Rookgedrag in België - 2015 Een rapport voor Stichting tegen Kanker
Uitgevoerd door GFK
Met steun van de overheden
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
1
Context en methodologie Stichting tegen Kanker is een Belgische stichting met als missie de strijd tegen kanker.
Het onderzoek werd opgezet om gedetailleerde kwantitatieve inzichten te verzamelen over het rookgedrag in België anno 2015. De evolutie met de resultaten sinds 2013 werd ook onderzocht.
N = 3.009 interviews met Belgen 15-75 jaar Alle interviews werden afgenomen via CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing) Quota werden gezet (en gekruist) op provincie, geslacht en leeftijd Er werd gewogen op de quotavariabelen en op sociale klasse 30% van de interviews werd afgenomen van mobile only respondenten (die geen vaste telefoonlijn meer hebben)
Duurtijd vragenlijst:
Niet-rokers en ex-rokers: ± 5 min. Rokers: ± 8 min.
Veldwerkperiode: 16 oktober tot 23 november 2015
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
2
Responsoverzicht
21.220 personen in de doelgroep aan de lijn Responsgraad 14% (aantal respondenten / aantal personen aan de lijn)
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
3.009 respondenten die de vragenlijst volledig doorlopen hebben
3
De gewogen steekproef is representatief voor de totale Belgische bevolking.
Vlaanderen
16%
50% man
11%
13%
10% 4%
12%
50% vrouw
8% 10%
4% 2%
15-17 jaar
4%
18-24 jaar
11%
25-34 jaar
17%
35-44 jaar
18%
45-54 jaar
19%
55-64 jaar
16%
65+ jaar
13%
Inactief
58%
Middelbaar 55%
Wallonië
Lager
32%
37%
Bediende
22%
Arbeider
18%
Zelfstandige
12%
Kader
6%
Zonder werk
5%
De percentages zijn berekend op de totale steekproef waarvan de gegevens gekend zijn. | Basis: Allen (n=3.009) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
35%
Brussel
10%
Hoger
10%
Sociale klasse 1-2 (Hoogste)
Sociale klasse 5-6
Sociale klasse 3-4
Sociale klasse 7-8 4
1 op 5 van de Belgen rookt (in 2014 was dit nog 1 op 4)
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
5
Overzicht rookgedrag Het aantal rokers is significant gedaald ten opzichte van 2014.
2015 (n=3.009)
54%
26%
3%
17%
20%
2014 (n=4.007)
51%
23%
5%
21%
26%
2013 (n=4.002)
51%
22%
5%
22%
27%
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
Basis: Allen © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Nooit gerookt
40% 43% 46% 48% 50% 51% 52% 54% 559% 6% 60%Rookt, 76%maar niet dagelijks
Vroeger gerookt, maar gestopt
25% 24% 24% 23% 21% 20% 19% 114% 8%8% Totaal rokers
Rookt dagelijks
6
Overzicht rookgedrag Het aantal rokers ligt beduidend lager bij de jongste leeftijdsgroep (15-17j). Bij mannen, Walen, laagste sociale klasse, arbeiders en werklozen ligt het aantal rokers hoger dan de rest van de bevolking. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
Man (n=1.495)
54%
26%
46%
Vrouw (n=1.514)
17%
30%
62%
20% 22%
13%
20%
TOTAAL
86%
18-24 j (n=339)
16%
5% 5% 9%
71%
9% 4% 16%
20%
25-34 j (n=483)
53%
26%
4% 17%
21%
35-44 j (n=553)
54%
24%
20%
22%
45-54 j (n=598)
52%
27%
19%
22%
19%
21%
55-64 j (n=521) 65+ j (n=394)
43% 49%
VL (n=1.761)
55%
