Reporter OEGANDA
VREDESEILANDEN NIEUWS | TIJDSCHRIFT VAN DE VZW VREDESEILANDEN | VERSCHIJNT IN JANUARI-APRIL-JUNI-AUGUSTUS-november | Editie november | jaargang 29 nr. 7 | AFGIFTEKANTOOR 8500 | KORTRIJK 1-2E AFD | P108038 | VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: luuk zonneveld, BLIJDE INKOMSTSTRAAT 50, 3000 LEUVEN
nieuws VREDESEILANDEN
Oeganda heeft het niet gemakkelijk. Veel boeren zagen dit jaar hun oogst verloren gaan. De aanhoudende droogte doet verlangen naar regen en als die eindelijk valt is hij onregelmatig en onvoorspelbaar. Ondertussen vragen de jongeren van Oeganda zich af wat de toekomst hen te bieden heeft. De boerenstiel is niet populair, de kennis is weg en een jarenlange oorlog heeft zijn sporen nagelaten. Maar er is hoop! Op initiatief van de boerenvereniging van Lira bouwt Vredeseilanden mee aan drie jongerenboerderijen. Hoe aan duurzame landbouw doen, hoe een betere prijs krijgen, leren ondernemen… Redenen genoeg om deze Reporter op te dragen aan al die jongeren die in Oeganda voor hun toekomst vechten. Ook de jongeren in Vlaanderen willen hun steentje bijdragen. Daarom trokken afgelopen zomer vier jeugdwerkers en een groep van Zuiddag naar Lira. Om bij hun terugkeer in Vlaanderen het verhaal van Oeganda verder te vertellen. Vredeseilanden stuurde ook twee jonge filmmakers en Leki, zangeres en presentatrice, werd meter van de jongerenboerderijen. Al deze jonge enthousiastelingen vulden de Reporter met hun eigen indrukken en ervaringen.
Karen Lens
Karen Lens
n van Oeganda. kken deze zomer naar het noorde tro ver ia Kat en en Kar e, Nel , rien Kat derijen aan die als eersten op de jongerenboer gen rlin lee ese and Oeg de er ten Ze bezoch odig is. ze uit waarom dit project zo broodn gen leg er ort Rep e dez In n. gaa de slag zullen
Jongerenboerderijen:
ZuidDag
de take-off
Oegandese jongeren op de middelbare school moeten zich door hele stapels leerstof werken. Engels, wetenschappen, wiskunde, ... dikke, moeilijke boeken blokken ze vanbuiten voor hun nationale examens. Leerkrachten proberen met beperkte middelen zoveel mogelijk praktijk aan de verplichte theorie te koppelen, maar voor alvast één belangrijk vak lukt dit haast nooit: landbouw. De meeste Oegandezen (meer dan 80%) verdienen hun brood (of pocho) nochtans op hun veld en zijn eigenlijk ‘peasant’ farmers. Ze leven tegen wil en dank van hun akkers en vee omdat ze geen andere inkomsten hebben en geen enkele opleiding kregen. Deze boeren runnen hun boerderijen op dezelfde manier als hele generaties landbouwers voor hen, ondanks de lessen landbouw op school die direct toepasbare
tips geven om betere oogsten en productie te bekomen. De Lira District Farmers Association (LDFA) heeft elke dag te maken met zulke gemiste kansen. Deze organisatie begeleidt landbouwers en geeft o.a. cursussen, introduceert nieuwe technieken, laat kennis maken met verbeterd zaaigoed, wijst op genderproblemen, leert hoe je je producten op de markt krijgt, ... en ze
proberen vooral de Oegandezen meer bewust op en aan hun boerderijen te laten werken. Haar medewerkers, zoals Michael en Maxwel, gaan met hun landbouwkennis naar de mensen toe, ook al wonen deze vaak in moeilijk bereikbare dorpen. Nu het dagelijkse leven in het noorden van Oeganda weer opgebouwd wordt na meer dan 20 jaar strijd door de rebellen van het ‘Lord’s Resistance Army (LRA)’, is
hun inzet eens zo belangrijk. Een goede landbouwproductie geeft de mensen de nodige stabiliteit en levenskwaliteit die ze al zo lang hebben moeten missen. Vredeseilanden bekeek samen met de LDFA hoe ze deze organisatie het beste kon ondersteunen. Uit hun gesprekken en uit de lange ervaring die Vredeseilanden in Oeganda heeft, vloeide het idee van ‘Youth Farms’ voort.
