afri kaanderwiijk jk afrikaanderw markt van morgen
roffa 5314 roffa 5314 jongeren ‘representeren’ hun buurt
de I d e n tit e it va n De I de n tit e it va n z uid katendrecht katendrecht
als off-broadway van zuid
dit is een uitgave van het pact op zuid
rotterdam
de volgende krant: de culturele bedrijvigheid in de tarwewijk ... ∑cultureel erfgoed uit persoonlijke fotoalbums en filmarchieven ∑ ... de openbare ruimte in pendrecht ... ∑z uidplein in transformatie ... suggesties voor de kunstagenda? tip ons – zie colofon
kunst en cultuur op zuid
nummer 2
creativiteit
AFRIKAANDERWIJK: MARKT VAN MORGEN Over deze krant
KUNST EN CULTUUR BRENGEN BEWEGING
U heeft de tweede editie in handen
Rotterdam Noord en Zuid
Ruimte voor kunstenaars en
keren op veel plaatsen steeds
raken steeds meer met elkaar
creatieve bedrijvigheid is
terug. In 2009 verschijnt een
verbonden. De energie van
er langs een Oostwestroute;
aantal kranten die de ontwik
Zuid geeft de stad een nieuw
vanaf de culturele broedplaats
kelingen in de drie deelge
elan. Er leeft op Zuid veel
in Oud-Charlois via Katen
meenten weerspiegelen en
talent, er liggen grote kansen.
drecht en Maashaven tot
de drie inhoudelijke thema’s
Daarom bestaat sinds 2007
aan het nieuwe stadion in
belichten. Deze editie is de
het Pact op Zuid: een grootse
Feijenoord.
eerste krant.
er op dit gebied gebeurt op Zuid.
inspanning en krachtenbunde
Zuid verdient deze extra aan
Meer achtergronden over de
ling om Zuid voorgoed – met
dacht voor kunst en cultuur
inhoudelijke thema’s rond
Er is aandacht voor de thema’s
een eigen geluid – op de kaart
als kwalitatieve smaakmaker.
kunst en cultuur in het Pact
te zetten.
Kunst- en cultuuruitingen
op Zuid geeft de publicatie
Tien jaar lang investeren
maken de tongen los, ver
‘Verbinden, betrekken, bele
openbare ruimte. We spraken met
deelgemeenten, woningbouw
binden mensen met elkaar,
ven’ uit 2008, verkrijgbaar
corporaties, gemeente en Rijk
zorgen voor ontmoetingen en
bij het Ondernemershuis,
initiatiefnemers, kunstenaars,
miljarden in Zuid. Dat gebeurt
betrokkenheid in de wijken
Wevershoekstraat 380-388,
door bezieling van de econo
en laten mensen onvermoede
3083 CZ Rotterdam.
mie, door fysieke ingrepen in
ervaringen beleven. Het motto
de wijken, door sociale inves
van het kunst- en cultuurpro
Betrokken organisaties bij het
teringen en door het stimule
gramma is dan ook: verbinden,
kunst- en cultuurprogramma:
ren van kunst en cultuur. Doel
betrekken, beleven.
Pact op Zuid
van het Pact op Zuid is dat
In het kunst- en cultuurpro
Gemeente Rotterdam
bewoners uiteindelijk meer te
gramma zijn keuzes gemaakt
Deelgemeente Charlois
vreden zijn en dat Rotterdam
voor inhoudelijke thema’s.
Deelgemeente Feijenoord
selectieve migratie voorkomt.
Het gaat om erfgoed – een
Deelgemeente IJsselmonde
De culturele pijler binnen Pact
gedeelde culturele geschiede
Vestia
Freehouse op de Afrikaandermarkt.
op Zuid wil vooral samenhang
nis die oude en nieuwe Rotter
Com.wonen
en verbindingen aanbrengen
dammers met elkaar verbindt
Woonbron
Jongeren vertellen hoe zij hun
en de culturele infrastructuur
– om creativiteit – waar de
Woonstad (De Nieuwe Unie,
versterken. Een verzameling
aanwezigheid van kunstenaars
Woningbedrijf Rotterdam)
culturele voorzieningen begint
het sociale leefklimaat in
beleven. En lees hoe Katendrecht
zich voorzichtig maar vastbe
wijken verbetert – en om de
Thema coördinatoren:
raden te ontwikkelen tot een
openbare ruimte – waar kunst
Historisch Museum Rotterdam
er momenteel voor staat. Dit najaar
Noordzuidas; vanaf de Eras
de fysieke leefomgeving aan
Centrum Beeldende Kunst
musbrug langs de Afrikaander
trekkelijker en toegankelijker
Rotterdam
wijk, Creative Factory, Dordtse
maakt -.
SKAR – Stichting Kunst-
laan en het Zuidpleingebied.
Deze drie inhoudelijke thema’s
accom modaties Rotterdam
van een krant over kunst en cultuur binnen het Pact op Zuid. Doel daarvan is aan een grote groep betrokkenen duidelijk maken wat
cultureel erfgoed, creativiteit en
gemeentelijke overheid, corporaties en ondernemers. U kunt kennismaken met de visionaire community-art om de entrees van Zuid duidelijker en sfeervoller te maken. We bekijken hoe het gaat met
cultureel erfgoedproject Roffa 5314
verschijnt nog een krant over kunst en cultuur. Veel leesplezier.
Dit is een uitgave van het Pact op Zuid,
foto omslag
KUNST+ CULTUUR
Wevershoekstraat 380-388, 3083 CZ Rotterdam
Sinds 2008 liggen de voormalige plastieken
Eindreactie:
van de Groote Schouwburg, het huidige Theater
Herman van Wamelen
Redactie en tekst: De Jong Teksten, Marleen de Jong
Zuidplein, in het kunstenaarsatelier Studio
Tekst Oud-Charlois: Annemarie Sour
Pompstraat.
Vormgeving: Paul Stoute
In opdracht van de deelgemeente Charlois en het Pact op Zuid werken Thijs Ewalts en Kamiel
Fotografie:
Bas Czerwinski e.a.
Druk:
Maassluise Courant
Foto middenpagina: Joop Reyngoud
Verschuren aan een nieuw landschappelijk kunst werk voor het Zuiderpark waarin de beelden van Jo Uiterwaal en Gerard Héman een nieuwe plek
Maart 2009
KUNST+ CULTUUR
zullen krijgen.
www.pactopzuid.info Wij streven naar het opnemen van agendagegevens van kunst
en cultuur op Zuid voor de volgende uitgave. Bijdragen kunt
Een zonnige zaterdag op de Afrikaand erm arkt in het hart van de Afrikaand erwijk. Op het eerste gezicht lijkt het goed te gaan met de markt. Het is druk, er is van alles te krijgen aan al of niet exotische voeding, kleding en stoffen. Bij nadere beschouwing blijken veel kramen hetzelfde te verkopen. Het aanbod is verschraald, zo heet het, de markt heeft het moeilijk. Dat moet beter, maar van wie is de markt eigenlijk? Vele partijen bemoeien zich hiermee. Er komt het laatste jaar een vorm van samenwerking tot stand. Culturele interventies spelen daarin een hoofdrol.
u sturen naar:
[email protected]
2
R
3
KUNST+ CULTUUR
In de Afrikaanderwijk zijn veel bewoners bezig met puur overleven. Ze hebben niet de middelen om geld te laten rollen op de markt. De Lidl om de hoek is vaak goedkoper. Dit kan een van de verklaringen zijn waarom het prestigieus aangepakte concept van Eat & Meet na enkele jaren investeren zijn glans verloor. Van diverse kanten kwam kritiek dat dit project te weinig is benaderd vanuit de mensen uit de wijk zelf. Het was een les om nieuwe investeringen anders aan te pakken.
schikbaar gesteld door woning
deze jonge durfals bekijken en
schoenen maakt deze kunste
kansrijker maken. Een betere
corporatie Vestia, van waaruit
Surinaamse jongens hun matti’s
nares iets bijzonders, ik heb
‘verblijfswaarde’ op de markt,
diverse kunstenaars hun cultu
een vuist toesteken als groet
er al een paar verkocht.” Deze
zoals Freehouse nastreeft, krijgt
rele interventies loslaten op de
van herkenning. De modellen
marktdame ziet heil in de inter
hiermee concreet gestalte. Free
markt.
zijn bijna allemaal jongeren uit
venties van Freehouse. Boven
house probeert op marktdagen
de buurt. Ze kwamen af op de
dien vindt ze: “veel mensen
een eigen kraam te bemachti
Kunst: het zal wel
vraag wie er model wil staan
verkopen meer van hetzelfde,
gen, maar dat lukt niet altijd.
