Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA. Joyce Kootker

A5

Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA

Joyce Kootker

Kwaliteit van leven na een CVA Joyce Kootker, Onderzoeker in opleiding Hersenletselcongres, Nijmegen, 5 november 2013

Landelijk onderzoeksprogramma: • Een prospectieve cohort studie • RCT: Depressie en angst na CVA • RCT : Zelfmanagement • Economische evaluatie van alle projecten

Augmented Cognitive Behavioural Therapy for Post Stroke Depression with or without Anxiety

Outline van vandaag:

 Introductie  Overzicht literatuur  Restore: Het onderzoek  Restore: Het behandelprotocol  Tot zover: Resultaten en implicatie

Introductie

 70% van mensen na beroerte: Cognitieve, emotionele en gedragsproblemen  30-50% hiervan ontwikkelt depressieklachten binnen het jaar

Negatieve invloed op revalidatie proces = Meer (revalidatie)zorg nodig = Hogere ziektekosten

Introductie

Depressie na CVA in de chronische fase

‘leven is niet meer zoals het was; verschil toen en nu’ • Secundaire depressie klachten • Ook: Angstklachten

Introductie

Secundaire stemmingsklachten (angst en depressie)

Initiatiefloosheid, somberheid, passiviteit

Introductie

Dit heeft tevens effect op partners!

Ik Het Hij voel heeft ‘hangt’ mijveel verantwoordelijk meer blijdschap aan me,en Dat ik mijn maatje kwijt ben, heeft voor levensvreugde me man, hetgezin liefsten doen thuis allesbij dat vind ik erg. verdwijnen erom zich. heen

• Stemmingsklachten • Ervaren ‘burden’

Overzicht literatuur

Momenteel behandeling voor PSDA in de praktijk:  Reguliere depressie behandeling  Antidepressiva  Non-evidence based behandeling  Naar huis met boodschap: “dit hoort erbij”


Mensen (met depressie) na CVA ervaren:  sensorimotore problemen  Cognitieve problemen  Gedragsproblemen

Reguliere CGT behandelprotocollen

voor Depressie (zonder CVA) zijn mogelijk te veeleisend.


Onderzoek naar Post Stroke Depression:  Studies naar effecten antidepressiva

 Studies naar behandelingen zonder psychologische achtergrond


Onderzoek naar Post Stroke Depression:  studies naar effecten antidepressiva Wisselende effecten – geen overeenstemming of dit écht effect heeft (Hackett, 2005)  Studies naar behandelingen zonder psychologische achtergrond Geen effecten gevonden: Behandelingen bestonden uit informatieverstrekking: of telefonische contacten met verpleegkundigen.


Onderzoek naar Post Stroke Depression 2 Pilot studies met positief effect van behandelingen Cognitieve Gedrags Therapie (CGT). 1. Lincoln Lincoln, Flannaghan, Sutcliffe & Rother (1997) Evaluation of cognitive behavioural treatment for depression after stroke: a pilot study; clin reh.

2. Rasquin Rasquin, Van De Sande, Praamstra & Van Heugten (2008) Cognitive-behavioural intervention for depression after stroke: Five single case studies on effects and feasibility; neuropsych reh.


1. Lincoln & Flannaghan (2003): Ná pilot study: Cognitive Behavioral psychotherapy for Depression Following Stroke: A Randomized Controlled Trial; Stroke.

Geen effect kunnen vinden: Kleine steekproef Te vroeg gestart bij patiënten Cognitieve problemen deelnemers Scholing behandelaars Inhoud protocol


Ondanks resultaten onderzoek: Cognitieve gedragstherapie:  hulp bij negatieve/irrationele gedachten Positieve effecten van CGT bij vermoeidheid na CVA  uitdagen van denkpatronen (voelen-denken-doen) (Zedlitz, 2012)  verbetering van coping strategien


Onderzoek naar Post Stroke Depression 2 Pilot studies met positief effect van behandelingen Cognitieve Gedrags Therapie (CGT). 1. Lincoln Lincoln, Flannaghan, Sutcliffe & Rother (1997) Evaluation of cognitive behavioural treatment for depression after stroke: a pilot study; clin reh.

2. Rasquin Rasquin, Van De Sande, Praamstra & Van Heugten (2008) Cognitive-behavioural intervention for depression after stroke: Five single case studies on effects and feasibility; neuropsych reh.