BR (n=307)
56%
WA (n=941)
53%
36% 38%
11% 13%
28% 21% 23%
14% 5%
26%
17%
20%
24% Arbeider (n=408) Bediende (n=765)
15-17 j (n=121)
54%
Zelfstandige (n=470) Kader (n=264) Zonder werk (n=102) Inactief (n=1.000)
Soc. kl. 1-2 (n=1.290)
42%
28%
27%
58%
23%
52%
32%
62% 44%
25% 27%
59%
63%
Soc. kl. 3-4 (n=771)
52%
Soc. kl. 5-6 (n=563)
51%
Soc. kl. 7-8 (n=385)
49%
17%
19%
14%
17%
10% 13% 25%
25%
24% 28%
30%
13%
29% 16%
10% 13% 17%
20%
17%
19%
23%
21%
24%
26% 26%
20%
23%
22%
25%
Basis: Allen (n=3.009) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Nooit gerookt
40% 43% 46% 48% 50% 51% 52% 54% 559% 6% 60%Rookt, 76%maar niet dagelijks
Vroeger gerookt, maar gestopt
25% 24% 24% 23% 21% 20% 19% 114% 8%8% Totaal rokers
Rookt dagelijks
7
Aantal gerookte sigaretten met tabak per dag (dagelijkse rokers) Gemiddeld roken dagelijkse rokers 16 sigaretten per dag. Jongeren (15-24j) en consumenten uit een hogere sociale klasse roken minder sigaretten per dag. Mannen daarentegen roken iets meer. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
Man (n=288)
19%
16%
Vrouw (n=174)
35-44j (n=93) 45-54j (n=108)
37%
25%
15-24 j (n=57) 25-34j (n=82)
38%
29% 40%
43%
38%
9%
45%
+65j (n=39)
21%
29% 29% 28%
29%
40%
17%
16
18%
17
16%
15
24%
19%
Basis: Dagelijke rokers (n=462) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
TOTAAL
19%
VL (n=227)
20%
BR (n=51)
18%
WA (n=184)
19%
38%
26%
41% 22%
22% 40%
17%
16
16%
15
20%
38%
26%
17%
18 16
8% 11
16%
39%
13%
22%
20%
33%
22%
55-64j (n=83)
26%
10% 15 20%
17
Soc. kl. 1-2 (n=136)
18%
17
Soc. kl. 3-4 (n=131)
16%
40%
17
Soc. kl. 5-6 (n=108)
14%
44%
16
Soc. kl. 7-8 (n=87)
25%
20%
45-64 jTOTAAL (n=327) <10
19% 21% 24% 30%16-20 10-15 18%
29%
23%
40%
27%
18% 28% 30% 23%
13% 16% 11% 27%
40%51% 41% 42% 43% 46%48% 22%12% 22% 20% 23% 18% 18% 17% 16% 14% 12% 11% 14 16 15 11% 19% >20 Gemiddeld aantal gerookte sigaretten
14 16 15 18
8
Aantal gerookte sigaretten met tabak per dag (dagelijkse rokers) Het gemiddeld aantal gerookte sigaretten per dag is stabiel gebleven ten opzichte van 2014. Al is het aandeel van de dagelijkse rokers die 16-20 sigaretten per dag roken significant hoger.
2015 (n=462)
19%
2014 (n=806)*
21%
2013 (n=837)*
20%
38%
26%
43%
20%
40%
21%
17%
16
16%
15
19%
*In vorige waves werd niet gespecifieerd dat de vraag gaat over sigaretten (met tabak) en dus geen e-sigaretten Basis: Dagelijke rokers © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
45-64 jTOTAAL (n=327) <10
10-15
18% 19% 21% 24% 30% 16-20
40%51% 41% 42% 43% 46%48% >20
16
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
22%12% 22% 20% 23% 18%11% 19% 18% 17% 16% 14% 12% 11%
14 16 15
Gemiddeld aantal gerookte sigaretten
9
Waar laatste pakje sigaretten/roltabak gekocht Sigaretten worden voornamelijk aangekocht in de dagbladwinkel en het grootwarenhuis. Jongeren (15-24j), mannen en inwoners uit Brussel kopen significant meer sigaretten in de nachtwinkel. Oudere rokers (+65j) kopen dan weer iets vaker sigaretten aan in een gespecialiseerde tabakszaak. Het grootwarenhuis is voornamelijk populair bij vrouwen, 55-64 jarigen en inwoners uit Vlaanderen.
