regionale studiecentra van de OU, Ton Loos, overleg met de regiovertegenwoordigers

Nieuwsbrief van de Alumnivereniging Open Universiteit Nederland

Jaargang 2010, nr. 2

De vereniging heeft weer veel nieuwe activiteiten voor u in voorbereiding! Zie pagina 4 voor meer informatie.

Van de voorzitter.... Inmiddels is het zomer en is Nederland vice-wereldkampioen voetballen geworden. Een evenement dat velen in dit land in de ban heeft gehouden. Na dit fantastische resultaat kunnen velen van ons weer met een gerust hart op vakantie om er na die tijd weer vol tegenaan te kunnen. Het bestuur heeft de afgelopen maanden gebruikt om na de vakantie de aangekondigde weg concreet in te slaan en voor dit najaar een aantal interessante activiteiten te organiseren. We zijn hard om weg om de regiostructuur vorm te geven en de nieuwe bestuursportefeuilles in te vullen. Daarover leest u elders meer in deze nieuwsbrief. Op onze oproep, gedaan in de vorige editie van de Nieuwsbrief zijn aardig wat reacties gekomen waarmee we het bestuur op sterkte hebben kunnen brengen en ook een begin kunnen maken met het invullen van de regioportefeuilles. Op 24 april heeft de Algemene Ledenvergadering in Amersfoort Bram Brouwer, Jan Koldeweid en Wolter de Vries als nieuwe bestuursleden gekozen. Bram zal zich gaan bezighouden met de ontwikkeling van kennismanagement, Jan neemt de portefeuille communicatie voor zijn rekening en Wolter wordt als algemeen bestuurslid toegevoegd. Zij zullen zich verderop in deze Nieuwsbrief nader aan u voorstellen. Tijdens diezelfde vergadering heeft het bestuur de visie en plannen op professionalisering en regionalisering aan de leden voorgelegd. In de maanden mei en juni is daar gevolg aan gegeven door overleg met de sector-

manager regionale studiecentra van de OU, Ton Loos, overleg met de regiovertegenwoordigers die zich hebben aangemeld en tenslotte nog een vergadering met het nieuwe bestuur. Ook zijn de plannen tijdens de opening van het nieuwe studiecentrum Almere kort besproken met Theo Bovens, de voorzitter CB van de OU. Met hem is afgesproken om aan het eind van de zomer het alumnibeleid met de door ons ingeslagen weg te bespreken. Tijdens de ledenvergadering hebben we al iets van het enthousiasme van het hoofd studiecentrum Noord (Groningen, Leeuwarden en Emmen) Caroline Visser mogen proeven, waarin zij tot een innige samenwerking met de alumnivereniging opriep. Ook deed ze een oproep voor de Dr. Happiness Day die op 5 juni in het studiecentrum Groningen plaatsvond en een voorbode is waartoe de onderlinge samenwerking in de toekomst kan leiden. Kortom: alle seinen staan op groen, de conducteur blaast op zijn fluit en de trein kan gaan rijden. Professionalisering en regionalisering krijgen vorm In de vorige Nieuwsbrief kondigde het bestuur aan om te komen tot professionalisering in de vorm van uitbreiding van het bestuur met duidelijke taakvelden en regionalisering. We hebben daarvoor een oproep gedaan in de Nieuwsbrief en op LinkedIn, voor drie bestuursleden en regiovertegenwoordigers. Als gevolg van de reacties op die oproep hebben we het bestuur kunnen versterken en kunnen we met de regio’s van start.

Bram Brouwer, Jan Koldeweid en Wolter de Vries zijn op de Algemene Ledenvergadering van 24 april toegetreden tot het bestuur. Bram Brouwer richt zich, mede vanuit zijn ervaring als promovendus, op het ontwikkelen van kennismanagement in brede zin. Het bestuur heeft deze portefeuille apart benoemd om maximale aandacht te kunnen besteden aan samenwerking met de Open Universiteit op ondermeer het ontwikkelen van promotiebeleid, éducation permanente en begeleiding van studenten en alumni op het gebied van kennisontwikkeling. Ook ligt daar een duidelijke taak richting de studenten van vandaag, mede omdat zij de alumni van morgen zijn. Jan Koldeweid is het bestuur komen versterken vanuit een bestuurlijke achtergrond met expertise op het gebied van communicatie. Zijn taakgebied is het inrichten en onderhouden van contacten met leden en andere externe partners in de brede zin des woords. Onder zijn verantwoordelijkheid zal bijvoorbeeld ook de Nieuwsbrief tot stand komen, zullen we zorgen voor restyling van de website en zal onze LinkedIn pagina een belangrijke rol gaan krijgen. Maar ook andere vormen van communicatiemiddelen en kanalen behoren tot zijn aandachtsgebied. Op basis van een communicatieplan zullen we komen tot een steviger aanpak op dat vlak. Wolter de Vries is als trouwe bezoeker van de jaarvergadering en andere Alumni-activiteiten een goede bekende. Wolter heeft in 2008/09 deel uitgemaakt van de kascommissie en zal

