Roouting Jaargang 7 Nummer 1 Maart 2016
Jiffy 1Plant, update maart Op het moment dat u dit artikel leest, hebben de hallen van de nieuwe Jiffy substraatfabriek in Zwijndrecht het hoogste punt bereikt, en zijn gedeeltelijk bedekt met dakpanelen. De komende maanden worden ze wind- en waterdicht gemaakt en gereedgemaakt voor de installatie van al het materieel. De afgelopen maanden heeft het bouwbedrijf met zijn onderaannemers fantastisch werk geleverd door de hallen volgens de planning overeind te zetten. Op sommige dagen waren zeker 50 werknemers en 5 enorme kranen bezig de metalen constructies overeind te zetten, de spanten te bedekken met
dakpanelen, betonnen wanden voor de opslagcompartimenten te gieten en de betonnen vloer te storten. Nadat vele maanden op papier werd gewerkt aan de indeling van de 1Plant, worden de daadwerkelijke afmetingen van de hallen zichtbaar; echt fantastisch! Ondertussen maakt het projectteam een keuze uit verschillende leveranciers van materieel, zoals selectielijnen, snijmachines, verpakkingslijnen, transportbanden, grote voorraadbunkers, kokosverwerkende machines enzovoort. De selectie werd gemaakt op basis van de kwaliteitsverbeteringen
in onze verwerking, bewezen technologie die in onze (uitdagende) planning en budget past. Door verschillende beurzen te bezoeken, kwamen we ook in contact met leveranciers van andere sectoren met andere nieuwe technologie (zoals snijden, zeven, selecteren met een luchtstroom, enzovoort) dan de leveranciers van het gangbare welbekende substraatmaterieel. Nadat we deze fabrikanten hadden bezocht en hun verschillende technologieën hadden getest, namen we een beslissing op basis van de verschillende specificaties zoals beschreven in het PVE (programma van eisen).
1 PLANT
Wat wordt er in de 1Plant Zwijndrecht gerealiseerd? Systeem om schepen te lossen / laadterminal (nieuw) Twee grote voorraadbunkers op de nieuw gebouwde kade worden geladen met behulp van een mobiele kraan. Nadat de ijsklompen en grotere houtdelen zijn uitgezeefd, wordt het veen met overdekte transportbanden binnen de terminal getransporteerd, waar het met een dwars geplaatst systeem wordt verdeeld, voor een optimale belasting van de terminal. Zeeflijn voor zwartveen (nieuw) Het Baltisch zwartveen wordt gezeefd in twee fracties (fijn en medium). We kunnen de kwaliteit van de fracties optimaliseren met behulp van één van de twee molens die in de lijn zijn opgenomen. De fracties worden met behulp van transportbanden naar de 250 m3 bunkers getransporteerd. Zeeflijn voor witveen (bestaand, maar verbeterd) Zowel het Ierse als Baltische witveen kan worden gezeefd in drie verschillende fracties (fijn, medium en grof) en twee geïntegreerde molens kunnen worden gebruikt om het uitgeworpen / overtollig materiaal in kleinere stukken te snijden. De fracties worden met behulp van transportbanden naar de 250 m3 bunkers getransporteerd en er kan water worden toegevoegd op basis van de gewenste dichtheid van de fracties. Zeeflijn voor blokturf (nieuw) De XL turfblokken worden vóór het zeven in kleinere stukken gesneden. Op basis van de vraag naar meer fijne fracties (fractie 0 en 1) in bepaalde maanden, kunnen we het uitgeworpen materiaal in kleinere fracties snijden, wat een hogere opbrengst aan fijne fracties geeft. De fracties worden met behulp van transportbanden naar de 250 m3 bunkers getransporteerd. 250 m3 bunkers (nieuw) Echt uniek is het concept om de fracties direct van de zeeflijnen naar de tien 250 m3 bunkers te transporteren, in plaats van hiervoor een wiellader te gebruiken. Met behulp van dit nieuwe systeem wordt op jaarbasis 250.000 m3 van de verschillende zeeflijnen naar de 250 m3 bunkers getransporteerd, waarmee veel wielladerbewegingen worden vermeden en brandstofverbruik en CO2-uitstoot flink worden verminderd. Daarnaast worden de 250 m3 bunkers gebruikt om de acht veelgebruikte ruwe materialen direct naar de drie menglijnen te leiden. De acht veelgebruikte ruwe materialen (van de in totaal veertig ruwe materialen) hebben hun eigen bunkers in de drie verschillende menglijnen, zodat geen wielladerbewegingen nodig zijn, alweer een vermindering van brandstofverbruik en CO2-uitstoot! De fracties worden dus niet intensief geraakt door dit interne transport, wat ook een positieve invloed heeft op de kwaliteit van de fracties. Zeeflijn Bivitec (bestaand) Speciale kwaliteit fracties zeven voor vermeerderingsmengsels.
In totaal drie menglijnen (nieuw) Twee menglijnen met ieder een capaciteit van 300 m3/uur: Lijn 2: Vijftien grondstofbunkers, twaalf meststof-doseerbunkers, twee kalk-doseerbunkers Lijn 3: Vierentwintig grondstofbunkers, twaalf meststof-doseerbunkers, twee kalk-doseerbunkers Eén menglijn met een capaciteit van 180 m3/uur (speciaal voor vermeerderingsmengsels): Lijn 1: Negentien grondstofbunkers, twaalf meststof-doseerbunkers, twee kalk-doseerbunkers De 1. 2. 3.
drie Één Één Één
menglijnen kunnen substraten produceren en deze direct transporteren naar: van de vier bulklaadlijnen van de zes voorraadbunkers voor de verpakkingslijnen van de zes bufferbunkers.
