RONDJE NEDERLAND Vogels in eigen land

organiseert een 9-daagse vogelreis

“RONDJE NEDERLAND Vogels in eigen land. Vrijdag 15 mei t/m zaterdag 23 mei 2009 Onder begeleiding van Peter de Barse en Aad den Boer

1

Streeft met name de volgende doelen na:  Het initiëren, ontwikkelen en produceren van natuurreizen, in het bijzonder naar unieke natuur- en vogelgebieden in binnen- en buitenland, afgestemd op wensen van deelnemers;  Het bevorderen van duurzaam toerisme door het samenstellen van verantwoorde reisprogramma’s;  Het garant staan voor optimale reis- en vogelkundige begeleiding door onbezoldigde, Nederlandse deskundigen;  Het uitwisselen en gebruikmaken van contacten met zowel nationale als internationale vogel- en natuurbeschermingsorganisaties, alsmede van diensten van locale gidsen;  Het organiseren van vogelreizen inclusief begeleiding, al dan niet via ANVR/SGR-aangesloten reisorganisaties;  Het leveren van financiële bijdragen aan locale vogel- en natuurbeschermingsprojecten. STICHTING VOGELREIZEN Spant zich in om de regionale bevolking zoveel mogelijk in economische zin te laten meeprofiteren van ons bezoek, door inschakeling van plaatselijke agenten, gidsen en chauffeurs en door gebruik te maken van locale accommodaties en producten. Vanzelfsprekend met respect voor de natuur, alsook voor het culturele en religieuze erfgoed van ons gastgebied. STICHTING VOGELREIZEN Laat deelnemers, in een informele en ontspannen sfeer, kennismaken met vogels in nabije en verre vogeloorden. Hierbij wordt tevens aandacht besteed aan vogelbeschermings- en algemene natuurbeschermingsaspecten. Gebleken is dat deze reizen een effectief middel kunnen zijn om plaatselijke autoriteiten te overtuigen van de noodzaak rijke natuurgebieden in eigen land of streek te beschermen. STICHTING VOGELREIZEN Organiseert uitsluitend reizen voor kleine groepen deelnemers: 1 of maximaal 2 groepjes van 5-7/8 personen, die beslist geen geoefende wandelaar hoeven te zijn, tenzij uitdrukkelijk aangegeven. De meeste reizen zijn geheel verzorgd. Bijna alles wordt geregeld, zodat de vogelaar volop kan genieten. De reisbegeleiders hebben een jarenlange ervaring en een gedegen vogelkennis. Met veel genoegen leren ze, zowel beginnende als gevorderde vogelaars, de flora en fauna in zorgvuldige geselecteerde vogel- en natuurgebieden te herkennen. Ook fotografen komen aan hun trekken. Onderweg is voldoende gelegenheid om opnames te maken. STICHTING VOGELREIZEN is er voor vogelliefhebbers én vogels. Het is een non-profit organisatie die voortkomt uit de reisservice die Vogelbescherming Nederland voorheen voor haar leden verzorgde. Bereikbaarheid Stichting Vogelreizen Hoewel wij u graag 7 dagen per week en 24 uur per dag te woord willen staan, is dit helaas niet mogelijk. Tijdens kantooruren zijn wij bereikbaar via het telefoonnummer: 026-3723990 Uw boodschap of vraag wordt vastgelegd en vervolgens wordt u teruggebeld door de begeleider van de reis waar uw specifieke belangstelling naar uit gaat. Op deze manier kunnen wij garant staan voor actuele informatie en een direct contact tussen reiziger en begeleider. U kunt ons 24 uur per dag bereiken via het E-mailadres: [email protected]. STICHTING VOGELREIZEN Schubertdreef 87, 2992 EV Barendrecht www.stichtingvogelreizen.nl

