EU begroting in mijn land. Nederland

EU‑begroting in mijn land

Nederland

Amsterdam

Nederland

EU‑BEGROTING IN MIJN LAND — NEDERLAND

Wat is de EU‑begroting? De EU‑begroting is nodig om EU‑beleid in de praktijk te brengen. Zo worden maatregelen betaald die de EU‑landen op eigen kracht niet aankunnen of die met vereende krachten voordeliger kunnen worden uitgevoerd. De EU‑begroting wordt democratisch opgesteld: het voorstel komt van de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de EU) en daarna besproken en goedgekeurd door de Raad van de EU (met vertegenwoordigers van alle EU‑landen, ook Nederland) en het Europees Parlement (met democratisch gekozen Nederlandse leden). Als de begroting eenmaal is goedgekeurd, wordt het geld gezamenlijk beheerd door de EU‑landen en de Commissie, of rechtstreeks door de Commissie. In de praktijk wordt 80 % van de EU‑begroting beheerd door de nationale en regionale overheden. Door subsidies, leningen en andere vormen van financiering steunt de EU honderdduizenden begunstigden zoals studenten, wetenschappers, ngo’s, mkb‑bedrijven, gemeenten, regio’s enz.

Waar komt het geld vandaan? De EU‑begroting bestaat grotendeels uit „eigen middelen” uit drie soorten bronnen:

3

Wist u dat … ▶▶ … de EU‑begroting klein is in vergelijking met de totale rijkdom van de Europese Unie, niet meer dan zo’n 1 %? ▶▶ … de EU‑begroting vooral de crisis bestrijdt door te investeren in groei en banen met bijvoorbeeld innovatief onderzoek en met een fonds van 6 miljard EUR om de jeugdwerkloosheid in de zwaarst getroffen gebieden aan te pakken? ▶▶ … de EU‑begroting is gemoderniseerd om te zorgen dat de uitgaven naar projecten gaan die tastbare resultaten opleveren in de vorm van groei en banen? ▶▶ … de EU‑begroting ook UW begroting is: van studenten tot ouderen, van boeren tot ondernemers, we profiteren allemaal van de projecten die de EU financiert. ▶▶ … de EU‑instellingen in deze tijd van bezuinigingen ook sterk zijn gekort op hun eigen uitgaven?

▶▶ belastingen op invoer van buiten de EU en suikerheffingen; ▶▶ een klein deel uit alle belasting over de toegevoegde waarde (btw) die in de EU wordt geheven; ▶▶ bijdragen van ieder EU‑land volgens het aandeel van hun bruto nationaal inkomen (bni) in het bni van de EU. Dat laatste is veruit de grootste bron van inkomsten voor de EU (in 2012 goed voor 76 % van de totale EU‑begroting).

Dit systeem hebben de EU‑landen voor een periode van zeven jaar unaniem goedgekeurd en door hun nationale parlementen laten ratificeren. Het is een betrouwbare en voldoende bron van inkomsten voor de EU‑begroting, naar draagkracht van iedere lidstaat. Ieder EU‑land draagt immers bij volgens het eigen niveau van welvaart. De andere bronnen van inkomsten voor de EU‑begroting zijn belastingen op de

salarissen van het EU‑personeel, boetes voor bedrijven voor inbreuken op het mededingingsrecht, bankrente enz. Er is geen rechtstreekse EU‑belasting. De EU‑landen beslissen zelf over de belastingen in hun land.

4


Waar gaat het geld naartoe?

Wie controleert de EU‑uitgaven?

Zo’n 94 % van het geld wordt besteed aan EU‑maatregelen op allerlei gebieden, en het meeste daarvan gaat terug naar de lidstaten. De EU subsidieert veel grote en complexe projecten. Een ervan is het Europees partnerschap voor kankerbestrijding dat door collectieve inspanningen in heel Europa helpt om de ziekte te voorkomen en te genezen. Ongeveer 6 % van de EU‑begroting gaat naar de Europese instellingen zelf. Ze betalen daarmee de salarissen en pensioenen van al het EU‑personeel, vertalers, tolken, beveiliging, gebouwen, IT enz. Zonder die uitgaven kan de EU niet werken.

