ROOKGEDRAG IN BELGIË Een rapport aan Stichting Tegen Kanker
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
1
Inleiding: Achtergrond en doelstellingen Onderzoeksmethode
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
2
Achtergrond en doelstellingen Onderzoeksmethode
Achtergrond en doelstellingen Stichting tegen Kanker is een Belgische stichting met als missie de strijd tegen kanker. Het onderzoek werd opgezet om gedetailleerde kwantitatieve inzichten te verzamelen over het rookgedrag in België anno 2013.
Onderzoeksmethode N=4.002 interviews met Belgen 15-75 jaar. Alle interviews werden afgenomen via CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing). Quota werden gezet (en gekruist) op: Provincie Geslacht Leeftijd 30% van de interviews werd afgenomen van mobile only respondenten (die geen vaste telefoonlijn meer hebben). Duurtijd vragenlijst: Niet-rokers en ex-rokers: ± 5 min. Rokers: ± 7 min. Veldwerkperiode: 29 april tot 28 mei 2013.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
3
Responsoverzicht De responsgraad bedraagt 38% (aantal respondenten / aantal personen aan de lijn).
n= 10.432
n= 4.002 38%
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
Personen in de doelgroep aan de lijn
Respondenten die de vragenlijst volledig doorlopen hebben
4
Weging De resultaten werden bij de verwerking gewogen op sociale klasse (volgens de reële verdeling van deze variabele binnen de Belgische populatie). Uit deze wegingscijfers blijkt dat de hogere sociaal-economische klassen (1 & 2) licht oververtegenwoordigd zijn in de steekproef. Dit rapport bevat de gewogen cijfers.
Sociale klasse
Voor weging Na weging
Sociale klasse 1
16%
13%
Sociale klasse 2
19%
15%
Sociale klasse 3
14%
11%
Sociale klasse 4
10%
12%
Sociale klasse 5
12%
14%
Sociale klasse 6
9%
12%
Sociale klasse 7
8%
12%
Sociale klasse 8
6%
5%
Informatie niet gekend
8%
7%
Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
5
Socio-demografisch profiel van de steekproef De (gewogen) steekproef is representatief voor de totale Belgische bevolking. Geslacht
Leeftijd
Regio
Provincie Antwerpen
51%
15-17 jaar 18-24 jaar 25-34 jaar
49% Man
Vrouw
30%
4%
9% 60%
35-44 jaar
18%
45-54 jaar
19%
55-64 jaar 65+ jaar
Oost-Vlaanderen
11% 17%
Wallonie
14%
Henegouwen
12%
West-Vlaanderen
11% 10%
Brussel
9%
Luik
9%
Limburg
Brussel
Waals Brabant Luxemburg
Opleiding*
14%
Vlaams Brabant
Vlaanderen
17%
17%
Beroep*
8%
3% 2%
Sociale klasse*
Inactief
38%
34%
Sociale klasse 1-2
57%
Bediende Arbeider
9% Hoger
Middelbaar
Lager
* De percentages zijn berekend op de totale steekproef waarvan de gegevens gekend zijn. Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
19%
Sociale klasse 3-4
Zelfstandige
7%
Sociale klasse 5-6
Kader
7%
Sociale klasse 7-8
Werkloze/zonder werk
30%
24% 24% 27% 18%
5% Klasse 1 = hoogste sociale klasse – klasse 8 = laagste sociale klasse
6
Roken in België
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
