RISICO HOROSCOOP VOORSPELLING AANTALLEN ONGEVALLEN VOOR SECTOREN EN BEROEPEN

RISICO HOROSCOOP VOORSPELLING AANTALLEN ONGEVALLEN VOOR SECTOREN EN BEROEPEN Gebaseerd op meldingsplichtige ongevallen en blootstelling aan gevaren

Risico

Horoscoop

Inhoud 1.

Inleiding ........................................................................................................................................................1 1.1. 1.1.1.

Definities ........................................................................................................................................1

1.1.2.

De gevaren en onderliggende gegevens......................................................................................2

1.1.3.

Voorspelde en werkelijke aantallen ongevallen .........................................................................8

1.1.4.

Risico per uur gelijk in iedere sector ..........................................................................................10

1.1.5.

Verwachting voor 2006 ...............................................................................................................13

1.1.6.

Leeftijd en risico...........................................................................................................................14

1.1.7.

Sector gebaseerd op activiteiten van de werkgever.................................................................15

1.2. 2.

Toelichting op de gebruikte gegevens en het gebruik van het ORCA basisrisico ..........................1

Ernstige arbeidsongevallen en arbeidsongevallen met letsel en verzuim...................................15

De berekeningen........................................................................................................................................17 2.1.

De blootstelling aan contact met bewegende delen van vaste machines...................................17

2.2.

De basisrisico’s .................................................................................................................................18

2.3.

Aantal werkenden per sector en beroepsgroep ............................................................................19

3.

Risico overzicht van sectoren en beroepen .............................................................................................20

4.

Top 10 van gevaren per sector .................................................................................................................25 4.1.

Industrie............................................................................................................................................25

4.2.

Bouwnijverheid ................................................................................................................................29

4.3.

Handel...............................................................................................................................................34

4.4.

Vervoer en Communicatie...............................................................................................................39

4.5.

Financiële instellingen .....................................................................................................................44

4.6.

Zakelijke dienstverlening.................................................................................................................49

4.7.

Onderwijs..........................................................................................................................................54

Risico 4.8.

Gezondheids- en Welzijnszorg ........................................................................................................59

4.9.

Openbaar bestuur en Overheid ......................................................................................................64

4.10.

Overige dienstverlening...................................................................................................................69

4.11.

Overige bedrijven uitgesplitst .........................................................................................................73

4.11.1.

Landbouw, Bosbouw en Visserij ............................................................................................73

4.11.2.

Eergie- en Waterleidingbedrijven..........................................................................................78

4.11.3.

Horeca......................................................................................................................................82

4.11.4.

Overige bedrijven....................................................................................................................86

4.12. 5.

Horoscoop

Aandeel blootgestelden aan elk van de gevaren per sector.........................................................89

Top 10 risico’s per beroep...................................................................................................................... 111 5.1.

Ambachtelijke en Industriële beroepen ...................................................................................... 111

5.2.

Transportberoepen....................................................................................................................... 116

5.3.

Administratieve beroepen............................................................................................................ 120

5.4.

Commerciële beroepen ................................................................................................................ 124

5.4.1.

Dienstverlenende beroepen .................................................................................................... 128

5.5.

Gezondheidszorg- en hulpverlenende beroepen ....................................................................... 132

5.6.

Leerkrachten en docenten ........................................................................................................... 136

5.7.

(Vak)specialisten ........................................................................................................................... 140

5.8.

Agrarische beroepen..................................................................................................................... 144

5.9.

Leidinggevende functies ............................................................................................................... 148

5.10.

Aandeel blootgestelden aan elk van de gevaren per beroepsgroep......................................... 151

Risico

Horoscoop

1. Inleiding Deze publicatie is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met arbeidsveiligheidsbeleid bij overheden, bedrijven, arbo-consulenten, brancheorganisaties, sociale partners en eigenlijk iedereen die werkt en blootstaat aan gevaren die een arbeidsongeval tot gevolg kunnen hebben. De publicatie geeft inzicht in de verschillen in risico’s op een ernstig ongeval per gevaar gebaseerd op het aantal uur blootstelling, de daadwerkelijke omvang van de blootstelling aan gevaren in Nederland, de verschillen in blootstelling binnen sectoren en binnen beroepen en het verwachte aantal ernstige ongevallen per sector en beroep gegeven de blootstelling. In dit inleidende hoofdstuk wordt toegelicht welke gegevens zijn gebruikt en in het daaropvolgend hoofdstuk hoe de gegevens zijn gebruikt.

1.1. Toelichting op de gebruikte gegevens en het gebruik van het ORCA1 basisrisico Het vertrekpunt bij de bepaling van een verwacht aantal ongevallen bij een bepaalde zijn de in het kader van het ORCA project berekende basisrisico’s. Het basisrisico is de waarschijnlijkheid dat in Nederland een werknemer bij blootstelling van 1 uur aan een bepaald gevaar die werknemer een aan de Arbeidsinspectie (AI) meldingsplichtig arbeidsongeval overkomt met dodelijk of permanent of herstelbaar letsel tot gevolg. 1.1.1. Definities Een arbeidsongeval is een ongeval dat plaatsvindt op een arbeidsplaats bij of als gevolg van werkzaamheden met een arbeidsmiddel. Dat kan zijn in een bedrijf of instelling, op een (bouw)locatie, op het land, bij het werken aan de weg, bruggen, viaducten, op of in het water et cetera. Kortom, overal waar werknemers aan het werk kunnen zijn. (Verkeers)ongevallen die plaatsvinden tijdens het woon-werkverkeer worden door de AI niet als arbeidsongevallen aangemerkt. Letsel opgelopen als gevolg van fysiek geweld tijdens het werk wordt wel gezien als een arbeidsongeval. Er is sprake van een meldingsplichtig arbeidsongeval als het slachtoffer binnen een jaar aan de gevolgen overlijdt, blijvend letsel oploopt of binnen een etmaal voor minstens een etmaal in een ziekenhuis wordt opgenomen. Poliklinische behandeling wordt niet als ziekenhuisopname beschouwd en een nacht ter observatie wel. Onder blijvend letsel wordt onder andere amputatie, blindheid, of langdurige chronische lichamelijke of psychische/traumatische klachten verstaan. 1

ORCA staat voor Occupational Risk Calculator, een instrument waarmee kwantitatief de kans op arbeidsongevallen – van individu tot bedrijf - kan worden bepaald (2008)

1

Risico

Horoscoop

Tevens geldt dat de AI alleen die arbeidsongevallen onderzoekt waarbij het slachtoffer werkte onder gezag van anderen. Dat betekent dat ongevallen van zelfstandigen (als die op dat moment niet onder gezag van derden werkten) niet meldingsplichtig zijn. Tot slot neemt de AI niet alle ongevallen voor haar rekening en/of zijn er afspraken gemaakt met andere Inspecties over wie het voortouw neemt in het onderzoek. Een ongeval in opgestegen vliegtuig wordt bijvoorbeeld niet door de AI onderzocht. Ongevallen aan boord van zeeschepen en bij het laden en lossen van zeeschepen door de bemanning zelf, zonder dat daar een stuwadoorsbedrijf bij betrokken is, worden niet door de AI onderzocht. Ongevallen bij boringen ten behoeve van de exploratie en exploitatie van delfstoffen betreffen het werkterrein van het Staatstoezicht op de Mijnen, als het wetenschappelijk onderzoek betreft dan wordt de AI er wel bij betrokken. Tot slot worden ongevallen bij spoor-, metro- en tramwegbedrijven door de AI in overleg met de Inspectie Verkeer en Waterstaat onderzocht. 1.1.2. De gevaren en onderliggende gegevens In het ORCA project zijn 64 type gevaren onderscheiden, denk aan vallen van hoogten, geraakt worden door vallende objecten, contact met elektriciteit of de gevaren die bewegende onderdelen van machines met zich meebrengen. Voor elk van de gevaren is het basisrisico bepaald voor de kans op dodelijk letsel, op permanent letsel en op herstelbaar letsel. Hierbij is gebruik gemaakt van de: 1

uitkomsten van analyse van door de Arbeidsinspectie (AI) onderzochte arbeidsongevallen; hierbij zijn de door de AI opgestelde onderzoeksverslagen uit de periode 1998 tot en met februari 2004 onderzocht en tot scenario’s verwerkt. Voor elk van de gevaren is het aantal ongevallen, onderverdeeld naar de drie type letsels, in die periode vastgesteld;

2

uitkomsten van een Internetenquête onder een representatief deel van de Nederlandse beroepsbevolking op basis waarvan een schatting is gemaakt van de jaarlijkse totale blootstelling in uren voor 61 gevaren (gebaseerd op de antwoorden van die mensen waarvan een ernstig ongeval door de AI zou worden onderzocht).

Nota bene: op het moment van het afnemen van de Internetenquête werden nog 61 gevaren onderscheiden. Op een later moment is het gevaar op chemische explosies opgesplitst in vier verschillende typen chemische explosies. In deze publicatie beperken we ons tot de 61 gevaren.

In totaal zijn er 9142 scenario’s in gevarenmodellen verwerkt, gebaseerd op 9002 ongevallen2 met in totaal 9459 slachtoffers3. Voor bijna alle gevaren zijn alle ongevallen uit de onderzoeksperiode van 6 jaar en 2 maanden onderzocht. Echter, voor de ongevallen veroorzaakt door contact met vallende voorwerpen (onderverdeeld in 5 gevaren) en contact met bewegende onderdelen van machines (onderverdeeld in 4 gevaren) zijn slechts twee jaren onderzocht. Hierbij speelde het grote aantal ongevallen in deze categorieën en de beschikbare tijd voor de ongevalanalyse een rol. 2

In sommige gevallen bleek bij één ongeval sprake van twee of zelfs drie gevaren, vandaar dat er meer scenario’s zijn dan ongevallen. 3

In sommige gevallen waren bij één ongeval meerdere slachtoffers betrokken

2

Risico

Horoscoop

Om de blootstelling aan de gevaren te bepalen is een Internetenquête gehouden onder een steekproef van het vaste Internetpanel van TNS Nipo. Het TNS NIPO Panel bestaat uit ongeveer 200.000 personen waarvan 52.000 representatief zijn voor de Nederlandse beroepsbevolking. Uit deze 52.000 is een steekproef van 30.000 deelnemers getrokken. Deze respondenten hebben een vragenlijst voorgelegd gekregen waarvan de hoofdmoot bestond uit het bepalen van de blootstelling in uren aan de 61 gevaren in een typische week van het jaar (de eerste week van november in 2006). Zie bijvoorbeeld de omschrijving van het gevaar contact met extreem koude of hete oppervlakken of open vlammen: “Werkt u met of bevindt u zich wel eens in de directe nabijheid van hete of extreem koude oppervlakken of open vlammen? Voorbeelden zijn producten die erg heet of koud uit het verwerkingsproces komen of zijn, machines, uitlaten, koelvoorzieningen, ovens, koelwater- of condens afvoer, verhitte onderdelen (assen, staven, bouten) et cetera. Bij open vlammen gaat het hier niet om brand, maar om gecontroleerde vlammen, zoals van branders, fornuizen, lasapparaten.”

