Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Inhoud 1. Lijst van deelnemers
p. 2
2. Belangrijke adressen en telefoonnummers
p. 2
3. Programma in hoofdlijnen
p. 3
4. Kaarten van Rome
p. 4
5. Programma per dag: een weekje Rome
p. 7
dinsdag 24 juni woensdag 25 juni donderdag 26 juni vrijdag 27 juni zaterdag 28 juni zondag 29 juni maandag 30 juni
p. 7 p. 10 p. 12 p. 15 p. 17 p. 20 p. 21
6. Praktische zaken: vragen & antwoorden
p. 23
7. Overzichten
p. 25
a. Romeinse keizers b. Italiaanse woorden
p. 25 p. 26
Rij voor de Vaticaanse musea…
1
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
1. Lijst van deelnemers Ruben van Baarle Farida Batenburg Tim Eikelenboom Wessel Kooy Joris Kortekaas Eline Rompen Liza Somers Lars van der Stel Ineke Strijbosch Ronald van Tilburg Lotte Welbergen
06-14999849 06-51638610 06-39589946 06-53247584 06-42058534 06-37353082 06-36463304 06-53486314 06-25287179 06-42319553 06-12105053
2. Belangrijke adressen en telefoonnummers De reis wordt begeleid door mw. Strijbosch en dhr. van Tilburg. Telefoonnummers: zie boven. Tip: zet ze in je telefoon, voor in geval van nood. We verblijven in een ** hotel in het centrum van Rome. De naam van het hotel wordt ongeveer twee weken voor vertrek bekend gemaakt.
2
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
3. Programma in hoofdlijnen Hieronder vind je een globaal overzicht van het programma. Het programma is onder voorbehoud van wijzigingen, hoewel we natuurlijk ons best zullen doen alle onderdelen doorgang te laten vinden. Achter verschillende onderdelen is ruimte voor de namen van degenen die over het betreffende programmaonderdeel ter plekke een presentatie geven. Dinsdag 24 juni
Woensdag 25 juni
Donderdag 26 juni
Vrijdag 27 juni Zaterdag 28 juni Zondag 29 juni Maandag 30 juni
5.30: verzamelen incheckbalie Transavia Rotterdam The Hague Airport 7.00-9.10 Vlucht Rotterdam-Rome (Transavia) Santa Maria degli Angeli Zuil en markt van Trajanus, Keizersfora Carcer mamertinus Suikertaart San Clemente Gladiatorenschool San Pietro in Vincoli Colosseum Boog van Constantijn Santa Maria in Aracoeli Pantheon Trevifontein Santa Maria della Vittoria Forum romanum Palatijn, Circus Maximus Theater van Marcellus Forum Boarium, Bocca della Verità Pompeji Castel Sant’ Angelo Sint-Pieter Vaticaanse musea Villa van Hadrianus Ostia 20.35-22.55 Vlucht Rome-Rotterdam (Transavia)
3
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
4. Kaarten van Rome
4
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
5
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
6
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
5. Programma per dag: een weekje Rome Dinsdag 24 juni 2014 Vandaag verzamelen we op Rotterdam The Hague Airport om 5.30. Hier checken we gezamenlijk in en vliegen we om 7.00 met Transavia naar Rome-Fiumicino. We komen om 9.10 op het vliegveld aan, waarna we onze koffers ophalen en vervolgens per o.v. naar ons hotel in Rome reizen. We verblijven in een eenvoudig tweesterrenhotel dat zeer gunstig gelegen is vlakbij Stazione Termini, het centraal station van Rome. De naam van het hotel wordt ons door het reisbureau zo’n twee weken voor vertrek bekend gemaakt. De leerlingen verblijven in vier- en vijfpersoonskamers met eigen douche en toilet. Omdat we ’s ochtends in het hotel aankomen, zullen we waarschijnlijk nog niet kunnen inchecken. We droppen onze koffers in de bagageruimte van het hotel en gaan kennis maken met Rome! We wandelen deze eerste dag direct naar het centrum van het oude Rome. Op onze wandeling bezoeken we de Santa Maria degli Angeli, nu een kerk maar in de oudheid deel van de Thermen van Diocletianus. Dit enorme badcomplex – het grootste ter wereld - bood plaats aan 3000 man. De verschillende ruimtes van dit complex (koudwaterbaden, warmwaterbaden, kleedruimtes…) zijn nog herkenbaar in de vorm van de kerk en de ervoor gelegen Piazza della Repubblica.
