RESTAURANT VAN DE ONZEKERE TOEKOMST

Resource 0308 1-3 en 8-9

19-11-2008

15:59

Pagina 1

Nieuwe JK Rowling in Wageningen? Pag. 5

Klimaatverandering leidt tot biologische invasies Pag. 6

WEEKBLAD VOOR WAGENINGEN UR/

Studenten tellen slachtoffers bij Forum Pag. 20

3E JAARGANG/ 20 NOVEMBER 2008

RESOURCE PAG. 8

RESTAURANT VAN DE ONZEKERE TOEKOMST

#8

Resource 0308 1-3 en 8-9

19-11-2008

15:59

Pagina 2

2

2

ZEEPKIST [email protected]

HR

BOVEN ’T MAAIVELD

P

GEZONDHEIDSCLAIMS

K S

Becel Pro-Activ is ‘aanbevolen door de Hartstichting’, die in ruil daarvoor twee ton van voedingsfabrikant Unilever ontvangt. Ook de Hersenstichting en de Maag Lever Darmstichting lenen hun naam tegen betaling uit aan voedingsmiddelen. Voedingsprof Frans Kok trok aan de bel in NRC Handelsblad en het tv-programma Kassa.

Henk van Ruitenbeek

HOFSTEDE POTENTIËLE VERKRACHTERS Toen ik studeerde in de late jaren zeventig en nog erg groen was, had ik een studiegenote die zei ‘elke man is een potentiële verkrachter’. Ik werd daar onzeker van. Ik droomde van meisjes en verlangde naar ze; maakte mij dat ook tot een kandidaatverkrachter? Nee natuurlijk, zeg ik nu. Bijna iedereen droomt van liefde, tederheid, seks. En een enkele man onteert zichzelf en perverteert seks - door te verkrachten. Onlangs had ik weer zo’n onzeker gevoel toen er in onze kantine een zwarte, dementor-achtige gestalte rondzweefde. Het bleek een vrouw; dat kon ik zien toen ze haar gelaat en bovenarmen onthulde om te kunnen lunchen. Een zwarte kousen-

moslima, zeg maar – alhoewel je dat niet kon zien. Sterker nog, met zo’n gewaad aan kun je zelf ook niet zien waar je je voeten neerzet, weet ik van iemand die het geprobeerd heeft. De vrouw in de kantine zal het dan ook niet om praktische redenen hebben aangedaan. Misschien was het wel een statement. ‘Ik, moslima, mag me kleden zoals ik wil.’ Ik had het haar wel willen vragen maar dat leek me een slecht idee. In nogal wat streng-islamitische landen kunnen vrouwen niet kiezen wat ze aantrekken in het openbaar. Een niqaab, chador of dergelijk gewaad schijnt vrouwen veiligheid te bieden voor de begerige blik-

ken van mannen. Geloofsfanatieke mannen dringen er vaak op aan dat vrouwen zo’n gewaad dragen (lees bijvoorbeeld het prachtige boek Sneeuw van Orhan Pamuk, over de strijd rond het vrouwenhoofd in Turkije). ‘Ik behoor toe aan mijn eigen man alleen’, zegt dat gewaad. Maar wat zeggen die mannen met het kledinggebod? Allereerst zeggen ze ‘Mannen zijn de baas over vrouwen’. Meer in het bijzonder zeggen ze ‘een vrouw die zich niet van top tot teen bedekt, mag veracht, en misschien ook wel verkracht worden.’ En over zichzelf: ‘wij zijn allen potentiële verkrachters’. / Gert Jan Hofstede

‘In de eerste plaats vind ik de gezondheidsclaims van producenten van voedingsmiddelen niet kunnen als die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn. Ten tweede vind ik het niet gepast dat de collectebusfondsen hun naam verbinden aan een merk, terwijl het gezondheidsvoordeel van dat merkproduct niet exclusief is. Naast Spa Blauw is ook gewoon kraanwater goed voor de nieren. En ten derde vind ik het niet zuiver dat een collectebusfonds, dat het moet hebben van de vrijgevigheid van burgers, zich hiermee inlaat. Zo heeft de Hartstichting een jaarinkomen van 34 miljoen euro. Ga dan niet voor twee ton je logo verkopen aan een fabrikant.’ In Kassa stelde Kok de handelswijze van de collectebusfondsen aan de kaak. ‘Niet voor het eerst, ik had het al eerder aangekaart in gesprekken met hen. Maar als er dan niets gebeurt, gaan we een stap verder.’ Saillant detail: de collectebusfondsen financieren onderzoek van de voedingsgroep van Kok. ‘Na de uitzending zei een vertegenwoordiger van de Maag Lever Darmstichting: je eet uit onze hand en je spuugt er in. Dat vond ik een onsmakelijke opmerking. Ik moet u scherp houden, heb ik geantwoord.’ Kok heeft ook positieve reacties ontvangen. ‘De ex-voorzitter en secretaris van de Gezondheidsraad reageerden, de Consumentenbond en voedingscollega’s. De voedingsbedrijven hebben niet gereageerd, maar daar speelt het ook. Bij bedrijven als Unilever en Danone zoeken de marketeers de grenzen op, en soms gaan ze er overheen. De R&D-mensen zeggen dan ook: voor mij is het een brug te ver. Maar in de bedrijven hebben de marketeers vaak het laatste woord. Ik denk dat er regelgeving of een ethische code moet komen om misleiding van de consument te voorkomen.’ Koks optreden in Kassa leidde tot Kamervragen aan minister Klink van volksgezondheid. ‘De SP heeft relevante vragen gesteld’, vindt Kok. ‘De leukste vond ik: moeten de collectebusfondsen meer subsidie krijgen of moeten ze blijven bedelen om geld bij bedrijven?’ / Albert Sikkema

Br aa

In ge St ko ee nie fe de Aa te bu gr de aa ga da jaa m te na va we ge te Da zij he de he go te nie sta he lu nu br m zo lin

N I-

ton gt. ver egs-

sa.

dsdapik en wijl ros edat ch g a

n et eer en

n

e ke eb

de uoe-

als ers

Resource 0308 1-3 en 8-9

19-11-2008

15:59

Pagina 3

20 NOVEMBER 2008

3 ‘Harde knip pakt nadelig uit voor de internationalisering waar Wageningen UR naar streeft’

POST Brieven kunnen worden gericht aan [email protected].

KLIMAATMASTER SLAAT WEL AAN In Resource 3 van 9 oktober 2008 werd gesteld dat de nieuwe master Climate Studies nog weinig succesvol is. Gelukkig komt dit niet met de werkelijkheid overeen. Al komt dat om allerlei redenen nog niet volledig in de officiële registratiecijfers tot uiting, het enthousiasme van studenten voor deze master is behoorlijk. Aan het introductievak deden 36 studenten mee. Zeker de helft daarvan komt van buiten Wageningen of vanuit WU-BSc programma’s. Op basis van gesprekken met deze studenten verwachten we dat een aanzienlijk deel van hen inderdaad doorgaat met deze master. De kans is reëel dat de master daarmee al in haar eerste jaar een aantal kleinere MSc-programma’s achter zich laat. Dat resultaat is des te opvallender, omdat werving onder de naam Climate Studies vanwege regels van OCW nog nauwelijks mogelijk is geweest, zodat studenten grotendeels op eigen kracht het programma hebben moeten vinden. Daarnaast hangt het wel of niet succesvol zijn van een opleiding niet alleen af van het aantal studenten, maar meer nog van de kwaliteit van het onderwijs. Nadat in het voorjaar het nieuwe programma was goedgekeurd, zijn alle betrokken docenten begonnen met het ontwikkelen van nieuwe vakken en het vernieuwen van bestaande vakken. Door de enorme inzet en het enthousiasme van docenten is het gelukt in korte tijd vakken neer te zetten die nu al gewaardeerd worden. Over de volle breedte van de natuur- en sociaaleconomische wetenschappen zijn docent-onderzoekers betrokken bij de snelle ontwikkelingen in het klimaatonderzoek. Deze er-

OPINIE varingen worden door de betrokken docenten direct naar het Climate Studies-onderwijs gebracht. Met frisse ideeën voor de verdere ontwikkeling van het programma en, naar we hopen, een goede en doeltreffende wervingscampagne, zien we de toekomst van Climate Studies met vertrouwen tegemoet. Een stijgend aantal studenten zal daar zeker onderdeel van zijn. / Namens de opleiding Climate Studies: Marcel Hoosbeek, Pavel Kabat, Kris van Koppen (docenten), Theo Lexmond (opleidingsdirecteur) (INGEZONDEN MEDEDELING)

Publicatie zoeken?

HARDE KNIP Onlangs kondigde Ronald Plasterk, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), aan de harde knip te willen doorvoeren in het universitair onderwijs. Deze maatregel zou studenten dwingen tot een beter overwogen keuze voor een masteropleiding, en het slagingsrendement onder studenten verhogen. Studentenvakbond WSO en de studentenraad zijn echter van mening dat er veel nadelen aan deze maatregel zitten. Wat houdt deze harde knip precies in? Die betekent een volledige scheiding tussen de universitaire bachelor- en masteropleidingen. De universitaire bachelor wordt dan als volwaardige opleiding gezien en het is onmogelijk met de aansluitende masteropleiding te beginnen voor de bachelor volledig is afgerond. Het gro-

(INGEZONDEN MEDEDELING)

Je vindt het snel op www.intranet.wur.nl

e et g of ei-

rnd-

oee

RESOURCE #8

y 24 uur per dag beschikbaar y actueel en compleet y meld nieuws via [email protected]

(INGEZONDEN MEDEDELING)

Zaal bespreken?

te nadeel hiervan is dat dit er in de praktijk op neerkomt dat een student die nog één of enkele vakken van de bachelor mist, enkele maanden tot een heel jaar studievertraging oploopt. De gedachte dat studenten met de harde knip een betere studiekeuze voor de master maken, berust op de aanname dat studenten dat binnen het huidige systeem niet doen. Tot nu toe is dit echter niet aangetoond. Het volgen van een aansluitende master kan ook betekenen dat een student al bij het kiezen van de bachelor de juiste studiekeuze heeft gemaakt. Aangezien een harde knip tot studievertraging kan leiden, gaat ook het argument dat studenten sneller hun studie zullen afronden niet op. Bovendien zal de harde knip ervoor zorgen dat studenten minder snel zullen overwegen een deel van hun studie in het buitenland te volgen: in de praktijk is het namelijk vrijwel altijd zo dat een periode in het buitenland tot studievertraging leidt. Dit zal nadelig uitpakken voor de internationalisering waar zowel Wageningen UR als de minister naar streeft. Dat wij stelling nemen tegen deze harde knip, betekent niet dat wij voorstander zijn van een ongecontroleerde toelating tot de master. Maar er bestaat ook een alternatief voor de harde knip: de zachte knip. Daarbij kan een student die nog niet geheel klaar is met zijn of haar bachelor al met vakken uit de master beginnen. Dit is overigens nu ook al het geval aan Wageningen Universiteit: volgens de studiegids kan een bachelorstudent al mastervakken volgen mits 150 ECTS van de bachelor behaald zijn. Deze, of welke uitzondering dan ook op de scheiding tussen bachelor en master, wordt onmogelijk wanneer de harde knip wordt doorgevoerd. Het zijn overigens niet alleen de studenten zelf die stelling nemen tegen dit voorstel. Zo hebben de Raden van Bestuur van Radboud Universiteit (RU) en Rijksuniversiteit Groningen (RUG) ook al hun onvrede te kennen gegeven over dit voorstel van Plasterk. Door middel van deze brief willen wij de Wageningse universiteitsgemeenschap, en in het bijzonder de raad van bestuur van Wageningen UR, oproepen om met ons stelling te nemen tegen deze harde knip. / Studentenraad en WSO

‘Het idee was dat Unilever en Danone er nieuwe producten zouden laten testen’ RESTAURANT Als de redactie van Resource gaat lunchen is het altijd de vraag: bij Forum of in het Restaurant van de Toekomst? Forum geeft het betere campusgevoel: altijd vol met studenten. Maar het Restaurant of the Future is dichterbij en het eten is er beter. En vers. Je kunt zelf je brood snijden en soms staat de kok letterlijk voor je te bakken. Dan neem ik wel voor lief dat ze mijn keuzestress en gesmak vastleggen. Deze weken zijn ze bezig met een saladebar-project. Er staan nu twee saladebars. Bij de een wordt het groenvoer continu vochtig gehouden. Lijkt mij nogal nat. Het big-brotherrestaurant heeft al wat leuke dingen gevonden. Of eigenlijk dingetjes. Het is namelijk ‘indicatief onderzoek’ met ‘anekdotisch bewijs’. Dan zijn er te weinig proefpersonen om er statistisch chocola van te maken. Zo hebben ze ons dezelfde kipburgers voorgeschoteld met verschillende bordjes erbij. Mannen namen de burger die ‘nieuw’ was. Vrouwen kozen voor het ‘dierenwelzijn’. Wij mannen blijken zelfs gevoeliger voor de kleur van het servies. Koffie in bruine koppen smaakt het sterkst, vinden mannen. Vrouwen trappen daar niet in. Dit zijn leuke weetjes voor een feestje, maar onthoud ze niet te lang. U weet wel: anekdotisch bewijs. En in die anekdotes zit kennelijk geen toekomst. Het Restaurant lijdt stevig verlies. Vorig jaar was het idee dat de Unilevers en Danones van deze wereld er nieuwe producten zouden laten testen. Maar het blijft stil bij het DLO-clubje. De universitaire Wageningse voedingsgroepen moeten nu het verlieslijdende consumentenlab gaan redden. En de gemaakte schulden dan? Nou, publicitair is het restaurant een grote hit. Tot in de VS en Azië hebben kranten het restaurant gemeld. Wageningen staat op de wereldkaart en dat is wat waard. Stuur gewoon een rekening naar de afdeling communicatie. / Gaby van Caulil Zie ook pagina 8: Magere toekomst Omslagillustratie Miesjel van Gerwen

Resource 0308 4-7

19-11-2008

16:00

Pagina 4

2

4

IN ‘T NIEUWS 13 NOVEMER T/M 19 NOVEMBER 2008

SCHOLIEREN WILLEN LATER GOED VERDIENEN Op een muurtje rusten Erica, Malou en Fleur, vierdejaars Dierwetenschappen aan Wageningen Universiteit, uit na een intensieve dag. Ze hebben vandaag geprobeerd scholieren enthousiast te maken voor hun studie. En het viel ze op dat er dit jaar niet alleen werd gevraagd wat je met de opleiding kan worden, maar ook of er geld mee te verdienen is. Dat was nieuw. Ook René Hoogendam zag verschillen met eerdere jaren. De studieadviseur Biotechnologie werkte zaterdag 15 november mee aan de voorlichtingsdag van Wageningen Universiteit en Van Hall Larenstein Wageningen, die werd gehouden in de gebouwen Gaia, Lumen, Leeuwenborch en Forum. Hoogendam stond in het onderwijsgebouw, en dat heeft magie, zegt hij. Een open dag is daar heel anders dan vroeger op het Biotechnion. Om half drie zijn alle voorlichters van Wageningen Universiteit nog druk in gesprek met scholieren en ouders. Bij Van Hall Larenstein op de vijfde verdieping is het rustiger, en het valt op dat hier ook buitenlanders rondlopen. Dat heeft alles te maken met een verandering in de doelgroep, zegt Ingrid de Vries, medewerkster bij de afdeling Marketing en communicatie van VHL. Ingrid zit al meerdere jaren in de organisatie van de voorlichtingsdag van de hogeschool, en ziet duidelijke veranderingen door de ontwikkeling van het internationa-

W Ge Di Ne Un be on W re lev

Prof. Huub Savelkoul praat op de voorlichtingsdag met scholieren. / foto GA le curriculum. ‘De mbo’ers blijven weg vanwege het Engels en het internationale werkveld. Er komen wel veel Duitsers naar de voorlichtingsdagen. Een duidelijke profilering is belangrijk om de juiste doelgroep aan te trekken, dat is een van de doelen van vandaag.’ Enkele verdiepingen lager staat René Kwakkel, opleidingsdirecteur Dierweten-

PLEZIER HELPT MENSEN IN BEWEGING Wil je mensen aan het bewegen krijgen, dan werkt een positieve benadering van bewegen veel beter dan aandacht geven aan overgewicht. Dat bleek tijdens de internationale workshop over programma’s die lichaamsbeweging moeten stimuleren, op 13 en 14 november in Wageningen. Nederlanders doen het overigens helemaal niet slecht, met dank aan de fiets. De internationale workshop waaraan vijftien landen meededen werd georganiseerd door het Nederlands Instituut voor Sport en Beweging (NISB) en Wageningen UR. Centraal stond de uitwisseling ervaringen met de nationale programma’s om lichaamsbeweging en een gezonde levensstijl te stimuleren. In Nederland draait bijvoorbeeld sinds begin vorig jaar de campagne ‘30 minuten bewegen’. Vier op de zes Nederlanders beweegt te weinig. Vooral mensen uit de lagere sociale milieus en jongeren lijden aan bewegingsarmoede. Maar internationaal gezien doen we het niet slecht. Volgens onderzoek van de Brit Nick Cavill bewegen Nederlanders het meest van alle Europeanen. Bovendien horen Nederlanders met de Denen en de Noren tot de slankste

A M IN

mensen van het continent. Slechts acht procent van de Nederlanders van vijftien jaar en ouder heeft overgewicht. Volgens Cavill heeft dat onder meer te maken met het feit dat we zoveel fietsen. Dr. Lenneke Vaandrager van de leerstoelgroep Sociologie van consumenten en huishoudens was betrokken bij de organisatie van de workshop. Zij steunt het NISB-project ‘Communities in beweging’ dat zich richt op mensen uit de lagere sociaal-economische milieus. Plezier in het bewegen en samen actief zijn staan daarbij centraal. Plezier is volgens Vaandrager een belangrijke gemene deler in succesvolle strategieën om mensen aan te zetten tot bewegen. Dat bleek ook tijdens de workshop. ‘Overgewicht kun je heel erg in de medische hoek trekken. Maar een positieve benadering werkt veel beter. Plezier hebben in sport en het gezamenlijk dingen doen, daar krijg je mensen sneller voor warm dan voor aandacht voor hun overgewicht.’ Het NISB en Wageningen UR gaan meewerken aan de oprichting van een internationaal kenniscentrum voor de promotie van lichaamsbeweging, dat internationale kennis moet bundelen. / RK

schappen. Hij vindt het een voordeel dat de voorlichtingsdag nu op de campus is, en niet meer verspreid over Wageningen. ‘Het is makkelijker om mensen op het juiste spoor te zetten nu de alternatieven vlakbij gepresenteerd worden.’ Als trend noemt hij de groeiende mondigheid van scholieren. Vroeger sprak hij vaak met ouders. / BT

MEER BEZOEKERS De voorlichtingsdag van Wageningen Universiteit trok dit jaar 1439 scholieren, tegen 1238 vorig jaar november, een toename van 16 procent. Op de open dag van Van Hall Larenstein kwamen ongeveer 330 scholieren af, tegen 300 vorig jaar.