Geslacht
31%
Dagbladwinkel
20%
Grootwarenhuis
14%
Nachtwinkel
12%
Tankstation
10%
Buurtwinkel
6%
Gespecialiseerde tabakszaak Groothertogdom Luxemburg
4%
Goedkope sigaretten of roltabak via vrienden of straatverkopers
1%
Automaat
0%
Andere Weet het niet
3%
0%
Luchthaven Buitenland
Leeftijd
Regio
Sociale klasse
Man Vrouw 15-24
25-34
35-44 45-54 55-64
+65
VL
BR
WA
1-2
3-4
5-6
7-8
n=334
n=212
n=76
n=103
n=108
n=120
n=92
n=47
n=268
n=66
n=212
n=167
n=153
n=124
n=102
31%
31%
18%
30%
30%
29%
40%
41%
34%
28%
28%
34%
28%
28%
34%
14%
29%
12%
14%
17%
24%
28%
23%
25%
18%
14%
17%
23%
21%
17%
16%
9%
33%
18%
11%
13%
4%
1%
12%
25%
2%
15%
12%
12%
16%
14%
9%
11%
17%
16%
9%
9%
6%
10%
5%
17%
16%
13%
13%
7%
11%
8%
11%
7%
14%
11%
8%
6%
8%
8%
13%
7%
11%
13%
7%
7%
5%
5%
5%
6%
5%
4%
15%
7%
9%
4%
4%
2%
7%
10%
3%
5%
6%
2%
5%
4%
3%
3%
1%
2%
8%
3%
6%
1%
5%
1%
0%
1%
0%
0%
1%
2%
0%
0%
0%
2%
0%
0%
1%
1%
1%
0%
1%
0%
1%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
2%
4%
0%
7%
1%
3%
3%
3%
3%
4%
3%
2%
4%
3%
2%
0%
1%
0%
0%
0%
0%
0%
2%
0%
1%
0%
0%
0%
0%
1%
Koopt zelf geen sigaretten Kiosk
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden in kleur aangeduid
10
Waar laatste pakje sigaretten/roltabak gekocht Ten opzichte van 2014 werden er significant meer sigaretten aangekocht in gespecialiseerde tabakszaken en het Groothertogdom Luxemburg.
2015
2014
2013
(n=546)
(n=1.006)
(n=1.024)
31%
Dagbladwinkel
20%
Grootwarenhuis
12%
Tankstation
10%
Buurtwinkel Gespecialiseerde tabakszaak Groothertogdom Luxemburg Goedkope sigaretten of roltabak via vrienden of straatverkopers Automaat Andere Weet het niet
6%
21%
Grootwarenhuis
14%
Nachtwinkel
34%
Dagbladwinkel
13%
Nachtwinkel
Tankstation
12%
Tankstation
9%
23%
Grootwarenhuis
Nachtwinkel
Buurtwinkel
40%
Dagbladwinkel
10%
11% 9%
Buurtwinkel
Gespecialiseerde tabakszaak
3%
Gespecialiseerde tabakszaak
Groothertogdom Luxemburg
2%
Groothertogdom Luxemburg
1%
1%
Automaat
1%
Automaat
1%
0%
Goedkope sigaretten of roltabak via vrienden of straatverkopers
0%
Goedkope sigaretten of roltabak via vrienden of straatverkopers
0%
Andere
1%
Weet het niet
1%
4%
3% 0%
Basis: Rokers © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Andere Weet het niet
3% 1%
3%
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
11
Tabaksreclame gezien (rokers) 1 op 5 rokers geeft aan tabaksreclame gezien te hebben in de afgelopen 3 maanden. Voornamelijk in de dagbladwinkel (54%). In vergelijking met 2014 geven meer rokers aan reclame voor tabak te hebben gezien in de dagbladwinkel of een ander verkoopspunt, op het internet en op fuiven.