het bestuur versterken als algemeen bestuurslid. Samen met Zweitze zal hij zich namens het bestuur bemoeien met de lustrumactiviteiten (zie elders in deze Nieuwsbrief). Ook bemoeit hij zich met name met de relatie tussen de faculteitsverenigingen en de Alumnivereniging. De regionalisering (het organiseren van activiteiten in de regio) Ook op de oproep voor regiovertegenwoordigers is behoorlijk enthousiast gereageerd. Inmiddels hebben we een aantal regio’s die van start kunnen gaan. Binnen de vereniging zullen de regio’s tot doel hebben om activiteiten dichter bij de leden te brengen. Door het land te verdelen op grond van de studiecentra en toe te delen aan regiovertegenwoordigers, willen we bereiken dat de leden meer activiteiten krijgen aangeboden én dat die activiteiten dichter bij huis plaatsvinden. Regiovorming is een idee dat al veel langer bestond, maar waar nu ook echt invulling aan wordt gegeven. Eind mei vond er een overleg plaats tussen de voorzitter en Ton Loos, manager studiecentra (officiële benaming: Sectormanager Decentrale Netwerken), de eerstverantwoordelijke voor de samenwerking van de zijde van de Open Universiteit. Het resultaat van dit gesprek was dat de OU-

studiecentra haar volledige medewerking hebben toegezegd. Onze OU-aanspreekpunten in de regio’s zijn dan de hoofden studiecentra. De contacten laten we onderhouden door de zogenaamde regiovertegenwoordigers en de voorzitter als (tijdelijk) portefeuillehouder regiovorming. Marianne Elderman, Edith Gijsen, Peter Hafkamp, Anja Sio en Judith van Weperen hebben de taak van regiovertegenwoordiger op zich genomen. Dat zijn er nog steeds minimaal een drietal te weinig, maar wel voldoende om van start te gaan. Op 14 juni is er een eerste overleg geweest in Utrecht waarbij de lijnen zijn uitgezet en er is gestart met het organiseren van activiteiten en het maken van een stappenplan. In de activiteitenkalender kunt u lezen wat er voor de komende tijd op stapel staat. Heeft u zelf ook een goed idee voor een regionale activiteit dan kunt u dat idee kwijt via ons centraal mailadres: [email protected]. Daaropvolgend hebben de regiovertegenwoordigers hun voorkeur uitgesproken voor een regio en gaan zij daarmee aan de slag. Voorlopig is de indeling als volgt: Marianne neemt het SC Rotterdam voor haar rekening, Edith SC Den Haag, Peter SC Nijmegen en Eindhoven, Anja

regio Zuidwest (SC Breda, Vlissingen en Vlaanderen), Judith regio Noord (SC Groningen, Leeuwarden, Emmen). De overige regio’s (SC Alkmaar, Amsterdam, Almere, Utrecht, Zwolle, Enschede en Heerlen) zullen door de regiovertegenwoordigers of een bestuurslid worden waargenomen tot in de vacature is voorzien. In de volgende Nieuwsbrief zult u meer regionieuws lezen omdat iedere regio een eigen plekje zal krijgen in dit blad. Door het bestuur moeten de exacte grenzen van de regio’s nog worden vastgesteld, maar daarvoor ligt nu een voorstel op tafel. In de volgende Nieuwsbrief zullen we dat nader bekend gaan maken. De regiovertegenwoordigers beschikken inmiddels ook over de mail- en adresgegevens om op basis van postcodegebieden de leden straks actief te benaderen. De wijze waarop dat dan gebeurt, wordt nog afgesproken met het bestuur. Ook wordt er op dit moment gewerkt aan een interessepeiling onder alle alumni van de Open Universiteit. We gaan ervan uit u daarover in de volgende Nieuwsbrief meer te kunnen berichten. De Alumnivereniging komt dus echt naar u toe! Rob van het Hof

