Richtlijn Handboek Eenheid van taal

Richtlijn Handboek Eenheid van taal Platform Jeugdgezondheidszorg

Richtlijn 2

11 februari 2005

Inhoud Inleiding ............................................................................................................................. 5 Leeswijzer.......................................................................................................................... 7 PRODUCTGROEP 1: MONITORING EN SIGNALERING................................................. 8 Algemene Anamnese U1.1.1.1 Gezinssamenstelling ..........................................................................................10 U1.1.1.2 Erfelijke belasting ...............................................................................................13 U1.1.1.3 Voorgeschiedenis ...............................................................................................15 Lichamelijke verschijning U1.1.2.1 Algemene indruk / houding / beweging ...............................................................21 U1.1.2.2 Huid / hygiëne ....................................................................................................22 U1.1.2.3 Hoofd / hals ........................................................................................................23 U1.1.2.4 Romp / buik ........................................................................................................25 U1.1.2.5 Extremiteiten ......................................................................................................27 U1.1.2.6 Genitalia .............................................................................................................30 Groei U1.1.3.1 Lengte naar leeftijd .............................................................................................32 U1.1.3.2 Gewicht naar leeftijd ...........................................................................................34 U1.1.3.3 Hoofdomtrek.......................................................................................................35 U1.1.3.4 Gewicht naar lengte............................................................................................36 Ontwikkeling U1.1.4.1 Psychische ontwikkeling .....................................................................................37 U1.1.4.2 Motorische ontwikkeling......................................................................................39 U1.1.4.3 Cognitieve ontwikkeling ......................................................................................41 U1.1.4.4 Sociale ontwikkeling ...........................................................................................43 U1.1.4.5 Spraak- en taal ontwikkeling...............................................................................45 U1.1.4.6 Seksuele ontwikkeling ........................................................................................48 Functies U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren .....................................................................................51 U1.1.5.2 Psychisch functioneren.......................................................................................53 U1.1.5.3 Emotioneel functioneren .....................................................................................54 U1.1.5.4 Sociaal functioneren ...........................................................................................55 Medisch biologisch U1.2.1.1 Biometrie ............................................................................................................56 U1.2.1.2 Vaccinatiegraad..................................................................................................57 U1.2.1.3 Verwijzingen .......................................................................................................58 U1.2.1.4 Vóórkomen van ziekten en afwijkingen...............................................................59

Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

2

Gedrag U1.2.2.1 Voedingsgedrag .................................................................................................60 U1.2.2.2 Verslavingsgedrag..............................................................................................61 U1.2.2.3 Pesten / geweld / delinquent gedrag...................................................................62 U1.2.2.4 Schoolverzuim....................................................................................................64 U1.2.2.5 Vrijetijdsbesteding / sport / beweging..................................................................65 Sociaal milieu U1.2.3.1 Woonsituatie.......................................................................................................66 U1.2.3.2 Kinderopvang .....................................................................................................67 U1.2.3.3 Schoolsituatie .....................................................................................................68 U1.2.3.4 Mutaties..............................................................................................................69 U1.2.3.5 Discriminatie.......................................................................................................70 U1.2.3.6 Mishandeling ......................................................................................................71 U1.2.3.7 Criminaliteit.........................................................................................................73 Fysiek milieu U1.2.4 Fysiek milieu..........................................................................................................74 Zorgsysteem U1.2.5.1 Sociale kaart.......................................................................................................77 PRODUCTGROEP 2: INSCHATTEN ZORGBEHOEFTE .................................................79 U2.1.1 Inschatten verhouding draaglast / draagkracht ......................................................80 U2.1.2 Inschatten voorlichtingsbehoefte ...........................................................................82 U2.1.3 Bepalen ontvangen zorg........................................................................................83 U2.2.1 Bepalen risicogroepen...........................................................................................84 M2.1.1 Zorgverlening op maat ..........................................................................................89 M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg......................................................................................90 PRODUCTGROEP 3: SCREENINGEN EN VACCINATIES .............................................91 Screeningen U3.1.1.1 Phenylketonurie (PKU) .......................................................................................92 U3.1.1.2 Congenitale hypothyreoïdie (CHT) .....................................................................93 U3.1.1.3 Adrenogenitaal syndroom (AGS) ........................................................................94 U3.1.1.4 Oogpathologie ....................................................................................................95 U3.1.1.5 Maldescensus testis ...........................................................................................98 U3.1.1.6 Congenitale hartafwijking..................................................................................101 U3.1.1.7 Spraak- en taalstoornissen ...............................................................................102 U3.1.1.8 Perceptief gehoorverlies ...................................................................................104 Vaccinaties U3.1.2.1 Rijksvaccinatieprogramma (RVP) .....................................................................106 U3.1.2.2 Hepatitis B........................................................................................................108


3

PRODUCTGROEP 4: VOORLICHTING, ADVIES, INSTRUCTIE EN BEGELEIDING....110 Wettelijk verplichte voorlichting U4.1.1.1 Voortvloeiend uit het Burgerlijk Wetboek ..........................................................111 U4.1.1.2 Voortvloeiend uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens..............................112 M4.1.1 Voorlichting (individueel) .....................................................................................113 M4.2.1 Voorlichting (Groep) ............................................................................................114 PRODUCTGROEP 5: BEINVLOEDEN VAN GEZONDHEIDSBEDREIGINGEN ............115 PRODUCTGROEP 6: ZORGSYSTEEM, NETWERKEN, OVERLEG EN SAMENWERKING .........................................................................................................116 Dossiervorming U6.1.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden van het Integraal Dossier JGZ ......................117 U6.1.1.2 Overdragen van het Integraal Dossier JGZ bij zorgoverdracht..........................120 M6.1.1 Zorgplan opstellen ..............................................................................................122 M6.1.2 Zorgcoördinatie ...................................................................................................123 M6.2.1 Netwerken, overleg en samenwerking ................................................................124

Bijlagen Bijlage 1: Sjabloon Eenheid van taal...............................................................................126 Bijlage 2: Literatuurlijst....................................................................................................128 Bijlage 3: Gebruikte afkortingen ......................................................................................134 Bijlage 4: Met dank aan ..................................................................................................136


4

Inleiding Het Platform Jeugdgezondheidszorg heeft op 24 november 2003 van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport subsidie gekregen voor de uitvoering van het project “Eenheid van taal in de Jeugdgezondheidszorg”. Dit project bouwt voort op de aanbevelingen en voorbereidende werkzaamheden van de Expertgroep Inhoud en Begrippen, onderdeel van de Werkgroep Registratie, 1 Monitoring en Elektronisch Dossier . Het project moet uiteindelijk van alle begrippen voorkomend in 2 het Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar (BTP) een definitie opleveren die gedragen wordt door de professionals werkzaam in de JGZ. Resultaat van het project is een Handboek Eenheid van taal. In dit Handboek zijn de producten en activiteiten uit het BTP gedefinieerd en is aangegeven op welke wijze de uitvoering moet worden geregistreerd. Doel Het doel van dit project is dat alle professionals binnen de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) in hun dagelijks werk gebruik maken van dezelfde definities van producten en activiteiten en dat zij de uitgevoerde activiteiten op dezelfde wijze registreren. De definities vormen tevens de basis voor de ontwikkeling van elektronische registratie en landelijke monitors en voor de verantwoording over de uitvoering van het BTP aan gemeenten en Rijk. Tijdens de samenstelling van het Handboek is daarom afgestemd met lopende initiatieven op dit gebied zoals het Programma Informatisering JGZ van NICTIZ en het project Lokale en Nationale Monitor Jeugdgezondheid van TNO-PG, GGD Nederland en LVT. Proces Allereerst is een sjabloon ontworpen dat is vastgesteld door het bestuur van het Platform JGZ. Daarna zijn de sjablonen gevuld met de productgroepen en activiteiten uit het Basistakenpakket. Het Platform heeft zelf van 18 begrippen een definitie opgesteld. Een projectgroep bestaande uit professionals heeft in samenspraak met een digitale achterban van eveneens professionals definities van 37 begrippen opgeleverd. TNO-PG heeft in opdracht van het Ministerie van VWS op basis van literatuurstudie 16 begrippen van een definitie voorzien. Alle ontwerp-definities zijn voor commentaar voorgelegd aan een Klankbordgroep van wetenschappers van binnen en buiten de JGZ. Vervolgens zijn ze (in aangepaste vorm) voorgelegd aan de Adviesgroep. De Adviesgroep bestond uit vertegenwoordigers van de beroepsverenigingen AJN, LVW, LVSV, NVDA, de koepels LVT, GGD Nederland, VNG en NVLF, en het ministerie van VWS. Deze vertegenwoordigers beoordeelden vooral de consequenties van de beschreven definities voor de implementatie binnen de JGZ. De (wederom aangepaste) definities zijn vervolgens in drie regionale bijeenkomsten besproken met professionals. Het bestuur van het Platform Jeugdgezondheidszorg heeft op 14 juli 2004 de sjablonen in principe vastgesteld en voor advies voorgelegd aan de beroepsverenigingen AJN, LVW, LVSV, NVDA, de koepels LVT, GGD Nederland,VNG en NVLF, en het ministerie van VWS. Vanwege tegenstrijdige adviezen is een extra overleg met partijen ingelast in december 2004. Dit heeft tot overeenstemming geleid. Op 11 februari 2005 heeft het bestuur van het Platform JGZ de eerste versie van het Handboek Eenheid van taal vastgesteld. Het bestuur heeft daarbij onder andere het advies van een aantal partijen overgenomen om de contactmomenten uit dit document te halen en deze in te brengen bij de evaluatie van de Richtlijn Contactmomenten. Advies Naast het Handboek is een Advies opgesteld. Dit Advies bestaat uit twee onderdelen: deel I met een voorstel voor de stappen die nog moeten worden gezet om het Handboek nader in te vullen en compleet te maken en deel II met aanbevelingen voor de verbetering van de kwaliteit van de inhoud en uitvoering van het Basistakenpakket. Dit Advies wordt apart van het Handboek uitgebracht en is te downloaden van de website www.platformjgz.nl .

1

Eindrapport en aanbevelingen Werkgroep Registratie, Monitoring en Elektronisch dossier (IME consult, Nijmegen, oktober 2002) Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar; Ministerie van VWS, Den Haag, maart 2002

2


5

Dynamisch document Het Handboek Eenheid van taal is een dynamisch document. Dit is de eerste versie van het Handboek. De komende jaren zal het Handboek nog worden aangevuld en aangepast. Enerzijds omdat in de praktijk nog ervaring moet worden opgedaan met het BTP en het Handboek, anderzijds omdat het Handboek nog niet compleet is. Ook zullen veranderde wetenschappelijke inzichten of nieuw opgestelde of aangepaste Standaarden of Richtlijnen gevolgen kunnen hebben voor de definities. De sjablonen met betrekking tot productgroep 5 zijn niet ingevuld en twee activiteiten 3 ontbreken in deze versie omdat de onderbouwing daarvan nog onvoldoende is. In het Advies worden voorstellen voor nadere uitwerking gedaan. Voor de uniforme registratie van een aantal activiteiten is nadere uitwerking, onderzoek en instrumentontwikkeling een voorwaarde. Dit wordt in het desbetreffend sjabloon aangegeven. In een volgende aanvulling op het Handboek zal een begrippenlijst worden opgenomen met betrekking tot een aantal veel gebruikte begrippen in de Jeugdgezondheidszorg. Het Platform JGZ zal zorgdragen voor het periodieke onderhoud van het Handboek Eenheid van taal. Totstandkoming Handboek Veel mensen hebben meegedacht, meegelezen en meegewerkt bij de totstandkoming van dit Handboek( zie bijlage 4). Dit gebeurde in de projectgroep, de klankbordgroep, de adviesgroep, in de digitale achterban, tijdens de regiobijeenkomsten of vanuit een der betrokken landelijke (koepel)organisaties of beroepsgroepen. Wij zijn al deze professionals zeer erkentelijk; zonder hun enthousiaste medewerking zou dit Handboek niet tot stand zijn gekomen. Een deel van hun opmerkingen is in de tekst van het Handboek verwerkt en een deel in het Advies. Niet alle commentaar kon worden overgenomen. De reden hiervan is dat het commentaar niet (direct) betrekking heeft op het Handboek Eenheid van taal, de onderbouwing (nog) ontbreekt, er (nog) geen consensus bestaat of er eerst aanpassingen in het Basistakenpakket nodig zijn voordat de voorgestelde wijzigingen kunnen worden doorgevoerd. Helpdesk Op de website van het Platform Jeugdgezondheidszorg (www.platformjgz.nl) kunt u het Handboek en het Advies downloaden. U kunt via de website uw vragen stellen en opmerkingen maken. Uiteraard kunt u de medewerkers van het Platform Jeugdgezondheidszorg ook bereiken per e-mail: [email protected] of telefonisch: 0348-43.55.10.

3

U1.2.3.7 Criminaliteit en U3.1.1.6 Congenitale Hartafwijking


6

Leeswijzer Indeling Handboek De producten en activiteiten uit het uniform en maatwerkdeel van het Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg zijn per productgroep geordend. Sjablonen De producten en activiteiten uit het BTP zijn op gestandaardiseerde wijze beschreven. Daarbij is gebruik gemaakt van een sjabloon. Dit is opgenomen in bijlage 1 en wordt daar toegelicht. Het is raadzaam dit sjabloon eerst door te nemen voordat u een van de inhoudelijke sjablonen raadpleegt. Het geheel is meer dan de som der delen Het Basistakenpakket is zo opgesplitst in producten en activiteiten dat het zou kunnen lijken alsof niet naar de jeugdige als geheel maar louter naar geïsoleerde ontwikkelingen, functies en activiteiten van de jeugdige wordt gekeken. Het tegendeel is waar. In het onderzoek en de beoordeling van elke jeugdige wordt vanuit de WHO-definitie van Gezondheid (geestelijk, lichamelijk en sociaal welbevinden) integraal gekeken naar de ontwikkeling van de jeugdige in relatie tot zijn omgeving. Ouders/jeugdige Daar waar in dit Handboek ouders worden genoemd worden ook andere verzorgers bedoeld. In het Handboek wordt consequent het begrip ‘jeugdige’ gebruikt, tenzij het evident is dat het product of de activiteit uitsluitend betrekking heeft op kinderen van 0-4 jaar. In dat geval staat er ‘kind’. Werkwijze professionals De beschrijving van de werkwijze van professionals valt buiten het bestek van dit Handboek. Hiervoor wordt verwezen naar de beroepsgroepen en naar de bestaande JGZ standaarden, protocollen, handleidingen en handboeken.


7

PRODUCTGROEP 1: MONITORING EN SIGNALERING

Bij monitoren en signaleren gaat het om het systematisch volgen van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van een jeugdige en / of groepen jeugdigen. Daarnaast worden factoren in kaart gebracht die de gezondheid bevorderen of bedreigen. Het doel is enerzijds het signaleren en benoemen van de normale ontwikkeling; anderzijds het tijdig signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling opdat interventies bijtijds kunnen worden ingezet. Daarnaast wordt de informatie die met monitoring wordt verkregen gebruikt om op doelgroepof populatieniveau gezondheidsprofielen op te stellen op grond waarvan lokaal en nationaal gezondheidsbeleid kan worden ontwikkeld. Productgroep 1 bestaat uit twee delen: de eerste groep van 5 producten en bijbehorende activiteiten richt zich op individuele jeugdigen (individueel deel); de tweede groep van 5 producten met bijbehorende activiteiten wordt alleen uitgevoerd op groepsniveau (doelgroep- / populatiegericht). Bij het formuleren van de definities voor de betreffende producten en activiteiten is geconstateerd dat Productgroep 1 onevenwichtig is samengesteld. Het individuele deel biedt onvoldoende mogelijkheden om een compleet en integraal beeld van de jeugdige en zijn omgeving te krijgen. In het Advies dat is opgesteld naar aanleiding van het project Eenheid van taal wordt geadviseerd om Productgroep 1 te evalueren, te verhelderen en zonodig bij te stellen. PRODUCTEN

ACTIVITEITEN

Uniform - Individueel U1.1.1 Algemene anamnese Het verzamelen en vastleggen van gegevens over de U1.1.1.1 Gezinssamenstelling gezinssamenstelling, de erfelijke belasting en de U1.1.1.2 Erfelijke belasting voorgeschiedenis met als doel factoren in kaart te brengen die U1.1.1.3 Voorgeschiedenis van invloed kunnen zijn op de gezondheid, groei, ontwikkeling en bescherming van de jeugdige. U1.1.2 Lichamelijke verschijning Het observeren en vastleggen van lichamelijke kenmerken. Het product Lichamelijke verschijning omvat alles wat klassiek onder “inspectie’ zou kunnen worden samengevat. In het Advies, behorend bij dit Handboek, wordt voorgesteld om de benaming van dit product te wijzigen in Lichamelijk onderzoek. De term Lichamelijke verschijning is echter vastgelegd in het Besluit Jeugdgezondheidszorg; eventuele wijziging neemt enige tijd in beslag. U1.1.3 Groei Het meten en vastleggen van lengte, gewicht en hun relaties tot elkaar en tot de leeftijd en sekse. Door meting van deze grootheden wordt de individuele groei gevolgd en worden onder andere afwijkende lengtegroei, onder- en overgewicht opgespoord. Door het meten van de hoofdomtrek komt men afwijkende schedelgroei op het spoor. U1.1.4 Ontwikkeling Het volgen en vastleggen van de ontwikkeling van jeugdigen met als doel enerzijds het signaleren van de normale ontwikkeling, anderzijds het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling opdat interventies bijtijds kunnen worden ingezet. U1.1.5 Functies De onder Functies genoemde activiteiten behoren tot de anamnese en hebben als doel het lichamelijk, psychisch, emotioneel en sociaal functioneren in kaart te brengen.


U1.1.2.1 Algemene indruk / houding / beweging U1.1.2.2 Huid / hygiëne U1.1.2.3 Hoofd / hals U1.1.2.4 Romp / buik U1.1.2.5 Extremiteiten U1.1.2.6 Genitalia

U1.1.3.1 Lengte naar leeftijd U1.1.3.2 Gewicht naar leeftijd U1.1.3.3 Hoofdomtrek U1.1.3.4 Gewicht naar lengte

U1.1.4.1 Psychische ontwikkeling U1.1.4.2 Motorische ontwikkeling U1.1.4.3 Cognitieve ontwikkeling U1.1.4.4 Sociale ontwikkeling U1.1.4.5 Spraak en taal ontwikkeling U1.1.4.6 Seksuele ontwikkeling U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren U1.1.5.2 Psychisch functioneren U1.1.5.3 Emotioneel functioneren U1.1.5.4 Sociaal functioneren

8

Uniform – Groep / populatie U1.2.1 Medisch biologisch Het monitoren van de groei, de vaccinatiegraad, verwijzingen en U1.2.1.1 Biometrie het vóórkomen van ziekten en afwijkingen op populatieniveau ten U1.2.1.2 Vaccinatiegraad behoeve van periodiek op te stellen gezondheidsnota’s. U1.2.1.3 Verwijzingen U1.2.1.4 Voorkomen van ziekten en afwijkingen U1.2.2 Gedrag Het monitoren van het gedrag van jeugdigen op populatieniveau ten behoeve van periodiek op te stellen gezondheidsnota’s.

U1.2.3 Sociaal milieu Het monitoren van het sociale milieu van jeugdigen op populatieniveau ten behoeve van het periodiek op te stellen gezondheidsnota’s.

U1.2.2.1 Voedingsgedrag U1.2.2.2 Verslavingsgedrag U1.2.2.3 Pesten / geweld / delinquent gedrag U1.2.2.4 Schoolverzuim U1.2.2.5 Vrijetijdsbesteding / sport / beweging U1.2.3.1 Woonsituatie U1.2.3.2 Kinderopvang U1.2.3.3 Schoolsituatie U1.2.3.4 Mutaties U1.2.3.5 Discriminatie U1.2.3.6 Mishandeling U1.2.3.7 Criminaliteit

U1.2.4 Fysiek milieu De monitoring van gezondheidsbevorderende en –bedreigende factoren in het eerste en tweede milieu op populatieniveau ten behoeve van periodiek op te stellen gezondheidsnota’s. U1.2.5 Zorgsysteem Het in beeld brengen en actualiseren van het netwerk van voorzieningen voor jeugdigen en ouders.


U1.2.5.1 Sociale kaart

9

Activiteit

U1.1.1.1 Gezinssamenstelling

Plaats in het BTP

Productgroep Product

Definitie

Het navragen en vastleggen van de gezinssamenstelling en de gegevens van de gezinsleden van de jeugdige.

1. Monitoring en signalering U1.1.1 Algemene anamnese (individueel)

Onder gezinsleden wordt verstaan: de (stief- en half-) broertjes en zusjes, de ouder(s), stiefouder(s) en/of anderen die de jeugdige als behorend tot hun gezin verzorgen en opvoeden. Doel

Het in kaart brengen van factoren in de leefomgeving van de jeugdige die van invloed kunnen zijn op de gezondheid, groei, ontwikkeling en bescherming.

Wijze van registratie

0. Niet onderzocht 1. Onderzocht (notatie zie bijlage) 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (notatie zie bijlage) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- GGD Nederland, LVT, TNO PG, Standaardvraagstellingen landelijke en regionale monitor JGZ (in ontwikkeling) - Lim-Feijen, JF, Vries, J de (red), Gebruikershandleiding Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg; 0-19 jaar. - Ministerie van Binnenlandse Zaken, Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) - Ministerie van VWS, Gegevenswoordenboek Jeugdzorg.(conceptversie, de vaststelling door de ministers van VWS en Justitie werd verwacht in 2004)

Bijlage

1. Gegevens gezinssamenstelling 2. Gegevens van ouders / verzorgers 3. Gegevens van broers en zussen

Toelichting

Ten behoeve van de registratie van Gezinssamenstelling en Opleiding ouders is de gelijknamige Standaardvraagstelling van de Lokale en Nationale jeugdmonitor overgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.1.3 Voorgeschiedenis U6.1.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden Integraal Dossier JGZ


10

Bijlage Gezinssamenstelling 1. Gegevens gezinssamenstelling Met welke mensen 1. vader van het kind woont het kind de 2. moeder van het kind meeste dagen van de 3. partner/vriend(in) van de vader of moeder (stiefvader of stiefmoeder week in huis? van het kind) 4. andere kinderen, zoals broer(s) en/ of zus(sen) (of halfbroers, halfzussen) 5. het kind woont ongeveer de helft van de tijd bij de vader en de helft van de tijd bij de moeder (co-ouders) 6. pleeg- of adoptief vader 7. pleeg- of adoptief moeder 8. andere familieleden (bijv. oom, tante, opa, oma) 9. het kind woont in een internaat of tehuis 10. anderen, namelijk ………………………. 2. Gegevens van ouders / verzorgers (Het gaat hier om factoren die van invloed kunnen zijn op de gezondheid, groei, ontwikkeling en bescherming van het kind; vul het onderstaande in voor beide ouders en/of voor die ouders/verzorgers waarvoor dat, in het kader van de individuele begeleiding van de jeugdige, van toepassing is) Naam

vrije tekst

Relatie tot kind

1. vader van het kind 2. moeder van het kind 3. partner/vriend(in) van de moeder of vader (stiefmoeder of stiefvader van het kind) 4. pleeg- of adoptief vader 5. pleeg- of adoptief moeder 6. ander familielid 7. anderen, namelijk ……………………….

Geboortejaar

jjjj

Opleiding

Onderstaande indeling is overgenomen van de lokale en nationale Jeugdmonitor. Ten behoeve van de monitor hoeft dit alleen ingevuld te worden voor de ouders/verzorgers die in het huis wonen waar het kind de meeste dagen van de week woont.

Wat is de hoogst voltooide opleiding die de ouder heeft afgerond? (met diploma of voldoende getuigenschrift)

1. niet van toepassing, er is geen moeder/verzorgster c.q. vader/verzorger in het huis waar het kind de meeste dagen van de week woont 2. geen opleiding (lagere school niet afgemaakt) 3. Basisonderwijs (lagere school, speciaal basisonderwijs) 4. Lager of voorbereidend beroepsonderwijs (zoals LTS, LEAO, LHNO, VMBO) 5. Middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (zoals MAVO, (M)ULO, MBO-kort, VMBO theoretische leerweg) 6. Middelbaar beroepsonderwijs en beroepsbegeleidend onderwijs (zoals MBO-lang, MTS, MEAO, BOL, BBL, INAS) 7. Hoger algemeen en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (zoals HAVO, VWO, Atheneum, Gymnasium, HBS, MMS) 8. Hoger beroepsonderwijs (zoals HTS, HEAO, HBO-V, kandidaats wetenschappelijk onderwijs) 9. Wetenschappelijk onderwijs (universiteit) 10. anders, namelijk

Werk en inkomen

1. verricht betaald werk (toelichten: omvang en aard van de werkzaamheden, verdeling zorgtaken)


11

2. verricht geen betaald werk 3. leeft van minimum inkomen 4. langdurig werkloos of arbeidsongeschikt In Nederland sinds

1. geboorte 2. jaartal:

Bijzonderheden

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

(kruis aan wat van toepassing is en licht dit toe)

spreekt geen Nederlands chronisch ziek verslaafd aan alcohol verslaafd aan drugs psych(iatr)ische problemen ontbreken sociaal netwerk ouder / verzorger is overleden anders, te weten

3. Gegevens van broers en zussen Naam

vrije tekst

Relatie tot kind

1. (half)broer of (half)zus 2. kind van de stiefmoeder of stiefvader 3. anders, te weten ……

Geslacht

1. jongen 2. meisje

Geboortedatum

dd.mm.jjjj

Bijzonderheden

vrije tekst (denk hierbij aan: ernstige ziekten of afwijkingen, gedragsproblemen, speciaal onderwijs, carrière voortgezet onderwijs, niet meer thuiswonend door studie of uithuisplaatsing, overleden)


12

Activiteit

U1.1.1.2 Erfelijke belasting

Plaats in het BTP


Definitie

Het navragen en vastleggen van ziekten en afwijkingen in de familie die in genetisch opzicht voor de jeugdige van belang kunnen zijn. Het gaat hier om erfelijke aandoeningen en ziekten bij de biologische vader en moeder en de rest van de biologische familie met een vermelding van de graad waarin ze voorkomen.

Doel

Het in kaart brengen in hoeverre een jeugdige een verhoogde kans heeft op een specifieke aandoening zodat het mogelijk is extra alert te zijn op de voortekenen of eerste symptomen van de betreffende aandoening.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (notatie zie bijlage) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Lim-Feijen, JF, Vries, J de (red), Gebruikershandleiding Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg; 0-19 jaar

Bijlage

1. Ziekten in de familie 2. Notatie familielid

Toelichting

Het gaat bij deze activiteit om zowel de erfelijke als de familiaire belasting. Aandoeningen waarvan de genetische component nog niet wetenschappelijk is aangetoond maar waarvan wel duidelijk is dat er sprake is van erfelijke bepaaldheid worden ook vastgelegd.

1. Monitoring en signalering U1.1.1 Algemene anamnese (individueel)

De te registreren aandoeningen zijn overgenomen uit het Integraal Dossier JGZ. Professionals hebben aangegeven behoefte te hebben aan een nadere uitwerking van deze categorieën. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt een nadere uitwerking aanbevolen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.1.1 Gezinssamenstelling U1.1.1.3 Voorgeschiedenis


13

Bijlage Erfelijke belasting

1. Ziekten in de familie Kruis de aandoening aan die van toepassing is en geef aan welk familielid het betreft. Vermeld in de toelichting indien van toepassing aard, type of oorzaak van de aandoening. 1. suikerziekte 2. epilepsie 3. verstandelijke handicap 4. spierziekte 5. eczeem 6. cara / astma 7. allergie 8. slechthorendheid 9. oogafwijking 10. heupafwijking 11. dyslexie 12. aangeboren afwijking 13. andere erfelijke aandoening

2. Notatie familielid (ten opzichte van het kind) P M F S PP SM

pater = vader mater = moeder frater = broer soror = zuster vader van vader zuster van moeder etc.


14

Activiteit

U1.1.1.3 Voorgeschiedenis

Plaats in het BTP

Productgroep Product Activiteit

Definitie

Het navragen en vastleggen van belangrijke gebeurtenissen in het leven van de jeugdige en zijn gezin.

Doel

Het in kaart brengen van factoren die van belang zijn voor de gezondheid, groei, ontwikkeling en bescherming van de jeugdige.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (notatie zie bijlage) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, instructie, begeleiding 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Lim-Feijen, JF, Vries, J de (redactie), Gebruikershandleiding Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg; 0-19 jaar

Bijlage

1. Eenmalige anamnese (zwangerschap, bevalling en pasgeborene) 2. Terugkerende anamnese

Toelichting

De bijlagen met gegevens over de zwangerschap, de geboorte en de pasgeborene zijn, met enkele aanpassingen, overgenomen uit het Integraal Dossier JGZ.Tijdens het raadplegen van de professionals is gebleken dat er discussie bestaat over een aantal van deze gegevens. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt een nadere uitwerking aanbevolen.

