RESOURCE. Dit plein is oké. p.12. Middelvingers en boegeroep op het museumplein. Van Hall en Larenstein

Bestuur eist fusie Van Hall en Larenstein

No more Hoenderloo?

Middelvingers en boegeroep op het museumplein

‘Als jullie niet willen fuseren, oké, dan willen wij ook niet meer.’ | p.4 |

University talking to hotel about putting up 150 international students. | p.7 |

Vanuit Wageningen vertrok een bus met 25 demonstranten. | p.27 |

RESOURCE Voor studenten en medewerkers van Wageningen UR

nr. 20 – 27 mei 2010 – 4e jaargang

Dit plein is oké p.12

2 >>

onderwijs

>> MICHIEL + ORCHIDEEËN Michiel Kotterman, onderzoeker afdeling milieu Imares IJmuiden.

‘Die groei, die vreemde vormpjes, dat is de grap’ ‘Een warm kasje met mooie plantjes en nog wat leuke kikkertjes’, zo omschrijft Michiel Kotterman ietwat droogjes zijn stukje tropisch oerwoud in Heiloo. Bijna dertig kuub tropen met zo’n honderdvijftig verschillende soorten orchideeën. ‘Fascinerende en grappige planten die heel anders groeien en bloeien dan gewone kamerplanten’, vindt hij. En middenin de kas komt een klein tafeltje met twee stoeltjes. ‘Een wens van RK / Foto: Robert Hart mijn vriendin.’

‘THEIR STRANGE SHAPES, THAT IS WHAT MAKES THEM SUCH FUN’ ‘A warm greenhouse full of beautiful plants and a few nice little frogs.’ That is Michiel Kotterman’s slightly tongue-in-cheek description of his little patch of tropical rainforest in Heiloo. The environmental researcher at Imares IJmuiden has nearly thirty cubic metres of tropical vegetation boasting about 150 different species of orchid. ‘Fascinating, weird plants that grow and bloom quite differently to ordinary house plants’, he says. And right in the middle of the greenhouse he’s going to have a little table and two chairs. ‘A wish of my girlfriend’s.’

RESOURCE — 27 mei 2010 2010 1 april

FOTO COVER: ANP

>>INHOUD nr. 20 – 4e jaargang

>> 18

>>

BACTERIEEL AFWEERSYSTEEM John van der Oost tekent een blauwe cirkel en een rood blokje. ‘Meer kan ik nog niet in beeld brengen.’

2 Liefdewerk orchideeën EN VERDER 4 Nieuws & opinie 9 Wetenschap 11 Post 12 Klimaat 16 Beeld Hoevestein 18 DNA 20 Bibliotheek 22 MI: te veel opleidingen 24 Student 29 Puzzel, mededelingen 30 Go/no go, agenda, advertenties 32 Typical dutch informeel

20

>>

DIGITALISERING De bibliotheek als boekencentrum gaat helaas verdwijnen. ‘Boeken voegen iets prettigs toe aan de studiesfeer.’

24

TERUG NAAR HOEVESTEIN ‘Wij deden bijna alles samen. Eten, drinken, risken. Zelfs slapen.’

FOTOREPORTAGE Twee weken geleden vroegen we ons af wat we met We-day dit jaar zouden doen. Een fotoreportage is leuk, maar dat hadden we al zo vaak gedaan. Al een paar jaar nam de belangstelling voor We-day af. Waarom eigenlijk? Laten we eens kijken bij de thuisblijvers, was dus al snel het idee. Twee redacteuren gingen op zoek naar noeste arbeiders in dDe Leeuwenborch en Radix; de rest zocht de zon op bij het sportcentrum. Ik behoorde tot de rest. Na de percussiesessie heb ik disc-golf laten schieten. Ik nam een ijsje en ben gaan rondlopen. Eén collega kon aardig tennissen. Een ander bleek goed in Zumba-dansen. De derde probeerde een vlieger van driehonderd euro in een populier te boren. Het was eigenlijk best geinig. Volgend jaar weer een fotoreportage! Gaby van Caulil

WE DAY

The full story? resource.wur.nl/en

We’d been wondering how we should report We Day this year as we wanted to do something a bit different. Enthusiasm for the day has been waning,

so two colleagues went to talk to some nonparticipants. Meanwhile, the rest of us took a look at the activities at the Sports Centre.

Which was actually rather fun. It looks like next year we’ll be back with the customary photo report!

27 mei 2010 — RESOURCE

4 >> nieuws

ILLUSTRATIE: HENK VAN RUITENBEEK

FUSIE VHL DOET EMOTIES OPLAAIEN ð 5DDGYDQEHVWXXUHLVWIXVLH 9DQ+DOOHQ/DUHQVWHLQ ð 0HGH]HJJHQVFKDSEOLMIW ]LFKYHU]HWWHQ ð è2QWYOHFKWLQJNRVWPLOMRHQ SHUMDDUé

De raad van bestuur accepteert geen afwijzing van de fusie van Larenstein en het Van Hall Instituut. ‘Als de medezeggenschap tegen de fusie stemt, gaan we naar de geschillencommissie. Met een uiteengespatte organisatie gaan wij niet verder; als jullie niet willen fuseren, oké, dan willen wij ook niet meer.’ De woorden van bestuursvoorzitter Aalt Dijkuizen deed de emoties hoog oplaaien. Zo’n zestig personeelsleden van Larenstein in Velp hoorden Dijkhuizen aan op donderdagmiddag 20 mei, tijdens de strategietour van de raad van bestuur. Ondanks de gemeenschappelijke naam Van Hall Larenstein (VHL), hikken de beide instellingen al een paar jaar aan tegen volledige eenwording. Een van de knelpunten daarbij is een aantal opleidingen die dubbel worden verzorgd. In een lange monoloog wees Dijkhuizen op de noodzaak van fusie. Vanaf 1 september mag een college van bestuur formeel nog maar één hogeschool besturen. Een bestuurlijke fusie is dus absolute noodzaak. ‘De directie van VHL en het college van bestuur zetten alles op alles om de fusie voor elkaar te krijgen, we gaan tot het uiterste. Gebeurt het toch niet, omdat de medezeggenschap ‘nee’ zegt en de geschillencommissie het ons ook onmogelijk maakt, dan zoe-

SPELLETJES Woorden van gelijke strekking sprak Dijkuizen diezelfde middag in Leeuwarden tegenover zo’n honderd luisterende medewerkers. De bijeenkomst stond bol van de emoties. Zo kwam ter sprake dat Hans Hardus, opleidingsdirecteur Diermanagement, niet meteen door het bestuur op de hoogte werd gebracht van een plan over het onderbrengen van de Wageningse major ‘Paard’ bij Diermanagement in Leeuwarden. Slordig, gaf Ellen Marks toe. Hardus beschuldigde

è:LHQLHWZLOIXVHUHQ KHHIWKHHOZDWXLWWH OHJJHQDDQGHVWXGHQWHQé

ken we noodgedwongen naar andere partners. In Dronten bijvoorbeeld staan ze zo klaar om met ons in de Dairy Campus te stappen.’ ONTVLECHTING Medezeggenschapsvoorzitter Dennis de Jager bepleitte een ander model: twee eigenstandige hogescholen die nauw samenwerken met de universiteit. Daar wilde

DAIRY R&D IN WAGENINGEN


RESOURCE — 27 mei 2010

een fusie kunnen er juist de komende twee jaar twintig mensen weg. ‘Dat levert een bedrag op van minstens 2,5 miljoen euro per jaar, dat kan worden besteed aan het onderwijs. Wie niet wil fuseren, heeft heel wat uit te leggen aan studenten, hun ouders en aan de buitenwereld.’

The dairy company FrieslandCampina is to concentrate its R&D activities in one location – Wageningen. Its researchers in Tilburg and Deventer will join the hundred researchers already in Wageningen. FrieslandCampina chose the Food Valley

Dijkhuizen niet van horen. ‘Ontvlechting is geen optie. Verdergaan met twee kleine aparte instellingen druist in tegen de tijdgeest van samenwerking en concentratie en brengt hun bestaansrecht ernstig in gevaar.’ Dat kost namelijk handenvol geld, maakte hij duidelijk. Er is dan vijftien man meer personeel nodig voor de ondersteunende diensten, aldus Dijkhuizen. Bij

because of the opportunities for collaborating with other companies.

IF VHL WON’T PLAY BALL… If you won’t play, we’re taking our ball back. That was Aalt Dijkhuizen’s message to Van Hall and Larenstein, where people are having second

zijn collega-directeuren van ‘spelletjes’. Hij kreeg applaus. Maar er was meer boosheid onder de toehoorders. Stafdiensten zijn verdwenen uit Leeuwarden en ook zou de werving van buitenlandse studenten voor Leeuwarden zijn stopgezet, werd gezegd. Dijkhuizen beloofde ernaar te kijken. ‘Laten we elkaar geen vliegen afvangen en een streep onder het gedoe zetten.’ Maar hoe meer Dijkhuizen riep emoties los te laten, hoe hoger RN, KdM ze leken op te laaien. Volledige verslagen van de strategietour: www.resource.wur.nl

thoughts finalizing a full merger if it means sacrificing jobs and courses. Which it inevitably does. But if VH (and) L don’t want to play, there are others who might, says Dijkhuizen.

NOT SET IN STONE? Joop Schaminee is in the run-down

nieuws <<

FOOD VALLEY TREKT ZUIVELGIGANT ð )ULHVODQG&DPSLQDFRQFHQWUHHUW RQGHU]RHNLQ:DJHQLQJHQ ð /RFDWLHRS.RUWHQRRUGZHOOLFKW XLWJHEUHLG

Zuivelbedrijf FrieslandCampina gaat het overgrote deel van de onderzoeksactiviteiten concentreren in Wageningen. Nu nog zitten de medewerkers van de afdeling Re-

search and Development, in totaal circa 250 arbeidsplaatsen, verspreid over Deventer, Tilburg en Wageningen. Waar Friesland-Campina precies komt te zitten, is nog niet bekend. Mogelijk dat de bestaande locatie van de zuivelgigant in Wageningen op Kortenoord, waar al zo’n honderd mensen werken, wordt uitgebreid. Nog voor de zomer wordt daar een definitief besluit over genomen.

Volgens de Wageningse wethouder Lex Hoefsloot van Economische Zaken heeft Friesland-Campina voor Food Valley gekozen vanwege de mogelijke samenwerking met andere bedrijven. Ook heeft de versnelde verlaging van de bouwleges in Wageningen wellicht een rol gespeeld, meent de wethouder. Al in maart van dit jaar besloot FrieslandCampina om de R&D-activiteiten samen te voegen. ‘Na een

zorgvuldige afweging’, aldus het bedrijf, ‘waarbij zakelijke overwegingen en gevolgen voor de medewerkers een belangrijke rol hebben gespeeld, gaat de voorkeur voor de nieuwe vestigingsplaats uit naar Wageningen. Wageningen speelt een centrale rol in Food Valley’. Aan de centrale ondernemingsraad van FrieslandCampina wordt op korte termijn advies gevraagd over het HW voorgenomen besluit.

NRUW >>PROEFBOERDERIJ

:HVWPDDVZRUGW3RWDWR&HQWUH De proefboerderij van Wageningen UR in Westmaas gaat zich profileren als Wageningen Potato Centre. Bedrijfsleider Marcel Tramper en teamleider Thie Arend Brouwer concentreren zich op kennisuitwisseling tussen het bedrijfsleven en de Wageningse aardappelonderzoekers. De proefboerderij in Westmaas, onderdeel van PPO, is al bekend in de aardappelsector van de Aardappeldemodag, een festival met velddemonstraties en informatiestands waar pootgoedfabrikanten, kweekbedrijven, bestrijdingsmiddelen- en werktuigenfabrikanten en afnemers elkaar treffen. AS

>> ACADEMISCHE JAARPRIJS

7HDP'DYLG/HQWLQNLQŊQDOH De strijd rond de Academische Jaarprijs 2010 is losgebarsten. Vijf van de 27 projecten, waaronder het team van David Lentink, zijn door naar de finale. De prijs, een

bedrag van 100 duizend euro, is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek dat het best naar een breed publiek is vertaald. Lentink rust burgers uit met hoge-snelheidscamera’s om alles wat vliegt vast te leggen, bijvoorbeeld een vogel, een vleermuis, een insect of vliegend zaad. De beelden komen beschikbaar op de website www.vliegkunstenaars.nl. Bovendien wordt er een documentaire gemaakt over de filmprojecten. HW

>>VHL

2QGHUZLMVGLUHFWHXU9DQ+DHUHQVWRSW Om gezondheidsredenen stapt Hans van Haeren per 1 augustus op als onderwijsdirecteur Tuin- en Landschapsinrichting bij VHL Velp. Van Haeren blijft wel verboden aan VHL. Hij gaat de samenwerking tussen Wageningen Universiteit en de hogeschool verder helpen vormgeven. AB

>>INTENSIEVE VEEHOUDERIJ

'LVFXVVLHRYHU:DJHQLQJVHELMGUDJH De recente petitie over de intensieve veehouderij legde de uiteenlopende meningen van Wageningse hoogleraren bloot. Wat is nu eigenlijk de rol van Wageningen UR in het maatschappelijk debat? Daarover gaat een discussie vanmiddag in zaal C222 van het Forumgebouw, van 17.30 uur tot 19.00 uur. *Y&

old Wageningen FC stadium. It is packed and the atmosphere is as tense as at a football match. Protesters hold up banners while the new strategy is presented through loudspeakers: “Nothing is set in stone”. Is this our future? No, just a whisky-induced dream.

LQEULHI FLYING COLOURS >> David Lentink’s flight research team is among the 27 finalists for the annual academic research prize. See www.vliegkunstenaars.nl. FUTURE OF LIVESTOCK >> A discussion on Wageningen’s role: 17.30 this afternoon, C222 in the Forum.

SCHAMINÉE << Beton ‘Niks is in beton gegoten’, klinkt het uit strategisch opgestelde luidsprekers. In de verte zie ik een kalende man gebaren maken achter een microfoon. Even denk ik dat ik mij in de Amsterdam Arena bevind, maar het grijze beton van de tribunes brengt me terug in de realiteit: het kleine stadion op de Wageningse berg. Sommige betontegels zijn gebarsten en jong gras groeit in de spleten. Is dit een teken van vergankelijkheid of van nieuw leven? Om me heen zie ik spandoeken met teksten als ‘Landgoed Larenstein is van ons’ en ‘English is a disease’. Het is lang geleden dat het stadion zo goed gevuld was. Met weemoed denk ik terug aan 1974 toen Wageningen door een 1-1 gelijkspel tegen Vitesse promotie naar de eredivisie wist af te dwingen. Net als toen is de sfeer gespannen. Het treffen is goed voorbereid. Alle onderzoekers, medewerkers en studenten zijn opgeroepen erbij aanwezig te zijn. Een toelichting van de Raad van Bestuur vormt de aftrap. ‘Beter doen waar we goed in zijn’, hoor ik door de luidsprekers. Ik denk na bij deze woorden. Vroeger was het duidelijk. Wageningen was landbouw. En nu? Wat is ons profiel, waarin onderscheiden wij ons? Even later wordt de taskforce City of Life Sciences aangekondigd, gevolgd door stoelnummers van diegenen die daarin zitting zullen nemen. Met een schok schiet ik wakker, ik zit rechtop in bed. Mijn dekbed hangt buiten boord en het onderlaken is losgeschoten van de matras. Fijne zweetdruppels lopen langs mijn rug. Vanavond zal ik de fles Coal Ila single malt onberoerd laten. -RRS6FKDPLQ«H


6 >> nieuws

è0(,,6$/=2é1*(%52.(10$$1'é

Op de gang bij Isric is het stil. Promovendus Rogier de Jong zit noodgedwongen achter zijn beeldscherm. ‘Een knieblessure’, verontschuldigt hij zijn aanwezigheid. ‘Anders zou ik bij We Day zijn gaan mountainbiken.’ Hij gebruikt zijn tijd om nog snel even aan een praatje te werken voor een congres. ‘De vorige jaren heb ik wel meegedaan en dat was heel leuk. Ik ga straks nog wel even aan de zijlijn staan. Er doet een team van ons mee aan de zeskamp.’ In Radix is het veel rustiger dan normaal, meldt de receptioniste. Waarom is zij zelf niet bij We Day? ‘Vorig jaar vond ik er niks aan. Bovendien kreeg ik geen consumptiebonnen, hoewel ik me had opgegeven.’ Op de derde verdieping zijn nog veel flexplekken bezet met promovendi en postdocs. Die werken onverstoorbaar door aan hun onderzoek, vertelt een vaste medewerker die op het punt staat naar We Day te gaan. Ze gaat het zeskampteam van haar afdeling sup-

FOTO: BART DE GOUW

2RNWLMGHQV:H'D\ZRUGWHUGUXN JHZHUNW%OHVVXUHVHQGHDGOLQHV KRXGHQPHGHZHUNHUVYDQ:DJHQLQJHQ85DDQGHNDQW2IGHVHFUHWDUHVVHLV]LHNè=LMLVDOWLMGGH DDQMDJHURPPHW]LMQDOOHQLHWVWH JDDQGRHQé

5DGL[WLMGHQV:H'D\

porteren. Ook veel kamertjes van vaste medewerkers blijken gevuld. ‘Te druk. Mei is al zo’n gebroken maand. Het werk moet af. Ik heb een deadline.’ LAKSHEID Vrijwel alle aanwezigen voeren werk aan. Of laksheid: ‘Er kwamen

MEER DEELNEMERS WE DAY We Day trok dit jaar ongeveer 2565 deelnemers, aldus Henri ten Klooster, hoofd van de Bongerd. Vorig jaar waren dat er 2300. Steevast het populairste onderdeel is de zeskamp, waar tussen de veertig en vijftig teams aan meededen. Zumba was nieuw en trok veel deelnemers. Ook knotsbal, powerdumbelltraining en pole-fitness stonden voor het eerst op het programma.

