City Guide
Rome
1
Inhoud 1. voorkant 2. inhoudsopgave 3. toerisme 4. city 5. rome kaart 6. musea 7. stads en streekvervoer 8. colleseum 9. bezienswaardigheden 2 10. winkelen 11. discotheek 12. bars en cafe 13. bioscopen 14. restaurants 15. trefifontein 16. romantiek 17. pizza 18. vaticaan stad 19. forum romanum 20. colofon
2
Rome Toeristen, In Rome zijn altijd toeristen te vinden. De eerste en
laatste maanden van het jaar valt de drukte mee. Dit heeft tot voordeel dat de rijen voor de Sint-Pieter, het Vaticaans musea, het Colloseum en andere trekpleisters relatief kort zijn. Eveneens zijn de meeste hotels een stuk goedkoper buiten het toeristenseizoen. Een nadeel van de wintermaanden is het beperkte aantal uren zon en de grote hoeveelheid neerslag. November is de natste maand. De weersomstandigheden zijn het gunstigste in het voorjaar en het najaar. In deze perioden komen veel reizigers de stad bezichtigen. Het officiële toeristenseizoen begint met Pasen. In juni en juli komen de meeste bezoekers.
3
Rome is uitgerust met schitterende fonteinen en pleinen waar het aangenaam vertoeven is. De Trevifontein, één van de bekendste fonteinen ter wereld, is in 1732 ontworpen door Nicola Salvi. In het midden van Piazza Navona staat Gianlorenzo Bernini’s Fontana del Quattro Fiumi. De Fontana della Barcaccia (1627) wordt zowel toegeschreven aan Gianlorenzo Bernini als zijn vader Pietro.
Deze fontein op het Spaanse plein (Piazza di Spagna) ligt onder aan de Spaanse Trappen. Het Sint-Pietersplein (Piazza S. Pietro, Vaticaanstad) behoort tot de belangrijkste ontwerpen van Gianlorenzo Bernini. Piazza del Campidoglio, de gevels van de aangrenzende paleizen en de majestueuze trap naar het plein zijn door Michelangelo ontworpen
Rome city
Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en tevens hoofdstad van de regio Lazio en de provincie Rome. De stad Rome heeft ca. 2,7 miljoen inwoners, het inwonertal van de metropoolregio bedraagt 3,7 miljoen. Het is de grootste stad van Italië. Door de stad, gelegen in het midwesten van het Apennijns Schiereiland, stromen de rivieren de Tiber en de Aniene.
De geschiedenis van Rome strekt zich uit over 2500 jaar en de stad heeft zich in de geschiedenis ontwikkeld als een van de belangrijkste steden van de Westerse cultuur. Het was de hoofdstad van het Romeinse Koninkrijk, de Romeinse Republiek en het Romeinse Keizerrijk. Sinds 1871 is Rome de hoofdstad van Italië. Rome is ook de zetel van de paus, die het gezag voert over de dwergstaat Vaticaanstad, een enclave binnen de stad Rome.
Rome bevindt zich in de regio Lazio in het midden van Italië. De stad is gelegen aan de oevers van de rivier de Tiber. Het centrum van Rome bevindt zich op zeven heuvels ten oosten van de Tiber: de Aventijn, de Capitolijn, de Caelius, de Esquilijn, de Palatijn, de Quirinaal en de Viminaal. De Vaticaanse heuvel, de Janiculum, de Velia en de Pincio horen niet bij dit traditionele zevental, evenmin als de hoogste heuvel van de stad, de Monte Mario, die 139.
