“Regioscan Stadshagen” ten behoeve van Netwerkbureau Kinderopvang Versie 1.0
Alkmaar, 31 mei 2010
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder vooraf schriftelijke toestemming van Linkin Business.
Copyright © 2010 Linkin Business BV
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
2
Inhoudsopgave Voorwoord .......................................................................................................... 4 Samenvatting ..................................................................................................... 5 1. Inleiding ......................................................................................................... 7 1.1
Aanleiding tot onderzoek ......................................................................... 7
1.2
Onderzoekdoelstelling ............................................................................. 7
1.3
Opdrachtgever en uitvoerder ................................................................... 7
1.4
Onderzoeksopzet en verantwoording....................................................... 7
1.5
Leeswijzer ................................................................................................. 7
2. Stadshagen ..................................................................................................... 8 2.1
Geschiedenis Stadshagen .......................................................................... 8
2.2
Stadshagen ............................................................................................... 8
2.3
Stadshagen in kaart .................................................................................. 9
2.4
Voorzieningen ........................................................................................... 9
2.5
Bereikbaarheid ........................................................................................ 10
2.6
Status Stadshagen .................................................................................. 10
2.7
Ontwikkeling Stadshagen ........................................................................ 10
3. Bevolking...................................................................................................... 11 3.2
Gezinssituatie.......................................................................................... 13
3.3
Opleiding en inkomen .............................................................................. 14
3.4
Cultuur .................................................................................................... 16
4. Capaciteit kinderopvang ............................................................................... 18 4.1
Aanbod .................................................................................................... 19
4.2
Participatie kinderopvang ....................................................................... 19
4.3
Voorkeursdagen ...................................................................................... 20
4.4
Wachtlijsten ............................................................................................ 21
4.5
Gewenste capaciteit ................................................................................ 22
4.6
Ontwikkeling van de vraag ...................................................................... 23
5. Conclusies en aanbevelingen ....................................................................... 27 5.1
Conclusies ............................................................................................... 27
5.2
Aanbevelingen ten aanzien van capaciteit ............................................... 27
Bronnen ............................................................................................................ 28
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
3
Voorwoord Geachte lezer, Voor u ligt het rapport van Linkin Business ten behoeve van “Netwerkbureau Kinderopvang”. Linkin Business heeft het werken aan deze scan en de samenwerking met de opdrachtgever als plezierig ervaren en hoopt dat de opdrachtgever na het lezen van het rapport dit project als geslaagd beoordeelt. We willen alle betrokkenen graag bedanken voor hun medewerking aan de totstandkoming van dit rapport. Wij wensen u veel plezier bij het lezen! Alkmaar, 31 mei Namens het team van Linkin Business
Reinoud Bliek Richard Mosch John Voskens
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
4
Samenvatting Deze rapportage is geschreven in opdracht van Netwerkbureau Kinderopvang. Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, organisaties voor primair onderwijs en gemeenten te ondersteunen en te stimuleren bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij op wijkniveau een scan uit, welke leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een model ten behoeve van de regioscan ontwikkeld. Op basis van dit model worden meerdere locaties in kaart gebracht. Deze rapportage richt zich op de Vinex- wijk Stadshagen in Zwolle. De centrale onderzoekdoelstelling is dan ook: “Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te Stadshagen en de ontwikkeling van de vraag in de jaren tot en met 2018” Stadshagen is een Vinex- locatie aan de rand van Zwolle. Stadshagen bestaat uit twee delen: Stadshagen 1 en Stadshagen 2. De komende jaren worden er nog 4.000 woningen bijgebouwd, dit zijn voornamelijk woningen in het gebied Stadshagen 2. Onlangs is bekendgemaakt dat Stadshagen in 2023 in zijn geheel gerealiseerd zal zijn. Deze planning is reeds meerdere keren aangepast door de economische crisis. Projectontwikkelaars krijgen huizen moeilijker verkocht, daarom zijn zij ook voorzichtig met de bouw van huizen. De bewoners zien Stadshagen als een mooi opgezette wijk. De bewoners beoordelen de voorzieningen met het rapportcijfer 7,4. De tevredenheid over de groenvoorzieningen is echter relatief laag met 38%. De bereikbaarheid scoort onder Stadshagenaars eveneens relatief laag, 35% van de inwoners vindt dat Stadshagen goed bereikbaar is per auto. Van de Nederlandse bevolking is 21,4% 0-12 jaar oud, in Stadshagen is dat 26,3%. In de categorie 25-44 jaar is het 41,1% ten opzichte van 27,5% van de landelijke bevolking. Bijna de helft (49,1%) van de huishoudens in Stadshagen heeft kinderen, dit is bijna 15% hoger dan het landelijk gemiddelde. Deze cijfers bevestigen het beeld dat Stadshagen een wijk is met veel en relatief jonge gezinnen met kinderen. In Stadshagen is 84,1% autochtoon, dit is voor heel Nederland 80,1%. 15,5% van de inwoners is van Niet- Westerse afkomst, in Nederland is dat 11%. 0,5% van de bevolking valt onder Westerse nieuwe Nederlanders. Deze nieuwe Nederlanders zijn vrijwel alleen Joegoslaven. Op basis van de landelijke aanname zal het percentage autochtonen afnemen naar een percentage van 82,2%. In 2018 is 16,8% Niet- Westers en 1,0% Westers.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
5
Hieronder een overzicht van de huidige en gewenste capaciteit per indicatiejaar.
Overzicht kinderopvang Stadshagen Periode: Bevolking 0-3 jaar
2010
2012
2015
2018
1.910
1.932
2.146
2.342
56,6% 14,9%
56,6% 14,9%
56,6% 14,9%
56,6% 14,9%
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
515
521
548
632
Capaciteit in kindplaatsen
448
448
448
448
67
73
100
184
Participatiegraad Wachtlijstcijfer netto wachtlijst
Tekort in kindplaatsen Bevolking 4-12 jaar
3.222
3.408
3.589
4.279
Participatiegraad
32,1%
32,1%
32,1%
32,1%
Wachtlijstcijfer netto wachtlijstcijfer
16,2%
16,2%
16,2%
16,2%
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
523
553
626
694
Capaciteit in kindplaatsen
450
450
450
450
73
103
176
244
Tekort in kindplaatsen
Zoals in het bovenstaande overzicht is te zien neemt het tekort in kindplaatsen voor zowel KDV als BSO de komende jaren toe van respectievelijk 67 en 73 in 2010 tot 184 naar 244 in 2018. De toename heeft te maken met de huizenbouw die de komende jaren gepland staat en daarmee het logische gevolg dat het aantal personen mee groeit. Een verandering in de planning van de woningbouw kan er echter voor zorgen dat het tekort lager uitvalt. Dit heeft te maken met de mogelijke gevolgen van de economische crisis welke door relevante stakeholders momenteel nog niet te overzien zijn. De wachtlijst is het belangrijkste mechanisme waar ondernemers op sturen. Vervuilingen tot 80% zijn geen uitzondering waardoor het beeld van ondernemers vertroebeld is. Er is namelijk een groot verschil tussen de netto wachtlijst en de bruto wachtlijst.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
6
1. Inleiding 1.1
Aanleiding tot onderzoek
In het takenpakket van Netwerkbureau Kinderopvang zitten nogal wat onderdelen die vragen om een behoorlijk kennisniveau, zoals: Het op praktische en oplossingsgerichte wijze stimuleren en ondersteunen van kinderopvangorganisaties, rganisaties voor primair onderwijs en gemeenten bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij per gebied een regioscan uit, deze rapportage is voor de Vinex- locatie Stadshagen in Zwolle. De regioscan leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Om een dergelijke regioscan efficiënt uit te voeren is er reeds een regioscan- model ontwikkeld. 1.2
