RUI mtE
Martijn Al landschapsarchitect
rondom
Rene Kuiken stedenbouwkundige
Martijn Al, landschapsarchitect
[email protected] www.martijnal.nl 06 - 4127 6238 Molukkenstraat 46 2022 CD Haarlem
Ruimten rondom Rene Kuiken, stedenbouwkundige
[email protected] www.renekuiken.nl 06 - 2876 0169 De Wittenstraat 113 hs 1052 AR Amsterdam
Het leven vindt plaats in de ruimten rondom. Bijzonder of alledaags, bereikbaar, aantrekkelijk, een juiste maat en schaal; ruimte heeft invloed op je welbevinden. Het creëren van verrassende ruimten met kwaliteit en een eigen identiteit is ons doel, het combineren van de vakgebieden landschapsarchitectuur en stedenbouw is onze strategie. Wie wij zijn? Landschapsarchitect Martijn Al en stedenbouwkundige René Kuiken. Twee gedreven ontwerpers met de overtuiging dat een duurzame leefbare wereld begint bij het verbinden en zorgvuldig ontwerpen van de ruimten rondom.
inh ou d
1
Stad
2
Openbare ruimte
3
Strategie
4
Herstructurering en bewonersparticipatie
5
Tuin en park
6
Colofon
1 stad
Compacte stad verbonden met landschap Stad en land zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Integraal ontworpen bieden ze oplossingen voor actuele problemen op het gebied van energie, water, mobiliteit, voedsel, gezondheid en veiligheid. Wij maken ontwikkelingsstrategieën die een flexibel kader bieden waarin het goede van stad en land samenkomen en tot nieuwe kansen leidt. Voor iedere unieke plek op een eigen aantrekkelijke manier. Zoals bij ons plan voor de uitbreiding van het dorp Denzlingen waarin we stedelijke aspecten als compact bouwen en collectief wonen toepassen ten behoeve van een genereus collectief landschap, waarbij een waardevol natuurgebied in combinatie met waterberging, zuivering, voedselvoorziening en recreatie wordt gerealiseerd.
dorpsuitbreiding Denzlingen, Duitsland
woon wijk zonder straten
openbare ruimte woonwijk
masterplan
stedenbouw
ontwikkelingsstrategie
De uitbreiding van het Duitse dorp Denzlingen bestaat uit een wijk zonder straten. Op uitnodiging van de Duitse gemeente Denzlingen is een prijsvraagontwerp gemaakt voor de uitbreiding van het dorp. Het plan bestaat uit een wijk zonder straten. Rondom gemeenschappelijke binnenplaatsen gesitueerde gebouwen worden omringd door een uitgestrekt parklandschap. Het is een ontwikkelingsstrategie – geen traditioneel masterplan – dat een flexibel kader biedt om in een rustig tempo het dorp uit te breiden. Daarbij ontstaat niet alleen een woongebied maar vooral ook een leefgebied voor zowel mens als natuur.
Project dorpsuitbreiding Denzlingen Opdrachtgever gemeente Denzlingen, Duitsland Projectteam René Kuiken, Martijn Al, Jeroen Mensink (JAM* architecten / opdrachtnemer), Arjen Zaal (architect), Inge Paessens (grafische vormgeving),
Het ontwerp voor de dorpsuitbreiding is door de jury opgenomen op de shortlist.
overgangen van openbaar naar privé
foto: Kees Hummel
ijgen zinnig wonen
IJburg blok 32, Amsterdam
Eerder is er ook een ontwerp gemaakt voor blok 55b. De voor dit blok geselecteerde aannemer is BPD. De woningen in de 1e en 2e fase zijn inmiddels verkocht, de uitvoering zal zijn in 2016.
openbare ruimte
straat
beeldkwaliteitsplan
verkavelingsplan
stedenbouw
stedenbouwkundig plan
Voor kavel blok 32 op IJburg zijn een verkavelingsplan, beeldkwaliteitsplan en inrichtingsplan opgesteld.
inrichtingsplan
Het plan voor de nog braakliggende kavel ‘Blok 32’ tussen de Bert Haanstrakade en het Brand Dirk Ochsepark vormde de grondslag voor de aanbesteding aan marktpartijen, voor zowel de uitwerking van het ontwerp als de bouw van de 42 geplande nieuwe woningen en inrichting van het openbaar gebied.
Binnen de stedenbouwkundige randvoorwaarden van IJburg die uitgaan van gesloten eenduidige blokken is transparantie en een unieke relatie met de Polygoongracht gerealiseerd. De binnenzijde van het blok vormt een besloten informele wereld waar de auto te gast is.
