RESPONS Amsterdam,
april
2007
jaargang 7 Nr. 19
Orgaan van de Reünistenvereniging Apenrots, verbonden aan de Oratorische Vereniging Areopagus, opgericht op 10 januari 2001 te Amsterdam.
IN DEZE RESPONS: Nieuws –
Persoonsinfo – Wat at Ares? Slot
– Portret: Jan Hoogteijling – Tot
Waarde Reünisten, Het is nog maar net april, als wij de volgende Respons aan het maken zijn, maar het lijkt al hoogzomer. Warmterecords worden verbroken en nog nooit, sinds er iemand met weerberichten begon, is er zo een vroege zomerse dag geweest als dit jaar. De terrassen zijn daarom alweer druk bezet met rosé en witbier drinkende mensen. Het lentegevoel begon ook bij de redactie te kriebelen en daarom is er weer een reünie gepland welke, sinds de oprichting van de R.V. Apenrots, bekend staat als de voorjaarsborrel. Onder het mom van de grote voorjaarsschoonmaak is er ook binnen de R.V. Apenrots het een en ander verandert. Dhr. Reinbert van Zwetselaar (’97) heeft, na bijna 4 jaar in het bestuur te hebben gezeten van de R.V., besloten het stokje over te dragen aan een andere reünist. Wij willen Reinbert hartelijk danken voor zijn inzet en gezelligheid. Dhr. Albert Jan Knol (2000) heeft de plaats op de “Rots” ingenomen en is dus sinds kort het nieuwste lid van het bestuur van de R.V. Apenrots. In deze Respons vind u ook ditmaal een portret van een reünist. Dit in navolging van de vorige Respons. Aan de hand van een interview wordt ditmaal Dhr. Jan Hoogteijling (’42) in beeld gebracht. Hoe was Areopagus in hun tijd, welke weten zij, hoe verliep hun carrière. Reünisten die ook in zo’n interview hun eigen levensloop en mooie verhalen van hun studententijd kwijt willen: meldt u bij Job Dienske. (Job Dienske, Elsschotlaan 34, 1422 CK Uithoorn. Tel 0297 564986. E-mail kan ook:
[email protected]) Bij hem kunt u als oudere reünist ook terecht voor andere opmerkelijke berichten of oproepen. Bent u benieuwd wat ons vroeger op dies werd voorgeschoteld, lees dan zeker het ver(s)makelijke verhaal ingezonden door Dhr. Siebold Hartkamp (’57) over de verscheidenheid in menu’s welke Ares in de loop der jaren heeft mogen eten. Wij hopen dat u allen weer met veel plezier de Respons zult lezen. De komende reünie zal plaatsvinden op 26 mei vanaf 16:00 in Café P’96, Prinsengracht 96 te Amsterdam. In de hoop velen van u op deze voorjaarsborrel te mogen verwelkomen,
De Redactie
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
Persoons- en familieberichten In Memoriam
Mr. P.J. Scheele Piet (Pieter Jacobus) Scheele werd in 1947 lid van ons dispuut. Hij studeerde aanvankelijk theologie, daarna rechten. Als jurist was hij verbonden aan het Nederlands Bijbelgenootschap. Daarna was hij directie-secretaris Personeelsopleidingen bij de P.T.T. Zijn laatste functie was secretaris van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond, waar hij vooral belast was met de ledencontacten. Piet kwam aan in de periode na de 2e Wereldoorlog. De oorlogsperiode had ook het studentenleven ontwricht. Eén