è:($5(722%86<)25:('$<é



This year’s We Day was better attended than ever, with 2565 people joining in the sporting fun, and Zumba a very popular new activity. But Resource went rooting out the non-joiners. Why were they lurking in their offices? Reasons varied,

veel mailtjes binnen, eerst de belangrijke, We Day komt later wel…’ Of geen zin. Op het zonovergoten dakterras van Radix vertelt een medewerker: ‘Ik heb een hekel aan dit soort festijnen met grote groepen. Dat is niet aan mij besteed. ‘Het is eigenlijk helemaal langs me heen gegaan’, zegt Wim Nieuwenhuizen van Centrum Landschap (Alterra). ‘Mijn vader is pas overleden. In alle drukte is het me ontgaan. Ik ben ook niet heel sportief. Ik ben wel eens meegegaan, als een ander het vraagt. Maar ik vind het nog steeds een goed idee, zo’n We Day.’ Bij Public Administration and Policy op de Leeuwenborch is het

business as usual. De kleine groep bestuurskunde is vrijwel compleet. Op kamer 42 is het zelfs volle bak: drie promovendi. Tegen wil en dank, zo blijkt. Robbert Biesbroek baalt: hij had zich opgegeven, maar is zijn sporttas vergeten. Pieter Zwaan en Maartje van Lieshout hebben het gewoon te druk. ‘Er zijn te veel vrije dagen achter elkaar en er ligt te veel werk.’ Van Lieshout vraagt zich af waarom We Day juist in deze periode wordt gehouden. Maar er is nog een reden waarom ze binnen zitten en niet buiten sporten. De secretaresse is op vakantie. ‘Zij is altijd de aanjager om met zijn allen iets te gaan doen.’ AS, RK

but work pressure in a month already full of public holidays was the most common one. And in one department, the secretary was on holiday. ‘And she’s the one who spurs us on to join in.’

è&/,0$7(&+$1*(,60< HOBBY’ Franz Roos, third-year student of Land and Water Management at VHL Velp has made climate change his hobby since he was twelve. He knows his stuff and recently gave a presentation to

nieuws << 7

‘KLIMAATVERANDERING IS MIJN HOBBY’

ILLUSTRATIE: KITO

:LH"Franz Roos :DW"Derdejaars student Land- en Watermanagement bij VHL in Velp :DDURP"Hield een korte presentatie voor oud-minister Jacqueline Cramer. Zij bezocht op 17 mei VHL Velp met de tour Duurzaamheid is voor iedereen! :DDURYHU"Over klimaatverandering.

Was je zenuwachtig? ‘Nee, dat viel wel mee. Ik zat goed in mijn vel. Mevrouw Cramer reageerde enthousiast, net als de hele zaal. Na mijn presentatie vroeg ze wat de menselijke invloed is op opwarming.’ Wat voor een indruk maakte de oud-minister op je? ‘Ze was ontspannen en duidelijk met haar antwoorden. Ook was ze belangstellend en kon ze goed luisteren.’ Waar ging je verhaal over? ‘Wereldwijd wordt het gemiddeld een stuk warmer. In Nederland is er nu nog niet veel aan de hand, maar op den duur krijgen we meer neerslag en zomerse hittegolven. Over vijftig jaar hebben we ’s winters misschien geen strenge vorst meer.’ Ben je zo’n klimaatexpert? ‘Klimaatverandering is mijn hobby. Vanaf mijn 12de verzamel ik weergegevens. Ik heb zelf een weerstation. Met alle dagelijkse gegevens van jaren kun je op de lange termijn veranderingen in AB kaart brengen.’

ex-minister Jacqueline Cramer. It went well and he was impressed by her interest and clear answers.

HOTEL FOR NTEERNATIONAL STUDENTS Last year, a shortage of accommodation meant Wageningen’s international students had to be bussed in from holiday chalets in

Hoenderloo. This year, the University is making arrangements with the Hof van Wageningen. This hotel will put up 150 students in August and September – which won’t be easy as that’s the high season.

HOTELKAMERS VOOR INTERNATIONALE STUDENTEN ð +RIYDQ*HOGHUODQGRQGHUKDQGHOWPHWXQLYHUVLWHLW RYHURSYDQJVWXGHQWHQ ð +RWHOPRHWH[WUDYRRU]LHQLQJHQUHDOLVHUHQ

Wageningen Universiteit wil de instroom van internationale studenten in augustus en september beter opvangen. Door de groei van de studentenaantallen was er de laatste twee jaar een behoorlijk groot kamertekort. Als noodoplossing werden internationale studenten tijdelijk in een bungalowpark in Hoenderloo ondergebracht. Door de week werden ze met bussen heen en weer gereden. Vanwege de reistijd was dat niet ideaal. Daarom overlegt de universiteit met het Hof van Wageningen om hotelkamers te reserveren. Volgens de directeur van Hof van Wageningen, Jaap Venendaal, gaat het om de opvang van honderdvijftig studenten. ‘Maar dat kunnen er meer of minder zijn, de precieze instroom is van tevoren moeilijk te voorspellen.’ SCHAAMTE Het hotel moet dan wel voor allerlei voorzieningen zorgen, zoals fietsenstallingen, gelegenheid voor het wassen van kleding en internetaansluitingen. Venendaal: ‘Om dat te regelen hebben we wel wat kopzorgen. De medewerkers vragen zich af wat ik me nu weer in mijn hoofd heb gehaald.’ Bovendien vallen augustus en september in het hoogseizoen; de drukste periode voor het hotel. ‘Qua capaciteit zitten we er niet op te wachten. We willen onze capaciteit op unieke wijze uitbreiden om dit mogelijk te maken.’ Hoe, wil Venendaal nog niet verklappen. De hoteldirecteur wil graag meewerken aan een oplossing omdat hij weet hoe het is om in het buitenland te leven. ‘Zelf heb ik vijftien jaar in het Midden-Oosten en in Afrika gewoond. Dagelijks twee uur moeten reizen naar je opleiding is slechte reclame voor Nederland en Wageningen. Als Wageningse ondernemer schaamde ik mij toen de kranten afgelopen jaar berichtten over de buitenlandse studenten die in Hoenderloo werden ondergebracht.’ BALLETJE Voor VeSte, één van de twee fracties uit de Studentenraad, is dit ook goed nieuws. Hun studentenraadslid Kees van der Ark zocht namelijk in het najaar van 2009 al contact met het hotel om oplossingen te verzinnen voor het kamertekort. Dat leidde tot niets omdat er toen maar een paar kamers vrij waren. Maar het balletje is toen wel gaan rollen. De opvang in de hotelkamers is nog niet helemaal rond. ‘We hopen het overleg de komende weken positief te kunnen afronden’, reageert Simon Vink, woordvoerder van Wageningen UR. $OH[DQGUD%UDQGHUKRUVW


8 >> wetenschap

‘MIJN HART LIGT BIJ DE INHOUD’ Een bruggenbouwer. Zo typeren collega’s Huub Löffler (55), de nieuwe directeur van Wageningen International. Löffler is een inspirator met goede contacten bij donoren en buitenlandse onderzoeksinstituten, zeggen ze. Die zijn nodig om de ambities van Wageningen UR – top vijf in de wereld, meer opdrachten – waar te maken.

zet op waar we goed in zijn, op voedselzekerheid, klimaatverandering, de waterproblematiek en voeding en gezondheid. Dat zijn onze domeinen. Daarbij moeten we samenwerken met lokale partners die zelf hun verantwoordelijkheid nemen, zoals AGRA in Afrika. Er ontwikkelen zich nieuwe netwerken; Wageningen UR moet zijn meerwaarde daarbij aantonen.’

Hij is net terug uit Indonesië, waar het programma Agriculture Beyond Food van start is gegaan. Löffler coördineert dit samenwerkingsprogramma, dat de mogelijkheden van de Biobased Economy met Indonesische partners onderzoekt. ‘We hebben mensen van het ministerie van Economische Zaken meegenomen, om te kijken of we Nederlandse en Indonesische bedrijven bij het programma kunnen betrekken. Dat moet nieuwe financieringsmogelijkheden opleveren.’ Op dit moment is Löffler business developer bij de Plant Sciences Group. Zijn belangrijkste wapenfeit in de afgelopen jaren was de medeontwikkeling van het onderzoeksprogramma voor fotosynthese, BioSolar Cells, waar inmiddels 42 miljoen euro in omgaat. ‘Ik kon de eindverantwoordelijkheid krijgen, maar dat is een heel organisatorische baan. Mijn hart ligt meer bij de inhoud in de internationale context.’

Hoe zie je de verhouding van Wageningen International met de kenniseenheden? ‘Ook in eigen huis moeten we de samenwerking versterken. De concernraad heeft gekozen voor een andere benadering, waarbij elke directeur van een kenniseenheid verantwoordelijk wordt voor al het Wageningse onderzoek in een deel van de wereld. Ik hoop dat dit de onderlinge betrokkenheid vergroot.’

Wat wil je realiseren bij Wageningen International? ‘De internationale omgeving van Wageningen UR bestaat uit vier gebieden. Europa, de opkomende economieën als China, India en



Huub Löffler helpt in Indonesië bij het planten van rijst.

Brazilië, de ontwikkelingslanden en de kenniseconomieën buiten Europa. In die laatste groep landen – de Verenigde Staten, Japan, Nieuw-Zeeland – zitten topwetenschappers waarmee je wilt samenwerken om er ook zelf beter van te worden. Ook zit daar kapitaalkrachtig bedrijfsleven. ‘Van oudsher speelt Wageningen International op dit terrein geen grote rol. De internationale toppers kennen elkaar, die organiseren zelf hun netwerk. En de multinationals weten heel goed wat er gebeurt bij sterke onderzoeksinstituten. We zullen het dan ook voor-

al moeten hebben van wetenschappelijke excellentie. De meerwaarde van Wageningen International daarbij is nog onduidelijk. ‘In Brussel doen we het al goed. We moeten maximaal blijven inzetten op de onderzoeksprogramma’s van de EU. Wel zouden we wat meer moeten meepraten in Brussel over de speerpunten van het onderzoek.’

BRIDGE BUILDER FOR WAGENINGEN INTERNATIONAL

velopment now that agriculture, food security and climate are back in the limelight, and improve internal collaboration.

Huub Löffler is a bridge builder, say his colleagues. A useful quality for the new director of Wageningen International. Löffler wants to help Wageningen get to the top internationally, play a leading role in de-

En de arme landen? ‘Landbouw staat weer op de ontwikkelingsagenda. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid wil dat Nederland in-

TAKE-OFF FOR SUSTAINABLE SCHIPHOL Wageningen UR is going to work

Wat is bruggen bouwen voor jou? ‘Bij samenwerking is het heel belangrijk om eerst het gemeenschappelijk belang te benoemen. Als je dat niet doet, gaat het eigenbelang de samenwerking in de weg zitten. En het is heel belangrijk dat je een abstract plan laat uitkristal-

‘We zullen het vooral moeten hebben van wetenschappelijke excellentie’ liseren tot een uitgewerkt plan. Dan krijg je discussie wat iedereen precies bedoelt. Daarmee creëer je gemeenschappelijkheid en voorkom je misverstanden. Dat vind ik leuk om te organiseAlbert Sikkema ren.’

with other institutes in a research lab at Schiphol to help the airport get its sustainability policy off the ground. Schiphol wants to reduce its carbon footprint, solve its water problems and recycle waste. Alterra’s Vincent Kuypers is on board to work on ‘airport city development’,

wetenschap << 9

KENNISLAB VOOR GROENERE LUCHTHAVEN ð :DJHQLQJHQ85KHOSW6FKLSKROELMRQWwikkeling tot duurzame luchthaven. ð 2QGHU]RHNVODEJHRSHQG

Bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen opende medio mei op Schiphol, samen met andere bestuurders, een nieuw onderzoekslab voor een duurzame luchthaven. Schiphol wil overstappen van fossiele brandstoffen op bio-energie, de CO2-uitstoot verminderen, de waterproblematiek rond de luchthaven oplossen en afvalstromen hergebruiken. Onderzoekers van verschillende kennisinstellingen gaan op Schiphol oplossingen aandragen voor een duurzame luchthaven met vooral biobased en ruimtelijke kennis. Samen met de TU Delft, TNO, Imtech en Schiphol gaat Wageningen UR daarvoor kennis ontwikkelen in een incubator. Vincent Kuypers van Alterra gaat een dag in de week op Schiphol werken.

AGROPARK ‘Het gaat om multidisciplinaire projecten, met meerdere partners’, zegt Kuypers. Hij gaat de ruimtelijke dimensie van de plannen vormgeven. ‘Schiphol heeft heel veel ruimte, het heeft vierduizend hectare grond in eigendom. Zo’n 10 à 15 procent daarvan is bebouwd, de rest is landbouwgrond rond de landingsbanen. Die grond wordt nu verpacht aan boeren.’ Kuypers voorziet een ontwikkeling van dit ‘agropark’ waarbij de landbouw meer CO2 gaat opslaan in de gewassen. Hij hoopt te promoveren op airport city development. Albert Sikkema

FOTO: HOLLANDSE HOOGTE

ALGEN ‘De incubator is een netwerkomgeving’, zegt Kuypers. Maar elk van de deelnemers gaat ook fysiek op de luchthaven aan de slag. Vijf onderzoekers van de TU Delft, vijf van TNO, vijftien mensen van adviesbureau Imtech en mogelijk vijf Wageningse onderzoekers gaan samenwerken op

een verdieping in het Outlook-gebouw op de luchthaven. Schiphol onderzoekt al geruime tijd het afbraakproces van glycol. Deze chemische verbinding gebruikt Schiphol om de vliegtuigen ijsvrij te maken. Procestechnoloog René Wijffels is gevraagd om uit te zoeken of hij dit stofje met algen kan afbreken. Bovendien kan hij met algen bio-energie produceren. Daarbij komt ook zijn collega Cees Buisman in beeld, die allerlei nieuwe technieken ontwikkelt om energie uit reststromen te halen. Dit onderzoek sluit weer aan op een ander project van afvalverwerker Van Ganzewinkel Groep, die de afvalstromen op Schiphol wil hergebruiken volgens het cradle-to-cradle-concept.