Rabobank rek.nr. 1234 23945

2

Ons land is qua oppervlakte niet bijzonder indrukwekkend, in vergelijking met veel landen om ons heen. Als het echter om de soorten en aantallen vogels gaat, die jaarlijks bij ons “over de vloer” komen, hebben wij als klein land een grote naam. De Waddenzee en het Deltagebied, maar ook de Oostvaardersplassen, zijn gebieden met internationale bekendheid. En dat is helemaal terecht! Een bezoek aan deze gebieden kan eigenlijk niet beperkt blijven tot één dag, omdat je dan niet alles hebt kunnen zien. Houd je alle verschillende biotopen in Nederland ‘ns goed tegen het licht, dan kom je al snel tot de conclusie dat we een heel rijk land zijn. Van deze rijkdom willen we deelnemers aan het ”Rondje Nederland” graag deelgenoot maken. Via een reis die ons door bijna alle provincies van Nederland voert, komen de deelnemers in bossen, heidegebied, wetlands, polderlandschap, veengebied, wadden en slikken. Dé garantie voor een ontmoeting met een groot deel van het Nederlandse vogelleven. Vast en zeker voor velen een onvergetelijke ervaring.

De Gebieden. (N.B: over vrijwel alle gebieden die hieronder zijn beschreven kunt u op het internet meer informatie vinden.) Oostvoornse duinen Niet alleen duinen, maar ook bos, grasland en waterpartijen kenmerken een van de bekendste duingebieden van Nederland. In de periode dat wij het gebied bezoeken, zijn vrijwel alle zomervogels weer aanwezig. Die gaan we natuurlijk proberen te vinden! Het Quackjeswater en het Brede water zijn onder meer de bekende trekpleisters voor broedende en trekkende vogels. De Delta De Zuid-Hollandse en Zeeuwse Delta vormen een zeer gevarieerd gebied met veel water, slikken, kwelders, maar ook zoete plas-dras gebieden. De Prunjepolder op Schouwen is daar een prachtig voorbeeld van. Dit betekent een eldorado voor vogels. Vooral steltlopers, in deze tijd in prachtkleed en op doortrek, zijn er zeer talrijk. Het is de ‘thuishaven’ van de reisbegeleiders die al het moois graag willen laten zien. Kampina De Kampina is een echt Brabants natuurgebied met heide, bossen, beken en vennen. Het gebied is een prima plek om jagende Boomvalken te vinden. Met grote snelheid achtervolgen ze de libellen die op hun beurt aangetrokken 3

worden door de vele aanwezige poeltjes en vennen. Andere bijzondere vogels zijn de wulp, boompieper en roodborsttapuit.. Oostvaardersplassen De Oostvaardersplassen zijn het grootste moerasgebied van Nederland. Bij toeval ontstaan is het nu een wetland met internationale bekendheid. Inmiddels heeft ook de Zeearend de Oostvaardersplassen gevonden. Deze is onder andere afgekomen op de grote aantallen watervogels die in het gebied verblijven. Daarnaast is het bij uitstek de plaats om Baardmannetjes te vinden, naast Blauwborst, Snor, Spinkhaanzanger en Rietzanger. Aalscholvers vliegen er af en aan en tegenwoordig vinden we er ook tientallen broedpaartjes Grote Zilverreigers. Heckrunderen, konikpaarden en edelherten maken het beeld compleet. Via de dijken langs het gebied hebben we prima zicht op de wetlands. Verder brengen we een bezoek aan enkele vogelkijkhutten, o.a. in de Lepelaarplassen. De Veluwe/Deelerwoud Bossen en uitgestrekte heidevelden kenmerken het Deelerwoud. Het ligt zo ongeveer ingeklemd tussen nationaal park De Hoge Veluwe en de Veluwezoom. In vergelijking met de andere twee terreinen is dit gebied echter nog betrekkelijk rustig qua bezoekers. Dat maakt bij wandelingen de kans op een ontmoeting met reeën of herten allen maar groter. Wat je er zeker tegenkomt zijn Schotse Hooglanders, die soms onverstoorbaar op de wandelpaden liggen te herkauwen. Op de Veluwe komen nog raven voor en de kans daarop in het Deelerwoud is zeker aanwezig! Verder vinden we er Tapuit, Bonte Vliegenvanger, Boompieper, Boomleeuwerik, Roodborsttapuit, Grote Lijster, Boomvalk en Wespendief. Het Bargerveen Het Bargerveen is een hoogveen gebied. De plassen in het gebied zijn ontstaan door het afgraven van het veen. Via de paden die het Bargerveen doorkruisen maak je kennis met een voor Nederland unieke biotoop. Naast vogels komen er veel vlinders en libellen voor. Beiden zijn een smakelijke maaltijd voor de Grauwe Klauwier. Het Bargerveen is voor deze vogel het 4

