Roemenië 2016 Ook dit jaar konden we weer met drie volle blokpallets goederen met o.a.: breiwerk, snoepgoed, medicijnen, speelgoed, kleding, schoenen en artikelen waar om werd gevraagd, en wat wij dachten dat bruikbaar was, vertrekken naar Roemenië. Zo langzamerhand weten we wel wat men daar wel of niet kan gebruiken. Ons is door Merison bij monde van Stephen toegezegd dat we dit- en volgend jaar op de gebruikelijke bijdragen konden rekenen, waar we natuurlijk heel blij mee zijn. Daarna zien we wel hoe we verder kunnen gaan, want het is, en blijft, een belangrijke en geweldige mogelijkheid de mensen en kinderen van onze “projecten” te ondersteunen zoals ook dit jaar weer duidelijk is gebleken.
De zending staat klaar voor transport vanuit de opslag Oostzaan
Alles vooraf gemerkt dus alleen per adres uitsorteren in de bakwagen.
De garage van Jan en Anja had dienst gedaan als opslagplaats en drie volle blokpallets zijn door Jan verstuurd met de instructie om exact op 3 mei te worden gelost. Dit vanwege het feit dat “oma”, van het gezin waar we altijd mogen overnachten en de opslag gebruiken, in februari plotseling aan een hartstilstand was overleden. Zij was de spil in de familie en wordt daar node gemist. Vandaar dat de pallets nu op 3 mei, en niet zoals gebruikelijk een week eerder moesten worden gelost, want wij zouden dan aanwezig zijn om ze in ontvangst te nemen. Helaas werden ze toch eerder aangeleverd maar met hulp van vrienden afgestapeld toch netjes gelost en in de bakwagen, een geschenk van Veldhuizen Transport een paar jaar geleden, opgeslagen. De heenreis verliep wel voorspoedig ondanks de vele “Baustelle” in Duitsland. Vandaar, en het te verwachten vrachtverkeer, dat we een uur eerder zijn vertrokken dit jaar. Gelukkig stonden de langste files ( 20 km) de andere kant op. Het weer richting Roemenië werd echter steeds minder goed. Onderweg ontzettend veel auto’s met auto ambulances/aanhangers en daar op alle merken auto’s met en zonder schade. Opvallend wel jongere auto’s. Nog steeds lucratieve handel daar dus.
Blijkbaar nog steeds lucratieve handel onderweg.
Veel slechte wegen, op- en afritten in onze omgeving.
De temperatuur in Sibiu e.o. viel zwaar tegen. Veel regen, opgebroken- en niet afgemaakte wegen maakten het transport niet gemakkelijk. Helaas konden we niet met onze eigen auto deze reis maken vanwege en niet te herstellen defect en we hadden een Kia gratis ter beschikking gekregen van Dijkstra, onze Citroen dealer. Het bleek echter geen auto om met veel bagage in de bergen met slechte wegen te rijden en hebben daarom later een busje met chauffeur gehuurd, wat de afleveringen ook wel weer een stuk makkelijker maakte. Wij reden met Jan en Anja mee in hun auto deze tien dagen. Bij aankomst was het uiteraard even wennen zonder de actieve Oma maar dat ging gelukkig steeds beter en hebben daar het Orthodoxe Pasen kunnen vieren met de gebruikelijke eiertik-wedstrijd aan tafel. Voor allemaal natuurlijk weer wat meegebracht, zoals de tassen met levensmiddelen traditiegetrouw door Jan en Anja samengesteld. De gebruikte kleding werd met enthousiasme doorgespit (25 zakken) en veel kreeg meteen al een nieuwe bestemming. Wat niet direct werd ondergebracht wordt door het bestuur van de Kerk in het dorp een bestemming gegeven. Ook het Breiwerk uit Bunschoten en Naarden vond weer gretig aftrek hier en later in het ziekenhuis voor de verpleegsters evenals de meegebrachte chocolade, nog steeds een luxe in Roemenië. Op onze aankondigen dat we goederen kwamen brengen werden we meteen uitgenodigd in Rusciori, het Roma zigeuner dorp, voor een toneeluitvoering van de kinderen daar. Die kinderen hebben ook niet gevraagd om geboren te mogen worden maar worden door de Roemenen nog steeds nauwelijks geaccepteerd. Vandaar dat we dit jaar wat meer inspanning hebben betracht om de kinderen daar te voorzien van kleding, schoenen, speelgoed, schrijfwaren en cadeautjes die voor hun verjaardag die mee gegeven kunnen worden, of als stimulans voor goede schoolprestaties.