van de Areiopagieten uit die tijd schreef onlangs nog: ‘de oorlog heeft ons van onze jeugd beroofd’. Piet heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het herstel van ons dispuut in die na-oorlogse jaren. Areiopagos had zijn hart en jaren lang was hij actief. Jongeren enthousiast maken, zorgen voor betrokkenheid van actieve leden én reünisten; liefde voor de club; serieus én vrolijk zijn. Zorgen ook voor een stevige positie in het studentencorps van (toen alleen) de VU. Hij was rector van het dispuut in 1951/1952. Had talloze functies: in de Juridische Faculteitsvereniging, onze eigen lustrumcommissies en (zo heette dat toen) in kerk en maatschappij. In de P.O.N.S. heeft hij menig artikel geschreven. Steeds terugkerend thema: de ware amicitia zoals je die in een studentenvereniging beleeft en vormgeeft; en vooral de zorg voor een blijvende band tussen reünisten en actieve leden. In 1953 werd hij reünist, vertrokken naar zijn ouderlijk huis in Assen om af te studeren. In de P.O.N.S. van oktober 1953 staat zijn afscheidsartikel: ‘Areopagus, het ga je goed. Hij die gaat sterven is bezig je te groeten. Troost je met de gedachte dat er altijd iets van dat ware student-zijn in hem zal blijven’. Ook Piet studeerde af, maar student is hij gebleven. Hij bleef in de P.O.N.S. schrijven, was contactpersoon voor alle oudere reünisten, schreef herinneringsbriefjes ( ´Ach Piet, jij bij de P.T.T. zit toch dicht bij de postzegeltjes´). Wist van ieder bijzonderheden. Ook nadat hij, volkomen verdiend, bij het lustrum in 1958 tot erelid werd benoemd. Dat erelidmaatschap heeft hij ook de jaren daarna zolang zijn gezondheid dat toeliet - volledig waargemaakt. Door verbindende schakel te blijven. Piet Scheele. Zijn brede grijns als hij lachte, die aanstekelijke lach. Moedig pakte hij de draad weer op na het overlijden van zijn lieve Elly. Altijd zichzelf, gewoon en bescheiden. Trouw, warm en betrokken; een hart van goud. Zo bewaren wij hem voor altijd in óns hart.
Verhuizingen Dhr. Mr. J.H. Copijn (‘94) Bosboom Toussaintstraat 67-III 1054 AP Amsterdam
Dhr. MSc. J.H. de Jong (’99) 1-3 Rue St. Géry 1000 Bruxelles Belgie
Dhr. Mr. Q.J.S. Biesheuvel 124 West 60th Street 10023 NY NY Verenigde Staten
Geboorten
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
Dhr. Maarten Koets (‘90) is de dolblije en kersverse vader van Omer Pieter. Omer is op 30 oktober 2006 geboren en woog 3450 gram. De kleine puk van Jeroen van Cleef (’90) heet Johannes Isaak Emmanuel van Cleef. Hij werd op 1 december 2006 geboren en woog bij geboorte 3530 kilogram en mat een lengte van 51 centimeter. Dhr. Bart Kruijsen (’91) is voor maarliefst de vierde keer vader geworden, Keimpe Joannes is geboren op 5 maart 2007 als broertje van Christiaan, Coosje en Kieckx. Hij woog ongeveer 3.5 kilo en doet het prima, net als de moeder. Dhr. Olav Wagenaar (’95) is sinds 23 maart voor de tweede maal vader geworden. Om het evenwicht in huis te bewaren is ditmaal een dochtertje, Roos Tinka, geboren.
