Rotterdam Ga teway to Europe. De koers naar 2030

Rotterdam | Ga teway to Europe De koers naar 2030


Voor u ligt Rotterdam Gateway to Europe, de koers naar 2030. Een strategisch document dat de koers beschrijft die Rotterdam de komende jaren wil varen. Een koers die op ruimtelijk en economisch gebied zal bijdragen aan de kwaliteit van de stad en de omliggende regio. Onze koers voert langs twee sporen. Het eerste spoor is vooral een economisch spoor. We moeten uitbouwen waar we sterk in zijn: Rotterdam als internationale havenstad. De haven is van oudsher een belangrijke bron van werkgelegenheid. Tegelijkertijd willen wij de komende jaren vooral de medische en de creatieve sectoren in de stad verder ontwikkelen. Met het Erasmus MC hebben we een medisch centrum van wereldklasse binnen onze stadsgrenzen en de creatieve sector wordt wel gezien als dé bron voor nieuwe werkgelegenheid. In Rotterdam is deze sector een snelle groeier. Het tweede spoor behelst het verbeteren van het leefklimaat in de stad: Rotterdam als aantrekkelijke woonstad. De stadshavens nemen hierbij een unieke positie in. De beide sporen versterken elkaar. Wat goed is voor de economische ontwikkeling is ook goed voor de stad, en wat goed is voor de stad schept goede condities voor economische ontwikkelingen. Deze koers naar 2030 is niet nieuw en het is geen optelsom van bestaande wensen en voornemens. Het is de weerslag van een denkproces dat al een aantal jaren leeft in de stad. Het is de strategische richting waarin Rotterdam zich wil ontwikkelen. Daarbij moeten we keuzes maken. Om zelf sterker te worden, maar ook om binnen de Randstad een krachtige speler te kunnen zijn. Want op internationaal niveau is de Randstad dé economische regio in Nederland die de concurrentiestrijd met de grote stedelijke agglomeraties in Europa en de rest van de wereld aankan. Een strijd die de komende jaren naar verwachting vooral gevoerd zal worden op het terrein van de kennis- en dienstengeoriënteerde economie. De komende jaren moeten dan ook in het teken staan van de versterking van een internationaal concurrerend vestigingsmilieu in de Randstad. Daarvoor is een forse investeringsopgave nodig en die moeten we gezamenlijk oppakken. Mr I.W. Opstelten Burgemeester van Rotterdam

Inhoudsopgave Analyse: wat heeft Rotterdam te bieden?

7

Strategische keuzes

11

Investeringsprogramma

25

De koers naar 2030: een samenvatting

29

Colofon Vastgesteld door B&W op 28 februari 2006 Uitgave: dS+V / OBR, Gemeente Rotterdam Werkgroep: Loet Albrecht, Nick van den Berg, Olav Beugels, Pieter de Greef, Marco den Heijer, Miriam van Lierop, Jan Oosterman, Merle Pijlman, Bertus Postma Eindredactie: Cora Buitendijk Tekenwerk: dS+V / RO Vormgeving: dS+V / Communicatie Illustraties Rotterdam CS: Team CS Informatie: Jeroen Laven, dS+V / RO (010) 489 5398 en Merle Pijlman, OBR / Strategie (010) 489 4128


Inleiding In Europees verband wordt het concept ‘regio’ steeds belangrijker. De verwevenheid van Rotterdam met Amsterdam, Den Haag en Utrecht - beter bekend als de Randstad - is vergelijkbaar met andere grootstedelijke gebieden in Europa. Het is van groot belang dat de Randstad de internationale concurrentiestrijd tussen stedelijke regio’s aan kan blijven gaan. Deze strijd zal de komende jaren naar verwachting vooral gevoerd worden op het terrein van de kennis- en dienstengeoriënteerde economie. Stedelijke regio’s moeten wedijveren om innovatieve bedrijvigheid en kenniswerkers aan te trekken en vast te houden. De Randstad is bij uitstek de economische regio in Nederland die hierbij internationaal een rol van betekenis kan spelen. De belangrijkste uitdaging voor de Randstad is een concurrerende regio in Noord-West Europa te worden. Om op gelijk niveau met deze gebieden te kunnen blijven concurreren werken onze ‘grote vier’ aan meer samenhang en onderlinge versterking. De eigen regio’s van de steden spelen hier een belangrijke rol in. Dit proces wordt gestuurd door de ‘Holland 8’. Hierin werken de burgemeesters van de vier grote steden en de commissarissen van de koningin van de vier betrokken provincies samen. Dit document beschrijft de strategische koers van rol die Rotterdam op ruimtelijk-economisch terrein wil en kan spelen. De aantrekkelijkheid van de Nederlandse economie voor internationaal opererende bedrijven wordt voor een groot deel bepaald door de mate waarin die bedrijven gebruik kunnen maken van agglomeratievoordelen en waarin ze toegang krijgen tot internationale transportnetwerken. Om dit te kunnen bieden investeert het Rijk de komende jaren op grote schaal in de versterking van een internationaal concurrerend vestigingsmilieu in de Randstad. Het Rijk wil alle knelpunten die gebiedsspecifieke kansen van nationaal belang in de weg staan wegnemen, zoals blijkt uit de Nota’s ‘Ruimte’ en ‘Pieken in de Delta’. Deze strategische koers bevat de gewenste ruimtelijk-economische ontwikkeling van Rotterdam op hoofdlijnen. De koers volgt twee sporen. Het eerste spoor is gericht op economische versterking en bouwt voort op de verworvenheden van Rotterdams internationale haven. Dit spoor is onderverdeeld in drie hoofdlijnen, te weten ‘excellente haven’, een ‘moderne en complete binnenstad’ en ‘internationaal knooppunt’. Het tweede spoor richt zich op de aantrekkelijke stad die de economische versterking ondersteunt en mogelijk maakt. Het hoofddoel binnen dit spoor is dan ook het realiseren van een ‘aantrekkelijke woonstad’. Rotterdam moet een prettige stad zijn om in te wonen, werken en recreëren. Dat is de stad niet alleen verplicht aan zijn bewoners, maar het is ook een belangrijke conditie voor een gunstig vestigingsklimaat, wat nieuwe bewoners, bedrijven en voorzieningen aantrekt. De ambitie van Rotterdam is om te groeien naar 615.000 inwoners. Rotterdam heeft de afgelopen jaren hard en met zichtbaar resultaat gewerkt aan de kwaliteit van de stad. De stad moest ‘op orde’, met name op de gebieden schoon, heel en veilig. Die klus is nog niet geklaard. Er zijn nog steeds problemen in de stad. Ze voeren niet de boventoon, maar we moeten ze ook niet verdoezelen. De dingen bij hun naam noemen én aanpakken, dat is immers het handelsmerk van Rotterdam. De kern van de strategische koers in dit document is niet nieuw. Het is gebaseerd op bestaand beleid en bestaande visies, zoals het Havenplan 2020, de Economische Visie 2020 en het Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020. Het zijn de belangrijkste lijnen uit deze bestaande visies die de koers voor Rotterdam bepalen. Hiermee is dit document tevens het advies van het huidige college voor de agenda van de komende bestuursperiode. Het doel van dit document is om: • De positie van Rotterdam binnen de Randstad te schetsen • De agenda te definiëren voor het overleg dat Rotterdam met de hogere overheden gaat voeren

