Rollen of stilstaan ONRUST IN DE AUTOBRANCHE:

#01 | JANUARI 2015

MAGAZINE VOOR ONDERNEMEND NEDERLAND

Flexibel bouwen: de innovatieve niche van Jan Snel Familiestatuut: loslaten met een gerust hart Negen vragen over de managementletter VERRIJKT MET LAYAR

ONRUST IN DE AUTOBRANCHE:

‘Rollen of stilstaan’

DE START

Nieuwe Lef! Als het aan mij ligt, wordt 2015 het jaar van nieuwe lef. Waarom? Omdat lef de komende tijd het verschil gaat maken. En wel hierom. De economische tegenwind heeft ons in veel opzichten kopschuw gemaakt. We zijn voorzichtiger dan zes jaar geleden. Behoudender, banger. Zelfs veel ondernemers, doorgaans toch de onverschrokken aanjagers van de economie, zijn ongemerkt gebrainwasht met het c-woord. En zijn daardoor veranderd. Natuurlijk, hun unieke ondernemerseigenschappen zoals energie, doorzettingsvermogen en creativiteit hebben de magere jaren goed doorstaan. Die bleven scherp in de dagelijkse strijd om overeind te blijven in de straffe tegenwind. Maar waar bleef onze lef, die unieke eigenschap waardoor je als eerste een grote stap vooruit durft te zetten? Gelukkig hoor je inmiddels ook weer andere geluiden. Van ondernemers die behendig navigeren, ondanks de tegenwind. Die nieuwe mogelijkheden zien en investeren. Omdat ze niet te vaak denken ‘Wat als…?’, maar net als Richard Branson zeggen: ‘Screw it, let’s do it!’. Dat zijn de ondernemers die als eerste vooruit komen zodra de wind uit een gunstiger hoek komt. Let op mijn woorden: 2015 wordt het jaar van nieuwe lef.

VERANDERTRAJECTEN SUCCESVOL DOORVOEREN

Roger Bastiaens – Hoofdredacteur [email protected]

DAT TELT. Omdat mensen tellen.

Succesvol veranderen is een vak. Daarom biedt de BDO Change Academy u alle kennis en kunde die een professionele verander­ manager nodig heeft. Zo kunt u sneller, beter en efficiënter uw gewenste aanpassingen doorvoeren. En dat is belangrijk. Darwin zei niet voor niets: “Diegene die zich het beste kan aanpassen aan veranderende omstandigheden, overleeft.” Wilt u ook zelf succesvol uw veranderprojecten doorvoeren? Schrijf u dan vandaag nog in voor een BDO Masterclass Verander­ management via 030 - 284 99 53 of www.bdo.nl/changeacademy

#01 | JANUARI 2015

3

COLOFON

INHOUD

#01 | JANUARI 2015 | JAARGANG 7

Ik loop zeker drie keer per week door de fabriek. Door al die contacten versnel je innovatie

accent is het relatiemagazine van BDO en wordt verspreid via controlled circulation. Redactieadres BDO afdeling Marketing, Communicatie & Sales Postbus 182, 5600 AD Eindhoven Telefoon 040 – 269 81 11 E-mail [email protected]

Hoe brengt u tijdig uw schaapjes op het droge? Zes tips

HARRY VAN ZANDWIJK

Hoofdredacteur Roger Bastiaens Redactieraad Silvia Dekkers, Deny Dijkgraaf, Robert Franken, Huib Hilhorst, John van Kollenburg, Ard Lucassen, Martin van Megen, Baukje Nuijten en Corina Roks

26

14

Concept & realisatie Monte Media, Amsterdam Eindredacteur Leonard van den Berg Medewerkers Geert Dekker, Paul Groothengel, Sjaak van Hal, Irene Schoemakers en Hans Pieter van Stein Callenfels

30

Fotografie Hans van den Heuvel, Mark Horn, Arno Lingerak, Jorrit Lousberg, Marieke Odekerken, Hugo Thomassen en Manon van der Zwaal Illustraties Zoltan Koraï en Erik Kriek Art direction en vormgeving Marc van Meurs en Richard Ottema © 2015 BDO Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze publicatie is zorgvuldig voorbereid maar is in algemene bewoordingen gesteld en bevat alleen informatie van algemene aard. Deze publicatie bevat geen advies voor concrete situaties, zodat uitdrukkelijk wordt aangeraden niet zonder advies van een deskundige op basis van de informatie in deze publicatie te handelen of een besluit te nemen. Voor advies dat is toegesneden op uw concrete situatie kunt u zich wenden tot BDO Accountants & Adviseurs of een van haar adviseurs. BDO Accountants & Adviseurs en haar adviseurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van handelen of het nemen van besluiten op basis van de informatie in deze publicatie.

06 22

BDO is een op naam van Stichting BDO te Amsterdam geregistreerd merk.

06 Businessmodel

In deze publicatie wordt BDO gebruikt ter aanduiding van de organisatie die onder de merknaam ‘BDO’ actief is op het gebied van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Accountants & Adviseurs is een op naam van BDO Holding B.V. te Eindhoven geregistreerde handelsnaam en wordt gebruikt ter aanduiding van een aantal met elkaar in een groep verbonden rechtspersonen, die ieder afzonderlijk onder de merknaam ‘BDO’ actief zijn op een bepaald terrein van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Holding B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die optreden onder de naam ‘BDO’. BDO is de merknaam die wordt gebruikt ter aanduiding van het BDO-netwerk en van elk van de BDO Member Firms.

4

Bouwbedrijf Jan Snel is wereldkampioen flexibel vastgoed. Directeur Harry van Zandwijk: “Innovatie gaat sneller als je rondloopt.”

14 Opgelost!

ONTDEK MEER MET DEZE EDITIE VAN ACCENT IS VERRIJKT MET LAYAR. SCAN DE PAGINA’S WAAROP HET LAYARLOGO STAAT MET SMARTPHONE OF TABLET EN ONTDEK DE INTERESSANTE EXTRA CONTENT. NOG GEEN LAYAR? DOWNLOAD HET NU IN DE APP STORE OF GOOGLE PLAY.

Met doorzettingsvermogen, crowdfunding én de juiste hulp gaven vijf medewerkers Boekhandel Donner in Rotterdam een succesvolle doorstart.

22 Familieverhalen

‘Loslaten’ kunnen ze als de beste, bij Van den Bergh & Co. Maar hoe houd je als familiebedrijf alle zaken goed in de hand?

28 Ik zou mijn geld zetten op een merk dat investeert in klantverbinding HANS MELISSANT



EN V ER D ER

12 Ondernemersnieuws 17 BDO kort 18 Achter de cijfers 20 Beste BDO... 26 Vooruit | Kort Fiscaal 28 Schaapjes op het droge 34 DGA wordt ‘werknemer’?

30 In ‘t veld | Automotive

De autobranche ondergaat een stroom aan veranderingen. Sectorspecialist Hans Melissant schetst de belangrijkste ontwikkelingen.

#01 | JANUARI 2015

35 BDO in de buurt 36 Beste/slechtste beslissing

5

BUSINESSMODEL

TEKST PAUL GROOTHENGEL | BEELD HANS VAN DEN HEUVEL

FLEXIBEL

DE INNOVATIEVE NICHE VAN JAN SNEL

BOUWBEDRIJF JAN SNEL IS WERELDKAMPIOEN FLEXIBEL VASTGOED. CREATIVITEIT HIELP HET BEDRIJF DOOR DE CRISIS. “INNOVATIE GAAT SNELLER ALS JE RONDLOOPT.” Harry van Zandwijk: “Snelheid is belangrijk. Als een school is afgebrand, kun je ze niet laten wachten.” 6

JAN SNEL IN 30 SECONDEN? KIJK DE VIDEO

#01 | JANUARI 2015

7

BUSINESSMODEL Flexibel bouwen als een militaire operatie. Ex-marinier Harry van Zandwijk en zijn ruim 300 medewerkers draaien hun hand niet om voor projecten zoals AMC Amsterdam, studentenwooncomplexen zoals Ravel Residence (800 units) en Amstelhome (530 units) en collegezalen en shops voor de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Ik zeg wel ‘ns: niks is zo permanent als semipermanent HARRY VAN ZANDWIJK

DE PROJECTENLIJST VAN JAN SNEL IS ALS EEN WATERVAL. Aan de Amsterdamse Zuidas: 800 zelfstandige woningen voor studenten. In het Belgische Namen: een complete oncologie-afdeling voor een ziekenhuis. In Den Haag: 200 woonunits voor Poolse en Roemeense arbeiders. In Qatar: een luchtdichte cleanroom voor een gasproducent. Op zee: woonaccommodaties op olieboorplatformen. Kantoren, mobiele bankgebouwtjes met pinautomaat, huizen voor dak- en thuislozen, explosiebestendige units in de buurt van gasbehandelingsinstallaties… Stuk voor stuk opgebouwd uit schakelbare en stapelbare woon- en werkunits. Tijdelijk of (semi-)permanent, te koop, te huur of te lease; de ruim 300 medewerkers van Jan Snel draaien er hun hand niet voor om. GEKNIPT VOOR DE COMMERCIE

De roots van deze flexibele bouwer liggen in het Utrechtse Montfoort. Het is 1960 als Jan Snel senior een vrachtwagen koopt en melkbussen gaat rijden. Zijn transportbedrijf groeit gestaag, breidt uit naar de markt van flexibel bouwen en begint met de verkoop en verhuur van woonunits. Begin jaren tachtig komt dochter Jacqueline thuis met nieuwe verkering: Harry van Zandwijk. De ex-marinier krijgt in 1985 de vraag of hij mee wil werken in het familiebedrijf van zijn schoonvader. Na een start als manusje van alles belandt Van Zandwijk op de administratie en gaat hij af en toe mee naar klanten. Zo ontdekt hij dat de commercie hem op het lijf geschreven is. Na een aantal jaren, het is dan 1994, stapt oprichter Jan Snel uit de zaak. Een trio neemt het stokje over: dochter Jacqueline, haar man Harry en broer Jan Snel junior. De rolverdeling is snel gemaakt, zegt Van Zandwijk: “Mijn vrouw doet alles op gebied van kwaliteit, veiligheid, milieu, marketing en communicatie; Jan junior doet vooral de transportactiviteiten; en ik ben algemeen directeur met een sterke nadruk op de commercie, op het contact met onze klanten en prospects.” BDO-fiscalist Hans de Lange werkt al sinds 1998 voor Jan Snel. “Ik heb het bedrijf zien groeien; de professionaliteit van de mensen, de aard van de producten. In het businessmodel dat Van Zandwijk met zijn team in de loop der jaren heeft opgebouwd, gaat het met name om zaken als snelheid, korte lijnen en wendbaar werken.” Dat moet ook wel, want snelheid is een belangrijk onderdeel van het product. Van Zandwijk: “Als een school ons belt omdat hun pand is afgebrand, kun je ze niet laten wachten.” 8