Karen Lens
Jan en Barbara van Vredeseilanden schreven, met steun van het LDFA en de secundaire scholen rond Lira, een wedstrijd uit waarin jongeren van 13 tot 17 hun visie konden geven over de toekomst van landbouw in Oeganda de volgende 25 jaar aan de hand van een essay. 11 leerlingen, zowel jongens als meisjes, van respectievelijk 3 scholen werden geselecteerd omwille van hun vernieuwende en doordachte ideeën. Zij zullen de ambassadeurs worden van deze jongerenboerderijen. Samen met hun klasgenoten zullen ze in het kader van de lessen landbouw en tijdens hun vrije tijd een modern landbouwbedrijf starten op het schoolterrein. Efficiënt gebruik van natuurlijke bemesting, irrigatie, zonne-energie, kruisingen van vee en akkerplanten, zal nu niet meer enkel in theorie kunnen bestudeerd worden, maar meteen in praktijk omgezet worden! De hier opgedane ervaringen zullen de jongeren mee naar huis nemen
om ook de familieboerderijen te moderniseren. Ouders en omwonenden worden trouwens alvast uitgenodigd om dit pilootproject van nabij mee op te volgen en zichzelf in te schrijven voor workshops die het LDFA op de Youth Farms zal komen geven. Een andere basispijler van deze boerderijen is het aandeelhouderschap van de leerlingen. De jongeren zullen met een zeer laag bedrag ‘in het bedrijf stappen’ en zo na een jaar arbeiden ook van de winsten kunnen genieten. De opbrengst zal immers naast nieuwe investeringen en uitbreidingen voor het zeer moeilijk bijeen te scharen schoolgeld dienen en het ongelooflijk eenzijdige schooldieet van pocho (maispuree) en bonen aanvullen. De eerste boerderijen krijgen hun grote start na de kerstvakantie. Jan, Barbara, Maxwel, Michael, ... zijn deze take off al gedurende maanden aan het voorbereiden. Wordt vervolgd! Artikel: Karen Lens
oerderijen op de voet via Volg het project van de jongerenb en www.mijnvredeseilanden/be/jonger
ZuidDag
Niel & Eveline
Vredeseilanden in Oeganda districten, de District Farmer Associations (DFA’s). Die DFA’s werken voor en met duizenden boeren om ervoor te zorgen dat ze meer opbrengst hebben op hun velden. Voedselzekerheid voor iedereen is hun eerste zorg. Maar natuurlijk willen ze ook dat boeren
een betere prijs krijgen voor hun werk, voor hun oogsten. Door de oogsten collectief op de markt te brengen, bouwen ze aan betere relaties met de opkopers, kunnen ze grotere hoeveelheden aanbieden, en slagen ze erin een betere prijs af te dwingen.
Niel & Eveline
Sinds het einde van de oorlog in 2007 heeft Vredeseilanden in Oeganda (ter plaatse gekend als VECO-Oeganda) haar werking uitgebreid van het oosten naar het noorden. Onze belangrijkste partners zijn de Boerenverenigingen van de
Vorige lente stuurde Jan De Waal, coördinator van VECO-Oeganda, een onrustwekkend bericht. Droogte, regen buiten het normale seizoen, ziektes die de planten aantasten hebben een groot deel van de oogsten verwoest. De district Lira Famers organisation vertelde het volgende: "De situatie is erg. De regen liet op zich wachten. Het begon pas eind april te regenen, en heel onregelmatig en onvoorspelbaar. Onze families
kunnen nauwelijks het hoofd boven water houden. Ze moeten werken om geld te verdienen om eten te kopen. Er is geen basisvoedsel voorhanden. Geen graanvoorraad meer, nauwelijks nog aanbod van cassava, de zoete aardappels zijn aangetast door de droogte, etc. Veel families zullen de komende maanden geen eten meer hebben. De opbrengst van de oogst zal heel laag zijn, of er zal zelfs geen oogst zijn."
Karen Lens
Dreigende hongersnood
. .. t e m n ij z t e h u o z e Ho
Joseph Aroba Joseph Aroba is niet verlegen om zijn handen vuil te maken. En het is deze bescheiden karaktereigenschap die hem aan een job heeft geholpen bij Vredeseilanden in Oeganda (VECO). Van automechanieker tot chauffeur, tot administratief assistent (in de wel erg ruime zin van betekenis) tot God weet waar deze ambitieuze man zal eindigen. Het feit dat Joseph, zoals de meeste Oegandezen, nogal gelovig is, komt hem misschien nog goed van pas.