De bufferbunkers kunnen worden gebruikt wanneer er geen vrachtwagen beschikbaar is om te worden geladen of er geen vraag is vanuit de verpakkingslijnen. Dit leidt tot een optimaal gebruik van alle drie menglijnen. Twee big bag lijnen (bestaand) Zowel big bags als superbags kunnen in deze twee lijnen worden gevuld Twee big bale lijnen (bestaand, veranderd) Twee bestaande big bale lijnen worden geoptimaliseerd met nieuwe hydraulische pompen voor een hogere capaciteit. Drie opzaklijnen (bestaand) Drie opzaklijnen voor het vullen van 45 en 70 literzakken Drie palletvullers (nieuw en bestaand) Drie palletvullers met dezelfde capaciteit als de opzaklijnen. Twee stretchhoodermachines (nieuw en bestaand) Met voldoende capaciteit om alle pallets te voorzien van een stretchhood. In de Ro(o)uting van juni verstrek ik u meer gedetailleerde informatie over wat de 1Plant u brengt wat betreft kwaliteitsverbeteringen, nieuwe technologie, menglijn-doseerprincipe en nog veel meer! Roelof Buisman Manager Substraten
Kokosverwerkingslijn (nieuw) Brokken kokos-chips verwerken tot gebruiksklare kokos-chips (in vereiste dichtheid geleverd)
2 / Roouting
Roouting / 3
Klantoplossingen van Jiffy machinebouw Het rendement van de klant verhogen: kosten verlagen Wist u dat Jiffy een afdeling Machinebouw heeft die machines en installaties kan bouwen die speciaal zijn ontworpen voor de bijzondere productie- en automatiseringsbehoeften voor klanten die Jiffy producten gebruiken? Dit gebeurde voor Bonnie Plant Farms in Union Springs, Alabama, Verenigde Staten van Amerika. Bonnie heeft meerdere productielocaties verspreid over de Verenigde Staten, en heeft vele jaren Jiffy potten gebruikt voor het produceren en verkopen van groente- en kruidenplantjes via de detailhandel in de Verenigde Staten en Canada. Planten en de potten met substraat vullen was bij Bonnie voor het grootste gedeelte handwerk, en daarom vroegen ze of er wellicht een machine gebouwd kon worden die hun rondom in krimpfolie verpakte Jiffy potten kon oppakken en ze in de elf-potten plastic tray kon zetten. Jiffy New Brunswick, Canada heeft in het verleden unieke machines gebouwd, waarvan er sommige zijn gebruikt voor interne productie, maar heeft ook voor klanten over de hele wereld materieel volgens klantwensen gebouwd. Na het accepteren van de aanvraag werd het team machinebouwers van Jiffy in mei 2015 uitgezonden naar Union Springs om Bonnie’s huidige productiesystemen en -praktijk beter te kunnen begrijpen. Het was belangrijk alle vereisten van Bonnie goed te begrijpen. Zes maanden later was de Jiffy machine gebouwd, getest en gereed voor installatie. Het materieel werd naar de locatie van Bonnie in Union Spring getransporteerd en werd bekeken door twee machinebouwers van Jiffy. Dit type materieel werd nog nooit gebouwd om potten in een tray te plaatsen. De mogelijkheid om de top van de pot omgekeerd uit het nest te halen, maakt deze machine een unicum. Installatie en instelling duurde 3,5 dagen. De machine draaide goed.
trays te vullen en nu nog maar vier mensen. Dat geeft op jaarbasis voor slechts één machine een besparing van $140.000 USD aan personeelskosten. Vraag uw regionale verkoopmanager naar Jiffy machines volgens klantwensen.
Hier is een video van de lijnen voordat de machine werd geïnstalleerd, en na de installatie. https://db.tt/oZ7J4OQh Taylor Smith Account Manager
TPS zijn potgrond mengsels die worden samengesteld en geleverd vanuit onze productielocatie in Estland. Begin 2015 is de laatste hand gelegd aan de uitbreiding van deze locatie.
tot 144 m³ EN per vracht aan te leveren! Qua verpakking is er de mogelijkheid om zakken van 70 liter, persbalen van 225 of 300 liter of big bales tot 6 m³ EN af te nemen.
In deze geavanceerde productielocatie worden onze eigen lokaal gewonnen grondstoffen samengesteld tot substraten die voor vele gewastoepassingen te gebruiken zijn.
Door de kwalitatief goede grondstoffen en de relatief lage transportkosten in big bales zien we dat dit item in vele internationale markten enthousiast wordt opgepakt. De interessante prijs/kwaliteitverhouding en de constante kwaliteit worden hierbij door vele
Op dit moment worden onze TPS substraten gebruikt voor onder andere: potplanten, boomkwekerijgewassen, perkplanten, bolgewassen en als verpakkingsgrond. Voor de installatie
• • • •
Installatie
kwekers als sterke punten genoemd. Voor menig kweker kan het interessant zijn om na te vragen wat de mogelijkheden zijn voor levering vanuit Estland. Sander Clemens Dennis Colpa Account Manager Benelux
In deze mengsels kan, afhankelijk van de wens van de klant en het te gebruiken gewas, gekozen worden tussen meerdere grond- en meststoffen. De belangrijkste grondstoffen die gebruikt worden in deze mixen zijn: • •
Baltisch witveen fijn en middel Baltisch zwartveen fijn en middel Turven fractie 1 10/20 mm Turven fractie 2 10/40 mm Kokosgruis 0/4 mm Perlite nr 2 en 3
Qua meststoffen wordt gebruik gemaakt van Jiffy’s eigen TBF ( Tref Base Fertilizer) meststoffen met verschillende verhoudingen NPK’s en sporenelementen. Daarnaast hebben onze klanten de keuze uit een uitgebreid arsenaal aan gecoate meststoffen (CRF) van zowel ICL als Haifa. De door ons geleverde substraten vallen allen onder het RHP keurmerk. Naast dit keurmerk kunt u door onze jarenlange ervaring in combinatie met onze kwaliteitscontroles en inkoopsystemen vertrouwen op een goede basis voor uw teelt.