De antwoorden zijn - rekeninghoudend met de duur van de werkweek, vakantie en ziekteverzuim - gebruikt voor een schatting van de jaarlijkse blootstelling. Hierbij is ook rekening gehouden met de tijd die zelfstandigen wel en niet onder gezag werkten en met de sectoren waarin de AI geen onderzoek uitvoert. Ondanks de te verwachten representativiteit van de steekproef bleef een weging van de respondenten gewenst. Deelnemers aan het Internetpanel bleken over het algemeen gemiddeld jonger en hoger opgeleid dan de werkelijke beroepsbevolking. Daarbij werd de enquête afgenomen in 2006 en waren de ongevalsdata afkomstig uit de periode 1998 tot begin 2004. De uitkomsten zijn daarom ook nog gecorrigeerd voor de omvang en de verdeling van de beroepsbevolking in dezelfde periode als de ongevalsanlayse. Bij de weging en ophoging is gebruik gemaakt van twee bronnen: de Enquête Beroeps Bevolking (EBB) en de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA). In het geval van de EBB is het gemiddelde genomen over de jaren 2000-2003. Bij de NEA is gebruik gemaakt van het jaar 2003. Vervolgens is gewogen en opgehoogd naar: 1 Sector (EBB en NEA) 2 Beroep (NEA) 3 Dienstverband (EBB) 4 Opleidingsniveau (EBB) 5 Leeftijd (EBB) 6 Geslacht (EBB)

De blootstelling in uren aan elk van de gevaren is dus representatief voor de met de ongevalanalyse overeenkomstige periode van dat deel van de Nederlandse beroepsbevolking dat bij een ernstig ongeval in aanmerking komt voor onderzoek door de AI. Een basisrisico wordt dan als volgt berekend: uit de ongevalsanalyse is gebleken dat er bij het vallen van een verplaatsbare ladder in 6 jaar en 2 maanden 18 doden zijn gevallen, 159 maal sprake was van permanent 3

Risico

Horoscoop

letsel en 628 maal sprake van herstelbaar letsel. In dezelfde periode is de totale blootstelling aan het werken op en met een verplaatsbare ladder geschat op 758.500.000 uur. Deling levert dan de basisrisico’s op. De kans op een dodelijk ongeval bij een uur bloostelling is dus 18/758.500.000 is 2,38E-08. In paragraaf 2.2 is een tabel opgenomen met alle basisrisico’s. Met de basisrisico’s kunnen gevaren op verschillende manieren op ernst worden gesorteerd. In de onderstaande figuren worden drie sorteringen weergegeven. De eerste figuur geeft – gesorteerd op de waarschijnlijkheid dat een ongeval dodelijk afloopt - voor elk van de gevaren weer wat bij een ongeval de kans is op het soort letsel. Deze figuur geeft dus een maat voor de ‘dodelijkheid’ van een gevaar als er een ongeval met letsel plaatsvindt. De tweede figuur geeft het aantal verwachte ernstige ongevallen naar type letsel als de Nederlandse beroepsbevolking bij elkaar aan elk van de gevaren 1 miljard uur zou blootstaan (gesorteerd naar aantal ongevallen). Deze tweede figuur geeft dus de ranglijst weer van de meest risicovolle gevaren per uur waaraan de beroepsbevolking bloot kan staan. Echter, 1 miljard uur bloostelling is na drie maanden blootstelling van de beroepsbevolking aan het gevaar ‘struikelen of uitglijden’ al bereikt maar het is achtmaal de jaarlijkse blootstelling aan het gevaar ‘vallen van een verplaatsbare ladder’ en maar liefst 40 maal de jaarlijkse blootstelling aan het gevaar ‘vallen van een rolsteiger’. De derde figuur houdt rekening met de jaarlijkse blootstelling aan elk van de gevaren. Per gevaar is het basisrisico per uur van elk van de consequenties vermenigvuldigd met de blootstelling in uren per jaar weergegeven.4 Waar in de eerste twee figuren het gevaar ‘vallen van een touwladder’ nog prominent in de bovenste regionen te vinden was, staat deze in de derde figuur onderaan. Samenvattend vertelt de eerste figuur ons dat als iemand valt van een touwladder het letstel zeer waarschijnlijk dodelijk is. De tweede figuur laat zien dat werken op een touwladder, op werken op een dak na, per uur de meeste kans op een ongeval geeft. De derde figuur laat zien dat door de geringe blootstelling aan het gevaar ‘vallen van een touwladder’ we bijna geen ongevallen verwachten met touwladders. Sterker nog: het minst aantal slachtoffers van alle gevaren. In deze publicatie gebruiken we deze manier van presenteren, zoals in de derde figuur, het meest. Dat wil zeggen het basisrisico per consequentie per gevaar vermenigvuldigd met een blootstelling uit bijvoorbeeld een bepaalde sector of voor een beroepsgroep in uren per jaar.

4

Het resultaat daarvan is precies het gemiddeld aantal ongevallen per jaar over de onderzoeksperiode.

4

Risico

Horoscoop

figuur 1 De gevaren gesorteerd naar ‘dodelijkheid’. Van ieder gevaar is de waarschijnlijkheid gegeven dat een ongeval een dodelijke afloopt kent of tot permanent of herstelbaar letsel leidt. Dus een slachtoffer van een chemische explosie heeft 10% kans op overlijden.

5

Risico

Horoscoop

figuur 2 De gevaren gesorteerd naar risico per uur. Per gevaar is weergegeven hoeveel ongevallen we verwachten (onderverdeeld naar de letsels) als de beroepsbevolking aan elk gevaar 1 miljard uur zou blootstaan. Als er 1 miljard uur wordt gewerkt op stilstaande voertuigen (bij laden en lossen bijvoorbeeld) dan verwachten we net iets meer dan 1.500 ernstige arbeidsongevallen.

6

Risico

Horoscoop

figuur 3 De gevaren gesorteerd naar jaarlijkse blootstelling in Nederland. Per gevaar is weergegeven hoeveel ongevallen we verwachten (onderverdeeld naar letsels) gegeven de jaarlijkse blootstelling aan elk van de gevaren. De verwachting is dat de combinatie risico per uur en blootstelling per jaar van het bedienen van een machine met bewegende onderdelen per jaar tweemaal zoveel ongelukken veroorzaakt dan het eerst volgende gevaar (vallen van een verplaatsbare ladder).

7

Risico

Horoscoop

1.1.3. Voorspelde en werkelijke aantallen ongevallen Op basis van de Internetenquête weten we voor verschillende sectoren en categorieën van beroepen de jaarlijkse blootstelling aan elk van de gevaren. Door deze blootstellingen te vermenigvuldigen met de basisrisico’s kan een schatting worden gegeven van het aantal ongevallen en type letsels dat kan worden verwacht in een sector en binnen een beroepsgroep. Tevens kan worden bepaald welke gevaren het meest bijdragen aan deze verwachting en waarom; bijvoorbeeld omdat het risico per uur heel hoog is en/of omdat er sprak is van heel veel uur blootstelling. We maken deze schattingen op basis van de algemene basisrisico’s. Dat is een belangrijk gegeven. Wat we niet doen is een basisrisico per sector berekenen of gebruiken; dat wil zeggen: het aantal ongevallen per gevaar per type letsel in een sector gedeeld door de blootstelling aan dat gevaar in een sector. We nemen namelijk aan dat de sector waar men blootstaat aan een gevaar geen invloed heeft op de hoogte van het basisrisico. Daarnaast vermoeden we dat – als we een sector basisrisico willen berekenen - er te weinig ongevallen en vooral ‘te’ weinig dodelijke ongevallen om voor elk van de gevaren een betrouwbaar basisrisico per sector uit te rekenen. Ook is de registratie door de AI van de sector waarin een slachtoffer werkzaam is niet altijd betrouwbaar gebleken en de vraag is of die van het CBS ter validatie betrouwbaar zijn. Zowel de meldende partij als de registrerende partij maakt hierbij fouten. De verschillen tussen de kolommen Niet-Natuurlijke dood en gerapporteerd dodelijk letsel in Tabel 2 spreken boekdelen; in de door de AI geregistreerde zien we bijvoorbeeld 18 doden in de industrie terwijl de CBS er 9 telt. Omdat we aannemen dat het risico voor iedereen gelijk is kan het zijn dat het voorspelde aantal ongevallen voor een sector hoger of lager ligt dan het werkelijk waargenomen aantal ongevallen. Dat is een van de redenen waarom we spreken van ‘horoscopen’. Het zijn geen werkelijke waarden maar verwachtingen op basis van kenmerken als ‘basisrisico’, ‘beroep’ en ‘sector’ en de relatieve verschillen daartussen. De vergelijking tussen de horoscoop en het daadwerkelijk waargenomen aantal ongevallen is uiteraard heel interessant. De horoscoop gaat uit van een gelijk risico per uur voor iedereen in elke sector en gaat ervan uit dat het verschil tussen sectoren of beroepen wordt veroorzaakt door het aantal gevaren en de blootstelling in uren aan de gevaren. Is nu het werkelijk aantal waargenomen ongevallen in een sector of beroepsgroep veel hoger of veel lager, dan kan het basisrisico in die sector of beroepsgroep dus, aangenomen dat de bloostelling correct is gemeten, hoger of lager zijn dan gemiddeld voor Nederland. De oorzaken daarvoor kunnen in de werkomstandigheden liggen. Een andere verklaring is dat er sectorspecifieke onderrapportage is en/of dat de niet gerapporteerde ongevallen een sterk afwijkend basisrisico hebben in vergelijking met de gerapporteerde ongevallen.