7
Overzicht In totaal kan 27% van de steekproef beschouwd worden als roker (22% dagelijks en 5% niet dagelijks). Het rokerspercentage is hoger bij mannen, in de leeftijdsgroepen 25-34 jaar en 45-54 jaar, in het Zuiden van het land, bij werkzoekenden en arbeiders, en in de lagere sociaal-economische klassen (5-). Jongere respondenten kunnen vaker worden beschouwd als gelegenheidsrokers. TOTAAL
Man (n=1.961)
51%
22%
41%
Vrouw (n=2.041)
27%
5%
5%
61%
18%
22%
27%
18%
27% Totaal rokers 32%
TOTAAL
82%
Arbeider (n=665)
21%
18-24 j (n=458) 25-34 j (n=680) 35-44 j (n=751) 45-54 j (n=778) 55-64 j (n=642) 65+ j (n=507)
7%8% 15%
64% 49% 54% 45% 39%
8% 9% 15% 7%
28%
20%
23%
24%
27%
36%
52%
19%
22% 32%
14%
28% 35% 26% 31%
Zelfstandige (n=332)
BR (n=396) WA (n=1.282)
50% 60% 50%
25%
4%
21%
16% 5% 19% 19% 5%
25%
36%
24%
5%
Zonder werk (n=176) Inactief (n=1.445)
4%
56% 52%
Kader (n=344)
22%
27%
40%
20% 4% 20%
24%
26%
22%
60% 40%
36%
21% 13% 10%
55%
23%
19% 4% 15%
19%
37%
47%
5% 17%
21%
25% 16%
Soc. kl. 1-2 (n=1.404) Soc. kl. 3-4 (n=929)
VL (n=2.324)
22%
Totaal rokers
Bediende (n=1.016) 15-17 j (n=186)
51%
25%
62% 47%
Soc. kl. 5-6 (n=824)
44%
Soc. kl. 7-8 (n=539)
43%
19% 5% 14% 28% 23%
21% 5%
28%
19% 25% 33%
24% 31%
23%
31%
34%
Basis: Allen, n=4.002
Nooit gerookt
Vroeger gerookt, maar gestopt
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
Rookt, maar niet dagelijks
Rookt dagelijks
8
Aantal gerookte sigaretten per dag Enkel dagelijkse rokers Dagelijkse rokers roken gemiddeld 16 sigaretten per dag. Mannen roken daarbij meer dan vrouwen, 45-64 jarigen roken meer dan andere leeftijdsgroepen. Het aantal sigaretten dat per dag wordt gerookt stijgt daarnaast ook naarmate de sociaal-economische klasse van de roker afneemt.
Gemiddeld aantal gerookte sigaretten TOTAAL
20%
Man (n=497)
18%
Vrouw (n=340)
24%
40%
21%
39%
19%
21%
41%
22%
21%
14%
16
17 15
Gemiddeld aantal gerookte sigaretten TOTAAL
VL (n=468) BR (n=70) WA (n=299)
15-24 j (n=95) 25-44 j (n=337) 45-64 j (n=334) 65+ j (n=71)
34% 20% 16% 27%
41% 42% 39% 35%
16% 8% 12 22% 21% 22%
Basis: Dagelijkse rokers, n=837 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
16% 24% 16%
16
Soc. kl. 1-2 (n=190)
20%
40%
23% 10% 17%
37% 46%
Soc. kl. 3-4 (n=194)
19%
17
Soc. kl. 5-6 (n=229)
18%
15
Soc. kl. 7-8 (n=161)
17%
20%
20%
16
17%
44%
22%
42%
<10
16
22%
42%
32%
19%
27%
43%
28%
21%
21% 25% 10-15
17%
16
17%
16
13%
14
15%
15
18% 27%
16-20
>20
15 19 9
Type tabaksproduct gerookt Enkel rokers 3 op 4 rokers rookt gewone sigaretten. De penetratie van gewone sigaretten is significant lager bij oudere rokers (t.v.v. roltabak en sigaren), in Franstalig België (t.v.v. roltabak), en daalt eveneens naarmate de sociaal-economische klasse van de respondent lager is (t.v.v. roltabak). 1 op 10 van de hele jonge rokers rookt (wel eens) een waterpijp. Het roken van de elektronische sigaret is voorlopig beperkt tot rokers in Vlaanderen en in het Brussels gewest. Geslacht
