte rd a m
m.s. W ill e m Ruys
m.s. K u n g s h o lm
m.s. T jilu w a h
s.s.
M aasdam
m.s. M aipu m.s. Alberto Dodero
s.s.
Statendam
m.s. Kon. W ilh e lm i n a
m.s. R a nd fo ntein
s.s.
m.s. Jagersfonte in
C o lo m b ie
m.s. Prinses Irene
TRANSPORTBANDEN ROLLENBANEN OVERHEAD - TRANSPORT
A lle
p r o b l e m e n op het g e b i e d van a u t o m a t i s e r i n g
van
productieprocessen w o rd e n d o o r ons c o n s t r u c t i e b u r e a u b e h a n d e l d en g e a d v i s e e r d REVISIE EN VER BE TER IN G VAN TRANSPORTSYSTEMEN
HÖETSÖM 16
m m
g e l u l d s f il m -
i n s t o ! 1o
t i
es
S c h e e p s jr i jp le i d i - n g e n b e d r i
KEYZER
EN MES
TELEFOON K 3804-2777
CAPELLE A/D Ij SS EL
A H e p i j p l e i,d i n g w e r k s a a n i h e d e n Reeds
la l
p la a ts e n in r ic h te n P ro fite e r Ons
van
van van van
te c h n is c h
goede
ja r e n
b e la s te n
w ij
ons
aan
m et hei
b o o rd , v a n z e e - e n r iv ie r s c h e p e n
16 mm geluidsfiirnprojectoren en het d o n k e re
k a m e rs
aan
b o o rd
van
zeeschepen
onze ervaring. g e s c h o o ld
p e rs o n e e l g a r a n d e e r t
U
een
s e rv ic e .
O V E R V E R H IT T E R S
V r aa g t
o ffe rte !
E <: O N O M S S E K S
O O K VOOR VERHUUR GELUIDSFILMS
H .D .
S T O O M S P IR A L E N
ROTTERDAM
FOKA
N.v.
A D M I RA LITE ITSST RA A T 8 a-b TELEFOON 12,44.22 -11.63.75
E. BROIVDA p la s tlc p ls ia *
G R O N IN G E N I K I,. 3 12 I5-M I2 !(>-:( 1217-:i 12 IH h a r d - n ia s tic „ A D E L O N “ z ijn het id e a le
n-uileri
scheepsinterieurs, tafelbladen, enz.
ADELON
vervaardigd op basis van multiplex en spaanplaat,
ADELON
in één keer geperst, x o n d e r lijm e n , vol komen trek-, krimp- en spanningvrij.
ADELON
in decoratieve, kleurechte linten met tri ge perste dessins (opschilderen overbodig),
ADELON ADELON
yolkomen water-, weer- en mistbestendig. bestand tegen alcohol, olie, vet, benzine, inkt, alkaliën en zuren; onderhoud overbodig.
ADELON
glashard, spiegelglad opp e rv la k met grot« slijtvastheid.
ADELON
•bestand teg e n la g e en hoge ■temperaturen.
ADELON
bijzonder groot, econom isch form aat; speciaal geschikt vo o r diverss maters tafelbladen uit één stuk.
ADELON ADELON
^
SfJRMr MMUÊI ifM S m /J illffim i ww
würmte• en koude isoIerend. verkrijgbaar in elke gewenste dikte en formaat,
Vr,i.n;t 'o ü fi'tifu tfc l- offert« of / • '
N.V.
» mm i'M
/«MwW MaM MWg
H e t speciaal adres voor S C t l E E P S B O tl W M A T EM A LEN
t e (j b n w o o r d i g e r s b « 2 o e k .
A D E L O N postbus 16 - tel. 02979-417
MIJDRECHT C II
rELW .
