Röntgenonderzoek van de galwegen en de alvleesklier met sedatie (roesje) E.R.C.P.
Binnenkort ondergaat u op de afdeling radiologie een onderzoek dat in medische termen endoscopischeretrogade-cholangio-pancreatografie afgekort E.R.C.P. genoemd wordt. Dit is een onderzoek waarbij met een kijkinstrument (endoscoop) en röntgenfoto’s, de galwegen en/of de afvoergang van de alvleesklier worden bekeken. Aan de hand van de röntgenfoto’s kan de specialist beoordelen of er afwijkingen te zien zijn die uw klachten kunnen verklaren. Dit onderzoek gebeurd met sedatie (zie achterin de folder). Tijdens het onderzoek kan een stukje weefsel worden weggenomen (biopsie) voor nader onderzoek. Er kunnen tevens behandelingen worden toegepast zoals: • Het verwijderen van galstenen uit de galwegen (niet uit de galblaas); • De uitmonding van de galwegen in de dunne darm kan ruimer worden gemaakt; • Een vernauwing in de galwegen kan worden opgeheven door er een buisje (endoprothese) in te brengen. Uw medische conditie Als u een of meerdere van de volgende vragen met ja beantwoordt. En als u dit niet besproken heeft met de arts die dit onderzoek heeft aangevraagd, neemt u dan contact op met de behandelend arts. • Heeft u een afwijking aan het hart of bloedvaten waarbij u het advies heeft gekregen om bij ingrepen vooraf antibiotica te gebruiken? • Bent u momenteel onder behandeling bij de trombosedienst of gebruikt u andere bloedverdunnende medicijnen? • Heeft u een stoornis van de bloedstolling? • Heeft u suikerziekte? • Heeft u een pacemaker of een ICD (interne defibrilator)?
2
Voorbereiding Medicijnen Het is van belang dat u altijd aan uw arts doorgeeft welke medicijnen u gebruikt. Uw arts bepaalt met welke medicijnen u moet stoppen voor het onderzoek. Nuchter Voor dit onderzoek wordt u opgenomen in het ziekenhuis. Het is noodzakelijk dat u voor het onderzoek nuchter bent. Dat wil zeggen dat u vanaf 24.00 uur (middernacht) niets meer mag eten. Helder vloeibaar drinken mag tot 2 uur voor het onderzoek (eventueel heldere drinkvoeding). Vooraf • Voor het onderzoek wordt op de verpleegafdeling een verblijfsnaald in de ader van uw rechterarm gebracht en krijgt u een infuus. • Ongeveer een uur voor het onderzoek krijgt u een flesje maïsolie te drinken. • Op de afgesproken tijd wordt u naar de afdeling radiologie gebracht, waar het onderzoek plaatsvindt. • Eventuele losse gebitsdelen vragen wij u te verwijderen. • Met een spray wordt uw keel verdoofd. Deze spray heeft een bittere smaak en u krijgt het gevoel dat u een opgezette keel heeft. U kunt echter gewoon vrij ademen. • U wordt verzocht op uw linkerzijde te gaan liggen. Met uw linkerarm achter u, zodat u tijdens het onderzoek makkelijk op uw buik kunt draaien. • U krijgt een plaat om uw linkerbeen geplakt. Deze is nodig als de arts de uitgang van de galwegen ruimer wil maken. • Via de verblijfsnaald in uw arm wordt de sedatie (roesje) toegediend. • Vervolgens schuift de arts een bijtring tussen uw kaken ter bescherming van de endoscoop en uw gebit. • De verpleegkundige plaatst een afzuigslang in uw mond om het slijm weg te zuigen. 3
Het onderzoek De arts legt een buigzame slang (endoscoop) op uw tong en vraagt u te slikken. Daardoor opent zich de slokdarm en kan de arts de slang via de slokdarm en de maag in de twaalfvingerige darm schuiven. Hierbij wordt wat lucht ingeblazen waardoor u af en toe moet boeren. U kunt gewoon blijven ademen. Als de slang de uitmonding van de galwegen en de alvleesklier in de dunne darm heeft bereikt, moet u op de buik draaien. Daarna wordt via de endoscoop een dun slangetje (katheter) ingevoerd, dat óf in de galwegen óf in de afvoergang van de alvleesklier wordt gebracht. Via de katheter wordt nu contrast vloeistof in de afvoergangen gespoten, waardoor deze op de hierna te maken röntgenfoto’s goed te zien zijn. Als de arts het nodig vindt, kan hij tijdens de endoscopie een stukje weefsel wegnemen voor verder onderzoek of een behandeling verrichten. Hij kan bijvoorbeeld tijdens het onderzoek opmerken dat de afvoer van gal en/of alvleeskliersap wordt verhinderd. In dat geval kan de arts besluiten de kringspier die de afvoergangen afsluit te verwijden. Het resultaat is een grotere uitgang, waardoor eventuele galstenen kunnen worden verwijderd of een buisje in de galwegen kan worden gebracht. Het onderzoek en de voorbereiding duurt ongeveer een uur.