Dagbladwinkel/ tabakswinkel
3%
54%
Pers
19%
20%
77%
Internet
16%
Ander verkoopspunt
15%
n=112 Buitenland
Heeft tabaksreclame gezien Heeft geen tabaksreclame gezien Geen mening
9%
Fuiven
7%
Festival
5%
Ander Weet het niet
25% 4%
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
12
Type tabaksproduct gerookt (rokers) Meer dan 3 op 4 rokers rookt gewone sigaretten. De penetratie ligt hoger in Brussel. De penetratie neemt af naarmate de leeftijd van de rokers toeneemt en de sociale klasse afneemt. Oudere mannen roken opvallend vaker sigaren. Roltabak is dan weer voornamelijk populair bij lagere sociale klassen en in Wallonië. Jongeren (15-24j) en respondenten uit een lagere sociale klasse roken vaker waterpijp, in vergelijking met de andere.
Geslacht
Gewone sigaretten
77%
Roltabak
34%
Leeftijd
Regio
Sociale klasse
Man Vrouw 15-24
25-34
35-44 45-54 55-64
+65
VL
BR
WA
1-2
3-4
5-6
7-8
n=334
n=212
n=76
n=103
n=108
n=120
n=92
n=47
n=268
n=66
n=212
n=167
n=153
n=124
n=102
75%
79%
88%
82%
84%
72%
63%
68%
77%
90%
73%
81%
83%
78%
68%
35%
33%
19%
34%
31%
41%
40%
36%
31%
23%
41%
27%
27%
33%
46%
12%
2%
1%
5%
6%
7%
13%
20%
10%
1%
7%
8%
7%
10%
5%
Sigaar of cigarillo
8%
Elektronische sigaret
6%
7%
4%
5%
3%
6%
8%
6%
8%
8%
4%
4%
7%
5%
5%
7%
Waterpijp
6%
7%
5%
22%
8%
2%
3%
3%
3%
7%
6%
6%
4%
5%
4%
11%
4%
2%
4%
4%
4%
2%
3%
3%
4%
0%
4%
3%
3%
3%
4%
0%
0%
1%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
1%
0%
0%
0%
Pijp Andere
3% 0%
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden in kleur aangeduid
13
Type tabaksproduct gerookt (rokers) Ten opzichte van 2014 worden er significant meer gewone sigaretten, elektronische sigaretten, waterpijp en pijp gerookt.
2015
2014
2013
(n=546)
(n=1.006)
(n=1.024)
77%
Gewone sigaretten
34%
Roltabak
72%
Gewone sigaretten
32%
Roltabak
35%
Roltabak
Sigaar of cigarillo
8%
Sigaar of cigarillo
Elektronische sigaret
6%
Elektronische sigaret
2%
Elektronische sigaret
2%
Waterpijp
6%
Waterpijp
1%
Waterpijp
2%
Pijp
3%
Pijp
1%
Pijp
1%
Andere
0%
Andere
0%
Andere
0%
Basis: Rokers © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
5%
75%
Gewone sigaretten
Sigaar of cigarillo
9%
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
14
10% van de Belgen heeft ooit al een elektronische sigaret gerookt 1. Om te stoppen met roken: 68% 2. Minder schadelijk: 26% 3. Goedkoper: 6% © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
15
Gebruik van de elektronische sigaret Naarmate de leeftijd van de rokers afneemt, neemt het percentage dat ooit al een elektronische sigaret gerookt heeft toe, behalve voor 15-17 jarigen. Bovendien ligt de penetratie hoger bij de lagere sociale klassen. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
90%
8%
Man (n=1.495)
89%
9%
Vrouw (n=1.514)
15-17 j (n=121)
92%
99% 88%
10%
25-34 j (n=483)
88%
11%
35-44 j (n=553)
90%
8%
45-54 j (n=598)
89%
8%
+65 j (n=394)
92%
90%
8%
VL (n=1.761)
92%
7%
BR (n=307)
90%
8%
WA (n=941)
88%
6%
18-24 j (n=339)
55-64 j (n=521)
TOTAAL
7%
Soc. kl. 1-2 (n=1.290)
94%
4%
Soc. kl. 3-4 (n=771)
90%
7%
Soc. kl. 5-6 (n=563)
90%
9%
Soc. kl. 7-8 (n=385)
95%
9%
87%
11%
Basis: Allen (n=3.009) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Nog nooit gerookt
Ooit gerookt, maar nu niet meer
Minder vaak dan wekelijks
Wekelijks
20% Dagelijks
16
Gebruik van de elektronische sigaret Mannen hebben vaker ooit al eens een elektronische sigaret gerookt. De jongste (15-17 jaar) en oudste (+65 jaar) leeftijdsgroepen hebben het vaakst nog nooit een elektronische sigaret gerookt.