Dienstbetrekkingen Dhr. Jaap de Jong (‘99) is over de grens heen gegaan en is voor vijf maanden werkzaam in Brussel als trainee bij de Europese Commissie, DG Environment, Directorate Climate Change and Air, Unit Clean Air and Transport. Hij werkt hierbij aan de nieuwe richtlijn luchtkwaliteit, het gaat dan dus om concentraties van fijnstof, SO2, NOx, koolmonoxide, ozon, etc. In de vorige Respons zat een artikel van Dhr. Hans Mol (‘94). Hierin werd verwezen naar een nieuwsbrief welke wegens plaatsgebrek niet in de Respons was opgenomen. Daarom zullen hierbij alsnog de volledige bedrijfsgegevens worden vermeld: Notariskantoor Mr. S.L. Kornelis Mr. J.W. (Hans) Mol Honthorststraat 8 1071 DD Amsterdam Tel: 020 - 66 22 346 Fax: 020 - 673 81 20 E-mail:
[email protected] Website: www.notariskornelis.nl
Opmerkelijke berichten Dhr. Kees Volger (‘54). In het vorige nummer werd vermeld hoe de redactie van Respons aanwezig was bij viering van zijn 70e verjaardag in Frankrijk, waar Kees zijn inmiddels geheel gerenoveerde château bewoont in de Bourgogne. Kees, die in de loop der jaren vele grote orgels bespeelde in Nederland, België en Luxemburg, doet dat nu in Frankrijk. Hij is zelfs tot vaste organist benoemd van de grote kathedraal in Langres. Dhr. Klaas Kes (‘40). Klaas is één van de oudste in leven zijnde reünisten. Trouw lezer van Respons, zo liet hij weten. Hij is 86 jaar en lichamelijk zijn er wel wat problemen. Een interview voor een Portret in Respons vond hij niet nodig, maar ‘doe wel een hartelijke groet uit Bussum aan de oude bekenden’. Bij dezen. Studentenjaren in beeld P.O.N.S verscheen voor het eerst in 1938. De oude nummers zijn bewaard en geven een fraai beeld van het dispuut in de loop der jaren. Hoe verliepen de oorlogsjaren; hoe werd daarna de draad weer opgepakt; hoe verging het het dispuut in de jaren daarna. Van de nummers van 1938 tot 1960 heb ik -met veel pleziereen compilatie gemaakt: ‘Studentenjaren inbeeld; een blik op P.O.N.S.’ Reünisten die geïnteresseerd zijn stuur ik graag een exemplaar toe. Job Dienske, tel. 0297 564986.
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
Mw. Tjepkema-Bergema (‘42) schreef de redactie onlangs een mooie brief. Zij vertelde daarin nog altijd terug te kijken op een zeer prettige en verrassende tijd die zij binnen Ares heeft gehad. Zij is lid geworden in een tijd, dat het uitzonderlijk was dat een vrouw lid werd van het Corps. Ten gevolge van een huwelijk kwam haar studententijd vroegtijdig ten einde aangezien gehuwd zijn en studeren toentertijd niet samengingen. Zij schreef terug te kijken op een zeer gelukkig en, met 4 kinderen, ook vruchtbaar leven. Af en toe blikte zij met Klaas Kes (’40) nog wel eens terug op hun studententijd. Zij geeft aan het erg jammer te vinden dat ze helaas niet op de Apenrots bijeenkomsten aanwezig kon zijn maar is desalniettemin nog altijd zeer geïnteresseerd in het wel en wee van het dispuut! In het Haagsch Gemeentemuseum was tot eind april de tentoonstelling “Sixties” te zien. In meerdere kranten waren interviews te lezen met de directeur van dit museum: Wim van Krimpen (’60), over ondermeer deze tentoonstelling en zijn beleid bij het museum. Op 23 februari 2007 was bijvoorbeeld een uitgebreid gesprek in de NRC te vinden. Op de vraag waarom hij slecht tegen kritiek kan zegt Van Krimpen: “Ik heb een ongelόόflijke hekel aan kritiek! […] Ik vind het άltijd onterecht.”