Alle stagiaires ingeschakeld om te lossen
Gezamenlijke maaltijd na de show.
Met een paar goocheltrucjes grote verbazing bij de schoolkinderen
Lunch met “onze” paasbordjes uit 2015.
Het schooltje daar (een bouwvallige toestand) wordt gerund door Hermina een Duitse vrouw en veel Duitse stagiaires die door de kerk vanuit Duitsland worden uitgezonden. Deze leren in drie maanden Roemeens en begeleiden de kinderen het hele schooljaar. Na het vierde leerjaar, als de kinderen dat goed afsluiten, is er echter
geen vervolg mogelijk. Daar is geen geld meer voor en als de kinderen bij andere dorpen of in Sibiu moeten aansluiten, worden ze meteen geweerd en is verdere scholing praktisch onmogelijk. Dus leren ze niets meer bij en ze moeten toch op een of andere manier aan de kost zien te komen later. Dit is bijzonder triest want op dat schooltje worden ze, op een Duitse manier, alles geleerd wat nodig is en bij voortzetting daarvan zouden de kinderen een “normale” opleiding kunnen krijgen en functies in de maatschappij. De gevolgen laten zich raden.
Musical Sneeuwwitje en de zeven dwergen.
Ter afsluiting fanatieke dansen met de “acteurs en actrices”
Wij hebben die avond genoten van een voorstelling van Sneeuwwitje en de zeven dwergen met een eigen interpretatie. Kostuums en attributen zijn allemaal door de leerlingen en leiding vervaardigd. Heel leuk en apart om mee te maken. Na afloop kregen alle “artiesten” de paaschocolade van Smikky uit Almere uitgereikt. Organisatorisch liep het anders dan gevraagd en helaas geen foto’s van deze uitreiking die een groot succes bleek volgens de directrice. Een luxe die ze daar zeker niet kennen vanwege andere prioriteiten. Ook werden we getrakteerd op Roemeense zigeunerdansen. Al heel jong dansen ze de sterren van de hemel daar, aangeboren lijkt het wel. Heel fanatiek en zelfverzekerd in hun dans maar duidelijk ook heel verlegen om met de meisjes samen te dansen. Leuk om mee te maken. De bezoekers gingen nog even door met feesten en dansen en wij mochten aanschuiven bij het avondeten, op zijn paasbest ingedeeld. Hier troffen we op de gedekte tafels vele artikelen aan die wij op vorige reizen daar hebben aangeleverd. Ook Leuk om te zien dat alles echt gebruikt wordt. Terug in Ocna werd natuurlijk de begrafenis van “Buni” besproken en herdacht. Men heeft geen echte begrafenis verzekering daar en de familie draait voor alle kosten op. Totaal afwijkende procedures ten opzichte van Nederland, helemaal volgens Orthodox gebruik. Als iemand komt te overlijden komt nagenoeg het hele dorp naar de begrafenis, in dit geval 130 personen waarvan een “harde kern” van zo een dertig, veertig vaste bezoekers voor bruiloften en begrafenissen. Veel bloemstukken bestaande uit een paar bloemen en dennentakken met daar aan een lint, dat met viltstift wordt beschreven, worden bij de woning opgehangen. Kosten van zo een bloemstuk 10 euro. In dit geval hing de hele binnenplaats vol. Jan en Anja waren met de auto in sneltreinvaart vanuit Nederland naar Ocna gereden om de begrafenis bij te wonen. Door familieomstandigheden waren wij helaas niet in de gelegenheid om samen daar aanwezig te zijn op dat moment. Tijdens de condoleance sessie worden enkele mannen gevraagd om het graf de volgende morgen te graven. Hiervoor krijgen zij een vergoeding, ook in de vorm van een kaars met geld, gewikkeld in een gastendoekje. Ook tijdens deze ceremonie worden voor het vertrek naar de begraafplaats kaarsen met daarom heen geld en een gastendoekje uitgereikt aan de aanwezigen, naaste familie en speciale genodigden. De Priesters, dragers en het zangkoor krijgen een grotere uitvoering daarvan met meer geld er in. Alle bezoekers blijven op de begraafplaats totdat het graf is afgedicht En iedereen krijgt bij het verlaten van het kerkhof een speciaal daarvoor gebakken stuk brood in de vorm van een kruis en twee kaarsjes bij het verlaten van de
begraafplaats. Daarna gaan allen naar een restaurant om een maaltijd te gebruiken, wat te drinken en afscheid te nemen van de familie. Dit kost de familie 25 Ron (€ 5,50) per persoon. De volgende dag worden er zeven weduwen en familie uitgenodigd voor een maaltijd in het huis van de overledene en die gaan aan een lange tafel zitten met aan het hoofd een omgekeerd bord en beker, de plaats van de overledene. Die werd per ongeluk, onwetend, door Jan ingenomen.