Joseph: Ik kom uit een boerenfamilie en mijn vader gaf les op een landbouwschool. Dit zorgde voor mijn gezonde interesse in landbouw. Ik groeide op in een groot gezin, want naast mijn moeder had mijn vader nog vijf vrouwen. Spijtig genoeg is hij overleden toen ik 15 jaar was. Zijn broer heeft zich sindsdien over ons ontfermd. Na de dood van mijn vader verhuisden we van Tororo naar Kampala, de hoofdstad van Oeganda. Een heel andere wereld dan ik tot dan gewoon was. In Kampala ging ik aan de slag in een kleinschalige autogarage. Ik moest hard werken voor weinig geld. Bovendien was er weinig teamgeest te bespeuren waardoor ik het snel voor bekeken hield. Mijn opleiding in die garage had ik mooi meegenomen. Daarna ging ik werken in een bouwbedrijf . Na twee jaar hard werken, werd ik teamleader op de werf. Ik ben van nature heel nieuwsgierig en dat speelde ongetwijfeld ook een rol. Maar op een mooie dag werd onze eerste zoon geboren, Philemon. Ik besefte toen dat meer werkzekerheid nodig was en ging daarom op zoek naar een andere job. Ik belandde wederom in de automechanica, maar deze keer in een gezondere omgeving. De garage werd uitgebaat door Indiërs. Er was
altijd werk en ik werd maandelijks uitbetaald. Na een jaar promoveerde ik ook hier tot ploegbaas. Tussen één van die duizenden wagens die ik herstelde, bevond zich ook de auto van het VECO kantoor. Op die manier kwam ik in contact met Vredeseilanden. Omdat ik de wagen regelmatig moest terugbrengen, leerde ik de organisatie beter kennen. Zo ontstond mijn interesse. Op een dag kreeg ik te horen dat ze een chauffeur zochten en iets later mocht ik op sollicitatiegesprek. Omdat ik de mensen van VECO al wat kende verliep dit gesprek in een erg ontspannen atmosfeer. Ik herinner me dat ik helemaal niet zenuwachtig was. Ik was gewoon erg gemotiveerd en wilde graag werken. Dat enthousiasme werd blijkbaar op prijs gesteld, want ik haalde het van een andere kandidaat die niet bereid was om naast het werk van chauffeur ook de kantoren een poetsbeurt te geven (lacht). Je groeide bij VECO al snel door tot administratief medewerker. Dat was niet de eerste keer dat je opklimt in een onderneming, hoe verklaar je dit? Joseph: Een positieve ingesteldheid en de wil om bij te leren heeft hier ongetwijfeld toe bijgedragen. Daarnaast kost het onder-
houden van een familie ook geld. Schoolgeld in Oeganda is enorm duur. Dat is altijd een extra motivatie geweest voor mij om goed te blijven presteren. Zo heb ik steeds kansen gekregen die ik altijd met beide handen heb aangenomen. Jan De waal, verantwoordelijk voor o.a. VECO Oeganda, bood mij een cursus Contract Management aan. Hierdoor kon ik een hogere functie bekleden. Momenteel werk ik op de regionale dienst van VECO en coördineer mee de landbouwprojecten in Oeganda, Tanzania en Kenia. Een aantal jaar geleden startte je een campagne in samenwerking met Vredeseilanden in België. Wat was het doel van dit project?
Joseph: De campagne was een samenwerking tussen Oxfam & VECO met als doel de kloof te dichten tussen studenten in het Noorden en het Zuiden van Oeganda. Oeganda kampt nog steeds met veel apartheid tussen verschillende regio’s en stammen. Door middel van een uitwisseling brachten we beide uithoeken van Oeganda met elkaar in contact. Daarnaast konden we via geldinzamelingen vanuit België, de studenten en de boeren iets bijbrengen over Fair Trade. Eerlijke handel gaat verder dan de Oxfam-producten die verkocht worden in Europese landen. Wij leren de boeren over hun eigen markten, afzetmarkten en stockbeheer. Want de boeren kunnen veel meer profijt halen
uit hun dagelijkse bezigheden. De vraag is hoe ze hieraan beginnen. Verder proberen we met VECO Kampala een aanspreekpunt te zijn voor zowel de kleine boer als voor de lokale autoriteiten. We geven de boeren ook meer verantwoordelijkheid bij het opstellen van een seizoensplanning. De lokale autoriteiten voorzien we van de juiste informatie over wat er zich bij de boeren afspeelt. Zij kunnen de noden van de boeren dan, in de mate van het mogelijke, vertalen in hun beleid.
werk aan de winkel. De budgetten zijn vaak zo dun als een vel papier, de markt is weinig of niet georganiseerd en kwaliteitslabels zijn ver te zoeken. Vergelijk een zak Oegandese rijst maar eens met een zak geïmporteerde rijst uit India. De rijst vanuit India is proper verpakt en voorzien van een houdbaarheidsdatum. Ze is goedkoper dan de Oegandese rijst omwille van de massale productie in India. Wat kunnen de Belgen leren van de Oegandezen?