1. Monitoring en signalering U1.1.1 Algemene anamnese (individueel) U 1.1.1.3

De LVT en het NIZW werken momenteel een vraagstelling uit die betrekking heeft op eventuele jeugdervaringen van de moeder en/of vader aangaande verwaarlozing en geweld binnen het gezin. Op het moment dat deze vraagstelling gereed is zal deze worden overgenomen. Onder “gegevens zwangerschap” is een onderdeel van de standaardvraagstelling Passief Roken van de Lokale en nationale monitor Jeugdgezondheid opgenomen. Onder “gegevens pasgeborene” is de standaardvraagstelling Melkvoeding van de Lokale en nationale monitor Jeugdgezondheid opgenomen. Onder “terugkerende anamnese” is een vraag opgenomen met betrekking tot chronische aandoeningen. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft chronische aandoeningen als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Deze standaard vraagstelling zal te zijner tijd worden overgenomen Tevens wordt gevraagd naar ongevallen die zich hebben voorgedaan in de afgelopen periode. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Ongevallen als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

15

2005). Na de vaststelling moet bezien worden of, en in hoeverre, het relevant is ook deze standaard vraagstelling hier over te nemen. De activiteit Mishandeling komt in het BTP alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. Onder “terugkerende anamnese” staat de mogelijkheid opgenomen om het (vermoeden van een) zorgtekort te registreren. Hieronder valt ook lichamelijke en psychische verwaarlozing en mishandeling. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.1.1 Gezinssamenstelling U1.1.1.2 Erfelijke belasting U2.1.3 Bepalen ontvangen zorg U6.1.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden Integraal Dossier JGZ


16

Bijlage Voorgeschiedenis 1. EENMALIG ANAMNESE 1.1 Gegevens zwangerschap Bijzonderheden 0. nee (ga door naar gegevens bevalling) met betrekking tot 1. ja (vul het onderstaande in en licht toe – voor zover van toepassing) de zwangerschap? Afwijkende duur van de zwangerschap

0. nee (37 volledige weken tot minder dan 42 volledige weken) 1. ja (duur noteren in weken en dagen)

Bijzonderheden met betrekking tot de prenatale zorg

0. nee 1. ja (licht toe)

Ziekten

0. nee 1. ja (vermeld ziekten die van belang zijn voor de zwangerschap en het kind)

Vloeiingen

0. nee 1. ja (aangeven in welke maand, de ernst en de therapeutische maatregelen)

Verhoogde bloeddruk

0. nee 1. ja (de mate en de therapeutische maatregelen vermelden)

Medicijnen

0. nee 1. ja (medicijnen vermelden die van belang zijn voor de zwangerschap)

Specialistisch onderzoek

0. nee 1. ja, röntgenfoto 2. ja, echo 3. ja, vruchtwaterpunctie 4. ja, Triple test

Dieet

0. nee 1. ja (vermeld welk dieet bijvoorbeeld zoutarm, zoutloos, suikerarm)

Roken

0. nee 1. ja, maar tijdens de zwangerschap gestopt 2. ja, af en toe maar niet iedere dag 3. ja, iedere dag

Alcohol

0. nee 1. ja (aantal glazen per week vermelden)

Drugs

0. nee 1. ja

Bijzonderheden

bijzonderheden van huidige en eventuele vorige zwangerschappen, bijvoorbeeld doodgeboorte, miskraam, abortus provocatus, bijzonderheden rond de conceptie (oa KID, IVF), bijzonderheden betreffende de beleving van de zwangerschap (inclusief ongewenste zwangerschap).


1.1 uitslag normaal 2.1 uitslag normaal 3.1 uitslag normaal 4.1 uitslag normaal

1.2 uitslag afwijkend 2.2 uitslag afwijkend 3.2 uitslag afwijkend 4.2 uitslag afwijkend

17

1.2 Gegevens bevalling Bijzonderheden 0. nee (ga door naar gegevens pasgeborene) met betrekking tot 1. ja (vul het onderstaande in en licht toe – voor zover van toepassing) de bevalling? Afwijkende duur van de bevalling

0. nee 1. ja (vermeld de duur in uren)

Bijzonder heden met betrekking tot de plaats van en de begeleiding tijdens de bevalling

0. nee 1. ja (bijzonderheden noteren)

Afwijkende kleur vruchtwater


Afwijking aan placenta


Afwijking aan navelvaten


Ligging

0. achterhoofd 1. stuitligging 2. andere ligging, te weten:

Wijze van bevallen

0. spontaan 1. ingeleid 2. vacuümbevalling 3. tangverlossing 4. keizersnede

Bijzonderheden

alle bijzonderheden tijdens de bevalling en de kraamperiode die nog niet vermeld zijn, maar wel van belang voor de gezondheid van het kind (inclusief de beleving van de moeder).


18

1.3 Gegevens pasgeborene Voeding Welke melkvoeding krijgt uw kind op dit moment? (conform de (Onder kunstvoeding wordt verstaan andere melkvoeding dan moedermelk) standaardvraagstelling 1. uitsluitend moedermelk van de Jeugdmonitor) 2. moedermelk en kunstvoeding (combinatie) 3. uitsluitend kunstvoeding 4. anders, namelijk ………… Welke melkvoeding heeft uw kind gehad vanaf de geboorte? 1. uitsluitend moedermelk 2. moedermelk en kunstvoeding (combinatie of achteréénvolgens) 3. uitsluitend kunstvoeding: hoe oud was uw kind toen u kunstvoeding bent gaan (bij)geven? a. direct na de geboorte b. tijdens de eerste week na de geboorte c. mijn kind was ….. weken oud d. weet ik niet meer 4. anders, namelijk ………….. Vitamine k

1. Ja, heeft na de geboorte vitamine K gekregen 2. nee, heeft geen vitamine K gekregen

Bijzonderheden met betrekking tot de Pasgeborene

0. nee 1. ja (vul hieronder in wat van toepassing is en licht dit toe)

Meerling

0. nee 1. ja (aantal jongens aangeven met j,aantal meisjes aangeven met m. volgorde: eerste letter eerst geboren kind, tweede letter tweede, enz. kind van wie het dossier is markeren).

Geboortegewicht afwijkend

0. nee 1. ja (gewicht in grammen noteren)

Laagste gewicht afwijkend

0. nee 1. ja (gewicht in grammen noteren, datum laagste gewicht noteren )

Apgarscore afwijkend

0. nee 1. ja (toelichten wat de oorzaak was)

Aangeboren afwijkingen


Bijzonderheden eerste levens uren


Bijzonderheden eerste levensdagen


Bijzonderheden temperatuurverloop


Bijzonderheden ademhaling


Bijzonderheden uitscheiding


Bijzonderheden drinken



19

Behandeld voor geel zien

0. nee 1. ja, vanaf …. dag tot …. dag na de geboortedag; oorzaak: 1.1 bloedgroep antagonisme 1.2 infectie 1.3 leveraandoening 1.4 anders, te weten ……. 1.5 onbekend

Bilirubine bepaald

0. nee 1. ja (de waarde noteren; bij meerdere bepalingen de hoogste waarde noteren. de toegepaste therapie aangeven.)

Opname kinderafdeling

0. nee 1. ja (verblijfsduur, de reden én het aantal dagen vermelden. ook het aantal dagen in de “warme kamer”; evt. naam ziekenhuis noteren)

Afwijkende uitslag hielprik

0. nee 1. dubieus (toelichten) 2. afwijkend (toelichten)

Risicogroep Hepatitis B

0. kind behoort niet tot risicogroep Hepatitis B 1. kind behoort tot de risicogroep (= vaccinatiekaart entadministratie ontvangen; navragen of kind direct na de geboorte Hepatitis-B immunoglobine heeft gekregen)

2. TERUGKERENDE ANAMNESE Gediagnosticeerde 0. nee chronische aandoening 1. ja, te weten: (zie de toelichting) (kinder-)ziekten, operaties, ongevallen, medicijn gebruik

0. nee 1. ja, te weten: (zie verder onder U2.1.3 Bepalen ontvangen zorg)

Belangrijke gebeurtenissen

0. nee 1. ja, te weten: (indien het een wijziging in de gezinssamenstelling of een ziekte in de familie betreft zie U1.1.1.1 en U1.1.1.2)

(Vermoeden) zorgtekort

0. nee 1. ja, te weten:


20

Activiteit

U1.1.2.1 Algemene indruk / houding / beweging (Geadviseerde naam: Algemene indruk)

Plaats in het BTP


Definitie

Het observeren en vastleggen van de presentatie van de jeugdige gedurende het contactmoment.

Doel

Het monitoren van de algemene indruk die de jeugdige op de onderzoeker maakt en het signaleren van aandachtspunten die nader onderzocht of doorgevraagd moeten worden.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (kruis aan en licht toe) 2.1 interactie ouder/jeugdige 2.2 interactie jeugdige/onderzoeker 2.3 gedrag 2.4 stemming 2.5 hygiëne 2.6 verzorging 2.7 ziek/gezond 2.8 anders 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- GGD Nederland, GGD-wijzer met kinderen; gezondheid en veiligheid bij 12-19 jarige Jongeren - GGD Den Haag, Deelonderzoek ‘Observaties’ - GGD Nederland, GGD-wijzer met kinderen; gezondheid en veiligheid bij 0-4 jarige kinderen - GGD Nederland, GGD-wijzer met kinderen; gezondheid en veiligheid bij 4-12 jarige kinderen - Hoogesteijn W, Hygiëne en infectiepreventie - LC OKZ, GGD Nederland, Gebruikershandleiding Integraal Dossier JGZ -

Bijlage Toelichting

Versie Relatie met

1. Monitoring en signalering U1.1.2 Lichamelijk onderzoek (individueel)

De oorspronkelijke naam van deze activiteit is Algemene indruk, houding en beweging. Bij het opstellen van het Handboek bleek er een overlap te bestaan met andere activiteiten: de houding wordt onderzocht in het kader van activiteit U1.1.2.5 Extremiteiten; beweging komt aan de orde bij activiteit U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen de naam te wijzigen in Algemene Indruk. 11 februari 2005 U1.1.1 Algemene anamnese U1.1.2 Lichamelijke verschijning U1.1.3 Groei U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies


21

Activiteit

U1.1.2.2 Huid / hygiëne (Geadviseerde naam: Huid / haar / nagels)

Plaats in het BTP


Definitie

Het observeren en vastleggen van relevante uiterlijke kenmerken met betrekking tot de toestand van de huid, de haren en de nagels.

Doel

Het monitoren van de relevante uiterlijke kenmerken van de huid, de haren en de nagels; het benoemen van de normale kenmerken of het signaleren van niet-normale kenmerken, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden: (aankruisen en beschrijven. 2.1 t/m 2.8: de locatie, eventueel het aantal, de kleur, de uitbreiding en de grootte in millimeters aangeven). 2.1 wratten 2.2 eczeem 2.3 wonden 2.4 impetigo 2.5 luieruitslag 2.6 dermatomycosen 2.7 mollusca contagiosa 2.8 acne 2.9 bijzonderheden haren 2.10 bijzonderheden nagels 2.11 overig 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Bergman W, Dermatologie, Praktijkboek jeugdgezondheidszorg - Bilo RC, Oranje AP, Het ongelukshuidje; medische aspecten van kindermishandeling - GGD Den Haag, Deelonderzoek ‘Observaties - GGD Nederland, GGD-wijzer met kinderen; gezondheid en veiligheid bij 4-12 jarige kinderen - GGD Nederland, GGD-Wijzer met kinderen; gezondheid en veiligheid bij 12-19 jarige - LC OKZ, GGD Nederland, Gebruikershandleiding Integraal Dossier JGZ - Oranje AP, Waard-van der Spek FB de e.a., Handboek kinderdermatologie -

Bijlage


Toelichting

Gezien de inhoud van de activiteit wordt in het Advies behorend bij het Handboek voorgesteld de naam te wijzigen in Huid / haar / nagels. Hygiëne valt onder activiteit U.1.1.2.1 Algemene indruk.

Versie Relatie met

11 februari 2005 U1.1.2.3 Hoofd / hals


22

Activiteit

U1.1.2.3 Hoofd / hals

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product U.1.1.2 Lichamelijke verschijning (individueel)

Definitie

Het observeren en vastleggen van waarneembare bijzonderheden van hoofd en hals.

Doel

Het monitoren van de relevante uiterlijke kenmerken van hoofd en hals; het benoemen van de normale uiterlijke kenmerken of het signaleren van nietnormale uiterlijke kenmerken waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden aan: (kruis aan en licht toe) 2.1 het hoofd 2.2 de oren 2.3 de ogen 2.4 de neus 2.5 de mond 2.5.1 mondstand (constante open mond) 2.5.2 mondgedrag zuigen op duim, vingers, speen, fles, tuitbeker 2.5.3 verhemelte 2.5.4 anders 2.6 de tong 2.7 het gebit 2.7.1 poetsen 2.7.2 controle door de tandarts of mondhygiëniste 2.8 de tonsillen 2.9 de hals 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies / instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Brande JL van den (red), Kindergeneeskunde - Brouwers-de Jong EA, Burgemeijer RJF, Merkx JAM, Ouder en Kindzorg: basisboek voor artsen - Burgemeijer RJF, Mangunkusumo RS, Fernandes J (red), Periodiek geneeskundig onderzoek: Een praktijkboek voor de jeugdgezondheidszorg - GGD Den Haag, afd. GVO, Groeiboek - LC OKZ, GGD-Nederland. Gebruikershandleiding; Integraal dossier jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Schaapveld K, Hirasing RA, Preventiegids; een praktisch overzicht van preventieprogramma’s voor huisartsen, verloskundigen en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie; Jeugdgezondheidszorg deel II

Bijlage

-

Toelichting

In het Advies behorend bij het Handboek is opgenomen dat discussie nodig is over: - de notering stand hoofd, mondstand en mondhouding en torticollis.


23

- de vraag of de arts bij elk onderzoek hoofd en hals moet onderzoeken. - de taak van de JGZ bij de bestrijding van hoofdluis. Onderzoekt de JGZ de kinderen of geeft de JGZ instructies aan de school? - de vraag of de JGZ de toestand van het gebit kan beoordelen of dat volstaan kan worden met de vraag naar de frequentie van het poetsen en de frequentie van het bezoek aan de tandarts. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Mondhygiëne als een indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: maart 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstelling te zijner tijd worden overgenomen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.3.3 Hoofdomtrek U3.1.1.4 Oogpathologie U3.1.1.8 Perceptief gehoorverlies


24

Activiteit

U1.1.2.4 Romp / buik

Plaats in het BTP


Definitie

Het observeren en vastleggen van waarneembare bijzonderheden aan romp en buik.

Doel

Het monitoren van de relevante waarneembare kenmerken van romp en buik; het benoemen van de normale waarneembare kenmerken of het signaleren van niet-normale kenmerken waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden aan: (kruis aan en licht toe) 2.1 de thorax 2.1.1 vorm thorax (bijvoorbeeld: kippenborst, tonthorax bij emfyseem en

1. Monitoring en signalering U1.1.2 Lichamelijke verschijning (individueel)

cystische fibrose, rachitische rozenkrans, gynaecomastie, tepelvloed bij kinderen)

2.1.2 longen 2.1.3 anders 2.2 de buik 2.3 de lies 2.3.1 liesbreuk 2.3.2 anders 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies /instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Literatuur

- Brande JL van den (red), Kindergeneeskunde - Brouwers-de Jong EA, Burgemeijer RJF, Merkx JAM, Ouder en Kindzorg: basisboek voor artsen - Burgemeijer RJF, Mangunkusumo RS, Fernandes J (red), Periodiek geneeskundig onderzoek: Een praktijkboek voor de jeugdgezondheidszorg - LC OKZ, GGD Nederland et al, Programmeringsstudie Effectonderzoek Jeugdgezondheidszorg - LC OKZ, GGD-Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Gebruikershandleiding - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie; Jeugdgezondheidszorg deel II

Bijlage

-

Toelichting

Voor details en bijzondere afwijkingen moeten de handboeken geraadpleegd worden. Voor onderzoek hart en vaten, art femorales, zie screening op congenitale hartafwijkingen U3.1.1.6, voor encopresis en enuresis zie lichamelijk functioneren U1.1.5.1, voor wervelkolom zie: extremiteiten U1.1.2.5 In het Advies behorend bij het Handboek is opgenomen dat nader onderzoek gewenst is naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van de verschillende vragenlijsten die binnen de JGZ gebruikt worden bij de


25

opsporing van astma en de afname van de morbiditeit. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren U1.1.2.5 Extremiteiten U3.1.1.6 Congenitale hartafwijking


26

Activiteit

U1.1.2.5 Extremiteiten (Geadviseerde naam: Extremiteiten en houding)

Plaats in het BTP


1. Monitoring en signalering U1.1.2 Lichamelijke verschijning (individueel)

Definitie

Het observeren en vastleggen van de vorm en de functie van het bewegingsapparaat.

Doel

Het monitoren van de relevante waarneembare kenmerken van het bewegingsapparaat; het benoemen van de normale waarneembare kenmerken of het signaleren van niet-normale kenmerken waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: (notatie zie bijlage) 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies / instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Brouwers-de Jong EA, Burgemeijer RJF, Merkx JAM, Ouder en Kindzorg: basisboek voor artsen - Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF et al (red), Ontwikkelingsonderzoek op het consultatiebureau; Handboek bij het vernieuwde Van Wiechenonderzoek. - Burgemeijer RJF, Mangunkusumo RS, Fernandes J (red), Periodiek geneeskundig onderzoek: Een praktijkboek voor de jeugdgezondheidszorg - LC OKZ, GGD Nederland et al, Programmeringsstudie Effectonderzoek Jeugdgezondheidszorg - LC OKZ, GGD-Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Gebruikershandleiding - M.M.Wagenaar-Fischer et al, JGZ-standaard Methodiek Onderzoek Scoliose - Schaapveld K, Hirasing RA, Preventiegids; een praktisch overzicht van preventieprogramma’s voor huisartsen, verloskundigen en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg - Verhaar JAB, Linden AJ van der (red), Orthopedie. Bohn, Stafleu, Van Loghum, Houten/Diegem, 2001 - Visser JD, Kinderorthopaedie; Pluis of niet pluis. Een leidraad voor de eerstelijns gezondheidszorg

Bijlage

Bijlage extremiteiten en houding

Toelichting

Gezien de inhoud van de activiteit wordt in het Advies behorend bij het Handboek voorgesteld de naam te wijzigen in Extremiteiten en houding. In het Advies behorend bij het Handboek is opgenomen dat nader onderzoek moet uitwijzen of de vroege opsporing van scoliose en de vroege behandeling met een brace effectief zijn. Indien onderzoek heeft uitgewezen dat screening op scoliose effectief is moet overwogen worden deze activiteit toe te voegen aan productgroep 3: screeningen en vaccinaties.


27

Het onderzoek naar Dysplastische heup ontwikkeling (DHO) zal binnenkort als screening worden uitgevoerd volgens een andere methode (ECHOonderzoek). In het Advies behorend bij het Handboek is daarom opgenomen dat overwogen moet worden om deze screening toe te voegen aan productgroep 3: screeningen en vaccinaties. Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


28

Bijlage Extremiteiten en houding 1. Bijzonderheden aan de wervelkolom 1.1 scoliose meten met de scoliometer 1.1.1 hoek < 4 º 1.1.2 hoek 4 tot 7º 1.1.3 hoek 7 º 1.2 hyperkyfose 1.2.1 soepele kyfose 1.2.2 niet redresseerbare 1.3 overig 2. Bijzonderheden aan de Heupen 2.1 dysplastische heup ontwikkeling (dho) 2.2 overig 3. Bijzonderheden aan de Extremiteiten 3.1 knieën 3.1.1 o-benen 3.1.2 x-benen 3.2 vermoeden van de ziekte van osgood-schlatter 3.3 vermoeden van adolescenten patellapijn (chondropathia patellae) 3.4 beenlengte verschil 3.5 overig 4. Bijzonderheden aan de Voeten e 4.1 metatarsus primus varus (voorvoet 1 straal adductus, achtervoet neutraal) 4.2 klompvoet metatarsus varus ( klompvoet) , pes varus ( klompvoet) en pes equinovarus 4.3 schommelvoet (convex pes valgus), voorvoet abductie, dorsaalextensie. achtervoet: valguskanteling en plantairflexie 4.4 metatarsus adductus (voorvoet adductie, achtervoet neutraal): meestal spontane correctie 4.5 holvoeten 4.6 hakvoet (pes calcaneo valgus): voorvoet neutraal, achtervoet lichte valguskanteling, extreme dorsaalflexie 4.7 overig 5. Looppatroon (Van Wiechenonderzoek)


29

Activiteit

U1.1.2.6 Genitalia

Plaats in het BTP


Definitie

Het observeren en vastleggen van de vorm en de functie van de genitalia.

Doel

Het monitoren van de relevante waarneembare kenmerken van de genitalia; het benoemen van de normale waarneembare kenmerken of het signaleren van niet-normale kenmerken waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0.Niet onderzocht 1.Onderzocht, geen bijzonderheden 2.Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: (notatie zie bijlage) 3.Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies /instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Bijlsma-Schlosser JFM, Stappenplan van de AJN; voorkomen van meisjesbesnijdenis door samenwerken - Brouwers-de Jong EA, Burgemeijer RJF, Merkx JAM, Ouder en Kindzorg: basisboek voor artsen - Burgemeijer RJF, Mangunkusumo RS, Fernandes J (red), Periodiek geneeskundig onderzoek: Een praktijkboek voor de jeugdgezondheidszorg

Bijlage

1. Onderzoek vrouwelijke genitalia 2. Onderzoek mannelijke genitalia

Toelichting

Het voorkómen van meisjesbesnijdenis door voorlichting is een taak van de JGZ. Het stappenplan meisjesbesnijdenis van de AJN is te raadplegen op de website van de AJN: www.artsennet.nl

Relatie met

U1.1.4.6 Seksuele ontwikkeling U3.1.1.5 Maldescensus testis

Versie

11 februari 2005



30

Bijlage Genitalia 1. Vrouwelijke genitalia 1.1 synechiae 1.2 overig 2. Mannelijke genitalia 2.1 penis 2.1.1. hypospadie 2.1.2 epispadie 2.1.3 phimosis; voorhuid kan niet over de glans penis worden teruggeschoven. 2.1.4 overig 2.2

scrotum 2.2.1 hydrokele 2.2.2. hernia inguinalis 2.2.3. overig


31

Activiteit

U1.1.3.1 Lengte naar leeftijd

Plaats in het BTP


Definitie

Het meten en vastleggen van de lengte afgezet tegen de leeftijd.

Doel

Het monitoren van de lengtegroei; het benoemen van de normale groei of het signaleren van een niet-normaal verlopende groei, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 2. Onderzocht, bevindingen: 2.1 datum dd.mm.jjjj lengte meting 2.2 leeftijd Diagram 0-15 maanden: maanden Diagram 0-4 jaar: jaren en maanden Diagram 1-21 jaar: jaren en maanden In centimeters (één cijfer achter de komma). Als 2.3 lengte het kind voor het eerst staand is gemeten dit aangeven. 2.4 groeicurve Bepaal het punt in het groeidiagram dat overeen komt met de leeftijd van het kind en de gemeten lengte. 2.5 lengte Indien van toepassing: eenmalig meten of biologische navragen. Noteren in cm (één cijfer achter de ouders komma). Aangeven of het de gemeten lengte betreft of dat de lengte aan de ouders is gevraagd. 2.6 Target Height Indien van toepassing: eenmalige berekening. (TH) TH jongen: de gemiddelde lengte van zijn biologische ouders, vermeerderd met 11 cm. TH meisje: de gemiddelde lengte van haar biologische ouders, verminderd met 2 cm. 2.7 Target Range Indien van toepassing: eenmalige berekening. Het gebied dat 9 cm boven en 9 cm onder de TH ligt. 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Cremers MJ, Tweel I van der en Boersma B et al, Growth curves of Dutch

1. Monitoring en signalering U1.1.3 groei (individueel)

children with Down’s syndrome - Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick, SP, Wit JM, Groeidiagrammen; Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen - Wouwe JP van, Weijerman ME, Praktijkboek JGZ ‘Syndroom van Down’ Bijlage

-

Toelichting

Bij het beoordelen van de groei wordt gebruik gemaakt van de groeidiagrammen van de landelijke groeistudie 1997. Elk groeidiagram bestaat in twee uitvoeringen, één voor jongens en één voor meisjes. Daarnaast zijn er aparte diagrammen uitgegeven voor jeugdigen van


32

Turkse en Marokkaanse afkomst. Bij de meting van de lengte wordt in eerste instantie het Nederlandse groeidiagram gebruikt. Wanneer bij Turkse of Marokkaanse jeugdigen de lengte kleiner is dan -2 SDS of bij twijfel over de groei is het raadzaam om gebruik te maken van de aparte Turkse of Marokkaanse groeidiagrammen. Voor jeugdigen met het syndroom van Down en meisjes met het syndroom van Turner zijn aparte groeidiagrammen beschikbaar. De lengte van de biologische ouders, de Target Height en de Target Range worden bepaald indien er het vermoeden van een afwijkende lengtegroei bestaat. De groeidiagrammen en bijbehorende handleiding worden eveneens gebruikt binnen de kindergeneeskunde. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.2.1.1 Biometrie


33

Activiteit

U1.1.3.2 Gewicht naar leeftijd

Plaats in het BTP


Definitie

Het bepalen en vastleggen van het gewicht afgezet tegen de leeftijd gedurende het eerste levensjaar.

Doel

Het monitoren van de groei en voedingstoestand in het eerste levensjaar; het benoemen van de normale groei of het signaleren van een niet-normaal verlopende groei, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 2. Onderzocht, bevindingen: 2.1 datum wegen dd.mm.jjjj 2.2 leeftijd In maanden In kilogram, met een nauwkeurigheid van 100 gram 2.3 gewicht 2.4 groeicurve Bepaal het punt in het groeidiagram dat overeenkomt met de leeftijd van het kind en het gemeten gewicht. 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick, SP, Wit JM, Groeidiagrammen; Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen

Bijlage

-

Toelichting

Bij het beoordelen van de groei wordt gebruik gemaakt van de groeidiagrammen van de landelijke groeistudie 1997. Elk groeidiagram bestaat in twee uitvoeringen, één voor jongens en één voor meisjes.

1. Monitoring en signalering U1.1.3 Groei (individueel)

De groeidiagrammen en bijbehorende handleiding worden eveneens gebruikt binnen de kindergeneeskunde. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.2.1.1 Biometrie


34

Activiteit

U1.1.3.3 Hoofdomtrek

Plaats in het BTP


Definitie

Het meten en vastleggen van de omtrek van het hoofd afgezet tegen de leeftijd gedurende het eerste levensjaar.

Doel

Het monitoren van de schedelgroei in het eerste levensjaar; het benoemen van de normale groei of het signaleren van een niet-normaal verlopende groei, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 2. Onderzocht, bevindingen: 2.1 datum meting dd.mm.jjjj hoofdomtrek In maanden 2.2 leeftijd 2.3 hoofdomtrek In centimeters, tot op de millimeter nauwkeurig Bepaal het punt in het groeidiagram dat 2.4 groeicurve overeenkomt met de leeftijd van het kind en de gemeten hoofdomtrek. 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick, SP, Wit JM, Groeidiagrammen; Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen

Bijlage

-

Toelichting

Bij het beoordelen van de groei wordt gebruik gemaakt van de groeidiagrammen van de landelijke groeistudie 1997. Elk groeidiagram bestaat in twee uitvoeringen, één voor jongens en één voor meisjes.


De groeidiagrammen en bijbehorende Handleiding worden eveneens gebruikt binnen de kindergeneeskunde. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.2.1.1 Biometrie


35

Activiteit

U1.1.3.4 Gewicht naar lengte

Plaats in het BTP


Definitie

Het bepalen en vastleggen van het gewicht afgezet tegen de lengte.

Doel

Het monitoren van de groei vanaf het tweede levensjaar; het benoemen van de normale groei of het signaleren van een niet-normaal verlopende groei, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 2. Onderzocht, bevindingen: 2.1 datum meting dd.mm.jjjj 2.2 gewicht In kilogram, met een nauwkeurigheid van 1 cijfer achter de komma In centimeters (1 cijfer achter de komma) 2.3 lengte 2.4 groeicurve Bepaal het punt in het groeidiagram dat overeenkomt met de lengte van de jeugdige en het gemeten gewicht 2.5 Body Mass Op indicatie: bij een gewicht naar lengte groter Index (BMI) dan +1 SDS/P90 Het gewicht (in kilogram) gedeeld door het kwadraat van de lengte (in meters). Invullen in het BMI naar leeftijd en geslacht diagram 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) - Cremers MJ, Tweel I van der en Boersma B et al, Growth curves of Dutch children with Down’s syndrome - Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick, SP, Wit JM, Groeidiagrammen; Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen - Wouwe JP van, Weijerman ME, Praktijkboek JGZ ‘Syndroom van Down’ -

Literatuur

Bijlage Toelichting


Bij het beoordelen van de groei wordt gebruik gemaakt van de groeidiagrammen van de landelijke groeistudie 1997. Elk groeidiagram bestaat in twee uitvoeringen, één voor jongens en één voor meisjes. Daarnaast zijn er aparte diagrammen uitgegeven voor kinderen van Turkse en Marokkaanse afkomst. Bij de meting van het gewicht naar lengte worden in eerste instantie de Nederlandse groeidiagrammen gebruikt. Bij een gewicht naar lengte groter dan +1 SDS wordt aangeraden de BMI te berekenen. Er zijn aparte diagrammen beschikbaar voor jeugdigen met het Syndroom van Down en meisjes met het syndroom van Turner. De groeidiagrammen en bijbehorende Handleiding worden eveneens gebruikt binnen de kindergeneeskunde.

Versie Relatie met

11 februari 2005 U1.2.1.1 Biometrie


36

Activiteit

U1.1.4.1 Psychische ontwikkeling

Plaats in het BTP


Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van de psychische ontwikkeling in relatie tot de sociale context en het milieu.

1. Monitoring en signalering U1.1.4 Ontwikkeling (individueel)

Psychische ontwikkeling is de opeenvolging van veranderingen in het totaal van veronderstelde innerlijke processen en verrichtingen. Doel

Het monitoren van de psychische ontwikkeling; het benoemen van de normale ontwikkeling of het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.