Een tiental jongens en meisjes
voor de Afrikaandermarkt, en
zo gaat dat tegenwoordig met
Dennis Kaspori: “We moeten
hebben goed afgekeken hoe
zijn aan het oefenen voor 6 en
marktlui, als ze zien dat de
meeloten, soms is er plek, soms
modellen op de catwalk van
7 juni. Vinden het spannend en
buurman goed verkoopt, gaan
niet. Er zijn jarenlange wachtlijs
modeshows zich gedragen: met
leuk. De getoonde kleding is
ze in dezelfde handel zitten.
ten voor een vaste kraam. Er is
ware doodsverachting sho
gemaakt van stoffen die op de
Een vorm van branchering zou
geen duidelijk overall beleid, er
wen de meiden op palen van
markt te koop zijn.
niet gek zijn.”
zijn veel partijen betrokken die
naaldhakken met laatdunkende
Even verderop is een kunste
Ook de verkoper in de snoep
het laatste jaar wel veel meer
blikken kleding van jonge ont
naar bezig in een schoenen
kraam heeft ervaren wat een in
samenwerken.”
werpers, verenigd in ‘de mode
kraam met ‘pimp your shoe’.
terventie kan doen. Zijn kraam
hippies’. Of is het verlegenheid
Schoenenverkoopster Yasmine
werd op zijn verzoek gerestyled
Gemberbier
onder alle aandacht die hen ten
is onverwacht enthousiast. “Ik
in een roze paleisje en vroeg
Een van de deelprojecten van
deel valt? Ze zorgen voor een
had er eigenlijk niet veel van
in de middag had hij al zijn
Freehouse is Lucky Mi Fortune
Verbinden en betrekken
kleine file op de markt, waar
verwacht, ik dacht: ‘iets met
hele handel verkocht. Het zijn
Cooking, dat culinair onder
Sinds een jaar zijn kunstenaar
gesluierde vrouwen stiekem en
kunst, het zal wel’, maar het
enkele voorbeelden van nieuwe
nemerschap bevordert van
Jeanne van Heeswijk en archi
afkeurend of juist glimlachend
is echt heel leuk. Van gewone
activiteiten die de markt
bewoners. De Afrikaanderwijk
fotobijschriften
tect Dennis Kaspori actief op de Afrikaandermarkt met het veelomvattende initiatief Free house. “Wij proberen verbindin gen te leggen met marktkooplui en met lokale ondernemers,” zegt Kaspori, “en met bewoners die iets willen. De Afrikaander markt is een platform hier in de wijk, een plek voor ontmoeting, het is publiek terrein en daar kun je heel veel mee doen.” Freehouse is een tentakelig project met veel verschillende deelonderwerpen grotendeels op het gebied van mode en eten. Steeds gaat het erom aan marktlui, bewoners en publiek te laten zien hoe je de producten van de markt op een aantrekkelijke manier kunt pre senteren, of, met kleine toevoe gingen er nieuwe producten van kunt maken. In het voorjaar van 2009 zijn er op marktdagen voortdurend manifestaties en demonstraties, als opmaat voor het grote evenement ‘De Markt van Morgen’, op 6 en 7 juni, gekoppeld aan een massaal symposion en een tentoonstel ling in ’t Gemaal. Freehouse heeft een eigen pandje aan de Pretorialaan, be
“Een groot deel van de woningen in de Af rik aanderwijk is in bezit van Vest ia. Wij hebben er dus veel belang bij da t het goed gaa t in de wijk. Da t mensen er pret t ig kunnen verblijven, in een goede buit enruimt e, met voldoende gevarieerd winkelaanbod. Voor ons zijn het ongekend st erke posit ieve signalen da t par t ijen als Freehouse en Kosmopolis Rot t erdam de pot ent ie van de Af rik aanderwijk zien. Zij lopen als het ware voor de muziek uit en da t bedoel ik uit erma t e posit ief. Wij geven de ruimt e aan par t ijen die zien da t de driehoek van kunst, cultuur en wijkeconomie in elk aar grijpt, zolang het maar aansluit bij de bevolking. We willen mogelijkheden geven, door een pand beschikbaar t e st ellen, of door mee t e pra t en. Vastgoed verwer ven en opknappen is voor ons geen doel op zichzelf maar een middel om sociaal-economische vernieuwing van de wijk sneller t e la t en plaa tsvinden.” Gerben Vrijkor te, programmaleider economie Vest ia
4
R
5
JONGEREN ‘REPRESENTEN’ HUN BUURT heeft diverse wijkkeukens ter
betrokken bij Freehouse, waar
met marktlui, ondernemers en
volgen in mode en horeca op
beschikking, kunstenaar Debra
onder een Irakese supermarkt,
bewoners en door de confronta
scholen hier in de buurt moeten
Solomon probeert hier ideeën
een Marokkaans restaurant, een
tie met mensen en regelgeving
een creatieve stageplek kunnen
van bewoners en ondernemers
Turkse bakker en een scooter
aan te gaan. We vinden deze
vinden. Je moet je heel erg
uit te bouwen.
zaak. Onderlinge verbindingen
openbare ruimte als het ware
verdiepen in de wijk en buurt
Yvonne en Mike Groenhart
zijn er genoeg. Zo heeft haute
met elkaar opnieuw uit. We
ondernemers benaderen. Soms
wonen in de Afrikaanderwijk en
couture modeontwerpster
willen een experimentstatus
moet je al je overtuigingskracht
maken hun eigen gemberbier.
Marga Weimans een kledinglijn
krijgen, zodat er meer mogelijk
gebruiken en moet je vaker
“Elk Creools kind leert gember
ontworpen, geïnspireerd op de
is.” Van Heeswijk en Kaspori
langs gaan. Zo zijn we al een
bier maken, dat ontbreekt op
Afrikaandermarkt. De prêt-a-
noemen het extreem belang
jaar met elkaar bezig. Het is
geen enkel Surinaams feest,”
porter variant hiervan, wordt
rijk dat alle partijen dezelfde
voor het eerst dat zoveel ver
zegt Mike, die zijn eigen recep
vervaardigd door lokale naai
agenda hebben.
schillende partijen met elkaar
tuur strikt geheim houdt. “De
ateliers in de wijk. Datzelfde
Diezelfde agenda heeft in elk
praten over hoe het verder
kunst is om het groter aan de
geldt voor ‘Suit it yourself’
geval Kosmopolis Rotterdam,
moet. Freehouse is verankerd
man te brengen. Ik hoop dat dit
waarin kunstenaar Cindy van
nauw betrokken bij en coprodu
op grote en kleine plekken in de
gaat lukken.” Freehouse zoekt
den Bremen samen met vrou
cent van ‘De Markt van Mor
wijk. Mensen zien dat het an
samen met Mike en Yvonne
wen van handwerkgroepen uit
gen’. Directeur Liane van der
ders kan, dat het iets oplevert.
naar mogelijkheden tot groot
de wijk laat zien welke acces
Linden: “Freehouse zet precies
Dit gaat doorgezet worden, ook
schaliger productie. Debra Solo
soires je van stoffen van de
in waar wij als Kosmopolis ook
na het grote evenement van 6
mon helpt het duo om dranken
Afrikaandermarkt kunt maken.
voor staan: de verbinding tus
en 7 juni, dat kan niet anders.
sen kunstenaars en bewoners in
Het is in ieders belang.”
van andere ingrediënten te maken. Van onverkocht markt
Eén agenda
de wijk. Wij willen de inzet van
fruit bakken ze gebak, dat dan
Geleidelijk aan vragen steeds
ondernemers sterker maken
weer verkrijgbaar is bij ‘Lekker
meer marktkooplui of Free
voor het onderwijs en de buurt.
op Zuid’, de winkel annex koffie
house iets met hun kraam
Kosmopolis Rotterdam vindt
tent van Bo Trlin die in de Paul
wil doen. Dat stemt Jeanne
diversiteit en beroepsopleidin
Krugerstraat is neergestreken
van Heeswijk tevreden. “We
gen belangrijk. Daarom vragen
met een modern getoonzette
zijn hier nu een jaar bezig om
we bijvoorbeeld niet alleen
winkel vol Balkanspecialiteiten.
dingen van binnenuit te veran
studenten van de Willem de
Er zijn inmiddels aardig wat
deren. Door hier voortdurend te
Kooning Academie. Juist ook
ondernemers rond de markt
zijn, door samen op te trekken
MBO-studenten die opleidingen
6
R
het den bracht le e g r a ja rdam A n d e r h a lf e u m R o t t e u it , s u M h c s i 5314 Histor r s t R O F FA o o r jo n e e t e h r o v vo ine over en e e n m a g a z t t e r d a m -Z u i d . N ó g o g e r e n u it R n e s , e v e n e m e n t e n , le zi drie maga ow en een tentoonst r e h s d e r een mod d d e ls w o i m n i n e n e eeft li n g v o lg d o e k . Wa t h b n e e n a a cht? gewerkt w i jk g e b r a e d t c je o r het p
7
cultureel erfgoed
Wie een tijdje in de Afri kaanderwijk verblijft, kan het onmogelijk ontgaan. De jongeren, léven, ade men, dromen Zuid. Niet
sms. Hoe ze elkaar begroeten
wilden interviewen. Een paar
staat hij zelf in ROFFA 5314 #
die van de hiphoppers, is even
soccerperformances, maar ook
Afrikaanderplein. Het zijn de
expositie te zien van ROFFA
op straat wordt met een foto
weken later zaten ze met hem
4, samen met zijn vriend Je
fanatiek in het representen
live painting van Riske de Rat.
jongeren uit de wijk zelf die
5314. Bezoekers kunnen zich
strip weergegeven; eindelijk
om de tafel. De Tuigcommissie
vendro (16), met wie hij samen
van hun zone. Zij grossieren
Dat was niet alleen een leuk
als model optreden. Want de
hier onderdompelen in de
wordt de voor buitenstaanders
was de eerste groep die 5314
Young Music Label opgericht
net zo in 5314 tatoeages als
cadeautje aan de jongeren,
attitude van Zuid neerzetten
wereld van de jongeren uit
vaak onnavolgbare handshake
in hun teksten verwerkte, en
heeft.
de rappers dat doen. 5314
maar hiermee creëerde het
luistert nauw. Zo legt rapper
Rotterdam-Zuid. Er zijn foto’s
alleen wonen ze er soms al
stap voor stap uitgelegd.
de groep doet het nog steeds.
hun hele leven, hebben ze er
Ro se st ra at
th
um
al
aa
La
n
op
Zu
id
Heinek’n uit aan een journalist
te zien van jongeren uit de
bovenarm, de skyline van
hun doelgroep te ontmoeten,
van het Rotterdams Dagblad
zone, filmpjes van optredens,
hun vrienden en voelen ze zich
Inspiratiebron
inspiratiebron voor de jongere
Bijzonder is dat het 5314-ge
Rotterdam in de nek: het zijn
interviews af te nemen en
die een artikel schrijft over
songteksten die doorspekt
hier thuis, hun wijk bepaalt hun
Om een zo authentiek moge
generatie rappers in de zone.
voel subculturen overstijgt.
geen uitzonderingen. Dat geldt
filmpjes te maken. Aan zich
het project ROFFA 5314:
zijn met 5314, foto’s van tat
identiteit. Want waarom anders
lijk beeld te schetsen, werden
“Het is heel belangrijk voor
Het is weliswaar allemaal
ook voor Marokkaanse jochies
te binden, kortom. Een derde
“5314 is een aparte stad. We
toos en kledingstukken die de
dragen ze T-shirts met de
jongeren uit 5314 betrokken bij
me om de buurt te represen
begonnen met een groepje
die zich op MSN voordoen als
evenement werd in de buiten
praten met een ander accent.
zone representen. Van het I
cijfer van hun RET-metrozone
de redactie van het magazine.
ten,” vertelt Cryptisch de twee
graffiti writers die pieces
5314-mocro en meisjes die hun
lucht georganiseerd, met een
Je ziet het aan onze kleding
LOVE 5314-shirt van rapper
(5314) op hun borst, verwerken
Zoals de 15-jarige Dylan en de
jongens in dat interview, in het
maakten van 5314 en de Tuig
schoolschriften ermee vol
centrale rol voor sport en spel.
en hoe we onze petjes dragen.
