report
startersonderzoek 2015
voorwoord De economie toont steeds meer tekenen van herstel (een verwachte groei van 2,0% dit jaar1). De verwachting is dat ook de werkloosheid komend jaar verder zal dalen naar 7,2%2. De vergrijzing zal waarschijnlijk toenemen en steeds meer babyboomers gaan met pensioen3. Wij denken dan ook dat dit leidt tot een toename van het aantal vacatures voor starters, om de ontstane posities in te vullen. Maar wat is nu belangrijk voor starters op de huidige arbeidsmarkt? Starters lijken steeds kritischer te worden en willen bijvoorbeeld meer inspraak in hun arbeidsvoorwaardenpakket . Om onderscheidend te zijn ten opzichte van andere organisaties en in te spelen op de wensen en behoeften van starters, zullen organisaties hun beleid hierop aan moeten passen. Graag presenteren wij u het Startersonderzoek 2015, waarin een actueel beeld wordt gegeven van de arbeidsvoorwaarden en aanverwante HR thema’s van hoogopgeleide starters in Nederland. Om een compleet beeld te geven van de onderzochte thema’s hebben zowel starters als werkgevers deelgenomen aan dit onderzoek.
1
Bron: CPB, Juniraming 2015: economische vooruitzichten 2015 en 2016
2
Bron: CBS, Persbericht, 13-5-2015, Zal vergrijzing leiden tot een tekort aan arbeidskrachten?
3
Bron: NRC Handelsblad, Persbericht, 29-1-2015, Leaseauto of meer vakantie? Dat bepaal ik liever zelf 1
05
inleiding
06 beloning 13
erving & selectie w 18 opleiding & ontwikkeling 21 tips om starters te binden 22 onderzoeksverantwoording 29 definities
tips om starters te binden Gebaseerd op de bevindingen uit het onderzoek geven wij de volgende tips om starters te binden: 1.
Profileer je met de inhoud van het werk 70% van de starters geeft aan dit de belangrijkste reden te vinden om bij een organisatie te willen werken.
2.
Gebruik Social Media als wervingsinstrument 62% van de starters gebruikt dit medium het meest bij het zoeken naar een baan.
3.
Zorg voor een goede sfeer tijdens het sollicitatiegesprek 76% van de starters vindt dit het belangrijkste facet van de sollicitatieprocedure.
4.
Besteed aandacht aan opleidingen 85% van de starters is van mening dat trainingen hen in staat stelt hun functie beter uit te oefenen.
5.
Bied mogelijkheden tot thuiswerken aan 45% van de starters geeft aan de werk-privé balans belangrijk te vinden (in 2011 was dit nog 29%).
21
onderzoeksverantwoording In totaal hebben 106 organisaties aan het onderzoek meegewerkt. Deze organisaties
vertegenwoordigen diverse sectoren en zijn verschillend in personeelsomvang en omzet.
LIJST MET DEELNEMERS
22
organisatie
sector
Agri Retail
Consumer & Retail
Alliander
Dienstverlening
ASICS
Consumer & Retail
Atrium Innovations
Life Sciences
Attractie- & Vakantiepark Slagharen
Dienstverlening
Avebe
Basismaterialen
AZL
Financiële Dienstverlening
Babassu
Consumer & Retail
BinckBank
Financiële Dienstverlening
BNP Paribas Cardif
Financiële Dienstverlening
BP
Olie & Gas
brightONE IT Services
Dienstverlening
Brink Groep
Dienstverlening
Bureau Krediet Registratie
Financiële Dienstverlening
STARTERSONDERZOEK
organisatie
sector
CB&I
Industrie
CCV Holland
Dienstverlening
Celgene
Life Sciences
Clevver
Dienstverlening
CMIS Group
Financiële Dienstverlening
Cofely
Industrie
Coolblue
Consumer & Retail
CRM Partners
Dienstverlening
CycloMedia Technology
Dienstverlening
De GSG Leo Vroman
Dienstverlening
Deloitte
Dienstverlening
Dow Benelux
Chemie
ECN
Dienstverlening
Ecorys
Dienstverlening
Equens
Dienstverlening
ERIKS
Industrie
ESRI
High-Tech
EXACT SOFTWARE
High-Tech
Experis
Dienstverlening
Ferring
Life Sciences
FloraHolland
Basismaterialen
Fluor
Dienstverlening
FRISS
Dienstverlening
Fujifilm Manufacturing
Chemie
Habasit
Industrie
Heerema Marine Contractors
Olie & Gas
Hella
Industrie
Hippo
High-Tech
Hotel Okura Amsterdam
Dienstverlening
IAK Verzekeringen
Financiële Dienstverlening
Info Support
Dienstverlening
23
24
organisatie
sector
Innoseeds
Basismaterialen
International Water Association
Dienstverlening
ITDS Groep
Dienstverlening
itelligence
Dienstverlening
James Hardie
Industrie
Jones Lang LaSalle
