Roken beïnvloedt werking medicatie. Beroepsvereniging. werft leden! Gimmics Het grote apothekersspel. Paroxetine-stop: Opeens wilde ik echt dood

1/2

Optima Farma Beroepsvereniging Optima Farma werft leden!

januari/februari 2014 jaargang 28

Gimmics – Het grote apothekersspel

Roken beïnvloedt werking medicatie Vakblad voor apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers

Paroxetine-stop: ‘Opeens wilde ik echt dood…’ Optima Farma 2014 def.indd 1

29-01-14 15:28

03


Optima Farma

Inhoud

04 Nieuws 06 Bestuursleden Optima Farma stellen zich voor 11 Nieuws over de KennisTest 16 Roken beïnvloedt werking medicatie 18 ‘Ik was verbaasd over de lage therapietrouw’

Bij dit nummer

20 Valdoxan: wees alert bij buikpijn

Een beloftevol begin

22

Farma begint dit jaar met ledenwerving – een

lsp: Met één druk op de knop alle gegevens bij elkaar

Een nieuwe look voor Optima Farma. En Optima historisch moment. Want hoe meer leden, hoe

24 ‘Opeens wilde ik echt dood…’

meer slagkracht. In deze tijd kan de beroeps-

26 Waarom een kwaliteitsregister?

zonder een representatieve vereniging die haar

groep van apothekersassistenten niet meer belangen behartigt, de kwaliteit bewaakt en

08

zorgt dat het vak zich blijft ontwikkelen. Niet voor niks luidde de uitslag van de kerstpuzzel: ‘De apothekersassistent als zorgprofessional’. Olga Noz was de gelukkige hoofdprijswinnaar. Zij is daarom de assistent van de maand. Het overbekende goede voornemen voor het nieuwe jaar, stoppen met roken, vereist motivatie en volharding. Wist je dat stoppen met

12

KNMP-voorzitter en -directeur: één gezamenlijke stem

roken de insulinebehoefte bij diabetici vermindert? Longarts Wanda de Kanter vertelt hoe dat komt. Tot slot: om de beroepsvereniging een vliegende start te bezorgen, doen we je een aanbod dat je niet kunt weigeren: bij een lidmaatschap voor twee jaar krijg je hét (net verschenen) handboek voor de apothekersassistent cadeau. Dus tenminste één goed voornemen voor 2014, lid worden, laat zich gemakkelijk realiseren. Kortom: dit jaar biedt volop beloften en kansen...

Het grote apothekersspel: een sprong in het diepe

Optima Farma 2014 def.indd 3

Mariël Croon Hoofdredacteur

29-01-14 15:28

04

nieuw

optima farma nr 01/02

-

n i e uw s

Onvolledig EPD schaadt medicatiebewaking Apothekers missen essentiële bewakingssignalen door onvolledige elektronische patiënten

ws

dossiers (epd). Dat blijkt uit onderzoek onder zestig Nederlandse apotheken van Annemieke Floor uit Leiden. Bij negentig procent van de patiënten is het elektronisch patiëntendossier (epd) onvolledig, waardoor bewakingssignalen worden gemist. Dat blijkt uit onderzoek

van Annemieke Floor, verbonden aan sir Institute for Pharmacy Practice and Policy.

Vooral het gebruik van nsaid’s en contra-indicaties, zijn vaak niet bekend bij de apotheek. De aandoeningen die niet bekend zijn, maar wel een contra-indicatie kunnen vormen, zijn voornamelijk reflux, nierproblemen, astma/copd en hartfalen.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Onjuist gebruik bètablokkers rond operatie kost levens Het gebruik van bètablokkers rond de operatie om bij hartpatiënten de kans op hartinfarcten te verminderen, heeft wereldwijd waarschijnlijk duizenden levens gekost, zo blijkt uit een analyse door Britse onder zoekers in het wetenschappelijke tijdschrift bmj. Het gebruik van de bèta

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

blokkers werd ingevoerd nadat onderzoek van de Rotterdamse hoogleraar cardiologie Don Poldermans uitwees dat dat gunstig was. De richtlijn van de cardiologen werd

B12– tekort door maagzuurremmers

daarop aangepast. Poldermans blijkt echter

Patiënten die langer dan twee jaar een maagzuurremmer (protonpomp-

pleegd. Wanneer zijn onderzoeken buiten

wetenschappelijke fraude te hebben ge

remmer of H2-antagonist) gebruiken, hebben een verhoogde kans op

beschouwing werden gelaten, bleken

vitamine B12-tekort. Dat blijkt uit een groot Amerikaans onderzoek dat

de bètablokkers juist de kans op sterfte,

werd gepubliceerd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift

door een beroerte of een te lage bloed

nieu ws jama. Vitamine B12-tekort kan leiden tot bloedarmoede, maar ook tot

druk, te verhogen. Deze zomer wordt de

geheugenproblemen en hersenschade. Vrouwen en jongere patiënten

richtlijn van de cardiologen aangepast. In

leken gevoeliger voor deze bijwerking van de zuurremmers dan mannen en

de tussentijd zullen de cardiologen voor

ouderen. En hoe hoger de dosering, des te groter de kans op een B12-tekort.

de operatie niet meer zomaar bètablokkers toedienen.


29-01-14 15:28

05

ws nieu w januari/februari 2014 jaargang 28

E-learning inhaleren Met de gratis online training ‘Communiceren over inhaleren’ kunnen zorgverleners leren hoe zij motiverende

gesprekstechnieken kunnen inzetten

bij astma- en copd-patiënten. Naast de communicatie met de patiënt behandelt de training ook de inhalatietechniek.

GlaxoSmithKline en AstraZeneca ont-

wikkelden de training in samenwerking met de Stichting Inhalatie Medicatie Instructie School. De training is bestemd voor apothekersassistenten, praktijkondersteuners

en

-verpleeg-

kundigen, maar ook apothekers en

Minder medicijnen bij reflux baby’s

huisartsen worden uitgenodigd de e-learning te bekijken: www.communicerenoverinhaleren.nl

Artsen moeten terughoudend zijn met het voorschrijven van medicatie bij reflux klachten bij zuigelingen. Het is onvoldoende bewezen of medicijnen zoals maagzuurremmers effect hebben, en ze kunnen voor praktische problemen zorgen. Dat schrijft kinderarts Erim van Os in mfm, het tijdschrift voor praktijkgerichte farmacotherapie. Het gebruik van maagzuurremmers bij baby’s zou de afgelopen tien jaar sterk zijn toegenomen. De kinderarts vindt dat er meer voorlichting aan ouders gegeven moet worden. Het opgeven van wat voeding is normaal, en komt meer voor in de zittende houding en bij overvoeding. Om spugen te voorkomen kan de voeding (ook moedermelk) verdikt worden met johannesbroodpitmeel. Meestal zijn de klachten onschuldig en na anderhalf jaar weer verdwenen. Alleen wanneer de voedingsadviezen niet werken, en de baby door het spugen niet goed groeit, kan de huisarts op proef medicatie geven.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Google ontwerpt ‘smart lens’ voor diabetici Google test een contactlens die suikerwaarden in traanvocht kan meten bij diabetici. Dat schrijft het bedrijf op zijn eigen blog. De lens bevat een sensor die elke seconde de glucosespiegel meet. De drager zou met miniatuur ledlampjes gewaarschuwd moeten worden wanneer de glucosewaarden te hoog worden. Dit moet diabetespatiënten helpen om hun ziekte goed te managen. Het is nog niet zover dat de lens al op de markt kan komen, zegt Google. Het internetbedrijf zoekt partners om de smart lens verder te ontwikkelen.