Joseph: Ik werd uitgekozen om Aaron, een landbouwer, te vergezellen naar België om meer kennis op te doen over landbouwtechnieken. Het was mijn eerste keer buiten de landgrenzen. Het was een grote ervaring en niet altijd even gemakkelijk. Ik heb mijn familie voor twintig dagen moeten missen. Daarbij kwam ook dat de reis plaatsvond in de maand januari. En tegen zo’n koud weer was ik niet immuun (lacht).
Joseph: Wij hebben altijd geleerd om te delen met iedereen. We eten letterlijk uit hetzelfde bord. Dat zouden de Belgen van ons kunnen leren. Want delen is nodig en belangrijk. Daarnaast moet België beseffen dat we ze echt nodig hebben. Want wij, hier in Oeganda, kunnen jullie markt goed gebruiken om onze gewassen te verkopen. De enige weg voor ons is de landbouw. Vele Oegandezen beginnen dat te beseffen. Daarom wordt een deel van de productie geëxporteerd naar Soedan, Kenia en Congo. Maar verbetering is nodig. De boeren zouden nog meer op de markt moeten brengen.
Wat heb je eruit geleerd?
Waarom is dat zo moeilijk?
Joseph: Ik heb beseft dat de Belgen ook voor wat uitdagingen staan! Er is heel wat verstedelijking waardoor er steeds minder gronden te vinden zijn om landbouw te bedrijven. De jeugd is ook niet zo warm meer te krijgen om het beroep van landbouwer uit te oefenen, wat toch een probleem kan vormen in de toekomst. Natuurlijk werken jullie met heel wat meer geavanceerde technieken, zoals goede irrigatiesystemen en machinale landbouwtechnieken waardoor de productiviteit een stuk hoger ligt. In België wordt landbouw bedreven op een zakelijke manier, daar kunnen de Oegandezen nog iets van opsteken. Want zij boeren vooral voor hun eigen basisbehoeften, terwijl ze het eigenlijk groter mogen zien. ‘Think big’ is mijn motto!
Joseph: Jongeren gaan meer en meer op zoek naar een inkomen in de stad. Ze denken daar het grote geld te verdienen, maar dat valt meestal tegen. Deze jongeren terug op het veld krijgen is enorm moeilijk. Hierdoor is de landbouwproductiviteit enorm verzwakt.
Je bent ook naar België afgereisd in het kader van dit project. Hoe was die ervaring voor jou?
Landbouw is de ruggengraat van Oeganda. Maar er is nog heel wat
Hoe zie je jouw eigen toekomst? Joseph: Ik heb sinds kort een klein lapje grond vlakbij Kampala. Het is perfect voor het kweken van paddenstoelen. Dus zelf wat boeren is mijn eerste plan. Maar daarnaast zou ik dolgraag terug gaan studeren. Waarschijnlijk bedrijfsbeheer of economie, daar ben ik nog niet helemaal uit. Maar ik wil mezelf nog héél wat bijleren. The sky is the limit. Interview: Eveline Vanduynhoven en Niel Iwens
een andere 10 weken lang ondergedompeld worden in meemaken. r zome deze cultuur. Dat mochten Eveline en Niel een aantal ten maak en ter repor als Ze gingen aan de slag Die zullen den. seilan Vrede en ag ZuidD voor jes korte filmp e den.b seilan binnenkort te zien zijn op www.vrede
de Hoe zie je de markotlueren? komende jaren ev Joseph: Het is een langetermijnproces. We moeten de strijd aangaan met nieuwe uitdagingen en niet zozeer met de bestaande problemen. Het uitwisselen en transparant maken van kennis en informatie is essentieel in het verbeteren van onze landbouw. We willen dat iedereen ten volle kan genieten van de markt. Dit kan alleen als iedereen de nodige informatie heeft om de markt zo goed mogelijk te begrijpen. Irrigatie lijkt iets heel groots en ingrijpends, maar we moeten klein beginnen. In Oeganda regent het heel weinig. Maar als het regent, dan valt het met bakken uit de hemel. Aan ons om hierop in te spelen. Door het regenwater op te slaan in reservoirs kunnen we droge periodes doorstaan. Ook zonne-energie krijgt steeds meer plaats. Zonnepanelen duiken hier en daar al op. Nu zijn deze nog erg duur, maar hoe groter de vraag zal zijn, hoe harder de prijs zal dalen. Een eenvoudig economisch principe.