/
RESTAURANT
Scheepswerven o v e r tle gehele w e re ld passen prue meest g e p s r iecïi o neerde Te Iwal-iso'l a ! i e
C O O L S IN G E L
!oe (zo w e l gesponnen als
R O T T E R D A M
108
g e ce ntrifugee rd). V o o r elk doel een
T E L E F.
geëigend product v o o r therm ische,
1 3 5 7 6 0
acouslUch-e en koeiisalatie (gew ichten van 8-150 1
Speciale g e le g e n h e id v o o r re c e p tie s , lunches, h u w e l i j k s -
en j u b i l e u m d i n e r s
Gespecialiseerd in het verzorgen van proef vaarten, recepties en partijen aan huis. De receptie ter ge legenheid van de te w aterlating van het s.s. R O T T E R D A M op 1 3 september 1958, door H.M. de Koningin, werd eveneens door ons verzorgd. 2 6 1 , BenoorcJenhouiseweg
DEN HAAG . T e l 777828
A4erken met
jN O R T O N p
wereld-reputatie !
|
Ook op het nieuwe
*
vlaggeschip van de H.A.L. de ROTTERDAM werden onze speciaal
■
producten toegepast
NORTON
zoals
Slijprnaleriaal • B E H R -M A N N IN G
MURALART- PASTA
S c h u u r m a le r ia a l
■ D E V I L B I SS,
AEROGRAPH
voor alle plafonds, en
Verfspuitapparaluur •
O r i g in e le
•
STERRAPLAST-RELIEFPASTA
JACOBS B o o rh o u d e rs
NYDALS b a n d s c h u u rrn a c h i nes
Slijpmachines Polijstaulomaten
voor de wanden in alle gangen bsicle fabrikaten duurzaam en beschaafd
VERWEY & 6
N.V. V/H
M A C H IN E H A N D E L
ROTTERDAM - TEL. 0 10 - 115655 * 1UFFERSTRAAT 17
cm
ROTTERDAM Zaagmolenstraat 113-115 Telefoon 010-40827
0
L STERN E & Co. Ltd M ARIN E REFRIGERATING PLANTS #
0
fn d U S tH tll
' m m s;ï»
d ia m o n d s
II
I
fiia m o n rt to o ls
il
.W ■
# p olished
diamondsinar! andindustry
d its n iO iid ® $
«
I
*
F-12 CARGO REFRIGERATING PLANTS FOR DIRECT EXPANSION
★ FULL AUTOMATIC DOMESTIC PLANTS *
MARINE REFRIGERATED CABINETS
★ DRINKING-WATER FOUNTAINS
r~ / 'v j ~
d it im o n d
W e s u p p lie d a n d
p o w d e r
e re c te d th e r e f r i
I
g e ra te d p la n ts fo r c h ille d
d r in k in g -
w a te r system s on
liH I
h o a rd s.s.
SOLE AGENTS:
cl. d r u k k e r & zrs n.v. cable: dulvbcldec - telephone 67321 am
s t e r da m
/h
o 11 a n d
1.2
sa r p h a t i k a de
KOLFF
&
RO TTERD AM
CO
226-228 G O U D S ES IM G EL
ROTTERDAM
tel.
120424
Voor ALLE soorten SCHEEPSTOUW geldt
L A N K H O P 5 Î TR O SSEN
BREKE.N N IET
6 n e e k
CIV
.
'
..
'l’/ ■1,1 l(
fcm».
S f.^r
'
cv
**.
-•■ Ist/ •■.
I • 1
■'•'•■' •’ • •v
, »
I
^
'I j l ', '
H
.