Project IJburg blok 32 Amsterdam Opdrachtgever Waterstad 3 Opdrachtnemer JAM* architecten Projectteam René Kuiken, Martijn Al, Jeroen Mensink (JAM* architecten) Status aannemer geselecteerd: BAM
grijze natuursteen
zwarte gebakken klinkers
in molgoten en
in rijweg en
markering parkeerplaatsen
parkeerplaatsen
ronde houten bank
transparante
transparante bomen
groenblijvende
groenblijvende
tuinmuur
(Gingko biloba)
vaste planten
vaste planten
groenblijvende varens
(Geranium macrorrhizum
(Pachysandra
(Polystichum
Spessart)
terminalis)
setiferum ‘Jade’)
Dynamisch masterplan Buiksloterham
werk en wonen aan het water
K ER
W
ER
K
EN
EN BAKKER MEDIASTUDIOS TENTOONSTELLING
EN
[P]
W
O
N
ADVOCAAT ACCOUNTANT
STUDIO
O
O
D
G
E
W
E
D
N
A
A
G
R
HUISARTS
TANDARTS
FYSIOTHERAPIE [P]
GOUDSMID
[P] BROEDPLAATS SCHILDER
TOKO
EN
YOGACENTRUM
[P]
WERKPLAATS
GRAFISCH
LANDSCHAPSTUDIO
DESIGN
THEATER
CAFE
ARCHITECTUUR
BEELD
RESTAURANT
KINDERDAGOPVANG
WERKEN
Project masterplan Buiksloterham Opdrachtgevers Ymere, Nederlands Architectuurinstituut, Gemeente Amsterdam Projectteam René Kuiken, Matteo Kuijpers, Maartje Nuy, Takeshi Mukai Status finalist, 2011 (5 finalisten uit 102 inzendingen) Jury Mels Crouwel, Ronald Rietveld, Renny Ramakers, Saskia Bos, Russel Shorto, Thijs Asselbergs, Pieter Klomp
R
Particulieren kunnen individueel, of in collectief, de grootte van het gewenste bouwvolume aangeven binnen de regels van het kavelpaspoort. Door regels te stellen aan de geleding van de gebouwen wordt een hoge dichtheid gecombineerd met veel licht en doorzichten naar het IJ mogelijk gemaakt. Zo ontstaat een Buiksloterham waar bezoekers de levendigheid van een woon-werk stad maximaal kunnen ervaren en waar bewoners hun eigen idealen kunnen realiseren.
A
In Amsterdam Noord zijn wonen en werken altijd gemengd geweest. Het masterplan voor het aan het IJ gelegen Buiksloterham zet dit in om een duurzaam en bruisend stuk stad te maken. Om dit te bereiken wordt een patchwork van kleine direct aan de openbare ruimte gelegen gebouwen voorgesteld, met werkruimte op de begane grond en eerste verdieping, de woonruimte daarboven. Hierdoor ontstaat een levendige openbare ruimte.
P
Voor het aan het IJ gelegen Buiksloterham is een duurzame stadsuitbreiding ontworpen, die aanhaakt op de bestaande levendige mix van wonen en werken in Amsterdam Noord.
COUPEUSE
N
masterplan
De jury over het genomineerde plan ‘Dit project haakt op een mooie manier in op de reeds bestaande activiteiten in Amsterdam Noord, namelijk een mix van wonen en bedrijvigheid. Het plan biedt geen vastomlijnd programma, maar in plaats daarvan mogelijkheden voor de community om leven en werken naar eigen inzicht in te richten, waarbij een mate van veranderlijkheid mogelijk is.’
O
ontwikkelingsstrategie
W
openbare ruimte
HOUWER
KUNSTGALERIE WIFI-KUIL
L
A
KUNSTPLEIN
PODIUM N
G
K
Z
A
A
D
E
A
A
M
A
V
N
H
E T
E
R
I J
K
E
E
R
R
O
U
T
E
2 openbare ruimte
Versterk belevingskracht buitenruimte Mensen beleven en gebruiken plekken op verschillende wijze. Dit is voor elke openbare ruimte uniek. Het doorgronden daarvan vormt voor ons de basis van elke ingreep. Het versterken van de belevingskracht is vervolgens ons doel. Dit doen we omdat we geloven dat dit leidt tot meer verbondenheid van mensen met de openbare ruimte wat uiteindelijk een vergroting van de leefbaarheid tot gevolg heeft. Voor een plek waar je binding mee hebt, zorg je tenslotte beter dan voor een anonieme plek. Onze aanpak is soms ingetogen, zoals bij de herinrichting van de Goudse jaren zestig wijk Oosterwei. Soms expliciet, zoals bij de tijdelijke invulling van het Blokhuisplein in Leeuwarden. Maar altijd met een helder en logisch concept als basis, doorgewerkt tot een aantrekkelijk en maakbaar plan.
