Reisverslag. Nias (Indonesië) van. Paula van Hout en Yovan Meurders. naar

Reisverslag van

Paula van Hout en Yovan Meurders

naar

Nias (Indonesië) april/mei 2007

Reisverslag Nias door Paula van Hout en Yovan Meurders

UDENS WEEKBLAD 18 april 2007:

Udens Weekblad naar Nias UDEN - Sinds Kerstmis 2004 kent iedereen wel de betekenis van het begrip Tsunami. Ook het Indonesische eiland Nias vlakbij Sumatra werd getroffen. Maar vervolgens kwam er daar op tweede paasdag 2005 ook nog eens een aardbeving overheen. Op 25 april en 27 juli volgden nóg eens twee aardbevingen. Kruisheer Tjeu Kuppens is sindsdien bezig met de wederopbouw. Paula van Hout van de redactie van het Udens Weekblad en Yovan Meurders uit Uden reizen 26 april naar Nias om het werk van deze kruisheer in beeld te brengen. Want deze man verdient aandacht en steun. Pater Tjeu Kuppens stuurde geregeld brieven. Hieronder een er van, vlak na de éérste aarbeving: ,,De hulp is te langzaam op gang gekomen. De hoofdstad, het centrum van de handel en de havens ligt totaal tegen de vlakte, er was een onbeschrijflijke angst en wanorde. De militairen hebben hardhandig moeten optreden om het stelen en plunderen tegen te gaan. Verders waren de wegen, de bruggen bijna allemaal zodanig gescheurd dat er geen vrachtwagen overheen kon. Ook de aanvoer van Sumatra kwam maar langzaam op gang. Pas na 8 dagen kwam er wat hulp. Gelukkig hadden we nog wat rijst in voorraad. De helft hebben we uitgedeeld aan iedereen (islamieten, protestanten en katholieken) de andere helft ging naar de 62 staties. Dagelijks komen mensen naar de pastorie, honger, geen eten, ziek, geen huis, geen tent en de moed kwijt. En dan zijn er berichten dat Nias zal wegzakken in zee. Vandaar de grote uittocht naar Sumatra. Halve dorpen ontvluchten de ramp, die volgens berichten voor de deur staat. We proberen ze met behoorlijk succes tegen te houden. En zo lang de pastor er is en blijft willen ze ook blijven. Vandaar dat ik al verschillende keren met de motor rondgereden ben om te laten zien dat de pastor er nog is. (er waren berichten dat de pastor gevlucht was)." En de pater is er nog steeds, vechtend tegen alle tegenslagen en natuurrampen. Op verzoek van de president van Indonesië coördineert hij de hulpverlening op Nias. Het eiland heeft 700.000 inwoners, is 100 kilometer lang en 50 kilometer breed. Kuppens is de enige Nederlandse Kruisheer nog. Hij wordt bijgestaan door Indonesische paters. Yovan Meurders is actief in de hulpverlening met name in Sri Lanka en heeft in dat kader ook veel in dat land, maar ook andere oosterse landen gereisd. Yovan gaat mee naar Nias om foto's te maken. Paula van Hout gaat de ervaringen van de pater beschrijven. Omdat het eiland door de aardbeving omhoog gekomen is, zijn alle leidingen kapot getrokken. De missiepost van de Kruisheren was ook totaal vernield. Midden op het eiland is die herbouwd. Er is wel hulpverlening, maar niet genoeg. Paula van Hout: ,,De Kruisheren hebben voor Uden veel betekend en het zou mooi zijn als wij als Udens bedrijf iets terug kunnen doen. De verhalen zijn uiteraard voor onze krant, maar de bedoeling is dat we dit verhaal verder onder de aandacht brengen. Dus

-2-


ook bij andere media. Even was er sprake van dat er een cameraman van het Udense bedrijf Camforce in opdracht van NOVA met ons mee zou gaan. Helaas had de hoofdredactie andere plannen. Als we terug zijn, gaan Yovan en ik een werkgroep samenstellen met vertegenwoordigers van de Kruisheren, Onderwijs, gemeente enz . Samen gaan we acties opzetten die geld opleveren voor de Kruisheren op Nias. In de hoop dat we met Kerstmis een mooi bedrag over kunnen maken." Het Bankrekeningnummer van De Winter waar vanaf 25 april giften op gestort kunnen worden voor de hulp in Nias is: 127169067 inz. Nias

21 april 2007

Telefoon uit Nias door Paula van Hout

De laatste voorbereidingen worden getroffen voor onze reis naar Nias. Vandaag hebben we eindelijk contact kunnen leggen met de Nederlandse dokter, die momenteel voor een paar weken werkzaam is in Nias.

De verhalen die hij vertelde aan de telefoon waren verre van positief te noemen. Er heersen momenteel erg veel ziektes onder de bevolking en er is een explosieve uitbraak van tuberculose en malaria in het gebied waar Pater Kuppens verblijft. In het zuiden was de situatie erger dan hij de afgelopen jaren had meegemaakt. Een Duitse zuster, die op 2 dagen lopen door de jungle haar parochie heeft, heeft een noodkreet gedaan om alsjeblieft ervoor te zorgen dat er zoveel mogelijk Immodium plus meegenomen word, want haar hele missiepost is getroffen door een ernstige diarree, gewone geneesmiddelen helpen niet meer. De malaria Tropica is ook weer volop slachtoffers aan het maken, en ons werd verzocht genoeg preventie mee te nemen. Het enigste positieve bericht is dat ze er wel eindelijk in geslaagd zijn pater Kuppens te bereiken en hem de boodschap door te geven dat wij vrijdagmiddag om 2 uur landen in de hoofdstad Gunung Sitoli......noujah, hoofdstad? Het is een verdwaalde landingstrip voor een mini vliegtuigje midden in de jungle.

-3-


De pater had maar een verzoek aan ons, en dat was of we alsjeblieft zoveel mogelijk medicijnen tegen tuberculose wilde meenemen, iets anders had hij niet nodig uit Nederland. Dit verzoek van hem komt hard aan bij ons. Het doet ons beseffen hoe groot de nood is in het gebied waar wij naar toe gaan en hoe onzelfzuchtig het werk is dat daar, maar ook op vele andere plaatsen in de wereld door de Kruisheren gedaan word. Ik weet in ieder geval zeker dat het hard nodig is dat wij er naar toe gaan om de aandacht te vestigen op dit vergeten gebied.

HET REISVERSLAG 27 april 2007

'Pater bekeek videoboodschap burgemeester' door Paula van Hout

Beste mensen, Na 36 uur zijn Yovan en ik fris gewassen klaar om in een proper kloosterbedje te kruipen. Na een goed verlopende reis, maar op twee vluchthavens lange wachttijden, zijn we met het niet al te kleine vliegtuig naar Nias gevlogen. Dat ging wonderwel goed. Pater Mathias, zoals Tjeu Kuppens hier wordt genoemd, stond al vanaf 11.00 uur op ons te wachten, maar we waren er pas tegen 16.00 uur. Ik herkende hem meteen, hij wist onze namen en was zichtbaar opgetogen met onze komst. Het had net geregend, dus het was aangenaam fris, vooral na het vochtige dampende Medan. We werden meteen in een auto geplant en naar een weeshuis gereden van Duitse zusters. Daar werden we opgewacht door het doktersechtpaar Marga en John Jaeqx uit Heerlen van de stichting Heuvelrug Sumatra Helpt. Er werd meteen koffie gezet en de pater wilde van alles weten. Hij heeft al naar de videoboodschap van burgemeester Joke Kersten gekeken. Nu blijkt dat de pater een goede vriend van Kersten, Kruisheer Mari Rooijakkers die op Java werkte, goed heeft gekend.

-4-


Het weeshuis waar we waren en morgen opnieuw bezoeken, wordt gerund door Duitse zusters en die hadden een lekkere maaltijd voorbereid. Daarna werden we naar een kloostertje een eind verderop gebracht, ook van Duitse zusters. Daar hebben we een voor de begrippen hier, perfect onderkomen gekregen om te slapen. Onderweg vertelde de pater al honderduit en naar nu blijkt, is hij best tevreden over de aanpak van hulpverleners. Vooral de nieuwe weg over het eiland roemde hij. Ook is goed te zien hoeveel huisjes er al zijn gebouwd langs dit deel van de kust. Maar dat wil niet zeggen, dat er niets meer nodig is. O nee, ook dat zie je overal. Maar daarover later meer. Morgen hebben we al een dag met bezoeken aan zeker drie projecten. We mogen uitslapen en worden pas om 7.00 uur(!) verwacht bij het ontbijt, maar dan zijn de zusters al lang bezig. Indien we verbinding krijgen, morgen meer. Yovan en Paula

28 april 2007

Een zaterdag vol indrukken door Paula van Hout

NIAS - Een zaterdag vol indrukken. Pastor Mathias had een dag vol afspraken voor ons gemaakt. Op deze eerste dag op het eiland begonnen we met een half Duits ontbijt met warme broodjes die de zusters 's ochtends al gebakken hadden na de eerste mis. De andere helft bestond uit rijst met sardines en kokosboontjes en pisang toe. Om 9.00 hadden we de eerste afspraak met de 24-jarige Tassia uit Djakarta. Ze werkt voor Caritas, een katholieke organisatie die 17 projecten uitvoert op Nias. Met haar hadden we een lang interview waarin vooral aan bod kwam wat er moet gebeuren op het eiland, tegen welke problemen ze oplopen, waarom en hoe dat nou op te lossen is. Ze sprak prima engels. De pater die vloeiend de unieke eigen taal van het eiland Nias spreekt, haakte regelmatig in bij het gesprek, het Engels steeds gemengd met Indonesia, Nederlands en Niastaal door elkaar. Later zal ik inhoudelijk op dit gesprek in gaan. Samenvattend kan ik concluderen dat de bewoners van Nias eigenwijs, koppig en regelmatig ook jaloers zijn. De mensen hangen aan gewoonten en traditie en volgens Tassia kan dat gewoon niet meer. Ze moeten veranderen anders zullen ze in de soms erbarmelijke omstandigheden blijven leven. Daarom moeten jongeren gemotiveerd worden te leren en daarna op het eiland hun kennis te gebruiken. Nu vertrekt elke slimmerik zo snel als die kan naar Sumatra of Djakarta. Immers, wat heeft het voor zin om op Nias te blijven? Langs de kust vervolgden we onze weg langs nieuw gebouwde huisjes en vervallen hutten. Het is markt langs de nieuw aangelegde weg waar langs het hele leven plaats vindt. Daar is het te doen. De