Onderzoekdoelstelling
Het centrale doel van het onderzoek is: “Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te Stadshagen en de ontwikkeling van de vraag in de jaren tot en met 2018.” 1.3
Opdrachtgever en uitvoerder
Het Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld door het ministerie van OCW voor de periode van drie jaar. Het Netwerkbureau Kinderopvang opereert onafhankelijk en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, primair onderwijs en gemeenten waar mogelijk te ondersteunen bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Bij de uitvoering van de opdracht wil het Netwerkbureau vooral samen aan de slag met alle betrokken partijen. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft dit onderzoek verricht in opdracht van en in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang. Het onderzoek is uitgevoerd door Richard Mosch, Reinoud Bliek en John Voskens. 1.4
Onderzoeksopzet en verantwoording
Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een opzet voor het model ‘regioscan’ gemaakt. Aan de hand van dit model is Linkin Business gestart met deskresearch. Op basis van het model zijn alle relevante gegevens uit 27 verslagen en 26 websites geselecteerd. Aanvullend is de selectie getoetst in 3 diepte-interviews ter plaatse en 17 telefonische interviews. Op basis van deze onderzoeksresultaten zijn conclusies en adviezen geformuleerd. 1.5
Leeswijzer
In dit rapport zijn de bronnen als voetnoot toegevoegd en worden resultaten van Stadshagen afgezet tegen landelijke resultaten. Hiernaast is er uitgegaan van twee scenario’s, te weten: □ In het eerste scenario is er uitgegaan van het onderzoek ‘Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang, 5e meting’. Hierin wordt er uitgegaan van het feit dat er 1,9 kinderen per kindplaats worden opgevangen in zowel het KDV als in de BSO; □ In het tweede scenario is er uitgegaan van een gemiddelde dat is verkregen uit vier interviews met vier lokale ondernemers. Hierin wordt uitgegaan dat er 2,41 kinderen kunnen worden opgevangen per kindplaats in het KDV en 2,30 in de BSO. Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
7
2. Stadshagen 2.1 Geschiedenis Stadshagen Stadshagen is de eerste wijk in Zwolle die aan de andere zijde van het Zwarte Water is gebouwd. De eerste huizen welke in 1996 in de Mastenbroekerpolder gebouwd werden, waren de aanzet voor de bouw van een wijk waar uiteindelijk 40.000 inwoners moeten gaan wonen. Op de plek waar nu Stadshagen ligt, heeft tussen 100 en 500 na Christus een dicht moerasgebied gestaan. In de 14e eeuw werd het gebied ontgonnen en ingepolderd. De oorspronkelijke opzet van Stadshagen is ontworpen door stedenbouwkundige Klaus Folmer. Dit is later uitgewerkt door bureau BGSV uit Rotterdam. De eerste paal werd geslagen op 27 november 1995. De Mastenbroekenpolder, die al vanaf de 15e eeuw vrijwel onaangetast langs Zwolle lag, biedt nu plaats voor relatief jonge gezinnen.1 2.2 Stadshagen Stadshagen ligt in het verlengde van het historische centrum van de stad. Het nieuwe deel van Zwolle ligt aan het Zwarte Water, de rivier die de verbinding vormt met het centrum van de stad en daar overgaat in de stadsgracht. Op de fiets ben je vanuit Stadshagen in vijftien minuten bij de Peperbus (75 meter hoge toren), een belangrijk herkenningspunt voor veel Zwollenaren.2 Stadshagen 1 is een jonge, moderne wijk. De wijk bestaat uit de buurten Milligen, Schoonhorst, Werkeren en Frankhuis. De gemeenteraad heeft in 2002 Stadshagen 2 aangewezen als grote nieuwbouwlocatie. Deze locatie sluit aan op Stadshagen 1, zodat er één samenhangende wijk ontstaat. Stadshagen 2 wordt gebouwd ten noorden en westen van het huidige Stadhagen 1. Het tweede gedeelte zal gaan bestaan uit drie buurten: De Tippe, Breecamp en Breezicht. Om en gedeeltelijk door Stadshagen 2 wordt de Hasselterweg gebouwd, de nieuwe rondweg van Stadshagen.3 Uiteindelijk zal Stadshagen rond het jaar 2023 gereed zijn. De wijk zal dan de grootste wijk van Zwolle zijn met 16.000 woningen en rond de 32.000 inwoners. Dit betekent dat dan bijna 24% van de inwoners van Zwolle in Stadshagen woont. Het woningaanbod in Stadshagen speelt in op de vraag van het nieuwe millennium. Men kan kiezen uit een rijke variatie aan woningen; van gestapelde appartementen tot eengezinswoningen. Huren of kopen is mogelijk in alle prijsklassen. Ook bestaat op beperkte schaal de mogelijkheid een praktijk aan huis te beginnen. Van de woningen in Stadshagen is ongeveer 70% koopwoning en 30% huurwoning. Van de koophuizen is ongeveer 30% relatief goedkoop (rond de € 200.000), 40% tot € 300.000 en 30% relatief duur (boven € 300.000). Van de mensen die in Stadshagen wonen komt ongeveer 60% uit Zwolle, 20% uit de regio en 20% uit het westen.4 Volgens het Woonbelevingsonderzoek Stadshagen 2008 zien de bewoners van Stadshagen de wijk als een mooi opgezette wijk. Niet-bewoners, wonend in andere wijken dan Stadshagen, zien het gebied als een saaie, eentonige Vinex- wijk.
1 2 3 4
http://nl.wikipedia.org/wiki/Stadshagen Buurtnieuws: http://www.stadshagennieuws.nl/stadshagen Buurtsite Stadshagen: www.zwollestadshagen.nl Interview Ton Poortvliet, coördinator informatiecentrum Stadshagen Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
8
2.3
Stadshagen in kaart
Stadshagen:
Zwolle in deelgebieden:
Stadshagen 2 zal komen binnen het met rood omstippelde gebied naast Stadshagen 1.
Hierboven is de stad Zwolle te zien. Het gebied met het nummer 10 is de de wijk Stadshagen 2.
Stadshagen, gelegen aan de andere kant van de rivier het Zwarte Water:
2.4 Voorzieningen In 1996 zijn de eerste huizen in Stadshagen gebouwd. Er waren toen bijna geen voorzieningen, behoudens een supermarkt, drogist, slijterij en een huisartsenpraktijk. Inmiddels staat er een volwaardig winkelcentrum met onder meer twee supermarkten en bekende winkels als Kruidvat, Bart Smit en Hema. Naast deze winkels is er ook het Gezondheidshuis en het Cultuurhuis, waar tal van activiteiten worden georganiseerd.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
9
Nabij het centrum van Stadshagen ligt het Twistvlietpark waar diverse festiviteiten, zoals het jaarlijkse Stadshagenfestival, plaatsvinden. 63% van de inwoners van Stadshagen is tevreden over het aantal voorzieningen in Stadshagen. De inwoners van Stadshagen beoordelen het aantal voorzieningen in Stadshagen met het cijfer 7,4.5 2.5 Bereikbaarheid De stad Zwolle is vanaf de snelweg A28 goed te bereiken. De A28 gaat door Zwolle heen en loopt van Utrecht tot aan Groningen. Net als andere Vinex- wijken ligt Stadshagen dicht tegen de stad Zwolle. De binnenstad van Zwolle is voor de bewoners goed per fiets en openbaar vervoer te bereiken. Voor autoverkeer is dit een stuk lastiger. De Twistvlietbrug, de snelste verbinding tussen de wijk en de binnenstad, is alleen toegankelijk voor openbaar vervoer en fietsers. Het autoverkeer kan gebruik maken van de Mastenbroekerbrug of de Frankhuizerallee om de wijk binnen te komen. Een andere mogelijkheid is om via de N331 te rijden en vervolgens aan de noordkant de wijk binnen te gaan.6 Uit twee gesprekken met bewoners blijkt dat de bereikbaarheid van Stadshagen op veel ergernis stuit. Dagelijks staat het namelijk vast met auto’s om de wijk in te gaan. Volgens het Woonbelevingsonderzoek Stadshagen 2008 vindt 35% van de inwoners dat Stadshagen goed bereikbaar is per auto. De 60% die ontevreden is over de bereikbaarheid, wil vooral meer toegangswegen tot de wijk en betere mogelijkheden om met de auto door Stadshagen heen te rijden. Van de bewoners is 12% tevreden met het bereiken van andere buurten in Stadshagen per auto, dit is relatief laag. Doordat er twee ingangen zijn om de wijk in te gaan is de wijk autoluw te noemen. 2.6 Status Stadshagen In 2009 zijn, mede door de economische crisis, beduidend minder woningen opgeleverd in Stadshagen dan in voorgaande jaren. Momenteel staan er in Stadshagen zo’n 7.000 woningen en de komende jaren worden er nog 4.000 woningen bijgebouwd. De voorzieningen die er momenteel zijn, voorzien in veel verschillende levensbehoeften, aldus Cobie Hamming- Pijl van het informatiecentrum Stadshagen. De planning voor de bouw van Stadshagen 2 is reeds weer met enkele jaren verlengd tot 2023. De economische moeilijke tijd maakt het vooral voor projectontwikkelaars onzeker of gebouwde huizen wel worden bewoond. Ton Poortvliet van het informatiecentrum Stadshagen:’’De vraag naar de woningen is er wel degelijk door de sloop van verschillende appartementen en huizen in de oudere delen van Zwolle. Bewoners van deze woningen worden zo gestimuleerd om zich in Stadshagen te vestigen.’’ 2.7 Ontwikkeling Stadshagen Het project Stadshagen wordt aangestuurd door projectbureau Stadshagen, welke op het stadskantoor gevestigd is. NAW gegevens zijn te vinden in de bijlage.