5

6

1 Randstad 2 Rotterdam 3 Rijn-Schelde delta


Analyse: wat heeft Rotterdam te bieden? Bijdrage aan de Randstad Rotterdam is één van de twee mainports van de Randstad. De toekomst van mainport Rotterdam en de andere sterke steden in de Zuidvleugel van de Randstad zijn van strategisch belang voor de toekomstige concurrentiepositie van de gehele Randstad. De mainport Rotterdam moet zich voortdurend vernieuwen, aanpassen en versterken op de terreinen die in internationaal verband noodzakelijk zijn. Rotterdam bevindt zich op het trefpunt van de twee netwerken die de ruimtelijk-economische ontwikkeling van westelijk Nederland bepalen: de Randstad en het deltagebied van de Rijn en Schelde. Rotterdam verbindt deze twee belangrijke economische complexen en is in staat zich op beide te richten. De RijnSchelde Delta is als logistiek- en industrieel complex van internationale betekenis. Het is een bron van werkgelegenheid voor de regio. De economie van de Randstad drijft sterk op zakelijke dienstverlening en op kennisintensieve bedrijven en instellingen; een economische sector in opkomst. De dynamiek van beide ruimtelijk-economische netwerken concentreert zich in drie ontwikkelingszones in de regio Rotterdam: • het logistieke en industriecomplex van de mainport ontwikkelt zich in de zuidelijke zone van de regio • in de noordelijke zone ligt het accent op de ontwikkeling van de kenniseconomie en de zakelijke dienstverlening • het internationale zakencentrum van Rotterdam bindt beide ruimtelijk-economische netwerken. Deze derde ontwikkelingszone is daarmee een belangrijk economische schakelpunt. De kracht van Rotterdam De locatie van Rotterdam aan de Maas verklaart de oorsprong van de stad en het haven- en industrieel complex. De haven is een verzameling van verschillende soorten economische activiteit, die alle een eigen betekenis hebben voor de regio, voor Nederland en voor West Europa. De haven is niet alleen een belangrijk knooppunt van goederenstromen (op- en overslag, logistiek, distributie), het is ook een vestigingsplaats voor grootschalige industriële productie (met name in de (petro)chemie). Daarnaast is de haven een centrum van gespecialiseerde dienstverlening en kennis, voor zowel de grootschalige productie als de afhandeling van goederen. De haven biedt werk aan ruim 60.000 mensen. De indirecte werkgelegenheid wordt geraamd op 250.000 arbeidsplaatsen. Dat is 5,4 procent van de totale werkgelegenheid in Nederland en 16 procent van de regionale werkgelegenheid. In termen van toegevoegde waarde is het aandeel van het haven- en industrieel complex van Rotterdam zelfs nog groter, namelijk 6,8 procent van het Bruto Nationaal Product en 25 procent van het Bruto Regionaal Product. De economische vernieuwing in Rotterdam steunt niet alleen op de havenactiviteit maar richt zich ook op twee andere sectoren: de medische en de creatieve sector. Met de Erasmus Universiteit, met het Erasmus Medisch Centrum (EMC) als boegbeeld, kan Rotterdam zich internationaal meten. Ook op creatief gebied timmert de stad aan de weg, met name op het gebied van design, architectuur en de audiovisuele industrie. De creatieve sector wordt door velen gezien als de nieuwe bron voor werkgelegenheid. Deze sector sluit bovendien goed aan bij het moderne imago van de stad, mede dankzij de voor Nederlandse begrippen unieke skyline. De creatieve sector is een snelle groeier in Rotterdam. In alle drie deze speerpunten van het economische beleid van Rotterdam; het haven- en industrieel complex, de medische en de creatieve sector, speelt de kenniseconomie een grote rol. Kennis en onderwijs zijn nauw aan elkaar verbonden. Rotterdam telt een universiteit met twee faculteiten (EUR/EMC) van wereldfaam en twee sterke hogescholen. Het aantal studenten is in de afgelopen jaren jaarlijks met gemiddeld vijf procent toegenomen.

7

8


De ruimtelijk-economische kracht van Rotterdam heeft ook alles te maken met de ligging op het knooppunt van het internationale, randstedelijke en regionale vervoersnetwerk voor alle modaliteiten: weg, water, lucht en spoor. Daardoor is er sprake van een in potentie uitstekend fundament voor een duurzame bereikbaarheid op langere termijn. Rotterdam biedt onderdak aan tal van voorzieningen op het gebied van cultuur, vrije tijd, onderwijs, sport en winkels die een (boven)regionale aantrekkingskracht hebben. De Beurstraverse, beter bekend als de Koopgoot, heeft in korte tijd een plek verworven als hét winkelhart van de Rotterdamse regio. Het totaal aantal bezoekers van vrijetijdsvoorzieningen is in de afgelopen jaren sterk gestegen, van ruim 12 naar meer dan 17 miljoen in vijf jaar tijd. Een stijging van zo’n veertig procent. Hierbij komt dat Rotterdam minder sterk vergrijst dan de rest van Nederland. De stad heeft jongeren veel te bieden - met name op het gebied van cultuur en uitgaan - en is erg populair bij die doelgroep. Het jonge en moderne imago van Rotterdam sluit hierbij naadloos aan. Een unieke kanskaart van Rotterdam is, tenslotte, dat de gemeente binnen haar stadsgrenzen in vergelijking met andere grote Nederlandse steden beschikt over veel ruimte. Dat biedt voor veel doelgroepen groeien ontwikkelingsmogelijkheden. Rotterdam pakt door! De tekortkomingen en problemen van Rotterdam als stad zijn bekend. Daar waar de werkloosheid in de rest van Nederland daalt, stijgt het aantal mensen zonder betaald werk in de grote steden en Rotterdam gaat voorop. Het aantal kanslozen, mensen met psychische problemen, die verslaafd zijn of geen dak boven hun hoofd hebben, is groot. Dit vraagt om goede begeleiding en investeringen in zorg. De samenstelling van de Rotterdamse bevolking is onevenwichtig en dat geldt ook voor de woningvoorraad. Daarom zet de stad stevig in op het creëren van een grotere diversiteit in woonmilieus. We moeten selectieve migratie tegengaan en de midden- en hoge inkomensgroepen weer binden aan de stad. In dat kader wil Rotterdam het publieke domein - de openbare ruimte - aantrekkelijker inrichten en beter beheren. Een investering in de openbare ruimte zal het leefklimaat en het imago van de stad zeker ten goede komen. Ook voorzieningen op het gebied van onderwijs, cultuur en sport bepalen de aantrekkelijkheid van buurten en wijken, en dus ook van de stad als geheel. De stad dient ‘op orde’ te zijn. Tenslotte is ook het verbeteren van de milieukwaliteit een kanskaart voor de Rotterdamse regio. Een goed leefklimaat in de stad begint bij een goed en gezond milieu.