8

Risico

Horoscoop

Tabel 1 Vergelijking van het aantal ziekenhuisopnames volgens LIS, gerapporteerd herstelbaar of permanent letsel en het verwachte permanent en herstelbaar letsel op basis van de blootstelling per sector

Ziekenhuisopname is gebaseerd op LIS2002 (Consument en Veiligheid) exclusief verkeersslachtoffers en inclusief zelfstandigen. Aangenomen is dat opnames Onbekend naar rato mogen worden verdeeld over de andere categorieën. Gerapporteerd letstel is het gemiddelde per jaar in de onderzoeksperiode 1998 tot februari 2004 en is op basis van het filteren van de ongevalsinformatie met de toepassing Storyfilter verkregen. Het verwacht letstel is berekend op basis van de blootstelling aan de gevaren maal de basisrisico’s. De risicoafwijking is 0% als het verwachte en gerapporteerd letsel gelijk zijn. De rapportagegraad is verwacht letsel gedeeld door ziekenhuisopnames (met de categorie Onbekend verdeeld) uitgedrukt in een percentage.

Tabel 1 geeft aan dat er inderdaad verschil is tussen het verwacht letsel (de horoscoopwaarde) en het aantal opnames volgens LIS. De tabel leert ons ook dat dit verschil waarschijnlijk in zijn geheel kan worden toegeschreven aan de onderrapportage en wel omdat de verwachte horoscoopwaarden heel nauwkeurig (de correlatiecoëfficiënt is 0,99 – beter kan bijna niet) overeenkomen met de daadwerkelijk gerapporteerde ongevallen terwijl de berekening van het basisrisico onafhankelijk is van de sector. Met andere woorden: als het risicomodel wordt gevoed met de blootstelling aan de gevaren per sector dan reproduceert het risicomodel bijna perfect de door de AI geregistreerde ongevallen terwijl het model geen onderscheidt naar sector kent! Dat betekent dat we mogen aannemen dat het basisrisico in elke sector voor een willekeurig gevaar gelijk is en dat de in de horoscoopvoorspellingen in deze publicatie een goed beeld geven van het aantal te verwachten ongevallen per sector. Alleen de risico’s in de gezondheids- en welzijnszorg lijken overschat. Voor de onderrapportage corrigeren we niet in deze publicatie. De onderrapportage is in totaal net iets meer dan 40% maar verschilt sterk per sector. Deels kan dat worden verklaard als de aanname dat de ziekenhuisopnamen van de categorie Onbekend naar rato mogen worden verdeeld niet klopt. Deels kan dat worden verklaard door de statistiek. De ziekenhuisopnames zijn inclusief zelfstandigen en die maken ongeveer 10% uit van alle werkenden maar de vraag is of dat alle verschillen kan verklaren, eventueel voor een groot deel in de landbouw. Landbouw, Horeca, Gezondheidszorg en Openbaar Bestuur (inclusief Leger, politie en dergelijke) hebben de grootste onderrapportage. Bij het Openbaar bestuur en de gezondheidzorg is het melden van een arbeidsongeval geen routine omdat veel ongevallen als part of the job worden gezien. 9

Risico

Horoscoop

Tabel 2 laat ongeveer hetzelfde beeld zien voor dodelijke ongevallen maar door de kleine getallen lijken de verschillen groter. De overeenkomst tussen het veracht dodelijk letstel en de AI registratie van gerapporteerde dodelijke ongevallen betekent een steun in de rug van de registratie van de AI en zou kunnen betekenen dat de CBS de sector op een andere manier vaststelt. Tabel 2 Vergelijking van het aantal werkgerelateerde doden volgens het CBS, gerapporteerd dodelijk letsel en het verwachte dodelijk letsel op basis van de blootstelling per sector

Dodelijke ongevallen in de eerste kolom zijn gebaseerd op de Statistiek Niet-Natuurlijk Dood 2002 (CBS) exclusief verkeersslachtoffers. Aangenomen is dat dodelijke ongevallen Onbekend naar rato mogen worden verdeeld over de andere categorieën. Gerapporteerd dodelijk letstel is het gemiddelde per jaar in de onderzoeksperiode 1998 tot februari 2004 en is op basis van het filteren van de ongevalsinformatie met de toepassing Storyfilter verkregen. Het verwacht letstel is berekend op basis van de blootstelling aan de gevaren maal de basisrisico’s. De risicoafwijking is 0% als het verwachte en gerapporteerd letsel gelijk zijn. De rapportagegraad is verwacht letsel gedeeld door ziekenhuisopnames (met de categorie Onbekend verdeeld) uitgedrukt in een percentage.

1.1.4. Risico per uur gelijk in iedere sector Dat het risico per uur van een gevaar onafhankelijk is van de sector waar men blootgesteld staat, is een meer dan interessant gegeven. Het betekent namelijk dat op het gekozen niveau van sectoren, geen van de sectoren intrinsiek gevaarlijker is dan een ander, dat het werken op een ladder in de bouw gevaarlijk is dan het werken op een ladder in de horeca en dat het aantal ongevallen wordt bepaald door de blootstelling aan de gevaren. Dat wil niet zeggen dat het in ieder bedrijf even veilig of even gevaarlijk is. Er zijn verschillen maar zolang er in een groep van bedrijven dezelfde verhouding is van ‘veiliger dan gemiddeld werkende bedrijven’ en ‘onveiliger dan gemiddeld werkende bedrijven’ (in Nederland ongeveer 70% om 30%) dan kunnen we uitgaan van hetzelfde risico per uur voor elk van de gevaren. Omdat te toetsen hebben we gekeken of overeenkomsten tussen de verwachting van het aantal ongevallen en de daadwerkelijke rapportage ook optreedt als we op het niveau van gevaren binnen een sector de vergelijking maken of deelsectoren met elkaar vergelijken.

10

Risico

Horoscoop

figuur 4 Vergelijking per gevaar van het verwacht aantal ongevallen met letsel en gerapporteerd aantal ongevallen met letsel in de sector bouwnijverheid.

11

Risico

Horoscoop

Op basis van figuur 4 mogen we concluderen dat de overeenkomst tussen het verwacht aantal ongevallen en gerapporteerd aantal ongevallen in de Bouwnijverheid (zie Tabel 2) niet op toeval berust. Het kon natuurlijk dat het aantal ongevallen overeen kwam maar dat bijdrage per gevaar sterk verschilde. Dat is dus niet het geval. De correlatie is wederom zeer sterk. Ook als we kijken naar deelsectoren vertoont de verwachting gebaseerd op blootstelling – in de bouwnijverheid althans – sterke overeenkomsten met het aantal aan de AI gerapporteerde ongevallen (zie figuur 5). Het verschil zou zelf verklaard kunnen worden door onderrapportage of onduidelijkheid in toedeling aan de categorieën bij melding.

figuur 5 Vergelijking per deelsector van het verwacht aantal ongevallen met letsel en gerapporteerd aantal ongevallen met letsel in de sector bouwnijverheid.

Voor de deelsectoren in de bouw geldt dus dat ook hier de risico’s per uur gelijk zijn. Naarmate er meer wordt opgedeeld (tot opdeling in individuele bedrijven) zal het moment komen waarbij dat net het geval meer is (het moment om het ORCA risicomodel te gebruiken waarbij de kwaliteit van de werkomstandigheden een rol spelen). Als voorbeeld de vergelijking van de deelsectoren Industrie (zie figuur 6) waarbij de overeenkomsten al minder sterk zijn en de metaal- en elektronische industrie behoorlijk veiliger lijkt te zijn dan op basis van blootstelling mag worden verwacht.

12

Risico

Horoscoop

figuur 6 Vergelijking per deelsector van het verwacht aantal ongevallen met letsel en gerapporteerd aantal ongevallen met letsel in de sector industrie.

1.1.5. Verwachting voor 2006 Met enig vertrouwen kunnen we nu stellen dat het risico per uur voor gevaren voor sectoren in Nederland ongeveer gelijk is. Wat we niet weten is of het risico per uur ook gelijk blijft in de tijd. De blootstelling veranderd. Er zijn sinds de periode waaruit de ongevalsanalyse stamt tot aan de periode waaruit de bloostellingsenquête is afgenomen meer vrouwen gaan werken. Meer laagopgeleiden gaan werken en meer mensen zelfstandig gaan werken (veel mensen in de bouw) bijvoorbeeld. Als we de weging van de respondenten in de blootstellingsenquête daarop aanpassen dan zien we de volgende voorspelling voor 2006 per sector (Tabel 3). Het aantal doden is volgens het CBS in 2006 inderdaad gedaald (70).

13

Risico

Horoscoop

Tabel 3 Verwacht aantal ongevallen naar letsel per sector in 2006 gebaseerd op de blootstelling in 2006 vergeleken met de verwachting voor de onderzoeksperiode van 1998 tot en met februari 2004

1.1.6. Leeftijd en risico Dat het niet gevaarlijker lijkt te zijn om een uur op een ladder in de bouw of in de zakelijke dienstverlening te staan betekent niet dat voor andere kenmerken het risico ook gelijk is. Voor leeftijd lijkt er wel degelijk een verschil te zijn. Uit figuur 7 blijkt dat jongeren tot 25 jaar (en zeker tot 20 jaar) meer ongevallen krijgen dan verwacht. Dat geldt ook maar in minder mate voor ouderen. De groep 25 tot 50 jarigen hebben veel minder ongevallen dan op basis van hun blootstelling verwacht mag worden. Overigens is de correlatie tussen verwachting en rapportage nog steeds sterk.

14

Risico

Horoscoop

figuur 7 Vergelijking naar leeftijdscategorie van het verwacht aantal ongevallen met letsel en gerapporteerd aantal ongevallen met letsel in de Nederland.

1.1.7. Sector gebaseerd op activiteiten van de werkgever Een ander punt van belang is dat er bij het vragen naar de blootstelling niet is gevraagd naar waar de respondent aan het gevaar is blootgesteld. Dus aan een bewaker is niet gevraagd hoelang hij blootstond aan menselijke agressie bij een sociale dienst of op een bouwplaats maar alleen naar de blootstelling an sich. De blootstelling aan de gevaren is dus puur gekoppeld aan de persoon en derhalve het beroep van de persoon en de sector waarin de persoon vindt dat hij of zij werkzaam is en niet gekoppeld aan de plek waar het werk wordt uitgevoerd. De blootstelling van een chauffeur van een transportbedrijf aan vallende objecten uit kranen als hij iets aflevert op een bouwplaats wordt dus meegeteld in de sector transport en logistiek en niet in de sector bouwnijverheid.

