Relighting LED Technologische verkenning voor een case study
Arnaud Deneyer 22 oktober 2014
Laboratorium Licht Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 1
Context WTCB Limelette ◘ Oud Gebouw (Eind van de jaren ’60)
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 2
3
Relighting LED : Technologische voor een case study – 22/10/2014 – Page 3 24/01/20 Audit CSTC verkenning – Eclairage 11
Bestaande situatie Inbouwarmaturen 60 x 60 cm ◘ Verouderde inbouwarmaturen ◘ Modulair verlaagd plafond ◘ Veel verschillende types
Armatuur met T5 lampen
Armatuur met T8 lampen Light Output Ratio ~ 60% Energiefficiëntie : 47 lm/W
Armatuur met T8 lampen En diffusor
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 4
Refurbishment met LED inbouwarmaturen Energieefficiëntie Steekproef van 6 recente produkten met leds Energieefficiëntie led modules (04/2014): 120 à 150 lm/W Energieefficiëntie lichtarmaturen (04/2014): (met inbegrip optische elementen, driver, enz) Gemiddeld : 102 lm/W Min 80 lm/W Max 117 lm/W
Energieefficiëntie led armaturen meestal beter dan armaturen met TL lampen Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 5
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 6
Refurbishment met LED inbouwarmaturen Impact van de fotometrie Armatuur met TL buizen : “Batwing” profiel in dwarse richting Armaturen met leds : Sterke variatie van profielen, tot bijna “ideaal” diffuus
Armatuur met TL-5
Armatuur met leds
Bij refurbishment met led armaturen kunnen de gevraagde verlichtingssterkten niet altijd gehaald worden , zelfs al is de totale lichtstroom gelijkwaardig. Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 7
Refurbishment met LED inbouwarmaturen Optieken en lichtverdeling 3 typologieën in functie van optisch ontwerp Power-led + reflector (Power)led + lens Leds + diffusor
Groep lichtpunten met (zeer) hoge luminantie
Groep lichtpunten met gemiddelde luminantie
Diffuus lichtgevend oppervlak
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 8
Led oplossingen – Optieken en lichtverdeling
Afschermhoek 30°
45°
Sterk georiënteerde lichtbundel
Georiënteerde lichtbundel
Meer diffuse lichtbundel
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 9
Productgegevens #
Unit price (relative)
Power max
Light Flux
UGR Table values (-)
Energy Efficiency (lm/W)
Lumen depreciation @ 50.000 h
(lm)
Max Light intensity (cd)
(W)
L1
-13%
35,0
2 800
1 408
24,8
80
L80
L2
+13%
35,4
3 600
1 757
21,4
102
L97
L3
-25%
35,5
3 400
2 190
21,6
96
L70@ 30000h
L4
+25%
29,0
3 400
1 802
18,4
115
L80 / B50
L5
-10%
37,0
4 000
1 724
19,6
108
L75
L6
+38%
45,0
4 561
2 363
18,9
101
L75
Bron : Catalogus van fabrikanten Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 10
Verlichtingsconcept Meerdere scenario’s mogelijk S1 : Algemene verlichting 300 lx + Extra taakverlichting
S2 : Taakverlichting 500 lx
S3 : Algemene verlichtingssterkte 500 lx op volledige opp. → Niet weergehouden
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 11
Testopstellingen 6 Test lokalen
S2 L2
S2 L6
S2 L5
S2 L1
S2 L4
S1 L3
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 12
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 13
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 14
Testlokaal Nr. 1 S1 L3
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 15
Testlokaal Nr.3 S2 L1
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 16
Test lokaal Nr.6 S2 L2
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 17
Test lokaal Nr.2 S2 L4
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 18
Test lokaal Nr.4 S2 L5
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 19
Test lokaal Nr.5 S2 L6
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 20
Resultaten van de berekeningen #
Vermogen (W)
Lichtflux
Vermogen / 500 lx
E Werkplan
E Wanden
U Werkplan
UGR
(lm)
(W)
(lx)
(lx)
(-)
Soft values (-)
Energy Efficiency
(lm/W)
S1L1
70
5600
5,1
421
67
0,75
-
80
S2L2
71
7200
4,3
503
98
0,82
16
102
S2L3
71
6800
4,3
505
88
0,77
20
96
S2L4
60
6800
3,7
492
83
0,81
14
115
S2L5
74
8000
4,2
509
130
0,84
23
108
S2L6
88
7560
5,7
526
106
0,83
19
101
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 21