belangrijkste broedgebied van Nederland. Hoewel het aantal paren de laatste jaren helaas flink is afgenomen, broeden er nog tientallen paartjes. Verder vinden we er Geoorde Fuut, Blauwe kiekendief, Blauwborst en Roodborsttapuit. Lauwersmeer Het Lauwersmeer is sinds 2003 officieel aangewezen als Nationaal Park. Een volkomen terechte status als we kijken naar de enorme natuurwaarde van het gebied. Voor natuur- en vogelliefhebbers is het Lauwersmeer een waar eldorado. De verschillende biotopen in en om het Lauwersmeer maken dat je aan één dag eigenlijk te weinig hebt om alles goed te kunnen zien. Neem bijvoorbeeld de Bantpolder met z’n weidevogels, het Ballastplaatbos waar zich onder andere een grote Oeverzwaluwkolonie bevindt, de Kollumerwaard met rietvelden en de bijbehorende vogels en de Groninger Platen waar een vogelkijkhut een weids uitzicht biedt op het water van het Lauwersmeer. Schiermonnikoog Het autovrije Schiermonnikoog is een waarlijk natuurparadijs. Aan de westkant bevindt zich de Westerplas met een prachtige nieuwe vogelkijkhut. In de duinen alarmeren de wulpen en wellicht zien we de jonge wulpen op hun hoge stelten rondstruinen. De duinen zijn vogelrijk door de vele struiken als meidoorn, duindoorn, vlier en braam. Een prachtig biotoop voor zangvogels. Op het wad is altijd veel te beleven en bij hoog water zoeken de vogels de hoogwatervluchtplaatsen op zoals het Rif aan de westkant. Schiermonnikoog is verder bekend om haar enorm brede strand en zelfs bos en polder zijn aanwezig. Kortom, alle ingrediënten zijn aanwezig om een prachtige vogeldag te beleven in een fantastisch landschap. De Deelen Ongeveer midden in Friesland ligt het laagveengebied De Deelen. De sporen van vroegere afgravingen zijn nog altijd duidelijk zichtbaar. Langwerpige petgaten, van elkaar gescheiden door de zogenaamde “ribben”. Deze laatste zijn begroeid met riet en wilgen. Het zijn goede schuil- en broedplaatsen voor vogels. In De Deelen vinden we Zwarte Stern, Purperreiger en Bruine Kiekendief. 5

gezondheid dient dusdanig te zijn dat u, zonder problemen of ongemakken voor uzelf of anderen, aan de verschillende wandelingen en de fietstocht kunt deelnemen! (zie de algemene voorwaarden)

Algemene reisinformatie Verblijf We verblijven gedurende deze reis op vier verschillende locaties. Dit betreft: - Het Wapen van Marion, Oostvoorne - Hampshire Inn, Putten - Erve Hulsbeek, Oldenzaal - Het Klooster, Kloosterburen

Vervoer We maken gebruik van twee personenbusjes waarin, exclusief de chauffeur, 7 personen vervoerd kunnen worden. De bagage wordt in achterin vervoerd. Het is niet mogelijk vaste plaatsen te reserveren in de auto’s. We maken een rondreis door Nederland, waarbij we in 9 dagen tijd vrijwel alle provincies van Nederland zullen doorkruisen. Dat houdt in dat we, zeker op reisdagen, langere tijd in de auto zitten. Daarbij stoppen we natuurlijk onderweg als het nodig is om even de benen te strekken.

