Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011
ROTS: ‘Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas’
‘ROTS’ Raadpleging • Doel: geven van individuele farmaceutische zorg aan patiënten op doelgerichte therapie (o.a. tyrosinekinase inhibitoren) • Samenwerking tussen verpleegkundig specialist oncologie en klinisch apotheker • Gestart in april 2010
‘ROTS’ Raadpleging • Eigen spreekruimte • Vaste openingsuren ROTS ROTS Raadpleging voor patiënten op Raadpleging voor patiënten op Orale antitumorale Therapie Sint-Lucas Orale antitumorale Therapie Sint-Lucas
• Continue bereikbaarheid: 09/224 54 98
[email protected]
Katrien Eeckhaut, verpleegkundige Katrien Eeckhaut, verpleegkundige Tine Hendrickx, apotheker Tine Hendrickx, apotheker vzw Algemeen Ziekenhuis vzw Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas & Volkskliniek Sint-Lucas & Volkskliniek Groenebriel 1, 9000 Gent Groenebriel 1, 9000 Gent Tel. 09 224 54 98 Tel. 09 224 54 98
[email protected] [email protected] www.azstlucas.be www.azstlucas.be
‘ROTS’ Raadpleging oncologist patient
pharmacist
other specialists
ROTS
GP
patients’ family
nurse
Aandachtspunten voor de ziekenhuisapotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen
Aandachtspunten 1. De inname •
Therapietrouw Voorbeeld: – Tamoxifen (Nolvadex®): Binnen 5 jaar is 49% van de patiënten gestopt* – Imatinib (Glivec®): Slechts 14,2% volledig trouw. 1/3 niet adherent aan zijn behandeling**
•
Toedieningsfouten • • • •
•
Meerdere pillen per dag Verschillende doseringen van een zelfde geneesmiddel Invloed van maaltijden Moeilijke toedieningsschema’s
Inname-problemen • Slikstoornissen • Braken
•
Polyfarmacie
* Breast Cancer Research 2008, 10 (suppl 4):S17 ** Blood 2009, May 28, 113(22):5401
Aandachtspunten 2. Bijwerkingen Doelgericht => werkt in op specifieke receptoren, en dus specifieke bijwerkingen: Pharmacology and Uses of Newer Oral Cancer Chemotherapy Agents Drug
Mechanism of Action or Pharmacologic Class
Oncology-Related Uses
imatinib (Glivec°)
Inhibitor of multiple tyrosine kinases, including BcrAbl, PDGFR, SCFR (c-Kit)
CML and GI stromal tumor
dasatinib (Sprycel°)
Inhibitor of multiple tyrosine kinases, including BcrAbl, PDGFR, SRC, EPHA2, and PDGFRβ
CML and ALL
erlotinib (Tarceva°) sorafenib (Nexavar°)
HER1/EGFR tyrosine kinase inhibitor Inhibitor of multiple extracellullar and intracellullar receptor tyrosine kinases, including Raf kinase, VEGFR, PDGFR, and SCFR (c-KIT)
NSCLC and pancreatic cancer Advanced renal cell carcinoma
sunitinib (Sutent°)
Inhibitor of multiple extracellullar receptor tyrosine kinases, including VEGFR, PDGFR, and SCFR (c-Kit)
GI stromal tumor and advanced renal cell carcinoma
lapatinib (Tyverb°)
Dual EGFR and HER2 inhibitor
Used investigationally for breast, prostate, renal cell, and other types of cancer
everolimus (Afinitor°)
mTOR inhibitor
Am J Health-Syst Pharm – Vol 64 May1, 2007 Suppl 5
Advanced renal cell carcinoma
Aandachtspunten 2. Bijwerkingen (vervolg) • Huidproblematiek • • • •
• • • • •
acneïforme rash paronychia hand/voet syndroom …
Droge huid Stomatitis Diarree Hypertensie …
‘Starterskit’ •
Tarceva: – – – –
•
Tyverb: – – –
•
uiercreme mondwater tandenborstel
Sutent: – – –
•
gezichtscreme body lotion badolie zonnecreme
uiercreme mondwater tandenborstel
Nexavar: – – – – –
witte katoenen sokken silicone voetkussentjes handcreme handreinigingsolie gezichtscreme
Aandachtspunten 3. Geneesmiddeleninteracties
Aandachtspunten 4. Kostprijs Tyverb®: € 2.600,-/maand Sutent® 50mg: € 3.900,-/maand Afinitor® 10mg: € 4.000,-/maand Revlimid® 25mg: € 5.800,-/maand
Casus 1 • Mevr FG (°1947) • Niercelcarcinoom, long- & botmetastasen • Sinds vorige week opgenomen op afdeling oncologie wegens pijnproblematiek • Start vandaag met Sutent (sunitinib) 37.5 mg • Behandelend arts is niet aanwezig • Patiënte gaat vanmiddag naar huis • Behandeling wordt opgestart door vervangend arts
Casus 1 • Huidige medicatie: – – – – – – – – –
Betaserc 16mg 3x1 Glucophage 850mg 2x1 Plavix 1xd Loramet 2mg 1xd MS Contin 10mg 2x2d Diclofenac retard 75mg 2x1 Pantomed 20mg 1xd MS Direct 10mg zo nodig Movicol 3xd
Casus 1 Vraag 1: Welke tips geef je aan de vervangend arts ivm het opstarten van de behandeling? Vraag 2: Welke informatie geef je aan de patiënt, betreffende: - inname - bijwerkingen - interacties
Casus 2 • Mevr LK (° 1954) • Mammaca met long- & botmetastasen • Behandeling: – Tyverb 1250mg 1xd – Xeloda 1800mg 2xd d1-d14 (Q3W)
• Vandaag opname dagkliniek voor: – toediening Zometa IV – start cyclus IV
• Verpleegkundige belt ROTS ivm huidproblematiek • Behandelend arts is niet aanwezig
Casus 2
Casus 2 Vraag 1: Welke tips geef je aan de vervangend arts ivm het verderzetten van de behandeling? Vraag 2: Waarom krijgt de patiënt deze bijwerkingen? Vraag 3: Welke informatie geef je aan de patiënt, betreffende: - behandeling van de bijwerkingen - inname - follow-up
Besluit • De ziekenhuisapotheker speelt een belangrijke rol bij het gebruik van dure en speciale geneesmiddelen • Ziekenhuisapotheker is complementair aan behandelend arts • Patiënt heeft nood aan duidelijke richtlijnen en opvolging ivm medicatie