Zuil van Trajanus (reconstructietekening)
7
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
We komen aan bij het centrum van het oude Rome en bezoeken de Fori Imperiali. Deze keizerlijke fora grensden oorspronkelijk aan hét centrale punt van Rome, het Forum Romanum, maar tegenwoordig raast verkeer over een door Mussolini aangelegde vierbaans autoweg dwars door de verschillende fora. Hoogtepunt (letterlijk en figuurlijk) is de zuil van Trajanus, een 42 meter hoge zuil met daarop een lang en gedetailleerd “stripverhaal” over de verovering van Roemenië door keizer Trajanus. Voor de lunch bezoeken we nog de Mamertijnse gevangenis, gelegen tegen de helling van het Capitool, waar – naar men zegt – Petrus gevangen heeft gezeten en een eeuw eerder Vercingetorix (verslagen door Caesar) is geëxecuteerd. Deze gevangenis kwam uit op de Cloaca Maxima (het Romeinse rioolsysteem). Praktisch, omdat hier de lijken van de geëxecuteerde misdadigers gedumpt werden.
8
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Altaar voor Petrus in de Mamertijnse gevangenis
Aan de andere zijde van het Capitool ligt het Piazza Venezia met het gigantische monument voor Victor Emmanuel en de eenwording van Italië in de negentiende eeuw. Dat dit kolossale gebouw niet bij iedereen geliefd is, blijkt uit de vele bijnamen die het sindsdien gekregen heeft (“suikertaart”, “typmachine”). We kijken nog even naar het balkon waarvandaan Mussolini zijn hem luid bejubelende volk toeschreeuwde en zijn vervolgens toe aan onze eerste lunch: een zonnige picknick met de laatste Nederlandse broodjes. Vanaf morgen doen we aan het begin van het dagprogramma inkopen in de lokale supermarkt voor een verse Italiaanse lunch maar vandaag geniet je nog van je oer-Hollandse krentenbollen in de Italiaanse zon! Na de lunch (vlakbij het Colosseum en tegenover de restanten van een Romeinse “gladiatorenschool”) bezoeken we de San Clemente. Deze kerk, daterend uit de twaalfde eeuw, staat op een door de Vikingen verwoeste basiliek uit de vierde eeuw na Christus. Deze basiliek is weer gebouwd op een Romeins woonhuis van enkele eeuwen daarvoor. Het buitengewone aan de San Clemente is, dat we in deze kerk kunnen afdalen in de geschiedenis: we nemen letterlijk de trap naar beneden en dalen figuurlijk per trede een halve eeuw af in de geschiedenis, terug tot in de Romeinse tijd. Langs het Colosseum en Nero’s Gouden Huis (gesloten wegens instortingsgevaar) lopen we naar de San Pietro in Vincoli (“Petrus in de boeien”), waar het aan het einde van 5Gymnasium voor elke KCV’er bekende Mozesbeeld van Michelangelo te bewonderen valt. Tijd voor een douche! We lopen terug naar ons hotel, bewonderen de kamers, frissen ons op en maken ons klaar voor de eerste pizza of pasta van de dag. Hiervoor zullen we op zoek gaan naar een geschikt restaurantje (terras?) in de buurt van Termini (en dus van het hotel). 23 uur: slapen.
9
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
De Mozes van Michelangelo in de San Pietro in Vincoli
Woensdag 25 juni 2014 Na het ontbijt (8 uur) en ons bezoek aan een Romeinse supermarkt beginnen we aan de tweede dag van onze kennismaking met de hoogtepunten van het antieke Rome. We beginnen gelijk goed met het Colosseum: groots en indrukwekkend. Vervolgens bewonderen we de (deels gerecyclede) Boog van Constantijn en na de lunch beklimmen we het Capitool, of liever gezegd eerst de 124 treden naar de Santa Maria in Aracoeli (“Heilige Maria van het Altaar in de Hemel”).