Hoe het dispuut afscheid nam van een erelid In dit nummer is het in memoriam Piet Scheele opgenomen. Ook de wijze waarop het dispuut afscheid nam mag niet ontbreken. Nadat het overlijden van Piet bekend geworden was heeft het bestuur een periode van rouw afgekondigd. De normale activiteiten werden voor een week afgelast. Op dinsdag 30 januari werd in plaats van de gebruikelijke reünie een speciale bijeenkomst van de actieve leden belegd. Plaats: het café Prinsengracht 96, waar een paar maal per jaar de r.v. Apenrots haar reünies houdt. De actieve leden waren present; een paar reünisten, op de hoogte gesteld, waren erbij. Tijdens deze bijeenkomst is een moment gekozen om staande rond de rector Gerben Dijkstra, Piet te herdenken. Gerben heeft kort een beeld van Piet geschetst; Job Dienske heeft in een paar woorden verteld hoe reünisten Piet hebben gekend en waarom hij erelid werd. Na een minuut stilte hebben alle Areiopagieten met elk één glas jenever de amicitia bezegeld. Speciaal daarvoor waren er (de ganse stad was afgefietst om ze te vinden) twee flessen originele Louter Kabouter. Eén daarvan stond tevoren op de toog, door de waardin met zwart lint versierd en met aan weerszijden twee brandende kaarsen. We hebben samen foto’s van Piet bekeken en herinneringen opgehaald. Foto’s van Piet en Elly toen zij trouwden, het dispuut er omheen. Ook een recente foto, Piet sterk verouderd maar zijn ogen nog steeds tintelend. Verhalen over Piet die ook na zijn studententijd actief bleef en contactpersoon was tussen de oudere en de jongere garde. De altijd bij de reünisten-borrels aanwezige waardin was geroerd: zo iets had zij nog nooit van studenten gezien. De flessen (fles twee bleef onaangeroerd omdat er gelukkig ook bier was) waren voor haar rekening. Woensdag 31 januari stond de advertentie van het dispuut in Trouw. Sober, maar de kern. Een zeer groot aantal oudere reünisten was aanwezig bij de kerkdienst en de begrafenis op 1 februari in Gorssel. Twee bestuursleden en twee reünisten ( Piet’s jaargenoot Jan in ’t Veld, en als jongere Jaap Biesheuvel) hebben de kist begeleid. Jan van der Meulen (’49) heeft daar een kort woord gesproken. De predikant typeerde Piet als een warm mens. Zijn geloof geen zekerheid over wat te wachten staat, maar wel beleefd in het verhaal van de Emmaüs-gangers uit Lucas 24: een vriend die je vergezelt en je de ogen opent. Op waardige wijze heeft het dispuut afscheid genomen van zijn laatst levende erelid. Graag betuig ik, namens de reünisten, ook op deze plaats mijn respect voor het huidige bestuur van Areiopagos. De wijze waarop op 30 januari, in die speciale bijeenkomst, de amicitia van oud en jong rond het overlijden van Piet Scheele gestalte kreeg: gaaf en indrukwekkend. Job Dienske
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
Wat at Ares? En Waar ? Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de V.U. gaf het Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme een alleraardigst relatiegeschenkje uit onder de titel “Wat eten wij vanavond? Protestants!” De auteurs, NRC-columniste Marjoleine de Vos en historicus George Harinck geven aan de hand van menukaarten een indruk van wat er zoal bij rituele eetpartijen aan de Vrije Universiteit werd weggezet. Dat gaat van de Bourgondische zwelgpartijen van de stichter der universiteit ( “het grootste raadsel is dat die Abraham Kuyper niet is ontploft” – verzucht Marjoleine de Vos) tot de schrieperige promotiediners in de jaren ’50 die als je het menukaartenfrans vertaalt neerkomen op vermicellisoep, Escalope de veau Viennoise ( jaja, Wiener schnitzel zal-je-bedoelen) en een puddinkje. Geïnspireerd door dit boekje ben ik op onderzoek gegaan naar de culinaire prehistorie van Ares; ik zou voor de Ares-archiefcommissie i.o. toch