M
LIJST V A N ADVERTEERDERS
p o g in a
P agina A dam s H y d ra u lic s Ltd.; Y ork
LXXXIX
C ll
A d e lo n , N .V .;M ijd r e c h t
X C VII
H a lb e rtsm a , N.V. H a n d elm a atscha ppij v / h ; Utrecht
(.1
A lte n a , Technische H and elson dern em in g Erven
LXIX
C lX
A m sterdam sche B ank; A m sterdam
H a m b u rg e r, N.V. De K o n in klijke N ederlandsche Lood- en Z in k p le tte rije n v / h A . D .j Utrecht
X III
A n d ré de la P orte & C o. N .V ., P.C.; H aarlem
IV
H a stie & Co. Ltd., John, K ilb la in Engine W orks; G reenock
LX X XV
A n k e r " , „ H e t; S chelluinen
LXI-B
H a w k e r Siddeley Brush N .V .; Rotterdam
X XXV
A N V IA ; A lm e lo
III
H e e m a f, N .V .; H engelo
C I
A tla s , N .V .; IJsselstein
LV
H e rn g re e n , Fa. W e d . G . M .; Rotterdam
L .X H
A tla s C opco H o lla n d N .V .; R otterdam
LXI-B
H e rn g re e n 's F ijn h o u th a n d e l N .V ., G. F. W .; A lphen a / d
1_V
„ A v e d k o " C .V ., H a n d e lm a a ts c h a p p ij; P a p e n d re ch t
II
H e rte l & Co. N .V .; R otterdam
Jac. v a n ; Bussum
H a d e f v / h H endrik de Fries, N.V.; Schiedam
X X IX
B akker N .V ., A .; R ijsw ijk
V III
H e rte l & Co. N .V .; R otterdam
L X X X IX
B akker & C o., N .V . H andels- en In g e n ie u rsb u re a u ; R otterdam
X II
H e rte l & Co. N .V .; R otterdam
X C V I
Bavo N .V ., M a c h in e fa b rie k ; Schiedam
X C IV
H e u ve lm a n ; O u d e rke rk a / d IJssel
X C I
B egem ann, N .V . Kon. N e d . M a c h in e fa b rie k v /h E. H .; H elm o nd
X X X V III
„ H ib r o " , H ollandsch Ingenieurs Bureau; Den H aag
X C V II
Ben N .V ., A . van d e r; IJsselmonde
XLI
H o b a rt N .V .; Rotterdam
Rijn
X LV
B erg, N .V . H a n d e ls-e n Ing enieu rsbu r. W . B. van d e n ; Den H a a g
LXXXIII
H o fe x im N .V .; Den H aag
L V II
Berg's H o u th a n d e l, Jac. P. v. d .; Rotterdam
LX
H o n e y w e ll; A m sterdam
LXXI
B ergm ann's R u b b e rh a n d e l; Rotterdam
X XV II
H o o p , N .V . Technische H and elm a atscha ppij A . de; R otterdam
LVII
H ospers, T e xtie lfa b rie k, G e b r.; Vriezenveen-Twenthe
LXXH1
H o u te n & Zonen C .V ., M e ta a lm a a ts c h a p p ij van W . van; R otte rda m
X C VI
H um m eiinck; Den H aag
X C V III
H y d ro m a ; R otterdam
LIV
Im p e ria l Chem ical Industries (H olland) N .V .; Rotterdam
XXV
Intam so N .V .; R otterdam
IV
In te rn a tio n a le N autisch e H a n d el-M aatsch appij, N .V .; Den H aag
X C V III
In te rn a tio n a le N a v ig a tie A p p a ra te n N .V .; Rotterdam
LXXXVIII
In te rty p e C o rp o ra tio n ; B ro o klyn 1, N.Y.