tijdelijke inrichting Blokhuisplein, Leeuwarden
VOet GANGERS gAAN VOOR
openbare ruimte
pleinontwerp
tussentijds ruimtegebruik
Het aan de rand van de binnenstad van Leeuwarden gelegen Blokhuisplein kreeg een tijdelijke inrichting. De verkeersweg die het plein doorsnijdt is door een groen/witte coating veranderd in een shared space waar de auto te gast is. Zo wordt de verbinding tussen de binnenstad en de aan het plein gelegen cultureel bedrijvencentrum ‘Blokhuispoort’ vesterkt. De experimentele interventie vormt een opmaat voor de defintieve pleininrichting, die een kwaliteitsimpuls zal geven aan de binnenstad als geheel.
een tijdelijk tot shared space omgevormde verkeersweg verbindt de Blokhuispoort met de binnenstad.
Uit het Juryrapport ‘Het plan levert een enorme bijdrage aan de kwaliteit van de binnenstad, het verbetert de functionaliteit van de plek en biedt aan iedereen een extra openbare ruimte.‘
Project tijdelijke inrichting Blokhuisplein Opdrachtgever Gemeente Leeuwarden en Rijksvastgoeddienst Ontwerpteam Martijn Al i.s.m. Peter de Ruyter landschapsarchitectuur (opdrachtnemer) Status 1e fase gerealiseerd in 2013
pro bleem wijk wordt pracht wijk herinrichting Oosterwei, Gouda
openbare ruimte woonwijk
herinrichting bewonersparticipatie
in dienst van rijnboutt is de openbare ruimte van de Goudse jaren 60 wijk Oosterwei heringericht. imago ÉN leefbaarheid van de wijk KREGEN EEN OPKIKKER. In 2009 was Oosterwei slecht in het nieuws. Opeens kwam de wijk in het middelpunt van de discussie over segregatie, verpaupering en racisme, alsof het een Parijse banlieue was. Vanwege het slechte imago en daarnaast vanwege de slechte bodem, forse verzakkingen en slijtage was de openbare ruimte van de buurt aan een complete herziening toe.
Met de herinrichting is de uitstraling van de buurt verbeterd en toekomstbestendig gemaakt. Het ontwerp voor de herinrichting van de buitenruimte is gemaakt in nauw overleg met de buurtbewoners en heeft geleid tot een nieuwe opzet van de buitenruimte. Met meer water, uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen en meer speel- en verblijfsruimte.
Project herinrichting woonwijk Oosterwei Opdrachtgever Gemeente Gouda Opdrachtnemer Rijnboutt Projectteam Martijn Al Richard Koek Status gerealiseerd in 2011 - 2012
Na de herinrichting van de wijk ‘Oosterwei’ is in dienst van Rijnboutt ook een plan gemaakt voor de naastgelegen wijk ‘Vreewijk’. Ook deze wijk is inmiddels gerealiseerd.
strategie Strategisch verbinden van opgaves Duurzame ruimtelijke oplossingen worden gevonden in het koppelen van meerdere opgaven op verschillende schaalniveaus.
3
Dit is systeemdenken en kenmerkt onze werkwijze. Door middel van ontwerp en onderzoek komen we daarmee tot nieuwe inzichten en kansen. Bijvoorbeeld bij het ontwerpend onderzoek naar een klimaatbestendige IJsselDelta door het thema waterveiligheid te koppelen aan ontwikkelingsmogelijkheden voor ecologie en recreatie. En bij het ontwerpend onderzoek voor het stationsgebied van Heerhugowaard waarbij het regionale vervoerssysteem gekoppeld wordt aan de lokale identiteit en economie.
Heerhugowaard als kop van de Zaancorridor en de Metropool Regio Amsterdam.
onder weg!
infrastructuur
straat
openbare ruimte
ontwerpend onderzoek
Zuidtangent; van dominante autoweg naar aantrekkelijke entreeroute Heerhugowaard
mobiliteit
Door gebruik te maken van de principes van Transit Oriented Development kan Heerhugowaard optimaal van de treinverbinding met Amsterdam profiteren. Het stationsgebied en de Zuidtangent gaan ingrijpend op de schop om het langzaam verkeer en het openbaar vervoer meer ruimte te geven en de verblijfskwaliteit te versterken.