Condoleance bijeenkomst ten huize van “Oma”·
Ceremonieel brood
kaars met geld en gastendoekje
Na 40 dagen, niet later mogelijk wel eerder, is er weer een ceremonie in de kerk met plm. 130 personen tegen betaling van 15 Ron(€ 3,35) per persoon. Bij het verlaten van de kerk krijgt men brood in de vorm van een kruis, wijn en een kaars. Deze ceremonie wordt na 6 maanden herhaald en nogmaals na een jaar met dan een bezoek aan een restaurant. Dat laatste wordt met 70 personen bezocht en het restaurant berekent dan slechts 40 Ron (€ 9,00) per persoon. Elk jaar wordt de overledene herdacht. Deze ceremonie wordt 7 jaar lang herhaald en is dus een kostbare aangelegenheid, zeker als de partner ook nog eens komt te overlijden of men studerende kinderen heeft. De hierboven omschreven ceremonies beginnen dan ook voor deze overledene en duren ook 7 jaar! Als men deze ceremonie niet zou houden kijken de dorpelingen je niet meer aan en val je buiten de gemeenschap. Er zijn diverse manieren om de plechtigheden te houden, per dorp verschillend. Er is een dorp in de regio van Boekarest waar ze na zeven jaar, na de begrafenis één man moeten aankleden en zijn huis opnieuw inrichten. Hiermede dus even een beeld dat in de dorpen nog steeds wordt gehandhaafd. In de grote steden is dat niet meer zo. Gezien bovenvermelde ceremonies die de mensen veel geld kosten begrepen we ook na twee dagen wat er speelde in de familie en dat er weinig of geen geld was om eten en drinken te kopen. Uiteraard hebben wij daar ook voor gezorgd door ter plaatse voedselpakketten voor hen aan te schaffen. Ook is een financiële bijdrage voor dit gezin dat ( sinds 1990) jaar en dag onderdak heeft geboden aan vele chauffeurs van transporten, mensen van Merison en de Stichting Help Roemenië Nu (inmiddels opgeheven) tijdens hun bezoeken, wel op zijn plaats vinden wij en zullen dat binnenkort op hun rekening overmaken. De spullen voor het schooltje in Ocna werden met hun eigen busje afgehaald. Zoals eerder verteld zijn de leraressen daar heel creatief en daar hadden we ook de meegebrachte spullen voor uitgezocht. De poppenkast en het rode keukentje bleken een schot in de roos. Men had eens een poppenkast gehad maar in heel Roemenië is geen handpop meer te koop, dus dat kwam goed uit. Ook de moestuintjes krijgen weer een goede bestemming, Na uitleg gaan deze mee naar huis met de kinderen en worden ook werkelijk gebruikt werd ons verteld.
Enthousiast uitladen van de bus
Poppenkast meteen in bedrijf.
