RESULTATEN INWONERSPANEL WELSTAND
De Cinemec en het jachthuis Sint-Hubertus zijn voor veel mensen typerend voor Ede. Naast deze gebouwen zijn er ook gebieden en straten die mensen voor zich zien als ze aan Ede denken. Welke gebieden vinden inwoners van Ede beeldbepalend en in hoeverre moet de gemeente Ede zich bezig houden met het uiterlijk (de welstand) van verschillende gebieden. Leden van het inwonerspanel hebben hierover een vragenlijst gekregen. In totaal hebben 777 van de 1760 panelleden de vragenlijst ingevuld.
Beeldbepalende gebieden in Ede Wat zijn volgens de panelleden de meest beeldbepalende gebieden in Ede? De (Ginkelse) heide, Cinemec en het centrum van Ede (met oude kerk, raadhuis en trapakkers, bospoort, marktplein) noemen zij het meest (figuur 1). Ook het kazerneterrein, Kernhem, Enkaterrein en de overige natuurgebieden (bossen, Veluwse Poort, buitengebied, Wekeromse-zand) zijn beeldbepalend voor Edenaren. Opvallend is dat de nog (deels) te ontwikkelen gebieden Enkaterrein, Kazerneterrein en de laatste nieuwbouwwijk van Ede, Kernhem veel worden genoemd. Figuur 1 Meest kenmerkende gebied in Ede
Bron: Inwonerspanel 2013, gemeente Ede.
Gemeente Ede
1
Beoordeling bouwplannen Een groot deel van het inwonerspanel vindt dat de gemeente zich met het uiterlijk van gebouwen moet bemoeien (73%). Tegelijk vindt 50% dat bewoners ook zelf afspraken kunnen maken over hoe een gebouw of verbouwing eruit moet zien. Gaat het echter om een bouwplan van de buren dan vindt 60% dat een deskundige hier naar moet kijken. De meningen zijn verdeeld over de mate waarin welstandstoezicht beperkend mag zijn en gebouwen in het bestaande stadsbeeld moeten passen (figuur 2).
Figuur 2 Mate waarin de gemeente zich met het uiterlijk van gebouwen of straatbeeld moet bemoeien H e t is go e d da t de ge m e e nt e zic h m e t he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n o f s t ra t e n be m o e it H e t is be la ngrijk da t e e n o na f ha nk e lijk e de s k undige de bo uwpla nne n v a n m ijn bure n be k ijk t B e wo ne rs k unne n be s t s a m e n a f s pra k e n m a k e n o v e r ho e e e n ge bo uw o f v e rbo uwing e r uit zie t G o e d da t e r in E de o o k ge bo uwe n zijn die nie t in het be s t a a nde s t a ds be e ld pa s s e n We ls t a nds t o e zic ht m a g be s t la s t ig o f be pe rk e nd zijn v o o r pa rt ic ulie re n o f be drijv e n die wille n ( v e r) bo uwe n A ls de ge m e e nt e m e e de nk t o v e r he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n le idt dit t o t e e n a a nt re k k e lijk e s t a d/ do rp D e v rijhe id e n c re a t iv it e it v a n de be wo ne r/ o nt we rpe r is be la ngrijk e r da n he t t o e zic ht v a n de ge m e e nt e o p he t uit e rlijk va n ge bo uwe n/ s t ra t e n 0%
20%
40%
O ne e ns
60% N e ut ra a l
80% E e ns
Bron: Inwonerspanel 2013, gemeente Ede.
Toezicht op het uiterlijk van nieuwe gebouwen De panelleden zijn erg verdeeld over de gevolgen van minder toezicht op het uiterlijk van gebouwen; een derde verwacht een minder aantrekkelijk straatbeeld, een derde is neutraal en een derde is het hiermee oneens (figuur 3). Het toezicht hoeft niet overal hetzelfde te zijn, er mag volgens het panel best in bepaalde gebieden minder toezicht zijn (figuur 4). Vooral op de bedrijventerreinen zou volgens de panelleden minder toezicht op het uiterlijk van gebouwen en straten nodig zijn. In stads-, dorpscentra historische gebieden zoals het kazerneterrein en rond parken en pleinen willen de panelleden juist (redelijk) streng toezicht. In woonwijken zou volgens ongeveer de helft het toezicht soepel mogen zijn.
2
Resultaten inwonerspanel welstand
10 0 %
Figuur 3 Verandering in gemeentelijk welstandstoezicht V o o r m ij ho e f t he t t o e zic ht o p he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n o f s t ra t e n nie t o v e ra l he t ze lf de t e zijn H e t is nie t re de lijk v o o r burge rs o f be drijv e n da t e r o p s o m m ige ple k k e n we l e is e n a a n he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n o f s t ra t e n wo rde n ge s t e ld e n o p a nde re nie t H e t is v o ldo e nde a ls de ge m e e nt e s le c ht s in de m e e s t k e nm e rk e nde ge bie de n t o e zic ht o p he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n o f s t ra a t be e lde n ho udt V e rs o e pe ling v a n t o e zic ht o p he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n o f s t ra t e n za l v a a k le ide n t o t e e n m inde r a a nt re k k e lijk s t ra a t be e ld B inne n be drijv e nt e rre ine n k a n de be o o rde ling v a n he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n e n s t ra t e n a c ht e rwe ge blijv e n B uit e n de be bo uwde k o m ( buit e nge bie d) k a n de be o o rde ling v a n he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n e n s t ra t e n a c ht e rwe ge blijv e n In nie uw t e bo uwe n wijk e n k a n de be o o rde ling v a n het uit e rlijk v a n ge bo uwe n e n s tra t e n a c ht e rwe ge blijv e n In be s t a a nde wo o nwijk e n k a n de be o o rde ling v a n he t uit e rlijk v a n ge bo uwe n e n s t ra t e n a c ht e rwe ge blijv e n 0%
20%
40%
O ne e ns
60%
80%
N e ut ra a l
10 0 %
E e ns
Bron:Inwonerspanel 2013, gemeente Ede.