4
Over het ontstaan van Rome doet een aantal verhalen de ronde. Volgens de legende (Titus Livius) is de stad in 753 v.Chr. gesticht door Romulus en Remus. Volgens archeologen is Rome echter ontstaan in vier stappen: In de 10e eeuw v.Chr. kwamen er enkele kleine nederzettingen van Latijnen op de Palatijn en op de Esquilijn, twee van de zeven heuvels van Rome. In de 8e eeuw v.Chr. ontstonden er nieuwe nederzettingen op deze Palatinus, Esquilinus en op de Coelius. Het bondgenootschap Roma Quadrata werd opgericht tussen de twee nederzettingen op de Palatijn. Zo werden die twee nederzettingen sterker op militair vlak. Er kwam ook een eerste muur rond de Palatijn. In de 6e eeuw v.Chr. kwamen er nog meer nederzettingen op die drie heuvels. De Etrusken veroverden het geheel en verenigden de nederzettingen op de drie heuvels tot een stad. In de laatste fase, tijdens de 4e eeuw v.Chr., breidde de stad zich verder uit tot de vier andere heuvels waar nog geen nederzettingen waren. Rome kreeg een flinke omvang, doordat de zeven nederzettingen met een muur verbonden werden.
5
Musea
Musea
Gebouw van de Capitolijnse Musea Het oudste museum van Rome is de in 1471 opgerichte Musei Capitolini, die in aanvulling op de grotere Vaticaanse Musea tot de belangrijkste kunstcollecties van de stad behoren. De Villa Giulia, het zestiende-eeuwse landhuis van Paus Julius II, huisvest een uitgebreide collectie van oude Etruskische en Romeinse kunst. In de Villa Borghese, het paleis van de familie Borghese, wordt de kunstcollectie van deze familie tentoongesteld, die hoofdzakelijk bestaat. In een door Michelangelo ontworpen klooster bevindt zich het Museo Nazionale Romano delle Terme. Hier wordt Griekse en Romeinse kunst tentoongesteld. Ook van belang zijn de galerieën in het Palazzo Doria Pamphili en het Palazzo Colonna, de Renaissancistische bronscollectie in de Palazzo Venezia en de schilderijencollectie van het Palazzo Barberini. Andere belangrijke musea zijn:
Centrale Montemartini, Galleria nazionale d’arte moderna e contemporanea Mercati di Traiano-Museo dei Fori Imperiali, Museo Napoleonico, Museo di Roma, Museo di Roma in Trastevere,
6
Stads- en streekvervoer Metrorijtuig op lijn A De metro van Rome heeft twee lijnen, lijn A en B. In vergelijking met veel andere grote steden is het metronet van Rome vrij klein: een aantal bezienswaardigheden, zoals het Vaticaan en het Colosseum, zijn hiermee te bereiken, maar grote delen van het oude centrum vooralsnog niet. Hier komt wel verandering in, want lijn C is in aanleg, evenals een aftakking van lijn B. Een vierde lijn (D) is gepland. Tramnet van Rome Rome heeft een uitgebreid busnet verzorgd door Trambus SpA. Hiermee wordt ook het oude historische centrum goed ontsloten, bijvoorbeeld vanaf Roma Termini. Sinds 1877 wordt de stad bediend door een tramnet, dat nu bestaat uit zes lijnen met een totale lengte van 51 km. Het tramnet bestaat
grotendeels uit een niet gesloten ringlijn in de buitenwijken met een paar uitlopers naar het centrum en een lijn naar het Oosten. Er zijn geen doorgaande tramlijnen die het centrum van de stad bedienen. Door de vele verkeerslichten waarbij de tram geen voorrang heeft, is de rijsnelheid gering. Door de traagheid en de slechte ontsluiting van het centrum is de tram voor de meeste Romeinen een onaantrekkelijk vervoermiddel. Sinds 2005 rijdt in de stad ook een trolleybus. buurtspoorweg Rome Patano bij Porta Maggiore. De vroegere trammaatschappij STEFER (Società delle Tramvie e Ferrovie Elettriche di Roma) van Rome had regionale tramlijnen die in het zuidoosten doorreden tot Velletri, Lanuvio, Frascati en andere plaatsen.[2] Naar het Oosten reed de TFE (Tramvie e Ferrovie Economische) naar Tivoli. De vroegere 950 cm sporige buurtspoorweg SFV
7
(Società per le Ferrovie Vicinali) reed in de jaren 70 van de vorige eeuw nog tot Fiuggi. Deze lijn is nu ingekort tot Giardinetti in Rome. Al deze spoorstreeklijnen zijn nu vervangen door het huidige streekvervoerbusnet van Co.Tra.L Spa. Deze streekvervoerbussen rijden niet door tot in het centrum van Rome, maar komen aan in busstations aan de rand van de stad met goede metro- en/of treinaansluitingen.