Leeftijd
Man Vrouw 15-24 25-44 45-64
Regio 65+
VL
BR
Sociale klasse WA
1-2
3-4
5-6
7-8
n=603 n=421 n=148 n=409 n=385 n=82 n=566 n=93 n=365 n=267 n=229 n=269 n=182
Gewone sigaretten
75%
Roltabak Sigaar of cigarillo
35% 9%
74%
77%
88%
80%
69%
59%
80%
82%
66%
84%
74%
73%
67%
37%
33%
31%
35%
37%
41%
32%
28%
43%
22%
31%
34%
53%
13%
2%
5%
7%
11%
17%
8%
6%
11%
10%
6%
10%
10%
Waterpijp
2%
3%
1%
10%
2%
1%
0%
3%
0%
2%
4%
0%
2%
3%
Elektronische sigaret
2%
2%
2%
0%
3%
3%
0%
4%
2%
0%
2%
2%
2%
3%
Pijp
1%
1%
0%
1%
1%
1%
2%
1%
0%
1%
2%
1%
1%
1%
Andere
0%
1%
0%
2%
0%
0%
0%
1%
0%
0%
0%
0%
1%
0%
De cijfers in grijs geven de percentages weer voor menthol sigarettten, berekend op de totale groep rokers. Basis: Rokers, n=1.024 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
10
Type tabaksproduct gerookt: menthol sigaretten Enkel rokers van sigaretten Vrouwen (en vooral jongere vrouwen) roken beduidend vaker menthol sigaretten dan mannen.
TOTAAL Man (n=444) Vrouw (n=331) 15-24 j (n=131) 25-44 j (n=329)
85% 89% 80% 77% 85%
14% 10% 20% 23% 15%
45-64 j (n=268)
89%
10%
65+ j (n=47)
90%
10%
VL (n=455)
84%
BR (n=77)
87%
9%
WA (n=243)
87%
13%
16%
MANNEN
15-24 j (n=85)
81%
25-44 j (n=205)
89%
85%
15%
Soc. kl. 3-4 (n=169)
86%
14%
Soc. kl. 5-6 (n=197)
88%
12%
Soc. kl. 7-8 (n=119)
83%
16%
10%
45-64 j (n=132)
93%
5%
65+ j (n=22)
94%
6%
VROUWEN 15-24 j (n=46)
68%
25-44 j (n=124) Soc. kl. 1-2 (n=224)
19%
30%
77%
45-64 j (n=136)
84%
65+ j (n=25)
87%
23% 16% 13%
Rookt geen menthol sigaretten
Basis: Rokers van gewone sigaretten, n=775
Weet niet
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
Rookt menthol sigaretten
11
Waar laatste pakje sigaretten/roltabak gekocht Enkel rokers Sigaretten en roltabak worden vooral aangekocht in de dagbladwinkel (40%) en het grootwarenhuis (23%). Het grootwarenhuis is belangrijker als aankoopplaats voor vrouwen. Oudere rokers doen hun aankoop van sigaretten vaker dan andere leeftijdsgroepen in de dagbladwinkel en ook iets vaker in het grootwarenhuis. Jongeren en rokers uit het Brussels gewest kopen vaker sigaretten aan in de nachtwinkel. Rokers tussen 25 en 44 jaar kopen vaker sigaretten aan in een tankstation. Geslacht
Leeftijd
Man Vrouw 15-24 25-44 45-64
Regio 65+
VL
BR
Sociale klasse WA
1-2
3-4
5-6
7-8
n=603 n=421 n=148 n=409 n=385 n=82 n=566 n=93 n=365 n=267 n=229 n=269 n=182
Dagbladwinkel Grootwarenhuis
23%
Tankstation
11%
Nachtwinkel
10%
Buurtwinkel Gespecialiseerde tabakszaak
9%
3%
40% 38%
42%
31%
36%
45%
48%
40%
42%
38%
37%
40%
39%
44%
19%
30%
18%
22%
26%
29%
25%
16%
23%
22%
21%
25%
25%
12%
10%
6%
17%
9%
4%
11%
8%
13%
13%
12%
12%
9%
13%
6%
28%
12%
3%
0%
8%
19%
10%
14%
9%
8%
7%
9%
7%
10%
8%
8%
11%
8%
7%
9%
6%
10%
9%
11%
4%
2%
1%
2%
4%
7%
3%
6%
2%
3%
5%
3%
2%
Groothertogdom Luxemburg
1%
1%
1%
1%
1%
2%
1%
1%
1%
3%
1%
1%
2%
1%
Automaat
1%
1%
0%
3%
0%
0%
0%
1%
0%
0%
1%
0%
0%
0%
Goedkope sigaretten of roltabak via vrienden of straatverkopers
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