Aalt Dijkhuizen opende samen met bestuurders van de TU Delft, TNO en Schiphol het onderzoekslab op de luchthaven.

and algae specialists René Wijffels and Cees Buisman will pilot research on using algae for chemical waste disposal and for biofuel.

OAK DOWN BUT NOT OUT Will Dutch oaks be felled by this spring’s plague of caterpillars? No, says insect

pest expert Leen Moraal of Alterra. The oak has a secret weapon in the form of a second round of buds later in the summer. There are always lean and fat years for oaks, reflected in the diameter of the growth rings. No need for alarm, or for insecticides. And the birds are happy with the caterpillar feast!

VISIE << Eik laat zich niet kisten door voorjaarstrio Grote aantallen rupsen vreten onze bomen kaal. Vooral eikenbossen moeten het ontgelden, constateert de Natuurkalender. Reden tot zorg? Entomoloog en insectenplaagexpert Leen Moraal van Alterra vindt van niet. ‘De rupsenplaag zoals we die nu zien, wordt veroorzaakt door drie vlindersoorten. Die noemen we het voorjaarstrio: de grote- en kleine wintervlinder en de groene eikenbladroller. De eitjes van deze vlindersoorten overwinteren op de knoppen van bomen en de rupsen komen al vroeg in het voorjaar uit. ‘Vooral eiken zijn favoriet omdat er aan het begin van het seizoen weinig anti-vraatstoffen in het blad zitten. Pas in de loop van juni komt er zoveel looizuur in het eikenblad, dat het insecten afschrikt. De vlinderlarven voeren een race tegen de klok, om zich te verpoppen voordat het looizuur hun maaltje onsmakelijk maakt. De meeste rupsen verpoppen zich dan ook voor half juni. ‘De eik heeft geïnvesteerd in een geheim wapen om niet aan de rupsenvraat ten onder te gaan: de bomen lopen in de zomer gewoon weer uit dankzij reserveknoppen. Ze gaan dus niet dood. Toch zijn de rupsen wel een stressfactor voor de boom: die levert toch energie in. Dat kun je ook zien aan de jaarringen, die zijn dunner in jaren met veel vraat. Als er na de rupseninvasie meer stressfactoren komen, zoals bijvoorbeeld droogte of juist te veel regen op bodems waar het water blijft staan, verzwakken de bomen. De eikenprachtkever kan dan profiteren van die verminderde weerstand en de bomen binnendringen. Dit kan ze de kop kosten. ‘We zien, sinds we in 1946 plagen documenteren, veel verschuivingen in plaaginsecten. Sommige soorten zijn helemaal verdwenen, terwijl andere het juist heel goed doen. Nattere en warmere winters zijn slecht voor veel insecten. Dit komt doordat schimmels en bacteriën dan meer kans krijgen de larven te infecteren. Soorten die het nu goed doen zijn de ei-overwinteraars, zoals het voorjaarstrio, omdat eitjes praktisch onaantastbaar zijn voor schimmels en bacteriën. ‘Spuiten met insecticiden is zinloos. Als de omstandigheden normaal zijn, heeft de boom niets van de rupsenvraat te lijden. Bovendien profiteren momenteel veel vogelsoorten van deze overvloed aan eiwitHW ten.’


10 >> wetenschap

PARK GOED VOOR SOCIALE COHESIE

GRIJZE NEMATODE HELPT DE MENS

ð ,QVWDGVSDUNZRUGWFRQWDFW gelegd met andere bevolkingsgroepen. ð ,QULFKWLQJYDQJURRWEHODQJ

ð 1HPDWRORJHQYLQGHQJHQH tische basis van veroudering.

Stadsparken zijn een goede ontmoetingsplek voor verschillende etnische groepen. Een goede inrichting leidt ertoe dat er voor elk wat wils is, stelt Karin Peters in het laatste nummer van Urban Forestry and Urban Greening. Peters, verbonden aan de leerstoelgroep Sociaal-ruimtelijke analyse, onderzocht in vijf stadsparken in Utrecht, Arnhem, Nijmegen en Haarlem wat autochtonen en

Grasveld om te voetballen is een goede ontmoetingsplek Nederlanders van Turkse en Marokkaanse afkomst zoal in stadsparken doen en wat ze er waarderen. Iedereen vond de parken een ontspannen plek om rond te hangen en gezellig samen te zijn met familie of vrienden. De autochtone Nederlanders fietsen en wandelen wat vaker; de Turkse en Marokkaanse Nederlanders zitten vaker in grote groepen te picknicken. HOND Bezoekers komen niet naar het park om mensen uit andere culturen te ontmoeten, maar vinden de verscheidenheid leuk om mee te maken. Soms komt het tot een praatje, meestal via de hond of de kinderen. ‘Het park leidt tot familiariteit’, zegt Peters, ‘omdat mensen zich er op hun gemak voelen. In de publieke ruimte krijgen men-

Vondelpark, Amsterdam.

sen een gevoel in wat voor samenleving ze leven. In de winkelstraat krijg je ook een beeld, maar die plek is veel vluchtiger en functioneler.’ Peters deed het onderzoek samen met Birgit Elands en Arjen Buijs van de leerstoelgroep Bos- en Natuurbeleid. ETEN De inrichting van het park kan helpen om die aantrekkelijk te maken voor mensen van alle leeftijden en etnische achtergronden. Een goed grasveld om op te voetballen is een goede ontmoetingsplek in het park. ‘In het Thiemepark in Nijmegen is het grasveld met opzet op

PARKS BRING PEOPLE TOGETHER



City parks are good places for different ethnic groups to meet, says Wageningen social-spatial analysis specialist Karin Peters in the latest Urban Forestry and Urban Greening. She studied parks in five Dutch cities and found that people valued the cross-cultural interaction that

een helling gelegd, zodat er niet gevoetbald kan worden. Zo beperk je de mobiliteit van mensen, maar bied je aan de andere kant wel meer ruimte om rustig te kletsen en wat te eten.’ Naast voetbalveldjes zorgen voldoende zit- en schaduwplekken ervoor dat mensen graag in een stadspark komen. Verder zien de allochtonen graag voorzieningen om te kunnen barbecueën en een koffiehuis in het park. Een goede inrichting zorgt er mede voor dat iedereen zich welkom voelt, zegt Peters, zodat niet één bepaalde Albert groep de overhand krijgt. Sikkema

went on. Park design can help make sure everyone is catered for, whether they want to picnic, play football, buy a coffee or sit in the shade. TRACKING GENES OF AGING WORMS Wageningen nematologists have made discoveries about the regula-

De nematode Caenorhabditis elegans is een belangrijk modelbeestje voor genetisch onderzoek. Veel van de ruim twaalfduizend genen van deze worm komen ook voor bij de mens en vervullen vergelijkbare functies. Een groep Wageningse nematologen nam een tiental verschillende stammen van C. elegans en bepaalden de genexpressie van zowel jonge als oude beestjes. Ze ontdekten dat de regulatie van genexpressie bij de oude wormen met vijftig procent was afgenomen bij bijna tien procent van de genen. Deze genen vervullen een functie bij de opbouw en herstel van het lichaam. Ook vonden ze een setje genen waarbij de genregulatie juist toenam. Deze genen zijn betrokken bij de verlenging van de levensduur van de nematode. ‘Er is al veel bekend over de functie van individuele genen van C. elegans bij veroudering of degeneratie’, zegt onderzoeker Jan Kammenga van de leerstoelgroep Nematologie. ‘Wij laten nu als eerste het netwerk van genen zien dat bij veroudering is betrokken. Dat genetische netwerk desintegreert.’ Kammenga en zijn collega’s publiceerden hun bevindingen op 20 mei in de online editie van Genome Research. Biomedici kunnen de uitkomsten gebruiken om meer gericht te kijken naar de variatie in genexpressie bij de oudere mens. ‘We weten nu de gensequenties die de veroudering reguleren’, verklaart Kammenga. ‘Die kun je nu gericht zoeken in het AS genoom van de mens.’

tion of gene expression in old age in a tiny nematode, Caenorhabditis elegans. Since humans share many genes with worms, these findings could help biomedical researchers to get to grips with the human aging process. Jan Kammenga and his colleagues published their findings in Genome Research in May.

post << 11 post

colofon

OOK EEN MENING? Mail je reactie naar [email protected]. ILLUSTRATIE: ESTHER BROUWER

KOP Bij deze wil ik graag reageren op de ‘No Go’ van de Go / No Go pagina in de laatste Resource (nr. 19), die ik met grote verbazing en verontwaardiging heb gelezen. Ik kan als eerste wel zeggen dat ik deze pagina in het algemeen al nooit goed heb begrepen. Waarom activiteiten waar je nog niet eens bent geweest, en waar studenten wellicht hard voor hebben gewerkt, bij voorbaat afkraken? Bovendien moet ik de eerste student die het echt grappig vindt nog tegenkomen. Eigen mening geven, prima, maar doe het dan een beetje gefundeerd. Voor mijzelf was de laatste ‘No Go’ een treurig dieptepunt van deze pagina, die mij ook duidelijk maakte in hoeverre de schrijver hiervan zich niet erg lijkt te verdiepen in de achtergrond van de activiteiten. Het begon al met het kopje dat erboven stond, ‘Red de stufi’. Dit was NIET de slogan van de manifestatie, deze zou worden: ‘Laat het onderwijs niet leeglopen’, zoals ook duidelijk op de flyer vermeld stond. Het zou namelijk niet alleen om stufi gaan, maar om het hoger onderwijs in het algemeen. Dan de opmerking dat je het als student al ‘druk genoeg’ hebt met je eigen dingen en ‘geen zin’ hebt. Treurig toch, dat de Resource studenten aanmoedigt om vooral lekker egoïstisch te zijn en zich zeker niet bezig te houden met een voor studenten zo belangrijk onderwerp. Verder het volgende commentaar: ‘En bovendien zijn die demonstraties echt iets voor linkse hippies.’ De schrijver van dit stukje had er goed aan gedaan zich even te verdiepen in wie er eigenlijk zoal meewerken aan 21 mei. Ik weet niet precies wat de definitie van ‘linkse hippies’ is volgens de schrijver van het stukje (ik begrijp ook niet zo goed wat er eventueel mis zou zijn met ‘linkse hippies’, maar dat terzijde), maar ik kan me slecht voorstellen dat ze bijvoorbeeld de Landelijke Kamer van Verenigingen, waar de Wageningse Verenigingen Ceres, KSV en SSR-W bijhoren, of het Interstedelijk Studenten Overleg, waar ook VeSte bij hoort, tot deze groep rekent. Verder werken dan nog o.a. Comité SOS en de Landelijke Studenten Vakbond eraan mee. Een breed gedragen actie dus; het is me een raadsel waarom de Resource, die toch veel door studenten wordt gelezen, hier zo negatief over is. Kortom: beste Resource, houd alsjeblieft op met het doelloos afkraken van studentenactiviteiten die nog niet eens geweest zijn. Een agenda in de Resource, heel goed, maar geef je mening over de activiteiten alsjeblieft achteraf en verzin verder eens iets met goede humor. Marlies Bos, secretaris Wageningse Studenten Organisatie

NASCHRIFT REDACTIE In de nieuwe opzet, vanaf 29 april, staat de agenda op pagina 30 weer open voor iedereen, zonder redactionele bemoeienis. Met uitzondering van één Go en één No Go: daar zit inderdaad een mening in, bedoeld om te prikkelen. De No Go waar je aan refereert, was puur sarcasme: ‘Ga lekker een latte macchiato drinken in het Grand Café en maak je niet druk.’ Een knipoog naar het gebrek aan Wageningse belangstelling om te demonstreren.

HOOGLERAAR OF BURGER Bestuursvoorzitter Aalt Dijkhuizen vindt dat je als hoogleraar moet weten waar je echt hoogleraar in bent, en waar je als gewone, verontruste burger meepraat (petitie tegen intensieve veehouderij, Resource 17 mei). Dijkhuizen wil zich kennelijk graag omringd zien met hoogst gespecialiseerde en deskundige hoogleraren, die òf niet bereid, c.q. niet in staat zijn te oordelen over zaken buiten hun eigen vakgebied – maar die ons als burger allemaal aangaan, òf die blindelings blijven vertrouwen in goed overleg tussen hen en Haagse beleidsmakers. Hij wil kortom, dat de WUR-medewerkers door dik en dun loyaal zijn en blijven aan de minister, zich uitsluitend bezig houden met eigen deskundigheid, ook al hebben ze als mondig nadenkende burger wezenlijke kritiek op het gevoerde beleid van de minister en de ontwikkelingen binnen de agrarische sector, in het bijzonder de intensieve veehouderij. Voor zover ze kritiek hebben, en door WUR-bestuurders bevoegd worden geacht die te uiten, moet die via de top van de WUR naar Den Haag worden doorgesluisd, zoals gebruikelijk. En dat dient zo te blijven, ook al kunnen we constateren dat daarmee sinds decennia niet, of veel te langzaam, de noodzakelijke drastische veranderingen tot stand komen. De burgers worden echter wat mondiger en dat geldt ook voor WUR-hoogleraren, ook zijn dat er nog slechts 25, bestuurders kunnen en moeten daarmee hun voordeel doen. Gatze Lettinga, emeritus-hoogleraar Milieutechnologie

NO TO NO GO WSO secretary Marlies Bos is not impressed with the NO GO advice on the student demo in Resource 19.

ENGAGED PROFS Emeritus professor Gatze Lettinga doesn’t agree with Aalt Dijkhuizen (Resource 19) – profs should be free to criticize agricultural policy. Full letters? resource.wur.nl/en

Resource is het magazine en de dagelijkse website voor studenten en medewerkers van Wageningen UR. Resource magazine verschijnt tweewekelijks op donderdag. Abonnement Een abonnement op het magazine kost €58 (buitenland €131,50) per academisch jaar. Opzeggen een maand voor het eind van de lopende abonnementsperiode (1 augustus). Redactieadres Akkermaalsbos 12, 6708 WB Wageningen. Postbus 409, 6700 AK Wageningen Gebouw 116 (bode 31). T 0317 484020. Website resource.wur.nl. ISSN 1389-7756 Secretariaat Thea Kuijpers, [email protected] tel 0317 484020 Redactie ðGUV*DE\YDQ&DXOLOKRRIGUHGDFWHXU [email protected], 0317 482997 ðLU5LN1LMODQGHLQGUHGDFWLH [email protected], 0317 485320 ðLU1LFROHWWH0HHUVWDGWZHEUHGDFWLH [email protected], 0317 488190 ð$OH[DQGUD%UDQGHUKRUVWVWXGHQWHQ onderwijs, VHL) 0317 481725, [email protected] ðLU5RHORI.OHLVHFRORJLHVRFLDOHZHWHQ schappen, economie) [email protected], 0317 481723 ð$OEHUW6LNNHPDSODQWGLHURUJDQLVDWLH [email protected], 0317 481724 ðGULU+DQV:RONHUVYRHGLQJYLVVHULM [email protected], 0317 485251 Carolien Lute (stagiair) Vormgeving ð+DQV:HJJHQ [email protected], 0317 485272 Freelance auteurs Karin Flapper, Stijn van Gils, Alice van Ginkel, ir. Yvonne de Hilster, Christoph Janzing, Tom Rijntjes, ir. Astrid Smit, ir. Joris Tielens Vertaling Clare McGregor, Keen-Mun Poon, Clare Wilkinson Foto’s Guy Ackermans, Bart de Gouw, Hoge Noorden Illustraties Esther Brouwer, Sebastiaan Donders, Miesjel van Gerwen, Guido de Groot, Karel Hulsteijn, Yvonne Kroese, Annemarie Roos, Henk van Ruitenbeek Basisvormgeving magazine Nies & Partners bno Nijmegen Vormgeving website www.onstuimig.nl Advertenties Extern, Bureau van Vliet, T 023-5714745, [email protected] Intern (gereduceerd tarief), Hans Weggen, T 0317-485272, [email protected] Uitgever Viola Peulen, Corporate communicatie Wageningen UR

Resource wordt gedrukt op papier uit verantwoord beheerde bossen.


12 >> achtergrond

Krokussen op het Lange Voorhout in Den Haag.