De Commissie hanteert strenge interne controlemaatregelen om te garanderen dat het geld efficiënt en doeltreffend wordt besteed. Omdat 80 % van de EU‑begroting wordt beheerd door nationale of regionale overheden, spelen ook de lidstaten een belangrijke rol bij het handhaven van de regels en bij het opsporen en aanpakken van onregelmatigheden en fraude. Bovendien controleert de Europese Rekenkamer ieder jaar de rekeningen van de EU. Al jaren bevestigt die instantie dat de rekeningen van de EU naar behoren worden bijgehouden, maar ze wijst ook op fouten in de procedures (bijvoorbeeld fouten in de boekhouding van nationale programma’s of onterechte aangiften). Als er over fouten wordt gesproken, betekent dat niet dat EU‑geld verloren is gegaan, verspild is of dat ermee is gefraudeerd. Een groot deel van het geld dat ten onrechte is uitgegeven, wordt teruggevorderd. Bovendien moet het Europees Parlement na elk begrotingsjaar de uitgaven van de Commissie goedkeuren.

Hieronder ziet u hoeveel de EU in 2012 per EU‑land heeft geïnvesteerd en hoeveel die Europese financiering aan de welvaart in ieder land heeft bijgedragen. In Nederland is de EU‑financiering goed voor 0,4 % van de totale economie van het land (bruto nationaal inkomen).

Benieuwd waar het EU‑geld naartoe gaat? Ga dan naar het Financial Transparency System. Op die site kunt u zelf zien wie en wat er allemaal uit de EU-begroting is betaald.

Uitgaven per lidstaat in 2012 (x miljoen EUR) 6%

16 000 14 000

5%

12 000 4%

10 000

3%

8 000 6 000

2%

4 000 1%

2 000 0

PL ES FR DE

IT BE UK PT EL CZ HU RO SK NL

IE

AT

LT BG SE LU DK

FI

LV EE

SI CY MT

0%

1a. Concurrentievermogen ter bevordering van groei en werkgelegenheid 1b. Samenhang ter bevordering van groei en werkgelegenheid 2. Natuurlijke hulpbronnen 3a. Vrijheid, veiligheid en recht 3b. Burgerschap 4. De EU als mondiale partner 5. Administratie 6. Compensaties % Bni


Het EU‑meerjarenkader 2014-2020 in het kort Hoewel er ieder jaar een nieuwe EU‑begroting wordt opgesteld, moet die wel voldoen aan het meerjarig financieel kader (MFK). Het MFK is een uitgavenplan voor een periode van zeven jaar waarin is vastgelegd wat de EU op ieder gebied per jaar maximaal kan uitgeven. Het bepaalt dus de politieke prioriteiten van de EU voor zeven jaar. In de financieringsperiode 2014-2020 wil de EU de doelstellingen van de groeistrategie Europa 2020 halen en doen wat Europa nodig heeft om het hoofd te bieden aan de economische en financiële crisis. De EU moet zich concentreren op gebieden waar zij echt een verschil kan maken. Sommige radicale hervormingsvoorstellen van de Commissie zijn afgezwakt door de lidstaten, maar er staan toch nog belangrijke veranderingen op stapel. Enkele hoofdpunten uit het MFK 2014-2020: ▶▶ Het accent op groei, werkgelegenheid en concurrentiekracht met meer investeringen in onderwijs en onderzoek, en een nieuwe financieringsfaciliteit „Connecting Europe” voor infrastructuurprojecten op Europese schaal in vervoer, energie en ICT.

