Renovatie in de bouw “De zin en onzin van renovaties”- bewustmaking
Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C
Energierenovatieprogramma 2020
• Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur • Enquête VEA 2011 – nog 500.000 daken niet geïsoleerd (of 55.000 per jaar) – 225.000 woningen met uitsluitend enkel glas (25.000 per jaar) – 1,5 miljoen woningen zonder muurisolatie (600.000 spouwmuren geschikt voor na-isolatie • Ambities voor de volgende jaren blijven groot • Stabiel beleid inzake premies noodzakelijk Bron VEA
Energierenovatieprogramma 2020
Bron VEA
Energierenovatieprogramma 2020
Bron VEA
Energierenovatieprogramma 2020
Bron VEA
EPB – eisen 2014
U-max/R-min
2012
-
2014
Bron VEA
Vermindering van onroeroende voorheffing
EPB – kostenoptimaal
Bron VEA
EPB – kostenoptimaal
Bron VEA
EPB – kostenoptimale niveau’s ook bij renovatie
EPB – kostenoptimale niveau’s ook bij renovatie
Plaatsingstechniek van buiten schrijnwerk bij renovatie
Plaatsingstechniek van buiten schrijnwerk
Deur en schuifraam voorzien van vacuum isolatie
Buitenisolatie met cellenglas : warm gevel
Afwerking met keramische platen
Luchtdichte afwerking deur en schuifpoort
Renovatie tot K24 / E37
Renovatie : voorbeeldwoning as built
• • • • • • • •
Rijwoning, 4 slpk, badkamer, garage Verwarming gasradiatoren Geen isolatie in muur, dak vloer, enkel glas K-peil 235 (40) E-peil 352 (70) Netto energiebehoefte verwarming 360 kWh/m2.jr (70) En het was niet moeilijk om dergelijke woning te vinden…. Beschikbaar budget 50.000€ te financieren en 20.000€ eigen kapitaal
Renovatie : voorbeeldwoning as built opp 153,92 m2
Innoverend renovatie met aandacht voor …
• Isolatie • Buitenschrjnwerk • Technieken • Interieur Impact op • Kostprijs , betaalbaarheid • Woonkomfort • Energiebesparing en terugverdientijd • Premies en belastingvermindering • EPB, EPC
Isoleren van plat dak en hellend dak
• • • • • •
Bruikbaarheid zolderverdieping, vrije hoogte onder spant U-waarde (2014) max 0.24 W/m2K MW >= 20cm, PIR/PUR >= 10cm K peil 235-> 102 (max 40) E peil 352-> 180 (max 70) NEB 360-> 167 kWh/m2.jaar
Isoleren van muren
• • • • •
U-waarde (2014) max 0.24 W/m2K MW >= 14cm, PIR/PUR >= 10cm K peil 235-> 202(max 40) E peil 352-> 309(max 70) NEB 360-> 311kWh/m2.jaar
Isoleren van vloeren
• • • • •
U-waarde (2014) max 0.30 W/m2K XPS>= 8cm, PIR/PUR >= 6cm K peil 235-> 223(max 40) E peil 352-> 337(max 70) NEB 360-> 343kWh/m2.jaar
Isoleren van dak, muur en vloer
• K peil 235-> 58(max 40) • E peil 352-> 128(max 70) • NEB 360-> 105 kWh/m2.jaar
Vervangen van buitenschrijnwerk en HR glas
• Inbraakwerkend schrijnwerk en luchtdichtheid deuren • U-waarde (2014) gem. max 1.8 W/m2K (glas max. 1.1W/m2K) • K peil 235-> 213(max 40) • E peil 352-> 329(max 70) • NEB 360-> 334 kWh/m2.jaar 27
Isoleren van dak, muur en vloer + schrijnwerk
• K peil 235-> 36 (max 40) • E peil 352-> 104 (max 70) • NEB 360-> 79 kWh/m2.jaar 28
Bestaande techniek voor verwarming te vervangen door …
Techniek verwarming
• Gasradiatoren op propaan • Geen gas is aanwezig in de straat
29
Nieuwe techniek CV, SWW, ventilatie C
• Mogelijke keuze : – – – –
Condensatieketel op stookolie of gas Boiler voor sanitair warm water Ontkalker voor sww Ventilatie systeem C met vraaggestuurde afvoer in keuken, badkamer met wc en wasplaats – Technieken te voorzien op verdieping boven keuken
• K peil 235-> 235(max 40) • E peil 352-> 268(max 70) • NEB 360-> 352 kWh/m2.jaar
Nieuwe techniek CV, SWW, ventilatie C + bouwschil
• Mogelijke keuze : – – – –
Condensatieketel op stookolie of gas Boiler voor sanitair warm water Ontkalker voor sww Ventilatie systeem C met vraaggestuurde afvoer in keuken, badkamer met wc en wasplaats – Technieken te voorzien op verdieping boven keuken
• K peil 235-> 36(max 40) • E peil 352-> 69 (max 70) • NEB 360-> 63 kWh/m2.jaar
31
Nieuwe techniek CV, SWW, ventilatie C + bouwschil
• Mogelijke keuze : – – – –
WP Boiler voor sanitair warm water Ontkalker voor sww Ventilatie systeem C met vraaggestuurde afvoer in keuken, badkamer met wc en wasplaats – Technieken te voorzien op verdieping boven keuken
• K peil 235-> 36(max 40) • E peil 352-> 55 (max 70) • NEB 360-> 63 kWh/m2.jaar
32
Loont verbouwing ?