Wijze van registratie 0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: - 0-4 jaar: anamnese en Van Wiechenonderzoek - 4-19 jaar: vrije tekst 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow-up (vrije tekst) Literatuur

- Blokland G e.a., De jeugd heeft de toekomst, preventie van psychosociale problematiek bij jeugdigen - Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF, Laurent de Angulo MS, Ontwikkelingsonderzoek op het consultatieburea; handboek bij het vernieuwde Van Wiechenonderzoek - Kijlstra MA, Prinsen B, Schulpen TWJ, Kwetsbaar jong! Een quick scan van de kansen op achterstand van kinderen van 0 tot 4 jaar in risicosituaties - Kohnstam R, Kleine ontwikkelingspsychologie - Reber AS, Woordenboek van de psychologie

Bijlage

-

Toelichting

De kwaliteit van de ontwikkeling van de jeugdige wordt in hoge mate bepaald door hechting, temperament, welbevinden, veerkracht en psychosociale competentie van de jeugdige in relatie met omgevingsfactoren. Een gestoorde psychische ontwikkeling in de eerste levensjaren kan een verklaring zijn voor afwijkend gedrag en kan verstrekkende gevolgen hebben voor het individu en de maatschappij (bijvoorbeeld verslavingsgedrag, depressie, criminaliteit). Belangrijke factoren die een invloed hebben op de psychische ontwikkeling zijn de emotionele, cognitieve, sociale, seksuele en motorische ontwikkeling en de groei en gezondheid. Om een goed beeld te krijgen van de ontwikkeling dienen alle onder product U1.1.4 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen.


37

Voor het onderzoek naar de psychosociale ontwikkeling en het psychisch functioneren bij jeugdigen boven de 4 jaar zijn diverse instrumenten in gebruik. Standaardisering en validering van vragenlijsten voor de JGZ is noodzakelijk. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt Landelijke consensus over een bruikbaar en kort signaleringsinstrument psychosociale ontwikkeling / functioneren met verschillende versies voor de verschillende leeftijden aanbevolen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.1.3 Voorgeschiedenis U1.1.4.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies


38

Activiteit

U1.1.4.2 Motorische ontwikkeling

Plaats in het BTP


Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van de kwaliteit en de kwantiteit van de motorische ontwikkeling; van de volledig onwillekeurige bewegingen van de pasgeborene tot en met de complexe motorische vaardigheden van het schoolkind.


De motorische ontwikkeling is afhankelijk van interne en externe factoren en kan niet los gezien worden van de totale ontwikkeling van het kind in relatie tot zijn omgeving. Doel

Het monitoren van de motorische ontwikkeling; het benoemen van een normale ontwikkeling of het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.

Wijze van registratie 0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden: - 0-4 jaar: Van Wiechenonderzoek - vanaf 5 jaar: functie-motorisch onderzoek (vrije tekst) 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Literatuur

Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF, Laurent de Angulo MS, Ontwikkelingsonderzoek op het consultatiebureau; Handboek bij het vernieuwde Van Wiechenonderzoek

Bijlage

-

Toelichting

Neurologische ontwikkelingsperioden (Touwen 1993): 1. foetaal tot 2-3 maanden na de geboorte: ontwikkeling van bewegingspatronen 2. babyleeftijd van 2-3 maanden tot loslopen: ontwikkeling van willekeurige motorische functies; strategieontwikkeling; primaire variabiliteit 3. peuterleeftijd: loslopen tot 4 jaar: selectie en automatisering van strategieën; secundaire of adaptieve variabiliteit 4. kleuterleeftijd (4-6 jaar) en schoolkind: ontwikkeling van fijne motorische vaardigheden: skills “Motorische cognitie” Bovenstaande perioden zijn opgenomen omdat ze als basis dienen voor het Van Wiechenonderzoek en handvatten bieden voor de beoordeling en interpretatie van het motorische leerproces van pasgeborene tot schoolkind. Om een goed beeld te krijgen van de ontwikkeling dienen alle onder product U1.1.4 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. In dit Advies wordt tevens landelijke implementatie aanbevolen van uniform functiemotorisch onderzoek.


39

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.2.5 Extremiteiten U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren


40

Activiteit

U1.1.4.3 Cognitieve ontwikkeling

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.1.4 Ontwikkeling (individueel)

Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van de cognitieve ontwikkeling. Cognitieve ontwikkeling is het in toenemende mate in staat zijn tot het opnemen, verwerken en weer opnieuw kunnen gebruiken van kennis en informatie.

Doel

Het monitoren van de cognitieve ontwikkeling; het benoemen van de normale ontwikkeling of het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: - 0 tot 4 jaar: Van Wiechen onderzoek - 5 jaar of groep 2: vrije tekst 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies / instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF, Laurent de Angulo MS, Ontwikkelingsonderzoek op het consultatiebureau;handboek bij het vernieuwde Van Wiechenonderzoek - Kohnstamm R, Kleine ontwikkelingspsychologie - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Schuil JB, Bolscher DJA et al, Nederlands leerboek der jeugdgezondheidszorg

Bijlage

-

Toelichting

Om een goed beeld te krijgen van de ontwikkeling dienen alle onder product U1.1.4 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. De cognitieve ontwikkeling kan niet los gezien worden van de motorische en de sociale ontwikkeling en van de ontwikkeling van spraak en taal. Volgens de indeling van Gesell zijn er vijf ontwikkelingsvelden: - Grove motoriek: van hoofdbalans tot lopen - Fijne motoriek: van kijken tot grijpen - Adaptatie: toegepaste motoriek - Spraak en taal: communicatie - Persoonlijkheid en sociaal gedrag. De cognitieve ontwikkeling maakt deel uit van elk ontwikkelingsveld. In het Van Wiechenonderzoek worden de vijf velden van Gesell in drie secties ondergebracht.


41

1.Grove motoriek 2.Communicatie 3.Fijne motoriek, adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag. Ook bij deze indeling maakt de cognitieve ontwikkeling deel uit van elk ontwikkelingsveld. Tot de leeftijd van vier jaar vallen de onderdelen van de cognitieve ontwikkeling onder motorische, sociale ontwikkeling of onder de ontwikkeling van spraak en taal. Zij worden daar beschreven. Na de leeftijd van 5 jaar worden de cognitieve vaardigheden onderzocht op school. JGZ kan ouders, leerlingen en scholen adviseren en eventueel verwijzen bij problemen over de cognitieve vaardigheden van een jeugdige, maar doet zelf geen gestandaardiseerde onderzoeken naar deze vaardigheden. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.4 Ontwikkeling


42

Activiteit

U1.1.4.4 Sociale ontwikkeling

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.1.4. Ontwikkeling (Individueel)

Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van de sociale ontwikkeling. Sociale ontwikkeling is het proces waarbij een jeugdige in toenemende mate zelfstandig gaat deelnemen aan de omgang met anderen en zich aanpast aan de gewoonten en waarden die gebruikelijk zijn binnen de gemeenschap waartoe hij behoort.

Doel

Het monitoren van de sociale ontwikkeling; het benoemen van de normale ontwikkeling of het signaleren van niet-normaal verlopende ontwikkeling waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: - 0 tot 4 jaar: Van Wiechenonderzoek - vanaf 5 jaar: vrije tekst 3.Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies / instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.3 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Brouwers-de Jong EA, Ontwikkelingsonderzoek op het consultatiebureau; handboek bij het vernieuwde Van Wiechenonderzoek - Kohnstamm R, Kleine ontwikkelingspsychologie - Kooijman K, Prinsen P, Meten+ delen; Signalering van zorgwekkende opvoedingssituaties in de jeugdgezondheidszorg

Bijlage

-

Toelichting

Om een goed beeld te krijgen van de ontwikkeling dienen alle onder product U1.1.4 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. De sociale ontwikkeling kan niet los gezien worden van de psychische, motorische en de cognitieve ontwikkeling en van de ontwikkeling van spraak en taal. Volgens de indeling van Gesell zijn er vijf ontwikkelingsvelden: - Grove motoriek: van hoofdbalans tot lopen - Fijne motoriek: van kijken tot grijpen - Adaptatie: toegepaste motoriek - Spraak en taal: communicatie - Persoonlijkheid en sociaal gedrag. De sociale ontwikkeling maakt deel uit van elk ontwikkelingsveld. In het van Wiechenonderzoek worden de vijf velden van Gesell in drie secties ondergebracht.


43

1.Grove motoriek 2.Communicatie 3.Fijne motoriek, adaptatie, persoonlijkheid en sociaal gedrag. Ook bij deze indeling maakt de sociale ontwikkeling deel uit van elk ontwikkelingsveld. Sociale ontwikkeling is een continu proces. Bij elk regulier contactmoment komen aspecten van de sociale ontwikkeling ter sprake. Tot en met 4 jaar aan de hand van het Van Wiechenonderzoek, vanaf 5 jaar wordt gevraagd: Hoe is het thuis, op school. Heb je vrienden/vriendinnen? Gaat het kind vaak uit spelen/ ga je vaak uit? Maakt de jeugdige veel ruzie thuis, op school of met leeftijdgenoten? Voorbeelden van vragenlijsten die in de JGZ gehanteerd worden voor het signaleren van psycho-sociale problemen en die informatie geven over sociale vaardigheden: NOSI Nijmeegse ouderlijke stress index KIPPPI Kort Instrument voor Psychologische en Paedagogische Probleeminventarisatie (KIPPPI 0-1, KIPPI 1-4) LSPPK Landelijke Signaleringshulp voor Psychosociale Problemen bij Kleuters. Psyboba Vragenlijst voor psychosociale problemen bij kinderen van 7-12 jaar op het basisonderwijs. (K)DVK (Korte) Depressie Vragenlijst voor Kinderen van 7-12 jaar. KIVPA Korte Indicatieve Vragenlijst voor Psychologische problematiek bij Adolescenten. (de KIPPI, LSPPK, Psyboba en KIVPA zijn niet gevalideerd). Bij sommige organisaties voor JGZ worden de Child Behaviour Checklist (CBCL), de Youth Self report (YSR) en de Teacher Report Form (TRF) gehanteerd. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.4 Ontwikkeling


44

Activiteit

U1.1.4.5 Spraak- en taal ontwikkeling

Plaats in het BTP


Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van de spraaktaalontwikkeling in de eerste en, indien van toepassing, in de tweede taal en het aangeven of deze op of onder het leeftijdsniveau is.


Spraakontwikkeling: betreft de ontwikkeling van het klanksysteem van een taal, dat wil zeggen het leren waarnemen en produceren van klanken zoals die in een bepaalde taal voorkomen. Taalontwikkeling: de ontwikkeling van de woordenschat en het verwerven van inzicht in het hanteren van grammaticale en communicatieve regels. Ontwikkeling twee(meer)taligheid: betreft de situatie waarin het kind in de periode van spraaktaalontwikkeling geconfronteerd wordt met twee of meer talen. Hierbij onderscheid men: 1. Simultane tweetaligheid: In het primaire opvoedingsmilieu van het kind is er een permanent aanbod van twee talen. 2. Successieve tweetaligheid: In het primaire opvoedingsmilieu is er een aanbod van één taal. Het kind wordt later (meestal elders) geconfronteerd met een tweede taal (bv. via peuterspeelzaal, school) Met de ‘eerste taal’ wordt bedoeld de meest gesproken taal. Doel

Het monitoren van de spraak- en taalontwikkeling; het benoemen van de normale ontwikkeling of het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.

Wijze van registratie 0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden (notatie zie bijlage) 3. Interventie (aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Literatuur

- Bastiaanse H e.a., Handboek stem, spraak, taalpathologie - Goorhuis SM, Schaerlakens AM, Handboek taalontwikkeling en taalpathologie en taaltherapie bij Nederlandssprekende kinderen - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding

Bijlage

Spraak- en taalontwikkeling

Toelichting

Het vroegtijdig onderkennen van kinderen met een achterstand in de spraaktaalontwikkeling is een belangrijk onderdeel geworden van het onderzoek door de JGZ. Een groot aantal jeugdigen in Nederland groeit tweetalig op. In 2002 was 22% van de jongeren onder de 25 jaar van allochtone afkomst (CBS, 2003). Dit is de reden dat de gegevens over de ontwikkeling van tweetaligheid zijn opgenomen onder het begrip spraak-taalontwikkeling.


45

Als bijzonderheden noteren(afhankelijk van de leeftijd): Meer dan twee talen sprekend: derde taal etc. Problemen tengevolge van meertaligheid Gehoor: perceptieve of conductieve verliezen Mondgedrag: habitueel mondademen, kwijlen, speen, duim Stemproductie: hyperkinetisch of hypokinetisch. Stemkwaliteit: hees, schor; te hoog/ te laag; te luid/ te zacht; afone momenten Foutieve spreekademhaling: voortdurend in ademnood tijdens spreken of te lang op één adem willen doorspreken. Articulatiestoornissen: verkeerd, onduidelijk of niet uitspreken van spraakklanken of spraakklankcombinaties. Nasaliteit: open of gesloten. Onvloeiendheid: stotteren (blokkades, verlengingen, herhalingen); broddelen (slordig, rommelig en onduidelijk in uitspraak, zinsbouw, verhaaltrant), te hoog spreektempo. Taalbegrip: begrijpt het kind opdrachten, wat er tegen hem/ haar gezegd wordt. Taalproductie: kan het kind zich duidelijk uitdrukken; wordt het begrepen; voldoende woordenschat, juiste woordvorming en zinsbouw. Anders: overige adem/ stem/ spreek/ taalproblemen, kinderafasie, of problemen samenhangend met het geheugen. Risicofactoren dyslexie: (groep 2 en 7 van de basisschool) indien gepaard met leerproblemen, dan tevens daar aangeven. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft spraak/taal ontwikkeling als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstelling te zijner tijd worden overgenomen. Versie Relatie met

11 februari 2005 U3.1.1.7 Screening spraak- en taalstoornissen


46

Bijlage Spraak- en taal ontwikkeling 1. Tweetaligheid: 1.0 nee 1.1 ja, simultane tweetaligheid 1.2 ja, successieve tweetaligheid (Nederlands / dialect noteren als tweetaligheid) 2. Eerste taal: 2.1 Nederlands 2.2 anders nl:…………………………….. 2.3 bijzonderheden spraak- en taalontwikkeling eerste taal: (0-4jr: Van Wiechenonderzoek en vrije tekst, 5-19 jr : vrije tekst) 3. Tweede taal: 3.1 Nederlands 3.2 anders nl:…………………………….. 3.3 bijzonderheden spraak- en taalontwikkeling tweede taal: (0-4 jr: Van Wiechenonderzoek en vrije tekst, 5-19 jr: vrije tekst)


47

Activiteit

U1.1.4.6 Seksuele ontwikkeling

Plaats in het BTP


Definitie

Het bepalen en vastleggen van het ontwikkelingsstadium van de geslachtskenmerken en het verrichten van onderzoek indien daar aanleiding toe is.

Doel

Het monitoren van de seksuele ontwikkeling; het benoemen van een normale ontwikkeling of het signaleren van een niet-normaal verlopende ontwikkeling, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden (kruis aan en licht toe) 2.1 meisjes: datum menarche 0. nog geen menarche 1. mmjjjj 2.2 aanleiding tot het bepalen 1. nee van het ontwikkelingsstadium 2. ja, ontwikkelingsstadium bepaald van de geslachtskenmerken met behulp van foto’s (zie bijlage) 3. ja, ontwikkelingsstadium bepaald door inspectie (zie bijlage) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick, SP, Wit JM, Groeidiagrammen; handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen

Bijlage

1. Jongens: ontwikkeling genitalia 2. Jongens: pubesbeharing 3. Meisjes: borstontwikkeling 4. Meisjes: pubesbeharing

Toelichting

De activiteit seksuele ontwikkeling valt nu onder product U1.1.4 Ontwikkeling. Bij het onderzoek naar de seksuele ontwikkeling zijn echter twee componenten te onderscheiden: enerzijds de ontwikkeling van geslachtskenmerken (zoals hier omschreven), anderzijds de psychosociale aspecten van seksualiteit. Nadere uitwerking van de psychosociale component is gewenst. In het Advies behorend bij dit Handboek worden hierover aanbevelingen gedaan. De groeidiagrammen en bijbehorende Handleiding worden eveneens gebruikt binnen de kindergeneeskunde.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.2.6 Genitalia U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies U3.1.1.5 Maldescensus testis



48

Bijlage seksuele ontwikkeling

Bron: Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen.

1. Jongens: ontwikkeling genitalia G1 Pre-adolescent stadium. Testes, penis en scrotum hebben dezelfde grootte en vorm als bij het jonge kind G2

Vergroting testes en scrotum: de huid van het scrotum wordt roder, dunner en meer gerimpeld. De penis is niet of nauwelijks groter geworden.

G3

Vergroting van de penis, voornamelijk in lengte. Verdere groei van testes en scrotum met uitzakken van het scrotum.

G4

Nog net niet volwassen stadium. Verdere vergroting van de penis met groei in de breedte en ontwikkeling van de glans. Verdere groei van testes en scrotum en toenemende pigmentatie van het scrotum.

G5

Volwassen stadium. De genitalia hebben de volwassen vorm en grootte. Ruim scrotum en de penis reikt tot bijna aan de onderrand van het scrotum.

2. Jongens: pubesbeharing P1 Geen pubesbeharing, niet anders dan op de rest van de buik. P2

Nog weinig lange, licht gepigmenteerde, nauwelijks gekrulde haren, meestal voor het eerst zichtbaar aan de basis van de penis, soms op het scrotum,

P3

Donkere, duidelijk gepigmenteerde en gekrulde beharing rond de basis van de penis.

P4

Het type pubesbeharing is bijna volwassen, maar het oppervlak is nog kleiner dan bij volwassenen, met name de liesplooi is nog niet overschreden.

P5

Volwassen type. Er is spreiding in de breedte tot op de dijen, maar er is geen spreiding in de mediaanlijn omhoog.

P6

De beharing stijgt op in de linea alba; dit komt bij 80% van de mannen voor.


49

3. Meisjes: borstontwikkeling M1 Pre-adolescent stadium. Allen de tepel is boven het vlak van de borst verheven en weinig prominerend. M2

“knopstadium”. Knopvormige verhoging van de areola en tepel. Bij palpatie is een tamelijk harde discus- of kersvormige “knop”te voelen. De areola heeft een grotere diameter en het omgevende weefsel is verhoogd.

M3

Verdere welving van de borsten. De diameter van de areola is verder vergroot. Vorm van een kleine volwassen borst met een continue ronde vorm.

M4

Toenemende vetafzetting. Areola en tepel zijn verder vergroot. Bij ongeveer de helft van de meisjes vormt de areola een tweede verhoging boven die van de borst.

M5

Volwassen stadium. De areola is meestal weer gedaald tot de algemene vorm van de borst en is sterk gepigmenteerd.

4. Meisjes: pubesbeharing P1 Pre-adolescent. Geen pubesbeharing. P2

Geringe, weinig gepigmenteerde beharing, meestal steil of enigszins gekruld, voornamelijk langs de labia.

P3

Nog steeds geringe, maar donkerder en meer gekrulde beharing op de labia. Begin van spreiding in de breedte.

P4

Bijna volwassen type, maar nog een kleiner oppervlak dan bij volwassenen.

P5

Volwassen spreiding van het haar in de vorm van een omgekeerde driehoek met verdere groei in de breedte.

P6

Verdere spreiding lateraal op de dijen en naar boven op de buikwand. Dit stadium komt bij een minderheid van de vrouwen voor en kan nog na de adolescentie worden bereikt.


50

Activiteit

U1.1.5.1 Lichamelijk functioneren

Plaats in het BTP


Definitie

Het navragen en vastleggen van gegevens over het functioneren van de jeugdige op het gebied van slapen, eten, spijsvertering, uitscheiding, het gebruik van de zintuigen en lichaamsbeweging.

Doel

Het monitoren van het lichamelijk functioneren; het benoemen van het normaal functioneren of het signaleren van afwijkingen in het functioneren, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden op het gebied van: (kruis aan en licht toe; meerdere items mogelijk) 2.1 slapen of slaapgedrag 2.2 voeding of eetgedrag 2.3 defaecatie 2.4 mictie 2.5 vegetatief zenuwstelsel 2.5 zintuigen: kijken, luisteren, ruiken, voelen, proeven 2.6 lichaamsbeweging (sport en spel, zwemvaardigheid, wijze van verplaatsen naar school, aantal uren tv/computer per dag) 3. Interventie (aankruisen, evt. toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Schuil PB, Bolscher DJA e.a., Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg

Bijlage

-

Toelichting

Om een goed beeld te krijgen van het functioneren dienen alle onder product U1.1.5 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen.

1. Monitoring en signalering U1.1.5 Functies (individueel)

In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen om bovenstaande categorieën nader uit te werken en van definities te voorzien. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Bewegen, Ervaren gezondheid en Vrijetijdsbesteding als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Voor zover van toepassing zullen deze standaard vraagstellingen te zijner tijd worden Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

51

overgenomen Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.5 Functies U1.2.2.5 Vrijetijdsbesteding, sport, bewegen


52

Activiteit

U1.1.5.2 Psychisch functioneren

Plaats in het BTP


Definitie

Het navragen en vastleggen van gegevens over het functioneren van de jeugdige op het gebied van externaliserend (naar buiten-en/of op anderen gericht) en internaliserend (naar binnen-/op zichzelf gericht) gedrag.

Doel

Het monitoren van het psychisch functioneren; het benoemen van het normaal functioneren of het signaleren van afwijkingen in het functioneren, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: (vrije tekst) 3. Interventie (eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up ( vrije tekst)

Literatuur

- Brugman E, Reijneveld SA, Peilingen in de jeugdgezondheidszorg - Koopman H, Haagman G, Beuning K, Lastige Kinderen - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding - Verhulst FC, Koot JM, Praktische Handleiding voor de CBCL - Verhulst FC, Psychische gezondheid bij Nederlandse kinderen -

Bijlage Toelichting


Om een goed beeld te krijgen van het functioneren dienen alle onder product U1.1.5 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. Voor het onderzoek naar de psychosociale ontwikkeling en het psychisch functioneren bij jeugdigen boven de 4 jaar zijn diverse instrumenten in gebruik. Standaardisering en validering van vragenlijsten voor de JGZ is noodzakelijk. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt Landelijke consensus over een bruikbaar en kort signaleringsinstrument psychosociale ontwikkeling / functioneren met verschillende versies voor de verschillende leeftijden aanbevolen. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft psychosociale problemen als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstellingen wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: juni 2005). Voor zover van toepassing zullen deze standaardvraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies U1.2.2 Gedrag


53

Activiteit

U1.1.5.3 Emotioneel functioneren

Plaats in het BTP


Definitie

Het navragen en vastleggen van gegevens over het functioneren van de jeugdige op het gebied van stemmingsaspecten.

Doel

Het monitoren van het emotioneel functioneren; het benoemen van het normaal functioneren of het signaleren van afwijkingen in het functioneren, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: (vrije tekst) 3. Interventie (aankruisen, evt. toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Kousemaker NPJ, Onderkenning van psychosociale problematiek bij jonge kinderen - LC OKZ, GGD-Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding

Bijlage

-

Toelichting

Om een goed beeld te krijgen van het functioneren dienen alle onder product U1.1.5 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen.


Voor het onderzoek naar de psychosociale ontwikkeling en het psychisch functioneren bij jeugdigen boven de 4 jaar zijn diverse instrumenten in gebruik. Standaardisering en validering van vragenlijsten voor de JGZ is noodzakelijk. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt Landelijke consensus over een bruikbaar en kort signaleringsinstrument psychosociale ontwikkeling / functioneren met verschillende versies voor de verschillende leeftijden aanbevolen. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Suïcide en Psychosociale problemen als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de standaardvraagstelling Psychosociale problemen wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: juni 2005). Voor zover van toepassing zullen deze standaardvraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.5 Functies


54

Activiteit

U1.1.5.4 Sociaal functioneren

Plaats in het BTP


Definitie

Het navragen en vastleggen van gegevens van risicoaspecten, die van invloed kunnen zijn op het sociaal functioneren van de jeugdige.

Doel

Het monitoren van het sociaal functioneren; het benoemen van het normaal functioneren of het signaleren van afwijkingen in het functioneren, waardoor op het juiste moment (preventieve) begeleiding of verwijzing mogelijk is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: (vrije tekst) 3. Interventie ( aankruisen, eventueel toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4.Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- LC OKZ, GGD-Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding - Schuil e.a., Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg - Verhulst FC, De ontwikkeling van het kind

Bijlage

-

Toelichting

Om een goed beeld te krijgen van het functioneren dienen alle onder product U1.1.5 genoemde activiteiten integraal bekeken te worden. In het Basistakenpakket zijn deze aspecten kunstmatig losgekoppeld. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en dit punt daarin mee te nemen. Voor het onderzoek naar de psychosociale ontwikkeling en het psychisch functioneren bij jeugdigen boven de 4 jaar zijn diverse instrumenten in gebruik. Standaardisering en validering van vragenlijsten voor de JGZ is noodzakelijk. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt Landelijke consensus over een bruikbaar en kort signaleringsinstrument psychosociale ontwikkeling / functioneren met verschillende versies voor de verschillende leeftijden aanbevolen.


Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Relatie met ouders, Criminaliteit en Seksueel gedrag als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de twee van deze standaardvraagstellingen wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voor zover van toepassing zullen deze standaardvraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.5 Functies U1.2.2 Gedrag


55

Begrip

U1.2.1.1 Biometrie

Plaats in het BTP


Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van lengte, gewicht, Body Mass Index en hoofdomtrek.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van groei en gewicht op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.

Wijze van rapportage

Conform protocol 4e Landelijke Groeistudie Rapportage in de gemeentelijke gezondheidsnota

Literatuur

- 4e Landelijke Groeistudie - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar

Bijlage

-

Toelichting

De Body Mass Index (BMI) vormt een indicatie voor de mate van overgewicht (zie ook U1.1.3.4 Gewicht naar lengte). Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft de BMI als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd.

1. Monitoring en signalering U1.2.1 Medisch-biologisch (doelgroep-/populatiegericht)

Mogelijk kan in de toekomst bij de Landelijke Groeistudie gebruik gemaakt worden van de geregistreerde groeigegevens in het ID-JGZ voor ontwikkeling of bijstelling van de groeidiagrammen. Op dit moment is dit echter nog niet aan de orde. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.3 Groei


56

Activiteit

U1.2.1.2 Vaccinatiegraad

Plaats in het BTP


Definitie

Het op populatieniveau onderzoek doen naar het percentage jeugdigen van een nader omschreven populatie dat een bepaalde, in het RVP omschreven, vaccinatie heeft ontvangen ten opzichte van alle jeugdigen in die populatie die op basis van de AWBZ voor toediening van dat vaccin in aanmerking komen.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het aantal volledig gevaccineerde, onvolledig gevaccineerde en niet-gevaccineerde jeugdigen op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over de vaccinatietoestand in Nederland (t/m 2003 van de inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en vanaf 2004 een gezamelijke rapportage van IGZ, RIVM en LVE ). Het betreft de vaccinatiegraad van vooraf gestelde jaarcohorten (corresponderend met in AWBZ en circulaires van IGZ vastgestelde schema’s en voorgeschreven vaccins) per gemeente, per provincie en landelijk.

Literatuur

- Burgmeijer R, Bolscher N, Vaccinaties bij kinderen - Burgmeijer R, Vaccinatiegids voor ouders - IGZ, Circulaire Rijksvaccinatieprogramma 2004 - IGZ, jaarlijkse rapportage vaccinatiegraad van IGZ; gebaseerd op door entadministraties verzamelde, door LVE gebundelde en aan IGZ beschikbaar gestelde vaccinatiegegevens

Bijlage

-

Toelichting

Bij het bepalen van de vaccinatiegraad worden ook de jeugdigen geteld die door de huisarts of in het buitenland zijn gevaccineerd.


Op verzoek kunnen de entadministraties, in aanvulling op de bovengenoemde rapportages, aanvullende rapportages maken. (bijvoorbeeld het entpercentage op een specifieke peildatum voor een specifieke wijk). Ten behoeve van de individuele begeleiding leggen JGZ instellingen de vaccinaties die zij zelf hebben uitgevoerd vast in het dossier van de jeugdige. Indien dit in een elektronisch dossier gebeurt is het mogelijk om zelf op het niveau van de wijk, buurt, school of de gemeente rapportages te maken. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U3.1.2.1 Rijks Vaccinatie Programma (RVP) U3.1.2.2 Hepatitis B vaccinatie


57

Activiteit

U1.2.1.3 Verwijzingen

Plaats in het BTP


Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van verwijzingen vanuit de Jeugdgezondheidszorg naar andere hulp- en zorgverleners en instanties

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van verwijzingen vanuit de Jeugdgezondheidszorg naar andere hulp- en zorgverleners en instanties en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Periodieke rapportage op populatieniveau over: - de aard en het aantal van de problemen waarvoor verwezen wordt, - naar wie verwezen wordt - het vervolg dat op de verwijzingen gegeven wordt (follow-up).