Van de redactie.... Vaak staat een redactioneel voorop maar bij de Alumnivereniging van de Open Universiteit zijn we bescheiden. Als algemene Alumnivereniging, met leden van alle faculteiten, zijn we er erg trots op en kijken we uit naar ons vijftienjarig bestaan. Formeel werden we geboren op 5 november 1995. Maar om nu zo’n fijne verjaardag in november te vieren zag het bestuur niet zitten. We gaan dan van stormen en kou uit. Het wordt dus voorjaar 2011 dat ons bestuur iets voortreffelijks op touw gaat zetten. Sommigen van u herinneren zich vast nog wel de dagen in Heerlen bij het vieren van het 25-jarig bestaan van de Open Universiteit. Maar we gaan dit keer niet zo ver weg zitten, over een locatie wordt al nagedacht. Zie ook de oproep hier-

boven in de Nieuwsbrief. De nieuwsbrief zal frekwenter verschijnen, de bedoeling is nu 15-9, 15-12, 15-3 en 15-6. Het verslag van de Algemene Ledenvergadering met de boottocht in Amersfoort heeft in het laatst verschenen modulair gestaan. Dat gaan we dus niet hier herhalen. Wel hebben we daarin vergeten te vermelden dat we ook een nieuwe penningmeester hebben. Ons aller Erwin (zie website) is van ‘baan’ veranderd, hij schoof van activiteitencoördinator door naar de penningmeesterfunctie. Voor een CV van de nieuwe - en ook oude - kunt u onze website raadplegen. Achteloos vermelden wij dat ook de website dit jaar nog wel een vernieuwing zal ondergaan. Te berichten is ook dat nu wel ons Neder-

lands elftal tweede werd in het wereldkampioenschap voetballen, maar dat de OU nummer één is geworden bij de studenten. Op een schaal van nul tot vijf waarderen ze de OU met een 4,3, behoorlijk hoger dan het gemiddelde van 3,9. Er zijn 600.000 studenten ondervraagd! Hoe veel studenten de Open Universiteit Nederland nu heeft? 26.000, voor zover wij weten. Allemaal potentiële leden van onze vereniging, toch. U zou de motivatie van die studenten nog kunnen versterken door uw mentorschap. Tenslotte dank aan allen die teksten hebben geleverd voor deze nieuwsbrief. Wij wensen u nog meer fijne zomer toe. Uw (tijdelijke) hoofdredacteur.

Even voorstellen.... De nieuwe bestuursleden Wolter de Vries, Jan Koldeweid en Bram Brouwer stellen zich aan u voor Wolter de Vries Even voorstellen: Wolter de Vries, 54 jaar, getrouwd en wonend in Vught. Ik heb een bachelor degree in Chemical Engineering (ing.) en sinds 2005 een master degree in Milieu-natuurwetenschappen (MSc). Mijn afstudeeropdracht had als titel ‘Productiekennisgeving Wet Milieugevaarlijke Stoffen als model voor het inschatten van gezondheidsrisico’s’. Ik werkt al zo’n kleine 25 jaar in de farmaceutische industrie. Mijn loopbaan begon ik bij verschillende business units van AKZO NOBEL Pharma alwaar ik diverse functies heb bekleed, echter de laatste jaren vanwege diverse overnames als senior quality officer bij Merck, Sharp & Dohme (MSD). Verder zit ik in een aantal internationale Task Forces van de APIC (Active Pharmaceutical ingredient Committee), de sectorgroep van de vertegenwoordiging van de Europese chemische industrie in Brussel waar door vakbroeders de wet- en regelgeving wordt bediscussieerd.Tijdens mijn studie bij de OU ben ik in contact gekomen met de Opleidingscommissie van de Faculteit Natuurwetenschappen waarin ik zo’n vijf jaar zitting heb gehad. Rond de visitatie van de faculteit heb ik ook nog deel uitgemaakt van de werkgroep ‘Kwaliteitszorg’. Daarnaast heb ik een aantal jaren in het bestuur van Faculteitsvereniging NouW gezeten waarbij ik o.a. betrokken was bij de organisatie van de ‘Rijp en groendag’. Dit is een activiteit waar de student de alumni ontmoet en gezamenlijk discussieert over een wetenschappelijk thema, gecombineerd met een hapje en een drankje. Andere taken waren de website bijhouden en het verzorgen van een pagina in de NW-nieuwsbrief. Jan Koldeweid Ook ik stel mij graag even voor. Mijn naam is Jan Koldeweid. Ik ben getrouwd en heb twee kinderen. Voordat ik naar Wierden kwam, waar ik gemeentesecretaris ben, heb ik in een aantal grotere gemeenten (Hengelo,