JAN SNEL Opgericht: 1960 Activiteiten: Flexibel bouwen, systeem bouw, tijdelijke huisvesting voor ieder marktsegment, gespecialiseerd transport Vestigingen: Montfoort en Hulst Fte’s: ca. 320 Jaaromzet: € 80 miljoen Online: www.jansnel.nl

Flexibel bouwen is bij Jan Snel vaak vaster dan het lijkt. “De kwaliteit is goed, daardoor blijven onze units vaak veel langer in gebruik dan gepland. Ik zeg wel ‘ns: niks is zo permanent als semipermanent”, lacht Van Zandwijk. EBOL A-UNITS VOOR ZIEKENHUIZEN

Toen de omzet een paar jaar geleden – als gevolg van de crisis – terugliep, werd innovatie steeds belangrijker. Van Zandwijk: “We kijken steeds beter om ons heen, en springen in op de trends. Zo hebben we samen met arbeidsbemiddelaar Otto WorkForce en uitzendorganisatie Strataegis een wooncomplex voor arbeidsmigranten uit Polen en Roemenië neergezet in Den Haag Laakhaven: 95 studio’s voor 190 personen. Elke studio is tweepersoons inclusief slaap- en woongedeelte met keuken, badkamer en wifi. Het pand heeft vier verdiepingen en blijft in eerste instantie vijf jaar staan. Zo kunnen grote groepen arbeidsmigranten prettig wonen, en geven ze geen overlast voor hun directe omgeving.” Nog actueler: Jan Snel bouwde en leverde pasgeleden een aantal ebola-units voor ziekenhuizen, die vanwege het besmettingsgevaar aan heel strenge eisen moeten voldoen. #01 | JANUARI 2015

En voor banken die kleine kantoren sluiten maar wel een servicepunt met pinautomaat willen houden in dorpen en kleine steden, ontwikkelde het bedrijf flexibele mobiele units. Hoe organiseert Van Zandwijk die innovaties? “We hebben hier op het hoofdkantoor nog echte vaklui die voortdurend bezig zijn om onze producten te verbeteren en nieuwe oplossingen te ontwikkelen. Overal staat de deur altijd open, we lopen makkelijk bij elkaar naar binnen. Dat geldt ook voor ons als directie: ik loop zeker drie keer per week door de fabriek, soms ook met klanten. Door al die contacten versnel je innovatie, is mijn ervaring.” Ook De Lange merkt dat dat werkt: “Je ziet dat de organisatie steeds effectiever omgaat met innovatie. Elke euro die Harry daar nu in investeert, rendeert veel beter dan vijf jaar geleden.” SAL ARISSEN OML A AG, BANKSCHULD OML A AG

Na 2000 is Jan Snel hard gegroeid, deels autonoom, deels door overnames. De jaaromzet piekte een paar jaar geleden rond de € 100 miljoen, maar viel daarna iets terug. “Toen hebben we ingegrepen in onze kostenstructuur. We hebben afscheid genomen van een klein aantal medewerkers, en 9

BUSINESSMODEL

JAN SNEL EN BDO

daarnaast de salarissen verlaagd. Of het nou ging om accountmanagers, werkvoorbereiders of projectleiders, in de goede jaren waren hun salarissen flink aangedikt.” Van Zandwijk hield zijn mensen voor dat ze de afgelopen jaren eigenlijk elke maand al impliciet een flinke bonus hadden gehad, tot wel duizend euro, en dat hij nu mensen van hun kaliber zou kunnen aannemen tegen salarissen die tientallen procenten lager liggen. “Tja, daar ben ik dan heel eerlijk in. Ze mogen blijven, graag zelfs, maar wel tegen een lager salaris. Die ingreep scheelde flink in de kosten. Daarnaast hebben we onze schuld flink teruggebracht. Mijn motto is: zorg dat je nooit afhankelijk wordt van de bank.” NU WEER ALLE ZEILEN BIJ

Inmiddels moet het bedrijf, door meer en ook grotere orders, weer alle zeilen bijzetten. De dalende lijn is omgebogen naar groei. Met als sprekend voorbeeld de bouw van Ravel Residence – een studentencomplex op de Amsterdamse Zuidas met 800 zelfstandige studentenwoningen met elk een eigen keuken en badkamer. Dat project is zelfs voor Jan Snel-begrippen ‘mega’. “Dit is onze grootste klus ooit”, erkent Van Zandwijk. “Een prestigieus project, dat we begin 2015 opleveren. Omzet: ruim € 20 miljoen. Spannend om te doen, én een visitekaartje in de markt.” Snelheid van werken is de kracht van Jan Snel, maar haastige spoed is zelden goed. Is het ook wel ‘ns misgegaan? “Ja. Vlak voor de crisis uitbrak, namen we tamelijk haastig een concurrent over: Fort Unitbouw, onderdeel van BAM in

Ze vroegen 350 units in vier weken! Ik zeg nooit nee, dus toen ook niet HARRY VAN ZANDWIJK

Harry van Zandwijk is blij met BDO: “Never change a winning team. We huren Hans en zijn collega’s in voor accountancy en fiscale zaken. De relatie is goed en vertrouwd, Hans fungeert ook als klankbord en we zijn hetzelfde type mensen. We hebben echt wel eens discussie, maar dat is gezond.” De Lange hoort inmiddels een beetje bij de familie, constateert Van Zandwijk: “Als we in het weekend aan de keukentafel belangrijke beslissingen moeten nemen, zoals de overdracht van onroerend goed, schuift Hans gewoon aan. Voor een aantal familieleden doet hij ook de privézaken. Handig, want ook in de kruisbestuiving tussen zakelijk en privé kan hij zo toegevoegde waarde leveren.”

Raamsdonksveer, een bedrijf met 120 man personeel. Als wij een order niet konden leveren, vroeg ik destijds aan hen of ze de opdracht konden overnemen; zo spekte ik mijn eigen concurrent. Op zich was die overname een goede stap, maar door de crisis moest ik dat bedrijf in 2011 toch sluiten. Als ik in 2008 minder snel dat besluit had genomen, had ik het door de uitbraak van de crisis zeer waarschijnlijk niet gekocht.” POSITIEVE FLOW

Wat is in al die jaren zijn mooiste project? Van Zandwijk hoeft er niet lang over na te denken: “Dat was tien jaar geleden, toen in Normandië D-Day werd herdacht. Chirac en Bush zouden elkaar daar ontmoeten, er was enorm veel accommodatie en kantoorruimte nodig. De klant vroeg om 350 units, te leveren binnen vier weken! Ik zeg nooit nee, en toen dus ook niet. Maar later zei hij me ‘dat hij de twijfel in mijn ogen had gezien’. Toch is het ons gelukt. We hebben toen ook een enorm tentencomplex neergezet, in samenwerking met De Boer Tenten en Neptunus. Het ging om 20.000 vierkante meter, hun hele voorraad moesten ze daarvoor aanspreken. Dat project bracht ons niet alleen veel omzet, maar bezorgde mij vooral een goed gevoel.” Van Zandwijk is nu 52, maar denkt er nog niet over om rustiger aan te gaan doen. “Ach, ze zijn hier wel langs geweest, die private-equity-clubs. Maar voorlopig zijn wij nog een enthousiast en jong team, dus waarom zouden we verkopen? Als er een aanbod komt, overleggen we eerst met BDO. Kijk, als ondernemer moet je voortdurend uitdagingen hebben. Nou, die zijn hier meer dan genoeg, ik kan dit nog wel twintig jaar blijven doen! Zeker nu we weer in een positieve flow zitten, met de goede mensen. We zijn een heel mooi team.”

Meer weten? Neem contact op met Hans de Lange, fiscaal adviseur bij BDO Utrecht, of met uw eigen adviseur.

@ [email protected] 10

#01 | JANUARI 2015

11

ONDERNEMERSNIEUWS

ONDER REDACTIE VAN ARD LUCASSEN, SENIOR CONSULTANT RENDEMENTSVERBETERING

HULP BIJ FINANCIERING MKB

RON GEEFT GELD!

BDO GROOTSTE IN MERGERS & ACQUISITIONS

additioneel risicodragend vermogen (Groeifaciliteit). Met kennis van zaken is er veel mogelijk voor de ondernemer die op zoek is naar kapitaal. De finan­cieringsspecialisten van BDO Corporate Finance / Debt Advisory kunnen de mogelijkheden voor u in kaart brengen.

BDO Legal is sinds kort associate van de masteropleiding Arbeidsrecht aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. De samenwerking behelst onder meer het geven van gastcolleges, het organiseren van (afstudeer)stages voor masterstudenten, het participeren in onderzoek en het schrijven van annotaties in juridische tijdschriften. Bart-Jan van Hees, partner BDO Legal: “Door deze strategische samenwerking kan het Erasmus zijn masterstudenten extra mogelijkheden bieden en de theoretische kennis verrijken met ervaringen uit de praktijk. Zo slaan we een brug tussen wetenschap en praktijk.” Als associate van de Erasmus Universiteit verstevigt BDO Legal op haar beurt haar basis door de kwaliteit van de praktijkvoering en opleidingen op een constant hoog niveau te houden. Naast een stevige sectie arbeidsrecht zijn de juristen van BDO Legal ook gespecialiseerd in ondernemingsrecht.

Meer weten? Neem contact op met Lodewijk Kolfschoten, Manager Corporate Finance / Debt Advisory, 06 – 412 56 490.

Risicomanagement is voor elk bedrijf belangrijk. Maar niet elke organisatie kan daarvoor eigen expertise in huis halen. Daarom biedt BDO Risk Advisory Services (RAS) nu iets nieuws: het ‘Risk & Audit Excellence-platform’. Organisaties kunnen daar contact leggen en kennis uitwisselen met peers en externe deskundigen op het gebied van Gover­nance, Riskmanagement, Compliance en Internal Audit (‘GRC’).