UITZENDKRACHTEN TELLEN NEUZEN BIJ ESG Zeven keer per dag loopt hij zachtjes door alle gangen, langs alle kamers en zaaltjes. En schrijft op hoeveel mensen er op dat moment zijn. ‘Gelukkig hebben de meeste kamers raampjes, zodat je geen deur open hoeft te doen’, aldus uitzendkracht Matthew. De Environmental Sciences Group (ESG) laat sinds vorige week dagelijks de neuzen tellen in de gebouwen Atlas, Gaia en Lumen. Uitzendkrachten lopen met lijsten langs alle werkkamers en vergaderzalen en turven. Het moet een beeld geven van de bezettingsgraad. ‘We zien dat we groeien’, licht Thera Leenhouwers van de Facilitaire dienst van ESG toe. ‘We krijgen er geen vleugel bij, dus moeten we binnen onze gebouwen ruimte zien te vinden voor toekomstige studenten en medewerkers. Na deze metingen willen we per groep of afdeling gaan kijken of we de vierkante meters efficiënter kunnen gebruiken.’ De zoektocht naar ruimte staat volgens Leenhouwers los van het besluit het tweede onderwijsgebouw kleiner te maken. Medewerkers vragen zich af wat er met de uitkomst van de tellingen gaat gebeuren. De angst bestaat dat er straks voornamelijk flexplekken komen. ‘En wat moet je

dan met je spullen op je bureau’, vraagt Noortje Hobo van het Centrum Landschap zich af. Of met de naslagwerken op je kamer. Tellen is wel beter dan een schatting, vindt Obbe Tuinenburg van het Centrum Water en klimaat. Maar in bureaus delen gelooft hij niet. ‘Iedereen maakt er toch zijn eigen eilandje van. Ik heb bijvoorbeeld een eigen toetsenbord.’ Uitgangspunt is dat er genoeg werkplekken zijn voor iedereen die binnen is, aldus Leenhouwers. ‘Maar er zijn straks echt niet alleen maar flexplekken. Dat gaat bij de ene functie toch makkelijker dan bij de andere.’ Voor de Facilitaire dienst ligt het ontwerp al klaar, vertelt Leenhouwers. ‘Ik ben zelf bijvoorbeeld veel van mijn plek, en laat de spreektafel in mijn kantoor daarom ook door anderen gebruiken. Maar als ik een dagje moet schrijven blijft die tafel onbenut. Die functies kun je uit elkaar trekken.’ De vier tellers maken ondertussen aardig wat kilometers. Vervelende reacties krijgen ze nauwelijks. ‘Soms haasten mensen zich naar hun kamer als ze me aan horen komen’, vertelt Henk, die in Atlas rondloopt. Bang dat ze anders niet geteld worden. / YdH

‘D ze Hi die re te tie en we da Zo we de wo ve om lijk vo ge ‘O ha de De de sin pe be vo aa dr de zo ka vra su be ba De re va ge Eij die eig sla zij Eij cu va vra al te vin da wí tro ov

Resource 0308 4-7

19-11-2008

16:00

Pagina 5

20 NOVEMBER 2008

5

RESOURCE #8

Herman Eijsackers: ‘We hebben enkele nuanceringen aangebracht voor de DLO-instituten’ AANDACHT VOOR MENSENRECHTEN IN GEDRAGSCODE Wageningen UR heeft een nieuwe Gedragscode Wetenschapsbeoefening. Die is gebaseerd op de code van de Nederlandse Vereniging van Universiteiten, waarin principes als betrouwbaarheid, controleerbaarheid en onafhankelijkheid centraal staan. Wageningen UR heeft daar onder andere respect voor natuur, mensenrechten, leven en cultuur aan toegevoegd.

n,

-

ap -

dt r ft n

s

j e

p f e

n.’ g

d

‘Dit zijn normen en waarden die wij onszelf stellen’, licht Herman Eijsackers toe. Hij is voorzitter van de Commissie Ethiek, die een dik rapport over ethische gedragsregels voor wetenschapsbeoefening heeft teruggebracht tot een document van veertien pagina’s. ‘Zaken als duurzaamheid en mensenrechten staan dicht bij ons werkveld. Daar hebben we dus extra aandacht aan besteed.’ Zo schrijft het document voor dat medewerkers die willen samenwerken met landen waar de mensenrechten geschonden worden, dit voorleggen aan de leidinggevende. Medewerkers mogen ook weigeren om een project uit te voeren in een dergelijk land. ‘Dit mag geen gevolgen hebben voor zijn of haar carrière binnen Wageningen UR’, aldus de Gedragscode. ‘Omgekeerd kan ook Wageningen UR haar medewerkers verbieden contact met dergelijke landen te leggen.’ De Wageningse Gedragscode wijkt af van de landelijke, omdat hij ook van toepassing is op niet-universitaire wetenschappelijke instellingen. Eijsackers: ‘We hebben enkele nuanceringen aangebracht voor de DLO-instituten. Waar onderzoek aan de universiteit aantoonbaar moet bijdragen aan de wetenschap, geldt dat voor de instituten niet. Zij doen contractonderzoek dat niet altijd even innovatief is.’ Ook kan het voorkomen dat opdrachtgevers vragen te wachten met publicatie van resultaten. Dat is bij universitair onderzoek, betaald met publieksgeld, onbespreekbaar. De universiteit moet nieuwe kennis genereren en heeft de verplichting de stand van de wetenschap zo onafhankelijk mogelijk over te dragen aan studenten, zegt Eijsackers. ‘Wij hebben hier een docent die zelf heel gelovig is, maar die kan zijn eigen overtuiging dat er meer ten grondslag ligt aan de evolutie loskoppelen van zijn taak om kennis over te dragen.’ Eijsackers hoopt dat de gedragscode discussies gaat opleveren. De directeuren van de kenniseenheden zijn zelfs gevraagd die aan te wakkeren. ‘Door met z'n allen na te denken over wat wij goed wetenschappelijk onderwijs en onderzoek vinden, wordt dit een levend document en dan worden het regels waar we ons aan wíllen houden.’ Eijsackers denkt dat controle op naleving van de regels daarom overbodig is. / Koen Guiking

SOCIAAL PLAN VOOR ICT’ERS VHL De vakbonden hebben vorige week een akkoord bereikt met de directie van Van Hall Larenstein over een sociaal plan voor de reorganisatie van de afdeling ICT. Dertien medewerkers gaan een scholingstraject in. Na moeizame onderhandelingen werden de bonden AOb, CNV, ABVAKABO FNV en UNIENFTO en de directie het eens in het derde overleg over het sociaal plan voor

de ICT-reorganisatie waarbij 5,4 van de 9,9 voltijdbanen bij de hogeschool verdwijnen. Afspraken die in eerdere rondes werden gemaakt, werden afgeschoten door de vakbondsleden. Op 28 november leggen de vakbonden het nieuwe akkoord aan de leden voor. In het akkoord staat dat de betrokken dertien medewerkers vanaf 1 december een scholingstraject ingaan, waarbij intern en extern wordt gezocht naar andere func-

ties. ‘Als dat goed gaat, lost het probleem zich vanzelf op’, zegt Roelf van der Ploeg, rayonbestuurder van de AOb. Er komt wel ruimte bij Wageningen UR voor anderhalve voltijdbaan, maar voor de ICT’ers uit Leeuwarden is dat waarschijnlijk geen optie. In juni 2009 wordt bekeken of het traject succes heeft gehad. Zo niet, dan worden op 1 september de namen bekend gemaakt van degenen die ontslagen zullen worden. / AB

Fred Jonker met zijn hond Scooby, net als Ruby uit zijn boek een Duitse Staander. / foto GA

ROOSTERMAKER SCHRIJFT KINDERBOEK Op het bureau van roostermaker Fred Jonker zwerft tussen de stapels papieren altijd wel een spannend boek. Nu is het er één van Lynn Austin. ‘Ik lees in mijn lunchpauze.’ Als verwoed lezer wilde de medewerker van de stafafdeling Onderwijs en onderzoek zelf ook wel eens een verhaal schrijven. En dat is gelukt. Zijn eerste boek is uit: Ruby en de mysterieuze kunstroof, voor kinderen vanaf tien jaar. Waarom een kinderboek? ‘Het was niet direct de bedoeling om voor die leeftijdsgroep te schrijven. Maar het heeft als voordeel dat een boek niet zo dik hoeft te zijn. Als je begint aan een verhaal van driehonderd pagina’s en het wordt niks… Dan kun je beter honderd pagina’s schrijven. Toen de uitgever geïnteresseerd bleek heb ik nog wel wat moeten herschrijven. Ik heb bijvoorbeeld jeugdboeken gelezen voor het taalgebruik.’ Wat is jouw favoriete kinderboek? ‘Ik heb zelf veel van De Kameleon gelezen, van Snuf de Hond en van De Vijf. Vooral avontuurlijke verhalen eigenlijk. En ook nu lees ik vooral spannende romans.’

Vier kinderen en een hond, daar draait het verhaal om. Net als bij De Vijf. ‘Dat is toeval. Vier is een mooi even aantal. Het zijn twee keer broer en zus. De hond heb ik zelf: een Duitse staander, een jachthond. Qua gedrag lijken ze niet op elkaar, alleen uiterlijk. In een boek kun je een hond laten zijn zoals je wilt.’ Het boek speelt zich af in Ierland. Waarom niet in de Renkumse bossen? ‘Ik ben voor mijn studie Aquatische ecologie in Ierland op stage geweest, en het land heeft me niet meer losgelaten. Ik ben het hele land rondgetrokken en ik ben er getrouwd. Voor het boek is het woeste landschap aantrekkelijk. Je kunt daar spannende avonturen beleven. En je kunt ze in het boek in een roeiboot naar een grillig eiland voor de kust laten varen.’ Hoe zijn de eerste reacties? ‘Ik had kinderen van collega’s laten proeflezen en die waren enthousiast. Een buurjongetje heeft op school een voorleeswedstrijd gewonnen met mijn boek. De uitgever wil er eigenlijk wel een serie van, als het goed gaat.’

KAAL MAAR SPANNEND De zomervakantie is net begonnen als hond Ruby op het strand met een vreemde roeispaan komt aanlopen. Als de vier jonge hoofdrolspelers en de hond twee dagen later het lokale museum bezoeken, blijkt een beroemd schilderij verdwenen, net als de bewaker. En dan begint een spannende speurtocht. Met het begin van de zoektocht komt er vaart in het verhaal. Jonkers kale schrijfstijl laat de jonge lezers niet de zoute zeelucht proeven op hun tong, en hij geeft de kinderen nauwelijks kleur. Maar het verhaal is spannend tot het eind.

En wat komt er in deel twee? ‘Ik ben bijna klaar met het manuscript, en kan niet meer vertellen dan dat het draait om een oud verhaal en een verdwenen kistje.’ / YdH Ruby en de mysterieuze kunstroof, door Fred Jonker. Den Hertog, Houten, 2008. Avi 9. 124 p. Isbn 9789033121272. 8,90 euro.

Resource 0308 4-7

19-11-2008

16:00

Pagina 6

2

6

UIT ‘T VELD NIEUWS UIT DE WETENSCHAP

SUCCESVOLLE EXOTEN BETER BEWAPEND Exotische planten die oprukken in gematigde streken hebben een beter afweersysteem dan verwante inheemse soorten. Daarom leidt opwarming van de aarde tot invasies van planten uit het zuiden, concluderen onderzoekers van het NIOO en Wageningen UR deze week in een artikel in Nature. Klimaatverandering heeft tot gevolg dat de leefgebieden van planten en dieren verschuiven. Soorten die van warmte houden verplaatsen zich naar het noorden. Sommige exotische planten doen het zo goed in hun nieuwe omgeving dat ze gaan woekeren. Hoogleraar Functionele biodiversiteit prof. Wim van der Putten, de promovendi Tim Engelkes en Elly Morriën en collega’s uit Heteren, Leiden en Florida hebben ontdekt dat succesvolle nieuwkomers een betere verdediging hebben tegen natuurlijke vijanden dan inheemse soorten. Daarmee is een eerste stap gezet naar een methode om woekergedrag van exoten te voorspellen. Echte woekeraars hebben minder last van hongerige insecten en ziekmakende bodemorganismen. Daardoor kunnen ze zich sneller uitbreiden dan inheemse soorten en deze verdrijven. Dat blijkt uit proeven die de groep heeft uitgevoerd met zes succesvolle exoten en negen inheemse planten uit de Millingerwaard. Tot de onderzochte exoten horen soorten als late guldenroede, rechte alsem en bezemkruiskruid. Het gaat om zowel continentale exoten uit het zuiden van Europa als soorten uit Noord-Amerika en ZuidAfrika. ‘Soorten die zich vooral de laatste tien jaar explosief uitbreiden en dus de potentie hebben om invasief te worden’, aldus Van der Putten. ‘Het zijn nu nog geen plagen zoals de Amerikaanse vogelkers, maar het kan een kwestie van tijd zijn.’ Als bovengrondse vijanden werden de woestijnsprinkhaan en de perzikbladluis gebruikt. In theorie zouden alle planten daarop hetzelfde moeten reageren; de

MEDICI TESTEN VERKEERDE EIWITTEN BIJ APPELALLERGIE De allergische reactie die appels teweeg kunnen brengen, ontstaat door andere eiwitten dan de medici tot dusverre aannamen. Dat blijkt uit onderzoek van een team van Wageningse plantenwetenschappers, waarover ze vorige week publiceerden in Plant Biology.

De rechte alsem, hier in de Millingerwaard langs de Waal, heeft alles in zich om een plaag te worden. / foto Hans Romberg sprinkhaan hebben ze nog nooit ontmoet en de bladluis kennen ze al langer. Maar dat deden ze dus niet. De onderzochte exoten hebben minder last van de insecten en worden minder geremd in hun groei door bodemorganismen in de grond uit de Millingerwaard. ‘Ze hebben kennelijk eigenschappen die ze meer resistent maken tegen vijanden’, aldus Van der Puttten. ‘Onderweg vanuit Zuid-Europa hebben ze heel wat hordes moeten nemen. Ze moesten als het ware steeds door een soort zeef heen. Dat maakt dat ze zo resistent zijn, dat ze echt anders zijn.’ Plantensoorten die zich succesvol uitbrei-

den tijdens klimaatverandering hebben kennelijk dezelfde eigenschappen als invasieve soorten van andere continenten. Het gevaar voor bio-invasies is daarmee volgens de onderzoekers reëel. Overigens is niet elke exoot een mogelijke woekeraar. Volgens Van der Putten ontwikkelt maar één op de pakweg duizend exoten zich tot een plaag. ‘Vergelijk het maar met tasjesdieven. Daar kun je een daderprofiel van opstellen. Aan zo’n profiel kunnen vervolgens wel duizend mensen voldoen, maar slechts eentje wordt een tasjesdief. Wij hebben nu aangetoond dat deze exoten in principe aan het daderprofiel voldoen.’ / RK

De appel heeft vier groepen allergene eiwitten die wetenschappers aanduiden met Mal d 1, 2, 3 en 4. Voor Mal d 1 heeft de appel minstens twintig genen, die samen in principe veertig verschillende eiwitten kunnen aanmaken, zegt onderzoeker dr. Eric van de Weg van Plant Research International. De aandacht van de medici richt zich op de veelvoorkomende eiwitvarianten Mal d 1.01 en Mal d 1.02. ‘Maar uit ons onderzoek blijkt dat dat waarschijnlijk niet de belangrijkste varianten zijn voor een allergische reactie’, zegt Van de Weg. Toen de onderzoekers de genetische achtergrond van de hoogallergene Golden Delicious en de laagallergene appelsoorten Santana en Priscilla onderzochten, zagen ze vooral een correlatie met de varianten Mal d 1.04 en 1.06A. ‘Nu we de genetische achtergronden van de allergenen in appel beter gaan begrijpen, kunnen we daar rekening mee houden bij de veredeling van een appelras zonder allergenen’, zegt de onderzoeker. ‘Maar ons onderzoek kan ook de medische sector helpen om een betere diagnostiek en therapie voor allergiepatiënten te ontwikkelen. Nu baseren medici hun allergiemetingen vooral op een eiwitvariant die nauwelijks onderscheidend is voor laag- en hoogallergene appels.’ / AS

‘GEZONDHEIDSINDEX YALE BIEDT SCHIJNVEILIGHEID’ Nederlandse voedingsonderzoekers zijn kritisch over de NuVal-index. In deze ranglijst, opgesteld door de Universiteit van Yale, kunnen consumenten zien hoe (on)gezond een voedingsmiddel is. Broccoli (100 punten) is volgens de index het gezondst en frisdrank het ongezondst (1 punt). De meest gehoorde kritiek op de index is dat een voedingsmiddel nooit op alle gebieden gezond kan zijn. Prof. Daan Kromhout, hoogleraar Volksgezondheidsonderzoek in Wageningen en vice-voorzitter van de Gezondheidsraad: ‘Bij de bestrijding van overgewicht is bijvoorbeeld de energie-inname van een product van belang. Bij het verlagen van het risico op hart- en

vaatziektes gaat het om de vetzuursamenstelling en de hoeveelheid vezels.’ Hoogleraar Voedingsleer prof. Martijn Katan van de Vrije Universiteit vindt zelfs dat de index schijnveiligheid geeft. ‘De wetenschappers willen met een computermodel uitrekenen hoe gezond een levensmiddel is, maar zo werkt het niet. Je moet ook weten wie het product eet, onder welke omstandigheden en wat de alternatieven zijn.’ Hoe de scores in de index zijn berekend, is geheim. Katan heeft het vermoeden dat de makers vooral hebben gekeken naar de hoeveelheid ‘gezonde’ stoffen in een product. ‘Maar meer is lang niet altijd beter’, zegt hij. ‘De index ziet caroteen bijvoorbeeld als een gezonde voedingsstof. Maar in een hoge dosering is dat kanker-

verwekkend. Een fabrikant zou een ongezond product kunnen maken en dat kunnen compenseren door er een hoop van deze stoffen en overbodige vitaminen en mineralen aan toe te voegen.’ Katans oordeel is dan ook dat de gezondheidswaarde van een product niet te automatiseren is. Er moet een gezondverstandoordeel van deskundigen achter zitten, zoals bij de beoordelingssystemen van het Klavertje van Albert Heijn of het Ik-kies-bewustlogo. Dr. Ellen van Kleef, universitair docent Marktkunde en consumentengedrag in Wageningen, voegt daaraan toe dat ze betwijfelt of consumenten iets met de informatie uit zo’n index doen. ‘De laatste jaren worden er steeds meer wonderen ver-

wacht van consumentenvoorlichting. Maar er zijn geen studies die aantonen dat consumenten werkelijk gezonder gaan eten van logo’s en andere voedingsinformatie op het etiket van een voedingsmiddel.’ Van Kleef meent dat de NuVal-index zelfs een averechts effect kan hebben. ‘Margarine scoort bijvoorbeeld erg laag. Terwijl dat product voor kleine kinderen wel belangrijk is. Bovendien staat er niets over de portiegrootte. Hierin schuilt het gevaar dat mensen zich helemaal vol gaan stoppen met hoogscorende producten, wat natuurlijk ongezond is.’ Van Kleef vindt tot slot dat er al veel gezondheidsinformatie voor consumenten is, zoals gezondheidslogo’s. ‘Een nieuwe index zorgt vooral voor meer verwarring.’ / Maaike Tindemans