Nijmegen, Deventer en Emmen) gewerkt in communicatie- en managementfuncties. In de loop der jaren heb ik verschillende opleidingen op juridisch- en communicatiegebied gevolgd. In ’96 heb ik de opleiding Bestuurskunde aan de OU afgerond met een scriptie over de voors en tegens van dorps- en wijkraden in het openbaar bestuur. Een onderwerp overigens dat als element in de ideeën over de bestuurlijke (her)indeling van ons land de laatste tijd weer steeds meer in de belangstelling komt te staan. Ik heb die studie met erg veel plezier gedaan en voel me nog steeds verbonden met de OU. Die verbondenheid en affiniteit met communicatie hoop ik tot uitdrukking te kunnen brengen als bestuurslid van de Alumnivereniging met communicatie als aandachtsgebied. Een van de eerste zaken waarop ik me ga richten is het schrijven van het hoofdstuk communicatie voor het door het bestuur uit te brengen actuele beleidsplan. Bram Brouwer Sinds de laatste ledenvergadering is het bestuur van de alumnivereniging van de Open Universiteit (OU) uitgebreid met onder andere de portefeuille Kennismanagement en heb ik de eer die portefeuille te mogen beheren. Daarom wil ik mijzelf eerst kort voorstellen en een idee geven wat ik denk wat met kennismanagement bij de Alumnivereniging wordt bedoeld. Ik ben Bram Brouwer, 62 jaar en woon in Mantgum (Friesland). Na lang als meet- & regeltechnicus te hebben gewerkt, ben ik midden jaren tachtig professioneel duursporters (wielrenners, triatleten, etc.) gaan begeleiden. Dit leidde uiteindelijk tot mijn opleiding arbeids- & organisatiepsychologie bij de OU, die ik vorig jaar cum laude afsloot, met de specialisatie sportpsychologie. Ik ben bijna vijf jaar lid geweest van de opleidingscommissie van psychologie. Momenteel werk ik aan mijn proefschrift met als werktitel

‘De mythes van epo in de wielersport’. Daarnaast werk ik in mijn praktijk als coach, sportpsycholoog, loopbaanadviseur en als NMI-geregistreerd mediator. Ook geef ik lezingen over deze onderwerpen en verzorg de workshops MindMapping bij de OU. Hoe de portefeuille Kennismanagement van de Alumnivereniging moet worden ingevuld weet ik niet, dat moeten de leden van de Alumnivereniging en de OU zelf doen. Ik wil dat proces graag begeleiden. Globaal wil ik onderzoeken wat de OU voor haar alumni kan betekenen en in hoeverre dat aansluit bij de wensen van de alumni en andersom. Ook wil ik nagaan wat alumni voor elkaar kunnen betekenen en tot slot wil ik proberen om gezamenlijk het OU-imago te verbeteren. We vinden de OU steeds vaker terug in de top, zo niet aan de top, van onderzoeken naar de kwaliteit van Nederlandse universiteiten. Desondanks kijken velen nog steeds ietwat meewarig naar die ‘thuisstudenten’. Als we gezamenlijk kunnen uitdragen dat we hebben gestudeerd bij een van de beste Nederlandse universiteiten, verhoogt dat zowel de waarde van onze diploma’s als naamsbekendheid van de OU. Samengevat wil ik de portefeuille benaderen vanuit drie invalshoeken. 1. Alumni versus OU 2. Alumni versus Alumni 3. Alumni/OU versus Maatschappij Verder denk ik de ideeën die boven komen te onderscheiden in: Quickwins, voorstellen die met weinig moeite snel realiseerbaar zijn. Middellange termijn ideeën, zoals potentiële opleidingsmogelijkheden voor alumni. Lange termijnideeën, bijvoorbeeld meer promovendi bij de OU. In het onderzoek wil ik mij eerst richten op de mogelijkheden en wensen van de OU, om die vervolgens aan de leden van de Alumnivereniging voor te leggen, om daarna hetzelfde proces vanuit de leden te volgen. Dit wil niet zeggen dat alumni met goede ideeën deze nu nog niet kwijt kunnen. Zie de website voor mijn e-mailadres.

Activiteitenkalender Een overzicht van de verwachte activiteiten en enkele andere berichten voor de leden Bezoek aan de gemeente Apeldoorn rondom het onderwerp ‘Duurzaamheid’ De gemeente is een aantal jaren gestart met de aanleg van eco-wijken. Een aantal lezingen en een rondleiding met een fluisterbus door bepaalde wijken om te bekijken hoe de gemeente het begrip duurzaamheid heeft geïmplementeerd. Bezoek aan de Amercentrale: ‘Groene energie’ Bezoek aan Tiengemeten, omgang met de nieuw verworven natuur Een workshop Ki (de kracht van aandacht) Tweede helft van september of eerste helft van oktober in Rotterdam. Een lezing over de FIOD: kijkje in de keuken van een opsporingsdienst In meerdere studiecentra, te beginnen in SC Den Haag op 6 oktober. Kookclinic in NO-Nederland en in Noord-Holland Oktober-december. Workshop natuur- en landschapsfotografie Onder leiding van een professionele fotograaf in groepjes van maximaal 10 deelnemers. Dit is op meerdere plaatsen in het land, eind september tot begin november. Holland Boys Choir, a festival of Lessons & Carols In de Grote Kerk van Elburg. Het concert is op zaterdag 4 december om 15 uur. De AVOU heeft 10 kaarten weten te reserveren. Een museum en rondleiding in Enschedé SC Enschede, oktober. Cyclus lezingen/inleidingen/activiteiten rondom het thema ‘immigratie’ vanuit psychologisch/sociologisch/juridisch/cultureel en bedrijfskundig/