Om een behandeling succesvol toe te passen in een populatie met post stroke depression, moeten huidige protocollen specifiek worden aangepast op

de beperkingen van de CVA patiënt.

Restore: Het Onderzoek

Doel van huidig onderzoek:

Ontwikkelen en evalueren van een,

‘op CVA aangepast-’ behandelprotocol voor patiënten die na doormaken van een CVA Augmented Cognitive Behavioural Therapy Depressie en/of angstklachten ervaren. for Post Stroke Depression with or without Anxiety


Multicenter Randomized Controlled Trial: In elk deelnemend centrum: Behandelprotocol ‘BEROERT’

Vs. CogniPlus Cognitieve training op de computer


Experimental group (4months): 10/12 sessions: Experienced health care psychologist. 3/4 sessions: Occupational Therapist / Movement therapist

Control group (4 months): 13-16 sessions: Assistance using the computer program


Via Reva

Het Roessingh

Groot Klimmendaal

St Maartenskliniek Tolbrug

Viecuri

Adelante


Deelnemers: • CVA Patienten (N=55) Chronische fase, inclusie >3mnd Na CVA • Depressieklachten met of zonder angstklachten

Score >7 HADS depressie subschaal


T0 Baseline & randomisation

T2

T1 4

post treatment

4

4mnd Follow up

Totale duur: 12 maanden

T0 Compleet: Juli 2013

T3 4

8 mnd Follow up


Outcome measures (overall Restore4Stroke):


Overige parameters: - Post Stroke Depression Rating Scale (PSDRS) - Coping (UPCC) - Goal Attainment Scaling (GAS) - Kostenvragenlijst Partners: - Betrokkene Evaluatie Schaal - HADS


Restore: Het behandelprotocol

Auteurs: J.Kootker, P.Smits, L.Fasotti In samenwerking met: S. Rasquin, P. van de Sande & J. Hoekstra


• Behandelaars: Psycholoog en Ergotherapeut of Bewegingsagoog. Samenwerking & overleg psycholoog is leidend in overige beslismomenten behandeling • Vrijheidsgraden behandelaars Protocol is individueel - per pt anders


Mensen met depressie na CVA ervaren  sensorimotore problemen  Cognitieve problemen  Gedragsproblemen

Reguliere behandelprotocols voor

Depressie (zonder CVA) zijn mogelijk te veeleisend.


Behandelprotocol CGT:  Cognitief deel: Registreren en herkennen en veranderen van: negatieve gedachten, stemming en cognities om klachten te verminderen. (Psycholoog)  Gedrag deel: Nadenken over doelen, activiteitgerelateerde doelen stellen (Psycholoog i.s.m. Ergotherapeut & bewegingsagoog)


Behandelprotocol CGT: • Individueel • Aangepast op CVA patiënten (CRASS) Concrete, Repetitive, Accessible, Slow, Structured. - Duidelijkheid - Toegankelijkheid - Structuur

- Veel herhaling - Tempo aanpassingen


Cognitieve Gedragstherapie:  Cognitief deel: Registreren en herkennen en veranderen van: negatieve gedachten, stemming en cognities om klachten te verminderen. (Psycholoog)

Restore: Het behandelprotocol Cognitieve therapie: Van 3G naar 4G

Gebeurtenis

Gevoel

Gedrag

Mensen nemen je dingen uit handen

Ellendig, verdrietig

Niets meer ondernemen

Restore: Het behandelprotocol Cognitieve therapie: Van 3G naar 4G

Gebeurtenis

Gevoel

Gedrag




verborgen Gedachte: Ze vinden me niets meer waard


Gebeurtenis

Gevoel

Gedrag




Gevoel

Gedrag



Gebeurtenis Mensen nemen je dingen uit handen

verborgen Gedachte: Ze vinden me niets meer waard


Cognitieve Gedragstherapie:  Cognitief deel: Registreren en herkennen en veranderen van: negatieve gedachten, stemming en cognities om klachten te verminderen.  Gedrag deel: Nadenken over doelen, activiteitgerelateerde doelen daadwerkelijk stellen