Financiële Dienstverlening
KLM
Transport
Koninklijke DSM
Chemie
KPN
Dienstverlening
Krauthammer
Dienstverlening
KroeseWevers
Dienstverlening
Mammoet Holding
Dienstverlening
Mars
Consumer & Retail
Marsh
Financiële Dienstverlening
Mazars
Dienstverlening
Mercedes-Benz
Consumer & Retail
Moog
Industrie
Morgan Clark & Company
Dienstverlening
NACCO Materials Handling
Industrie
Nationale Nederlanden
Financiële Dienstverlening
Nedelandse Spoorwegen
Transport
Nierstichting
Dienstverlening
Nippon-Seiki
High-Tech
Nutreco
Basismaterialen
Objectif Lune
High-Tech
ORTEC
Dienstverlening
PANalytical
High-Tech
Pensioenfonds Horeca & Catering
Financiële Dienstverlening
Pietercil Barends
Consumer & Retail
PostNL
Transport
ProRail
Transport
STARTERSONDERZOEK
organisatie
sector
Provincie Overijssel
Dienstverlening
ReachLocal
Dienstverlening
RET
Transport
Royal Wessanen
Consumer & Retail
RoyalHaskoningDHV
Dienstverlening
SABIC
Chemie
Shell
Olie & Gas
SIDN
Dienstverlening
Siemens
High-Tech
SIG
Consumer & Retail
Spil Games
High-Tech
Tauw
Dienstverlening
TenneT
Dienstverlening
Ticketscript
Dienstverlening
Topic
High-Tech
Traverse Adviesgroep
Dienstverlening
TVM
Financiële Dienstverlening
Undutchables
Dienstverlening
Unieservices
Dienstverlening
Van Tilburg-Bastianen groep
Dienstverlening
Vanderlande Industries
Industrie
Vereniging FME-CWM
Dienstverlening
Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers
Dienstverlening
Vilans
Dienstverlening
Vion Food Group
Consumer & Retail
Waterbedrijf Groningen
Dienstverlening
WCS Group
Dienstverlening
Wincor-Nixdorf
High-Tech
Yokogawa
Industrie
Zeton
Industrie
25
SECTORVERDELING VAN ORGANISATIES
basismaterialen dienstverlening industrie transport chemie financiële dienstverlening life sciences consumer & retail high-tech olie & gas
Sectorverdeling In onderstaande cirkeldiagram is de verdeling van de verschillende sectoren weergegeven die aan dit onderzoek hebben meegewerkt. Hieruit is af te leiden dat vooral Dienstverlening sterk vertegenwoordigt wordt.
Leeftijd De gemiddelde leeftijd van de deelnemende starters is 25 jaar. In onderstaande diagram is de leeftijdsopbouw van de groep deelnemende starters weergegeven met bijbehorende manvrouw verdeling. Over de hele populatie is de man/vrouw verdeling 62%/38%.
karakteristiek van de starters
Studierichting In het diagram hieronder is de procentuele verdeling van de deelnemende starters naar studierichting weergegeven. In de categorie ‘Anders’ zitten studierichtingen die niet in te delen waren in de gebruikte categorieën. Dit zijn bijvoorbeeld studierichtingen als Internationale Betrekkingen en Zoölogie. Gemiddeld heeft de groep deelnemende starters rond de zes jaar gestudeerd. Daarnaast heeft bijna driekwart van de starters zijn of haar studie in vier tot zes jaar afgerond.
In totaal hebben 79 starters de vragenlijst ingevuld. Een verscheidenheid aan studieachtergronden wordt hierin vertegenwoordigt, maar ook de leeftijd en werkervaring is uiteenlopend. Tenslotte zijn de starters ook werkzaam in verschillende disciplines. De specificaties worden hieronder weergegeven.
LEEFTIJDSVERDELING VAN STARTERS man
vrouw
30% 25%
23%
25%
20% 15%
14%
14%
10% 5% 0%
26
STARTERSONDERZOEK
7% 3%
21
9% 3%
1%
22
23
24
25
26
27
28
29
1%
30
STUDIERICHTINGEN VAN STARTERS bedrijfskunde
27%
communicatie
5%
economie
8%
finance gezondheidszorg
5%
83%
4%
human resources informatie technologie natuur- /scheikunde rechten
17% 3% 4% 5%
sociale wetenschappen
14%
anders
0%
8%
5%
Werkervaring De gemiddelde starter uit dit onderzoek is twaalf maanden in dienst. In onderstaand diagram is een verdeling te zien van het percentage starters naar jaren werkervaring.
10%
15%
20%
25%
30%
WERKERVARING VAN STARTERS
60% 50% 40%
49%
30%
34%
20% 17%
10% 0%
0-1 jaar
1-2 jaar
2-3 jaar
27
Starters naar discipline werkzaam In onderstaand diagram wordt het aandeel starters dat in een bepaalde discipline werkzaam is procentueel weergegeven. Hieruit kan worden opgemaakt dat de meeste starters werkzaam zijn in de disciplines Advies/ Consultancy en Human Resources.