L V II
Beukers W a rm te -T e c h n ie k ; Schiedam
L IX
Blok H a n d e ls o n d e rn e m in g , G e b r.; G ouda
I
Bolnes, N .V . M a c h in e fa b rie k ; Bolnes
C II
B ro n d a , E.; G ro n in g e n
L X X IV
B ronsw erk, N .V .; A m sterdam
X X X V III
Brow n Bros. & Co. L td .; E d inbu rgh
C V III X V I
Bruyn Fineer- en F ijn h o u th a n d e l N .V ., F. d e ; Den H a a g B ruyn zeel N .V .; Z a a n d a m
X X X IX
C lem ents & Zn. N .V ., V e rz in k e rij G .; A lb la s se rd a m
LX I
C le to n & M e ije r, In te rn a tio n a le H and elson dern .; R otte rda m
L X X V III
C ockburns L im ite d; G la s g o w
L X X X V II
C o m p a g n ie G é n é ra le d 'E le c tric ité ; Den H aag
L X III
C u p e d o & Z o nen , J. G . N .; R otterdam
L V 1 II
D am , N .V . F a briek v an P laatw erken v/h
L V X IV X IX
Fa. W e d . H. v a n . Bolnes
D a n p o o rt N .V .; R otterdam D a v it-C o m p a n y N .V .; U trecht D iepeveen & Co. N .V ., W . B.; R otterdam
X L IV
D ikem a & C h a b o t, R otterdam
X C V II
D in x p e rlo , N .V . M e ta a ld ra a d w e v e rij; D in xp e rlo
X X II
D irk z w a g e r's A m e ro id Service; Rotterdam
C IV
D ru k k e r & Zn. N .V ., D.; A m sterdam
C lII
D uyl's M a c h in e h a n d e l, N .V . v / h V an; R otterdam
X I XXVI IX
D ijk , N .V . K o n in k lijk e W e v e rij V an; Eindhoven D ijk 's S cheepsuitrustingen N .V ., V an; R otterdam Eckhart's M e u b e lfa b rie k , C. H.;
V I
Econosto, N .V .; R otterdam
V N
„E lc a s " N .V .; R otterdam
X X I
Rotterdam
Elma N .V ., E le c tro m o to re n b e d rijf; De B ilt/U tre c h t
C lll
Is o v e rb e l, N .V .; Den H a a g
LXXVII
Jan szen, Ir. J.; Den H a a g
LXI
J o n g N .V ., M a c h in e fa b rie k A. de; V la a rd in g e n
LXXXIV
J o n g T. H ." N .V ., „ A . d e ; Rotterdam
LXXVIII
K am Technisch H a n d e lsb u re a u N .V ., G. M . L.; Rotterdam
XC
K am Technisch H a n d e lsb u re a u N .V ., G. M . L.; R otterdam
X C III
K e y z e r N .V ., M. A . de; R otterdam
C ll
K e y z e r en Mes, S ch e e p sp ijp le id in g e n b e d rijf; C ape lle a/d IJssel
C IV
K lo o s; K in d e rd ijk
X XIX
K o b a c h ; Rotterdam
C IV
K o lff & C o.; Rotterdam
LXXV
K o n in k lijk e N ede rlan dsche G ro fsm ed erij; Leiden
X XIV
K o n in k lijk e V e re enigd e T a p ijtfa b rie k e n N .V .; M o ordrecht
XLV
K o o p m a n & Co., Technische H andel-M ij N .V .; Am sterdam
LXI
K o u ts ta a l N .V ., P.; R idde rkerk
LVI
L a g e rsm it; K inderdijk
XC IX
L a n d m a n & Zoon, N .V. v/h H. T.; Rotterdam
XCV
Landsm e er N .V .; R otterdam
C IV
La n kh o rst; Sneek
LIX
Leeuw en Buizen, V a n ; Z w ijn d re ch t
CM I
Erasmus, R estaurant; R otterdam
X C IV
Ericsson T e le fo o n -M a a ts c h a p p ij N .V .; Rijen
X C V III
Lems & v. d. V en, N .V .; Rotterdam
XXXI
Eriks N .V .; A lk m a a r
LXI-B
V
F a b rie k van C om p ositieve rven; D elft
XC1I
XLVI
Feteris N .V ., N autisch Technische H and el M ij. P. J-; Den
Lessen & Punt N .V ., V a n ; Rotterdam L inden & Veldhuis, N .V . Hollandsche Asbest M a a tsch a p p ij v/h V a n d e r; Rotterdam
X X X IX C ll
Figee; H aarlem F o k a N .V .; R otterdam
XXX V II
Lino leum Krom m enie; K rom m enie
H aag lui
Lint, De; Den H aag M a a s '', N .V . V iltm a a ts c h a p p ij „D e ; R otterdam
Fristol N .V .; H azersw oude
LXV
X L IV