29-01-14 15:28

06


-

n i e uw b e s t uur

Zelfstandig werkende zorgprofessionals die hun nascholing in

eigen hand nemen. Zo zien de vier nieuwe leden van het bestuur van Optima Farma de apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers van de toekomst. door: Linda de Graaf

Bestuursleden Optima Farma stellen zich voor Optima Farma is dé beroepsvereniging voor

voorzitterschap. “Als voorzitter kan ik mijn

Trudy

de ruim 15.000 apothekersassistenten, far-

kennis en expertise breder inzetten.” Zij

werkt al ruim dertig

maceutisch consulenten en farmaceutisch

vindt dat apotheekmedewerkers “verant

jaar in apotheek de

managers. Het bestuur bestaat uit vijf

woordelijkheid moeten nemen voor hun

Sluis in Driebergen-

apothekersassistenten, farmaceutisch con-

ontwikkeling en hun werkplek”. Met name

Rijsenburg, eerst als

sulenten of farmaceutisch managers, die

farmaceutisch managers en consulenten

apothekersassistent en

ook in de praktijk werken. Eén bestuurs-

daagt Van Engelen uit om zich te profileren:

sinds vier jaar als far

lid wordt nog gezocht, de andere vier

“Zij kunnen een groot deel van de taken

maceutisch consulent. “Ik wilde voorlichting

bestuursleden stellen zich hier voor.

van apothekers overnemen, maar krijgen

geven in tehuizen en aan de thuiszorg. De

van

Geffen

of nemen daarvoor minimale ruimte.

opleiding tot farmaceutisch consulent was

‘Neem verantwoordelijkheid

Apotheekmedewerkers krijgen een grotere

precies wat ik zocht”, vertelt Van Geffen.

voor je eigen ontwikkeling’

rol bij de advisering rond zelfzorg, denkt

“En ik vind dat er iets moet gebeuren in de

José van Engelen, voorzitter.

de voorzitter. Nu er minder vergoed wordt,

farmacie. De werkdruk is groot en de zorg

Portefeuille: externe relaties, zoals an-

gaan meer mensen zelfzorgartikelen ge

verzekeraar heeft het voor het zeggen. Een

dere beroepsorganisaties, zorgverze-

bruiken. Goede adviezen geven is bij

bestuursfunctie bij Optima Farma is daarom

keraars en patiëntenverenigingen.

uitstek een taak voor de gediplomeerde

echt iets voor mij.” Van Geffen is voorzitter

José van Engelen is

apotheekmedewerker. Die moet dan wel

van het kwaliteitsregister voor apothekers

farmaceutisch consu

weten wat de aandoening inhoudt en

assistenten, het kaof. “Het is niet meer van

lent en werkt als zorg-

welke middelen beschikbaar zijn.”

deze tijd om geen nascholing te volgen.

consulent bij Alliance

Vanaf oktober dit jaar kunnen farmaceutisch

Healthcare, waar zij

‘Het is niet van deze tijd om

consulenten zich ook inschrijven in een

Boots- en Kring apo

geen nascholing te volgen’

kwaliteitsregister, het KvFC. Farmaceutisch

theken begeleidt bij

Trudy van Geffen, vice-voorzitter.

consulenten volgen nu vaak nascholingen

de patiëntenzorg rond diabetes mellitus.

Portefeuille: kaof, nvfz, contacten roc’s,

voor apothekers, maar Optima Farma heeft

“Na de gemeenteraad kwam Optima Farma

beroepenveldcommissie farmaceutisch

gezorgd dat deze ook voor farmaceutisch

op mijn pad”, motiveert Van Engelen haar

consulenten.

consulenten beschikbaar komen.”


29-01-14 15:28

07


‘Apothekersassistent is zelf standige zorgprofessional’ Marian Ottens, bestuurslid. Portefeuille: commissie opleidingen, roc’s. Marian Ottens, al dertig jaar apothekers assistent, is docent bij roc Deltion en werkt

in

Service-apotheek

Holtenbroek in Zwolle. Een van haar doelen in het bestuur van Optima Farma is dat de

apothekersassistent,

farmaceutisch

manager en farmaceutisch consulent ge zien worden als zorgprofessional en als belangrijke schakel in de eerste lijn. “In het verleden was de apothekersassistent ‘het hulpje van’, nu kan zij, onder supervisie van

Lid worden* Dit jaar start Optima Farma haar ledenwerfcampagne. Bij het Optima Farma lidmaatschap 2014 ontvang je onder andere het boek De apothekersassistent, twee e-learningcursussen en je krijgt korting op het jaarlijkse congres van Optima Farma. Hoe groter de achterban, hoe meer de beroepsvereniging gedaan krijgt. Voorzitter José van Engelen: “Wij gaan graag met onze achterban in gesprek. Met de informatie uit het veld gaan wij ook echt iets doen richting werkgevers, opleidingen, kwaliteitsregisters, de minister en Zorgverzekeraars Nederland. Ik hoop dan ook dat wij veel gediplomeerde apotheekmedewerkers als lid van Optima Farma mogen verwelkomen. Zo krijgen we een sterke stem om de belangen van apothekersassistenten, farmaceutisch consulenten en farmaceutisch managers te behartigen.” * zie voor meer voordeel verder in dit blad

de apotheker, zelfstandig haar werk doen. Daarvoor is goede scholing en nascholing van belang”, vindt Ottens. “Daarom ben ik lid van de werkgroep voor de ontwikkeling van het kwalificatiedossier.” Leden moeten niet schromen om hun wensen en ideeën bij het bestuur van Optima Farma kenbaar te maken”, stelt Ottens. “Alleen als één front kunnen we de belangen van onze beroepsgroep goed behartigen.” ‘Het eerste symposium voor consulenten was een succes’ Sharda Jhanjhan, secretaris. Portefeuille: verenigingsaangelegenheden en ledenadministratie, bestuurslid kabiz en Alumni farmaceutisch consulenten. Sharda Jhanjhan werkte 22 jaar als apothekerassistent in de openbare apotheek, tot zij in studeerde als 2010 af farmaceutisch consu-

farmaceutisch consulenten te betekenen.

dels negen e-learnings ontwikkeld voor

lent. Ze is nu bij de

“Met de huidige economische malaise is

farmaceutisch consulenten. Ook was zij

Service Apotheek verant woordelijk voor

er vaak geen geld voor een farmaceutisch

betrokken bij de organisatie van het eerste

de nascholing van apotheekmedewerkers.

consulent en blijf je als assistent werken. Die

alumnisymposium voor farmaceutisch con-

Een bestuursfunctie bij Optima Farma was

situatie veranderen zie ik als mijn taak.”

sulenten. “Dat was met 130 bezoekers een

haar kans om iets voor de 400 andere

Bij Service Apotheek heeft Jhanjhan inmid-

enorm succes.”


<<

29-01-14 15:28

08


-

i nt e r vi e w

De ontwikkelingen in de farmacie gaan razendsnel. Het is

belangrijk dat apothekersassistenten krachtig kunnen parti ciperen in overleg hierover, vinden directeur en voorzitter van de KNMP, want de apothekersassistent is een belangrijke schakel in de eerstelijnszorg.

door: Linda de Graaf

Eén gezamenlijke stem In de openbare apotheek werken ruim

melden, hoe beter Optima Farma zich als

Dat daar behoefte aan is bleek afgelopen

16.000 apothekersassistenten, maar zij

beroepsvereniging kan manifesteren.

jaar tijdens het onderzoek van de verkenners

hebben geen gezamenlijke stem. Dat is

“Het moet duidelijk zijn dat Optima Farma

van de extramurale zorg Rinnooy Kan en

vreemd, vindt Léon Tinke, directeur van

het geluid van de hele beroepsgroep laat

Reibestein. Zij wilden weten hoe apothekers

de apothekersvereniging knmp. Verpleeg

horen”, zegt Léon Tinke. “Andere partijen,

assistenten bepaalde zaken ervaren. Ze heb-

kundigen, verzorgenden, apothekers en

zoals zorgverzekeraars, overheid en be

ben immers veel patiëntcontact en zijn de

artsen hebben allemaal een eigen belangen-

roeps verenigingen van andere zorgver

eersten die de impact van maatregelen uit

vereniging. Daarom gaat Optima Farma

leners kunnen dan met Optima Farma

‘Den Haag’ merken.

nu leden werven. Hoe meer apothekers

afstemmen over de ontwikkeling van het

assistenten, farmaceutisch consulenten en

vak, de opleidingen en de positie van de

farmaceutisch managers zich als lid aan

apotheekmedewerkers.”

