RESULTATEN WORKSHOP “WAARHEEN MET HET VEEN” 30 januari 2003 in Gouda Doel van de bijeenkomst: 1. verzamelen van commentaar op concept projectvoorstel “Waarheen met het veen?” t.b.v. inzending aan ICES als project binnen Ruimte voor water | Waarden van water 2. versterken van de onderlinge relatie binnen het indienend consortium tussen initiatiefnemers (kennisinstituten) en eindgebruikers. Resultaat van de bijeenkomst: De grote opkomst gaf vertrouwen in een kansrijk project met actieve deelname van betrokken actoren. Een groot aantal aandachtspunten t.b.v. inhoud en organisatie van het project is genoemd (zie bijlage). Deze zijn deels verwerkt in de versie van het projectvoorstel dat als ‘lokeendproject’ dat in het Kennisprojectplan ‘Living with water’ (het programmaplan voor Ruimte voor water | Waarden van water) is opgenomen. Aandachtspunten voor de uitvoeringsfase komen later aan de orde. Deelnemers: Naam
Organisatie
Functie/Deskundigheid
1. Harm Jansen
DLG Voorburg
2. Ruud Stam
LNV Directie Noord-West
3. Hilde Westera
Hoogheemraadschap Schieland
4. Hans Thiebou 5. Rob Hoekstra 6. Ron Franken
Stichting recreatietoervaart Nederland Centrum voor Landbouw en Milieu Instituut voor Milieuvraagstukken Amsterdam Natuurmonumenten Provincie Zuid-Holland Provincie Utrecht
Hydrologie; problematiek inrichting veenweidegebieden en waterbeheer Betrokken bij Veenweideproject LNV Medewerker Ruimtelijke Ordening Projectleider Groepsleider Waterbeheer Onderzoeker
7. Nicko Straathof 8. Roelof Martens 9. Wim Dijkman 10. Jan van Dijk 11. Jos Verhoeven 12. Maarten Ouboter 13. Dick Melman 14. Ed Weijdema
Centrum voor Landbouw en Milieu Center for Wetland Ecology (UU, KUN, CL) Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vechtland / DWR In Natura –West Provincie Zuid-Holland
15. Erwin Al 16. John Arken 17. Elsbeth Luning 18. Pita Verweij
Staatsbosbeheer Driebergen Royal Haskoning Royal Haskoning Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht
19. Willem Ligtvoet
Milieu en Natuur planbureau
Hydroloog Medewerker Landbouw Projectleider Plattelandsvernieuwing Hoogleraar Landschapsecologie Universiteit Utrecht
Directeur Senior Beleidsmedewerker Integraal waterbeheer Hoofd Sectie Natuur en Hout Hoofd Adviesgroep Zuid Landschapsarchitect Universitair Docent, coördinator landgebruik, milieu en biodiversiteit Projectleider Ruimte en Water
S:\Persoonlijke mappen\Arienne\waarheenmethetveen\De bijeenkomsten\Vergaderingen consortium\consortium1.doc 1
20. Stijn Reinhard
Landbouweconomisch Instituut
Hoofd Sectie Ruimtelijk Regionaal Beleid Maatschappelijke kosten- en baten analyse
21. Marieke Strookman
Landbouweconomisch Instituut
22. Cees Kwakernaak 23. Michaël van Buuren
Alterra RWS-RIZA, Afdeling Ruimte en Water
Senior Medewerker Ruimte en Water
Hoogheemraadschap Stichtse Rijnlanden H+N+S Landschapsarchitecten
Directeur en Landschapsarchitect
Afwezig met bericht Titus Vissers Dirk Sijmons
S:\Persoonlijke mappen\Arienne\waarheenmethetveen\De bijeenkomsten\Vergaderingen consortium\consortium1.doc 2
Bijlage: Aandachtspunten voor inhoud en organisatie van het project 1. AANDACHTSPUNTEN INHOUD 1. Aansluiten bij bestaande scenario’s voor peilbeheer veenweidegebied 2. a. Hoe beheer ik water: -
kwalitatief kwantitatief