9

10


Strategische keuzes Op basis van de voorgaande analyse zijn twee sporen voor de toekomstige ruimtelijk-economische ontwikkeling van Rotterdam geformuleerd en uitgewerkt in hoofddoelen: Spoor 1 De internationale havenstad: uitbouwen waar Rotterdam sterk in is In het haven- en industrieel complex ligt de basis voor de internationale concurrentiekracht van Rotterdam en de Randstad. Hoofdoelen: • Excellente haven • Moderne en complete binnenstad • Internationaal knooppunt Spoor 2 Aantrekkelijke woonstad: verbeteren leefklimaat in de stad Rotterdam als internationaal zakenen handelscentrum stelt hoge eisen aan het vestigingsklimaat in brede zin, waaronder de aanwezigheid van goede en gevarieerde woonmilieus en het culturele klimaat in de stad. Hoofddoel: • Aantrekkelijke woonstad Beide sporen versterken elkaar: Wat goed is voor de economische ontwikkeling, is goed voor de stad. En wat goed is voor de stad, schept goede condities voor verdere economische ontwikkeling. De strategische koers die in dit hoofdstuk verder wordt ingevuld is weliswaar gebaseerd op vastgesteld gemeentebeleid maar is meer dan een optelsom van wensen en voornemens. Om een consistente en krachtige koers te varen zijn keuzes noodzakelijk. Daar waar die aan de orde zijn, zijn deze benoemd en toegelicht.

11

Tweede Maasvlakte

Greenport - Mainport

Bereikbaarheid haven A15 tweede fase

Stadshavens

Bereikbaarheid haven A15 eerste fase

Hoeksche Waard

12

Strategische keuzes Excellente haven

2006 - 2010

2010 - 2015

2015 - 2020

2020 - 2030

Tweede Maasvlakte Stadshavens

2006 - 2010

Bereikbaarheid

2010 - 2020

A 15 (Vaanplein - Maasvlakte) Oeververbinding of A15-corridor Hoeksche Waard Greenport - Mainport

2020 - 2030

Rotterdam: Gateway to Europe


Spoor 1: Internationale havenstad Excellente haven Rotterdam kiest voor het verder versterken van het haven- en industrieel complex. Het verzelfstandigde havenbedrijf heeft daarin uiteraard een leidende rol. De Rotterdamse haven is nu al uiterst modern en efficiënt. Maar om bij te blijven in de internationale competitie moet veel gebeuren. De schaalvergroting van het havenindustriële complex, onder andere ingezet met Maasvlakte 2, biedt ruimte aan verdere groei van de haven. Deze schaalvergroting versterkt de internationale concurrentiepositie van de haven. Tegelijkertijd is een intensivering van havenactiviteiten merkbaar. Innovatie is de drijvende kracht achter de ontwikkeling van het haven- en industrieel complex. In die ontwikkeling spelen samenwerking met Rotterdamse en Delftse kennisinstellingen een belangrijke rol. Rotterdam streeft ernaar in 2020 een kwaliteitshaven te hebben, waarbij duurzaamheid en toepassing van kennis hoog in het vaandel staan. Stadshavens De komende jaren komen als gevolg van de schaalvergroting en intensivering verhuizingen in het havengebied op gang. De deepsea-activiteiten richten zich in belangrijke mate op de Maasvlakte. De shortsea-activiteiten intensiveren in onder andere de Eem- en Waalhaven. Deze dynamiek biedt ruimte aan de groei van de havengerelateerde kennis- en diensteneconomie. Met name in de stadshavens zoals de Waalhaven, maar ook in andere delen van Rotterdam, liggen goede mogelijkheden deze economie aan de stad te binden. In de stadshavens gaat het niet alleen om economische activiteiten. Op de rechter Maasoever en in de Maas- en Rijnhaven is de koers gericht op ontwikkeling van attractieve, gemengde milieus, met grondgebonden woningen en woonvriendelijke bedrijven. Energie De logistieke activiteiten van de haven hebben voor een groot deel te maken met energiedragers. De energiemarkt staat aan de vooravond van grote verschuivingen: mondiaal, Europees en tussen energiedeelmarkten onderling. Daarnaast heeft het energiegevoelige havencomplex - meer dan andere economische clusters - te maken met milieuvoorwaarden (uitstoot door installaties en door transport). Het behouden van de sterke positie van het havencomplex vraagt om strategisch energiebeleid, gericht op innovatie. Het vraagt ook om inzet op diversificatie, waardoor de afhankelijkheid van olie afneemt. De aanloop hiertoe is al begonnen met de aanleg van glasvezelinfrastructuur, de oprichting van het Warmtebedrijf en de ontwikkeling van energiebeleid: Rotterdam als energiemainport. Bereikbaarheid Maximale benutting van water en spoor in het achterlandvervoer van de haven is noodzakelijk om te voorkomen dat de ring rond Rotterdam dichtslibt. Sturen op een scheiding van haven - en ander transport is noodzakelijk. Op langere termijn staat de bereikbaarheid van het havengebied op de agenda. Voor de komende jaren zijn financiële afspraken gemaakt over de uitbreiding van de capaciteit van de A15 tussen Vaanplein en Maasvlakte. De intensivering van de haven zal na 2020 opnieuw leiden tot een bereikbaarheidsvraagstuk. Zowel de A15-corridor als een eventuele nieuwe oeververbinding (Oranjetunnel/ Blankenburgtunnel) kunnen daar een oplossing voor bieden. Greenport - Mainport De mainport Rotterdam en de Greenport, de glastuinbouw in het Westland, vertonen vele overeenkomsten. Beiden blinken uit in innovatiekracht en in complexe logistieke processen. Een gerichte inzet zorgt dat beide sectoren elkaar versterken. Recent onderzoek van Ecorys schetst de groeipotentie van het tuinbouwcomplex in het Westland. In de Oranjebuitenpolder liggen fysieke kansen om het tuinbouwcomplex op het vlak van kennis en innovatie sterker te binden aan het havencomplex onder het motto ‘Greenport - Mainport’.