1%
0%
0%
1%
1%
2%
1%
1%
0%
1%
3%
1%
2%
1%
1%
1%
1%
0%
0%
1%
1%
0%
1%
0%
0%
1%
0%
1%
1%
Andere
1%
Weet het niet
1%
Basis: Rokers, n=1.024 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013 -
Koopt zelf geen sigaretten (gelegenheidsroker) Luchthaven Buitenland (Amerika, Frankrijk, Egypte) Carwash Zwarte markt
12
Aanmaning huisarts tot stoppen met roken Enkel rokers 4 op 10 rokers is al ooit door zijn of haar huisarts aangesproken geweest over het stoppen met roken.
TOTAAL
59%
15-24 j (n=148)
25-44 j (n=409)
40%
72%
63%
27%
36%
45-64 j (n=385)
52%
47%
65+ j (n=82)
52%
48%
Huisarts heeft respondent niet spontaan aangesproken om te stoppen met roken Weet het niet Huisarts heeft respondent spontaan aangesproken om te stoppen met roken Basis: Rokers, n=1.024 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
13
Intentie om te stoppen met roken Enkel rokers Meer dan de helft van de rokers drukt de wens uit om te stoppen met roken - waarvan de meerderheid binnen het komende jaar. De intentie om te stoppen met roken neemt iets af met de sociaal-economische klasse van de respondent. Totaal wenst te stoppen TOTAAL
36%
6% 16%
42%
58%
Man (n=603)
37%
6% 16%
41%
57%
Vrouw (n=421)
35%
43%
59%
6% 16%
Totaal wenst te stoppen
TOTAAL
36%
6% 16%
42%
58%
VL (n=566)
35%
6% 15%
44%
58%
BR (n=93)
35%
5% 18%
43%
61%
WA (n=365)
15-24 j (n=148)
38%
7%
33%
22%
25-44 j (n=409)
35%
5% 19%
45-64 j (n=385)
37%
6% 13%
65+ j (n=82)
39%
6%7%
40% 45% 48%
Basis: Rokers, n=1.024 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
39%
5% 18%
38%
57%
55% 59% 58% 55%
Soc. kl. 1-2 (n=267)
34%
5% 16%
44%
61%
Soc. kl. 3-4 (n=229)
33%
4% 19%
44%
62%
Soc. kl. 5-6 (n=269 Soc. kl. 7-8 (n=182)
36% 40%
8% 16%
40%
56%
6% 12%
42%
55%
Neen, ik wens niet te stoppen Ik weet het niet Ja, ik wens te stoppen, maar niet binnen het jaar 14 Ja, ik wens binnen het jaar te stoppen met roken
Gewenste begeleiding bij het stoppen met roken Enkel rokers (die willen stoppen) 70% van de huidige rokers met de intentie te stoppen met roken drukt de wens uit om dit onder begeleiding te doen. In dalende volgorde willen zij bij voorkeur beroep doen op een arts of verpleegkundige, een apotheker, of een tabacoloog. Telefonische en online begeleiding scoren lager dan face-to-face hulp, maar slaan toch aan bij zo’n 10% van de rokers De meerderheid van de respondenten die willen stoppen met roken kennen de gratis telefoonlijn - vooral via TV of radio of van de vermelding op de sigarettenpakjes. Voorkeur begeleiding
Bekendheid gratis telefoonlijn
Bij een arts of verpleegkundige
43%
Kent de gratis telefoonlijn
68% 33%
Bij de apotheker
30%
Bij een tabacoloog
Via telefonische gesprekken Bij een online rookstopbegeleidingsprogramma
Kent de gratis telefoonlijn niet
24%
11%
Van waar is telefoonlijn gekend? TV of radio
10%
Weet het niet
43%
Vermelding op sigarettenpakjes 31%
Internet Gezondheidsprofessional
31% 12% 10%