Resultaten metingen Lichtspectrum
L3 L4 L1 L5 L6 L2
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 22
Resultaten van metingen Kleurweergave Kleur temperatuur Gegevens Catalogus Meting
Kleurweergaveindex Gegevens Catalogus Meting
L1
L2
L3
L4
L5
L6
3 000 K
3 000 K
3 000 K
3 000 K
4000 K
4 000 K
3 094 K
3 083 K
3 077 K
3 013 K
4 005 K
4 067 K
L1
L2
L3
L4
L5
L6
> 80
> 80
> 80
> 80
> 80
> 80
83
82
83
82
84
85
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 23
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 24
Resultaten van metingen Vergelijking met productgegevens Kleur temperatuur Gegevens Catalogus
L1
L2
L3
L4
L5
L6
3 000 K
3 000 K
3 000 K
3 000 K
4000 K
4 000 K
3 094 K
3 083 K
3 077 K
3 013 K
4 005 K
4 067 K
L1
L2
L3
L4
L5
L6
> 80
> 80
> 80
> 80
> 80
> 80
Meting
83
82
83
82
84
85
UGR
L1
L2
L3
L4
L5
L6
Gegevens Catalogus
19,4
16,9
17,1
14,3
17,3
16,2
Meting
23,4
27,1
22,8
25,5
17,4
14,7
Meting
Kleurweergaveindex Gegevens Catalogus
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 25
Resultaten van metingen Opgenomen vermogen
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 26
Andere waarnemingen
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 27
Andere waarnemingen Waarborgperiode ◘ Garantie : 5 jaar bijna alle (serieuze) producent
Let op ! 5 jaar is niet automatisch 43.800 branduren (5 x 8.760 branduren) Wat bij vervanging van één defecte armatuur? Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 28
Conclusies 1 WTCB – case study ◘ Verlichtingssterkte : 2 armaturen per lokaal De oplossing ‘scenario 1’ met de draagbare armaturen is niet mogelijk (te lage plafonds)
◘ Verblinding :
Verschillen tussen UGR tabellen en metingen Een situatie te vermijden : Abrupte ‘cut off angles’ Geen directe zicht op de LED Diffusor met minimum 2 specifieke platen voor armaturen Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 29
Conclusies 2 WTCB – case study ◘ Geïnstalleerde vermogen : Reductie van een factor 3 met bestaande situatie 5 W/m2 is een goede richtwaarde voor kantoren (lokaal) 6,5 W/m2 is een richtwaarde voor het gebouw (globaal)
◘ Energieefficiëntie van de producten : > 100 lm/W
◘ Let op met de kleurtemperaturen : → Geen ‘armatuur mix’ (verschillende merken en LED type) in de zelfde ruimte 4.000 K → Betere IRC, Betere efficiency, Beter voor hoge verlichtingssterkten (cfr Kruithof diagramma) Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 30
Conclusies 3 WTCB – case study ◘ Depreciatie van de lichtflux en life time : Garantie van 5 jaar Objectief : L80/B10 @ 50.000h Voorgestelde aanpak : ▪ Dimming van het armatuur en automatische aanpassing van de lichtflux in functie van de depreciatie ▪ →Voordelen : ▫ Life time van de armaturen (Junctie LED/LED modules + elektronisch componenten) ▫ Totale energieverbruik Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 31
Algemene conclusies ◘ Prestaties van producten zijn erg variabel Informeer en vergelijk!
◘ Lichtverdeling is belangrijk voor visueel comfort Een goed lichtontwerp (direct/indirecte verlichting)
◘ Beter bepalen van werkoppervlakken Definieer duidelijk visuele taken en werkzones
◘ Opgepast met verblinding Test de producten uit! Eenvoudige karakterisatie methodes kunnen visueel comfort niet verzekeren
◘ Wees waakzaam voor kwaliteit van het licht Kleurweergave, kleurtemperatuur,R Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 32
Publicaties WTCB www.wtcb.be/go/publicatiesverlichting
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 33
Verdere informaties http://task50.iea-shc.org
VERLICHTING
Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 34
Dank u voor u aandacht Met de steun van : DG 04 Wallonie Projet SMART LED – AIE 50 FOD Economie NA Energie 2014 Innoviris Technologische Dienstverlening “Ecobouwen en Duurzame ontwikkeling” in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gesubsidieerd door het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie (InnovIRIS) Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 35
Tot 2016 Relighting LED : Technologische verkenning voor een case study – 22/10/2014 – Page 36