13

Bereikbaarheid binnenstad

Coolsingel Stationskwartier

Laurenskwartier

Lijnbaankwartier Rivierfront Culturele As Baankwartier Medisch cluster Openbare ruimte binnenstad OV-capaciteit Maasbruggen

Ridderkerklijn

14 Bereikbaarheid binnenstad

Strategische keuzes Moderne en complete binnenstad

2006 - 2010

2010 - 2015

2015 - 2020

2020 - 2030

Stationskwartier Openbare ruimte

2006 - 2010

Bereikbaarheid binnenstad

2010 - 2020

P & R programma Bundelen & Ordenen Parkeren Binnenstad (Grote garages) Ridderkerklijn, Hoekse Lijn OV-capaciteit Maasbruggen Verdichtingslocaties Lijnbaankwartier Laurenskwartier Baankwartier Functionele aanpak Coolsingel Versterking Culturele As Rivierfront (van Tropicana tot Euromast) Medisch cluster Erasmus Topvoorzieningen Internationaal onderwijs Culturele voorzieningen (o.a. Middenzaal) European China Center



Moderne en complete binnenstad Ruimte voor intensivering Het internationale (zaken)centrum van Rotterdam is de belangrijkste economische knoop in de Zuidvleugel van de Randstad. Veel bedrijven hebben hun hoofdkantoren, regiefuncties en ondersteunende zakelijke dienstverlening - vaak met een relatie met de haven - in het centrum. En er is ruimte voor meer. Rond het nieuwe Centraal Station (het Stationskwartier) zijn toplocaties beschikbaar voor nieuwe kantoren, voorzieningen en woningen met internationale allure. Voor deze ontwikkeling heeft het Rijk een financiële bijdrage toegezegd. Buiten het Stationskwartier werkt Rotterdam aan plannen voor verdichting van gebieden als het Lijnbaankwartier, het Laurenskwartier en het Baankwartier. Ook is er de ambitie om het moderne stadscentrum met haar bijzondere architectuur door te trekken naar de rivier. Succesvolle voorbeelden elders in de wereld bewijzen dat rivieroevers bij uitstek goede kansen bieden voor de ontwikkeling van stedelijke woon- en werkmilieus en voor het verder ontwikkelen van een recreatieve zone. Deze beschikbare ruimte in het hart van de stad maakt Rotterdam uniek. Openbare ruimte Het stadscentrum is er niet alleen voor de bewoners, maar ook voor de bezoekers. Het is een centrale plek waar de stad zich van haar beste kant laat zien. Vooral daar waar veel mensen komen wil de stad tonen dat zij topkwaliteit heeft. De openbare ruimte moet een hoge kwaliteit hebben, goed ontworpen zijn en met perfecte materialen aangelegd. Openbare ruimte met een hoge kwaliteit betekent naast hoogwaardig inrichten natuurlijk ook goed onderhouden. Bovendien blijkt uit buitenlandse voorbeelden (Kopenhagen, Melbourne, Lyon) dat de openbare ruimte een belangrijke rol kan spelen bij het stimuleren van de stedelijke economie. Kunst en cultuur Een complete binnenstad betekent ook een levendig centrum dat bruist van de voorstellingen, concerten, tentoonstellingen en festivals. Het ‘Kunst en cultuur-gehalte’ bepaalt mede de kwaliteit van het woon- en leefklimaat. Het trekt veel extra bezoekers naar de stad die voor tientallen miljoenen euro’s extra omzet zorgen. Ook hoort een rijk en up to date aanbod van (top-)voorzieningen bij een stad die de creatieve klasse aan zich wil binden. Om het aanbod compleet en bij de tijd te houden is een ‘middentheater’ nog altijd zeer gewenst. Ook een centrum voor popmuziek waar vele verschillende stijlen popmuziek elkaar ontmoeten en een centrum voor design zouden sterk bijdragen aan het culturele klimaat. Op termijn kan gedacht worden aan een musicaltheater. Op diverse locaties in en nabij de binnenstad is ruimte beschikbaar voor de vestiging van deze nieuwe culturele topvoorzieningen (CS, rivierfront, binnenstadlocaties). Van minstens even groot belang is het dat internationaal opererende orkesten, dansen theatergezelschappen in Rotterdam resideren en dat er genoeg geld komt voor de programmering van de voorzieningen. Creativiteit Zoals gezegd wil Rotterdam ook de creatieve economie versterken en de creatieve klasse sterker aan zich binden. Deze klasse varieert van beginnende ‘eenpitters’ die ergens een goedkope werkruimte zoeken tot en met bewezen topbureaus. De creatieve economie landt op veel plaatsen in de stad. Zij is gebaat bij kleine atelierruimtes in de woonomgeving, bij in onbruik geraakte panden op karakteristieke locaties en bij bedrijfsverzamelgebouwen met een creatieve signatuur, zoals de Schiecentrale, de Van Nellefabriek en Las Palmas. Rotterdam beschikt - zoals steeds breder bekend - over een rijk arsenaal aan industrieel erfgoed in het havengebied (RDM, graansilo’s aan de Brielselaan, Katoenveem en andere vemen, Quarantaineterrein, etc). Daarnaast is er behoefte aan een goede culturele infrastructuur met expositieruimtes en centra,

15

16



aansprekende culturele manifestaties zoals het filmfestival en de architectuurbiënnale. Ook zijn organisaties en netwerken van groot belang. Het gaat ook om een klimaat waarbij de overheid ruimte laat voor initiatieven ‘van onderop’. Kennis In de binnenstad ligt een belangrijk kenniscluster: het Erasmus Medisch Centrum. Dit complex, dat de komende jaren wordt verbouwd tot Nederlands grootste en belangrijkste medisch centrum, bestaat uit een combinatie van internationaal toponderzoek, patiëntenzorg en universitair onderwijs. Met deze omvangrijke kennis biedt het medisch cluster rondom Erasmus MC een sterke basis voor economische ontwikkeling. Het koppelen van toponderzoek aan regionale partijen als bedrijfsleven, overheden en andere kennisinstellingen zijn hierbij van groot belang. De huidige locatie en de directe omgeving van het Erasmus MC bieden ruimte voor uitbreiding en intensivering. Infrastructuur Voor de bereikbaarheid van Rotterdams internationale zakencentrum en bruisende voorzieningencentrum is de kwaliteit van het stedelijke infrastructuur en de aansluiting op het internationale netwerk voor personenvervoer van groot belang. Een perfect functionerend metro- en lightrailsysteem staat garant voor een snelle en comfortabele afwikkeling van het personenvervoer binnen de Zuidvleugel. Een compleet tramplussysteem draagt zorg voor de verbindingen binnen de Rotterdamse regio. Ook de autobereikbaarheid van de binnenstad via hoogwaardig ingepaste stedelijke invalswegen zoals het Maastunneltracé, de Schiekade en de Parklane, dragen hieraan bij. Rotterdam kent een uitgelezen systeem van P&R-voorzieningen aan de randen van de stad in combinatie met kwalitatief hoogwaardige parkeervoorzieningen in de binnenstad. Dit biedt mensen de vrijheid de stad, al naar gelang de persoonlijke voorkeur, optimaal te gebruiken. Naast het wegverkeer zijn verder vooral de aansluiting op het HSL-netwerk - waarmee Schiphol slechts op twintig minuten reizen van Rotterdam komt te liggen - en Rotterdam Airport van belang.