RESOURCE — 27 mei augustus 2010 2009

achtergrond << 13

Op een kaal plein valt niets te kiezen Pleinen en straten worden geteisterd door gure windvlagen of je smelt juist weg als de zon flink schijnt. In haar proefschrift legt Sanda Lenzholzer uit dat ontwerpers meer rekening moeten houden met het microkliamaat in de stad. Dat houdt ook de aso’s op afstand. tekst: Marion de Boo / foto’s: ANP

H

aar eigentijdse herontwerp van het Canadaplein in Alkmaar zag er fraai uit. Opdrachtgevers én bezoekers prezen het prachtige open podium voor het nieuwe theater. Maar al snel sloeg de stemming om. Er kwamen klachten over tocht en gure windvlagen. Een probleem waar niemand aan had gedacht. De opdrachtgever niet en ikzelf ook niet, vertelt universitair docent landschapsarchitectuur Sanda Lenzholzer tien jaar later. ‘Uiteindelijk hebben ze dat mooie, chique podium aan alle kanten in windschermen verpakt. Alsof je in een kooi zit!’ Ze spreekt sprankelend Nederlands met een licht Duitse tongval. ‘Wat ik ervan geleerd heb? Als je zo’n ontwerpidee niet toetst aan aspecten van stadsklimaat, dan gaat het niet lang mee’. De ervaring zette de ontwerpster aan het denken. Op 18 juni promoveert Sanda Lenzholzer op een onderzoek naar ontwerpen voor een comfortabeler microklimaat in de stad, bijvoorbeeld met bomen, groene gevels en groene daken.

Men wil pleinen liefst helemaal leeg houden om er markten en kermis te kunnen houden. Maar op een mooi, sfeervol plein als het Lange Voorhout zijn ook markten. En elk voorjaar is daar de Oranjekermis. Het bomendak maakt het Lange Voorhout extra sfeervol. Door de afwisseling van zon en schaduw kan het publiek bovendien kiezen uit verschillende sferen, wat frisser en koeler of – met name voor ouderen - juist met wat meer thermisch com-

NIET TE KAAL Nog zo’n voorbeeld. Het ontwerp van Adriaan Geuze voor het Schouwburgplein in Rotterdam werd door architectuurcritici wereldwijd geprezen. Maar het publiek laat het kille, gure plein met de gladde, verhoogde vloer links liggen. Lenzholzer: ‘Kale, kille pleinen zijn een tijdlang in de mode geweest. Ik hoop dat men daar nu op terugkomt.

VERKOELING Lenzholzer ging op zoek naar ontwerprichtlijnen voor een beter microklimaat. Stedenbouwkundig ontwerpers zouden meer oog moeten krijgen voor stadsklimaat en thermisch comfort. Hun ontwerpen moeten zorgen voor verkoeling van de openbare ruimte in de zomer en meer beschutting bieden in de winter. ‘Microklimaat in de stad staat internationaal sterk in

‘Stadsklimaat is veel belangrijker dan mensen denken’ fort. Op een kaal, leeg plein valt niets te kiezen’, aldus Lenzholzer. ‘Als ontwerper vraag ik mij voortdurend af hoe mensen de door mij ontworpen openbare ruimtes beleven. Er zijn duidelijke dwarsverbanden tussen sfeer, klimaat en ruimtelijke beleving. Microklimaat draagt zeker bij aan de manier waarop je een ruimte ervaart.’

URBAN SHELTER BELT BIEDT BESCHUTTING Sanda Lenzholzer ontwierp een model voor een urban shelter belt, een reeks aan elkaar geschakelde bomenrijen van 25 meter hoog, met daartussen transparante wanden op uitgekiende afstanden. Zo’n urban shelter belt zou een plein een stuk comfortabeler kunnen maken. Bezoekers zoeken in de loop van de dag, of door de seizoenen heen, telkens de meest comfortabele plekken op. Ze zou hier graag mee experimenteren.


14 >> achtergrond

FONTEIN GEEFT FRIS GEVOEL Fonteinen hebben vooral een psychologisch effect. Ze geven een gevoel van frisheid en ontspanning en zorgen daarmee voor een aangename sfeer. Uit metingen blijkt echter dat ze niet zo effectief verkoelend werken als bomen. Vooral soorten met schermvormige kronen, zoals dakplatanen, bieden optimale beschaduwing bij zon en werken bij regen als paraplu.

Een jongetje vermaakt zich in de fonteinen op het Eusebiusplein in Arnhem.

de belangstelling, maar in Nederland ben ik een van de pioniers. Voor mijn promotieonderzoek heb ik veel dagen op Nederlandse stadspleinen doorgebracht en heb daar duizenden mensen ondervraagd. Gewone burgers weten hartstikke veel van het microklimaat in hun eigen stad en iedereen vindt het belangrijk. Dat is heel leuk en enthousiasmerend. Dit onderwerp is beslist maatschappelijk relevant. Het alarmerende is echter dat stadsontwerpers en bestuurders zich nauwelijks van het probleem bewust zijn. En die schat aan kennis bij gewone mensen wordt nauwelijks benut.’ Pas de laatste twee jaar worden de lacunes in kennis over het klimaat in de stad onderkend. Grote nationale onderzoeksprojecten, zoals Klimaat voor Ruimte en Kennis voor Klimaat zorgen voor een inhaalslag. Naast de Nederlandse waterproblematiek worden nu voor het eerst ook thema’s als hitte in de stad en thermisch comfort meegenomen. Veel metingen zijn echter louter natuurkundig van aard. Zaken als sfeer en zintuigelijke waarneming krijgen minder aandacht. WARME KLEUREN Tijdens haar promotieonderzoek onderzocht Sanda Lenzholzer welke aspecten van sfeer en microklimaat de ont-


werper kan beïnvloeden. Vooral de proporties van het plein, de materialenkeus op het plein zelf en in de omgeving en de mate van openheid dragen bij aan de sfeer. Het publiek heeft een voorkeur voor warme kleuren. Kille kleuren worden als oncomfortabel ervaren. Haar conclusies zijn zowel van belang voor herontwerp van bestaande pleinen als voor nieuwe wijken. Bomenrijen en glazen windschermen kunnen het thermisch comfort op een plein verbeteren. Het lijkt Sanda Lenzholzer interessant om zo’n urban shelter belt te realiseren, er metingen te doen en de reacties van het publiek te peilen. Graffiti en vandalisme schrikken haar niet af. ‘Als ontwerper kamp je altijd met een dilemma. Als een mooi, goed ontwerp veel gewoon publiek weet te trekken, zullen vandalen en hangjongeren vanzelf verkassen. Maak je echter alles hufterproof en glad, dan trek je geen gezellige drukte van omwonenden aan en zullen er juist meer louche randfiguren verschijnen.’ OERMENSELIJK Door de seizoenen heen verrichtte de onderzoekster metingen aan het microklimaat op allerlei plekken op de pleinen op verschillende tijdstippen verspreid over de dag. Dit resulteerde in klimaatkaartjes. Zo heerst midden

achtergrond << 15

CANYONS IN DE STAD Net als Sanda Lenzholzer doet ook haar Wageningse collega Vincent Kuypers van Alterra veel onderzoek in de stadsregio ArnhemNijmegen. Dat gebeurt in het kader van het Europese Interregproject Future Cities. In Arnhem wordt een bestaand bedrijfsterrein slim geherstructureerd en uitgebreid volgens nieuwe ontwerpprincipes. In Nijmegen gaat het om kleinere toepassingen, zoals groene daken. ‘Luchtvervuiling in de stad hangt niet alleen samen met verkeersdichtheden, maar vooral ook met de compacte stad zelf’, zegt Kuypers. Het begrip ‘compacte stad’ is duidelijk aan herziening

toe.’ In steden ontstaan hitte-eiland-effecten, het zogeheten urban heat island. Overdag warmt de stad enorm op door de dichte bebouwing; ’s nachts kan die hitte niet goed weg. Vooral donkere en verharde oppervlakten dragen daaraan bij. In steden kan de temperatuur ’s nachts wel tien graden hoger zijn dan in het omliggend gebied. ‘Stilstaande lucht wordt sneller vuil en dat leidt vooral in hete zomers tot problemen. Decennialang werd dit als een ecologisch bijverschijnsel van de stad gezien. Pas sinds kort krijgen de gezondheidsaspecten meer aandacht.’ Kuypers: ‘Wij doen bij voorkeur oplossingsge-

op een plein doorgaans een hogere windsnelheid dan aan de voet van een laag gebouw. Er heerst ook meer wind in doorgaande straten. Windvlagen maken veel indruk op bezoekers. Wie ergens een keer zowat van zijn fiets is geblazen, zal dat onthouden en die plek voortaan mijden.

‘Gewone burgers weten hartstikke veel van het microklimaat in hun eigen stad’ Negativity bias noemen psychologen dit oermenselijke trekje dat bijdraagt aan onze overlevingskansen. Behalve te winderig kan de stad ook te warm zijn. Lenzholzer: ‘Wat me verbaasde was dat mensen, zelfs ondervraagd tijdens de hittegolf van 2006, niet over de hitte in de openbare ruimte klaagden. Ik vermoed dat hittegolven in Nederland nog te abstract zijn, omdat ze te weinig voorkomen.’ VERTAALSLAG Via nieuwe projecten, zoals Kennis voor Klimaat en Ruimte voor Klimaat, maakt Sanda Lenzholzer de vertaalslag naar de praktijk Ze is ook actief binnen het Europese In-

richt onderzoek. Wij weten heel goed hoe je bijvoorbeeld meer schaduw in de straten krijgt.’ In een smalle straat kan een dubbele rij bomen die tot aan de gevels reiken, het urban-canyon-effect veroorzaken: de lucht wordt door gebrekkige ventilatie niet ververst. Kuypers. ‘Dit probleem wordt al lang onderkend, maar ik moet de eerste wethouder nog tegenkomen die aankondigt bomen te gaan kappen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Het wordt hoog tijd dat we anders omgaan met groen in de stad.’ Bewoners van drukke, stoffige straten moeten om de haverklap de ramen lappen. Groene beplan-

ting, tot zo’n zes meter hoog, werkt niet alleen verkoelend, maar kan een deel van dat stof wegvangen. In Tokio en Madrid wordt dit al op grote schaal toegepast om het straatklimaat te verbeteren. ‘Om stadsbestuurders te overtuigen moet je het nut van zo’n beplanting wèl goed kunnen uitleggen”, zegt Kuypers. ‘En naast groen zorgt ook water voor verkoeling in de stad. Klimaatgordels en klimaatgrenzen schuiven naar het noorden op. Op den duur krijgen wij hier het klimaat van een stad als Bordeaux. Daar is het ’s zomers ruim boven de 30 graden. Dat is echt niet aangenaam.’

terregproject Future Cities, waarin Europese steden samenwerken aan klimaatbestendigheid, ook met het oog op hittestress en thermisch comfort. ‘Voor de gemeenten Arnhem en Nijmegen is stadsklimaat een nieuw, inspirerend thema.’ Als eerste stap is, samen met MSc studenten Landschapsarchitectuur, een stadsklimaatanalyse gemaakt. ‘Op grond van geografische gegevens over de aanwezigheid van water en groen is het al mogelijk tot ontwerpaanbevelingen te komen’, zegt Lenzholzer. ‘Je hoeft niet alles exact te meten.’ Onderzocht wordt hoe je (regen)water kunt vasthouden en groen inzetten om oververhitting tegen te gaan en de luchtkwaliteit te verbeteren. Groene daken zijn vooral van belang voor waterretentie in de stad. Ze blijken echter weinig uitwerking te hebben op het microklimaat op straatniveau. Samen met de studenten is een model gemaakt, de urban airconditioning, waarin waterpartijen bij een bepaalde windrichting mede zorgen voor verkoeling in de stad. Lenzholzer: ‘Dat onderzoek levert ontwerpcriteria om het microklimaat in de stadsregio te verbeteren. Dat leidde tot eyeopeners voor de gemeente. Ons onderzoek heeft tot een verandering van de mindset geleid: Stadsklimaat is veel belangrijker dan mensen denken.’

COMPACT CITY NOT COOL The fashion for bare minimalist city squares has had its day, says PhD researcher Sanda Lenzholzer. Architects may have won prizes with them, but city dwellers avoid them, knowing they’ll either get buffeted by cold winds or baked in the sun. Lenzholzer’s thesis, with which she is due to graduate on 18 June, includes recommendations for improving city microclimates by making good use of trees, green walls and roofs, and water features. The problem has been that urban designers don’t consider the impact of their designs on city microclimates. Hard, dark surfaces retain heat, so that in summer cities can be ten degrees warmer than the surrounding area. Through roads and bare squares can act as wind funnels, while too much tall vegetation traps air and increases pollution. With climate zones moving north and Dutch cities expected to become as hot as Bordeaux, the time is ripe to rethink the compact city paradigm, say Lenzholzer and her colleague Vincent Kuyper, who is also working in a European Interreg project on innovations to keep cities cool. The full story? resource.wur.nl/en


16 >> beeld


beeld << 17 ONS VORSTENHUIS Hoevesteiners leven als koningen. Al veertig jaar lang. Dat vinden ze zelf tenminste, getuige het lustrumthema Kingsize: Live as a king at Hoevestein. Maar wetten staan in de weg (en praktische bezwaren) om zo’n lustrumgevoel zo maar uit te dragen. Zonder vergunning werd het royale banier vorige week woensdag toch uitgerold. Voor even, want ook koningen moeten zich aan HW Foto: Bart de Gouw de wet houden.

OUR ROYAL FAMILY Hoevesteiners live like kings, and have been doing so for the past forty years. At least, that’s what they think if their anniversary slogan Kingsize: Live like a king at Hoevestein is anything to go by. But there are laws (and practical objections) preventing the spontaneous display of such anniversary feelings. They might not have a permit, but they still let the royal banner fly last Wednesday - for a brief while, because even kings have to comply with the law.


18 >> achtergrond

GENEN

monddood maken Bacteriën verweren zich op een zelfde manier tegen virusinfecties als planten en dieren, vermoedt John van der Oost, hoogleraar microbiologie. Van NWO krijgt hij de kans om dit te bewijzen. tekst: Astrid Smit / foto’s: Guy Ackermans

J

ohn van der Oost tekent een grote blauwe cirkel op het bord in zijn werkkamer. ‘Dit is de bacterie.’ In het midden markeert hij een rood blokje. ‘En dit is het eiwit waar het onderzoeksproject om draait. Meer kan ik eigenlijk niet in beeld brengen want we weten er nog weinig van. We vermoeden dat het bacteriën beschermt

VIRUSSEN IN DE VAL RNA is net als DNA een nucleïnezuur. Het vervult een onmisbare rol in de vertaling van genen naar eiwitten. Zo leest messenger RNA (mRNA) de code van het gen af, gaat met deze boodschap naar een plek waar eiwitten worden aangemaakt en laat daar vervolgens het eiwit waarvoor het gen codeert, produceren. Vijftien jaar geleden werd ontdekt dat RNA ook een rol speelt bij het onschadelijk maken van virussen die schimmels, planten en dieren bedreigen. Zodra dubbelstrengs RNA van een virus hun cellen binnendringt, gaat een dicer – een eiwit – eropaf en hakt dit virale RNA in stuk-

RESOURCE — 27 mei augustus 2010 2009

ken. Die brengt de dicer naar een argonaut (Ago) – ook een eiwit - die het dubbelstrengs RNA splitst in enkelstrengs. De ene helft gaat de prullenbak in, de andere helft houdt de argonaut vast. Dit RNA dient als een val: zodra er complementaire stukjes van dit RNA in de cel aanwezig zijn, bijvoorbeeld mRNA van virussen, blijven die aan deze stukjes RNA vastplakken. Daarmee krijgt het vreemde RNA niet de kans het eiwit waarvoor het codeert in de cel aan te laten maken en zich te vermenigvuldigen. Deze ontdekking, in 2006 gelauwerd met de Nobelprijs, heeft de genetica enorm vooruit geholpen.