Succes voor Bonnie Plant Farms! Voordat de machine werd geïnstalleerd, vereiste de oppotlijn tien mensen om de potten in de Bezig met instellen
4 / Roouting
Jiffy Peat Substrate (TPS)
Afhankelijk van de samenstelling van het mengsel (en dus het gewicht) kunnen wij deze mixen leveren in Big Bales van verschillende volumes. Tevens zijn wij in staat om uit te leveren op streefgewicht, dit betekent dat wij op elk gewenst vochtpercentage kunnen uitleveren. Bij de lichtere mengsels is het mogelijk om in 6 M³ bales
Roouting / 5
Classificeren van veen, karakterisering met gevestigde methoden De selectie van juiste mate van fysieke veeneigenschappen (bijvoorbeeld luchtcapaciteit en het vermogen water vast te houden) is belangrijk voor het produceren van een optimaal mengsel voor de kweker. Veenmateriaal normeren dat moet worden gebruikt in een mengsel, vereist kennis van veenclassificering, veenwinning en de tuinbouwkundige toepassing. Er zijn verschillende veenclassificeringssystemen. Het topografische systeem beschrijft het landschap, of de topografie van de veenderij. In Ierland maakt men onderscheid tussen bedekkingsveen (matige veenvorming op hellingen) en hoogveen (diepe veenlagen op vlakten). Duits veengebied is opgebouwd uit drie oppervlaktetypen: laagveen, overgangsveen en hoogveen, afhankelijk van het hoogteprofiel van veenlaag. Ook is het mogelijk een rangordesysteem voor het veengebied te geven op basis van zijn chemische eigenschappen, hetzij eutroof (voedselrijk), mesotroof (matig voedselrijk) of oligotroof/ ombrotroof (voedselarm). Deze chemische indeling is gekoppeld aan het ontstaan en topografie. Overstroming met voedselrijk oppervlakte- of grondwater geeft eutroof veen. Veengebieden worden meestal gevoed door regenwater en is arm aan voedingsstoffen, wat tuinbouwkundig van voordeel is. Bijvoorbeeld: Jiffy oogst oligotroof hoogveen. Dit veen is dus gevormd onder lage pH-waarden, onder voedselarme, met water verzadigde en zuurstofarme condities. Dit garandeert dat het veen erg schoon is zonder schadelijke planten, onkruid en ziektes, of plant-pathogene organismen. Classificering kan ook zijn gebaseerd op botanische oorsprong zoals bosveen of veen dat is ontstaan uit mos, veenmos, zegge, galigaan, en houtachtige planten. De verschillende plantensoorten
6 / Roouting
zoals riet, zegge en bomen kunnen lagen stikstofrijke samenstellingen afzetten terwijl veenmosveen stikstofarm is. Aan de andere kant heeft veenland met hout hoge concentraties lignine (cellulose en hemicellulose verteren sneller in het veen, in tegenstelling tot lignine). Een systeem van de fysieke eigenschappen van veen werd bijna 100 jaar geleden ontwikkeld (gepubliceerd in 1922), en heeft de tand des tijds doorstaan als één van de meest praktische veldmethoden om vertering van het veen te classificeren. Het werd uitgevonden door en vernoemd naar de Zweedse wetenschapper, natuurkundige, geoloog en veenspecialist Ernst Jakob Lennart von Post. Von Post zette een eenvoudig en rationeel classificeringsysteem van veen op, gebaseerd op zijn onderzoekingen van veengebied in zuidelijk Zweden. Het criterium was water, wat in de loop van de tijd een hoofdrol speelt in de ontwikkeling en vertering van veen. Veenvorming treedt op omdat plantaardig materiaal in het water een beperkte, of een lagere mate van vertering heeft. De belangrijkste factor voor de vertering van veen is de beschikbaarheid van zuurstof, wat wordt bepaald door het waterpeil. Water beperkt de toetreding van zuurstof en microben. Daarom is het mogelijk dat veen wordt gescheiden in een permanent door water afgesloten onderlaag, of catotelm (met anoxische condities en langzame vertering van het veen), en een tijdelijk beluchte bovenlaag, of acrotelm (met snelle vertering van het veen en mineralisering). Humificering heeft uitsluitend betrekking op de vorming van humus- en fulvinezuren met UV-absorberende aromatische componenten, terwijl vertering het massaverlies tijdens mineralisering, accumulatie van meer stabiele samenstellingen, en verdere transformatie van een bepaald organisch materiaal
beschrijft. De verschillende plantensoorten, organen en samenstellingen dragen bij aan een verschillende mate van plantensamenstelling, en bepalen de eigenschappen van veen. De mate van vertering is dus afhankelijk van zuurtegraad, vocht, temperatuur, zuurstoftoevoer, en samenstelling van planten en microben. Water is tevens een hoofdelement bij het analyseren van de eigenschappen van de verschillende veensoorten, voor het bieden van een rangordesysteem op basis van de ‘vloeibaarheid’ van turf in water, en de kleur van het water dat uit turf wordt onttrokken door een veenmonster uit te knijpen. Oorspronkelijk gebruikte Von Post de term ‘dy’ om het verteerde organisch materiaal aan te duiden dat bij zijn uitknijptesten tussen zijn vingers vrijkwam. De Zweedse term ‘dy’ is een submariene humusformatie die voornamelijk bestaat uit laag-pH, amorfe, fijnvezelige tot pluizige neerslag van humussubstanties, die voedselarm zijn. De Von Post schaal omvat 10 graden van vertering (humificering). Zoals tabel 1 laat zien, reikt de schaal van weinig verteerde licht veen (H1) tot donkergekleurde veen(H10). In de literatuur worden voor deze methode twee tekortkomingen genoemd: het geeft een subjectief oordeel van het veenmonster en tien categorieën is wellicht te veel om veen te categoriseren. Moderne classificeringsystemen zoals bodemtaxonomie gebruiken ook vertering om veengronden te classificeren, maar dan door zich te beperken tot drie types: vezelachtige, weinig vezel en oplosbaar veen, op basis van bepaling van het vezelgehalte en de vezelafmetingen. Bovendien tellen kleur, hoeveelheid minerale stoffen, structuur en dikte van de biomassa mee in de testen.