Deze prima hotels zijn allemaal gelegen op een unieke locatie, in een natuurlijke omgeving. In Erve Hulsbeek zijn alleen gescheiden bedden aanwezig waarbij in vier kamers deze bedden tegen elkaar geschoven kunnen worden.

Vogelkennis Bijzondere vogelkennis is niet vereist. We gebruiken deze reis ook om de deelnemers wegwijze te maken in de achtergronden van het vogelleven. Op drie avonden gedurende deze reis gaan we in op de vogelcommunicatie, de voortplanting en de vogeltrek. Natuurlijk komt ook het herkennen van vogels aan bod. Tijdens de excursies proberen we de theorie en de praktijk aan elkaar te verbinden.

Zwaarte van de reis Gedurende de reis maken we vrijwel iedere dag wandelingen. Deze variëren in afstand, maar u moet rekening houden met 3 à 4 uur wandelen per dag. Op Schiermonnikoog maken we een fietstocht. We zorgen daarbij natuurlijk voor voldoende rustmomenten. Uw lichamelijke 6

Reissom Deze is vermeld in de prijsbijlage (zie laatste pagina) en geldt voor een verblijf in een gedeelde tweepersoonskamer, op basis van volpension. In de kosten zijn ook opgenomen de oversteek naar Schiermonnikoog en de huur van de fietsen aldaar.

boekingsformulier, alsmede door overmaking van 25% van de reissom. Het verdient aanbeveling om vooraf contact op te nemen met de reisbegeleider. U kunt dan informeren of er nog plaats is. Eventueel kunt u op een wachtlijst geplaatst worden. Uw aanmelding is pas definitief zodra uw aanbetaling is ontvangen. Bij onverhoopt onvoldoende deelname zal de reis tijdig door Stichting Vogelreizen worden geannuleerd. Alle ontvangen bedragen worden in dit geval gerestitueerd. Een vroegboekkorting van € 25 wordt verleend aan iedere deelnemer die vóór 15 februari 2009 boekt. ‘Niet roken’- reis In de auto’s, in de hotelkamer en aan tafel wordt roken niet op prijs gesteld.

Niet vergeten Stichting Vogelreizen adviseert om o.m. het volgende mee te nemen: kijker, vogelgids (b.v. van Lars Johnson/ANWB), zo mogelijk telescoop+statief, warme en koele kleding, wekkertje, goede regenkleding/paraplu.

Informatie Voor algemene informatie neemt u contact op met Stichting Vogelreizen. Voor specifieke vogelinformatie en vragen over deze reis kunt u, geheel vrijblijvend, terecht bij de reisbegeleiders: Aad den Boer, tel: 0180-616033, e-mail: [email protected], en Peter de Barse, tel: 078-6747006, e-mail: [email protected]

Inschrijven en vroegboekkorting Indien u van plan bent aan deze veelbelovende reis deel te nemen, raden wij u aan om niet te lang te wachten met aanmelden. Er kunnen maximaal slechts 14 deelnemers mee en: vol=vol! Opgave geschiedt door invullen en toezenden van het

7

Dagprogramma:

Heggemus, Roodborst en verschillende Mezensoorten. Met de eerste opgedane indrukken zal het ontbijt uitstekend smaken. Na het ontbijt brengen we een uitgebreider bezoek aan de duinen