Pijn en complicaties Het inbrengen van de slang (endoscoop) is voor veel mensen een vervelende gewaarwording. Omdat de keelholte van tevoren is verdoofd, doet het echter geen pijn. Ook hoeft u niet bang te zijn niet meer te kunnen ademen, er blijft genoeg ruimte in de keelholte om dit normaal te kunnen doen. Het wegnemen van het stukje weefsel of verwijden van de afvoergang is niet pijnlijk. Na afloop kan uw keel wat rauw zijn, vooral als u veel heeft moeten boeren. Een ERCP is een vrij veilige onderzoeksmethode. Toch kunnen zoals bij elke ingreep complicaties optreden. Infecties, bloedingen of een ontsteking van de alvleesklier zijn de meest voorkomende 4
complicaties. Een enkele keer kan als gevolg van een complicatie verdere medische behandeling nodig zijn. Hoe meer ingrepen tijdens het onderzoek worden verricht, hoe groter de kans op complicaties, maar over het algemeen komen deze ook dan niet vaak voor.
Na het onderzoek Na het onderzoek wordt u naar de dagverpleging (C52) gebracht. Daar slaapt u een uur uit. Als u voldoende wakker bent, gaat u terug naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige controleert uw bloeddruk, hartslag, ademhaling en temperatuur. Omdat uw keel is verdoofd, kunt u zich gemakkelijk verslikken. De arts die het onderzoek heeft uitgevoerd bepaalt wanneer u weer mag eten en drinken. Weer thuis Afhankelijk van de soort behandeling en uw gezondheidstoestand gaat u de volgende dag naar huis. Krijgt u na het onderzoek klachten, zoals meer buikpijn en/of koorts vanaf 38 graden Celsius, neem dan onmiddellijk contact op met uw behandelend arts. Binnen kantoortijden via de polikliniek telefoon (024) 365 80 70 en buiten kantoortijden via de afdeling spoedeisende hulp (024) 365 83 22. Uitslag Tijdens het onderzoek vertelt de arts zoveel mogelijk wat hij gaat doen. De uitslag van het onderzoek bespreekt de arts met u op de verpleegafdeling. Vragen? Heeft u nog vragen over het onderzoek? Stel ze dan gerust aan de verpleegkundige of de arts. Zij zijn graag bereid u meer informatie te geven.
5
Sedatie (roesje) Sedatie bestaat uit twee soorten middelen. Een om het bewustzijn te verlagen en een om de pijn te verminderen. Deze twee middelen versterken elkaars werking. Deze geneesmiddelen werken kort waardoor u na het onderzoek weer snel ‘wakker’ wordt. Effecten van sedatie: Het toedienen van sedatie heeft de volgende effecten op het lichaam: • Sedatie vermindert het bewust zijn: u wordt suf en slaperig. Het kan zijn dat u delen van het onderzoek bewust meemaakt. • Sedatie onderdrukt de pijnprikkel: u voelt minder pijn • Omdat u wekbaar blijft, bent u in een conditie die vergelijkbaar is met diep slapen. • Tijdelijk geheugenverlies. U bent dus NIET onder narcose! Vooral bij mensen die normaal al slaapmiddelen of rustgevende medicijnen gebruiken en bij mensen die regelmatig alcohol gebruiken, is het effect van een sedatie geringer. Bij mensen die vaker sedatie gehad hebben kan het effect wisselend zijn. De sedatie wordt toegediend via een infuusnaaldje in uw arm. U behoudt belangrijke reflexen zoals vrij kunnen ademhalen, hoesten en slikken. U krijgt een knijpertje aan de vinger om het zuurstofgehalte in het bloed te controleren. U krijgt ook een bloeddrukmeter om. Zwangerschap Als u zwanger bent, of denkt dit te zijn, neem dan van tevoren contact op met uw behandelend arts. Röntgenstraling kan namelijk schadelijk zijn voor het ongeboren kind. In overleg wordt dan besloten of de behandeling door kan gaan of wordt uitgesteld. 6
7
Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Endoscopieafdeling C84 Telefoon (024) 365 84 60 Zorgcoördinator poli interne geneeskunde/MDL Telefoon (024) 365 70 36
8
G142 / 08-15
Website: www.mdl.cwz.nl