Genetici kunnen RNAinterferentie namelijk ook gebruiken om de genen van de planten en dieren zèlf te blokkeren. En wel zonder aan hun DNA te sleutelen. Een injectie van dubbelstrengs RNA gelijk aan de code van de genen die zij tot zwijgen willen brengen, is in principe voldoende. Het mRNA afkomstig van deze genen vangt de argonaut weg met het complementaire RNA, waardoor de boodschap van het gen niet wordt uitgevoerd. Sinds de ontdekking is RNA-interferentie hot, duizenden onderzoekers houden zich ermee bezig. Om genen uit te schakelen, maar ook om nieuwe medicijnen te maken.

tegen virussen. De komende vier jaar willen we uitzoeken of dat ook werkelijk het geval is.’ Daarvoor heeft de hoogleraar microbiologie onlangs een flinke zak met geld gekregen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk onderzoek (NWO). Een zogenoemde TOP-subsidie van 720 duizend euro. Voldoende om een promovendus, een postdoc en een technisch medewerker tot 2014 aan het werk te zetten. ‘Het is een gok, maar ik hoop dat we een nieuw afweersysteem bij bacteriën vinden’, zegt Van der Oost opgetogen. NOBELPRIJS Vijftien jaar geleden ontdekten de Amerikaanse wetenschappers Andrew Fire en Craig Mello een nieuw afweersysteem bij schimmels, planten en dieren (eukaryoten), de zogenoemde RNA-interferentie. Hierbij pareert RNA, het neefje van DNA, ziekteverwekkende virussen door het erfelijk materiaal van deze binnendringers op ingenieuze wijze het zwijgen op te leggen (zie kader). De Amerikanen wonnen er in 2006 de Nobelprijs mee want deze ontdekking betekende voor genetici een geweldige vooruitgang. RNA-interferentie kan namelijk ook worden gebruikt om de genen van planten en dieren zèlf het zwijgen op te leggen. Van der Oost wil weten of bacteriën eveneens over een dergelijk afweersysteem beschikken. Daarvoor heeft hij goede aanwijzingen. Uit analyse van erfelijk materiaal blijkt dat 10 procent van de prokaryoten (bacteriën en archaea) in het bezit is van een eiwit dat lijkt op de argonaut (Ago), het eiwit dat bij de RNA-interferentie van eukaryoten uiteindelijk afrekent met de ongewenste indringers. De argonaut van prokaryoten (pAgo) heeft vermoedelijk een zelfde functie. Want de genen die coderen voor pAgo liggen in de buurt van genen die betrokken zijn bij de afbraak van genetisch materiaal. Een sterke indicatie dat de

achtergrond << 19

EITNEREFRETNI ANR

‘Er zijn nog heel veel bacteriënsoorten die wetenschappers niet naar hun hand kunnen zetten

SILENCING GENES

pAgo daar eveneens een rol in speelt, aldus Van der Oost. Maar waar planten en dieren de indringers het zwijgen opleggen met RNA, doen bacteriën dat waarschijnlijk met DNA. Ofwel: ze maken gebruik van DNA-interferentie. De eiwitstructuur van pAgo, in beeld gebracht door een Amerikaanse collega van Van der Oost, bevat namelijk fragmenten DNA en geen RNA. ‘Logisch als we ons realiseren dat de meeste virussen die bacteriën aanvallen, bestaan uit DNA en niet uit RNA zoals bij eukaryoten’, aldus Van der Oost. SPANNEND Aanwijzingen genoeg voor een afweersysteem bij bacterien dat vergelijkbaar is met RNA-interferentie bij planten en dieren, nu nog de bewijzen. ‘Er is tot nu toe één artikel over pAgo gepubliceerd, en dat is afkomstig van onze groep. We begeven ons op een nog onontgonnen terrein.’

Dat maakt het project volgens Van der Oost ook zo spannend. ‘Alles wat je aan dit afweersysteem ontdekt, is nieuw.’ Hij verwacht dat zijn onderzoeksteam in ieder geval weet te achterhalen hoe pAgo functioneert. Stel dat bacteriën inderdaad een afweer bezitten die lijkt op de RNA-interferentie dan schijnt dit nieuw licht op de evolutie van dit afweersysteem, aldus de hoogleraar microbiologie. ‘Hoogstwaarschijnlijk is het dan in prokaryoten ontstaan.’ Hoewel zijn onderzoek fundamenteel van aard is, hoopt Van der Oost ook op toepassingen. ‘Misschien kunnen we met dit afweersysteem de genen van bacteriën zelf tot zwijgen brengen, net als bij eukaryoten. Het zou een welkome aanvulling zijn op bestaande methoden. Want er zijn nog heel veel bacteriënsoorten die wetenschappers niet naar hun hand kunnen zetten.’

‘It’s a gamble’, says professor of Microbiology John van der Oost. But the NWO is backing it, to the tune of a ‘TOP grant’ of 720 thousand euros. This funding will enable Van der Oost to form a team to test his hunch that bacteria defend themselves against viruses in the same way plants and animals do. The role of RNA in trapping and silencing genes of viruses was discovered by American scientists Fire and Mello, and won them the Nobel Prize in 2006. There are indications that bacteria may have a comparable system that works with DNA instead of with RNA. This is what Van der Oost’s team will explore, and they will be charting new territory, which makes it very exciting. Although the project is basic research, Van der Oost hopes it will have practical applications: ‘We might be able to silence the genes of bacteria’. The full story? resource.wur.nl/en


20 >> achtergrond

Een bieb vol

BEELDSCHERMEN ‘Ik vind het belangrijk om te blijven innoveren’, zegt Ger Spikman, sinds mei de nieuwe bibliothecaris van de Wageningen UR. ‘De universitaire bibliotheek als ruimte waar boeken staan, heeft geen toekomst.’ tekst: Carolien Lute / foto: Guy Ackermans

D

e meeste boeken van de bibliotheek in het Forum zijn al aan het zicht onttrokken. Zevenhonderdduizend boeken staan in de kelder. Per jaar worden meer dan vijftigduizend exemplaren ingekeken of geleend. Of het gebruik van boeken is afgenomen sinds de bibliotheek in het Forum is geopend, kan Ger Spikman niet zeggen. ‘Vroeger pakten mensen een boek in de bibliotheek, gingen zitten lezen en zetten het boek daarna weer terug. Tegenwoordig moet je via de pc een boek uit de kelder opvragen. Daardoor weten we nu wel precies hoeveel er worden ingezien, maar niet hoe dat in verhouding staat tot vroeger.’ De boekencollectie die veel door de studenten wordt gebruikt, staat nog wel op de planken in de bibliotheek.

STOFFIG Het online opvragen van artikelen is inmiddels sterk toegenomen. Het afgelopen jaar hebben medewerkers en studenten ruim twee miljoen artikelen gedownload van online wetenschappelijke tijdschriften, waarvan bijna één miljoen van uitgeverij Elsevier. Al meer dan negentig procent van de tijdschriften die de bibliotheek aanbiedt, is elektronisch. ‘Veel mensen denken bij de bibliotheek nog steeds aan stoffige boeken’, zegt Spikman. ‘Maar het is eigenlijk een dynamische omgeving waar veel technologie als eerste wordt toegepast.’ Spikman verwacht dat de vervanging van studieboeken door elektronische versies nog wel even duurt. ‘Er is nog geen grote druk van de gebruikers om naar digitale boeken over te stappen.’ Het gebrek aan enthousiasme voor ebooks komt misschien doordat ze nog niet gebruiksvriendelijk genoeg zijn. ‘Voor studenten is leren uit e-books niet fijn. Maar juist met e-books is het makkelijker om in meerdere boeken te grazen. Misschien krijgen digitale tekstboeken een meerwaarde als je kunt linken naar andere media, foto’s, en figuren. Dat gaat nog wel gebeuren’, zegt Spikman. Via SpringerLink heeft de bibliotheek mo-


menteel al wel zo’n dertigduizend elektronische boeken in zijn collectie, waarvan een groot deel door de gebruikers is te downloaden. ‘Als relatief kleine universiteit hebben we een naar verhouding grote collectie boeken en tijdschriften. Maar de presentatie van de digitale bibliotheek kan nog beter. We werken aan een nieuw zoeksysteem dat toegang biedt tot alle verschillende informatiesystemen die we gebruiken. Het systeem moet op Google gaan lijken; als een zoekvakje met daarachter verschillende indexen’, legt Spikman uit. Spikman heeft hoge verwachtingen van Summon, een gebruiksvriendelijk bibliotheekprogramma – een discovery tool – dat makkelijk toegang geeft tot vooral tijdschriften, maar ook boeken, audio- en videomateriaal en dissertaties in een universitaire bibliotheek. INNOVEREN Al die technologische ontwikkelingen komen niet uit de lucht vallen. ‘De Wageningen UR bibliotheek is al meer dan veertig jaar bezig met het toepassen van de allernieuwste informatietechnologie. We lopen nog steeds voorop op het gebied van digitalisering’, vertelt Spikman.

‘Boeken voegen iets prettigs toe aan de studiesfeer’ ‘Ik vind het belangrijk om te blijven innoveren. De universitaire bibliotheek als ruimte waar boeken staan, heeft geen toekomst. Het is een dynamisch centrum op het gebied van informatievoorziening. We gaan onze diensten ook meer aanbieden aan scholen buiten Wageningen’, voegt Spikman toe. Zo is de bibliotheek betrokken bij het programma Groen Kennisnet. ‘We verpakken op maat gemaakte informatie over actuele onderwerpen en bieden dit aan via internet. De doelgroepen zijn in dit geval niet de Wagening-

achtergrond << 21

e-LIBRARY

se onderzoekers en studenten, maar onder meer MBOstudenten en het bedrijfsleven’, legt Spikman uit. De bibliotheek wil ook meer maatwerk gaan leveren voor externe opdrachtgevers. Ook het onderwijs voor studenten wordt verder ontwikkeld. ‘Het is belangrijk dat voor de studenten duidelijk is wat er allemaal kan. Samen met de leerstoelgroep Educatie- en Competentiestudies geven we een vak informatievaardigheden. Daarmee willen we studenten helpen om makkelijker keuzes te maken in de enorme hoeveelheid informatie. We leren ze om de kwaliteit van online bronnen te beoordelen en hoe ze met citaties moeten omgaan.’ SPECIALE COLLECTIES Een van zijn voornemens als nieuwe bibliothecaris, is om stapsgewijs het digitaliseren van de papieren collectie op gang te krijgen. ‘Ik denk niet dat we alle 700 duizend boeken kunnen digitaliseren’, zegt Spikman, maar hij wil in elk geval enkele historische collecties van de universiteit scannen. ‘We zijn begonnen met de oudere dissertaties uit de Leeuwenborch. Ook de afdeling Speciale Collecties met waardevolle zeldzame en oude boeken willen we beter ontsluiten. Nu kunnen bezoekers alleen onder toezicht en in een speciale ruimte de boeken inzien.’ Toch vindt Spikman het jammer dat de bibliotheek als

boekencentrum tot het verleden gaat behoren. ‘Boeken voegen iets prettigs toe aan de studiesfeer’, zegt hij. ‘Maar uiteindelijk bepaal ik niet of de boeken gaan verdwijnen. Ik sluit mij aan bij de wensen van de gebruiker. We zitten in een dynamische omgeving. Dat maakt het werk van bibliothecaris ingewikkelder, maar ook spannender en veelzijdig.’ De rol van bibliotheek als studiecentrum zal niet veranderen. Steeds meer studenten maken gebruik van de bibliotheek als rustige studieplek, maar de studiesfeer kan nog beter, vindt Spikman. ‘We krijgen klachten dat de stilteruimtes niet echt stil zijn. Het nieuwe gebouw is mooi, maar ook erg gehorig. Een grote printklus beneden is tot de bovenste verdieping van de bibliotheek te horen.’ Als hij extra geld had, zou Spikman bouwkundige aanpassingen laten doen om de gehorigheid te verminderen. Hij verbaast zich soms welke drukke plekken de studenten uitkiezen om te studeren. ‘Het is niet altijd goed voorspelbaar waar ze graag gaan zitten of wat ze een prettige leerplek vinden.’ Maar Spikman neemt de klachten serieus en probeert ze op te lossen: ‘De bibliotheekmedewerkers hebben al een eigen cursusruimte opgeofferd; tijdens de drukke studieweken wordt deze cursuszaal als stilteruimte opengesteld.’

Anyone who thinks a library is a room full of books is really behind the times, as Wageningen UR’s new librarian Ger Spikman explains. It’s all about innovation and applying the latest technology. These days, it’s computer screens that dominate the Forum library - the books have been moved to the cellar. Nearly all journals are already online and e-books are on the increase, if not that popular yet with students. Spikman’s plans for the future include an improved Google-style library search tool and digitizing the historical collections. There is also innovation in the services the library offers: more training for Wageningen students in how to use information, and packaging agricultural information for groups outside Wageningen UR such as businesses and vocational students. But some things don’t change. The library is still the place students go to study quietly, even if it’s not quite the same without those endless shelves of books. The full story? resource.wur.nl/en


22 >> M.I.

WILDGROEI ZIJN ER TE VEEL STUDIES? Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) pleitte er dit voorjaar voor slechte opleidingen te sluiten. De Commissie Veerman, die het hoger onderwijs onderzocht, wil dat studies een duidelijker profiel kiezen. Te veel eenheidsworst? tekst: Stijn van Gils / foto: ANP

Edwin Kroese Studieadviseur en opleidingsdirecteur Economie en Beleid (WU) ‘Ik denk dat er een goed aantal wetenschappelijke bachelors is. Wel vind ik het aantal bedrijfskundige en economische hbo-opleidingen heel erg groot. Voor beide opleidingen geldt dat er zo’n dertig min of meer hetzelfde zijn. Misschien dat daar in gesneden kan worden. Ik ben echter onvoldoende op de hoogte om dat te beoordelen. Het masteraanbod is ook groot, met enorme verschillen in studentaantallen. Zolang een opleiding maatschappelijk wat toevoegt – en er geen grote overlap is – vind ik dat geen probleem. ‘Met Economie en Beleid hebben we een kleine nicheopleiding die gericht is op de domeinen van Wageningen UR. De visitatiecommissie vindt dat we op deze schaal, zo’n 35 studenten een grote meerwaarde bieden, andere Life Science-universiteiten willen dan ook graag met ons samenwerken. Neem onze hoogleraar Erwin Bulte. Volgens de Economisch Statistische Berichten zit hij in de top drie van Nederlandse economen. Wij zijn goed in ons eigen vakgebied, meer moet je ook niet willen. Op sommige thema’s, bijvoorbeeld rondom de euro en Griekenland, hebben we geen expertise.’

Evert-Jan Ulrich Opleidingsdirecteur van onder meer Levensmiddelentechnologie (HAS Den Bosch) ‘Ik vind niet dat er te veel hbo-opleidingen zijn in de groensector. Onze twee food-opleidingen trekken behoorlijk aan. Bovendien doen afgestudeerden het goed op de arbeidsmarkt. Voedingsmiddelentechnologie heeft een instroom van boven de vijftig en food design zit zelfs rond de tachtig studenten per jaar. Genoeg om een goede opleiding neer te zetten. ‘Wij richten ons op de zuidelijke markt. We hebben geen last van andere agrarische hogescholen en ook niet van de


voedingsopleidingen van Wageningen Universiteit. Ik zie geen eenheidsworst van opleidingen in de groene sector. Opleidingen zijn toegespitst op de lokale omstandigheden. Je merkt nu wel dat anderen zich op de voedingsmarkt storten. In mijn ogen is dat geen probleem, al vind ik wel dat er een kritische massa nodig is. Een opleiding van minder dan vijftien studenten, daar moet je niet aan beginnen.’