BDO M&A (Mergers & Acquisitions) was in de eerste negen maanden van 2014 de grootste financiële ‘dealmaker’ van Nederland: hun specialisten waren betrokken bij maar liefst 19 transacties in de Nederlandse markt. Dat blijkt uit de jongste ‘Leaguetables’ van het online M&Aplatform OverFusies.nl. Meer weten? Neem contact op met

Er is een nieuwe Europese Verordening in voorbereiding die burgers weer controle moet geven over (de verwerking van) hun persoonsgegevens. De invoerings­ datum voor Nederland is nog niet duidelijk, maar de hoofdlijnen wel:

[email protected].

• Lekken van persoonsgegevens

moeten worden gemeld aan het College Bescherming Persoons­ gegevens én alle betrokkenen. • Overtredingen kunnen worden bestraft met een boete van € 500.000 of 1% van de jaarlijkse wereldwijde omzet. • Elke betrokkene heeft recht op volledige verwijdering van zijn persoonsgegevens. • Elke betrokkene moet zijn persoonsgegevens mee kunnen nemen naar een andere verantwoordelijke, in een standaard elektronisch formaat.

LEESVOER | TOP 5 MANAGEMENTBOEKEN Verdraaide organisaties

Ja-maar… Omdenken

JOS BURGERS

WOUTER HART,

BERTHOLD GUNSTER

Van Duuren, € 19,95

Hart biedt houvast aan iedereen die met minder beheersbaarheid betere resultaten wil halen.

Gaat uw bedrijf al zorgvuldig genoeg om met persoonlijke klantgegevens? Dat kunt u testen met een Privacy Impact Assessment (PIA). Dan weet u hoe waterdicht uw organisatie is, wat de risico’s zijn en of u voldoet aan de nieuwe regels. Meer weten? Neem contact op met Jaap Boukens van BDO IT Auditors via 088 – 236 48 22 of [email protected].

BRON: MANAGEMENTBOEK.NL

De wet van Snuf

MARIUS BUITING

030 – 284 97 95 of [email protected].

Kunt u een geheim bewaren?

073 – 640 57 99 of

2

Chuah van BDO Risk Advisory Services via

[email protected].

Bart-Jan van Hees van BDO Legal

Het principe van weder­ kerigheid (‘Ik help jou, jij helpt mij’) werkt vrijwel altijd en overal.

Meer weten? Neem contact op met Huck

via 030 – 284 97 15 of

Meer weten? Neem contact op met

1

Het ‘Risk & Audit Excel­lence-platform biedt een praktische en laagdrempelige omgeving waar organisaties eenvoudig kunnen leren, ontwikkelingen kunnen bespreken en kunnen netwerken. Het biedt leerzame best practices, handige templates en heldere uitleg rond GRC. Een aanrader!

Gert-Jan Meijerink van BDO M&A

3

Dit praktische boekje laat in een notendop zien wat omdenken betekent en hoe u dat doet. AW Bruna, € 4,95

Vakmedianet, € 29,50

Passie! - Het boek dat niet werkt

4

RICHARD ENGELFRIET, CÉLINE RUTTEN

Met drive en inzet kom je verder. Een boek vol originele, tegendraadse adviezen. Haystack, € 16,90

#01 | JANUARI 2015

5

Complimenten kalender 2015

Zien wat anderen niet zien

FRANK VAN MARWIJK

MAX BAZERMAN

Van positieve feedback worden we allemaal beter. Zo begint elke dag goed. Haystack, € 16,95

WINTERTIP

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RON) heeft een breed assortiment van garantieregelingen om mkb-bedrijven te helpen met financiering. De bekendste zijn de Borgstelling MKB-kredieten (BMKB), de Garantie Ondernemersfinancie­ ring (GO) en de Groeifaciliteit. Deze regelingen variëren van het wegnemen van dekkings­tekorten (BMKB), add-on-financiering doordat de Staat een deel van het risico op zich neemt (GO) tot verstrekking van

NEEM GEEN RISICO!

BDO LEGAL BUNDELT KRACHTEN MET ERASMUS UNIVERSITEIT

Ontdek uw blinde vlekken en word een eersteklas waarnemer! Academic Service, € 19,95

13

OPGELOST

TEKST PAUL GROOTHENGEL | BEELD MANON VAN DER ZWAAL

Vijf medewerkers geven Boekhandel Donner succesvolle doorstart dankzij crowdfunding

BOEKHANDEL DONNER IS AL RUIM EEN EEUW EEN BEGRIP IN ROTTERDAM. DE VERBIJSTERING IS GROOT ALS DIT ICOON BEGIN 2014 DE DEUREN MOET SLUITEN. MET HULP VAN BDO REDDEN VIJF MEDEWERKERS HET BEDRIJF NÉT OP TIJD VAN DE ONDERGANG. “NU DRAAIEN WE VER BOVEN TARGET. GEWELDIG!”

tijd van mailen en bellen tot diep in de nacht, van pizzadozen op het bureau en afspraken op zondagochtend”, zegt Groenen. Hij had in een paar weken tijd een bedrijfsplan opgetuigd en hielp daarnaast mee in de onderhandelingen met de curator, de banken die hun leningen opeisten, en een groep particuliere investeerders, vermogende Rotterdam­ mers die met liefde ‘hun Donner’ wilden redden voor de stad Rotterdam. NUL ERVARING, VEEL AMBITIE

Rotterdam, maart 2014.

DE DOORSTART VAN DONNER: KIJK DE VIDEO

14

Een gure maandagochtend. Het is letterlijk twee voor twaalf voor Eelco Zuidervaart. Hij is een van de vijf medewerkers die hun failliet verklaarde boekhandel Donner willen overnemen. Zuidervaart pakt de telefoon want er is opeens een kink in de kabel: één van de zeven investeerders moet nog over de streep worden getrokken. Om twaalf uur stipt verloopt de uiterste deadline die de curator heeft gesteld. Zuidervaart is bloednerveus. “De investeerder had nog een aantal aanvullende vragen. Als hij zou afhaken, zou de rest ook afhaken. En dan hadden we geen deal. Weg baan, weg boekhandel. Het was superspannend.” Zuidervaart slaagde erin de investeerder binnen te halen, de redding van Donner was nabij. Het was de apotheose van een hectische maand voor Zuidervaart en zijn collega’s, een maand waarin ze intensief hadden samengewerkt met BDO-accountant Marc Groenen. “Het was een

Donner had al een roerige tijd achter de rug. De fameuze boekhandel was in 2006 omgedoopt in Selexyz, maar die ging in 2012 failliet. Na een doorstart belandde Donner bij Polare, dat boekenketen Selexyz had overgenomen en had samengevoegd met de winkels van ramsjboekhandel De Slegte. Polare kwam zelf begin 2014 in acute problemen doordat het Centraal Boekhuis stopte met het leveren van boeken vanwege een betalingsachterstand. “Ze gooiden in reactie alle winkels een paar weken dicht. Een wanhoopsactie, het Polaremanagement vreesde dat de winkelomzet meteen werd ingepikt door de schuldeisers”, zegt Zuidervaart. Met de winkeldeur gedwongen op slot (“We hadden opeens zeeën van tijd”) besloot hij met zijn collega’s Marjan Schoon­ der­woerd, Suzanne Hammecher, Jan Lutjeboer en Leo van de Wetering een poging te doen de boekhandel over te nemen. Gezamenlijke ondernemerservaring: nul. Maar de vijf collega’s hadden wel een hartstochtelijke ambitie om de boekhan-

Doorstarter Eelco Zuidervaart (rechts) en Marc Groenen in de nieuwe Donner-locatie, het oude ABN AMRO-gebouw aan de Coolsingel. #01 | JANUARI 2015

15

BDO KORT

OPGELOST

BOEKHANDEL DONNER

del ‘terug te geven aan de Rotterdammers’. Ontlezing of niet, ze waren overtuigd van de levensvatbaarheid van een goede boekhandel. Het punt was de financiering. Werden de particuliere spaarrekeningen geplunderd? Zuidervaart: “Ha, wat denk je? Wij zijn boekhandelaren. Die zijn doorgaans niet zo vermogend. Voor het benodigde geld dachten we direct aan crowdfunding. We wisten van een boekhandel in Haren die op die manier twee ton had opgehaald. Wij dachten bij elkaar vijf ton nodig te hebben. Overigens hebben we samen uiteindelijk wel wat geld gestoken in Donner, maar dat was vooral als blijk van onze betrokkenheid.” FACEBOOK-ACTIE ‘DONNER MOET BLIJVEN’

De groep wendde zich tot crowdfundingplatform Symbid en kwam zo in contact met BDO-accountant Marc Groenen. “Bij BDO hebben we het framework voor dit platform bedacht. Toen Donner zich aanmeldde, vroeg Symbid me of ik kon adviseren over een bedrijfsplan. We moesten ons immers goed presenteren op Symbid”, zegt Groenen. Ondertussen ging via Facebook de actie ‘Donner moet blijven’ van start. Dat initiatief kwam van twee jonge zussen, Hannah en Veerle van de Wetering. Hun ouders werkten ooit allebei bij Donner en hadden elkaar daar ook ontmoet; hun vader Leo werkt er nog steeds. Zuidervaart: “De Facebook-actie scoorde in no time duizenden likes en groeide razendsnel uit tot een enorme hype. Al die positieve aandacht was een goede steun in de rug voor de crowdfunding.” Ondertussen kwamen de vijf medewerkers ook in contact met een groepje vermogende particulieren die meer wilden dan alleen meedoen aan de crowdfunding-actie, vertelt Zuider­ vaart: “Dat BDO toen al een gevalideerd businessplan kon over-

BOEKHANDEL DONNER EN BDO Hoe oordeelt Eelco Zuidervaart over de rol van BDO? “Marc heeft eerst een businessplan voor ons geschreven. Daarnaast zat hij altijd naast me als we onderhandelden met de curator, de banken en de investeerders. Zijn kennis en ervaring waren cruciaal in de onderhandelingen. Daarna hebben hij en zijn collega’s veel geregeld inzake de loonadministratie, de registratie van de boekvoorraden, kasprocedures et cetera. Ik heb veel van hem geleerd. Het is immers nogal een stap van verkoper van reisboeken naar financieel directeur. Al had ik al wel ervaring met cijfers, door mijn functie in de OR van Donner. Daarbij vond ik het geweldig dat Marc letterlijk dag en nacht voor ons klaar stond toen het erop aankwam. Omdat ook hij Donner een warm hart toedraagt.” 16

Opgericht: 1912 Vestigingsplaats: Rotterdam Fte’s: 22 Activiteiten: verkoop van boeken, dvd’s, tijdschriften en cadeauartikelen; evenementen; café, antiquariaat en bladmuziek in onderhuur Online: www.donner.nl