in actie komen


Activity Card Sort


Fase 1

2

3

4

5

onderwerp

kennismaking en probleemanalyse

sessie

inhoud 1

kennismaking

2

klachtinventarisatie & erkennen verliezen

3

relatie activiteiten & stemming

4

doelen stellen met ACS

5

multidisciplinaire planning van de gestelde doelen *

6

introductie 4G model

7

terugkoppeling 4G model

8

Denkpatronen doorbreken

9

verdieping denkpatronen doorbreken

10

verdieping 2 denkpatronen doorbreken

11

signalen van terugval & toekomst strategieën

12

afsluiting en evaluatie

intensiveren van het activiteitenniveau

Cognitieve therapie: onderkennen van blokkerende gedachten

Cognitieve therapie: veranderen van cognities en consolideren van het geleerde

Terugvalpreventie


Fase 1

2

3

4

5

onderwerp

kennismaking en probleemanalyse

sessie

inhoud 1

kennismaking

2

klachtinventarisatie & erkennen verliezen

3

relatie activiteiten & stemming

4

doelen stellen met ACS

5

multidisciplinaire planning van de gestelde doelen *

6

introductie 4G model

7

terugkoppeling 4G model

8

Denkpatronen doorbreken

9

verdieping denkpatronen doorbreken

10

verdieping 2 denkpatronen doorbreken

11

signalen van terugval & toekomst strategieën

12

afsluiting en evaluatie

intensiveren van het activiteitenniveau

Cognitieve therapie: onderkennen van blokkerende gedachten

Cognitieve therapie: veranderen van cognities en consolideren van het geleerde

Terugvalpreventie


onderwerp ET/BA Bij HADS angst >7

sessie 0

1

2

3

inhoud Ontspanningsoefening Hartstichting

Goal Attainment Scaling: casus Doel 1: Vrijwilligerswerk met kinderen

-2 Veel lager dan verwacht -1 Lager dan verwacht 0 Verwacht +1

Complete intolerantie voor geluid van kinderen; niet in staat 1 op 1 met het oppas-kind te zijn

Paar minuten geluid tolerantie; maar bij opschrikken van geluid een freeze reactie; uitgeput en niet van kunnen praten. Zeker hoog geluid van kinderen ; sporadisch dit kunnen doen

T0

1 op 1 met oppas kind kunnen zijn. Maar dan in een rustige situatie waar er niet gespeeld of hard gelachen/gegild kan worden 1 op 1 situatie waar er vrijuit gespeeld kan worden

T1

Hoger dan verwacht +2

Veel hoger dan verwacht

T0/1/2/3

Met het oppas kind spelen in eigen speelomgeving. De omgevingsprikkels kunnen tolereren en hier niet van uitgeput raken.

T2/T3

Goal Attainment Scaling: casus

-2

Doel 3: helpen in de keuken; partner bijstaan in de keuken Hierin niet bij kunnen staan en partner helpen

T0/1/2/3

Eens iets ondernemen: stofzuigen;aardappels schillen;boontjes doppen

T0

Veel lager dan verwacht -1 Lager dan verwacht 0

Meerdere kleinere zaken dagelijks kunnen ondernemen

Verwacht +1 Hoger dan verwacht +2 Veel hoger dan verwacht

Partner goed kunnen ondersteunen zonder daarbij extra moe te worden

T1

Naast kleine klusjes ook alleen het eten koken

T2


T0 Baseline & randomisation

N=55

T2

T1 4

post treatment

4

4mnd Follow up

Totale N=46 duur: 12 maanden N= 29

T3 4

8 mnd Follow up

N=13

Tot zover: Resultaten en implicatie

Email feasibility vragenlijst op een schaal van 1-10: 1) Patiëntenpopulatie: Was het behandelprotocol voldoende toepasbaar voor mensen na een CVA?

2) Behandelaars: Was het behandelprotocol voldoende bruikbaar voor u als psycholoog?

3) Samenwerking: Hoe waardevol is de samenwerking met de ergotherapeut / bewegingsagoog in het protocol volgens u?


email survey: feasibility questions (scale 1-10)

7,5

7,7

FQ1

FQ2

7,2

FQ3


Implicaties:

Bij een Positief effect:  Evidence based protocol & standaard behandeling  Internationale implementatie

Projectteam: Prof. dr. A.C.H. Geurts Prof. dr. L. Fasotti dr. S. Rasquin Prof. dr. C.M. van Heugten J.A. Kootker, MSc

Bedankt voor jullie aandacht! Joyce Kootker: [email protected]

Restore4Stroke: behandeling van stemmingsklachten na CVA. Joyce Kootker

Recommend Documents