Degree of Decomposition
Nature of Squeezed Liquid
Proportion of Peat Extruded
Nature of Plant Residues
Description
H1
Clear, Colorless
None
Plant structure unaltered. Fibrous, elastic. No amorphous material.
Undecomposed
H2
Almost clear, yellow-brown
None
Plant structure distinct, almost unaltered. Almost undecomposed No amorphous material.
H3
Slightly turbid, muddy brown
None
Plant structures distinct, most remains easily identifiable. No amorphous m.
Very weakly decomposed
Strongly turbid, very muddy brown
None
Plant structure distinct, most remains identifiable
Weakly decomposed
Strongly turbid, contains a little suspended peat
Very little
Plant structure clear but indistinct and Moderately decomdifficult to identify. Still possible to recogposed nize structures.
H6
Muddy, peat in suspension
One third
Plant structure indistinct but clearer in residue, most remains undefinable
Well decomposed
H7
Strongly muddy pasty type
One half
Plant structure indistinct
Strongly decomposed
H8
Thick mud, little free water
Two thirds
Plant structure very indistinct - only resistant material such as roots
Very strongly decomposed
No free water
Nearly all
Plant structure almost unrecognizable
Almost completely decomposed
No free water
All
Plant structure not recognizable, amorphous
Completely decomposed
H4
H5
H9
H10
Tabel 1. Von Post classificering van wit tot zwart veen. Test het veen door een nat veenmonster in uw hand te houden en het uit te knijpen. Kijk nu naar de kleur en stroperigheid van het water.
Jiffy heeft voor een aantal gevallen de Von Post schaal gebruikt om geoogst veen te classificeren en in het laboratorium zagen we dat een eenvoudiger systeem kan worden verkregen door twee en twee Von Post verteringsklassen samen te voegen (afbeelding 1). Evenzo zijn in de literatuur via het gebruik van statistische analyse slechts acht Von Post klassen wezenlijk verschillend. Het is namelijk mogelijk H2 & H3 in één groep te plaatsen en op gelijke wijze H6 & H7. (Schargel, et al, 2011).
Vezels zijn delen van plantenweefsel, zonder levende wortels, maar nog steeds groot genoeg om te worden gevangen in een 100-maas zeef (0,15 mm porie-opening). Het is belangrijk dat levende wortels uit de te testen veen worden verwijderd en de turf bij voorkeur wordt gewogen, gedroogd en gezeefd door een 2-mm zeef. Ze hebben de herkenbare celstructuur van de originele plant. Houtdelen groter dan 2 cm in doorsnede worden uitsluitend vezels genoemd als ze voldoende zijn verteerd om tussen de vingers kunnen worden platgedrukt en verfijnd. Dit sluit
stukjes hout groter dan 2 cm uit; dat zijn grove delen, vergelijkbaar met grind in minerale bodems. De mate van vertering van organisch materiaal wordt dus bepaald door het vezelgehalte. Sterk verteerd materiaal heeft geen vezels, maar licht verteerd materiaal heeft meer dan 50 volumeprocent aan vezels. Matig verteerd materiaal heeft nog een hoog vezelgehalte, maar de vezels breken gemakkelijk stuk bij het wrijven en platdrukken. Dit is op de veenderij gemakkelijk in te schatten door een kleine hoeveelheid nat materiaal ongeveer tien keer met stevige
Roouting / 7
Enkele nadelen van de vezelvolume-methoden zijn de tamelijk bewerkelijke procedures, en de mogelijkheid dat minerale deeltjes invloed hebben op de vezels als ze worden gewreven (Schargel, et al, 2011). Eén mogelijkheid is om een dispersiemiddel te gebruiken en vaker te zeven. Er is een correlatie tussen toenemende massadichtheid en afname van het vezelvolume.
Afbeelding 1. Von Post classificering in een Jiffy laboratorium. Er werden monsters verzameld en geclassificeerd volgens het Von Post systeem. Licht verteerd veen is H1-H5, matig verteerde turf is H4-H5, en donkerder turf is sterker verteerd (H7-H10).
druk tussen duim en vingers heen en weer te wrijven. Als het fijngewreven materiaal daarbij tot een bal wordt gekneed, vervolgens wordt losgebroken en onder een handlens met vergrotingsfactor 10x wordt bekeken, kan het vezelgehalte worden onderzocht. Het percentage vezels dat na het wrijven niet kapotbreekt, geeft een goede schatting van de mate van vertering. Dichtheid van de massa is na het wrijven sterker gerelateerd aan de vezelinhoud, dan vóór het wrijven (‘ongewreven’). In het laboratorium kan veen worden getest op oplosbaarheid, door het te verspreiden in natriumpyrofosfaat en op een zeef uit te wassen. De kleur wordt vergeleken met een kleurenkaart (Munsell kleurenkaart) en wordt gebruikt voor de bepaling van carboxylgroepen en fenol-hydroxylgroepen. Deze vezeltesten kunnen worden gebruikt om de verschillende organische materialen te classificeren. Oorspronkelijk gebruikte Bahnson in 1968 een alkaline-extractieprocedure (NaOH) in combinatie met UV-absorptie om de verschillen in kleurintensiteit te bestuderen, die een weerspiegeling vormen van de
8 / Roouting
humificering van veen. Tevens was vanaf 1975 pH in 0,01 M CaCl2 opgenomen in de bodemtaxonomie. Later werd de bepaling van minerale inhoud (asgehalte) aan deze lijst van methoden toegevoegd, door 16 uur lang te verhitten op 400oC om al het organische materiaal te verbranden (Schargel et al, 2011). De methoden komen echter niet overeen met het classificeringsschema van Von Post. De zeefmethoden zijn niet gebaseerd op nat zeven maar op het met de hand platdrukken van monsters. Gewassen en gewreven fijne, niet-omgezette veendeeltjes gaan door de mazen van de zeef. Indien met de hand platgedrukt (met behulp van de Von Post methode), worden de vezels bij elkaar gehouden door wrijving, zodat ze niet wijken (Von Post H7). Aan de andere kant identificeerden de ongewreven en gewreven vezelgehaltes in 5 van de 8 Von Post klassen (H1, H2+H3, H4, H5, H6+H7) in het lichter verteerde materiaal (Schargel, et al, 2011), met overlap in de overige klassen. De pyrofosfaatmethode identificeerde slechts twee van de drie lichter verteerde Von Post
klassen (zie hieronder voor details van de verschillende methoden).