Schakel Ook de knmp zelf is geïnteresseerd in de mening van apothekersassistenten. “Zij zijn voor een apotheek de belangrijkste schakel in de farmaceutische zorg”, zegt Léon Tinke. Actuele onderwerpen zijn het uitvoeren van medicatiebeoordelingen en het toepassen van laboratoriumwaarden bij de medicatie bewaking. “De farmaceutische zorg van apothekers ontwikkelen betekent de zorg met het hele apotheekteam ontwikkelen”, licht Léon Tinke toe. “De knmp wil graag weten hoe zij apothekersassistenten daarbij optimaal kan begeleiden.” Daarom heeft de knmp een samenwerkings overeenkomst gesloten met Optima Farma.


29-01-14 15:28

09


De doelstelling: Optima Farma wordt dé

de enzymen die geneesmiddelen afbreken.

beter kunnen besteden aan het verlenen

beroepsvereniging die een aanzienlijke

“Wil je als apothekersassistent daarbij een

van zorg, dan is dat een krachtig geluid.”

groep apothekersassistenten verenigt.

ondersteunende rol vervullen, dan moet je

“Ook voor de ontwikkeling van het vak is

je die kennis nu al eigen maken. Dat is best

Zorgprofessional

het belangrijk dat apothekersassistenten

ingewikkeld, maar het maakt het vak ook

Een sterke beroepsvereniging geeft de

goed zijn georganiseerd”, vult de voorzitter

heel leuk”, zegt Tinke.

apothekersassistent ook een duidelijkere

van de knmp, Rik van der Meer, aan. De

Ook bij deze beroepsinhoudelijke ontwik-

identiteit. “Apothekersassistent is een be

ontwikkelingen gaan op dit moment razend-

kelingen kan Optima Farma een rol spelen.

roep dat zich individueel ontwikkelt. Net

snel. “Zowel over inhoudelijke ontwikke

Een laatste reden voor een sterke beroeps-

als de doktersassistent of de wijkverpleeg

lingen als over weten regelgeving moet je

vereniging is de toenemende regelgeving

kundige is de apothekersassistent een zelf-

je als apothekersassistent een mening vor-

van de overheid en zorgverzekeraars. Tinke

standige zorgprofessional”, vindt Rik van der

men”, vindt de voorzitter.

gelooft dat apothekersassistenten een

Meer. “Apothekersassistenten moeten meer

Een ontwikkeling die al op korte ter

sterke en geloofwaardige rol kunnen vervul-

laten zien wat zij de maatschappij te bieden

mijn plaatsvindt is de verschuiving van de

len om zichtbaar te maken hoeveel ergernis

hebben, waarmee zij de farmacie en de zorg

ouderenzorg naar de eerste lijn. “Steeds

en irritatie nieuwe regels kunnen geven.

in de eerste lijn kunnen verbeteren. Maar

meer ouderen en minder ontwikkelde

“Al die regelgeving kost zoveel tijd en

ook aangeven: dit hindert daarbij.” Daar

mensen zullen een beroep doen op de huis-

energie. Als 16.000 apothekersassisten

is Léon Tinke het mee eens. “Apothekers-

arts, op de wijkverpleging, de poh-er, maar

ten daarvan hinder ondervinden en via hun

assistenten zijn, net als apothekers, best

ook op de apothekersassistent”, vertelt Rik

beroepsvereniging aangeven dat zij hun tijd

wel braaf. Zij mogen meer voor zichzelf opkomen. Wij hebben in Nederland een

Optima Farma laat geluid van beroepsgroep horen van der Meer. Bovendien moet meer werk worden gedaan voor minder geld. Bij de

ontzettend goed systeem voor de verstrekking van geneesmiddelen en de medicatiebewaking. En daar spelen apothekersassistenten een heel belangrijke rol in.”

<<

Bereiden: een unieke meerwaarde

verschuiving van zorg voor ouderen naar

Tussen apothekersassistenten zal over tien jaar veel meer variatie bestaan, denkt knmp-

de eerste lijn moet het apotheekteam een

voorzitter Rik van der Meer. “Sommige apothekersassistenten zullen zich specialiseren in bereidin

duidelijke plek hebben, vindt Léon Tinke:

gen, andere in de werkzaamheden aan de balie of bij het distributieproces.” Maar een groot aantal

“Apothekersassistenten zullen bepaalde

apotheken bereidt geen geneesmiddelen meer. Dat is een punt van zorg voor Rik van der Meer.

vaardigheden moeten ontwikkelen, bij

“Ik vind dat in de opleiding tot apothekersassistent veel te weinig aandacht aan bereiden wordt

voor beeld communicatieve vaardigheden.

besteed. Bereiden gaat niet alleen over het daadwerkelijk maken van een geneesmiddel. Het gaat

Richting de patiënt, maar ook naar collega

ook over de beoordeling van het recept: is de bereiding rationeel, past het bij de patiënt? Kennis

zorgverleners.”

van bereiden betekent niet per se dat je het geneesmiddel zelf kunt maken. De apothekersassistent

Een ontwikkeling die de knmp op de

moet zich ook afvragen: Dit is een beetje raar recept, hoe zou het beter kunnen?” De apotheker en

langere termijn ziet plaatsvinden, is de

de apothekersassistent zijn als enige gekwalificeerd om geneesmiddelen te bereiden. “Dat is een

farmacogenetica: aangeboren variaties in

cruciale meerwaarde, dus die moet je niet kwijtraken.”


29-01-14 15:29

-

11

d e k enn is T e s t


Twee nieuwtjes over de KennisTest: deze is niet meer kosteloos beschikbaar door het aflopen van de bijdrage van SBA, en er zijn vanaf 2014 individuele abonnementen mogelijk. Met vijftig procent korting als betalend Optima Farma-lid.

Nieuws over de KennisTest betalen € 140 per jaar. De apotheker

De knmp kreeg voorheen een finan

KennisTest-abonnement per openbare apotheek

ciële bijdrage van sba om de KennisTest

Werk je in een openbare apotheek

nascholingen regelt), moet dit abon-

kosteloos uit te leveren aan alle open-

en willen meerdere collega’s gebruik

nement afsluiten. Vervolgens kunnen

bare apotheken. Per 1 januari 2014 liep

maken van de KennisTest, dan is een

alle apotheekmedewerkers het hele

deze bijdrage af, waardoor de knmp dit

abonnement per apotheek in veel ge-

jaar gebruik maken van alle Kennis-

niet meer kosteloos kan doen. Nu is

vallen het voordeligst. Dit kost € 280

Testen. <<

het nog wel mogelijk per apotheek een

per jaar. Openbare apotheken die zake-

abonnement te nemen. Nieuw is de

lijke contributie aan de knmp betalen,

Niet kosteloos beschikbaar

(of degene die binnen de apotheek de

optie van een individueel abonnement voor apothekersassistenten.

KennisTesten zijn korte digitale nascholingen voor apothekersassistenten, gemaakt door de knmp. Er zijn 27 KennisTesten over zelfzorg, medicatie

Individueel

bewaking of eerste of tweede uitgiften van de grote aandoeningen. Elke

Wil je graag je vakkennis op peil houden,

KennisTest begint met een animatiefilmpje met twee casussen over praktijk

maar ben je niet werkzaam in een

situaties en een kort stuk theorie. Na de animaties vul je de vragen in (10 basis

openbare apotheek? Of is een Kennis

vragen en 10 moeilijke vragen). Zo kun je checken of je voldoende kennis in

Test-abonnement via je werkgever echt

huis hebt om een goed advies te geven. Het gaat hierbij niet om losse weetjes,

niet te regelen? Dan is het individuele

maar om zaken die belangrijk zijn voor het geven van advies in de praktijk.

KennisTest-abonnement iets voor jou.