-5-


weg is de hoofdslagader op het eiland dat hoofdzakelijk uit jungle bestaat. We krijgen een rondleiding in het weeshuis dat deel uitmaakt van het project van het doktersechtpaar Jaeqx. Het nieuwe huis voor weesbaby's is betaald door de Duitse zusters en de inrichting door de Nederlanders. Die baby's slapen nu nog in hangmatten op een zolder waar het op een gewone zonnige dag boven de 50 graden wordt. Onlangs is een kindje gestorven door oververhitting. Ik was diep onder de indruk en wilde elk kindje zo mee naar huis nemen. Gelukkig is vanaf volgende week het nieuwe koele en moderne huis in gebruik. Het is met Deutsche Pünktlichkeit gebouwd en kan iedere aardbeving doorstaan. Kinderkoppies Na weer een fikse maaltijd, Duitse aardappelsalade maar ook weer rijst, vis en groenten reden we naar het volgende tehuis gerund door zusters van Nias. De wegen waren nat na een fikse regenbui. Het natte seizoen is nog net niet einde en de damp slaat van ons af. Dit keer zien we lichamelijk gehandicapte kinderen liefdevol opgenomen door de zusters. Die kinderen boffen, want thuis worden ze verborgen gehouden of verwaarloosd. Dit project wordt heel goed gesteund door het Lilianafonds uit Vlijmen. Yovan maakte foto's van deze blije aandoenlijke kinderkoppies. De pater is fotogeniek en de kinderen zijn dol op hem. Wat wil je als je heel je leven alleen maar zusters ziet. Hij speelt een beetje de vaderrol. Het volgende adres is een huis voor verstandelijk gehandicapte kinderen, ook gesteund door het Lilianafonds. Indrukwekkend hoeveel werk een paar zusters verzetten in super sobere omstandigheden. Koud kreeg ik het van de aanblik van een baby van drie maanden, gevonden vlak na de geboorte en zwaar ondervoed. Het kind had hoge koorts en lag toch onder een deken. Zo klein en zo kwetsbaar. De zusters hebben zich al bij de op handen zijnde dood van het kleintje neergelegd. Ik denk ook dat het niet te redden is. Op zo'n moment moet ik niet aan onze luxe ziekenhuizen denken en het gezeur van over de ziekenzorg. Jungle Het was genoeg. De pater trakteerde ons op chinees eten in de stad. Alsof we nog niks gegeten hadden. In het restaurant, tevens woonkamer van een familie staan gasflessen, oliekannen en allerlei rotzooi, er wordt een baby verschoond, de televisie staat aan en gasten eten er. Een donkere man uit Timor herkent onze taal. Hij leerde die tot 1945 op de Europese school. Zijn vader was een knil-militair, hij zelf dominee en gastdocent. Nu op Nias maar ook drie maanden per jaar in California. Dominee ontmoet pastor en samen spreken ze af de Niasbewoners van hun slechte gewoontes af te brengen. Ze moeten mee met de tijd. Wij ook, dus we laten het nu hier bij. Als ik tijd krijg, werk ik elk bezoek uitvoeriger uit. De mensen hebben ons zoveel te vertellen. Ik besef dat we vandaag bovenal goeie en luxe projecten hebben gezien. Morgen vertrekken we na de heilige mis dwars door de jungle naar de andere kant van het eiland. Op naar de echte armoe, malariamuggen en prachtige zonsondergangen. Indien we verbinding krijgen, morgen meer. Yovan en Paula

-6-


30 april 2007

'Arme en primitieve streek' door Paula van Hout

NIAS - Momenteel zitten we aan de westkust van Nias in een oud, kapot klooster. Morgen trekken we verder naar het zuiden. Daar bezoeken we een botenproject, opgezet vanuit Uden. Gezien de locatie krijgen we zelden verbinding met de buitenwereld. Heel af en toe is sms-contact mogelijk. De streek waar we ons nu bevinden is zeer arm en primitief.

1 mei 2007

Mailpogingen stranden op Nias door redactie Udens Weekblad

NIAS - Paula van Hout en Yovan Meurders zijn inmiddels de binnenlanden van Nias ingetrokken. Wat dat met de internetverbinding van de laptop doet laat zich raden. Vanuit de oude haven, die door de vloedgolf zo goed als verdwenen is, is geprobeerd een nieuw e-mailbericht te versturen. Echter zonder het gewenste resultaat. Het duo vertrekt vandaag, dinsdag, op weg naar het zuiden van Nias, dat bekend staat om de grote golven in de zee.

Kapotte bruggen op weg naar het zuiden door redactie Udens Weekblad

NIAS - De weg naar het zuiden van Nias die Paula van Hout en Yovan Meurders momenteel begaan, laat veel kapotte bruggen zien. Daardoor zijn de reizigers genoodzaakt om met boomstammen naar de overkant van de rivierstroom te gaan. Om uiteindelijk het 'botenproject' van de gemeente Uden te kunnen zien, moesten Paula en Yovan tot aan hun middel door een rivier waden. Op een later moment hoopt het tweetal weer eens een verbinding met het vasteland te kunnen bewerkstelligen.

-7-


2 mei 2007

'Tranen in de ogen van de armoede' door redactie Udens Weekblad

NIAS - Paula van Hout en Yovan Meurders vallen op het Indonesische eiland Nias van de ene verbazing in de andere. Met name de armoede treft de journalist en de fotograaf van het Udens Weekblad. "Ik krijg tranen in de ogen als ik zie hoe armoedig mensen hier moeten wonen", laat Paula van Hout weten. Het contact tussen Paula van Hout en het thuisfront verloopt voornamelijk via sms'jes en een enkel telefoontje. De communicatiemiddelen en verbindingen op het eiland, dat vooral bestaat uit jungle, zijn erg beperkt. "Elke avond komen de arbeiders die hier huisjes bouwen, naar buiten met hun mobieltje. Iedereen probeert een signaal op te vangen, maar dat gaat erg moeizaam. Wij hebben ook zelden bereik. Heel soms kunnen we een sms'je sturen of ontvangen", vertelt Van Hout. Paula en Yovan brachten dinsdag en woensdagochtend door in het zuidelijkste puntje van Nias, dat normaal een paradijs is voor surfers. Maar nu even niet. "Geen surfers, geen mooie zonsopkomst. Het regent hier flink. We hebben wel enkele Argentijnse surfers ontmoet." Paula en Yovan hebben een druk programma. "We staan elke dag om 6.00 uur op. Dan ontbijten we en lummelen we wat en om 8.00 uur gaan we steeds op pad met pater Tjeu Kuppens. Hij waakt enorm goed over ons. We zijn steeds de hele dag op pad. Woensdagochtend waren we in een kraamkliniek. De pater houdt ons wel een beetje uit de luwte. Ik krijg hier al tranen in mijn ogen als ik zie hoe armoedig veel mensen moeten leven. En dan blijken we de ergste gevallen nog niet gezien te hebben. De levensstandaard op Nias gaat van redelijk tot super arm. Welvaart is er helemaal niet. Wat ook schokkend is, is de positie van vrouwen. Die trouwen niet gewoon, maar worden door hun familie verkocht aan de familie van de bruidegom. We horen de meest afschuwelijke verhalen. Vrouwen zijn hier helemaal niets. Ze worden slecht behandeld. Je ziet de verschillende stadia. Kinderen zijn hier héél mooi. Ook de meisjes zijn op iets oudere leeftijd erg mooi. Maar vrouwen van 28, die getrouwd zijn en tien, elf kinderen hebben gehad, zien er oud, uitgemergeld en uitgeleefd uit. Er blijft niets van over."

-8-


Paula en Yovan maken het zelf goed op het eiland. "De pater bidt ook elke ochtend voor ons. We zijn, naast de pater, de enige blanken op het eiland. Vooral Yovan baart hier opzien, met haar witte haren. Ook ik ben hier uniek. Ik ben namelijk de enige op het eiland met krullen", vertelt Paula lachend. Om meteen weer serieus haar verhaal te vervolgen. "We gaan zo weer op pad. We rijden de hele dag in een four-wheel-drive. Je ziet veel ingestorte bruggen. Dan worden er even wat boomstammen overheen gelegd en daar balanceren ze met de auto overheen. Straks zijn we weer even in de buurt van het vliegveld. Dan hopen we wat meer verhalen en foto's te kunnen versturen. De verbinding is daar wat beter."