Colosseum
Pantheon
Het visitekaartje van Rome, ontelbare keren gefotografeerd, bijna 2000 jaar oud, maar voor de rest een vrij doods monument. Soms is er een kleine muziekvoorstelling voor een heel beperkt publiek. Het theatrale uitzicht zou nochtans een ideale plaats zijn voor grote opvoeringen. Vroeger konden hier meer dan 50.000 mensen plaatsnemen, er was zelfs een optimaal ontruimingsplan bij noodgevallen. Het Colosseum werd gebruikt om het volk te vermaken, gladiatoren vochten hier tegen elkaar of met dieren tot de dood. Het gebouw is sedert de zesde eeuw niet meer gebruikt, doch de onderaardse gangen en cellen zijn er nog steeds. Het bezoek is betalend en is de moeite waard.
Het Pantheon werd in de oudheid gebouwd voor de verering van hun goden. Het zou dateren van enkele jaren voor onze jaartelling. Het werd meermaals gerestaureerd en het werd uiteindelijk een katholieke kerk. In de 17de eeuw werd zelfs het koperen dak weggehaald om het beroemde baldakijn te maken boven het hoofdaltaar van de St.-Pietersbasiliek. In de kerk staat de graftombe van de vermaaarde schilder Rafaël, overleden in 1520. Je kunt het gebouw vrij bezoeken. Castel Sant-Angelo
Antieke Rome Aan het Colosseum ligt ook de kern van het antieke Rome. De Arco di Constantino of triomfboog is wellicht wel het best bewaarde deel van Rome in de oudheid. Tussen het Colosseum en de Piazza Venezia liggen de stille getuigen uit deze periode. Er tussenin, aan het Forum Romanum, ligt een museum, het Antiquarium Forense, waar je de oudste opgegraven voorwerpen kan bewonderen.
Dit is opnieuw een plaats die verbonden is met Keizer Hadrianus, net zoals het Pantheon. Hier stond zijn mausoleum (praalgraf). Het werd stilaan uitgebouwd als een burcht, het staat tenslotte langs de Tiber en maakte deel uit van de vestingmuur. Ooit was dit de residentie van de pausen, maar ook een gevangenis. Nu kan je het woelige verleden van dit kasteel bezoeken. Het is ingericht als museum met als voornaamste attractie het graf van Keizer Hadrianus en het mooie panorama over de stad Rome.
Het Forum Romanum is de plaats waar er het meest toeristen staan. Dit was immers het kloppende hart van het Romeinse Rijk. Hier stonden de regeringsgebouwen. Waar de Romeinse Senaat zetelde, de Curia, werd een reconstructie gebouwd.
8
Bezienswaardigheden 2 Fontein van Trevi Deze beroemde fontein krijgt zijn water via een aquaduct die op zijn beurt verbonden is met een bron. De Trevifontein werd gebouwd in de 18de eeuw. Toeristen gooien achterwaarts over hun linkerschouder een muntstukje in de fontein, als geluksbrenger. De muntjes werden ‘s nachts verzameld door een werkloze die zo per dag gemakkelijk 200 euro op zak stak. Na een proces werd hem dat verboden. De munten worden nu verzameld door de stad die het aan een goed doel schenkt, ondertussen loopt dit op tot meer dan 2000 euro per dag. Op het monument zie je de beeltenis van Neptunus. Spaanse trappen (Scalinata) De Spaanse trappen brengen je van het Spaanse plein tot aan de kerk Trinita dei Monti. De buurt straalt rust en gezelligheid uit. Vele jongeren rusten, zonnen of slaan een babbel op deze trappen. Soms zie je een jong koppeltje de trappen in huwelijkskledij naar boven klauteren (138 treden), het zou geluk in het huwelijk brengen. Eénmaal boven heb je een prachtig uitzicht over de stad.