Jiffy produceert groeimedia om bijvoorbeeld optimale luchtcapaciteit en het vermogen water vast te houden, te krijgen. De hier beschreven gevestigde methoden, maar ook de meer moderne methoden, helpen de juiste veensoort te kiezen. Dit is gekoppeld aan de oorsprong en topografie van veen, en het bepalen van zijn chemische
samenstelling, mate van vertering, en vezelgehalte. Ze spelen een belangrijke rol bij het bepalen van de tuinbouwkundige parameters van een groeimedium als mengsel. Het poriën volume dat word gevormd door de sponsachtige mos-veencellen geven het mengsel porositeit voor luchtgehalte, capaciteit om water vast te houden, en structuur. Bijvoorbeeld: de H2-H5 witveen basismaterialen leveren vezels om het mengsel structuur te geven, maar ook om het water beter te kunnen verplaatsen / afvoeren. Bovendien biedt het gebruik van gedroogde blokken witte turf (blokturf / plagturf), die kunnen worden gesneden en worden verdeeld in verschillende fracties, de mogelijkheid een nog hoger gehalte aan grovere veenvezels (bijvoorbeeld > 20 mm) in het mengsel te selecte-
ren. Dit verhoogt het luchtgehalte (bijvoorbeeld tot 35% (v/v)), verbetert de waterafvoer, en biedt een steviger structuur. Fijn veen (0-5 mm) kan meer water en meststoffen opslaan dan grovere veenfracties. De lucht/waterbalans van een veenmengsel kan dus worden geoptimaliseerd voor de wensen die de kweker heeft ten aanzien van zijn gewas. Meer leesstof en referenties kunnen worden verschaft. Herald Reiersen Director of Product Development
[email protected] Cees van der Burg Manager Product development
[email protected]
Pyrofosfaat-kleurmethode (uit Stanek & Silc, 1977; Schargel, et al, 2011) Als veen vochtig is, moet u overtollig vocht beslist verwijderen met behulp van papieren doekjes. Neem met een aangepaste 6 ml injectiespuit om een correct veenvolume te bemonsteren. Pas de spuit aan door in lengterichting de helft van de cilinderwand weg te snijden (tussen de 0 en 5-ml streepjes), plaats de zuiger bij het 5 ml streepje en vul het helemaal (om lucht, maar niet het water te verdrijven) met 2,5 cm3 veen. Los natriumpyrofosfaat in korrelvorm (1 g) op in 4 ml water, in een kleine plastic houder met schroefdop. Voeg 2,5 cm3 van de voorbereide veen toe aan de houder; roer de inhoud, sluit de container af en laat deze een nacht staan. Meng opnieuw voordat u verder gaat. Steek dan met behulp van een pincet één einde van een strook chromatografisch papier van circa 5 cm lang, verticaal in de suspensie. Geef het de tijd tot de papierstrook tot aan de bovenzijde nat is geworden, met de schroefdop erop om verdamping van de papierstrook te vermijden. Verwijder de teststrook met de pincet, knip het verontreinigde einde eraf en gooi het weg. Droog de resterende strook op absorberend papier. Vergelijk de kleur met die op de Munsell kaart, onder toereikende verlichting. Lichte kleuren zijn kenmerkend voor vers materiaal, terwijl donkergekleurd materiaal meer verteerd veen is. Pyrofosfaatindex kan worden verkregen door te vergelijken met Munsell kleurenkaarten. Humuszuur-extractie en UV-absorptie (uit Biester et al, 2014; Blackford & Chambres, 1993) Los 0,1 g verpulverd en gevriesdroogd veenmonster in 50 ml (8%) NaOH en laat dit 1 uur lang sudderen op een kookplaatje. Na het afkoelen vult u het volume van het extract aan tot 100 ml met gedeïoniseerd water dat u filtert door een Whatman nummer 1 filterpapier. Verdun 25 ml van het extract tot 50 ml voordat u de colorimetrie en absorptie bepaalt bij een golflengte van 540 nm. Vezelvolume: ‘Ongewreven vezelgehalte’ methode (uit Stanek & Silc, 1977; Schargel, et al, 2011) Behandel het veen voor zoals hierboven beschreven voor de pyrofosfaat-kleurenmethode. Breng 2,5 cm3 veen uit de spuit over naar een 100-maas (0,15 mm) zeef, en was het met koud water om het waterige materiaal te verwijderen. Was in 5 sec onder een stroom water van circa 200-300 ml, tot het water uit de zeef schoon wordt. Als er nog wat waterig materiaal aanwezig is, doe het veen dan in een half met water gevulde 50 ml plastic buis met schroefdop en schud de inhoud krachtig voordat u het zeeft op de 100-maas zeef. Als er na deze stap nog steeds waterig materiaal aanwezig is, meng het dan met behulp van een elektrische mixer 1 minuut lang in water en herhaal het zeefproces. Verzamel het veen op de zeef, en druk het met papieren doekjes met uw vingers droog tegen de bodem van de zeef. Doe alle turf in de aangepaste spuit en druk het samen tot het kleinst mogelijke volume, door gelijktijdig de zuiger aan te duwen en het oppervlak af te strijken met een spatel. Controleer of het watergehalte ongeveer gelijk is aan dat van het beginmonster. Lees het volume van het monster in de spuit af, en noteer het in procenten van het beginvolume van 2,5 cm3. Vezelvolume: ‘Gewreven vezelgehalte’ methode (uit Stanek & Silc, 1977; Schargel, et al, 2011) Neem het monster dat overbleef van de eerder beschreven ongewreven vezelgehalte-bepaling. Wrijf de monsters onder stromend water tienmaal licht tussen duim en vinger(s) boven de 100-maas zeef, tot het water uit de zeef schoon wordt. Droog het residu op de zeef, doe het helemaal in de aangepaste spuit, en meet het volume zoals beschreven onder de methode voor ongewreven vezelgehalte. Noteer het gewreven vezelgehalte in procenten van het beginvolume van 2,5 cm3.