29 april 2007

'Als reuzen tussen kleine Niassers' door Paula van Hout

SIRUMBU - Is het in de Petruskerk pastoor Van Osch die luidkeels zingt in de mis, hier op Nias zijn het de kerkbezoekers. Prachtige stemmen, vooral die van de jonge meisjes. Met hart en ziel en anderhalf uur aan een stuk. De mis die wij zondagmorgen vroeg bezochten in de hoofdstad zat zo vol dat veel mensen ook buiten de deuren zaten. En wij waren de enige blanken. We voelden ons als reuzen tussen al die kleine Niassers. Gelukkig hadden wij óók zondagse kleren aan. Na de ochtendmis vertrokken we met de pastor naar de andere kant van het eiland. We reden er dwars overheen richting westen waar Mathias Kuppens zijn klooster heeft. Een tocht over een steeds slechter wordende weg dwars door de jungle. Indrukwekkend landschap en alle mensen langs de weg die lachen en zwaaien maken het eerste deel van de tocht tot een genot. De lunch gebruiken we in het Kruisherenklooster van pater Tjeu. Het is een nieuw gebouw dat na de aardbeving verder inlands is gebouwd. Voorheen woonde de pater aan de kust. Maar daar ging iedereen kapot aan de malaria, zegt hij zelf. Bovendien was de hele boel daar voor de tweede keer vernield. Nu heeft hij een prachtig huis met een mooie eigen kapel. Ze kweken er hun eigen vis en groenten, houden varkens en kippen. Er is een kleine apotheek die

-9-


regelmatig door een dokter wordt bemand. Vergeleken met de huizen van de zusters, is het hier een echt mannenhuishouden. Maar ze hebben het goed voor elkaar. Hoe verder we het binnenland indringen, hoe indringender de armoe tot ons komt. De huizen worden huisjes, de huisjes worden hutten. Gezinnen met dertien kinderen zitten samen op de veranda en zwaaien. Ze slapen tegen elkaar aan op matjes in één ruimte. Privacy is hier een onbekend begrip en van stromend water, badkamer of wc hebben ze hier nog nooit gehoord. Veel van deze schamele onderkomens zijn door de aardbeving weg gevaagd, de weg brokkelt af waar je bij staat en rivieren zijn dicht door het puin dat er in is gevallen. Onderweg treffen we twee mannen van het ingenieursbureau DHV met kantoren in Eindhoven en Amersfoort. Ze zijn net zoals wij foto's aan het maken van de instortende wegdelen. Hun hulp is ingeroepen door de regering. Het zijn toch weer Nederlandse wegen waterbouwers die de oplossing moeten brengen. Niet hopeloos zeggen de beide mannen, maar de regering kan niet kiezen. Doen we de hele weg goed voor veel geld, of doen we het wat minder voor een lager bedrag. DHV maakt een plan en hoopt dat de regering ermee door wil gaan. Dat hoopt de pastor ook, maar hij waarschuwt ze voor de moeilijke omstandigheden. Ongetwijfeld komt hij de twee wegenbouwers nog een keer tegen, want die zijn nog niet klaar op Nias. Gedurende de tocht word ik stiller en stiller en Yovan maakt de ene foto na de andere. We zien de rijstvelden, de sawa's, we zien het ene krot na het andere, maar we zien ook de nieuwe huisjes gebouwd door hulpverleners. Het lijken druppels op die bekende gloeiende plaat, maar hier is te zien hoeveel zo'n klein huisje uitmaakt. Inmiddels zijn we aangekomen in het basiskamp van de Kruisheer, daar waar vroeger zijn klooster stond. Het is basic ja, maar wij vrouwen krijgen privileges. Een eigen kamer in een prototype huisje van Caritas. Boffen. We hebben gelukkig ook een klamboe. Met het geluid van de donderende golven op de achtergrond leggen we onze hoofden te rusten. Want die zitten vol met beelden van de meest armoedige streek van Indonesië. Indien we verbinding krijgen, morgen meer.

'Niemand die nog nooit malaria heeft gehad' door Yovan Meurders

Lieve allemaal......... Natuurlijk leest iedereen ons weblog....maar toch zijn er meer dingetjes te vertellen dan erop staat natuurlijk....... Zoals jullie wel begrepen hebben zijn we goed gearriveerd op Nias. Het was wel een lange reis en het kleine vliegtuigje waar ik zo bang van was heb ik gelukkig niks van gemerkt........een valium en een slaaptablet doen wonderen.......en nee..... ik was niet de enige.........ik heb tevens 2 slaaptabletten gedoneerd aan een Amerikaanse surfer (een voor de heen en een voor de terugreis) die eigenlijk pas op de luchthaven begreep dat hij met zo'n klein ding naar de overkant moest.......... hahaha hij dacht nog in Amerikaanse termen zeker.....BIGGGGG. Nee dus. Ik moest een beetje denken aan het avontuur dat ik

-10-


met mijn vriendin Esther had op de Gambia rivier, dat ze ook dacht met en mooie grote luxe boot naar de overkant te kunnen ..........i.p.v een oud gammel roeibootje met gaten erin en een emmertje om het overtollige water onderweg overboord te kunnen meppen. Dus al bij al werd ik pas wakker toen we bijna aan de grond stonden. De eerste 2 dagen zijn we rondom het hoofdstadje gebleven en daar wat verschillende projecten bezocht van gehandicapte kinderen, en babyweeshuizen. Alles was daar perfect geregeld bij deze zusters en ik was verbaasd eigenlijk zoveel goeds aan te treffen. De eerste 2 nachten hebben we in het klooster van de zusters van Ruete mogen slapen, een Duitse nonnenorde. Echt super verwend zijn we daar , heerlijk eten en goed bed en een mooie schone mandi-kamer.......dat is dus wat wij onder badkamer verstaan. Het is een Frans toilet en een grote bak of emmer met water en een pannetje.......daar moet je je mee douchen... Het is eigenlijk net de camping.. hahahahha. Donderdagavond, onze laatste avond op het eiland zijn we dan ook weer terug bij deze zusters. Gistermiddag (zondag) zijn we na de heilige zondagmis naar de andere kant van het eiland getrokken, en nu snap ik pas de verhalen die ik voordien gehoord had, en waar ik me op ingesteld had....Het was een prachtige rit, dwars door de jungle, met erg slechte weg, maar de gloedje nieuwe 4wheeldrive van Caritas (die we ter onzer beschikking hebben gekregen) bracht ons zonder enige moeite naar de andere kant, en ging moeiteloos over de bulten en de hobbels en door het water. Paula gilde nog wel eens als ze dacht dat we vast kwamen te hangen.......maar uiteindelijk had ze er vertrouwen in dat het autootje ons tot bestemming zou brengen. De situatie hier is echt heel erg slecht en armoe is troef, het ene hutje na het andere bamboe stalletje waar hele gezinnen in leven....ook de honger speelt hun parten.......er wordt naar eten gevraagd als ze ons zien komen.........de mensen hier zijn ook zo vreselijk klein en mager dat kunnen wij ons niet voorstellen...het komt door de ondervoeding van baby af aan zegt de pater. Mijn 9-jarige is hier net zo groot als een knul van 16-18 jaar........en sommige volwassen mannen zijn zelfs nog kleiner. Nu bevinden we ons in Sirombu, de westkust van het eiland, bij de oude pastorie van de pater, die met de aardbeving helemaal verwoest is........De schade is overal zichtbaar en alles zit onder de scheuren en gaten.... Het kost teveel geld om het opnieuw te laten bouwen dus is er een stukje verder landinwaarts herbouwd en worden deze zwaar beschadigde gebouwen gebruikt voor de huizenbouwprojecten van Caritas...Er is hier nu een timmerwerkplaats en nog wat slaapkamertjes.......De pastor is merendeel van de tijd nog altijd hier omdat hij gewoon met zń hart verbonden is aan dit gebied en ook met de mensen hier, maar eigenlijk kun je hier niet meer wonen. Malaria is echt een groot probleem hier en er is hier niemand die het nog nooit gehad heeft... Ik smeer hier als de beste en we slapen onder een klamboe in een prefab voorbeeldhuisje van Caritas. Desondanks hang ik onder de bulten......... maar geen paniek, want ik heb magische

-11-


stenen gekregen om op de bulten te leggen....uit Ghana, waar de broer van de pater werkte. Telefoon of internet verbinding is hier niet, gemiddeld een keer in de 8 dagen is er een signaal. Gisteravond was er dus even signaal en meteen vlogen de werkers naar buiten om sms-en te versturen........... om te bellen of te internetten is het signaal te weinig helaas en het duurde ook maar heel even........... Vandaag nog op het dak gestaan met de laptop toen een werker riep dat er signaal was...maar helaas toen was het alweer weg........... heb foto's ervan gemaakt, echt lachen. Wanneer ik jullie deze brief kan sturen dat weet ik dus ook niet,.,,,,,,,,zal wel morgen of overmorgen worden als we doorreizen naar het zuiden . Vandaag zijn we echt het binnenland ingereden om wat families op te zoeken waar de pater van vind dat we kennis moeten maken,......het huilen stond ons nader dan het lachen....een gezin met een baby met hoge korts en een nekje nog dikker dan zń gezichtje....met een wollen deken erover in een klein hutje met een houtvuurtje aan, die de hut compleet onder rook zette, om de baby warm te houden..... hoe verzin je het, echt ongelooflijk. Wij zweten ons zonder houtvuur en wollen deken al een ongeluk, laat staan als je zo hoge koorts hebt als dat baby'tje had. Maar goed, genoeg ellende........ Het goede nieuws is dat we een bestemming gevonden hebben voor de donatie van de SVU van 1000 euro, en wel een mooi nieuw huis voor een weduwvrouw met wat kinderen. De pater legt nog wat centjes bij voor de inrichting en dan is weer een gezinnetje geholpen. Het is jammer dat hier niemand Engels spreekt, en dat we voor alles wat we dus willen zeggen tegen de mensen de pater nodig hebben om te vertalen. Zelfs Indonesisch verstaan ze hier niet. Het is dus een stuk moeilijker om met de lokale bevolking in contact te komen, zelfs hier op base-camp waar de werkers van Caritas zijn, spreekt bijna niemand een woord Engels..... Dus we zijn dan maar druk bezig enkele woorden Nias-taal eigen te maken. De functie van de pater hier is onvoorstelbaar........deze man heeft dan wel voor het geloof gekozen, maar is zoveel meer hier dan alleen de pastor.... Hij is meer sociaal werker dan wat anders......Hij praat van het ´s morgens tot ´s avonds.........hij is de Niastaal helemaal eigen en hij gebruikt zijn tijd voornamelijk door te praten met de mensen. De Niassers zijn erg gesloten mensen die niet over hun gevoelens praten. Huwelijken zijn slecht omdat er niet gepraat word en ze niet eens hun gevoelens aan eigen man of vrouw kwijt kunnen, dus rent iedereen naar de pater om te praten. ´s Morgens vroeg zit de stoep al vol met mensen die met de pastor willen praten over de meest uiteenlopende familieperikelen.