5 6
Woonbelevingsonderzoek Stadshagen 2008 Interview Cobie Hamming-Pijl, informatiecentrum Stadshagen Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
10
3. Bevolking In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling van de bevolking op verschillende manieren uiteengezet. Eerst wordt er een vergelijking op basis van cijfers van 2009 gemaakt tussen Nederland en Stadshagen, gevolgd door een vergelijking in de indicatiejaren 2012, 2015 en 2018. 3.1 Bevolkingsopbouw In de onderstaande tabel is de bevolkingsopbouw van 2009 weergegeven voor Nederland en Stadshagen.
Bevolkingsopbouw Bron:
Nederland
Stadshagen
CBS Statline, 2009
Perioden
OS Zwolle, januari 2010
2009
Leeftijd
aantal
2009 %
aantal
%
0-3 jaar
738.354
4,5
1.910
9,8
4-9 jaar
1.203.836
7,3
2.435
12,5
10-12 jaar
587.814
3,6
787
4,0
13-17 jaar
998.237
6,1
925
4,7
18-24 jaar
1.402.203
8,5
1.029
5,3
25-44 jaar
4.532.571
27,5
8.015
41,1
45-64 jaar
4.550.957
27,6
3.128
16,1
2.471.815
15,0
1.255
6,4
16.485.787
100
19.484
100
65+ Totaal
Van de Nederlandse bevolking is 21,4% 0-12 jaar oud, in Stadshagen is dat 26,3%. Voor Stadshagen ligt het percentage kinderen in de categorieën 0-3 jaar en 4-9 jaar respectievelijk 5,3% en 5,2% hoger dan op landelijk niveau. In de categorie 25-44 jaar is het 41,1% ten opzichte van 27,5% van de landelijke bevolking. Deze cijfers bevestigen het beeld dat Stadshagen een wijk is met veel en relatief jonge gezinnen met kinderen. Tussen 2000 en 2008 is het aantal 0-3 jarigen in Zwolle voornamelijk gestegen in Stadshagen: van 454 in 2000 tot 1.728 in 2008. Hiermee is Stadshagen de wijk met de meeste jonge kinderen: 27% van alle 0-3 jarigen in Zwolle woont in Stadshagen.7 De bevolkingsopbouw zal zich tot 2018 als volgt ontwikkelen. Bevolkingsprognose Nederland Bron: CBS Statline, december 2008 Perioden 2012 2015 Leeftijd aantal % aantal % 0-3 4-9 10-12 13-17 18-24 25-44 45-64 65+ Totaal
723.622 1.147.183 611.101 985.495 1.438.604 4.343.147 4.674.709 2.709.823 16.633.684
4,4 713.305 6,9 1.101.887 3,7 595.332 5,9 1.012.515 8,6 1.445.659 26,1 4.193.210 28,1 4.726.868 16,3 2.990.500 100 16.779.276
2018 aantal
4,3 718.697 6,6 1.086.586 3,5 556.565 6,0 1.012.063 8,6 1.441.649 25,0 4.109.540 28,2 4.782.277 17,8 3.215.221 100 16.922.598
% 4,2 6,4 3,3 6,0 8,5 24,3 28,3 19,0 100
Stadshagen OS Zwolle, januari 2010 2012 2015 aantal % aantal % 1.932 2.480 928 1.085 1.381 8.501 3.804 1.359 21.470
9,0 11,6 4,3 5,1 6,4 39,6 17,7 6,3 100
2.146 2.743 1.116 1.395 1.584 9.416 4.763 1.771 24.934
8,6 11,0 4,5 5,6 6,4 37,8 19,1 7,1 100
2018 aantal 2.342 3.033 1.246 1.711 1.906 10.444 5.830 2.255 28.767
% 8,1 10,5 4,3 5,9 6,6 36,3 20,3 7,8 100
Het aantal 0-12 jarigen zal tot 2012 in percentage afnemen. Ook het aantal 25-44 jarigen neemt in percentage af. Logischerwijs neemt het percentage mensen ouder dan 45 jaar toe. In Stadshagen was in 2009 22,5% van de bevolking 45 jaar en ouder, in 2018 zal dit naar schatting 28,1% zijn.
7
Trendrapportage Zwolle 2008 Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
11
Het meest relevante onderdeel van deze paragraaf is in onderstaande grafiek samengevat.
Prognose 0-12 jarigen 3.500 3.000 2.500 0-3
2.000
4-9 1.500
10-12
1.000 500 0 2009
2012
2015
2018
In absolute aantallen neemt het aantal 0-12 jarigen tot 2018 toe. De komende jaren zal het bevolkingsaantal in Stadshagen met name toenemen door de bouw van Stadshagen 2. De relevante leeftijdscategorieën voor de kinderopvang laten een stijgende lijn zien. In 2018 zullen er 2.342 0-3 jarigen in Stadshagen wonen, 3.033 4-9 jarigen en ruim 1.246 0-12 jarigen.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
12
3.2 Gezinssituatie In de onderstaande tabel zijn de huishoudens voor 2009 in Stadshagen en Nederland uiteengezet. Huishoudens
Stadshagen
Nederland
Bron: Periode
CBS statline, juli 2009
OS Zw olle, januari 2010
2009
2009
Gezinsverhouding
Aantal
Eenpersoonshuishouden
2.158.838
29,4
1.511
21,3
Tw eepersoonshuishouden zonder kinderen
2.417.942
32,9
2.017
28,4
250.301
3,4
88
1,2
Drie-en meer persoonshuishouden zonder kinderen Eenouderhuishouden
%
Aantal
%
480.793
6,5
374
5,3
Tw eepersoonshuishoudens met kinderen
2.046.846
27,8
3.104
43,8
Totaal
7.354.720
100
7.094
100
In totaal heeft 49,1% van de huishoudens in Stadshagen kinderen, voor Nederland ligt dit percentage op 34,3%. Het percentage huishoudens met kinderen is voor Stadshagen hiermee 14,8% hoger dan het landelijk gemiddelde. Deze cijfers bevestigen dat Stadshagen een wijk is met relatief veel gezinnen met kinderen. In 2007 waren er in Nederland 1,4 miljoen huishoudens met kinderen van 12 jaar of jonger, waarvan minstens één van de ouders een betaalde baan had van 12 uur of meer per week. De helft van de ouders maakt geen gebruik van opvang. In deze gezinnen werkt vaak één van de ouders niet, zodat zelf voor de kinderen kan worden gezorgd. Dat ouders veelal zelf voor de kinderen zorgen, heeft onder andere te maken met de opvatting dat de ouders dit zelf ook het beste kunnen. Een kwart van de ouders doet een beroep op de onbetaalde opvang, zoals oppasopa’s en -oma’s. Rond de 17% van de ouders kiest voor de formele kinderopvang. Eenoudergezinnen maken vaker gebruik van de kinderopvang. In 2007 maakte 27% gebruik van kinderopvang in het formele circuit. Eenoudergezinnen hebben immers geen partner die, terwijl zij aan het werk zijn, de zorg voor de kinderen op zich kan nemen.8
8
Landelijke jeugdmonitor, rapportage 4e kwartaal 2008 Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
13
3.3 Opleiding en inkomen Zwolle is een stad met relatief veel studerende mensen. In 2009 studeerden er in Zwolle 21.469 aan het MBO en 16.861 aan het HBO.9 Dit betekent dat ruim 37.000 mensen een beroepsopleiding in Zwolle volgden. In onderstaande tabel een overzicht van het aantal personen dat in Zwolle en Nederland in het schooljaar 2007/2008 onderwijs volgde, uitgesplitst naar opleidingsniveau.