Andere media Andere bronnen Basis: Rokers die wensen te stoppen met roken, n=593 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
24%
15%
Basis: Rokers die wensen te stoppen met roken en de gratis telefoonlijn kennen, n=400 15
Met welke hulp gestopt met roken Enkel ex-rokers De overgrote meerderheid van de respondenten die ooit gestopt zijn met roken hebben dit nochtans gedaan zonder begeleiding van een arts of ander type hulpverlener.
Ik ben gewoon gestopt zonder hulp
88%
Een arts of verpleegkundige
7%
De apotheker
5%
Een alternatieve hulpverlener
2%
Een tabacoloog
1%
Andere
3%
Basis: Ex-rokers, n=875 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
16
Tabaksreclame gezien Enkel rokers 1 op 4 rokers zegt tabaksreclame te hebben gezien in de afgelopen 3 maanden - en dit vooral in de dagblad- of tabakswinkel (47%) of in de pers (23%). Jongere rokers tussen 15 en 24 jaar hebben beduidend vaker tabaksreclame gezien dan de andere leeftijdsgroepen (37%).
Waar tabaksreclame gezien? 5%
Dagbladwinkel/ tabakswinkel
47%
Pers
71%
23%
Ander verkoopspunt
24% 15-24 j (n=148) 25-44 j (n=409) 45-64 j (n=385) 65+ j (n=82)
Heeft tabaksreclame gezien (afgelopen 3M) Heeft geen tabaksreclame gezien (afgelopen 3M)
12%
Internet
37% 18% 24% 25%
Buitenland Fuiven Festival
8% 6% 4% 2%
Ander Weet het niet
27% 7%
Basis: Rokers die de afgelopen 3 maanden tabaksreclame gezien hebben, n=236
Geen mening
Basis: Rokers, n=1.024 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
17
Roken in restaurant of café Het rookverbod in cafés lijkt nog vrij vaak met de voeten te worden getreden. 28% van de respondenten die de afgelopen 6 maanden een café hebben bezocht claimt daar iemand te hebben zien roken (niet in een afgesloten rookkamer). In restaurants heeft slechts 4% nog iemand zien roken in de afgelopen maanden.
Iemand binnen, maar niet in een afgesloten rookkamer, zien roken in een restaurant?
91%
Neen
5%
Niet op restaurant geweest de afgelopen 6 M
Geen mening
96/4*
Ja
Iemand binnen, maar niet in een afgesloten rookkamer, zien roken in een café?
60%
Neen
Niet op café geweest de afgelopen 6 M
16%
Geen mening
23%
72/28*
Ja
* Deze cijfers geven de verhouding weer van het aantal respondenten die iemand niet/wel binnen zien roken hebben, berekend op de totale steekproef (zonder de respondenten die niet op restaurant/café zijn geweest de afgelopen 6 M). Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
18
Attitudes t.a.v. roken en maatregelen tegen roken
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
19
Attitude t.a.v. verbod op logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes Iets meer dan de helft van de (totale) steekproef is voorstander van het verbod van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes. Dit is vooral het geval voor ex-rokers en niet-rokers. Bij huidige rokers zijn de meningen hieromtrent eerder gepolariseerd (en is de groep contra ongeveer even groot als de groep pro).