Roouting / 9
Preforma of pellets, trays of strips Nieuwe Jiffy 50-vaks thermogevormde tray voor meervoudig gebruik in Amerika Recentelijk voltooide Jiffy New Brunswick, Canada de productie van de mallen voor de nieuwe 50-vaks trays. Het unieke trayontwerp werd gekozen voor gebruik op twee productlijnen, Jiffy-7 pellets (pellets voor tuinbouw, pellets voor boomteelt, of ‘Carefree’ pellets) EN Preforma plugs, wat de tray zeer veelzijdig maakt. Naast zijn multifunctionele mogelijkheden kan deze tray worden gemaakt als een strip-tray (vijf strips van ieder tien cellen) of als een enkelvoudige vaste tray (afmetingen 540 mm x 287 mm x 40 mm). Voor Preforma is het celvolume 47 ml en voor de Jiffy-7 pellet kan een 36x43 mm (47 ml) pellet (of iedere 36 mm pellet met maximaal een hoogte van 100 mm) worden gebruikt. Voor in de kas gaat u uit van een dichtheid van 350 planten per m2. De tray is ontwikkeld voor de productie van bloemen zoals kerstster, begonia, geranium enzovoort. De strips zijn zodanig ontworpen dat ze in de Blackmore basistray passen. Deze tray kan ook worden gebruikt voor de productie van voedingsgewassen (sla), boomteelt, sierplanten of inheemse planten. Don Willis Global Forestry Product Manager
Jiffy lid van de Club van 100 Wageningen UR Greenhouse Horticulture legt zich toe op innovatie voor en met de kas-tuinbouw. In samenwerking met de commerciële en wetenschappelijke sectoren en de overheid analyseert men onderwerpen met betrekking tot operationeel management en teelt, en vertalen het resultaat naar toepassingsgerichte onderzoeks- en innovatieprocedures. De Club van 100 is bedoeld voor toeleveranciers in de kas-tuinbouw. Leden van de Club van 100 hebben een lage drempel naar de brede expertise van Wageningen UR Greenhouse Horticulture en dragen ook bij aan de financiering van het toegepast strategisch onderzoek in Nederland. Jiffy wil actief zijn in het topsegment van de markt van bewortelingsmedia en is sinds 2015 lid van de Club van 100. De leden (circa 60 op dit moment) beslissen over de onderwerpen van het toegepast strategisch onderzoek. De agenda 2016 heeft betrekking op de ‘de veerkrachtige plant’, ‘voedingsstoffenmonitor en monitoringsysteem voor substraatgewassen’, ‘app voor klimaatregeling in de kas’ en ‘gewasgroei regelen met extra rood en blauw (led)licht’. Met name de eerste twee items zijn interessant voor Jiffy. Momenteel is Jiffy betrokken bij een project van Wageningen UR over de ontwikkeling van een duurzame beheersingsstrategie voor meeldauw. Verschillende groene producten zoals een Jiffy component in het groeimengsel met een systemische of een contact-actiemodus werden getest op hun bijdrage aan een systeem van veerkrachtige
10 / Roouting
Certificaat van lidmaatschap Club van 100
planten. Dit onderzoek toont het eerste bewijsprincipe dat in een jonge-plantsysteem met slimme combinaties van groene producten infectie van meeldauwsporen kan worden vermeden. Bram van der Maas Horticultural Scientist
Roouting / 11
Superprei - Westhorpe Nurseries Leek proeven De eigenaar van Westhorpe Nurseries, David White, is een bijzondere kweker met een onovertroffen toewijding om de beste jonge preiplantjes van het Verenigd Koninkrijk te leveren. David heeft enkele jaren geleden het bedrijf overgenomen van zijn vader Roger en heeft hard gewerkt om de productie te moderniseren en de bedrijfsrendementen voor tijd en arbeid te verbeteren. Roger gebruikte eerst Preforma voor zijn preiplantjes omdat ze erg gevoelig zijn voor te veel water en wortelschade, met name tijdens het verpoten. Preforma heeft de stevigheid om het planten te helpen automatiseren, omdat het een luchtig substraat is dat helpt om ten opzichte van het los vullen van trays maximaal 20% reductie in productietijd te realiseren. De overstap naar Preforma was gemakkelijk voor Roger; vanuit het los vullen in het voorgaande jaar was het een proces van één stap die in één seizoen kon worden genomen. Ook had David 2 jaar geleden een zaadboor ontwikkeld, die het zaaien in zijn 504-cellen preitrays snel en nauwkeurig maakt. Eén van David’s teeltkwesties betrof de timing van en de hoeveelheid voedsel die de preiplantjes nodig hebben in hun groeiperiode van (circa) 10 weken in Westhorpe. Bijvoorbeeld: hebben ze voordeel van vroege voedingsstoffen, voedingsstoffen als het maximaal te koud is om te groeien, en / of tijdens de vroege wortelvorming? De lijst is nog lang niet compleet. Na verschillende jaren van perfectionering van de preiteelt in Preforma was David bereid om Slow Release Fertilizer (SRF) in zijn JIF04 Preforma substraat te
12 / Roouting
Preiproeven, Westhorpe Nurseries, Verenigd Koninkrijk. Lente 2015 Gewas: Prei Gezaaid: Week 16 van 2015 Beoordeling: Proef van 10 weken vanaf de zaaidatum Substraat: JIF04 Langzaam vrijkomende voedingsstof toegevoegd: Trays met groene markering: geen Jiffycote (SRF) Trays met blauwe markering: 1 kg Jiffycote 40 D + 2 kg Jiffycote 70 D Trays met rode markering: 1 kg Jiffycote 40 D + 1 kg J/cote 70 D + 1 kg J/cote 100 D
prei in deze fase veel groener en sterker maakte. De volgende vijf weken toonden eveneens enkele spectaculaire effecten. In deze periode liet Jiffycote 40D & 70D verschil zien ten opzichte van de groene trays met zuiver vloeibare voedingsstoffen. De voordelen waren evident na week 5 tot aan het einde van de proef, week 10. Onderstaande afbeelding tonen de trays, vergeleken in week 7 van de productie.