Aantal leerlingen onderwijs 2007/2008
Nederland
Zwolle
Bron:
Gemeente op maat Zwolle, 2009
Niveau
Aantal
%
%
Aantal
Basisonderwijs
1.553.332
42,7
10.887
Expertisecentra
66.264
1,8
1.648
5,8
Voortgezet onderwijs
914.210
25,2
6.052
21,4
Middelbaar beroepsonderwijs
513.258
14,1
4.106
14,5
Hoger beroepsonderwijs
374.377
10,3
4.843
17,1
Wetenschappelijk beroepsonderwijs
212.728
5,9
770
2,7
3.634.169
100,0
28.306
100,0
Totaal
38,5
Uit bovenstaande tabel blijkt dat 17,1% van de scholieren een HBO opleiding volgt, dit is 6,8% hoger dan het landelijk gemiddelde. In Zwolle volgt 2,7% een wetenschappelijke opleiding, landelijk is dit 5,9%. In Stadshagen gingen in 2009 2.544 kinderen naar de basisschool, dit is 13,1% van de totale bevolking in Stadshagen. In geheel Zwolle gingen 11.649 kinderen (inclusief speciaal basisonderwijs) naar de basisschool, dit is 9,8% van de bijna 118.000 mensen die in Zwolle wonen. Het aantal kinderen in Noord-Nederland dat naar de basisschool gaat is, na jaren van groei, de laatste twee jaar licht afgenomen. In Zuid- Limburg is het aantal leerlingen van het basisonderwijs tussen 2000 en 2009 zelfs met liefst elf procent afgenomen. De reden is dat veel jonge gezinnen uit het noorden en het zuiden de laatste jaren naar de Randstad trekken. De gegevens laten verder zien dat er in het westen en oosten nog steeds een groei is van het aantal kinderen dat naar de basisschool gaat.10 In de diagram hieronder is te zien dat in 2008 het opleidingsniveau van de leerlingen die op dat moment op het voortgezet onderwijs zaten, weinig verschilde van het opleidingsniveau op landelijk niveau. Vooral gemeenten met de hogere inkomens hebben meer leerlingen die een hoger opleidingsniveau doen, dit komt bijvoorbeeld voor in gemeenten als Bloemendaal, Rozendaal en Blaricum. Verdeling voortgezet onderwijs naar onderwijssoort, 2007/’08
Bron: Gemeente op maat Zwolle 2009 9
Zwolle buurmonitor Gemeente op maart Zwolle, 2009
10
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
14
In de onderstaande tabel is de inkomenssituatie voor Stadshagen en Nederland uiteengezet voor 2005 en 2007.
Inkomenssituatie Nederland/Stadshagen Bron:
CBS Statline
Locatie
Zwolle buurtmonitor
Nederland
Periode
Stadshagen
2005
2007
2005
2007
Gem.besteedbaar inkomen per inwoner
12.700
13.300
12.300
12.700
Gem.besteedbaar inkomen per huishouden
30.100
30.600
31.100
32.900
Gestandaardiseerd huishoudinkomen
20.800
21.400
21.200
22.100
10%
9%
5%
6%
Onder de armoedegrens
Het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden in Stadshagen ligt op € 32.900. Dat is € 2.300 meer dan het landelijk gemiddelde van € 30.600 Nederland. Het percentage van de mensen die onder de armoedegrens leeft is in Stadshagen lager dan voor de Nederlandse bevolking in het algemeen (respectievelijk 6% ten opzichte van 9%). In vergelijking met steden van gelijke grootte is er in Zwolle sprake van een vrij positieve inkomenssituatie. Waar andere grote steden doorgaans relatief veel huishoudens met een minimuminkomen hebben, ligt dat aandeel in Zwolle op een landelijk, gemiddeld niveau. Het betreft hier vooral huishoudens van alleenstaanden (studenten en ouderen). Zwolle heeft een relatief klein aandeel huishoudens met een erg hoog inkomen.11 Het aandeel tweeverdieners is naar schatting ongeveer 60% van de totale bevolking in Stadshagen, dit is gebaseerd op de drie persoonlijke gesprekken die gevoerd zijn.12 Uit de bovenstaande tabel over de inkomenssituatie is het relatief hoge aantal tweeverdieners ook te verklaren. Het gemiddeld inkomen per inwoner ligt lager dan het landelijk gemiddelde en het inkomen per huishouden ligt hoger dan het landelijk gemiddelde. Het lagere inkomen per inwoner wordt grotendeels verklaard doordat veel moeders parttime werken. Door het gemiddeld hogere inkomen per huishouden kan het hoge aantal tweeverdieners worden verklaard. Volgens onderzoek van het Centraal Planbureau zijn de overheidsuitgaven aan kinderopvang sinds de invoering van de Wet kinderopvang in 2005 gestegen. De kinderopvangsubsidie steeg tot een gemiddelde van bijna 80%. Dit is ook te zien in de cijfers. Het aandeel formele opvang in het totaal van informele- en formele opvang voor 0-3 jarigen steeg tussen 2004 en 2008 van 60 naar 80%, voor 4-tot 12-jarigen steeg het aandeel over dezelfde periode van 20 naar 50%. Hoe hoger het inkomen is, hoe lager de kinderopvangtoeslag die door de overheid wordt toegekend. De kinderopvang is hiermee voor armere gezinnen relatief goedkoper. Toch maakt die doelgroep minder gebruik van de kinderopvang. Een aandeel van 37 procent van de gezinnen met de laagste inkomens gebruikt kinderopvang, terwijl bij de hogere inkomens dat percentage tussen de 82 en 96 procent ligt. Reden hiervoor kan zijn dat laagopgeleide vrouwen over het algemeen minder werken dan hoogopgeleide vrouwen, , waardoor ze vaker thuis zijn en de kinderen zelf verzorgen.13 14
11
Woonvisie Zwolle 2005-2020 Interviews met: Cobie Hamming-Pijl en Ton Poortvliet, informatiecentrum Stadshagen, Klaartje Koebrugge, kinderopvang Allio en Carin Hartesteegt, BSO De Vlieger. 13 www.toeslagen.nl 14 Onderzoek van het Centrum voor Sociaal Beleid van de Universiteit Antwerpen 12
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
15
3.4 Cultuur In de onderstaande tabel zijn de gegevens betreffende de etniciteit voor zowel Nederland als Stadshagen.
Etniciteit:
Nederland
Bron: Periode
Stadshagen
CBS Statline, november 2009 OS Zwolle, januari 2010 2009
2009
Etniciteit
Aantal
Westerse landen
1.478.396
9,0
88
0,5
Niet-Westerse landen
1.809.310
11,0
3.017
15,5
Autochtoon
13.198.081
80,1
16.379
84,1
Totaal
16.485.787
100
19484
100
Aantal
%
%
Zowel het percentage Niet- Westerse nieuwe Nederlanders als het percentage autochtonen ligt in Stadshagen hoger dan het landelijk gemiddelde. In Stadshagen is 84,1% autochtoon, dit is voor heel Nederland 80,1%. 15,5% van de inwoners in Stadshagen is van Niet- Westerse afkomst, in geheel Nederland is 11% van de bevolking van Niet- Westerse afkomst. Een percentage van 0,5% van de inwoners van Stadshagen is een Westerse nieuwe Nederlander. Deze nieuwe Nederlanders zijn volgens de Zwolle Buurtmonitor vrijwel alleen Joegoslaven. In de periode 2009–2018 zal de bevolkingssamenstelling zich als volgt ontwikkelen. Hierbij is uitgegaan van het landelijke groeipatroon voor de etniciteitverhoudingen van het CBS. Etniciteit:
Nederland
Bron: Periode
Stadshagen
CBS Statline, december 2008 2012 Aantal
Etniciteit kort
Linkin Business, december 2009 2015 Aantal
%
2018 Aantal
%
2012 Aantal
%
2015 Aantal
%
2018 Aantal
%
%
Westerse landen
1.526.202
9,2
1.564.243
9,3
1.601.857
9,5
150
0,7
199
0,8
288
1,0
Niet-westerse landen
1.893.040
11,4
1.990.477
11,9
2.094.104
12,4
3.414
15,9
4.089
16,4
4.833
16,8
Autochtoon
13.214.429
79,4
13.224.532
78,8
13.226.551
78,2
17.906
83,4
20.645
82,8
23.646
82,2
Totaal
16.633.671
100
16.779.252
100
16.922.512
100
21.470
100
24.934
100
28.767
100
Het aantal nieuwe Nederlanders in zowel Nederland als Stadshagen groeit. Hieronder is de etniciteit voor Stadshagen in de kinderopvangleeftijd 0-12 jarigen uiteengezet.