Cryptisch en de zelfgemaakte
ze hun wijk in rapteksten en
16-jarige Adriano. Omdat ze
eerste nummer van Roffa 5314.
commissie die dat oppikte, wat
schrijven. Blond of kroes, dik
Het laatste ROFFA 5314-num
Hoe we in de club zijn en wat
Roffatopjes van Whitney tot de
kladden ze 5314 op bankjes
zelf druk in de weer zijn met
“Het is ons terrein, ons ter
daarna weer doorsijpelde naar
of dun, Suri of Mocro: 5314 is
mer verscheen eind janu
we drinken. Sterke drank,
exclusieve sneakers van rap
en bushokjes? Het Historisch
rapmuziek, gaven ze in een
ritorium. Eerst wist niemand
de teksten van andere hiphop
van iedereen die er woont en
ari, met als hoogtepunt zes
altijd puur. Geen fris erbij,
per Blink. De expositie is tot
Museum Rotterdam wilde het
redactievergadering aan dat
wat 5314 was, nu weten ze het
artiesten, maar het bleef geen
creëert op die manier verbon
pagina’s over de échte harde
geen ijs erin.” Ook zegt hij in
26 juli te zien.
weten en verdiept zich sinds
ze rapper Cryptisch van de
zelfs in Amsterdam.” De jonge
product van de hiphopscene.
denheid.
kern Feyenoordfans.
dat interview dat hij er trots
ROFFA 5314 wordt in novem
2007 in de jongerencultuur
Tuigcommissie (rapformatie
Dylan heeft veel van het inter
De harde kern Feyenoordfans,
op is dat hij op de cover stond
ber afgesloten met een dik
van Rotterdam-Zuid. Er werden
uit Rotterdam Zuid) graag
view opgestoken. Een jaar later
een totaal andere scene dan
koffietafelboek, waarin al het
De verschijning van ieder
Wat staat er nog op stapel?
van ROFFA 5314, ‘het enige
interviews afgenomen met
magazine van Rotterdam
verzamelde materiaal van
jongeren en hun lokale helden.
nieuw magazine werd gevierd
Het project is nog niet
Zuid’. “Het was speciaal om
ROFFA 5314 gebundeld wordt.
Hun kledingstijlen, graffiti en
met een evenement. De eerste
afgelopen. Op 5 en 6 juni
zo in de spotlights te staan.
Alle interessante interviews en
hangplekken werden gefoto
twee ROFFA 5314 events
organiseert ROFFA 5314 op
Zowel in het magazine, als
reportages uit de magazines
grafeerd. Er kwam veel naar
vonden plaats in de Maassilo,
het podium van Freehouse (zie
op het feest in juni in de
komen hierin terug, aangevuld
boven. Een diepgewortelde lief
waar het Historisch Museum
elders in deze krant-red.) een
Maassilo. Iedereen die er was,
met nieuwe foto’s en teksten,
de voor de wijk, die soms ook
een programma vol talent uit
modeshow. De belangrijkste
kwam van Zuid, dus iedereen
en vormt daarmee een vuist
veel weg heeft van een dikke
5314 neerzette: van R&B-
kledingstijlen van jongeren op
had iets te vieren.”
dik werk over een bijzondere
zanger Phatt en ganstarapper
Zuid worden gepresenteerd
Op dit moment is er in ‘t Ge
periode van een even bijzonder
maal aan de Pretorialaan een
stuk Rotterdam.
middelvinger naar de overkant
Afrikaanderplein
6
Maasha
an
museum de mogelijkheid om
Verbondenheid
A1
ven O. Z.
os
op knokkels, Zuidzijde op de
Daarmee vormen ze een grote
van de Maas. Het onderzoek leverde het museum een schat
Events
Heinek’n tot breakdance- en
O o sop op een lange catwalk t dhet ijk
aan informatie op. Om deze bijzondere cultuur in woord en beeld vast te leggen,
Putselaan
ontwikkelde het museum een magazine, waar inmiddels vier edities van verschenen zijn. Iedere pagina staat bol van
Sta
communiceren via bijvoorbeeld
Ad ne H ille dijk
Olympiaweg
Ik stond als model op de cover van de derde
edit ie van ROFFA 5314 en ik heb daardoor heel veel aandacht gekregen, da t was wel bijzonder. Sommigen vonden da t ik me moest inschrijven bij een modellenbureau, da t vond ik leuk om t e ven doen. Ik ken veel jongeren in 5314 en ik merk
we
da t ze trots zijn op hun eigen magazine. Veel van hen blijven in Zuid. Wa t er in de wijk gebeur t,
Do
leuk om mee t e doen. Ik heb mensen ontmoet waar
K
e e r
kh
z i u
en
la
an
gefotograf eerd heef t. Ik heb ook vrienden gevraagd
“Als we deze par t ypics zien van jongeren die het
om mee t e doen aan het magazine. Die vonden het ook
5314-evenement bezocht en, dan zijn we echt trots op
een leuk blad. We vonden het erg bijzonder om ons
Zuid. Kijk nou hoe dope we zijn met zijn allen. Meest al
eigen magazine t e hebben. Er kwamen heel veel men-
komt Zuid nega t ief in het nieuws. Criminalit eit zus,
G r ome sen naar e ntoe die me gezien hadden. ROFFA 5314 ix a n Zgemaak t.” heef t mij een beet je v bekend oele n
onveilig zo. Iedereen probeer t ons af t e schilderen als nietsnut t en of als gangst ers. ROFFA 5314 laa t zien
l a a 5314 Dylan (15), redact ielid van magazine ROFFA n
hoe Zuid echt is. Het is goed da t er een magazine is da t een gezellig beeld geef t van onze wijk.” Jair, Egon en Concrete, alledrie geboren en getogen op Zuid en met elk aar verbonden door de hiphopmuziek, geven comment aar op de laa tst e edit ie van
da t houdt ze bezig. Ze vinden het leuk da t ze
rd
worden gerepresent.”
ts
Nakisha (22), een bekend gezicht op Zuid
es tr
i Sp
aa tw
a
e
missie en stond zelf ook in het magazine. Het was erg
de mensen van het museum en de fotograaf die mij
horen. Ik zou graag af en toe modellenwerk blij-
d ar
“Ik int er viewde de rapper Crypt isch van de Tuigcom-
ik anders niet snel mee t e maken zou krijgen, zoals
g
no
w za
ROFFA 5314
eg
eg
Ol
g de
th
eg
weg
Groe
an
M
a ar
w on
g
n
waarop de jongeren met elkaar
Bree
g
onwe
riaa
sel lan jer Bei
komt naar voren en de manier
i Stad
A16
Dordtselaan
en muziek. Ook straattaal
eg
sweg
en voetbal tot hangplekken
nwe
aw
Strevel
genoemd in het magazine)
dio
pi
Va
den. Van straatmode (Southfits
ym
St re ve ls we g
‘representen’, belangrijk vin
Ol
aan
alles wat de jongeren die 5314
R
sel
Spinozaweg
IJs
8
9
fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobij schrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift fotobijschrift
10
R
11
OP ZOEK NAAR openbare ruimte
Zuid moet meer smoel krijgen. Maar hoe doe je dat? Stadspoorten
bij de invalswegen met opvallende objecten als knalpaarse olifanten of felgele koffiepotten? Of zou het toch anders moeten, meer in de traditie van Zuid? Over de meerwaarde van community art, beeldbepalende kunstwerken, en de rol van kunst in het proces van herstructurering.
“Als je Rot t erdam-Zuid via de Vaanweg binnenrijdt, kom je niet in een st ad. Via een soor t snelweg rijd je langs
DE IDENTITEIT
verouderde laagbouw en langs dicht e bossages waaracht er het Zuiderpark verscholen ligt. Pas bij het Zuidplein ontdek je da t je in een st ad bent. Ook de toegangsweg via de Dorpsweg k an een oppepper gebruiken. Kunst en groene zones zijn cosmet ische ingrepen, maar wel cruciaal voor een eerst e indruk. Als de entrees sleets zijn, zo wordt vaak gedacht, zal de rest ook wel onvoldoende zijn. Maar met kunst alleen komen we er niet, want Rot t erdamZuid k ampt met vele acht erst anden. De basis moet allereerst goed zijn: een schone en veilige openbare ruimt e. Is Die entrees van Rotterdam
gaan doen.”
gebrek aan markeringen en her
Zuid, dat is toch helemaal
Thissen wilde de discussie van
kenningspunten: tankstations,
niets? Rijd je naar het Vaan
het jaar 2000 voorkomen -
wegrestaurants en kantoren
plein denk je: dit is Zwolle!
toen de gemeenteraad wet
zijn de beeldbepalers.”