C A W F

Pl af ve die re W Th 13

St ne na pe ap ve Ph va PR ap be m dr ge on m pe tie zij gin tie de PR m wa en st m lie eu re St he sis nis m

g

Resource 0308 4-7

19-11-2008

16:00

Pagina 7

20 NOVEMBER 2008

7

RESOURCE #8

Willem de Vos: ‘We ontdekten dat de onderzochte lactobacillus twee verschillende jasjes kan aantrekken’

EIWITJAS MELKZUURBACTERIE HELPT IMMUUNSYSTEEM De eiwitlaag rondom sommige melkzuurbacteriën stimuleert het immuunsysteem in de dunne darm om ziekmakende bacteriën te bestrijden. Dat schrijven onderzoekers van het Laboratorium voor Microbiologie samen met collega’s uit Frankrijk, de VS en van de Vrije Universiteit in Amsterdam in PNAS van deze week. Al langer zijn er aanwijzingen dat melkzuurbacteriën, een belangrijk bestanddeel van zogeheten probiotica-drankjes, het immuunsysteem versterken. Maar hoe ze die oppepper verzorgen, is niet dui-

delijk. Dat mechanisme is van belang omdat goedgekozen probiotica in de darm – dé frontlinie waar het menslijk lichaam probeert ziekmakers buiten de deur te houden – wellicht een extra barrière kunnen opwerpen tegen lokale ontstekingen en ziektes elders in het lichaam. Het team waarin de Wageningse onderzoekers participeerden, ontdekte dat het S-layer-eiwit dat de celwand omgeeft van Lactobacillus acidophilus NCFM – hoofdbestanddeel van de probiotica van Danisco – een cascade aan reacties in gang zet. Het eiwit brengt de dendritische cel-

len, de wachtposten in de darmwand, in verhoogde staat van paraatheid. Op hun beurt zorgen die ervoor dat de T-cellen, zeg maar de aanvalsleiders van het lichaam, tot volle wasdom komen en signaalstoffen aanmaken die de lichaamscellen vertellen wat er moet gebeuren. ‘Voor het eerst is nu aangetoond dat lactobacillus invloed heeft op de dendritische cellen’, vertelt hoogleraar Microbiologie prof. Willem de Vos vanuit Helsinki, waar hij Distiguished Professor is. ‘Maar ook heel leuk is dat we ontdekten dat de onderzochte lactobacillus twee verschillen-

de jasjes kan aantrekken. Meestal is het de jas met de gebruikelijke vorm van het S-layer-eiwit, wat tot een ontstekingsremmende reactie leidt. Maar soms heeft de jas een andere vorm, die juist een lichte ontstekingsreactie oproept. Dat is erg intrigerend.’ Op woensdag 19 november was De Vos even terug in Nederland om een hoge Nederlandse wetenschappelijke onderscheiding, de Spinoza-premie, in ontvangst te nemen. ‘Een flink deel van het geld daarvan zal ik besteden aan verder onderzoek aan darmbacteriën.’ / RN

-

ft

e-

aln

-

n n

-

ar n-

e

s a-

ar -

ot e sor

CISGENE AARDAPPEL WEERSTAAT FYTOFTORA Plant Research International (PRI) heeft afgelopen zomer een succesvolle veldproef uitgevoerd met aardappelen die met behulp van cisgenese fytoftoraresistent zijn gemaakt. Dat meldde prof. Willem Stiekema tijdens het congres The Future of Food and Agri, donderdag 13 november in Wageningen. Stiekema toonde dia’s van een veldje groene, gemodificeerde aardappels, met daarnaast een veldje volledig door de aardappelzieke fytoftora aangetaste gewone aardappels. De onderzoekers hadden beide veldjes geïnfecteerd met ziekteverwekker Phytophthora infestans, om de resistentie van de gmo-aardappel te testen. PRI heeft een resistentiegen uit wilde aardappel ingebouwd in de aardappel. ‘We hebben gekozen voor genetische modificatie met soorteigen genen’, aldus projectleider dr. Anton Haverkort van PRI. Dit wordt cisgenese genoemd. Volgend jaar willen de onderzoekers een veldproef doen met meerdere resistentiegenen in de aardappel. ‘Door stapeling van meerdere resistentiegenen hopen we sneller en slimmer te zijn dan de ziekteverwekker.’ Eerdere pogingen om de aardappel met één resistentie-gen te beschermen, werden snel door de schimmelachtige doorbroken. PRI kan de resistente aardappel niet op de markt brengen, want de teelt van gmo-gewassen is verboden in Europa. Stiekema en collega’s pleiten voor toelating. ‘De bestrijding van fytoftora via gewasbeschermingsmiddelen leidt tot een enorme milieubelasting en kost jaarlijks 150 miljoen euro in Nederland en tien miljard euro wereldwijd.’ Stiekema’s onderzoek maakt deel uit van het onderzoeksprogramma ‘Duurzame Resistentie tegen Phytophthora’ van het ministerie van LNV, waar tien miljoen euro mee gemoeid is. / AS

DIEET SONJA BAKKER BEKLIJFT NIET Vrouwen die willen afvallen, hebben het meest baat bij een programma met intensief contact, een individueel dieet en lichaamsbeweging. Dat blijkt uit een pilotstudie van de sectie Humane voeding. Vrouwen die gaan Sonjabakkeren of een programma volgen van de thuiszorg vallen in eerste instantie wel af, maar bereiken niet het beoogde slanke postuur. Het resultaat was uiteindelijk zelfs gelijk aan dat van de controlegroep, die geen begeleiding kreeg. Onderzoeker dr. Jeanne de Vries volgde veertig weken lang 39 vrouwen, verdeeld over vier groepen. De eerste groep volgde een intensief programma van Ladyline, met twee keer per week contact, een individueel dieet en lichamelijke activiteiten. Deze groep bereikte na veertig weken het beste resultaat, met een gewichtsverlies van twaalf procent. Een tweede groep ging afvallen aan de hand van de boeken van Sonja Bakker. Na drie weken bereikten de vrouwen gemiddeld al een gewichtsverlies van vier à zes procent, maar na veertig weken was dat nog steeds zo. ‘Ze waren zelfs weer ietsje aangekomen in vergelijking met twintig weken daarvoor, maar dat was niet significant’, zegt De Vries. Een derde groep volgde het programma van een diëtist via de thuiszorg, dat bestond uit één keer per maand contact, een dieetadvies en lichamelijke activiteit. Deze groep scoorde vergelijkbaar met de Sonja Bakkergroep. ‘Een contact van één keer per maand blijkt niet genoeg om het afvallen vol te houden’, concludeert De Vries. ‘Wel viel deze groep wat gelijkmatiger af.’ Opvallend was dat de vrouwen in de controlegroep na veertig weken óók zo’n vijf procent minder gewicht hadden. ‘Die groep hebben we één keer uitleg gegeven over gezonde voeding, daarna moesten ze het zelf uitzoeken. Net als bij de andere groepen hebben we zes keer hun gewicht gemeten. Alleen al het meedoen aan een dieetonderzoek helpt. Het waren gemotiveerde vrouwen en die meting van het gewicht fungeerde blijkbaar als een stok achter de deur.’ Wat het succesvolle Ladyline onder-

Vrouwen die willen afvallen bereiken zonder afvalprogramma een vergelijkbaar resultaat als met het Sonja Bakkerdieet. / foto Nationale Beeldbank scheidt van de andere diëten, is het intensieve contact en de lichamelijke beweging, zegt De Vries. ‘Bij deze groep was de middelomtrek significant meer verminderd dan bij de andere groepen. Ook was de bloeddruk van deze vrouwen significant meer gedaald dan bij de andere deelnemers.’ Bloeddruk is een belangrijke gezondheidsindicator voor mensen met overgewicht. De onderzoeker benadrukt dat dit een pilotstudie was om te leren welke aspecten belangrijk zijn voor een succesvol afvaldieet. Ze schrijft het Sonja Bakkerdieet dan

ook niet af als ongeschikt. ‘We moeten leren wat de goede dingen zijn uit de verschillende diëten, wellicht is een goede combinatie mogelijk. Het Sonja Bakkerdieet kan prettig zijn voor sommige vrouwen die zeggen ‘deze aanpak past meer bij mij’. Dat bepaalt dan mede hun motivatie. Het viel op dat sommige vrouwen prima afvielen met Sonja Bakker, maar anderen helemaal niet. In de Ladylinegroep waren de resultaten veel consistenter.’ De Vries wil samen met ziekenhuis Gelderse Vallei een grootschaliger vervolgonderzoek in de regio gaan uitvoeren. / AS

Resource 0308 1-3 en 8-9

19-11-2008

15:59

Pagina 8

ACHTERGROND

2

8

Het Restaurant van de Toekomst is een uiterst succesvol pr-project. Media in de hele wereld berichten erover en de voedingsindustrie kent het. Toch blijven de grote contracten achterwege. ‘Een financiële tegenvaller’, aldus AFSG-directeur Peter van den Elzen. Een reddingsplan moet het restaurant een stevigere basis geven.

M

T

door GABY VAN CAULIL, foto’s BART DE GOUW

E ‘De managers meenden te weten dat ze het wel wisten’

r is geen tafeltje meer vrij in het Restaurant van de Toekomst. ‘Jullie zullen moeten aanschuiven bij anderen, maar dat is vast heel gezellig’, roept een medewerkster tegen klanten bij de kassa. Het personeel is vriendelijk, de inrichting strak modern en het eten is vers en lekker. Dagelijks bezoeken zo’n 130 mensen – voornamelijk medewerkers – de big-brotherkantine op de Wageningse campus. De opstelling, de producten en de meubels wisselen per vier weken en twaalf camera’s leggen vast of dat van invloed is op het keuze- en eetgedrag. De beelden van etende gasten komen binnen op een van de tien monitors in de regiekamer naast de garderobe. Eén stagiair analyseert de beelden. In een grote keuken daarnaast kunnen acht mensen in met schotten afgescheiden ruimtes hun mening geven over ter plekke bereide gerechten. Die keuken is leeg en schoon. De ruimte boven het restaurant is verdeeld in onderzoekkamers. In één kamer staat een apparaat dat tong- en mondbewegingen kan meten. In een andere staat een tandartsachtige stoel waarin proefpersonen gecontroleerd een geur aangeboden krijgen. De deuren zitten op slot, de kamers worden deze week niet gebruikt. PUBLICITEIT ‘De grote contracten moeten nog komen’, erkent business manager René Koster. ‘Als ik eerlijk ben, ligt het tempo laag. Ik had graag meer projecten dan nu.’

Koster is verantwoordelijk voor de acquisitie. In een jaar tijd heeft het Restaurant van de Toekomst drie managers gehad. De groep die consumentenonderzoek doet is gekrompen van twintig naar zeventien wetenschappers. Het management van de Agrotechnology and Food Sciences Group (AFSG), waarvan het restaurant onderdeel is, is bezig met een reddingsoperatie. Aan de publiciteit heeft het niet gelegen. ‘In the Netherlands, Eat, Drink and Be Monitored’, kopte de New York Times een maand na de opening in oktober 2007. De Britse krant The Independent stelde: ‘From the country that gave us Big Brother, comes a new scientific venture into human eating habits.’ Nog steeds duiken wereldwijd berichten op over dit consumentenlab. Volgens wetenschapsvoorlichter Bauke de Vos van Wageningen UR is het Restaurant van de Toekomst het meest succesvolle pr-project van de afgelopen jaren. Het restaurant is te ambitieus neergezet, vindt dr. Harold Bult. Hij is één van de vertrokken onderzoekers. ‘De hele wereld kent het Restaurant van de Toekomst. Toch lukt het niet om de markt te overtuigen. Dan heeft het dus met vertrouwen te maken.’ Bult werkt inmiddels bij NIZO food research in Ede. Hij werkt als senior wetenschapper mee aan een miljoenenstudie naar de invloed van structuur op de smaak. Dat is een project van het Topinstituut Food & Nutrition (TIFN). Op advies van ondermeer Bult is die studie uitgezet bij NIZO en niet bij het Restaurant van de Toe-

ko ‘D n TI o To tie in ri te st e éé va w

H de TI m aa sl be sc H m Vo m he

Resource 0308 1-3 en 8-9

19-11-2008

15:59

Pagina 9

20 NOVEMBER 2008

9

RESOURCE #8

MAGERE

TOEKOMST

os-

rrk y

ft

n

komst. Bult besloot zelf ook naar NIZO over te stappen. ‘Dat had alles te maken met de personele ondersteuning, die is beter bij het NIZO.’ TIFN besteedt jaarlijks 26 miljoen euro aan voedingsonderzoek. Daarvan soupeert het Restaurant van de Toekomst enkele tonnen. ‘Het restaurant is een potentieel sterke formule,’ vindt Bult. ‘Het is gespecialiseerd in sensorisch werk, daarin heeft het team veel ervaring. Maar het restaurant is nu versnipperd in de breedte. Kijk naar het lijstje met doelstellingen. Daarop staan naast consumentenonderzoek ook psychofysica en zelfs neurologisch onderzoek. Op psychofysica zit één onderzoeker, dat is te weinig. Streep dus de helft van je wensenlijstje af en ga de boer op met waarin je wel goed bent.’

niet sterk. Over het onderzoek is niet goed nagedacht. Er worden gigabytes aan data over keuzegedrag in de kantine opgeslagen, maar daaraan gaan geen goede researchvragen vooraf. Bovendien hadden we hier graag vanaf het begin bij betrokken willen worden. Dat is niet gebeurd. De managers van het restaurant meenden dat ze het wel wisten.’

REDDINGSPLAN Directeur Peter van den Elzen van kenniseenheid AFSG geeft een toelichting op het reddingsplan. ‘We hebben een aantal leuke projecten, maar het is nog niet genoeg. We moeten nog een WUR-brede commitment krijgen. Het restaurant gaat zich meer toeleggen op gezonde voedselkeuzen. Daar staat Wageningen UR voor en daar staat ook Frans Kok voor.’ GEEN STERK CONCEPT De sectie Humane voeding van Kok wordt mogelijk alsHet restaurant heeft aansprekende voorbeelden nodig, nog bij het Restaurant van de Toekomst betrokken. ‘We denkt prof. Rob Hamer, wetenschappelijk directeur van gaan kijken of we Humane voeding bij het restaurant TIFN. ‘Inzicht in consumentengedrag is gouden inforkunnen krijgen’, aldus Van den Elzen. matie voor voedingsbedrijven. Als het restaurant kan De huidige onderzoeksgroep van het restaurant heet aantonen dat het met observaties van keuzegedrag de Center of Innovative Consumer Studies. Om de nieuwe slaagkans van een nieuw product verhoogt, dan trek je richting te benadrukken wil Van der Elzen de groep bedrijven over de streep. Het is nu wachten op dat ene omdopen tot ‘Gezonde voedselkeuze’. ‘Verder hebben schaapje dat over de dam komt.’ Kees de Graaf, hoogleraar Sensoriek en eetgedrag, en Het Restaurant van de Toekomst moet grote onderneTiny van Boekel, hoogleraar Productontwerpen en kwamingen als Danone, Unilever en Campina overtuigen. liteitskunde, toegezegd hier projecten te doen. BovenVoorname Wageningse voedingscentra als TIFN en Hu- dien gaat het LEI hier een grote studie uitvoeren naar mane voeding, werken echter nauwelijks samen met de keuze voor varkensvlees.’ het restaurant. Hoogleraar Frans Kok: ‘Het concept is Hiermee krijgt het Restaurant van de Toekomst een

KASPLANTJE In het Restaurant van de Toekomst is bijna drie miljoen euro geïnvesteerd. Dat is grotendeels gefinancierd door Wageningen UR. De inkomsten in het eerste jaar vallen tegen, hoewel onduidelijk blijft hoe groot het verlies nu is. Het businessplan en de jaarlijkse resultatenrekening zijn bedrijfsvertrouwelijk. Wel meldt woordvoerder Simon Vink van Wageningen UR: ‘De potentie in het eerste jaar is niet waargemaakt. Het restaurant is een kasplantje waarvan we hopen dat het gaat opbloeien.’ AFSG-directeur Peter van den Elzen spreekt van een ‘financiële tegenvaller’. Business manager René Koster wil geen cijfers noemen, behalve ‘dat het volume de helft is van wat we verwacht hadden’. Kleine contracten zijn er voldoende. Het Restaurant heeft 41 participanten, belangstellende bedrijven die vijfduizend euro afdragen. Verder is het restaurant betrokken bij (Europese) subsidieprojecten.

steviger wetenschappelijke basis. Welke doelstellingen vervallen, kan Van der Elzen niet zeggen. ‘Ons doel is helder: gezonde voeding. We gaan nu bekijken welke vaardigheden we daarvoor nodig hebben. Tijdens dat proces zal duidelijk worden welke technieken afvallen.’ Oud-medewerker Harold Bult: ‘Met de goede managementkeuzes zou er een stevig instituut kunnen staan. Er is kwaliteit en die moet niet verkwanseld of verdund worden.’ <

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 10

OPINIE

2

10

M.I.