Piazza Navona Piazza Navona is een plein met drie fonteinen. Het ligt in een duurdere buurt en bruist overdag zowel als ‘s avonds van het leven. Hier en in de zijstraten zijn vooral antiekwinkels en juweliers gevestigd. park - Galleria Villa Borghese is eigenlijk niet meer dan een park. Vroeger stond er een villa maar nu is het een stadspark met musea. Het park is centraal in de stad gelegen en is zeer geliefd bij de Romeinen. Het is een tuin met veel fonteinen, monumenten en een vijver. Een aanrader is het Museum voor Moderne Kunst. Italiaanse schilders vanaf 1850 zijn hier bijna allemaal vertegenwoordigd. Naast de Vaticaanse musea is dit één van de toppers in zijn soort. Ook het Galleria Borghese is zeer de moeite waard door de collectie van Scipione Borghese. Palazzo Corsini Inzake de aanwezigheid van meesterwerken is dit een van belangrijkste musea van Rome. Je treft er onder meer werken van Rubens, Van Dyck, Caravaggio en Mu-
9
rillo. Deze werken hangen in een gedeelte van het museum dat bekend staat als de Galleria Nazionale d’Arte Antica. Het geheel is ondergebracht in een paleis gebouwd in de 16de eeuw voor kardinaal Domenico Riario. Via Appia Antica + Catacomben Dit is de oude toegangsweg tot Rome en was volgebouwd met mausolea. Het ligt een beetje buiten het centrum. We raden af om dit traject te voet af te leggen. Slechts een klein gedeelte is autovrij en nog bedekt met de originele kasseikoppen. Het deel waar autoverkeer is toegelaten is moordend, een voetpad is niet voorzien. Maar de Via Appia Antica doen we niet alleen voor dat stukje originele weg van 2000 jaar oud. Langs deze weg liggen de catacomben waarvan deze van San Sebastian de meest bezochte zijn. Hier ligt ook het voetgangersdeel van de Via Appia Antica.
Bekende winkelstraten in Rome zijn: Via Borgognona Via Cola di Rienzo Via Condotti Via del Corso Via Frattina Via Margutta Via Nazionale Via Veneto
winkelen
Cinecittà Due Centro Commerciale aan de Via Palmiro Togliatti (metro Cinecittà) is een winkelcentrum met onder andere supermarkt, kleding en schoenen. Markten zijn onder andere: Mercato Generale, een groente- en fruitmarkt in het zuiden van Rome aan de Via Ostiense Ponte Milvio aan het einde van de Via Flamia, voedingsmarkt bekend om zijn vis
10
Discotheek Wie na het bekijken van alle fantastische monumenten, musea en andere bezienswaardigheden s´avonds nog energie over heeft, kan zich in het uitgaansleven van Rome storten. Een stedentrip naar Rome is niet compleet als u niet van het spetterende uitgaansleven van Rome heeft geproefd. Rome heeft als hoofdstad van Italië het meest bruisende en veelzijdige uitgaansleven van het land. Er is voor ieder wat wils; rustig een glaasje drinken op een terrasje, swingen in de discotheek, live-optredens bijwonen of een bioscoopje pikken. Uitgaansleven in de straten van Rome Een groot deel van het uitgaansleven in Rome speelt zich op straat af. Veel inwoners van Rome en ook toeristen komen s´avonds samen op de Piazza Navona, op de Piazza di Spagna, in de staten rondom het Pantheon en op de Campo de´Fiori. Ook de wijk Trastevere met de sfeervolle pleintjes en smalle straatjes boordevol restaurants en barretjes is een bekend uitgaansgebied. Discotheken en clubs
Voor wie naar een discotheek of club wil, moet er rekening mee houden dat dit soms veel geld kan kosten. Vooral in de weekenden moet men betalen om binnen te komen en bij sommige uitgaansgelegenheden heeft men zelfs een lidmaatschapskaart nodig. Ook de consumpties kunnen behoorlijk prijzig zijn. Hieronder vindt u een selectie aan populaire discotheken en clubs in Rome.