Vrijdag 15 mei Om 17.00 uur verzamelen we in hotel Van Marion (Oostvoorne). Deelnemers die gebruikmaken van het openbaar vervoer, worden opgehaald bij NS-station Rotterdam-Lombardijen en vervolgens naar Oostvoorne gereden. Na een welkom aan de deelnemers en het inchecken in het hotel, gebruiken we vervolgens het diner. Na het diner is er een avondprogramma waarbij we de deelnemers graag meenemen in de wereld van de vogelzang. De theorie helpt ons om de volgende dag met andere oren te luisteren naar al de vogelgeluiden om ons heen.

van Voorne. In en rond het Quackjeswater Water gaan we op zoek naar Lepelaar (kolonie!), Kleine Zilverreiger, Blauwborst, Braamsluiper, Zwartkop, Tuinfluiter, maar ook Grote Bonte, Groene en mogelijk zelfs Zwarte Specht.

Zaterdag 16 mei Vanmorgen vroeg uit de veren. Vogels zingen vroeg in de morgen dus daar moeten we op tijd bij zijn. Dat betekent om 05.30 uur buiten staan. We maken voor het ontbijt een rondje in de omgeving van het hotel. De vogelgeluiden kunnen soms overweldigend zijn, zeker als verschillende soorten door elkaar zingen. Wat opvalt is dat kleine vogels, zoals de Winterkoning, vaak grotere vogels overstemmen. Ongetwijfeld horen we Nachtegalen zingen, aangemoedigd door

We lunchen onderweg (picknickluch) en gebruiken de middag vervolgens voor een bezoek aan enkele andere gebieden in de Delta. Daarbij richten we ons vooral op de verschillende soorten steltlopers die de slikken van de Delta gebruiken als haast onuitputtelijke voedselbron. Tureluur, Rosse Grutto, Bontbekplevier, Kleine Plevier, Krombekstrandloper, Kluut, Scholekster; het is een beperkte en willekeurige greep uit wat ons aan 8

Maandag 18 mei De Oostvaardersplassen zijn sinds twee jaar het domein van de Zeearend. Deze geweldige vogel, die we natuurlijk proberen in de kijker te krijgen, heeft het in de Oostvaardersplassen goed naar de zin. De rijkdom aan vogels biedt voldoende voedsel om voor nageslacht te zorgen. Die rijkdom willen wij graag van dichtbij bekijken en daarvoor biedt de omgeving ruim voldoende mogelijkheden. We trekken voor het bezoek aan de Oostvaardersplassen de hele dag uit en lunchen daarbij “in het veld”. Dat is hard nodig om alle mooie plekjes van deze gerenommeerde

vogelleven deze middag te wachten staat. Misschien met tegenzin gaan we terug naar ons hotel voor het diner en een welverdiende vrije avond. Zondag 17 mei Vandaag is een reisdag, maar dan natuurlijk wel met een bezoek aan een fraai natuurgebied. We rijden naar Brabant en brengen daar een bezoek aan de Kampina. Bos, heide en vennen zijn ingrediënten voor een heel ander vogelleven dan de Delta die we net hebben verlaten. Boomleeuwerik, Boompieper, Wulp, Roodborsttapuit en met wat geluk ook een Boomvalk. Het zijn de typische vogels van de heidegebieden. De vennen bieden daarbij huisvesting aan verschillende eendensoorten en vanuit de bomen moet haast zeker het geluid van de Geelgors te horen zijn. We lunchen in een lokaal restaurant en vertrekken vervolgens richting Putten, op de grens tussen de Veluwe en de waterrijke gebieden van Flevoland. Afhankelijk van het moment van aankomst is er gelegenheid om de omgeving van het hotel naar vogels te kijken. Na het diner vullen we met elkaar de vogelwaarnemingen van onze reis aan met wat we deze dag gezien hebben. Verder hebben we deze avond geen programma.