17

A20 Science Port Holland A13-16 N209 Rotterdam Airport A4 noord Alexander

Spoorverdubbeling en HSL-oost

Kralingse Zoom

Schieveste

Centrum

Parkstad

Nieuwe Kuip Stadiongebied Varkenoord

Zuidplein

A4 zuid

18

Strategische keuzes Internationaal knooppunt

2006 - 2010

2010 - 2015

2015 - 2020

2020 - 2030

Science Port Holland A13-16 - Doenkade - onderliggend wegennet

2006 - 2010

Businesspark Schieveen en 16Hoven, RA, Technopolis

2010 - 2020

Vliegveld, uitbreiding naar zakenluchthaven

2020 - 2030

Bereikbaarheid A4 Noord A4 Zuid (Hoogvliet - Klaaswaal) A20 (Alexander - Gouda) Railinfrastructuur: 4-sporen richting Utrecht, HSL-Oost Regionale knopen Zuidplein/Ahoy Stadiongebied Nieuwe Kuip



Internationaal knooppunt De kracht van Rotterdam heeft een directe relatie met de ligging van Rotterdam in het internationale netwerk van verbindingen. De belangrijkste internationale knoop in Rotterdam is uiteraard het nieuwe Centraal Station. Via CS heeft Rotterdam uitstekende verbindingen met de regio (RandstadRail en metro), de rest van Nederland (trein) en het buitenland (HSL). Het nieuw te bouwen station faciliteert de nationale en internationale reiziger optimaal en zal zorgen voor een comfortabele overstap en een welkome ontvangst. Om Rotterdam als internationaal knooppunt blijvend te positioneren zijn ook na de bouw van het station investeringen noodzakelijk. Met de aansluiting op de HSL-oost en verdubbeling van het aantal treinsporen richting Gouda/Utrecht is een snelle openbaar vervoerkoppeling van de vier grote steden in de Randstad een feit. Zonder uitbreiding van de capaciteit van de rijkswegen kan Rotterdam haar kracht onvoldoende benutten. Dit heeft niet alleen betrekking op de reeds in het Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport (MIT) opgenomen uitbreidingen van de A15 (Vaanplein - Maasvlakte) en A4-Noord, maar ook op een snelle realisatie van de A13-16. Op de middellange termijn gaat het om de vergroting van de capaciteit van de A20 richting Gouda. Na 2020 is de aanleg van de A4-Zuid aan de orde. Kenniseconomie In de noordrand van Rotterdam wordt aansluiting gezocht op de kennis- en diensteneconomie van de Randstad, onder meer met de verdere ontwikkeling van de ‘Science Port Holland’. Dit is de ontwikkeling van een hoogwaardig science- en businesspark in polder Schieveen - nabij Rotterdam Airport - in combinatie met Technopolis in Delft. In de Science Port ontmoeten de ambitieuze universiteiten uit Delft en Rotterdam en het internationale bedrijfsleven elkaar. Deze ontwikkeling maakt onderdeel uit van het Zuidvleugelprogramma tot 2010. Een snelle aanleg van de A13-16 en de verbreding van de N209 moeten de bereikbaarheid van de ‘Science Port Holland’ garanderen. Overige bedrijvigheid Kennisintensieve bedrijven kunnen dus op de rechter Maasoever in het kader van ‘Science Port’ worden bediend. Andere bedrijven - met een grotere ruimtevraag - moeten het hebben van ontwikkelingen zoals Hoeksche Waard, Zuidplaspolder en wellicht ook een deel van de Waalhaven (onderdeel van Stadshavens). Door nieuwe bedrijfsterreinen te realiseren en oude bedrijfsterreinen te herstructureren, moet in Rotterdam de juiste ruimte worden geboden om het bedrijfsleven in staat te stellen te kunnen presteren en (door) te groeien. Uitgangspunt daarbij is een goede verhouding tussen goedkope starterlocaties - deze kunnen ook in wijken liggen met een mix van wonen en werken - en hoogwaardigere locaties voor succesvolle en snelgroeiende bedrijven. Knooppunten Ook op andere locaties in de stad wordt gebruik gemaakt van de kracht van Rotterdam als (inter)nationaal knooppunt. Brainpark Centrum in Rotterdam-Kralingen zal de komende periode verder tot ontwikkeling komen. Op het Zuidplein zal de vernieuwing van Ahoy, de verplaatsing van het busstation en verbetering van de openbare ruimte een impuls aan deze regionale knoop geven. Rond het knooppunt Varkenoord is ruimte om een nieuw sportcluster te creëren van internationale allure. Ook wordt hier nagedacht over de aanlanding van de derde stadsbrug. Met het sportjaar 2005 heeft Rotterdam laten zien ambitie te hebben als sportstad. Er zijn diverse plannen voor topsportvoorzieningen en op termijn is een nieuwe Kuip noodzakelijk wil Rotterdam zijn positie behouden in het Europese voetbal en de internationale markt van artiesten. Voor de andere potentiële knopen, Alexander, Parkstad en Schieveste is een nadere fasering en segmentering van belang.

19

Grootstedelijk wonen Grondgebonden woonmilieus: herstructurering Grondgebonden woonmilieus: verdichten bestaande stad Landelijk wonen Particuliere woningverbetering Kansenzones Openbare ruimte Water als kans

20

Milieukwaliteit Sport

Strategische keuzes Aantrekkelijke woonstad Openbare ruimte Milieu Wateropgave Basisvoorzieningen (onderwijs, zorg, e.d.) Kansenzones / ruimte voor bedrijven Particuliere woningverbetering Herstructurering / woonprogramma Sportprogramma