F ijn h o u t; A m sterdam
XLI
M a c-Lean Jr. F in e e rim p o rt, K.j Rotterdam
X L V III X L V II
G e ro fa b rie k , N .V .; Zeist G l a s b e e k J r . ,N .V . A p p a ra te n -e n M a c h in e fa b r. H .; W a d d in x v e e n
C
M o d e rn 's G ra ve e rin d u strie -S te m p e lfa b rie k; V la a rd in g e n
LXV
M a llin s o n & Zonen, N .V . Fijnhouthandel W m .; Rotterdam
G o o d w ill S c h uim rubb er N .V .; R otterdam
Lil
M a ra th o n Staal N .V .; R otterdam
G rasso Kon. M a c h in e fa b rie k e n N .V .; 's-H ertogenbosch
LXXXVI
M a th e r & Platt Ltd.; M a nchester
LXVIII
M e chelen N.V., P. J. v a n ; Bergen op Zoom
LXXXVI
M e nnen s & Co's H and e lm a a tsch a p p ij N .V .; Rotterdam
LXXXIII
M in im a x N .V .; N a a rd e n
L X X IX
X L X IV X X IX
G rim m o n d , Firma R obert; Den Haag
LX X XV I
G r in n e l" N .V ., „D e ; Den H aag
LXXXI
G ro o te n h u is , W m . C.; R otterdam
LX XXVI
G ro o te n h u is , W m . C.; R otterdam
X C II
G ro o te n h u is , W m . C.; R otterdam
L X X IX C
H a a n , De; D rieb erg en H a a n , N .V . S ta a ld ra a d k a b e l- en H e rc u le s to u w fa b rie k v / h J. C. d e n ; G orinchem
X C III
M o rla n g G lashandel- en G la sb e w e rkin g ; A m sterdam
LXV II
M u ld e r & Rijke, N .V .; U m uiden
X XVII
M u lle r's M etaal M a a ts c h a p p ij N .V .; Am sterdam
XXXV
M u lle r's M e taal M a a ts c h a p p ij N .V .; A m sterdam
LXXXIX
M u ltu fle x , N .V .; A m sterdam
CVI
Pagina IX LXIX
P agina M utters & Zn., K o n in k lijk e N e d e rla n d s e M e u b e lfa b rie k e n H. P.; Den H aag
X V III
Sm it Jr. M a ch in e fa b rie k-S ch e e p sw e rf, P.; R otte rda m
XLII 1
S m it & C o., N .V . E lectrotechnische Ind ustrie v / h W ille m ; S likke rve e r S pro nk & Zonen's M a c h in e fa b rie k N .V ., N. A .; R o tte rd a m
N e d e rlan ds-A m erikaan se F ittin g fa b rie k , N .V .; D eventer
X X V III
N e de rlan dsche A lum iniu m M a a ts c h a p p ij, N .V .; U tre cht
XLII 1
XX
N e de rlan dsche Siemens M a a ts c h a p p ij N .V .; Den H aag
XCVI
S ta a lg la s, N .V .; A m sterdam
C V III
NELF, Lak-, V e rf- en V e rn is fa b rie k , N .V .; G ro n in g e n
X X III
S teen ko le n -H a n d e lsve re e n ig in g N .V .; R o tte rd a m
V III
N ew alls Insu lation Co. Ltd.; Durham
LXXXI
S fone & C o. Ltd., J.; Londen
LXVII
N ie a f; U tre cht
LXX
S tork; H en g e lo
IX
N ijs ' M e u b e lfa b rie k N .V ., De; R otterdam
XV
LXV
„O b s e rv a to r" , N .V . N ieuw e Rotterdam sche In s tru m e n te n fa b rie k ; R otterdam
S w aay, N .V . N e d e rla n d se A irc o n d itio n in g M ij. G e b r. V a n ; Den H aag
XLVII
LXXXI LXI-A
O tis E levato r C o m p a n y (H o lla n d ) N .V .; A m ste rd a m O ude L ijn b a a n , N .V . De; V la a rd in g e n
Tas & C o., N .V . Technisch H andels en C o n s tru c tie b u re a u L.; A m sterdam
LXXXVIII
XII
O w ens-C orning Fib ergla s C o rp .; N ew Y o rk
T e tte ro d e , N .V . L e tte rg ie te rij „A m s te rd a m " v o o rh e e n N .; A m sterdam
IX
P ander & Zonen N .V ., H.; Den Haag
LXIII
Philips B e d rijfs a p p a ra tu u r N e d e rla n d N .V .; E indhoven
c
Tevem a; A m sterdam
XXX LXXI
Picus; Eindhoven
XCI
Tim m erm ans, A .; R otterdam
„T H O F E X " N .V . Technische H a n d e ls o n d e rn e m in g ; R o tte r d a m
LXXXV