De KennisTesten zijn sana-geaccrediteerd, dus je kunt er nascholingspunten

Ook om punten te behalen voor je

mee behalen. Zie voor meer informatie www.knmp.nl/kennistest.

kaof-registratie. Het individuele Kennis-

Test-abonnement kost € 70 per jaar. Ben je betalend lid van Optima Farma,

Meer informatie en aanmelden

dan krijg je vijftig procent korting en

Op www.knmp.nl/kennistest vind je meer informatie over de KennisTest, en het

betaal je dus € 35 per jaar.

bestelformulier voor een abonnement. De genoemde bedragen zijn exclusief btw.


29-01-14 15:29

12


-

re po rta g e

Wat zeg je tegen een patiënt die medicatie vraagt voor een

vrijpartij met zijn buitenechtelijke vriendin? En hoe werk je samen voor de optimale zorg? Dit komt aan bod in het grote apothekersspel Gimmics, waar studenten farmacie praktijk situaties nabootsen. Farmaceutisch consulent Christa de Vries heeft een belangrijke rol bij de organisatie en begeleiding. door: Marieke Veldema

Het grote apothekersspel: een sprong in het diepe Buiten giert de januariwind, binnen is het

tje tegen wormpjes voor haar zoontje en

apotheek improviseren. Het apothekersspel

voorjaar en staat de kalender op 7 april

misschien ook wel voor haarzelf.

draait al sinds 2004 in Groningen, en kreeg

2014. De deuren van de vijf proefapothe-

navolging in Utrecht en in Brussel.

ken in het gefingeerde stadje Pildorp zijn

Communicatie

Spil in de organisatie is farmaceutisch

zojuist geopend. Dat wordt gevierd! Bij

Studenten Farmacie aan de Rijksuniversiteit

consulent Christa de Vries. Naast haar

apotheek Van der Werf staat een welkomst-

Groningen RUG ‘spelen’ in hun laatste jaar

werkzaamheden voor de RUG werkt zij als

drankje klaar en op de balie van apotheek

de ‘game’ Gimmics (Groningen Institute

apothekersassistent bij de apotheken West

Heinen prijkt een schaaltje paaseitjes. De

Model for Managing in Game) een groot

in Wolvega en De Tjonger in Heerenveen.

eerste proefdag is begonnen. Nog on-

rollenspel waarbij situaties uit te praktijk

“Gimmics is een mooie koppeling van

wennig ontvangen de studenten farmacie

worden nagebootst. In een nagebouwde

theorie en praktijk”, legt De Vries uit.

de eerste patiënten. Een diabeticus voelt

apotheek leren ze spelenderwijs de theorie in

“Door zelf verantwoordelijk te zijn, leren de

zich niet lekker en vraagt waarom hij een

praktijk te brengen. Ze oefenen in de rol van

studenten samen te werken, te prioriteren

wisselende bloedsuikerwaarde heeft. Even

apothekersassistent, ontvangen simula tie

en te communiceren. Ze wisselen de rollen

later vraagt een ogenschijnlijk gegeneerde

patiënten en professionals die aan de hand

af en staan ook zelf als assistent aan de

moeder al krabbend naar een middel-

van verschillende casus een bezoek aan de

balie. Zo ervaren ze welke basiskennis en onmisbare bijdrage hun collega’s hebben. Iedereen draagt op eigen niveau bij om de zorg optimaal te houden. De assistenten richten zich vooral op omgang met de patiënt, zelfzorgmedicatie en kunst- en hulpmiddelen. De apothekers richten zich op de organisatie en de meer ingewikkelde farmacotherapie. Om goed


29-01-14 15:29

13


te blijven draaien is communicatie het allerbelangrijkste. Daaraan wordt tijdens de studie te weinig aandacht besteed.”

Bloedserieus De studenten starten in een klaslokaal met z’n vijven een nieuwe apotheek die ze vanuit het niets moeten opbouwen. Met elkaar bedenken en bepalen ze visie en missie en hoe ze die in de praktijk gaan brengen. Hoe moet de apotheek eruitzien? Op welke klanten of patiënten gaan ze zich richten? Studenten wisselen hun functie af; de ene dag zijn ze assistent, de andere dag apotheker.

>>

Een moeder vraagt al krabbend naar een middeltje tegen wormen Rianne Weersink, zesdejaars student ––––––––––– “Net stond er een diabetespatiënt bij de balie. Hij vroeg waarom zijn glucosewaarden de afgelopen week zoveel afweken van normaal. Navraag leerde dat hij sinds kort tramadol gebruikt. De combinatie met insuline veroorzaakt misselijkheid, waardoor de eetlust vermindert. Dé reden voor de wisselende bloedsuikerspiegel. De patiënt was gerustgesteld en dat zag je direct terug in de puntentelling. “Je denkt dat je het vak redelijk goed beheerst, maar zelf alles moeten oplossen levert toch stress op. Je wordt in het diepe gegooid.”


29-01-14 15:29

-

15

r e po rta ge


Maarten Boon, Apotheker bij Mediq Apotheek Emmer-Compascuum ––––––––––– Boon over de game die hij drie jaar geleden speelde: “Ik wilde winnen! Daardoor richtte ik me vooral op zaken waar je veel punten mee kon halen. Uiteindelijk zijn we vierde geworden. “Ik had totaal geen affiniteit met een klant die ongegeneerd meedeelde dat hij ‘hem’ niet omhoog kon krijgen en daar graag medicatie voor wilde. Viagra voorschrijven heeft risico’s, maar soms zijn de pro’s belangrijker dan de contra’s. Een gezond seksleven kan een relatie redden. Maar de patiënt gaf aan dat hij langdurige seks wilde met zijn vriendin en niet met zijn eigen vrouw. Die casus liep niet goed af; ik eiste het medicijn terug.”

>>

Het rollenspel duurt in totaal vier weken.

verschillende stages, maar daar mag je als

krant De Omroeper. De opzet leent zich

Elke dag staat voor één week. De studenten

stagiair of beginnend apotheker veel dingen

perfect om in te spelen op de actualiteit.

doorleven zo een periode van vier maan

niet. Denk bijvoorbeeld aan het voeren

Toen in oktober schurft was uitgebroken in

den waardoor ze te maken krijgen met

van een functioneringsgesprek en een

Groningen, hebben we dit direct ingebracht

herhaalreceptuur, het inleveren van kwar

sollicitatiegesprek. In de apothekersgame

in de game die op dat moment draaide.”

taal verslagen en soms zelfs met fusie

kan dit wel.”

besprekingen. Elke casus is anders, maar de

Zo krijgen de studenten te maken met het

Jeuk

focus blijft dezelfde: hoe sta je de klant te

werven van nieuwe assistenten. Ze moe

Onaangekondigd komen patiënten het

woord, volg je het juiste protocol en gaat

ten zelf een advertentie samenstellen en

apotheeklokaal binnenstappen. De ene

de klant tevreden naar huis met een juist

de gesprekken voeren. Die situatie dwingt

student reageert onwennig, de ander als

advies of recept? Elk aspect levert punten

ze om goed na te denken over de rol van

bijna volleerd. De meesten weten direct dat

ofwel ‘patiënten’ op. Het doel is om zoveel

de assistenten; aan welke eisen moet een

de klant met jeuk van achteren wormpjes

mogelijk punten te verzamelen. Heb je het

assistent voldoen en wat wordt van de

ofwel aarsmaden heeft en geven na lang

spel niet goed gespeeld, dan heb je het vak

nieuwe collega verwacht? In de praktijk

zoeken en uitgebreid overleg wel het

niet gehaald. Gimmics is dus bloedserieus

krijgt niet iedere apotheker die kans om

juiste advies en de juiste medicatie. Maar

en de studenten zetten alles op alles om hun

zich zo in collega’s te verdiepen.”

sommigen maken het bont: de een vraagt

eigen vooropgestelde doelen te behalen.

Studenten moeten goed nadenken over

waar de wormpjes zitten en of de klant

De apotheek die uiteindelijk de meeste

hun handelen, zegt De Vries. Als ze ver

vooral jeuk in de nek heeft, de ander geeft

punten ofwel patiënten heeft, is de winnaar.

keerd bezig zijn, verliezen ze patiënten.

overtuigd een veel te zware kuur tegen

“Ze moeten zelf nagaan waarom, want

spoelwormen. Er valt nog veel te leren.