Dick Vreugdenhil Voorzitter opleidingscommissie biologie, was tot 1 april tevens opleidingsdirecteur biologie (WU) ‘Biologie is een breed vakgebied, daarom mag een opleiding niet te klein zijn. Als er maar een klein potentieel aan docenten is, kan de opleiding niet goed worden aangeboden. Of je biologie nu op te veel plaatsen kunt studeren en wat een minimum studentenaantal is, vind ik moeilijk te beoordelen. Ik denk dat we qua bachelors in Nederland op een mooi aanbod zitten, maar er is wel een wildgroei aan nieuwe masteropleidingen. Bij sommige universiteiten zijn er zes MSc’s die allemaal iets met biologie te maken hebben. Onderling lijken zulke opleidingen vaak sterk op elkaar. Ik zou liever zien dat dit specialisaties worden binnen één MSc. Binnen Wageningen Universiteit zijn er zo’n dertig masters. Daar moeten we eens kritisch naar kijken. Te veel versnippering is niet goed. De kwaliteit van universiteiten zit hem juist in het brede. Accentverschillen zijn natuurlijk wel goed, maar dat mag niet ten koste gaan van een breed basisaanbod.’

Jan van der Valk Opleidingsdirecteur van onder meer. bedrijfskunde en agribusiness, tuin- en akkerbouw en dieren veehouderij (VHL Leeuwarden) ‘Groene hbo-opleidingen onderscheiden zich voldoende en ze leiden op voor een duidelijk onderscheidend beroepsprofiel. Dat geldt zowel voor onze bestaande als onze

M.I. << 23

TOO MANY DEGREES?

Een veldwerkpracticum.

nieuwe opleidingen. In het niet-agrarisch onderwijs ligt dat anders. In economische studies is een wildgroei ontstaan. Vroeger was er bedrijfseconomie; nu zijn er opleidingen als international business & languages, international business and management studies en management, economie en recht. De verschillen tussen veel van die opleidingen zijn doorgaans onduidelijk. ‘Concurrentie van andere agrarische hogescholen en Wageningen Universiteit hebben we bij bijvoorbeeld voedingsmiddelentechnologie nauwelijks. Wij hebben weinig instroom van vwo’ers en havisten zoeken een opleiding in de buurt. Wel merken we dat klassieke hbo’s zich op onze markt gaan begeven. Dat is frustrerend omdat wij meer knowhow op die gebieden hebben, maar minder bekend zijn bij de scholier. Ik zou liever zien dat we bekostigd worden op basis van kwaliteit en relevantie, nu bestaan daarvoor nauwelijks mogelijkheden. Op dit moment kunnen studenten van andere hogescholen wel een minor bij ons volgen, maar krijgen wij daarvoor geen geld.’

Geartsje Oosterhof Opleidingsdirecteur alle opleidingen van VHL Wageningen ‘Voor internationale studenten is het aanbod beperkt, bovendien zoeken ze heel gericht. Nederlandstalige hbo-opleidingen zijn er in overvloed. Voor veel Nederlandse scholieren wordt het er niet gemakkelijker op. Havisten gaan een schifting maken: Wat ligt in de buurt, is het iets wat ik ken vanuit de middelbare school? Mbo’ers weten vaak wel wat ze willen, maar zoeken een studie in de buurt. Kleine onbekende hogescholen, zoals VHL, komen daarom maar moeilijk op de shortlist van scholieren. Erg jammer, want

de arbeidsmarkt heeft juist meer mensen van deze opleidingen nodig. ‘VHL Wageningen heeft zeven Engelstalige opleidingen; wat mij betreft een prima aantal. Misschien kunnen we het aantal specialisaties bij VHL wel wat terugdringen. Opleidingen met een kleine instroom vind ik geen probleem. In de accreditatie en de keuzegids scoren ook deze opleidingen goed. Voedingsmiddelentechnologie bijvoorbeeld, is onze kleinste, maar ook best beoordeelde opleiding.’

Daan van Soest Hoogleraar milieueconomie (Vrije Universiteit Amsterdam, tevens Universiteit van Tilburg) ‘In de jaren negentig was er in het hoger onderwijs een wildgroei aan nieuwe opleidingen met aansprekende titels. Daarbij was het onduidelijk op welke manier die opleidingen verschilden van bestaande opleidingen. Dat is een onwenselijke situatie voor zowel aankomend studenten als voor werkgevers. Economie is een breed vakgebied, op zich is het goed dat daar meerdere opleidingen in zijn. Om de keuze voor scholieren gemakkelijker te maken, moeten bacheloropleidingen breed zijn, terwijl de masteropleidingen specifiek kunnen zijn. ‘Ten opzichte van economische faculteiten als die van Tilburg, VU, Erasmus of UvA is de economietak in Wageningen een kleine groep. Door hun focus op landbouw, milieu en ontwikkeling zitten ze in een specifieke niche, die uniek is in Nederland. Er zijn andere kleine opleidingen die minder uniek zijn. Op die manier bekeken zijn andere economiestudies, zoals bijvoorbeeld die van Nijmegen, minder levensvatbaar dan die in Wageningen.’

National student body ISO says sub-standard degree programmes should be closed down. The Veerman Commission says there is too much overlap and programmes should have a clearer profile. Resource asked six programme directors from several institutions how they see it. A sample of their perspectives: Edwin Kroese (WU): There are an awful lot of business-oriented applied science degrees around. It’s good that Wageningen sticks to what it’s good at. Evert-Jan Ulrich (HAS Den Bosch): We target markets in the South. The competition doesn’t bother us. Dick Vreugdenhil (WU): Wageningen has 30-odd MSc programmes. Maybe too many. Jan van der Valk (VHL): There are too many economics-related programmes and new degrees springing up all over the place are spoiling the pitch for the real experts. Geartsje Oosterhof (VHL): There is not enough for international students. Small programmes are no problem: they score well with students. Daan van Soest (Professor VU and Tilburg): Bachelor’s degrees should be broad and Master’s degrees should be specialized. The full story? resource.wur.nl/en


24 >> english

ALS EEN KONING OP C2 Studentenflat Hoevestein bestaat veertig jaar en viert een week lang feest onder de noemer Kingsize: Live like a king at Hoevestein. Redacteur Roelof Kleis (47) ging op zoek naar zijn Kingsize-gevoel.. tekst: Roelof Kleis / foto: Guy Ackermans

De eerste verrassing: Hoevestein 239-2c kamer 7 is niet mijn kamer! Kamer 7 heet, als gevolg van een interne verbouwing, nu kamer 6. De vroegere kamer 5 is opgeofferd aan een nieuwe keuken. Vandaar de hernummering. Mijn vroegere keuken is nu een washok. Maar waar is de telefoon? Geeske Heringa, de huidige bewoonster van kamer 6 moet erom lachen. ‘Er zijn nog steeds wel afdelingen in Wageningen met een gemeenschappelijke telefoon, maar niet hier.’ Heringa (22) woont dus op ‘mijn’ kamer. Al ruim een jaar. Zij is afgestudeerd verpleegkundige aan de Christelijke Hogeschool Ede. Dat kan tegenwoordig, legt ze uit. ‘De woningen van Idealis zijn ook beschikbaar voor studenten

king, een parketvloer, die bij nader inzien toch een gewoon zeiltje met opdruk blijkt te zijn. Een tafeltje en een bed completeren de inrichting. Geeske Heringa betaalt 245 euro en 53 cent per maand voor deze kamer. Dat is ongeveer hetzelfde al wat ik kwijt was, zij het toentertijd in Hollandse guldens. Daar kwam dan nog een bedrag bij voor ‘algemene boodschappen.’ Een belang-

rijk verschil met nu, zo blijkt. ‘Wij eten zelden gezamenlijk. Iedereen heeft zo zijn eigen programma. Je spreekt elkaar wel eens in de keuken, als je toevallig beide aan het koken bent. Ik denk dat we sinds ik hier woon drie keer samen hebben gegeten. Ja, wij leven vrij individualistisch op deze afdeling’, vertelt Heringa. Eigenlijk zou ze wel willen dat er iets meer samen werd gedaan. Maar het is zoals het is. RISKEN Wij deden bijna alles samen, bedenk ik me. Eten, drinken, risken. Zelfs slapen. De vrouw van kamer 4 slaapt nog steeds in mijn bed, maar nu in Bennekom. Eigenlijk waren we zo goed als een gezin, met de keuken als woonkamer. Ik denk aan de practical jokes die we uithaalden. Aan Marc, die nach-

‘Eigenlijk waren we zo goed als een gezin’ van de CHE uit Ede.’ Als oproepkracht bij ziekenhuis Gelderse Vallei is ze de enige werkende jongere op de afdeling. De club bestaat verder uit vier universitaire studenten en twee VHL’ers. Drie jongens en vier meiden in totaal. KNALGROEN De kamer zelf is onherkenbaar veranderd. Mijn knalgroene muren zijn nu roomwit. Mijn blauwe fauteuil (voor 25 gulden op de kop getikt bij Emmaus) is nu een oudroze bankstel. Mijn blauwe vloerbedek-


Geeske en Roelof op Hoevestein 2c-7 (nu 6).

tenlang uit zijn slaap werd gehouden door een elpee met vogelgeluiden onder zijn raam. Pas na nacht drie kreeg hij argwaan. Aan Kees, die met Sinterklaas als surprise een enorme lever kreeg, om subtiel zijn drankgebruik in te peperen. Kingsize? Ja, wij leefden als koningen. Toch heeft Geeske Heringa het goed naar de zin op 2c. ‘Ik heb hiervoor in Wageningen-Hoog particulier gezeten. Hier heb je wel meer aanspraak. En het is ideaal dat je zo in Ede en het centrum van Wageningen zit. Lijn 80 en 88 stoppen voor de deur. Ik denk dat ik hier nog wel een jaartje woon. Ik sta ingeschreven bij Huiswaards. Het liefst zou ik een klein huisje willen met een tuintje, een beetje hier in de buurt. En een leuke vaste baan natuurlijk.’ XX

student << 25

Bier drinken voor duurzame energie Op 27 mei worden op het plein van Van Hall Larenstein in Leeuwarden entertainment en duurzame energie aan elkaar gekoppeld. Organisator van Environmentaltainment is eerstejaars student Milieukunde Onno Lourens de Graaf.

TIME TRAVELLER

Lourens de Graaf bij zijn fiets.

Hoe ben je op het idee gekomen om Milieukunde te gaan studeren? ‘Op televisie werden drie afleveringen van Tegenlicht uitgezonden waarin het energieprobleem werd geschetst. Duidelijk werd hoe dringend een doorstart nodig is, met groene energie. Ik dacht, dat is een heel nieuwe, innovatieve markt waar nog weinig gebeurt. Daar kan ik wat betekenen.’

Wat voor taak zie jij voor jezelf weggelegd? ‘Vooral op het gebied van communicatie wil ik graag wat bijdragen. De sector van duurzame energie is heel breed. Er zal nog veel moeten gebeuren om mensen binnen deze sector met elkaar in contact te brengen. Die moeten met elkaar in discussie gaan, om tot nieuwe ideeën te komen.’

FOTO: HOGE NOORDEN

Hoe is het idee voor dit evenement ontstaan? ‘Het is voortgekomen uit een gesprek met dj Lourens Lefreak. We wilden samen graag entertainment verzorgen en tevens iets met duurzame energie doen. Zo is het begrip environmentaltainment ontstaan. Lourens Lefreak zal de muziek verzorgen, er zal een biertap staan waaruit CO2-neutraal bier wordt getapt en de bezoekers kunnen elektrische voertuigen uitproberen.’

Wat heb je voor plannen voor de toekomst? ‘Ik zou later heel graag naar SaoediArabië gaan, de belangrijkste oliestaat ter wereld. Dit land is rijk geworden van de olie, maar deze energiebron raakt langzaam op. In dat land zit veel geld, wat de mogelijkheid biedt te investeren in nieuwe vormen van energie.’ Karin de Flapper

RUIM DERTIG KANDIDATEN VOOR STUDENTENRAAD Het is weer sexy om in de Studentenraad te zitten. Studenten hebben de keus uit 34 kandidaten. Stemmen kan tot en met 1 juni. De laatste jaren waren er zo weinig studenten die de Studentenraad in wilden dat er geen verkiezingen nodig waren. Maar opeens is de medezeggenschap weer sexy. VeSte, een van de twee fracties in de Studentenraad, heeft 28 kandidaten weten te strikken. ‘Daarvan zijn er 18 lijstduwer. Allemaal mensen die ons het afgelopen jaar hebben gesteund en die inhoudelijk met ons meedenken’, vertelt Kees van der Ark, die nu in de Studentenraad zit namens VeSte. De

overige tien kandidaten, waaronder één Chinese student, willen graag de raad in. Afgelopen jaar heeft VeSte flink aan de weg getimmerd. De fractie heeft aangedrongen op uitbreiding van sportcentrum de Bongerd en oplossingen gezocht voor het kamertekort. Samen met de Wageningse Studenten Organisatie (WSO) en de Progressieve Studenten Fraktie (PSF), de andere fractie in de Studentenraad, werd er actie gevoerd tegen de korte kerstvakantie. VeSte bezet op dit moment zeven van de twaalf zetels in de raad. Bij de PSF gingen twee van de vijf raadsleden verder als onafhankelijken. ‘Ze hadden een andere visie

op samenwerking’, verklaart Suzanna van der Meer van de PSF. Haar fractie heeft nu zes kandidaten, twee Nederlandse en vier Chinese studenten. Zowel de PSF als VeSte vindt studentenhuisvesting en de kwaliteit van het onderwijs belangrijk. VeSte richt de blik ook op de eetfaciliteiten voor studenten en op de onderwijsgebouwen. De PSF heeft internationalisering hoog op de agenda staan en wil dat er een apart, onafhankelijk blad voor de studenten en medewerkers van de universiteit komt. AB Stemmen tot en met 1 juni via http://csa.wur.nl.

Resource journalist Roelof Kleis revisits his old student digs at Hoevestein. The flats have been around for forty years – cue for a week of celebrations. Roelof’s old room, now home to Geeske Heringa, has changed beyond recognition. Even the number is different. And that’s not the only change. In Roelof’s day the students were one big happy family but now they prefer to go their own way.

BEER FOR SUSTAINABLE ENERGY Eco-warriors are not all killjoys, as Environmental Studies student Onno Lourens de Graaf proved when he organized ‘Environmentertainment’ at VHL Leeuwarden. Music, CO2-neutral beer and a chance to try out electric cars. What more could you ask for? Onno is keen to contribute to communication in the interests of green energy. Preferably in Saudi Arabia, where oil money could be invested in green alternatives.

STUDENT COUNCIL Standing for the student council is popular again. For years there were not enough candidates for an election. Now there are more than thirty candidates, including five Chinese students, for the twelve seats. Students have until 1 June to cast their vote, via http://csa.wur.nl The full story? resource.wur.nl/en


26 >> student OOGBALLEN

PERSVRIJHEID

Lekker goedkoop dronken worden, krijgt een nieuwe dimensie: eyeballing. Men neme een fles Cheapakov-wodka. Draai het dopje eraf en zet de fles op de naakte oogbal. Natuurlijk zijn er al fans op Facebook: It’s such a beautiful sight seeing the rim of the bottle connect with your eye and then the pure Vodka flooding the eyeball. Wij vinden snuiven lekkerder.

I ended up sitting on my teacher! Dat was de kop boven een artikel in Sensor, het blad van de Hogeschool Arnhem Nijmegen. De betreffende studente, die meedeed aan theatersport, was niet blij met de kop en zocht het hogerop. Daarom zijn alle Sensors uit de bakken gehaald en vernietigd. Online staat een nieuw artikel met de kop: Improvising helps personal development. Gaap.