Voorstander van verbod op logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes? TOTAAL
26%
Rokers (n=1.024)
21%
41%
53%
14%
46%
Ex-rokers (n=875)
20%
24%
56%
Nooit gerookt (n=2.103)
20%
23%
56%
Nee
Geen mening
Ja
Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
20
Attitude t.a.v. het rookvrij maken van alle publieke plaatsen De overgrote meerderheid is voorstander van de maatregel om alle publieke plaatsen rookvrij te maken. Dit is zelfs het geval bij huidige rokers - hoewel het % voorstanders hier kleiner is dan bij de ex- en niet-rokers.
Is maatregel om alle publieke plaatsen rookvrij te maken gerechtvaardigd? Totaal ‘niet gerechtvaardigd’
Totaal ‘gerechtvaardigd’
TOTAAL
19%
11% 8%
Rokers (n=1.024)
33%
21%
Ex-rokers (n=875)
22%
11% 11%
Nooit gerookt (n=2.103)
Helemaal niet gerechtvaardigd
11% 6%5%
20%
12%
60%
23%
43%
22%
55%
18%
Eerder niet gerechtvaardigd
80%
70%
Geen mening
Eerder gerechtvaardigd
66%
77%
88%
Helemaal gerechtvaardigd
Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
21
Attitude t.a.v. potentiële maatregelen om het aantal rokers te verminderen 9 op 10 willen nummer Tabakstop vermeld zien op alle pakjes roltabak Ex-rokers en niet-rokers zijn duidelijk meer pro de voorgestelde maatregelen om het aantal rokers te verminderen dan huidige rokers. Enkel over de vermelding van het nummer van Tabakstop en de overheidssteun voor terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen zijn de 3 groepen het unaniem eens. Ex-rokers en niet-rokers zijn daarnaast ook van mening dat het rookvrij maken van publieke plaatsen een positieve impact heeft op het aantal hartaanvallen (3 op 4), dat tabaksreclame op de verkoopplaats zou moeten worden verboden (70 tot 76%) en dat de sigarettenprijs met 0,5€ zou moeten worden verhoogd (61 tot 74%). Totaal niet akkoord Alle pakjes roltabak zouden het nummer van Tabakstop moeten vermelden
Overheid zou het stoppen met roken meer moeten ondersteunen via terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen
Volledig rookvrij maken van alle openbare publieke plaatsen leidt tot een daling van het aantal hartaanvallen
28%
Sigarettenprijs zou met een € 0,50 verhoogd moeten worden
39%
Niet akkoord
80%
18% 7% 15%
21% 13% 8%8% 18%
Alle tabaksreclame op de verkoopsplaats zou verboden moeten worden
ExNooit rokers gerookt
n=1.024
n=875
n=2.103
89%
85%
88%
92%
73%
76%
67%
74%
71%
57%
74%
77%
70%
57%
70%
76%
57%
22%
61%
74%
Totaal akkoord
9% 6% 9%
25%
Rokers
20% 8% 12%
33%
Eerder niet akkoord
7% 10% Weet het niet
58%
53%
58%
47%
Eerder akkoord
Akkoord
Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
22
Attitude t.a.v. het roken in de eigen privé-woning Bij 6 op 10 rokers is roken toegelaten in de eigen woning (waarvan ongeveer de helft beperkt tot bepaalde plaatsen). In de groepen van ex- en niet-rokers is dit aandeel beperkt tot respectievelijk 1 op 4 en 1 op 5.