5

Te veel EU‑ambtenaren? Bij de EU werken ongeveer 55 000 ambtenaren en andere personeelsleden voor de 508 miljoen Europeanen en talloze mensen in nood over de hele wereld. Om een vergelijking te maken: bij de Nederlandse buitenlandse dienst werken 3 000 mensen, terwijl de Europese Dienst voor extern optreden 1 800 medewerkers telt. Om zich aan te passen aan de moeilijke economische situatie in Europa, bezuinigen ook de instellingen van de EU: de brede hervorming van het personeelsstatuut door de Europese Commissie levert naar verwachting tegen 2020 een besparing op van 8 miljard EUR door de inkrimping van het personeelsbestand met 5 % en een verlenging van de werkweek.

▶▶ Betere uitgaven dankzij eenvoudigere regels, een duidelijke focus op investeringen met tastbare resultaten en de opschorting van EU‑financiering als een land geen gezond economisch en fiscaal beleid voert. ▶▶ Een hervormd gemeenschappelijk landbouwbeleid voor een meer concurrerende en milieuvriendelijke landbouw in de EU. ▶▶ De strijd tegen de klimaatverandering als essentieel onderdeel van het EU‑beleid op alle belangrijke terreinen: 20 % van het MFK voor 2014-2020 gaat naar de bestrijding van klimaatverandering.

▶▶ Solidariteit met de armste landen en regio’s door het grootste deel van het geld voor regionale ontwikkeling daar te besteden, en door een nieuw werkgelegenheidsfonds in te voeren. ▶▶ Bezuinigingen op de administratieve uitgaven door te snoeien in het personeel van de Europese instellingen.

6


De EU‑begroting en Nederland

De EU-begroting in 2012 De EU als mondiale partner

In 2012 heeft de Nederlandse overheid ongeveer 303 miljard EUR uitgegeven, 50 % van het bni. Anderzijds bedroeg de EU‑begroting voor de (toen nog) 27 lidstaten samen ongeveer 136 miljard EUR, ruwweg 1 % van het bni van de Unie. De begroting van de EU en die van de lidstaten dienen verschillende, maar complementaire doeleinden. De EU‑begroting mikt op gebieden waar de EU een toegevoegde waarde kan opleveren. Denk bijvoorbeeld aan grote projecten zoals het Europese satellietnavigatiesysteem Galileo. Zoiets zou geen enkel EU‑land alleen kunnen financieren.

5%

Burgerschap, vrijheid, veiligheid en recht

1% Administratie

6%

136 miljard EUR Natuurlijke hulpbronnen

Duurzame groei

45 %

In tegenstelling tot de Nederlandse begroting, of welke andere nationale begroting ook, hoeft op de EU‑begroting geen geld

43 %

Vergelijking van overheidsuitgaven (in % van het bni)

te worden vrijgemaakt voor defensie of sociale zekerheid. Het gaat meestal om investeringsuitgaven. Zo is de aanpak van verontreiniging in de Noordzee een belangrijk thema voor de hele regio. Daarom financiert de EU een project in zes landen om het gebruik van milieuvriendelijke technologie en brandstoffen in de scheepvaart te promoten.

50 %

40 %

In 2012 heeft de Nederlandse overheid vooral geïnvesteerd in drie zaken: gezondheid; sociale zekerheid en werkgelegenheid; en onderwijs, cultuur en wetenschappen.

30 %

20 %

50 %

10 %

1,05 % 0%

Nederland

EU

Bovendien draagt het land meer aan de EU‑begroting bij dan het eruit ontvangt. Maar dat saldo houdt geen rekening met de vele voordelen van het lidmaatschap van de EU. Vrede, politieke stabiliteit, veiligheid en de vrijheid om overal in de EU te gaan wonen, werken, studeren en reizen, kunnen niet worden gemeten.