Boog van Constantijn
10
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
De kerk is, zo gaat het verhaal, gebouwd op de plek waar aan keizer Augustus kort voor zijn dood de komst van Christus zou zijn voorspeld. Hierop zou hij een “hemels altaar” aan hem hebben gewijd. Dit mag een legende zijn, een link tussen de kerk en Augustus is er zeker: op een van de zuilen langs het middenschip van de kerk staat: “a cubiculo Augustorum” (uit de slaapkamer van de Augusti) – een goed voorbeeld van hoe de kerk in Rome antiek materiaal heeft “hergebruikt”. Nu moeten we de 124 treden weer af om vervolgens ongeveer evenzoveel treden op te gaan naar het plein van het Capitool. Aan dit door Michelangelo ontworpen plein liggen prachtige palazzi en vind je indrukwekkende Romeinse beelden van riviergoden (aan de fontein) en van de Dioscuren. Het beroemdst is misschien wel het bronzen ruiterstandbeeld van Marcus Aurelius, waarvan op het plein een kopie staat die overigens vaker wordt gefotografeerd dan het origineel in het Capitolijnse museum.
Het Piazza del Campidoglio (“Capitool”)
’s Middags wandelen we naar het Pantheon, een van de best bewaarde Romeinse tempels en beroemd vanwege zijn enorme koepel en door het graf van Rafael. Het Pantheon ligt aan een pleintje en in een omgeving vol terrasjes, dus een korte pauze moet hier geen probleem zijn. Behalve het Pantheon staat vanmiddag de Trevi-fontein nog op het programma. Hierna: wandeling naar het hotel, uitpuffen, eten, slapen (23.00).
11
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Donderdag 26 juni 2013 Om 8 uur ontbijten we (Italiaans, dus simpel) en om 9 uur vertrekken we richting het Forum Romanum. Vandaag maken we onze driedaagse kennismaking met het antieke centrum van Rome compleet. Onderweg brengen we een kort bezoek aan een wederom voor elke KCV’er beroemd beeld: de Extase van Teresa van Bernini in de barokke Santa Maria della Vittoria.
Bernini’s Extase van Teresa
En dan het Forum Romanum! De plek waarover een compleet examen gegeven zou kunnen worden – en gegeven is. De plek waar, in de Curia, de Romeinse senaat beslissingen zou nemen die de geschiedenis van Europa blijvend zouden veranderen. De plek waar keizer Titus zijn beroemde triomfboog met de menora kreeg omdat hij Jeruzalem had veroverd. De plek waar elke steen geschiedenis is – en er liggen er nogal wat. Vanuit het Forum beklimmen we de Palatijn, de heuvel waar beroemde Romeinen als Cicero en Catullus, maar natuurlijk vooral de keizers (Augustus, Tiberius, Caligula, Domitianus) woonden. Vanaf de Palatijn hebben we een indrukwekkend uitzicht op het Forum en, aan de andere zijde, op het Circus Maximus – ooit het grootste stadion (wagenraces, denk aan Ben Hur) ter wereld dat plaats bood aan 250.000 toeschouwers, tegenwoordig niet veel meer dan een grasveld waar de Romeinen hun hond uitlaten en Eros Ramazzotti concerten geeft.
12
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Een lunch in de open lucht, tussen de paleizen van de Romeinse keizers, met uitzicht op het Forum of het Circus Maximus, zal na dit lange ochtenprogramma geen straf zijn. Later in de middag maken we een wandeling langs het Theater van Marcellus (tegenwoordig appartementen) en het Forum Boarium. Op dit kleine forum staan twee bijzonder goed bewaard gebleven Romeinse tempeltjes, een ronde (gewijd aan Hercules) en een vierhoekige (gewijd aan Portunus). Aan het Forum Boarium ligt de Santa Maria in Cosmedin, met een grote toeristische trekpleister in de voorhal: de Bocca della Verità. Deze “mond van de waarheid” is in feite waarschijnlijk een Romeins putdeksel in de vorm van een gezicht. In de Middeleeuwen is het gebruik ontstaan, om je hand in de mond van het masker te steken om te bewijzen dat je geen leugenaar bent. Van leugenaars worden hier namelijk de vingers afgebeten. 13
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Tempel van Hercules op het Forum Boarium
Met de Tiber en het Tibereiland (in de oudheid lag hierop een tempel voor Aesculapius, de god van geneeskunde; tegenwoordig bevindt zich er een ziekenhuis) komt er een einde aan het dagprogramma: douche en diner! Ook vanavond gaan we om 23 uur slapen.