Nooit
Ooit
Minder vaak dan wekelijks
Wekelijks
Dagelijks
90,39%
7,56%
0,90%
0,68%
0,47%
Man (n=1.495)
88,66%
9,19%
0,95%
0,65%
0,56%
Vrouw (n=1.514)
92,11%
5,96%
0,84%
0,72%
0,37%
15-17 j (n=121)
98,76%
0,41%
0%
0%
0,83%
18-24 j (n=339)
87,70%
9,88%
1,29%
0,51%
0,62%
25-34 j (n=483)
87,57%
10,86%
0,91%
0,44%
0,23%
35-44 j (n=553)
89,63%
7,64%
0,97%
1,25%
0,51%
45-54 j (n=598)
89,22%
7,93%
1,24%
0,75%
0,86%
55-64 j (n=521)
91,67%
6,73%
0,91%
0,33%
0,36%
+65 j (n=394)
94,86%
3,99%
0,20%
0,96%
0%
TOTAAL Geslacht
Leeftijd
Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden in kleur aangeduid Basis: Allen (n=3.009) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
17
Gebruik van de elektronische sigaret Het percentage van rokers die ooit al een elektronische sigaret gerookt hebben is toegenomen ten opzichte van 2014.
2015 (n=3.009)
90%
2014 (n=4.007)
92%
7%
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
Basis: Allen © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
8%
Nog nooit gerookt
Ooit gerookt, maar nu niet meer
Minder vaak dan wekelijks
Wekelijks
20% Dagelijks
18
72% van de rokers heeft spijt dat hij/zij is begonnen met roken
64% zou dan ook willen stoppen
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
19
Spijt dat hij/zij ooit begonnen is met roken Bijna 3 op 4 rokers heeft spijt dat hij/zij ooit begonnen is met roken. Dit percentage ligt opvallend lager bij de 25-34 jarigen. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
72%
TOTAAL
Man (n=334)
72%
VL (n=268)
Vrouw (n=212)
71%
BR (n=66)
WA (n=212) 15-24 j (n=76) 25-34 j (n=103)
73% 72% 69%
70% 61%
Soc. kl. 1-2 (n=167)
71% 70%
35-44 j (n=108)
77%
Soc. kl. 3-4 (n=153)
45-54 j (n=120)
76%
Soc. kl. 5-6 (n=124)
+55j (n=139)
72%
72%
Soc. kl. 7-8 (n=102)
76% 68%
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
20
Intentie om te stoppen met roken Bij 15-24 jarigen ligt het percentage dat wenst te stoppen met roken hoger. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
Man (n=334) Vrouw (n=212)
31%
29% 36%
4%
23%
4%
26% 4%
19%
41%
64%
41%
67%
41%
60%
TOTAAL
31%
4%
Arbeider (n=124)
32%
5%
Bediende (n=131) Zelfstandige (n=75) Kader (n=35) Zonder werk (n=29)
15-24 j (n=76)
23%
35%
41%
76%
25-34 j (n=103)
31%
29%
37%
66%
35-44 j (n=108)
33%
28%
37%
65%
45-54 j (n=120)
33%
8% 12%
Inactief (n=152)
Soc. kl. 1-2 (n=167) Soc. kl. 3-4 (n=153)
46%
33%
6%
19%
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
42%
30%
32%
4% 20%
36%
49% 24%
29% 18%
41%
37% 47%
24% 12%
35%
68% 5%
27%
22%
28%
33%
17%
64%
63% 68% 61% 71% 81%
38%
42% 46%
60%
69% 64%
58% Soc. kl. 5-6 (n=124)
+55j (n=139)
27%
23%
62%
Soc. kl. 7-8 (n=102)
30% 34%
5% 5%
28% 20%
36% 41%
Neen, ik wens niet30% te stoppen 33% 34% 35% 45% 5%6% 4% 5% 5% 6%Ik weet het niet 42% 41% 40% 39% 34% 31% Ja, maar niet binnen het jaar Ja, binnen het jaar Totaal wenst te stoppen
65% 61%
21
Intentie om te stoppen met roken In vergelijking met 2014 is het percentage rokers die wensen te stoppen lichtjes toegenomen, voornamelijk door een significante toename van rokers die wensen te stoppen, maar niet binnen het jaar. Hier tegenover staat een jaarlijke afname van rokers die niet wensen te stoppen met roken.