Is roken toegelaten, beperkt of verboden in privé woning? Totaal roken toegelaten TOTAAL
Rokers (n=1.024)
Ex-rokers (n=875)
Nooit gerookt (n=2.103)
Roken is binnen volledig verboden
67%
41%
17%
28%
72%
78%
Geen mening
15%
31%
16%
32%
59%
12%
28%
12% 8% 21%
Roken is toegelaten in bepaalde ruimtes
Roken is overal toegelaten
Basis: Allen, n=4.002 © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
23
Conclusies
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
24
Rookgedrag in België Conclusies Rokerspercentage algemeen In totaal geeft 27% van de Belgen aan te roken. 22% rookt dagelijks.
5% rookt niet dagelijks en kan dus eerder als gelegenheidsroker worden beschouwd.
Rokers worden vaker gevonden bij de volgende bevolkingsgroepen: Bij mannen (32%) In de leeftijdsgroepen 25-34 jaar (35%) en 45-54 jaar (31%) In het Zuiden van België (31%) Bij werkzoekenden (47%) en arbeiders (40%) Bij de lagere sociaal-economische klassen (33% in klasse 5-6 en 34% in klasse 7-8)
Jongeren kunnen vaker worden beschouwd als gelegenheidsroker. De helft van de rokers tussen 15 en 24 jaar (15% in totaal) rookt (nog) niet dagelijks. Aantal sigaretten (Dagelijkse) rokers roken gemiddeld 16 sigaretten per dag. Mannen roken meer dan vrouwen. 45-64 jarigen roken meer dan andere leeftijdsgroepen. Het aantal sigaretten per dag stijgt ook naarmate de sociaal-economische klasse van de roker afneemt.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
25
Rookgedrag in België Conclusies Type tabaksproduct 3 op 4 rokers rookt gewone sigaretten. 35% van de rokers rookt roltabak. 9% rookt (ook wel eens) een sigaar of cigarillo. De penetratie van gewone sigaretten is significant lager: bij oudere rokers (t.v.v. roltabak en sigaren) in Franstalig België (t.v.v. roltabak) naarmate de sociaal-economische klasse van de respondent lager is (t.v.v. roltabak)
1 op 10 van de hele jonge rokers rookt (wel eens) een waterpijp. Het roken van de elektronische sigaret is nog beperkt tot 2% van de rokers.
14% van de rokers van sigaretten rookt menthol sigaretten. Dit % is duidelijk hoger bij vrouwen in de jongste leeftijdscategorieën: Van alle vrouwelijke rokers rookt 1 op 5 menthol sigaretten. Van alle vrouwelijke rokers tussen 15 en 24 jaar rookt 30% menthol sigaretten. Voor vrouwelijke rokers tussen 25 en 44 jaar is dit 23%. Het % vrouwen dat menthol sigaretten rookt neemt beduidend af na de leeftijd van 45 jaar.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
26
Rookgedrag in België Conclusies Aankooppunt Sigaretten en roltabak worden vooral aangekocht in de dagbladwinkel (40%) en in het grootwarenhuis (23%). 11% van de tabaksproducten wordt verder aangekocht in een tankstation en 10% in de nachtwinkel. Het grootwarenhuis is belangrijker als aankoopplaats voor vrouwen (30%). Oudere rokers 45+ doen hun aankoop van sigaretten en roltabak vaker dan andere leeftijdsgroepen in de dagbladwinkel en ook iets vaker in het grootwarenhuis. Jongeren kopen vaker sigaretten aan in de nachtwinkel (28% bij 15-24 jarigen en 12% bij 25-44 jarigen). Dit laatste is ook het geval voor rokers uit het Brussels gewest (19%). Rokers tussen 25-44 jaar kopen ook vaker sigaretten aan in een tankstation (17%).