-12-


Hij heeft inmiddels en programma voor vrouwen opgesteld om ze te leren hoe ze met een man en huwelijk dienen om te gaan, en andersom geeft hij ook veel educatie aan het manvolk over hoe ze met hun vrouwen dienen om te gaan om relaties beter te laten verlopen en zodoende minder stress en een ongelukkig gevoel te hebben. Al bij al een zeer bijzondere man.....dat mag zeer zeker gezegd worden, en ik ben ontzettend blij dat ik het genoegen heb deze 70 jarige pastor te leren kennen. Vanmiddag kwam er hier ook een doodzieke vrouw binnen op de pastorie, die voor hulp van de pater kwam........ Dokters zijn hier niet en de pater is de enige in de wijde omgeving die over iets medische kennis en een medicijnkast beschikt. Onmiddellijk kwam de pater me halen dat ik moest helpen deze vrouw te onderzoeken, ik snapte er dus niks van en zei, ìk ben geen dokter hoor`, maar als ik bekijk wat wij over een medische eerste hulp kennis alleen al beschikken, dan weten we soms nog meer dan een echte`dokter hier, die zijn license gekocht heeft ergens op Sumatra, want zo gaat dat hier. Maar goed wat bleek nu, die vrouw had pijn in haar borsten en de pater mocht niet aan haar borsten voelen of er knobbels inzaten. Tevens had ze vreselijke pijn in de onderbuik waar de pater ook niet mocht voelen. Ik moest dus kijken of ik bobbels voelde of warme plekken, die op een ontsteking konden duiden. Ik ben geen dokter maar volgens mij was het niet zo goed gesteld met deze vrouw en was echte medische hulp van een goede arts dringend noodzakelijk. Uiteindelijk is ze met wat paracetamol tegen de pijn en een soort `verwijsbrief` voor de dokter, geschreven door de pastor weer naar huis vertrokken. Morgenvroeg rijden we door naar het zuiden, waar we enkele Argentijnse surfers hopen te treffen die we op Medan Airport ontmoet hebben. We hopen daar ook nog een echt positief verhaal te vinden over de geweldige surfgolven van Nias. Tot zover mń verhaal, de rest komt allemaal wel als we thuis zijn.

-13-


1 mei 2007

'Avontuurlijke tocht door bush bush' door Paula van Hout

SORAKE BEACH - Onze dinsdagochtend is zoals gewoonlijk vroeg begonnen met het luiden van het klokje door pater Tjeu Kuppens, oftewel pastor Mathias. Ach 6.00 uur is een christelijke tijd. Weer was er een speciaal ontbijt voor de gasten, niet te geloven. Als je al die armoe om je heen ziet, voel je je daarover al bijna schuldig. Omdat de auto 's nachts met spoed een vrouw naar het ziekenhuis moest brengen tijdens een problematische bevalling, zaten we deze ochtend zonder. Maar de pater is niet voor een gat gevangen. Ik mocht bij hem achter op de motor en Yovan ging achterop bij de chauffeur. We reden naar wat voor de tsunami Sirumbo was, een levenloos havenstadje. Nu is er helemaal niks meer, behalve een stukje van de pier. Daar troffen we iemand van de regering die het aanbrengen van het tsunami early warningsystem coördineert. Na drie jaar is het zover. Ook was er een man die bezig was namens het Deutsches Gezellschaft Zusammenarbeit met de bouw van een school landinwaarts. Hij vertelde dat al het materiaal op vlotten van plastic kannen via de rivier vervoerd moet worden. Dat neemt veel tijd in beslag. Ook wordt er waterleiding aangelegd voor 70.000 bewoners. Dit alles wordt nog betaald uit de tsunami-pot voor Atjeh. Voor Nias was nog 10 procent van de begroting over. Op de achtergrond luisterde de man mee die in de toekomst de chef moet worden van de nieuw aan te leggen haven. Op zo'n moment zie je dat er zo links en rechts veel wordt gedaan op het eiland. Het gaat alleen allemaal zo langzaam. Na een kop koffie reden we weer met de motor de jungle in om de plek de bekijken waar de tsunami het hardst heeft toegeslagen. Een prachtige avontuurlijke tocht via een smal spoor door de bush bush. Regelmatig maakt de pater een praatje met mensen die opeens voor ons staan. Overigens is deze 70-jarige missionaris een prima motorrijder en het lijkt hem niet te deren dat een Hollandse journaliste achterop zit die af en toe bijna van het ding afstuitert als we weer door een kuil racen. Uiteindelijk belanden we op de plek waar 22 slachtoffers begraven liggen die de pater eigenhandig uit het puin heeft gehaald en naar boven heeft gedragen, hangend aan stokken. Hij is enigszins teleurgesteld als hij ziet dat het massagraf slecht wordt bij gehouden. We staan een moment stil bij deze afschuwelijke tijd en rijden terug naar het basiskamp om te eten. We waren bijna te laat en dat kan de pastor niet maken. De werklui hebben honger, maar mogen pas beginnen na het gebed. We scheuren terug en de pater wint het van de chauffeur. En dat zonder helm, foei. 's Middags gaan we richting zuiden en de pater beloofde dat het een lange reis zou worden. Vooral omdat het eerste deel van de weg slecht is. Nou, dat klopt. In totaal moeten we wel tien keer provisorisch over kapotte bruggen zien te komen, steeds met hulp van de plaatselijke bevolking. Pastor Postman die ons rijdt blijkt een ervaren chauffeur te zijn. Terwijl ik amper durf te kijken, zet hij de auto aan de overkant. Prachtige vergezichten, blauwe lucht en een snikhete zon de hele weg lang. Halverwege bezoeken we een van de twee botenprojecten van de gemeente Uden. De vissers

-14-


wachten ons al op, zoals gewoonlijk met een batterij kinderen erbij. Tot onze verrassing zegt de pater dat we de schoenen uit moeten doen. Wat blijkt, we moeten een rivier doorwaden om bij de boten te komen. De kiezels doen zeer onder de voeten, maar het valt niet tegen. Onder de schroeiende zon bekijken we de boten. Volgens Mathias moeten de vissers de gekregen boten zelf onderhouden en daar is nogal verschil in. De pater schrikt een beetje als hij hoort dat er van de tien toch drie boten niet worden gebruikt. Een omdat die kapot is gevaren op een steen, de ander omdat de visser te ver van het strand woont en de derde omdat de boot achteraf van slecht hout is gemaakt en al rot wordt. Streng merkt de pater op dat dit zo niet kan. De boten zullen worden terug genomen, opgeknapt en aan andere vissers gegeven worden. In het binnenland liggen tien andere boten klaar die de rivieren op gaan. Maar die zijn nog grotendeels geblokkeerd door gevallen rotsen. Op de terug weg komen we tot onze middel in het water en kletsnat klimmen we de auto weer in. Verderop zien we nog een familie die in een huisje van de Kruisheren woont. Zoiets krijgt de weduwe ook van het geld van de SVU. Dat ziet er goed uit. Een beetje stil en inmiddels wel wat vermoeid wordt de weg vervolgd. Na regelmatig oponthoud bij oversteken komen we aan bij het surfparadijs. We hoeven maar te vragen naar de Argentijnen die we op het vliegveld hebben ontmoet en iedereen weet wie het zijn. We worden naar de bungalows gestuurd waar ze wonen. Daar treffen we ook meteen de Amerikaan die met ons de oversteek naar Nias maakte. Dat was ondanks de korte tijd dat we elkaar maar hebben gezien, heel vertrouwd. Dat heb je ver van huis. De paters laten ons achter en zelf gaan ze naar hun confraters in een pastorie verderop. We genieten van een prachtige volle maan in een surfparadijs nu. Even andere praat en uit de jungle. Dat moet even. Morgen maken we prachtige foto's van de golven en horen de enthousiaste verhalen van de surfers. Er zijn hier 25 fanatiekelingen uit de hele wereld. Dat moet lukken. Als we verbinding krijgen, morgen meer. (tja....we blijven hopen) 3 mei 2007

'Geen vlucht naar Sumatra door tropische regen? door Paula van Hout

NIAS - We zijn weer terug op de plaats van aankomst bij de Duitse zusters. Nias wordt momenteel geteisterd door fikse tropische regenbuien. Het weer is zo slecht, dat het nu nog niet duidelijk is of we morgen (vrijdag) naar Sumatra kunnen vliegen. Wij zijn lang onderweg geweest om weer terug te komen op onze plek van aankomst. Via de laptop proberen we verbinding te krijgen voor het zenden van e-mail. Als dat lukt volgen er meer foto's van onze tocht door Nias.

-15-


2 mei2007

'Geen mooie dageraad, maar donkere wolken' door Paula van Hout

SORAKE BEACH - We hebben het weer tegen. Verdorie, geen mooie rode dageraad, maar donkere wolken, bakken regen en ruwe golven. Yovan is er om kwart voor zes voor opgestaan, maar komt teleurgesteld terug met zwart wit foto's. Ik zeg haar dat ze het van de positieve kant moet bekijken. Zij heeft unieke foto's van dit strand gemaakt. Niet iedereen heeft deze mooie dreigende lucht op de foto. De dode koraal op het strand badend in een blauw spookachtig licht...de gemiddelde surfer die hier komt heeft in de brochures immers alleen maar die strak blauwe luchten gezien en wuivende palmen. Wij hebben bijzondere foto's die het einde van de regentijd markeren. Nou ja einde... Helaas het blijft tropisch hard regenen. Ook kunnen wij onze afspraak met drie Argentijnse, echt goede surfers afzeggen. Zij zouden voor onze foto's als modellen op de surfplank fungeren. Yovan zag het al helemaal voor zich, hangend in hoge golven balancerend op de plank. Dat moesten foto's worden die de mooie kant van het eiland laten zien. Maar het water gutst op de wegen naar beneden kuilen stromen over en het wordt bijna onbegaanbaar. We komen aan in een van de authentieke stadjes van Nias. Alle oorspronkelijke huizen staan nog overeind. We zijn de enige blanken weer en de toeristenjagers zwermen als vervelende muggen om ons heen. De pastor stuurt ze tactisch op rustige toon weg, maar ze komen steeds weer terug. Als het toerisme in de toekomst toe gaat nemen, zal het hier wel snel het Valkenburg van Nias worden. Dat maken wij gelukkig niet mee.

De huizen staan op gigantisch dikke palen, zijn hoog en typerend zijn de houtbewerkte erkers. Ze zijn gebouwd volgens de 'adat', de traditie. Nog een van die gewoontes is het steenspringen. Jongens werden pas man als ze over een bamboe hek konden springen van twee meter hoog. Ze oefenden dat door over gestapelde stenen te springen. Voor een bedrag doet een man dat voor ons. In traditionele klederdracht springt hij op blote voeten over een stapel van net geen twee meter. "Ik ben toch al een man,' zal hij gedacht hebben. Ook kun je betalen voor een krijgersdans. Maar, dat krijgen we vandaag niet voor elkaar.