Literatuur

- Buiting E, Verwijzingen vanuit het consultatiebureau; een onderzoek naar verwijzingen vanuit het consultatiebureau en het vervolg ervan - LC OKZ, Definities Ouder- en Kindzorg - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, gebruikershandleiding - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Ministerie van VWS, Tijdelijke Regeling vroegsignalering - Romeijn MA, Wijzer verwijzen; een Delphi-onderzoek naar het verwijsproces binnen de JGZ in Amsterdam

Toelichting

Een verwijzing is een advies van de JGZ om elders zorg/hulp in te roepen in verband met een gesignaleerd probleem of vermoeden daarvan. Een verwijzing JGZ omvat informatie aan jeugdigen en/of ouders/verzorgers over de instantie waarnaar verwezen wordt, de overdracht van de bevindingen van de JGZ aan deze instantie, en de follow-up procedure. Het registreren van gesignaleerde problemen, de gekozen interventie en de follow-up vindt plaats in het dossier bij de uitvoering van individuele producten en activiteiten. Van deze informatie kan gebruik worden gemaakt ten behoeve van de rapportage op populatieniveau.


De activiteit Verwijzingen komt in het BTP alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is hierover een voorstel opgenomen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

Alle individuele producten en activiteiten uit het BTP.


58

Activiteit

U1.2.1.4 Vóórkomen van ziekten en afwijkingen

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.2. Medisch-biologisch (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van de prevalentie van ziekten en afwijkingen.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de prevalentie van ziekten en afwijkingen en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over de prevalentie van ziekten en afwijkingen

Literatuur

-

Bijlage

-

Toelichting

Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Chronische aandoeningen als een indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaardvraagstelling te zijner tijd worden overgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met



59

Activiteit

U1.2.2.1 Voedingsgedrag

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product U1.2.2 Gedrag (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatie onderzoeken van voedingsgedrag als determinant van gezondheid. Voedingsgedrag: leefstijl ten aanzien van voeding die bevorderlijk of schadelijk voor de gezondheid kan zijn.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het voedingsgedrag op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over voedingsgedrag

Literatuur

- Bulk-Bunschoten AMW, Feeding practices in the Netherlands during the first four months of life - Bulk-Bunschoten AMW, Renders CM et al, Signaleringsprotocol overgewicht - Donkers ECMM, Douwes AC et al, Voedingsadvisering bij jonge kinderen - GGD Den Haag, afd GVO, Groeiboek - Instituut Maatschappelijke gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam, TNO PG, Programmeringsstudie effectonderzoek Jeugdgezondheidszorg - RIVM, Determinanten/Leefstijl/Voeding - Schaapveld K, Hirasing RA, Preventiegids; een praktisch overzicht van preventieprogramma’s voor huisartsen, verloskundigen en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg - Schuil PB, Bolscher DJA et al, Nederlands leerboek voor Jeugdgezondheidszorg - Tolboom JJM, Verheyen MJA, Voeding van het gezonde jonge kind. - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie. Jeugdgezondheidszorg deel II - www.gezondebasis.nl - www.nationaalkompas.nl - www.voedingscentrum.nl - www.zvb.borstvoeding.nl -

Bijlage Toelichting

Het BRAVVO-concept is hier van toepassing: Bewegen, niet Roken, matig met Alcohol, gezonde Voeding (maar ook Veiligheid en Veilig Vrijen) en Ontspanning Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Voeding en melkvoeding als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de standaardvraagstelling Voeding wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: maart 2005). Voorzover van toepassing zullen deze standaardvraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen. De activiteit Voedingsgedrag komt in het BTP alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien.

Versie

11 februari 2005

Relatie met



60

Activiteit

U1.2.2.2 Verslavingsgedrag (Geadviseerde naam: Gebruik verslavende middelen)

Plaats in het BTP


1. Monitoring en signalering U1.2.2 Gedrag (doelgroep-/populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het vóórkomen van het gebruik van verslavende middelen.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het gebruik van verslavende middelen op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Periodieke rapportage over de aard en de omvang van het gebruik van verslavende middelen binnen de populatie.

Literatuur

American Psychiatric Association, DSM IV; Patiëntenzorg, diagnostiek en classifcatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde

Bijlage

-

Toelichting

Het gaat om het gebruik van alcohol, amfetamine, cannabis, cocaïne, hallicinogeen, vluchtige stof, nicotine, opioïde, fencyclidine (of verwant middel), sedativum, hypnoticum of anxiolyticum of een ander (of onbekend) middel. Onder het laatste wordt bijvoorbeeld ook gokken verstaan. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft alcoholgebruik, actief roken en druggebruik als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Voorzover van toepassing zullen de vraagstellingen in de volgende versie van het Handboek worden overgenomen als onderdeel van individueel gerichte activiteiten en zal onder wijze van rapportage worden verwezen naar de referentietabellen die in het kader van de monitor zijn ontwikkeld. Gezien de inhoud van de activiteit wordt in het Advies behorend bij het Handboek voorgesteld de naam te wijzigen in Gebruik verslavende middelen. De activiteit komt in het Basistakenpakket alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is hierover een voorstel opgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


61

Activiteit

U1.2.2.3 Pesten / geweld / delinquent gedrag

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en signalering Product U1.2.2 Gedrag (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van pesten, geweld en delinquent gedrag. Pesten is het systematisch uitoefenen van psychische en/of fysieke mishandeling door één of meer individuen op een persoon die niet in staat is zich te verdedigen. Bij pesten is de macht ongelijk verdeeld. Bij plagen is sprake van gelijkwaardigheid. Geweld is elke handeling waardoor opzettelijk en tegen de wil van de betrokkene een mens lichamelijk of geestelijk wordt gepijnigd, verwond of gedood of op een andere wijze inbreuk wordt gemaakt op de lichamelijke integriteit van een mens of goederen, waaronder ook planten of dieren. Delinquent gedrag is een verzamelbegrip voor tal van strafbare gedragingen door jongeren van 0-24 jaar. Hierbinnen staat de groep van 12 tot 18 jaar centraal. Het kan daarbij gaan om opgroeigedrag van jongeren, waarbij een enkele keer de normen en waarden worden overschreden maar het kan ook gaan om geweld of om het stelselmatig plegen van delicten. Al deze strafbare gedragingen van jongeren worden samengevat onder de noemer jeugdcriminaliteit.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het vóórkomen van e e e pesten, geweld en delinquent gedrag in het 1 , 2 en 3 milieu en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het vóórkomen van pesten, geweld en delinquent gedrag

Literatuur

- Blokland G, Prinsen B et al, De jeugd heeft de toekomst. Preventie van psychosociale problematiek bij jeugdeigen. - Bohlmeijer ET, Bolier L, Stichting match: een maatjesproject voor jongeren - Crijnen AAM, Rigter H et al, de preventie van agressie en gedragsproblemen bij schoolgaande kinderen via interventies - Fekkes M, Pijpers et al, Bullying behavior and associations with psychosomatic complaints and depression in victims. - Ferwerda H, Jacobs JP, Signalen voor toekomstig crimineel gedrag - Haan, WJM de, Bie EFAE de et al, Jeugd en geweld, een interdisciplinair perspectief - Instituut Maatschappelijke gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam, TNO PG, Programmeringsstudie effectonderzoek Jeugdgezondheidszorg - Junger-Tas J, Preventie van antisociaal gedrag in de praktijk - Leerdam FJM, Kooijman K et al, Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling - Meer B van der, Pesten op school. Lessuggesties voor leerkrachten - Ministerie van Justitie, Jeugdcriminaliteit - Ponjaert-Kristoffersen I (red), Mishandeling door kinderen; de doos van Pandora? - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie. Jeugdgezondheidszorg deel II - www.psychowijzer.nl

Bijlage

-


62

Toelichting

Pesten heeft negatieve gevolgen voor het slachtoffer, voor de dader en voor de zwijgende omstanders. Achtergronden van pestgedrag zijn te vinden op www.psychowijzer.nl/Pesten Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Criminaliteit en Pesten als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstellingen wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005 / juni 2005). Voorzover van toepassing zullen deze standaard vraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen. De activiteit Pesten, geweld, delinquent gedrag komt in het Basistakenpakket alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is hierover een voorstel opgenomen.

Versie

Juni i 2004

Relatie met

U1.1.5.4 Sociaal functioneren


63

Activiteit

U1.2.2.4 Schoolverzuim

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.2.2 Gedrag (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van schoolverzuim. Schoolverzuim: een leerplichtige leerling is gedurende schooltijden niet aanwezig op school.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het vóórkomen van schoolverzuim en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het vóórkomen van schoolverzuim aan de school en/of op lokaal of landelijk niveau.

Literatuur

- Derriks M, Kat E de e.a., meer zorg, minder ziek? Evaluatie van GG&GDinterventie bij zieke leerlingen in het voorgezet onderwijs - Gorissen W, Meer R van der e.a., Ziekteverzuim als signaal - Kroesbergen HT, Dijkmans CAM, ‘Ziekteverzuim van leerlingen’. - Oudendammer F, Tönis I e.a., Handleiding verzuimbeleid voor VO-scholen in de regio Leiden en de Duin- en Bollenstreek - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie. Jeugdgezondheidszorg deel II -

Bijlage Toelichting

Volgens de leerplichtwet wordt van verzuim gesproken als: - Het verzuim plaats vindt gedurende drie achtereenvolgende dagen - Het verzuim gedurende vier opeenvolgende weken meer dan deel van de lestijd bedraagt. Er worden drie vormen van ongeoorloofd verzuim onderscheiden - Luxe verzuim: extra vakantie buiten de schoolvakanties; - Signaal verzuim: spijbelen als uiting van achterliggende problemen; - Absoluut schoolverzuim: een leerplichtige jongere staat niet bij een school ingeschreven. Ziekteverzuim is geoorloofd verzuim. Ziekteverzuim kan echter een vorm van signaalverzuim zijn. Voor de jeugdgezondheidszorg is vanuit het oogpunt van preventie vooral signaalverzuim van belang. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft functioneren in opleiding / school als een indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstelling te zijner tijd worden overgenomen In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en oa. deze activiteit als onderdeel van het BTP te heroverwegen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


64

Activiteit

U1.2.2.5 Vrijetijdsbesteding / sport / beweging

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.2.2 Gedrag (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van de leefstijl van jeugdigen en ouders ten aanzien van vrijetijdsbesteding, sport en beweging. Deze leefstijl kan bevorderlijk of schadelijk voor de gezondheid zijn.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van vrijetijdsbesteding, sport en beweging en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over vrijetijdsbesteding, sport en beweging

Literatuur

- Reijneveld SA, Mulder YM, Verbetering van de uitvoering van preventieprogramma’s door de GGD-en, deel II: aanbevelingen over bevordering van lichamelijke activiteit - Schaapveld K, Hirasing RA, Preventiegids: een praktisch overzicht van preventieprogramma’s voor huisartsen, verloskundigen en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg - Schuil PB, Bolscher DJA et al, Nederlands leerboek jeugdgezondheidszorg - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie. Jeugdgezondheidszorg deel II

Bijlage

-

Toelichting

Onder vrije tijd vallen naast sport en beweging ook het hebben van baantjes. Voor jonge kinderen is de leefstijl van de ouders bepalend. Het is een taak van de JGZ om vrijetijdsbesteding, sport, beweging stimuleren en tegelijkertijd letten op hygiëne, veiligheid en gebruik van genotmiddelen. Het BRAVVO-concept is hier van toepassing: Bewegen, niet Roken, matig met Alcohol, gezonde Voeding (maar ook Veiligheid en Veilig Vrijen) en Ontspanning. De JGZ onderzoekt de zwemvaardigheid voor beleidsadvisering aan scholen en gemeentelijke overheden. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Bewegen en Vrijetijdsbesteding als indicatoren voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de standaardvraagstellingen Vrijetijdsbesteding wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voorzover van toepassing zullen deze standaard vraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met



65

Activiteit

U1.2.3.1 Woonsituatie

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het sociale en pedagogische leefklimaat thuis en in de buurt.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de woonsituatie en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over de woonsituatie

Literatuur

- Keesom J, Kooijman K, Zorgen delen, zorgwekkende opvoedingssituaties met ouders bespreken in de jeugdgezondheidszorg - Kooijman K, Prinsen B, Meten + delen, signalering van zorgwekkende opvoedingssituaties in de jeugdgezondheidszorg - Prinsen B, Thije I TEN et al, Opvoedingsondersteuning in Nederlandse en Vlaamse preventieve zorg - Schuil PB, Bolscher DJA et al, Nederlands leerboek jeugdgezondheidszorg

Bijlage

-

Toelichting

Pedagogisch leefklimaat thuis: Voor de signalering van zorgwekkende opvoedingssituaties heeft het NIZW een model ontwikkeld, het drietrapstrechtermodel, dat van een signalering op doelgroepsniveau zich toespitst op signalering van een bepaalde groep gezinnen. Stap 1: vroege signalering van zorgwekkende opvoedingssituaties gericht op alle jeugdigen en ouders. Hiervoor kunnen algemene checklists worden gebruikt zoals zijn ontwikkkeld in het kader van de Tijdelijke Regeling Vroegsignalering of in het kader van de specifieke zorg voor achterstandsof risico kinderen. Deze signalering is nog niet op effectiviteit oderzocht. Stap 2: Signalering bij geselecteerde groepen of individuen. Hier is sprake van selectieve pedagogische of psychische probleemonderkenning. Hier kan een instrument als de KIPPI gebruikt worden. Stap 3: Hierbij gaat het om nadere diagnostiek van de bij stap 1 en 2 gesignaleerde problemen bij jeugdigen en ouders. Stap 1 en 2 vallen onder de taken van de JGZ. Pedagogisch leefklimaat in de buurt: Veiligheid in de buurt: jeugdigen of gezinnen kunnen zich om allerlei redenen onveilig voelen in de woonomgeving. De activiteit Woonsituatie komt in het BTP alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


66

Activiteit

U1.2.3.2 Kinderopvang

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en signalering Product U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het aantal dagdelen kinderopvang en de vorm van opvang waar jeugdigen gebruik van maken Onder kinderopvang wordt verstaan: het bedrijfsmatig of niet gratis verzorgen en opvoeden van jeugdigen tot het moment waarop het basisonderwijs voor die jeugdigen eindigt.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de aard en de omvang van het gebruik van kinderopvang op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Periodieke rapportage over de aard en de omvang van het gebruik van de kinderopvang.

Literatuur

www.minvws.nl

Bijlage

-

Toelichting

Onder kinderopvang wordt verstaan: - Kinderdagopvang - Buitenschoolse opvang (inclusief naschoolse opvang). - Gastouderopvang - Ouderparticipatiecrèches. - Peuterspeelzaal - Informeel geregelde gastouder / oppas - Kinderopvang Plus - Kinderdagcentrum (soms orthopedagogisch dagcentrum genoemd) - Gespecialiseerde opvang voor kinderen met een handicap In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien deze activiteit als onderdeel van het Basistakenpakket te heroverwegen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

M6.2.1. Netwerken, overleg en samenwerking


67

Activiteit

U1.2.3.3 Schoolsituatie

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het sociale en pedagogische klimaat op school.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de schoolsituatie en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het sociaal-pedagogische klimaat op scholen

Literatuur

- Buijs G, Crone M, Onderzoek naar wensen en behoeften op het terrein van schoolgezondheidsbeleid in Nederland NIGZ - Paulussen T, Panis R et al, Stand van zaken schoolgezondheidsbeleid in Nederland, een inventariserend onderzoek in Nederland - Peters LWH, Leurs MTW et al, Ontwikkeling van de schoolSlag checklist voor kwaliteit van schoolgerichte interventies

Bijlage

-

Toelichting

Bij het schoolgezondheidsbeleid gaat het om drie pijlers: - Gezondheidseducatie: klassikaal onderwijs gericht op kennis, houding en vaardigheden - Individuele zorg: vroegsignalering en begeleiding bij gezondheidsproblemen - zorg voor de omgeving: zowel binnen (een veilig en gezond leer- en werkklimaat) als buiten de school (betrokkenheid ouders, buurt en andere organisaties). In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien deze activiteit als onderdeel van het Basistakenpakket te heroverwegen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


68

Activiteit

U1.2.3.4 Mutaties

Plaats in het BTP

Productgroep Product:

Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het veranderen van woning, woonplaats, school of van de gezinssamenstelling.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van de mutaties en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het vóórkomen van mutaties

Literatuur

- Rispens J, Goudena PP et al, Preventie van psychosociale problemen bij kinderen en jeugdigen - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie, Jeugdgezondheidszorg deel II

Bijlage

-

Toelichting

Verhuizingen en veranderingen van school worden niet genoemd bij de ‘non-normative life events’ maar kunnen belastend zijn voor een jeugdige. Meer dan twee verhuizingen of veranderingen van school in een kalenderjaar zijn een signaal van een mogelijk risico.

1. Monitoring en Signalering U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/ populatiegericht)

In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en oa. het monitoren en signaleren van mutaties op populatie niveau ter heroverwegen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


69

Activiteit

U1.2.3.5 Discriminatie

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product: U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Doel

Het op populatieniveau onderzoeken van ongelijke behandeling wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook. Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het vóórkomen van discriminatie en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het vóórkomen van discriminatie

Literatuur

- Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie, Jeugdgezondheidszorg deel II - www.lvdab.nl - www.meldpunt.nl - www.openbaarministerie.nl

Bijlage

-

Toelichting

Art.1 van de grondwet: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan. Als er sprake is van discriminatie kan de plaatselijke politie ingeschakeld worden. Bij de ‘Landelijke Vereniging van Antidiscriminatie Bureau’s en Meldpunten’ zijn de adressen van regionale meldpunten van discriminatie te vinden. Landelijke vereniging van antidiscriminatie bureau’s en meldpunten Postbus 15514, 1001 NA Amsterdam, tel: 06 105 191 75, fax 020-6201401 e-mail: [email protected] www.lvdab.nl Het AMK spreekt niet van discriminatie, maar van bejegeningsklachten. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien en oa. het monitoren en signaleren van discriminatie op populatieniveau te heroverwegen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


70

Activiteit

U1.2.3.6 Mishandeling

Plaats in het BTP


Definitie

Het op populatieniveau onderzoeken van het vóórkomen van (vermoedens van) kindermishandeling.

1.Monitoring en signalering U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/populatiegericht)

Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek en/of psychisch letsel . Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het vóórkomen van (vermoedens van) kindermishandeling op populatieniveau en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Periodieke rapportage over het aantal jeugdigen waarbij de JGZ signaleert, of vermoedt, dat er sprake is van kindermishandeling; voor zover mogelijk wordt daarbij aangegeven wat de aard van de mishandeling is.

Literatuur

- Dienst OCW Den Haag, GGD Zuid-Holland West, S&O stichting voor opvoedingsondersteuning, Protocol Vermoeden van Kindermishandeling voor leerkrachten in het primair onderwijs - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Rensen HBH e.a., Praktijkboek Jeugdgezondheidszorg. - Schuil PB, Bolscher DJA e.a., Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg - Wolzak A, Kindermishandeling; Signaleren en handelen

Toelichting

Gekozen is voor de definitie van kindermishandeling zoals die in de Wet op de Jeugdzorg is vastgelegd. Het is van belang om bij elk contactmoment in de JGZ alert te zijn op signalen van kindermishandeling. Zorgvuldige formulering is van groot belang. Alleen dan is het mogelijk om betrouwbare monitorgegevens vanuit de JGZ over dit onderwerp te verkrijgen. Bij het op populatieniveau monitoren van het vóórkomen van kindermishandeling moet ook andere informatie worden betrokken; zo zullen ook sociaal-demografische gegevens en gegevens verzameld door het AMK en Raad voor de Kinderbescherming van belang kunnen zijn bij het opstellen van nota’s. Mishandeling tussen jeugdigen onderling komt aan de orde onder activiteit U1.2.2.3 Pesten, geweld, delinquent gedrag. De activiteit Mishandeling komt in het Basistakenpakket alleen voor op populatieniveau. In het Advies behorend bij het Handboek is het voorstel opgenomen om Productgroep 1 te herzien. Als voorlopige oplossing staat nu onder de Algemene Anamnese,


71

activiteit U.1.1.1.3 Voorgeschiedenis, een vraag opgenomen naar het (vermoeden van) een zorgtekort. Hieronder vallen ook lichamelijke en psychische verwaarlozing en mishandeling. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.2.2.3 Pesten, geweld, delinquent gedrag.


72

Activiteit

U1.2.3.7 Criminaliteit

Plaats in het BTP


1. Monitoring en signalering (uniform deel) U1.2.3 Sociaal milieu (doelgroep-/populatiegericht)

Deze activiteit heeft betrekking op het monitoren van groepen kinderen die opgroeien in een omgeving waarin (veel) criminaliteit voorkomt. In het Advies behorend bij dit Handboek staat opgenomen dat nadere discussie nodig is om helder te krijgen op welke wijze de JGZ aan deze taak invulling moet geven. Op grond daarvan kan een passende definitie worden opgesteld. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Criminaliteit als indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling: april 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstelling te zijner tijd worden overgenomen.


73

Product

U1.2.4 Fysiek milieu

Plaats in het BTP

Productgroep 1. Monitoring en Signalering Product U1.2.4 (doelgroep-/ populatiegericht)

Definitie

Het onderzoeken en vastleggen van alle fysieke factoren in de omgeving van jeugdigen die risico’s voor de gezondheid kunnen geven.

Doel

Het monitoren van ontwikkelingen ten aanzien van het fysiek milieu en het adviseren daarover ten bate van het beleid.


Rapportage over het fysieke milieu

Literatuur

- Herijgers C, Mooij T, ‘Veiligheid op de basisschool’; Praktijkboek jeugdgezondheidszorg, - Passchier-Vermeer W, Milieu en gezondheid 2001; overzicht van risico’s, doelen en beleid - Schuil PB, Bolscher DJA et al. Nederlands leerboek jeugdgezondheidszorg - Verloove-van Hoorick P, Psychische epidemie of gekookte kikker; de invloed van milieuverontreiniging op kinderen - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie, Jeugdgezondheidszorg deel II - www.rivm.nl

Bijlage

Checklist veiligheid

Toelichting

Belangrijke fysische factoren voor het binnenmilieu zijn: Geluid Schadelijkheid van bouwmaterialen Thermische factoren (temperatuur) Licht De belangrijkste biologische agentia zijn mijten, kakkerlakken, huisdieren schimmels, bacteriën en pollen. Vocht/droogte. Belangrijke factoren voor het buitenmilieu zijn: Verontreiniging van de buitenlucht Verontreiniging van het bodem- en oppervlaktewater Verkeer Geluid Nabijheid van bedrijven met verhoogd plaatsgebonden risico Voor kinderen is van belang de nabijheid van water Het onderzoeken van binnen- en buitenmilieu is niet de taak van de JGZ. Het herkennen van een patroon van klachten in een bepaalde wijk en signalering daarvan aan het bevoegd gezag is wel een taak van de JGZ. Ongevallen en bijna-ongevallen door onveiligheid van de woonomgeving wat betreft verkeer, gevaar voor verdrinking, criminaliteit, milieuverontreiniging moeten geregistreerd worden. De JGZ kan ongevallen bij kinderen van 0-4 jaar signaleren omdat deze kinderen regelmatig gezien worden. Bij oudere kinderen is deze signalering zeker zo belangrijk, maar kan door de JGZ niet uitgevoerd worden omdat de kinderen maar drie maal gezien worden. Het kan wel onderzocht worden op groepsniveau door middel van enquêtes.


74

Veiligheid in huis Vooral voor het jonge kind is de veiligheid in en om het huis van belang. De veiligheidskaarten voor kinderen van 0-4 jaar van de stichting consument en veiligheid met op iedere kaart gerichte veiligheidsvoorlichting voor een bepaalde leeftijdsgroep zijn belangrijk. Voor oudere kinderen bestaan dergelijke veiligheidskaarten niet. Fysiek Schoolmilieu De ARBO-wet verplicht onderwijsinstellingen om iedere 4 jaar of bij grote veranderingen aan het gebouw of de bedrijfsvoering een RisicoInventarisatie en –Evaluatie (RI&E) te houden inclusief een plan van aanpak. Met het instrument, de ‘ARBO-meester’, kan de school een ARBO- en verzuimbeleid opzetten waarmee eens in de 4 jaar een RI&E uitgevoerd kan worden. Ook met het instrument de Algemene Schoolverkenning (ASV) kan een RI&E uitgevoerd worden. Consument en veiligheid heeft de ‘checklist veiligheid’ opgesteld, een instrument waarmee de schoolsituatie onderzocht kan worden. De checklist veiligheid kan ook gebruikt worden voor crèches en peuterspeelzalen. De checklist veiligheid van de Stichting Consument en Veiligheid kan de ARBO-meester en de ASV niet vervangen, maar geeft snel een goede indruk van het veiligheidsbeleid van de school. Bij de kindercentra wordt deze taak door de JGZ op collectief niveau uitgevoerd. Op de scholen voeren de ARBO-diensten en de onderwijsinspectie de hygiëne- en veiligheidsinspecties uit. JGZ kan dus alleen rapporteren op basis van gegevens van anderen. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft Ongevallen als een indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt (geplande vaststelling:april 2005). Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstelling te zijner tijd worden overgenomen. Versie

11 februari 2005

Relatie met

-


75

Bijlage checklist veiligheid De school 0 heeft een veiligheidscoördinator 0 inspecteert regelmatig de veiligheid 0 heeft een instrument om deze inspecties uit te voeren 0 neemt maatregelen naar aanleiding van de uitkomsten van deze inspecties 0 beschikt over huisregels, die bij leerkrachten, leerlingen én ouders bekend zijn 0 houdt jaarlijks een ontruimingsoefening 0 beschikt over een controlelijst brandveiligheid 0 registreert ongelukken en bijna-ongelukken en heeft hiervoor een overzichtelijk instrument 0 doet jaarlijks verslag van de veiligheid in en om het gebouw

Bron: Brochure ‘Wij werken aan een school zonder ongelukken’. Consument en Veiligheid 2001.


76

Activiteit

U1.2.5.1 Sociale kaart

Plaats in het BTP


Definitie

Het genereren van een overzicht van alle potentiële voorzieningen voor jeugdigen en hun ouders, ten behoeve van medewerkers in de JGZ. Dit resulteert in een actueel adressenbestand op landelijk, regionaal, gemeentelijk of wijkniveau.

Doel

Bijdragen aan het optimaliseren van voorlichting, advies, consultatie en verwijzing door medewerkers JGZ; tevens het bevorderen van de samenwerking met andere voorzieningen die zich richten op jeugdigen en hun ouders.


Papieren of digitale versie beschikbaar als informatiebron voor alle werkers in de jeugdgezondheidszorg van een bepaalde instelling. Te gebruiken tijdens of naar aanleiding van een contactmoment met jeugdige/ouders. De Sociale Kaart vermeldt per organisatie/instantie: - NAW-gegevens: naam, adres, woonplaats, tel/fax, e-mail of internetadres - tekst: doel en doelgroep van de organisatie of het samenwerkingsverband - facultatief: contactpersonen, openings- en spreekuurtijden, werkwijze en kosten.

Literatuur

- Bos L e.a., Adressenstandaard zorg en welzijn - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Sociale Kaart Jeugdzorg 2004

Bijlage

-

Toelichting

Geautomatiseerde adresbestanden hebben de volgende voordelen: - het beheer is efficiënter (mutaties) en bij een computernetwerk binnen de JGZ-instelling zijn snel nieuwe gegevens beschikbaar - eenduidigheid (voorgeschreven normen zijn in het programma vastgelegd) - gemakkelijk opvragen, selecties maken en uitwisselen met andere organisaties, converteren vanuit andere bestanden Nadeel van geautomatiseerde adresbestanden zijn vooral de kosten: aanschaf software-programma (enkelvoudig of relationeel model), op alle locaties dienen PC’s aanwezig te zijn met koppeling naar het centrale databestand, implementatie bij de medewerkers.

1. Monitoring en signalering U1.2.5 Zorgsysteem (doelgroep-/populatiegericht)

De sociale kaart moet regelmatig worden geactualiseerd; toegestuurde mutaties en nieuwe gegevens moeten worden verwerkt. Periodiek moet worden geverifieerd of de vermelde gegevens nog kloppen door vanuit de jeugdgezondheidszorg contact te zoeken met de vermelde organisaties. Veel gemeentes beschikken over een sociale kaart waar de JGZ gebruik van kan maken. In die gevallen zal de JGZ geen eigen sociale kaart ontwikkelen. De activiteit sociale kaart wijkt af van de andere activiteiten uit het basistakenpakket omdat het in feite voorwaarde scheppend is. Een sociale kaart is een instrument dat medewerkers ondersteunt bij de uitvoering van hun werk. Nadere discussie over de vraag of deze activiteit wel thuis hoort in het Basistakenpakket is gewenst. In het Advies behorend bij het Handboek staat opgenomen dat Productgroep 1 moet worden herzien en dat de activiteit Sociale kaart bij die herziening moet worden meegenomen. Versie

11 februari 2005


77

Relatie met

M6.2.1 Netwerk, overleg, samenwerking M6.1.2 Zorgcoördinatie U1.2.1.3 Verwijzingen


78

PRODUCTGROEP 2: INSCHATTEN ZORGBEHOEFTE Bij het inschatten van de zorgbehoefte wordt onderzocht in welke mate de ouders en jeugdigen worden belast en of de ouders de opvoeding en verzorging van hun kind aankunnen. Daarnaast wordt ingeschat in welke mate jeugdigen en ouders behoefte hebben aan voorlichting, advies, instructie of zorgverlening.

Producten Uniform deel - individueel U2.1.1 Inschatten verhouding draaglast/draagkracht U2.1.2 Inschatten voorlichtingsbehoefte U2.1.3 Bepalen ontvangen zorg Uniform deel - groep U2.2.1 Bepalen risicogroepen Maatwerkdeel M2.1.1 Zorgverlening op maat (individueel) M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg (groep)


79

Product

U2.1.1 Inschatten verhouding draaglast / draagkracht

Plaats in het BTP

Productgroep

Definitie

Het afwegen van de problemen en moeilijkheden die de jeugdige en/of ouders te verwerken krijgen tegen het vermogen om die problemen en moeilijkheden te incasseren en te verwerken.