1.2. Ernstige arbeidsongevallen en arbeidsongevallen met letsel en verzuim Het aandeel ernstige arbeidsongevallen in Nederland maakt maar een klein deel uit van het (geschatte) totaal aantal arbeidsongevallen. Volgens de Monitor Arbeidsongevallen in Nederland 2006 (TNO en Consument en Veiligheid, 2008) hebben naar schatting 213.000 arbeidsongevallen plaatsgevonden met letsel en verzuim. Deze monitor maakt onder andere gebruik van het al eerder genoemde NEA, maar dan een versie die in 2005 qua opzet is gewijzigd. In de definitie van letsel gehanteerd binnen NEA wordt trouwens ook geestelijk letsel meegnomen als dat leidt tot verzuim. Ongeveer 20% van alle ongevallen zijn ongevallen met alleen geestelijk letsel. De monitor maakt ook gebruik van het Letsel Informatie Systeem (LIS). Een steekproef bij de Spoedeisende Hulp (SEH) van ongeveer 12 ziekenhuizen nu (in 2002 waren het er nog 14) waarbij wordt bijgehouden of een bezoek aan de SEH werkgerelateerd was en heeft geleid tot 15

Risico

Horoscoop

ziekenhuisopname. TNO schat in dat ongeveer 10% van het totaal aantal ziekenhuisopnames via de SEH in de LIS aanwezig is. Daarnaast schat TNO in dat 90% van de werkgerelateerde opnames via de SEH verloopt. De overige 10% is via specialist of huisarts. Echter dat zal niet binnen 24 uur zijn en daarmee komt de LIS registratie goed overeen met een van de eisen voor meldingsplichtigheid van de AI. De monitor rapporteert dat er in 2006 sprake was van 4.100 ziekenhuisopnames na een arbeidsongeval (inclusief ongevallen in het verkeer die tot arbeidsongeval worden gerekend). Tot slot levert de CBS statistiek Niet-natuurlijk dood het aantal van 82 dodelijke arbeidsongevallen in 2006 waarvan 12 in het verkeer. Kijken we nu naar een typisch jaar in onze ongevalsdata (2002) dan zien we dat er door ons 1.919 ongevallen zijn onderzocht met in totaal 1.976 slachtoffers, daarvan zijn er 1.944 opgenomen in het ziekenhuis en uiteindelijk bleken 76 slachtoffers overleden. De Monitor Arbeidsongevallen in Nederland 2002 kwam in dat jaar op 3.500 ziekenhuisopnames waarvan 200 verkeersgerelateerd en 91 doden waarvan 18 verkeersgerelateerd (dus 73 doden). Een vergelijking leert het volgende. Het aantal ongevallen met dodelijke afloop volgens het CBS is min of meer gelijk aan het aantal dodelijke ongevallen in de ongevalsanalyse; en het verschil kan verklaard worden door het jaar van overlijden en het jaar van het ongeval of de plaats van overlijden – in een ziekenhuis in Duitsland of België bijvoorbeeld. Het aantal ziekenhuisopnames in onze analyse van de AI gegevens ligt tussen de 55% en 60% van het aantal geschatte opnames, waarmee we waarschijnlijk precies de onderrapportage aan de AI in beeld hebben. Wat het ook leert is dat, als we het vergelijken met de 213.000 ongevallen met letsel en verzuim geschat voor 2006, de ernstige ongevallen maar 1% uitmaken van het totaal aantal ongevallen (en 2% als er geen onderrapportage zou zijn). In de cijfers die we hier presenteren in deze publicatie, geven we alleen de voorspelling van ernstige ongevallen, we beschikken namelijk niet over de verdeling van de overige 99% van de ongevallen met letsel en verzuim over de 61 gevaren.

16

Risico

Horoscoop

2. De berekeningen De jaarlijkse verwachting van het aantal ongevallen per type letsel per beroepsgroep of sector is met de volgende formule bepaald: N

∑ ( B * Rd ) i

i

i =1

Waarbij i loopt van de eerste tot het laatste (N) gevaar, Bi de blootstelling in uren is voor de betreffende sector of beroepsgroep aan gevaar i en Rd i het basisrisico is (in dit voorbeeld voor dodelijk letstel) voor gevaar i. Per sector en beroepsgroep is ook weergegeven hoeveel elk gevaar bijdraagt aan het verwachte aantal ongevallen (georganiseerd in top 10 per sector of beroepsgroep).

2.1. De blootstelling aan contact met bewegende delen van vaste machines De blootstelling aan de gevaren bedienen, onderhouden, vrijmaken en schoonmaken van vaste machines met bewegende onderdelen zoals gebruikt in deze publicatie wijkt licht af van de blootstelling zoals die is gebruikt om de basisrisico’s voor deze gevaren af te leiden. De reden hiervoor is de wijze waarop de passieve blootstelling (het in de gevarenzone verkeren zonder dat men met de machine bezig is) aan een machine met bewegende onderdelen is verdeeld over de actieve blootstellingen. Voor deze verdeling is gekozen omdat geen model is gemaakt voor passieve blootstelling. Voor de berekening van de basisrisico’s is dat als volgt gedaan. De totale passieve blootstelling voor heel Nederland is naar rato verdeeld over de totale blootstelling voor heel Nederland voor elk van de vier gevaren van werken met machines. Echter, om te werken met de blootstellingen per sector en beroep is een verdeling nodig van de passieve blootstelling op respondentniveau want enkel op respondentniveau is sector en beroep beschikbaar. Omdat niet iedere respondent bloot heeft gestaan aan ieder van de vier gevaren pakt de verdeling van passieve blootstelling op respondentniveau iets anders uit. Zeker omdat er ook respondenten zijn die alleen maar passief hebben blootgestaan en die blootstelling is niet naar rato te verdelen over de vier gevaren want de bloostelling daaraan is 0 uur. Het alternatief is evenredig (elk een vierde) of niet verdelen. Voor dat laatste is in dit geval gekozen met als gevolg iets verwachte ongevallen dan geregistreerde.

17

Risico

Horoscoop

2.2. De basisrisico’s De volgende basisrisico’s (kans op het letsel bij één uur bloostelling) zijn gebruikt in de berekeningen. Tevens is in de laatste kolom de jaarlijkse blootstelling in uren gegeven voor heel Nederland. Gevaren

