ROADMAP ‘VALORISATIE VAN NEVENSTROMEN’ LEENTJE CROES, JAN SULS PROGRAMMA MANAGERS FISCH
Waarom ‘FISCH’ roadmaps? Hulpmiddel voor FISCH en de Vlaamse chemiesector om duidelijke ontwikkeltrajecten aan te wijzen voor technologische innovaties die bijdragen tot duurzame chemiesector. Identificatie van korte- en lange-termijndoelstellingen, gebaseerd op marktnoden en trends, en verbinding met specifieke technologische oplossingen en uitdagingen.
Plan dat ontwikkelpaden naar nieuwe producten en processen of opkomende technologieën weergeeft. •
Sterkte – zwaktes
•
Strategische keuzes voor O&O, investeringen
Doelstelling roadmap VvN Realiseren van hoogwaardige valorisatie van afval- en nevenstromen. In-huis of eigen afval- en nevenstromen hoogwaardig valoriseren – intern of door externe partij. Afval- en nevenstromen gebruiken als nieuwe, alternatieve grondstof. “Sustainable Chemistry”
Nieuwe technologieën/randvoorwaarden ontwikkelen die bijdragen aan valorisatie van nevenstromen in andere sectoren (ophalers, verwerkers, …). “Chemistry for Sustainability”
Roadmap proces “Technology roadmapping” via T-plan procedure • Training via AMS • Optillen van bedrijfsniveau naar sectorniveau
Rol van FISCH: eigenaar, trekker, organisator Desktopstudie
Enquêtes en Interview
Finaal document
T-plan Expert uit kennisinstelling
Consultant
• Faciliteren van de Workshops + uitschrijven van de Roadmap door DNV-GL (Antwerpen)
Desktop-studie:
Uitvoerder: VITO Spooren Jeroen Els D’Hondt Karlien Van den Bergh Pieter Vandezande Mieke Quaghebeur Kris Broos
Medewerking In totaal hebben meer dan 50 personen meegewerkt aan de roadmap, zij vertegenwoordigen:
• 6 kennisinstellingen UA, KHLim, KUL, UGent, Thomas More en VITO
• 45 bedrijven vb: BASF, DNCP, Veolia, Nitto, Ineos, Recticel, Proviron, Tessenderlo Chemie,…
• 8 andere organisaties vb: essenscia, SIM, OVAM, Febem, EWI, Plarebel, Vlakwa,…
Werkwijze Desktop studie: overzicht van verschillende (categorieën) nevenstromen, technologische principes voor verwerking, markt, trends en case studies
Enquête Nevenstromen: Inventarisatie, belangrijkste doelen en belangrijkste stromen
Werkwijze Desktop studie: overzicht van verschillende (categorieën) nevenstromen, technologische principes voor verwerking, markt, trends en case studies
Enquête Nevenstromen: Inventarisatie, belangrijkste doelen en belangrijkste stromen
Groepsinterview “ZOUTEN” Interview technologieën “ZOUTEN”
Groepsinterview “SOLVENTEN”
Groepsinterview “DESTILLATIE”
Interview technologieën “SOLVENTEN” en “DESTILLATIE’
Finale Workshop: Uitwerking “KATALYSATOREN” en “VERVEN” Oplijsten, prioriteren en bespreken randvoorwaarden
5 grote onderdelen MARKT
ONTWIKKEL SCENARIO’S
TECHNOLOGIE
5 STROMEN
RANDVOORWAARDEN
Circular Economy Ladder van LANSINK
1. USE energy and resources more efficiently (REDUCE) within the existing installed base of industrial processes. prevent waste.
REDUCE,
2. RE-USE waste streams and energy within and between different sectors, including recovery, recycling and re-use of post-consumer waste;
Spire roadmap
Circular Economy 3. REPLACE current feedstock by integrating novel and renewable feedstock (such as bio-based) to reduce fossil feedstock and mineral raw materials dependency while reducing the CO2 footprint of processes or increase the efficiency of primary feed stock. Replace current inefficient processes for more energy and resource efficient processes when sustainability analysis confirms the benefits; 4. REINVENT materials and products to have a significantly increased impact on resource and energy efficiency over the value chain as a result of for example, integration of recycled materials, easy recyclability and re-usability as well as improved material properties such as lighter weight (for lower fuel consumption vehicles) and improved insulation (for energy efficient buildings) through close collaborations with other European programmes. Adapted from the Rotterdam Port Vision 2030
Hinderpalen VASTSTELLING: Vraag en aanbod van nevenstromen sluiten niet op elkaar aan!! 1. Gebrek aan matchmaking platform
2. Gebrek aan benodigde conversietechnologieën en industriële installaties voor hergebruik, recyclage of omzetting van nevenstromen.
Drivers De belangrijkste drivers voor valorisatie van nevenstromen zijn: • Besparen van primaire grondstoffen • Vermijden van afval Duurzaamheids Kost efficiëntie Concurrentie • Verhogen van materiaal trend grondstoffen kracht • Verlagen van kosten • Hoogwaardig hergebruik • Recyclage • Verbeteren van de energie efficiëntie
Drivers
Selectie 5 kansrijke stromen OVAM VMP POLYCYCLE
Blauwe Cirkel VISIONS / KET IB FISCH SBO
Niet weerhouden stromen De volgende stromen werden niet weerhouden omwille van overlap met andere activiteiten:
• Plastic afval: deze stroom werd geselecteerd door OVAM als één van de belangrijkste post-consumer stromen voor hun roadmap ‘Circulaire Economie in Vlaanderen tegen 2020’. • Productieafval van kunstofverwerking: deze stroom is het onderwerp van de FISCH roadmap ‘Polymeer Kringlopen’. • Vervuild water: maakt onderdeel uit van het VIS-traject ‘Blauwe Cirkel’. • Organisch-biologische nevenstromen: make deel uit van het VIStraject ‘VISIONS’ en worden eveneens behandeld in de KET roadmap ‘Industriële Biotechnologie’. • CO2-gebruik: FISCH heeft reeds een specifieke strategische oefening opgestart rond CO2.
5 Kansrijke STROMEN Solventen
Zouten Destillatie Katalysatoren Verven
RANDVOORWAARDEN TECHNOLOGIE aspecten
PROCES ontwikkelpunten
…voor succes
…voor succes • • • • • • • •
Inzicht in beschikbare stromen Industriële symbiose SYMBIOSE platform Pooling Business cases en Haalbaarheidsstudies Nieuwe businessmodellen Inzicht in werkelijke risico’s ‘Overige voorwaarden’
Wat is dit? Waarom is het belangrijk? Waarom is het lastig? Hoe aanpakken?
Aspecten
In bijlage: KANSRIJKE TECHNOLOGIEËN
PROCES ontwikkelpunten
Bvb: zoute nevenstromen
Bvb: lijmen, resins
Bvb: organische solventen
Bvb: waterige stromen
Conclusies In theorie biedt de Roadmap ‘VvN’ FISCH een instrument om toekomstige projecten in dit domein te toetsen op hun relevantie nog iets meer praktijkervaring vereist De Roadmap ‘VvN blijft op een redelijk
generalistisch niveau FISCH kan geen keuzes maken voor bedrijven m.b.t. welke ontwikkelpaden het meest wenselijk zijn (FISCH wel als ondersteuner en enabler)
Thank You! Questions?
Keep me informed! Go to www.fi-sch.be and register to receive notifications about upcoming projects!
31