Connectiviteit
Heerhugowaard
Ruimte voor bedrijven & voorzieningen
Regionaal
MRA
Economie
Locaal
‘Transit oriented development’ is een nieuwe strategie uit de ruimtelijke ordening die uitgaat van de combinatie van vervoer en ruimtelijke ontwikkeling. De Zaancorridor is een regio waar deze benadering veel potentie heeft, omdat hier veel mensen wonen die elders werken. Er worden dus veel kilometers gemaakt en er wordt vaak overgestapt. Door meer personentreinen op het traject van Amsterdam naar Heerhugowaard te laten rijden wordt de Zaancorridor volwaardig onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam. Dit betekent een enorme impuls voor o.a. Heerhugowaard.
Ruimte voor wonen Quality of life
1. De Zaancorridor maakt nu en in de toekomst onderdeel uit van de Metropool Amsterdam 2. Dat vereist een optimaal vervoerssysteem
Om deze potentie maximaal te benutten wordt de regionale functie van deze stad versterkt door de toevoeging van woningen, voorzieningen, agribusiness, alternatieve energie en toerisme.
3. Dat vereist ruimtelijke ontwikkeling rond de knooppunten
(zonder ruimtelijke ontwikkeling, geen gezonde exploitatie, geen hoge frequentie, geen snelle verbindingen, geen borrowed size, geen metropoolontwikkeling)
€
Project ontwerpend onderzoek naar Transit Oriented Development Heerhugowaard Opdrachtgever BNA onderzoek i.s.m. Provincie Noord-Holland, NS, Vereniging Deltametropool, TU Delft Projectteam René Kuiken, VenhoevenCS, Arcadis Status ontwerpend onderzoek 2014
Stationsgebied Heerhugowaard, volwaardig onderdeel van de Metropool Regio Amsterdam
ontwerpend onderzoek naar een klimaatbestendige IJsselDelta
van zoet naar zout
building with nature
ontwerpend onderzoek
klimaatverandering
Door de Afsluitdijk te openen keert de getijdendynamiek terug in het IJsselmeer. Deze dynamiek wordt ingezet voor het bouwen van een duurzame natuurlijke kustverdediging. Waar in het verleden de IJsselDelta door opslibbing deels aangroeide is nu het landschapsvormend proces, van sedimentatie van slib en zand onder invloed van de getijden, stilgevallen. De aan het getijdensysteem onttrokken polders klinken in. Het gevolg is dat hoe ouder een polder is des te dieper hij onder zeeniveau ligt. Hierdoor wordt onze delta steeds kwetsbaarder voor de stijgende zeespiegel. Door grote openingen in
Afsluitdijk en Houtribdijk komt de motor achter de landschapsvormende processen terug in het landschap. Met inzet van deze processen kunnen we op een andere wijze omgaan met het landschap en de kustverdediging: in plaats van telkens dijken op te hogen kan de natuur meehelpen om de veiligheid van de delta te vergroten door deze op te laten slibben tot boven het gemiddelde hoogwaterniveau. Een achteruitgaand
en wegzakkend landschap verandert in een helend landschap dat meegroeit met de verwachte zee spiegelstijging. Wereldwijd zinken delta’s als gevolg van bedijkingen, inpolderingen en vaargeulverdiepingen. Het toekomstbeeld voor de IJsselDelta biedt inspiratie voor een meer duurzame omgang met deze zinkende delta’s, zodat deze ook nog leefbaar zijn op de zeer lange termijn.
Project Norbert Dankers (estuariën ecoloog ontwerpend onderzoek naar een Norbert Dankers Coastal Zone klimaatbestendige IJsselDelta Management) Opdrachtgever Ontwerp expositie in Stimuleringsfonds creatieve industrie Nieuw Land Erfgoedcentrum (Stipendium talentontwikkeling) Kors de Waard Projectteam Modellenstudie Hoe ouder de polder hoe verder hij onder zeeniveau is komen te liggen Martijn Al, Jorryt Braaksma Mick van der Wegen en Ali Dastgheib Klankbordgroep (onderzoekers UNESCO IHE) Erik van Slobbe (onderzoeker Alterra), Status Bert van der Valk (geoloog Deltares), Ontwerpend onderzoek, 2013
intergetijdengebied
buitendijkse meegroeiende kwelders
Hoe ouder de polder hoe dieper de ligging
kustlijn 2012 n.Chr.
polders onder zeeniveau
kustlijn 1900 n.Chr.
kustlijn 1500 n.Chr.
Polders afgesneden van landschapsvormend systeem
kustlijn 1200 n.Chr.