HET BESTE ADVIES

‘INCOMPANY 100’: BDO CONSULTANTS OP 1

BDO Consultants is door ‘Incompany 100’ uitgeroepen tot het beste Management & Organisatie-bureau van Nederland. Incompany 100 is het grootste onafhankelijk onderzoek naar de tevredenheid van klanten bij zakelijke dienstverleners. Elk advies­ bureau wordt beoordeeld op de vier categorieën: ‘knowhow’,

‘prijs’, ‘service’ en ‘resultaat’. Respondenten van het onderzoek zijn beslissers uit het midden- en grootbedrijf die verantwoordelijk zijn geweest voor de inschakeling van externe adviseurs. Zij beoordeelden BDO Consultants als beste in de sector Management & Organisatie. Vorig jaar eindigde BDO nog als vierde.

leggen, hielp enorm om deze zeven investeerders over de streep te krijgen. Samen met Marc hebben wij intensief met deze groep overlegd.” RUIM 1.700 INVESTEERDERS

Terwijl de crowdfunding op gang kwam, kreeg de curator opeens haast. Zuidervaart: “Er moest binnen drie weken een finaal bod liggen. Bovendien waren er kapers op de kust. We moesten opschieten.” De investeerders gaven uiteindelijk, nog net op tijd, groen licht. Ze legden samen een stevig bedrag in. “Ze kregen veel vertrouwen door het succes van de crowdfunding: met ruim 1.700 investeerders bereikten we het streefbedrag van 2,5 ton. Heel spannend, want eindig je daar net onder, dan gaat de deal niet door en krijgen alle investeerders hun inleg terug. Bovendien zouden dan ook de grotere investeerders afhaken”, blikt Groenen terug op die roerige dagen. TIENTALLEN PROCENTEN PLUS

Na de redding verhuisde de boekhandel van de Lijnbaan naar een pand aan de Coolsingel: het monumentale ABN AMROgebouw. Dit  was oorspronkelijk van de Rotterdamsche Bankvereeniging; het was het eerste grote bouwproject in het in mei 1940 verwoeste stadshart. Vanaf midden jaren zeventig was hier de hoofdvestiging van de AMRO-bank, ontstaan uit de fusie van de Amsterdamsche Bank en de Rotterdamsche Bank, maar het was buiten gebruik geraakt. Groenen: “Donner zit hier zakelijk anti-kraak, dus dat scheelt enorm in de huisvestingskosten. Ook weer geregeld via een relatie die de boekhandel een warm hart toedraagt.” Hoe gaan de zaken nu? Zuidervaart: “We hadden voorzichtig begroot. Nu draaien we tientallen procenten boven de geprognosticeerde omzet. Geweldig. Het bewijst ons gelijk dat Donner levensvatbaar is. Maar zonder de hulp van BDO was het ons nooit gelukt.”

LUCHTIG & LEERZAAM BDO KENNISSESSIES

Van luchtig & leerzaam tot technisch diepgaand: BDO organiseert door het hele land (én door heel het jaar) seminars, workshops en netwerkbijeenkomsten. Ideale momenten om live kennis op te doen en verder te komen. Iets voor u? Kijk op www.bdo.nl/evenementen of bel met onze marketingafdeling 040 - 269 81 11.

Fuel battle COMPETITIE ZUINIG RIJDEN

Zo zuinig mogelijk rijden – daar draait het om in de ‘BDO Fuel Battle’, een nieuwe interne bespaarcompetitie van BDO in samenwerking met Prodrive Learning. Aan de spaarzaamheidswedstrijd doen zo’n zestig BDO’ers mee. Met deskundig advies leren zij in een half jaar om vlot én (veel) zuiniger op hun werk en hun afspraken te komen. De zuinigste rijders maken kans op passende prijzen, zoals een weekend rijden in een elektrische Tesla S of een Renault ZOE. De competitie wordt gehouden in het kader van duurzaam ondernemen & werken. Naast bewust omgaan met papier en energie speelt ook duurzame mobiliteit daarbij een grote rol.

Meer weten over Boekhandel Donner en/of over Crowdfunding en Doorstarten? Neem contact op met Marc Groenen, partner Accountancy

Hole in one! AFSLAAN MET TOPGOLFER JOOST LUITEN

De Nederlandse topgolfer Joost Luiten (28) en BDO hebben een partnershipovereenkomst getekend. BDO helpt Luiten daarmee om zijn internationale topambities waar te maken. Luiten, onder meer winnaar van het KLM Open 2013, verbindt op zijn beurt zijn naam aan BDO: hij gaat onder meer participeren in BDO golfevenementen en een social mediacampagne. Voor BDO is de samenwerking met de beste golfer van Nederland een goede mogelijkheid voor het uitbreiden van zichtbaarheid in de Nederlandse zakelijke markt. Meer weten? Kijk op www.joostluiten.com

bij BDO, of met uw eigen adviseur.

@ [email protected] #01 | JANUARI 2015

17

ACHTER DE CIJFERS

BEELD MARIEKE ODEKERKEN

Wat is een managementletter? Een managementletter is een brief van de accountant aan de directie waarin hij adviezen geeft om de interne beheersing te verbeteren. Bij de controle van de jaarrekening kijkt de accountant namelijk ook naar de processen. Signaleert hij zwakke plekken, dan rapporteert hij die in de managementletter en geeft hij adviezen voor verbetering.

Wat voor onderwerpen komen daarin meestal aan de orde? Dat verschilt van bedrijf tot bedrijf. Maar in het algemeen gaat het dan over debiteurenbeheer, voorraadbeheer, fraude­ risico’s, de betalingsorganisatie en ICT.

DE REGELS KENNEN EN GOED TOEPASSEN. VAAK IS DAT HET VERSCHIL TUSSEN WINST EN VERLIES. DAAROM PRATEN DE BDO-EXPERTS U GRAAG BIJ. DITMAAL: JAN HENDRIK LUIJT OVER DE MANAGEMENTLETTER.

Wat voor adviezen geef je bijvoorbeeld op het gebied van debiteurenbeheer? Iedereen weet dat een goed debiteurenbeheer geld oplevert en een zwak beheer geld kost. Niet alleen door rente over de uitstaande vorderingen, maar ook doordat de kans op wanbetaling toeneemt naarmate een vordering langer openstaat. In de praktijk komen wij bijvoorbeeld tegen dat betalingstermijnen oplopen door onderbezetting op de administratie of bij de boekhouder. Een goede bezetting op debiteurenbeheer is van groot belang; daarop bezuinigen kan averechts uitpakken.

Waardoor ontstaan ongelukken bij het debiteurenbeheer? De grootste zeperds komen meestal voort uit het doorgaan met leveren terwijl er al betalingsachterstanden zijn. De redenering is vaak dat de vordering zeker niet binnenkomt als er gestopt wordt met leveren. Maar in de praktijk wordt het probleem daardoor meestal juist groter.

Negen vragen over de

MANAGEMENTLETTER Hoe kunnen bedrijven verbeteringen doorvoeren op dit punt? Op een aantal manieren. Bijvoorbeeld: licht regelmatig je klantenportefeuille door op klanten die structureel slecht betalen. Zij veroorzaken vaak ook op andere punten ergernis en verborgen kosten. Probeer deze te vervangen door ‘betere’ klanten. Verder merken we dat het onderbrengen van debiteurenbeheer bij commerciële medewerkers zelden optimaal werkt. Goed kunnen verkopen en strak incasseren gaan niet samen. Wees dus niet bang om debiteurenbeheer los te koppelen van commercie; klanten zijn bij andere leveranciers echt niet anders gewend. En last but not least: houd de financiële gezondheid van de debiteuren in de gaten. Gespecialiseerde organisaties kunnen die informatie tegen betaling leveren.

18

Wat zijn de meest voorkomende zaken waarover jullie adviseren als het gaat om frauderisico’s? Hier staat met stip op één de situatie dat het hoofd administratie betalingen kan verrichten. In zo’n situatie kan deze persoon als hij kwaad wil geld aan de onderneming onttrekken en dat verdoezelen in de administratie. Dan kan het even duren voordat je erachter komt.

Zie je ook een relatie tussen fraude en beveiliging van ICT-systemen? Zeker! Van groot belang hierbij is het gebruik van wachtwoorden en het toekennen van de juiste gebruikersrechten. Een voorbeeld: het goedkeuren van inkoopfacturen, het boeken van inkoopfacturen en het binnen melden van goederen gebeurt normaal gesproken door drie verschillende personen of afdelingen; bij een slecht ingeregeld IT-systeem kan dit door dezelfde persoon gebeuren, met frauderisico als gevolg. Verder is er een verhoogde fraudekans bij ondernemingen met meerdere vestigingen. Zeker als er vanuit het hoofdkantoor geen strakke interne controle is. Ons advies: houd regelmatig (onverwachtse) controlebezoeken.

Wat zijn zaken waarover je rapporteert bij voorraden? De voorraadhoogte is altijd een belangrijke indicator. Groeit de voorraad terwijl de omzet dat niet doet, dan kan dit wijzen op problemen zoals incourantheid, die tot afwaardering kan leiden. Directies hebben de kwaliteit, waardering en ouderdom van de voorraad niet altijd scherp op het netvlies. Wat dan goed werkt, is om de voorraad administratief ‘af te pellen’: voorraad die niet meer wordt verkocht, voorraad retour gekomen, voorraad met verouderde specificaties, gangbare voorraad gesplitst naar ouderdom enzovoort. Dat geeft een veel scherper zicht. Ook kan het verhelderend zijn om eens een externe deskundige naar het voorraadbeheer en -kwaliteit te laten kijken. Voor het in de grip krijgen van voorraadtekorten kan partieel roulerend inventariseren – bijvoorbeeld elke week of maand een deel van de voorraad – een goed hulpmiddel zijn. #01 | JANUARI 2015

Tot slot? Wees je er als ondernemer van bewust dat – naast het eigen belang van een goede interne beheersing – dit soort adviezen ook direct helpt bij het in de hand houden van de accountantskosten.

Meer weten over de managementletter? Neem contact op met Jan Hendrik Luijt, partner bij BDO Hollands-Midden, of met uw eigen adviseur.

@ [email protected]

VRA AG & ANT WOORD

BEELD MARIEKE ODEKERKEN

“BESTE BDO...” DE SPECIALISTEN VAN BDO KRIJGEN ELKE DAG VELE HONDERDEN OF ZELFS DUIZENDEN VRAGEN. VAN HEEL ALGEMEEN TOT HEEL SPECIFIEK OF HEEL TECHNISCH. ONS PANEL VAN EXPERTS BEANTWOORDT IN ELK NUMMER EEN AANTAL VAN DEZE FAQ’S.