Voor de sporthal hadden we andere draadloze microfoons meegenomen omdat de oude “per ongeluk “waren meegenomen door onbekenden. Voor de schrobmachine had men vlak voor ons vertrek nog onderdelen (borstel, reinigingsmiddel en zuigmond) gevraagd welke we nog in Urk hebben opgehaald dus die kon weer gebruikt worden. Het schooltje daar is nog steeds in prima staat en de kinderen werken heel gedisciplineerd, ordelijk en rustig. Men was heel blij met alle schrijfwaren, knutselmateriaal, tekenbenodigdheden, schriften en boekjes van Smurfen, Disney etc. De Grow your Own sets van Jamie Oliver werden meteen naar diverse lokalen gebracht om dat op de vensterbank te laten pronken. Ook hier weer een goed gevoel bij het vertrekken vanwege de zeer enthousiaste directeur, leraressen en kinderen.
Keukentje viel bij iedereen in de smaak!.
Trots met de zomerhoed uit Nederland
Even zien wat er allemaal uit Nederland is aangekomen.
De Smurfenklok doet ook hier nog steeds dienst.
Voor de Dispensar (huisartsenpost) weer een hoop medicijnen die in Nederland overbodig waren of te veel uitgereikt en een vervangende computer omdat de oude ( door ons geleverde Dell van 5 jaar terug) het had
begeven. De arts had een andere flat betrokken en daarvoor ook wat leuke dingen voor de keuken meegenomen. Bij Medical Corp, de medische groothandel in Sibiu hebben wij weer de nodige medicamenten en een Otoscoop voor hen aangeschaft. De praktijk draait goed en wordt steeds drukker omdat de arts goed bekend staat in het dorp en krijgt daardoor steeds meer patiënten. Als dank werden we voor de vrijdag weer uitgenodigd voor een gezamenlijke BBQ feest. Daarbij werd ook de gepensioneerde voorganger, Dr. Markutsiu (groot vriend van Jan) uitgenodigd. Verhalen over het eerste grote konvooi ( 100 vrachtwagens in 1990, waar Jan deel van uitmaakte) georganiseerd door Linda de Mol kwam natuurlijk weer ter sprake als start van onze volgende activiteiten daar met de SHRN en Merison Foundation.
De buitenfriteuse nog steeds in functie
Blij met het nieuwe koffiezetapparaat.
Voor de stichting met autistische kinderen Funditia Ün copil, O Speranta, Ucos, Romania hadden we dit keer ook diverse geluidsapparatuur meegenomen, die meteen in gebruik werd genomen. Dit omdat men vorige keer vertelde dat de kinderen daar heel positief op reageerden. Ook coördinatie spellen, speelgoed en heel belangrijk: borden en bekers en divers bestek en natuurlijk de Grow Your Own sets om kruiden in huis te kweken en moestuintjes. Een rondleiding met veel professionele uitleg geeft een goed beeld van de behandeling van de kinderen en ook meteen wat men daarvoor kan gebruiken. Een grote Multi knuffel ( met onderdelen van diverse diersoorten) werd meteen uitgetest en bleek een goede keuze voor hen.
De kinderen met autisme reageerden meteen op de muziek
Jan geeft uitleg aan de directrice.
Het weeshuis en tehuis voor ongehuwde moeders hebben we veel kinderkleding, fleece dekens, moestuintjes en Grow Your Own sets en kinder- en babyspeelgoed afgeleverd. Mr Moldovan was zeer tevreden met alle spullen en had nog een wens: Een sterilisatie apparaat voor instrumenten. Onderhandelen bij Medical Corp, dus een betere prijs en zij een broodnodig apparaat rijker. In het kinderziekenhuisje troffen we zowaar Ofelia, de directrice, aan. Sinds het overlijden van haar man een paar jaar terug is ze aan het reizen geslagen en is veel onderweg naar Familie in Amerika en Engeland. Naast vele leuke pluche beesten, Paul Frank apen en bekers ook moestuintjes en Grow Your Own afgeleverd. Ook weer veel breiwerk vanuit Bunschoten en Naarden voor de verpleegsters die er dolblij mee waren.
Het ziekenhuis nadert zijn voltooiing qua verbouwen en ziet er geweldig uit. Als de laatste afdeling klaar is kunnen ouders van zieke kinderen tegen betaling overnachten.
Directrice Ofelia na uitleg en demo van de moestuintjes
Het Achim Museum
Echt oude radio’s
Blij met de vele aparte modellen knuffels en het breiwerk.