ZuidDag
In juli trokken acht Vlaamse jongeren met ZuidDag naar Lira. Ze maakten er kennis met hun Oegandese leeftijdgenoten en het jongerenproject. Noord en Zuid leerden er elkaars werkelijkheid beter kennen. Samen ontwikkelden ze de campagnefilms en een jongerenmagazine. Op 16 oktober vond voor de vierde keer ZuidDag plaats. Het concept van de campagne, ontworpen door de vzw ZuidDag, is eenvoudig. Elk jaar staat telkens een nieuw thema centraal dat men op de scholen kan uitdiepen. Jongeren uit het Zuiden komen het project dat ZuidDag dat jaar financieel steunt in België voorstellen en bezoeken de deelnemende steden en scholen. Ze geven uitleg en vertellen een persoonlijk verhaal over wat jong zijn betekent in een ontwikkelingsland. Maar ZuidDag houdt meer in dan leren van elkaar, er komt ook een deel engagement en fondsenwerving bij kijken. De 5000 Belgische leerlingen die dit jaar aan het project deelnamen, gingen één dag werken bij een bedrijf, een
organisatie of een particulier in hun buurt. Het loon dat de leerlingen die dag verdienden, werd afgestaan aan een jongerenproject. Het thema van ZuidDag 2009 is ‘duurzame landbouw’ en de campagne draait rond Oeganda. In dat land werkt ongeveer 80 procent van de bevolking in de landbouwsector. De opbrengst van de actie gaat naar het opzetten van landbouwscholen in Líra in Noord-Oeganda. Daar kunnen de leerlingen het landbouwvak, en vooral duurzame landbouwtechnieken leren. Tijdens hun studieperiode produceren ze voedsel voor zichzelf en voor de verkoop, om te voorzien in hun onderhoud. Bedankt aan alle deelnemers voor jullie inzet!
Op de website www.zuiddag.be en www.netlog.be/zuiddag vind je meer informatie over de campagne en de organisatie. 10
ZuidDag
De ambassadeurs van
* o!
Yambo! Een artikel schrijven over onze reis naar Oeganda, het lijkt haast een onmogelijke taak. We hebben er dingen gezien en meegemaakt waar je spontaan van zou beginnen huilen of lachen. We ontmoetten mensen die, om het even met een cliché te zeggen, eeuwig in ons hart gesloten zullen blijven. Een tweede thuis hebben we daar gekregen en ik kan ZuidDag niet genoeg bedanken me die ervaring mee te geven. ZuidDag is een geweldige organisatie met als slagzin: ‘Draai het eens om! Klop eens een dagje voor het Zuiden!’ Jongeren van de derde graad secundair onderwijs in België krijgen de kans om leeftijdgenoten in het Zuiden te helpen die het veel minder goed hebben. De opbrengst gaat rechtstreeks naar een groot project in Oeganda: ‘ Youth farms’. Youth farms zijn scholen waar jongeren kunnen leren hoe ze duurzaam aan landbouw doen. In Oeganda is ongeveer 80% van de bevolking
werkzaam in de landbouwsector, met andere woorden: zonder landbouw geen Oeganda. Dat hebben wij met onze eigen ogen kunnen aanschouwen. Omdat het belangrijk is dat we hier in België een beeld kunnen krijgen van wat daar allemaal gebeurt, werden acht leerlingen als ZuidDag-ambassadeurs uitgekozen. Wij maakten een verkenreis naar Oeganda, zodat we nu alle verhalen aan de leerlingen hier kunnen vertellen. Om hele-
triciteit of stromend water hun onbekend is, er een serieus tekort aan (gevarieerd) voedsel is… toch deelden ze alles wat ze bezaten met ons, vreemde blanke mensen. Elke dag denk ik nog terug aan de avonden bij het ‘kampvuur’ en als ik foto’s bekijk , ruik ik nog steeds de weeïge Afrika-geur. De witte mieren vliegen terug tegen mijn benen en kraken na tussen mijn tanden. De bavianen met hun roze achterwerk lopen over de bobbelige weg en gaan stomEen tweede thuis hebben we daar verbaasd voor de bus gekregen en ik kan ZuidDag niet staan. Als ik langs genoeg bedanken me die ervaring de Schelde fiets, zie mee te geven. ik weer de wilde Nijl die bewaakt wordt maal ondergedompeld te worden door soldaten. ’s Ochtends wil ik in hun cultuur, werden we in gastde malariapil weer innemen, maar gezinnen geplaatst. Het feit dat ik dan kom ik plots tot het besef dat hier bijna met tranen in mijn ogen het pakje leeg is en de reis gedaan. zit te typen, wil wel zeggen dat Mijn muggennet kan ik niet meer het me zeer diep geraakt heeft. verward van mij slaan als ik schrik van een onweer dat buiten het Nog nooit heb ik zoveel respect hutje woedt. Wanneer er op straat gevoeld als voor deze mensen. een zwarte persoon passeert, moet Hoewel ze in hutjes leven, elekik me inhouden om niet enthou-