De meeste mannelijke vleesvarkens in Nederland worden op jonge leeftijd gecastreerd. Sinds dit jaar gebeurt dat onder verdoving. Uiterlijk in 2015 moet deze praktijk in Nederland zijn uitgebannen. Enkele Duitse supermarkten willen sneller resultaat: vanaf 2010 willen ze alleen nog vlees verkopen van ongecastreerde beren. Kan dat?

WE KUNNEN SNEL STOPPEN MET BIGGEN CASTREREN door ALBERT SIKKEMA, foto DIERENBEELDBANK Hans Verhoeven, varkenshouder in Valkenswaard, castreert zijn vleesvarkens niet ‘Ik ben medeoprichter van De Hoeve, een club van varkenshouders die medio 2007 is gestopt met castreren. We werken samen met andere partijen in de keten die al langer Milieukeurvlees produceren. Varkensboeren willen niet castreren. Het is een tijdrovende en stressvolle ingreep. Bovendien hebben ongecastreerde beren een betere voederconversie, ze produceren minder mest, groeien sneller en de uitbetaling is beter omdat ze meer spier en minder spek hebben. Economisch is het dus aantrekkelijk. De meeste beren ontwikkelen helemaal geen berengeur, maar dat kun je pas na de slacht aantonen.

Jaap de Wit, directeur van Inkoop Oudewater, verwerker van ongecastreerd varkensvlees ‘We hebben vorig jaar een keten van ongecastreerd varkensvlees opgezet, samen met 22 varkenshouders en afnemers als de Coop en LaPlace. We slachten nu zesduizend ongecastreerde beren per week. Een nichemarkt, gelet op de 290 duizend varkens die wekelijks in Nederland worden geslacht. Een paar procent van de varkens heeft de onaangename berengeur. Die halen we eruit met onze bak-en-braadtest na de slacht. De berengeur ontstaat tijdens het bakken en braden. Bij gezouten of gerookt varkensvlees, zoals bacon, is die geur niet aan de orde. Een deel van het varken gaat als bacon naar Engeland – dat is geen probleem. Nederland en Duitsland maken nu een

Ir. Herman Vermeer, onderzoeker bij de Animal Sciences Group ‘Er is zeer weinig onderzoek naar het seksuele gedrag van ongecastreerde varkens gedaan – ze werden toch gecastreerd om de berengeur in het vlees te voorkomen. Het seksuele gedrag begint na ongeveer vijf maanden. In Engeland, waar niet wordt gecastreerd, slachten ze de varkens na vijf maanden om de berengeur te vermijden. In Nederland slachten we na zes maanden. Het seksuele gedrag speelt dus maar enkele weken. Berengeur en seksueel gedrag worden door dezelfde hormonen aangestuurd.

‘Varkensboeren willen niet castreren’ We doen nu een project om te leren van de ervaringen van de deelnemende varkenshouders, bijvoorbeeld wat betreft de agressie van ongecastreerde beren. Bij mij valt die agressie mee, maar dat kan afhangen van het varkensras en het staltype. Ik kan niet vooruitlopen op de uitkomsten. Grootste probleem is de afzet. Wij zetten 99 procent van het vlees af in Nederland. Dat gaat wel goed, maar export is lastiger. De hele sector kan pas overschakelen op ongecastreerd vlees als het in Europees verband is geregeld.’

Dr. Hans Hopster, lector Welzijn van dieren van Van Hall Larenstein ‘Castreren is een ingreep die het natuurlijke seksuele gedrag van mannelijke varkens onmogelijk maakt. Ermee stoppen is beter, maar we hanteren wel een dubbele standaard. Hengsten worden massaal gecastreerd in Nederland, omdat ze anders te veel problemen veroorzaken op paardenshows. En castreren van zwerfkatten wordt zelfs gestimuleerd om de overlast te bestrijden. Punt is wel dat castratie van varkens een routinehandeling is om een bedrijfssysteem in de benen te houden. Vier jaar geleden hebben we een tijdlang ongeca-

‘Hengsten worden massaal gecastreerd in Nederland’ streerde varkens op ons proefbedrijf gehouden. De bedrijfsleider had toen het idee dat de varkens onrustiger waren. De beren gaan elkaar bespringen, op elkaar rijden. De varkens die dat overkomt, vinden dat niet prettig. Dit werkt agressie in de hand. We moeten binnenkort een goed vergelijkend onderzoek doen naar agressie onder ongecastreerde varkens om uitsluitsel te kunnen geven.’

M cu Cl we ch we op bu Bu bo no

‘Een paar procent van de varkens heeft berengeur’ omslag naar verdoofd castreren en ongecastreerd vlees. De supermarkten doen ook mee, maar dat geldt alleen voor vers vlees. De buitenlandse vleeswaren in de supermarkten zijn allemaal van onverdoofd gecastreerde varkens. De Duitse supermarkten Aldi en Lidl kunnen hun claim om volgend jaar ongecastreerd varkensvlees te verkopen, niet waarmaken. Het was een persbericht om goede sier te maken. De Duitse leverancier kan op z’n vroegst over anderhalf jaar ongecastreerd vlees zonder berengeur leveren. Coop en LaPlace maken geen goede sier, die doen het gewoon.’

‘In Engeland wordt niet gecastreerd en slachten ze na vijf maanden’ Ik ben nu betrokken bij het praktijknetwerk De Hoeve om meer te weten te komen over het gedrag van de ongecastreerde beren. Ik wil het gedrag op video vastleggen en de verwondingen onderzoeken: komen die door agressie of door seksueel gedrag?’

L

Prof. Bert Urlings, directeur Quality Assurance van vleesverwerker VION en bijzonder hoogleraar Ketengestuurde dierlijke productie in Wageningen ‘LTO, VION en de Dierenbescherming willen allemaal stoppen met biggencastratie, onder voorwaarde dat we het probleem van de stinkers oplossen. Volgens onze schatting ontwikkelt vier tot tien procent van de beren de berengeur. Bij VION produceren we ook vlees van ongecastreerde biggen voor Engeland, maar dat is een nichemarkt. Maar voor een grootschalige slachterij is een uitval van vijf procent economisch niet haalbaar, want je raakt de stinkers niet kwijt in de markt. De oplossing is dat we het percentage stinkers terugbrengen met behulp van genetica. De erfelijkheidsgraad van de berengeur is 0,4, wat betekent dat veertig procent van de berengeur langs geneti-

‘We stoppen zodra we het probleem van de stinkers oplossen’ sche weg kan worden uitgeselecteerd. Daar richten we ons onderzoek nu op. Verder moet er een betere detectie komen voor berengeur in de slachtlijn. Met de bak-en-braadtest haal je alleen de grootste stinkers eruit. Europese regelgeving is niet bepalend voor onze koers. Belangrijker is: kunnen we onze klanten overtuigen dat onze varkens geen berengeur hebben? Elk varken wordt in vier werelddelen verkocht. Onze spare ribs gaan naar de VS, het buikvlees naar het Verre Oosten, de ham naar Italië. In Nederland eten we de varkenshaasjes. Je moet alle delen van het varken afzetten, anders redt je het niet in deze competitieve markt.’

Th As m ge inf ac fiv tw bo he th ac m old pr

Th m no ‘N wa On no th de wh th

Af m On ag Int ru

rd

an en’

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 11

20 NOVEMBER 2008

11

RESOURCE #8 Harmen Boerboom: ‘The rules are based on the situation fifty years ago’

SUCCESSFUL EXOTICS ARE BETTER ARMED Exotic plants which are on the increase in temperate zones have better immune systems than related indigenous species. This is why global warming leads to invasions by plants from the south, according to conclusions published in this week’s Nature by researchers from the NIOO and Wageningen UR. Climate change has led to plants and animals shifting habitats, with species that like warmth moving further north. Some exotic plants do so well in their new environment that they become invasive. Professor of Functional Biodiversity Wim van der Putten, PhD students Tim Engelkes and Elly Morriën, and their colleagues in Heteren, Leiden and Florida have discovered that successful newcomers have better defences against

natural enemies than do indigenous species. This discovery is a first step towards a method of predicting invasive behaviour by exotics. Very invasive plants are less bothered by hungry insects or disease-carrying soil organisms, and can therefore spread more rapidly than indigenous species, driving them out. This emerged from tests carried out on nine indigenous plants from the Millingerwaard and six successful exotics, including species such as the late goldenrod, the biennial wormwood and the narrow-leafed ragwort. There were exotics from North America and South Africa as well as from southern Europe. ‘Species which have spread exponentially in the past ten years in particular, and are therefore potentially invasive’, explains

Van der Putten. ‘They are not yet pests like the American black cherry, but it might only be a question of time.’ The researchers used the desert locust and the peach leaf louse as above-ground enemies. In theory, all the plants should react to them in the same way: they’ve never encountered the locust before, while they are familiar with the leaf louse. But that’s not what happens. The exotics are less bothered by the insects and their growth is less inhibited by the soil organisms from the Millingerwaard. ‘They seem to have characteristics that make them more resistant to enemies’, says Van der Putten. ‘They must have encountered quite a few on their way from southern Europe. So they’ve been through

LEGAL CONFLICT ABOUT INTERNATIONAL CLUB Members of the advisory board and the current management of the International Club are entering into a legal battle. Two weeks ago, the board had the locks changed at the building on the Marijkeweg. The next day, the club management opened the doors and went about their business as usual. Illegal, says the board. But the management says the advisory board acted illegally. Both parties have now engaged a lawyer. The rules of the International Club Association stipulate that the management should hold an annual general meeting to keep the members informed about the club’s finances and activities. But this has not been done for five years, says Ben Onwuka, one of the two newest members of the advisory board. ‘To us this is quite unacceptable’, he comments. ‘The director cannot run the club for all these years without being accountable. Nobody knows where the money is going or what is happening. The old members are not even informed of the program.’ The interim director finally called a meeting about a month ago, but it was not a proper one in the eyes of the board. ‘No old members were invited and there was no financial report’, declares Onwuka. When he and his colleague did not receive an answer from the director to their request for ‘a real meeting’, they decided to fire the management and, when they got no response to this either, they closed down the club. After re-entering the premises, the management had a lawyer write to Onwuka and his colleague to warn them against causing problems at the club. Interim secretary Harmen Boerboom, who runs the International Club together with

interim director Kitty Cruden, explains, ‘The advisory board does not exist right now because the mayor and the rector of the university have to be on the board, according to the rules. And they are not. On 29 November there will be elections for a new advisory board and director.’ Anyway, says Boerboom, only members and not the advisory board are entitled to fire the management. He says AGMs have been held and minutes kept. ‘We keep strictly to the rules. Except that the mayor and rector are no longer interested in being on the advisory board – but then, those rules are based on the situation fifty years ago. Apparently these two members just want to make trouble for us.’ ‘We were elected by the general meeting. If we are not on the board, I wonder who is’, responds Onwuka. Last week he went to the police to report the break-in, but the police said it was a civil case. The advisory board now awaits legal advice. Onwuka: ‘We would like to run the International Club normally again, in a transparent way.’ Apart from those involved, nobody really seems to know – or care – about the problems in the association. The university stopped sponsoring the International Club many years ago. And as long as it stays open, the students are happy. It’s about the only place in Wageningen where international students can go out at weekends. / AB

A mix of international students, locals and a few university staff went to the Latin Party at the International Club on Friday 14 November. / Photo Martijn Weterings

a kind of sieve, and that’s what makes them so resistant and so different.’ Plant species which spread successfully during climate change seem to have the same characteristics as invasive species from other continents. Researchers therefore believe that there is a real danger of bio-invasions. Yet not every exotic species is potentially invasive. Van der Putten estimates that about one in every thousand exotics becomes a pest. ‘Compare them with pickpockets. You can establish a typical profile for a pickpocket, and a thousand people might fit it. But only one of them actually becomes a pickpocket. We have now proved that these exotics do fit the profile.’ / RK

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

INTERNATIONAL

14:44

Pagina 12

2

12 WUR staff have the right not to work in countries where human rights are abused

THE CODE OF CONDUCT PAYS ATTENTION TO HUMAN RIGHTS Wageningen UR has a new Code of Conduct for scientific practice. It is based on the code of the Dutch Universities’ Association, in which the principles of reliability, verifiability and independence are central. Wageningen UR has added respect for nature, human rights, life and culture. ‘These are the norms and values that we espouse’, explains Herman Eijsackers. He is chair of the Ethics Committee, which has condensed a thick report on ethical codes of conduct for scholarly activities into a 14-page document. ‘Issues like sustainability and human rights are close to our working field. We have paid extra attention to these things.’ For example, the document rules that ‘Wageningen UR employees and units wishing to enter into a relationship with organizations in countries where human rights are (or may be) abused should always discuss this choice with their immediate superiors. (…) Every Wageningen UR staff member has the right to refuse to implement a project or pursue contacts in a country on the basis of individual considerations regarding the human rights situation there. This should have no consequences for his or her career within Wageningen UR. By the same token, Wageningen UR may forbid its staff to form contacts with such countries.’

RESTAURANT OF THE UNCERTAIN FUTURE? The Restaurant of the Future is a highly successful PR project. It has been reported in media all over the world and is well known in the food industry. And yet big contracts remain elusive. The big brother canteen on the Wageningen campus gets about 130 visitors per day – mainly University staff. The set-up, the products and the furniture change every four weeks, and twelve cameras record the influence this has on food choices and eating behaviour. The images of dining customers are analysed by an intern. In a big kitchen there are eight booths where people can give their opinion of the food. But the kitchen is empty and the doors of the research rooms upstairs are locked: the rooms won’t be used this week. ‘Big contracts are yet to come in’, admits business manager René Koster. ‘To be honest, it’s going very slowly. I would have liked to have more projects by now.’ Koster is responsible for acquisition. In one year, the Restaurant of the Future has had three managers. The group of

researchers has shrunk from twenty to seventeen scientists. The management of the AFSG, which the restaurant is part of, has launched a rescue operation. The problem is not a lack of publicity. ‘In the Netherlands, Eat, Drink and Be Monitored’, was the headline in the New York Times one month after the restaurant opened in October 2007. The British Independent announced: ‘From the country that gave us Big Brother, comes a new scientific venture into human eating habits.’ Reports about this consumer laboratory are still coming out all over the world. According to Wageningen UR science information officer Bauke de Vos, the Restaurant of the Future has been the most successful PR project of recent years. Dr. Harold Bult, one of the researchers who have left, thinks it’s an ambitious project that hasn’t yet convinced potential clients. Bult is now at NIZO Food Research in Ede, working as a senior scientist on a multimillion euro study on the influence of structure on taste.

A sum of nearly three million euros has been invested the Restaurant of the Future, most of it by Wageningen UR. The income in the first year has been disappointing, although it is not yet clear how big the losses are. The business plan and the annual accounts are not made public. Wageningen UR spokesman Simon Vink reports, ‘The potential in the first year has not been realized. The restaurant is a hothouse plant which we hope will still flower.’ AFSG director Peter van der Elzen speaks of a ‘financial disappointment’. Business manager René Koster declines to mention any figures, except to say that ‘the volume is half what we had expected’.

‘Potentially, the restaurant is a strong formula,’ thinks Bult. ‘It specializes in sensory work, and the team has a lot of experience in this. But they’re spreading themselves too thinly. Just look at the list of objectives - not only consumer research but also psychophysics and even neurological research. For psychophysics they have just one researcher – that’s not enough. Cross out half your wish list and blow your trumpet about what you’re good at.’ The Restaurant of the Future still has to convince big companies like Danone, Unilever and Campina. But reputed Wageningen nutrition centres such as TIFN and Human Nutrition are working closely with the restaurant. Professor Frans Kok: ‘The concept isn’t strong. Not enough thought has been given to the research. Gigabytes of data about choice behaviour in the canteen are being stored, but they are not preceded by good research questions. What’s more, we would have liked to be involved from the start. That didn’t happen. The managers of the restaurant thought they knew it all.’ Director Peter van den Elzen of AFSG, of which the restaurant is part, outlines the rescue plan: ‘We’ve got a few nice projects, but that’s not enough. We need WUR-wide commitment. The restaurant is going to focus more on healthy food choices. That’s what Wageningen UR stands for, and it’s what Frans Kok stands for too.’

The Wageningen Code of Conduct differs from the national one in that it also applies to non-university scientific institutes. Eijsackers: ‘We have made certain adjustments for the DLO institutes. Whereas research at the university must always contribute to the advance of science, that is not the case for the institutes. They do contract research, which isn’t always particularly innovative.’ And sometimes a client asks the institute to hold back on publishing results - which is out of the question with publicly funded university research. The university should generate new knowledge and has an obligation to teach students the ‘state of the science’ as independently as possible, says Eijsackers. ‘For example, there is a teacher here who is deeply religious, but who can separate his own belief in the existence of something else beyond evolution from his duty to convey knowledge as well as possible’. Eijsackers hopes that the code of conduct will generate plenty of discussion. The directors of the knowledge units have even been asked to stimulate this kind of discussion. ‘By thinking together about what we consider good scientific education and research, this will become a living document and they will be rules that we want to keep.’ Eijsackers believes that this will make it superfluous to keep checking whether the rules are being kept. / Koen Guiking

A HOTHOUSE PLANT

‘Eat, drink and be monitored’ in the Restaurant of the Future. / Photo BdG

Kok’s Human Nutrition division may yet get involved in the Restaurant of the Future. The current research group at the restaurant is called the Center of Innovative Consumer Studies. To emphasize the change of direction, Van den Elzen wants to rename it ‘Healthy food choice’. Which objectives will be abandoned, it’s too early for Van der Elzen to say. ‘Our aim is clear: Healthy eating. Now we’ll see which skills we need. In the process, it will become clear which techniques we don’t need.’ / GvC

C D

W re co cr

Af an Na vic go ba of th es go bu ca bi as ca an ar Th int pr fo Ar m lot sta ex tw so bi ‘ac

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 13

20 NOVEMBER 2008

13

RESOURCE #8

SNAPPED WHO Hsiao-li Hsu, a second year MSc Environmental Sciences student from Taiwan. WHY HOLLAND? The tuition fees are lower here than in America! And of course because Wageningen University has such a great reputation. The quality of life is very high, which makes it easy for people to be happy. But

the weather – you never know what kind of weather it will be tomorrow. GOING TO SAVE THE WORLD? There are so many environmental issues I would like to solve. But I’m not sure if it’s in my power to do so alone. The more I learn, the more I realize what a massive issue it is and that I’m just one little person in a very big world. But I’ll do my best!

‘THE YALE HEALTH INDEX GIVES A FALSE SENSE OF SECURITY’

r

k

l

t ch ove

the common sense judgement of the experts, which is drawn on in the 'Clover' assessment system at the Albert Heijn, and the Ik kies bewust logo.