7


Saldo van de operationele begroting 2012 (in % van het bni) 6 5 4 3 2 1

Verenigd Koninkrijk

Zweden

Finland

Slowakije

Slovenië

Roemenië

Portugal

Polen

Oostenrijk

Nederland

Malta

Hongarije

Luxemburg

Litouwen

Letland

Cyprus

Italië

Frankrijk

Spanje

Griekenland

Ierland

Estland

Duitsland

Denemarken

Tsjechië

Bulgarije

-1

België

0

Operationeel begrotingssaldo: het verschil tussen wat een lidstaat ontvangt uit en afdraagt aan de EU-begroting. Er zijn verschillende manieren om dit saldo te berekenen. In haar financieel verslag gebruikt de Commissie een berekeningsmethode die op dezelfde beginselen is gebaseerd als de correctie van begrotingsonevenwichtigheden ten gunste van het Verenigd Koninkrijk („de Britse correctie”). Er zij op gewezen dat het ramen van de begrotingssaldi een louter boekhoudkundige exercitie is waarbij alleen de financiële kosten en baten van de Unie voor de lidstaten in aanmerking worden genomen, maar de talrijke andere voordelen, zoals het bestaan van een eengemaakte markt, economische integratie, politieke stabiliteit en veiligheid, buiten beschouwing blijven.

Bovendien moeten Europese investeringen de EU als geheel ten goede komen. Investeringen in één land kunnen dus ook aan andere EU‑lidstaten ten goede komen. Zo heeft het Nederlandse Philips aan Spaanse ziekenhuizen gespecialiseerde medische apparatuur mogen leveren. Die hadden daarvoor van de EU 8,4 miljoen EUR financiële steun gekregen. Dankzij de interne markt is het ook makkelijker voor bedrijven in verschillende EU‑landen om met elkaar zaken te doen. In 2012 ging 76 % van de Nederlandse uitvoer naar andere Europese landen. Dat komt neer op ongeveer 388 miljard EUR, bijna 100 keer de nettobijdrage van Nederland aan de EU‑begroting.

EU-financiering in Nederland (2012) Administratie

5% Burgerschap, vrijheid, veiligheid en recht

7% Groei en werkgelegenheid

28 % Totaal 2,1 miljard EUR

Landbouw en plattelandsontwikkeling

49 %

Regionaal beleid

11 %

8


Landbouw en plattelandsontwikkeling Het grootste deel van het geld dat Nederland van de EU ontvangt, gaat naar landbouw, plattelandsontwikkeling en natuurbehoud (49 % in 2012). Het EU‑landbouwbeleid steunt landbouwers en promoot veilige en gezonde voeding, maar beschermt ook het milieu en stimuleert de plattelandseconomie. Het komt ook de levenskwaliteit op het platteland ten goede: de gemeente Tollebeek heeft bijvoorbeeld een sportcentrum kunnen bouwen dankzij de middelen van de EU.

Onderzoek Het op een na grootste deel (28 % in 2012) van het EU‑geld dat Nederland krijgt, gaat naar onderzoek, een cruciale sector voor het concurrentievermogen en de economische ontwikkeling. In de periode 2007-2013 heeft de EU al zo’n 6 100 keer meebetaald aan onderzoek van universiteiten, onderzoeksinstellingen of mkb‑bedrijven. Dankzij de investeringen van de EU en de goede samenwerking met Europese onderzoekers hebben Nederlandse wetenschappers meegewerkt aan de ontwikkeling van een nieuwe techniek om zonder openhartchirurgie hartkleppen te implanteren bij kinderen met een aangeboren hartafwijking.

Regionaal beleid Om de economische, sociale en territoriale verschillen tussen de Europese regio’s te verkleinen, investeert de EU in projecten voor nieuwe banen, concurrentievermogen, economische groei, verbetering van de levenskwaliteit en duurzame ontwikkeling.

Het EU‑budget voor u Hebt u als onderzoeker een subsidie nodig om uw idee te ontwikkelen? Wilt u in het buitenland studeren? Of hebt u plannen voor een eigen onderneming en kunt u extra financiële steun goed gebruiken? Raadpleeg onze EU‑financiering voor beginners en ontdek hoe de EU u daarbij kan helpen.