Moeten de toegangswegen niet
houder Cultuur Hans Kombrink
Thissen en projectleider Marjo
veel meer een grootstedelijke
terugfloot - en het ambitieuze
lijn van der Meijden inventari
uitstraling krijgen? Siebe This
Stadspoortenproject, een serie
seerden ook de andere toegan
sen, hoofd Kunst en Open
markante kunstwerken langs
gen tot Rotterdam Zuid. Hoe
bare Ruimte van het Centrum
de ruitvormige ringweg rond
ervaren mensen die met metro
Beeldende Kunst Rotterdam,
Rotterdam, in duigen viel. This
of bus reizen Rotterdam Zuid
herinnert zich de discussie
sen: “Bij Stadspoorten denk je
als ze uitstappen bij Maashaven
tijdens een Pact Op Zuid bijeen
al gauw aan de middeleeuwen.
of Zuidplein? En hoe ‘voelt’ het
komst in het najaar van 2007
Dat doet geen recht aan de
om er per watertaxi te arrive
nog levendig. Investeringen in
21ste-eeuwse stad met haar
ren?
werkgelegenheid, onderwijs en
verkeersstromen. Ook doemde
woningen moeten Rotterdam
bij mij het schrikbeeld van de
Migratie en spierarbeid
Zuid een nieuwe impuls geven.
‘rotondekunst’ op.”
Rotterdam Zuid blijkt te barsten
Kunst, zo werd gesteld, kan
VAN ZUID 12
R
da t geregeld, dan k an kunst de f inishing touch vormen en de st ad onderscheiden van de randgemeent en.” Ja ap Koole, direct eur Vest ia Zuid
van de beelden. Soms zijn ze
De Roeiers van Yair Aschkenasy
kan met verhalen, met licht of
een rol spelen om de open
De historicus Thissen kwam
vergeten of verscholen. Thissen
op het Eerste Katendrechtse
met publicaties. En als het echt
bare ruimte aantrekkelijker te
tot een verrassende ontdek
en Van der Meijden ontdekten
Hoofd. Vanaf deze plek roeiden
niet anders kan, zou je ze kun
maken.
king. De hijskranen bij Charlois,
dat achter de meeste beelden
de opvarenden vroeger naar de
nen verplaatsen.”
Thissen: “Het CBK (Centrum
de sporen bij Feijenoord en de
op Zuid een –vaak historisch-
schepen. De Dijkwerkers van Ek
Uit de lijst van kunstwerken zijn
Beeldende Kunst) kreeg de
feeërieke verlichting langs de
verhaal zit. Rotterdam is geen
van Zanten in de schaduw van
er dertig beelden die Thissen
opdracht van het Pact op Zuid
snelwegen geven Zuid een heel
museumstad, maar de openbare
de spoorbaan van de metro aan
betitelt als de hoogtepunten
om de grauwe uniformiteit van
eigen identiteit. Ze passen bij
ruimte is voor Rotterdammers
de Maashaven, is de plek waar
van Zuid. Het gestileerde paard
invalswegen en verkeersplei
het culturele erfgoed van deze
dé plek voor moderne kunst.
in de vorige eeuw de dijk werd
van Marino Marini behoort
nen te doorbreken en iets met
gebieden. Thissen: “De A15
Veel beelden staan op vreemde
aangelegd. Thissen: “We zouden
ertoe en ook de voetballer
de beeldbepalende elementen
met haar industriële landschap
plekken, maar bij nader inzien
deze verscholen beelden meer
van Hendrik Chabot in het
(iconen) van Rotterdam Zuid te
is meer dan cool. Er is geen
op de enige juiste plek, zoals
zichtbaar moeten maken. Dat
Feyenoordstadion. Maar This
13
sen ontdekte meer. “Zuid is
die emoties uitdrukken. Die
de Limburgers en later kwamen
Wim Leus sink, parkmanager Zuiderpark:
nen noemen”, zegt Thissen.
atelier, catering, strijkservice
ontstaan uit het zweet van
beelden zijn door aanvraag van
daar Grieken, Turken en Marok
“St erk aan het Zuiderpark zijn de vele toegangen,
“Bij zo’n aanpak hoort ook een
of muziekstudio. Ontwerper
arbeiders. Veel van de iconen
en in samenwerking met de be
kanen bij. Binnen de stichting
maar da t is t egelijker t ijd de zwakt e. De hoofdtoe-
bepaald type kunstenaar. Hij
Jan Konings vangt deze vorm
op Zuid hebben een relatie met
woners ontstaan. In die traditie
staan vragen centraal als: wat
gang kunnen we met kunst of beplant ing manif est er
moet zich openstellen voor de
van geclusterde creativiteit
spierkracht en zijn voortgeko
willen we doorgaan. Het Project
is de emotie van gastarbeid?
maken.” Als parkmanager krijgt Wim Leussink regel-
opdrachtgevers, maar ook voor
samen in een aantal nieuwe
men uit groepen bewoners of
Raamvertelling bijvoorbeeld is
Wie waren eigenlijke de eerste
ma t ig beelden aangeboden, zoals de Quill van Philip
de gebruikers van de openbare
kunstwerken. Maar ook de
clusters van vakbondsleden. Ze
een beeldverhaal in 56 glasap
gastarbeiders? Hoe groot waren
King, da t na een tournee van der t ig jaar weer een
ruimte.”
kunstenaarsinitiatieven in
vormen in feite een beeldver
plicaties van het ontstaan van
die groepen? Het onderwerp
plek krijgt in het Zuiderpark. Leussink: “Ook hebben
Het Ramenproject in Pendrecht
deze entreewijken van de stad
haal van de geschiedenis van
Pendrecht. In deze glaskunst
is veel breder dan de entree
we nog ‘Ar t Trouvé’, het park als een soor t weeshuis
en het beeld van de Gastar
krijgen een boost. Dat zijn haar
Zuid en die gaat tot op de dag
werken zijn elementen van de
van ‘de eerste Turkse gastar
voor beelden, waar elders in de st ad geen plek meer
beider zijn twee van de twaalf
den van verhoogde culturele
van vandaag door. Een groep
tuinstad verwerkt, de ideeën
beider’ op Zuid. De historicus
voor is.” De beelden van het Zuidpleinthea t er zijn
nieuwe iconen op Zuid. Een
activiteit. Door investeringen in
bewoners wil bijvoorbeeld een
van architect en stedenbouw
Paul van der Laar zorgt voor
daar een voorbeeld van, net als de st aalconstruct ie
aantal andere projecten staat
kleine tentoonstellingsruimten
hijskraan adopteren, omdat ze
kundige Lotte Stam-Beese en
de feitelijke onderbouwing.
van Heppe de Moor, die eens de toegang tot deel-
op stapel, zoals het 24-uurs
en ateliers kan je deze kleine
daaraan een bepaalde identiteit
citaten van haar uit brieven
Analyses en gesprekken zorgen
gemeent e Charlois markeerde. Regelma t ig komen
beeldscherm op de Mediamarkt
kunstinitiatieven meer kracht
ontlenen. En een groep migran
over Pendrecht. Dat zie je alle
voor wederzijdse inspiratie en
beelden ‘langs vliegen’, zoals Leussink da t noemt.
(in aanbouw) aan de Beijerland
geven en worden de effecten in
ten pleit voort een monument
maal niet expliciet terug, maar
daarmee stuwen we elkaar naar
“De opgave is om er een geschikt e loca t ie voor t e
selaan van Paul Cox en Toine
zo’n gebied beter zichtbaar.”
voor de gastarbeider.”
de relaties zijn wel duidelijk.”
een hoger plan, zeg maar: het
vinden.”
Horvers, Broken Light in de
In die verhalende traditie van
clichébeeld voorbij.”
Het Zuiderpark biedt ook ruimt e voor thema tuinen,
Atjehstraat (zie ook het artikel
Mensenwerk
De Rotterdamse methode
Zuid past ook het geplande
De locatie staat al vast: het
die Leussink met kunst en plant en t ijdelijk wil invul-
over Katendrecht in deze krant
Thissen ziet de rol van open
monument voor de gastarbei
Afrikaanderplein. Het CBK
len. “Da t prikkelt de geest en st imuleer t het ontdek-
– red.) van Rudolf Theunis
bare kunst als toediener van
Analyse van de entrees en
der. Het CBK koopt hiervoor
selecteert samen met adviseurs
ken,” is zijn er varing die hij eerder opdeed met een
sen en Say My Name langs de
kleine ‘speldenprikjes’ in het
inventarisatie van bestaande
geen kant-en-klaar beeld op
vier (internationale) kunste
vleermuizenrout e, een overst eekplaa ts van dieren
Maashaven van Mamamess.
proces van herstructurering.
iconen hebben een schat aan
een sokkel van man met snor
naars die de emotie rond ‘de
en het doolhof, ontworpen door kunst enaar Kamille
informatie opgeleverd, leemtes
en koffer, maar gaat aan de
gastarbeider’ het best kunnen
Verschuren. Voorwaarde voor het plaa tsen van de
zichtbaar gemaakt en plekken
slag met bewoners, in dit geval
verbeelden. Foto’s, feiten en
opgeleverd die als cultureel
de stichting Arbeidsmigratie.
cijfers over gastarbeid, een
knooppunt kunnen dienen. Maar
Vragen, onderzoek en debat
maakte ook het cultureel erf
ten zijn nodig om tot de kern
goed zichtbaar en leverde een methodiek op over hoe om te
Thissen: “We kunnen de manier van kijken wel veranderen, maar
‘verweesde’ kunstwerken: “het moet een meerwaarde
Beeldbepalende entrees
geven aan de plek.” Zijn droom: het Zuiderpark ver-
Met deze ‘Rotterdamse me
cratisch proces. We kunnen
film en gesprekken met oud-
binden met de aangrenzende Waalhaven. Leussink:
thode’ bouwt het CBK niet aan
aan de machinerie van grote
gastarbeiders zijn hun bronnen
“Da t is beeldbepalend geweest voor de ontwikkeling
de collectie openluchtmuseum
economische- en bouwprogram
van de zaak te komen. “Op
van informatie en inspiratie. De
van Charlois en de havens. Daar moet en we meer
Rotterdam Zuid. Thissen ziet
ma’s via kunst een menselijke
Zuid zijn migratie en arbeid
stichting Arbeidsmigratie be
oog voor hebben. Sporen, kranen, aken en wissels,
niets in een masterplan Beel
component toevoegen. Dat be
gaan met kunst in de openbare
dominante factoren,” betoogt
slist mede welke kunstenaar de
belangrijke verwijzingen uit het verleden kunnen we
dende Kunst voor Zuid. “We
tekent in de praktijk meer oog
ruimte.