Leeftijdsopbouw naar etniciteit Stadshagen Bron: OS Zwolle januari 2010 Leeftijd Etniciteit Westerse landen
0-3 jaar
Aantal
4-12 jaar
%
Aantal
%
6
0,3
13
0,4
278
14,6
557
17,3
Autochtoon
1.626
85,1
2.652
82,3
Totaal
1.910
100
3.222
100
Niet-Westerse landen
De etniciteit naar leeftijdsopbouw tot 12 jaar verschilt niet veel van de totale bevolkingssamenstelling in Stadshagen. Het aandeel autochtonen (82,3%) is tussen 4-12 jaar wel iets lager dan het totale gemiddelde in Zwolle (84,1%). Bij de leeftijdscategorie 0-3 jaar is 85,1% autochtoon.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
16
In de onderstaande tabel is de prognose van de leeftijdsopbouw naar etniciteit voor Stadshagen uiteengezet. Hierbij is uitgegaan van het landelijke groeipatroon. Prognose leeftijdsopbouw naar etniciteit Stadshagen Bron: OS, Zwolle, bewerking Linkin Business, december 2009 Perioden
2012
2015
2018
2012
2015
2018
Leeftijd
0-3 jaar
0-3 jaar
0-3 jaar
4-12 jaar
4-12 jaar
4-12 jaar
Etniciteit
Aantal
Westerse landen
%
Aantal
%
Aantal
%
Aantal
%
Aantal
%
Aantal
%
10
0,5
13
0,6
19
0,8
15
0,6
19
0,7
27
0,9
290
15,0
333
15,5
17
16,0
439
17,7
500
18,2
567
18,7
Autochtoon
1.632
84,4
1.800
83,8
1.949
83,2
2.026
81,6
2.224
81,0
2.439
80,4
Totaal
1.932
100
2.146
100
2.342
100
2.480
100
2.743
100
3.033
100
Niet-Westerse landen
Het aantal kinderen in de kinderopvangleeftijdscategorie neemt in zijn totaliteit toe. Op basis van de landelijke aanname groeit hierdoor het aantal nieuwe Nederlanders relatief sneller dan het aantal autochtone Nederlanders. Tweederde van de gezinnen in Nederland waarvan de moeder van Niet- Westerse allochtone herkomst is, zorgden in 2007 zelf voor de opvang van hun kind en deden geen beroep op de kinderopvang. Onder de gezinnen met een autochtone moeder is dat minder, namelijk 51%. De gezinnen met een autochtone moeder maakten vaker gebruik van zowel de onbetaalde opvang (26%) als de formele opvang (25%). Een op de vijf gezinnen met een moeder van Niet- Westers allochtone herkomst schakelde onbetaalde opvang in en een op de tien formele opvang.15
15
Landelijke jeugdmonitor kinderopvang, 4e kwartaal 2008 Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
17
4. Capaciteit kinderopvang In dit hoofdstuk is de capaciteit aan de hand van twee scenario’s, welke in de leeswijzer reeds zijn beschreven, berekend. Hieronder een overzicht van de spreiding van de KDV en de BSO in de wijk Stadshagen op dit moment.
KDV = KDV BSO = BSO
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
18
4.1
Aanbod
Lokaal scenario
Landelijk scenario
Capaciteit kindplaatsen
Kinderopvang
Locatie
De onderstaande tabel geeft het aantal kindplaatsen voor zowel het KDV als de BSO weer. In de derde kolom staan het aantal kindplaatsen. In de vierde en vijfde kolom is de capaciteit in aantal kinderen volgens de landelijke en lokale aanname weergegeven.
De Kleine Reus
kdv
40
76
96
Eigen Wijs
kdv
44
84
106
Allio Werkerlaan
kdv
60
114
145
Allio Zw aardvegerstraat
kdv
44
84
106
Allio Winterdijkstraat
kdv
48
91
116
Doomijn Sterrenkroos
kdv
64
122
154
Domijn Wildw alstraat
kdv
24
46
58
Doomijn Oude Wetering
kdv
48
91
116
Petteflet
kdv
28
53
67
Ferezon*
kdv
24
46
58
Het Frankhuisje
kdv
24
46
58
Totaal KDV
kdv
448
851
1080
De Vlieger Oude Wetering
bso
90
171
207
De Vlieger Ingelandhof
bso
70
133
161
Ferezon**
bso
20
38
46
De Kleine Reus
bso
40
76
92
Doomijn Muurmeesterstraat
bso
20
38
46
Doomijn Wildw alstraat
bso
40
76
92
Eigen Wijs
bso
10
19
23
Allio Muurmeesterstraat
bso
15
29
35
Allio Mannagras
bso
30
57
69
Allio Winterdijkstraat
bso
60
114
138
Allio Overtoom
bso
35
67
81
Doomijn Oude Wetering***
bso
20
38
46
Totaal BSO
bso
450
855
1035
kdv & bso
898
1706
2115
Totaal
* Ferezon: locatie wordt in het nieuwe schooljaar 2010/2011 geopend ** Ferezon: locatie is medio mei geopend *** Doomijn Oude Wetering: locatie wordt op 23 augustus 2010 geopend 4.2 Participatie kinderopvang De kinderopvangparticipatie is op landelijk en lokaal niveau weergegeven. De participatie voor het KDV ligt volgens de landelijke aanname op 44,6%, volgens de lokale op 56,6%. Voor de BSO ligt dit op respectievelijk 26,5% en 32,1%. De economische crisis speelt momenteel nog geen rol op de participatie van de kinderopvang, dit blijkt uit twee gesprekken met kinderopvangorganisaties.16 16
Gesprekken met Klaartje Koebrugge Allio, Carin Hartesteegt BSO De Vlieger Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
19
Kinderopvangorganisaties hebben geen dalende vraag gesignaleerd. Zij kijken met name naar de wachtlijsten die er zijn. De wachtlijsten zijn hiermee het belangrijkste mechanisme waar ondernemers op sturen. Vervuilingen tot 80% zijn geen uitzondering waardoor het beeld van ondernemers vertroebeld is. Er is namelijk een groot verschil tussen de netto wachtlijst en de bruto wachtlijst. Uit twee persoonlijke gesprekken met kinderopvangorganisaties blijkt verder dat ouders hun kinderen vrijwel niet buiten Stadshagen naar de opvang brengen. Ook brengt bijna niemand zijn kind van buiten Stadshagen naar opvang in Stadshagen. Dat dit bijna niet gebeurt heeft te maken met de bereikbaarheid van Stadshagen. Ouders willen dat de opvang op de route van het werk ligt zodat zij zonder omweg hun reis kunnen vervolgen. 4.3 Voorkeursdagen Op lokaal niveau in Stadshagen is de bezettingsgraad op de woensdag en vrijdag voor zowel KDV als BSO rond de 60%. Dit blijkt uit gesprekken met werknemers van BSO De Vlieger en Allio Kinderopvang. Volgens het onderzoek Kinderopvang Zwolle 2008 is in Zwolle de bezetting doordeweeks van het KDV 85% en van de BSO 63%. De relatief lage deelname van de BSO komt door de lagere vraag op de woensdag- en vrijdagmiddag. Uit landelijk onderzoek naar de voorkeursdagen van ouders voor het KDV en BSO komt naar voren dat het percentage dat op woensdag en vrijdag van kinderopvang gebruik wenst te maken veel kleiner is dan de aangegeven voorkeursdagen maandag, dinsdag en donderdag. Meer dan de helft (53%) wenst geen gebruik te maken van de BSO op woensdag en/ of vrijdag, voor KDV is dit 29%.17 Deze cijfers worden bevestigd door de onderstaande tabel.
Voorkeursdagen Nederland Bron: Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang Criteria/ BSO, KDV Wachtlijst BSO juni 2009 Wachtlijst KDV juni 2009 Ja
18%
13%
Nee
53%
29%
Al ingeschreven voor de woensdag en/of vrijdag.