Dutch scientists are critical of the NuVal index, a ranking system drawn up by scientists at Yale University so that consumers can see how healthy (or unhealthy) their food is. In the index, broccoli is the healthiest food, with 100 points, and fizzy drinks are the unhealthiest, with one point. But Dutch scientists doubt the value of this index. The main criticism of the NuVal index is that a food product can never be healthy on all fronts. Daan Kromhout, Professor of Public Health Research and Vice Chairman of the Health Council, explains: ‘For combating overweight, for example, it’s important how much energy a product gives. For reducing the risk of cardiovascular disease, what matters is the combination of fatty acids and the amount of fibre.’ Professor of Nutrition Martijn Katan, of the Free University (Amsterdam), even thinks the index could create a false sense of security. ‘The scientists want to work out how healthy a food is using a computer model, but that’s not how it works. You also need to know who is eating the product, under what circumstances, and with what alternatives.’

Dr. Ellen van Kleef, senior lecturer in Marketing and Consumer Behaviour in Wageningen, adds that she doubts whether consumers do much with information from an index like this. ‘We’ve come to expect more and more miracles from consumer education in recent years. But there are no studies that prove that consumers really do eat more healthily because of logos and other nutritional information on food packaging.’

Broccoli - the healthiest food? How the index works is a secret. Katan has a hunch that its designers mainly looked at the number of ‘healthy’ nutrients in a product. ‘But more is by no means always better’, he says. ‘For example, the index sees carotene as a healthy nutrient. But at a high dosage,

carotene is carcinogenic. A producer can make an unhealthy product and compensate by adding a load of unnecessary vitamins and minerals to it.’ Katan’s verdict is therefore that the health value of a product can’t be assessed by a computer. You also need

She even thinks the NuVal index could have the opposite effect. ‘Margarine scores very low, for example, whereas it is very important for young children to eat it. What’s more, the index says nothing about portion size, so there’s a hidden danger that people will stuff themselves with highscoring products – which is unhealthy, of course.’ Anyway, Van Kleeg thinks there’s already too much health information for consumers, such as health logos. ‘A new index will really just create more confusion.’ / Maaike Tindemans

ur

COUNTING THE DEAD AT FORUM

t

e d

s l.’

e

d is

ds

e

en

e

While a whole army of Wageningen researchers are doing their best to help conserve nature, beautiful birds are crashing to their deaths at Forum. After a couple of counts, Thomas Lameris and Stefan Sand, students of Forest and Nature Management, have a list of eight victims. Four coal tits, one song thrush, two gold crests, and even one mammal – a bat – have so far been found dead in front of the building. And Stefan and Thomas think the list will soon get longer. ‘I am especially curious how many birds are going to get killed flying into the new Plant building. It’s all glass’, says Stefan. But the campus does have some advantages for birds too, says Thomas. ‘Forum is a habitat as well as an obstacle. The robin redbreast can be found on the roof most of the year, and you also see a lot of white wagtails around the Forum.’ The students think that the birds that fly into the windows of the building are probably migrating. ‘One of the coal tits we found had a ring from the ringing centre in Arnhem. These birds were obviously migrating because around the same time a lot of coal tits were sighted at the counting station at the Blauwe Kamer’, Stefan explains. As concerned birdwatchers, the two students are pondering possible solutions. They suggest that a couple of bird stickers could be placed at the ‘accident black spots’. / Anneloes Dijkstra

OPEN DAYS/ Wageningen University and Val Hall Larenstein held their open days on Saturday 15 November in Gaia, Lumen, the Leeuwenborch and the Forum. This year the University’s open day attracted 1439 visitors, compared with 1238 last year: an increase of sixteen per cent. Van Hall Larenstein’s open day drew about 330 visitors, compared with 330 last year. / Barbara Tielemans, photo Guy Ackermans

Resource 0308 14-17

19-11-2008

16:07

Pagina 14

SERVICE

14

NAMEN In memoriam

Angela van den Hoed Maandag 17 november bereikte ons het droevige bericht dat Angela van den Hoed, die tot april dit jaar MPS studeerde, afgelopen vrijdag is overleden. Het leven viel haar steeds zwaarder, wat haar heeft doen besluiten dat zij niet verder wilde leven. In 2000 begon Angela met de opleiding Plant- en Gewaswetenschappen. Ze was een serieuze studente met goede studieresultaten. Na enkele jaren kreeg ze een tegenslag in de vorm van chronische RSI en stond de studie een tijdlang op een laag pitje. In die tijd deed ze de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk en ging aan het werk bij de buitenschoolse opvang in Wageningen. In januari 2007 schreef Angela zich weer in en heeft ze de laatste onderdelen van de BSc afgerond met steun van haar moeder, die hielp met uitwerken van verslagen om RSI-problemen zoveel mogelijk te beperken. In maart 2007 haalde ze haar BSc en begon de MSc Plant Sciences, ook al wist ze toen al vrij zeker dat ze liever wilde werken in de kinderopvang. Namens iedereen die betrokken is bij de opleidingen plantenwetenschappen en biologische landbouw wensen wij haar ouders, familie en vrienden veel sterkte toe bij dit grote verlies. Anja Kuipers, opleidingsdirecteur Cor Langeveld, studie-adviseur Angela is langere tijd studente geweest bij de leerstoel Crop and Weed Ecology, waardoor een aantal van ons haar ook intensief heeft meegemaakt. Het nieuws heeft ons geschokt, en we voelen veel droefheid en onmacht bij het idee dat iemand met veel capaciteiten uiteindelijk tot deze beslissing komt. Namens onze groep wensen wij de ouders, familie en vrienden heel veel moed en sterkte bij het verwerken van dit verlies, Bart, Jan, Wopke & Tjeerd Jan

Afscheid

wijsinstituut. Vanaf Bureau Buitenland (1988) is Martha het (soms strenge, maar altijd dienstbare) gezicht van het Socrates/Erasmusprogramma (studenten en docentenuitwisseling). De OWI ganggenoten en de Erasmus collega’s zullen Martha’s altijd opgewekte aanwezigheid en collegialiteit missen. De afscheidsreceptie is woensdag 26 november van 16.00-18.00 uur in het Atrium, Bestuurscentrum, Costerweg 50 en heeft het karakter van een reünie. Ik stel uw aanwezigheid hierbij zeer op prijs. Pim Brascamp, directeur OWI

Stedelijk Interieur Studenten Award

AGENDA globulin mRNA expression and CDR3 length in chicken ileum show that the neonatal period is highly dynamic;

Promoties 21 november

Technologie en Voeding: Ellen Slegers (Biotechnology) voor haar scriptie Applying operations research methods to the automatic generation of food frequency questionnaires;

Masterstudent Debbie Nuijten is één van de twee winnaars van duizend euro bij de Stedelijk Interieur Studenten Award 2008. Debbie Nuijten verdiepte zich voor haar scriptie in de norm die gemeenten hanteren dat er binnen hun grenzen 75m2 groen per woning is. De jury was geboeid door haar bevindingen. Niet alleen meten gemeenten op verschillende manieren en voldoet iedereen aan de norm, maar meer groen in een stad betekent niet automatisch dat dit groen door bewoners hoger wordt gewaardeerd. Organisator van de verkiezing is het vakblad Stedelijk Interieur, die de Award voor het eerst uitreikt. De vakjury beoordeelde 29 inzendingen en de makers van tien scripties werden uitgenodigd om hun ideeën toe te lichten. Genomineerd in de categorie Bachelor waren Leonie Heutinck en Wilmar Vlaskamp van Van Hall Larenstein. Zij bedachten een handboek voor de aanleg van groene daken. Het handboek beschrijft de diverse mogelijkheden van groen op bestaande daken. Voor de totale lijst en informatie: www.stedelijkinterieur.com.

13.30 uur promotie dhr. M. Djaeni: Energy Efficient Multistage Zeolite Drying for Heat Sensitive Products. Promotor prof.dr.ir. G. van Straten en prof.dr. J.P.M. Sanders, co-promotor dr.ir. A.J.B. van Boxtel en dr.ir. P.V. Bartels. 16.00 uur promotie dhr. K.B. Mantlana: Seasonal and inter-annual variations of leaf-level photosynthesis and soil respiration in the representative ecosystems of the Okavango Delta, Botswana. Promotor prof.dr. F. Berendse, copromotor dr. E.M. Veenendaal en dr. A. Arneth (Lund University, Sweden).

13.30 uur promotie mr. Krzysztof Rakus: Major histocompatibility (MH) polymorphism of common carp: link with disease resistance. Promotor prof.dr. H.F.J. Savelkoul en dr. A. Pilarczyk (Polish Academy of Science, Golysz, Poland). coOmgevingswetenschappen: Marpromotor dr.ir. G.F. Wiegertjes en jolein Eva Kloek (Forest and Natu- dr. I. Arnazarow (Polish Academy of re Conservation): Natuurbeelden Science, Golysz, Poland). in de hedendaagse Nederlandse Hieraan voorafgaand 09.00-12.00 literatuur. Een vergelijking tussen uur: WIAS symposium Fishing for autochtone schrijvers en allochto- Immunity. ne schrijvers afkomstig uit het isla- 16.00 uur promotie mrs. Patrycja mitisch cultuurgebied; Jurecka: Transferrin polymorphism of common carp : link with disease resistance. Promotor prof. dr. H.F.J. Savelkoul en dr. A. Pilarczyk (Polish Academy of Science, Golysz, Poland), co-promotoren dr.ir. G.F. Wiegertjes en dr. I. Irnazarow (Polish Academy of Science, Golysz, Poland). Hieraan voorafgaand 09.00-12.00 uur: WIAS symposium Fishing for Immunity. Maatschappijwetenschappen: Mattijs Smit (Management of 28 november Agro-Ecological Knowledge and 15.00 uur promotie (bij ITC, EnSocial Change) voor: Neglected de- schede) mw. G. Peters Guarin: Incentralized rural electricity produc- tegrating local knowledge into gistion in Lao PDR: A technography of based flood risk assessment. The picohydropower analyzed in a poli- Case of Triangulo and Mabolo tical ecology framework. communities in Naga City – The Philippines. Promotor prof.dr.ir. G.E. Frerks, co-promotoren dr. C. van Westen (ITC) en dr. E. de Man (ITC).

Cursussen

WUF-KLV scriptieprijs Gerco den Hartog, Ellen Slegers, Marjolein Eva Kloek, Mattijs Smit en Jerke Wiebe de Vries

De extra prijs voor de scriptie waarvan de resultaten het meest praktisch toepasbaar zijn gaat naar: Jerke Wiebe de Vries (Agriculture and Bioresource Engineering) voor zijn scriptie: Design and preliminary evaluation of a no-tillage seeder for small scale vegetable production using a two-wheeled tractor: a case study in the area of Saltillo, Na 44 jaar en 4 maanden gewerkt Coahuila, Mexico. te hebben bij de overheid, neemt De Scriptieprijzen worden gesponMartha van Rinssum afscheid op sord door alumnivereniging KLV; 26 november a.s. Zij is begonnen de extra prijs door Rhizosphere bij het Bureau GemeenschappelijResearch Products, Wageningen. ke Diensten (Bornsesteeg 53), Op 3 december, 17.30 uur krijgen heeft vervolgens gewerkt bij de de winnaars de prijs persoonlijk vakgroep Landbouwplantenteelt overhandigd in het Hof van Wageen Graslandkunde, Bureau Buiningen (voorheen WICC). Belangtenland/Kennisbemiddeling en Onderwijsstrategie en onderwijsLevenswetenschappen: Gerco den stellenden zijn van harte uitgenomarketing. Sinds anderhalf jaar Hartog (Biology) voor zijn scriptie: digd om hierbij aanwezig te zijn. ressorteert ze onder het OnderShifts in isotype specific immuno- Meer info op www.wuf.wur.nl. Uit een totaal van 25 voorgedragen scripties heeft de jury van oud-hoogleraren 5 winnaars verkozen voor de beste MSc-scripties van het afgelopen studiejaar. De jury was blij verrast door de hoge kwaliteit van de inzendingen. Per onderwijsgebied zijn de winnaars:

S

Mail berichten uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected], met als onderwerp ‘Agenda’. De lengte is hooguit 60 woorden.

24 november

Debbie Nuijten

2

27, 28 januari en 3 februari Cursus Van stedelijke wateropgave naar robuust systeem. Met lezingen en discussies, de casus Poptahof te Delft en een excursie naar Nijmegen, de wijken Hatert en Grootstal. Cursusleider drs. J. Spoelstra (Hogeschool Van Hall Larenstein). Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 9 januari) via www.wbs.wur.nl.

9, 10 en 11 februari 2009 Cursus Procesarchitectuur van interactieve processen, voor afgestudeerden (wo- of hbo-niveau, of deelnemers met gelijkwaardig niveau op basis van zelf verworven ervaring), die in hun beroepspraktijk in aanraking komen met interactieve processen en zich de methode eigen willen maken. Cursusleiding Brendan Hickling en Rolf A. Müller. Informatie en mogelijkheid tot inschrijven (tot 19 januari) via www.wbs.wur.nl.

27 november

Dag van de wetenschap in het kader van de Week van de bodem met in Atlas lezingen over de bodem in Diversen de geschiedenis, forensische wetenschappen en genetisch materitot 1 december aal en interactieve workshops over 09.00-17.00 uur Expositie Clivoedselzekerheid, klimaat & enermate Change Himalayas, in de gie en ruimtelijke inrichting. corridor tussen Gaia en Lumen. Voor programma en aanmelding: Inl: [email protected]. www.bewustbodemgebruik.nl, bij donderdag 27 november. tot 8 december 20.00 uur Wat doe jij voor Mor09.00-22.00 uur Expositie For gen?, een avond vol met debat, those that have eyes and don’t want to see, werken van jaLuciano, muziek, presentaties, en de lancering van Duurzamestudent.nl in in Forum. CREA Amsterdam, Turfdraagsterpad 17, Amsterdam. Meer info 20 november volgt op www.duurzamestudent.nl 16.00 uur Inauguratie prof.dr.ir. H. Gruppen. Aula Wageningen Uni- en www.lhump.nl. versiteit. 19.30 uur Lezing Van Mexico naar 28 november Patagonië door Hans Inberg, in de 09.00-16.15 uur Symposium Bevrijdingskerk te Wageningen. Emerging vector borne diseases: Over vulkanen, azteken, maya’s, Preparing for new threats to zoutmeren, paramo, puna en nog animals and humans georganiseerd door het Centraal Veterinair veel meer. Info: www.knnv.nl. Instituut. Locatie: Auditorium, 21.00 uur Open Podium in Hof van Wageningen (voorheen WICC). Edelhertweg 15, Lelystad. Info: www.cvi.wur.nl/NL/nieuwsagenda Piano, bas, drums, percussie en /agenda/Symposiumvector.htm, zanginstallatie aanwezig. 21.00 uur Sportnacht Thymos. Zie registratie: [email protected]. 14.00-22.00 uur LSVb Mega Mebij Verenigingen, pagina 17. dezeggenschap Manifestatie in Utrecht. Een dag voor alle mede22 november 09.30-15.30 uur Master Meetings zeggenschappers vol leuke workshops, een lezing van Karl Dittrich 2008 in Jaarbeurs, Utrecht. Inl: (voorzitter NVAO) en onderwijsexwww.mastermeetings.nl. 15.30 uur Sintprovisatie-concert perts. Georganiseerd door de m.m.v. de Guus Tangelder Bigband, LSVb, LOF en SOM. Locatie: Hogehet Charivari Trio en het Groot Zwar- school Domstad en (vanaf 19.30 uur) Trianon (borreldebat). Inl: tepieten Orkest én Sinterklaas en Zwarte Piet, in Hof van Wageningen www.studentenpolitiek.nl/mmm. ook voor inschrijven. (voorheen WICC). Reserveren: 0317-490133.

2 december 23 november

20.00 uur Viering honderdste ver15.00 uur G-Live, pop, soul en jazz jaardagsfeest van Arboricultura met optredens van The Aftertones, in Hof van Wageningen (voorheen Jaya the Cat en Melrose, in de aula WICC). van Van Hall-Larenstein, Velp.

24 november 09.00-12.00 uur WIAS symposium Fishing for Immunity on the occasion of the thesis defense of Krzysztof Rakus and Patrycja Jurecka, Cell Biology & Immunology Group. Lecture room C80, Zodiac building, Marijkeweg 40, Wageningen. Info: www.wias.nl/courses/ view_course.php?ID=115 19.30 - 22.00 uur KLV loopbaancafé in Café H41, Heerenstraat 41 in Wageningen. Inl: www.klv.nl. 19.30 uur Werkavond KNNV paddenstoelenwerkgroep waarbij diverse, evt. zelf meegenomen, paddenstoelen op naam worden gebracht. Inl: Bart Heijne, tel. 0318 618327 en op www.knvv.nl.

25, 26, 27 en 28 november MSc/Doctoraaluitslagen. Aula Wageningen Universiteit.

MO AN De Voe Hu Vac De bo ling op voe ook Voo Zon me exp cha trit ana me wo sen van RN van sto leid ger De ter teit be rol De noo van toe de lijk lat pre (die ger lair re e sin

3 december 09.00-17.00 uur Innovatieproeftuin 2028 Boven het Maaiveld in de Van Nelle Ontwerpfabriek in Rotterdam met rond de middag het LSVb kennisdebat: hoger onderwijs en de kennisinvesteringsagenda (KIA). Meld je komst (toegans gratis) aan via [email protected]. Info: www.innovatieproeftuin.nl. 15.00 uur Viering honderdste verjaardagsfeest van Arboricultura met de uitslag van de fotowedstrijd, om 16.00 uur de onthulling van het cadeau aan Van Hall-Larenstein en om 17.00 uur de uitreiking van de Koninklijke Erepenning aan Arboricultura door de burgemeester van Rheden en de presentatie van het boek 100 jaar Arboricultura, in de aula van Van Hall-Larenstein, Velp. Opgeven en meer informatie via [email protected].

26 november 15.00 uur Storm-van der Chijs Lectures Climate Change: Gender and other social dimensions in LA13, Wageningen. See Education. 20.15 uur Concert Oude Muziek door Voces Intimae in de Cunerakerk in Rhenen. Pianotrio's van Beethoven, Haydn en Schubert met Riccardo Cecchetti op fortepiano, Luigi De Filippi op viool en Sandro Meo op cello.