2006 - 2010

2010 - 2015

2015 - 2020

2020 - 2030



Spoor 2: Aantrekkelijke woonstad Uitbreiding en vernieuwing van de Rotterdamse economie stelt hoge eisen aan het vestigingsklimaat in brede zin. De aanwezigheid van voldoende en goed opgeleid personeel wordt steeds belangrijker. De hoger opgeleiden en de hogere inkomensgroepen zijn tegelijkertijd de economische kracht van de stad. Deze groepen vergroten het draagvlak voor horeca, detailhandel en voorzieningen. Omvangrijke herstructurerings- en nieuwbouwprojecten sinds de jaren negentig hebben het aanbod van aantrekkelijke woonmilieus weliswaar vergroot, maar nog niet op het gewenste niveau gebracht. Nog steeds verlaten kapitaalkrachtige en goed opgeleide inwoners de stad en de regio. Dat vertrek wordt onvoldoende gecompenseerd, onder meer door de eenzijdige woningvoorraad en een matig imago op de woningmarkt. Herstructurering Om dit proces van selectieve migratie te keren is het noodzakelijk om in te zetten op de realisatie van woonmilieus die aantrekkelijk zijn voor bewoners met midden- en hoge inkomens. Dat kan op verschillende locaties in de bestaande stad. In de naoorlogse tuinsteden staan veel kleine gestapelde huurwoningen: een woningtype waar weinig vraag meer naar is. Het is van belang om in deze wijken eengezinswoningen in een stedelijke of suburbane setting te bouwen. Daarvoor is ambitie en een fikse inspanning nodig van alle betrokken partijen: marktpartijen, corporaties en gemeente (bijvoorbeeld ‘Pact op Zuid’). Het kan ook door uitbreiding van bestaande woonmilieus met bewezen kwaliteiten, zoals de beschermde stadsgezichten in Kralingen Midden, Scheepvaartkwartier, Heemraadssingel en Mathenesserlaan. Hot spots Ook de grote hoeveelheid vooroorlogse en vroeg naoorlogse particuliere woningen vervullen een belangrijke functie in de ambitie van Rotterdam een aantrekkelijkere woonstad te maken. Delen van deze voorraad die vergeten dreigden te worden krijgen nu de volle aandacht door de aanpak van ‘Hot Spots’. Maar meer delen van deze voorraad staan onder druk en vereisen in de toekomst aandacht en investeringen om te voorkomen dat ook deze woningen afglijden tot ‘Hot Spots’. Er is onder andere aandacht voor maatregelen gericht op investeren (reactief en pro-actief) en de verbetering van de beheerstructuur (er zijn veel kleine Verenigingen van Eigenaren) van deze voorraad. Dit punt is reeds bij het Rijk aangemeld om op te nemen in een noodzakelijk vervolg op de Rotterdamwet (samen met een aantal andere noodzakelijke instrumenten om de ‘wijken onder druk’ aan te pakken). De operaties om het woonklimaat in de bestaande wijken te verbeteren gaan gepaard met onttrekking (door sloop en samenvoegen) van naar schatting jaarlijks 2.000 woningen en een uitgebreid verbeterprogramma. Daarvan gaat een programma particuliere woningverbetering deel uitmaken voor jaarlijks 1.000 woningen. Nieuwe woonmilieus toevoegen Ter compensatie van het verlies aan woningen door sloop en verbetering van de bestaande woningvoorraad en de noodzaak van meer diversiteit in het Rotterdamse woningaanbod is het nodig om nieuwe woonmilieus toe te voegen. Dit kan door verdichting van het bestaande stedelijk gebied. Geschikte locaties zijn te vinden bij knooppunten (vooral het centrum van Rotterdam zal worden uitgebouwd als hoogstedelijk topmilieu), langs de rivieroevers waaronder (delen van) Stadshavens en op andere plekken in het stedelijk gebied. Deze keuze voor de bestaande stad betekent in sommige gevallen opofferen van stedelijk groen of andere functies ten gunste van woningbouw. Daarnaast betekent het inzet van geld, want het ontwikkelen op binnenstedelijke locaties is gemiddeld genomen veel ingewikkelder en duurder dan de ontwikkeling van uitleglocaties. In de oude wijken rond het stadscentrum, zoals het Oude Westen, Cool, het Noordereiland en de Afrikaanderwijk liggen goede kansen voor gentrification (de verbetering van woonwijken doordat beter

21

22



gesitueerden er naar toe verhuizen of “sociale stijgers” er blijven wonen). Vooral voor starters op de woningmarkt en voor studenten is de transformatie van deze oude stadswijken interessant. Woonklimaat Voor een aangenaam woonklimaat is de kwaliteit van de openbare ruimte een belangrijke factor. De woonomgeving moet er schoon en prettig uitzien om daadwerkelijk uit te nodigen er te gaan wonen. In het bijzonder de wateropgave, de noodzaak om de waterbergingscapaciteit van het stedelijke gebied te vergroten, biedt tal van aanknopingspunten om daarmee tegelijkertijd aantrekkelijke en exclusieve woonmilieus te maken. Voorbeelden daarvan zijn wonen langs singels en vaarten en wonen op het water. Maar leefbaarheid heeft behalve met beleving en veiligheid ook te maken met kenmerken die objectief zijn vast te stellen, zoals de beschikbaarheid van voorzieningen. Hoewel de behoefte aan het soort voorzieningen per gebied verschilt, is het voorzieningenniveau niet in iedere wijk even goed op orde. In de nabije omgeving moeten voldoende voorzieningen voor zorg, (basis)onderwijs, winkels en recreatie en sport aanwezig zijn. Bij het opwaarderen en het verfijnen van de woongebieden is het bovendien belangrijk ondernemerschap te faciliteren. Dat economie zoveel mogelijk terugkeert in de wijk is goed voor de leefbaarheid en is gunstig voor het inkomensniveau. Een nieuwe generatie ‘kansenzones’ ligt in het verschiet. Landelijk wonen Rotterdam kan dus voor vele woningzoekenden een grote diversiteit aan nieuwe en goede woonmilieus aanbieden binnen haar grenzen. Alleen voor de mensen die ècht landelijk en dorps willen wonen heeft de stad geen mogelijkheden. Dat kan bijvoorbeeld wel in de Zuidplaspolder en Midden IJsselmonde. Om te voorkomen dat de Zuidplaspolder daarmee concurreert met woonmilieus in de stad en een nieuwe uitstroom veroorzaakt, moet de woningbouw in deze polder zich specifiek en uitsluitend richten op landelijk en dorps wonen in lage dichtheden. Milieu Aan de basis van een goed en gezond leefklimaat staat een goede milieukwaliteit. Deze staat onder druk in de Rotterdamse regio. Bovendien leveren de bevolkingsgroei en de beoogde toename van het aantal arbeidsplaatsen onherroepelijk nieuwe milieubelasting op, vooral door de extra verkeersbewegingen en de extra ruimtebehoefte. Factoren die daar een rol bij spelen zijn bijvoorbeeld de geluidsbelasting, de luchtkwaliteit en de veiligheid. Strategische ruimtelijke keuzes beperken deze toename van de milieubelasting zoveel mogelijk: locaties bij het openbaar vervoer worden optimaal benut en potentiële bestemmingen voor bovenregionaal autoverkeer (kantoren, attracties, bedrijventerreinen) worden zoveel mogelijk aan de infrastructuur gekoppeld. Daarnaast heeft het concept van Bundelen, Ordenen & Inpassen van het autoverkeer ter verbetering van de bereikbaarheid van de binnenstad mede als doel de omliggende woonwijken te vrijwaren van het (sluip)verkeer dat zijn bestemming niet in die wijken heeft. Andersom is de milieukwaliteit een integraal onderdeel van stedelijke ontwikkelings- en herstructureringsopgaven. Zeker locaties langs de Maas, nabij het haven- en industriecomplex en aan de hoofdinfrastructuur hebben te maken met een mindere milieukwaliteit. Dat is inherent aan een stedelijke omgeving. Deze bouwlocaties zijn echter te waardevol om te laten liggen. Bij de keuze om milieubelaste locaties te benutten voor stedelijke ontwikkeling is een voortzetting van het huidige milieubeleid een minimaal uitgangspunt. Dat beleid kiest primair voor een aanpak aan de bron, bijvoorbeeld door nieuwe vormen van energievoorziening (windturbines, een warmtenet, etc.). De Nederlandse milieuwetgeving kent nu een egaliserend karakter, dat wil zeggen dat de eisen voor stad en platteland hetzelfde zijn. Dit leidt tot spreiding van ruimtelijke ontwikkeling. Rotterdam kiest voor verdichting (stedelijkheid) en voor versterking van het havencomplex en heeft daardoor wellicht soms andere regels nodig. Dit kan aanleiding zijn tot het ter discussie stellen van milieuwetgeving bij het Rijk.