bedrijfseconomisch perspectief Te beginnen in SC Breda en daarna bij gebleken succes als carrousel in meerdere studiecentra. Duurzame energie, de hype voorbij?! SC Nijmegen, najaar 2010. Activiteiten rond de wetenschapsdag van 17 oktober 2010 Er wordt op dit moment in overleg met de verschillende studiecentra gekeken naar activiteiten rondom de wetenschapsdag. Activiteiten in de diverse studiecentra Op dit moment worden er door de studiecentra allerlei activiteiten en lezingen gehouden die toegankelijk zijn voor studenten en alumni. De activiteiten willen we ook gaan opnemen in de activiteitenkalender. Daar waar van bezoekers een kleine bijdrage wordt gevraagd, wil de Alumnivereniging komen tot afspraken om voor alumni deze kosten te gaan betalen. Binnenkort zult u worden geïnformeerd over de exacte data van de activiteiten. Is uw mailadres nog actueel? De Alumnivereniging maakt zoveel mogelijk gebruik van de elektronische snelweg. Daartoe maken we gebruik van de door u doorgegeven mailadressen. Bent u onlangs van provider gewisseld of heeft u een ander mailadres gekregen? Laat het ons weten via [email protected]. Nieuws van Centraal Beheer Zoals iedereen, die eind vorig jaar al lid was heeft gemerkt, hebben we een aantrekkelijk aanbod gekregen voor een collectiviteitskorting bij Centraal Beheer. We hebben een aantal heel positieve reacties gehad van leden die daardoor enkele honderden euro’s hebben bespaard op hun verzekeringspakket. Het betreft hier een doorlopend contract dat geldt voor alle leden, dus ook de

nieuwkomers. Mocht u geïnteresseerd zijn wat u voor korting(en) kunt krijgen, dan kunt u een kijkje nemen op ons eigen portaal bij Centraal Beheer. Voor de inloggegevens volstaat een mailtje naar ons administratiekantoor. U krijgt dan een mailtje terug nadat uw lidmaatschap is geverifieerd. Hou bij de afhandeling wel rekening met de vakantietijd. Info: [email protected] Oproep regiovertegenwoordigers en ondersteunende leden in de regio’s Inmiddels zijn we met de regioactiviteiten aan de slag gegaan, maar niet alle regio’s zijn op dit moment voorzien. We zoeken nog enthousiaste leden die zich willen inzetten als regiovertegenwoordiger in de regio’s Amsterdam/Alkmaar, Almere/Utrecht, Zwolle/Enschede, Goes en Heerlen. Daarnaast zijn we natuurlijk naarstig op zoek naar ondersteunende leden die de regiovertegenwoordigers bij willen staan in het meedenken en organiseren van activiteiten. Dat kan variëren dat u eenmalig uw hulp aanbiedt door een goed idee of (mede) de organisatie en uitvoering daarvan of opgenomen wilt worden in een vaste kern binnen een regio. Alles is mogelijk en bespreekbaar. Reacties graag naar [email protected]. Oproep leden lustrumcommissie Ook zoeken we nog twee enthousiaste leden die samen met twee bestuursleden en twee regiocoördinatoren deel willen uitmaken van de zeshoofdige lustrumcommissie ter voorbereiding van de lustrumviering in het voorjaar van 2011. Reacties naar [email protected].