Schurft

wij vertellen het niet. Wij bestaan niet.

Christa de Vries: “De studenten doen

Wel reageren wij als inspecteur of als boze

natuurlijk ook praktijkkennis op tijdens de

patiënt of we plaatsen een stuk in de lokale


<<

29-01-14 15:29

16


-

i nt e r vi e w

Roken geeft veel interacties met geneesmiddelen. Soms moet de dosering daarom verhoogd worden. Stoppen met roken kan daarentegen tot een verhoogde kans op bijwerkingen leiden.

door: Marc de Leeuw

Roken beïnvloedt werking medicatie “Rokers hebben meer insuline nodig dan

tere vooruitzichten, de kanker keert sneller

Dat roken de werking van geneesmiddelen

niet-rokers. Andersom geldt: als diabetes

terug en ze krijgen meer hartklachten.”

vermindert, komt doordat roken de lever-

patiënten stoppen met roken, moet de

Stoppen met roken is volgens De Kanter

enzymen stimuleert die geneesmiddelen

insulinedosering meestal omlaag. Mensen

van wezenlijk belang bij het voorkomen

afbreken. Dat effect treedt vooral op bij

kunnen zelfs hypo’s krijgen als dat niet ge-

en behandelen van hart- en vaatziekten,

mensen die meer dan twintig sigaretten

beurt.” Aan het woord is Wanda de Kanter,

copd en kanker. Maar de werkelijkheid is

per dag roken. Zo vermindert het roken de

longarts in het Antoni van Leeuwenhoek

weerbarstig. Veel mensen kunnen of wil-

werking van bètablokkers bij hoge bloed-

Ziekenhuis in Amsterdam. Het is maar één

len niet van hun rookverslaving afkomen.

druk. De Kanter: “Ik ga altijd met patiënten

van de talrijke voorbeelden van interacties

In de praktijk zal dat dus leiden tot veel

in gesprek”, zegt De Kanter, “om hen erop

tussen roken en geneesmiddelen.

interacties met geneesmiddelen, waarover

te wijzen dat roken de werking van hun

Een ander voorbeeld speelt op haar eigen

het apotheekteam dan aan patiënten voor

medicatie kan verminderen en ik probeer

vakgebied. Rokende longkankerpatiënten

lichting moet geven.

hen te motiveren ermee te stoppen.”

bleken veel minder last te hebben van acne, een bijwerking van het longkankermiddel erlotinib, dan niet-rokers. “Dat wijst erop dat het middel bij rokers minder effectief is”, zegt De Kanter.

Longarts Wanda de Kanter voert anti-rooklobby

De invloed van roken is groot, vertelt

Samen met haar collega Pauline Dekker van het Rode Kruis Ziekenhuis in

De Kanter: “Roken halveert de zwanger

Beverwijk voert longarts Wanda de Kanter een kruistocht tegen het roken.

schapskans. En veel aandoeningen zijn te

Op de site www.tabaknee.nl melden zij welke vooraanstaande personen in

voorkomen door te stoppen met roken.

Nederland zich inlaten met de tabaksindustrie. Een voorbeeld is de minister

Als niemand zou roken, dan zouden we

van VWS, Edith Schippers (VVD). De Kanter en Dekker, die samen boeken

zestig procent minder cholesterolremmers

schreven over het afkicken van de rookverslaving, stellen dat voorlichting

gebruikers. Denk ook aan longkanker,

tegen roken niet helpt zolang de tabaksindustrie de politiek beïnvloedt. De

tachtig procent van ons werk als longartsen

Kanter: “Mensen hebben geen keuzevrijheid, zoals de VVD zegt. Je begint te

wordt veroorzaakt door roken. Vervolgens

roken om erbij te horen, als puber. Binnen een paar weken treedt verslaving

kan roken de werking van chemotherapie

op. De tabaksindustrie richt zich volledig op de jeugd. Bovendien vergroot

en radiotherapie verminderen. Patiënten

de industrie bewust het verslavende effect van nicotine door ammoniak aan

met kanker die blijven roken, hebben slech-

de sigaretten toe te voegen.”


29-01-14 15:29

17

2014 jaargang 28

dol. Roken beïnvloedt de werking van deze twee middelen niet of nauwelijks. > Benzodiazepinen Mogelijk hebben rokers een hogere dosis benzodiazepinen nodig dan nietrokers om hetzelfde rustgevende effect te bereiken. Waarschijnlijk komt dit doordat roken het sympathische zenuwstelsel stimuleert, waardoor het lichaam actiever wordt. > De combinatiepil De

combinatiepil

(gecombineerde

hormonale anticonceptiva) mag niet worden gebruikt door vrouwen van 35 jaar en ouder die meer dan vijftien siga retten per dag roken. Roken verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en de pil het risico op trombose; een optelsom van risicofactoren. Deze groep vrouwen kan overstappen naar bijvoorbeeld de mini-pil (Cerazette®), het

hormoon

spiraal (Mirena ) of het koperspiraal. ®

> Insuline

“Roken verergert de insulineresistentie”, zegt Wanda de Kanter. “Stoppen met roken kan soms leiden tot een halvering van de insulinedosering. Mensen lopen bij stoppen zelfs kans op hypo’s als de insulinedosering niet wordt aangepast.”

Interacties

met schizofrenie. Het advies is daarom

> Inhalatiecorticosteroïden

Roken kan leiden tot veel interacties met

om rokers (meer dan zeven sigaretten

Inhalatiecorticosteroïden (ics) werken

medicijnen. Een aantal voorbeelden:

per dag) een anderhalf keer zo hoge

bij rokers minder goed doordat ze zich

> Antidepressiva

dosering van clozapine en olanzapine

hechten aan rookdeeltjes. De longfunctie

De bloedspiegel van de antidepressiva

voor te schrijven als niet rokers. Dat

verbetert daardoor bij niet-rokers meer

amitriptyline, clomipramine en imipra-

geldt niet voor het antipsychoticum

dan bij rokers die drie maanden inhalatie-

mine kan bij rokers verlaagd zijn, zo blijkt

quetiapine, en ook niet voor haloperi-

corticosteroïden hebben gebruikt.

<<

uit verschillende onderzoeken. Mogelijk zijn er daardoor hogere doseringen van deze antidepressiva nodig. Dat geldt ook voor het antidepressivum fluvoxamine. > Antipsychotica Roken verlaagt ook de bloedspiegel van antipsychotica, middelen die bij

Tachtig procent van ons werk als longartsen wordt veroorzaakt door roken

voorbeeld worden gebruikt bij mensen


29-01-14 15:29

18


-

De a po t h ek e r s a s s i s t e n t

‘Ik was verbaasd over de lage therapietrouw’

door: Mariël Croon

‘Mensen zijn overrompeld als ze voor de rest van hun leven medicatie moeten gebruiken’


29-01-14 15:29

19


Olga Noz werkt al 25 jaar bij apotheek Waterwijk in Almere. Ze won de hoofdprijs van de kerstpuzzel van Optima Farma: een zilveren armband. ‘Echt een opsteker.’

Reisspecialist, dat was Olga Noz tot voor


leven, zijn ze daar niet blij mee. Ze zijn vaak

kort in apotheek Waterwijk in Almere,

overrompeld. ‘Ik merk er niks van, waar-

waarin ze dit jaar een kwart eeuw werkt.

om moet ik dat dan gebruiken’, vragen ze

Ze volgde nascholingen van Travel Alert

zich af. Goede voorlichting, vooral bij zo’n

en adviseerde mensen die op reis gingen,

eerste uitgifte, is dan essentieel. Ik merk dat

voor werk of vakantie, over de medicatie

ik mensen dan kan overtuigen van het be-

die ze mee moesten nemen en de beno-

lang van de medicatie.

digde vaccinaties. Over malariaprofylaxe en

“Ik heb de cursus gevolgd over inhalatie-

medicatie tegen diarree. Over antimuggen-

techniek. Ik was verbaasd over de lage

middelen: dat je eerst de zonnebrandcrème

therapietrouw. Wij checken dat actief,

moet smeren en daaroverheen de deet. En

vragen hoe mensen hun medicatie gebruik-

dat deet niet eens altijd nodig is; soms is het

en, roepen bijvoorbeeld copd-patiënten op

voldoende om een klamboe te gebruiken.

voor een check om te kijken naar onder- en

De reisservice, die de apotheek aanbood

overgebruik.”

samen met de huisarts en de dokters

De grootste verandering in het vak? “Dat

assistent van de Zorggroep waar Waterwijk

mensen steeds mondiger en zelfstandiger

deel van uitmaakt, is stilgelegd. Er was te

worden”, zegt Noz. “En zelf hun genees

weinig vraag naar. Door concurrentie van

middelen aanvragen, waarbij wij bij de

de ggd, maar ook door de crisis: mensen

huisarts het recept regelen. Die onafhanke-

reizen minder.

lijkheid is nieuw.”