Doel

Vaststellen of een interventie, in de vorm van zorg, nodig is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden gevonden 2. Bijzonderheden gevonden, te weten* 3. Interventie* 3.1 geen 3.2 voorlichting, advies, instructie 3.3 extra contactmoment 3.4 consultatie 3.5 verwijzing 4. Follow up* * wanneer met een elektronisch dossier wordt gewerkt kan hier aan het eind van het consult automatisch zichtbaar worden gemaakt welke bevindingen bij de uitvoering van de andere activiteiten zijn gedaan (de risicofactoren cq. draaglastfactoren die zijn geregistreerd), maar ook welke interventies al zijn geregistreerd en wat bij andere activiteiten onder het kopje Follow up is vastgelegd.

Literatuur

- Bakker, Balansmodel - Jochems AAF, Joosten FWMG, Coëlho zakwoordenboek der geneeskunde - Kijlstra M, Prinsen B, Schulpen T, Kwetsbaar Jong - Ministerie van VWS, Basistaken collectieve preventie - Ministerie van VWS, Basistakenpakket jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Prinsen B, Lim J, Partners in opvoeden en verzorgen: opvoedingsondersteuning door de ouderen kindzorg - www.opkop.nl

Bijlage Toelichting

Balansmodel Op basis van het inschatten van de verhouding tussen draagkracht en draaglast kan worden bepaald of (extra) zorg gewenst is. Deze afweging wordt in feite bij elk contact opnieuw gemaakt. Bij het bepalen van de verhouding draaglast / draagkracht kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van het balansmodel van Bakker. Met behulp van dit balansmodel kunnen risicofactoren en beschermende factoren in kaart worden gebracht en gewogen. In het model wordt een onderscheid gemaakt tussen kindfactoren, ouderfactoren, gezinsfactoren, sociale factoren, sociaaleconomische, culturele en maatschappelijke factoren.

2. Inschatten zorgbehoefte U2.1.1 (individueel)

In het Advies behorend bij dit Handboek wordt voorgesteld om het inschatten van de verhouding draaglast / draagkracht en de registratie daarvan nader te onderbouwen. Nader onderzoek om te onderbouwen welke factoren de belangrijkste rol spelen en hoe deze factoren moeten worden gewogen is noodzakelijk. Versie Relatie met

11 februari 2005 U2.2.1 Bepalen risicogroepen


80

Bijlage: Balansmodel


81

Product

U2.1.2 Inschatten voorlichtingsbehoefte

Plaats in het BTP


Definitie

Beoordelen in welke mate de jeugdige en/of de ouders risicoreducerende, ontwikkelingsondersteunende en zorggerichte informatie en/of advies nodig hebben.

Doel

Vaststellen of een interventie, in de vorm van voorlichting, advies of instructie nodig is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (vrije tekst) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.2 consultatie 3.3 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Brug J, Schaalma H, Kok G, Meertens RM, Molen HT van der, Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering, een planmatige aanpak

Bijlage

-

Toelichting

Bij het inschatten van de behoefte aan voorlichting schat de professional in welke voorlichting, advies of instructie hij nodig acht. Deze professionele inschatting kan afwijken van de behoefte die de jeugdige en/of ouders ervaren.


Het inschatten van de behoefte aan voorlichting, advies en instructie vindt tijdens ieder contactmoment plaats. Tijdens de uitvoering van de afzonderlijke activiteiten vindt een inschatting plaats met betrekking tot het onderwerp van het betreffende onderzoek. Aan het eind van ieder contactmoment vindt een meer algemene inschatting plaats op grond van het totaal aan bevindingen. Bij het ontwikkelen van elektronische dossiers kan hiermee rekening worden gehouden. Wanneer tijdens de uitvoering van een activiteit de interventie “3.1 voorlichting, advies, instructie” is aangevinkt moet dit op het beeldscherm verschijnen op het moment dat de activiteit Inschatten behoefte aan voorlichting, advies, instructie wordt uitgevoerd. Versie

11 februari 2005

Relatie met

Individuele activiteiten uit het BTP


82

Product

U2.1.3 Bepalen ontvangen zorg

Plaats in het BTP


Definitie

Vaststellen welke zorg is of wordt ontvangen door het gezin, in relatie met huidige problemen, voor zover nu relevant voor een gezonde ontwikkeling van de jeugdige.

Doel

Zicht krijgen op de zorg die een jeugdige en zijn gezin ontvangen; vaststellen of er reeds voldoende zorg verleend wordt of dat een (extra) interventie nodig is.


0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden: (kruis aan en licht toe) Zorg ontvangen: 2.1 nee (licht toe waarom geen zorg wordt / is ontvangen) 2.2 ja (licht toe: welke zorg, voor wie, waarvoor en welke periode) 3. Interventie (aankruisen, evt. toelichten in vrije tekst) 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar

Bijlage

-

Toelichting

Voor het goed afstemmen van de zorg op de behoefte is het noodzakelijk bij elk contact te bepalen welke zorg is of wordt ontvangen. Daarbij moeten alle mogelijke vormen van zorg zoals medische-, paramedische-, verpleegkundige-, huishoudelijke- en mantelzorg in ogenschouw worden genomen. Indien er sprake is van verschillende zorgverleners navragen of er een zorgcoördinator is en zo ja wie.

Versie

11 februari 2005

Relatie met




83

Product

U2.2.1 Bepalen risicogroepen

Plaats in het BTP


Definitie

Het op basis van de aanwezigheid van een risicofactor of een specifieke combinatie van risicofactoren waarvan bekend is dat deze leidt tot een verhoogde kans op gezondheidsschade onderscheiden van risicogroepen.

Doel

Het in kaart brengen van risicogroepen en het op grond daarvan inschatten van de zorgbehoefte van een populatie zodat beleidssturing bij het inzetten van doelgroepgerichte zorg en voorlichting mogelijk wordt.


Zie toelichting

Literatuur

- Aalsvoort GM van der, Ruijsenaars AJJM, Jonge Risicokinderen - Brouwer de Jong EA, Burgmeijer RJF, Merkx JAM, Ouder- en Kindzorg: basisboek voor artsen - Bulk-Bunschoten AMW, Renders CM, Leerdam FJM, HiraSing RA, Signaleringsprotocol Overgewicht in de Jeugdgezondheidszorg - Kijlstra M,,Prinsen B,,Schulpen T, Kwetsbaar Jong - Stichting Thuiszorg West Brabant, Kruiswerk Gezinszorg Breda, Kruiswerk Mark en Maas, Notitie “Kinderen in Risicovolle situaties

Bijlage

1: Registratieschema risicofactoren en activiteiten BTP 2: Definities van risicofactoren

Toelichting

In het Advies behorend bij dit Handboek wordt gesteld dat nader onderzoek ter onderbouwing van de risicofactoren, de risicogroepen en de mogelijke interventies noodzakelijk is voor een volledige uitwerking van de activiteit Bepalen Risicogroepen.

2. Inschatten zorgbehoefte U2.2.1 (doelgroep-/populatiegericht)

In de Bijlage is wel een eerste aanzet gemaakt om een aantal risicofactoren in beeld te brengen. Het betreft factoren die minimaal in kaart moeten worden gebracht om risicogroepen te kunnen onderscheiden. De registratie van deze factoren vindt plaats tijdens de uitvoering van de in de bijlage genoemde activiteiten uit het BTP. Om het aantal te registreren risicofactoren te beperken (minimaal wat nodig is voor sturing) is de volgende keuze gemaakt: Wel opgenomen zijn: - Risicofactoren waarvan uit de literatuur bekend is dat zij tot gezondheidsschade kunnen leiden en die tevens in de dossiers van jeugdigen (kunnen) worden geregistreerd. (Nog) niet opgenomen zijn: - Risicogroepen die op een andere wijze in kaart (kunnen) worden gebracht; bijv: risicovol gedrag van jongeren zoals roken, drugsgebruik etc. kan makkelijker met behulp van een jeugdmonitor in kaart worden gebracht. - Omgevingsfactoren Er is een registratieschema gemaakt waarbij kindfactoren (blok 1) en ouderen gezinsfactoren (blok 2) worden onderscheiden. Voor het identificeren van risicogroepen is het inbrengen van de risicofactoren in een computer of een elektronisch dossier noodzakelijk. De koppeling van risicofactoren en postcode maakt het in kaart brengen van Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

84

risicogroepen op wijkniveau mogelijk. Versie Relatie met

11 februari 2005 U1.1.1.1Gezinssamenstelling U1.1.1.3 Voorgeschiedenis U1.1.3.4 Gewicht naar Lengte U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies U2.1.1 Inschatten verhouding draaglast / draagkracht M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg U3.1.1.7 Spraak- en taalstoornissen U6.1.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden van het Integraal dossier JGZ


85

Kindfactoren Ernstig prematuur < 34w of geboortegewicht < -2SD Apgar < 6 na 5 min./ ernstige asfyxie / slechte start Ernstige aangeboren afwijking Adoptie- of pleegkind (ex-)Asielzoekerskind Illegaal verblijf in Nederland Chronisch ziek kind Overgewicht Gedragsprobleem Achterstand in ontwikkelingsveld FM/A/P/SG* Achterstand in ontwikkelingsveld communicatie Achterstand in ontwikkelingsveld grove motoriek Spraak/taalstoornis Achterstand Nederlandse taal Ouder- en gezinsfactoren Leeftijd moeder bij bevalling < 20 jaar Alcohol- of drugsgebruik in de zwangerschap Geen gebruik JGZ of alleen vaccinaties Opvoedingsprobleem Zorgtekort Ontbreken sociaal netwerk Eénouder gezin Langdurige werkloosheid/arbeidsongeschiktheid ouder(s) Verzorgende ouder spreekt geen Nederlands Levend van minimum inkomen Chronisch zieke ouder Ouder(s) verslaafd aan alcohol Ouder(s) verslaafd aan drugs Ouder(s) met psychi(atri)sche problemen * Fijne motoriek/ Adaptatie/ Persoonlijkheid / Sociaal gedrag

X

X X X

X

X X X X X X

X

X

X X X

X X X X X X X X X

U3.1.1.7 Spraak taalstoornis

U1.1.5 Functies

U1.1.4 Ontwikkeling

U1.1.3.4 Gewicht naar Lengte


Risicofactor

U1.1.1.1 Gezinssamenstelling

Activiteit BTP

U6.1.1.1 Aanleggen JGZ dossier

Bijlage 1: Registratieschema risicofactoren en activiteiten BTP

X

X

X

X= Registratiemoment


86

Bijlage 2: Risicofactoren met toelichting

Kindfactoren Ernstig prematuur < 34w en/ of geboortegewicht < -2SD gewicht naar leeftijd

Toelichting Kinderen geboren na een zwangerschap van minder dan 34 weken en/of met een geboortegewicht onder –2SD gewicht naar leeftijd Apgar < 6 na 5 min./ ernstige asfyxie / slechte In ontslagbrief ziekenhuis /door huisarts of start verloskundige benoemde Apgarscore < 6 na 5 min, ernstige asfyxie of slechte start. Ernstig aangeboren afwijking Afwijking leidend tot chronisch ziek zijn of handicap Adoptie- of pleegkind Jeugdige die langdurig niet bij de natuurlijke ouders woont (ex-)Asielzoekerskind Gevluchte jeugdige die in afwachting is van een beslissing over de asielaanvraag en kind dat reeds in het bezit is van een A-status en dus voor onbepaalde tijd in Nederland mag blijven Illegaal kind Jeugdige zonder geldige verblijfsstatus, dat niet (meer) in afwachting is van de asielprocedure Langdurig of chronisch ziek kind Jeugdige met een lichamelijke ziekte of afwijking, die hem voor een langdurige periode beïnvloedt. Bv: astma (indien medicamenteus behandeld), diabetes, epilepsie etc. Overgewicht Overgewicht wordt bepaald met behulp van de Body Mass Index (BMI). Voor de afkappunten wordt verwezen naar het signaleringsprotocol Overgewicht. (Kenniscentrum Overgewicht). Gedragsprobleem Afwijkend (niet bij de leeftijd passend) gedrag bij een jeugdige dat leidt tot problemen bij ouders, omgeving en/of bij de jeugdige zelf. Achterstand in ontwikkelingsveld FM/A/P/SG* Met behulp van een signaleringsinstrument vastgestelde achterstand in het ontwikkelingsveld FM/A/P/SG*. Achterstand in ontwikkelingsveld communicatie Met behulp van een signaleringsinstrument vastgestelde achterstand in het ontwikkelingsveld communicatie. Achterstand in ontwikkelingsveld grove Met behulp van een signaleringsinstrument motoriek vastgestelde achterstand in het ontwikkelingsveld grove motoriek. Spraak/taalstoornis Een stoornis in de opbouw van het spraaktaalsysteem, tengevolge waarvan de spraak, het taalbegrip en/of de taalproductie zich in vergelijking met leeftijdsgenootjes langzamer of anders ontwikkelen. Achterstand Nederlandse taal Meertalige jeugdige met een op grond van een signaleringsinstrument vastgestelde achterstand in de Nederlandse taal. Hierbij is de taalontwikkeling in de eigen taal voldoende. Ouder- en gezinsfactoren Leeftijd moeder bij bevalling < 20 jaar Alcohol- of drugsgebruik in de zwangerschap Geen gebruik JGZ of alleen vaccinaties Opvoedingsprobleem Zorgtekort

idem Meer dan incidenteel alcoholgebruik Elk drugsgebruik Jeugdige en/of ouders verschijnen niet op de consulten of komen alleen voor de vaccinaties. Situatie waarin ouder(s) opvoedingsspanning, opvoedingscrisis of opvoedingsnood ervaren Elke vorm van zorgtekort door de ouders/verzorgers.


87

Ontbreken sociaal netwerk Eénouder gezin Langdurige werkloosheid/arbeidsongeschiktheid ouder(s) Verzorgende ouder spreekt geen Nederlands

Hieronder valt ook lichamelijke en psychische mishandeling en verwaarlozing. Isolatie van het gezin zonder sociale steun van familie of omgeving. Gezinsvorm waarbij één ouder geheel of grotendeels verantwoordelijk is voor de opvoeding van de jeugdige. Kostwinner of beide ouders

Situatie waarbij de verzorgende ouder met de jeugdige doorgaans een andere taal dan het Nederlands Levend van minimum inkomen Gezin leeft van bijstandsuitkering of minimumloon Langdurig of chronisch zieke ouder Lichamelijke ziekte van ouder, waardoor de ouder langdurig belemmerd wordt in de uitvoering van noodzakelijke zorgtaken voor de jeugdige. Ouder(s) verslaafd aan alcohol Verslaving van de ouder(s) aan alcohol waardoor de ouder(s) niet de noodzakelijke zorgtaken voor de jeugdige uitvoert. Ouder(s) verslaafd aan drugs Verslaving van de ouder(s) aan drugs waardoor de ouder(s) niet de noodzakelijke zorgtaken voor de jeugdige uitvoert. Ouder(s) met psychi(atri)sche problemen Ouder die ten minste 1 keer opgenomen is geweest in een psychiatrische instelling of bij wie een psychi(atri)sch ziektebeeld is geconstateerd door een professional en die een behandeling ondergaat of heeft ondergaan. * Fijne motoriek/ Adaptatie/ Persoonlijkheid / Sociaal gedrag; Bij 0-4 jarigen wordt hiervoor het van Wiechenschema gebruikt.


88

Product

M2.1.1 Zorgverlening op maat

Plaats in het BTP


Definitie

Het verlenen van preventieve zorg afgestemd op de behoefte van de jeugdige of een gezin.

Doel

Het bevorderen van de balans tussen risicofactoren en beschermende factoren.

2. Inschatten zorgbehoefte M2.1.1 (individueel)

Wijze van registratie Zie M6.1.1 Zorgplan opstellen Literatuur

Kijlstra M, Prinsen B, Schulpen T, Kwetsbaar jong!

Bijlage

-

Toelichting

Zorgverlening op maat ligt in het verlengde van het inschatten van de zorgbehoefte. Gemeentes bepalen de aard en de omvang van deze aanvullende zorg die bijvoorbeeld kan bestaan uit het bieden van extra contactmomenten aan jeugdigen en gezinnen die dat nodig hebben. In artikel 6 van het Besluit Jeugdgezondheidszorg staat: “het ramen welke zorgverlening op maat nodig is”. Uit de Nota van toelichting blijkt echter dat het ook om de verlening van zorg gaat. Bij het opstellen van de definities is, in aansluiting op de huidige praktijk, uitgegaan van de verlening van zorg op maat. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt voorgesteld om dit product nader te verhelderen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U 2.1.1 Inschatten verhouding draaglast / draagkracht M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg M4.1.1 Voorlichting M6.1.1 Zorgplan opstellen


89

Product

M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg

Plaats in het BTP


Definitie

Het verlenen van afgestemde preventieve zorg aan jeugdigen met een kenmerk of een specifieke combinatie van kenmerken waarvan bekend is dat deze leidt tot een verhoogde kans op gezondheidsschade.

Doel

Het voorkomen van de gezondheidsschade waar de factor een risico voor is.

2. Inschatten zorgbehoefte M2.2.1 (doelgroep-/populatiegericht)

Wijze van registratie Zie M6.1.1 Zorgplan opstellen Literatuur

Bakker I e.a., Samen delen

Bijlage

-

Toelichting

Belangrijk bij het verlenen van preventieve zorg aan risicogroepen is het zoeken van samenwerking en/of afstemming met andere actoren. In artikel 6 van het Besluit Jeugdgezondheidszorg staat: “het ramen welke risicogroepgerichte zorg nodig is”. Uit de Nota van toelichting blijkt echter dat het ook om de verlening van zorg gaat. Bij het opstellen van de definities is, in aansluiting op de huidige praktijk, uitgegaan van de verlening van risicogroepgerichte zorg. In het Advies behorend bij het Handboek wordt voorgesteld om dit product nader te verhelderen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U2.2.1. Bepalen risicogroepen M2.1.1 Zorgverlening op maat M4.2.1 Voorlichting (groep) M6.2.2 Netwerken, overleg en samenwerking M6.1.1 Zorgplan opstellen


90

PRODUCTGROEP 3: SCREENINGEN EN VACCINATIES

Producten

Activiteiten

Uniform - individueel U3.1.1 Screeningen De activiteiten die onder het product screening vallen zijn gericht op de vroegtijdige opsporing van een aantal specifieke ziektes en afwijkingen of de voorstadia daarvan. De onderzoeken worden volgens een min of meer gestandaardiseerde onderzoeksmethodiek uitgevoerd. De activiteiten voldoen echter niet allemaal aan de 4 criteria van Wilson en Jungner en zijn in strikte zin geen screeningen.

U3.1.1.1 Phenylketonurie (PKU) U3.1.1.2 Congenitale hypothyreoidie (CHT) U3.1.1.3 Adrenogenitaal syndroom (AGS) U3.1.1.4 Oogpathologie U3.1.1.5 Maldescensus testis U3.1.1.6 Congenitale hartafwijking U3.1.1.7 Spraak- en taalstoornissen U3.1.1.8 Perceptief gehoorverlies

U3.1.2 Vaccinaties U3.1.2.1 Rijksvaccinatieprogramma De vaccinaties hebben een tweeledig doel. Enerzijds zijn de vaccinaties er op gericht individuele jeugdigen U3.1.2.2 Hepatitis B te beschermen tegen de betreffende ziektes. Anderzijds heeft het Rijks Vaccinatieprogramma (RVP) als doelstelling een hoge vaccinatiegraad te bereiken en daarmee de gehele populatie van deze ziektes te vrijwaren.

4

Wilson JMG, Jungner G, Principles of screening for disease; UK – NSC 2003


91

Activiteit

U3.1.1.1 Phenylketonurie (PKU)

Plaats in BTP


Definitie

Uitvoering van de hielprik ten behoeve van de opsporing van de erfelijke stofwisselingsziekte phenylketonurie

Doel

Bijdragen aan de opsporing van PKU in de eerste levensweken zodat de behandeling vroegtijdig kan worden ingezet en de ernstige gevolgen van PKU grotendeels voorkomen kunnen worden.


0. Niet uitgevoerd (reden aangeven) 1. Uitgevoerd, geen bijzonderheden. 1.1 Datum afname hielprik 2. Uitgevoerd, bijzonderheden gevonden (vul de data in en licht toe) 2.1 Datum afname eerste hielprik 2.2 Datum afname tweede hielprik

Bijlage

-

Literatuur

IGZ, Draaiboek voor de Neonatale screening op AGS, CHT en PKU

3. Screeningen en vaccinaties U 3.1.1 Screeningen (individueel)

De hielprik wordt bij voorkeur op de 4de dag afgenomen en uiterlijk op de 7de dag. De geboortedag geldt daarbij als levensdag nul. Het onderzoek naar de aangeboren stofwisselingsziekten AGS, CHT en PKU wordt op grond van de AWBZ en de richtlijnen van IGZ uitgevoerd. De uitvoering valt onder de verantwoordelijkheid van de entadministraties. Krachtens het Draaiboek neonatale screening wordt de afname van bloed ten behoeve van het onderzoek naar aangeboren stofwisselingsziekten verricht door diverse partijen, waaronder huisarts, verloskundige, verpleegkundige JGZ, kraamverzorgende of medewerker van het ziekenhuis. De entadministratie registreert na de berichtgeving door het screeningslaboratorium de uitslag: N = negatief; D = dubieus; P = afwijkend; OM= onvoldoende materiaal (voor de afkappunten zie Draaiboek voor de Neonatale screening op AGS, CHT en PKU). Bij het inzenden van onvoldoende materiaal (bloed), een afname datum de vóór de 4 dag of een dubieuze uitslag verzoekt de entadministratie de uitvoerende instantie een tweede hielprik uit te voeren. Bij een afwijkende uitslag is verwijzing noodzakelijk en benadert de entadministratie de huisarts. Binnen de Kindergeneeskunde, Huisartsengeneeskunde en de Screeningslaboratoria worden dezelfde begrippen en definities gehanteerd. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen de activiteiten AGS, CHT en PKU samen te voegen tot één activiteit. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U4.1.1 Wettelijk verplichte voorlichting


92

Activiteit

U3.1.1.2 Congenitale hypothyreoïdie (CHT)

Plaats in BTP


Definitie

Uitvoering van de hielprik ten behoeve van de opsporing van congenitale hypothyreoïdie, een aangeboren tekort van de werking van de schildklier.

Doel

Bijdragen aan de opsporing van CHT in de eerste levensweken zodat de behandeling vroegtijdig kan worden ingezet en de ernstige gevolgen van CHT grotendeels voorkomen kunnen worden.


Zie Wijze van registratie U3.1.1.1 PKU

Literatuur


Bijlage

-

Toelichting

De hielprik wordt bij voorkeur op de 4de dag afgenomen en uiterlijk op de 7de dag. De geboortedag geldt daarbij als levensdag nul.


Het onderzoek naar de aangeboren stofwisselingsziekten AGS, CHT en PKU wordt op grond van de AWBZ en de richtlijnen van IGZ uitgevoerd. De uitvoering valt onder de verantwoordelijkheid van de entadministraties. Krachtens het Draaiboek neonatale screening wordt de afname van bloed ten behoeve van het onderzoek naar aangeboren stofwisselingsziekten verricht door diverse partijen, waaronder huisarts, verloskundige, verpleegkundige JGZ, kraamverzorgende of medewerker van het ziekenhuis. De entadministratie registreert na de berichtgeving door het screeningslaboratorium de uitslag: N = negatief; D = dubieus; P = afwijkend; OM= onvoldoende materiaal (voor de afkappunten zie Draaiboek voor de Neonatale screening op AGS, CHT en PKU). Bij het inzenden van onvoldoende materiaal (bloed), een afname datum de vóór de 4 dag of een dubieuze uitslag verzoekt de entadministratie de uitvoerende instantie een tweede hielprik uit te voeren. Bij een afwijkende uitslag is verwijzing noodzakelijk en benadert de entadministratie de huisarts. Binnen de Kindergeneeskunde, Huisartsengeneeskunde en de Screeningslaboratoria worden dezelfde begrippen en definities gehanteerd. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen de activiteiten AGS, CHT en PKU samen te voegen tot één activiteit. Versie

11 februari 2005

Relatie met



93

Activiteit

U3.1.1.3 Adrenogenitaal syndroom (AGS)

Plaats in BTP


Definitie

Uitvoering van de hielprik ten behoeve van de opsporing van het adrenogenitaal syndroom, een erfelijke aandoening veroorzaakt door een enzymtekort in de bijnier.

Doel

Bijdragen aan de opsporing van AGS in de eerste levensweken zodat de behandeling vroegtijdig kan worden ingezet en de ernstige gevolgen van AGS grotendeels voorkomen kunnen worden.


Zie Wijze van registratie U3.1.1.1 PKU

Literatuur


Bijlage

-

Toelichting

De hielprik wordt bij voorkeur op de 4 dag afgenomen en uiterlijk op de 7 dag. De geboortedag geldt daarbij als levensdag nul.


de

de

Het onderzoek naar de aangeboren stofwisselingsziekten AGS, CHT en PKU wordt op grond van de AWBZ en de richtlijnen van IGZ uitgevoerd. De uitvoering valt onder de verantwoordelijkheid van de entadministraties. Krachtens het Draaiboek neonatale screening wordt de afname van bloed ten behoeve van het onderzoek naar aangeboren stofwisselingsziekten verricht door diverse partijen, waaronder huisarts, verloskundige, verpleegkundige JGZ, kraamverzorgende of medewerker van het ziekenhuis. De entadministratie registreert na de berichtgeving door het screeningslaboratorium de uitslag: N = negatief; D = dubieus; P = afwijkend; OM= onvoldoende materiaal (voor de afkappunten zie Draaiboek voor de Neonatale screening op AGS, CHT en PKU). Bij het inzenden van onvoldoende materiaal (bloed), een afname datum vóór de 4de dag of een dubieuze uitslag verzoekt de entadministratie de uitvoerende instantie een tweede hielprik uit te voeren. Bij een afwijkende uitslag is verwijzing noodzakelijk en benadert de entadministratie de huisarts. Binnen de Kindergeneeskunde, Huisartsengeneeskunde en de Screeningslaboratoria worden dezelfde begrippen en definities gehanteerd. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen de activiteiten AGS, CHT en PKU samen te voegen tot één activiteit. Versie

11 februari 2005

Relatie met



94

Activiteit

U3.1.1.4 Oogpathologie (aanbeveling: Visuele stoornis)

Plaats in BTP


3. screeningen en vaccinaties U3.1.1 screeningen (individueel)

Definitie

Het op gestandaardiseerde wijze onderzoeken van het oog, de volgbewegingen en het gezichtsvermogen.

Doel

De opsporing van visuele stoornissen zodat interventies tijdig kunnen worden ingezet.


0. Niet onderzocht 2. Onderzocht, bevindingen: 2.1 VOV-test De uitkomsten noteren in het daarvoor bestemde schema (zie bijlage) De bevindingen worden genoteerd in het van 2.2 Van Wiechenonderzoek Wiechen-schema 2.3 APK- kaart en Vermelden welke kaart is gebruikt. APK-TOV-kaart Gemeten visus als breuk noteren. In de teller de onderzoeksafstand in meters (d) en in de noemer de D-waarde die staat aangegeven bij de laatste juist benoemde regel op de kaart. 2.4 LH-kaart: Vermelden welke kaart is gebruikt. Gemeten visus in decimalen noteren. Als gevonden visus wordt de waarde genoteerd van de laatste juist benoemde regel. 2.5 Landolt-C kaart Vermelden welke kaart is gebruikt. Gemeten visus in decimalen noteren. Als gevonden visus wordt de waarde genoteerd van de laatste juist benoemde regel. 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF, Laurent de Angulo MS (red), Ontwikkelingsonderzoek op het consultatiebureau; handboek bij het vernieuwde Van Wiechen-onderzoek - Donkers ECCM, Wittebol-Post D, Oogheelkundige screening bij kinderen - Lantau VK et al,VOV; Vroegtijdige Onderkenning van Visuele Stoornissen bij zuigelingen en kleuters tijdens het periodiek onderzoek - Velzen-Mol, HWM van (red), JGZ-standaard Opsporing visuele stoornissen 0-19 jaar

Bijlage

Schema Vroegtijdige Onderkenning Visuele stoornissen

Toelichting

De JGZ Standaard hanteert de term Visuele stoornissen. Deze term is meer van toepassing op de in het BTP bedoelde activiteit. De term Oogpathologie is vastgelegd in het Besluit Jeugdgezondheidszorg. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aangeraden deze benaming te wijzigen in Visuele stoornissen.


95

Versie

11 februari 2005

Relatie met



96

Bijlage Oogpathologie Schema Vroegtijdige Onderkenning Visuele Stoornissen VOV 4de week 3 mnd

9 mnd

14 mnd

2 jaar

R

L

L

Onderzoeksdatum Ogen Reflexbeeldjes Afdektest: geen instel beweging Afdektest: geen herstel beweging Volgbeweging binoculair Volgbeweging monoculair Cornea Pupil zwart Pupil rond Pupilreactie Conclusie (voldoende / onvoldoende) Verwezen (ja / nee)

R

L

R

L

L

R

R

Bijzonderheden:

Invulinstructie: Resultaat noteren met een + of een -; bij twijfel -. Zowel rechts als links afzonderlijk noteren, vermeld bijzonderheden. Geef ook eventuele andere bijzonderheden aan zoals vaattekening conjunctivae e.d.


97

Activiteit

U3.1.1.5 Maldescensus testis

Plaats in het BTP


Definitie

Het op gestandaardiseerde wijze onderzoeken en registreren van de ligging van beide testes.