b. Positionering water in totaal RO, niet alleen landbouw 3. Probleemdefiniëring: wat gaat er mis? Nodig voor commitment. 4. Te veel water-insteek! Meer aandacht voor: − Stedelijke ontwikkeling − Gebruik/landbouw − Lagen-benadering − Cultuurlandschap 5. “Effecten” voor beleid & praktijk korte termijn / handelingsperspectieven Communicatie/participatie 6. Kern ontbreekt: perspectieven MVR in relatie tot fysiek systeem “Kleinschaliger” aandacht voor concrete vragen. 7. Alleen commitment als concrete vragen (praktijk) worden beantwoord. Concrete knelpunten: − Recreatie < > water − Cultuur < > water − Wonen < > water
S:\Persoonlijke mappen\Arienne\waarheenmethetveen\De bijeenkomsten\Vergaderingen consortium\consortium1.doc 3
8. Start met definiëren: “wat willen we maken” “wat is daarvoor nodig?” 9. Leren van reeds uitgevoerde projecten. 10. Analyseer bestaande kennis > wat moeten/willen we nog weten? 11. Fysiek systeem: “Opschalen detail –--> systeem kennis”. 12. Natuur:
- Wat zijn effecten van vernatting op huidige natuur? - welke kansen voor nieuwe natuur? - Wat zijn relaties met ander gebruik?
13. Project is smaller dan de totale problematiek; meer aandacht voor: milieu – emissies – klimaat – verzilting – recreatie – cultuurhistorie 14. Landbouw “smal” ingevuld; ook aandacht voor mogelijkheden via: − inrichting – bedrijfsvoering – innovaties 15. Wat te bereiken met “scenario’s”? Rol daarvan in totaal? Verhelderen! 16. Aandacht voor risico’s van versnippering waterbeheer door: − verschillen in de bodem − verschillen in gebruiksmogelijkheden 17. Landbouw in veengebied is niet alleen (melk)veehouderij. 18. Probleemanalyse te beperkt. Problemen op 2 niveau’s: * “beleidsmatig – strategisch” * “uitvoering – praktisch” 19. Relatie leggen met R.O.: die leemten vullen. Link leggen met berging in stedelijk gebied. Ondersteuning keuzeproces met kennis. 20. Scepsis over bruikbaarheid MCA (doodlopende weg?) 21. Uitdaging: - Werken met actoren, hoe lastig ook. - MKBA 22. Te veel sfeer “Landbouw is over”. Onterecht. S:\Persoonlijke mappen\Arienne\waarheenmethetveen\De bijeenkomsten\Vergaderingen consortium\consortium1.doc 4
23. Meer inzicht geven in percepties & handelingsperspectieven actoren 24. Aandacht voor “Institutionele component” 25. (Finan.) beheersbaarheid van het veen/watersysteem 26. Spanningsveld tussen “Integraal” en “Focus” Veel actoren hebben behoefte aan specifieke kennis voor spec. vragen. 27. Sterke link met praktijk leggen -
Vergeet Friesland niet.
-
Werkvormen t.b.v. act. participatie
-
Sturende factor is bedrijfsvoering
-
Relatie regionale economie.
28. Stel prioriteiten in probleemdefinitie > kennisontwikkeling; voorstel: -
Operationaliseren “Groene diensten”
-
Institutionele (on)mogelijkheden
-
Ontwikkel bouwstenen meervoudig gebruik op perceelsniveau.
29. Kennishiaten beter benoemen. 30. Relatie tussen doelen en evaluatie. 31. Wat betekent “verbreden”? -
Pilots tot “inrichtingsniveau”
-
Daaruit generieke uitspraken afleiden.
32. Waar zijn de Gemeenten? 33. Tussenproducten benoemen. 34. Link met “groen/blauwe” beloning (LTO) 35. Redeneren “van straks naar nu”: -
Welke mogelijke ontwikkelingen? En hoe nu te handelen?
S:\Persoonlijke mappen\Arienne\waarheenmethetveen\De bijeenkomsten\Vergaderingen consortium\consortium1.doc 5