Uitgaansleven 11
Bars en Cafés Cul de Sac In Rome vindt u vele bars en cafés. Er zijn veel gezellige koffiebarretjes waar men overdag een heerlijke Italiaanse espresso kan drinken. Wanneer u een goedkoop alternatief zoekt voor een duur restaurant voor de lunch of voor een hapje later op de dag of in de avond kunt u terecht in één van de vele wijnbarretjes. Hier kunt u in een vaak mooi ingerichte bar genieten van een glaasje en eventueel een hapje. Ook in een zogenaamde enoteche kunt u terecht voor een vriendelijk geprijsd drankje en een hapje. Een enoteche was voorheen een wijnwinkel.
Om gezellig een glaasje te drinken kunt u terecht in Cul de Sac. In deze bar heeft u een keuze uit wel duizend soorten wijn, champagne en natuurlijk prosecco. De prijzen zijn redelijk. En ook voor een heerlijk en bijzonder hapje kunt u hier terecht. Vooral de huisgemaakte patés zijn beroemd.
Bar del Fico Voor een typisch Italiaans barretje moet u bij Bar del Fico zijn. Deze bar is gelegen in het centrum. Het is een populaire bar onder de trendy inwoners van Rome. Het is altijd levendig in deze bar, maar de snelle bediening zal u niet lang laten wachten. Het is de ideale plek om van de Italiaanse sfeer te proeven.
Maar de winkeliers die een enoteche runden, hebben hun diensten steeds meer uitgebreid en vandaag de dag bieden ze een alternatief voor de vaak dure restaurants. Hieronder een aantal gezellige café´s en barretjes die u tijdens uw stedentrip naar Rome niet voorbij mag lopen.
Adres: Piazza del Fico 26-28, Rome
Freni e Frizioni La Vineria
Dit sfeervolle café is een echte aanrader. Het ligt in de bekende uitgaanswijk Trastevere en huist in een oude garage. Vandaar ook de naam Freni e Frizioni, wat Rem en Koppeling betekent. In het café vindt u een lange bar en een enorme boekenkast.
Deze levendige wijnbar op de Campo de´Fiori schenkt goedkope wijnen. Het is een gezellige plek waar veel jonge Italianen en toeristen komen. Naast deze bar liggen nog twee andere populaire cafés met de namen, The Drunken Ship en Sloppy Sam´s.
12
Bioscopen Rome telt vele bioscopen. Wie na een dag rondwandelen door Rome graag een filmpje wil pikken, moet er wel van op de hoogte zijn dat de meeste films in Italië nagesynchroniseerd worden. Dit is erg vervelend wanneer u geen Italiaans verstaat. Maar het is soms wel mogelijk om een film in de originele Engelse versie te bekijken. U moet dan bij de aankondiging van een Engelstalige film letten op de aanduiding ´Lingua Originale´ of ´Versione Originale´. Bioscopen waar u terecht kunt voor Engelse films in de originele versie zijn:
Warner Village Moderno In deze bioscoop vertoont men verscheidene keren per dag Engelse films. Iedere vrijdag worden hier de nieuwe films die in première gaan vertoond. De bioscoop is gelegen aan de Piazza della Republica.
Nuovo Pasquino Multisala
De films die in deze bioscoop vertoond worden, worden allemaal in de originele taal gedraaid. Het is een kleine bioscoop in de wijk Trastevere aan het Piazza S. Egidio. Het is geen luxe bioscoop.
Metropolitan
Deze bioscoop ligt aan de Via del Corso, op steenworp afstand van de Spaanse Trappen. Hier kan men Engelstalige films bekijken.