Dodelijk letsel

Blijvend letsel

Herstelbaar letsel

Jaarlijkse blootstelling

01.1.1.1 Vallen van hoogte: verplaatsbare ladder

2,38E-08

2,10E-07

8,28E-07

123.000.000

01.1.1.2 Vallen van hoogte: vaste ladder

1,87E-08

5,55E-08

2,53E-07

34.800.000

01.1.1.3 Vallen van hoogte: trapjes

4,74E-09

6,78E-08

2,24E-07

103.000.000

01.1.1.4 Vallen van hoogte: touwladder 01.1.2.1 Vallen van hoogte: rolsteiger

1,84E-06 5,64E-08

3,13E-07

1,36E-06

176.000 23.100.000

01.1.2.2 Vallen van hoogte: vaste steiger

1,77E-08

9,57E-08

4,65E-07

64.200.000

01.1.2: Vallen van hoogte: opbouwen en afbreken van steigers

1,88E-08

7,21E-08

2,02E-07

43.100.000

01.1.3.1 Vallen van hoogte: dak

2,27E-07

4,82E-07

1,50E-06

30.900.000

01.1.3.2 Vallen van hoogte: verdiepingsvloer 01.1.3.3 Vallen van hoogte: werkbordes

6,40E-08 4,40E-08

2,67E-07 2,15E-07

1,03E-06 5,80E-07

48.700.000 44.700.000

01.1.4 Vallen van hoogte: gat in de grond

1,68E-09

1,20E-08

4,85E-08

194.000.000

01.1.5.1 Vallen van hoogte: beweegbaar platform

8,06E-08

2,66E-07

4,33E-07

42.500.000

01.1.5.2 Vallen van hoogte - stilstaand voertuig

5,15E-08

3,61E-07

1,10E-06

22.100.000

01.1.5.3 Vallen van hoogte: onbeschermd op hoogte werken

1,80E-08

1,94E-07

6,46E-07

54.500.000

01.2 Struikelen of uitglijden

1,20E-10

3,41E-09

1,28E-08

4.080.000.000

01.3 Vallen van trap of helling

3,70E-09

4,10E-08

1,80E-07

87.500.000

02 Aanrijding door een bewegend voertuig

1,15E-08

4,73E-08

7,86E-08

648.000.000

03.1 Contact met vallende voorwerpen - kraan of lading

3,61E-08

1,56E-07

1,36E-07

152.000.000

03.2 Contact met vallende voorwerpen: mechanische tilinstallatie

5,78E-09

7,76E-08

7,57E-08

173.000.000

03.3 Contact met vallende voorwerpen: transportkar

2,76E-10

5,57E-08

5,57E-08

113.000.000

03.4 Contact met vallende voorwerpen - handwerk

6,70E-20

6,95E-08

1,47E-07

139.000.000

03.5 Contact met vallende voorwerpen: overige

1,64E-07

6,56E-07

1,00E-06

54.800.000

04.1 Contact met vliegende voorwerpen - van machine of handgereedschap

1,34E-09

9,84E-08

4,86E-08

242.000.000

04.2 Contact met vliegende voorwerpen - voorwerpen onder druk

5,88E-09

7,77E-08

7,10E-08

193.000.000

04.3 Contact met vliegende voorwerpen - door wind

5,69E-11

6,54E-09

1,39E-08

87.200.000

05 Contact met rollende/glijdende voorwerpen

1,79E-09

2,21E-08

3,69E-08

273.000.000

06.1 Contact met handgereedschap die door een andere persoon worden gedragen of gebruikt

5,49E-13

4,00E-09

5,21E-09

616.000.000

06.2 Contact met voorwerpen ( niet handgereedschap) die door een persoon worden gedragen of gebruikt

4,04E-10

5,66E-08

2,85E-08

403.000.000

07 Contact met zelf gebruikt handgereedschap

1,04E-12

1,94E-08

2,29E-08

898.000.000

08.1.1 Contact met bewegende delen van een machine - bedienen

5,17E-10

2,07E-07

3,80E-08

968.000.000

08.1.2 Contact met bewegende delen van een machine - onderhoud en reparatie

5,26E-09

1,20E-07

3,67E-08

191.000.000

08.1.3 Contact met bewegende delen van een machine - het vrijmaken

5,51E-08

1,10E-06

2,81E-07

54.700.000

08.1.4 Contact met bewegende delen van een machine - schoonmaken

6,73E-09

5,40E-07

1,33E-07

74.900.000

18

Risico Gevaren

Horoscoop Dodelijk letsel

Blijvend letsel

Herstelbaar letsel

Jaarlijkse blootstelling

08.2 Contact met hangende/zwaaiende voorwerpen

8,85E-09

7,99E-08

1,00E-07

183.000.000

08.3 Bekneld raken tussen

1,20E-08

1,60E-07

7,65E-08

203.000.000

09 Botsen tegen een voorwerp

1,17E-12

1,02E-08

8,98E-09

1.060.000.000

10 Bedolven onder bulkstoffen

2,27E-12

7,24E-09

2,11E-08

97.100.000

11 In/ op een bewegend voertuig met verlies van beheersing

1,39E-08

6,15E-08

1,25E-07

432.000.000

12.1 Contact met elektriciteit: bedrading

1,91E-08

1,82E-08

4,85E-08

34.000.000

12.2 Contact met elektriciteit: elektrische apparatuur

6,28E-10

1,09E-09

3,18E-09

1.290.000.000

12.3 Contact met elektriciteit: installeren/repareren

7,94E-09

2,78E-08

8,01E-08

204.000.000

13 Contact hete of extreem koude oppervlakken of open vlammen

1,15E-12

2,21E-09

3,87E-09

293.000.000

14.1 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit open vaten

1,75E-11

3,35E-08

1,05E-07

197.000.000

14.2 Contact met gevaarlijke stoffen zonder vrijkomen van de stoffen

1,78E-09

1,89E-08

9,54E-08

190.000.000

15.1 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten - toevoegen, verwijderen of openen

3,00E-09

7,15E-08

2,19E-07

94.500.000

15.2 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten: het transporteren van gesloten vaten

2,60E-11

2,00E-08

1,90E-07

16.200.000

15.3 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten: het sluiten van vaten

1,50E-11

1,60E-07

1,80E-07

6.720.000

15.4 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten - werken in de nabijheid

8,90E-09

4,80E-08

2,22E-07

52.000.000

17.1 Brand: heet werk

7,87E-10

1,34E-08

5,20E-08

206.000.000

17.2 Brand: werken in nabijheid van brandgevaarlijke stoffen

1,84E-09

1,70E-08

4,08E-08

176.000.000

17.3 Brand: brandbestrijding

4,00E-11

6,95E-08

2,36E-07

17.500.000

20.1 Slachtoffer van agressieve mensen

4,57E-10

6,54E-09

4,26E-09

1.070.000.000

20.2 Slachtoffer van gedrag van dieren

3,58E-09

2,38E-08

2,98E-08

90.800.000

22.1 Werken in besloten ruimtes

2,31E-08

1,05E-08

7,13E-08

77.400.000

22.2 Werken met ademlucht systemen en toestellen

2,23E-08

5,60E-09

7,23E-08

14.000.000

23.1 Gevolgen van onderdompeling in vloeistof - werken in of onder

2,51E-08

8,78E-08

8,78E-08

50.100.000

23.2 Gevolgen van onderdompeling in vloeistof - werken in de nabijheid

6,47E-08

4,86E-09

1,78E-08

6.470.000

25.1 Extreme krachtinspanning - hanteren voorwerpen

1,22E-13

1,81E-09

1,05E-09

853.000.000

25.2 Extreme krachtinspanning - bij beweging

1,96E-13

3,62E-09

1,05E-08

264.000.000

27.1 Fysische explosies

2,16E-09

7,85E-09

2,09E-08

225.000.000

27.2 Chemische explosies

9,57E-09

3,35E-08

5,62E-08

271.000.000

2.3. Aantal werkenden per sector en beroepsgroep Voor alle horoscopen die volgen geldt dat het totaal aantal weergegeven werkenden per sector en beroepsgroep is bepaald zoals in paragraaf 1.1.2 toegelicht. Dat wil zeggen gewogen en opgehoogd op basis van het gemiddelde over de jaren 2000-2003 van de EBB variabelen en het jaar 2003 van bij de NEA variabelen.

19

Risico

Horoscoop

3. Risico overzicht van sectoren en beroepen

Figuur 8 Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per sector en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de sector. Het aandeel werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Handel en Industrie vormen ieder ongeveer 15% van het totaal aantal werkzame personen maar Industrie is verantwoordelijk voor bijna 40% van het blijvend letstel en Handel ongeveer 12%.

20

Risico

Horoscoop

Figuur 9a Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Bouwvakkers vormen ongeveer 3% van het totaal aantal werkzame personen, verwacht wordt dat 18% van de dodelijke ongevallen hen overkomt.

Figuur 10b Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Boekhouders vormen net als Bouwvakkers ongeveer 3% van het totaal aantal werkzame personen, de verwachting voor enig letsel voor boekhouders is echter verwaarloosbaar.

21

Risico

Horoscoop

Figuur 10c Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Winkelpersoneel en andere verkopers vormen circa 10% van het totaal aantal werkzame personen, bijna 6% van de ongevallen met blijvend letsel vindt plaats in deze beroepsgroep. Nog eens 6% van de ongevallen met blijvend letsel vindt plaatst in de beroepsgroep van kraanmachinisten en verladers, echter werkt maar 1,5% van het aantal werkzame personen in deze beroepsgroep.

Figuur 10d Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel

22

Risico

Horoscoop

werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Van het totaal aantal werkzame personen is bijna 3% werkzaam als personeel in de horeca. Ongeveer 1,5% van de dodelijke omgevallen vindt plaats in deze beroepsgroep.

Figuur 10e Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Verpleegkundigen en ziekenverzorgenden vormen meer dan 4% van het totaal aantal werkzame personen, verwacht wordt dat nog geen 1,5% van de dodelijke ongevallen hen overkomt.

Figuur 10f Voorspelling van het aandeel ongevallen per jaar naar letsel per beroepsgroep en ter vergelijking het aandeel werknemers dat werkzaam is in de beroepsgroep. Let op: de percentages per categorie tellen op tot 100% over de figuren 10a t/m 10f. Het aandeel

23

Risico

Horoscoop

werkzame personen geeft een indicatie van het relatieve risico. Tuinders vormen ongeveer 1% van het totaal aantal werkzame personen, verwacht wordt dat 2% van de dodelijke ongevallen hen overkomt.

24

Risico

Horoscoop

4. Top 10 van gevaren per sector Van de in totaal 7.234.934 werknemers in Nederland is ruim 16% werkzaam in de handel. Hiermee is de handel de grootste sector. De sectoren industrie en gezondheids- en welzijnszorg zijn beide met 15% van het totaal aantal werknemers niet veel kleiner. Veel werknemers, ongeacht de sector waarin men werkt, staan bloot aan het gevaar uit te glijden, te struikelen (73% tot 95%) of te vallen van een trap of helling (37% tot 82%). In de onderstaande korte uitwerking van belangrijkste punten per sector zullen ze niet steeds opnieuw genoemd worden.

4.1.

Industrie

In de industrie zijn in totaal 1.105.619 mensen werkzaam. Daarbij zijn de Voeding- en genotmiddelenindustrie en de andere type industrie de grootste deelsectoren. Circa 35% van de werknemers in de industrie staat bloot aan het gevaar in contact te komen met zelf gebruikt handgereedschap. De meeste aantal ongevallen (ongeveer 115) worden verwacht door het in contact komen met bewegende delen van een machine (bedienen). Van deze verwachte ongevallen zullen ruim 96 ongevallen blijvend letsel als gevolg hebben.

figuur 10 Industrie, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 1.105.619

25

Risico

Horoscoop

Tabel 4 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren

% werknemers blootgesteld

01.1.1.1 Vallen van hoogte - verplaatsbare ladder

8%

01.1.1.2 Vallen van hoogte - vaste ladder

4%

01.1.1.3 Vallen van hoogte - trapjes

6%

01.1.1.4 Vallen van hoogte - touwladder

0%

01.1.2.1 Vallen van hoogte - rolsteiger

1%

01.1.2.2 Vallen van hoogte - vaste steiger

2%

01.1.2.3 Vallen van hoogte - opbouwen en afbreken van steigers

1%

01.1.3.1 Vallen van hoogte - dak

1%

01.1.3.2 Vallen van hoogte - verdiepingsvloer

3%

01.1.3.3 Vallen van hoogte - werkbordes

3%

01.1.4 Vallen van hoogte - gat in de grond

10%

01.1.5.1 Vallen van hoogte - beweegbaar platform

2%


5%

01.1.5.3 Vallen van hoogte - onbeschermd op hoogte werken

3%


90%


66%


33%


7%

03.2 Contact met vallende voorwerpen - tilinstallatie

9%

03.3 Contact met vallende voorwerpen - voertuig of lading

6%


6%

03.5 Contact met vallende voorwerpen - overige

2%


10%


8%


2%


8%


25%


14%


35%


33%


11%


6%


10%


8%


8%


29%


5%

26

Risico

Horoscoop


14%

12.1 Contact met elektriciteit - hoogspanning

1%

12.2 Contact met elektriciteit - elektrische apparatuur

27%

12.3 Contact met elektriciteit - installeren/repareren

9%


15%


8%


9%


5%

15.2 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten - het transporteren van gesloten vaten

1%

15.3 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten - het sluiten van vaten

1%


2%

17.1 Brand - heet werk

9%

17.2 Brand - werken in nabijheid van brandgevaarlijke stoffen

7%

17.3 Brand - brandbestrijding

1%


8%


1%


4%


1%


0%


2%


32%


12%


10%


10%

27

Risico

Horoscoop

Figuur 11 Top 10 gevaren gesorteerd naar aantal verwachte ongevallen per jaar onderverdeeld naar letsel

28

Risico

Horoscoop

4.2. Bouwnijverheid Ruim 440.000 mensen zijn werkzaam in de bouw. De grote meerderheid van de werknemers in de bouw, bijna de helft, werkt bij een bouwbedrijf. Het contact met zelf gebruikt handgereedschap is voor 55% van de werknemers een gevaar waar aan bloot gestaan wordt. Circa 49% van de werknemers heeft te maken met extreme krachtinspanning door het hanteren van voorwerpen. Ongeveer 65 ongevallen worden verwacht door het vallen van een verplaatsbare ladder. Van deze verwachte ongevallen zullen 50 leiden tot herstelbaar letsel, bijna 13 ongevallen zullen blijvend letsel als gevolg hebben.