Thissen. “Heel Zuid is gastar
uiteindelijke opdracht krijgt.
behouden. Daar biedt het Zuiderpark ruimt e voor.
hebben geen collectie en we
voor detail en meer oog voor
Siebe Thissen: “De iconen op
beider. Dat zag je honderd jaar
“Onze werkwijze zou je de
Het moet voor de ar tscene een eer zijn om daar vorm
zijn geen curator. Voor mar
het initiatief van burgers, zodat
Zuid zijn verhalen van mensen
geleden al bij de Brabanders en
‘Rotterdamse methode’ kun
aan t e geven.”
kante plekken op Zuid, zoals
de herstructurering ‘zachter’
het Zuidplein is er overleg
wordt. De stad is tenslotte een
met de Internationale Beelden
organisch lichaam en is en blijft
Collectie om te adviseren over
mensenwerk.”
kunstwerken die er zouden
Aan de herstructurering wil
kunnen komen. Thissen: “De
hij ook het element van de
opgave is het markeren van
verbeelding toevoegen. Hij
cruciale knooppunten. Wat
heeft daarom vijf schrijvers
heeft het Zuidplein dan nodig?”
gevraagd de ‘fictie van Zuid’ te
Datzelfde geldt voor een mar
vermengen met het beeld van
kante entree als het Vaanplein
hoe de stad had kunnen zijn.
waarmee twee ontwerpers van
Thissen: “Ik wil een stad laten
ZUS aan de slag zijn gegaan.
zien die iedereen kent, maar
Thissen: “ZUS heeft een plan
die nog niet bestaat. Denk aan
voor de hele Ruit gemaakt. Dat
het reizen per tram naar een
is geen kunstwerk, maar het
restaurant dat op de Hef staat.
geeft van een andere identiteit
Het bestaat niet, maar het had
aan ruimte. Ze hebben op de
er kunnen zijn.”
herstructurering is een bureau
Ruit vijftig hectare ongebruikt groen geïnventariseerd. ZUS stelt voor om daarop een park
Over de entrees van Zuid, de
te ontwerpen en groen toerisme
bestaande en nieuwe iconen op
te introduceren: paardrijden,
Zuid, de culturele infrastructuur
motorrijden. Met zo’n groene
van de Tarwewijk en Oud-Char
golf kun je aan de Ruit een heel
lois en het fictieve Rotterdam-
andere identiteit geven. Door
Zuid verschijnt in december een
daarbij samen te werken met
publicatie bij Nai-Publishers.
de ontwikkelaars van dS+V en de projectontwikkelaars van de corporaties hopen we voor Zuid nieuwe wegen te kunnen inslaan.” Entrees van een heel andere orde zijn die van Tarwewijk en Oud-Charlois. Hier clusteren weinig bemiddelde kunstenaars, Polen, Turken en Somaliërs ‘Nie u ws leze rs al l over the wor l d’ va n Pa ul Cox en Toine Horvers.
samen. Thissen: “Hun gemene
D r ie v i d e osc re ens opge bouwd ui t l edl a m pj es m et por tretten van nieuwsle
deler is dat de huiskamer of de
ze rs ; rea l t i m e 24 uur dag en nacht, geprojecteerd op de gevel van de nog te
garagebox vaak is omgetoverd
b o u we n Me d ia Ma r kt a a n de Be i j er l a ndse l a a n.
tot werkplaats, naai- of kunst
14
R
15
creativiteit
Toegegeven, de huidige entree
stellingen per week, waar men
van Katendrecht is nog altijd
sen van de Kaap, uit Rotterdam
ietwat naargeestig. Je moet
en van ver daarbuiten op af
eerst door de smalle pols van
komen. Voor een nieuw theater
dit schiereiland, langs grauwe
in een relatieve uithoek is het
loodsen en ander industrieel
een klinkend succes. Nieuwe
erfgoed. Katendrecht weet
Kaapbewoners waarderen
haar schatten goed te verber
Walhalla. Gezinnen met jonge
gen. Maar loop je naar de kop
kinderen zijn tevreden over
van het eiland dan heb je een
de kindervoorstellingen en de
fenomenaal en weids zicht op
samenwerking met de naburige
de Maas en de spectaculaire
basisschool De Schalm. Samen
bebouwing aan de overkant.
werking tussen diverse partijen
Op dit stukje Rotterdam gaan
is een manier om oude Kape
komend decennium zo’n 1600
nezen, allochtone bewoners en
nieuwbouwwoningen verrijzen.
nieuwkomers te betrekken bij
Een groot deel is al bewoond.
de nieuwe identiteit van Katen
De SS Rotterdam gaat in juli
drecht. Zodat ze met elkaar de
open voor het publiek. Oude en
Kaap aan kunnen.
nieuwe Katendrechters zijn in
KATENDRECHT ALS OFF-BROADWAY VAN ZUID
gespannen afwachting van wat
Groeibriljant
als een baken over Katendrecht
Daarnaast organiseerde DSPS
ook voor elkaar te krijgen dat in
dit met zich mee gaat brengen.
Drijvende krachten achter
uittorent is daar een tastbaar
rond het plein twee zomers
zo’n veertig lege panden van De
Stichting DSPS zijn onder
voorbeeld van. Ander onderdeel
lang een programma met
Nieuwe Unie rond het Deliplein
Niche
meer Peter Fengler, Annemiek
van dit project is ‘Broken Light’,
muziek, beeldende kunst, film
kunstenaars konden wonen en
“Als je de Kop van Zuid be
Engbers en Mariëlle Verdijk. Zij
een lichtkunstwerk in ontwik
en performances, naast hun re
werken.
schouwt als Broadway, met het
werden in 2004 aangetrokken
keling voor de Atjehstraat in
guliere activiteiten in hun club
Inmiddels zijn de meeste kun
Luxor theater, Las Palmas en
door de desolate sfeer rond het
het oude deel van Katendrecht.
DE PLAYER. “Dat was soms een
stenaars vertrokken om plaats
theater Lantaren/Venster, kun
Deliplein op Katendrecht. Mid
Deze lichtkunst kan de glorie
scherp en bizar programma, dat
te maken voor herontwikkeling.
je Katendrecht zien als off-
denstanders waren vertrokken,
van vroeger op een nieuwe
je niet zo gauw elders tegen
Stichting DSPS verhuisde met
Broadway,” vindt Jan Konings.
panden zaten dichtgetimmerd,
manier laten zien. Het verscho
komt, “ zegt Annemiek Eng
DE PLAYER naar een pand in de
Hij is industrieel ontwerper en
op enkele kroegen na met
len oude binnengebied krijgt
bers. “Mensen waren nieuws
Tolhuisstraat, waar jaren gele
beeldend kunstenaar. Bouwde in
beruchte en illustere namen als
daarmee een grootstedelijke en
gierig, want je wist nooit wat
den de Antilliaanse brassband
2000 als een van de eerste pi
Brooklyn Bar en The Black Sea
aantrekkelijke verbinding met
je kon verwachten. Het bracht
repeteerde.
oniers zijn eigen woning op een
Bar. De gemeentelijke borden,
het nieuwere deel van de wijk.
leven in de buurt.” Ze wisten
vrije kavel in Katendrecht en
die beloofden dat hier iets in
herinnert zich dat begin als een
ontwikkeling was, hingen er
periode met unieke vibraties
al jarenlang vergeeld bij. Als
door het wonen op een bijna
rechtgeaarde creatieve denkers
verlaten plek middenin de stad.
zagen Fengler en Engbers met
Als Konings over off-Broadway
een de mogelijkheden om hier
praat, noemt hij theater Wal
iets te doen met de openbare
halla aan de Sumatrastraat en
ruimte.
Stichting DSPS met DE PLAYER
Peter Fengler: “Iedereen vroeg
in de Tolhuisstraat. Dat zijn
zich af hoe het ooit nog goed
goede voorbeelden. “Je gaat in
moest komen met het Deliplein.
een niche zitten. Je bereikt een
Wij hebben geprofiteerd van
specifieke groep en je maakt
de mogelijkheid om van het
Katendrecht daarmee onder
Deliplein een Groeibriljant te
deel van de stad Rotterdam.
maken. Er kwam geld en on
En overigens doet in tijden van
dersteuning van de gemeente.”
crisis off-Broadway het meestal
DSPS ging op diverse manieren
beter dan Broadway zelf.”
aan de slag. Met het project
Dat blijkt wel uit het drukbe
Deli-Light lieten zij zien hoe
zochte en regelmatig uitver
mooi en functioneel lichtkunst
kochte programma van theater
in de openbare ruimte kan zijn.
Walhalla: zes tot zeven voor
De groen helverlichte kubus die
Katendrecht is hot.
Na de economische ineenstorting van de wijk door het gedwongen vertrek van de prostitutie en de daarop volgende jarenlange verwaarlozing, is het tij aan het keren. Een transformatieproces dat nog wel zo’n twintig jaar duurt voor Katendrecht echt de plek is waar vele partijen van dromen. Nieuwe ondernemende talenten, al of niet cultureel van aard, grijpen hun kansen. Katendrecht, straks verbonden met de Wilhelminapier door een fiets- en voetgangersbrug, is een unieke plek waar je grootstedelijk wonen kunt combineren met een beschermd eilandgevoel. En, zoals het altijd al was op Katendrecht, met bewoners die hun wortels overal in de wereld hebben.