13
Restaurants Wie denkt dat de Italianen alleen maar pizza’s en spaghetti eten komt bedrogen uit. Natuurlijk worden deze gerechten volop gegeten, maar onderschat de Italiaanse keuken niet. De lekkerste gerechten die je je maar kunt bedenken, worden hier in de gezellige restaurantjes van de stad klaargemaakt. Restaurants Wie denkt dat de Italianen alleen maar pizza’s en spaghetti eten komt bedrogen uit. Natuurlijk worden deze gerechten volop gegeten, maar onderschat de Italiaanse keuken niet. De lekkerste gerechten die je je maar kunt bedenken, worden hier in de gezellige restaurantjes van de stad klaargemaakt. Italianen gaan graag uit eten, het is dus in vrijwel elk restaurant druk, zelfs tijdens lunchitjd. In sommige gevallen is het dan ook noodzakelijk om te reserveren, in de andere gevallen aanbevolen.
Hieronder kan je de beste en gezelligste restaurants van de stad vinden, onderverdeeld per wijk. Pas wel op, uit eten gaan in Rome werkt verslavend, als je er eenmaal aan begint... Testaccio Een vriendelijk buurtrestaurant, serveert je de lekkerste gerechten die je je kunt wensen. Voor de echt grote eters is de cosse alla marinara een aanrader, meer mosselen dan je waarschijnlijk ooit hebt gezien in je leven. Meer over Testaccio in Rome > Trastevere
Meer over Trastevere in Rome > Termini en San Lorenzo Africa serveert al 20 jaar uitstekend voedsel uit de Ethiopische keuken. De met vlees gevulde sambusas zijn een smaakvol begin. Zowel de zighini beghi (geroosterd lam in pittige saus) als de misto vegetariano (gemixte vegetarische gerechten) zijn fantastische hoofdgerechten. Als dessert is de dikke yoghurt aan te raden, lekker fris na al dat pittige eten. Laat je kinderwensen uitkomen en eet met je handen met hun injera, een Etiopisch plat brood. Meer over Termini en San Lorenzo in Rome >
Heel simpel, gewoonweg de beste pizza van Rome. Heerlijke pizza`s met een dunne korst, zo groot dat ze over de randen van je bord heen hangen. Alleen de bruschetta is al een kaartje naar huis waard. Het management stuurt de rozenverkopers weg, zodat je rustig kan genieten van je eten.
14
Trevifontein De Trevifontein of Fontana di Trevi is de grootste en bekendste fontein van Rome. De fontein is circa 26 meter hoog en ongeveer 22 meter breed. Zij is gelegen aan een pleintje, het Piazza di Trevi. De fontein is gebouwd in opdracht van Paus Clemens XII. Ze is getekend door Bernini en ruim 50 jaar later gebouwd door de architect Nicola Salvi, in de stijl van de late barok. De fontein is tegen de achtergevel van het Palazzo Poli gebouwd. In het keizerrijk was het de gewoonte om een monument op te richten op plaatsen waar water vanuit nieuwe bronnen Rome binnen kwam. De naam Trevi komt van de woorden tre via (drie wegen). Vroeger kwamen er namelijk drie wegen uit op het plein van de fontein. Het thema van het bouwwerk is de oceaan met majestueuze zeegod Neptunus op een schelpvormige strijdwagen die door gevleugelde paarden en jonge zeegoden (tritons) naar de oceaan wordt getrokken. Het ene paard is rustig, het andere steigert. Dit symboliseert de twee gezichten van de zee. In twee nissen staan links en rechts de uitbeeldingen van Overvloed en Gezondheid. Rechts bovenaan ziet men een afbeelding van een maagd die een soldaat de plek van een bron aangewezen zou hebben.