Plaisier, N .V . Ing enieu rsbu rea u Ir. P. J„- Den H a a g
XCV
T jaden & C o.; U tre cht
X C II
Porceleyne Fles", „ D e ; D elft
XLI
To dd van 1890 N .V ., C. W .; A m sterdam
LXVII
P ro filtra N .V .; A m sterdam
XL
Trost & C o. N .V ., L.; R otterdam
LXVI
Pudef N e d e rla n d N .V .; K rim pen a / d Lek
LXXIX
U b b in k; D oesburg
XLII
R a d io -H olland N .V .; A m sterdam
XXXIX
U b e l; A m sterdam
LXXXVIII
Rawi F a brieke n, N.V.,- W inschoten
X C VII
Uyl's G e re e d s c h a p p e n fa b rie k , Den; Bolnes
X LIV
R eno va", G ro o th a n d e ls o n d e rn e m in g „ L e ; R o tte rd a m
X C III
V e re e n ig d e B ew akingsdiensten, De; R otte rda m
Cl
Rietschoten & Houwens Electrotechnische M a a ts c h a p p ij, V a n ; Rotterdam
L lll
V e re e n ig d e T o u w fa b rie ke n , N .V .; R otterdam
LXXVII
„V e r h o e f" A lu m in iu m S cheepsbouw industrie N .V .; A a ls m e e r
II
Roberts Ltd., J. W .; H orw ich. Bolton
LXI-A
V e rh o u d e n , Firma G e b r.; O irschot
XXV
Roeder A .G ., G e b rü d e r; D arm stadt
XLIX
XXXV
Röntgen Technische Dienst N .V .; R otterdam
cm
V e rw e y & C o.; R otterdam
LXXXVII
R otterdam sche B ank; Rotterdam
XC
V la a rd in g e n , Foto- en R e p ro d u c tie b e d rijf; V la a rd in g e n
IV om slag
R otterdam sche D ro o g d o k M a a ts c h a p p ij N .V ., D e; R otte rda m
LXXVI
V o o rw a a rts N .V ., M a c h in e fa b rie k ; A m sterdam
X C IX
Rotterdam sche P laa tw e rk-ln d u strie , N .V .; Z w ijn d re c h t
LXXXII
V red estein, N .V . R u b b e rfa b rie k ; Loosduinen
X XV
Ruhaak & C o., N .V . voo rhee n; Den H a a g
X C II
W a ile s D ove Bitum astic Ltd.; H ebb urn
LXI-A
Ruiter, J. d e ; H a rd in x v e ld
LXXX
W e ir N .V .; R otterdam
X XX V I
Saris & Z o o n , F. J .; R otterdam
XC V
W est & Z n ., W . v a n ; A m sterdam
L
Schelde, N .V . K onin klijke M a a ts c h a p p ij De; V lissin gen
C V III
W ester G la s h a n d e l E. Zevenhuizen C .V .; R otte rda m
CV
Schoen & Zoon N .V ., Pieter; R otterdam
LXX II
W esting house Remmen en S ignale n M ij.; R otte rda m
LXIII
S chreuder's L a k fa b rie k e n ; Schoonhoven
X C IX
Cl
Sebregts & Zoon, N .V . R otterdam s S c h ild e rs b e d rijf v / h H .; R otterdam
W e y e r, N .V . R otterdam sche K oper- en M e ta a lg ie te r ij H. F . A .; R otterdam
X C III
W ilm e ta F a b rie ke n ; R otterdam
XXXII
Shell N e d e rla n d N .V .; Den H aag
XC V
W itte P a a rd ", H o te l C afé R estaurant „H e t; R o tte rd a m
X X X III
Shell N e d e rla n d N .V .; Den H a a g
XC IX
W o e rk o m , Fa. G e b r. V a n ; Schiedam
X XX IV
Shell N e d e rla n d N .V .; Den H a a g
XC
W o rte lb o e r Jr., G . J.; R otterdam
Cl
Simons M e ta a lh a n d e l N .V .; Rotterdam
X V II
LXXV
S lotboom N .V ., D. W .; K a tw ijk a / d Rijn
W y e rs ' Ind ustrie - en H and elson dern em in g N .V ., J. P.; A m sterdam
LVII
Smit, N .V . F abriek van K linknagels & S c h ro e fb o u te n v / h Joh.; S likkerveer
LXXI 11
W ijs , N .V . T e xtie lo n d e rn e m in g A. & A . de ; G o irle
LXXXIV
Zeise, T h e o d o r; H am b urg
CVII
V e rk o o p k a n to o r v o o r S chro efbo uten N .V .; H e lm o n d
sterraplastiek
sterk decoratief s ie r lijk
R e l i ë f p a s t a
v o o r
w a n d e n
D e keu ze v a n m o d e rn e s c h e e p s a rc h ite k te n v in d t U o o k in
s.s.