eens naar Ares-spullen gaan graven. Het oudste document dat ik vond was een menukaart, op naam van H.Spoor, d.d. 11-11-29, de zesde dies dus. Volgens de sierlijk handgeschreven kaart, aten de heren een Hors d’oeuvre à la Maison, Koninginnesoep, Wienerschnitzel Garni (daar is-ie alweer, dat “Garni” duidt vermoedelijk op een papje), Versche Aardappelen – dus geen ouwe piepers! – Chipolatapudding, Vanille-ijs, Fruit en Dessert. Er is in ieder geval wel bij gedronken want, aan de vlekkerige kaart te zien heeft Spoor, of zijn buurman, een glas wijn omgegooid. De volgende kaart stamt uit 1942. Er werd, vermoedelijk ivm de schaarste, op de Corpssocieteit gegeten. De kaart is opgeleukt met Latijnse grappen. Het menu: Potagium herbosum/Cato animalisocculte necati/Poma terrae/Proles/Cola florea/Cafeum non purum cum lacte veneni. Op het schutblad een kleuter die zijn bordje leeg eet. Op de derde en laatste kaart die ik vond werd voor het eerst behoorlijk uitgepakt. We schrijven ’58 en we vierden het 7e lustrum. Bovendien was ons jaar gearriveerd en natuurlijk reden voor extra feestelijkheden. Het menu: Crabmeat Coctail au vin de Champagne/Crème dÁres aux asperges/Poulet reine rôti/pommes gaufrettes/Bombe glacee de lustre/meringues chantilly/Macédoine de Fruits au Kirsch. Er werd achtereenvolgens bij gedronken een Chasselas, een demi-sec de la Gironde en een Château Haut Ségottes. Nou ja, “behoorlijk uitgepakt”: het verbleekt bij de eetpartijen van Abraham Kuyper en als je de kaart sceptischer bekijkt draait het om een opgedirkt kippetje met wat rimram ervoor en erna. Maar goed: de wijnen mochten tenminste een naam hebben. En Waar ? Blijkens de post “zaalhuur” in het kasboek over die jaren, at Ares in ’26 in Oporto Bodega, in 1927 in het American. In 1929 – de dies waar we hierboven meer over vernamen – werd gedineerd in het “Coöperatief Restaurant, Molenpad 2 hoek Keizersgracht. Die grande bouffe zal de kop dus wel niet gekost hebben. Bij het lustrum in ’38 was men weer terug in American. In ’42 werd het Krasnapolsky – evenals in ’58. In ’48 moet er iets mis gegaan zijn met de snoekbaars; daar is kennelijk door reünisten behoorlijk over doorgezeurd, want de lustrumcommissie ’53 verzekert bij monde van Bert Schut in een opwekkend schrijven om toch vooral aanwezig te zijn: “er zal niet ten tweede male snoekbaars worden geserveerd” Tot zover mijn zolderresearch; rest mij nog jullie een smakelijk eten te wensen. Siebold
Hartkamp
Portret Jan Hoogteijling (‘42) Wiskunde had zijn liefde, maar pa-lief zag meer in een studie chemie in Delft die de ingenieurs-titel zou opleveren. Zo werd het Delft, waar Jan in 1941 als SSR-lid werd ontgroend. Het avontuur duurde enkele maanden. Na een test werd het begin 1942 toch wis- en natuurkunde aan de VU. Het Amsterdams plaveisel leerde hij pas kennen toen na de barre winter het ijs eindelijk smolt. Wim Schut, mede-student in Delft en broer van de vele Schutten die ons dispuut kent (en later Minister R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
van Volkshuisvesting), raadde hem Areiopagos aan. Jan Biesheuvel haalde hem daar najaar 1942 binnen. Als ‘gelijkvoeter’: ontgroend was hij al. De oorlog duurde inmiddels twee jaar. Colleges gingen nog door; ook de reünies op donderdagavond bij Theo Ruiter. Tot spertijd; werd ’t later dan belde Theo wel een betrouwbare politieagent die je thuis bracht. Omdat Jan toevallig die dag college verzuimde en bij zijn ouders in Tilburg was, ontkwam hij op 6 februari 1943 aan de arrestatie van studenten van alle Nederlandse universiteiten. Gelukkig kwamen zij (onder wie zeven Areiopagieten) een paar weken later weer vrij. Ondertekening van de loyaliteitsverklaring aan de Duitse bezetter (dan mocht je blijven studeren) was er niet bij. Toen