Te veel geld naar landbouw? De EU‑landen hebben van de landbouw een Europese in plaats van nationale beleidskwestie gemaakt. Het is het enige beleid dat vrijwel geheel wordt gefinancierd door de EU. Dat verklaart het grote aandeel van die uitgaven in de EU‑begroting. Het is ook goedkoper om het voor de EU als geheel te regelen, dan in 28 verschillende landen apart. Het gemeenschappelijk landbouwbeleid is ingrijpend hervormd, waarbij het aandeel in de EU‑begroting is gedaald van 70 % in 1985 tot circa 40 % nu. Tot 2020 zal het naar verwachting verder dalen tot 33 %. Door een nieuwe hervorming in 2014 wordt de Europese landbouw nog concurrerender en milieuvriendelijker, en wordt de kloof met landen die minder dan het EU‑gemiddelde ontvangen, enigszins kleiner.


EU‑projecten bij u in de buurt Infrastructuur en vervoer EEN FUTURISTISCHE LOOK VOOR EINDHOVEN Het 18 Septemberplein — misschien wel het belangrijkste plein van de stad — is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. Het ontwerp van de Italiaanse architect Massimiliano Fuksas bestaat onder andere uit een betonnen mozaïek met een oppervlakte van 3 500 m². Het geheel ziet er futuristisch uit, vooral ’s avonds. Het plein trekt bezoekers aan die genieten van de kunstwerken, waterpartijen en kleurrijke lichtshows. Door dit project is het stadscentrum toegankelijker en aantrekkelijker geworden. (EU‑financiering: 3,2 miljoen EUR)

9

Wist u dat … … de EU in de periode 2014-2020 zo’n 33 miljard EUR investeert in haar nieuwe project „Connecting Europe”? Doel is de Europese vervoers-, energie- en digitale netwerken te verbeteren en tegelijkertijd de werkgelegenheid en het concurrentievermogen in Europa te stimuleren. Om de Europese economie groener te maken, worden schonere vormen van vervoer gepromoot, snelle breedbandverbindingen en hernieuwbare energie.

EEN MULTIFUNCTIONEEL CENTRUM IN TOLLEBEEK

De EU betaalt mee aan veiligheidsmaatregelen in de verkeerstunnel in Maastricht. Door de nieuwe verbinding verdwijnen een paar grote knelpunten uit de regio. Enkele van die veiligheidsmaatregelen zijn een hulppost bij de zuidelijke tunnelingang, twee ontsnappingsbuizen, voet- en fietspaden en bruggen. (EU‑financiering: 5 miljoen EUR)

De inwoners van het dorp Tollebeek misten goede faciliteiten voor gezondheidszorg, sport en sociale activiteiten. Toen de school een nieuwe gymzaal wilde bouwen, konden die problemen in één klap worden opgelost: het nieuwe gebouw moest multifunctioneel worden. In het multifunctionele centrum dat er nu staat, krijgen schoolkinderen gymles en gaan sportclubs trainen, maar er is ook een kantine voor verenigingen en er zijn praktijkruimten voor zorgberoepen. (EU‑financiering: 500 000 EUR)

Landbouw en plattelandsontwikkeling

Groei en banen

EEN BEKROONDE ROMEINSE BRUG

OPEN LAB IN GRONINGEN

Toen in de gemeente Tungelroy de resten van een Romeinse brug werden aangetroffen, besloot een plaatselijke vrijwilligersorganisatie om deze ontdekking bij het publiek bekend te maken. Zij vatten het plan op om de brug te reconstrueren en plaatselijke wandelwegen in ere te herstellen. Het ontwerp werd gebaseerd op historische informatie en uitgewerkt met medewerking van een archeoloog. Het project kreeg een belangrijke nationale prijs. (EU‑financiering: 7 800 EUR)