Figuur 4 Hoe moet de gemeente de volgende bouwwerken of straten beoordelen? H is t o ris c he ge bie de n zo a ls k a ze rne t e rre ine n R o nd pa rk e n e n ple ine n
S t a ds - e n do rpc e nt ra
S t a ds - e n do rps ra nde n
B uit e nge bie d
La ngs ho o f dwe ge n
B e s t a a nde wo o nge bie de n
N ie uwe wo o nge bie de n
N ie uwe be drijv e nt e rre ine n
B e s t a a nde be drijv e nt e rre ine n 0%
20% St re ng
40% R e de lijk s t re ng
60% So e pe l
N ie t
80%
10 0 %
We e t nie t
Bron: Inwonerspanel 2013, gemeente Ede.
Gemeente Ede
3
Welstandsvrij Panelleden zien het voordeel van minder regels, maar zien liever niet dat het straatbeeld verrommelt. Zeker bij een eventuele verbouwing bij de buren vindt 57% dat de buren niet zomaar kunnen bouwen wat zij willen (figuur 5). •
Panelleden uit de dorpen vinden vaker dat hun buren moeten kunnen bouwen wat zij willen. Dit moet echter wel in overleg met de buren gebeuren.
Figuur 5 Welstandsvrij bouwen? A lle rle i v e rs c hille nde da k k a pe lle n, e rk e rs o f a a nbo uwe n le v e re n e e n ro m m e lig be e ld o p in e e n s t ra a t A ls ik ie t s bo uw, bijv o o rbe e ld e e n e rk e r, die nt da t t e lijk e n o p de ze lf de bo uwwe rk e n in de buurt H e t a c ht e rwe ge la t e n v a n t o e zic ht v a n de ge m e e nt e o p he t uit e rlijk v a n da k k a pe lle n o f a a nbo uwe n is e e n go e de m a nie r o m de ho e v e e lhe id re ge ls v o o r burge rs o f be drijv e n t e v e rm inde re n Ik v ind da t m ijn ( o v e r) bure n hun huis in e lk e k le ur m o e t e n k unne n s c hilde re n die zij wille n O o k a l blijf t v e rgunning o m t e bo uwe n no dig, he t is zinv o l o m he t t o e zic ht do o r de ge m e e nt e o p he t uit e rlijk v a n bijv o o rbe e ld e rk e rs a c ht e rwe ge t e la t e Ik he b e r ge e n m o e it e m e e da t m e e r v rijhe id v o o r he t uit e rlijk v a n s c hut t inge n e v e nt ue e l le idt t o t e e n ro m m e lig s t ra a t be e ld Ik he b e r ge e n m o e it e m e e da t m e e r v rijhe id v o o r he t uit e rlijk v a n da k k a pe lle n e v e nt ue e l le idt t o t e e n ro m m e lig s t ra a t be e ld Ik he b e r ge e n m o e it e m e e da t m e e r v rijhe id v o o r he t uit e rlijk v a n ga ra ge s e v e nt ue e l le idt t o t e e n ro m m e lig s t ra a t be e ld
Ik v ind da t m ijn ( o v e r) bure n m o e t e n k unne n bo uwe n wa t zij wille n
0%
20%
40%
O ne e ns
60% N e ut ra a l
80% Ee ns
Bron: inwonerspanel 2013, gemeente Ede.
Opmerkingen Een deel van de panelleden twijfelt aan het nut van een welstandscommissie, omdat er in het verleden al veel lelijke gebouwen in Ede zijn gebouwt. Andere panelleden vinden juist dat het kleine aantal mooie gebieden dat nog in Ede te vinden is extra bescherming verdienen. Voor panelleden komt het welstandsbeleid uit het verleden nogal willekeurig over: hoe kan het dat er zoveel mooie oude gebouwen zijn gesloopt? Hoe kan het dat er vaak grote (vierkante) hoge nieuwbouwblokken voor in de plaats zijn gekomen (bijvoorbeeld: centrum Ede, Concordialaan, Schaapsweg, etc.) Als kritiek op al deze nieuwbouw geven panelleden aan dat alle kleine stukjes grond zoveel mogelijk zijn vol gebouwd, zonder dat er een samenhangd geheel is. Het gaat niet alleen over beoordeling van of iets mooi of lelijk is, maar meer om of iets in de omgeving past. Dus geen hoogbouw in een buurt met vrijstaande woningen.
4
Resultaten inwonerspanel welstand
10 0 %
Veel panelleden hebben bij de verschillende stellingen met neutraal geantwoord, omdat zij geen vertrouwen hebben in de gemeente / welstandscommissie om te bepalen hoe hun leefomgeving er uit moet zien.
Conclusies Panelleden staan open voor differentiatie in de beoordeling van gebieden. Daarbij zijn zij kritisch op de rol die de gemeente in het verleden heeft gespeeld en zijn de panelleden er niet gerust op dat de welstandsnormen het karakter van een buurt voldoende beschermen. Overleg met de bewoners in de buurt zien zij dan ook als zeer belangrijk.
Gemeente Ede
5