Noz hoopt dat de service, als de econo-

De zilveren armband die Noz heeft ge-

mie weer aantrekt, weer wordt hervat.

wonnen door de uitslag van de kerspuzzel

Maar voorlopig zijn er wel weer andere

op te sturen was “echt een opsteker”,

dingen te doen. Zoals de net nieuwe track

vertelt ze. “Ik maak nooit puzzels, maar

and trace-service, waarmee patiënten hun

deze nu eens wel. Die eerste prijs was een

recept kunnen volgen en precies weten

leuk bericht ter afsluiting van een ver

wanneer ze het kunnen afhalen. “Het

drietige tijd. Ik heb de afgelopen jaren

leukst aan mijn vak is de voorlichting”,

mijn moeder verzorgd, ze is in oktober

zegt Noz. “Je kunt mensen vaak geruststel-

overleden. De nasleep was een heel ge-

len. Als ze voor het eerst medicatie krijgen

doe. Nu is net haar appartement verkocht.

voor hoge bloeddruk, voor de rest van hun

En ik heb mijn prijs gewonnen.”

<<

29-01-14 15:29

20


-

W e r ki n g e n bij w e r ki n g e n

Farmakundige petra van der horst is werkzaam bij het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb en bespreekt in deze rubriek het Lareb

Intensive Monitoring systeem. Deze maand gaat zij in op het gebruik van agomelatine (Valdoxan®) en het optreden van buikklachten.

door: Petra van der Horst

Valdoxan: wees alert bij buikpijn Waarvoor wordt agomelatine

deels overeenkomen met de bijwerkingen

(Valdoxan) gebruikt?

zoals ze beschreven staan in de bijsluiter (zie

Sinds 2009 is agomelatine (Valdoxan) in

kader). De meldingen die Lareb binnen heeft

Nederland geregistreerd voor de behan

gekregen die psychisch van aard waren,

deling van ernstige depressie bij volwas

traden over het algemeen binnen één tot

senen. Dit geneesmiddel heeft een nieuw

twee weken op nadat met Valdoxan was

werkingsmechanisme ten opzichte van al

begonnen. Bij bijna 75% van de patiënten

langer bestaande antidepressiva. Valdoxan

werd gemeld dat de klachten herstelden

is synthetisch overeenkomstig met het

nadat er gestopt was met Valdoxan.

hormoon melatonine, dat een rol speelt in het regelen van het circadiaan ritme.

Wees waakzaam bij buikklachten!

Een circadiaanritme is een biologisch ritme

De fabrikant van Valdoxan heeft sinds februari

waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt.

2009 meerdere meldingen gekregen van

Men spreekt ook wel van een 24-uurs

ernstige gevallen van leverschade (waaronder

ritme of slaap-waakritme. Bij patiënten

leverfalen) en heeft dit met een brief onder

met een depressie zijn verstoringen in

de aandacht gebracht van zorgverleners.

dit ritme waargenomen. Valdoxan zorgt

Om leverschade te voorkomen is het be

voor normalisatie van een verstoord

langrijk dat de leverfunctie gecontroleerd

circadiaanritme.

wordt. Dit dient te gebeuren bij de start van de behandeling en na drie, zes, twaalf

Bijwerkingen

en 24 weken. Na een dosisverhoging dient

Tot februari 2013 heeft Lareb via het

dezelfde werkwijze gevolgd te worden.

spontane rapportagesysteem ruim negentig

Wees alert bij klachten die kunnen wijzen

meldingen binnengekregen, welke groten

op een mogelijke leverbeschadiging, zoals


29-01-14 15:29

21


Bijwerkingen van agomelatine (Valdoxan) zoals beschreven in de bijsluiter

een weeïg pijnlijk drukgevoel en zwelling rechts in de bovenbuik of onbegrepen buik klachten. Overleg dan met de apotheker hoe je dient te handelen. Voorlichtingstip Het is dus belangrijk de ervaringen met dit geneesmiddel bij de gebruiker nauwlettend te volgen, niet alleen via spontane rapportage maar ook via het Lareb Intensive Monitoring systeem. Geef bij een eerste uitgifte van Valdoxan de lim-folder mee en nodig de patiënt uit om deel te nemen. De folder is kosteloos aan te vragen via [email protected] of door te bellen naar 073 646 97 00.

<<


Vaak voorkomend (1-10%)

Soms voorkomend (0,1-1%)

Zelden voorkomend (0,01-0,1%)

Verder gemeld

- hoofdpijn

- tintelingen

- (hypo)manie

- leverbeschadiging

- duizeligheid

- eczeem

- hallucinaties

- suïcidale

- slaperigheid

- onrust

- rode vlekken

- slapeloosheid

- wazig zien

(uitslag)

- migraine

- agressie

- leverontsteking

- angst

- nachtmerries

- misselijkheid

- abnormaal

- diarree - obstipatie

gedachten - suïcidaal gedrag

(hepatitis)

dromen - jeuk

- pijn in de buik - transpiratie - rugpijn - moe

29-01-14 15:29

22


-

La n d e lijk Sch a k e lp un t

Via het Landelijk Schakelpunt kunnen apotheken, huisartsen en medisch specialisten medische gegevens elektronisch delen. “Het is het meest veilige en toekomstbestendige systeem dat we in Nederland hebben.”

door: Karin Hiralal

lsp: Met één druk op de knop

alle gegevens bij elkaar Sjoerd de Jong (projectleider bij Pharma

apotheek in één keer voldoet aan alle wet-

meent Heuft. “Natuurlijk, het is nu extra

partners) en Richard Heuft (productma

en regel geving rondom het uitwisselen

werk om de toestemming van patiënten te

nager bij CompuGroup Medical Nederland)

van medische gegevens. De discussies over

vragen. En omdat nog niet alle dossiers zijn

ondersteunen apotheken bij het aansluiten

het lsp spitsen zich vaak toe op privacy.

aangemeld, is het opvragen van gegevens

op het lsp. Ze blijven enthousiast, ondanks

Mensen zijn bang dat iedereen zomaar hun

niet altijd succesvol. Maar als dat eenmaal

de vele discussies. Het merendeel van

gegevens kan inzien. Maar juist bij het lsp

geregeld is, begint het lsp te werken. Het

de apotheken gebruikt nu nog ozis

is de privacy van de patiënt goed geregeld.

biedt dan een veel completer overzicht van

gegevens te delen. Dit om medicatie

Zo moet de patiënt zijn zorgverleners vooraf

medicatiegegevens dan ozis. Dat komt om-

systeem verdwijnt medio 2014 langzamer

toestemming geven om de gegevens te

dat het lsp op een andere manier gegevens

hand en wordt vervangen door het

delen. En de patiënt kan altijd nagaan wie

verzamelt.

Landelijk Schakelpunt lsp. Eind 2013 was

zijn gegevens hebben opgevraagd.”

Het zoekt met het burgerservicenummer

ruim tachtig procent van alle apotheken

naar alle apotheken waar een patiënt

in Nederland al op het lsp aangesloten.