Een stuk braakland in de stad Groningen is omgevormd tot een centrum voor creatieve bedrijven. Het is bedoeld als culturele en creatieve „hotspot”, een plek waar innoverende ondernemers en onderwijsinstellingen nieuwe producten en diensten kunnen ontwikkelen. Deze kleine stad‑in‑de‑stad is een tijdelijk project (2010-2015), maar ook een praktisch laboratorium om duurzame oplossingen uit te proberen voor tijdelijke architectuur en stadsontwikkeling. De paviljoenen, openbare voorzieningen, theater- en congresfaciliteiten

VEILIGER TUNNELS IN MAASTRICHT

10


ontvangen jaarlijks meer dan 250 000 bezoekers. (EU‑financiering: 192 640 EUR)

EEN HELPENDE HAND VOOR JONGEREN EN WERKLOZEN Het Nederlandse bedrijf Nautus is met het idee gekomen voor een project waarbij lokale bedrijven vouchers krijgen om werkloze jongeren onder de 27 jaar aan de slag te helpen. Het is voor die jongeren steeds moeilijker geworden om een baan te vinden en de ervaring op te doen die werkgevers verlangen. Daarom kunnen zij van de gemeenten vouchers krijgen die goed zijn voor 50 % van het te betalen minimumloon. Daardoor is de jeugdwerkloosheid in de regio gedaald. (EU‑financiering: 860 000 EUR)

Onderwijs en cultuur HET ERASMUS‑PROGRAMMA Ongeveer 9 310 Nederlandse studenten hebben in 20112012 in het buitenland gestudeerd of gewerkt dankzij het uitwisselingsprogramma Erasmus. Ze kregen daarvoor een beurs van 220 EUR per maand van de Europese Commissie. Een van de studenten die de kans heeft aangegrepen, is Lotte Dieleman van Amsterdam, die vijf maanden lang in Granada (Spanje) Europese studies heeft gevolgd: „Die vijf maanden in Granada waren een bevrijdende ervaring die me echt heeft geholpen me te bezinnen op mezelf en op wat ik van het leven verwacht.”

Wist u dat … … Erasmus+ er niet alleen voor studenten is? Dat programma biedt nieuwe ondernemers de kans enige tijd door te brengen bij een bedrijf in een ander EU‑land om de kennis op te doen die nodig is om een klein of middelgroot bedrijf te runnen. Het verblijf wordt deels betaald door de Europese Commissie.

Gezondheid en onderzoek NIEUWE HOOP VOOR KINDEREN MET EEN AANGEBOREN HARTAFWIJKING Het LifeValve‑project biedt hoop aan de ouders van kinderen met een aangeboren hartafwijking. Het team werkt aan de ontwikkeling van een hartklep die wordt gemaakt uit de cellen van de patiënt zelf en die zonder openhartoperatie kan worden geïmplanteerd. De hartklep groeit mee met het kind zelf, waardoor ook naderhand minder vaak een chirurgische ingreep nodig is. De eerste „levende klep” kan misschien al in 2014 worden geïmplanteerd. (EU‑financiering: 9,9 miljoen EUR)

GRAVEN IN DE MYSTERIES VAN HET MENSELIJK BREIN Nederlandse wetenschappers van het „Human Brain Project” zijn betrokken bij de ontwikkeling van het meest verfijnde model van het menselijk brein tot nu toe, dat op het gebruik van supercomputertechnologie berust. De resultaten moeten helpen nieuwe behandelingen voor hersenaandoeningen én revolutionaire nieuwe computertechnologieën te ontwikkelen. (EU‑financiering: 54 miljoen EUR)

VAN BIOBRANDSTOFFEN NAAR BIOPLASTICS Nederlandse onderzoekers maken deel uit van een Europees onderzoeksteam dat moet aantonen dat 70 % van de huidige polymeren uit biomassa kan worden gemaakt. Dat moet de productie van kunststoffen minder afhankelijk maken van