-16-


Opvallend is het hele grote huis centraal op het plein, waar ook grote stenen plateaus liggen. Daar werd de rechtspraak gedaan. In het grote huis woonde de koning van dit gebied. Nu wordt het bewoond door een afstammeling. Deze man nodigt de pastor uit om binnen te komen. Weer een van die voorrechten die wij niet zouden hebben als Tjeu niet mee was gegaan. De man blijkt de tweede zoon van de koning te zijn. Hij heeft dus niet de macht want die is weg gelegd voor de oudste zoon. Toch mag deze in het huis wonen en dat is uitzonderlijk, weet de pater. In de grote woonkamer kijken we rond terwijl de pastor een praatje maakt. Ondertussen worden ons allerlei zogenaamde familiestukken aangesmeerd. Yovan is daar wel gevoelig voor. Zij had haar zinnen thuis al gezet op een traditioneel schild. Die worden hebberig te voorschijn gehaald. Maar, het zijn mooie dingen, echt handwerk en heel authentiek. Daar valt niks over te zeggen. De pastor kijkt toe en achteraf zal hij zeggen dat het hier teveel om geld verdienen ging. Dat weten wij ook wel, maar zo werkt het nou eenmaal toch. De zoon van de koning heeft nou niet bepaalt een adellijke uitstraling, maar de stamboom aan de muur getuigt van een lange koninklijke traditie. Deze man heeft nog nooit gewerkt, want hier leven de adellijken van giften. Het huis is aan onderhoud toe, dus hij zal nog veel moeten krijgen, wil het overeind blijven. 'Het is maar een slappeling', oordeelt de pater rustig. Verderop blijkt een bewoner geld gekregen te hebben van Unicef om hout te kopen voor zijn huis. Met lede ogen ziet de pater aan dat hij er goedkoop en slecht hout voor heeft gekocht. Dat was dus niet de bedoeling van Unicef, maar het verraad wel weer de mentaliteit van de Niassers. Overigens zie je hier ook de schoolkinderen allemaal lopen met een rugzakje en uniformpje van Unicef. Weer een voorbeeld van hulpverlening die bij ons niet bekend is. Het vergeten Nias, krijgt toch wel veel hulp. Maar, omdat er al zoveel achterstand en armoe was vóór de natuurrampen, werd daarna pas duidelijk hoeveel werk hier gedaan moet worden. Een generaties lange achtergebleven ontwikkeling, krik je niet zomaar op in drie jaar tijd. Daar gaat waarschijnlijk nóg wel een generatie overheen. En behalve materiële hulp is hier vooral een mentaliteitsverandering nodig. Via de hoge trap die zoals op een piramide toegang geeft tot de hoogliggende stad verlaten we het traditionele Bawamataluo in het zuiden van Nias. We beginnen aan de weg terug en dat wordt een lange. Niet het aantal kilometers, maar de tijd die het gaat kosten om via een rondweg om het zuiden weer af te slaan en midden over het eiland naar de andere kant te komen. Hele stukken gaan stapvoets en we worden continue door elkaar geschud. En dan rijden wij nog wel in die luxe bak van Caritas. En wij maar denken dat we in een of ander oud brikkie van een missionaris vervoerd zouden worden. In onze dromen hadden we ook al complete voettochten gemaakt door het regenwoud. Dat kan wel hoor, maar de pastor legt uit dat daar de brandhaarden liggen van tbc en diarree. Hele dorpen in de jungle lijden daar aan en hij wil ons beschermen tegen deze meest ellendige toestanden op het eiland. We hadden wel mondkapjes meegenomen, maar nee, de pastor houdt het hier bij. Hij zelf komt overal en weet waar hij over praat. Er is maar een gebied

-17-


waar Kuppens nooit komt en dat is het onbegaanbare noorden. Voer voor antropologen wellicht. Je moet er niet aan denken wat een toestanden daar heersen. In de stromende regen en donker komen we aan in het base camp. Er wordt snel eten klaar gemaakt en vermoeid haakt de pastor af. Yovan bewerkt foto's en ik zie ongerust aan hoe het terrein blank staat, de stroom uitvalt en de regen klettert. Een bewaker loopt met een zaklamp rond. Onverstoorbaar tuurt Yovan op het scherm, dat dankzij een accu altijd werkt. Stilletjes besluit ik mijn slippers te vervangen voor mijn bergschoenen en ik hou de zaklamp en tas met belangrijke papieren in de buurt. De natuur zal mij niet hebben, ik ben er klaar voor.

3 mei 2007

"Onze lieve heertje geef mooi weertje" door Paula van Hout

GUNUN SITOLI - "Wij moeten vooruit. Het begin is gemaakt, maar er is nog heel veel werk te doen. De mensen hier op Nias moeten elkaar leren waarderen, liefhebben en helpen. Daar kunnen wij als Kruisheren een rol in hebben, want het is leven volgens de leer van Jezus. Ik doe dat al heel mijn leven en dat bevalt heel goed. Ik ben hier uitermate gelukkig en denk er nog niet aan om weg te gaan." We hebben vandaag een gesprek opgenomen met pater Tjeu Kuppens op film. Dit is zomaar een uitspraak die hij deed. Hij noemt Jezus consequent zijn beste vriend die altijd bij hem is. ,,Ik doe dit werk niet alleen, ik bén nooit alleen want we zijn altijd met z'n tweetjes. Hij laat me nooit in de steek en geeft me de beste adviezen en ingevingen." Toch heeft pastor Mathias het ruim drie jaar geleden, tien dagen zonder zijn beste vriend moeten doen. Na de tsunami werd het duister. ,,Ik ben toen heel diep gegaan. Maar gelukkig werd het weer licht en kon ik weer verder met mijn werk. De aardbeving daarna kon ik wel aan, ook al was dat heel zwaar." De kruisheer uit Tungelroy bij Weert zat in het internaat in Uden en later in Sint Agatha bij Cuijk. Aan Uden heeft hij veel herinneringen. Daarom maken we deze opname. Iedereen kan er gebruik van maken, want wat de pater vertelt is heel boeiend. Als we terug komen zal het te zien zijn op Stads tv maar ook SkyLine, L1 in Limburg en Omroep Brabant mogen het interessante verhaal uitzenden als ze willen. Ik verklap nu niet alles, maar wat ik wel kan zeggen is dat Tjeu Kuppens een geboren verteller is, veel mimiek gebruikt en gedreven zijn geloof en beleven kan overdragen. Ik begrijp nu waarom hij zo geliefd is op dit eiland, waar de mensen dicht bij de natuur staan en ontzag hebben voor symbolieken en gebruiken. Hij spreekt de lokale taal van de eilandbewoners en alleen daarom al hangen de mensen aan hem. ,,Ik raad de arme mensen hier aan om naar Jezus te gaan als ze het leven niet meer aankunnen. Bij hem kunnen ze hun hart luchten en dingen vertellen waarmee ze hier bij niemand terecht kunnen. Want het volk praat hier niet met elkaar, daarom gaan er zoveel dingen fout en ontwikkelen de meesten zich niet." Volgens de pater kun je op deze manier bidden zien als een soort therapie. ,,Het geeft vreugde en liefde en steun, dat is precies wat de mensen hier niet hebben en krijgen." Op film dankt de pater ook burgemeester Joke Kersten voor haar ingesproken boodschap. Hij spreekt haar uitgebreid toe via de camera. Ook het missiecomité van de gemeente

-18-


Weert krijgt na onze thuiskomst een dankwoord op film. Na deze opnamen hebben we afscheid genomen van het base camp en zijn we aan de lange hobbelige weg terug begonnen dwars over het eiland. Inmiddels zijn we aangekomen in de stad waar we begonnen. De hele dag gaan de Niassers gebukt onder zware tropenregens. Opnieuw is het krijgen van een internetverbinding problematisch. Morgen vertrekken we naar het vliegveld om de oversteek naar Sumatra te maken. We willen daar nog twee dagen bijkomen van de intensieve week in de jungle. Maar, het is afwachten of we kunnen vliegen. De kleine vliegtuigjes vertrekken niet bij zware regenbuien. Ik heb de hele week goed geluisterd naar de pater en probeer te begrijpen hoe en waarom hij leeft zoals hij leeft. Onder zijn invloed kan ik morgen met heel mijn hart zingen: "Onze lieve heertje, geef mooi weertje, geef mooi dag dat het zonnetje weer schijnen mag." Noem het maar kinderachtig, maar als morgen de zon schijnt is Jezus ook míjn beste vriend."

4 mei 2007

Toch een vliegtuig naar Sumatra door redactie Udens Weekblad

NIAS - Nadat Paula van Hout en Yovan Meurders op het Indonesische eiland Nias verslag hebben gedaan van het werk van Kruisheer Tjeu Kuppens, vertrok het tweetal vrijdagochtend (Nederlandse tijd) tóch met het vliegtuig naar Medan op Sumatra. Lange tijd was het onzeker of het vliegtuigje wel kon vertrekken, omdat Nias werd geteisterd door fikse tropische regenbuien. Het weer klaarde donderdagavond echter enigszins op en vrijdagochtend kon het vliegtuig, met enige vertraging, de vlucht naar Sumatra inzetten. Dinsdag volgt de reis terug naar Nederland. Aangekomen op Medan MEDAN - Na een rustige vlucht zijn Paula en Yovan rond 12.00 uur Nederlandse tijd aangekomen in Medan op Sumatra. Ze werden opgehaald en naar het hotel gebracht, waarna op dinsdag de reis terug naar Nederland volgt. 'Vanuit de jungle in de airco' MEDAN - ,,De overgang is enorm groot", zo laat Paula van Hout weten vanuit Medan op Sumatra. Van de armoede van Nias zijn Paula van Hout en Yovan Meurders vrijdag aangekomen in een hotel, dat gerund wordt door een Nederlander. Hij organiseert reizen voor individuele reizigers naar Indonesië en heeft ook de vlucht van en naar Nias helpen boeken. ,,Stromend water, een toilet, douche en zelfs een airco", zo beschrijft Paula van Hout via de telefoon het hotel aan het thuisfront. Afscheid ,,Op Nias hebben we een emotioneel afscheid gehad met pastor Tjeu Kuppens. We hebben hem dan ook een week heel intensief meegemaakt en zijn werkzaamheden voor de lokale bevolking van dichtbij mogen aanschouwen. De vlucht naar Sumatra was rustig verlopen." Paula en Yovan hebben even de tijd om bij te komen van de belevenissen en om nog meer verhalen te schrijven en prachtige foto's door te mailen. ,,Yovan wil ook nog vijf uur heen en vijf uur terug de jungle intrekken om orang-oetangs te zien. Maar dat plan laten we maar even liggen."