ZuidDag
b m Ya
siast ‘Yambo!’ of ‘Oli otya??*’ te schreeuwen. Bij het zien van een doodgewone kip krullen mijn mondhoeken omhoog. Tijdens een trip van zes uur in de bus van Lira naar Kampala hadden we namelijk een extra passagier in de koffer die bij elke bult kakelde alsof ze op het punt stond geslacht te worden. Gelukkig voor haar had Soufiane, één van mijn megamedecollega’s, enkele dagen eerder al een kipje geslacht en had hij het even gehad met zonder-hoofd-rondrennendekippen. Kleine anekdote: de kip overleefde de reis. Om al onze avonturen uit de doeken te doen, is er jammer genoeg te weinig ruimte, maar op www.netlog.be/zuiddag vind je al heel wat meer over onze magische reis naar het verre Afrika. Oeganda is schuldig: zomaar eventjes met mijn hart weglopen! * Yambo !: Hallo! * Oli otya? : Hoe gaat het? Artikel: Cosey Claeys
11
a n ia t a T & y d n a S , e n Soufia
vertellen
e je het meest Wat verbaasd reis? le tijdens de he
het r heb je e e n n a ? W elachen hardst g Sandy: Met
Sandy: Dat je er coca-cola kon drinken of Fanta. Misvormde frisdrank van bij ons maar toch, hét was er ! Dit klinkt zéér absurd, maar dat verbaasde mij het meest, had ik noooooooooooooooooooit verwacht !! Tatiana: Dat de Afrikanen echt alles met ons wouden delen en ons overal bij betrekken!
de kip van Mozes, die zat zonder dat wij het wisten achteraan in de koffer van de bus. Toen we over bulten reden begon ze te kakelen en vertelde onze buschauffeur Moses doodleuk dat hij een kip gekocht had om thuis te slachten. Ze heeft het overleefd!
gastgezin? Wat vond je van je uke anekdotes? , le Beschrijf hen eens
k oneel moeilij ti o m e t e h je Heb eer zeker? gehad? Wann Sandy: Ik heb 2 keer geweend en dat was bij het aankomen in de gastgezinnen (enkel bij die van Soufiane en Tatiana) omdat ik echt overmand werd door 1) alle emoties van de laatste dagen, wat ik allemaal had gezien enzovoort én 2) hoe ze daar omgingen met onze aanwezigheid. En bij het vertrekken bij de gastgezinnen!! Toen heb ik het heel moeilijk gehad! Dat was het moeilijkste van héél de reis. Serieus, ik voelde dat ik zo deed van 'ik heb hier vier dagen van uw eten en liefde geprofiteerd, hier ff gewoond merci maar nu ga ik wel naar België' ik liet hen precies aan hun lot over! Ik voelde mij die dag echt niet goed, onbeschrijfelijk hoe slecht ik mij toen gevoeld heb!!
Soufiane: Ik vond het vierdagenverblijf bij mijn gastgezin het toppunt van onze inleefreis. De mensen zijn heel liefdevol, ze willen je alles geven ook al hebben ze geen nagel om aan hun gat te krabben. De kinderen en de buren (50-tal) waren ook aanwezig, allemaal verbaasd van de anderskleurigen (MUZUNGU) in hun dorp. Sandy: Ik was 's avonds met iemand aan het praten en we spraken over zijn studies die hij wou doen. De volgende dag komen we aan in het gastgezin en praat ik met iemand en stel ik hem zo vragen van 'oh wat wil je later doen', antwoordde die 'Maar dat heb ik toch gisteren verteld?', bleek dus dat ik met die van de avond ervoor aan het praten was maar hem dus niét herkende omdat het nu nog licht was :p! Maar hij herkende mij wel! Tatiana: Ik vond ons mama en papa grappig die eindigde elke zin met is it xD. Ze waren verschrikkelijk lief, ik mis ze heel erg!
Door wat was je het meest gefascineerd?
Soufiane: De liefde en de emoties die ik te zien en voelen kreeg bij mijn gastgezin. Tatiana: Door de mooie huisjes, die hutjes waren super cool, ik wil later ook zo eentje in mijn tuin!