23

24



Investeringsprogramma: periode, tekor ten en samenwerking

Rijk

Provincie

Stadsregio

Gemeente

Periode 2006-2010

Overheidsbijdrage

De vier hoofddoelen en daaran gekoppelde strategische keuzes uit het vorige hoofdstuk zijn weergegeven in onderstaande tabel. Ze zijn geordend naar tijdvak en voorzien van een indicatie van de benodigde overheidsbijdrage. Tevens is, voor zover mogelijk, aangegeven welke (hogere) overheden deze bijdragen zouden moeten leveren. Hoewel er natuurlijk ook forse investeringen door de markt plaatsvinden, zijn die niet opgenomen in de tabel. Voor het creëren van een zo groot mogelijke ‘hefboom’ is het noodzakelijk dat ook de overheid investeert, om op die manier de juiste randvoorwaarden te scheppen voor groei en marktinvesteringen.

25

Tweede Maasvlakte Stadshavens A15 (Vaanplein - Maasvlakte) P & R programma Parkeren Binnenstad (Grote garages) Lijnbaankwartier Laurenskwartier Functionele aanpak Coolsingel

1,4 miljard (gedekt) 200 miljoen 1,2 miljard (gedekt) 100 miljoen 25 miljoen PM PM 20 miljoen

Versterking Culturele As

20 miljoen

Culturele voorzieningen

160 miljoen

European China Center

10 miljoen

Science Port Holland (Schieveen)

25 miljoen

Openbare ruimte

330 miljoen

Milieu

105 miljoen

Wateropgave

100 miljoen

Onderwijs Kansenzones / Ruimte voor bedrijven

70 miljoen 100 miljoen (48 gedekt)

Particuliere woningverbetering

100 miljoen

Herstructurering / woonprogramma

330 miljoen

Sportprogramma Totaal Gedekt Tekort

70 miljoen 4,4 miljard + PM 2,7 miljard 1,7 miljard + PM

100% 50%

10%

5%

35%

26

Stadshavens Hoeksche Waard Greenport - Mainport A13-16, Doenkade, onderliggend wegennet Vliegveld, uitbreiding naar zakenluchthaven A4 Noord A20 (Alexander - Gouda) Stationskwartier

95 miljoen 1,56 miljard PM 500 miljoen (gedekt) PM PM

Bundelen & Ordenen

750 miljoen

Ridderkerklijn, Hoekse Lijn

200 miljoen

Rivierfront (van Tropicana tot Euromast)

PM PM 450 miljoen

Medisch cluster Erasmus

PM

Internationaal onderwijs

PM

Zuidplein / Ahoy

PM

Stadiongebied

PM

Wateropgave

400 miljoen

Openbare ruimte

670 miljoen

Milieu

208 miljoen

Onderwijs

130 miljoen

Kansenzones / Ruimte voor bedrijven

200 miljoen

Particuliere woningverbetering

200 miljoen

Herstructurering / woonprogramma

670 miljoen

Sportprogramma

130 miljoen

Totaal Gedekt Tekort

Rijk

80 miljoen

205 miljoen

Baankwartier

Provincie

400 miljoen

P & R programma

OV-capaciteit Maasbruggen

Stadsregio

Gemeente

Overheidsbijdrage

Periode 2010-2020

27

6,9 miljard + PM 0,5 miljard 6,4 miljard + PM

100% 30%

10%

5%

55%

15%

5%

5%

75%

Periode na 2020 Stadshavens A4 Zuid (Hoogvliet - Klaaswaal)

400 miljoen 1 miljard

Railinfrastructuur: 4 sporen naar Utrecht, HSL-Oost

PM

Oeververbinding of A15-corridor

PM

Nieuwe Kuip 175 miljoen Totaal Gedekt Tekort

1,6 miljard + PM 0 1,6 miljard + PM

1 Tweede Maasvlakte

3 Science Port Holland 5 Aantrekkelijke woonstad

4 Binnenstad: intensivering en bereikbaarheid

2 Stadshavens

28



De koers naar 2030: een samenvatting Vijf topprioriteiten De Rotterdamse regio, onderdeel van de Randstad, is op meerdere fronten ruimtelijk-economisch de ‘Gateway to Europe’. Om de concurrentiekracht van de Randstad blijvend te garanderen is het de komende periode belangrijk als gezamenlijke overheden tijdig de juiste strategische impulsen te geven. Met de juiste impuls op het juiste moment, kan de versterking en vernieuwing van de Randstad daadwerkelijk plaatsvinden. Voor een belangrijk deel zijn deze impulsen reeds bekend en opgenomen in bijvoorbeeld het Zuidvleugelprogramma. Op andere delen is een verdere aanscherping van de strategie gewenst. De primaire focus voor de Rotterdamse regio ligt bij versterking en vernieuwing van de bestaande stad. 1 Tweede Maasvlakte De mainport van Rotterdam ligt voor een belangrijk deel in de Rotterdamse haven, maar bevindt zich ook daarbuiten, zoals in het centrum en op andere plekken in het stedelijk gebied. Het Project Mainportontwikkeling Rotterdam, waarvan de Tweede Maasvlakte nog voor 2010 daadwerkelijk in uitvoering kan, maakt dat de Rotterdamse haven zich kan blijven ontwikkelen. 2 Stadshavens De transformatie van de stadshavens is reeds gaande, met name in de Waalhaven en rondom de Rijnhaven. In de periode na 2010 komt deze ontwikkeling in een versnelling. De transformatie van de stadshavens richt zich hier op de vernieuwing en verbreding van de haveneconomie. De havengerelateerde kennis- en diensteneconomie, in het licht van zowel de werkgelegenheid als de internationale concurrentie, kan zich met gerichte overheidsimpulsen in de stadshavens ontwikkelen. Dat vraagt ook om rijksbetrokkenheid. Het draait hier tenslotte om versterking van de mainportpositie. Met name op de noordoever, in het Vierhavens- en Merwehavengebied, zet Rotterdam in op de realisatie van nieuwe, grondgebonden woonmilieus. Hier ligt een prachtige kans om een uniek, gemengd stedelijk milieu te bouwen met uitzicht op de haven, midden in de bestaande stad. Dat kan echter niet zonder een bijdrage van de overheid op terreinen als milieukwaliteit en ontsluiting. 3 Science Port Holland Het derde pakket strategische investeringen concentreert zich in de zogenaamde ‘Science Port Holland’. De Science Port is één van toplocaties in de Randstad voor de kenniseconomie. Hier komt op korte termijn een aantal bedrijvenparken tot ontwikkeling waar een mix aan kennisintensieve bedrijven, zoals internationale R&D, zich zal vestigen. De kracht van deze Science Port ligt onder andere in de samenwerking van de aanwezige ‘kennis’ in de regio (zoals de universiteiten in Delft en Rotterdam), de ligging nabij Rotterdam Airport en een goede aansluiting op het netwerk van de Randstad. Voor de komende periode is het zaak definitieve besluitvorming over een snelle aanleg van de A13-16, in combinatie met de uitbreiding van de capaciteit van de N209, af te ronden. 4 Binnenstad: intensivering en bereikbaarheid Het internationale zakenen handelscentrum van de Zuidvleugel bevindt zich in de Rotterdamse binnenstad. Het hoogkwalitatieve waterfront van Rotterdam is een bekende en unieke locatie. Met de komst van het HSL-station en de nabijheid van zakenluchthaven Rotterdam Airport, kan dit internationale zakenen handelscentrum zich verder ontwikkelen. Ook het medisch cluster en de creatieve economie, twee speerpunten van het economisch beleid, liggen in de binnenstad. Tegelijkertijd is er op diverse strategische locaties, zoals aan beide zijden van het Weena, nog ruimte voor nieuwe kantoren, woningen en voorzieningen. Verschillende partijen investeren momenteel volop om de binnenstad daadwerkelijk verder