VERLIES VERREKENEN Mag ik voor geleden fiscale verliezen in de statutaire jaarrekening een vordering (actieve latentie) opnemen als ik in de toekomst weer winst verwacht? Als u (fiscaal) verlies maakt, kunt u dat tot en met het 9e jaar daarna verrekenen met toekomstige (fiscale) winsten: maakt u weer winst, dan wordt het eerdere fiscale verlies daarmee eerst verrekend. U betaalt slechts belasting over het surplus van de winst. Als in voldoende mate vaststaat dat u na het betreffende verliesjaar weer winst zult maken, verwerkt u in de jaarrekening van het betreffende verliesjaar een zogeheten ‘actieve latentie’. Daarmee staat dan formeel in de jaarrekening dat het fiscale verlies in de toekomst wordt verrekend. Is het maar zeer de vraag of u in de toekomst nog winst zult maken, dan wordt deze actieve latentie niet opgenomen in de jaarrekening. Het is dan immers onzeker of het fiscale verlies wel verrekend gaat worden.   [email protected]

KLAAR VOOR DE VERKOOP! Ik wil over een paar jaar mijn onderneming verkopen. Moet ik daar nu al actie voor ondernemen? Ja, dat is zeker verstandig! Net zoals bij de verkoop van een huis wilt u tenslotte dat uw onderneming er tiptop bijstaat, voor een soepele verkoop én een goede opbrengst. Enkele jaren voor de beoogde verkoop van uw onderneming kunt u deze al onder de loep nemen en kijken of deze ‘verkoopklaar’ is. Dit kan inhouden dat u bekijkt of uw onderneming fiscaal optimaal is gestructureerd, maar ook of de onderneming optimaal presteert. Middels een waardebepaling krijgt u bijvoorbeeld inzicht in de huidige waarde van uw onderneming, maar ook in de belangrijkste waardedrijvers en risico­ factoren. Kent u die, dan kunt u daarop sturen – voor het beste resultaat. Succes!

FINANCIEEL WATERDICHT?

Ik wil graag binnenkort een werknemer op tijdelijke basis aannemen en met hem een concurrentiebeding overeenkomen. Is dat mogelijk?

Wat is de meest voorkomende fraude bij het middenen kleinbedrijf?

Per 1 januari 2015 gelden er nieuwe regels rond het concurrentiebeding bij contracten voor bepaalde tijd. Die kunt u alleen nog hanteren als er sprake is van ‘zwaarwegend bedrijfsbelang’. U zult deze schriftelijk – in de arbeidsovereenkomst of een ander document – moeten benoemen en motiveren. Bovendien moet het belang van u (als werkgever) zwaarder wegen dan het belang van de werknemer. Zonder goede schriftelijke motivering is het concurrentiebeding niet geldig en kunt u zich daar niet op beroepen. Is er wél een schriftelijke motivering opgenomen, dan is het uiteindelijk – bij onenigheid tussen u en uw werknemer – aan de rechter om te bepalen of uw bedrijfsbelangen dat beding rechtvaardigen. [email protected] 20

De vragen in deze rubriek worden persoonlijk beantwoord door een panel van acht BDO-experts, elk met hun eigen specialistische kennis. Hebt u zelf ook een vraag? Mail hem naar [email protected], naar een van de experts, of speel hem door via uw BDO-adviseur. Fiscaliteit Arthur Gimes [email protected] 020 – 543 21 00

Ondernemingsrecht Robert Franken  [email protected] 073 – 640 57 05

Arbeidsrecht

REORGANISEREN: VOOR OF NA 1 JULI 2015?

Corina Roks 

Vanwege tegenvallende resultaten moet ik binnenkort vrijwel zeker mensen ontslaan. Kan ik dan beter wachten tot na de invoering van de Wet werk en zekerheid op 1 juli 2015, of juist niet?

070 – 338 08 30

[email protected]

TIJDELIJK CONCURRENTIEBEDING?

HET PANEL: ACHT EXPERTS

De regels omtrent ontslag veranderen per 1 juli 2015 ingrijpend. Ontslag van medewerkers vanwege bedrijfseconomische omstandigheden lijkt daardoor lastiger en soms zelfs duurder. Situatie voor 1 juli 2015 • In beginsel is er geen ontslagvergoeding ver­ schuldigd (tenzij kennelijk onredelijk ontslag). • Het argument ‘Er is geen geld voor een vergoeding’ wordt meegenomen in de afweging van een rechter. Situatie vanaf 1 juli 2015 • Werkgever is (transitie)vergoeding verschuldigd bij een dienstverband vanaf 2 jaar; • vergoeding is lager voor organisaties met < 25 werknemers; • overgangsregeling hoogte vergoeding voor werknemers vanaf 50 jaar; • het argument ‘Er is geen geld voor een (transitie-) vergoeding’ wordt niet meer meegenomen; • daarnaast is mogelijk ook nog billijke vergoeding verschuldigd. • Beëindiging dienstverband zieke werknemer lijkt onmogelijk; • Procedure is formeel korter, maar kan bij hoger beroep langer uitvallen.

Met stip op 1 staat ‘onrechtmatige betalingen aan financieel verantwoordelijken’. Dit is een typisch voorbeeld van ‘gelegenheid maakt de dief’: zij hebben de mogelijkheid om facturen in te boeken én betalingen voor te bereiden. Daarna geeft de procuratiehouder (veelal de directeur) het akkoord op de betaalvoorstellen waarbij hij dit doet zonder check op de onderliggende facturen, of de officiële betaling wordt niet direct na autorisatie door de procuratiehouder naar de bank gestuurd, maar gaat dit via de financieel verantwoordelijke die vervolgens bankgegevens waaraan betaald wordt kan wijzigen. Deze vorm van fraude is vrij eenvoudig te voorkomen. Immers: vertrouwen is goed, controle is beter. Mijn advies: zorg voor een waterdichte inrichting van je betaalproces. Voor meer informatie zie:  www.bdo.nl/fls   [email protected]

Het is dus lastig om één algemeen antwoord te geven. Maar in veel gevallen kan het zeker gunstiger uitpakken om nog voor 1 juli 2015 af te slanken. U weet nu in elk geval waarmee u rekening moet houden. Sterkte!

[email protected]

Accountancy Jeroen Brak  [email protected] 023 – 511 28 00

Forensics Martijn Hin  [email protected] 030 – 284 98 00

Corporate Finance Martijn Ceelaert  [email protected] 030 – 284 98 51

HR Services Jos Zomerdijk [email protected] 0229 – 25 97 00

IT Services Robert van Vianen [email protected] 030 – 284 99 81

[email protected] #01 | JANUARI 2015

21

FAMILIEVERHALEN

TEKST IRENE SCHOEMAKERS | BEELD MARK HORN

‘LOSLATEN’. PROFESSIONEEL GEZIEN HEBBEN VADER EN ZOONS CORNET VAN VAN DEN BERGH & CO DAAR ALLE VERSTAND VAN. MAAR ALS FAMILIEBEDRIJF DE ZAKEN GOED IN DE HAND HOUDEN, IS EEN KUNST APART. EEN FAMILIESTATUUT BRACHT ZEKERHEID EN RUST.

De soepele omgang heeft ook een keerzijde: je vergeet zaken op papier te zetten ZOON JACCO CORNET

Vader Co Cornet en zoon Jacco bij een nieuwe brug in de Brabantse Biesbosch, een project waarvoor zij de lossingsmiddelen leverden. 22

MEER WETEN OVER ONTKISTING? CHECK DE VIDEO

23

FAMILIEVERHALEN

We hebben samen besloten. Dat geeft me een goed en gerust gevoel VADER CO CORNET

“Specialist in lossingsmiddelen”, zo profileert het Brabantse familiebedrijf Van den Bergh & Co zich. Bij wie er niet direct een belletje gaat rinkelen: lossingsmiddelen zijn vloeibare producten waarmee materialen eenvoudig van elkaar kunnen worden gescheiden. “Denk aan een smeersel waarmee de bekisting voor beton eenvoudig en zonder schade kan worden verwijderd”, legt zoon Jacco uit. “We bieden een arsenaal aan lossingsmiddelen: van antikleefmiddelen tot middeltjes voor het verwijderen van cementresten. In Nederland zijn we de enige specialist hierin.” LET TERLIJK ‘IN POTJES ROEREN’

Het was vader Co Cornet die het bedrijf – oorspronkelijk een handelsonderneming in oliën en vetten – eigenhandig in deze richting ontwikkelde. Eind jaren zeventig kwam hij bij Van den Bergh & Co werken als vertegenwoordiger, maar ontpopte zich al snel als productontwikkelaar. “Ik had weinig kennis van scheikunde maar experimenteerde volop”, vertelt hij. “Door letterlijk in potjes te roeren, kwam ik erachter wat wel en niet werkte. Zo wist ik steeds nieuwe lossingsmiddelen te fabriceren.” In 1989 werd Cornet 100% eigenaar van het bedrijf en kort daarna kwamen ook zijn drie zoons in de onderneming werken. Nog eens tien jaar later, in 1999, namen Jacco en zijn twee broers het bedrijf over van hun vader. De taken zijn helder verdeeld. Jacco: “Broer Cees is onze commercieel directeur en gaat over onderzoek en productontwikkeling, Rik is technisch directeur en verantwoordelijk voor productie en techniek, zelf ben ik financieel directeur, en onze vader is commissaris.” Vader Co ziet met zichtbaar plezier hoe de zaken nu draaien. “Zelf kon ik alle beslissingen in mijn eentje nemen”, vertelt hij, “maar

SENIOR VERSUS JUNIOR Co Cornet ontpopt zichzelf in de jaren nadat hij in 1977 als vertegenwoordiger bij Van den Bergh & Co komt werken, als een specialist op het gebied van oliën, vetten en emulsies. Zonder scheikundige basiskennis slaagt hij erin om de bestaande lossingsmiddelen via eigen experimenten mens- en milieu­vriendelijker te maken. In 1989 wordt hij 100% aandeelhouder en bouwt hij het bedrijf verder uit. In 2001 draagt Co het bedrijf over aan zijn zoons Cees, Rik en Jacco. Jacco, de jongste van de drie, rondde na een MEAO-opleiding een HEAO-opleiding bedrijfseconomie af. Binnen het bedrijf is hij verantwoordelijk voor financiën, HR, ICT en administratie. “Mijn broers en ik willen – net als mijn vader altijd deed – blijven innoveren. Zowel wat productontwikkeling betreft, als verdere uitbreiding naar nieuwe sectoren en naar het buitenland. Er zijn nog veel mogelijkheden.”