Achtdaagse reis naar Italië Verslag van de achtdaagse reis naar Italië van 15 t/m 22 mei 2010, met Sint Franciscus en Santa Clara als hoofdthema Meer dan achthonderd jaar geleden werd in Assisi een man geboren die nu nog steeds veel mensen over de hele wereld weet te inspireren. Deze man, Francesco di Bernardone - wij kennen hem als Franciscus van Assisi - was afkomstig uit een rijke familie. Hij schonk al zijn bezittingen aan de armen en trok zich als kluizenaar terug. Zijn manier van leven, die bestond uit christelijke blijheid, boetvaardigheid, liefde tot de armoede en een eenvoudig leven trok veel volgelingen. Een van hen was Clara Favorone di Offreduccio, die zich bij hem aansloot en de orde van de clarissen stichtte. Franciscus van Assisi is ongetwijfeld een van de grootste heiligen van de katholieke kerk. Zijn radicale liefde voor God en zijn Schepping maakte van hem een ‘alter Christus’. Prachtig is zijn mystieke poëzie, waarvan het Zonnelied (waarin broeder zon en zuster maan) een voorbeeld is. Op zaterdag 15 mei vertrok een groep van 42 mensen van Schiphol naar Rome. Dirkje en Judith stonden al om 7.15 uur klaar met reisdocumenten, en mappen met lezingen. Alles liep voorspoedig, alleen de enige medereizigster uit België was er om 8.45 uur nog niet. Gelukkig bleek dat zij wel had ingecheckt, en dat zij bij het instappen aanwezig was. Het volgende akkefietje was in Rome: vier koffers waren niet meegekomen! Het was even zoeken naar de Italiaanse bus; we moesten door de regen naar het busstation waar Mario, de Italiaanse chauffeur (die geen woord buiten de deur sprak!) op ons wachtte. De eerste stop was in het mooie stadje Spoleto. Helaas regende het nog steeds. Daarom liepen we zo snel mogelijk naar de Romaanse Duomo Santa Maria Assunta. Daar wachtten Leny en Bram Voortman op ons, die per auto naar Italië waren gegaan. Helaas stond de prachtige façade met acht indrukwekkende vensterrozetten gedeeltelijk in de steigers, maar de binnenkant van de kerk was zeker de moeite waard. Leny, die een lezing over Spoleto had

voorbereid, gaf een bijna professionele rondleiding en wees ons op het fresco van de Mariakroning, een op perkament geschilderd kruis, fresco's van Pinturicchio en de brief van Sint Franciscus aan broeder Leo. Er was nog tijd om een wandeling door Spoleto te maken, maar het regende nog steeds. De ervaren Alumnireizigers troffen elkaar daarom al spoedig in de diverse kroegjes, waar een belangrijk Italiaans cultuurelement werd bestudeerd: espresso of vino rosso! Met elkaar vertrokken we naar het hotel Lido in Passignano sul Trasimeno, waar we zes nachten zouden blijven. De volgende dag gingen we eerst naar het middeleeuwse stadje Gubbio, dat een der best bewaard gebleven middeleeuwse steden van Italië is. In Gubbio vond Sint Franciscus onderdak nadat hij te Assisi afstand had gedaan van de wereldse goederen; hij temde er een wilde wolf en verzorgde er de melaatsen. Nadat we het beeld van Sint Franciscus met

wordt gehouden aan de vooravond van de viering van de beschermheilige Ubaldo). De drie ‘Ceri’ (zware handgemaakte houten ‘kaarsen’) hebben een hoogte van ongeveer 4 meter en een gewicht van ongeveer 400 kilo. Op de top van de Ceri worden de beelden van de drie Heiligen geplaatst. Sant’Ubaldo, beschermer van bouwvakkers en steenhouwers, San Giorgio van handelaars en ambachtslieden, Sant’Antonio van boeren en studenten. De Ceri worden door drie groepen, elk met hun eigen kleuren, naar de kathedraal gedragen in looppas en wie het eerst boven is heeft gewonnen. De Ceri zijn vanwege hun historische en culturele belang gekozen als symbool van de regio Umbrië. Toen wij de kathedraal bereikten bleek daar net de voorbereiding aan de gang voor de processie waarbij Sant’Ubaldo weer teruggebracht zou worden naar zijn plek in de kathedraal. Dit ongeplande cultuurelement werd door de enthousiaste fotograven van onze groep vastgelegd. Gelukkig was er nog voldoen-

Gubbio

zijn wolf hadden bekeken, liepen we met elkaar naar de kathedraal. De dag tevoren had men in Gubbio het Cora dei Ceri gevierd (een eeuwenoud feest dat elk jaar op 15 mei

de tijd om het Palazzo dei Consoli, met de Eugubinische platen, te bezichtigen. (Op deze zeven bronzen platen uit de eerste of tweede eeuw voor Christus is de geschiedenis van de