2100
2000
Award Het ontwerpend onderzoek naar een duurzame delta won een award op de ‘6th International Landscape Architecture Exhibition 2015’ in Belgrado, Servië. Thema van deze expositie was de rol van landschaps architectuur bij het voor komen van natuurrampen.
1500
1000
2100
In Noord-Holland, waar de plaatselijke veenbodem te zacht is voor één zware dijk, kan een tweede waterkering landinwaarts worden aangelegd. De eerste dijk kan worden verlaagd. Door het regelmatig overstromen van de zone tussen de twee dijken groeit op lange termijn door opslibbing een robuuste kustverdediging van ongeveer zeshonderd meter breed, waardoor de dijken voor een groot deel worden ontzien.
Het aanwezige sediment in het zeewater zal tijdens deze overstromingen bezinken in de tussenzone waardoor na verloop van tijd een kwelderlandschap zal ontstaan. Dit nieuwe spectaculaire natuur- en kustverdediginglandschap is meer dan alleen een antwoord op de veiligheidsopgave. Het landschap krijgt weer een relatie met de zee en is van grote ecologische waarde. Daarnaast ontstaat, net als in het verleden de wierdijk en palendijk, een locatiespecifieke kustverdediging.
Herstructurering en bewonersparticipatie
4
Interactieve ontwerpprocessen Veel opgaven gaan over herstructurering van bestaande woonwijken, waarbij naast de leefbaarheid het verbeteren van het imago vaak aan de orde is. Het samenwerken hierbij met bewoners is essentieel. Want naast input voor het ontwerp creëert een interactief ontwerpproces betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de buurtbewoners. Vanuit een positieve benadering, voorbij alledaagse problemen, het unieke van de wijk naar voren halen en versterken kenmerkt onze werkwijze. Buurtbewoners weer trots laten zijn op hun buurt is ons doel, Bij verschillende projecten hebben wij de energie ervaren die ontstaat als professionals en bewoners gezamenlijk tot een resultaat komen. Bij de herinrichting van de Landaurdrift in Nieuwegein werd zelfs een deel van de uitvoering opgepakt door buurtbewoners.
geen woorden maar daden
herinrichting Landauerdrift, Nieuwegein
openbare ruimte
bewonersparicipatie
herinrichting
Buurtbewoners staken de handen uit de mouwen om de uits traling van hun wijk te vergroten.
De leefbaarheid, de uitstraling en de technische staat van de openbare ruimte en woningen in de Rijtuigenbuurt laat te wensen over. Grootschalige investeringen zijn echter tot nader orde uitgesteld. Om toch te voorkomen dat de buurt afglijdt investeren de gemeente en de corporatie in kleine initiatieven die een positieve uitstraling op de buurt zullen hebben. Een zo’n initiatief betreft het voetgangersgebied Landauerdrift. Twee belangrijke momenten binnen dit project waren de Informatiedag en de Doedag. Op de informatiedag hebben wij onze ideeën besproken met de bewoners en was er de mogelijkheid om te kiezen wat voor muurschildering er op de gevel van de bebouwing bij de Karosbrug zou komen.
Op de Doedag zijn de eerste ingrepen samen met de bewoners opgepakt. De werkgroep ‘De groene vingers’ was verantwoordelijk voor het verwijderen van de te groot geworden bossages, de werkgroep ‘De Kunstenaars’ voor de schildering op de gevel. Zo is een door de bewoners gedragen project met voorbeeldfunctie voor de rest van de Rijtuigenbuurt gerealiseerd.
Wijkwethouder Johan Gadella: ‘Het komende jaar nemen we een aantal maatregelen om de buurt te verbeteren, zoals het aanleggen van extra parkeer plaatsen, stukjes trottoir, ondergrondse afvalcontainers en het opnieuw inrichten van groen. Ik ben blij dat er zoveel bewoners bereid zijn om mee te helpen. Alleen samen kunnen we er iets moois van maken.’
Project herinrichting Landauerdrift Opdrachtgever Mitros en Gemeente Nieuwegein Projectteam René Kuiken, WE architecten Status Gerealiseerd in 2014
park ver bindt bloem kool wijk Pluspark, Spijkenisse
openbare ruimte bewonersparticipatie
parkontwerp bloemkoolwijk
Uitgaan van de bestaande kwaliteiten van de wijk en die versterken in plaats van ad hoc problemen oplossen.