Populairste putdeksel ter wereld: de Bocca della Verità
14
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Vrijdag 27 juni 2014 Vandaag staat Pompeji op het programma. We zullen vroeg moeten opstaan. Ons staat een lange reis te wachten naar il Mezzogiorno, het zuiden van Italië. Per trein reizen we naar Campanië, de streek aan de voet van de Vesuvius waar (vanwege het aangename klimaat en de vruchtbare grond) de rich and famous van de Romeinse oudheid een (tweede) huis hadden. We wandelen hier door een Romeinse stad waar het leven op 24 augustus 79 n. Chr. in een klap tot stilstand kwam. Een bijzondere ervaring, te lopen langs thermopolia (snackbars) en woonhuizen met prachtige fresco’s en mozaïeken, door de Via dell’Abondanza (de Kalverstraat van Pompeji), langs het amfitheater, over de “stapstenen”, langs de fonteintjes, door de rosse buurt, langs graffiti en door enorme villa’s waaraan in 79 n. Chr. nog herstelwerkzaamheden werden verricht na een aardbeving enige jaren daarvoor.
Fresco uit de Villa der Mysteriën in Pompeji
We lunchen in Pompeji, tussen de tempels van Apollo en Diana of in de achtertuin van een rijke Romein. Aan het einde van de dag reizen we terug naar Rome. Afhankelijk van de reistijd eten we in de trein of bij terugkomst in Rome. 15
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Pompeji
16
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Zaterdag 28 juni 2014 Deze dag staat in het teken van Vaticaanstad. We beginnen met een metrorit naar de andere zijde van de Tiber en wandelen naar het Castel Sant’ Angelo. In de oudheid was dit de “Moles Hadriana”, het enorme mausoleum ter ere van keizer Hadrianus. We lezen daar het vertederend gedichtje gericht aan zijn “zieltje, dat nu niet meer lacht” dat Hadrianus heeft geschreven en beklimmen het mausoleum tot op het dakterras met schitterend uitzicht over de Tiber en op de Sint-Pieter. Vanaf de vijftiende eeuw is het mausoleum gebruikt als residentie voor de pausen. We bewonderen enkele van hun woon- en werkvertrekken gedecoreerd “op zijn Romeins” (all’antica) met fresco’s zoals die aan het begin van de Renaissance in Rome en later in Pompeji overal werden opgegraven en nagebootst. Beroemd is de “Passetto di Borgo” – de vluchtweg vanuit de pauselijke vertrekken aan het Sint-Pietersplein naar het Castel Sant’ Angelo die in ieder geval in 1527 gebruikt is toen paus Clemens VII vluchtte voor de legers van Karel V die Rome belegerde.
Op de Engelenbrug voor de Engelenburcht: een engel
Niet via de Passetto maar “gewoon” over de Via della Conciliazione lopen wij naar het Sint-Pietersplein en passeren we ongemerkt de grens tussen Italië en Vaticaanstad. Aan het Sint-Pietersplein ligt, behalve de Sint-Pieter, ook een van de populaire postkantoren ter wereld: veel toeristen willen een kaartje naar huis sturen met een postzegel en stempel van de Poste Vaticane. 17
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
We sluiten aan in de rij voor de Sint-Pieter voor een veiligheids- (scanner) en kledingcontrole. Te bloot is hier uit den boze: bedek je bovenarmen en zorg ervoor dat je broek of rok niet te kort is. Strenge Italianen in zonnebrillen vellen hier een onverbiddelijk oordeel. Geniet in de Sint-Pieter van alle pracht en praal, raak onder de indruk van de overdaad en de ongelooflijke verhoudingen: alles is hier groot, veel en imposant. Hoogtepunten: Michelangelo’s Pietà (bij de ingang meteen rechts, volg de massa), de koepel, het baldakijn van Bernini, het graf van Petrus ter ere van wie keizer Constantijn 1600 jaar geleden de eerste kerk op deze plaats liet oprichten.