16
R
17
Culturele buren
en ik denk echt dat dit een lange
Katendrecht. Nieuwe bewoners
Achter dit gebouw maakte Bart
termijn effect heeft wat betreft
zijn blij met de voorzichtig be
van Lieshout in 2005 samen
het verbinden van bevolkings
gonnen horeca en cultuur rond
met kunstenaars zijn Wereld
groepen en het zoeken naar een
het Deliplein. Oudere Kapenezen
tuin, een plek waar kinderen uit
nieuwe identiteit van Katen
zijn afwachtend. “Wat moeten
Katendrecht allerlei activitei
drecht.”
wij met een stel studenten in
ten kunnen ondernemen. Van
Verhuizen
zo’n hotti sambaltent?” zegt
Lieshout: “Ik werkte eerst als
DSPS vertrekt binnenkort uit de
een oudere man in buurtcafé De
vrijwilliger bij DSPS. Toen ik
Tolhuisstraat en ook de We
Pijp. “Ik heb liever een slager
Katendrecht leerde kennen zag
reldtuin is niet zeker van haar
of een bakker”. Als geboren
ik hoeveel kinderen over straat
bestaansrecht op deze plek. Het
Kapenees mijmert hij nog even
zwierven. Voor een groot deel
pand krijgt een nieuwe bestem
over de gouden tijden toen de
komen die nu bij ons. En als je
ming. Steeds opnieuw verkas
prostitutie op de Kaap nog een
ze bij ons op de tuin ziet spelen,
sen lijkt het lot te zijn van een
manier van leven was waar de
dan begrijp je waarom we het
creatieve voorhoede. Zodra zij
hele buurt van meeprofiteerde.
“Die zijn gek!” moeten mensen toch wel
doen. Je wilt deze kinderen la
hebben bijgedragen aan roering
“Je kon klusjes doen, schoon
gedacht hebben, toen Harry-Jan Bus en
ten zien dat er méér is in het le
in een buurt, waar het vervol
maken, boodschappen, iedereen
ik vertelden dat we een theater wilden
ven. De laatste jaren is er meer
gens beter toeven wordt, ruimen
was erbij betrokken, je wist niet
beginnen op Katendrecht. We spreken hier
rust en structuur op de tuin ge
ze het veld.
beter. Het was allemaal afge
2006, toen Katendrecht nog een No-Go-Zone
komen, we hebben kunstenaars
Fengler en Engbers zijn daar
lopen toen de heroïnehoertjes
was. Maar als wij iets in onze kop hebben
als begeleidende vakkrachten.
nuchter over. De bewoners
hier kwamen.” Hij en zijn mede
zitten, dan zit het niet in onze kont!
Er komen nu ook meer kinderen
van Katendrecht zijn niet hun
stamgasten zijn overigens blij
Wij gaan graag op vakantie naar grote
uit de nieuwbouw. En we werken
primaire uitgangspunt. Fengler:
met de nieuwe bewoners. “Dat
steden in het buitenland. En daar bezoe-
veel samen met basisschool de
“Het is fijn als ze naar onze
brengt leven in de brouwerij, en
ken we de kleine theatertjes, want dat
Schalm.”
activiteiten komen, prima, en
wie weet komen er nu winkels.”
vinden wij het leukst. In de grote za-
Het Rotterdams Wijktheater
het is ook goed als dit bijdraagt
Over winkels gesproken. Peter
len zie je vaak wat de grote gemene deler
is de buurman van DSPS in de
tot onderlinge verbinding in een
Zwart van OBR Vastgoed stelt
leuk vindt. Dat is niet verkeerd, maar
Tolhuisstraat en maakt voor de
buurt, maar dat is niet ons eer
hoge eisen aan nieuwe onderne
in de kleine zalen zie je toch vaker de
derde keer een voorstelling op
ste doel. Wij zijn geen buurtwer
mers rond het Deliplein. Vandaar
meer bijzondere dingen. Je houdt ervan of
Katendrecht met wijkbewoners.
kers. Wij willen gewoon ons ding
dat de invulling van de panden
je haat het, maar de stukken in de kleine
In oktober gaat ‘Kaap Goede
doen, en daar komt een stedelijk
in elk geval niet overhaast
zalen houden vaak geen rekening met de
Hoop’ op diverse plekken op
en soms internationaal publiek
gebeurt. Het OBR stond vier,
gemiddelde smaak.
het schiereiland spelen, ook
op af. Onze club kan overal op
vijf jaar geleden klaar om de
En dat heeft ons geïnspireerd. Theater
bij bewoners thuis. Stefan van
Zuid zitten.” Waar hij zich wel
creatievelingen op Katendrecht
Walhalla is daar het resultaat van. Of
voorlopig gratis te huisvesten
wordt daar het resultaat van, want de
en ondersteunde daarmee het
Walhalla is nu nog in een pilot fase.
veranderingsproces. Maar com
Als we verhuizen naar één van de loodsen
merciële ondernemers, dat is
van de firma Steinweg aan het Deliplein,
een ander verhaal.
dan kunnen we al die inspiratie werke-
“Bovendien,” zegt Zwart, “moe
lijk in de praktijk brengen. Nu kampen
ten we niet vergeten dat het
we toch wel met ruimte tekort. Als het
hier vijf jaar geleden nog een
publiek binnenkomt
gribus was. We moesten foute
meteen naast de acteur op het podium. Wil
kroegen uitkopen, soms tot aan
je wat drinken, of moet je plassen? Nou,
de rechter toe. Dat zijn stro
dan klim je bij ons gewoon door het decor
perige processen die veel tijd
naar de bar of het toilet. Dat is leuk.
kosten. Het Deliplein moet dé
Als je van apenkooi houdt. Maar we kunnen
plek van Katendrecht worden en
er niet al onze ‘grote’ plannen voor een
daar passen kwalitatief goede
‘klein’ theater in kwijt. Wel kunnen we
en sterke ondernemers die zich
van alles uitproberen in het proefthea-
bewezen hebben. Ze moeten
tertje. En dat gaat supergoed! Het pu-
zelf de potentie van deze plek
bliek komt overal vandaan: uit het cen-
inzien.” Zwart maakt zich geen
trum, uit de regio en natuurlijk ook van
zorgen over de toekomst van
de Kaap. Want ze waren sceptisch, maar de
de wijk. “Die panden raken echt
Kapenezen hebben theater Walhalla omarmd.
wel gevuld, we zijn kritisch, er
En dat is geweldig! Omdat het theater zo
past nu eenmaal geen startende
klein is, voelen mensen zich er makkelijk
Surinaamse toko als je een
thuis. En de Walhalla is altijd leuk! Je
hoogwaardige omgeving wilt
kan er blind naar toe, er staat altijd
“Als woningcorpora t ie grijpen we mogelijkheden aan om verbindingen t e leggen met en tussen de bewoners van Ka t endrecht. Bijvoorbeeld met de sloop van een poor t en de oplevering van de Tolhuisstraa t, da t was met een een kans om met bewoners t e bespreken welke kant het op moet met de straa t. Bewoners hoeven niet bij elk aar op de kof f ie, maar om de wijk leefbaar t e houden is het handig als ze elk aar kennen. Kunst en cultuur spelen daar zeker een rol in. Da t geldt bijvoorbeeld voor het Rot t erdams Wijkthea t er, waar van iedereen verwacht da t die voorst elling een posit ieve bijdrage lever t aan de ontmoet ing van bezoekers en spelers en de verbondenheid met Ka t endrecht. Het is bijzonder da t we met alle sponsors om t af el hebben gezet en om t e bespreken wá t onze beelden daar van zijn. We hebben nu een gedeeld kader. Woonst ad is opdrachtgever aan onderzoeksbureau BOOM om t e bekijken welke concret e ef f ect en het Rot t erdams Wijk thea t er precies heef t. Het zou mooi zijn als hier nog veel meer uit voor t vloeit, maar die st appen zijn nog ver weg.” Ba rba ra van Steen, programmamanager Woonst ad Rot t erdam
Column
Gek maar wel leuk
staat het eigenlijk
Hees, regisseur en kersverse
aan stoort is de topdown bena
creëren in de schaduw van Hotel
wat bijzonders op het toneel. Tweehonderd
bewoner van de Katendrechtse
dering in Katendrecht. “De vraag
New York.”
voorstellingen per jaar. Ik zou zeggen:
nieuwbouw: “Ons onderliggende
is of je alles van bovenaf moet
doel met zo’n voorstelling is
regelen, of dat je van onderop
In dit decennium vol verande
bewoners bij elkaar brengen.
organisch zaken laat ontstaan
ringen op Katendrecht blijft
We werven spelers door de vele
en die steunt. Nu worden nieuwe
kunst voorlopig een rol spelen.
Rachel van Olm,
clubjes hier in Katendrecht te
ondernemers aangetrokken, dat
Soms om bewoners onderling
Artistiek leider en mededirecteur theater
bezoeken. We bereiken alle be
is wrang voor de ondernemers
te verbinden, andere keren als
Walhalla
volkingsgroepen, en we bouwen
die het hier niet gered hebben.”
autonome kunstvorm. “Omdat,”
voort op contacten die we nog
kom en maak het mee! We zijn gek, maar wel leuk!
zegt Jan Konings: “in transfor
van vroeger kennen, van een
Hoge eisen
matieprocessen kunst als geen
vorige voorstelling. Je sleept in
Het gebrek aan middenstand
andere partij kan laten zien wat
een project als dit iedereen mee
is een veelgehoorde klacht op
een gebied zou kunnen zijn.”