Doel

Het opsporen van jongens met niet-scrotale testes zodat die op de juiste leeftijd verwezen kunnen worden, tevens het voorkomen van onnodige orchidopexiëen.

3. Screeningen en vaccinaties U3.1.1 Screeningen (individueel)

Wijze van registratie 0. Niet onderzocht 2. Onderzocht,bevindingen: 2.1 genitalia externa: gegevens ziekenhuis, huisarts of ballenkaartje noteren ste (alleen bij 1 huisbezoek) 2.2 rechter testis 2.2.1 stabiele scrotale testis 2.2.2 retractiele testis 2.2.3 hoog scrotale testis 2.2.4 inguinale testis 2.2.5 niet palpabele testis 2.2.6 ectopische testis 2.3 linker testis 2.3.1 stabiele scrotale testis 2.3.2 retractiele testis 2.3.3 hoog scrotale testis 2.3.4 inguinale testis 2.3.5 niet palpabele testis 2.3.6 ectopische testis 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Literatuur

- Aenderkerk RPP, Leerdam FJM van, Hirasing RA, Niet scrotale testis, beleid voor de eerste lijn - Brande JL van, Kindergeneeskunde - Hack WWM e.a., De vroegere testisligging van jongens bij wie orchidopexie was verricht wegens niet-ingedaalde testis in het Medisch Centrum Alkmaar

Bijlage

Definitie ligging testis

Toelichting

Voor bovenstaande registratie en definitie is gekozen om een goed verwijzingsbeleid in de JGZ bij een niet scrotale testis mogelijk te maken. In principe bestaan er 2 verwijzingsmomenten: vóór de leeftijd van 2 jaar en na het bereiken van puberteitsstadium P3G3 volgens Tanner indeling. Een ectopische testis wordt niet binnen de JGZ vastgesteld maar kan wel worden geregistreerd op het moment dat de diagnose elders is gesteld. In het Advies behorend bij dit Handboek wordt aanbevolen dat er een landelijke Richtlijn of JGZ standaard wordt opgesteld. De discussie met betrekking tot de (on)mogelijkheid en (on)wenselijkheid van een screening op de leeftijd van 13 jaar, of klas 2 van het voortgezet onderwijs moet daarin worden meegenomen.


98

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.2.6 Genitalia U1.1.4.6 Seksuele ontwikkeling


99

Bijlage Definitie ligging testis Scrotale testis:

Dit is een volledig ingedaalde en normale testis die op het moment van onderzoek stabiel in het scrotum ligt.

Retractiele testis:

Dit is een volledig ingedaalde en normale testis waarbij het ophangapparaat voldoende lang is om bij een ontspannen M. cremaster de testis tot op de bodem van het scrotum te brengen.Vanuit zijn positie in het scrotum kan een retractiele testis door een sterke contractie van de M. cremaster over het os pubis getild worden en zo in een subcutane positie in het liesgebied komen te liggen. De testis kan echter door een manuele strijkbeweging weer in het scrotum gebracht worden.

Hoog scrotale testis:

Dit is een normale testis die bij onderzoek in het lieskanaal ligt, door een manuele strijkbeweging tot hoog in het scrotum gebracht kan worden, maar direct na loslating weer terugveert door een te kort ophangapparaat.

Inguinale testis:

Dit is een testis die zich in het verloop van de normale indalingsweg bevindt. De testis kan echter niet, of alleen met lichte manuele pressie in het scrotum gebracht worden, maar blijft daar nooit spontaan liggen.

Niet palpabele testis:

Dit is een testis die tijdens onderzoek niet palpabel is, ook niet in de liesstreek.

Ectopische testis:

Dit is een testis die tijdens de afdaling is afgeweken van de normale route en vastgelopen is op andere structuren zoals de buikwand, dij of het perineum.


100

Activiteit

U3.1.1.6 Congenitale hartafwijking

Plaats in BTP



De JGZ-standaard Congenitale hartafwijking is in ontwikkeling. Nadat deze standaard is vastgesteld zal deze sjabloon worden gevuld.


101

Activiteit

U3.1.1.7 Spraak- en taalstoornissen

Plaats in het BTP


Definitie

Het op gestandaardiseerde wijze onderzoeken van de spraak, het taalbegrip en/of de taalproductie.

Doel

Het opsporen van stoornissen in de opbouw van het spraaktaalsysteem, tengevolge waarvan de spraak, het taalbegrip en/of de taalproductie zich in vergelijking met leeftijdsgenootjes langzamer of anders ontwikkelen, met als doel een tijdige verwijzing.


Wijze van registratie 0. Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (vrije tekst) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Literatuur

- GGD Nederland, Ledenbericht GGD-nl 18 mei 2004 - Goorhuis SM, Schaerlakens AM, Handboek taalontwikkeling en taalpathologie en taaltherapie bij Nederlandssprekende kinderen - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding

Bijlage

-

Toelichting

Voor het monitoren en signaleren van de spraakontwikkeling, inclusief taalachterstanden ten gevolge van meertaligheid, zie: U1.1.4.5 Spraak- en taalontwikkeling. Een veelgebruikt screeningsinstrument is het Landelijk screeningsinstrument (LSI) ontwikkeld door de NVLF, waarvan het Taal screeningsinstrument (TSI) een onderdeel is. Het TSI is genormeerd. Daarnaast worden zelf ontwikkelde screeningslijsten gebruikt. Over de uitvoering van de screening op spraak- en taalstoornissen en de logopedische screening binnen de jeugdgezondheidszorg bestaat onduidelijkheid. De screening op spraak- en taalstoornissen is opgenomen in het Integraal Dossier JGZ en wordt uitgevoerd op de leeftijd van vijf jaar of in groep 2 van het basisonderwijs. In het dossier staat de screening beschreven als ' Screening logopedie' . Dit is echter wat anders dan een ‘logopedische screening’. De screening op spraak- en taalstoornissen is een grofmazige screening (‘pluis-niet pluis’) en is alleen bedoeld om mogelijke afwijkingen te signaleren en in voorkomende gevallen te verwijzen. Ze kan worden uitgevoerd door het kernteam JGZ (arts en verpleegkundige). De Richtlijn Contactmomenten schrijft geen discipline voor. Op 26 april 2004 hebben VWS, VNG, GGD Nederland en LVT afgesproken dat het huidige instrument voor de screening op spraak- en taalstoornissen wordt geëvalueerd. Daarnaast moet het minimale deskundigheidsniveau voor uitvoering van de screening worden vastgesteld. Dit project is uitgezet bij ZonMw en opgedragen aan TNO Kwaliteit van Leven. Bovendien wordt de


102

samenhang tussen activiteiten van JGZ en schoolbegeleidingsdiensten door VNG in kaart gebracht. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.4.5 Spraak- en taalontwikkeling


103

Activiteit

U3.1.1.8 Perceptief gehoorverlies

Plaats in BTP


Definitie

Het op gestandaardiseerde wijze onderzoeken van het gehoor.

Doel

De opsporing van perceptieve gehoorstoornissen zodat de interventies tijdig kunnen worden ingezet.


0.Niet onderzocht 1. Onderzocht, geen bijzonderheden 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden te weten: (notatie zie bijlage) 3. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting, advies, instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst)

Literatuur

- Kauffman-deBoer MA e.a., Implementatie Neonatale gehoorscreening - Leerdam FJM van, JGZ-standaard Vroegtijdige opsporing van gehoorstoornissen 0-19 jaar - Lim-Feijen JF, Protocol Neonatale Gehoorscreening

Bijlage

1. Notatie Neonatale Gehoorscreening, 2. Notatie CAPASscreening, 3. Notatie Screeningsaudiogram

Toelichting

Om de interventie tijdig te kunnen starten moet de neonatale gehoorscreening plaatsvinden in de eerste 4 levensweken. In de meeste provincies wordt de screening tegelijk met de hielprik uitgevoerd (4de tot en de met 7 dag). In Gelderland en Zuid Holland wordt de hielprik niet door de JGZ uitgevoerd en wordt naar een alternatief screeningsmoment uitgeweken. Veelal betekent dit een extra contactmoment op het bureau in de 3de week. Het verdient de voorkeur dat de gehoorscreening in het gehele land tussen de 4de tot en met de 7de levensdag wordt uitgevoerd.


De Standaard gaat nog uit van de Ewing en CAPAS onderzoeken. In 2005 wordt de Standaard aangepast, in plaats van deze onderzoeken wordt de neonatale gehoorscreening opgenomen. De invoering van de neonatale gehoorscreening moet in juli 2006 zijn afgerond. Tot die tijd wordt het CAPAS onderzoek afgenomen bij kinderen die woonachtig zijn in gebieden waar de neonatale gehoorscreening nog niet wordt uitgevoerd. De signalering van mogelijke gehoorstoornissen komt tevens aan de orde bij de uitvoering van een aantal activiteiten dat valt onder de productgroep Monitoring en signalering (tijdens de anamnese maar ook de activiteiten die zijn gericht op de taal-, spraak- en sociaal-emotionele ontwikkeling.) In de leeftijdsperiode van 12 tot 19 jaar wordt in het kader van de voorlichting tenminste éénmaal specifiek aandacht besteed aan het gehoor in verband met beroepskeuzeadvisering en in het kader van de preventie lawaaischade. Versie

11 februari 2005


104

U1.1.1 Algemene anamnese U1.1.4 Ontwikkeling U1.1.5 Functies

Relatie met

Bijlage Perceptief gehoorverlies 1. Notatie Neonatale Gehoorscreening

(Bron: NSDSK)

Raadpleeg het Protocol Neonatale Gehoorscreening voor de werkwijze en de controle en verwijscriteria

Gehoorscreening

Datum

Uitslag links

1e scr.

2e scr.

3e scr.

Opmerking

Uitslag rechts

pass

refer

pass

refer

pass

refer

pass

refer

pass

refer

pass

refer

2. Notatie CAPASscreening (Bron: NSDSK)

Raadpleeg de JGZ Standaard en de NSDSK voor de werkwijze en de controle en verwijscriteria

GEHOORSCREENING COMPACTE AMSTERDAMSE PAEDOAUDOMETRISCHE SCREENER CAPAS 1

CAPAS 2

datum:

datum:

/

/

/

/

voldoende

voldoende

onvoldoende

onvoldoende

NSDSK 1992

3. Notatie screeningsaudiogram (Bron: JGZ-standaard Vroegtijdige opsporing van gehoorstoornissen) Raadpleeg de JGZ-Standaard voor de exacte werkwijze en de controle en verwijscriteria

Gehoor in DB

500

1000

2000

3000

4000

6000

AD AS Invulinstructie Noteren of de testtoon is aangeboden op 15 dB of 20 dB. Audiometrie uitkomst met een + of - aangeven, zowel voor het rechter (AD) als het linker oor (AS). Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

105

Activiteit

U3.1.2.1 Rijksvaccinatieprogramma (RVP)

Plaats in het BTP


Definitie

Het vaccineren van de in de AWBZ omschreven doelgroep van jeugdigen in Nederland volgens het voor dat jaar in Regeling Zorgafspraken AWBZ en richtlijnen IGZ (circulaire) aangegeven schema. Het schema bevat het soort vaccin en de leeftijd waarop het moet worden toegediend.

Doel

Enerzijds zijn de vaccinaties er op gericht individuele jeugdigen te beschermen tegen de betreffende ziektes. Anderzijds heeft het RVP als doelstelling een hoge vaccinatiegraad te bereiken en daarmee de gehele populatie van deze ziektes te vrijwaren.

3. Screeningen en vaccinaties U3.1.2 Vaccinaties (individueel)

Wijze van registratie 0. Niet uitgevoerd, reden: (vrije tekst) 1. Uitgevoerd: (notatie zie bijlage) 2. Bijwerkingen (noteren indien van toepassing) Literatuur

- Burgmeijer R, Bolscher N, Vaccinaties bij kinderen - Burgmeijer R, Vaccinatiegids voor ouders - IGZ, Circulaire Rijksvaccinatieprogramma 2004 - IGZ, Jaarlijkse rapportage vaccinatiegraad van IGZ, gebaseerd op door entadministraties verzamelde, door LVE gebundelde en aan IGZ beschikbaar gestelde vaccinatiegegevens - www.entadministraties.nl - www.RVP.nl

Bijlage

Notatie vaccinaties

Toelichting

Het toedienen van RVP-vaccins is een medische handeling. Voor het wel of niet toedienen hiervan en voor het afwijken van de aangegeven uitvoeringsmomenten geldt derhalve dat hiertoe altijd door een arts een indicatie moet zijn gesteld. Naast registratie in het JGZ dossier worden de volgende gegevens vastgelegd: 1. Op het bewijs van vaccinatie van de jeugdige achter het vaccinatie item de vaccinatiedatum en het partijnummer vermelden. 2. Op de vaccinatiekaart ten behoeve van de entadministratie de vaccinatiedatum en de vaccinerende instantie vermelden. De vaccinatiekaarten worden na vaccinatie geretourneerd aan de entadministratie. Daar zijn alle inentingsgegevens van een jeugdige bekend. In feite is de registratie in het JGZ-dossier dubbel op. Toch is gekozen voor (voortzetting van de) registratie van vaccinaties bij 0-4 jarigen in het dossier. JGZ medewerkers hebben dan alle gegevens bij elkaar en kunnen in één oogopslag zien of een jeugdige achterloopt met vaccinaties. Omdat ouders de inentingspapieren soms niet bij zich hebben, kan in dat geval toch de juiste beslissing worden genomen. De vaccinaties van 9-jarigen vinden massaal plaats, registratie in het dossier is facultatief. Iedere jeugdige komt op die leeftijd standaard in aanmerking voor DTP en BMR. Het bij de hand hebben van het dossier is niet nodig en in de praktijk ook niet altijd uitvoerbaar. Als er acuut vragen zijn over de vaccinatiestatus van een jeugdige, kan men de entadministratie bellen, die á la minute de gewenste informatie kan leveren.

Versie

11 februari 2005


106

U3.1.2.2 Hepatitis B vaccinatie U4.1.1. Wettelijk verplichte voorlichting

Relatie met

Bijlage Notatie vaccinaties datum DKTP-Hib-1

partijnummer

Toestemming van arts voor vaccinatie door verpleegkundige

DKTP-Hib-2 DKTP-Hib-3 DKTP-Hib-4 BMR-1 Men C DTP-5 aK DTP-6 BMR-2


107

Activiteit

U3.1.2.2 Hepatitis B (Geadviseerde naam: Hepatitis B-vaccinatie)

Plaats in het BTP


3. Screeningen en vaccinaties U3.1.2 Vaccinaties (individueel)

Definitie

De vaccinatie van kinderen van moeders die draagster zijn van het hepatitis B-virus of van wie een van beide ouders afkomstig is uit een land met een (middel)hoge prevalentie van Hepatitis B .

Doel

De geselecteerde kinderen individueel beschermen tegen infectie met hepatitis B-virus en tevens de aanwas van dragers verminderen.


0. Niet uitgevoerd, reden: 0.1 kind behoort niet tot risicogroep 0.2 geen toestemming van ouders 0.3 niet verschenen 1. Uitgevoerd: (notatie zie bijlage) 2. Bijwerkingen (vermelden indien van toepassing)

Literatuur

- IGZ, Circulaire Rijksvaccinatieprogramma 2004 - Ministerie van VWS, Informatiebrochure voor professionals over vaccinatie tegen hepatitis B

Bijlage

Notatie hepatitis vaccinatie

Toelichting

De Hepatitis B vaccinatie wordt op grond van de AWBZ en de richtlijnen van IGZ uitgevoerd. De vaccinatie is opgenomen in het Rijks Vaccinatie Programma (RVP). De uitvoering valt onder verantwoordelijkheid van de entadministraties. Het hepatitis B vaccin is beschikbaar voor kinderen geboren vanaf januari 2003. De kinderen worden geselecteerd op basis van de uitslag van de zwangerschapsbepaling op HbsAG en op basis van de geboortelanden van de ouders bij de burgerlijke stand. Uitgangspunt is de zogenaamde “negatieve landenlijst” die wordt uitgegeven door de WHO. Deze lijst bevat de landen waar Hepatitis B laag-endemisch is (prevalentie dragerschap <2%). Kinderen met ouders uit landen die niét op deze lijst staan komen in aanmerking. De screening van zwangere vrouwen op Hepatitis B vindt plaats binnen het programma Bloedonderzoek bij zwangeren, gecoördineerd door de entadministraties en uitgevoerd door de verloskundige hulpverlener. De entadministratie maakt de vaccinatiekaarten en stuurt ze naar het woonadres van het kind, tegelijk met de overige vaccinatiekaarten. De passieve immunisatie, direct na de geboorte, vindt plaats door de verloskundige hulpverlener. de de Tijdens het contactmoment in de 2 of 4 week wordt nagevraagd of het kind dat gevaccineerd moet worden de Hepatitis-B Immunoglobine heeft ontvangen (zie U1.1.1.3 Voorgeschiedenis). Na vaccinatie wordt de oproepkaart verzonden aan de entadministratie en wordt de datum van de hepatitis B vaccinatie ook daar geregistreerd. In het kader van het BTP gaat het alleen om het vaccineren tegen en niét om het screenen op Hepatitis B; in het Advies behorend bij dit Handboek wordt aangeraden het woord vaccinatie toe te voegen. Aangezien de vaccinatie van Hepatitis B onderdeel uitmaakt van het RVP wordt in het Advies behorend bij dit Handboek aangeraden om bij de evaluatie van het


108

BTP in overweging te nemen deze activiteit niet langer apart op te benoemen maar te laten samenvallen met activiteit U3.1.2.1 RVP. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.1.1.3 Voorgeschiedenis U3.1.2.1 Rijks vaccinatieprogramma (RVP) U4.1.1. Wettelijk verplichte voorlichting

Bijlage notatie Hepatitis B vaccinatie datum

partijnummer

Hepatitis B 2 maanden

Toestemming van arts voor vaccinatie door verpleegkundige

Hepatitis B 4 maanden Hepatitis B 11 maanden


109

PRODUCTGROEP 4: VOORLICHTING, ADVIES, INSTRUCTIE EN BEGELEIDING Zowel ouders als jeugdigen zelf kunnen individueel of in groepen voorlichting en advies krijgen. Zo wordt ouders ondersteuning aangeboden bij het opvoeden en bij het bevorderen van gezond gedrag van hun kind door bijvoorbeeld voorlichting over het voorkomen van wiegendood en over gezonde voeding. Pubers kunnen voorlichting krijgen over onderwerpen als roken, alcoholgebruik en veilig vrijen. Gebleken is dat Productgroep 4 op een aantal punten niet duidelijk is en onwerkbaar is in de praktijk. De benaming van deze productgroep en de verdeling in uniforme en maatwerkactiviteiten is niet helder. In het Advies behorend bij het Handboek wordt aanbevolen om nadere discussie te voeren en helderheid te verschaffen. Producten

Activiteiten

Uniform deel U4.1.1 Wettelijk verplichte Voorlichting Het gaat hier enerzijds om de wettelijk verplichte informatieverstrekking over dossiervorming, klachtenprocedures en privacy elementen; anderzijds de informatieplicht voorafgaand aan het uitvoeren van een medische handeling.

U4.1.1.1 Voortvloeiend uit het Burgerlijk wetboek U4.1.1.2 Voortvloeiend uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens

Maatwerkdeel M4.1.1 Voorlichting (individueel) M4.2.1 Voorlichting (groep)


110

Activiteit

U4.1.1.1 Voortvloeiend uit het Burgerlijk Wetboek

Plaats in BTP


Definitie

Het geven van informatie aan de jeugdige en/of de ouders over een voorgenomen medische handeling.

Doel

De jeugdige en/of de ouders in staat stellen een weloverwogen besluit te nemen over het wel of niet laten verrichten van een medische handeling.

4. Voorlichting, advies, instructie en begeleiding U4.1.1 Wettelijk verplichte voorlichting (individueel)

Wijze van registratie Literatuur

Burgerlijk Wetboek Boek 7: Bijzondere overeenkomsten Titel 7: De opdracht Afdeling 5: De overeenkomst inzake geneeskundige behandelingsovereenkomst Artikel 448

Bijlage

-

Toelichting

In de jeugdgezondheidszorg speelt de informatieplicht met name bij het verrichten van de hielprik en voor het uitvoeren van de vaccinaties. Aan de jeugdige en/of ouders zal de arts of verpleegkundige informatie verstrekken die zij redelijkerwijs dienen te kennen. Zo zal het bij de vaccinaties niet nodig zijn om de jeugdige en/of ouders te informeren over alle mogelijke bijwerkingen, zoals op een bijsluiter van een vaccin staat vermeld. Het is echter van belang om hen te informeren over veel voorkomende, meestal vervelende, maar ongevaarlijke reacties die op kunnen treden na vaccinatie. En ook wanneer een dokter in te roepen (bij ongerustheid of andere klachten) De wijze van informatieverstrekking aan de jeugdige en/of de ouders is afhankelijk van de aard en het doel van de medische handeling en de behoefte van de jeugdige en/of de ouders aan informatie. In de preventieve gezondheidszorg, waar het met name om preventieve onderzoeken en/of verrichtingen gaat kan de informatieverstrekking bijvoorbeeld bestaan uit een informatiefolder, waarna de hulpverlener, alvorens de medische handeling wordt uitgevoerd, bij de ouders en/of de jeugdige nagaat of de informatie goed is begrepen en of er nog vragen of onduidelijkheden zijn. Schriftelijke informatie mag niet leiden tot de conclusie dat daarmee aan de informatieplicht is voldaan. Informatieverstrekking, toegesneden op het individu, blijft een vereiste.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U4.1.1.2 Wet Bescherming persoonsgegevens (Wbp)


111

Activiteit

U4.1.1.2 Voortvloeiend uit de Wet Bescherming Persoonsgegevens

Plaats in BTP


Definitie

Het verstrekken van informatie aan de jeugdige en/of ouders over de verwerking van persoonsgegevens.

Doel

De jeugdige en/of de ouders zijn op de hoogte van: - de identiteit van de instelling die de persoonsgegevens verwerkt; - het doel van de gegevensverwerking; - hun rechten ten aanzien van de verwerking van de persoonsgegevens.

4. Voorlichting, advies, instructie en begeleiding U4.1.1 Wettelijk verplichte voorlichting (individueel)

Wijze van registratie De arts of verpleegkundige geeft in het dossier* aan wanneer de jeugdige en/of de ouders door de organisatie, bijvoorbeeld middels een informatiefolder, zijn geïnformeerd over de verwerking van persoonsgegevens. * doormiddel van aanvinken in een elektronisch dossier of het zetten van een handtekening achter op het papieren dossier. Literatuur

Wet Bescherming Persoonsgegevens Hoofdstuk 5: informatieverstrekking aan de betrokkene Artikel 33 en 34

Bijlage

-

Toelichting

Wanneer gegevens uit dossiers worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek is de toestemming van de jeugdige en/of de ouders een vereiste. Deze toestemming kan gelijktijdig met de uitvoering van de hier beschreven activiteit worden gevraagd.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

U4.1.1.1 Burgerlijk Wetboek


112

Product

M4.1.1 Voorlichting (individueel) (geadviseerde naam: Voorlichting, advies, instructie)

Plaats in het BTP


4. Voorlichting, advies, instructie en begeleiding M 4.1.1 (individueel)

Definitie

Het geven van risicoreducerende, zorggerichte en ontwikkelingsstimulerendeof opvoedingsondersteunende informatie en aanwijzingen aangaande (determinanten van) de gezondheid van een jeugdige aan ouders, verzorgers, de jeugdige zelf, de leerkracht of een ander intermediair.

Doel

Het bevorderen van de gezondheid en gezond gedrag en het stimuleren van de ontwikkeling van jeugdigen.

Wijze van registratie 0. Niet uitgevoerd 1. Uitgevoerd; voorlichting, advies, instructie gegeven aan: 1.1 ouders/verzorgers 1.2 jeugdige 1.3 leerkracht 1.4 andere intermediair 2. Aard van de voorlichting, advies, instructie: (vrije tekst) Literatuur


Bijlage

-

Toelichting

Onderwerpen voor individuele voorlichting kunnen onder andere zijn: huilbaby’s, bedplassen, overgewicht, slaapproblemen. Er kan ook voorlichting worden gegeven aan jeugdigen, door hen op aanvraag informatie te bieden over doelgroep gerichte onderwerpen, onder andere: Seksualiteit, genotmiddelen, voeding. Het geven van voorlichting gaat vaak gepaard met het geven van een folder. (landelijk ontwikkeld of door eigen organisatie). Gezien de aard van de onderliggende werkzaamheden en de benaming van de productgroep waar product “voorlichting” onderdeel van uit maakt (Productgroep 4: voorlichting advies, instructie, begeleiding) wordt in het Advies behorend bij dit Handboek aangeraden de benaming van productgroep 4 te heroverwegen evenals de verdeling naar uniform en maatwerkdeel.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

M2.1.1 Zorg op maat U4.1.1 Wettelijk verplichte voorlichting (individueel) M4.2.1 Voorlichting (doelgroep)


113

Product

M4.2.1 Voorlichting (Groep) (Geadviseerde naam: Voorlichting, advies, instructie)

Plaats in het BTP


4. Voorlichting,advies, instructie en begeleiding M4.2.1 (doelgericht-/populatiegericht)

Definitie

Het geven van risicoreducerende, zorggerichte en ontwikkelingsstimulerendeof opvoedingsondersteunende informatie en aanwijzingen aangaande (determinanten van) de gezondheid van een jeugdige aan ouders, verzorgers, de jeugdige zelf, de leerkracht of een ander intermediair.

Doel

Het bevorderen van de gezondheid en gezond gedrag en het stimuleren van de ontwikkeling van groepen jeugdigen.

Wijze van registratie 0. Niet uitgevoerd 1. Uitgevoerd; voorlichting, advies, instructie begeleiding gegeven aan; 1.1 ouders/verzorgers 1.2 jeugdigen 1.3 leerkrachten 1.4 andere intermediairs 2. Aard van de voorlichting, advies, instructie, begeleiding; (vrije tekst) Literatuur

- Schuil PB, Bolscher DJA e.a., Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg - WHO Executive Board, WHO’s New Proposed Definition

Bijlage

-

Toelichting

Onderwerpen voor groepsvoorlichting kunnen onder andere zijn: Bij zuigelingen: hechting, slaapwaakritme, borstvoeding, tweelingen. Bij peuters: fasenproblematiek, spraaktaal ontwikkeling. Bij schoolkinderen: hoofdluis, astma, overgewicht. Voorlichting, advies en instructie kunnen specifiek gericht zijn op doelgroepen als: tienermoeders, allochtonen ouders, ouders met psychiatrische problemen. Het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten gebeurt over het algemeen door de JGZ medewerkers zelf. Het ontwikkelen en bijstellen van voorlichtingsmateriaal wordt meestel gedaan in samenwerking met een gezondheidsvoorlichter. Gezien de aard van de onderliggende werkzaamheden en de benaming van de productgroep waar product “voorlichting” onderdeel van uit maakt (Productgroep 4: voorlichting advies, instructie, begeleiding) wordt in het Advies behorend bij dit Handboek aangeraden de benaming van productgroep 4 te heroverwegen evenals de verdeling naar uniform en maatwerkdeel.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

M2.2.1 Risicogroep gerichte zorg U4.1.1 Wettelijk verplichte voorlichting (individueel) M4.2.1 Voorlichting (individueel)


114

PRODUCTGROEP 5: BEINVLOEDEN VAN GEZONDHEIDSBEDREIGINGEN

Tijdens de discussies over de geformuleerde definities is gebleken dat productgroep 5 nog onvoldoende uitgewerkt kon worden. De producten uit productgroep 5 richten zich op het formuleren ste de van maatregelen voor het beïnvloeden van gezondheidsbedreigingen in het 1 en 2 milieu; op individueel en groepsniveau. In het Advies behorend bij het Handboek wordt aanbevolen om nadere discussie te voeren en verheldering te bieden zodat de onderliggende producten alsnog kunnen worden uitgewerkt.

Producten (maatwerkdeel) M5.1.1 Eerste milieu (individueel) M5.1.2 Tweede milieu (individueel) M5.2.1 Eerste milieu (groep) M5.2.2 Tweede milieu (groep)


115

PRODUCTGROEP 6: ZORGSYSTEEM, NETWERKEN, OVERLEG EN SAMENWERKING In deze productgroep draait het om de partijen die de zorgen hulpverlening voor jeugdigen organiseren. Netwerken, overleggen en samenwerken zijn belangrijk voor goede, integrale zorg voor jeugdigen. Op individueel niveau is er sprake van zorgcoördinatie. Het aanleggen, bijhouden en overdragen van het, wettelijk verplichte, medisch dossier speelt hierbij een essentiële rol. Bij contacten op doelgroep- / populatieniveau is beleidsontwikkeling en afstemming op instellingsniveau en tussen instellingen het doel.

Producten

Activiteiten

Uniform - individueel U6.1.1 Dossiervorming U6.1.1.1 Het aanleggen, bijhouden en overdragen van het, wettelijk verplichte, medisch dossier van iedere jeugdige. U6.1.1.2 Maatwerk - individueel M6.1.1 Zorgplan opstellen M6.1.2 Zorgcoördinatie

Aanleggen en volledig bijhouden van het Integraal Dossier JGZ Overdragen van het Integraal Dossier JGZ bij zorgoverdracht

Maatwerk – doelgroep / populatiegericht M6.2.1 Netwerk, overleg en samenwerking


116

Activiteit

U6.1.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden van het Integraal Dossier JGZ

Plaats in het BTP


Definitie

De systematische en gestandaardiseerde documentatie van gegevens over de groei en de ontwikkeling van individuele jeugdigen.