Baldakijn van Bernini in de Sint-Pieter
Na de lunch bezoeken we de Vaticaanse musea, een gekmakende verzameling kunst door de pausen in de loop van eeuwen bijeengebracht in een aaneenschakeling van musea waarvoor enorme stromen bezoekers dagelijks uren in de rij staan. Schitterende hoogtepunten uit de klassieke beeldhouwkunst als de Apollo van Belvedère, de Apoxyomenos en natuurlijk de Laocoöngroep, het wereldberoemde fresco van de School van Athene in de Stanze van Rafael en als hoogtepunt de Sixtijnse kapel met Michelangelo’s verbeelding van het Laatste Oordeel.
18
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
De Vaticaanse musea Mis in ieder geval niet: -Museo Pio Clementino (B) met -de Apollo van Belvedère, Perseus en de Laocoöngroep in de Cortile Ottogono (h) -de Apoxyomenos (zaal i) en de Torso van Belvedère (zaal c) -het oneindig aantal hoogtepunten uit de klassieke (beeldhouw)kunst in de overige zalen -Bracchio Nuovo (D) met o.a. de Augustus van Primaporta -De Stanze van Rafael (N) met o.a. de Stanza della Segnatura -De Sixtijnse kapel (R)
Uitgeput maar voldaan beëindigen we ook deze dag met pizza, pasta en rust.
19
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Zondag 29 juni 2014 When in Rome… Vandaag doen we net als de Romeinen: op zondag in de zomer ga je de stad uit (of op zijn minst een park in). We reizen (metro, bus) naar Tivoli, even buiten Rome. Op deze schitterende plek liet keizer Hadrianus (die we nog kennen van ons bezoek aan Castel Sant’Angelo waar we zijn graf bezochten) een villa bouwen die zijn weerga niet kent. De oppervlakte daarvan is groter dan het centrum van Rome. Met uitzicht op de heuvels en bergen van Lazio dwalen we langs keizerlijke thermen, bibliotheken, banketzalen, pleinen, vijvers, theaters… Het villacomplex (120 hectare) is een van de meest imposante gebouwen uit de Oudheid. Prachtig is de Canopus, een kunstmatige vijver (geïnspireerd op de Canopus uit Egypte, Hadrianus hield van Egypte) van 120 meter lang waaromheen Romeinse, Griekse en Egyptische beelden stonden en waaraan Hadrianus in de zomer dineerde. Bijzonder is het Teatro Maritimo, een kleine villa op een eiland waar Hadrianus zich terugtrok als de drukte van de duizenden personeelsleden hem te veel werd…
De Canopus in de Villa van Hadrianus
Na een zondagse lunch op deze geweldige locatie keren we terug naar Rome voor een wandeling langs de Tiber en naar Trastevere. Trastevere is een verbastering van het Latijnse Trans Tiberim – aan de andere kant van de Tiber. Dit was de verkeerde kant van de stad, vond men. Deze gedachte heeft de inwoners van Trastevere alleen maar trotser gemaakt op hun wijk en de geschiedenis heeft hun gelijk gegeven. Tegenwoordig is de wijk “booming” zowel bij de toeristen als de lokale bevolking. Ook met deze kant van Rome, het “echte Rome” volgens de bewoners, maken we kennis door een wandeling over de pleintjes en door de steegjes van deze wijk. Aan het eind van de dag: koffers pakken en op naar het laatste diner in Rome!
20
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Maandag 30 juni 2014 Vandaag vertrekken we met de metro naar Ostia Antica. Ostia, zo’n twintig kilometer ten westen van Rome, was in de Oudheid de haven van Rome. Opgravingen (met name onder Mussolini) hebben een indrukwekkend beeld van een Romeinse stad aan het licht gebracht: een prachtig bewaard theater, een marktplein met schitterende mozaïeken, huizen, café’s, tempels, thermen en een van de best bewaard gebleven Romeinse openbare toiletgebouwen.