wetlands te kunnen bekijken. Het is wel zeker dat we in de loop van de avond een indrukwekkende daglijst kunnen maken van dit bezoek. Waarschijnlijk klinkt het gezoem van de Snor, het gehinnik van de Dodaars en het schorre geluid van de talloze Aalscholvers dan nog na in onze oren. We dineren en overnachten in ons hotel te Putten. 9

Dinsdag 19 mei We verzamelen onze bagage en maken ons op voor vertrek naar Oldenzaal. Ook nu combineren we reizen met vogels kijken en daarom stoppen we na ongeveer drie kwartier rijden bij het Deelerwoud. De wandeling voert ons door bosgebied en heidevelden, met de daarbij behorende vogelsoorten. We zien er zeker Bonte Vliegenvangers, een soort waar het toch de laatste tijd wat minder mee gaat. Verder hebben we grote kans op Raven. Na de wandeling lunchen we in de omgeving van het Deelerwoud, waarna we doorrijden naar onze eindbestemming voor deze dag; Erve Hulsbeek in Oldenzaal. We komen daar ruim voor het diner aan zodat deelnemers een paar uur rustig aan kunnen doen of zelf een wandeling kunnen maken door het bosperceel dat naast het hotel ligt. We gebruiken de avond, na het diner, voor een 2e theorieavond. Onderwerp is dan de voortplanting van vogels.

enkele tientallen paartjes Grauwe Klauwieren, maar ook van een flink wat Geoorde Futen en een kolonie

Kokmeeuwen. Met wat geluk vinden we hier ook Zwarte Sterns. In het Bargerveen bezoeken we twee verschillende wandelgebieden. In het zuidelijke deel richten we ons vooral op de grote waterpartijen in het gebied. In het noorden zijn de vogels van bos, struikgewas en open gebied ons doel. Een picknicklunch geeft ons tijd om bij te komen van onze wandelingen en onze waarnemingen. Onze reis eindigt vandaag in Kloosterbuuren (Groningen). Na alle indrukken van vandaag is een voormalig klooster waarschijnlijk een prima plaats om uit te rusten!

Woensdag 20 mei In Oldenzaal blijven we maar één nacht, dus alle bagage gaat weer mee de bussen in. Gelukkig verblijven we op onze volgende locatie drie nachten, dus dat betekent voorlopig minder gesjouw met koffers! Onze bestemming is het Bargerveen, broedgebied van

Donderdag 21 mei Vandaag een volle dag. We vertrekken op tijd voor een bezoek aan het Lauwersmeergebied. Dit 10

Nationale Park biedt ons een zeer gevarieerd aantal biotopen met natuurlijk ook een groot aantal verschillende vogelsoorten. Natuurlijk komen we soorten tegen die we ook in bijvoorbeeld de Oostvaardersplassen tegenkwamen, maar vrijwel zeker kunnen we onze toch al behoorlijke vogellijst hier nog verder uitbreiden. We lunchen in een van de restaurants langs het meer en kunnen zo optimaal gebruik maken van de tijd die we vandaag te besteden hebben.

Oeverzwaluwen foerageren graag boven deze plas. Vijf broedparen kleine zilverreiger zijn de kwelders rijk. De lepelaars zijn ook vaste broedvogels van de kwelders en je kunt ze in slenken zien lepelen. Op het wad zitten de steltlopers, waarbij de rosse grutto het talrijkst is.

Vrijdag 22 mei Na het ontbijt rijden we naar de haven van Lauwersoog, waar we om 9.30 uur vertrekken naar Schiermonnikoog. Na een mooie overtocht meren we drie kwartier later aan. De groepen eidereenden hebben we al lang opgemerkt! Een bus brengt ons naar het enige knusse dorp dat het eiland rijk is, waar huurfietsen worden opgehaald. Met de fiets wordt het eiland nader verkend. Wat voor vogelsoorten kunnen we verwachten. Op de Westerplas diverse eendensoorten zoals een wintertaling, zomertaling en wellicht dat ene paartje pijlstaart dat er bijna altijd broed. In het riet zitten de kleine karekieten en de sprinkhaanzanger gaat maar door. Ook is er kans op baardmannetjes en zelfs roerdompen broeden er!