Roemeense klompen
Wij werden attent gemaakt op een klein museum in Ocna waar we nog nooit van hadden gehoord. Onvoorstelbaar leuke apparaten daar die toch lang gebruikt werden. Ik werd ter plaatse ineens bewust van het feit dat we ook een dagje ouder worden. Veel gereedschappen had ik in het verleden namelijk ook nog gebruikt. Een particulier initiatief van de bewoners. Al met al weer veel goed kunnen doen en met een goed gevoel vertrokken we op maandag, na de verjaardag van het Petekind (20 nu) van Jan en Anja te hebben gevierd naar Oradea om een paar dagen bij de vader van Cezar te overnachten. Hier zijn we drie dagen gebleven en uiteraard de baby van Cezar en Patricia bewonderd. Zij hadden niet verwacht dat een bevalling en een kind zo veel met zich mee zou brengen en waren total loss vanwege slapeloze nachten en onwennigheid. Het huis in de bergen is nog niet af, ze wonen daar in een kamer met keuken voorlopig. In verband met het aangekondigde slechte weer zijn we daarna naar huis vertrokken, dus geen extra vrije vakantiedagen dit jaar. De eerste dag 950 kilometer naar een Gasthof in Breitenbrunn (Duitsland bij Neurenberg). Daar aangekomen rond 20.00 uur bleek de deur op slot en onze kamersleutels hingen buiten in een open kastje klaar met een briefje er aan. De keuken was de hele dag gesloten ( wij waren de enige gasten) maar men was toch bereid een maaltijd voor ons te maken als we allemaal hetzelfde wilden eten. De Schnitzels waren prima! Leuk onderkomen echter met een kerk en bijbehorende klok op 30 meter afstand. Niemand hoefde ons te vertellen hoe laat het was. De vrijdag met vreselijk noodweer onderweg naar huis. Alle soorten weer hebben we gehad. Onweer, bliksem links en rechts van de weg, hagel, natte sneeuw en stortbuien. Tegemoetkomende vrachtwagens zorgden voor een stortbui over de vangrail heen. Bij Keulen prachtig weer, 26 graden en een file tot na Oberhausen en 9 km file tot Arnhem vanwege weel vetrekkende Duitsers voor Pinksteren. Airco deed het niet bij ons en open ramen gaven ook geen verlichting. Wel de flitspalen toen we 20 kilometer te hard reden bij Keulen ( 80 i.p.v. 60) Al met al weer een enerverende reis geweest waarop we weer, zoals alle jaren, veel hebben kunnen doen voor de projecten (eigenlijk een naar woord voor mensen die je helpt) die we jaarlijks bezoeken. Op kleine schaal, maar we ervaren het nog steeds als zeer nuttig en zijn blij met alle sponsors en hulp van familie, vrienden (oud) collegae. Ook
toen we net vertrokken waren kregen we nog een en ander aangereikt, wat de volgende reis, en mogelijk eerder, nog een bestemming in Roemenië zal krijgen. Het wordt een beetje moeilijk om elk jaar een ander soort verslag te schrijven omdat we eigenlijk hetzelfde doen maar met andere insteek en hulpmiddelen, maar wij vinden het belangrijk te laten weten dat alles op de juiste plek terecht komt. We hopen het nog een paar jaar vol te kunnen houden op deze manier, afhankelijk ook van de financiële bijdragen die ons in staat stellen de juiste apparatuur of medicijnen aan te schaffen en de heen en terug reis te bekostigen. Met dank aan: Veldhuizen Transport Zaandam, Merison Foundation, Familie, vrienden, (oud) collegae, kennissen en buren, SHRN Oostzaan, Everdien Soest, Citroen Dijkstra Almere, Breiclubs uit Naarden en Bunschoten, Mevrouw Sluyk Hayes uit Bussum, Smikky Almere, Vivian Amsterdam, Fam. Van Meerwijk Aerdenhout, Merison Retail B.V. Jan, Anja, Reina en Chris.
Speciale actie van AH in de van Woustraat voor inzameling van moestuintjes.
En toch weer alles op papier zetten met (gefingeerde) prijzen.