Isola Maggiore

Umbrische cultuur beschreven) en een stadswandeling te maken. Helaas kwamen we te laat bij de Sint Franciscus kerk. (Alle openbare gebouwen zijn van 1-3 uur gesloten!) Na Gubbio gingen we terug naar Passignano sul Trasimeno. Vlak bij ons hotel vertrok de boot naar Isola Maggiore, een van de drie eilanden in het Meer van Trasimeno, waar Sint Franciscus een veertigdaagse vasten doorbracht. Hier maakten we een wandeling door de prach-

tige natuur, met knoestige eeuwenoude olijfbomen. De meesten van onze groep bezochten het hooggelegen kerkje San Michele Arcangelo. Dit kerkje uit de 12e eeuw heeft prachtige fresco’s die tussen de 13e en 15e eeuw zijn aangebracht. Maandag werd Sansepolcro, de geboortestad van Piero della Francesca, bezocht. Het historische centrum van de stad is een mooi voorbeeld van de middeleeuwse beschaving en renaisPassignano sul Trasimeno

sancecultuur. In het 16e eeuwse Palazzo della Residenza is het Museo Civico gevestigd. In dit museum zagen we o.a. terracotta’s van Della Robbia, 14e tot 16e eeuwse fresco’s en een houten crucifix uit de 11e eeuw. Hoogtepunt was de zaal met ‘La Resurrezione’ van Piero della Francesca. Terwijl de meesten van onze groep de gotische kerk ter ere van de heilige Franciscus en de Romaanse kathedraal bezochten, ging Judith op zoek naar winkels: de koffers van de vier reizigers waren namelijk nog niet aangekomen! Na de middag vertrokken we naar het klooster La Verna. Toen Sint Franciscus zich hier in 1224 terugtrok om de veertigdaagse vasten ter ere van de aartsengel Michaël te houden, ontving hij de stigmata. In La Verna waren veel prachtige terracotta’s van Della Robbia. De 4e dag stond Assisi op het programma: de geboorteplaats van Sint Franciscus en Santa Clara. Gelukkig scheen eindelijk de zon! Al van verre zagen we de drie oriëntatiepunten: de kerk van Santa Clara, de Rocca, de burcht van de hertog van Spoleto die tevens graaf van Assisi was, en de indrukwekkende Franciscusbasiliek.

Terecht heeft Unesco in 2000 Assisi erkend als ‘werelderfgoed van de mensheid’. ’s Middags hielden we een ‘bedevaartstocht’, door velden en langs olijfbomen, naar het klooster San Damiano. In 1205 werd Franciscus in het kerkje van San Damiano aangesproken door de Gekruisigde die hier hing: “Herstel mijn huis, dat zoals je ziet in verval is geraakt.” (In het kerkje hangt een kopie van het kruis van San Damiano, dat tegenwoordig in de basi-

Damiano vertrokken we naar Santa Maria Degli Angeli, ook wel Portiuncola genaamd, waar een kolossale basiliek een klein kapelletje lijkt te beschermen. Dit kapelletjes werd door de benedictijnen aan Franciscus en zijn eerste broeders geschonken, zodat zij een plek hadden om de getijden te bidden en begraven te worden. Zij hadden een dergelijke plek nodig om kerkrechtelijk erkend te worden.Toen we terugkwamen in het

Perugia

liek van de heilige Clara in Assisi hangt.) In 1212 stichtte de heilige Clara hier met enkele gezellinnen de eerste gemeenschap van Arme Vrouwen. Zij stierf hier in 1253. In San Damiano dichtte Sint Franciscus in 1224 het Zonnelied. Wij kregen een enthousiast verhaal van de Zwitserse zuster Elisabeth. Na ons bezoek aan Assisi en San

hotel waren gelukkig drie van de vier verloren koffers afgeleverd. Woensdagochtend werd Arezzo bezocht. Hier stonden het geboortehuis van Vasari, die wij vooral kennen van zijn biografieën van Italiaanse kunstenaars, en de gotische franciscaanse kerk San Francesco op het programma. In de San Francescokerk zijn mooie fresco’s te bewon-