Ook zijn er nog veel rotganzen, die pas in de derde week van mei vertrekken naar Oost Siberië. Je voelt aan de onrust in de groep dat de grote tocht naderbij is. Door de verruiging van de duinen zijn soorten als blauwe kiekendief en tapuit hard achteruit gegaan, maar met elkaar gaan we ons best doen om deze juweeltjes in de kijker te krijgen. Na een heerlijk lange dag vogelen stappen we om 18.30 uur weer op de boot. In Het Klooster zullen mooie momenten van het eiland ongetwijfeld worden opgehaald.

11

Zaterdag 23 mei De tijd gaat snel en vandaag is de laatste dag van deze prachtige vogelreis door eigen land. Van Kloosterbuuren naar Oostvoorne is een eind rijden, maar de dag is lang en we willen deze reis niet afsluiten met een herinnering aan een lange autorit. Na het ontbijt vertrekken we richting Friesland waar we het laagveengebied De Deelen bezoeken. Hier vinden we nog redelijk wat broedpaartjes van de Zwarte Stern en ook de Purperreiger en de Bruine Kiekendief zijn aanwezig. Dit bezoek zal ons een groot deel van de ochtend bezig houden waarna we ongetwijfeld toe zijn aan een goede lunch. We gebruiken deze in een restaurant waar we deze reis écht afsluiten. We vertrekken daarna immers naar Zuid-Holland waar de deelnemers die per OV zijn gearriveerd op een andere plaats afgezet worden en de rest door zal rijden naar het Wapen van Marion in Oostvoorne voor het ophalen van de auto’s.

12

Reisinformatie: Betreft

: 9 daagse rondreis door Nederland

Reisnummer

: 09/06 NED

Reisperiode

: Vrijdag 15 mei t/m zaterdag 23 mei 2009

Aantal deelnemers

: minimaal 10 en maximaal 14 deelnemers

Reissom Vroegboekkorting

: EURO 950,- p.p. op basis van volpension : EURO 25,- (bij boeking 3 maanden voor vertrek) Eenpersoonskamertoeslag EURO 100,-

Specifieke vogelinformatie & Programma-inhoud

: Aad den Boer, tel: 0180-616033 E-mail: [email protected] Peter de Barse, tel: 078-6747006 E-mail: [email protected]

In de reis zijn inbegrepen:  Alle overnachtingen in hotels  Accommodatie o.b.v. indeling in 2-persoonskamer, incl. douche, toilet  Volpension (ontbijt, lunch en diner)  Vervoer per minibus  Overtocht per veerboot naar Schiermonnikoog  Fietshuur  Begeleiding door Peter de Barse en Aad den Boer gedurende de gehele reis  Waarnemingslijst vogelsoorten  Documentatie ivm het educatieve deel van de reis Niet-inbegrepen zijn:  1-persoonskamer toeslag ad. Euro 100,- p.p.  Reis- en annuleringsverzekering  Uitgaven van persoonlijke aard, zoals consumpties, Boeking Boeking geschiedt door invulling en retourzending van bijgevoegd boekingsformulier naar de Stichting Vogelreizen en door overmaking van € 225,- p.p., onder vermelding van reisnummer 09/06 NED. Uw aanmelding is pas definitief zodra uw aanbetaling is ontvangen. Mocht er onverhoopt onvoldoende deelname zijn, dan zal de reis worden geannuleerd en zal de al ontvangen aanbetaling aan u worden teruggegeven.  De reissom is onder voorbehoud van prijs-, premiewijzigingen en toeslagen van derden.  Stichting Vogelreizen behoudt zich het recht voor het programma te wijzigen indien de reisleiding dit noodzakelijk acht. 13