2015 (n=546)
2014 (n=1.006)
2013 (n=1.024)
Basis: Rokers
31%
34%
36%
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
4%
23%
5%
6%
21%
16%
41%
39%
42%
64%
61%
58%
Neen, ik wens niet te stoppen 2015… 31% 4% 23% Ik weet het niet 41% 64% Ja, ik wens te stoppen, 34% maar niet binnen het jaar te stoppen met 61% roken 5%jaar 21% Ja, ik wens binnen het 39% 2013… 36% 6% 16% 42% 58% Totaal wenst te stoppen
22
Bekendheid gratis telefoonlijn
64% zou willen stoppen met roken n=349
80% kent de gratis telefoonlijn (2014: 81% - 2013: 68%)
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
23
41% is ooit spontaan aangesproken door zijn/haar
huisarts om te stoppen met roken (2014: 37% - 2013: 40%)
Basis: Rokers (n=546) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
24
Roken in café Het percentage dat geconfronteerd werd met roken in het café (excl. in een afgesloten rookkamer) is significant afgenomen ten opzichte van 2014.
2015 (n=3.009)
2014 (n=4.007)
2013 (n=4.002)
62%
64%
60%
22%
17%
16%
15%
18%
23%
80/20**
78/22**
72/28**
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
** Dit cijfer geeft de verhouding weer van het aantal respondenten die iemand niet/wel binnen zien roken hebben, berekend op de totale steekproef (zonder de respondenten die niet op café zijn geweest de afgelopen 6 M). | Basis: Allen 60% 64% de afgelopen 6 M 16% 17% 23% 18% Neen Niet op café geweest Geen mening Ja © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015 25
Overzicht rookgedrag in België 20% rookt
77% sigaretten
31% dagbladhandel
34% roltabak
20% grootwarenhuis
6% elektronische sigaretten
14% nachtwinkel
n=33
68% om te stoppen met roken 26% minder schadelijk n=349
72% heeft spijt
64% wil stoppen
80% kent telefoonlijn
41% aangemaand door
20% tabaksreclame gezien
arts om te stoppen © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
26
Attitudes t.a.v. roken en maatregelen tegen roken
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
27
Voorstander verbod van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes De helft van de steekproef is voorstander van het verbieden van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes. Rokers zijn, net zoals in 2014, vaker tegen een verbod. Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
TOTAAL
25%
Rokers (n=546)
Ex-rokers (n=788)
Nooit gerookt (n=1.675)
Basis: Allen (n=3.009) © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
26%
38%
24%
20%
50%
18%
44%
26%
50%
29%
51%
Nee
22% 24% 26% 35% 34% 31% 30% 24% Geen mening
45% 44% 42% Ja 28
Voorstander verbod van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes Ten opzichte van 2014 is een groter percentage van de totale steekproef voorstander van het verbieden van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes. Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
2015 (n=3.009)
25%
2014 (n=4.007)
26%
2013 (n=4.002)
26%
Basis: Allen © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
26%
50%
30%
44%
21%
53%
Nee
22% 24% 26% 35% 34% 31% 30% 24% Geen mening
45% 44% 42% Ja 29
Verbod op roken in de eigen wagen Bij bijna de helft van de rokers is roken toegelaten in de wagen (waarvan bij 30% enkel wanneer er geen minderjarigen in de wagen zitten). Bij niet-rokers en ex-rokers, ligt dit percentage heel wat lager (ongeveer 1 op 10).
