RenoseeC, renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Eva Heuts, KU Leuven
IWT proeftuin “Woningrenovatie: innovatie bij energiezuinig verbouwen” • De ontwikkeling van opschaalbare en reproduceerbare renovatieconcepten • Het stimuleren van samenwerking tussen leveranciers, ontwerpers en uitvoerders • Het versterken van de vraagzijde via een groepsgewijze aanpak en via alternatieve financieringsvormen • Het aantonen van de haalbaarheid van kostenoptimale energieprestatieniveaus.
RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak
Klimaatdoelstellingen van de stad Gent Energieprestatie na renovatie = maximaal 70 kWh/m²
Doelstellingen RenoseeC o
Sociale meerwaarde •
o
Ecologische meerwaarde •
o
Inzetten op armoede en sociale uitsluiting - Doelgroep renovaties: noodkopers, middenklasse eigenaars en eigenaars verhuurders - Woningen met een tekort aan wooncomfort - Collectieve aanpak – sociale cohesie - Tewerkstelling: opleidingen, sociale economie, reguliere economie
Milieuverantwoord bouwen - Life Cycle Analysis (LCA) - Life-Cycle Cost Analyse (LCC) - Energiemonitoring
Economische meerwaarde •
Betaalbaar renoveren - Schaalvoordelen - Draaiboek met cataloog van standaardoplossingen - Ontwikkelen business model
RenoseeC
Screening SOCIALE INDICATOREN • • • • •
Inkomen Werk Origine Gezinssamenstelling Woningen
BOUWKUNDIGE INDICATOREN • • • • •
Bebouwingsgraad
Aantal per type Woonoppervlakte per type
Bouwjaar en Comfort Energieprestatie
Scheldestraat
Scheldeoord
Groot Begijnhof
Dampoort
Westveld Kern
Syngemkouter
Sint Bernadette
Westveld Verspreide Bewoning
DAMPOORT
Sint Baafskouter
Centrum
Rozebroeken
Achtendries
Oude Bareel
Oude Bareel Kern
SINT-AMANDSBERG
SOCIALE INDICATOREN Inkomen
Gemiddeld netto inkomen per belastingsplichtige (2011) Voor de(2011) geïndexeerde [euro] inkomensschijven 27301 26523 worden de23118 belastingplichtigen 21822 ingedeeld 17758 in 1321635 inkomensklassen 18102 en een 22791 aparte klasse 19945 voor de28106 nulinkomens. 14486 De nul inkomens 17429 – belastingplichtigen 15700 20963die
Mediaan netto inkomen per belastingsplichtige (2011) De nul (2011) inkomens [euro]– belastingplichtigen 20286 24617 die omwille18789 van hun inkomen 16785(jongeren 15064 zonder inkomen) 18819 of 15414 omwille van 19092 hun gezinslasten 15963niet belastbaar 26229 zijn12787 – zijn dus wel 15195 meegerekend 13208in deze17321 indicat percentage percentage belastingsplichtigen belastingsplichtingen (2012) De nul inkomens – belastingplichtigen die omwille van hun inkomen 2,7(jongeren8,1 zonder inkomen) 4,0 of omwille 5,0 van hun3,8 gezinslasten 4,4niet - belastbaar zijn 9,1 7,4 5,9 5,6 met netto 0 netto inkomen (2012)1[%] met inkomen tussen - 10 000 € (2012) [%] Aantal rechthebbenden op een leefloon of levensminimum bij het OCMW Gent per 1000 inwoners
21,0
Percentage leefloners [%] Percentage levensminumumtrekkers [%]
10,2 -
21,1 4
4
26,5
21,8
15
10
25,6
20,3
19
21,0 -
6
10
16
32,3
25,3
14,6
27
12
25
23,1
-
-
-
-
x
x
85,7 x
x
x
x
x
88,9
85 x
87,3
11
-
-
-
x
14,3 x
x
x
x
-
11,1
15 -
12,7
Werk Werkloosheidsdruk (2014) [%] inwoners, werkloos (2010) [%]
2,5
3,3
3,4
7,8
11,1
7,6
9,1
7,1
5,7
2,5
14,6
12,7
12,6