-19-


5 mei 2007

'Ya Ahowu' door Yovan Meurders

MEDAN - Ya Ahowu, zoals we iedere morgen begroet werden door iedereen op Nias, dat horen we hier niet meer, maar wel weer een vriendelijk Nederlands goedemorgen. In het hotel hier, dat door een Nederlander gerund wordt, spreekt het personeel een beginnend woordje Nederlands. Ik zit hier op de veranda in een prachtige omgeving vlak buiten de grote stad Medan. We zijn weer omringd met onze westerse luxe zoals een lekkere warme douche, een echt toilet en een TV op de kamer. Ik ben gisteravond weer flink geprikt door de muggen ondanks de verzekering van de eigenaar dat hier na acht uur 's avonds geen enkele mug meer te vinden is. Ik vermoed dat de muggen uit Nias wél een verbindingssignaal gevonden hebben om de mugjes hier te waarschuwen dat er een erg lekker zoet hapje aankomt. Gelukkig is het hier geen malariagebied meer, dus hoef ik me geen zorgen meer te maken over een prikje meer of minder. Afscheid Het afscheid gisteren van Tjeu Kuppens was moeilijk, we hebben tenslotte een hele week met hem over het eiland gereisd en we hebben beide een diepe bewondering gekregen voor deze man. De omstandigheden waarin hij probeert de situatie voor de mensen daar in West-Nias te verbeteren zijn verre van gemakkelijk. Ook allerlei grappige dingetjes die hij vertelde schieten opeens door mijn hoofd, zoals die keer dat hij met een Indonesische confrater op bezoek was in de staties. De bruggen waren weer eens compleet vernield, en ze moesten met de auto het water oversteken. De regen hield weer eens niet op en het water stond veel hoger dan verwacht. De pater stelde voor eerst maar zelf het water in te lopen om te kijken of het wel mogelijk was om over te steken met de auto. Hij stond inmiddels tot aan zijn nek in het water met de zaklamp in zijn mond, de stroming was fel en verraderlijk. Hij riep naar zijn confrater dat hij NIET kon oversteken met de auto, maar helaas de confrater begreep hem verkeerd, dacht dat hij riep dat hij WEL kon oversteken en reed zo de rivier in. Hij ging helemaal onder met de auto. Gelukkig kwam er geen water in de uitlaat en de chauffeur kon met flink gas geven weer boven komen. Als door een wonder is hij aan de overkant gekomen met zijn auto. Tja verhalen vertellen dat kan Tjeu wel! Op een paar oude schoenen en door zijn zus gekochte en gekregen kleding van de missie in Bandung struint hij door de jungles. Hij vertrouwt ons toe wel erg graag weer een paar goede jungle-proof schoenen te willen hebben voor zijn tochten. Vol bewondering kijkt hij steeds naar Paula's bergstappers. Zoiets wil hij wel graag, maar dan zonder ijzeren ringetjes eraan, want als hij door zout water moet waden dan gaat het roesten en springen ze er zo af en kan hij zijn veters niet meer knopen. Ook onze lichtgewicht survivalbroeken met afritsbare pijpen die lijken hem wel wat, want hij ziet dat ze ontzettend snel droog zijn na onze tocht door het water. Tjeu, we gaan op zoek voor jou !! Koppensnellen De ochtend van ons vertrek heeft hij ons nog meegenomen naar het Museum in Gunung Sitoli, waar een Duitse Kapucijner ,Johannes Hämmerle meer dan dertig jaar bezig is met

-20-


het documenteren van de geschiedenis en de cultuur van Nias. De gehele collectie is door hem zelf bij elkaar gesprokkeld. Ook heeft hij inmiddels zeven boeken geschreven over de speciale Nias cultuur. We mochten mee naar het archief en opslagruimte waar al zijn zelfverzamelde schatten liggen. Het gebouw hiervoor is gedoneerd door het Prins Claus Fonds. Geweldig, ik weet niet wat ik er anders van moet zeggen, iedereen die maar een beetje gevoelig is voor spannende geschiedenis verhalen over koppensnellers en krijgers, die kan hier dagen blijven ronddwalen. Alhoewel geschiedenis? Het koppensnellen speelt toch nog steeds in Nias. Mensen hier leven volgens de Adat, de overlevering van hun voorvaderen. De Adat is moeilijk te doorbreken, zo kan het voor komen dat er af en toe toch nog wel eens een kop gesneld word als een familievete hoog oploopt. Zeven jaar geleden is het voor het laatst gebeurd. De koppen worden hier gesneld met een schouder en één arm eraan, dit om het makkelijker te maken de kop mee naar huis te dragen. Dan kunnen ze hem aan de arm over hun schouder hangen. Tja te gek voor woorden dit verhaal, maar de beelden en uitsneden in hout die we zagen over dit fenomeen, logen er niet om. Regen De regen blijft dreigen en donkere luchten blijven samenpakken. Als we op weg naar het vliegveld gaan, is het nog steeds onduidelijk of we wel kunnen vertrekken. Ze verzekerden ons dat er een vliegtuig zou komen en ja hoor na bijna drie uur wachten komt er dan toch een dat ons weer naar de bewoonde vertrouwde wereld zal brengen. De regen en malariamuggen op Nias zijn dingen die ik beslist niet mee naar huis wil nemen, maar de warmte en de sfeer van het jungle base-camp in Sirombu, zonder enige luxe of verbinding met de buitenwereld, vergezeld van de ontzettend fijne gesprekken met de pastor neem ik zeker mee naar huis. Ik zal nog vaak terugdenken aan de woorden van de pastor als ik denk dat ik thuis een reden tot klagen heb. "Bekijk het leven van de positieve kant, en zelfs als je denkt dat niemand je begrijpt of je helpen kan, dat niemand naar je luistert.......praat dan. Wil je niet tegen Jezus praten, praat dan desnoods tegen de natuur of tegen jezelf. Leg je zorgen eens ergens neer en neem ze niet verder mee op je pad. Laat los en werk aan je toekomst." Met deze wijze lessen van de pastor zullen wij al snel thuis ook weer aan ons dagelijks leven beginnen. Ik heb mijn zorgen hier achtergelaten, de ervaringen nemen we verder mee op ons levenspad. Groetjes en tot snel weer, Yovan

-21-


"Ga altijd aan de goede kant staan, zodat het licht bij je kan" door Paula van Hout

MEDAN - Hier in het super de luxe hotel Deli River van Dirk Buiskool en zijn Sumatraanse vrouw Diana, blijft pastor Mathias meedraaien in mijn hoofd. Ik kan zijn beeld nog niet loslaten. Flarden van gesprekken, opmerkingen, uitdrukkingen en zomaar fragmenten van de afgelopen week komen spontaan op mijn netvlies. Als ik een heel goed boek heb, vind ik het altijd jammer wanneer ik het uit heb. De teleurstelling als de titelrol verschijnt na een mooie film. Zo voel het nu ook. Eindelijk heb ik die man daar ginds in dat verre regenwoud leren kennen en nu moet ik alweer gedag zeggen. We gingen naar Nias om te zien wat voor goed werk de man daar doet. En ik was nieuwsgierig en wilde weten wat hem drijft en waarom. Bovendien had ik de stille hoop wat van deze ervaren missionaris te leren. Ik wilde iets ontdekken waarmee ik ook zélf verder kan in de jachtige wereld van óns bestaan waar geklaagd wordt over verloedering, onverschilligheid en egoïsme. Hij liet ons zeker in het begin alleen maar zien wat ánderen hier doen. Hij roemde de zusters van Reute van het weeshuis in Gide, hij praatte zuster Petra de hemel in vanwege haar opvang van verstandelijk gehandicapte kinderen en de zusters van Alma zijn engelen volgens hem, omdat ze de jungle intrekken op zoek naar mismaakte en psychisch gestoorde kinderen die door hun moeders verstopt worden in donkere hutjes en niets te eten krijgen. De rol van pastor Kuppens wordt door hem zelf niet aangeroerd, maar wij zien zelf wel dat de zusters de man met respect en warmte binnen halen. Hulp Onderweg in de bush bush wordt de pastor meer en meer zichzelf. Hij komt los, is geen gast meer bij de zusters, maar komt thuis. Hij zwaait, roept en lacht. Maar laat ook steeds de chauffeur stoppen om ons te laten zien wat er mis is of om trots het resultaat te showen van het werk van een hulpverleningsorganisatie. Want dat was het eerste wat hij met stelligheid uit onze hoofden praatte; Nias is niet vergeten na de tsunami. Er was veel hulp en er zijn heel goede dingen gedaan. Nee, het is de regering van Indonesië zélf die Nias altijd al genegeerd heeft en dus ook te laat over de brug kwam na de aardbeving. Want die heeft de rest van de wereld niet meegekregen, dáár is vrijwel geen publiciteit aan gegeven. Maar, inmiddels waren er al wel organisaties op het eiland en die zijn gebleven, ook nu nog. Ja, die Tjeu Kuppens. Boerenzoon uit een gezin van zes kinderen in Tungelroy. Hij wist al heel jong dat hij zijn leven met Jezus wilde delen en de levenswijze van de Kruisheren sloot daar bij aan. Maar twaalf jaar kende hij het gezinsleven, daarna bleef dat beperkt tot vakanties. En dan hielp hij mee met de oogst en werkte hij keihard. Helemaal niks mis mee, zegt hij achteraf. Dat harde werken zit in zijn bloed en ook op