Completer en actueel

komt en haalt die gegevens automatisch

“Apotheken gaan meer en meer het lsp

“Ik ben ervan overtuigd dat apotheken

op. Zo krijg je dus, zonder een extra han-

gebruiken”, signaleert de Jong. “Een

de voordelen van het lsp snel gaan inzien

deling te verrichten, óók de gegevens van

groot voordeel van het lsp is dat je als

als ze het op grotere schaal gebruiken”,

de dienstapotheek binnen. Het lsp levert je een samengesteld en actueel medi-

Juist door gebruik van de uzi-pas bieden we de patiënt privacy Optima Farma 2014 def.indd 22

catie-overzicht. En met een druk op de knop voeg je die gegevens toe aan je eigen dossier van die patiënt. Voorwaarde blijft natuurlijk wel dat de patiënt de af zonderlijke apotheken toestemming geeft zijn gegevens te delen.”

29-01-14 15:29

23


Signaal bij nieuwe gegevens

werken met zo’n pas kan ook best lastig

Het lsp kent geen afhaalbericht van de

zijn. Zeker bij apotheken die gegevens aan

zijn op dit moment vooral (waarnemend)

dienstapotheek. Heuft: “Dat voelt wellicht

de balie opvragen. Maar juist door het ge-

huisartsen en apotheken die het lsp ge-

wat onwennig. Maar wanneer je gegevens

bruik van de uzi-pas kunnen we de patiënt

bruiken. Later dit jaar gaan ook de medisch

opvraagt op het moment dat de patiënt bij

de privacy bieden die gewenst is. Met de pas

specialisten meer en meer gebruik maken

de balie staat, heb je het afhaalbericht niet

stelt het lsp de identiteit vast van degene die

van het lsp. Zij kunnen dan, net als huis-

nodig. De gegevens van de dienstapotheek

gegevens opvraagt. Het is dus een elektro-

artsenposten en apotheken, medicatie

zitten er dan immers automatisch bij. Wan-

nisch paspoort. Je hoort vaak dat mensen

gegevens opvragen. En dan gaan we met

neer je proactief de medicatieverstrekking

bang zijn dat iedereen in hun gegevens kan

elkaar grote stappen maken op het gebied

aan risicogroepen wilt volgen, dan wil je

kijken. Door de uzi-pas valt altijd na te gaan

van medicatieveiligheid.”

het natuurlijk meteen weten als de patiënt

wie gegevens hebben opgevraagd en of dat

eisen en conform huidige wetgeving. Het

<<

Wist je dat… > er jaarlijks zo’n 16.000 ziekenhuis opnames plaatsvinden om dat er geen actueel medicatieoverzicht beschikbaar is? Het lsp helpt dit aantal te verminderen. > de ervaring leert dat rond de negentig procent van de patiënten toestemming geeft als de apotheek of huisarts dit vraagt? Kijk voor meer tips voor het slim stellen van de toestemmings vraag op www.knmp.nl. > het lsp sinds april 2013 een regionale

opzet

heeft?

Op

www.vzvz.nl kun je zien welke collega’s uit de regio al gebruikmaken van het lsp. > patiënten in de loop van 2014 bij de dienstapotheek is geweest. Daarom

terecht was. Bij de huidige systemen is dat

een e-mail kunnen krijgen zodra

heeft het lsp een (gratis) signaalfunctie

anders. Zo houdt ozis bijvoorbeeld niet bij

een zorgverlener hun gegevens

die je voor bepaalde patiënten kunt aan-

wie gegevens opvragen.”

heeft opgevraagd? Voor deze gratis service kan men zich aan-

zetten. Je krijgt dan automatisch bericht als er nieuwe gegevens over die patiënt

Grote stappen

beschikbaar zijn in het lsp. Dat kan een

“Mensen vragen weleens of het niet ge-

verstrekking medicatie

nieuwe

makkelijker was geweest om ozis om te

> veel patiënten ten onrechte

gieinformatie. In de toekomst kunaller

bouwen”, vertelt Heuft. “Natuurlijk kun je

denken dat in het lsp gegevens

nen apotheken via die signaalfunctie ook

een verouderd systeem verbouwen en op-

centraal worden opgeslagen?

labwaarden ontvangen.”

waarderen. Maar ik vermoed dat we dan

Kijk voor de feiten over het

van ozis het lsp gemaakt zouden hebben.

lsp op www.vzvz.nl. Op deze

uzi-pas

Nu introduceren we geleidelijk een nieuwe

website vind je ook een over-

“Ik hoor zo nu en dan nog wel wat gemop-

manier van uitwisselen van medische ge-

zicht van veelgestelde vragen

per over de uzi-pas”, vertelt de Jong. “Het

gevens, volgens state of the art-beveiligings-

(en antwoorden).


zijn

of

melden bij het vzvz Informatiepunt Online.

29-01-14 15:29

24


-

d e pati ë n t

Het enige dat ze van Zyban wist was dat het een collega fantastisch had geholpen bij het stoppen met roken door: Susanne de Joode

‘Opeens wilde ik echt dood…’ Optima Farma 2014 def.indd 24

29-01-14 15:29

25


“Mijn geluk is geweest dat mijn broer, die ik

Ilse gebruikt paroxetine omdat ze erfelijk

had opgebeld, zo alert was om mijn zwager

belast is en een bepaald stofje mist. Ze

te bellen. Mijn zwager is arts en hij hoorde

gebruikt 20 mg en wil nu samen met

aan de telefoon dat er iets helemaal mis

de huisarts proberen of de dosis omlaag

was met mij. Hij kwam direct naar mijn huis,

kan. Met roken wil ze helemaal stoppen.

samen met mijn nichtje die psychiater is.

“Over drie maanden wil ik er vanaf zijn.

Ilse Overweg (57) kreeg een week nadat ze met paroxetine was gestopt een acute depressie Ze vonden me op de bank, buiten bewust-

Ik ben nu al aan het minderen, en ik ga

zijn. Hij bracht me naar het ziekenhuis en

gesprekken voeren bij een maatschappelijk

daar is mijn maag leeg gepompt. Net op

werkster hier op het gezondheidscentrum

tijd.” Ilse Overweg had eerder die avond

in het dorp. Sinds mijn zeventiende rook ik

ruzie met haar man. In een vlaag van

minstens een pakje per dag en dat begin

ver bijstering slikte ze alle anti verstands

ik nu te voelen. Ik kan geen sprintjes meer

depressiva die ze in huis had. “Ik wilde

trekken. Ik wil niet dat mijn longen nog

dood. Op dat moment wilde ik echt ineens

verder achteruitgaan.” <<

dood”, herinnert ze zich. Later realiseerde ze zich dat dat kwam doordat ze een week eerder van de ene dag op de andere dag was gestopt met paroxetine. Dat moest, had de vervangende huisarts haar gezegd, anders kon ze niet met Zyban (bupropion)

Nieuw: gemakkelijker veilig stoppen met antidepressiva

beginnen. “Dat klopt niet. Sterker nog, als

Ilse Overweg stopte veel te snel met antidepressiva.

je plotseling stopt met paroxetine dan kun

Afbouwen moet altijd geleidelijk en onder begeleiding

je een acute depressie krijgen”, zegt Ilse.

(zie ook Optima Farma van december 2013). Om dat

“Maar dat wist ik allemaal niet toen ik naar

gemakkelijker te maken zijn sinds kort speciale afbouwstrips

de huisarts ging om Zyban te vragen.” Het

voor paroxetine (vanaf 20 mg) verkrijgbaar. Gedurende 28

enige wat ze van Zyban wist, was dat het

dagen gebruikt de patiënt steeds een iets lagere dosering de

haar collega fantastisch had geholpen bij

kans op onttrekkingsverschijnselen wordt hierdoor zo klein

het stoppen met roken. “Later heb ik er nog

mogelijk. De voorschrijvend arts kan de nieuwe afbouwstrips

met mijn eigen huisarts over gesproken. Die

bestellen via www.cinderella-tx.org (zoek op ‘afbouwstrips’)

gaf toe dat het nooit had mogen gebeuren.