12
eest je jezelf het m b e h r e e n n a W (= fun gehad?) geamuseerd? Soufiane: Laatste avond in lirahotel! En toen we op zoek waren naar een mot in de meisjeskamer. Tatiana: Op de school van Lilliane echt iedereen zat daar aan ons lijf en dat vond ik heel grappig.
Wat vind je hun vreemdste gebruik? Sandy: Met 3 op een motto zitten, er zijn ongetwijfeld nog dingens hoor maar ik kan nu niet direct op iets anders komen :) Tatiana: Het constant bidden. De laatste dagen werd ik bijna gek!
elde je jezelf In welke situatie vo ongemakkelijk?
t je daar zou Een ding da eren, al kost het nd willen vera et en tranen? e w z je bloed, Soufiane: De mogelijkheid om alle kindjes naar school te sturen en de afgestoten familieleden kans geven op een beter leven. De zus van onze papa moest afzonderlijk in een hut leven omdat ze geen kinderen kon krijgen ze moest alleen leven en ze mocht niet in het volk verschijnen. Zoiets wil ik echt veranderen!
met je het oneens Wanneer was ezen zeiden? d wat de Oegan Sandy: Het cliché, dat België een paradijs is! Ik vond het echt zo erg dat ze dachten dat alles perfect was... Ze kennen het 'vuile' België niet! En dat hier ook problemen zijn...
Soufiane: Toen ik op de eerste avond in de hoofdstad Kampala en vraag kreeg van de hotelmanager of ik hem zou kunnen helpen een beter leven te bezorgen in Europa. Ik maakte hem duidelijk dat ik zelf student ben en zelf niets kan doen waarop hij zijn miserabele leven vertelde. Het was een tranerige nacht. Sandy: Tijdens het eten, ik at het eten op waar die mensen super hard voor hadden moeten werken en ik kwam daar, at hun eten op en voila. Het leek zo simpel terwijl er achter al dat eten meer zat dan wat ik er toen van dacht. Ik zat echt met een dubbel gevoel! 1) ik moest eten om hun blij te maken, want als je uw bord niet leeg at dan leek het of het niet lekker was en werden ze een beetje kwaad en 2) ik wou niet teveel eten, want alles wat ik niet at, was eten voor hun !!
je zicht ben In welk op e Oegandezen? d jaloers op
Sandy: Hun gastvrijheid en zorgeloosheid, ze denken niet teveel na over hoe denken ze over mij of zou ik dat of dat wel doen, ze doén dat! Ze wuiven op straat, praten met onbekenden, gaan langs bij de buren (onaangekondigd!!!), dat zou ik zoooooooo graag willen doen, maar ze zouden u hier nogal bekijken! Tatiana: Leven in hun mooie land! Dat zou ik echt ook wel willen.
13
Over The Rainbow Filip Cuypers zet zich bij vredeseilanden al 8 jaar in voor vrijwilligers en vele jongerenacties. Samen met zangeres en presentatrice Leki bezocht hij Oeganda om de uitwisselingen tussen Vlaamse studenten en Oegandese jongeren voor te bereiden. Oeganda zou Leki niet meer loslaten: zij besloot om zich verder in te zetten voor de jongerenboerderijen en zei volmondig ‘ja’ toen haar gevraagd werd meter te worden. (foto's Filip Cuypers)
Hoe ben je in contact gekomen met Leki? Hoe is het allemaal begonnen? Ik werk al jaren als gemotiveerde vrijwilliger mee aan het Mano Mundo festival waarvan de presentatie in handen is van Leki. Omdat ik wist dat ze met JIM TV in het Noorden van Oeganda geweest was, heb ik haar gevraagd om meter de zijn van de jongerenboerderijen. Ik stond immers op het punt naar Noord-Oeganda af te reizen om de uitwisselingen tussen Vlaamse en Oegandese jongeren voor te bereiden. Ik heb vervolgens alles in het werk gesteld zodat ze in juni samen met mij kon vertrekken. Ze was zelf ook heel gemotiveerd om terug te keren? Jawel, de situatie van de kinde-
14
ren en jongeren in de regio heeft haar echt getroffen. Zo was er dit ene kindje, Oliver, dat ze had aangetroffen in het Lira district. Hij had een pijnlijke uitslag in de hals. Ze wou persoonlijk nagaan of het kind de nodige zorgen had ontvangen van het Rode Kruis. Het gehucht waar dit kind verbleef had ook problemen met de waterput en ook dit wou ze even controleren. Wat zijn jullie in Oeganda gaan doen? Deze zomer vertrokken twee Belgische groepen (voor de vzw ZuidDag en vier jonge vrijwilligers van Vredeseilanden) naar Lira voor de lancering van de jongerenboerderijen. In oktober ontvingen we een groep jongeren uit Lira en hun begeleiders in Vlaanderen.