STARTERS NAAR DISCIPLINE WERKZAAM
administratief
4%
advies/consultancy
21%
financieel gezondheidszorg
4% 2%
human resources inkoop
21% 2%
juridisch logistiek & transport
7% 2%
marketing & communicatoe onderwijs
7%
onderzoek productie
5% 2%
sales
7%
techniek
2%
welzijn
2%
anders
0%
28
STARTERSONDERZOEK
83%
2%
8%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
definities
Hiertoe behoren niet: Inconveniëntietoeslagen (ploegen-, onregelmatigheids- en/of overwerktoeslag) ■■ Vaste kostenvergoeding of representatievergoeding. ■■ Werkgeversdeel in werknemersspaarregelingen. ■■ Werkgeversdeel tegemoetkoming premie zorgverzekering. ■■ Eenmalige uitkeringen. ■■
Marktniveaus De marktniveaus worden weergegeven met behulp van de volgende statistische begrippen. Performance gerelateerde bonus Een vorm van variabele beloning waarbij de hoogte van de beloning afhankelijk is gesteld van het behalen van vooraf vastgestelde resultaatdoelstellingen. Provisie Een vorm van variabele beloning die rechtstreeks is gekoppeld aan individuele verkoopdoelstellingen, meestal als een percentage van het orderbedrag. Relevante functie/baan Met een relevante functie of baan wordt een functie bedoeld die bij het opleidingsniveau van de starter past. Starters Onder starters worden in dit onderzoek afgestudeerde Bachelor- en Masterwerknemers met nul tot drie jaar werkervaring verstaan. Naast afgestudeerden in een eerste baan zijn ook medewerkers in een tweede of derde baan, al dan niet bij dezelfde werkgever, in dit onderzoek betrokken. Totaal Vast Inkomen (TVI) Het totaal gegarandeerde inkomen op jaarbasis. Dit bestaat uit twaalf keer het maandsalaris of dertien keer het periodesalaris, vakantietoeslag, een eventuele vaste 13e maand of 14e periode en een eventuele vaste jaarlijkse gratificatie, e.d.
Traineeship-programma Met een traineeship-programma wordt een programma bedoeld waarin starters gedurende één tot drie jaar gelegenheid krijgen om kennis te maken met verschillende functies/afdelingen binnen de organisatie, waarbij een combinatie van coaching, werken en leren centraal staat. Variabel inkomen (VI) Het niet-gegarandeerde deel van het inkomen dat afhankelijk is van behaalde individuele, groeps- of ondernemingsresultaten en/of het deel van het inkomen dat discretionair wordt toegekend. Hiertoe behoren niet: ■■ Een prestatietoeslag respectievelijk beoordelingstoeslag die deel uitmaakt van het vaste (maand)inkomen. ■■ Een ploegentoeslag, onregelmatigheidstoeslag en inkomen uit overwerk. ■■ Een vaste eindejaarsuitkering. Winstdeling Een vorm van variabel inkomen die wordt toegekend op basis van de winst(ontwikkeling) van de organisatie.
MARKTNIVEAUS
marktniveau
omschrijving
Derde kwartiel
Q3
Het niveau waarvoor geldt dat 25% van de waarnemingen hierboven ligt en de resterende 75% eronder.
Mediaan
M
De middelste waarneming.
Eerste kwartiel
Q1
Het niveau waarvoor geldt dat 75% van de waarnemingen hierboven ligt en de resterende 25% eronder.
29
asia bangkok beijing guangzhou gurgaon ho chi minh city hong kong jakarta kuala lumpur mumbai seoul shanghai shenzhen singapore tokyo europe amsterdam athens barcelona berlin birmingham bratislava brussels bucharest budapest dublin edinburgh enschede
frankfurt helsinki istanbul kiev lille lisbon london madrid manchester milan moscow oslo paris prague rome stockholm strasbourg vienna vilnius warsaw zurich latin america bogotá buenos aires caracas lima mexico city rio de janeiro san josé santiago são paulo
Hay Group is een wereldwijd organisatieadviesbureau. Samen met u maken we uw organisatiestrategie concreet. We ontwikkelen talent, zorgen dat mensen effectiever werken én dat ze gemotiveerd zijn om optimaal te presteren. w www.haygroup.com/nl t +31 (0)88 8929 929
Met ruim 3.000 mensen werkzaam in 87 kantoren in 49 landen, werkt Hay Group voor ruim 7.000 organisaties. In de Benelux werken ruim
middle east abu dhabi doha dubai riyadh north america atlanta boston calgary chicago dallas edmonton halifax kansas city los angeles montreal new york metro ottawa philadelphia regina san francisco toronto vancouver washington dc metro pacific auckland brisbane melbourne perth sydney wellington
200 medewerkers bij Hay Group, op kantoren in Amsterdam, Brussel en Enschede. Onze klanten komen uit de publieke en private sector en staan voor uiteenlopende uitdagingen, zoals vraagstukken rondom functiewaardering, beloning en pensioendossiers. Ruim 70 jaar staan wij bekend om ons gedegen onderzoek en het grondige karakter van ons werk.
© 2015 Hay Group. All rights reserved.
africa cape town johannesburg