Project Pluspark, Spijkenisse Opdrachtgever Atelier Rijksbouwmeester / INTI Projectteam René Kuiken, WE architecten, LOLA landscape architects Status realisatie in 2015
Beginjaren woonerfwijken, homogene samenstelling
In het kader van het onderzoeksproject ‘Oog voor de Buurt’ van het atelier Rijksbouwmeester is ontwerpend onderzoek gedaan naar hoe de fysieke omgeving én het imago van de wijk Spijkenisse Zuidwest verbeterd kunnen worden. In plaats van problemen op te lossen hebben we ons in dit onderzoek juist gericht op het versterken van de kwaliteiten van de wijk.
Uit interviews met bewoners kwamen daarbij drie kansrijke plekken in de wijk naar voren: Park Braband, De Akkers en het ommeland. In ons voorstel worden deze drie groene locaties versterkt door ze samen te binden tot een zogenaamd ‘pluspark’. Om dit te bereiken wordt allereerst de zichtlijnen binnen het park vrijgemaakt.
Ten tweede worden er doorgaande wandelpaden gemaakt. Ten derde wordt met een pilotproject onderzocht hoe het gebruik en beleving van deze wijk kan worden versterkt. Dit pilotproject ligt in het hart van het Pluspark en werkt als een activator. Met bewoners wordt op dit moment bepaald wat dit pilotproject moet zijn; van surreëel speelobject tot botanische tuin.
Rijksbouwmeester op Twitter ‘Prachtig plan voor Pluspark in Spijkenisse’
Woonerfwijken nu, verstedelijking heterogene samenstelling
Activeren op basis van gezamenlijke interesse de mogelijkheid tot eigenaarsschap geven in ongebruikte groenzones
TUIN & PARK In contact met de natuur
5
Tuinen en parken vormen werelden op zichzelf, plekken om terug te trekken, te sporten en te ontspannen. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat contact met de natuur mensen gelukkiger maakt. Met als doel de gebruiker te verrassen halen we in onze ontwerpen de intrinsieke schoonheid en veranderlijkheid van de natuur naar voren. Zoals bij de tuin voor de wereldexpo in China waarbij de hoeveelheid gevallen regenwater de verschijningsvorm en gebruiksmogelijkheden van de tuin bepaalt. Of zoals de binnentuin van appartementencomplex Servaasbolwerk waar in ieder seizoen een ander groen ‘huiskamertapijt’ ligt.
Yin en Yang in Yinzhou
tuin voor Wereldexpo Yinzhou, China
land-art
Project Spiral Garden Opdrachtgever IFLA & Yinzhou City, China Ontwerp Martijn Al
klimaatbestendig
tuin
in de ‘Spiral Garden’, spoelt het regenwater niet naar het riool maar wordt opgevangen en verandert beeld en gebruik van de tuin. Een spiraalvormig dijklichaam maakt een vloeiende overgang tussen de cirkelvormige ruimte in het expo-park en een centraal gelegen watertuin. De spiraal staat voor het leven: de route en ervaring veranderen in de tijd, de bestemming is onbekend.
Na een constant van perspectief wisselende wandeling arriveert men in een omsloten watertuin, een verstilde plek die ruimte biedt voor meditatie en bezinning. Vanuit een paviljoen kan men staren naar de in het water gelegen waterlelies, een reflecterende treurwilg en de regenwolken.
De Spiral Garden voegt zich naar het regenrijke klimaat van Jinzhou: tijdens de regentijd vult de spiraal zich langzaam met water en verandert het beeld en gebruik. Hierdoor biedt de tuin telkens weer een nieuwe ervaring.
Status besloten prijsvraag Wereldexpo Yinzhou, 2012
lamp van lange lijnen
meubilair voor het Vondelpark
straatmeubilair park
cultuurhistorie
openbare ruimte
Nieuw meubilair voor het Amsterdamse Vondelpark bestaat uit een serie tijdloze objecten die met lange lijnen verwijzen naar de cultuurhistorie van het park. Het ruim 140 jaar oude Vondelpark is nog altijd modern en aantrekkelijk, terwijl veel recente toevoegingen gedateerd zijn. Het voorstel voor het nieuwe meubilair is niet modieus of spectaculair maar bestaat uit een samenhangende reeks subtiele en tijdloze objecten. Het meubilair sluit aan op de belijning van het park en bestaat uit rechte lijnen met subtiele krommingen. Het chique donkergroene staal sluit aan op het reeds aanwezige meubilair van het park; het groene hekwerk en de toegangspoort.