29%
58%
Te herleiden is dat op landelijk niveau de woensdag en/of vrijdag voor 29% is gedekt voor de BSO en 58% voor het KDV. Als we hier de ouders bij optellen die bereid zijn naar de woensdag en/of vrijdag te verhuizen komt dit neer op 47% voor de BSO en 71% voor het KDV. Deze cijfers vormen op landelijk niveau de maximale vraag voor de woensdag en/of vrijdag.
17 Regioplan, “Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang (5e meting), stand van zaken in juni 2009”, oktober 2009
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
20
4.4 Wachtlijsten Uit vier interviews met ondernemers op lokaal niveau is gebleken dat de vervuiling op de wachtlijst van het KDV rond de 80% ligt. Er is dus een groot verschil tussen de bruto wachtlijst en de netto wachtlijst. Ouders schrijven hun kinderen bij alle KDV’s in om zo snel mogelijk een plaats te kunnen bemachtigen. Er zijn in Stadshagen vijf organisaties die KDV aanbieden. Dit betekent dat vier van de vijf wachtlijsten vervuild kan zijn, ofwel een vervuiling van 80%. Voor de BSO is de vervuiling op de wachtlijst anders. BSO deelname is in Stadshagen schoolafhankelijk. Kinderen van een basisschool gaan naar de BSO die verbonden is aan de school. Ouders schrijven zich dus niet bij meerdere vestigingen in. Wel dient er rekening te worden gehouden met dubbeltellingen op de wachtlijst en kinderen waarvan de gewenste einddatum voor deelname aan de kinderopvang nog niet is verstreken. Op basis van ervaringen met andere onderzoeken in Vinex- locaties is er voor deze twee factoren een vervuiling van 20% berekend. Op landelijk niveau ligt de vervuiling van de wachtlijsten op 44% voor BSO en 46% voor KDV, zie onderstaande tabel.
Staat uw kind op de wachtlijst voor BSO of KDV? Bron: Wachtlijst onderzoek ministerie OCW Criteria/ BSO en KDV
BSO
KDV
Ja
56%
54%
Nee
44%
46%
Op basis van de lokale aanname zijn de cijfers voor de wachtlijst van Allio en De Vlieger inclusief vervuiling voor de BSO 16,2%. De cijfers voor de wachtlijst van Allio en Poppejans zijn inclusief vervuiling voor het KDV 14,9%. De cijfers zijn verder doorberekend op alle andere kinderopvangvestigingen op basis van 1,9 kinderen per kindplaats.18,19
18 Aanname gebaseerd op de 270 kinderen op wachtlijst van Allio en Poppejans. In verhouding met de landelijke capaciteitsaanname van 1,9 kinderen per kindplaats 19 Aanname gebaseerd op de 115 kinderen op wachtlijst van Allio en De Vlieger, in verhouding met de landelijke capaciteitsaanname van 1,9 kinderen per kindplaats.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
21
4.5 Gewenste capaciteit De gewenste capaciteit is berekend door de huidige capaciteit vermeerderen met de netto wachtlijst.
Resultaat in kinderen
Gewenste capaciteit in kinderen
Capaciteit in kinderen
Resultaat in kindplaatsen
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
Capaciteit kindplaatsen
Kinderopvang
Locatie
Volgens bovenstaande gegevens ziet de wachtlijst anno 2010 er als volgt uit:20
De Kleine Reus
kdv
40
46
6
96
111
14
Eigen Wijs
kdv
44
51
5
106
122
16
Allio Werkerlaan
kdv
60
69
9
145
166
22
Allio Zw aardvegerstraat
kdv
44
51
7
106
122
16
Allio Winterdijkstraat
kdv
48
55
8
116
133
17
Domijn Sterrenkroos
kdv
64
74
10
154
177
23
Domijn Wildw alstraat
kdv
24
28
4
58
66
9
Doomijn Oude Weteting
kdv
48
55
8
116
133
17
Petteflet Het Frankhuisje
kdv kdv
28 24
32 28
4 4
67 58
78 66
10 9
Ferezon
kdv
24
28
4
58
66
9
Totaal KDV
kdv
448
515
67
1080
1241
161
BSO De Vlieger 1 Oude Wetering
bso
90
105
15
207
241
34
BSO De Vlieger 2 Ingelandhof
bso
70
81
11
161
187
26
Ferezon
bso
20
23
3
46
53
7
BSO De Kleine Reus
bso
40
46
6
92
107
15
Domijn Muurmeesterstraat
bso
20
23
3
46
53
7
Domijn Wildw alstraat
bso
40
46
6
92
107
15
Eigen Wijs
bso
10
12
2
23
27
4
Allio Muurmeesterstraat
bso
15
17
2
35
40
6
Allio Mannagras
bso
30
35
5
69
80
11
Allio Winterdijkstraat
bso
60
70
10
138
160
22
Allio Overtoom
bso
35
41
6
81
94
13
Doomijn Oude Wetering
bso
20
23
3
46
53
7
Totaal BSO
bso
450
523
73
1035
1203
168
kdv & bso
898
1038
140
2115
2443
329
Totaal
In bovenstaande tabel is zichtbaar dat er sprake is van een tekort voor zowel BSO als KDV. Doomijn Oude Wetering is gevestigd in Brede School Het Festival. KDV Ferezon en BSO Oude Wetering zijn ook in het schema meegenomen, echter zijn deze vestigingen nog niet geopend. Wel zijn deze in de berekening meegenomen. Op dit moment is er in het KDV een tekort van 67 kindplaatsen en in de BSO een tekort van 73 kindplaatsen.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
22
4.6 Ontwikkeling van de vraag Voor de berekening van de ontwikkeling van de vraag zijn verder geen nieuwe verblijven meegenomen. Meerdere organisaties hebben aangegeven een nieuw verblijf te willen openen. Dat er nieuwe vestigingen bij zullen komen lijkt hiermee zeker. Alleen wanneer, waar en hoe groot deze zullen zijn is vooralsnog niet bekend. Volgens de gemeente zullen in Stadshagen 2 een drietal scholen starten in tijdelijke verblijven. Hierbij wordt tevens onderzocht of er twee tijdelijke kinderopvang voorzieningen kunnen worden gerealiseerd. Voor het indicatiejaar 2012 ziet de tabel bij ongewijzigde omstandigheden er als volgt uit.21 Vraag & aanbod 2012
Resultaat in kinderen
Gewenste capaciteit in kinderen
Capaciteit in kinderen
Resultaat in kindplaatsen
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
Capaciteit kindplaatsen
Kinderopvang
Locatie
Bron: Linkin Business
De Kleine Reus
kdv
40
47
7
96
112
16
Eigen Wijs
kdv
44
51
7
106
123
17
Allio Werkerlaan
kdv
60
70
10
145
168
24
Allio Zw aardvegerstraat
kdv
44
51
7
106
123
17
Allio Winterdijkstraat
kdv
48
56
8
116
135
19
Domijn Sterrenkroos
kdv
64
74
10
154
179
25
Domijn Wildw alstraat
kdv
24
28
4
58
67
9
Doomijn Oude Weteting
kdv
48
56
8
116
135
19
Petteflet Ferezon
kdv kdv
28 24
33 28
5 4
67 58
78 67
11 9
Het Frankhuisje
kdv
24
28
4
58
67
7
Totaal KDV
kdv
448
521
73
1080
1256
176
BSO De Vlieger 1 Oude Wetering
bso
90
111
21
207
254
47
BSO De Vlieger 2 Ingelandhof
bso
70
86
16
161
198
37
Ferezon
bso
20
25
5
46
56
10
BSO De Kleine Reus
bso
40
49
9
92
113
21
Domijn Muurmeesterstraat
bso
20
25
5
46
56
10
Domijn Wildw alstraat
bso
40
49
9
92
113
21
Eigen Wijs
bso
10
12
2
23
28
5
Allio Muurmeesterstraat
bso
15
18
3
35
42
8
Allio Mannagras
bso
30
37
7
69
85
16
Allio Winterdijkstraat
bso
60
74
14
138
169
31
Allio Overtoom
bso
35
43
8
81
99
18
Doomijn Oude Wetering
bso
20
25
5
46
56
10
Totaal BSO
bso
450
553
103
1035
1271
236
kdv & bso
898
1074
176
2115
2527
412
Totaal
De tabel laat zien dat het tekort in stijgt KDV van 67 naar 73 en in de BSO van 73 kindplaatsen naar 103 kindplaatsen. 21 Berekening capaciteit kinderen KDV en BSO, voorbeeld KDV: 1.932 (totaal aantal 0-3 jarigen) *56,6 participatie KDV lokaal niveau) =991*1,149 (percentage netto wachtlijst) =1.256