De mythe Wanneer men met de rug naar de fontein staat, de ogen sluit, aan Rome denkt en met de rechterhand over de linkerschouder een muntje in het water gooit, en tegelijkertijd uitroept “Arrivederci Roma, tuam gratiam volo, in Tiberim acqua tua fluit”[bron?](= tot ziens Rome, ik wil je gunst, je water stroomt naar de Tiber) zal men ooit terugkeren naar Rome. (Vroeger dronken de mensen ook het water uit de fontein als ze dorst hadden en ook om dezelfde bijgelovige reden). Een andere zienswijze zegt dat het werpen van de twee muntjes u in staat moet stellen ‘uw geliefde’ te ontmoeten in de Eeuwige stad. Drie muntjes gooien leidt tot huwelijk of scheiding. Er worden veel munten in de fontein gegooid die de gemeente Rome aan goede doelen besteedt. Van oudsher werden in bronnen en beroemde wateren munten gegooid. Blijven de munten zichtbaar (doordat het water ondiep en helder is en geen zandige bodem heeft) dan trekken de munten steeds meer munten van andere bezoekers aan.
15
Romantiek Voor je romantische vakantie of luna di miele, huwelijksreis, moet je niet naar Parijs, maar naar Roma, de ultieme città dell’amore, stad van de liefde. Dat wisten wij natuurlijk allang, maar nu vindt de Engelse ‘Daily Telegraph’ dat ook. Volgens het dagblad is de Eiffeltoren niet bepaald de ideale plek voor een romantische vakantie; je kunt veel beter vertoeven in de schaduw van het Colosseum. Parijs is een stad met een ‘Brits klimaat’ en een ‘frigide architectuur’ (whatever that may be) en bezit amper sexappeal.
Nee, dan Italia’s capitale, hoofdstad, waar altijd de zon schijnt, met gente accogliente e generosa, gastvrije en gulle mensen, en kwaliteitshotels en -restaurants. Voor James Owen, de auteur van het artikel, is Parijs ‘neergutsende regen in de Seine’ en Rome ‘kerkklokken, jasmijn en gelach’. En hij vervolgt dat er bepaalde steden zijn waar je je in je eentje gelukkig voelt, zoals Londen of New York, maar dat je in Roma juist zin krijgt om iemand bij de hand te nemen, of
je nu de Spaanse Trappen afdaalt of wandelt bij Villa Borghese. Hij vraagt zich ten slotte af wat mensen liever zien: Audrey Hepburn in Cenerentola a Parigi (zoals de film ‘Funny Face’ in Italia wordt genoemd) met een oude Fred Astaire, of Audrey die de liefde ontdekt in Vacanze romane (Roman Holidays), met Gregory Peck? Mmmmm.
16
Pizza De oorsprong van de pizza ligt in het Middellandse Zeegebied. In veel landen rond de Middellandse Zee worden al duizenden jaren ronde broden gebakken, die als borden dienden. Volgens de overlevering moest de Trojaanse held Aeneas een stad (Lavinium) stichten op de plek waar hij ‘van honger zelfs de leeggegeten borden [dus: broodborden] op gaat eten,’ – versregel 125, boek VII uit de Aeneis. Ronde Turkse broden kunnen vandaag de dag nog dienst doen als provisorische pizzabodems. Ook de vorm van matses is rond
Pizza of ovaalvormig.Archeologische vondsten tonen aan dat de Vikingen in de negende eeuw na Christus reeds platte, ronde deegbodems met daarop allerlei ingrediënten nuttigden, die werden gebakken in ovens die er ongeveer zo uitzien als moderne pizza-ovens.[1] Dit was zo’n achthonderd jaar vóór de eerste melding van pizza in Italië.Pas in de 17e eeuw werd melding gemaakt van pizza’s in Napels, waarbij men naar de armere delen van de stad trok om dit boerengerecht te eten. De mensen die ze maakten werden pizzaioli genoemd.