29-01-14 15:29

26


v e r e n igi ng s n i e uw s

-

Waarom een kwaliteitsregister? Het Kwaliteitsregister voor apothekers assistenten en farmaceutisch consulenten is een initiatief van de beroepsgroepen zelf. Daarmee voldoen ze aan de opdracht van de overheid om zelf zorg te dragen voor hun eigen deskundigheid en kwaliteit. De onderstaande kwaliteitsregisters zijn een aanvulling op de Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg (big). De kwaliteits registers stellen voor herregistratie een kwantitatieve eis: apothekersassistenten en farmaceutisch consulenten moeten in vijf

Kwaliteitsregisters voor de zorgprofessionals in de farmacie:

KAA, Kwaliteitsregister

om voor herregistratie in het kwaliteits

Apothekersassistenten

register in aanmerking te komen.

Dit kwaliteitsregister (voor apothe kers

Werk ervaring alleen is niet genoeg om

KAOF, Kwaliteitsregister Apothekers-

assistenten werk zaam in ziekenhuis–

patiënten en cliënten deskundig te kunnen

assistenten Openbare Apotheken

apotheken, apotheek houdende huisarts

helpen en kwaliteit te kunnen garanderen.

Dit kwaliteitsregister is opgericht op

praktijken en dergelijke) is ook op 1 juli

Apothekers assistenten en farmaceutisch

1 juli 2009. Dit betekent dat de eerst

2009 opgericht en betekent ook voor

consulenten moeten actief werken aan

ingeschrevenen per 1 juli 2014 opgaan

de apothe kersassistenten die zich toen

des kundigheidsbevordering om op de

voor hun eerste herregistratie. De kosten

hebben geregistreerd dat zij per 1 juli 2014

hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen

van dit kwaliteitsregister worden voor

opgaan voor hun eerste herregistratie.

binnen hun eigen vak.

nu nog gefinancierd uit cao-gelden. Het

Kosten: registratie

bestuur van dit kwaliteitsregister bestaat

dan ook uit de beroepsvereniging Optima

Website: www.kabiz.nl

assistenten en farmaceutisch consulenten

Farma en cao-partijen: vza, aska, fnv

Aantal geregistreerde apothekersassis

om aan te tonen dat zij hun deskundigheid

Bondgenoten en cnv Publieke Zaak.

tenten op 1 januari 2014: 438

op peil houden en daarmee aan de eisen

jaar tijd een bepaald aantal uren werken

€ 65

Het kwaliteitsregister is een eenvoudig en

herregistratie € 85

gemakkelijk hulpmiddel voor apothekers

Kosten: geen, website: www.kaof.nl

van de beroepsgroep voldoen.

Aantal geregistreerde apothekersassis

KvFC, Kwaliteitsregister voor

tenten op 1 januari 2014: 6000

Farmaceutisch Consulenten

Verplicht of niet?

Dit kwaliteitsregister is per 1 oktober

Registratie en herregistratie in een van de

2013 gestart en is specifiek voor de hbo-

kwaliteitsregister zijn (nu nog) op vrijwillige

De kwaliteitsregisters kaa en de KvFC

opgeleide farmaceutisch consulenten.

basis en wordt aan de beroepsprofessionals

zijn beiden ondergebracht bij de kabiz

Kosten: registratie

(Kwaliteitsregister en Accreditatie Be

roeps beoefenaren in de Zorg) en zijn

Website: www.kabiz.nl

door de beide beroepsverenigingen

Aantal

Optima Farma en nvfz opgericht.

consulenten op 1 januari 2014: 86

KABIZ

€ 65

zelf overgelaten.

herregistratie € 85 geregistreerde

Kwaliteitsregister toegankelijk farmaceutisch

voor anderen? Voor patiënten, cliënten, zorgverzekeraars en werkgevers is algemene informatie op de


29-01-14 15:29

27


Colofon

Het vakblad Optima Farma is een uitgave van

vinden. Het digitale portfolio (persoonlijke

Lid? Handboek en nascholing cadeau!

en inhoudelijke informatie) is alleen toe

Als je je nu aanmeldt als lid van de

Het maand blad bereikt apothekersassistenten,

gankelijk voor de geregistreerde zelf.

beroepsvereniging

beide websites over de kwaliteitsregisters te

Optima

de beroepsvereniging Optima Farma en knmp.

Farma

farmaceutisch consulenten en farmaceutisch

ontvang je naast interessante kortin-

managers, die werkzaam zijn bij de openbare,

Beroepscode Apothekersassistenten

gen een e-learning nascholing + boek:

huisarts-, of ziekenhuisapotheek, poliklinische

De beide beroepsverenigingen voor

De apothekersassistent. Het gaat in op

apotheek of farmaceutische groothandel. Een

kersassistenten, Optima Farma & apothe

alle facetten van wat je aan de balie

persoonlijk abonnement kunt u aanvragen

nvfz, hebben samen een beroepscode voor

meemaakt. Of het nu gaat over klant-

via het formulier op de website van Optima

de apothekersassistenten ontwikkeld. Het

vriendelijkheid, eerste of tweede uit-

Farma: www.optimafarma.nl. Oplage 14.500

bestaan van een beroepscode is een teken

gifte, zelfzorg of lastige situaties; het

exemplaren (verstuurd naar privé-adres)

van professionalisering. In de beroepscode

boek bespreekt alles in heldere taal.

gaat het vooral om de normen en waarden

Uit de talrijke tips blijkt de jarenlange

die voor een goede uitoefening van het

ervaring van de schrijver, Peter Felen.

beroep belangrijk gevonden worden. Veel aandacht is er daarbij ook voor de beroepshouding van de apothekersassistenten. Door het professionele handelen in een beroepscode te beschrijven,

Agenda 29 maart

be oefenaren en bevestigen de beroeps

25e jubileumsymposium nvfz

apothekers assistenten hun identiteit. Zij

‘Van zorgoverheveling tot natuurlijke zorg’

laten daarmee zien wie zij willen zijn en

www.nvfz.nl

wat anderen van hen mogen verwachten.

12 april

In die zin past een beroepscode dan

Optima Farma Congres

ook goed in de huidige aandacht voor

‘Samen werken aan de toekomst van

transparantie en de eis verantwoording af

ons vak’, www.optimafarma.nl

te leggen. De beroepscode geeft immers criteria waaraan men het professionele handelen kan toetsen.

Advertenties Monique Ruigrok Kevin Aniba tel. 070 373 74 07 [email protected] [email protected] Redactieadres Postbus 30460 2500 GL Den Haag tel. 070 373 73 02 fax. 070 346 49 26 [email protected] Hoofdredacteur Mariël Croon

Doorgaans bevat een beroepscode een aantal vaste onderdelen: zo wordt er meestal

Aan dit nummer werkten mee: Margo Briejer, Linda de Graaf, Karin Hiralal, Peter Huijs, Susanne de Joode, Marc de Leeuw, Petra van der Horst, Marieke Veldema

aandacht besteed aan de kenmerken en de ontwikkeling van het beroep, aan de relatie van de beroepsbeoefenaar met de zorgconsument, aan de samenwerking met collega’s en aan de relatie met de

Optima Farma

samenleving. Naar inhoud wordt het accent

Voor vragen en/of opmerkingen

gelegd op de vier basishoudingen: respect,

over je beroep of de vereniging:

verantwoordelijkheid, deskundigheid en

Optima Farma, Margo Briejer

integriteit.

(ambtelijk secretaris) Postbus 13166, 2501 ED Den Haag T 070 373 72 15

Voor meer informatie zie:

[email protected]

www.optimafarma.nl

www.optimafarma.nl


Adreswijzigingen & abonnementen Administratie KNMP Postbus 30460 2500 GL Den Haag tel. 070 373 71 41 e-mail: [email protected]

Ontwerp Ton Sampiemon, TSdesign Almere Fotografie Hans Oostrum Fotografie Het volgende nummer verschijnt 7 maart ISSN 0920 -2110

29-01-14 15:30

Roken beïnvloedt werking medicatie. Beroepsvereniging. werft leden! Gimmics Het grote apothekersspel. Paroxetine-stop: Opeens wilde ik echt dood

Recommend Documents