CAMPUS CULINAIR

door Arianne van Leeuwen

Leeuwenborch: 6 STIJN << Langharig tuig Populair bij veel van mijn vrienden is hij niet, Henk. Een grote brede medestudent met een lage, indringende stem. Mijn omgeving vindt hem arrogant en lelijk en al staat zijn auto strak tegen de stoeprand, dan nog wordt er soms gemopperd dat hij niet kan parkeren. Ik heb geen hekel aan Henk (misschien omdat ik bang ben dat ik zelf niet kan parkeren). Soms stap ik zijn studentenhuis binnen om een praatje te maken. Dan blijkt dat Henk ook niet iedereen even aardig vindt. Hij heeft vooral een hekel aan milieufanaten. ‘Onzin die duurzaamheid, toen ik nog gloeilampen had hoefde ik mijn kachel tenminste nooit aan te zetten. En dat langharig tuig maar doen alsof ze overal verstand van hebben’, aldus Henk. Ik schiet in de lach, niet te hard, want ik heb ook weer contact met dat langharig tuig. En laat ik maar niet vertellen hoe zij over anderen denken, want straks heb ik met iedereen ruzie en dat is niet handig in mijn laatste weken voor mijn afstuderen. Wat ik aan wil geven, is dat heel Van Hall Larenstein Velp één groot contrast van kleine groepjes is. Eigenlijk ken ik geen normale Larensteiner, er komt zelfs niemand in de buurt. Eigenlijk zijn er in Velp alleen maar extremen. Een stinkende houthakkerstrui zit bij ons naast een strak gekamd kapsel en overdaad aan deodorant. Zelfs mijn directe omgeving is een bij elkaar geraapt zooitje: van metroman tot valkenier en dan hebben we ook nog een eiwitslikker, jager en een (inmiddels verstoten) vegetariër. Bij de verkiezingen hebben we stemmers die uiteenlopen van PVV tot D66, van CDA tot GroenLinks en dan nog blijven er genoeg stembiljetten liggen. Ons straatcontrast heeft al genoeg lollige momenten opgeleverd. Een keer is een fanatieke vleeseter verliefd geworden op een vegetariër. (Hij heeft haar zelfs zo gek gekregen een keertje haas te eten, maar dat is brakend boven het toilet geëindigd.) Ondanks al die contrasten komt echte ruzie eigenlijk nauwelijks voor, zelfs Henk en mijn vrienden gaan best heel aardig door één deur. Je zou denken dat heel VHL getraind is in tolerantie. Toch is het uitgerekend Van Hall Larenstein – al jaren bekend onder één naam – waar een definitieve fusie tot één hogeschool onmogelijk lijkt. Zijn jullie bij VHL Leeuwarden en Wageningen dan soms zo normaal? Stijn van Gils


Ik ben: in de gezellige kantine van de Leeuwenborch. De sfeer is vrolijk, het is lekker druk en ik kan kiezen uit tosti’s, frikandellen, diverse soepen, drie salades en twee soorten belegde broodjes. Geen fantasievol aanbod, maar misschien ben ik wel te verwend. Ik eet: een vissoepje vooraf, als hoofdgerecht een duizendzadenbolletje met een royale plak geitenkaas, uitgebakken spek, tomaat en een pluk rucola. Om de laatste gaatjes te vullen, neem ik nog een schaaltje pastasalade van de saladbar en een pakje zuiveldrink. Ik proef: typisch kantine-eten. Het broodje smaakt prima, met zoveel lekkere, verse ingrediënten kan dat haast niet missen. Maar de

soep en salade zijn gezegend met dat ondefinieerbare kant-en-klaararoma: de soep te zout, de salade te veel dressing; beide smaken niet naar meer. De helft heb ik laten staan. Met een chocolademuffin in m’n jaszak ben ik weer weggegaan. Ik word: door een multitaskende kantinedame (twee kassa’s tegelijk bedienend) hartelijk geholpen, zelfs nadat ik tot twee keer toe mijn chipkaart verkeerd in het apparaat steek. Ik vind: bijna 7 euro wat veel voor een lunch die ik voor de helft laat staan. In een economisch bolwerk als de Leeuwenborch verwacht je onbewust toch iets meer waar voor je geld. Cijfer: 6

student << 27 BILLEN Studente Nancy Lynn de Ronde (midden) heeft de mooiste studentenbillen van Nederland. De Haarlemse won de Sloggi Studenten Award, een feestje van Studenten.net. Zij studeert overigens toegepaste psychologie. Voor niet ingewijden: een studie waar je overduidelijk niet al te veel zitvlees mee kweekt.

STIJN: ALL SORTS?

FOTO: ANP

From long-haired louts to well-groomed gents, from smooth metrosexuals to idealistic vegetarians, from PVV to Green Left voters: it takes all sorts to make up VHL Velp. A good breeding ground for tolerance, you would think. And indeed, it’s ‘live and let live’ on the whole. Until a merger is proposed. Getting on with Wageningen and Leeuwarden is a bridge too far, apparently.

Protest op het Museumplein.

Juichen voor het hoger onderwijs Zo’n tweeduizend studenten protesteerden vrijdag 21 mei op het Museumplein in Amsterdam tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs. Ook politieke partijen die de basisbeurs willen afschaffen, waagden zich op het podium. Het is dat de geluidsinstallatie van radiostation Wild FM fors was uitgevallen, anders hadden kamerleden Mark Harbers (VVD), Jeroen Dijsselbloem (PvdA) en Boris van der Ham (D66) zichzelf niet verstaanbaar kunnen maken. Vooral de SP-aanhang in het publiek maakte veel lawaai. Honderden middelvingers wezen omhoog toen er een reclamevliegtuigje boven het Museumplein verscheen dat namens de VVD-jongeren opriep om de basisbeurs af te schaffen. Gemengd waren de reacties op de toespraak van demissionair staatssecretaris Van Bijsterveldt

(CDA), die de studiefinanciering – inclusief aanvullende beurs en ovkaart – wil behouden, maar alleen voor studenten die ten hoogste één jaar uitlopen op hun (nominale) studieduur. Wie langer studeert moet het instellingscollegegeld betalen dat nu gemiddeld 5500 euro is. Ook Tofik Dibi van Groenlinks oogstte applaus en boegeroep met zijn pleidooi voor academicibelasting. TEGENGELUID De Jonge Democraten (D66) die vrijdagochtend het Utrechtse kantoor van de LSVb bezet hielden, lieten een tegengeluid horen. Voorzitter Thomas Bakker: ‘Het gaat ons ook om de kwaliteit van het hoger onderwijs, alleen zijn wij bereid de basisbeurs daarvoor in te leveren. Voorwaarde is wel dat er een sociaal leenstelsel komt.’ Voor de toegankelijkheid van het hoger

onderwijs is hij niet bang. ‘Die is vrijwel nergens ter wereld zo hoog als in Nederland. Over de kwaliteit van het hoger onderwijs maken we HOP ons wel zorgen.’

Ook een delegatie uit Wageningen was van de partij bij de protestmanifestatie. Met een door de raad van bestuur betaalde bus trokken vijfentwintig studenten naar het Museumplein. Nog eens vijfentwintig kwamen met het openbaar vervoer, schat Marlies Bos van de Wageningse Studenten Organisatie (WSO). ‘Het was een geslaagde actie. Alleen jammer dat er in de media het beeld is ontstaan dat het alleen om de stufi ging. Het ging ook om de kwaliteit en toegankelijkheid van het hoger onderwijs’, aldus Bos. AB

CAMPUS CUISINE: DE LEEUWENBORCH This week Arianne sampled the pleasant canteen at the Leeuwenborch. The goat’s cheese roll was good but the fish soup was too salty and, like the pasta salad, had that readymade taste. The service was super-friendly, but at 7 euros the meal wasn’t great value for money. Grade: 6

EDUCATIONAL DEMO Two thousand students protested in Amsterdam on 21 May against higher education cuts. The demonstrators included around fifty students from Wageningen. Various politicians addressed the protesters, including some from parties that want to get rid of student grants. Reactions were mixed! The full story? resource.wur.nl/en


28 >> student PUZZLING Puzzelschrijver Martin Gardner stierf afgelopen zaterdag, 95 jaar oud. Als eerbetoon de volgende breinbreker. ‘Stel ik heb twee kinderen. De ene is een jongen die op een dinsdag is geboren. Hoe groot is de kans dat ik twee jongens heb? Het antwoord is 13/27. Raar maar waar. Voor de uitleg zie de website van New Scientist: Magic numbers, a meeting of mathematical tricksters.

>> HET ECHTE WERK

MAKING PLANT PROTEIN TASTE GOOD

LEKKERE MAYO VAN VIEZE EIWITTEN Wie? Emma Teuling Wat? Onderzoek naar plantaardige eiwitten Waar? Niks ver weg, gewoon in Ede Waarom? Afstudeerstage Voedingsmiddelentechnologie VHL Wageningen ‘Ik wilde per se een afstudeerstage in Nederland. Dat leek me gemakkelijk. Tijdens het afstuderen moet je ondertussen veel regelen, dan is het niet handig om in een ver buitenland te zitten. Via mijn schoolbegeleider vond ik een plaats bij NIZO food research in Ede. Een van de betere bedrijven in zijn soort, dus ik was meteen verkocht. Ik koos bewust niet voor productontwikkeling, maar voor een onderzoeksstage. Na mijn hbo wilde ik namelijk absoluut naar Wageningen Universiteit, waar ik nu studeer. ‘Mijn stagebegeleidster kwam uit Amerika, dus werd het toch een beetje internationaal. Echt schokkend was dat niet hoor. Voorafgaand aan mijn opleiding aan VHL heb ik een jaartje highschool in Amerika gevolgd, dus de taal was niet zo’n probleem. Alles in Amerika is groter. Van de colablikjes tot het aanbod op school. De mentaliteit van die tijd herkende ik in mijn stagebegeleidster terug. Een Amerikaan zal nooit hardop iemand afvallen. Soms is dat best


moeilijk. Dan zei ze: ‘oh dat ziet er wel aardig uit’. Betekent dat dan dat ze het goed vond? Of vond ze het absoluut bagger? Ik moest echt doorvragen om te horen hoe ik functioneerde, dan is de Nederlandse botheid toch gemakkelijker. ‘Ik onderzocht de mogelijkheden van plantaardige eiwitten. Die zijn goedkoper en milieuvriendelijker, maar ze hebben ook een hoop negatieve eigenschappen. Zo functioneren veel planteneiwitten niet als emulgator. Je merkt dat wel aan soja, die blokjes hebben zo’n droge smaak. Plantaardige eiwitten die wel met water te mengen zijn, zijn vaak helemaal niet lekker of moeilijk uit de plant te halen. Op basis van de literatuur zocht ik naar geschikte eiwitsoorten. Die onderzocht ik daarna verder in het lab. Hulp was er genoeg, je hebt daar mensen lopen die werkelijk alles van één onderwerp weten. Om mijn uitkomsten kracht bij te zetten heb ik zelf een plantaardige mayonaise gemaakt. Productverkoop doet NIZO niet, dus mijn mayonaise komt nooit in de winkel, maar mijn kennis is wel verkocht. Inmiddels heb ik tijdelijk een parttime-contract, ondertussen volg ik mijn master. Misschien ga ik binnenkort opnieuw op stage. Of ik dan wel naar het buitenland wil? Daar Stijn van Gils ben ik nog helemaal niet mee bezig.’

Emma Teuling (Food Technology VHL) stayed close to home for her final internship. She studied the potential of plant proteins at NIZO Food Research in Ede. It can be hard to make these proteins tasty, as they tend to be dry. It can also be hard to extract them from the plant. But Emma managed to produce a plant-based mayonnaise. It may never reach the supermarket shelves, but the knowledge she gained will be marketable. Emma has no regrets about not going abroad, and she did get to practise her English on her American supervisor. The American mindset was familiar from a stint at a High School in the States. Fine, but she sometimes wishes Americans would call a spade a spade. The full story? resource.wur.nl/en

service << 29 mededelingen Mededelingen van en voor studenten en medewerkers. Lever maximaal 75 woorden aan op donderdag voor verschijning via [email protected], met als onderwerp ‘Mededeling’.

Hokjesdenken Met kennis van het Wageningse wereldje alleen, kom je er niet. Ook moest je weten wie de Braziliaanse aanvaller is van Real Madrid. Kunstroute was het goede antwoord. De koffiedrinkers van Humane Voeding hadden daar dit keer wat moeite mee. ‘Maar ondanks dat ze het zonder Robert, onze voetbalexpert, moesten doen, zijn Cornelia, Lous, Betty, Marianne, Pieter en uiteraard Arnaud er weer in geslaagd om tijdens de pauze antwoord te vinden op het hokjesdenken.’ Andere goede inzenders: Henk Parmentier, Renée & Susan van der Salm, Asserpark 6A, Mariëtte Broers, Peter van Beveren, Walstraat 20 minus Ben, Cees Niemeijer, Willem Menkveld, Marianne van der Gaag, Dertiena van Dijkgraaf, Marian Bos-Boers, Esther Böhmer, Ellen Slegers, Ditje van der Vossen, Willem de Visser, Marielle Boot, en de mierentellers van het Lumen… En dan nog dit. Vorige keer gaven we Asserpark 1A een eervolle vermelding. Dat moest zijn: Asserpark 6A. Horizontaal 1 Grote Roerganger 3 Reed Bert van Hove mee door Rotterdam 11 www. plopsaland.__ 12 Dat bouwwerk is groter dan de PSF 13 Won de Tour in 2008 15 Costa __ 17 Was met Benno 19 Wil de dokter horen 20 Laat me niet lachen! 21 Zeggen Yolanthe en Wesley in Toscane 22 Is ontdekt door Pierre en Marie Curie 23 Serie van wisselende kwaliteit 29 Rien __ va plus 30 Wordt gebroken voor de goede sfeer 31 Moet uitwijzen of de ‘wilde’ kat echt wild is 33 Functie van Pepper 34 Met die letter eindigt een rivier 37 Steekt haar neus overal in 40 Prima ontmoetingsplek voor verschillende culturen 41 Won, net als Mark, olympisch goud op de 1500 meter 42 Verlaagde toon 43 Harde wind 44 Veel te doen Verticaal 1 Gedicht dat alweer bijna afgelopen is 2 Dat is een eitje 3 Een ambtenaar daarvan mag mensen trouwen 4 Eet je bij de rijsttafel 5 Hoort bij tafel en ballen 6 De I van UHI-effect 7 __ Poe, schrijver 8 __ Eliot, schrijver 9 Van dat Friese landhuis hebben ze er in Amerika vijftig 10 De H van UHI-effect 11 Wordt door Huub opgevolgd als directeur Wageningen International 14 Daarmee wordt het een stuk fijner 16 Mogen vier VHLstudenten van Diermanagement op hun stage mee werken 18 Midge __, zong Vienna 21 Was de AVRO meer dan een jaar naar op zoek 23 Zich thuis voelend ter beveiliging 25 Nauwe doorgang 26 ‘Ik heb altijd iets __ aan, dan valt het niet zo op’ 27 Undergroundblad 28 Afweersysteem waarover volgens John van der Oost ook micro-organismen beschikken 32 Uitnodiging 33 Moet meer nuttig onderzoek doen, vindt de Raad van Bestuur 35 __-Tse, Chinese wijze 36 Hakt er in 38 __ Spikman, nieuwe bibliothecaris 39 De aardigheid aan de zaak Mail de oplossing voor donderdag naar [email protected]

Integrand Wageningen Integrand is Nederlands grootste academische stagebemiddelaar en kan jou helpen aan een voorsprong in je carrière! We bemiddelen nu al 30 jaar en hebben een landelijk netwerk met 12 vestigingen. Heb jij interesse in deze voorsprong? En ben je op zoek naar een: afstudeerstage, meeloopstage, inhousedag, business course, bestuursfunctie, academische bijbaan? Schrijf je gratis in op: www.integrand.nl. Bellen kan ook: 0317422421 of loop binnen op ons kantoor aan de Lawickse Allee 13. SHOUT-introgroep OutNow! Twijfel je wel eens of je homo, lesbisch of bi bent? SHOUT is een nieuwe jongerenvereniging voor homo- en biseksuele jongeren in en om Wageningen. De vereniging werkt nauw samen met Homogroep Wageningen. Eén van de activiteiten van SHOUT/Homogroep Wageningen is het organiseren van introductiegroepen (‘Out Now!’) voor jongeren die met hun coming out bezig zijn. Kijk voor meer info op www.homogroep.nl.

agenda Donderdag 27 mei Festival: Dichter bij LA-13 Woord en Muziek Festival met o.a. Paulien Cornelisse, Hagar Peeters en Skarl. Verrijk je woordenschat en dein mee op de cadans tijdens deze taal en klankavond. Met twee nationale topacts, een aanstormend talent en een Friestalig bandje. Wie eigenlijk liever naar de film had gewild kan terecht bij een documentaire over een Russische dichter. Kortom: voor elk wat wils, als je maar wat met taal hebt. Studenten gratis toegang na vertoon collegekaart, reserveren niet mogelijk.