Vac he vol wo Voo

4 december 14.45-17.15 uur Presentatie rapport Toegerust voor een carrière? tijdens een bijeenkomst voor HBOinstellingen en universiteiten over hun rol bij de ondersteuning van (allochtone) studenten naar de arbeidsmarkt. Organisatie: Forum en HAN. Plaats: Hoorzaal PABO, Ruitenberglaan 27, Arnhem. Informatie en aanmelding: www.forum.nl.

(ADVERTENTIES)

proefschriftdrukken.nl

AIO M/ Wa Ent Vac He naa van

kamet in eeriver er-

g: bij

ce-

r-

.nl

s:

air

da m,

e-

kch x-

ge0

m.

er-

es, ula

fn

sel.

Resource 0308 14-17

19-11-2008

16:07

Pagina 15

20 NOVEMBER 2008

15

SWITCH

EDUCATION

contribute to a network of academics and practitioners focused on tourism and sustainable development; to contribute to the MSc ‘Leisure, Tourism and Environment’ of Wageningen University as derzoek zal bestaan uit het bestu- well as to other relevant courses in deren van de reacties van bladlui- sustainable tourism development; to publish on the results of the rezen op resistentiefactoren in het search program in international refloeemsap van resistente slalijnowned scientific journals; and to nen. Dit omvat life-history analyparticipate in public debates on ses en gedetailleerd gedragsonderzoek met behulp van een elek- the issue of sustainable tourism development. You completed a trische registratiemethode. Het PhD in a discipline with direct reonderzoek vindt plaats in het kalevance to the duties described der van een groter project waarabove. You have proven skills in binnen nog een tweede AIO en een technisch assistent betrokken writing high-quality academic puzijn. Functie-eisen: afgeronde stu- blications demonstrated by sufdie Biologie, Plantenwetenschap- ficient number of publications in pen of vergelijkbare opleiding met refereed international scientific journals; proven experience in PhD een aantoonbare belangstelling supervision; ability to initiate and voor multidisciplinair onderzoek. manage research programs, deTeamspeler met aantoonbare ermonstrated experience and strong varing met gedragsecologie en commitment to quality teaching in ecofysiologie en belangstelling voor moleculair biologische bena- relation to this position; affinity deringen en plantenfysiologie. Uit- with topics and themes which are central to the field of Chair. stekende communicatieve vaardigheden. Goede kennis van staPHD STUDENT CONTINUOUS tistische analyses is gewenst. LIGHT M/V (1.0) ENDOWED CHAIR TOURISM AND Plant Sciences Group, Laboratory of Plant Physiology and HorticulSUSTAINABLE DEVELOPMENT tural Supply Chains Group, WageV/M (0.2) ningen Environmental Sciences Group, Vacancy number: AT: DPW 08-50 Chair Socio-spatial Analysis, WaThis PhD position is part of the TTIgeningen Green Genetics project ‘ContinuVacancy number: AT: HGL SSG ous Light’. The aim of the project is 2008-11 to genetically and functionally unThe Chair is projected to develop ravel the physiology of stress duand implement a scientific rering continuous light. Research fosearch program in the area of ‘tourism and sustainable develop- cus will be on measuring and anament’ with an emphasis on the re- lyzing physiological and omic reslation among tourism, nature con- ponses to continuous light using servation & management and po- existing segregating populations. verty alleviation. More specifically Functional genomics will be used to unravel the mechanism behind the Chair is expected to develop and realize a trans-disciplinary re- the continuous light syndrome. search program on the subject of The candidate should have a MSc tourism and sustainable develop- in plant biology or plant sciences ment; to analyze and help design and affinity to genetic analyses, biinstitutional arrangements which ochemistry, metabolomics or trancontribute to and support the sus- scriptomics, modern biophysical and biochemical techniques for tainable development of tourism measuring and analyzing photoin the Netherlands as well as absynthesis. road by cooperating and networking closely with relevant parties (such as WNF, IUCN(-NL), CORDAID Voor meer informatie zie: www.werkenbij.wur.nl and KLM); to help develop and

Vacatures zijn voor interne en externe kandidaten. Interne kandidaten hebben voorrang, zie intranet/people/arbeidsvoorwaarden. De volledige vacaturetekst staat op www.werkenbij.wur.nl. Aanleveren: woensdag in de week voorafgaand aan verschijnen van Resource. Voor informatie, bel Corporate HRM: (0317-4)85706. MOLECULAIR-BIOMEDISCH ANALIST M/V (1.0) Departement Agrotechnologie en Voedingswetenschappen, Afdeling Humane Voeding, Wageningen Vacaturenummer: AFSG 08.112 De leerstoelgroep Voeding, Metabolisme en Genomics van de afdeling Humane Voeding bestudeert op moleculairniveau de rol van voeding op het metabolisme (zie ook: http://nutrigene.4t.com). Voor een project gefinancierd door ZonMw (Horizon-subsidie: Nutrientmediated changes in microRNA expression; exploring a novel mechanism explaining effects of nutrition) zoeken we een research analist met een moleculair-biomedische opleiding. In dit project wordt de relatie onderzocht tussen voedingsvetten en activiteit van microRNA’s, een klasse van RNA moleculen die de expressie van genen controleren. Een verstoord metabolisme van lipiden leidt tot ziekteverschijnselen die gerelateerd zijn aan overgewicht. De exacte mechanismen die resulteren in deze metabole inflexibiliteit zijn echter nog grotendeels onbekend, en in dit project wordt de rol van microRNA’s bestudeerd. De analist gaat de methoden die noodzakelijk zijn voor het meten van microRNA’s ontwikkelen en toepassen. Andere werkzaamheden omvatten celkweek (met dierlijke cellen), transfecties, RNA isolatie, analyse van gen- en eiwitexpressie. Functie-eisen: ervaring in (dierlijke) celkweek methoden, afgeronde HBO opleiding (moleculair biologisch analist), aantoonbare ervaring in biomedische toepassingsgebieden. AIO INSECT-PLANT INTERACTIES M/V (1.0) Wageningen UR, Leerstoelgroep Entomologie, Wageningen Vacaturenummer: AT: DPW 08-48 Het betreft een onderzoeksproject naar de resistentiemechanismen van sla tegen bladluizen. Het on-

er-

(ADVERTENTIES)

ijd, het

proefschriftdrukken.nl

an Arer an in , tie

pe? BOer n aren ianl.

Ja,

Bij OGD werken ruim 500 studenten en afgestudeerden. Solliciteer online of bel voor een (bij)baan in de ICT.

ik wil een

baantje en ik ben

handig

Bel in Wageningen 030-2392090 [email protected] www.ogd.nl

met

computers

RESOURCE #8

Delft Amsterdam Utrecht Eindhoven Enschede

Mail onderwijsberichten uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected], met als onderwerp ‘Education’. De lengte is hooguit 100 woorden. Submit education announcements before Monday 09.00 to [email protected], with header ‘Education’. The announcement doesn’t exceed 100 words.

Storm-van der Chijs Fund Storm-van der Chijs Lectures ‘Climate Change: Gender and other social dimensions’ by internationally renown scholars: Dr.ir. Margreet Zwarteveen (WUR): challenging questions to reveal gender aspects; drs. Irene Dankelman (Radboud University Nijmegen): recent developments on the international agenda and local case studies; dr. Sarah Ahmed (chair Gender Water Alliance): integration in research projects. After the lectures the Storm-van der Chijs Stipends will be awarded to promising female WUR-PhD candidates. In cooperation with SG, WUR-Academic Board, KLV-Women’s Network Wageningen Engineers. Date: Wednesday 26 November, 15.00hrs, venue: LA13, Lawickse Allee 13, Wageningen. Language: English. Please contact when you intend to come: [email protected], tel. 483864 or Catharien.Terwisscha @wur.nl, tel. 486575,

using the entomopathogenic fungus Metarhizium anisopliae. Date: Tuesday, 25 November 2008, 16.30 - 17.00 hrs. Venue: Large Lecture room C19, Building 511, Binnenhaven 7.

gen University December 15. She Social sciences sends her thanks for the good exLaw and gouvernance periences and fruitful cooperation.

Environmental sciences Land use planning

Stagiaire Codex Alimentarius bij LNV, Food Quality and Animal Health Department

Het betreft de functie van Waarnemend Codex Contact Point en is een ondersteunende functie aan De wetenschapswinkel is op zoek het voedselveiligheidsbeleid van LNV en VWS voor de periode janaar studenten of pas afgestudeerden om een onderzoek uit te nuari-juli 2009. Leerpunten: kennisnemen van het internationale voeren in de vorm van een afstudeervak of betaalde opdracht. De voedselveiligheidsbeleid van de Nederlandse overheid en de EU, opdracht gaat over vragen die de kennisnemen van besluitvorvereniging Vrienden van de Veluwe heeft over de ontwikkeling van mingsprocessen binnen de VN-organisaties en de Codex, impact bedrijventerreinen op de Veluwe. Meer informatie over de opdracht van Codex op Europese en nationale regelgeving, organisatoriis te vinden op www.wur.nl/NL/ onderzoek/Wetenschapswinkel/ sche, communicatie en netwerkvaardigheden van het Codex-werk. Projecten/bedrijventerreinen/. Onderzoekers met expertise in re- Het werk omvat: dienstverlening gionale economie en/of geo-infor- aan de Nederlandse delegaties matie en/of landgebruiksplanning van de Codex Alimentarius (docuworden uitgenodigd contact op te mentenvooziening etc), onderhounemen met projectleider Barbara den van (internationale) codex-netwerken (FAO, WHO, EU etc), organiSterk, [email protected]. seren nationale Codex overleggen Socrates/Erasmus programme t.b.v. standpuntbepaling, redactie The new socrates contact person Plant sciences van de Codex Nieuwsbrief en de at Wageningen University, Bea JanEntomology Codex website, overige Codex gesen, starts December 1st with her relateerde activiteiten. Meer inforwork. E-mail: [email protected], Colloquium: matie bij prof. Bernd van der MeuForum building. Martha van Rins- Anthonieke Middelman: Biological control of Anopheles stephensi len, [email protected], sum, internationalizer/socrates 0317-482957. contact person will leave Wagenin- and Anopheles gambiae larvae,

De mobiliteit van bedrijvigheid op de Veluwe

(ADVERTENTIE)

Election Teacher of the Year presented by Wageningen University Foundation Who is your most excellent teacher at Wageningen University? Log in at csa.wur.nl, choose elections and CAST YOUR VOTE. You have a chance to win a €100 voucher. All 2nd year students and up can vote till Friday 21 November. The teachers who scored best in the course evaluations are nominated. The nominees are: Agrotechnology & Food Sciences Dane Bicanic Frank Vergeldt Tim Grotenhuis Hardy Temmink Gerrit Beldman Jean-Paul Vincken Ralf Hartemink JanWillem Hofstee Mees Muller Bert van Ooster Jack Postema Hans Stigter Fannie de Boer Inge Brouwer Edith Feskens Anouk Geelen Marianne Geleijnse Ellen Kampman Sander Kersten Caroline Plugge Gosse Schraa Hauke Smidt Remco Fokkink Arie de Keizer Toon van Hooijdonk Anita Linnemann Pieternel Luning Willem Marcelis Rik Beeftink Harriette Bos Dirk Martens Rachel Ooteghem Gerard van Willigenburg Tinka Murk Animal Sciences Henk Bovenhuis Piter Bijma Ariette van Knegsel Ep Eding Leo Nagelkerke Marc Verdegem Jan Dijkstra

Imke de Boer Eddie Bokkers Wouter Hendriks Huub Savelkoul Henk Schols Arjen Schots Harry Wichers Renger Witkamp Sander Kranenbarg André van Lammeren Arie Terlouw Lisette Graat Environmental Sciences John Beijer Karen Fortuin Serge Stalpers Aad Kessler Piet Peters Geert Sterk Ute Sass-Klaassen Bas Arts Andre Blum Harm Bartholomeus Aldo Bergsma Willy ten Haaf Ron van Lammeren

Jan den Ouden Andre Schaffers Joop Schaminee Fred de Boer Ignas Heitkönig Frank van Langevelde Juul Limpens Irena Ateljevic Kees Volker Gerard Heuvelink Gert Peek Edwin Peeters Jeroen Schoorl Marthijn Sonneveld Kate Collins Eddy Hesselink Carla Oonk Marjan Wink

Geert Smant Ken Giller Dick Vreugdenhil Jan van Lent

Social Sciences Koos Gardebroek Niek Koning Leon Pijnenburg Femke Gordijn Maria Koelen Joyce Lamerichs Rico Lie Barbara van Mierlo Hedwig te Molder Annemarie van Paassen Reint-Jan Renes Margit van Wessel Michael Schaepman Bea Steenbekkers John Stuiver Gerrit Antonides Plant Sciences Roel Dijksma Wim Heijman Lammert Bastiaans Henny van Lanen Marlon van der Waal Ariëna van Bruggen Paul Torfs Ronald van den Berg Arjen Wals Harm Boesveld Simon Bush Marc Sosef Bert Bruins Natalia Eernstman Lia Hemerik Janwillem Liebrand Kris van Koppen Wim van Ieperen Gerrit van Vuren Peter Oosterveer Margreet Zwarteveen Egbert Lantinga Jan van Tatenhove Paul Struik Ingrid Duchhart Rob Delink Wopke van der Werf Rudi van Etteger Xueqin Zhu Adriaan van Haaften Marcel Dicke Gertjan Hofstede Arnold van Huis Erik de Jong Dik Kettenis Joop van Loon Harro de Jong Otto Hospes Willem Takken Jusuck Koh Ynte van Dam Hans de Jong Jack Martin Anne Sabidussi Olaf van Kooten Joerg Rekittke Onno van Herwaarden Peter Zuurbier Paul Roncken Frits Claassen Florence Kuipers Chris Baltjes Thea Hilhorst Bram van Putten Jan Carsjens Pieter de Vries Wim van der Putten Gerrit Kleinrensink Pim Kooij Jan van Nieuwenhuize Edith Lammerts van Anton Schuurman Bueren Paul Opdam Gerard van der Linden Bettina Bock Leo Kroon Don Weenink Rients Niks Jordi Vila Kees Jansen Bela Mulder Aad van Ast Sietze Vellema Jan van Kan Jim van Laar

Resource 0308 14-17

19-11-2008

16:07

Pagina 16

SERVICE

COLOFON Resource, Weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum, is het weekblad voor personeel en studenten van Wageningen UR. ISSN/ 1874-3625. Redactieadres/ Bornsesteeg 47, 6708PD Wageningen, tel. 0317 484020, e-mail [email protected]; secretariaat Thea Agba-Kuijpers. Redactie/ Gaby van Caulil (hoofdredacteur), tel. 0317 482997, e-mail [email protected]; Lieke de Kwant (eindredactie), tel. 0317 485320, Alexandra Branderhorst (VHL, studentennieuws, organisatie), tel. 0317 481725; Marcel van den Hark (voeding, organisatie), tel. 0317 481709; Roelof Kleis (economie, omgeving, ecologie, maatschappij), tel. 0317 481721; Albert Sikkema (plant, dier), tel. 0317 481724: Hans Weggen (service), tel. 0317 485272; landelijk nieuws Hoger Onderwijs Persbureau (HOP).

2

16

Freelance medewerkers/ Marrit van den Akker (studentredacteur), Anneloes Dijkstra, Stijn van Gils, Alice van Ginkel, Yvonne de Hilster, Laurien Holtjer, Christoph Janzing (studentredacteur), Clare McGregor (international pages), Rik Nijland, Emily Parry (studentredacteur), Tom Rijntjes, Barbara Tielermans, Joris Tielens. Foto's/ Guy Ackermans, bvBeeld, Bart de Gouw, Hoge Noorden, Lineair, Ruben Smit, Theo Tangelder, Martijn Weterings. Illustraties/ Henk van Ruitenbeek, Guido de Groot Vormgeving/ Hans Weggen (basisvormgeving OfD, Loek Kemming). Druk/ Dijkman Offset BV. Abonnementen/ Studenten van Wageningen Universiteit en personeel van Wageningen UR krijgen Resource gratis; anderen kunnen zich abonneren. Abonnementsprijs Nederland €58,00 (buitenland €131,50) per jaar. Eerste-

VERENIGINGEN jaars afgestudeerden van Wageningen UR kunnen zich abonneren voor €36.50 (buitenland €110,00) per jaar; Inl: tel. 0317 484020. Een abonnement wordt automatisch verlengd tenzij uiterlijk een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode schriftelijk is opgezegd. Advertenties intern/ Onderdelen van Wageningen UR kunnen tegen speciaal tarief adverteren in Resource. Informatie bij het secretariaat. Kleintjes is de rubriek voor niet-commerciële advertenties en dienen contant te worden betaald. Advertenties extern/ Van Vliet, bureau voor media-advies, Passage 13, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, telefoon 023 5714745. Serviceberichten/ Beknopte, zakelijke mededelingen van eenheden van Wageningen UR aan studenten en personeel kunnen gratis in Resource worden geplaatst. Inlichtingen: 0317 485272.

PUBLICATIES

22.00u, napraten met drankje. Op 25 november: Eco-therapie met Toon Jansen, docent HAS Den Bosch; Jaap Vermue, ecotherapeut en Piet Bongers, melkveeInternationale studentenorganisatie, Lawickse Allee 13, open houder en ecotherapeut in NoordBrabant. Op 2 december: Homeo9.30-16.30, tel. 0317-422264, pathie plus: bioresonantie met [email protected], www.aiesec.nl. Jose Hoogeveen, acupuncturiste, deskundige bioresonantie en boeTraineeships rendochter, beroepslid Netwerk Thinking about where to go for VLV. Op 9 december: Homeopayour Bachelor or Master thesis and/or want to gain international thie in de veehouderij met Liesbeth Ellinger, homeopathisch diework experience? AIESEC offers traineeships in a wide array of pro- renarts en president van de IAVH, de International Association for fessional companies and NGO’s all over the world (up to six months Veterinary Homeopathy. after graduation).

AIESEC

Benefits on scale

Boerengroep

Stichting Boerengroep, Lawickse Allee 13, tel. 0317 410500, [email protected], www.boerengroep.nl

Lecture by Clemens Driessen, Applied Philosophy Group, Wageningen UR, about Benefits on scale, with Agropark specialist Peter Smeets - Alterra. Date: 10 December 20.00-22.00 hrs, venue: location will be anounced.

over de Apps? Word lid van de WUR-iPhoneclub (puur virtueel) en beschrijf de leukste App en de slimste EduApp. Als je een nieuwe App wilt uitproberen, prima, kosten voor ons. Heb je ideeën hoe een goede EduApp eruit moet zien, beter nog. Initiatiefnemer: Hans Bronkhorst, EDUsupport, tel. 83289, [email protected]

Quick and dirty onderzoekje Docenten gezocht die een iPhone of iPod Touch hebben en mee willen doen aan een quick and dirty onderzoekje wat er met EduApps in het onderwijs (mobiel leren?) kan. Je test een EduApp en schrijft je impressie en je oordeel of je het kunt gebruiken in je onderwijs. En hoe voor jou een goede EduApp eruit zou moeten zien. Initiatiefnemer: Hans Bronkhorst, EDUsupport, tel. 83289, mail: [email protected].