18
R
19
nieuwe zuidergeluiden F ilms e n foto’s ve r h a le n va n Zuid
Ba za r Cu r i e u x
Column
E l He ma
‘t Gemaal Oud- C har l oi s : Roffa 531 4 A-l oca t i e Bar t Sto re Gale r i e H o m m es NAC D e Zu i d e r l i n g e n Sti cht i n g B.A .D Wandsch a p p e n D e e nt re es Wolfa r t P ro j e ctspa ces Zu i d va n Zu i d Ex p l o re r
Toeval? Af r ika a n de r ta pes
G o fo r I T
O ntwe r p je e ige n w ijk
Onlangs was ik op een bijeenkomst in Theater
St ic ht ing K ijk o p Zu i d
Fre e h o u se
Zuidplein waar allerlei vragen rondom ‘commu-
Th ea te r Wa l h a l l a
nity art’ aan de orde kwamen: doel en middelen,
Bus in ess o p Zu id
ontwikkelingen, opleiding, de rol van de ge-
Bro ke n L i g ht
meente. Een week later zat ik bij de conferentie New Skool Rules in de Maassilo. Ook hier ging
Hand in Hand
het over de vraag wat hiphop eigenlijk is, welke ontwikkeling ze heeft doorgemaakt, waar het naar toe gaat. Twee jonge kunstvormen die zich snel emanciperen, die al wel een behoorlijke staat van dienst hebben, maar die zich nog marginaal voelen ten opzichte van dominante kunstvormen. Dat gevoel uit zich in een sterke behoefte aan zelfreflectie, het beschrijven van de eigen geschiedenis, het formuleren van een canon, eigen opleidingen en podia, een specifieke ethiek. Zo gaat het altijd in de kunstsector: Stromingen, genres en culturele disciplines splitsen zich af, ontwikkelen zich, kiezen een eigen vormentaal, eigen methoden en praktijken, beginnen te institutionaliseren (opleiding, doelgroepbenadering, podia). Zelden in de geschiedenis verdwijnt er een kunstvorm (er wordt nog steeds geschilderd). Het culturele veld toont een eeuwenlange geschie-
cultureel erfgoed creativiteit kunst in de openbare ruimte
denis van verbijzondering, specialisatie, vertakking. Aan uitsterven doen we niet. Is het toeval dat ik binnen één week twee van dergelijke studieuze bijeenkomsten in Zuid mee-
D e mu ren h ebben a lles geh o o rd
maak? Ik denk het niet. Rotterdam Zuid is één groot cultureel laboratorium. Er worden bij voorkeur nieuwe dingen uitgeprobeerd. Hoe kan cultuur
Cu ltu ur wer kpl aats I Jsse lm o n de
fungeren als verbinding tussen economie, welzijn, onderwijs en gebouwde omgeving, is de centrale
D e e nt re es va n Zu id
vraag binnen Pact op Zuid. Hoe geven we dan een Cita te nro ute
Ra me n pro je c t Pe ndre c ht
nieuwe draai aan ons erfgoedverzamelbeleid (Roffa 5314)? Hoe ontwikkelen we nieuwe presentatie-
Het kunst- en cultuurprogramma van het Pact op Zuid is in maart 2008 gepresenteerd. Ongeveer in diezelfde periode of al eerder zijn 24 projecten van start gegaan waar het Pact in kleine of grote mate aan heeft bijgedragen. Een groot deel van de projecten heeft een lange doorlooptijd. Daarmee dragen ze bij aan het duurzaam versterken van de culturele infrastructuur op Zuid. Maar er zijn ook korter durende projecten. De plattegrond hierboven geeft een globaal overzicht van de belangrijkste resultaten. In de vorige krant (maart 2009) beschreef deze rubriek kort een groot aantal van de projecten en activiteiten.
Deze keer lopen we in deze
voortdurend verhuizingen aan
Kunstenaar Jan Konings en
van Zuid – red.) Vanuit ach
landbouwmachines naar Peru. Konings
Tarwewijk. Niet door een nieuwe laag toe
rubriek vooruit op de ontwik
de orde zijn. Voor Zuid is de
cultureel ondernemer Mark
terkamertjes en garageboxen
en Heijne willen via interviews ontdekken
te voegen maar door de energie van de
kelingen in de Tarwewijk. Vorig
Tarwewijk met de Millinxbuurt
Heijne doen in opdracht van het
bloeit allerlei bedrijvigheid op.
wat deze thuiswerkers meer zou kun
wijk te gebruiken en het te doen met de
jaar is een onderzoek gedaan
zo’n doorgangswijk. De Tarwe
Centrum Beeldende Kunst on
Van het importeren en wereld
nen binden aan de wijk. Welke faciliteiten
zaken die in de Tarwewijk spelen, bijvoor
naar de kansen van deze wijk.
wijk is voor velen een spring
derzoek naar de vele thuiswer
wijd exporteren via internet
zij nodig hebben. Konings: “Een van de
beeld de thuiswerkers. Ze weten vaak niet
Elke stad kent plaatsen waar de
plank – een entree - naar de
kers in de Tarwewijk. (zie ook
van Braziliaanse muziek tot een
doelen daarbij is het verbeteren van het
van elkaars bestaan, je zou mensen aan
doorstroming hoog is en waar
rest van Zuid of naar de stad.
het artikel over de identiteit
cateringbedrijf of de export van
verblijfsgebied, de openbare ruimte van de
elkaar kunnen koppelen en kennis kunnen
vormen (’t Gemaal)? Wat is de functie van een kunstgalerie in een levendige woonwijk (Galerie Hommes)? Wat zijn actuele vormen voor een kunstenaarscollectief (Stichting B.a.d)? Wat betekent een nieuwe vorm van kunstenaarshuisvesting voor de wijk (Stichting NAC)? Rotterdam Zuid lijkt op dit moment de plaats voor
delen. Daarmee ontstaat meer binding in
vernieuwing en experiment. Neen, het is geen toe-
een wijk.”
val dat jonge genres als community art en hiphop
De Tarwewijk is tegelijkertijd een wijk in
zichzelf juist op Zuid ondervragen. Dat is immers
transformatie. Er is veel goedkope huis
de plek waar nieuwe kunstvormen en werkmethodes
vesting en dat blijkt een van de voorwaar
zich vrijelijk kunnen ontwikkelen en emanciperen.
den om uit te groeien tot broedplaats voor nieuwe economische bedrijvigheid en
Hugo Bongers
creatief talent. De Stichting Kunstelevator
Secretaris Rotterdamse Raad voor Kunst en
wil de creatieve krachten in de Tarwewijk
Cultuur
beter zichtbaar maken en organiseert allerlei activiteiten. Er wonen minstens veertig kunstenaars in de wijk. In de vol gende krant Rotterdam Zuidzijde – ver schijnt najaar 2009 – meer aandacht voor de Tarwewijk.
20
R
21
STICHTING NRC GEEFT PARELTJES GLANS
Column
Inspiratie
Roelof Kok is cultuurscout voor deelgemeente Feijenoord, in dienst van Stichting NRC (Nieuwe Rotterdamse Cultuur). Hij onderhoudt een uitgebreid netwerk van mensen die met kunst en cultuur bezig zijn. Hij knoopt zaken waar mogelijk aan elkaar, spoort talenten op, wijst anderen op mogelijkheden en eventuele huisvesting en probeert pareltjes voor zijn deelgemeente te laten glanzen.
Ik bevind mij op een terras, ergens op Zuid. Ik zit alleen en verder nergens mee. De ober brengt me mijn koffie en ik geniet van het opkomend lentezonnetje. Eigenlijk zit ik wel ergens mee: Ik moet inspiratie
In deze krant krijgen Katendrecht en Afrikaanderwijk veel aandacht. Ge
opdoen. Bedenken wat op het gebied van muziek nog
vraagd naar zijn bemoeienis hiermee zegt Roelof Kok: “Als cultuurscout
allemaal kan en moet op Zuid. De kick-off van Muziek
ben ik niet per se overal nodig. In Katendrecht heb ik wel contact met
Op Zuid was een groot succes, maar wat nu? Hoe nu
bijvoorbeeld het Rotterdams Wijktheater of DE PLAYER, maar dat zijn pro
verder? Hoe kan ik ervoor zorgen dat er binnen een
fessionals die goed hun eigen boontjes kunnen doppen. Wel blijf ik steeds
paar jaar gezegd kan worden dat als je van muziek
proberen om bewoners meer te betrekken bij initiatieven.” Kok is er blij
wilt genieten, je dan naar Zuid moet. Wat moet je
mee dat DE PLAYER in de deelgemeente blijft en vanuit Katendrecht zich
doen om ervoor te zorgen dat men later bekende namen
nu vestigt op de Hillelaan, tussen OK Occasions en seksshop Helen. “Dat
uit Zuid opnoemt?
vind ik een goed voorbeeld van een pareltje dat je moet zien te behouden.”
Namen van muzikanten die lang na
hun dood nog bewonderd worden. Ik moet inspiratie opdoen. Terwijl ik voor me
Zijn advies voor Katendrecht is om nu eens even pas op de plaats te
uitstaar, en zie dat een wat oudere man plaats neemt
maken. “De SS Rotterdam gaat veel teweeg brengen. Volgens de bereke
aan het tafeltje naast mij, moet ik denken aan
ning komen daar op jaarbasis honderdduizenden dagjesmensen naar toe,
stemmen van zuid Soufiane Touzani • werd als ‘balkunstenaar’ wereldberoemd met zijn trucs en kunsten met de voetbal • vliegt met zijn groep SoccerShowdown de hele wereld rond om mensen te laten genieten van hun freestyle kunsten • speelt zaalvoetbal op topniveau in het Nederlands elftal • werd geboren in IJsselmonde, verhuisde eerst naar Bloemhof en daarna naar de Kiefhoek. Vindt van Zuid: “Als ik na mijn reizen weer terug ben op Zuid, voel ik me thuis. Zuid is waar ik altijd gevoetbald heb, waar Feyenoord is, waar ik mijn havodiploma heb gehaald, waar mijn vrienden en familie wonen. Ik woon nog bij mijn ouders en hoop dat ik daar nog wel een tijdje kan blijven. En als ik zelfstandig ga wonen… tja… dat kan overal zijn, maar ’t liefst toch wel op Zuid.” (Op het Polderplein komt een kunstwerk van mozaïek met de beeltenis van Soufiane)
Parijs.
dat lijkt me een aardige belasting voor de wijk. Er is altijd samenwerking
Parijs! Waar kun je beter inspiratie opdoen dan in
beloofd met ondernemers, dus dat moet nu van de grond komen. Bijvoor
Quartier Latin, Montmartre of op een terras bij
beeld een bedrijf als Splashtours, die met een amfibievoertuig het water
Palais de Chaillot? Ik heb Zuid altijd al een beetje
kan inrijden vanaf het strandje in Katendrecht. Verder zijn de plannen voor
vergeleken met Parijs; de levendigheid, de mensen,
Katendrecht groots en al behoorlijk uitgewerkt, met herbestemming van de
de verscheidenheid…de vechtlust!
grote loodsen. Maak dat eerst concreet, laten we kijken hoe dat uitpakt. De
Zonder dat ik het me besef, begin ik namen te roepen:
organisaties die nu actief zijn, zouden meer met bewoners kunnen doen.”