TOTAAL
76%
Rokers (n=546)
Basis: Allen (n=3.009)
43%
5% 10% 7% 17%
7%
Ex-rokers (n=788)
85%
Nooit gerookt (n=1.675)
84%
30%
Roken is altijd verboden in de wagen45% 71% 79% 82% 13% Geen mening Roken is altijd toegelaten in de wagen
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
18%
48%
5% 5% 11%
6% 5%4% 9%
Geen 18% 11%privé-wagen 11% 6% 8% 22% 6% 10% 6% 5% 11% 18% 9% 40% Roken is enkel verboden als er minderjarigen in de wagen zijn Totaal roken toegelaten 30
Verbod op roken in de eigen wagen Het percentage van Belgen waarbij roken altijd verboden is in de wagen ligt significant hoger ten opzichte van 2014.
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
2015 (n=3.009)
76%
2014 (n=4.007)
Basis: Allen
71%
5% 10% 7% 17%
11%
Roken is altijd verboden in de wagen45% 71% 79% 82% 13% Geen mening Roken is altijd toegelaten in de wagen
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
8% 10%
18%
Geen 18% 11%privé-wagen 11% 6% 8% 22% 6% 10% 6% 5% 11% 18% 9% 40% Roken is enkel verboden als er minderjarigen in de wagen zijn Totaal roken toegelaten
*2014: Roken is enkel verboden als er kinderen in de wagen zijn
31
Potentiële maatregelen om het aantal rokers te verminderen Meer dan 9 op de 10 zijn van mening dat roken in auto’s met minderjarigen verboden zou moeten worden. Bovendien vindt de meerderheid dat rookvrije cafés een goede zaak zijn. Om het stoppen met roken te stimuleren zijn rokers voorstanders van overheidssteun via terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen. Rokers
Ex-rokers
Nooit gerookt
n=546
n=788
n=1.675
91%
87%
92%
93%
82%
66%
80%
89%
72%
77%
67%
72%
71%
62%
67%
77%
61%
30%
63%
72%
Significante verschillen ten opzichte van de totale sample werden omkaderd
Het roken in auto’s met minderjarigen zou verboden moeten worden
Rookvrije cafés zijn een goede zaak
8% 6%5%
17% 13%
86%
7%
75%
De overheid zou het stoppen met roken meer moeten ondersteunen via terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen
26%
20% 6% 15%
Alle tabaksreclame op de verkoopsplaats zou verboden moeten worden
25%
19% 5% 4%10%
Een pakje roltabak zou met één euro verhoogd moeten worden
33%
Basis: Allen (n=3.009)
Totaal niet akkoord
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
Niet akkoord
28%
5%6%9%
Eerder niet akkoord
56%
61%
52%
36% 31% 27% 25% 7% 5% 19% 20% 24% 30% 9%6% 7% 7%10% 6% 15% 8% 6%9% 81%57% 60% 59% 49% Weet het niet Eerder akkoord Akkoord
90% 58% 67% 70% 72% Totaal akkoord 32
Potentiële maatregelen om het aantal rokers te verminderen Doorheen de totale steekproef is een groter percentage van mening dat een pakje roltabak met één euro verhoogd zou moeten worden, in vergelijking met 2014.
2015
2014
(n = 3.009)
(n = 4.007)
Het roken in auto’s met minderjarigen zou verboden moeten worden
91%
n.v.t.
Rookvrije cafés zijn een goede zaak
82%
n.v.t.
De overheid zou het stoppen met roken meer moeten ondersteunen via terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen
72%
72%
Alle tabaksreclame op de verkoopsplaats zou verboden moeten worden
71%
70%
Een pakje roltabak zou met één euro verhoogd moeten worden
61%
58%
Totaal akkoord
Significante verschillen ten opzichte van 2014 werden omkaderd
Basis: Allen © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
33
Conclusies
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
34
Rookgedrag in België 20% van de Belgen geeft aan te roken, met een grote meerderheid van Belgische rokers die dagelijks rookt (17% van de Belgen). De penetratie van rokers ligt hoger bij de volgende bevolkingsgroepen, waarbij het beroep de belangrijkste factor blijkt te zijn: Mannen (24%) 35-54 jarigen (22%) In het Zuiden van België (24%) Bij werkzoekenden (29%) en arbeiders (30%) Bij de lagere sociaal-economische klassen (25%) Bij de oudere leeftijdsgroepen is een groter deel gestopt met roken (55-64j: 36%; +65j: 38%), hetzelfde geldt voor zelfstandigen (32%) en Vlamingen (28%). Ondanks het groter aandeel rokers bij mannen, zien we ook hier een groter aandeel dat gestopt is met roken (30%). © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
35
Rokers in België Gemiddeld roken dagelijkse rokers in België 16 sigaretten per dag. Mannen roken meer dan vrouwen. Jongeren (15-24j) en rokers uit hogere sociaal-economische klassen roken minder sigaretten per dag.