24

mijn zoons moeten er met z’n drieën uit komen.” Dat lukt ze wonderwel. De onderlinge band in de familie is er altijd een geweest van ‘samenwerken en er samen uitkomen’. Jacco: “We weten heel goed dat we elkaar nodig hebben. Mijn broers en ik hebben heus wel eens onenigheid, en we schuwen de confrontatie niet. Maar we komen er altijd samen uit. Dat vinden we belangrijk, en de onderlinge verhoudingen in het bedrijf zijn daardoor altijd goed geweest. Dat strookt ook met onze christelijke achtergrond: we kijken als eerste naar het goede in onze naasten.” Co: “Ik ben trots op hoe mijn zoons de zaak hebben voortgezet. Toen ik terugtrad heb ik bewust besloten om hen niet op de vingers te kijken maar om de leiding écht aan ze over te dragen. Ook al zag ik dat ze – in mijn ogen – soms verkeerde mengsels maakten. Ik vond dat ze zelf moesten ervaren wat wel en niet werkte. En dus keek ik op afstand toe.” Jacco: “Ik vind het knap hoe mijn vader ons meteen alle vrijheid gaf. Het moet toch moeilijk zijn om je eigen bedrijf uit handen te geven. Maar hij heeft ons al zijn vertrouwen gegeven. Dat heeft ons veel goed gedaan.”

AL ARMBEL

Toch ging er enige tijd geleden een alarmbel in de familie: de directeur en mede-eigenaar van het eigen exportkantoor Ecoratio werd ziek. “Daardoor merkten Co en zijn zoons opeens hoe kwetsbaar een onderneming is als bijvoorbeeld een thema als (nood)bedrijfsopvolging niet goed is geregeld”, vertelt Ed van de Vijver, specialist bij de afdeling Familiebedrijven van BDO, die de familie aan de hand nam bij de stappen die volgden. Toen bleek dat de soepele verstandhouding binnen de familie ook een keerzijde had. “Daardoor vergeet je zaken op papier te zetten. ‘We komen er toch wel uit’, denk je dan”, blikt Jacco terug. Zijn vader knikt instemmend: “Tot nu toe hebben mijn jongens elkaar altijd gevonden in de manier waarop het bedrijf moet worden geleid. Maar je weet nooit wat hen nog te wachten staat. Bovendien realiseerden we ons door de ziekte van die directeur van ons exportkantoor opeens hoe kwetsbaar de onderneming is als een van de drijvende krachten om wat voor reden dan ook wordt uitgeschakeld. Ineens werd duidelijk dat we zaken op papier moesten zetten.” GEEN DISCUSSIE

Dat was waar de familie een beroep deed op de expertise van Ed van de Vijver. Achteraf gezien was de timing gunstig. “De onderlinge verhoudingen in de familie zijn goed”, merkte ook hij. “Dat maakte het makkelijker om afspraken op papier te krijgen. Je weet nooit hoe dingen in de toekomst kunnen veranderen.” Samen met de accountant die al decennialang in vaste dienst is bij het bedrijf, en min of meer onderdeel uitmaakt van de familie, zijn de vader en drie zoons om de tafel gaan zitten. Jacco:

VAN DEN BERGH & CO BV Opgericht: 1962, sinds 1989 volledig in handen van de familie Cornet Activiteiten: Het ontwikkelen en produceren van lossingsmiddelen ofwel vloeibare producten om materialen van elkaar te scheiden Vestigingsplaats: Werkendam Fte’s: 20 Jaaromzet: € 6,5 miljoen www.lossing.nl

“Het proces om te komen tot zo’n document is nog het meest zinvol en interessant geweest. Je staat even op een heel andere manier stil bij de onderneming. We hebben gekeken naar de juridische structuur, naar wat er gebeurt als een van de partners of commissarissen arbeidsongeschikt wordt of komt te overlijden, en wat eventueel geschikte overnamepartners zijn. We bleken het op al die onderwerpen al snel met elkaar eens te zijn.” Vader en zoons zijn blij dat alles nu op papier staat. Co: “Dat heeft nog geen driekwart jaar geduurd, en het geeft me een heel goed en rustig gevoel dat we overal samen een besluit over hebben genomen. Daar kan later geen discussie meer over ontstaan.”

Meer weten over het familiestatuut? Neem contact op met Ed van de Vijver, senior adviseur en mediator bij BDO Familiebedrijven.

@ [email protected] #01 | JANUARI 2015

25

VOORUIT

NICO DE RUIJTER (25) Functie: meewerkend uitvoerder Van der Meij Groen Infra Veiligheid Koos voor: Volkswagen Transporter TDI 64 kW uit 2006, cataloguswaarde € 26.836 Bijtelling: € 260 netto per maand

BEELD ARNO LINGERAK

Z AKELIJK “Zakelijk rijd ik slechts

12.000 à 15.000 km per jaar. Van mijn huis in Heemskerk naar de zaak in Velsen-Noord is zo’n 7 km en van daaruit naar Tata Steel nog eens 1,5 km. Daar doe ik 90% van mijn werk, de rest voor gemeenten. Tot vorig jaar reed ik privé met mijn eigen Peugeot Partner 2.0 HDi op geel kenteken naar ons

bedrijf, waar ik overstapte op de auto van de zaak. Deze VW Transporter op grijs kenteken is handig voor al mijn gereedschap. En ondanks zijn relatief lage vermogen van 90 pk mag hij tot 2.500 kg trekken. Daar maak ik ook regelmatig gebruik van.”

FISCA AL

BESTELAUTO dan ook privé worden STOELENDANS nemers gebruikt, zonder dat dit voor

PRIVÉ “Die € 260 netto bijtelling

per maand lijkt weliswaar fors voor 8.000 à 10.000 privékilometers per jaar, maar daar krijg ik veel voor terug. M’n mountainbike past gemakkelijk in deze bus, hij biedt volop ruimte voor vakanties en ook hang ik er regelmatig een trailer met motorboot achter. Ook handig: voor de verbouwing thuis heb ik al mijn gereedschap direct bij de hand. En als je alles doorrekent – brandstof, onderhoud, motorrijtuigenbelasting, afschrijving en verzekering – ben ik met de VW toch tientjes per maand voordeliger uit.” (SvH)

KORT

REDACTIE SJAAK VAN HAL EN BDO BUREAU VAKTECHNIEK

Verkoopt u via internet producten aan particulieren of daarmee gelijkgestelden in andere EU-landen, en stuurt u die naar hen op? Dan kunt u te maken krijgen met de zogenoemde ‘btw voor afstandsverkopen’. Daarbij spelen drie belangrijke zaken: • Als u in een kalenderjaar óf het voorgaande jaar voor meer dan het in het EU-land van bestemming geldende drempelbedrag levert, is de levering belast in het land van aankomst! U moet dan btw berekenen in dat land, en moet zich registreren voor btw-doeleinden. • Voor afstandsverkopen is het verplicht om een factuur uit te reiken aan een particulier. • Om geen Nederlandse btw verschuldigd te zijn, zult u een bewijs van verzending moeten hebben.

Als werknemers hun bestelauto van de zaak ook privé gebruiken, zijn er twee mogelijkheden van bijtellen. De eerste is de reguliere fiscale bijtelling, via inhouding door de werkgever op het salaris van de werknemer. De tweede optie is dat de werkgever aan de fiscus een ‘eindheffing’ betaalt van € 300 per voertuig per jaar. De bestelauto mag door werk-

hen leidt tot een hoger inkomen voor bijvoorbeeld huur- of zorgtoeslag. Daarbij geldt slechts één kleine voorwaarde: de auto moet doorlopend en wisselend door verschillende personen privé worden gebruikt. Om discussie met de Belastingdienst te voorkomen is het verstandig dat ook schriftelijk vast te leggen.

Per 2015 heeft Nico alsnog een auto voor privédoeleinden tot zijn beschikking.

“Weinig alcohol gebruiken is ook een vorm van belasting­ontduiking”

2014: KLOPT(E) UW AANSLAG?

Weet u het al: wordt 2014 een jaar met een mooie plus, of toch met een min? Hoog tijd om even te checken op welke verwachte cijfers uw voorlopige aanslag 2014 was gebaseerd. De werkelijkheid kan immers flink anders zijn. Verwacht u toch verlies, dan kunt u bijvoorbeeld een verzoek indienen om uw voorlopige aanslag 2014 op nihil te stellen. Dat is beter voor uw liquiditeitspositie!

KRIS JAN JACOBS, BELGISCH KUNSTENAAR

Wekt u privé zonne-energie of windenergie op, en levert u die tegen een vergoeding terug aan het net? Let op: wellicht bent u voor de fiscus een btw-ondernemer! Over de vergoeding die u ontvangt per kWh moet u in dat geval 21% btw rekenen, en de btw over de kosten die u maakt voor aanschaf en onderhoud is dan aftrekbaar. Lust: Voldoet u privé aan de voorwaarde voor de toepassing van de K.O.R. (kleine-ondernemersregeling), dan hoeft u effectief geen btw te voldoen en kunt u de aankoop-btw voor uw zonnecollector(en) of windmolen toch (vrijwel) geheel terugvragen. Last: Bent u btw-ondernemer, dan moet u elk kwartaal btw-aangifte doen over uw stroomopbrengsten en het verschil tussen de verschuldigde btw en uw btw-aftrek afdragen. Doe dat stipt, dan voorkomt u (hoge) aanslagen en boetes. 26

#01 | JANUARI 2015

Klaar voor de WKR?

DOE TIJDIG HET (VERPLICHTE) ONDERZOEK!

Per 1 januari 2015 is hij verplicht: de werkkostenregeling (WKR). Geeft u als werkgever uw werknemers een vaste kostenvergoeding en wilt u die buiten de vrije ruimte laten? Dan moet u formeel een onderzoek doen naar de kosten die in deze vaste onkostenvergoeding zijn begrepen. In twee gevallen hoeft dat niet: 1) als er recent al zo’n onderzoek heeft plaatsgevonden, of 2) als de vergoeding recent is goedgekeurd door de Belastingdienst. Gelden beide uitzonderingen niet voor u? Doe dan tijdig zo’n onderzoek en begeleid uw werknemers daarbij. Anders kan dat voor u en/of voor hen wel eens financiële pijn opleveren.

Meer weten? Wilt u meer weten over een van deze onderwerpen, of over andere fiscale hot topics? Neem dan contact op met BDO Bureau Vaktechniek of met uw eigen adviseur.