Figuur 12 Bouwnijverheid, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 440.887 Tabel 5 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



28%


8%


23%


1%


7%


14%


13%


10%

29

Risico

Horoscoop

Gevaren



9%


6%


35%


5%


8%


4%


92%


72%


26%


12%


8%


5%


9%


5%


18%


11%


9%


14%


32%


19%


55%


31%


4%


2%


7%


15%


7%


38%


5%


13%

12.1 Contact met electriciteit - hoogspanning

2%

12.2 Contact met electriciteit - electrische apparatuur

27%

12.3 Contact met electriciteit - installeren/repareren

9%


6%


2%


6%


2%


1%


1%

30

Risico Gevaren

Horoscoop % werknemers blootgesteld


1%


5%


2%


0%


7%


2%


3%


0%


0%


1%


49%


20%


5%


6%

31

Risico

Horoscoop

32

Risico

Horoscoop


33

Risico

Horoscoop

4.3. Handel In de handel zijn in totaal 1.160.958 mensen werkzaam. Naast dat de werknemers vooral bloot staan aan de gevaren te struikelen of te vallen van een trap of helling, staan zij ook vooral vaak bloot aan extreme krachtinspanning door het hanteren van een voorwerp (36%). Ruim 27% staat bloot aan het botsen tegen een voorwerp. In de handel worden de meeste ongevallen verwacht door het bedienen en daardoor contact hebben met bewegende delen van een machine (27). Bijna al deze ongevallen zullen leiden tot herstelbaar of blijvend letsel.

Figuur 14 Handel, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 1.160.958 Tabel 6 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



3%


1%


3%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

34

Risico

Horoscoop

Gevaren



1%


3%


1%


3%


1%


91%


58%


22%


1%


8%


6%


7%


1%


2%


2%


1%


11%


14%


17%


17%


12%


3%


1%


3%


1%


4%


27%


1%


13%


0%


15%


2%


7%


2%


3%


1%


0%


0%


1%

35

Risico Gevaren



2%


2%


0%


26%


2%


3%


0%


0%


0%


36%


7%


3%


4%

36

Risico

Horoscoop

37

Risico

Horoscoop


38

Risico

Horoscoop

4.4. Vervoer en Communicatie De sector Vervoer en Communicatie telt ruim 460.000 mensen. De meeste werknemers (170.780) zijn werkzaam in andere type vervoer en communicatie bedrijven dan wegvervoer of post en telecommunicatie. Bijna 35% van de werknemers staat bloot aan het gevaar een aanrijding te krijgen met een bewegend voertuig. De meest ongevallen worden ook verwacht door het verliezen van de beheersing van een bewegend voertuig. Van de 24 verwachtte ongevallen zal zeker 1 een dodelijke afloop kennen, 7 zullen leiden tot blijvend letsel.

Figuur 16 Vervoer en Communicatie, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 460.521 Tabel 7 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



4%


3%


3%


0%


0%


0%


0%


0%

39

Risico

Horoscoop

Gevaren



2%


3%


8%


3%


13%


4%


81%


63%


35%


4%


9%


5%


6%


2%


2%


3%


3%


9%


5%


14%


7%


7%


2%


1%


2%


5%


7%


23%


2%


28%


2%


14%


2%


2%


2%


2%


2%


1%


0%

40

Risico Gevaren



1%


1%


2%


0%


17%


4%


2%


0%


0%


1%


26%


19%


4%


4%

41

Risico

Horoscoop

42

Risico

Horoscoop


43

Risico

Horoscoop

4.5. Financiële instellingen Ruim 280.000 mensen zijn werkzaam bij financiële instellingen. Zo’n 55% van de werknemers binnen de financiële instellingen is werkzaam in de deelsector bankwezen. Binnen de financiële instellingen staan mensen relatief weinig bloot aan de door ons onderzochte gevaren. 20% van de werknemers staat bloot aan het gevaar contact te hebben met elektriciteit door middel van elektrische apparatuur. Ook in deze sector is het aantal werknemers die blootstaan aan de gevaren als struikelen, uitglijden en vallen van een trap weer hoog (73% tot 78%). Het zijn deze type ongevallen die zullen leiden tot een verwacht aantal ongevallen van nog geen 2 per jaar.

Figuur 18 Financiële instellingen, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 280.923 Tabel 8 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

44

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


0%


0%


1%


0%


0%


0%


73%


78%


3%


0%

03.2 Contact met vallende voorwerpen – tilinstallatie

0%


0%

03.4 Contact met vallende voorwerpen – handwerk

0%

03.5 Contact met vallende voorwerpen – overige

0%


0%


0%


0%


1%


1%


1%


1%

08.1.1 Contact met bewegende delen van een machine – bedienen

1%


0%


0%

08.1.4 Contact met bewegende delen van een machine – schoonmaken

0%


0%


0%


1%


0%


1%

12.1 Contact met electriciteit – hoogspanning

0%


20%


0%


1%


1%


0%


0%


0%

45

Risico Gevaren



0%


0%


0%


0%


0%


12%


0%


1%


0%


0%


0%


3%


1%


0%


0%

46

Risico

Horoscoop

47

Risico

Horoscoop


48

Risico

Horoscoop

4.6. Zakelijke dienstverlening In de zakelijke dienstverlening zijn 892.037 mensen werkzaam. Naast het blootstaan aan gevaren als struikelen, uitglijden en vallen van een trap of helling, staan 30% van de werknemers in de zakelijke dienstverlening bloot aan het gevaar in contact te komen met elektriciteit door middel van elektrische apparatuur. De meeste aantal ongevallen, in totaal 9, worden verwacht door het in contact komen met bewegende delen van een machine (vrijmaken).

Figuur 20 Zakelijke Dienstverlening, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 892.037 Tabel 9 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



1%


0%


1%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

49

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


3%


0%


0%


0%


77%


75%


8%


1%


1%


1%


1%


0%


1%


1%


0%


2%


6%


3%


7%


4%


2%


1%


1%


1%


1%


9%


1%


3%


0%


27%


4%


3%


3%


2%


1%


0%


0%


0%

50

Risico Gevaren



1%


1%


0%


13%


1%


2%


0%


0%


0%


11%


3%


1%


2%

51

Risico

Horoscoop

52

Risico

Horoscoop


53

Risico

Horoscoop

4.7. Onderwijs In het onderwijs werken 489.198 mensen. De grootse groep mensen is werkzaam in het basis- en speciaal onderwijs (211.594). Circa 35% van de werknemers in het onderwijs staat bloot aan het gevaar slachtoffer te worden van agressieve mensen. De meeste ongevallen worden nog steeds verwacht door te struikelen of uit te glijden (4 ongevallen). Er worden jaarlijks nog geen 2 ongevallen verwacht die te maken hebben met het in contact komen met agressieve mensen.

Figuur 22 Onderwijs, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 489.198 Tabel 10 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



1%


0%


1%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

54

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


1%


0%


0%


0%


91%


70%


4%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


0%


0%


1%


5%


3%


6%


3%


1%


1%


1%


0%


0%


12%


0%


1%


0%


19%


1%


2%


3%


1%


1%


0%


0%


0%

55

Risico Gevaren



2%


1%


0%


35%


1%


1%


0%


0%


0%


9%


5%


1%


2%

56

Risico

Horoscoop

57

Risico

Horoscoop


58

Risico

Horoscoop

4.8. Gezondheids- en Welzijnszorg Meer dan één miljoen mensen zijn werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg. Naast werkzaam te zijn in ziekenhuizen, verpleeg- en bejaardenhuizen en andere type welzijnszorg werkt de grootste groep mensen in een andere type gezondheidszorg dan eerder genoemden (334.120). Zeker 36% van de werknemers staat bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen, 34% staat bloot aan extreme krachtinspanning door hanteren van voorwerpen. De meeste ongevallen, in totaal 9, worden nog steeds verwacht door het struikelen en uitglijden van werknemers.

Figuur 24 Gezondheids- en Welzijnszorg, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 1.110.796 Tabel 11 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



2%


0%


3%


0%


0%


0%


0%


0%

59

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


0%


2%


0%


0%


0%


89%


70%


8%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


1%


0%


2%


5%


6%


6%


4%


1%


0%


1%


0%


1%


24%


0%


2%


0%


18%


1%


5%


8%


7%


2%


0%


0%

60

Risico Gevaren



1%


3%


2%


0%


36%


3%


1%


1%


0%


0%


34%


7%


3%


4%

61

Risico

Horoscoop

62

Risico

Horoscoop


63

Risico

Horoscoop

4.9. Openbaar bestuur en Overheid In totaal zijn 198.530 van de 524.361 mensen in de sector openbaar bestuur en overheid, werkzaam bij gemeente of provincie. Ook nu staan veel van de werknemers bloot aan de gevaren te struikelen, uit te glijden (81%) of te vallen van een trap of helling (79%). Bijna een vijfde van de werknemers staat bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen. In totaal worden 10 ongevallen verwacht als gevolg van een botsing met een bewegend voertuig door verlies van beheersing en aanrijding door een bewegend voertuig. De verwachting op een ongeval met een dodelijke afloop is nog geen 1 per jaar.

Figuur 26 Openbaar bestuur en overheid, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 524.361 Tabel 12 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



1%


0%


1%


0%


0%


0%


0%


0%

64

Risico

Horoscoop

Gevaren



1%


0%


4%


1%


2%


1%


81%


79%


16%


1%


1%


1%


1%


0%


2%


1%


1%


2%


6%


3%


7%


4%


1%


0%


1%


2%


1%


12%


1%


8%


0%


18%


1%


1%


1%


2%


1%


0%


0%

65

Risico Gevaren



0%


1%


1%


1%


21%


2%


2%


1%


1%


1%


10%


10%


1%


3%

66

Risico

Horoscoop

67

Risico

Horoscoop


68

Risico

4.10.