deren, die Piero della Francesca in de jaren 1453-1464 aanbracht in het koor van de kerk. We hadden langzaam de lucht al zien dichttrekken, maar het noodweer met bliksem en donderslagen had niemand verwacht. Gelukkig was het lunchtijd en zaten we droog aan de Piazza Grande, onder de galerij van Vasari, met uitzicht op hoosbui en de Santa Maria della Pieve, de oudste en meest bekende kerk van Arezzo, met de ‘toren met honderd gaten’ (zo genoemd vanwege de vele openingen met dubbele bogen). ’s Middags bezochten we een oude tabaksdrogerij buiten het stadje Città di Castello, waar een deel van de Collezzione Burri is ondergebracht. De werken die Alberto Burri (1915-1995) aan zijn geboortestad schonk waren zo talrijk, dat een deel in het 15e-eeuwse Palazzo Albizzini en de rest in deze tabaksdrogerij werden ondergebracht. De tot de Arte Povera behorende Alberto Burri was voor de meesten van ons een onbekende. Bij terugkomst in het hotel was ook de laatste verloren koffer gearriveerd! Donderdagochtend werd de hoofdstad van Umbrië, Peruga, bezocht. Voor de reisleiding was het een onverwachte schok, dat de bus niet vlak bij de stad, maar op een parkeerplaats buiten Perugia parkeerde. Snel werd geïmproviseerd en werden er kaartjes gekocht voor de minimetro die direct naar het centrum van Perugia gaat. Perugia is een stad met veel studenten - naast de ‘gewone’universiteit heeft Perugia ook de ‘università per stragnieri’ en zijn er veel mooie kledingzaken. Allereerst bezochten we de Galleria Nazionale dell’Umbria, het belangrijkste museum op het gebied van de schilderkunst in Umbrië. Dit, op de derde verdieping van het Palazzo dei Priori gelegen museum heeft schilderkunst van de 13e t/m de 18e eeuw van Umbrische en Toscaanse meesters. Enkele medereizigers, die de draad kwijtraakten door al die madonna’s met kind, werden door behulpzame medereizigers bijgepraat over de verschillende stijlen en afbeeldingen. Interessant was de Fontana Maggiore, de fontein met de beelden en reliëfs van vader en zoon Nicola en Giovanni Pisano en het streng gotische Palazzo dei Priori uit 1443. Dirkje en Judith hadden al gewaarschuwd dat er geen taart gegeten moest worden in Perugia

(gelukkig kreeg iedereen een baci di Perugia, de chocolade specialiteit van de stad) omdat zij ‘s middags een Umbrische-lunch hadden geboekt, net buiten het middeleeuwse stadje Bevagna, waar Franciscus met de vogels sprak. Dit was beslist de beste maaltijd die wij tijdens onze reis hebben gehad! Helemaal verzadigd vertrokken we naar Montefalco dat vlak bij Bevagna ligt, en waar de kerk San Francesco als museum is ingericht. Het priesterkoor van de kerk is in 1452 door Benozzo Gozzoli beschilderd met scènes uit het leven van Sint Franciscus. Deze fresco’s zijn na de aardbeving van 1997 gerestaureerd. We vertrokken wat later, omdat enkele reisgenoten zich hadden laten opsluiten in een kerk. Omdat zij besloten om toch maar niet in te treden, werden zij uiteindelijk door een oude trage non vrijgelaten. Op vrijdag vertrokken we uit ons hotel in Passignano sul Trasimeno richting Rome. Allereerst werd de waterval van Cascate delle Marmore bezocht. Deze werd in 271 v. C. kunstmatig aangelegd door de Romeinse consul Curius Cascate delle Marmore

Dentatus. De rivier Velino vormde een groot ongezond moerassig gebied van stilstaand water. Om deze watermassa weg te laten stromen, liet hij een kanaal graven, zodat het water afgevoerd werd naar de steile rotswand van Marmore en daar van een hoogte van 165 meter naar beneden stortte in de ondergelegen rivierbedding van de Nera. De spectaculaire val van de watervallen van Marmore heeft vele dichters en kunstenaars door de tijden heen geïnspireerd. Na de middag reden we naar de bergen boven Rome, waar het klooster van St. Benedictus in Subiaco werd bezocht (Judith had gezegd, dat zij dit het hoogtepunt van de reis vond!). Dit klooster is gebouwd op de plaats waar de grondlegger van het kloosterleven, St. Benedictus, als jongeman drie jaar lang heeft verbleven in de Sacro Speco, de heilige spelonk. Hier, in dit klooster, is de drukletter uitgevonden (dus niks Johannes Gutenberg of Laurens Jansz Coster!). In het kloostercomplex zijn fraaie schilderingen bewaard gebleven. Bovendien is hier de oudst

bekende afbeelding van St. Franciscus te zien. Toen we in Rome aankwamen, kon de Italiaanse bus niet bij het hotel komen. Dirkje was snel vooruit gegaan om alles al in orde te maken, en wij reizigers liepen achter elkaar met onze koffer, als een hondje achter ons aan, (wat een geluk dat moderne bagage wieltjes heeft!) naar het hotel. De reis was nog niet helemaal voorbij: op zaterdag was het vroeg opstaan (uitslapen doe je thuis maar!) en weer liepen we met onze koffer naar de bus, om naar een van de belangrijkste oude Romeinse wegen te rijden: de Via Appia Antica. Hier bezochten we de oudste catacombe van Rome: Catacombe di San Sebastiano, waar de Romeinse en Christelijke cultuur samenkomt. In de catacombe di San Sebastiano zijn zowel een Romeinse familie als christenen begraven. Tevens is hier het graf van de heilige Sebastiaan. Dit was het einde van een mooie en enerverende reis. Dirkje Mulder-Boers