studenten die niet getekend hadden zich voor dienst in Duitsland moesten melden was Jan, 19 jaar jong, thuis in Tilburg. Er was geen keuze, wilde hij zijn vader niet in gevaar brengen. Via Ommen naar Duitsland, waar hij bij de Volkswagenfabriek tewerkgesteld werd. Sabotage door een boormachine te vernielen. Met een list ‘overkomst naar Nederland noodzakelijk i.v.m. toestand moeder’ najaar 1943 weer teruggekeerd in Nederland en ondergedoken. Studeren voorzover de omstandigheden het mogelijk maakten, thuis in Tilburg of in Amsterdam. Reni Beks (1937) in Hilversum bood hem een veilig onderkomen toen het echt gevaarlijk werd. De gevoelens toen in 1945 eindelijk de bevrijding kwam: onbeschrijflijk voor wie de oorlog niet meegemaakt hebben. In 1946 deed Jan zijn kandidaats en werd - bepaald niet zijn liefde - leraar wiskunde. In 1949 werd hij medewerker bij de bekende actuaris Ten Pas in Amsterdam. Actuariaat was één van zijn bijvakken toen hij in 1955 afstudeerde. Met Ten Pas vormde hij daarna het Actuarieel Bureau Ten Pas en Hoogteijling. In de jaren ‘70 gaf hij als wetenschappelijk hoofdmedewerker ook colleges aan de VU. Jan is nu 83 jaar. Het rechteroog blind door een ooginfarct. Een tumor kostte hem de rechter nier en de milt. Chronische darmproblemen. Een hartinfarct overleefde hij en het lopen gaat moeilijk. Maar zijn koppie zeer okay, al maakt het interview hem zichtbaar vermoeid. En Areiopagos: foto’s, herinneringen, verhalen, belevenissen: hij raakt er niet over uitgepraat. De reünies op donderdagavond bij Theo Ruiter. Zaterdagochtend het terras van Lido of de Gouden Leeuw. De diesvieringen en de lustra. Toen zijn studententijd voorbij was nog jarenlang de vrijdagavonden bij Theo Ruiter. ‘Theo, schenk een mooi glas bier voor mij in’. Zo kwam hij daar binnen, herinnert Karel zich. En meteen kreeg je dorst. Waarschijnlijk is er geen reünist geweest die onze onvergetelijke kroeg op de Rozengracht zo vaak bezocht. Vermaard en druk bezet actuaris, maar altijd student en levensgenieter gebleven. Truus, zijn vrouw (nu 87 jaar) altijd aan zijn zijde. Zij ook nog altijd vol goede herinneringen. Jan was in 1945 fiscus en in 1946 rector van het dispuut. Won als rekenwonder altijd bij pokeren en ’t luciferspel bamzaaien. Kreeg voor de zeilweek van Theo Ruiter een koffer jenever mee (en een fles likeur ‘voor ’t geval jullie meisjes tegenkomen’). Liftend (zo om de tien minuten kwam er wel een auto langs en geld om te reizen was er niet) werd Sneek bereikt. Met zijn nog levende jaargenoten Jaap van den Bosch, Henk Dijk en Piet Lever is er nog steeds contact. Ook met anderen. Zou zijn gezondheid het toelaten dan was hij nu zeker nog aanwezig bij de reünistenborrels op Prinsengracht 96. Warme groet aan ieder! Het bovenstaande is een summiere weergave van een gesprek dat Karel Ruiter en ik op 12 april met Jan hadden. Wie hem eens wil bellen: zijn tel.nr. is 020- 6732794. Job Dienske
Postadres Voor tips, adreswijzigingen, persoons- en familieberichten en/of roddels kunt u ons schrijven. Het postadres van de R.V. Apenrots is nog steeds: R.V. Apenrots T.a.v. Ruud Blokker Bosboom Toussaintstraat 35-III 1054 AN Amsterdam
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam
Wilt u liever mailen, we zijn nog steeds per e-mail bereikbaar op:
[email protected]
Tot slot De Redactie van de R.V. Apenrots hoopt alle Areiopagieten weer te mogen begroeten op zaterdag 26 mei aanstaande. Er zal die dag vanaf 16.00 uur geborreld worden in het vertrouwde Café P’96, Prinsengracht 96 te Amsterdam. Jaap Biesheuvel Ruud Blokker Reinout Kellermann Slotemaker Albert Jan Knol
06-24557695 06-24691004 06-47786537 06-47828730
R.V. Apenrots, ab actiaat: Bosboom Toussaintstraat 35-III, 1054 AN e-mail:
[email protected], giro:5397951
Amsterdam