77% van de rokers rookt gewone sigaretten. 34% van hen rookt roltabak en 8% rookt een sigaar of cigarillo. De penetratie van elektronische sigaretten en (water)pijp is toegenomen ten opzichte van 2014. Jongere leeftijdsgroepen roken vaker gewone sigaretten. Hoge penetratie ook in Brussel. Roltabak is dan weer populairder in lagere sociaaleconomische klassen en in Wallonië. Mannen en Belgen ouder dan 65 roken frequenter sigaren. 2% van de Belgen rookt minstens af en toe een elektronische sigaret. Vrouwen, jongeren (15-17j) en ouderen (+65j), Vlamingen en Belgen met een hogere sociaal-economische klasse hebben hier minder ervaring mee. © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
36
Aankoop sigaretten of roltabak Sigaretten en roltabak worden voornamelijk aangekocht in de dagbladwinkel (31%), het grootwarenhuis (20%) en de nachtwinkel (14%). In vergelijking met 2014 worden er meer aankopen gedaan in gespecialiseerde tabakszaken en het Groothertogdom Luxemburg. Jongeren (15-24j: 33%) en inwoners uit Brussel (25%) kopen vaker sigaretten of roltabak aan in nachtwinkels. Ouderen (+65j) kopen dan weer vaker sigaretten of roltabak aan bij gespecialiseerde tabakszaken (15%). Rokers 55-64j (28%) en vrouwen (29%) kopen vaker sigaretten of roltabak aan bij grootwarenhuizen. In Wallonië worden vaker sigaretten en roltabak aangekocht in het tankstation (17%). Bovendien worden rokers het meest geconfronteerd met tabaksreclame in de dagbladwinkel. © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
37
Stoppen met roken 72% van de rokers heeft spijt dat hij/zij begonnen is met roken, terwijl 64% zou willen stoppen met roken. De intentie om te stoppen met roken is hoger bij 15-24 jarigen (76%). De elektronische sigaret wordt voornamelijk gerookt om makkelijker te kunnen stoppen met roken (68% van de rokers van de elektronische sigaret). 77% van de rokers zijn voorstander van overheidsinitiatieven om doeltreffende geneesmiddelen terug te betalen.
80% van de rokers die wensen te stoppen met roken, kent de gratis telefoonlijn. De bekendheid ligt lager bij de laagste sociaal-economische klasse (68%) en in Brussel (66%). Iets meer dan 4 op de 10 rokers is ooit spontaan aangesproken door zijn/haar huisarts om te stoppen met roken. © GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
38
Draagvlak voor maatregelen om het aantal rokers te verminderen Enkele (potentiële) maatregelen om het aantal rokers te verminderen kwamen aan bod doorheen de studie. Over de volledige Belgische bevolking heen gaat de voorkeur uit naar het verbieden van roken in auto’s met minderjarigen (91%). Hoewel vooral niet-rokers het rookvrij maken van cafés een goede zaak vinden, kunnen ook 2 op 3 van de rokers zich hierin vinden.
Ook de andere voorgelegde maatregelen worden door de meeste Belgen ondersteund: Tabaksreclameverbod op de verkoopsplaats (71%) Prijsverhoging roltabak (61%) Verbod van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes (50%)
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
39
Vragen? Karen Lefever Business expert – Public Services Tel. +32 16 74 29 39
[email protected]
Maaike De Blezer Research expert Tel. +32 16 74 24 36
[email protected]
© GfK 2015 | Stichting tegen Kanker – Rookgedrag in België 2015
40