„ R O T T E R D A M ”
Eveneens m et succes to e g e p a s t in M a a s d a m , R ijn d a m , S ta te n d a m , en ve le a n d e re sch e p e n v a n d e H o lla n d - A m e r ik a L ijn
Een produkt van n.v.
NELF LAK- VERFG RO NING EN
EN —
V E R N IS F A B R IE K
TELEFOON
0 590 0- 31 745
V E R K O O P K A N T O O R R O T T E R D A M : VERW EIJ & CO. Z A A G M O L E N S T R . 113-115 T E L . 40827
Voor het t.s.s. „ R O T T E R D A M ” verzorgden wij o.a.: Spiegelwanden in gekleurd spiegelglas w.o. „R osalin” en „R auchtopas” in de luxe hutten en kapiteinshut. Ook de spiegels van de luxe en semi luxe hutten en diverse andere passagiersver blij ven en kapsalons, alsmede het daar gebruikte ..SE C U R IT ”-spie gelglas.
■'a' ’
F. DE B R U Y N FIN EER- EN FIJN H O U T H A N D E L N.V. IM PO R T
EXPO RT W ESTE1N D E 33 T E L . 630315
-
D EN H A A G
<~ L L n ie k e v o o r r a d e n in ó c k e e p ó Voor eventuele adviezen in de m eest ruime zin, staan wij U gaarne ten dienste. WESTER G L A S H A N D E L
evenhuizen c.v.
AELBRECHTSKOLK 41 — TELEF. 30780-51895
ROTTERDAM-7
b o u w k w a lit e it
van:
★
FINEER
★
HARDHOUT
★
EFBE S P A A N D E R P LA T E N
★
HERBERTS PLASTIC B E K LE D IN G S P LA TE N
O
|4’
l i i n h ,
(-1;
,
v o o rb e re id
H o e de w eerso m stan d ig h ed en ook zi jn, r a d a r is het a l z i e n d o o g d a t de „ R o t t e r d a m ” zi jn g o e d e koers d oet b e h o u d e n .
W a t r a d a r is v o o r dit trotse s c h i p , is de A m s t c r d a r n s c h c B a n k v o o r de z a k e n m a n . O o k in het z a k e n l e v e n h e b t U so ms het g e v o e l , v e r l o r e n in de mis t te s t a a n d o o r d e e n orm e hoeveelheid van gegevens, di e I J o n r n o g c l i j k t eg el ij k k i m t o v e r z i e n . Dit d o e t d e B a n k voor U met haar uitgebreide staf v a n d e s k u n d i g e n , d i e in liet z a k e i i j k e e n f i na n c i ë l e w e r e l d v e r k e e r v o l k o m e n thuis zijn.
W i e zi ch l a a t a d v i s e r e n d o o r d e B a n k v a a r t een g o e d e , v e i l i g e koers.
A m sterdam sche Bank