AS BUILT
VERBOUWING
33
Minimum aandeel hernieuwbare energie
Verplichting aandeel Hernieuwbare Energie (HE) : • Voor nieuwe gebouwen van nationale, regionale en lokalen overheden met BA/melding vanaf 1/1/2013 • Voor nieuw kantoor, school en woongebouw met BA/melding vanaf 1/1/2014
Minimum aandeel hernieuwbare energie Eengezinswoning (één van de maatregelen of E-peil -10%) Systeem
Kwalitatieve voorwaarde
Kwantitatieve voorwaarde
Helling: tussen 0° en 70° Zonneboiler
Oppervlakte van de collector is minstens 0,02 m² per Oriëntatie: oost – zuid - west m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning De opbrengst (zoals berekend volgens EPBberekeningsmethodiek) is minstens 7 kWh (vanaf 2016: minstens 10 kWh) per m² bruikbare Oriëntatie: oost – zuid - west vloeroppervlakte van de woning. Helling: tussen 0° en 70°
PV-installatie
Rendement, volgens K.B. van 12/10/2010 ≥ 85% Biomassa
Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% Emissieniveaus (CO en fijn van de warmtevraag) stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010
Warmtepomp
Seizoensprestatiefactor (SPF) Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% > 4 (zoals berekend volgens van de warmtevraag) EPB-berekeningsmethodiek)
Stadsverwarming en koeling
Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen
Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014
Project produceert minstens 7 kWh per m² bruikbare Participatie bedraagt minstens 20 € per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle vloeroppervlakte van de woning. participaties samen
-
Minimum aandeel hernieuwbare energie
Kantoren en scholen (combinatie van maatregelen voor 10 kWh/m2.jr of E-peil -10%) Systeem Zonneboiler PV-installatie
Biomassa
Kwalitatieve voorwaarde Kwantitatieve voorwaarde Helling: tussen 0° en 70° Oriëntatie: oost – zuid - west Helling: tussen 0° en 70° Oriëntatie: oost – zuid - west Rendement, volgens K.B. van 12/10/2010 ≥ 85% Emissieniveaus (CO en fijn stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010
Warmtepomp
Seizoensprestatiefactor (SPF) Minstens 10 kWh per m² bruikbare vloeroppervlakte van het gebouw > 4 (zoals berekend volgens EPB-berekeningsmethodiek)
Stadsverwarming en koeling
Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen
Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014
Project produceert minstens 7 kWh per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle participaties samen
Minimum aandeel hernieuwbare energie
Meergezinswoning (één van de maatregelen of combinatie van maatregelen voor 10 kWh/m2.jr of E-peil -10%) Systeem Zonneboiler PV-installatie
Biomassa
Kwalitatieve voorwaarde Helling: tussen 0° en 70° Oriëntatie: oost – zuid - west Helling: tussen 0° en 70° Oriëntatie: oost – zuid - west Rendement, volgens K.B. van 12/10/2010 ≥ 85%
Kwantitatieve voorwaarde 1 of Kwantitatieve voorwaarde 2 Oppervlakte van de collector is minstens 0,02 m² per m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning De opbrengst (zoals berekend volgens EPBberekeningsmethodiek) is minstens 7 kWh (vanaf
Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% Emissieniveaus (CO en fijn van de warmtevraag) stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010
Warmtepomp
Seizoensprestatiefactor (SPF) Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% > 4 (zoals berekend volgens van de warmtevraag) EPB-berekeningsmethodiek)
Stadsverwarming en koeling
Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen
Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014
Project produceert minstens 7 kWh per m² bruikbare Participatie bedraagt minstens 20 € per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle vloeroppervlakte van de woning. participaties samen
-
Minstens 10 kWh per m² bruikbare vloeroppervlakte van het gebouw
Case – Ontwerp en EPB-concept
Case – Ontwerp en EPB-concept
Case – Ontwerp en EPB-concept
Optie B : EPB-aanvaarde lineaire bouwknopen + 3 K
Het K-peil bepaalt de conditie van de woning, het is een blijvende kwaliteit
Optie B : Puntbouwknopen : +1 K-peilpunt
Globaal isolatiepeil of K-peil : K38 (34+3+1) K(40)38
Het K-peil en luchtdichtheidbepaalt de conditie van de woning, het is een blijvende kwaliteit
Vraaggestuurde ventilatie C of balansventilatie D K(40) 38
n50 -
Ventilatie is de garantie voor een goede luchtkwaliteit