@ [email protected] 27

FISCA AL

REDACTIE DENY DIJKGRAAF, TAMARA PETERS VAN NEIJENHOF EN GERARD STAATS | BEELD ERIK KRIEK

VEEL OMZET MAKEN IS LEUK. NOG LEUKER IS HET ALS DE BELASTINGDIENST NIET TE VEEL AFROOMT. SPECIAAL VOOR DGA’S: DE BELANGRIJKSTE FISCALE HIGHLIGHTS VAN DIT MOMENT.

BRENG TIJDIG UW OP HET DROGE NALATEN ZONDER ERFBELASTING Uw kleinkinderen hebben voor de erfbelasting eenzelfde vrijstelling als uw kinderen (2014: € 19.868 per persoon). Door in uw testament te bepalen dat uw kleinkinderen een bedrag krijgen ter grootte van deze vrijstelling kunt u vermogen doen overgaan zonder heffing van erfbelasting. U kunt hierbij bepalen dat het kleinkind het bedrag pas kan opeisen zodra zijn (langstlevende) ouder is komen te overlijden, waardoor uw eigen kind geen ‘hinder’ ondervindt van het legaat aan de kleinkind(eren). Het geld blijft in de tussentijd bij de ouders.

OVERLIJDENSRISICO GOED AFGEDEKT? Als u een pensioen in eigen beheer hebt, zal er waarschijnlijk ook een nabestaandenpensioen zijn toegezegd. Dat moet worden gedekt door voldoende liquide middelen. Zitten die al in voldoende mate in uw BV? Zo niet, dan is het verstandig om daarvoor een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten. De premies hiervoor zijn de laatste jaren fors gedaald, dus dat is zeker het overwegen waard.

OUD REGIME LIJFRENTE Hebt u nog een lijfrenteverzekering van voor 1992? Waarschijnlijk is hierop de wetgeving van voor 1992 nog van toepassing. Hiermee kunt u mogelijk nog fiscale voordelen behalen. Zo kunnen de uitkeringen uit deze verzekering aan anderen toekomen, waarbij een uitkering ineens of in termijnen mogelijk is. Mogelijk is deze uitkering bij die ander tegen een lager inkomstenbelastingtarief belast dan bij u zelf.

GEEN FISCAAL VOORDEEL BIJ REPETERENDE SCHENKING IN ÉÉN AKTE Van een repeterende schenking is sprake wanneer in één akte meerdere schenkingen aan dezelfde begiftigde worden opgenomen, die in verschillende kalenderjaren tot stand zouden moeten komen. Hiermee wordt beoogd om in één schenkingsakte de jaarlijkse vrijstelling voor de schenkbelasting voor een aantal jaren te benutten. Da’s handig, of niet? Niet, want de Belastingdienst meent dat deze schenkingen bij elkaar opgeteld moeten worden en in één keer belast dienen te worden.

PERIODIEK VERREKENEN! Vele huwelijkse voorwaarden bevatten een zogenoemd periodiek verrekenbeding. Dit stelt dat u jaarlijks met uw partner uw salaris of winst uit onderneming verrekent. Doet u dat niet, dan kan de fiscus bij eventuele echtscheiding stellen dat uw gezamenlijke vermogen is gevormd uit hetgeen had moeten worden verrekend. Dan kunt u dus worden afgerekend alsof u was getrouwd in gemeenschap van goederen. Precies wat u níet had gekozen. Verrekenen dus!

AANGIFTE 2014: LATER MAG, EERDER IS GUNSTIGER De staatssecretaris van Financiën heeft besloten dat de aangifte inkomstenbelasting 2014 niet al op 1 april 2015 hoeft te zijn ingediend. Dit mag nu tot uiterlijk 1 mei. Toch kan het gunstiger zijn om uw aangifte als vanouds voor 1 april in te dienen. U krijgt dan namelijk uw aanslag zeker vóór 1 juli. Krijgt u geld terug, dan hebt u dat eerder binnen. Zelfs als u moet bijbetalen, is eerder vaak gunstiger: betaalt u voor 1 juli, dan hoeft u geen belastingrente (nu: 4%) te betalen. Daarna wel. 28

Slim voor de DGA? Wilt u meer weten over een van deze onderwerpen en als DGA slim voor de dag komen? Neem dan contact op met BDO Bureau Vaktechniek of met uw eigen adviseur.

@ [email protected] 29

IN ’T VELD

AUTOMOTIVE

TEKST LEONARD VAN DEN BERG | BEELD JORRIT LOUSBERG

DE TEGENSTRIJDIGE DYNAMIEK VAN DE AUTOBRANCHE

AUTO’S, WE KUNNEN NIET ZONDER. TOCH ZIT DE SECTOR IN ZWAAR WEER, ONDANKS (OF JUIST DOOR) EEN STROOM AAN VERANDERINGEN. TEGEN HET DECOR VAN HET JONGSTE ELEKTRISCHE AUTOMERK ‘CARICE’ SCHETST BDO SECTORSPECIALIST HANS MELISSANT DE BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN. ONTDEK HET UNIEKE VERHAAL VAN DE CARICE

30

Hans Melissant (BDO, links) en Richard Holleman van Carice Cars. #01 | JANUARI 2015

31

IN ’T VELD

AUTOMOTIVE

INTUSSEN BIJ CARICE CARS Grote leasemaatschappijen openen eigen werkplaatsen en gaan zélf hun occasions verkopen, importeurs verkopen zonder dealers direct aan consumenten. En dit najaar verkocht LeasePlan via de MediaMarkt – buiten de merkdealers om – binnen een paar dagen bijna twaalfhonderd Fiats 500. Dat was ongeveer 10% van de totale jaarverkopen van alle Nederlandse Fiat-dealers samen!” K ANSEN: SERVICE EN SAMENWERKING “Veranderingen en bedreigingen zijn er dus genoeg, voor ondernemers in autoland. Maar kansen zijn er ook. Kwaliteit en service zijn namelijk nog steeds belangrijk. Met name voor de groeiende doelgroep van oudere klanten. Als je die goed behandelt valt er nog marge te behalen. Binnen de keten zijn de marges minimaal. Daarom zouden auto-ondernemers nog meer moeten samenwerken om kosten te delen. Autoboulevards zouden bijvoorbeeld de IT-organisatie, het vervangend vervoer, de schadeherstel-activiteiten, logistiek en opslag kunnen delen. De omzetkant staat onder druk, dus moet je ’t in de kosten terugverdienen. Dat kun je niet als individu, dan moet je wel durven delen.”

FISCA AL GESTUURD

x 1000 *schatting

500

2.000

400 1.500 300 1.000

#01 | JANUARI 2015

2011

2012

0

2009

2010

2011

2012

2013

2014*

2015*

Bron: Autoweek

238

2.215

2013

400.000

2010

380.000

2009

419.577

2008

501.898

2007

100

560.045

0

205

500

2.030

200

172

>100 werkzame personen (0,4%)

NIEUWVERKOPEN 2015: KLEINE TOENAME 600

Bedrijven failliet

1.720

50-100 werkzame personen (0,5%)

Bedrijven opgeheven

181

Bron: CBS

Handel in autoonderdelen (9%)

20-50 werkzame personen (1,4%)

2.500

1.720

Bron: CBS

10-20 werkzame personen (3,7%)

AANTAL FAILLISSEMENTEN LOOPT VERDER OP?

278

Bron: CBS

Gespecialiseerde autoreparatie (19%)

5-10 werkzame personen (8,7%)

BDO Branchegroep Automotive, of met uw eigen adviseur.

@ [email protected]

2.200

Alle bedrijven in de sector samen telden in 2014 ongeveer 141.000 medewerkers. Ruim 85% daarvan werkt in een bedrijf van 1-5 fte. Iets minder dan 9% telt 5-10 medewerkers, terwijl 3,7% tussen de 10 en 20 man/vrouw sterk is. Slechts 0,4% van de ondernemingen valt in de grootste categorie, met 100 mensen of meer. Dit zijn met name een paar grote dealerholdings en werkplaatsketens.

1-5 werkzame personen (85,3%)

Neem contact op met Hans Melissant, specialist bij de

130

Het aantal bedrijven in de automotive sector bedroeg volgens het CBS in 2014 ruim 29.500. Het overgrote deel van de bedrijven is autohandel en -reparatie (67%), gevolgd door gespecialiseerde reparatiebedrijven (19%) en onderdelenhandels (9%). Ook motorfietsen vallen onder ‘automotive’; bedrijven die deze snelle tweewielers verkopen en repareren, maken 5% uit van de sector.

Autohandel en -reparatie (67%)

Meer weten over Automotive?

1.895

VEEL KLEINE BEDRIJFJES

Sinds 2008/2009 kreeg de autosector harde klappen. De verkoop van nieuwe auto’s daalde dramatisch, en veel (dealer-) bedrijven stopten vrijwillig of gedwongen. Het aantal opheffingen piekte in 2009 op 2.200. Na een daling in de jaren daarna steeg het in 2012 weer, om in 2013 zelfs nog hoger uit te komen dan in ‘rampjaar’ 2009. Recente geruchtmakende faillissementen waren die van grote dealerholdings de Pouw Groep en Koops Furness. Het aantal bedrijfsbeëindigingen over 2014 is nog onzeker; schattingen gaan richting de 2.000.

Handel en reparatie van motorfietsen (5%)

32

“Verkoop via internet van auto’s zet nog niet echt door. Je kunt al wel je auto online samenstellen, en in de VS kun je dan de auto van je keuze aanklikken en met een verkoper aan de lijn direct de deal maken. Maar in Nederland blijft het aantal online transacties vooralsnog klein. Landelijk werden in 2014 naar schatting niet meer dan 1% van alle nieuwe auto’s online verkocht. De komende jaren moet blijken of online verkoop wel werkt bij auto’s; de fysieke presentatie blijft nodig, met de juiste emotie en sfeer. Of dit blijft gebeuren vanuit de klassieke showroom is maar de vraag.” “Andere verschuivingen in de verkoopkanalen zijn er ook: je ziet de opkomst van universele garagebedrijven, ten koste van merkdealers.

NIEUWE VERKOOPK ANALEN

154

AUTOMOTIVE SECTOR IN CIJFERS

WA AR ZOU IK IN INVESTEREN? “Waar ik zelf mijn geld op zou zetten als ik zou investeren in automotive? In een merk dat inziet dat de toekomst niet primair ligt in bricks maar in klantverbinding. Die bereik je door actief samen te werken met partijen die vooruitlopen in de klantbenadering en -loyaliteit via het internet. Dáár ligt de marge.”