Oordeel jury ‘Inzending LL777 is zeer minimalistisch van karakter, want zeer terughoudend, heel zakelijk en gebaseerd op een buitengewoon krachtig concept. Hier is sprake van een sterk idioom. Het schetsontwerp oogt bijzonder professioneel. De ontwerper heeft oog voor de toekomst en verwijst in mooie, lange lijnen naar de cultuurhistorie van het park.’ Jury F. Asselbergs, L. van der Pol, J. Coenen, J. den Hollander, M. van Gessel
Project meubilair Vondelpark Opdrachtgever Gemeente Amsterdam Ontwerpteam Martijn Al, José Vorstermans Techniek SmitsRinsma Status nominatie, 2011
150
370
90
50
1
8
2
71
3
8
zie ‘doorsnede armatuur’ R=18
4
8
R=18 1 2
doorsnede armatuur, 1:5
3 2 2 4
1 bovenzijde armatuur staal dikte: 8mm coating: Amsterdams groen
doorsnede armatuur, 1:5 1
71 8
87
2
40
170
40
2 staal dikte: 8mm coating terugliggend staal: zilvergrijs
2 mast staal dikte: 8mm coating: zilvergrijs
250
3 optiek: Philips CosmoR optiek (hoogte 55mm, breedte 170mm) lichtbron: Cosmopolis o.g.
5
1 staal dikte: 8mm coating randen: zilvergrijs
3 staal dikte: 8mm coating: Amsterdams groen 4 veiligheidsglas schroeven en klemmen roest vrij staal optiek: Philips CosmoR optiek (hoogte 55mm, breedte 170mm) lichtbron: Cosmopolis o.g.
zie ‘doorsnede mast’
4 veiligheidsglas
doorsnede mast t.p.v. lichtmastaansluitingskast, 1:5 50
1 3
77
3
3 57 8
120 250
8 57
2 lichtmastaansluitingskast (bevat: Philips Lumisteo VSA & zekeringen) dikte: 77mm leverancier: Edeq o.g.
3
3 4mm marge tussen aansluitingskast en deur 4 mast staal dikte tpv lichtmastaansluitingskast: 3mm coating: Amsterdams groen
6000
doorsnede mast t.p.v. lichtmastaansluitingskast, 1:5 zie ‘doorsnede mast tpv lichtmastaansluitingskast’ 1 deur staal dikte tpv lichtmastaansluitingskast: 3mm (5mm afgefreesd van binnenzijde mast) coating: Amsterdams groen
4
5 deur dikte rondom: 8mm dikte tpv lichtmastaansluitingskast: 3mm (5mm afgefreesd van luikje ter plaatse van aansluitingskast) coating: Amsterdams groen
2 lichtmastaansluitingskast 3 mast staal dikte tpv lichtmastaansluitingskast: 3mm (5mm afgefreesd van binnenzijde mast) coating: Amsterdams groen
50
71
2
8
87
8
1
2
500
600
4
1 mast staal dikte: 8mm coating: Amsterdams groen
5
zie ‘doorsnede mast’
lichtmast doorsnede fundering mast, 1:5
1
1 mast staal dikte: 8mm
strAnd in de TUIN
demonstratietuin ´Beach Garden´
tuinontwerp demonstratietuin
Het strand vormde de inspiratiebron voor een demonstratietuin op het tuinencomplex ‘Tuinen van Appeltern’. In 2004 schreef het tuinencomplex een prijsvraag uit voor het ontwerpen van een van de demonstratietuinen. Normaal gesproken vormt een tuin een weer spiegeling van de eigenaar, is het een verlengstuk van het huis en reageert het op zijn omgeving. Het tuinencomplex is een heel andere opgave: het wordt ieder jaar weer bezocht door 170.000 tuin eigenaren, de tuin is omgeven door 170 andere tuinen en er staat geen huis. Daarom is de inspiratiebron voor deze tuin elders gezocht: het Hollandse strand.
Appeltern kent vele tuinen met plantenborders en honderden plantensoorten. Deze tuin bestaat uit slechts twee plantensoorten. In iedere pot staat een Agave americana, een groenblijvende plant die goed tegen extreme omstandigheden kan. Een wand van betonvlechtwerk wordt begroeid met egelantier (Rosa rubiginosa). Deze roos is veelvuldig te zien langs de kust en bloeit prachtig in de zomermaanden. In de herfst wordt het beeld bepaald door rode bottels. De gestileerde Agave contrasteert fraai tegen deze weelderige wand.