-22-


de dag van vandaag sjouwt hij vanaf de vroege ochtend. Maar niet zonder het ochtendgebed. "Eerst mijn vriend goedendag zeggen." Elke nacht staat hij op om koffie te zetten en denkt na, in stilte. Hij heeft een scherpe blik die soms dwars door je heen kijkt. Boven zijn ogen de borstels van wenkbrauwen. Tassia die voor Caritas werkt, denkt elke keer aan de Kerstman, als ze hem ziet. Hij zou er zomaar voor door kunnen gaan, maar lachend zegt Tjeu dat hij niks heeft met die personage. Natuurlijk niet, bij hem gaat het met Kerstmis om de geboorte van Jezus. Belangstellend informeert hij naar ons werk, de kinderen, familie. En luistert. Hij graaft niet en wacht af. Ik zie hem denken en lachend spring ik over op een ander onderwerp. Vanzelf ga ik in de loop der dagen meer vertellen en betrap me erop dat ik steeds persoonlijker word. Ieder mens heeft zo zijn problemen, ik natuurlijk ook. Dan pakt hij mijn hand vast en zegt zacht dat ik altijd het licht moet blijven zien. Nou ja, zou ik thuis in Uden zeggen, aan het werk maar weer. Maar hier blijft zijn advies hangen en ik probeer te begrijpen hoe hij dat dan doet. Het licht blijven zien terwijl iedereen om je heen in de ellende zit. In de middag na verschillende bezoeken aan moeders die niks hebben, behalve hongerige kinderen, krijg ik het op een gegeven moment te kwaad en ik kom de auto niet meer uit. Ik had genoeg en probeerde niks te laten merken. Mathias komt naast me zitten en zegt: ,,Jullie moeten vanavond eigenlijk iets lekkers te drinken hebben. Dan drink je daar een paar glaasjes van, laat de gebeurtenissen van vandaag los en dan kun je goed slapen. Ik heb nog wel iets." Lachend probeer ik te zeggen dat wij daar zelf al iets op hebben gevonden, maar de tranen schieten in mijn ogen. En opnieuw weet hij me met zachte hand een andere kant op te laten kijken. Hij ontkent niks, hij stopt het niet voor ons weg en tóch brengt hij met simpele bewoordingen een beschermlaag aan. Even later geniet ik weer van de schoonheid op de sawa's en de palmbomen. Onderweg vertelt de pastor grappige anekdotes. Want, wat heeft hij dan voor een lekker drankje voor ons, kan ik toch niet laten om te vragen. Er was dus nog wat miswijn en die mocht ook wel gebruikt worden voor ons als 'therapeutisch middel' om de ellende te kunnen verwerken. Niet dat hij het zelf drinkt, tegenwoordig niet meer. Vroeger bestelde hij bij de bisschop regelmatig een nieuwe 'drum'. En dan was de bisschop verwonderd over de grote hoeveelheid missen die in hun gebied gehouden werd. Met de complimenten werd dan de nieuwe wijn afgeleverd. Toen kwam er een nieuwe bisschop en daarbij moest iedere liter verantwoord worden. Verdimme, schatert de pastor, die op dat moment weer de goedlachse Bourgondische Limburger is. Streng Een man met veel gezichten, want hij kan ook streng zijn. Dat zagen we bij het botenproject van de gemeente Uden. Op barse toon vertelde Mathias dat de drie vissers die hun boten niet gebruiken, snel iets van hem zullen horen. En ook zag ik hoe hij vriendelijk, maar vastberaden een vrouw terug naar huis stuurt die met een verzonnen klacht bij hem kwam. Die hoefde echt niks meer te proberen en ze vertrok met de zegen van de pastor. Ik heb hem leren kennen ja, héél goed. Het beeld dat ik gevormd heb van pater Tjeu Kuppens klopt. Hij heeft me niet teleurgesteld. Een gelukkige mens ver van huis voor zijn familie, maar hij heeft zijn thuis op Nias, voor de rest van zijn leven in alle omstandigheden. En ik heb hem in mijn hart gesloten, ook voor altijd. Ik weet dat ik in de nabije toekomst zijn bemoedigende woorden en zijn oplossing om het leven aan te kunnen, nodig heb en

-23-


zal proberen toe te passen. Voor mezelf en mijn kinderen. "Lucht je hart, deel je gedachten, vreugde, verdriet en zorgen met iemand die daar voor open staat. Ga altijd aan de goede kant staan, zodat het licht bij je kan." Misschien hoopt hij wel dat ik ook de kant van Jezus kies, maar ik weet dat hij geen zieltjeswinner is.

6 mei 2007

'Bidt voor me dat de kinderen terugkomen' door Paula van Hout

MEDAN - Een onderwerp dat we eigenlijk nog maar tussen neus en lippen door hebben aangeroerd is de schenking van de Stichting Volkshuisvesting Uden. Yovan noemde het in haar brief die op de weblog te lezen is. Dat vraagt nog om uitleg en uitdieping. Het zit namelijk zo. Met haar niet te stuiten enthousiasme was Yovan thuis al begonnen met het werven van fondsen voor pater Kuppens. De bedoeling is om daar pas na terugkeer mee te beginnen. Maar volgens Yovan zou het ook heel fijn zijn om niet met lege handen aan te komen. Het zou volgens haar best mogelijk zijn om in die ene week al iets te realiseren en daarop reageerde de SVU meteen. De stichting had ook direct na de tsunami al een gift gedaan, maar we kregen toch 1000 euro mee. Aan de pastor vroegen we of hij een goede bestemming wist voor dit bedrag. Domme vraag natuurlijk. Hij moest alleen even nadenken welke hij het eerste zou noemen. De volgende morgen vertrok hij op de motor om zich niet heel lang daarna weer bij ons te melden. Hij was naar de vrouw gereden die hij in gedachten had, om zichzelf te overtuigen dat zij inderdaad die 1000 euro verdiende. En dat had ze zeker, wist hij nu zeker. Van dat geld kon hij voor haar een behoorlijk huisje laten bouwen want, wat ze nu heeft....dat moesten we zelf maar eens gaan bekijken. De volgende dag gingen we er naar toe, tijdens de motortocht door de jungle waar we al eerder iets over schreven. We ontmoeten Elisabeth Fatiba, 45 jaar, weduwe en moeder van acht kinderen. Haar man vertrok 10 jaar geleden met twee zonen naar Sumatra om geld te verdienen. Hij werd door een taalmisverstand vermoord en de twee zonen zijn verdwenen. Ze heeft nooit meer van ze gehoord. Drie andere kinderen zijn ook het 'huis' uit gegaan en hebben nooit meer iets laten horen. Een dochter is getrouwd en zij komt heel soms nog eens kijken hoe het met haar moeder is. Over zijn de zonen December van 15 en April van 12 jaar. Met z'n drietjes wonen ze in een bamboe hutje dat aan alle kanten lekt. Achter houdt ze wat varkens om te kunnen verkopen in de periode die ze moet overbruggen tussen de aanplant en de oogst van de sawa. Dan proberen ze in de jungle van de rubberbomen een klein inkomen te genereren en als dat niet lukt, moet een varken worden verkocht. Voor de rubber krijgt Elisabeth maximaal 35.000 roepies en dat is drie euro per week. Op de dag dat we haar bezoeken heeft ze niks meer. De pater kijkt rond in de hut en vraagt wat ze aan eten heeft staan. Met die bekende, alles verbergende gulle lach zegt ze dat ze hetzelfde eten als de varkens. Wat knollen. Maar in de pan ligt alleen een stengel suikerriet. Tjeu vertelt dat de vrouw een veel te hoge bloeddruk heeft vanwege alle spanningen. Op mijn verzoek vraagt hij Elisabeth hoe ze het volhoudt. ,,Nou u hier bent, heb ik Jezus in mijn hart lacht ze. Maar alleen nu de pater er ís. Hij vertelt haar wat het doel is van ons bezoek en de tranen schieten in haar ogen. Maar wat zou ze het liefste hebben? ,,Bidt voor me dat mijn kinderen terug komen", is haar antwoord. Moederliefde overwint alles, ook de grootste armoe die ik me voor kan stellen. De pater stopt haar 150.000 roepies toe, ongeveer 12 euro. Daar kan ze een zak rijst voor kopen om een

-24-


maand van te leven. Dat is niet genoeg tot de oogst van de rijst en daarom geven Yovan en ik haar hetzelfde bedrag. Je moet toch iets doen, als je daar staat welvarend en blakend van gezondheid. Inmiddels is de buurvrouw ook gekomen. De pater vindt dat we ook bij haar moeten gaan kijken. Ze is weduwe, heeft tbc en woont met haar moeder samen in een hut. Ina Any is haar naam en haar man ging de drie kinderen zoeken die werkten op Sumatra. Inmiddels is ze 13 jaar verder en haar man en kinderen hebben zich nooit meer thuis gemeld. Weer zo'n voorbeeld van het ontbreken aan sociaal contact tussen man, vrouw en kinderen. Op Sumatra is het leven immers beter dus waarom zouden ze nog terug keren naar Nias. Moeder is volgens haar dochter boven de honderd, maar dat moesten we met een korreltje zout nemen, lacht de pater. In dit klimaat en deze omstandigheden krijg je al snel een gerimpeld hoofd. We treffen dezelfde ellende aan en ook Ina Any stoppen we wat geld toe. Yovan stopt een mooie rode bloem in het haar van het broodmagere vrouwtje en stralend en trots gaat ze op de foto. Voor ons een mooi plaatje, voor haar de wetenschap dat ze weer een dikke maand te eten heeft. De volgende dag op het base camp staan drie vrouwen met kinderen te wachten op de stoep bij de pater. Het onderhoud duurt niet lang en even later zijn ze weer vertrokken. Op onze vragende blikken zegt de pater: ,,Je hebt toch al eerder gehoord dat de mensen hier snel jaloers zijn? Deze vrouwen wilden ook wel geld voor een nieuw huisje." Natuurlijk kunnen ook zij dat gebruiken, maar pastor Mathias heeft ze uitgelegd dat ook hun tijd komt. Dat hopen we dan maar.