11

Wist u dat … … de EU tussen 2007 en 2013 250 miljoen EUR heeft geïnvesteerd in onderzoek naar hiv/aids, malaria en tuberculose? De aandacht lag daarbij op de ontwikkeling van nieuwe therapieën en diagnostische en preventieve instrumenten, zoals vaccins en hiv‑microbiciden. Het programma sponsort onderzoek over het volledige spectrum, van moleculair basisonderzoek tot preklinische testen en de ontwikkeling van geneesmiddelen.

aardolie. Bij het project Biocore wordt gewerkt aan industrieel toepasbare technieken om bijproducten zoals stro en bosbouwafval in allerlei nuttige producten om te zetten, zoals biobrandstoffen, chemische stoffen, grondstoffen voor plastics en andere materialen. (EU‑financiering: 13,9 miljoen EUR)

Milieu en energie BEPERKING VAN DE UITSTOOT VAN SCHEPEN Het project Clean North Sea Shipping (CNSS), waaraan 18 partners uit zes landen deelnemen, moet leiden tot een vermindering van de door schepen veroorzaakte uitstoot van uitlaatgassen in het Noordzeegebied. Er wordt geprobeerd om het gebruik van milieuvriendelijke technologieën en scheepsbrandstoffen te stimuleren zonder dat dit ten koste gaat van het concurrentievermogen van de scheepvaart op de Noordzee. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van bewustmaking,

kennisuitwisseling en voorlichting van de betrokkenen, zodat zij maatregelen kunnen nemen. (EU‑financiering: 1,3 miljoen EUR)

VLAANDEREN‑ZUID‑NEDERLAND WORDT WERELDLEIDER IN WATERSTOFTECHNOLOGIE „Waterstofregio Vlaanderen‑Zuid‑Nederland” is een project dat in 2009 van start is gegaan om deze regio te veranderen in een kennisintensieve „hotspot” voor duurzame productie van waterstof en toepassingen daarvan om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de energie‑efficiëntie te verbeteren. Aan het project nemen industriële partners, zowel grote bedrijven als kmo’s, onderzoekscentra en universiteiten deel. Een mijlpaal was de bouw van de grootste proefinstallatie voor brandstofcellen voor restwaterstof ter wereld bij Solvay in de Antwerpse haven. (EU‑financiering: 3 miljoen EUR)

Omslagfoto © Gianni — Fotolia.com, blz. 10’ © Europese Unie, blz. 11’ © vladgrin — Fotolia.com

© Europese Unie, 2014 Overneming met bronvermelding toegestaan

Meer gegevens over de Europese Unie vindt u op internet via de Europaserver (http://europa.eu). Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2014

Printed in Belgium

ISBN 978-92-79-36695-6 doi:10.2761/35150

Gedrukt op kringlooppapier waaraan het EU Ecolabel voor grafisch papier is toegekend (www.ecolabel.eu)

www.fsc.org FSC® C021878

KV-04-14-232-NL-C

Europe Direct helpt u antwoord te vinden op uw vragen over de Europese Unie. Gratis nummer (*):

00 800 6 7 8 9 10 11 (*) De informatie wordt gratis verstrekt en bellen is doorgaans gratis, maar sommige operatoren, telefooncel‑ len of hotels kunnen kosten aanrekenen.

Meer informatie over de financiële programmering en de begroting van de EU vindt u op onze website http://ec.europa.eu/budget Mail ons als u meer wil weten over onze publicaties:

[email protected] Volg ons op: Facebook: https://www.facebook.com/EUBudget Twitter:

https://twitter.com/EU_Budget/

Google+: http://goo.gl/wXZrq Niet te missen! Strip: Op weg naar de overwinning

http://europa.eu/!GN99RJ

doi:10.2761/35150

EU begroting in mijn land. Nederland

Recommend Documents