Samenvatting van de waarnemingen Vanaf week 5 waren de preiplantjes in de groene trays (zonder SRF) kleiner en dunner in groei dan de plantjes in de rode en blauwe trays.
Eindbeoordeling verricht in week 26, ofwel 10 weken na het zaaien. Irrigatie & voedingsstoffen in een stelling
overwegen. David had het altijd al in zijn achterhoofd om SRF in de Preforma plugs te doen, zodat de plant kan bepalen welke voedingsstof hij nodig heeft, en hoeveel en wanneer. Dat betekent minder vloeibare voedingsstoffen, betere groei, kortere productietijd en uiteindelijk een dikkere, sterkere preiplant voor de klant. Het belangrijkste knelpunt was hoe een voldoende kleine hoeveelheid voedingsstof in zo’n kleine holte gelijkmatig kon worden verdeeld. Jiffy Preforma kan nu werken met een zeer fijne SRF genaamd Jiffycote, in een groot aantal afmetingen. Anno Hermes (productmanager Global Preforma) werd erbij geroepen om de mogelijkheden te bespreken en te overwegen enkele proeven bij Westhorpe doen. De resultaten waren indrukwekkend om het maar voorzichtig uit te drukken, en dit jaar hebben we bijna 16 miljoen combinaties van plugs met SRF geleverd, in een aantal trays met verschillende holtematen. Alweer een eenvoudige stap vooruit met enorm positieve resultaten.
De proef Alle trays voor de proef werden medio april 2015 gezamenlijk ingezaaid, en de verschillend gekleurde trays werden gelijkmatig over het blok geplaatst. Ook ontvingen de preiplantjes vloeibare voeding, zoals de gangbare praktijk was in de kwekerij. Resultaten Tijdens de groeifase starten de planten allemaal met dezelfde snelheid, en hebben in de beginfase tijdens de wortelvorming de SRF voedingsstoffen niet nodig. Maar de groene trays zonder toegevoegde SRF die slechts vloeibare voedingsstoffen zoals bij normale productie ontvingen, waren veruit de dunste plantjes toen het groeiseizoen voortschreed. Vanaf circa week 5 tot aan het eindresultaat bleven ze in het algemeen achter wat betreft kleurdiepte en omvang. Na circa 5 weken kwamen aanzienlijke verschillen openbaar. Beide Jiffycote SRF mogelijkheden (blauwe & rode trays) werkten bijzonder goed bij het produceren van veel sterkere planten met meer wortels dan de groene trays. Dat is de invloed van Jiffycote 40D, die de
Tevens kon men waarnemen dat de blauwe tray na week 10 een klein beetje kleurdiepte begon te verliezen, vergeleken met de rode trays. Dit is het effect van de Jiffycote 100D SRF in de rode trays.
Preiplantjes zonder SRF hadden een lichtere groene kleur dan de plantjes in de rode en blauwe trays. Aan het einde van de proef (week 10) hadden de preiplantjes in de rode trays de beste groene kleur.
Zowel tijdens als aan het einde van de proef, waren aanzienlijke verschillen tussen de twee Jiffycote SRF mogelijkheden. Volgende afbeelding toont de eindresultaten.