KLEINTJES Berichten uit de categorie ‘Gevraagd’ en ‘Aangeboden’, voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Lever het bericht aan op maandag voor 10.00 uur aan bij het redactiesecretariaat van Resource, kamer 0.31, gebouw 116, Born Zuid. Tarief is 3,50 euro per dertig woorden, de lengte is hooguit 60 woorden.

Duivendaal 7, tel. 0317 482663, [email protected], www.indewereld-sp3.nl

Re

Agenda WUR-iPhoneclub Heb jij een iPhone of iPod Touch? Dan ben je vast ook enthousiast

Int

Donderdag 20 november, 19.00 uur Crossroads; maandag 24 november, 20.00 uur Droom-expres-

Wil Als gra log ing gra naa

Kie (ADVERTENTIES)

Waterschapsverkiezingen van 13 tot 25 november, ook bij het Waterschap Vallei & Eem. Stem op Water Natuurlijk (lijst 1): de groene waterschapspartij met hart voor blauw. Water Natuurlijk wordt ondersteund door o.a. Natuurmonumenten, Milieufederaties, Vlinderstichting, de Landschappen en IVN. Stem voor meer natuur in het waterschapsbestuur. Stem op Wim van Driel, Wageningen UR medewerker bij de Environmental Sciences Group. Kijk op www. waternatuurlijk.nl/valleieneem. Voor onderzoek naar zorgboerderijen zoeken wij een student die ons kan helpen met interviewen, administratie en invoeren van vragenlijsten. Vergoeding middels student-assistentschap. Voor meer informatie: Jan Hassink, 0317-480576 of [email protected].

Ben jij een High Potential? www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

Partners van BestGraduates 2009

www.EDUsupport.wur.nl; [email protected] of telefoon (4)88888.

Cro the gen is t bac cre fro ide ting sha abo soc gio frie ww

Be stu dee wa 03

Lezingenreeks Stichting Boerengroep presenteert i.s.m. Netwerk Vitale Landbouw en Voeding een Hocus schermingswet 1998 sinds 1 okto- Te bestellen via www.boomblad.nl Pocus kwartet: Spiritualiteit in de Alterra ber 2005 tot 31 juli 2008. M.E.A. /rapportenservice. Veel rapporten landbouw, bruikbaar? Drie lezinVergunningverlening Natuurbegen met discussie en borrel in schermingswet. Overzicht aanvra- Broekmeyer, A.J. Griffioen en D.A. zijn ook te downloaden vanaf Café de Overkant, Bevrijdingsgen en besluiten art. 19d Natuurbe- Kamphorst. Alterrarapport 1748. www.alterra.nl (publicaties). straat, Wageningen, dinsdagavonden van 20.00u tot ongeveer

Cro

In de wereld - sp3 EDUsupport

Mail nieuwe publicaties in reeksen van instituten en eenheden uiterlijk maandag 09.00 uur naar [email protected]. De lengte is hooguit 60 woorden.

sie 19 eve

Co loo Van zit sta van rek wa we bew dez vle pas ken din reid het me De com zaa uitg

Foo

Co afd 20 dra de din dra de keu me keu fen be geg mic bij ser con doo ring zijn ken opv sec len ken

en

we -

tel. nl

ne ily s

el

k-

,

0 oes-

Resource 0308 14-17

19-11-2008

16:07

Pagina 17

20 NOVEMBER 2008

sie; donderdag 27 november 19.00 uur Crossroads, Surpriseevening!

Crossroads Crossroads is a joined project of the Student Chaplaincy Wageningen and In de Wereld-SP3. Our aim is to bring people from different backgrounds together. We wish to create a meeting-place for people from different countries, cultures, ideologies and religions. This meeting place may serve as a forum to share thoughts and experiences about topics related to worldsociety, culture, science and religion. It is also a place to develop friendship across borders. www.wau.nl/scw.

Integrand

Bemiddelingsorganisatie voor studenten en recent afgestudeerden, www.integrand.nl, [email protected], tel. 0317 422421.

Reageren Wil je reageren op onze stages? Als je bent ingeschreven bij Integrand kun je reageren door in te loggen op de website. Sta je niet ingeschreven, schrijf je dan eerst gratis in op onze website of mail naar [email protected].

Kies-Bewustlogo regelen Code: 4376, afstudeer- of meeloopstage. Bij ieder product dat Van Brussel trends in meat levert zit een productspecificatie. Hierop staan o.a. de voedingswaarden van het eindproduct. Deze zijn berekend aan de hand van literatuurwaarden van het onbereide oftewel verse product. Om het "Ik kies bewust logo" te verkrijgen moeten deze waarden voor het gegaarde vlees bepaald worden. Het toepassen en up-daten van de omrekeningsmodellen voor de voedingswaardes van vers naar bereid vleesproduct ten behoeve van het "Ik kies bewust-logo" is daarmee dan ook de (hoofd)opdracht. Deze opdracht kan op verzoek in combinatie met algemene werkzaamheden op de kwaliteitsdienst uitgevoerd worden.

Food Quality Zeelandia! Code: 3587, meeloopstage. Op de afdeling R&D is vanaf januari 2008 een uitdagende stageopdracht beschikbaar voor een student(e) levensmiddelen- of voedingsmiddelentechnologie. De opdracht bestaat uit de volgende onderwerpen: inventariseren van keuringsparameters op binnenkomende analysecertificaten met keuringsgegevens van grondstoffen van leveranciers. Vervolgens bepalen welke van deze keuringsgegevens (fysische, chemische, microbiologische, e.d.) nuttig zijn bij de ingangscontrole; inventariseren hoe er een betere ingangscontrole uitgevoerd kan worden door gebruik te maken van keuringsresultaten die reeds bekend zijn bij de leverancier; onderzoeken van de mogelijkheden tot het opvragen en bijhouden van analysecertificaten van handelsartikelen als ingangscontrole; onderzoeken van de mogelijkheid voor het

17

opzetten van een efficiënt archive- le seizoenen en vier bijbehorende ringssysteem voor analysecertifi- liedjes nadert het einde. Een film caten van grondstoffen. waarin gecommuniceerd wordt met minimale middelen en verschillende liefdes bloeien onder onwaarSupply Chain management schijnlijke omstandigheden. gericht op CO2-foodprint Vanaf donderdag 27 november Code: 4469, meeloopstage. Als 20.30 uur. student loop je stage bij Intelligence for business om nieuwe en bestaande diensten te kunnen Otherwise bieden aan klanten op het gebied van Supply Chain Management en CO2-foodprint. De uitstoot van broeikasgassen wordt gemeten door middel van een “Sustainable Value System”. De meetresultaten Knowledge sharing for devevan dit systeem worden gekoppeld lopment, Lawickse Allee 13, aan de financiële gevolgen voor de [email protected], tel. 0317klant. Als student werk je aan het 423590, www.wur.nl/otherwise ontwikkelen van nieuwe meetsystemen en diensten aan de hand Join the OtherTeam! van Supply Chain Management. Are you OtherWise? Do you have a Daarnaast kom je in contact met passion for international developbedrijven bij welke je de systemen ment, fair trade, gender equality van Intelligence for business in and sustainable development? praktijk brengt. Intelligence for OtherWise is a small NGO linked business is gevestigd in Veenento Wageningen University and daal. Research Centre, working on the interaction of science and society in the sphere of international coMovie W operation, social justice and sustainable development. Our aim is to create a dialogue on development based on knowledge sharing between Wageningen University and Research Centre and society. Filmhuis Movie W, Lawickse Allee OtherWise gives you the opportunity to develop yourself next to 13, tel. 0317-484809 (ook voor your studies by taking part in one reserveren), www.movie-w.nl or more of our OtherTeams and It’s a Free World van Ken Loach actively contributing to and shaping ‘dialogue for development’. (Verenigd Koninkrijk, 2007) OtherWise has five teams organiOver de actuele en schimmige wereld van koppelbazen en illega- sing activities: Intercultural comle arbeiders. Die wereld is de laat- munication for fieldwork team; Lectures from the field & photoste decennia veranderd. Werk is tijdelijk geworden, jobzekerheid is exhibition team; Freedom Uniververdwenen. In naam van goedkope sity team; DocuFilm Festival team; Promo team. In each team, arbeid is er een ongelooflijke approximately five people can sprong achteruit gemaakt, terug naar de tijd van de dagloners. Der- take place. As OtherTeam member, you will: work together with tig jaren geleden dacht niemand the student board and project dat die tijd nog ooit zou terugkomen. De film volgt Angie. Ze is een coordinators; get to know and interact with people from different vlotte, leuke meid die het zat is cultures; refine skills and learn om door haar bazen misbruikt te new ones relating to organisation, worden. En dus begint ze met haar vriendin haar eigen uitzend- communication, journalism, critical reflection, and many more; bureau. broaden your horizon and knowDonderdag t/m zondag, dinsdag ledge on North-South issues; help en woensdag 20.30 uur. advance scientific knowledge and discussion. Are you interested to Breath van Kim Ki-duk (Zuidbe in one of these teams? Then Korea, 2007 Nadat Yeon ontdekt dat haar man please send an email to OtherWise ([email protected]) until 25th vreemd gaat, raakt ze gefasciNovember and specify in which neerd door Jin, een suïcidale team you would like to be! gevangene. Jin komt op het journaal omdat hij een zelfmoordpoging gedaan heeft, waardoor zijn Personeelsverenigingen doodsvonnis niet voltrokken kan worden. Yeon besluit hem in de gevangenis op te zoeken. Langzamerhand ontstaat er een relatie tussen Yeon en Jin, ze zien elkaar in een kleine kamer onder toeSt Nicholas feast ziend oog van een bewaker. Yeon On Wednesday December 3th, heeft een geheim dat ze met hem 14.00-15.30 hrs, the Union of wil delen. Zijn celgenoten vinden Personel O&O organizes the yearly al die aandacht maar niets, ze zijn St Nicholas feast for children of 3 jaloers op Jin en de liefde die to 7 years old. Venue: Canteen, opbloeit tussen hem en Yeon. Ook Sportcentre De Bongerd, Bornsede echtgenoot van Yeon wordt steeg 2, Wageningen. The children jaloers en volgt haar naar de will be treated with a performance gevangenis. Daar ziet hij via een of St Nicolas and his traditional asbewakingscamera het spel dat sistants ('zwarte pieten'), sweets Yeon met Jin speelt. Na vier virtue- and – of course – presents. Only (ADVERTENTIES)

proefschriftdrukken.nl

children of O&O-members can attend the feast. Parents and supervisors are also welcome, especially if they are prepared to help with cleaning up the place after the show. Registration: By e-mail to Henk Vegter, (e-mail: [email protected]) before Friday, November 28th (in order of registration). On registration please state: Name O&O-member; group/unit; first name child + gender; family name child; age; suggested present; info for St Nicholas.

StOC

StOC, Gebouw achter de Aula, Gen. Foulkesweg 1a; [email protected]; www.stocwageningen.nl

RESOURCE #8

cation procedure is something that deserves some extra attention. Some years ago, this system was changed due to its vagueness. Many problems were caused as a result of this procedure and to avoid these kind of problems it was decided to make some adjustments on this system. Therefore, to keep it a fair system, it is a necessary aspect to keep an eye on. A preparation of the current FOS division is the most important issue for the FOS committee. When possible, they will already start with this evaluation by collecting data and experiences, because we think that students should be rewarded in a fair way and should not be the victim of an economic crisis or whatsoever!

Thymos

Global Week of Entrepreneurship Van 17 tot 22 november is de Global Week of Entrepreneurship. Deze week organiseren wij op donderdag 20 november business café en een groot open feest op Ceres. Meer info op onze website.

Student Chaplaincy

Student Chaplaincy Wageningen, Duivendaal 7, tel. 0317 - 48 26 63, www.wau.nl/scw, [email protected]

Eucumenical church services In English. Sunday 7 December, 11.00 hrs, Rev. Josine van der Horst. Duivendaal 7, Wageningen.

Other activities Thursday 20 November, 19.00 hours: Crossroads. Religion and Violence. Thursday 27 November, 19.00 hours: Crossroads.

Studentenraad

[email protected]

FOS committee ’08-‘09 The last Student Council approved on a proposal from the Executive Board which froze the amount of FOS months available for student related associations in Wageningen for three years. Therefore, it is impossible for those associations to expect more FOS months during this period. Nevertheless, there is one aspect not covered by this agreement. During a period of five years, an association can apply for extra FOS. This amount, equal to 10 months, can be used for anniversary committees or other activities. It can be questioned if this amount is fair regarding the work that has to be done. The Student Council, the FOS committee in particular, are about to prepare an evaluation which collects the experiences from the associations. This evaluation covers not only the one-time activities FOS, but the total budget available for FOS and the application procedure as well. The appli-

Generaal Foulkesweg 1a, Achter de Aula, gebouw 365 www.wageningen-alumni.nl e-mail: [email protected] bevordert de bloei van Wageningen Universiteit. website: www.wuf.wur.nl e-mail: [email protected]

Bijzondere prestaties verdienen erkenning Het Wageningen Universiteits Fonds roept op tot nominaties voor de Alumni Awards 2009. Ken je een Wageningse afgestudeerde die een bijzondere prestatie levert? We zoeken afgestudeerden die een voorbeeldfunctie vervullen op een van de vakgebieden van Wageningen Universiteit. Nomineer hem of haar vóór 1 februari 2009. Meer informatie op www.wuf.wur.nl onder prijzen.

Sportstichting Wageningen Universiteit, tel. 0317 482746; open ma-wo 9.00-17.00, do 9.00-18.00 dal hiervoor betere mogelijkheden en vr 11.00-15.00 uur; te hebben dan op de oude locatie. www.swuthymos.nl Informatie: www.pallas67.nl.

Dorschkampcross wordt Papendalcross

WSO

De Dorschkampcross, het loopspektakel van de Wageningse Atletiekvereniging Pallas’67 door de bossen en over de heuvels van Oranje Nassau’s Oord en landgoed de Dorskamp, wordt dit jaar op 13 december opgevolgd door de Eerste Papendalcross. Pallas ’67, Papendal-NOC*NSF en Run2Day Arnhem hebben de handen ineen geslagen en hebben op op Nationaal Sportcentrum Papendal te Arnhem eens schitterend parcours uitgezet, waar echte crosslopers, maar ook recreanten en scholieren hun hart aan kunnen ophalen: over glooiende grasvelden en heuvelachtige bospaden. Op zaterdag 13 december wordt op het terrein van Papendal een breed programma afgewerkt, voor jong en oud, voor toppers en recreanten. Daarin laat deze eerste Papendalcross zich vergelijken met de NK Cross 2007 en de vroegere Dorschkampcrossen. Ook is er weer een Jeugdcrossfectival, met individuele wedstrijden en estafettes voor scholieren, pupillen en C- en D-junioren. De nationale Crossmeetings bieden korte en lange crosswedstrijden voor Aen B-junioren, senioren en masters, en trimlopen, voor ieder toegankelijk. Pallas’67 is de organisator van de wedstrijd op 13 december, Papendal/NOC*NSF zorgt voor de faciliteiten en Run2Day Arnhem biedt ondersteuning. De Papendalcross wil snel uitgroeien tot een aansprekende landelijke wedstrijd en denkt op het terrein van Papen-

Wageningse Studenten Organisatie, Arion, Niemeijerstraat 6, tel. 0317 411012, [email protected]

WSO January candidates wanted! Did you know that you can also start a year in our board from January onwards? You get the chance to be part of a highly motivated (multicultural) team and work on improving many student issues. You can focus on things that have your special interest and organise nice activities during your board year. You learn a lot about the university, education, your board mates and most of all a lot about yourself. You also get financial compensation and an amazing workplace: the Arion villa at the edge of the centre of Wageningen.

Let your voice be heard about climate change! Come to the Forum during lunchtime on Tuesday November 18th, to write or paint your climate wishes on a piece of fabric! These pieces of fabric will be sewn together and will be presented at the COP14 in December: a very important big conference about climate change in Poland. This action is organised by WSO working group WEP, www.wu.nl/psf/wep and by HappyJMA Wageningen, www.HappyJMAWageningen.nl.

(ADVERTENTIES)

BRUILOFTEN, FEESTEN, BORRELS, BARBECUES, ZAKENLUNCHES, PROMOTIES, ETC.

ce! bian m a lle ras) r ervo Sfe (ook te

Ook voor party- en cateringservice (bekend om hoge kwaliteit en verscheidenheid)

Dennis en Carla Klos

Costerweg 5, 6702 AA Wageningen, telefoon 0317-425949

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 18

STUDENT

>

2

18 Dierziekten onderzoeken. Dat doen ze bij het CVI in Lelystad en dat is natuurlijk eervol werk. Maar voor er een persbericht de deur uit kan over een nieuw vaccin of een goede detectiemethode, moeten er dooie koeien en varkens uit elkaar gepeuterd worden. Destructie heet dat. En geen hond wil het doen. Daarom werft het CVI nu vrijwilligers onder het WUR-personeel die vijf halve dagen per jaar willen helpen. ‘Je moet tegen bloed en karkassen kunnen.’

Sinterklaas is tegen de bouw van nieuwe kolencentrales in Nederland. Dat melden tevreden vrijwilligers van Greenpeace Wageningen. Ze verzamelden afgelopen week in het centrum handtekeningen tegen de bouw van nieuwe centrales, en liepen de goedheilig man tegen het lijf. Die bleek ook gul met zijn handtekening. Of Sinterklaas zijn stoomboot nu ook zal inruilen voor een zeilboot is nog niet bekend.