We hebben deelgenomen aan de selectie van deze jongeren op de drie betrokken secundaire scholen. En we zijn het terrein gaan verkennen voor de Vlaamse studenten. Jullie hebben ook mediaaandacht gekregen in Oeganda? We wilden van de gelegenheid gebruik maken om Leki, als meter van de jongerenboerderijen, al te lanceren in Oeganda. We zijn dus naar radio-en TV-stations getrokken met Leki haar muziek en het verhaal van de jongerenboerderijen. Vooral de ‘slow music‘ van Leki zoals "Over the Rainbow" sloeg aan in het Noorden. Maar we kregen ook onverwacht veel aandacht in de media in Kampala omwille van de acute voedselcrisis in het Noorden. Voor een aantal media was Leki geen onbekende o.a. omdat haar videoclips te zien zijn op M-net, zowat de Afrikaanse MTV.
Hoe was het contact tussen de Lira-jongeren en Leki? Ze waren natuurlijk onder de indruk dat een grote ‘ster‘ uit Europa zich achter hun project zet. Zo toonden we hun enkele videoclips van Leki. Het kippenvelmoment was toen Leki "Over the Rainbow" a cappella bracht voor de jongeren. Ook het feit dat ze geboren is in Afrika en nu vanuit België iets terug wil doen voor Afrika maakte grote indruk. Hoe zal leki haar meterschap verder invullen? Leki heeft in dit project veel aspecten ontdekt die heel erg waardevol zijn voor de streek en heel Oeganda. Een positief en hoopvol verhaal dat deze streek nodig heeft. Ze zal dit verhaal dus heel graag mee verder uitdragen, in Oeganda maar ook en vooral in België. Want ook jongeren bij ons hebben hier veel van te leren.
15
VREDESEILANDEN NIEUWS | TIJDSCHRIFT VAN DE VZW VREDESEILANDEN | VERSCHIJNT IN JANUARI-APRIL-JUNI-AUGUSTUS-november | Editie november | jaargang 29 nr. 7 | AFGIFTEKANTOOR 8500 KORTRIJK 1-2E AFD | P108038 | VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: LuUk Zonneveld, BLIJDE INKOMSTSTRAAT 50, 3000 LEUVEN
one way ticket got myself a known destination un er skin way thick y m e k a m o t wn had u're on your o o y g in iv rv u s n' when d just do nothi n a k c ba it s can't s you by watch life pas do somethin' st ju d n a d n a take a st on my mind the only thing
ZuidDag
hoofdkantoor Vredeseilanden | Blijde Inkomststraat 50, 3000 Leuven | tel. ++32(0)16/31 65 80 | fax ++32(0)16/31 65 81 | E-mail en website:
[email protected] | www.vredeseilanden.be | Rekeningnummer: 000-0000052-52 | vrijwilligerscoördinatoren: Nationaal Verantwoordelijke vrijwilligers: An Bosmans | Kaulillerweg 147, 3950 Bocholt | tel 089/77.49.33 | 0496/27.79.17 | an.bosmans@ vredeseilanden.be | Vrijwilligerscoördinator Regio Antwerpen: Filip Cuypers | Elshage 10, 2850 Boom | tel: 03/844.97.32 | gsm: 0485/57.54.66 |
[email protected] | Vrijwilligerscoördinator Regio West-Vlaanderen: Werner Musenbrock | Magerstraat 35, 9050 Gentbrugge | tel: 09/232.32.49 | gsm: 0474/87.54.49 | Vrijwilligerscoördinator Regio Oost-Vlaanderen: Arianne De Caluwe |
[email protected] | tel: 0478/26.42.12 | Vrijwilligerscoördinator Regio Vlaams-Brabant: Hannelore Tyskens |
[email protected] | 0494/10.87.43| Vrijwilligerscoördinator regio Limburg: Wim Vandenbrouc | tel 0494/26.87.65 |
[email protected] | Voor leerkrachten en scholen: Bert Wallyn | 016/31.65.80 |
[email protected] | TEKSTCORRECTIE: Rita Van Goethem | hoofdredactie: Frederieke Duchateau | Lay-out: theparkinglot.com | Papier: Dit magazine wordt gedrukt op gerecycleerd papier
Belgie/Belgique PB/PP BC 6712
there is a place f or out in th e open a us ir where th ere's no need to I know t rush hat we'll get ther peace an e d serenit y that's ho w it's su pposed t for you o be and me, you and me Leki