(2010) aantal niet-beroepsactieven (=1,7 alle personen 1,6 die in de2,8 referentieperiode 2,9 niet gewerkt 4,2 hebben 3,3en niet beschikbaar 3,1 waren 2,4 voor een 2,6job en/of 0,0 niet actief op5,1 zoek waren4,2 naar werk) 5,4
inwoners, niet beroepsactief (2010) [%] (2010) aantal werklozen (= actief op43,4 zoek naar een 39,8 job)
45,4
53,4
43,7
43,3
50,4
45,1
53,7
42,1
41,8
41,7
57,6
8,7 3,4 42,0
Origine % niet-Belg [%]
3,1
1,8
5,5
6,9
18,2
9,5
7,3
7,7
3,9
4,8
28,8
18,2
9,4
11
% personen van niet-Belgische origine [%]
6,2
5,2
12,9
12,4
35,3
18,9
18,4
14,5
8,2
4,8
48,7
37
23,9
23,1
0
0
0
0
2,5
3
0,7
1
0
0
4,6
2
6,9
0,6
19,7
42,3
36,6
50,4
34,2
8,5
7
11,9
7,7
2,4
2,4
2
2,4
1,8
1,8
1,6
1,8
Aantal asielzoekers per 1000 officiële inwoners [/1000inwoners]
Gezinssamenstelling Percentage alleenstaanden [%]
14,1
28,4
39
39,1
33,8
32,4
33,7
Percentageaantal eenoudergezinnen Gemiddeld personen per[%] huishouden [pers/hh]
9
8,6
7,7
7,9
8,6
9
11,7
6,8
42,1 x
2,6
2,8
2,5
2,4
2,4
2,3
2,5
2,3
2,1 x
Gemiddeld aantal kinderen ten laste per gezin (2014) [kind/gezin]
1,7
1,7
1,7
1,8
1,8
1,8
1,9
1,8
1,7
2982
2417
6715
4301
3202
4108
8327
10062
7513
7336
78
6
210
17
495
0
77,0
1
334
21
10,5
18,2 0,8
Woningen Bevolkingsdichtheid [inw/km_]
946
1484
aantal sociale huurwoningen SHM en VWF
0
0
0 null
aantal sociale huurwoningen SVK
0
0
0
0
2
4
0
0
0
0
25,0
1
0
7
percentage sociale huurwoningen
0,0
0,0
0,0
0,0
6,1
0,9
32,9
0,8
43,3
0,0
7,0
0,1
72,3
1,2
0,0
0,2
4,0
2,0
4,5
3,5
11,4
2,8
2,6
9,0
9,2
6,1
15,4
4,5
24,8
27,5
3,3
41,4
-4,6
2,5
12,7
11,2
3,5
0
-30,9
2,6
-26,4
-11,7
pct_budgetmeters Intern migratiesaldo - per 1000 inwoners [/1000inwoners]
2699 x
RenoseeC
Woonscan 1.
Algemene gegevens o Persoonsgebonden o Gezinssamenstelling o Woninggebonden
2.
Woningkwaliteit o Technisch verslag van het onderzoek van de kwaliteit van woningen • DEEL B: Gebouw • DEEL C: Woning
3.
Energieprestatie van de woning o Isolatie gebouwschil o Verwarming en warm water
4.
Woonsituatie o Huidige gezinssamenstelling (kerngezin van de geïnterviewde) o Activering (kerngezin van de inschrijver) - Situatie op de arbeidsmarkt o Zelfbouw o Huidig besteedbaar inkomen (Zelf bereken met de budgetstandaard) o Opleidingsniveau (kerngezin van de inschrijver) o Gezondheid (kerngezin van de inschrijver) o Huidige leningslast / huurlast o Budget
5.
Algemene appreciatie
60 gezinnen
60 woningen Veiligheid, gezondheid & woonkwaliteit
60 daken Sterk geïsoleerd 6%
Dakisolatie
Matig geïsoleerd 22% Ongeïsoleerd 46%
Licht geïsoleerd 26%
392 ramen
Ramen Dubbel glas HR (>2000) 33%
Enkel glas 20%
Dubbel glas (<2000) 47%
120 gevels Licht geïsoleerd 10%
Muurisolatie Matig geïsoleerd 0% Sterk geïsoleerd 0%
Ongeïsoleerd 90%
De match tussen noden en wensen
RenoseeC en de Dampoortwijk • Wat leeft er? Interesses, signalen, talenten, ideeën…
• Collectief renoveren (ook) = samen de buurt vormgeven
Een paar voorstellen: buurtatelier en uitleendienst De Pastory
Een paar voorstellen: opleidingen
Een paar voorstellen: werken in de sociale economie Werkzoekende buurtbewoners met interesse in bouw wegwijs maken in sociale economie
RenoseeC
Diepteanalyse
3 categorieën
Diepteanalyse • Wooncode scan • Opmeting
• Schetsontwerp • Meetstaat en kostenraming • Premieberekening • Afzonderlijke expertise
Wat?
Diepteanalyse
Uitgebreide energiescan
Evaluatie binnenklimaat Monitoring in de leefruimte, keuken, badkamer en slaapkamers.