Horoscoop

Overige dienstverlening

Bijna 300.000 mensen zijn werkzaam in de overige dienstverlening. Bijna een kwart van de werknemers binnen de overige dienstverlening staat bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen. De meeste ongevallen (bijna 6 per jaar) worden verwacht door het bedienen en daardoor in contact komen met bewegende delen van een machine. Van de 6 ongevallen zullen zeker 5 ongevallen blijvend letsel tot gevolg hebben.

Figuur 28 Overige dienstverlening, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 296.079 Tabel 13 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



3%


2%


2%


0%


1%


0%


1%


1%


2%

69

Risico

Horoscoop

Gevaren



1%


4%


1%


3%


2%


86%


64%


9%


1%


2%


1%


2%


1%


3%


3%


1%


2%


8%

06.2 Contact met voorwerpen ( niet handgereedschap) die door een persoon worden gedragen of gebruikt 07 Contact met zelf gebruikt handgereedschap

6% 12%


8%


3%


1%


3%


2%


3%


17%


0%


6%


0%


19%


3%


4%


4%


3%


1%


0%


0%


1%

70

Risico Gevaren



2%


2%


0%


24%


6%


3%


0%


4%


5%


23%


12%


2%


3%

71

Risico

Horoscoop


72

Risico

4.11.

Horoscoop

Overige bedrijven uitgesplitst

In de Horeca werken 107.389 mensen. In de Landbouw, Bosbouw en Visserij zijn 89.789 mensen werkzaam. De Energie- en Waterleidingbedrijven vormen een kleinere deelsector, 11.953 mensen zijn hier werkzaam. Alle bedrijven die niet eerder als deelsector genoemd zijn vallen onder de deelsector overige bedrijven, 264.424 mensen zijn werkzaam bij de overige bedrijven.

Figuur 30 Overige bedrijven, aantal werknemers per deelsector, voor de hele sector: 473.555

4.11.1. Landbouw, Bosbouw en Visserij

Ook in deze deelsector staat een groot deel van de werknemers bloot aan het gevaar te struikelen of uit te glijden (92%). Verder staat 37% van de werknemers bloot aan het gevaar te vallen van een helling of trap of te botsen tegen een voorwerp. De meeste ongevallen, circa 5, worden verwacht als gevolg van het bedienen en daardoor in contact komen met bewegende delen van een machine. Tabel 14 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



6%


1%


5%

73

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


0%


1%


1%


0%


0%


2%


13%


6%


4%


2%


92%


37%


34%


2%


4%


4%


5%


0%


2%


1%


2%


10%


30%


16%


35%


25%


7%


5%


7%


3%


9%


37%


4%

11 In/ op een bewegend voertuig met verlies van beheersing 12.1 Contact met electriciteit - hoogspanning

25% 0%


12%


2%


2%

74

Risico

Horoscoop

Gevaren



3%


3%


1%


1%


0%


0%


1%


1%


0%


6%


18%


2%


0%


0%


3%


31%


20%


1%


1%

75

Risico

Horoscoop

76

Risico

Horoscoop


77

Risico

Horoscoop

4.11.2. Eergie- en Waterleidingbedrijven

Een meerderheid van de werknemers staat bloot aan het gevaar te struikelen, uit te glijden (78%) of te vallen van een trap of helling (82%). Verder staat 32% van de werknemers bloot aan het gevaar in contact te komen met elektriciteit door middel van elektrische apparatuur. Er worden per jaar nauwelijks ongevallen verwacht in deze sector. De meeste ongevallen worden verwacht als gevolg van het in contact komen met bewegende delen van een machine door het bedienen ervan. Tabel 15 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



2%


3%


3%


0%


0%


1%


1%


2%


1%


0%


11%


0%


2%


0%


78%


82%


18%


1%


1%


0%


1%


0%


2%


3%


1%


1%

06.1 Contact met handgereedschap die door een andere persoon worden gedragen of gebruikt 06.2 Contact met voorwerpen ( niet handgereedschap) die door een persoon worden gedragen of gebruikt

14% 5%

78

Risico

Horoscoop

Gevaren



13%


12%


1%


1%


0%


4%


1%


10%


1%


4%


1%


32%


11%


3%


6%


1%


1%


0%


0%


2%


4%

17.2 Brand - werken in nabijheid van brandgevaarlijke stoffen 17.3 Brand - brandbestrijding

10% 1%


16%


3%


4%


1%


0%


2%


14%


6%


6%


9%

79

Risico

Horoscoop

80

Risico

Horoscoop


81

Risico

Horoscoop

4.11.3. Horeca

In de Horeca staat 44% van de werknemers bloot aan het gevaar in contact te komen met hete of extreem koude oppervlakken of open vlammen. Per jaar worden 3 ongevallen verwacht als het gevolg van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit open vaten. Ongevallen die blijvend of herstelbaar letsel zullen veroorzaken. Tabel 16 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



1%


0%


1%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


5%


0%


0%


0%


95%


50%


3%


1%


1%


1%


2%


1%


3%


2%


1%


5%


21%


12%


25%

82

Risico

Horoscoop

Gevaren 08.1.1 Contact met bewegende delen van een machine - bedienen

% werknemers blootgesteld 11%


2%


1%


6%


1%


2%


32%


0%


2%


0%


23%


2%


44%


28%


11%


1%


0%


0%

15.4 Vrijkomen van gevaarlijke stoffen uit gesloten vaten - werken in de nabijheid 17.1 Brand - heet werk

0% 27%


4%


1%


31%


1%


5%


0%


0%

23.2 Gevolgen van onderdompeling in vloeistof - werken in de nabijheid 25.1 Extreme krachtinspanning - hanteren voorwerpen

1% 32%


6%


5%


2%

83

Risico

Horoscoop

84

Risico

Horoscoop


85

Risico

Horoscoop

4.11.4. Overige bedrijven

Meer dan een kwart van de mensen werkzaam in de overige bedrijven staat bloot aan extreme krachtspanning door het hanteren van voorwerpen. Verwacht wordt dat ruim 8 ongevallen, als gevolg van het hebben van contact met bewegende delen van een machine (bedienen), plaatsvinden. Over het algemeen zullen dit ongevallen zijn met blijvend letsel. Tabel 17 Aandeel werknemers in de sector, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



4%


2%


2%


0%


1%


0%


1%


0%


1%


1%


6%


1%


3%


1%


87%


54%


21%


3%


4%


3%


4%


1%


3%


3%


2%


5%


15%


11%


19%

86

Risico

Horoscoop

Gevaren 08.1.1 Contact met bewegende delen van een machine - bedienen



4%


1%


3%


3%


4%


22%


2%

11 In/ op een bewegend voertuig met verlies van beheersing 12.1 Contact met electriciteit - hoogspanning

10% 1%


18%


3%


6%


5%


5%


3%


0%


0%


2%


4%


3%


0%


17%


5%


3%


0%


1%

23.2 Gevolgen van onderdompeling in vloeistof - werken in de nabijheid 25.1 Extreme krachtinspanning - hanteren voorwerpen

1% 26%


8%


3%


6%

87

Risico

Horoscoop


88

Risico

4.12.

Horoscoop

Aandeel blootgestelden aan elk van de gevaren per sector

89

Risico

Horoscoop

90

Risico

Horoscoop

91

Risico

Horoscoop

92

Risico

Horoscoop

93

Risico

Horoscoop

94

Risico

Horoscoop

95

Risico

Horoscoop

96

Risico

Horoscoop

97

Risico

Horoscoop

98

Risico

Horoscoop

99

Risico

Horoscoop

100

Risico

Horoscoop

101

Risico

Horoscoop

102

Risico

Horoscoop

103

Risico

Horoscoop

104

Risico

Horoscoop

105

Risico

Horoscoop

106

Risico

Horoscoop

107

Risico

Horoscoop

108

Risico

Horoscoop

109

Risico

Horoscoop

110

Risico

Horoscoop

5. Top 10 risico’s per beroep De grootste beroepsgroep wordt gevormd door de commerciële beroepen, circa 1,2 miljoen mensen hebben een commercieel beroep als winkelier, winkelpersoneel, vertegenwoordiger et cetera. De ambachtelijke en industriële beroepen en de administratieve beroepen zijn ook grote beroepsgroepen met ook ruim 1 miljoen werknemers. Veel werknemers, ongeacht de beroepsgroep, staan bloot aan het gevaar uit te glijden, te struikelen (75% tot 96%) of te vallen van een trap of helling (36% tot 82%). In de onderstaande korte uitwerking van belangrijkste punten per beroepsgroep zullen ze niet steeds opnieuw genoemd worden.

5.1. Ambachtelijke en Industriële beroepen Meer dan een miljoen mensen hebben een ambachtelijk of industrieel beroep. In de totale beroepsgroep staan 57% van de werknemers bloot aan het gevaar in contact te komen met zelf gebruikt handgereedschap. Bijna de helft van de werknemers staat bloot aan extreme krachtinspanning door het hanteren van voorwerpen. De meest ongevallen, ruim 148, worden verwacht door het bedienen en daardoor in contact komen met bewegende delen van een machine. Van de verwachtte ongevallen zullen zeker 23 herstelbaar letstel tot gevolg hebben, 125 van de ongevallen zullen leiden tot blijvend letsel.

Figuur 35 Ambachtelijke en Industriële beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 1.111.765

111

Risico

Horoscoop

Tabel 18 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren 01.1.1.1 Vallen van hoogte - verplaatsbare ladder



7%


15%


1%


4%


7%


6%


5%


5%


5%


22%


3%


7%


4%


93%


66%


32%


10%


10%


6%


8%


4%


17%


12%


5%


12%


35%


19%


57%


44%


13%


7%


12%


11%


10%


41%


5%

112

Risico

Horoscoop

Gevaren



16%


1%


30%


10%


14%


6%


9%


5%


1%


1%


2%


10%


6%


0%


7%


1%


4%


1%


0%


2%


48%


18%


10%


10%

113

Risico

Horoscoop

114

Risico

Horoscoop


115

Risico

Horoscoop

5.2. Transportberoepen Van de 268.997 werknemers met een transportberoep, is bijna de helft vrachtwagenchauffeur. De beroepsgroep staat vooral bloot aan het gevaar een aanrijding te krijgen (56%) of zelf de beheersing van een bewegend voertuig te verliezen (51%). De zojuist genoemde gevaren waaraan veel werknemers blootstaan, zijn ook de oorzaak van de meeste aantal verwachtte ongevallen per jaar. Van de ongevallen zullen bijna 4 een dodelijke afloop hebben.