‘G O

BASTIAAN

De Int m gr An eu

VELDSLAG Laatst had ik een weekend vrij. Geen feest, rugby afgelast, helemaal niets. En ik weet wel dat feesten en rugby in de categorie vrijetijdsbesteding vallen, maar het is toch een verplichting. Natuurlijk kies je er zelf voor een sport te gaan doen, maar een mens heeft niet alle weekeinden evenveel puf. Wat feesten betreft: dat hangt helemaal van jezelf af, maar een zekere vorm van groepsdruk en het handhaven van de sociale status binnen die groep spelen zeker een rol bij het maken van de keuze: ja of nee. Of, in andere woorden, je wil niet dat je vrienden denken dat je een saaie lul aan het worden bent. Maar goed, ik had dus een weekend vrij. Twee vrije dagen die ik helemaal niet gebruiken kan, want behalve rugby en bier drinken heb ik eigenlijk niet zoveel wat mij bezighoudt. Gelukkig woon ik op een oude boerderij en daar is altijd wel wat te doen. Met behulp van een bijl, twee zagen en een bevriende hakfetisjist werd er die zaterdag korte metten gemaakt met een decennium achterstallig snoeiwerk. Een muur van hazelaars, die ons al jaren van uitzicht en zonsopgang beroofde, is gereduceerd tot vijf zielige stronkjes op een rij en twee stapels afgezaagde takken ter grootte van een dood nijlpaard. Het klinkt nu misschien of ik plezier beleefde aan deze vernietigingen, en dat is ook zo. Iedere stronk en tak die je omhakt of doorzaagt is een gevecht, en na de veldslag mag je als generaal nog even op de verslagen vijand neerkijken. Jammer genoeg komt na omhakken altijd opruimen. En bij gebrek aan een hakselaar betekent dit verzagen en bladeren harken. Dat laatste is niet mijn favoriet, en het eerste is zijn charme ook een beetje kwijt wanneer de takken niet meer van grote hoogte op de grond kletteren. Bovendien ben je bij het verzagen niet klaar met een zaagsnede aan de onderkant van de tak, maar moet dat kreng in tien stukken. Waar het uiteindelijk dus op neerkomt is dat ik er met één vrije zaterdag voor gezorgd heb dat ik de komende zes maanden geen enkel weekend meer niets te doen heb. Wel fijn dat het nogal kansloze besef ‘behalve rugby en bier drinken, heb ik eigenlijk niet zoveel wat mij bezighoudt’, nu niet meer opgaat. / Bastiaan Molleman

He sp va an 27 vo in W ju af ste ‘M

De zo in he ka zo sc aa re

K Ab Wit in de caravan die hij voor driehonderd euro kocht op Marktplaats. / foto BdG

NOG ALTIJD IN EEN CARAVAN ‘Ik ga fietsend naar de wc’, zegt Heidrun Berkes terwijl ze het deurtje van haar caravan dichttrekt om de warmte binnen te houden. De eerstejaars Internationale ontwikkelingsstudies is één van de studenten die al een paar maanden op camping de Wielerbaan in Wageningen wonen omdat ze nog geen kamer hebben gevonden. In september schreef Resource al over ongeveer dertig studenten die uit nood in een tent of caravan woonden. Twee maanden later, met de winter in aantocht, zijn er nog steeds een stuk of twintig studenten over die geen vaste woonruimte hebben. Dat Heidrun Duits is, is behalve aan het kenteken van de caravan ook te zien aan het interieur. Schattige houten kastjes worden verlicht door een van papier gemaakt kroonluchtertje. Op een houten tafel, die ondanks de kleine omvang de helft van de caravan bezet, ligt een snoe-

zig tafelkleed met daarop een schaaltje fruit en een paar studieboeken. De andere helft van de caravan wordt bezet door een ingebouwd bed. ‘Ik heb het zo slecht nog niet. De eerste twee weken zat ik nog in een tent. Toch zou ik graag een kamer hebben, het liefst op Droevendaal. Hier is het echter wel heel goedkoop. Ik betaal 345 euro voor zes maanden, exclusief elektriciteit. Alleen moet ik vijf minuten lopen naar de wc. Soms neem ik de fiets. De douches zijn gelukkig verwarmd en ik hoef er nooit te wachten.’ Een Grolschvlag wappert aan de voortent van de caravan van Ab Wit, eerstejaars student Economie en beleid. ‘Ik sta ingeschreven bij Idealis, maar heb nog steeds geen kamer aangeboden gekregen. Voor de winter zal dat waarschijnlijk ook niet gebeuren. Maar ik overleef hier wel.’ Damp stijgt op uit een elektrisch kacheltje. ‘Eerst waren er ook nog studenten in tenten, maar die zijn weg of ze hebben

hun tent ingeruild voor een caravan. Ik heb deze caravan voor driehonderd euro via Marktplaats gekocht, een goeie deal. Ik heb hier als een van de enige studenten internet, via een magisch kastje. Maar het is niet ideaal. Er is hier niet veel te doen. Studenten die hier wonen hebben ook niet echt veel contact met elkaar. Gelukkig heb ik genoeg te doen buiten de camping. Ik tennis veel en zit bij het studentenorkest.’ Een heerlijke geur komt uit de caravan van student Internationaal land- en waterbeheer Ewoud Vaartjes. Op tafel ligt een half stokbrood en op het gas staat een pannetje met kaasfondue. Zijn caravan is beduidend groter dan die van Heidrun en Ab, en de inrichting ervan lijkt op die van een kleine villa. ‘Ik heb deze caravan van mijn ouders geleend. De helft van de week woon ik bij hen in Arnhem. Ik heb het hier best goed en ben ook niet echt actief op zoek naar een kamer.’ / CJ

He en do 13 st pr Zo

De ga de ka ka Ka die wo vo m de

RUILHANDEL HELPT STUDENTENCLUBS Juridisch en bouwkundig advies in ruil voor een roeiclinic, een betere website voor een naamsvermelding, en een cursus EHBO voor een toneelstuk. Wageningse studentenorganisaties hebben interessante deals gesloten op de eerste Wageningse Beursvloer. Met gesloten portemonnee. Wat kunnen we voor elkaar betekenen. Om die vraag draaide het op de Wageningse Beursvloer, donderdag 13 november in theater Junushoff. Zo’n honderd bedrijven en maatschappelijke organisaties verhandelden er materialen, diensten en menskracht, in navolging

van initiatieven in andere steden. Studentenroeivereniging Argo ging naar huis met vijf overeenkomsten. ‘Het was heel handig dat er zoveel bedrijven en organisaties bij elkaar waren. Je kon mensen makkelijk aanspreken en direct ter zake komen’, vertelt Argovoorzitter Bas Boterman. Dat maakte het toch lucratiever dan een avondje netwerken in een businesscafé. Het succes was mede te danken aan de voorbereidingsavond die de Beursvloer had georganiseerd. ‘We hadden daardoor goed op een rij wat we zochten, zoals advies over hoe de renovatie van ons gebouw aan te pakken.’ De avond werd georganiseerd door onder

meer de Kamer van Koophandel, het Meldpunt Vrijwilligerswerk Wageningen en stichting Otherwise. ‘Het was een prima kans om nieuwe mensen te ontmoeten’, zegt Emma Diemont van Otherwise. Deze kleine Wageningse ngo, die wil bijdragen aan de bewustwording en discussie over duurzame ontwikkeling, maakte zelf ook afspraken. ‘Een natuurvoedingswinkel gaat volgend jaar ons Fair share diner sponsoren. Dat was anders misschien ook wel gelukt, maar nu staat het al op papier.’ Met bijna 150 geregistreerde deals voor onder meer Stichting de Veluweloop en Integrand was de avond geslaagd. Met sociaal kapitaal kun je een eind komen. / YdH

De we

bij

o .

ar

e-

er-

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 19

20 NOVEMBER 2008

‘GROEN IN DE STAD BLIJFT ONDERGESCHOVEN KINDJE’

De Wageningse masterstudente onderzocht bij het ministerie van VROM, waar ze inmiddels als beleidsmedewerker werkt, het gebruik van het richtgetal van 75 vierkante meter groen per nieuwbouwwoning, zoals dat in de Nota Ruimte wordt voorgeschreven. Gemeenten voldoen daar wel aan, maar meten op verschillende manieren, constateerde Nuijten. ‘Ook leidt het

richtgetal niet direct tot meer en beter groen’, vertelt ze. ‘Gemeenten geven veel prioriteit aan de kwaliteit van het groen in de stad, maar weten nog niet hoe ze daarmee om moeten gaan. Groen blijft een ondergeschoven kindje. Gemeenten hebben op dat gebied dan ook behoefte aan stimulans en ondersteuning vanuit het rijk.’ Twee studenten van Van Hall Larenstein, Leonie Heutinck en Wilmar Vlaskamp, werden genomineerd in de bachelorcategorie van de prijs van het vakblad Stedelijk Interieur, en ontvingen 250 euro. Ze maakten een handboek voor de aanleg van groene daken. / AB

We wisten al dat vrouwen onzeker en onaangenaam kunnen worden van bloedmooie seksegenoten. Maar uit Amerikaans onderzoek blijkt nu dat ook mannen ongelukkig worden van kijken naar droomvrouwen. Proefpersonen die mannenbladen zoals Maxim te lezen kregen, gingen zich vaker afvragen of hun haar wel goed zat. Er is één tegengif: als het stuk een ‘gewone’ man aan haar zij heeft, maakt de toekijkende man zich geen zorgen.

HET ECHTE WERK

KAATSEN IN DE NACHT Het was volle maan, het waaide hard en de bladeren en takken zwiepten door de lucht, die nacht van donderdag 13 november. Het was de nacht waarin studenten in opperste concentratie een precisiesport uitvoerden op sportpark de Zoom te Wageningen: kaatsen. De Friese studentenvereniging WSSFS organiseerde met het kaatsgezelschap KV de Veluwezoom volgens traditie het nachtkaatsen. Een mooie afsluiter van het veldkaatsseizoen, voor de echte bikkels. Kaatsen is een relatief onbekende sport die met name in het noorden van het land wordt beoefend. Deze precisiesport wordt voornamelijk in de zomer gespeeld en dat maakte deze afsluiter in de herfst volgens de organisatoren tot een bijzonder evene-

ment. Omdat er onervaren studenten deelnamen was het veld verlicht en waren de ballen een stuk groter dan gewoonlijk. ‘Hoewel het een lastige sport is, is het zeker de moeite waard het eens te proberen’, vindt meervoudig kaatskampioen en student Plantenwetenschappen Eibert Tichelaar. Voor deze speciale wedstrijd waren ook studenten uit Delft, Nijmegen en Groningen uitgenodigd. De avond werd volgens goed gebruik geopend met een diner in de kantine van sportpark de Zoom. En zoals het volgens de kaatsers hoort, stond er ook dit jaar zelfgemaakte snert op het menu. De avond werd even traditiegetrouw afgesloten met een ontspannen feest. / MvdA

s n n n

en

e

ok r.’

ncidH

RESOURCE #8

Lonesome George verdient het om uit te sterven. De laatste vertegenwoordiger van een schildpaddensoort die alleen voorkwam op Galápagoseiland Pinta, leeft al jaren samen met twee vrouwelijke landschildpadden van een aanverwante soort. Wereldnieuws was het toen de dames onlangs eindelijk eieren gingen leggen. George had het nog in zich! Maar het gejuich was voorbarig. De meeste eieren zijn aan het schimmelen. Als je je allerlaatste kans al laat lopen…

Het klinkt tegenstrijdig: duurzaamheid en speeddating. Maar daar denkt Jan Jonker van de Nijmegen School of Management anders over. Hij verzorgt op donderdag 27 november ‘duurzame speeddating’ voor studenten. Zijn voorbeeld: ‘Je staat in de lift naast Jan Peter Balkenende. Wat vertel je hem in drie minuten om juist jouw geniale oplossing voor het afvalprobleem in de stad te ondersteunen?’ Oké, JP komt niet echt. ‘Maar wel een keur aan gemeenten.’

Debbie Nuijten heeft de Stedelijk Interieur Studenten Award gewonnen met haar afstudeerscriptie over stedelijk groen voor de studie Sociaal-Ruimtelijke Analyse. Ze sleepte daarmee duizend euro in de wacht.

19

De Friese studentenvereniging WSSFS sloot het kaatsseizoen af met een nachtelijke wedstrijd en snert. / foto WSSFS

ELEKTROSHOCK IN BOLIVIA Student Internationaal land- en waterbeheer Leendert van Wolfswinkel combineerde zijn stage in Bolivia met een bezoek aan zijn zus in Peru. Hij reisde over land van Peru naar Camargo, een dorpje in Bolivia. Daar doet hij op dit moment onderzoek naar het effect van kleine irrigatiesystemen op de levensomstandigheden van lokale boeren. ‘Toen ik aankwam in Camargo werd ik na een korte Spaanse verwelkoming - waar ik weinig van begreep - in een kantoortje met een computer gedropt. Daar zat ik dan. Ik was van plan lokale boeren die gebruikmaken van kleine irrigatiesystemen te gaan interviewen. Klinkt simpel, maar dat is het niet. Het is erg lastig om zulke boeren te vinden en als je ze uiteindelijk gevonden hebt, ben je er nog niet. Ik heb geen eigen vervoer en ik ken de omgeving helemaal niet. Ik kan dus niet zomaar een autootje huren en overal heen crossen. Ik moet via m’n collega’s elke keer iemand regelen die mij een lift wil geven. Omdat mijn interviews niet helemaal soepel verlopen, wil ik ook nog informatie uit literatuur proberen krijgen. Maar veel literatuur over mijn onderwerp is verouderd en moeilijk te vinden. Al bij al ben ik eigenlijk niet erg tevreden over mijn onderzoek en de resultaten. Ik leer wel ontzettend veel over het leven in Bolivia, onder andere dat hier niets zeker is. Ik word elke dag weer op een of andere manier verrast. Ze hebben hier bij-

voorbeeld hele handige, elektrisch verwarmde douches. Ideaal om ’s ochtends wakker te worden. Telkens als ik de douchekop met mijn hoofd aanraak – wat vaak gebeurt met mijn lengte van 1 meter 95 – wordt er een elektrische schok door mijn lichaam gejaagd. Grote mensen zijn ze hier niet gewend. Als ik over straat loop zie je kinderen lachen en hoor je ze roepen: kijk, een reus. Je hoort ze ook vaak gringo schreeuwen, dat is Spaans voor vreemdeling. Over vreemdelingen gesproken, ik heb mij hier als vreemdeling nooit onveilig gevoeld. Ook niet toen ik op een dag mensen op straat hoorde roepen: dood aan de gringo’s. Ik ging naar buiten en ik zag een mensenmassa door de straat trekken. Ze betoogden in naam van een politieke partij tegen vreemdelingen die zich met hun land bemoeien. Dat het allemaal best onschuldig was bleek toen ik aanmoedigend m’n vuist in de lucht stak. Ik zag een lach op hun gezicht verschijnen. Half december kom ik weer naar Nederland. Daar ben ik wel blij mee. Ik mis mijn vriendin, vrienden en mijn studentenvereniging VGSW. Hier is in de vrije tijd eigenlijk weinig te doen. Er is in het hele dorp maar één kleine kroeg en de dichtstbijzijnde stad is vijf uur reizen met de bus. En dan heb ik het niet over een bus zoals de 88 in Wageningen, maar over een afgeragde bak zonder veringen die elke hobbel van de straat rechtstreeks naar je reet communiceert.’ / Christoph Janzing

Resource 0308 10-13 en 18-20

19-11-2008

14:44

Pagina 20

STUDENT

20 Last van hart en bloedvaten? Schaf een cd van Dolly Parton aan. Onderzoekers van de University of Maryland hebben aangetoond dat leuke muziek de bloedvaten verwijdt. En country heeft het grootste effect. Heavy metal is niet aan te raden: dat levert een gemiddelde vernauwing van zes procent op. Maar gelukkig hangt het effect wel af van persoonlijke smaak. En het is natuurlijk Amerikaans onderzoek. Jan Smit scoort misschien wel even goed als Dolly.

PRIKBORD

AD SCHOENDUM Flatkroeg De Bunker vierde begin november haar dertigjarig bestaan met een Cantus. De deelnemers zongen liedjes en mochten op commando drinken. ‘Studenten die niet goed meezongen of te laat binnenkwamen, werden hard gestraft’, mailt Joeri Versteegen van de Bunker. ‘Zo moesten drie laatkomers hun actie goedmaken met een Ad Schoendum en een opstandige deelnemer werd op zijn kop gehangen waarna hij een adje moest trekken. Een hele tafel werd zelfs gestraft met het zingen van Singing in the Rain, waarna de anderen bier over hen heen mochten gooien.’

DODEN TELLEN BIJ FORUM Terwijl een heel legertje Wageningse onderzoekers zijn best doet om de natuur te beschermen, vliegen mooie vogels zich te pletter tegen het glas van Forum. Thomas Lameris en Stefan Sand, studenten Bos- en natuurbeheer en fanatieke vogelaars, hebben na een paar keer tellen al een lijst met acht slachtoffers. Vier zwarte mezen, een zanglijster, twee goudhaantjes en ook nog een zoogdier – een vleermuis – hebben Stefan en Thomas tot nu toe dood aan de voet van het gebouw aangetroffen. En ze denken dat de lijst snel langer zal worden. ‘Ik ben vooral benieuwd hoeveel vogels zich tegen het nieuwe gebouw van Plant te pletter gaan vliegen. Dat is één en al glas’, zegt Stefan. De campus biedt overigens ook voordelen voor vogels, vertelt Thomas. ‘Forum is

naast obstakel ook een habitat. De zwarte roodstaart is gedurende een groot deel van het jaar op het dak te vinden, en ook witte kwikstaarten zie je veel rond het Forum.’ De vogels die zich tegen het gebouw kapot vliegen zijn volgens de studenten waarschijnlijk bezig met hun trektocht. ‘Eén van de zwarte mezen die wij vonden droeg een ring van het ringstation in Arnhem. Deze vogels waren duidelijk op trek, want rond diezelfde tijd werden er ook veel zwarte mezen gemeld vanaf de telpost in de Blauwe Kamer’, zegt Stefan. De bezorgde vogelliefhebbers vragen zich af of er een oplossing is voor het vogelprobleem. Misschien kunnen er een paar vogelstickers geplakt worden bij de gevaarlijkste plekken waar de meeste ongelukken plaatsvinden, opperen ze. / Anneloes Dijkstra

RESOURCE #8 Amerikaans onderzoek laat zien dat de ideale sekspartner er in de ogen van vrouwen van dag tot dag anders kan uitzien. Is het tijd voor de eisprong? Dan heeft hij een gezicht waar het testosteron van afspat. Een paar dagen later ziet hij er een stuk vrouwelijker uit. De uitleg: op de top van hun vruchtbaarheid kiezen vrouwen het beste genenmateriaal en nemen ze het risico dat de vader wegloopt op de koop toe. Zodra de vruchtbaarheid afneemt prefereren ze een lieve pappie. / LdK

stuur je foto’s naar [email protected]

<