7 mei 2007

Alleen altaar en trappen overeind na aardbeving door redactie Udens Weekblad

MEDAN - Het verblijf van journalist Paula van Hout en fotograaf Yovan Meurders op Nias is ten einde. Zij hebben voor het Udens Weekblad Kruisheer Tjeu Kuppens gevolgd bij zijn werkzaamheden. Nadat Nias was getroffen door de tsunami en een aardbeving, was ook een kerk verwoest. Op de foto staat Pastor Kuppens voor het altaar. Hoewel de kerk er omheen volledig verwoest was, bleven het altaar en de trappen overeind. Dit werd gezien als een wonder en uit de gehele Kerkelijke wereld zijn giften gekomen om deze kerk verder landinwaarts te herbouwen. Dit is inmiddels al gebeurd.

-25-


8 mei 2007

'Spaarvarkens op Nias' door Yovan Meurders

MEDAN - Het einde van onze tocht is in zicht, vandaag vertrekt ons vliegtuig weer richting Nederland. We hebben ons hier in deze prachtige omgeving een paar daagjes voorbereid op onze terugkomst en helemaal bijgerust van onze spannende jungle avonturen. Al overpeinzend over de afgelopen week, is er toch nog en speciaal stukje Nias cultuur wat ik graag met jullie wil delen en waar we nog niet over verteld hebben. Indonesië is een islamitisch land, misschien hebben jullie je inmiddels wel afgevraagd wat een katholieke missionaris hier naar toe brengt. Nias hoort inderdaad bij Indonesië, maar ligt zo afgelegen dat het een aparte cultuur ontwikkeld heeft, dat niks meer met Indonesië van doen heeft. Koppensnellers In de vroegere jaren toen het islamitisch geloof door Indonesië verspreid werd, zijn de islamieten uiteraard ook op Nias geweest om te proberen deze koppensnellers te bekeren tot het hun geloof. Dat was een groot probleem, want op Nias is een varken een heilig dier, en samen met kippen en vis de enige eetbare dieren. De koppensnellers zagen eigenlijk niet zo zitten om helemaal niks meer te eten te hebben, want de varkens, tja die moesten dan verdwijnen van het eiland. Tegelijkertijd kwamen er ook wat christelijke missionarissen naar Nias en de Koninklijke familie accepteerde dit geloof meteen, omdat ze daarbij de varkens en hun cultuur mochten behouden. Uiteraard volgde de bevolking. Het varken is sinds jaar en dag hét betaalmiddel op Nias, ...zoals wij vroeger ons ouderwetse porseleinen spaarvarkentje in de kast hadden staan, zo vrolijk knort en wandelt het hier op vier poten rond op het erf van de hutjes. Prijs Zonder varkens ben je hier niks, je hebt ze nodig voor iedere sociale activiteit zoals het kopen van een bruid, het huwelijk en je begrafenis. De prijs van de bruid wordt nog steeds betaald in varkens, in het noorden en westen van Nias zijn bruiden duurder dan in het zuiden van Nias. Een huwelijk kan niet plaatsvinden zonder genoeg geslachte en gebraden varkens voor het feest. Voor de begrafenis worden ook varkens geslacht, en iedereen die afscheid komt nemen van de overledene krijgt een stuk varken mee naar huis. De pastor krijgt zelfs vaak de kop mee, het beste stuk. Die geeft hij dan zo snel mogelijk weer af, bij de eerste beste arme familie waar hij langs komt. Zij ook weer blij. De koning daarentegen nagelde iedere gekregen schedel van een kop als trofee aan zijn plafond. Voor vele arme families is dus een begrafenis een reden om zich diep in de schulden te steken omdat er niet genoeg varkens op het erf rondscharrelen.

-26-


Ronddwalen Pater Mathias, creatief als hij is, heeft er iets op gevonden! In plaats van de dode nog vijf dagen tot een week boven de grond te houden tot iedereen langs in geweest, probeert hij de mensen te overtuigen dat het beter is de overledene zo snel mogelijk te begraven. Hij vertelt erbij dat het vanwege hygiënische omstandigheden in dit klimaat noodzakelijk is en dat verre weg familie daar maar begrip voor moet hebben. De Niassers beginnen nu beetje bij beetje de voordelen daar ook wel van in te zien, want zo kost een begrafenis aanzienlijk minder geld (varkens) dan 5 dagen lang gasten ontvangen. Volgens de Adat, de oude overleveringen van de voorouders, mag dat niet, en moet de geest eerst nog 3 dagen kunnen ronddwalen voor hij onder de grond gestopt mag worden. Met een liefdevolle uitleg vertelt Mathias aan de mensen, dat hij, zou het een zonde betreffen, hij deze zonde op zich wil nemen en zelf wil verantwoorden aan Petrus aan de Hemelpoort.

18 mei 2007

De echte missionaris sterft uit door Paula van Hout

UDEN - Ze bestaan, maar hoe lang nog? Missionarissen die hun hele leven in de rimboe werken om het leven van de lokale bevolking te verbeteren. Wij hebben het genoegen gehad om er zo een te ontmoeten. Kruisheer Tjeu Kuppens op het eiland Nias in Indonesië is het perfecte voorbeeld van een mens die in de toekomst niet meer bestaat. Inmiddels een week terug van de reis naar Nias en het wordt me steeds duidelijker hoe uniek deze trip is geweest. Heel veel van mijn leeftijdsgenoten hadden wel een oom of tante in de missie. Helemaal niks kon ik me er bij voorstellen, waarschijnlijk omdat ik nog te jong was. Nu weet ik wel beter. Ik begrijp nu ook hoe een missionaris het volhoudt. Tjeu Kuppens heeft dat laten zien en uitgelegd. Hij werd naar de missie gestuurd en is nooit meer terug gekomen. Hij werkte 25 jaar lang op het eiland Java en nu 18 jaar op Nias. Ondanks alle armoe en tekortkomingen is hij er gelukkig. Hij heeft er vrijheid, ver van regels van het bisdom. Hij wordt omringd door mensen die van hem houden en voor hem zorgen. Hij krijgt goed te eten en bovenal...hij wordt gerespecteerd. Kuppens is een man van aanzien en dat merkt hij aan den lijve. Wat moet zo'n man na al die jaren in het Kruisherenklooster in Uden? Gedurende al die jaren is de band met zijn familie anders dan met het volk van Nias. In Uden zou hij anoniem en vervreemd zijn en weinig meer kunnen betekenen. Daar heeft hij een volle dagtaak, is hij priester, dokter, schoolmeester, therapeut , boer en alles tegelijk. Uiteraard draagt zijn geloof bij aan het leven dat hij leidt. Er wordt veel gebeden, nieuwe priesters worden opgeleid en zijn werk wordt gesteund en voortgezet. Maar dat zal nooit zijn zoals Tjeu Kuppens het zelf doet. Want wie geeft zijn hele leven nog aan anderen? Een zorgelijke ontwikkeling. Er is een nieuw soort zendeling opgestaan, dat wel. Jonge mensen die na hun studie een jaar of drie vrijwilligerswerk doen. Prima. Maar dat is niet te vergelijken met het goede werk van de ouderwetse missionaris. Want het is echt zo, ze doen héél goed werk, dat mag wel eens gezegd worden.

-27-


30 augustus 2007

Schenkingen van SVU en anonieme familie door Paula van Hout

UDEN - Pater Matthias, ofwel Kruisheer Tjeu Kuppens was maandag in Uden. Hij heeft het Indonesische eiland Nias even verlaten voor een vakantie bij zijn familie in Limburg. In Uden werd hij verrast met weer een financiële bijdrage van SVUwonen en ontving hij 1300 euro van een familie die onbekend wil blijven. Voor Yovan Meurders en Paula van Hout die in april voor het Udens Weekblad verslagen maakten van een bezoek aan Nias, was het een heuglijk weerzien. Eind april trokken zij een week lang met de missionaris over 'zijn' eiland om te zien hoe de wederopbouw na de Tsunami van Kerstmis 2004 en de aardbeving van Pasen 2005 verliep. Het eiland is lang door de eigen regering vergeten en er is nog erg veel te doen aan de grote armoe, de slechte wegen en de slechte woonomstandigheden. Maandag sprak Tjeu Kuppens even met burgemeester Joke Kersten. Daarna had hij een onderhoud met onder andere wethouder Sultan Günal over het botenproject waar de gemeente Uden sinds de Tsunami geld voor heeft gegeven. Ook dit jaar mogen de Kruisheren weer een aanvraag indienen en dit keer zou hij van de Udense steun graag huisjes bouwen. Huisje De Kruisheer had overigens foto's bij zich van het huisje dat hij liet bouwen van de 1000 euro van SVUwonen die hij in april kreeg. Hij liet de foto's persoonlijk zien aan directeur Hans Schepers. Tot grote verrassing van de pater kreeg hij maandag opnieuw een bedrag van 500 euro zodat het huisje ook nog geschilderd en ingericht kan worden. De reis die Yovan Meurders en Paula van Hout maakten dit voorjaar was gesponsord door De Winter drukkers en uitgevers. De pater ging maandag directeur Roland de Winter persoonlijk bedanken voor alle aandacht die hem is gegeven en die hij ook nu weer kreeg. Ook de komende maanden wordt in het Udens Weekblad weer aandacht geschonken aan het vele werk dat de Kruisheer doet op dit eiland. Gift In het Kruisherenklooster ontving de pater maandag ook nog een envelop met 1300 euro uit handen van rector Rein Vaanhold. Het was de opbrengst van een verjaardag in een familie die onbekend wil blijven. Tjeu Kuppens vertrekt donderdag weer naar het eiland. "Dat is alweer snel. De pater heeft een medisch onderzoek gehad en alles was goed met hem. Voor hem is dat een reden om zo snel mogelijk de reis terug te boeken. Zoals gewoonlijk wachten er een hoop problemen bij zijn thuiskomst. Ze kunnen hem daar niet

-28-


missen, " zegt Yovan. En wat vind ik? Geweldig om deze man zo snel weer terug te zien. Het zal nu weer lang duren want wij weten dat zijn hart ligt op Nias en hij daar liever is dan hier."

-29-

Reisverslag. Nias (Indonesië) van. Paula van Hout en Yovan Meurders. naar

Recommend Documents