21
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Ostia Antica: theater
Omdat de zee zich heeft teruggetrokken, liggen de opgravingen tegenwoordig niet meer aan zee. Ostia Lido, het moderne Ostia (twee metrohaltes verder), ligt wel aan zee en is een moderne Italiaanse kustplaats met boulevard, zee en (hopelijk) zon, waar we deze laatste middag in Italië nagenieten van de ontelbare indrukken van de afgelopen zes dagen met een ijsje op het strand en, voor wie wil, een duik in de Middellandse Zee.
Ostia Lido: strand
In de loop van de middag vertrekken we naar het vliegveld. Om 20.35 vertrekken we naar Rotterdam, waar we om 22.55 aankomen. Moe, maar overladen met indrukken en een fantastische ervaring rijker die je, hopelijk, een leven lang bijblijft.
22
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
6. Praktische zaken: vragen & antwoorden Wat moet ik meenemen? Denk in ieder geval aan het volgende: -je paspoort/id -je pinpas/geld -je zorgpas/(reis)verzekeringgegevens -je mobieltje (met daarin de nummers van de leiding) & oplader -je fototoestel -dit boekje -je presentatie -kleding -toiletartikelen -medicijnen en andere persoonlijke artikelen -handdoeken (voor in het hotel) -goede schoenen (we lopen veel!) -zwemkleding (voor als je wilt zwemmen in Ostia) -een rugzak/tas voor onderweg Waar moet ik aan denken wat betreft kleding? Het is juni dus we hebben een goede kans op lekker weer. ’s Avonds kan het nog wel afkoelen, dus dan is wat warmers aan te bevelen. Op de laatste dag heb je, als het weer het toelaat, de gelegenheid om een duik te nemen in de Middellandse Zee bij Ostia, dus neem in dat geval zwemkleding mee. Bij het bezoek aan kerken is het de bedoeling dat je niet te bloot gekleed gaat: normale tshirts met mouwtjes, een niet al te korte rok of broek (ongeveer tot op je knieën). Bij de Sint-Pieter wordt hier streng op gecontroleerd. Een omslagdoek/wikkelrok bij de dames kan hier uitkomst bieden. Wat moet ik weten voor de vliegreis? We verzamelen om 5.30 in de vertrekhal van Rotterdam The Hague Airport. In het vliegtuig krijg je geen eten of drinken; je kunt dit wel kopen. Let op dat je in principe geen vloeistoffen in je handbagage mag vervoeren. Je handbagage mag maximaal 10 kg wegen en de maximale maten zijn 55x35x25 cm. Je ruimbagage mag maximaal 15 kg wegen. Check voor alle info voor de zekerheid transavia.com. Hoe zit het met de reisverzekering? Er is geen collectieve reis- of annuleringsverzekering afgesloten. Dit moet je, indien nodig, dus zelf regelen. 23
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Hoeveel geld heb ik nodig? Omdat de reissom all-in is (zie wel de opmerking over de reisverzekering), heb je alleen geld nodig voor persoonlijke uitgaven: een ijsje, flesje water, kaart, cadeautje… Deze uitgaven heb je natuurlijk voor een groot gedeelte zelf in de hand. Waarschijnlijk heb je aan 10 euro per dag (50 tot 100 euro voor de reis) wel genoeg, maar nogmaals: dit is afhankelijk van je eigen wensen. Je hoeft niet veel geld contant mee te nemen, want in Rome kun je overal pinnen. Hoe ziet de dagindeling in Rome eruit? Alle tijden van het programma zijn onder voorbehoud. Globaal moet je je de dag als volgt voorstellen: 7.00 opstaan 8.00 ontbijt & supermarkt 9.00 start programma 13.00 lunch 15.00 middagprogramma 17.00 hotel: opfrissen, uitrusten 19.00 diner 23.00 slapen Zijn de regels streng? Nee, maar wel duidelijk. Het is een groepsreis, dus je gaat niet alleen op stap. Het programma is voor iedereen verplicht. Als er een uurtje over is, en je wilt een straat verderop een kaartje kopen, dan mag dit alleen als een van de begeleiders hiervoor toestemming heeft gegeven én uitsluitend in een groepje, dus nooit alleen! Alcohol en drugs zijn verboden. Na 23.00 is het stil. Wordt het een leuke reis? Ja! Het wordt een reis waar je moe van wordt (veel lopen), een reis waarbij je veel indrukken opdoet (“Behalve Rome is er bijna niets moois op de wereld” – J.J. Winckelmann) en een reis waar je gelukkig van wordt (“Ik kan zeggen dat ik pas in Rome gevoeld heb wat een mens eigenlijk is. Deze hoogte, dit geluk van het voelen heb ik later nooit meer bereikt. Ik ben, vergeleken met hoe ik me in Rome voelde, later eigenlijk nooit meer gelukkig geweest.” – J.W. Goethe). Het wordt een reis die je nooit zal vergeten!