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
23
Hieronder de tabel voor 2015 bij ongewijzigde omstandigheden. Vraag & aanbod 2015
Resultaat in kinderen
Gewenste capaciteit in kinderen
Capaciteit in kinderen
Resultaat in kindplaatsen
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
Capaciteit kindplaatsen
Kinderopvang
Locatie
Bron: Linkin Business
De Kleine Reus
kdv
40
52
12
96
125
28
Eigen Wijs
kdv
44
57
13
106
137
31
Allio Werkerlaan
kdv
60
78
18
145
187
42
Allio Zw aardvegerstraat
kdv
44
57
13
106
137
31
Allio Winterdijkstraat
kdv
48
62
14
116
150
34
Domijn Sterrenkroos
kdv
64
83
19
154
199
45
Domijn Wildw alstraat
kdv
24
31
7
58
75
17
Doomijn Oude Weteting
kdv
48
62
14
116
150
34
Petteflet
kdv
28
36
8
67
87
20
Ferezon
kdv
24
31
7
58
75
17
Het Frankhuisje
kdv
24
31
9
58
75
17
Totaal KDV
kdv
448
548
100
1080
1396
316
BSO De Vlieger 1 Oude Wetering
bso
90
125
35
207
288
81
BSO De Vlieger 2 Ingelandhof
bso
70
97
27
161
224
63
Ferezon
bso
20
28
8
46
64
18
BSO De Kleine Reus
bso
40
56
16
92
128
36
Domijn Muurmeesterstraat
bso
20
28
8
46
64
18
Domijn Wildw alstraat
bso
40
56
16
92
128
36
Eigen Wijs
bso
10
14
4
23
32
9
Allio Muurmeesterstraat
bso
15
21
6
35
48
13
Allio Mannagras
bso
30
42
12
69
96
27
Allio Winterdijkstraat
bso
60
83
23
138
192
54
Allio Overtoom
bso
35
49
14
81
112
31
Doomijn Oude Wetering
bso
20
28
8
46
64
18
Totaal BSO
bso
450
626
176
1035
1439
404
kdv & bso
898
1174
276
2115
2835
720
Totaal
Het tekort voor zowel van BSO als KDV loopt in 2015 verder op als gevolg van de woningbouw. In 2015 zullen er voor het KDV 100 kindplaatsen meer moeten zijn dan op dit moment en voor de BSO 176 kindplaatsen.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
24
Hieronder de tabel voor 2018 bij ongewijzigde omstandigheden. Vraag & aanbod 2018
Resultaat in kinderen
Gewenste capaciteit in kinderen
Capaciteit in kinderen
Resultaat in kindplaatsen
Gewenste capaciteit in kindplaatsen
Capaciteit kindplaatsen
Kinderopvang
Locatie
Bron: Linkin Business
De Kleine Reus
kdv
40
56
16
96
136
40
Eigen Wijs
kdv
44
62
18
106
150
43
Allio Werkerlaan
kdv
60
85
25
145
204
59
Allio Zw aardvegerstraat
kdv
44
62
18
106
150
43
Allio Winterdijkstraat
kdv
48
68
20
116
163
47
Domijn Sterrenkroos
kdv
64
90
26
154
217
63
Domijn Wildw alstraat
kdv
24
34
10
58
82
24
Doomijn Oude Weteting
kdv
48
68
20
116
163
47
Petteflet Ferezon
kdv kdv
28 24
39 34
11 10
67 58
95 82
28 24
Het Frankhuisje
kdv
24
34
10
58
82
24
Totaal KDV
kdv
448
632
184
1080
1522
443
BSO De Vlieger 1 Oude Wetering
bso
90
139
49
207
319
112
BSO De Vlieger 2 Ingelandhof
bso
70
108
38
161
248
87
Ferezon
bso
20
31
11
46
71
25
BSO De Kleine Reus
bso
40
62
22
92
142
50
Domijn Muurmeesterstraat
bso
20
31
11
46
71
25
Domijn Wildw alstraat
bso
40
62
22
92
142
50
Eigen Wijs
bso
10
15
5
23
35
12
Allio Muurmeesterstraat
bso
15
23
8
35
53
19
Allio Mannagras
bso
30
46
16
69
106
37
Allio Winterdijkstraat
bso
60
93
33
138
213
75
Allio Overtoom
bso
35
54
19
81
124
44
Doomijn Oude Wetering
bso
20
31
11
46
71
25
Totaal BSO
bso
450
694
244
1035
1596
561
kdv & bso
898
1326
428
2115
3118
1004
Totaal
In 2018 zijn er voor het KDV 632 kindplaatsen gewenst en voor de BSO 694. Hiermee is er een tekort van respectievelijk 184 kindplaatsen in het KDV en 244 kindplaatsen in de BSO. De gewenste capaciteit in de kinderopvang is voor 2018 3.118 kinderen. In 2018 zal er echter een tekort zijn van 1.004 kinderen, oftewel 428 kindplaatsen.
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
25
Hieronder is de ontwikkeling van het KDV grafisch weergegeven: Ontwikkeling van de vraag KDV 1600 1400
Aantal
1200
capaciteit in kindplaatsen
1000
capaciteit in kinderen
800
vraag in kindplaatsen
600
vraag in kinderen
400 200 0 2010
2012
2015
2018
Jaar
Het constante capaciteitstekort in de BSO is voor zowel de kindplaatsen als de kinderen in de onderstaande grafiek te zien. Ontwikkeling van de vraag BSO 1600 1400
Aantal
1200
capaciteit in kindplaatsen
1000
capaciteit in kinderen
800
vraag in kindplaatsen
600
vraag in kinderen
400 200 0 2010
2012
2015
2018
Jaar
In de onderstaande grafiek is de totale ontwikkeling van vraag en aanbod weergegeven. Hier is te zien dat er tot 2018 een toenemend tekort aan capaciteit is: Ontwikkeling van de vraag totaal 3500 Totale capaciteit in kindplaatsen
3000
Aantal
2500
Totale capaciteit in kinderen
2000 Totale vraag in kindplaatsen
1500 1000
Totale vraag in kinderen
500 0 2010
2012
2015
2018
Jaar
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
26
5. Conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de conclusies en aanbevelingen uiteengezet. 5.1 Conclusies Stadshagen is een Vinex- locatie aan de rand van Zwolle. Stadshagen bestaat uit twee delen, Stadshagen 1 en Stadshagen 2. Stadshagen 1 is momenteel vrijwel af. De komende jaren worden er echter nog wel 4.000 woningen bijgebouwd, dit zijn dan ook voornamelijk woningen in het gebied Stadshagen 2. De bewoners van Stadshagen zien de wijk als een mooi opgezette wijk, daarentegen zien bewoners van andere wijken Stadshagen als een saaie, eentonige Vinex- wijk. De bewoners beoordelen de voorzieningen met het rapportcijfer 7,4, de tevredenheid over de groenvoorzieningen is relatief laag met 38%. De bereikbaarheid scoort eveneens relatief laag, 35% van de inwoners vindt dat Stadshagen goed bereikbaar is per auto. Op basis van het onderzoek is gebleken dat er momenteel in het KDV een gewenste capaciteit is van 1.241 kinderen of 515 kindplaatsen, voor de BSO is dit 1.203 of 523. Dit betekent dat er momenteel een tekort van 67 kindplaatsen in het KDV is en een tekort van 73 kindplaatsen in de BSO. Het tekort aan KDV en BSO zal de komende jaren verder toenemen. Dit heeft alles te maken met de 4.000 woningen die er geleidelijk tot het jaar 2023 zullen worden bijgebouwd. In 2018 zal er in het KDV een tekort zijn van 184 kindplaatsen om 443 kinderen, in de BSO is dit 244 om 561. 5.2
Aanbevelingen ten aanzien van capaciteit □
□
□
Veel kinderopvangorganisaties schonen hun wachtlijst niet regelmatig of helemaal niet op. Vervuiling van wachtlijsten komt dan ook veel voor, soms wel tot 80%. Doordat ondernemers de wachtlijsten als belangrijk mechanisme zien om op te sturen is hun beeld vertroebeld en zien kinderopvangorganisaties hun toekomst rooskleuriger in dan de werkelijke situatie is. Voor ondernemers is het beter om te sturen op de geschatte participatiegraad minus de huidige capaciteit; In zowel Stadshagen 1 als 2 is behoefte aan meer kinderopvanglocaties. Twee ondernemingen hebben aangegeven in Stadhagen 1 nog meer kindplaatsen te willen creëren. Alle andere organisaties hebben aangegeven de mogelijkheden te onderzoeken tot het bouwen van extra vestigingen in Stadshagen 2; Het vorige punt staat in verhouding met de gevolgen van de economische situatie en de daarmee veranderende planning van de woningbouw. De planning is al een aantal keer aangepast, momenteel tot 2023. De planning van de bouw is belangrijk voor de kinderopvangprognose. Indien er minder huizen worden gebouwd, neemt het inwonertal minder snel toe en zal de prognose van deelname aan de kinderopvang veranderen. Door dit aspect in combinatie met de vervuilde wachtlijsten kan het zo zijn dat tekorten lager uitvallen. Wij adviseren dan ook om dit per jaar in de gaten te houden om zodoende hierop te kunnen sturen;