Ruimteverwarming met condensatieketel K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Sanitair warm water met platenwisselaar in ketel (geen boiler) K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Detail per tappunt voor sanitair warm water
EPB- eisen woning, uitgangspunt K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Basis zonder hernieuwbare energie
Energieverbruik woning, uitgangspunt K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Basis zonder hernieuwbare energie
Energieverbruik woning, uitgangspunt, geen hernieuwbare energie Kostenrapportering CONDENSERENDE KETEL Algemene evoluties Berekeningstermijn: Payback Period: Inflatie: Marktintrestvoet: Reële intrestvoet:
30 jaar 50 jaar 1.00% 2.50% 1.49%
Operationele kost: Gasprijs: Elektriciteitsprijs:
2% 2% 2%
0.49% 0.49% 0.49%
Global Cost Report Totaal incl. BTW Investering Investering gebouw Investering energiesystemen
€ 0.00 € 3 025.00
Totale kosten eigenaar
Totale kosten gebruiker
€ 0.00 € 3 025.00
Voorziene condenserende ketel na 15 jaar vervangen
Vervangingskosten Detail in bijlage Na 5 jaar Na 10 jaar Na 15 jaar Na 20 jaar Na 25 jaar Na 30 jaar
€ 0.00 € 0.00 € 2 424.87 € 0.00 € 0.00 € 1 943.80
€ 0.00 € 0.00 € 2 424.87 € 0.00 € 0.00 € 1 943.80
€ 4 707.61
€ -3 025.00
€ 0.00
€ 0.00
€ 0.00
€ 0.00
Residuele waarde na 30 jaar
Extra huur per jaar € 0.00
Premies
Jaarlijkse operationele kosten
Jaarlijkse energiekosten Gas Elektriciteit Netvergoeding gemiddel 64.7€/kW.jaar
€ 0.00
€ 0.00
€ 0.00 € 0.00 € 0.00
€ 0.00 € 0.00 € 0.00
Opbrengst aandelen 4% € 0.00
€ 0.00
Minuitgave door WP B/W tov condenserende ketel € 0.00 TOTAAL GLOBALE KOST
€ 0.00
€ 4 368.66
€ 4 368.66
€ 0.00
Sanitair warm water, zonneboiler voor alleen sww K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 54
Helling: tussen 0° en 70° Zonneboiler
Oppervlakte van de collector is minstens 0,02 m² per Oriëntatie: oost – zuid - west m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning
HE : 4 m2 paneel (woning 194 m2 x 0.02 m2/m2)
PV installatie 3 kW piek K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 44
De opbrengst (zoals berekend volgens EPBberekeningsmethodiek) is minstens 7 kWh (vanaf 2016: minstens 10 kWh) per m² bruikbare Oriëntatie: oost – zuid - west vloeroppervlakte van de woning. Helling: tussen 0° en 70°
PV-installatie
PV : 810 kWh/jaar per kWpiek
Verwarming condenserende pelletketel en sww met therm. panelen K(40)38
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Rendement, volgens K.B. van 12/10/2010 ≥ 85% Biomassa
Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% Emissieniveaus (CO en fijn van de warmtevraag) stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010
Zoveel mogelijke hernieuwbare energie om te verwarmen zonder actieve koeling.
Verwarming met warmtepomp B/W en sww met therm. panelen K(40)38
Warmtepomp
n50 -
O(8000-17500) 7727
E(60) 36
Seizoensprestatiefactor (SPF) Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% > 4 (zoals berekend volgens van de warmtevraag) EPB-berekeningsmethodiek)
Ruimteverwarming zonder elektrische bijverwarming
Participeren in project met hernieuwbare energie K(40)38
n50 -
Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014
O(8000-17500) 7727
E(60) 60
Project produceert minstens 7 kWh per m² bruikbare Participatie bedraagt minstens 20 € per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle vloeroppervlakte van de woning. participaties samen
Overzicht
Eengezinswoning (één van de maatregelen of E-peil -10%) Systeem
K-peil E-peil Kostprijs voor maatregel
Aanvullende maatregel
Totale kost Actuele kost Energiekost Terugverdientijd Volgorde
Geen maatregel
38
60
-
vervangen condenserende ketel
3025
4369
1473
-
5
Beter E peil door isolatie
30
54
8 717
vervangen condenserende ketel
11 742
-503
1 320
57
1
Zonneboiler
38
54
5 043
vervangen condenserende ketel
8 086
3 687
1 325
34
4
PV-installatie
38
44
6 900
vervangen condenserende ketel
9 925
7 035
946
13
6
Biomassa
38
60
11 905
zonneboiler
16 948
8 256
1 198
43
7
Warmtepomp
38
36
16 500
zonneboiler
21 543
3 014
1 008
35
3
Stadsverwarming en - koeling
38
60
-
-
-
-
-
-
-
Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014
38
60
4 000
vervangen condenserende ketel
7 025
518
1 473
-
2
Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPBmethodiek & ERP2020
Bouwunie vzw Maria –Theresialaan 35, B-1800 Vilvoorde Tel. 02/588.11.00 GSM. 0473/551.568
www.bouwunie.be
[email protected]