Preiplantjes zonder SRF hadden minder wortels dan de preiplantjes in de rode en blauwe trays, terwijl de plantjes in de rode trays enigszins helderder en gezonder waren dan de plantjes in de blauwe tray. Dit verschil is niet belangrijk genoeg om conclusies te veranderen, gewoon een visuele waarneming. Conclusies SRF in beide mengsels geeft ten opzichte van gewone vloeibare toediening van voedingsstoffen een betere groei. De productietijd kan met 15-20% worden ingekort vergeleken met Preforma zonder SRF, indien op de gangbare tijdstippen werd gezaaid. We verwachten dat in totaal 2 kg per m3 SRF voldoende is in een 1 kg D40 en 1kg D70 toepassing. De preiplantjes gebruikten de beschikbare SRF in deze periode goed om meer groei te realiseren. Standaard methoden van water
geven hadden geen merkbaar afvoereffect op de SRF. We kunnen concluderen dat de kunstmest naar behoren werkte en in de tijdsperiode geleidelijk vrijkwam. Kostenbesparingen kunnen worden gerealiseerd, aangezien het zaad een week later in januari kan worden gezaaid. David vond het idee aantrekkelijk om een week minder te stoken in januari, waarschijnlijk de duurste tijd vanwege de kortste dagen in combinatie met de laagste temperaturen. Managementkosten moeten ook worden meegerekend. De plant gebruikt de voedingsstof op vereist tijdstip en wijze. Als de Jiffycote 70D op is, bevinden de preiplantjes zich in een stadium waarin het mogelijk is om ze op hun plek te laten, of ze desgewenst tot een gewenst niveau voedingsstoffen te blijven toedienen. David kan op dit punt desgewenst voedingsstoffen toedienen, maar niet wegnemen. Na de resultaten te hebben bekeken en te hebben overwogen wat we met de proeven willen bereiken, koos David ervoor om in 2016 in al zijn Preforma preiplantjes JIF04 te gebruiken met 1 kg D40 + 1 kg D70 Jiffycote. He had vertrouwen in Jiffy en het product om in één seizoen de stap te nemen SRF te gebruiken. We kijken er allen naar uit het lopende seizoen te evalueren en de planning voor het volgende jaar te maken. Giles Dixon Account Manager
Roouting / 13
Jiffy-7C heeft zijn intrede gedaan in Yunnan De provincie Yunnan is de belangrijkste regio voor de productie van snijbloemen in China, en is goed voor 75% van China’s markt voor verse bloemen. Waarvan de roos zonder enige twijfel de eerste plaats inneemt. Vanaf het jaar 2010 zijn er ieder jaar meer dan 160 miljoen rozenstekken geproduceerd door individuele kwekers, maar ook door bedrijven die zijn gespecialiseerd in het produceren en verkopen van gewortelde stekken. In de jaren 90 en vroege jaren 2000 hadden voor zowel individuele kwekers die stekken voor eigen gebruik produceren als voor kwekers die gewortelde stekken verkopen, lage kosten de prioriteit. Ze gebruiken uitsluitend de bodem of plaatselijke substraten. Kwaliteit van jonge planten was op dat moment geen onderwerp. Op de markt waren niet veel variëteiten beschikbaar. Klanten waren niet erg ‘kieskeurig’, want ze hadden niet zoveel te kiezen. In de afgelopen 10 jaar werden in China meer en meer buitenlandse nieuwe variëteiten geïntroduceerd. Vraag naar hoge kwaliteit heeft invloed gehad op de hele keten van deze sector. De teeltmethode verbetert. Kwekers begonnen geïmporteerde turf of kokossubstraten en vultrays te gebruiken. Maar vanwege de kostprijs konden ze zich nog geen Jiffy pellets veroorloven. Niemand durfde een gok te wagen, hoewel ze vermoedden dat stekken met plugs een voordeel zouden zijn voor hun klanten. De doorbraak vond plaats in 2013. Een Nederlandse rozenkweker, De Ruiter Innovation BV, vestigde een bedrijf in Yunnan om zijn variëteiten te introduceren bij plaatselijke telers. Hij startte ook kleinschalige kweek en verkoop van rozenstekken. De Ruiter’s specialist is zeer
14 / Roouting
geïnteresseerd in J7C 40×60mm pellets. De Ruiter verkoopt gepatenteerde variëteiten met veel hogere verkoopprijzen dan gangbare variëteiten. De telers kunnen ook hogere prijzen krijgen op de veiling. Voor zowel de kweker als de teler is goede kwaliteit de grootste zorg. Na een geslaagde proef plaatste De Ruiter de eerste bestelling van 100.000 pellets. Langzaam werden de klanten van De Ruiter zich bewust van de voordelen van stekken die zijn gekweekt in Jiffy plugs. Ze vroegen specifiek om stekken met plugs. In december 2015 begon De Ruiter zijn stekkenkwekerij uit te breiden met het plan om circa 1 miljoen gewortelde stekken per jaar te verkopen. De Ruiter’s ervaring in het gebruik van J7C trok ook de aandacht van anderen. Een rozenkweker die stekken voor eigen gebruik produceerde, begon ook J7C pellets
te gebruiken op zijn kwekerij. Zijn snijbloemen zijn allemaal voor de export. In 2015 besloot uiteindelijk een plaatselijk bedrijf om J7C te proberen. Ze hebben 2 jaar lang Ellegaard papieren plugs gebruikt. Na het vergelijken van resultaten en kosten, gaven ze een positieve reactie op J7C en werden klant van ons. Hoewel we vooruitgang boekten, is er nog een lange weg te gaan. Momenteel is 90% van de rozenstekken door individuele kwekers gekweekt, voor eigen gebruik. Ze dringen aan op het gebruik van trays en zelfs een plaatselijk mengsel van substraten. Voor het handhaven van voorraadhoeveelheden richten kwekers zich op producten met een gemiddelde marktprijs van circa EUR 0,08- 0,1 per plant. Jiffy plugs worden in het marktsegment ‘hoge kwaliteit’ geplaatst. Maar ik denk dat vraag naar kwaliteit (of hoe de klanten ‘goede kwaliteit’ definiëren) het criterium is. Het is een soort ‘waardeoordeel’. Verheugd zie ik dat sommige Chinese tuinbouwentrepreneurs steeds ruimer denken, en innovatiever worden. Enkelen onder hen lopen aan kop binnen hun sector. Ze richten zich op werkelijk goede kwaliteit, niet alleen maar op hoge kortetermijnwinst. Hun concepten en waarden brengen vroeger of later verandering in de hele sector. Yang Yang Sales Account Manager South China
Degradable Durability
FORM i T
Degradable Durabi
Degradable Durability
FORM i T
Degradable Durabi
Degradable Durability
FORM i T
Degradable Durabi
Degradable Durability
FORM i T
Degradable Durabi
Jiffy’s newsletter Ro(o)uting is written by employees of Jiffy Products therefore some articles could include information that has not been scientifically peer-reviewed. All articles published in this newsletter are for your information only. Always consult a professional advisor about issues of your interest published in this magazine.