24
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
7. Overzichten a. Romeinse keizers
25
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
b. Italiaanse woorden groeten, kennismaken Hallo Hoi Goedendag Goedemorgen Goedenavond Goedenacht Welkom Hoe heet U? Ik heet... Aangenaam kennis te maken
Buongiorno Ciao Buongiorno Buongiorno Buonasera Buonanotte Benvenuti Come Si chiama? Mi chiamo... Lieto di conoscerla
ja nee misschien alstublieft bedankt heel erg bedankt graag gedaan pardon Het spijt me Het geeft niet Hoe gaat het? Goed, dank u Het gaat wel
sì no forse per favore grazie mille grazie di niente scusi Mi dispiace Non fa niente Come sta? Bene, grazie Non c’è male
Ik begrijp je niet. Ik begrijp je. Ik spreek geen Italiaans. Ik spreek maar een beetje Italiaans. herhalen Kun je dat herhalen? Kun je iets langzamer spreken?
Non ti capisco. Ti capisco. non parlo italiano. parlo un pò di italiano.
tot ziens vaarwel dag goede reis tot straks tot morgen
arrivederci adio ciao buon viaggio a dopo a domani
ripetere Puoi ripetere? Puoi parlare più lentamente?
26
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 40 50 60 70 80 90 100
uno due tre quattro cinque sei sette otto nove dieci úndici dódici trédici quattórdici quíndici sédici diciassette diciotto diciannove venti ventuno ventidue ventitre ventiquattro venticinque ventisei ventisette ventotto ventinove trenta trentuno trentadue quaranta cinquanta sessanta settanta ottanta novanta cento
27
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Eten en drinken bediening zelfbediening ober serveerster koken eten drinken
servizio autoservizio cameriere cameriera cucinare mangiare bere
Is deze tafel vrij? Een tafel voor personen alstublieft Heeft u gereserveerd? Ik heb een tafel voor twee gereserveerd. Wij willen graag een tafel bij het raam. menu wijnkaart Heeft u een keuze kunnen maken? We willen bestellen Ik neem…. Wat is uw specialiteit? Wat kunt u ons aanbevelen?
È libero questa tavola? Una tavola per … persone per favore Ha prenotato? Ho prenotato una tavola per due
Dit is niet wat ik besteld heb Eet smakelijk proost!
Non è quello che ho ordinato Buon appetito Cin cin!
Is alles naar wens? Ik wil graag nog wat…… Ober, er zit een vlieg in mijn soep! Weet u zeker dat dit eetbaar is? Er zit iets ondefinieerbaars in mijn eten.
Tutto come desiderate? Vorrei ancora un pò di… Cameriere, c’è una mosca nella mia zuppa! È sicuro che si può mangiare questa cosa? C’è qualcosa indefinibile nel mio piatto.
Kunnen wij de rekening krijgen? Wij willen graag betalen Ik betaal alles! We delen de rekening rekening fooi Dit is voor u Houd het wisselgeld maar
Possiamo avere il conto? Vorremmo pagare Pago tutto! Dividiamo il conto conto mancia Questo è per lei Può tenere il resto
Vorremmo una tavola accanto alla finestra menù carta dei vini? Ha fatto una decisione? Vorremmo ordinare Prendo… Che è la vostra specialità? Cosa ci pùo raccomandare?
28
Romereis 5-Gymnasium Hoeksch Lyceum 2014
Zijn, hebben ik ben jij bent hij / zij is wij zijn jullie zijn zij zijn
io sono tu sei lui / lei è noi siamo voi siete loro sono
ik heb jij hebt hij / zij heeft wij hebben jullie hebben zij hebben
io ho tu hai lui / lei ha noi abbiamo voi avete loro hanno
29