17
In 1889 werd Raffaele Esposito, de beroemdste pizzaiolo (=pizzamaker) van Napels, uitgenodigd door de toenmalige koning van Italië Umberto I en zijn vrouw Margaretha om zijn specialiteiten ten paleize te bereiden. Speciaal voor deze gelegenheid bedacht hij onder andere een pizza met tomatensaus, mozzarella en basilicum: de kleuren die corresponderen met de vlag van het in 1861 opgerichte koninkrijk Italië. Deze pizza viel bij de koningin het meest in de smaak, en hij werd daarom door de maker dan ook pizza Margheri-
Vaticaanstad
Het religieuze centrum van de rooms-katholieke kerk is een aparte staat, maar u kunt er zonder paspoort naar binnen. Wel worden de muren rond Vaticaanstad bewaakt door leden van de goed getrainde Zwitserse Garde. Die garde is uitgedost in kleurrijke kostuums. Dat het Zwitsers zijn heeft een lange voorgeschiedenis. Al vanaf de Middeleeuwen werden overal in Europa Zwitserse soldaten ingehuurd, omdat die bekend stonden om hun trouw en bovendien geen band hadden met het (vaak opstandige) volk. Vaticaanstad is ongeveer een halve vierkante kilometer groot en daarmee de kleinste staat ter wereld. Het bekendste gebouw is de Sint Pieterskerk, gebouwd op de plaats waar de apostel Petrus zou zijn begraven. De huidige kerk werd gebouwd vanaf 1506. Om deze enorme basiliek binnen te komen moet u netjes gekleed zijn (geen blote armen of benen). Eenmaal binnen vergaapt u zich aan de pracht en praal van wat wel de mooiste kerk ter wereld wordt genoemd. Vlak bij de ingang staat de Piëta, een sculptuur van Michelangelo. In 1972 werd het beeld beschadigd en sindsdien staat het achter glas. Ook de koepel van de Sint Pieter is ontworpen door Michelangelo die zich liet inspireren door de koepel van het Pantheon. De akoestiek is verbluffend: als u tegen de muur fluistert kan iemand aan de overkant van de koepel u verstaan! Dat wil zeggen: als het niet al te druk is.
18
Forum romanum De ruïnes van het Forum Romanum zijn misschien nog wel indrukwekkender dan het Colosseum. Dit plein was het politieke, religieuze en juridische centrum van het Romeinse Rijk. Het werd gebouwd op een moeras tussen drie heuvels (Capitool, Palatini en Esquiline) dat aan het eind van de 7e eeuw v. Chr. door de Etrusken werd drooggelegd. Zij gebruikten het als begraafplaats; de Romeinen maakten er in eerste instantie een marktplein van dat al gauw werd omringd door belangrijke gebouwen. Zo werden er tempels gebouwd waardoor het Forum het centrum werd van de Romeinse cultuur. Na de 7e eeuw is er veel verloren gegaan door aardbevingen en plunderingen (het marmer werd gebruikt voor de bouw van de Sint Pieterskerk). Toch valt er nog veel te zien; het Forum is niet voor niets een van de meestbezochte attracties van Rome.U ziet er onder meer de zuilen van de tempel van Castor en Pollux. Daarachter staat de Curia, het Senaatsgebouw dat in 80 v. Chr. werd gesticht en in 44 n. Chr. door Julius Ceasar werd herbouwd. Het oudste monument is de Lapis Niger, een afgeknotte steen met inscriptie in Oud-Latijn die werd gevonden onder een zwartmarmeren plaveisel.De barokke voorgevel van de tempel van Antoninus en Faustina doet wat vreemd aan. Die voorgevel is dan ook een toevoegsel uit het begin van de 17e eeuw toen deze tempel werd veranderd in een kerk. De westzijde van het Forum wordt beheerst door de triomfboog van Septimius Severus, opgericht in 203. Op de reliëfs ziet u voorstellingen van de veldtochten van Severus tegen de Parthen en de Arabieren.Onder de Romeinse bevolking waren rechtszaken heel populair. Die werden gehouden in een van de twee grote basilieken: een aan de noordzijde en een aan de zuidzijde van het plein. De advocaten moesten beschikken
19
Colofon Uitgever
David Sapulette
Photography David Sapulette vertaling, lettertype David Sapulette Uitgeverij Ontwerp
David Sapulette
David Sapulette / Johan Bouwhuis
Vormgeving David Sapulette / Johan bouwhuis Teksten David Sapulette
20