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
27
Bronnen Literatuur □ Linkin Business, Regioscan Stadshagen, januari 2009 □ Gemeente Zwolle, Gemeentegids Zwolle 2009/2010 □ Onderzoek en Statistiek Zwolle, Woonbelevingsonderzoek Stadshagen 2008 □ Gemeente Zwolle, Structuurplan Zwolle 2020 □ GGD, inspectierapporten kinderopvang Zwolle o BSO De Vlieger Oude Wetering,januari 2010 o BSO De Vlieger Ingelandhof, oktober 2009 o BSO De Kleine Reus, juni 2009 o Doomijn Sterrenkroos, september 2009 o Eigen Wijs, oktober 2009 o Allio Muurmeesterstraat, augustus 2009 o Allio Mannagras, september 2009 o Allio Winterdijkstraat, juli 2009 o Allio Overtoom, juli 2009 o Allio Werkerlaan, september 2009 □ Wachtlijsten en wachttijden BSO en KDV 5e meting 2009, Regioplan □ Verzadiging van de kinderopvang nadert snel 2009, Buitenhek □ Zwolle, Rapport Woonvisie Zwolle 2005-2020 □ Brochure voor gastouders 2010, Ministerie van OCW □ Gemeente op maat Zwolle 2009, rapport CBS □ Gemeente op maat Zwolle 2005, rapport CBS □ Rapportage Child care subsidies revisited, Centraal Plan Bureau februari 2010 □ Maatschappelijke ontwikkeling Zwolle, Onderzoek kinderopvang Zwolle 2008 □ Maatschappelijke ontwikkeling Zwolle, Voortgangsrapportage kinderopvang augustus 2009 □ Implementatie Kinderopvang 2010, “Veranderingen voor ouders” □ Implementatie Kinderopvang 2010, “Veranderingen voor gastouders” □ Implementatie Kinderopvang 2010, “Veranderingen voor gastouderbureaus” □ Rabobank, “Cijfers & Trends kinderopvang”, 1e jaargang december 2008
Internet www.zwollestadshagen.nl www.zwolle.nl www.toeslagen.nl www.stadshagennieuws.nl www.netwerkbureaukinderopvang.nl www.doomijn.nl www.landstede.com www.minocw.nl www.regioplan.nl www.google.nl www.implementatiekinderopvang2010.nl www.ggd.nl www.kvk.nl
www.poppejans.nl www.cbs.nl www.nieuwbouw-locaties.nl www.wikipedia.nl www.allio.nl www.dekleinereus.com www.ggdijsselland.nl www.kinderopvangeigenwijs.nl www.databankkinderopvang.nl www.ocw.nl www.stadshagentotaal.nl www.cpb.nl www.nhd.nl
Artikelen □ Noordhollands Dagblad, “Horizon leidt 6.000 gastouders op”, 16-12-2009 □ Noordhollands Dagblad, ‘’Negen ton voor meer opvang’’, 18-03-2010 □ Noordhollands Dagblad, 60.000 kinderen zonder gasouders’’, 14-04-2010
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
28
Interviews Face-to-face □ Allio Kinderopvang: Manager Planning en Plaatsing, mevrouw Koebrugge □ Landstede kinderopvang: Beleidsadviseur kinderopvang, mevrouw Hartesteegt □ Informatiecentrum Stadshagen: Coördinatoren informatiecentrum, Ton Poortvliet en Cobie Hamming-Pijl Telefonisch □ Gemeente Zwolle Onderzoek en Statistiek, Eric Vogelzang □ Gemeente Zwolle Kinderopvang, Eva Fledderus, Mathilde van der Veen, Roelien Dekker □ Doomijn kinderopvang, Mascha Kwakkel, Alieke de Vries, Inge Moerenhout □ Kinderopvang De Kleine Reus, Mirjam Kroonenburg □ Gastouderopvang Via Viela, Helma Kroep □ Informatiecentrum Stadshagen, Cobie Hamming-Pijl □ Allio Kinderopvang, Yvonne Pot □ Wijkstichting Stadshagen, Renate van den Bos □ BSO De Vlieger, Carin Hartesteegt □ Regioplan, Marga de Weerd □ CBS, John van Tol □ Kinderopvang EigenWijs, Jolanda Kuiper-van der Meulen
Telefonische interviews Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Gemeente Zwolle Onderzoek en Statistiek Eric Vogelzang Grote Kerkplein 15 8011 PK Zwolle 038-4982572 Maandag 8 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Gemeente Zwolle, kinderopvang Eva Fledderus, Roelien Dekker, Mathilde van der Veen Lubeckplein 2 8011 PK Zwolle 038-4982878 Maandag 8 maart, Dinsdag 6 april, Dinsdag 13 april
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Domijn kinderopvang Stadshagen Mascha Kwakkel, Inge Moerenhout, Alieke de Vries Sterrenkroos 52 8043 NX Zwolle 038-7508327 Maandag 8 maart, Maandag 12 april
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Kinderopvang De Kleine Reus Mirjam Kroonenburg Klokkengieterlaan 3 8043 BA Zwolle 038-4200619 Vrijdag 5 maart
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
29
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Gastouderopvang Via Viela Helma Kroep Karveelschipperstraat 119 8043 EH Zwolle 06-33035929 Maandag 8 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Wijkcentrum Stadshagen Cobie Hamming-Pijl Werkerlaan 1 8043 LT, Zwolle 038-4982863 Woensdag 18 februari
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Allio Kinderopvang Yvonne Pot Dokter Stolteweg 46 8000 AD Zwolle 038-4222766 Donderdag 25 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Wijkstichting Stadshagen Renate van den Bos Smienthof 27 8043 JN Zwolle 038-4203916 Maandag 29 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Landstede Kinderopvang Carin Hartesteegt Rechterland 1 8000 AA Zwolle 038-4210926 Maandag 29 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Kinderopvang EigenWijs Jolanda Kuiper-van der Meulen Waterbies 2-4 8043 LN Zwolle 038-4609293 Dinsdag 30 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Centraal Bureau voor de Statistiek John van Tol (088) 5707070 6412 EX Heerlen 088-5707070 Dinsdag 23 maart
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
30
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Regioplan Marga de Weerd Nieuwezijdse Voorburgwal 35 1012 RD Amsterdam 020-5315315 Dinsdag 23 maart
Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Projectbureau Stadshagen Aldert Koop Lubeckplein 2 8017 JZ Zwolle 038-4982878 Maandag 17 mei
Face-to-Face interviews Interview 1 Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Informatiecentrum Stadshagen Cobie Hamming-Pijl en Ton Poortvliet Werkerlaan 1 8043 LT, Zwolle 038-4982863 Donderdag 1 april, 11.30-12.30
Interview 2 Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Allio Kinderopvang Mevrouw Koebrugge Dokter Stolteweg 46 8000 AD Zwolle 038-4222766 Donderdag 1 april, 14.30-15.30
Interview 3 Organisatie Naam Adres Woonplaats Telefoonnummer Datum
Landstede Kinderopvang Carin Hartesteegt Rechterland 1 8000 AA Zwolle 088-8508054 Donderdag 1 april, 15.45-16.30
NAW gegevens projectbureau Organisatie Adres Postcode Telefoonnummer
Projecbureau Stadshagen Lubeckplein 2 8017 JZ Zwolle 038-4982878
Linkin Business © 2010 – Regioscan Stadshagen
31