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
27
Rookgedrag in België Conclusies Stoppen met roken Meer dan de helft van de rokers drukt de wens uit om te stoppen met roken - waarvan de helft binnen het komende jaar. De intentie om te stoppen met roken neemt iets af met de sociaaleconomische klasse van de respondent. 70% van de huidige rokers met de intentie te stoppen met roken drukt de wens uit om dit onder begeleiding te doen. Zij willen daarbij bij voorkeur beroep doen op een arts of verpleegkundige (43%), een apotheker (30%) of een tabacoloog (24%). Telefonische en online begeleiding scoren lager dan face-to-face hulp, maar slaan toch aan bij zo’n 10% van de rokers. Toch zien we dat 9 op 10 ex-rokers gestopt zijn met roken zonder begeleiding van een arts of ander type hulpverlener.
4 op 10 rokers is ooit al door zijn of haar huisarts aangemaand om te stoppen met roken. 7 op 10 respondenten die willen stoppen met roken kennen de gratis telefoonlijn - vooral via TV of radio of van de vermelding op de sigarettenpakjes.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
28
Opmerken van roken in de omgeving Conclusies Reclame gezien 1 op 4 rokers zegt tabaksreclame te hebben gezien in de afgelopen 3 maanden - en dit vooral in de dagblad- of tabakswinkel (47%) of in de pers (23%). Jongere rokers tussen 15 en 24 jaar hebben beduidend vaker tabaksreclame gezien dan de andere leeftijdsgroepen (37%). Roken in restaurant of café Het rookverbod in cafés lijkt nog vrij vaak met de voeten te worden getreden. 28% van de respondenten die de afgelopen 6 maanden een café hebben bezocht claimt daar iemand te hebben zien roken (niet in een afgesloten rookkamer). In restaurants heeft slechts 4% nog iemand zien roken in de afgelopen maanden.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
29
Attitudes t.a.v. roken en maatregelen tegen roken Conclusies Attitude t.a.v. verbod op logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes Iets meer dan de helft van de (totale) steekproef is voorstander van het verbod van logo’s en andere beelden op sigarettenpakjes. Dit is vooral het geval voor ex-rokers en niet-rokers. Bij huidige rokers zijn de meningen hieromtrent eerder gepolariseerd (en is de groep contra ongeveer even groot als de groep pro). Attitude t.a.v. het rookvrij maken van alle publieke plaatsen 8 op 10 Belgen is voorstander van de maatregel om alle publieke plaatsen rookvrij te maken. Ook bij huidige rokers is 66% pro deze maatregel. Attitude t.a.v. potentiële maatregelen om het aantal rokers te verminderen: 9 op 10 Belgen wil dat het nummer van Tabakstop vermeld wordt op alle pakjes roltabak Ex-rokers en niet-rokers zijn duidelijk meer pro de voorgestelde maatregelen om het aantal rokers te verminderen dan huidige rokers. Enkel over de vermelding van het nummer van Tabakstop (89%) en de overheidssteun voor terugbetaling van doeltreffende geneesmiddelen (73%) zijn alle groepen het unaniem eens. Ex-rokers en niet-rokers zijn daarnaast ook van mening dat het rookvrij maken van publieke plaatsen een positieve impact heeft op het aantal hartaanvallen (3 op 4), dat tabaksreclame op de verkoopplaats zou moeten worden verboden (70 tot 76%) en dat de sigarettenprijs met 0,5€ zou moeten worden verhoogd (61 tot 74%). © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
30
Attitudes t.a.v. roken en maatregelen tegen roken Conclusies Attitude t.a.v. het roken in de eigen woning Bij 6 op 10 rokers is roken in de eigen woning toegelaten - waarvan bij ongeveer de helft beperkt tot bepaalde plaatsen.
In de groepen van ex- en niet-rokers is dit aandeel beperkt tot respectievelijk 1 op 4 en 1 op 5.
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
31
VRAGEN ?
GfK Significant, Arnould Nobelstraat 42, 3000 Leuven Phone +32 16 74 24 24, Fax +32 16 74 24 01, E-mail
[email protected] © GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
32
© GfK Significant 2013 | Rookgedrag in België | 14 August 2013
33