1.925

VAN EMOTIE NA AR RATIO “Een andere belangrijke ontwikkeling: de klant rationaliseert. Voor oudere generaties was autobezit iets emotioneels, maar jongeren geven daar minder om. Zelfs mijn eigen zoon vindt het niet belangrijk om een auto voor de deur te hebben staan. Als hij maar wel van A naar B kan als dat nodig is. Dat verklaart de groeiende aandacht voor deelauto’s – waarbij je het gebruik deelt, maar ook de kosten! ” “In het verlengde daarvan is ook privélease sterk in opkomst. Daarbij koop je de auto niet zelf, maar huur je hem een paar jaar lang, voor

een vast bedrag per maand, inclusief volledige service als er eens iets is. Volgens recente cijfers van de Consumentenbond ben je dan soms zelfs voordeliger uit dan met zelf kopen. En het leasebedrijf – dat kan ook een autodealer zijn – kan aan die extra services net weer een paar euro verdienen.”

484.432

“De Nederlandse automarkt wordt sterk bepaald door fiscale stimuleringsregels, waarbij je voor auto’s met een lagere gemiddelde CO2-uitstoot minder BPM betaalt, en bij zakelijk gebruik minder bijtelling. Die normen veranderen continu, waardoor elk jaar andere merken de boventoon voeren. Heb je als merk het juiste product op het juiste moment, dan ben je heel even spekkoper. Kijk naar Mitsubishi, dat vanuit het niets opeens pakweg tienduizend plug-in hybride Outlanders verkocht, doordat je die zakelijk kon rijden met 0% bijtelling. Of Volvo met de V60 stekker­ hybride, idem dito. Het is hollen of stilstaan.”

Fotodecor van dit artikel is een van de meest verrassende Nederlandse automotive start-ups van dit jaar. Terwijl elders in de sector merken worden weggesaneerd en bedrijven omvallen, verscheen er afgelopen zomer doodleuk een nieuw automerk: Carice Cars. Het eerste model, de Carice MK1, is een vederlicht open tweezittertje. Hij (of is het een zij?) combineert de charmante looks van weleer met een moderne elektrische aandrijving, desgewenst aangevuld met een ‘range extender’ op brandstof. Dankzij slimme innovaties is de auto ‘zo licht mogelijk – zo cool mogelijk’: chassis en carrosserie worden volledig in Nederland ontwikkeld en gebouwd, en de MK1 weegt nog geen 350 kg. Prijzen beginnen bij € 22.000 exclusief btw. www.caricecars.com

389.131

“Jarenlang had de automotive sector de naam conventioneel te zijn. Maar momenteel zijn daar tegelijk verschillende revoluties gaande. Producten, marktvolumes, verkoopkanalen – alles verandert. Zo worden er afgelopen jaren 25% minder nieuwe auto’s verkocht per jaar: van ruim een half miljoen een paar jaar geleden tot minder dan 400.000. En dat blijft voorlopig zo. Ook de opkomst van elektrisch rijden betekent een gigantische verandering, met auto’s als Tesla S en de BMW i3. Conventionele werkplaatsen kunnen daar bijna geen droog brood aan verdienen, want e-cars hebben nauwelijks regulier onderhoud nodig. Eén ding blijft onveranderd: door de vele belastingen zijn de consumentenprijzen relatief hoog, maar de marges binnen de keten minimaal.” REVOLUTIE IN DE MARKT

33

FISCA AL

TEKST GEERT DEKKER | BEELD ZOLTAN KORAÏ

Steeds vaker beschouwt de Belastingdienst de directeur-grootaandeelhouder (DGA) als een werknemer, ook voor de werknemers­verzekeringen. De verplichte verzekering die daarbij hoort is zeker niet altijd nadelig, weet Marc van Peer.

Marc van Peer

PREMIE 5 TOT 8 MILLE PER JAAR

DGA WORDT STEEDS ‘GEWONER’ VOOR DE BELASTINGDIENST

LANGZAAM MAAR ZEKER VERANDEREN DE SPELREGELS rond de premieheffing werknemersverzekeringen bij de DGA. Ooit was de vrij eenduidige regel dat een DGA met een aandeel van 50% of meer nooit als werknemer kon worden beschouwd. Daar komt verandering in onder invloed van recente jurisprudentie. Momenteel wordt de Regeling Aanwijzing DGA herzien. Marc van Peer, partner Adviesgroep Loon- en Premiehef­ fing bij BDO, verwacht dat straks alleen de DGA die on­tegenzeggelijk ‘alleenheerser’ is in zijn onderneming, niet onder de verzekeringsplicht zal vallen: “Vooral voor DGA’s met kleinere aandelenpakketten zal het aantal ontsnappingsmogelijkheden sterk afnemen.” CRITERIUM A ANGESCHERPT

Het betreft een uitdijende groep personen. Van Peer: “Het komt immers steeds vaker voor dat het aandeelhouderschap van mkb-ondernemingen gedeeld wordt en dat eigendom en zeggenschap over meerdere personen zijn verspreid.” Dat kan bijvoorbeeld een gevolg zijn van werknemersparticipatieregelingen. Niet zelden leiden dergelijke programma’s ertoe dat een flinke groep werknemers een belang van meer dan 5% per persoon in de onderneming opbouwt, en dus de status van DGA verwerft. Voor de werknemersverzekeringen zijn ze dat echter niet. Van Peer: “Dan zouden ze ook allemaal statutair bestuurder moeten zijn en dat is in de praktijk uiteraard niet werkbaar.” Dit criterium is recent door de Hoge Raad aangescherpt en naar verwachting krijgt het ook een dominante rol in de nieuwe Regeling Aanwijzing DGA, die nu onderwerp is van een internetconsultatie. Cruciaal blijft ook de vraag of de DGA in een gezagsverhou34

IN DE BUURT

ding staat met de werkgever en of hij tegen zijn wil kan worden ontslagen. Zelfs DGA’s met 50% of meer van de aandelen in de onderneming zijn in dit opzicht niet altijd ‘veilig’. VERPLICHTE PREMIE

Overigens vindt Van Peer dat er nogal eens te negatief wordt aangekeken tegen de verzekeringsplicht. “De blik is vaak eenzijdig gericht op de verplichte premie die moet worden betaald. Maar mensen vergeten dan te kijken naar de voordelen en de dekking die daar tegenover staan. Ik maak me sterk dat het voor een DGA lastig is om tegen eenzelfde premie voor zichzelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten die een vergelijkbare dekking biedt. Reken jezelf niet rijk!” ACCEPTEREN

Het aanscherpen van de regels rond DGA’s en werknemersverzekeringen kan een goede aanleiding zijn om het werknemerschap zonder morren te accepteren, wil Van Peer maar zeggen. “De wetgever streeft ernaar fiscale begrippen zo veel mogelijk te uniformeren. De verwachting is dat dit soort verschillen uiteindelijk helemaal zal verdwijnen. En dat zat eigenlijk al in de pijplijn vanaf het moment in 2006 dat de Belastingdienst de verantwoordelijkheid kreeg voor het innen van de premies.” Daarnaast blijven er ongetwijfeld situaties bestaan waarin het onwenselijk is dat een DGA voor de werknemersverzekeringen als werknemer wordt beschouwd, bijvoorbeeld als de DGA specifieke verzekeringswensen heeft. Van Peer: “BDO kan in die gevallen de mogelijkheden voor de DGA in kaart brengen en hem van gedegen advies voorzien.”

Premies voor de werk­ nemersverzekeringen van een DGA kosten een onderneming tussen de € 5.000 en € 8.000 per jaar aan loon­ kosten. Het maximumpremieloon waarover de premies worden berekend bedroeg in 2014 € 51.414. Wordt een DGA in dit opzicht door de Belastingdienst niet als werknemer beschouwd, dan komen de kosten voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering, een ziektewetverzekering en een verzekering tegen werkloosheid bij hemzelf in privé te liggen. Afhankelijk van leeftijd, medische omstandigheden en te verzekeren loon kunnen de premies voor een ziekte-/ arbeidsongeschiktheids­ verzekering een veelvoud bedragen van die voor de verplichte werknemers­ verzekering.

Meer weten? Neem contact op met Marc van Peer, partner Adviesgroep

Meer weten over BDO, de vestigingen en de services? Kijk op www.bdo.nl

Loon- en Premieheffing bij BDO, of met uw eigen adviseur.

@ [email protected] #01 | JANUARI 2015

35

BESTE / SLECHTSTE BESLISSING SUCCES KOMT MET VALLEN EN OPSTAAN. OP DE LAATSTE PAGINA VAN ACCENT VERTELT EEN ONDERNEMER OPENHARTIG OVER DE BESTE ÉN DE SLECHTSTE BESLISSING IN ZIJN/HAAR ONDERNEMERSLEVEN.

CAROLINE KORTOOMS (54)

‘Dankzij de nieuwe missie is de flow weer terug’

TEKST HANS PIETER VAN STEIN CALLENFELS | BEELD HUGO TOMASSEN

“Tijdens die snelle groei hadden we het al snel veel te druk. We hebben toen mensen aangenomen op hoge posities die daar op basis van hun cv prima leken te passen, maar van wie de waarden niet overeenkwamen met de onze. Iemand kan qua kennis en ervaring een goede match lijken, maar als de waarden niet passen, werkt het niet. Je kunt niet veranderen wie mensen zijn. Uiteindelijk heb ik er vooral van geleerd dat ik mijn intuïtie moet blijven volgen, hoe pijnlijk dat soms ook voor een ander is.”

01/2015 - BM1503

BESTE

“Twee jaar geleden hebben we onze missie en visie volledig geherformuleerd. We waren heel snel gegroeid en vergaten soms waarom we Toverland ook alweer hadden opgericht. Het ging alleen maar over groei. Na een fikse heisessie zijn we tot drie punten gekomen die voor het park en al onze vijfhonderd mensen leidend zijn: het beleven van een magisch geluksgevoel, een onderdompeling in een onvergetelijke wereld, en samen onbezorgd genieten. Dat werkt. Vorig jaar hebben we een nieuw themagebied geopend – de Magische Vallei – waarin al die punten samenkomen. De flow is terug.”

SLECHTSTE

is directeur van Toverland, een attractiepark in het Limburgse Sevenum. Kortooms richtte het park op in 2001, samen met haar broer. In 2013 trok Toverland ruim 660.000 bezoekers en draaide het een omzet van € 13 miljoen.