“Piaff, Chevallier, Aznavour! Waar waren zij gebleven?”
Voor het Afrikaanderplein heeft Roelof veel contact met de pleinregisseurs
“Père-Lachaise!” Fluistert de oude man
aan het tafeltje naast mij.
die een programma voor het plein en park ontwikkelen. Sport, muziek,
Maar zou het? Zou het lukken om ervoor te zorgen dat
Dunya on Tour, Kok zoekt mee naar talenten in de wijk en die dienen zich
Zuid straks de hofleverancier wordt van grote namen?
zo ruimschoots aan dat er voor Dunya een extra voorronde ingelast werd.
Legendes? Meesters in muziek? Zou het lukken, in een
“Het Afrikaanderplein is één van de weinige plekken in deelgemeente
omgeving, een systeem waarin bestuurders en
Feijenoord waar je nog grote evenementen kunt organiseren. Het plein is
ambtenaren het uiteindelijk toch voor het zeggen
opnieuw ingericht, nu volgt de inhoudelijke invulling.” Daar speelt Kok met
hebben? Ondanks het geschreeuw en dromen van
zijn uitgebreide netwerk een rol in.
diegenen die het menen te weten. Die het menen te
Een ander verschijnsel in de wijk zijn de nieuwe creatieve talenten in de
snappen?
Bloemfonteinbuurt die hij op het spoor is. Hier vestigen zich steeds meer
Ik denk dat ik gewoon verder moet met waar ik mee
beeldend kunstenaars. “Soms weten ze van elkaars bestaan niet af, je zou
bezig ben, en moet stoppen met dromen. Wellicht is
misschien een atelierroute kunnen organiseren. Ik adviseer en ondersteun,
het beter om iets gewoon niet te hebben, dan het
maar uiteindelijk moeten mensen het zelf oppakken.”
meteen weer kwijt te raken. Ik drink m’n koffie op en zeg de oude man gedag; au revoir monsieur.
Roelof Kok is bereikbaar via email:
[email protected]
Rachid Benhammou
De andere cultuurscouts op Zuid zijn:
Het Rotterdams Cultuuratelier
Jolanda Copier in Charlois (
[email protected])
• vertaler Russisch • voorzitter van stichting uitgeverij Douane • houdt kantoor met de Rotterdamse Schrijffabriek in de Creative Factory in de Maassilo • zit voor de PvdA in de deelraad van deelgemeente Feijenoord • overweegt een literaire salon annex letterenhuis te beginnen op Katendrecht. Vindt van Zuid: “Ik woon op Zuid omdat het hier goedkoper is maar vooral omdat ik het wel prettig vind een relatieve buitenstaander te zijn. Ik wil alleen tot de incrowd behoren als ik daar zelf voor kies. Verder stemt de culturele diversiteit van Zuid me tevreden, ook al ken ik mensen niet altijd persoonlijk, het is hier fijn wonen. Liever hier dan tussen allemaal mensen die hetzelfde zijn.”
Het kan nou echt niet lang meer duren of wij van
kant van de Maas, dus steeds vaker. Dat je gauw moet
“Maar schat, wat ís er dan op Zuid dat ik nu al naar
Noord zetten voet aan de grond op Zuid. Misschien
gaan uitvogelen of er op de Kaap, in de Tarwewijk
de burgerlijke stand en hypotheekshop zou moeten
wel om er te blijven. Als dat tenminste mag van jullie.
of Charlois misschien nog een mooie woning voor je
hollen om mijn emigratie te regelen?”, vroeg ik over
De geruchten dat het zo tof is bij jullie daaro, zwellen
overschiet. Anders ben je als gerse Rotterdammer
de telefoon aan mijn vriendin. “Het leeft en het broeit
namelijk wel heel erg aan. Mensen in mijn eigen om
dadelijk dus werkelijk te laat.
er gewoon”, antwoordde zij tamelijk mysterieus.
geving reageren ook al heel verbaasd als ze merken
Of nee, het is nog vreemder: behalve van mijn eigen
“Neem nou de Tarwewijk. Er ontstaan daar spannen
Sukran Bostanci:
dat ik duidelijk niet van de laatste ontwikkelingen op
Rotterdamse vrienden en kennissen hoor ik ineens
de dingen”, voegde zij er met een zucht van ingehou
jullie rivieroever op de hoogte ben.
J OKKEN ? !
ook van Amsterdamse landgenoten die zich plotse
den opwinding aan toe.
ling op Zuid hebben gevestigd. Ze schijnen onder an
“Meissie, kom op!”, riep ik, “de enige dingen die span
dere af te komen op de ‘klushuizen’, die ze voor een
nen op Zuid zijn de doelnetten in de Kuip. Als Fey
• • • •
habbekrats kopen en dan met steun van de overheid
enoord de tegengoals weer eens om de oren krijgt!”
“Er maar eens een keertje gaan kijken?!”, herhaalde
omtoveren tot ware – en heel grote – woonparadijzen.
“Ga jij nou maar eens zelf op expeditie naar Zuid”, zei
onlangs een vriendin op schampere toon mijn laatste
Amsterdammers op Zuid! Bij ons op Zuid! Of, sorry:
mijn vriendin. “Zal je het met eigen ogen zien. Maar
woorden, toen we het over de telefoon toevallig over
bij jullie op Zuid! Dan moet het aan gene zijde van de
dan wel opschieten! Jok jij straks maar een tikkie als
Zuid kregen: “Jóh, het is dat ik net zelf een nieuw
Maastunnel plotseling wel héél erg gezellig aan het
je beweert dat je er van begin af aan bij was toen het
huis in Overschie heb gekocht, want anders wist ik
worden zijn, bedoel ik maar te zeggen. Kun je op de
gebeurde op Zuid!”
het wel!”
Groene Hilleweg al in een Ajax-hempie over straat?
En zulke gekke verhalen hoor je bij ons, aan de goeie
En hoor je al jordanees op het Afrikaanderplein?
22
R
Hans Tolhuis: • componist en arrangeur • werkt mee aan de muziek voor Kaap Goede Hoop van het Rotterdams Wijktheater • woont sinds twee jaar zeer tevreden in de nieuwbouw van Katendrecht. Vindt van Zuid: “Ik vind het lekker wonen op Katendrecht, het is een leuke en gemêleerde bevolking en je woont aan het water. Maar tegelijkertijd is het ook een uitgestorven boel. Je kan niet terecht voor je dagelijkse boodschappen, er is niet eens een pinautomaat. Het duurt lang voor zaken gerealiseerd zijn. Maar ja, soms vind je dat het nooit snel genoeg gaat. Nieuwkomers zijn enthousiast en geloven in de plannen. Maar oudere Kapenezen zijn het vertrouwen een beetje kwijt. Die zeggen: ‘eerst zien, dan geloven.’ ”
Arie van der Ent:
Sanne Nelissen (
[email protected])
The Southwatcher
wonen zijn meestal oudere mensen die hier altijd al woonden. Investeren in de Afrikaanderwijk is wel hard nodig, maar ik heb het idee dat die investeringen niet altijd terechtkomen bij de mensen die hier wonen.”
onderwijsopbouwwerker in Delfshaven woont in de Afrikaanderwijk bestuurslid van De Theaterstraat bestuurslid van vrouwenvereniging Safak in Bloemhof • is touwtrekker van het initiatief in haar straat om hier iets met kleurrijke beeldende kunst te doen via ‘Poen voor je plan’. Vindt van Zuid: “Zuid is mijn stekkie, ik heb altijd op Zuid gewoond, ik ben er thuis. Ik zou het wel goed vinden als de wijk wat gemêleerder werd, meer een afspiegeling van Rotterdam; de Nederlanders die hier
Bo Trlin: • opende in december 2008 haar eigen delicatessenzaak ‘Lekker op Zuid’, gespecialiseerd in Balkanproducten aan de Paul Krugerstraat • waar je ook goede koffie en thee kunt drinken of een broodje kunt eten • is net aan het bekomen van alle energievretende rompslomp die een eigen zaak openen met zich meebrengt • vindt het leuk dat zich in haar zaak ook een ander jong en studentikoos – publiek aandient. Vindt van Zuid: “Er liggen veel kansen op Zuid. Ik woon zelf om de hoek van mijn zaak, samen met mijn puberdochter. Als het lekker weer is, draait mijn zaak ook goed. Ik heb nu een dosis lef nodig om verder te gaan. Een nieuwe stap is bijvoorbeeld de vraag of ik al een vaste kracht kan aannemen. En of ik een terras mag hebben. Ik zie hier op Zuid en in de Afrikaanderwijk heel veel mogelijkheden.”
Moana, Malin en Elvan Mellaard: • wonen sinds een jaar of vier in de nieuwbouw op
23
Katendrecht • omdat hun ouders wilde vertrekken uit een iets te rustige gemeente in de regio • zitten alledrie op openbare basisschool De Schalm • zouden als ze willen Chinees en filosofie kunnen leren op deze toekomstgerichte school. Vindt van Zuid: “Oh, wonen wij op Zuid? Waar is de stad dan, ik dacht dat we daar woonden.” (Malin, 8 jaar). “Ik vind het leuk dat we hier een tuin hebben, dat je zo naar buiten kunt lopen en dat de speeltuin voor onze deur is, we zijn de hele dag buiten.” (Moana, 11 jaar). “Het leukste vind ik dat mijn vriendinnetjes vlakbij in de buurt wonen.” (Elvan, 6 jaar)