29

tot ontwikkeling te laten komen. Dit moet ook na 2010 zo blijven, niet in de laatste plaats in combinatie met gerichte rijksinvesteringen. De komende periode, vanaf 2010, zal met name in de autobereikbaarheid en de attractiviteit van de Rotterdamse binnenstad moeten worden geïnvesteerd. 5 Aantrekkelijke woonstad De Rotterdamse bijdrage aan de concurrentiekracht van de Randstad is primair gelegen in bovenstaande pijlers. Tegelijkertijd is de attractiviteit van de stedelijke gebieden een basisvoorwaarde voor succes. Een diversiteit aan aantrekkelijke woonmilieus is een voorwaarde voor economische vernieuwing. Het draagt bij aan het tegengaan van de selectieve migratie in de Zuidvleugel en de grote steden. Rotterdam kiest voor het maximaal benutten van de mogelijkheden van het bestaand stedelijk gebied. Sterke steden zijn immers de basis voor een sterke Randstad. Een volgende generatie uitleglocaties is vanuit de Rotterdamse woningbehoefte niet noodzakelijk. Alleen voor de landelijke woonmilieus kijkt de stad naar het omliggende landelijk gebied, zoals de Zuidplaspolder. Dit betekent dat de noodzakelijke overheidsinvesteringen, niet in de laatste plaats de rijksmiddelen, in de stad moeten neerslaan om deze keuze voor de bestaande stad waar te kunnen maken. Nadrukkelijk vraagt Rotterdam dan ook om rijksbetrokkenheid bij deze opgave.

30

De keuze voor de bestaande stad heeft zowel betrekking op een meer vraaggerichte herstructurering en opwaardering van bestaande woonmilieus, als op het toevoegen van nieuwe woonmilieus. Voor daadwerkelijke attractieve woonmilieus voor de hogere en middeninkomens is meer nodig dan alleen goede woningen. De verbetering van de luchtkwaliteit en kwaliteit van de openbare ruimte in en om de stad, een compleet aanbod aan onderwijs- en andere voorzieningen en slimme oplossingen voor het waterhuishoudkundige vraagstuk zijn alle onderdeel van deze gezamenlijke opgave. Dit zal onder andere financieel tot uitdrukking moeten komen in het kader van het beleid voor stedelijke vernieuwing en het grotestedenbeleid.

Na 2020 Ook voor de periode na 2020 is reeds een indicatie te geven van noodzakelijke overheidsinvesteringen. De ontwikkeling volgens de twee sporen zal ook in deze periode centraal staan. In het licht van de veelzijdige bereikbaarheid van de Zuidvleugel en het haven- en industriecomplex en het stedelijk gebied van Rotterdam in het bijzonder, is een aantal investeringen reeds te benoemen. Deze hebben betrekking op de A4-zuid, de aansluiting op de HSL-oost en de A15-corridor in relatie tot de zich verder intensiverende haven. Het is zaak deze indicatie scherper te krijgen, zodat ook de noodzakelijke investeringen zorgvuldig kunnen worden geraamd en in de tijd gezet.



Financiële bijdragen hogere overheden Om Rotterdam de concurrentie aan te laten gaan, is het nodig prioriteiten te stellen en de beschikbare middelen zó in te zetten dat de hefboomwerking voor de stad het grootst is. Dit betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. De gemeente zal daarbij primair uitgaan van haar eigen kracht, maar Rotterdam zal ook niet schromen aan te kloppen bij de hogere overheden. Samen staan we sterk in het internationale krachtenveld. Onderstaande tabel vat de keuzes uit dit document samen in drie agenda’s voor de hogere overheden. De gevraagde bijdrages van de hogere overheden zijn nog niet in financiële afspraken vastgelegd.

Rijk

Benodigde bijdrage

Focus op onder meer:

2006-2010

600 miljoen

Stadshavens Aantrekkelijke woonstad: oa milieu, wateropgave, binnenstedelijke woningbouwopgave

2010-2020

3,5 miljard

Stadshavens Science Port Holland: A13-16 Bereikbaarheid Binnenstad Aantrekkelijke woonstad: oa milieu, wateropgave, binnenstedelijke woningbouwopgave

na 2020

2-4 miljard

Stadshavens Bereikbaarheid Internationaal Knooppunt: A4 Zuid, Spoorverdubbeling Gouda, HSL-oost Bereikbaarheid Haven: Oeververbinding of A15-corridor

Provincie

Benodigde bijdrage


2006-2010

100 miljoen

Stadshavens

2010-2020

350 miljoen

Aantrekkelijke woonstad: oa milieu, wateropgave Science Port Holland: Doenkade Greenport - Mainport Hoekse Waard na 2020

50-150 miljoen

Stadshavens

Stadsregio Benodigde bijdrage


2006-2010

200 miljoen

Stadshavens

2010-2020

700 miljoen

Bereikbaarheid Binnenstad: Openbaar vervoer, Bundelen & Ordenen, P&R

na 2020

50-150 miljoen

Stadshavens

Bereikbaarheid Binnenstad: P&R

31

32

Rotterdam Ga teway to Europe. De koers naar 2030

Recommend Documents