Diepteanalyse
Uitgebreide energiescan
Luchtdichtheidstest + infraroodfoto’s
Diepteanalyse
Dynamische simulatie
40
4.0
35
3.5 3.0
25 20
2.5
15
2.0
10
1.5
5
1.0
0 -5
0.5
-10
0.0 Mon
Mon
Tue
Wed
Thu
Fri
Sat
Sun
Date: Mon 10/Feb to Sun 16/Feb Dry resultant temperature: Gelijkvloers_0 & Gelijkvloers_0 (beb266_sim0_referentie.aps) Space conditioning sensible: Gelijkvloers_0 & Gelijkvloers_0 (beb266_sim0_referentie.aps) Dry-bulb temperature: (beb266_sim0_referentie.aps)
Gain (kW)
Temperature (°C)
30
RenoseeC
Catalogus van technische renovatiemodules Platte daken
Hellende daken
Gevels
Derbigum (trekker) Recticel Insulation (Remmers) (Isover)
Isover (trekker) Recticel Insulation SVK Remmers (Cantillana) (Sto) (Derbigum)
Sto (trekker) Cantillana SVK Recticel Insulation Remmers (Isover) (Derbigum)
Support van aannemers Alpas, Beneens, Durabrik
Catalogus van technische renovatiemodules
in opbouw
Catalogus van technische renovatiemodules
RenoseeC
Financieringsmodellen: uitdagingen • Noodkopers o
zonder budget
o
Hoe bereiken we de meest kwetsbare groepen?
• Huurders / Verhuurders o
split incentive
o
Hoe bereiken we de verhuurders?
• Uitvoering o
zelfbouw – energie-efficiëntie – fasering – verbouwing / nieuwbouw
Financieringsmodellen: kansen •
Sterke schouders Mix van noodkopers - middenklasse
•
•
Collectief renoveren o
kortingen omwille van groepsaankoop
o
Instroom organiseren via scholen in de buurt
Energie – efficiëntie energiebesparing
•
Energieproductie verlaging energiekosten
•
Subsidies Vlaamse Energielening, Turtelboom wijkrenovaties, Stad Gent, Eandis…
•
Risicodekking SVK…
•
Stadsvernieuwing waardevermeerdering - waardestijging
Financieringsmodellen : overzicht 1. Sociale Verhuurkantoren (SVK) : ontzorging / grotere inkomstenzekerheid voor verhuurder
2. Rollend fonds - subsidieretentie : terugbetaald bij verkoop huis
3. Community Land Trust (CLT) : type subsidieretentie, grond en gebouw worden gesplitst, gronden in gemeenschappelijk beheer gegeven, financiering van renovatie gebeurt met middelen van grond waarover community beschikt
Financieringsmodellen : overzicht 4. Lokale munt : gebiedsgebonden ruilhandel in gescheiden economisch circuit
5. ESCO – Energieprestatiecontracten (EPC) : Energy Service Company investeert in energiebesparing die functioneert als opbrengstgarantie vb. isolatie, zonnepanelen, fotovoltaïsche panelen
6. Solidariteitsfonds - crowdfunding : aanspreken van breed publiek dat in project wil investeren
7. Groepsaankopen : volumekortingen,
Financieringsmodellen : overzicht 8. Spaargroepen :
openen van rekening, leren sparen
9. Burger coöperatie : coöperatieve waar iedereen kan instappen
RenoseeC
Maatschappelijke impactmetingen Strategische doelstellingen • Betaalbaar renoveren van woningen • Ecologische en kwaliteitsvol renoveren van woningen • Sociale cohesie en wederkerigheid • Helpen bij het activeren
Maatschappelijke impactmetingen • Betaalbaar renoveren van woningen Actie: Zoeken naar collectieve financiële oplossingen Evaluatie: - Kunnen we voor ieder profiel (noodkoper) en voor iedere renovatievraag (zonnepanelen) een aangepaste oplossing vinden (cataloog van financiële oplossingen) ?
- Zijn we erin geslaagd om de woningen effectief energiezuiniger te maken en ervoor te zorgen dat de woonlast = verhouding investering/huur t.o.v. energiebesparing ongeveer gelijk te houden ?
Maatschappelijke impactmetingen • Ecologische en kwaliteitsvol renoveren van woningen Actie: Inzetten op energieprestatie en materialen efficiëntie Evaluatie:
- Energiemonitoring: cfr bewonersgedrag - LCA’s: -
-
werd er effectief gekozen voor de ecologisch verantwoorde oplossingen? betaalbaarheid van de oplossingen
Maatschappelijke impactmetingen • Sociale cohesie en wederkerigheid Actie: Ontmoetingsmomenten organiseren in verband met technische en financiële oplossingen
Evaluatie: - klusjes laten uitvoeren door mensen met enige handigheid uit het doelpubliek zelf (zonder private markt te verstoren) - uitleendienst in de Oude pastorij voor doe-het-zelfmateriaal - organiseren van wijkinitiatieven - doelpubliek te bereiken vanuit de scholen
Maatschappelijke impactmetingen • Helpen bij het activeren Actie: Opleiden en sensibiliseren Evaluatie: - opleidingen voor doelpubliek i.s.m. met bedrijven - doorstromen naar de arbeidsmarkt
RenoseeC betekent kwaliteitsvol, energiezuinig en ecologisch renoveren met professioneel advies en begeleiding, dankzij groepsaankopen,
om te komen tot betaalbare oplossingen.