28 mei-6 juni Plusproductie van Stichting Lens: Miniaturen Ga mee op reis door hartje Wageningen in schemerdonker. Met deze productie speelt LENS haar eerste locatievoorstelling. Het publiek gaat op reis door de stad in de nacht, en ontmoet daar verschillende taferelen – ‘miniaturen’ – en personages. Om alle zintuigen te prikkelen zal het stadse decor in deze voorstelling worden ondersteund met een geluidsdecor. WILDE WERELD, BURGTSTR. 1 WAGENINGEN, 22.00 UUR. WWW.STICHTINGLENS.NL

Vrijdag 28 mei Boekpresentatie ‘Wat vliegt waar’ 28 mei om 19.30 uur presenteert de Vogelwerkgroep van de Koninklijke Natuurhistorische Vereniging, KNNV, het boek ‘wat vliegt waar’ over vogels in de natuurgebieden rond Wageningen. De omgeving van Wageningen is rijk aan broedvogels. De zuidrand van de Veluwe en de uiterwaarden van de Rijn staan in de nationale top tien. De schrijvers zijn allen deskundigen en kennen de vogelsoorten en gebieden heel goed. Ze hebben jarenlang geobserveerd en geïnventariseerd. Het boek is een drieluik. Deel 1 portretteert 51 vogelsoorten die karakteristiek zijn voor de omgeving; het 2e deel beschrijft de mooiste natuurgebieden rond Wageningen, Rhenen, Ede en de Midden Betuwe. Deel 3 geeft in een handzaam formaat suggesties voor wandelen fietstochten. BBLTHK, STATIONSSTR. 2 WAGENINGEN, 19.30 UUR. MEER INFORMATIE: WWW.BBLTHK.NL

28 en 29 mei Film: Mugabe and the White African Indrukwekkend portret van één van de laatste blanke boeren in Zimbabwe (voormalige Engelse kolonie Rhodesië) na het landhervormingsprogramma van staatshoofd Robert Mugabe. De opnames voor deze documentaire moesten in het geheim gemaakt worden en het materiaal moest het land uitgesmokkeld worden. 20.30 U, LA13. WWW.MOVIE-W.NL, WWW.ST-OTHERWISE.ORG

LA13, VANAF 19.00 UUR. WWW.STUDIUMGENERALE.WUR.NL

Meer agenda op pagina 30


30 >> service Zaterdag 29 mei HappyJMA versiert fietsen op de markt in Wageningen De fiets is een geweldig vervoersmiddel. HappyJMA maakt mensen blij en versiert de fiets voor wie dat wil met recycelde materialen. Er wordt geverfd met gedoneerde restjes verf en gedecoreerd met gevonden of gekregen vlaggetjes en ander knutselmateriaal. Op deze manier wordt ook duidelijk dat er tussen ‘afval’ nog een hoop bruikbaars kan zitten, en worden mensen gestimuleerd oude dingen een tweede leven te geven. WWW.HAPPYJMAWAGENINGEN.NL

Maandag 31 mei Lezing Innoveren Frans Nauta, lector aan de HAN: ‘Innoveren in Nederland, over Wageningen en Den Haag’. Toen Jan Peter Balkenende Nauta in augustus 2003 vroeg om de eerste secretaris van het Innovatieplatform te worden zei hij onmiddellijk: JA! Het werd de start van een tumultueuze periode die Nauta achteraf kenschetst als `niet leuk, wel leerzaam`. In de lezing doet hij een boekje open over gesmoord enthousiasme, gemiste kansen, poldercultuur en innoveren in het centrum van de macht. Met tips voor ieder die innovatie op gang wil brengen. LA13, 20.00 UUR. WWW.STUDIUMGENERALE. WUR.NL

Dinsdag 1 juni Besluitvorming Irak Studium Generale - Presentaties en Discussie: Rapport Commissie Davids Over Besluitvorming Irak: Hoe doe je zo’n politiek gevoelig onderzoek? Dr. Koos van der Bruggen, medeauteur van het rapport Davids, vertelt hoe de Commissie haar werk deed en waarom zij tot bepaalde conclusies kwam. Huub Jaspers (journalist VPRO, redacteur van het radioprogramma Argos) zal er kritisch op reageren. Hij volgde de Nederlandse steun aan de inval in Irak vanaf het eerste uur en twijfelt openlijk aan bepaalde delen van het onderzoek en de daaraan verbonden conclusies. Beiden zullen na hun inleiding met elkaar in discussie treden. LA13, 20.00 UUR. WWW.STUDIUMGENERALE.WUR.NL

Wednesday 2 June Otherwise DocuFilm Festival 2010: ‘This is in your mind! – Outdoor Solar Cinema ‘No man’s land’ During the day, sunlight will have charged CosyMo’s SolarCinema so that after sunset the big screen will be ready to show our last movie ‘No man’s Land’. Before the movie starts, exotic snacks provided by Vreemde Streken, drinks and a laid-back atmosphere invite you to join a transformative introduction on national identity. This provides you with the right lenses to watch the famous and awardwinning movie.

zondag 30 mei

ARME FLIPPER

>> NO GO

De Oscar voor beste documentaire ging dit jaar naar The Cove. ‘Een onthullende en zenuwslopende documentaire over dierenactivisten die een Japanse baai infiltreren waar dolfijnen op gruwelijke wijze mishandeld worden.’ Niet het gezelligste onderwerp, maar wel realistisch, zul je denken. Maar, zo staat op de site van MovieW: ‘Oordeel vooral zelf over deze nieuwe, opkomende soort van documentaires: partijdig en eenzijdig, maar even spannend en intrigerend als een film kan zijn, met de nare nasmaak van realiteit.’ Wij slaan even over. WWW.MOVIE-W.NL. 20.30 UUR, LA13 WAGENINGEN, 5 EURO


>> GO

29 mei

KILLER BANANAZZ

Nu de zomer zich in volle glorie manifesteert, vertrek je in gedachten al snel naar verre oorden met zon, zee, strand en….surf! Voor die stemming kun je terecht bij de (surf)band Killer Bananazz. Bij de energieke, opzwepende muziek zul je geen seconde stil kunnen zitten. Het is een tijdje rustig geweest rond de succesvolle Wageningse formatie, maar nu zijn ze in volle hevigheid terug. Dus bel je ouders af dit weekend en neem al je vriendjes mee! 22.00 UUR, CAFÉ DE OVERKANT, WAGENINGEN

No man’s Land strikingly reduces the complexities of the war between Bosnia and Serbia (19921995) to its very essence. With a balanced sense of dark humor it tells the dramatic story of two enemy soldiers, Ciki, a Bosniak and Nino, a Bosnian Serb, who are trapped in the no man’s land between their front-lines.

will also sing songs of S. Barber and M. Lauridsen together with other a capella repertoire. Together the orchestra and the choir will perform Schicksalslied from J. Brahms. Reservations via [email protected]; € 3 (students)/ € 7 (non-students).

LA13, 2100 HRS. WWW.ST-OTHERWISE.ORG

Friday 4 June Excursion In de Wereld-SP: Trajectum Lumen It’s an age-old tale, tried and true. Even the Romans knew that Utrecht was unique. And so, around 50 A.D., they made their camp at the present location of Domplein. Trajectum Lumen is an exploration after dark, which follows artistically lit locations throughout Utrecht’s historical city centre. The route leads past installations by renowned artists, they illuminate the city’s past and present in spectacular fashion. Join In de Wereld-SP on this excursion! Enjoy a dinner together and then join the other participants to follow the trail at sunset. Costs: We will pay half of the dinner costs.

Woensdag 2 juni Landbouw Verkiezingsdebat Wagenings Landbouw Verkiezingsdebat: over schaalvergroting, voedselzekerheid en ruimtelijke ordening. Georganiseerd door Boerengroep, Stichting RUW, Studium Generale. Inleidingen door Rudi Rabbinge en Jan-Douwe van der Ploeg. Met o.a.: Niels v.d. Berge, GroenLinks; Jan Verhoeven, VVD; Nicole van Gemert,SP; Hans Maljaars, SGP; Hanno Hoekstra, TON; Martine Vonk, CU; Jan Jacob van Dijk, CDA; Marianne Thieme, PvdD. LEEUWENBORCH OF FORUM, 19.30 UUR. DEFINITIEVE INFORMATIE OVER O.A. LOCATIE VOLGT OP: WWW.STUDIUMGENERALE.WUR.NL

4 and 5 June Spring Concerts (WSKOV) Wageningen Students Choir and Orchestra The orchestra will play the symphony in E min. from J. Verhulst and the concerto for viola and clarinet from M. Bruch with soloists Veronika Lenartova and Joris van den Berg. The choir will give the premiere of ‘Liedje’ from J. Bremer with pianist Jelmer van Veen. They

AULA, 20.00 UUR.

DEPARTURE FROM DUIVENDAAL 7 TO UTRECHT: AROUND 6.00 PM. SUBSCRIPTION AT: WWW. INDEWERELD-SP.NL

Zaterdag 5 juni SHOUT organiseert de Homotop-50! Kom genieten van de bekendste homonummers op 5 juni! Gooi de remmen los en trek je vrolijkste

service << 31 outfit uit de kast: deze avond mag het fout. De Wilde Wereld gaat open om 21.00 uur voor het theaterstuk ‘Wijlen Harry’ waarna rond middernacht de top-50 zal beginnen. Entree is 4 euro. Jouw nummer in de top-50? Mail dan je persoonlijke top-10 naar [email protected]. WILDE WERELD, BURGTSTR. 1, MIDDERNACHT

Tot 17 september WO2 luchtfoto’s toen & nu Een van de unieke Speciale Collecties van de bibliotheek betreft een collectie van ca. 94.000 luchtfoto’s uit de Tweede Wereldoorlog, gemaakt door de geallieerde strijdkrachten tijdens de bevrijding van Nederland, 1944-1945. Deze collectie wordt momenteel met subsidie van het Ministerie van VWS gescand in het kader van het programma Erfgoed van de Oorlog. In de tentoonstelling wordt aandacht besteed aan toen: de luchtfotointerpretatie in jaren 1940-1945 en de luchtfoto’s van Wageningen en omgeving, van Grebbeberg tot

Operation Market Garden. De waarde van de collecties ligt nu in het naoorlogs gebruik van de luchtfoto’s voor een grote verscheidenheid in onderzoek naar bodemen landgebruik, landschap en cultuurhistorie. De foto’s worden ook gebruikt voor het opsporen van blindgangers, explosieven en andere risicofactoren. DE TENTOONSTELLING LOOPT TOT 17 SEPTEMBER MA. - VR., 9 - 7 UUR, FORUM BIBLIOTHEEK

Wageningen UR zoekt: Jurist AFSG (Staffuncties), Wageningen Vacaturenummer: AFSG-DIR-0003

Assistant Professor Food Microbiology (Tenure Track) Wageningen University, Wageningen Vacaturenummer: AFSG-FHM-0001

Financieel Medewerker ASG (Staffuncties), Lelystad Vacaturenummer: ASG-AC-0001

Manager Administratiecentrum ASG (Staffuncties), Lelystad Vacaturenummer: ASG-AC-0002

Onderzoeksassistent / analist Virologische diagnostiek Central Veterinary Institute, Lelystad Vacaturenummer: ASG-CVI-ONDZ-0012

Assistent Controller ASG (Staffuncties), Lelystad Vacaturenummer: ASG-WLR-BO-0009

PhD Student Veg-i-trade Wageningen University, Wageningen Vacaturenummer: ESG CWK-0047

Technisch specialist SharePoint Wageningen UR, Wageningen Vacaturenummer: FB-0000-7

Applicatie ontwikkelaar.NET Wageningen UR, Wageningen Vacaturenummer: FB-0003-1

PhD position: Developing a breeding strategy for improving nutrient efficiency in spinach Wageningen University, Wageningen Vacaturenummer: PSG-PB-0003

Assistant professor in Economics (Tenure Track Position)

17 juni 2010 Jubileumdag

Wageningen Univeristy, Wageningen Vacaturenummer: SSG-ENR-0001

HR-Adviseur Vacaturenummer: VHL HRM-0004 Hogeschool Van Hall Larenstein, Leeuwarden

Informatie en aanmelding www.wetenschapswinkelwageningen.nl

NTTAAT EN T SE EES

S IIEES

PPRR

De Wetenschapswinkel Een formule die inspireert!

PP S

W W

S

DEBAT DEBAT

O R K S H OO SH

Programma m.m.v. Jacqueline Cramer (hoogleraar Duurzaam Ondernemen, Universiteit Utrecht), Rinske van Noortwijk (Greenwish), Frank van Bussel (Arcadis, Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij), Arjen Wals (UNESCO leerstoel, Wageningen UR), Thea Hilhorst (hoogleraar Humanitaire hulp en Wederopbouw, Wageningen UR), Henk Mulder (Rijksuniversiteit Groningen), Ingrid Cremer (Centrum voor Biologische Landbouw) en Gerard de Jong (Rudolphstichting, De Glind). Debat o.l.v. Peter van der Geer (www.debat.nl). Interessante workshops m.m.v. ondermeer Natuur & Milieu, Instituut Maatschappelijke Innovatie, Wageningse onderzoekers en maatschappelijke organisaties.

Locatie Lumen Droevendaalsesteeg 3 Wageningen

jaar

25

science for society


>>TYPICAL DUTCH

Informal & Equal? Before coming to Netherlands, I was already told that being informal and equal were typical of Dutch social style in daily life. The first week I started my study, I experienced what ‘informal and equal’ truly meant. One day I made an appointment with my study advisor to discuss my courses. During our conversation, I always called him Mister or ended my sentences with the word Sir. At the end of our discussion, he asked me to call him by his first name! He said it was fine to do so. For me it is not fine. In my country Indonesia, it is considered extremely impolite to call your lecturers by name. Calling a professor by his title, for example, is the form of respect and appreciation. It took me months to get use to the way Dutch students speak with lecturers. Every time my Dutch friend called our professor by name, my ears tingled! However, the professor didn`t seem to mind at all. He even didn`t mind opening the door for me: something that I wouldn`t expect to happen if I were in my country. Not only are the Dutch ‘informal’, they are also quite equal when it comes to tasks. The cleaning duty is my best example. In the department where I did my research, we had an annual cleanup which is done every year in the middle of December. What surprised me was that the cleaning must be done by all the people in the department. No exception is made, even for lecturers. You can imagine how I felt when I cleaned the lab table with my supervisor. Those daily life experiences make me realize how cultures can be so different, yet astonishing and enriching. Now, I don’t find it awkward anymore to call my lecturers by their first name. As a matter of fact, it makes me feel closer to them and makes it easier to talk. Nonetheless, there is one thing for you to keep in mind: although now I call them by name, my respect for them is well maintained. Herda Bolly, MSc Food Technology Do you have a nice anecdote about your experience of going Dutch? Send it in! Describe an encounter with Dutch culture in detail and comment on it briefly. 300 words max. Send it to [email protected] and earn fifty euro and Dutch candy.

GELIJKWAARDIG Nederlanders zijn ontzettend informeel, vindt Herda Bolly. ‘Ik noemde mijn studieadviseur steevast ‘meneer’, tot hij me vroeg om hem bij zijn voornaam te noemen. Dat vond ik niet prettig! In Indonesië is dat buitengewoon ongemanierd. Iemand bij zijn titel noemen, is een uiting van respect. Hij hield zelfs de deur voor me open. Ongelooflijk. Nederlanders zijn informeel maar ook gelijkwaardig. Tijdens de jaarlijkse schoonmaak stond ik samen met mijn begeleider het lab te poetsen. Dergelijke cultuurverschillen zijn verrijkend. Tegenwoordig noem ik docenten rustig bij hun voornaam, toch heb ik nog net zo veel respect voor ze als vroeger.

RESOURCE. Dit plein is oké. p.12. Middelvingers en boegeroep op het museumplein. Van Hall en Larenstein

Recommend Documents