Project demonstratietuin ´Beach Garden´ Opdrachtgever Tuinen van Appeltern Projectteam Martijn Al, Arjan Kool Status gerealiseerd in 2005
De ‘Beach Garden’ is vele malen gepubliceerd, onder andere in het boek ‘Kleurrijk’ van Modeste Herwig en in de bladen ‘Tuin en landschap’ en ‘Home & Garden’.
januari
februari
maart
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november
december
BUReN ontmoeten buren in de tuin binnentuin en omgeving ‘Servaasbolwerk’, Utrecht
Foto: Vincent Boon
daktuin
binnentuin
beplantingsplan
in dienst van Veenenbos en Bosch is de binnenruimte van een appartementengebouw ingericht als huiskamer, met een groen tapijt en grote natuurstenen bank. Aan het Servaasbolwerk in Utrecht is een nieuw appartementencomplex gebouwd. Het bolwerk ligt pal ten zuidoosten van de Utrechtse binnenstad en vormt onderdeel van het Singelplantsoen. Het gebouw wordt gebouwd op de lokatie van een voormalige bunker. Bij de terreinaanleg is het gebouw beschouwd als een villa; rondom zo veel mogelijk vrij in het groen. Een afgesloten binnenplaats vormt de entree voor de bewoners.
De tuin is als een binnenkamer van de stad waarin de drukke stad wordt buitengesloten. Hier bestaat de vloer uit de prachtige gebakken Wittmunder klinker met zijn levendige en natuurlijke kleuren. Midden in deze vloer is beplanting als een tapijt aangebracht. Het tapijt heeft de vorm van een streepjescode; een onregelmatig patroon van smalle en brede banen beplanting die verweven zijn met de klinkerverharding. Aan de rand van het tapijt is een lange natuurstenen bank geplaatst.
Project binnentuin en omgeving appartementengebouw ‘Servaasbolwerk’, Utrecht Opdrachtgever Edwin Oostmeijer projektontwikkeling Opdrachtnemer Veenenbos en Bosch landschapsarchitecten Projectteam Martijn Al, Harm Veenenbos Architect AWG architecten: Bob van Reeth, Christine de Ruijter, Jan Verrelst Techniek Rodo’r advies Status Gerealiseerd in 2006
Edwin Oostmeijer projectontwikkeling won met het ´Servaasbolwerk‘ in 2006 de Gouden Pyramide, de jaarlijkse Rijksprijs voor inspirerend opdrachtgeverschap.
colofon Martijn Al, landschapsarchitect
[email protected] www.martijnal.nl 06 - 4127 6238 Molukkenstraat 46 2022 CD Haarlem Rene Kuiken, stedenbouwkundige
[email protected] www.renekuiken.nl 06 - 2876 0169 De Wittenstraat 113 hs 1052 AR Amsterdam
grafisch ontwerp: enchilada foto omslag: ruben van vliet
6
René Kuiken, stedenbouwkundige René is opgeleid aan de Technische Universiteit Delft en het Berlage Institute. René werkte bij de Architekten Cie. o.a. aan Roombeek, Enschede. Bij Rijnboutt, als senior stedenbouwkundige, o.a. aan de A2 passage te Maastricht, het vernieuwingsplan voor de Wildemanbuurt in Amsterdam Nieuw West en het stedenbouwkundig plan voor de Citadel, het centrumplan van de Waalsprong bij Nijmegen. Sinds 2010 werkt hij als zelfstandig stedenbouwkundige. Projecten van zijn bureau zijn o.a. een beeldkwaliteitsplan voor bedrijventerrein Beverkoog te Alkmaar, de revitalisatie van een jaren ’70 woonwijk te Nieuwegein en een ontwerpend onderzoek voor het stationsgebied van Heerhugowaard. Met een plan voor de stadsuitbreiding van Emmen won hij de tweede prijs bij Europan 10. In 2006 stond hij op de longlist van Prix de Rome. Een 1e prijs werd gewonnen in de prijsvraag ‘Nieuw Elan’ van Stimuleringsfonds voor Architectuur en Mitros voor de revitalisering van jaren ‘70 wijken.
Martijn Al, landschapsarchitect Martijn is opgeleid aan de Hogeschool Larenstein in Velp en de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. Bij zijn werk voor OKRA, Veenenbos & Bosch en tot slot als senior landschaps architect bij Rijnboutt heeft hij veel ervaring opgedaan in het ontwerp van buitenruimtes. Sinds 2011 werkt hij als zelfstandig landschapsarchitect. Het ontwerp voor het Keizer Karelplein in Nijmegen werd beloond met de 1e vakjury prijs. Daarnaast was hij finalist met zowel het ontwerp voor het Vondelpark meubilair als met plannen voor de uitbreiding van het Deense dorp Allerød en het Duitse dorp Denzlingen. In 2012 ontving hij een talentontwikkelingstipendium van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. In 2015 werd het ontwerpend onderzoek naar de IJsselmeerregio beloond met een Award bij de 6th Landscape Architecture Exhibition in Belgrado.