Figuur 37 Transportberoepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 368.997 Tabel 19 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



5%


5%


4%


0%


1%


1%


1%


0%


3%

116

Risico

Horoscoop

Gevaren



5%


13%


8%


25%


7%


87%


59%


56%


11%


23%


14%


17%


4%


4%


7%


5%


16%


10%


25%


11%


14%


4%


2%


3%


12%


16%


35%


5%


51%


2%


9%


2%


3%


2%


3%


3%


2%


0%


2%

117

Risico Gevaren



2%


3%


0%


17%


3%


5%


0%


0%


2%


42%


35%


6%


6%

118

Risico

Horoscoop


119

Risico

Horoscoop

5.3. Administratieve beroepen Er zijn ruim één miljoen mensen die een administratief beroep hebben. Mensen met deze beroepen staan ook vooral bloot aan het gevaar te struikelen, uit te glijden (75%) of te vallen van een trap of helling (73%). Verder staat een vijfde van de werknemers bloot aan het gevaar in contact te komen met elektriciteit door elektrische apparatuur. De meeste ongevallen worden verwacht door het bedienen en daardoor in contact komen met bewegende delen van een machine. De verwachtte ongevallen zijn meestal niet dodelijk.

Figuur 39 Administratieve beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 1.093.621 Tabel 20 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

120

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


1%


0%


0%


0%


75%


73%


9%


0%


1%


1%


1%


0%


0%


0%


0%


1%


3%


2%


2%


2%


0%


0%


1%


1%


0%


4%


0%


2%


0%


21%


1%


1%


2%


0%


0%


0%


0%


0%

121

Risico Gevaren



1%


1%


0%


13%


1%


0%


0%


0%


0%


5%


2%


1%


2%

122

Risico

Horoscoop


123

Risico

Horoscoop

5.4. Commerciële beroepen Binnen de commerciële beroepen zijn de meeste mensen (zo’n 60%) werkzaam als winkelier, winkelbediende of verkoper (725.075). Zeker 27% van de werknemers staat bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen, 28% staat bloot aan extreme krachtinspanning door hanteren van voorwerpen. De meeste ongevallen, in totaal circa 15 per jaar, worden nog steeds verwacht door het bedienen en in contact komen met bewegende delen van een machine.

Figuur 41 Commerciële beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 1.241.769 Tabel 21 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar. Gevaren



3%


1%


3%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

124

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


2%


0%


1%


1%


89%


60%


14%


0%


4%


3%


4%


1%


1%


1%


1%


10%


10%


13%


11%


7%


2%


1%


2%


1%


2%


19%


1%


6%


0%


14%


1%


5%


2%


2%


1%


0%


0%


0%

125

Risico Gevaren



1%


1%


0%


27%


2%


2%


0%


0%


1%


28%


4%


2%


3%

126

Risico

Horoscoop


127

Risico

Horoscoop

5.4.1. Dienstverlenende beroepen 831.164 mensen hebben een dienstverlenend beroep. Ongeveer 30% van de mensen met een dienstverlenend beroep staan bloot aan het gevaar slachtoffer te worden van agressieve mensen. Er worden veel ongevallen verwacht door het bedienen en contact hebben met bewegende delen van een machine. De ongevallen zullen vaak blijvend of herstelbaar letstel als gevolg hebben.

Figuur 43 Dienstverlenende beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 831.164 Tabel 22 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



2%


1%


3%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


1%

128

Risico

Horoscoop

Gevaren



5%


0%


1%


1%


91%


64%


15%


1%


2%


1%


1%


0%


2%


1%


1%


3%


11%


7%


14%


8%


2%


1%


3%


1%


2%


25%


1%


7%


0%


19%


2%


15%


10%


7%


1%


0%


0%


0%


8%

129

Risico Gevaren



3%


1%


30%


3%


3%


1%


0%


1%


24%


9%


3%


3%

130

Risico

Horoscoop


131

Risico

Horoscoop

5.5. Gezondheidszorg- en hulpverlenende beroepen Van de 877.089 mensen met een gezondheidszorg en/of hulpverlenend beroep zijn 308.358 werkzaam als verpleegkundige of ziekenverzorger. Ruim 40% van de werknemers staat bloot aan extreme krachtinspanning door het hanteren van voorwerpen. Nog eens 40% staat bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen. Het struikelen en uitglijden zorgt voor het meest aantal verwachtte ongevallen. Van de in totaal bijna 8 ongevallen zullen er 6 alleen tot herstelbaar letsel leiden.

Figuur 45 Gezondheidszorg- en hulpverlenende beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 877.089 Tabel 23 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



2%


0%


3%


0%


0%


0%


0%


0%


1%

132

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


1%


0%


0%


0%


91%


69%


8%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


1%


0%


2%


5%


7%


5%


4%


1%


0%


1%


1%


1%


28%


0%


2%


0%


17%


1%


5%


9%


8%


3%


0%


0%


1%

133

Risico Gevaren



3%


2%


0%


40%


4%


1%


1%


1%


1%


41%


9%


4%


4%

134

Risico

Horoscoop


135

Risico

Horoscoop

5.6. Leerkrachten en docenten In totaal hebben 271.264 mensen een beroep als onderwijzer. De grootste groep onderwijzers werkt in het basisonderwijs (117.960). Naast het blootstaan aan gevaren als struikelen of uitglijden en vallen van een trap of helling, staat ruim 40% van de onderwijzers ook bloot aan het gevaar in contact te komen met agressieve mensen. Door te struikelen of te uit te glijden worden de meeste ongevallen per jaar verwacht. Deze ongevallen zullen vooral leiden tot herstelbaar letsel.

Figuur 47 Leerkrachten en docenten, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 271.264 Tabel 24 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



1%


0%


1%


0%


0%


0%


0%


0%


0%

136

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


1%


0%


0%


0%


94%


68%


2%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


5%


3%


6%


3%


1%


0%


1%


0%


0%


14%


0%


1%


0%


16%


2%


2%


3%


1%


0%


0%


0%


1%

137

Risico Gevaren



3%


2%


0%


41%


1%


0%


0%


2%


2%


9%


7%


1%


3%

138

Risico

Horoscoop


139

Risico

Horoscoop

5.7. (Vak)specialisten Van de vakspecialisten, in totaal 782.939 bestaat de grootste deelgroep uit statistici, wiskundigen, systeemanalisten et cetera (436.881). Ruim 30% van de vakspecialisten staat bloot aan het gevaar in contact te komen met elektriciteit door middel van elektrische apparatuur. De meeste verwachtte ongevallen zullen plaatsvinden door het bedienen en in contact komen met bewegende delen van een machine.

Figuur 49 Vakspecialisten, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 782.939 Tabel 25 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



2%


1%


2%


0%


0%


0%


0%


0%


1%


1%

140

Risico

Horoscoop

Gevaren



5%


1%


1%


0%


76%


82%


11%


1%


1%


1%


1%


0%


2%


2%


1%


2%


7%


4%


10%


6%


2%


1%


1%


1%


1%


9%


1%


3%


0%


31%


7%


3%


3%


3%


2%


0%


0%


1%


2%

141

Risico Gevaren



2%


0%


8%


1%


2%


0%


0%


1%


7%


3%


3%


4%

142

Risico

Horoscoop


143

Risico

Horoscoop

5.8. Agrarische beroepen De tuinbouwers, bollen- en boomkwekers, hoveniers en dergelijke vormen met 79.700 werknemers de grootste deelberoepsgroep in de agrarische beroepen (totaal 135.017). Circa 40% van de werknemers staat bloot aan het extreme krachtinspanning door het hanteren van voorwerpen. Nog eens 36% staat bloot aan een het gevaar een aanrijding te krijgen, in contact te komen met zelf gebruikt handgereedschap of te botsten tegen een voorwerp. De meeste ongevallen worden verwacht door het bedienen en daardoor in contact te komen met bewegende delen van een machine.

Figuur 51 Agrarische beroepen, aantal werknemers per beroep, voor de hele beroepsgroep 135.017 Tabel 26 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



8%


2%


5%


0%


0%


1%


1%


0%

144

Risico

Horoscoop

Gevaren



0%


1%


14%


4%


6%


3%


96%


36%


36%


1%


5%


5%


6%


2%


3%


2%


2%


8%


30%


13%


36%


23%


7%


5%


8%


2%


6%


35%


3%


22%


0%


10%


1%


2%


3%


3%


0%


0%


0%

145

Risico Gevaren



0%


1%


1%


0%


7%


21%


2%


0%


2%


4%


40%


20%


1%


1%

146

Risico

Horoscoop


147

Risico

Horoscoop

5.9. Leidinggevende functies In totaal hebben 521.323 werkende een leidinggevende functie. Ook nu wordt verwacht dat de meeste ongevallen veroorzaakt zullen worden door het bedienen en in contact komen met bewegende delen van een machine. Tabel 27 Aandeel werknemers in de beroepsgroep, dat blootstaat aan het gevaar Gevaren



3%


1%


2%


0%


0%


1%


1%


1%


1%


1%


5%


1%


2%


1%


85%


69%


20%


3%


4%


3%


4%


1%


3%


2%


2%


5%


10%


7%

148

Risico

Horoscoop

Gevaren



11%


10%


2%


1%


2%


3%


3%


17%


2%


9%


0%


18%


3%


4%


3%


3%


2%


0%


0%


1%


3%


2%


1%


13%


2%


3%


0%


0%


1%


20%


9%


3%


4%

149

Risico

Horoscoop


150

Risico

5.10.

Horoscoop

Aandeel blootgestelden aan elk van de gevaren per beroepsgroep

151

Risico

Horoscoop

152

Risico

Horoscoop

153

Risico

Horoscoop

154

Risico

Horoscoop

155

Risico

Horoscoop

156

Risico

Horoscoop

157

Risico

Horoscoop

158

Risico

Horoscoop

159

Risico

Horoscoop

160

Risico

Horoscoop

161

Risico

Horoscoop

162

Risico

Horoscoop

163

Risico

Horoscoop

164

Risico

Horoscoop

165

Risico

Horoscoop

166

Risico

Horoscoop

167

Risico

Horoscoop

168

Risico

Horoscoop

169

Risico

Horoscoop

170

Risico

Horoscoop

171

Risico

Horoscoop

172

RISICO HOROSCOOP VOORSPELLING AANTALLEN ONGEVALLEN VOOR SECTOREN EN BEROEPEN

Recommend Documents