Doel

1. Het waarborgen van de continuïteit van zorg en de longitudinale begeleiding van iedere jeugdige binnen het werkgebied. 2. Uniforme documentatie en registratie waardoor het mogelijk is de gegevens tevens te gebruiken voor het monitoren op populatieniveau.


Identificerende gegevens

Zie bijlage Identificerende gegevens

Overige gegevens

Conform het Handboek Eenheid van taal

6. Zorgsysteem, netwerken, overleg, samenwerking U 6.1.1 Dossiervorming (individueel)

(zie de afzonderlijke activiteiten)

Literatuur

- GGD Nederland, LVT, TNO PG, Standaardvraagstellingen landelijke en regionale monitor JGZ (in ontwikkeling) - Lim-Feijen JF, Vries J de (red), Gebruikershandleiding Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg; 0-19 jaar - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar

Bijlage

Identificerende gegevens

Toelichting

In het Handboek Eenheid van taal is voor iedere activiteit vastgesteld wat er tenminste moet worden geregistreerd. Aan het eind van ieder contactmoment moet worden genoteerd wat de conclusies en de vervolgstappen zijn (zie bijlage). De longitudinale begeleiding van jeugdigen en het streven naar continuïteit van zorg vragen om een systematische en gestandaardiseerde documentatie. Iedere JGZ instelling zou over een protocol moeten beschikken waarin instructies staan met betrekking tot het aanmaken, invullen, wijzigen en bewaren van het (elektronische of papieren) Integraal Dossier. Zo’n protocol moet tevens voorschrijven hoe wordt omgegaan met het recht op inzage, het opstellen van samenvattingen en de overdracht van informatie. Ten behoeve van de registratie van het soort onderwijs is de Standaardvraagstelling Opleiding Kind van de Lokale en Nationale jeugdmonitor overgenomen. Het project Lokale en nationale monitor jeugdgezondheid heeft etniciteit als een indicator voor de gezondheidstoestand van jeugdigen benoemd. Aan de bijbehorende standaardvraagstelling wordt nog gewerkt. Voorzover van toepassing zal deze standaard vraagstellingen te zijner tijd worden overgenomen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

Alle producten en activiteiten uit het BTP


117

Bijlage Identificerende gegevens van de jeugdige (invullen bij de aanleg van het dossier, wijzigingen bijhouden)

Achternaam

Achternaam waarmee ouder(s) / verzorger(s) willen dat de jeugdige wordt aangesproken

Officiële achternaam

Indien de bovenvermelde achternaam hiervan afwijkt de officiële achternaam, zoals vermeld in de GBA, noteren.

Roepnaam

De naam waarmee de jeugdige wordt aangeroepen.

Voornaam

De eerste voornaam voluit, van de volgende namen alleen de beginletter.

Dossiernummer

Uniek vast nummer ter aanduiding van de jeugdige

Adresgegevens

Straat en huisnummer Postcode, Woonplaats Telefoonnummer (indien geheimnummer dit noteren) e-mail adres

Geslacht

1. jongen, 2. meisje

Geboortedatum

dd.mm.jjjj

Geboorteplaats

(in electronische dossiers: codering gemeente conform GBA)

Geboorteland

(in electronische dossiers: landencodering conform GBA)

(te bepalen door de JGZ instelling)

In welk land is de eigen (biologische) vader geboren? In welk land is de eigen (biologische) moeder geboren? Vestiging vanuit buitenland

0. nee 1. ja (jaar van vestiging in Nederland noteren)

(ex-) Asielzoekerskind / AMA

0. nee 1. ja (verblijfsstatus noteren)

Illegaal verblijf in Nederland

0. nee 1. ja

Huisarts

Naam, telefoonnummer en gemeente van de huisarts noteren

Ziektekostenverzekering

0. ja 1. nee

Kinderopvang

Naam kinderopvang (vrije tekst) Aantal dagdelen (numeriek)

(in electronische dossiers: landencodering conform GBA) (in electronische dossiers: landencodering conform GBA)

Soort kinderopvang 1. kinderdagopvang 2. buitenschoolse opvang (inclusief naschoolse opvang). 3. gastouderopvang 4. ouderparticipatiecrèches. 5. peuterspeelzaal 6. informeel geregelde gastouder / oppas 7. kinderopvang plus 8. kinderdagcentrum (soms orthopedagogisch dagcentrum genoemd) Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

118

9. gespecialiseerde opvang voor kinderen met een handicap 10. overige Begindatum Einddatum

dd.mm.jjjj dd.mm.jjjj

Onderwijs

Naam School (vrije tekst)

Welk soort onderwijs volgt het kind? (Standaard vraagstelling en categorieën conform lokale en nationale jeugdmonitor)

Bijzonderheden

Soort onderwijs: 1. basisonderwijs 2. basisvorming/brugklas (algemeen) 3. basisvorming/brugklas VMBO/HAVO 4. basisvorming/brugklas HAVO/VWO/Gymnasium 5. speciaal Basisonderwijs 6. speciaal Voortgezet Onderwijs 7. regionale Expertise Centra (REC) 8. ander soort onderwijs, namelijk … … … … 9. geen onderwijs 0. 1. 2. 3.

geen bijzonderheden maakt geen gebruik van de JGZ maakt alleen gebruik van het RVP overige bijzonderheden: (vrije tekst)


119

Activiteit

U6.1.1.2 Overdragen van het Integraal Dossier JGZ bij zorgoverdracht

Plaats in het BTP


Definitie

Overdracht van het Integraal Dossier van de ene JGZ-instelling naar de andere JGZ-instelling ten behoeve van de verdere begeleiding van de jeugdige.

Doel

Het waarborgen van de continuïteit van zorg en de longitudinale begeleiding van iedere jeugdige binnen het werkgebied.


Samenvatting belangrijkste bevindingen

Zie bijlage

Datum overdracht dossier

dd.mm.jjjj

Datum bevestiging ontvangst dossier

dd.mm.jjjj

6. Zorgsysteem, netwerken, overleg, samenwerking U 6.1.1 Dossiervorming (individueel)

Literatuur


Bijlage

Samenvatting belangrijkste bevindingen

Toelichting

Het geven van informatie over dossiervorming en privacyreglementen en de daarmee samenhangende toestemming van ouders voor de overdracht van het dossier staan beschreven bij Product 4.1.1: Wettelijk verplichte voorlichting. Iedere JGZ instelling zou over een protocol moeten beschikken waarin instructies staan met betrekking tot de overdracht van het (elektronische of papieren) Integraal Dossier (zie ook de toelichting onder M6.1.1).

Versie

11 februari 2005

Relatie met

M6.1.1 Aanleggen en volledig bijhouden van het Integraal dossier JGZ


120

Bijlage overdragen van het integraal dossier bij zorgoverdracht

Samenvatting belangrijkste bevindingen ten behoeve van de zorgoverdracht Groei

0. geen bijzonderheden 1. bijzonderheden met betrekking tot* 1.1 gewicht 1.2 lengte

Ontwikkeling en functioneren

0. geen bijzonderheden 1. bijzonderheden op het gebied van de*: 1.1 motorische ontwikkeling 1.2 spraak / taal ontwikkeling 1.3 psychosociale ontwikkeling en functioneren 1.4 cognitieve ontwikkeling

Gediagnosticeerde chronische aandoeningen

0. nee 1. ja, te weten*

(kinder-)ziekten, operaties, ongevallen, medicijn gebruik


Belangrijke gebeurtenissen


* Wanneer met een elektronisch dossier wordt gewerkt kan hier automatisch zichtbaar worden gemaakt welke bevindingen bij de uitvoering van de betreffende activiteiten zijn gedaan maar ook welke interventies zijn geregistreerd en wat onder het kopje Follow up is vastgelegd.


121

Product

M6.1.1 Zorgplan opstellen

Plaats in het BTP


Definitie

Het bepalen en vastleggen van de zorgverlening op maat die door de JGZ geboden wordt aan individuele jeugdigen en/of hun ouders.

Doel

Het bepalen en vastleggen van de zorgverlening op maat.

6. Zorgsysteem, netwerken, overleg, samenwerking M6.1.1 (individueel)

Wijze van registratie Datum zorgplan Probleemstelling Doel interventie Interventie(s)/Activiteit(en) - Naam interventie - Omschrijving interventie - Naam verantwoordelijke - Namen overige betrokkenen - Tijdsplanning interventie Planning evaluatie - Inhoud evaluatie - Datum evaluatie Follow-up/ Evaluatie zorgplan - Naam/namen - Datum evaluatie - Interventie(s)/Activiteit(en) uitgevoerd? - Conclusie evaluatie Bijstellen Zorgplan Literatuur

dd.mm.jjjj vrije tekst vrije tekst vrije tekst vrije tekst vrije tekst vrije tekst dd.mm.jjjj vrije tekst dd.mm.jjjj vrije tekst dd.mm.jjjj 1. Ja 2. Nee vrije tekst

- Gordon M, Handleiding Verpleegkundige Diagnostiek - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, gebruikershandleiding - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Stichting HKZ, Certificatieschema Instellingen voor Thuiszorg – versie 2001. Deelschema JGZ 0-4 jarigen

Bijlage Toelichting

Het Zorgplan JGZ wordt gemaakt door het JGZ-team van arts en verpleegkundige in overleg met jeugdigen en/of hun ouders en eventuele andere hulp- en zorgverleners. Het opstellen van een Zorgplan is een cyclisch proces. Na evaluatie wordt het Zorgplan zonodig bijgesteld of afgesloten. Het Verpleegplan JGZ is een zorgplan specifiek voor verpleegkundige zorg op maat en kan een onderdeel zijn van het Zorgplan JGZ.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

M2.1.1 Zorg op maat M6.1.2 Zorgcoördinatie


122

Product

M6.1.2 Zorgcoördinatie

Plaats in het BTP


Definitie

Het regelen en afstemmen van de zorgen/of hulpverlening rondom een jeugdige of gezin met alle bij de zorgverlening betrokkenen hulp- en zorgverleners (gelijktijdig of opeenvolgend).

Doel

Jeugdigen en hun ouders ontvangen een afgestemd en coherent aanbod van zorgen hulpverlening.

6. Zorgsysteem, netwerken, overleg, samenwerking M6.1.2 (individueel)

Wijze van registratie Zorgcoördinator aangesteld: 0. Nee 1. Ja, zorgcoördinator buiten de JGZ (instelling, naam, adres, telefoonnummer noteren) 2. Ja, zorgcoördinator binnen de JGZ, te weten: (vrije tekst) Literatuur

- Gordon M, Handleiding Verpleegkundige Diagnostiek - LC OKZ, GGD Nederland, Integraal Dossier Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, gebruikershandleiding - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar - Ministerie van VWS, Ministerie van Justitie, Informatiebrochure Wet op de Jeugdzorg - Stichting HKZ, Certificatieschema Instellingen voor Thuiszorg – versie 2001. Deelschema JGZ 0-4 jarigen

Bijlage

-

Toelichting

Zorgcoördinatie is een specifieke vorm van zorg op maat en als zodanig onderdeel van het Zorgplan JGZ. Zorgcoördinatie vindt plaats op verzoek of initiatief van één of meerdere betrokkenen en in afstemming met alle betrokkenen. Het is de taak van de JGZ om na te gaan of er sprake is van (behoefte aan) zorgcoördinatie (productgroep 2). De zorgcoördinator is aanspreekpunt voor de jeugdige, ouders en zorg/hulpverleners en zorgt dat de geboden zorg/hulp op elkaar wordt afgestemd. Zorgcoördinatie kan plaatsvinden in (buurt-)netwerkoverleggen of in individueel contact met betrokken hulp-/zorgverleners en jeugdige / ouders. In de Wet op de Jeugdzorg wordt de term ' gezinscoach'gebruikt. Taak van de gezinscoach is zorgcoördinatie en ondersteuning van het gezin. Bij zware opgroeien opvoedingsproblematiek zorgt bureau jeugdzorg voor een gezinscoach, in andere gevallen is dat de taak van de Gemeente. De JGZ kan hier als laagdrempelige voorziening een belangrijke rol gaan spelen.

Versie

11 februari 2005

Relatie met

Productgroep 2 Inschatten zorgbehoefte M6.1.1 Zorgplan opstellen


123

Product

M6.2.1 Netwerken, overleg en samenwerking

Plaats in BTP


Definitie

Het aangaan en onderhouden van structurele beleidsmatige contacten binnen de instelling en met voorzieningen die zich richten op jeugdigen en hun ouders.

Doel

Bijdragen aan een samenhangend jeugdbeleid en het stroomlijnen van de zorg binnen de instelling en op wijk-, gemeentelijk- en regionaal niveau.


-

Literatuur


Bijlage

Checklist contacten JGZ met partners

Toelichting

Bij dit product gaat het om contacten vanuit de JGZ met aanpalende sectoren. Deze contacten zijn structureel van aard en niet gericht op de zorg rondom een bepaald individu. Voorbeelden van activiteiten binnen dit product: het afstemmen van beleid, gezamenlijke beleidsontwikkeling, stroomlijnen van de zorg, het evalueren van verwijzingen. In individuele gevallen worden daarvan dan weer de vruchten geplukt.

6. Zorgsysteem, netwerken, overleg, samenwerking M6.2.1 (doelgroep-/populatiegericht)

In de bijlage is een overzicht opgenomen van instellingen en projecten waarmee de JGZ-instellingen contact (kunnen) onderhouden. De vorm, de inhoud en de frequentie van deze contacten wordt lokaal bepaald. Versie

11 februari 2005

Relatie met

U1.2.1.3 Verwijzingen U1.2.5.1 Sociale kaart


124

Bijlage: Checklist contacten Jeugdgezondheidszorg met partners Binnen eigen instellingen

Thuiszorg - kraamzorg - gespecialiseerde gezinszorg - gespecialiseerde wijkverpleegkundige - pedagogen - lactatiekundige - diëtisten - afdeling middelen (huisvesting, automatisering, financiën etc) GGD - epidemiologen en data-analysten - gedragswetenschapper - GezondheidsVoorlichting en –Opvoeding - Afdeling logopedie - afdeling infectieziekten - mondhygiënisten, preventieve tandzorg - inspectie kindercentra afdeling middelen (huisvesting, automatisering, financiën etc)

Wijk, dorp

Scholen, SchoolGezondheidsBeleid, Brede School, Kinderopvang/ peuterspeelzaal Zorgnetwerken Huisartsen Politie, slachtofferhulp, HALT Kerken, moskeeën, etc.

Gemeente

Gemeenten, ambtenarenoverleg facetbeleid (onderwijs, GOA/ VVE, jeugdbeleid, lokaal gezondheidsbeleid, sport, leerplichtambtenaar, sociale dienst) Plaatselijke Huisartsen Vereniging Algemeen/ school- maatschappelijk werk, jongerenwerker Bibliotheek Politie eventueel via forensische geneeskunde

Regio

Verloskundige zorg, Kraamzorg preventieoverleg, Provinciale EntAdministratie GGZ; RIAGG, CAD, vrijgevestigde psychologen Medisch specialisten GezondheidsVoorlichting en Opvoeding, media, Bureau Jeugdzorg en Advies en Meldpunt Kindermishandeling Steunpunt opvoedingsondersteuning (S&O en O&O), preventieteam of -overleg, kinderen opvoedtelefoon Integrale Vroeghulp, MEE Zorg Advies Teams, Sociaal Medisch Team, leerlingbegeleidingsteam OnderwijsBegeleidingsDienst, remedial teachers Commissies Speciaal Onderwijs, REC overleg Medische Opvang Asielzoekers, Curatieve logopedisten, Fysiotherapeuten Medisch KleuterDagverblijf, Boddaertcentra, Sportraad Opleidingsinstituten/ universiteit District Huisartsen Vereniging Zelfhulpgroepen; AGOG, AA, BALANS, Steunpunt Jeugdwelzijn, jeugd en jongerenwerk HORECA Projecten op het gebied van huiselijk geweld


125

Bijlage 1: Sjabloon Eenheid van taal De producten en activiteiten uit het Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg zijn aan de hand van onderstaand sjabloon beschreven. Product of Activiteit

Nummering en naam van het product of de activiteit uit het Basistakenpakket.

Plaats in het BTP

Nummering en naam van de productgroep (en het product) uit het Basistakenpakket waartoe het product of de activiteit behoort.

Definitie

Beschrijving van wat er binnen de JGZ onder het product of de activiteit wordt verstaan. Indien van toepassing worden onderliggende begrippen nader gedefinieerd.

Doel

Beschrijving van het doel dat de JGZ met de uitvoering van de activiteit wil bereiken.


Bij activiteiten op individueel niveau wordt hier aangegeven op welke wijze de registratie in het JGZ dossier moet plaatsvinden. Tijdens of na afloop van het uitvoeren van een activiteit op individueel niveau registreert de JGZ medewerker de bevindingen op de volgende wijze in het dossier van de jeugdige: 0. 1. 2. 3.

Niet onderzocht Onderzocht, geen bijzonderheden Onderzocht, bijzonderheden gevonden, te weten: … … .. Interventie 3.0 geen 3.1 voorlichting / advies / instructie 3.2 extra contactmoment 3.3 consultatie 3.4 verwijzing 4. Follow up (vrije tekst) Toelichting: - De eerste drie keuzes komen overeen met de werkwijze in het Integraal Dossier: 0. Niet onderzocht = (bolletje open gelaten) 1. Onderzocht, geen bijzonderheden = Ø (bolletje aangestreept) 2. Onderzocht, bijzonderheden gevonden = (bolletje zwart gemaakt) - Bijzonderheden: geconstateerde afwijkingen, vermoedens of twijfel. - Waar mogelijk en van toepassing staan categorieën vermeld die kunnen worden aangekruist indien er bijzonderheden zijn geconstateerd. Daar waar het veel categorieën of meerdere voorgestructureerde vragen betreft zijn deze opgenomen in een bijlage bij het betreffende sjabloon. - Toelichting in de vorm van vrije tekst is mogelijk. - Indien er geen categorieën zijn opgenomen moet in de vorm van vrije tekst worden aangegeven welke bijzonderheden zijn gevonden. - Wanneer er geen categorieën zijn opgenomen kunnen instellingen er desgewenst voor kiezen om zelf categorieën in hun elektronisch dossier in te voegen. - Interventie: Op het moment dat er bijzonderheden zijn geregistreerd moet worden aangekruist of deze constatering tot een interventie heeft geleid. - Extra contactmoment: een extra afspraak buiten de regulier geplande contactmomenten. Dit kan zowel een face to face contact als Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

126

-

telefonisch contact betreffen. Consultatie: het raadplegen van een andere professional (bijvoorbeeld een specialist of de leerkracht). Follow up: op een later moment moet in de vorm van vrije tekst worden beschreven waartoe deze interventies hebben geleid (bijvoorbeeld de terugkoppeling van de huisarts waarnaar verwezen is, de resultaten van een extra controle of de conclusie dat het noodzakelijk is een nieuwe interventie te plegen).


Bij activiteiten of producten op groepsniveau worden, indien van toepassing, hier aanwijzingen gegeven voor de rapportage.

Literatuur

Verwijzing naar de bron(nen) die is (zijn) gebruikt bij het formuleren van de definitie en de wijze van registratie. Bijlage 2 bevat een compleet overzicht van de geraadpleegde literatuur.

Bijlage

Indien van toepassing worden hier de bijlagen behorend bij het betreffende sjabloon vermeld.

Toelichting

Eventuele nadere toelichting op het begrip, de gekozen definitie en de wijze van registratie. Indien er meer definities voor een begrip bestaan wordt hier onderbouwd waarom voor bovenstaande is gekozen. Wanneer het afkappunt tussen een normale en een afwijkende score in een standaard is vastgelegd wordt hier naar verwezen. Indien van toepassing wordt hier ook vermeld in welke sectoren het begrip nog meer wordt gehanteerd. Wanneer wordt afgeweken van de definitie die in de betreffende sector gangbaar is wordt dit onderbouwd.

Versie

Vermelding van de datum van vaststelling en de wijzigingen ten opzicht van de vorige versie.

Relatie met

Nummering en naam van producten en activiteiten uit BTP waarmee de registratie van de uitvoering van het betreffende product of de activiteit nauw samenhangt.


127

Bijlage 2: Literatuurlijst - Aalsvoort GM van der, Ruijsenaars AJJM, Jonge Risicokinderen. Lemniscaat, 2000 - Aendekerk RPP, Leerdam FJM van, Niet-scrotale testes. Bonnet-Breusers - Aenderkerk RPP, Leerdam FJM van, Hirasing RA, Niet scrotale testis, beleid voor de eerste lijn. Nederlands Tijdschrift Geneeskunde, 2002;146:557-61. - American Psychiatric Association, DSM IV: Patiëntenzorg, diagnostiek en classifcatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Lisse: Swets & Zeitlinger Publishers,1996 - Asies HW, Verwijzingen en terugrapportage. Tijdschrift voor de JGZ, 1983;15;9-11 - Bakker e.a., Balansmodel. 1997 - Bakker I e.a., 0+0=02: Naar een samenhangend beleid en aanbod van opvoedingsondersteuning en ontwikkelingsstimulering voor kinderen en ouders in risicosituaties. NIZW, 2000 - Bakker I e.a., Samen delen. NIZW, 2003 - Bastiaanse H e.a., Handboek stem, spraak, taalpathologie. Bohn Stafleu Van Loghum, 1997 de - Beemen L van, Ontwikkelingspsychologi. 2 Herziene druk. Groningen: Wolters Noordhof, 2001 - Bergman W, Dermatologie: Praktijkboek jeugdgezondheidszorg. Maarsen: Elsevier gezondheidszorg, vanaf 2000 - Bijlsma-Schlösser JFM, Stappenplan van de AJN, Voorkomen van meisjesbesnijdenis door samenwerken. AJN 2004, www.artsennet.nl/AJN - Bilo RAC, Oranje AP, Het ongelukshuidje: medische aspecten van kindermishandeling. 2de herziene druk. Zwolle: Ziekenhuis De Weezenlanden, 1998 - Bilo RAC, Vroege signalering van kindermishandeling. Lochem: De Tijdstroom, 1989. - BIZA, VWS, IPO, VNG, Jeugdbeleid in Balans; bestuursakkoord nieuwe stijl. 1999 - Blokland G, Prinsen B, e.a., De jeugd heeft de toekomst; preventie van psychosociale problematiek bij jeugdigen, maatwerk van de GGD. NIZW en GGD Nederland, 2003. - Boermans GL et al, Verwijzingen op cb' s. Tijdschrift voor JGZ, 1981;13;50-51. - Bohlmeijer ET, Bolier L, Stichting match; een maatjesproject voor jongeren. TSG, 2001, 79:506-512 - Bos L e.a., Adressenstandaard zorg en welzijn, SIV: Samenwerking Publieksinformatie Gezondheid en Welzijn. 3de herziene druk. NIZW, mei 2000 - Bots H, Stam K, De praktijk in 1999 van het van Wiechenonderzoek 0-15 maanden. Leiden: scriptie TNO-PG, 2000 - Brande JL van den, Kindergeneeskunde. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, 2000 - Breeden RA, Verwijzingsevaluatie in JGZ. Leiden: TNO-PG Afdeling Onderwijs,1994. - Brink W vd, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde ’95. 26 juni 1995 - Brouwers-de Jong EA, Burgemeester RJF, Merkx JAM, Ouder en Kindzorg: basisboek voor artsen. Assen: Van Gorcum, 2002. - Brouwers-de Jong EA, Burgmeijer RJF, Laurent de Angulo MS (red), Ontwikkelingsonderzoek op het de consultatiebureau; Handboek bij het vernieuwde Van Wiechen-onderzoek. 2 druk. Assen: Van Gorcum, 2000. - Brug J, Schaalma H, Kok G, Meertens RM, Molen HT van der, Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering; een planmatige aanpak. Assen: Van Gorcum, 2001 - Brugman E, Reijneveld SA, Peilingen in de jeugdgezondheidszorg. PGO peiling 1997/1998, oktober 1999. - Bruijns, Buskop-Kobussen M, Diagnostiek en Interventie. Van Gorcum, 1996 - Bruynzeels MA, Suijlekom-Smit LWA, et al, Het kind bij de huisarts. Rotterdams Universitair Huisartsen Instituut, juni 1993. - Buijs G, Crone M, Onderzoek naar wensen en behoeften op het terrein van schoolgezondheidsbeleid in Nederland NIGZ. Woerden: GGD Nederland, TNO, 2001 - Buiting E, Pijpers FIM, Verwijzingen vanuit het consultatiebureau; en wat daarna? Tijdschrift voor JGZ, 2002;34;6;114-117 - Buiting E, Pijpers FIM, Wijs verwijzen van consultatiebureau rechtstreeks naar de tweede lijn. Medisch Contact, 2002;57;19;757-758 - Buiting E, Verwijzingen vanuit het consultatiebureau; Een onderzoek naar verwijzingen vanuit het consultatiebureau en het vervolg ervan. Leiden: TNO-PG, maart 2001 - Bulk A, Sociaal-medische registratie jeugdgezondheidszorg 0-schoolgaand. Augustus: Kruiswerk Amstelland Meerlanden,1994


128

- Bulk-Bunschoten AMW, Feeding practices in the Netherlands during the first four months of life. Proefschrift, Universiteit van Amsterdam, 2003 - Bulk-Bunschoten AMW, Renders CM, Leerdam FJM, HiraSing RA, Signaleringsprotocol Overgewicht in de Jeugdgezondheidszorg. Amsterdam: VUmc, 2004 - Burgerlijk Wetboek, Boek 7 Bijzondere overeenkomsten, Titel 7 De opdracht, Afdeling 5, Artikel 448. - Burgmeijer RJF, Bolscher N, Vaccinaties bij kinderen. 4de geheel herziene druk. Van Gorcum, 2002 - Burgmeijer RJF, Mangunkusumo RS, Fernandes J (red), Periodiek geneeskundig onderzoek; Een praktijkboek voor de jeugdgezondheidszorg. Utrecht: Bunge, 1991 - Burgmeijer RJF, Vaccinatiegids voor ouders. - Buskop M, Bruggen S, Diagnostiek en interventie voor verpleegkundigen in de ouderen kindzorg. - CBO, Consensus beleid bij de niet-scrotale testis. 1987 - CBS, Jeugd 2003; cijfers en feiten. Voorburg/Heerlen: 2003 - Cremers MJ, Tweel I van der, Boersma B, et al, Growth curves of Dutch children with Down’s syndrome. J. Intelect Disabil Res, 1996; 40: 412-20. - Crijnen AAM, Rigter H et al., De preventie van agressie en gedragsproblemen bij schoolgaande kinderen via interventies. TSG, 2001, 79:495-499 - Derriks M, Kat de e.a., Meer zorg, minder ziek? Evaluatie van GG&GD-interventie bij zieke leerlingen in het voorgezet onderwijs. SCO-Kohnstamm Instituut Amsterdam, 2000 - Dienst OCW Den Haag, GGD Zuid-Holland West, S&O stichting voor opvoedingsondersteuning, Preventie Kindermishandeling Haaglanden, Protocol Vermoeden van Kindermishandeling voor leerkrachten in het primair onderwijs. 2003 - Dijke, A van, e.a., Opgroeien en Opvoeden in de Wijk; een andere aanpak voor integraal jeugdbeleid. NIZW, 2003 - Donkers ECCM, Wittebol-Post D, Oogheelkundige screening bij kinderen. Assen: Van Gorcum, 1998 - Donkers ECMM, Douwes AC et al., Voedingsadvisering bij jonge kinderen. Assen: Van Gorcum, 1999 - Doppegieter, RMS, De nieuwe privacywet; Medisch contact. 1998;35;1102-104 - DSM IV, Patiëntenzorg Diagnostiek en classificatie van psychische stoornissen voor de geneeskunde. Swets & Zeitliner Publihers, 1996 - Fassaert YAH, Baecke JAH, Protocol motoriektest oudste kleuters. Schoolartsenvereniging ZuidNederland en GGD Midden Brabant, 1990 - Fekkes M, Pijpers et al., Bullying behavior and associations with psychosomatic complaints and depression in victims. Journal of Pediatrics, 2004,144: 17 -22 - Ferwerda H, Jacobs JP, Signalen voor toekomstig crimineel gedrag. Den Haag: Ministerie van Justitie, 1996 - Fredriks AM, Buuren S van, Burgmeijer RJF, Verloove-Vanhorick SP, Wit JM, Groeidiagrammen; Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen van groeidiagrammen. 2de druk. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2002 - Garretsen H, Goed geholpen?Over vraagsturing en evidence based werken in zorg en preventie. Oratie. Katholieke Universiteit Brabant, 2000 - Gehrmann-Bax et al, Verwijzingen op cb' s II. verspreid over Nederland, Tijdschrift voor JGZ 1981;13;5153. - Gevers JKM, Nieuwe privacywetgeving en de gezondheidszorg; Sociaal Recht. 1999;3;64-70 - GGD Den Haag, afdeling GVO, Groeiboek. Den Haag: Gemeente Den Haag, 2003 - GGD Den Haag, Deelonderzoek ‘Observaties’. Den Haag: 2004. - GGD Den Haag, Kwaliteitshandboek Jeugdgezondheidszorg grove motoriek en fijne motoriek. Den Haag: 2003 - GGD Nederland, GGD-Wijzer met kinderen gezondheid en veiligheid bij 4-12 jarige kinderen. Februari 2002 - GGD Nederland, GGD-Wijzer met kinderen gezondheid en veiligheid bij 12-19 jarige Jongeren. Januari 2002 - GGD Nederland, Jeugdgezondheidszorg en Jeugdzorg; “Samen op weg naar integraal jeugdbeleid. 2002 - GGD Nederland, Landelijk Centrum Ouder en Kindzorg et al., Programmeringstudie Effectonderzoek Jeugdgezondheidszorg. 2000 - GGD Nederland, Ledenbericht GGD-Nederland 18 mei 2004 - GGD Nederland, LVT, TNO PG, Standaardvraagstellingen landelijke en regionale monitor JGZ (in ontwikkeling). 2004 - GGD Oostelijk Zuid Limburg, Protocollen functie motoriek. 1999 e - GGD Zeeland, Vragenlijst PGO 2 klas, voor de leerling + ouder/verzorger Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

129

- GGD Zuidelijk Zuid Limburg, Produktenboek; een uitgangspunt voor bedrijfsmatiger werken. Maastricht: 1993 - Gilsing R, Beleid in groei, voortgang en uitkomsten van het lokale jeugdbeleid. SCP, 2003 - Goorhuis SM, Schaerlakens AM, Handboek taalontwikkeling en taalpathologie en taaltherapie bij Nederlandssprekende kinderen. Utrecht: De Tijdstroom, 1994 - Gordon M, Handleiding Verpleegkundige Diagnostiek. Maarsen: Elsevier, 2002 - Gorissen W, Meer R van der e.a., Ziekteverzuim als signaal. Eindrapport. Gemeente Utrecht, 2001 - GVO Den Haag (red), Groeiboekje. Den Haag: Gemeente Den Haag, 2004 - Haan WJM de, Bie EFAE de et al., Jeugd en geweld, een interdisciplinair perspectief. Assen: Van Gorcum, 2000 - Hack WWM e.a. De vroegere testisligging van jongens bij wie orchidopexie was verricht wegens nietingedaalde testis in het Medisch Centrum Alkmaar (1986-1999). .Nederlands Tijdschrift Geneeskunde, 2002;146:563-66. - Heijnen J, Convenant verslavingspreventie in de regio ’s- Hertogenbosch. GGDnieuws, juni 97 - Herijgers C, Mooij T, ‘Veiligheid op de basisschool’; Praktijkboek jeugdgezondheidszorg. Maarssen: Elsevier gezondheidszorg, vanaf 2000 - Herngreen WP, Reerink JD, Interventies vanuit het consultatieburo voor zuigelingen en peuters. Leiden: NIPG-publicatienummer 93.015, maart 1993. - Heyningen J van, De Verwijzing van de schoolarts, wat gebeurt er eigenlijk mee? Leiden: NIPG, 1995 - Hirasing RA, Rensen HBH, Wagenaar-Fischer MM (red), Praktijkboek Jeugdgezondheidszorg. - Hof, M van ‘t e.a., JGZ 0-4 jaar in kaart gebracht. Regionale Thuiszorg Alkmaar, 2003 - Hoogervorst H, Langer gezond leven, ook een kwestie van gezond gedrag, kabinetsnota VWS, Den Haag: 2003 - Hoogesteijn, W. Hygiëne en infectiepreventie, Maatzorg, juni 2001 - Hooghiemstra,TFM. De Wbp en de gezondheidszorg. Tijdschrift voor gezondheidsrecht, nummer 1, 17-27, 1999 - Hornstra AH e.a., Beoordeling van gegeneraliseerde bewegingen bij zuigelingen op het consultatiebureau; een pilotonderzoek naar (on)mogelijkheden van implementatie. Tijdschrift JGZ 2003;35:108-113 - IGZ, Circulaire Rijksvaccinatieprogramma 2004. Den Haag: IGZ, december 2003 de - IGZ, Draaiboek voor de Neonatale screening op AGS, CHT en PKU. 4 Uitgave. Den Haag: 2001 - IGZ, Gezondheidsvoorlichting en –opvoeding bij GGD’; rapport van een inspectieonderzoek. Den Haag: 2000 - IGZ, jaarlijkse rapportage vaccinatiegraad van IGZ; gebaseerd op door entadministraties verzamelde, door LVE gebundelde en aan IGZ beschikbaar gestelde vaccinatiegegevens. - Imman WHM e.a., Monitorig adverse drugsreaction. Bennet, 1978 - Jansen PM et al., Longitudinale begeleiding in de JGZ; een evaluatief onderzoek. Rotterdam: GGD Rotterdam en omstreken, 1994 (Rapport JZ 94.01) - Jeugd en genotmiddelen, resultaat van een onderzoek onder scholieren in Zuidoost Brabant. 1997 - Jeugdbeleid. Veere: 2001 - Jochems, AAF, Joosten, FWMG, Coëlho zakwoordenboek der geneeskunde. Arnhem: Elsevier, 2000 - Jong, G de, Monitor van riskante gewoonten, een instrument voor het volgen van risicogedrag van jongeren, jeugdpeiling 1996. Groningen: Stadsdrukkerij Groningen - Junger-Tas J, Preventie van antisociaal gedrag in de praktijk. TSG, 2001, 79: 500-505. - Kanter JS de et al., International Classification of Primary Care. ICPC Nederlandse vertaling Instituut voor Huisartsengeneeskunde RUL/UvA, NHG. Januari 1989 - Kauffman-deBoer MA e.a., Implementatie Neonatale gehoorscreening Amsterdam. NSDSK, 2001. - Keesom J, Kooijman K, Zorgen delen, zorgwekkende opvoedingssituaties met ouders bespreken in de jeugdgezondheidszorg. Utrecht: NIZW, 2002 - Kijlstra MA, Prinsen B, Schulpen T, Ketsbare kinderen; de eerste stap naar signalering. Tijdschrift Jeugdgezondheidszorg 2003;2:22-25 - Kijlstra MA, Prinsen B, Schulpen TWJ, Kwetsbaar jong! Een quick scan van de kansen op achterstand van kinderen van 0 tot 4 jaar in risicosituaties. Utrecht: NIZW/UMC, 2001 - KNMG, Slotdocument Drugsproject, invitational conference 18-9-‘98. - Koesbergen HT, Dijkmans CAM, ‘Ziekteverzuim van leerlingen’. GGD-Nieuws, nr. 14, 2002 - Kohnstam R, Kleine ontwikkelingspsychologie deel 1 t/m 3. 3de Herziene druk. Houten/Diechem, 2002 - Koning HJ de, Ridder JG de e.a., Vroegtijdige onderkenning van taalontwikkelingsstoornissen 0-3 jaar. Rotterdam: Instituut Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus Universiteit, 2000 Handboek Eenheid van taal in de JGZ / 11 februari 2005

130

- Kooijman K, Prinsen B, e.a., Meten + Delen, signalering van zorgwekkende opvoedingssituaties in de jeugdgezondheidszorg. Utrecht: NIZW uitgeverij, 2003 - Koopman H, Haagman G, Beuning K, Lastige Kinderen. Medisch Contact, 13 juli 2001 - Kousemaker NPJ, Onderkenning van psychosociale problematiek bij jonge kinderen. Assen: Van Gorcum, 1997 - 4e Landelijke Groeistudie - Landelijk Platform Jeugdzorg, Casestudie West en Midden Brabant. Den Haag: Landelijk Platform Jeugdzorg, 2002 - Lantau VK et al., VOV; Vroegtijdige Onderkenning van Visuele Stoornissen bij zuigelingen en kleuters tijdens het periodiek onderzoek. Amsterdam: Interuniversitair Oogheelkundig Instituut, 1987 - LC OKZ, Definities Ouder- en Kindzorg. Januari 2000 - LC OKZ/GGD-Nederland, Integraal dossier jeugdgezondheidszorg, gebruikershandleiding. Den Haag: VNG uitgeverij, 2001 - Leerdam FJM, Kooijman K et al., Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Leiden/Utrecht: TNO/NIZW, 2002 - Leerdam, FJM van, JGZ-standaard; vroegtijdige opsporing van gehoorstoornissen 0-19 jaar. Houten: Bon Stafleu Van Loghum, 1998 - Leerplichtwet - Leeuw J. van der, Voorhoeve H, De top-tien van het consultatieburowerk. Tijdschrift voor JGZ, 1997;4;52-54 - Legemaate J, De Wgbo: van tekst naar toepassing. Houten/Diegen: Bohn Stafleu van Loghum, 1998 - Lim-Feijen, JF, Protocol Neonatale Gehoorscreening. Bunnik: LVT, 2002 - Lucht F, Verwijzingen door schoolarts en terugrapportage. Tijdschrift voor JGZ, 1992;24;8-11. - Luijpers ETH e.a., Risicogedrag van adolescenten, prevalentie, persistentie en samenhang. Van Gorcum, 2001 - Luinge MR, Goorhuis-Brouwer SM, Jeugdgezondheidszorg en taalproblemen bij jonge kinderen. Tijdschrift voor JGZ, 2003;35:102-104 - van Lomwel AB, van Veen EB, De Wgbo: De betekenis voor de hulpverleners in de gezondheidszorg. Lelystad: Koninklijke Vermande, 1999 - Meer B van der, Pesten op school; Lessuggesties voor leerkrachten. Assen, Van Gorcum 2000 - Meeuws WHJ e.a., Risicogedrag van adolescenten; negen contra- intuïtieve stellingen. Van Gorcum, 1999 - Meza-Every BA de, Verwijzingen door de schoolarts. Groningen: 1990. - Mijnheer E, Als ze zonder hulp vrijkomen, staan ze binnen de kortste keren weer op de stoep. Zorg en Welzijn, 29-10-03 - Ministerie van Binnenlandse Zaken, Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Den Haag - Ministerie van VWS, Basistaken collectieve preventie. Rijswijk: 1998 - Ministerie van VWS, Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Den Haag: maart 2002 - Ministerie van VWS, Gegevenswoordenboek Jeugdzorg. Den Haag: 6 november 2003 - Ministerie van VWS, Informatiebrochure voor professionals over vaccinatie tegen hepatitis B. Den Haag: 2003 - Ministerie van VWS, Ministerie van Justitie, Informatiebrochure Wet op de Jeugdzorg. Den Haag, september 2003 - Ministerie van VWS. Tijdelijke Regeling vroegsignalering. Den Haag: maart 2001 - NIGZ, Nederland in beweging; overzichtsstudie “De netwerkbenadering”, factsheet NIGZ. 2002 - Njiokiktjien Ch, Problemen in de psychomotorische ontwikkeling. Amsterdam: Suyi-publicaties, 1996 - NVK, NVJG, Protocol Nazorg pre en/of dysmature zuigelingen. Utrecht/Nieuwegein: 1997 - Oost J, De responsie op verwijzing door schoolarts. Tijdschrift voor JGZ, 1987; 19;69-70. - Oosterhof-van der Poel MMW, Opvoedingsproblemen 0-4 jarigen; handleiding voor opvoedingsondersteuners. Van Gorcum, 1999 - Oranje AP, Waard-van der Spek FB de, Handboek kindermatologie. Utrecht: de Tijdstroom, 1996 - Oudendammer F, Tönis I e.a., Handleiding verzuimbeleid voor VO-scholen in de regio Leiden en de Duin- en Bollenstreek. Leiden: Plato, 2003 - Passchier-Vermeer W, Milieu en gezondheid 2001; overzicht van risico’s, doelen en beleid, 2001. TNO, 2001.95, 7-10 - Paulussent T, Panis R et al., Stand van zaken schoolgezondheidsbeleid in Nederland, een inventariserend onderzoek in Nederland. Woerden: NIGZ, 1998 - Pauwels JH, Opvolging van de normale ontwikkeling van het jonge kind; mogelijkheden en beperkingen vanuit de preventieve invalshoek. Tijdschrift voor JGZ, 2003;35:114-117


131

- Peters LWH, Leurs MTW et al., Ontwikkeling van de schoolSlag checklist voor kwaliteit van schoolgerichte interventies. TSG, 2004, 82: 50-57 - Pijper FIM, Evaluatie van verwijzingen JGZ. Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg, 1985;14;615-616. - Ponjaert-Kristoffersen I (red), Mishandeling door kinderen; de doos van Pandora? Leuven, Amersfoort: Acco, 1999 - Pötgens N, Lokaal Gezondheidsbeleid Zeeland; Basisdocument Gezondheidsinformatie en Plan van aanpak. GGD Zeeland, 2003 - Prinsen B, Lim J, Partners in opvoeden en verzorgen: opvoedings-ondersteuning door de ouderen kindzorg, Utrecht: NIZW, 1999 - Prinsen B, Thije TEN et al., Opvoedingsondersteuning in Nederlandse en Vlaamse preventieve zorg, TJGZ 2004, 36: 7-10 - Provinciale Raad Volksgezondheid en Maatschappelijke dienstverlening Noord Brabant, Relatie Jeugdzorg- GGD. 2000 - Raat H, Genotmiddelen en riskante gewoonten; voorlichting, onderkenning van problemen en interventie. 2000 - Reber AS, Woordenboek van de psychologie. Amsterdam: 1993 - Reijneveld SA e.a., Vroegtijdige opsporing van psychosociale problematiek door de jeugdgezondheidszorg bij schoolgaande jeugd. Tijdschrift voor JGZ, 2003;35:26-32 - Reijneveld SA, Mulder YM, Verbetering van de uitvoering van preventieprogramma’s door de GGDen, deel II: aanbevelingen over bevordering van lichamelijke activiteit. Leiden: TNO-PG, 1998 Publicatie nr.98-013 - Rensen HBH e.a., Praktijkboek Jeugdgezondheidszorg. Maarssen: Elsevier, 2000 - Ridder-Sluiter de JG e.a., Overzicht van in Nederland gebruikte taaltests voor kinderen van 0-9 jaar. Tijdschrift voor JGZ, 1994;26:91-94 - Rispens J, Goudena PP et al., Preventie van psychosociale problemen bij kinderen en jeugdigen. Houten/Zaventem: Bohn, Stafleu, Van Loghum, 1994 - RIVM, Determinanten/Leefstijl/Voeding. 14 november 2002 - Romeijn MA, Wijzer verwijzen, een Delphi-onderzoek naar het verwijsproces binnen de JGZ in Amsterdam. Tijdschrift voor JGZ, 2002;34;4;74-76 - Sauerwein LB, Linnemann JJ, Wet bescherming persoonsgegevens, handleiding voor verwerkers van persoonsgegevens. Den Haag: Ministerie van Justitie, 2001 - Schaapveld K, Hirasing RA, Preventiegids, een praktisch overzicht van preventieprogramma’s voor huisartsen, verloskundigen en medewerkers van de jeugdgezondheidszorg. Assen: Van Gorcum, 1997 - Schlichting JEPT, Lutje Spelberg HC, Taalscreening bij kinderen van 15-27 maanden met de lexilijst. Tijdschrift voor JGZ, 2003,35(3), 49-53 - Schuil P, Bolscher DJA et al., Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg deel A en B. Van Gorcum, 2002 - Schuiling CJ, Wijs verwijzen in de jeugdgezondheidszorg. Leiden: TNO, juni 2003 - Snijders J e.a. Tijdschrift 0/25, december 2003 - Sociale Kaart Jeugdzorg 2004. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2004 - Staal I, Roodzant-Velthausz M, Reerink JD, Schrijvers G, Met ijken meer bereiken, verslag van het gestructureerd huisbezoek bij 18 maanden in Zeeland. Maart 2004 - Stichting HKZ, Certificatieschema Instellingen voor Thuiszorg – versie 2001. Deelschema JGZ 0-4 jarigen - Stichting Thuiszorg West Brabant, Kruiswerk Gezinszorg Breda, Kruiswerk Mark en Maas, Notitie Kinderen in Risicovolle situaties. Mei 2002 - Thuiszorg regio ’s-Hertogenbosch, Stichting Thuiszorg Brabant Noord-Oost, Thebe Jeugdgezondheidszorg, GGD Hart voor Brabant, Notitie Risicokinderen. April 2002 - Timmers-Huigens, Opvoeden praktisch bekeken. Bohn, Stafleu Loghum, 1989 - TNO, Succesvol invoeren van facetbeleid. Factsheet TNO, 2003 - Tolboom JJM, Verheyen MJA, Voeding van het gezonde kind. Informatorium voor voeding en diëtiek, 1999 - Trimbos Instituut, Peilstationonderzoek 1999 vragenlijst BasisOnderwijs. de - Uitenbogaard BP, Stap – voor- stap. 3 Druk. SWP, 2000 - Velzen-Mol, HWM van (redactie), JGZ-standaard; Opsporing visuele stoornissen 0-19 jaar. Houten: Bon Stafleu Van Loghum, 2002 - Vergeer M, Het forum van opvoedingsondersteuning. NIZW, LC OKZ, 1998 - Verhaar J, Linden AJ van der, (red), Orthopedie. Houten/Diegem: Bohn, Stafleu, van Loghum, 2001


132

- Verhofstadt-Deneve e.a., Handboek ontwikkelingspsychologi.e 4de Geheel herziene druk. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Loghum,1998 - Verhulst FC, De ontwikkeling van het kind. Assen/ Maastricht: Van Gorcum, 1991 - Verhulst FC, Koot JM, Praktische Handleiding voor de CBCL 1990 - Verhulst FC, Psychische gezondheid bij Nederlandse kinderen. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1986;130, 45, 2036-2040 - Verloove-van Hoorick P, Psychische epidemie of gekookte kikker; de invloed van milieuverontreiniging op kinderen. Jeugd en Samenleving,12, 651-661, 1993 - Vernooy J, Verwijzingen op het consultatieburo, Tijdschrift voor JGZ 23, nr 1, 1991 - Visser JD, Kinderorthopaedie; Pluis of niet pluis. Een leidraad voor de eerstelijns gezondheidszorg. e 6 Druk. Groningen: Van Denderen, 2003 - Voorhoeve H. et al, Verwijzingen door een cb-arts en terugrapportage. Tijdschrift voor JGZ 24, nr 2, 1992 - Wagenaar-Fisher MM et al., JGZ-standaard Methodiek Onderzoek Scoliose. Website AJN 2003 - Wal M. van der, Pauw-Plomp, Interventies vanuit de schoolgezondheidszorg in Amsterdam; sociaaldemografische en intercollegiale verschillen. Tijdschrift voor JGZ, 1995;27;4;63-66 - Werkgroep Jeugdgezondheidszorg, Project basistaken collectieve preventie; Jeugdgezondheidszorg deel II. Den Haag: KPMG, 1998 - Werkgroep Registratie JGZ Expertgroep Inhoud en Begrippen, Verslag en aanbevelingen periode maart 2002 – september 2002. 26 September 2002 - Wet Bescherming Persoonsgegevens - Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid - Wet op de Jeugdzorg, 2004 - WHO Executive Board, WHO’s New Proposed Definition, 101st Session of the WHO Executive Board. Geneva: january 1998. Resolution EB101.R2 - Wiegersma PA, Verwijzingen naar de huisarts door de JGZ. Tijdschrift Sociale Gezondheidszorg, 1994:72;143-148 - Wolzak A, Kindermishandeling; Signaleren en handelen. NIZW, 2001 - Wouwe JP van, Weijerman ME, Praktijkboek JG;, ‘Syndroom van Down’. Maarssen: Elsevier, III 1.16.1-9 - www.2zw-adreswijzer.nl - www.entadministraties.nl - www.gezondebasis.nl - www.ggd.pagina.nl - www.lvdab.nl - www.meldpunt.nl - www.minjus.nl - www.minvws.nl - www.openbaarministerie.nl - www.operatie-jong.nl - www.psychowijzer.nl/Pesten - www.rivm.nl - www.RVP.nl - www.voedingscentrum.nl, - www.who.int - www.zvb.borstvoeding.nl


133

Bijlage 3: Gebruikte afkortingen AGS: AJN: AMK: ARBO-wet: ASV: AWBZ: AZU: BBL: BMI: BMR: BOL: BRAVVO-concept: BTP: CAD: CBCL: CHT: DHO: DKTP: FM/A/P/SG: GGZ: GOA: HAVO: HBO-V: HBS: HEAO: HTS: ID: IGZ: IVF: IVO: JGZ: (K) DVK: KID: KIPPPI: KIVPA: LEAO: LHNO: LSI: LSPPK: LTS: LvE: LVSV: LVT: LVW: MAVO: MBO-kort: MEAO: Men C: MMS: MTS: (M)ULO: NAW-gegevens: NICTIZ: NIZW: NOSI:

Adrenogenitaal syndroom Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Arbeidsomstandighedenwet Algemene Schoolverkenning Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Academisch Ziekenhuis Utrecht Beroepsbegeleidende Leerweg Body Mass Index Bof Mazelen Rodehond vaccin Beroepsopleidende Leerweg Bewegen, niet Roken, matig met Alcohol, gezonde Voeding (maar ook Veiligheid en Veilig Vrijen) en Ontspanning Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg Centra voor Alcohol- & andere Drugsproblemen Child Behavior Checklist Congenitale Hypothyreoïdie Dysplastische Heupontwikkeling Difterie, Kinkhoest, Tetanus, Polio vaccin Fijne Motoriek/Adaptatie/Persoonlijkheid/Sociaal Gedrag Geestelijk Gezondheidszorg Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde Hogere Burger School Hoger Economisch & Administratief Onderwijs Hogere Technische School Integraal Dossier Inspectie Gezondheidszorg In Vitro Fertilisatie Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen & Verslaving Jeugdgezondheidszorg (Korte) Depressie Vragenlijst voor Kinderen Kunstmatige Inseminatie met Donorzaad Kort Instrument voor de Psychologische en Pedagogische Probleem Inventarisatie Korte Indicatieve Vragenlijst Psychosociale Problemen Adolescenten Lager Economisch & Administratief Onderwijs Lager Huishoud- & Nijverheidsonderwijs Landelijk Screeningsinstrument Landelijke Signaleringshulp Psychosociale Problemen Kleuter Lagere Technische School Landelijke Vereniging van Entadministraties Landelijke Vereniging Sociaal-Verpleegkundigen Landelijke Vereniging voor Thuiszorg Landelijke Vereniging Wijkverpleegkundigen Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs Middelbaar Beroeps Onderwijs-kort Middelbaar Economisch & Administratief Onderwijs Meningokokken C Middelbare Meisjes School Middelbare Technische School (Middelbaar) Uitgebreid Lager Onderwijs Naam, Adres en Woonplaats gegevens Nationaal ICT Instituut in de Zorg Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn Nijmeegse Ouderlijke Stress Index


134

NVDA: NVLF: PKU: REC: RIAGG: RI&E: RIVM: RVP: TRF: TSI: VMBO: VNG: VOV-test: VTO-taal: VVE: VWO: VWS: Wbp: YSR:

Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie Phenylketonurie Regionaal Expertise Centrum Regionaal Instituut voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg Risico-Inventarisatie en –Evaluatie Rijks Instituut voor Volksgezondheid & Milieu Rijksvaccinatieprogramma Teacher Report Form Taal Screeningsinstrument Voortgezet Middelbaar Beroepsonderwijs Vereniging van Nederlandse Gemeenten Vroegtijdige Opsporing van Visusstoornissen Vroegtijdige Opsporing van taal- spraakontwikkelingsstoornissen Voor- & Vroegschoolse Educatie Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet Bescherming Persoonsgegevens Youth Self Report


135

Bijlage 4: Met dank aan Leden Projectgroep

Josephine Ariaansz Astrid Brugman Elise Buiting Jolande van Dijk Marianne Glas Suzanne den Heijer Ellen Peerbolte Wil Ravensberg Jan Vosters Loes Wijnalda Marian Wolting Danielle Zijlstra

CB-arts Senior Sociaal Verpleegkundige Arts maatschappij en Gezondheid Jeugdarts Wijkverpleegkundige JGZ Sociaal Verpleegkundige Stafarts Doktersassistente / coördinator Beleidsmedewerker JGZ Stafverpleegkundige JGZ 0-4 Jeugdverpleegkundige Stagiaire

Regionale Thuiszorg Alkmaar GGD Noord-Kennemerland Thuiszorg Brabant Noord-Oost GGD Den Haag Stichting Icare / regio Assen GGD Rotterdam Thuiszorg West Brabant GGD Midden Holland GGD Zeeland Valent RDB GGD Den Haag GGD Noord-Kennemerland

Leden Klankbordgroep

Willeke v.d. Beek Elske Brouwers Jeanet Bruil Alfons Crijnen Harry de Koning

Frank v. Leerdam Wytze Oostenbrug Frans Pijpers Bert Prinsen Margreet Wagenaar

Leden Adviesgroep

Josette Bijlsma Janneke Durieux Simone v. Donselaar Hillie Hop Jenta Sluimers Janny Lim Marianne Zwartendijk Jamil Jawad Hester Bakker

Ministerie van VWS / Directie Jeugdbeleid / Informatievoorziening Jeugdzorg Rijks Universiteit Groningen / Redactielid Nederlands Leerboek Jeugdgezondheidszorg TNO PG / Methodiek ontwikkeling / binnen TNO projectleider monitor lokale en nationale Jeugdgezondheid Erasmus universiteit / Sophia - Vakgroep Kinder en Jeugdpsychiatrie; Onderzoek naar preventie van agressief probleemgedrag bij kinderen en jeugdigen. Erasmus universiteit / Instituut voor maatschappelijke gezondheidszorg / Onderzoek op het gebied van screeningen. Vrije Universiteit / Medisch Centrum afd. Sociale geneeskunde - onderzoek naar en bevordering van de academiesering van de JGZ TNO PG / Divisie Techniek en Gezondheid / mede auteur Domein informatiemodel JGZ Hoofd JGZ / GGD Amsterdam Voormalig voorzitter expertgroep Contactmomenten NIZW / Hoofd expertise centrum opvoedingsondersteuning

TNO PG / Projectleider Eenheid van taal Begrippen met prioriteit 2 en 3 / voormalig voorzitter expertgroep Inhoud en Begrippen

Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland (AJN) Landelijke Vereniging Wijkverpleegkundigen (LVW) Landelijke Vereniging Sociaal Verpleegkundigen (LVSV) Nederlandse Vereniging van Dokters Assistenten (NVDA) Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) Landelijke Vereniging Thuiszorg (LVT) GGD Nederland Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) Ministerie van VWS / Directie Preventie Openbare Gezondheid


136

Respondenten uit de Digitale achterban Gerda van Bambost N. Bar Caroline van Beek Mieke van Bockel-Geelkerken Ria Brouwer Anneke Bulk Dirk de Cock Danielle de Coo Babette Diepeveen Henk Funcke Corine van der Geest Jano Havas Juliette Heetman Catelijne v.d. Hoeven Ron d’Hondt M.Jaspers Annemarie Jellema Petra Jobse M. de Jong Ada Keur Annette Kellenaers Jannoula Maravelias Diana v.d. Mark Charlotte Mettes Mariet Monné Rig Mutschler Ties Pel Marion v.d. Pol Anica Politiek Aleid van Prooijen Thea Reerink Liesbeth Reynders Carien v. Riet Annemiek Ritzema Irene Rutte Cécile Schat-Savy Ulco Schuurmans Marjan de Smit Henk Talma Marianne v.d. Valk Saskia Vasenna Ellen van Veen Ingrid Verhagen Iravati van der Veen Mirjam Weijers Henny Wit

GGD Zeeland GGD Midden-Holland GGD Zeeland GGD Zuid Holland West Thuiszorg Het Friese Land / De Friese Wouden Amsterdam Thuiszorg GGD West Brabant Thuiszorg Kempenstreek GGD Nijmegen eo GGD Zuidoost Brabant Thuiszorg Den Haag GGD Oostelijk Zuid-Limburg GGD Drenthe GGD Zaanstreek Waterland GGD Zeeland GGD Midden-Holland GGD Noord Kennemerland Thuiszorg West Brabant GGD Midden-Holland GG&GD Amsterdam Zorgboog Kruiswerk Peelland GGD Den Haag GGD Regio Twente Thuiszorg regio ‘s-Hertogenbosch GGD Den Haag GGD Zuid Holland Noord Hoofd Entadministratie Amsterdam Thuiszorg Oost Veluwe GGD Groningen OKZ Thuiszorg Nieuwe waterweg Noord Zorgstroom Divisie OKZ Consultatiebureau Ouder & Kind Rotterdam Thuiszorg Kempenstreek OKZ Thuiszorg Nieuwe waterweg Noord Omring Thuiszorg / Hoorn GGD Zuid Holland West GGD Hart van Brabant GGD Zeeland GGD Westfriesland Thuiszorg Zeeuws-Vlaanderen GG&GD Amsterdam GGD Den Haag Thebe JGZ GGD Regio Twente GGD Oostelijk Zuid Limburg Ouder en Kindzorg Hoogvliet


137

Overige geraadpleegde deskundigen Anneke Ambler-Huiskes Kasper Bams Judith Blekman Jacqueline Boers Roelanda van Dueren Miranda Fredriks Remy Hirasing Tasnim van den Hoogen Pieter de Hoogh Josine Junger Tas Herman Kruithof Caren Lanting Janny Lim Dieke van de Mheen Ferko Öry Hanneke de Ridder Jitske Roodbergen Liesbeth Schreuder Margreet Swagerman Hetty v. Velsen Paul Verkerk Jacqueline de Vries Jeroen de Wilde Ko van Wouwe

IGZ. GGD Nederland Trimbos Instituut TNO-PG HALT AZU/TNO PG TNO-PG / VU Amsterdam Ministerie van Justitie LVE Deskundige jeugdcriminologie Politie Zeeland TNO-PG LVT IVO TNO-PG NSDSK Werkgroep ' Wijs verwijzen' NIZW / Expertise centrum Kinderopvang TNO-PG TNO PG TNO-PG LVT TNO-PG TNO-PG

Projectleiding en redactie

Marga Beckers Margreet Wagenaar Quirien v.d. Zijden

Platform JGZ TNO-PG Adviesbureau Joosten & van der Zijden


Redactie Projectleider 16 begrippen Projectleiding en eindredactie

138

Richtlijn Handboek Eenheid van taal

Recommend Documents