Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN

Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN

2/18/2016

workshop reflectief luisteren bij psychische problemen

Introductie van de workshop • Voorstellen, connectie met MGV • Korte theoretische inleiding over reflectie in MGV in relatie tot psychische problematiek ( 10 minuten) • Oefeningen met reflectieve vaardigheden (40 minuten) • Reflectie in werk of stage (10 minuten)

2/18/2016


Reflectief luisteren als onderdeel van ORBS • Voornaamste vaardigheid waar MGV op is gebaseerd • Uitdrukking van belangstelling, empathie en begrip voor de cliënt • Voorzichtig standpunten ter discussie stellen

• Reflectief luisteren wordt gebruikt om een omslagpunt te bereiken, het momentum te genereren.

2/18/2016


2/18/2016


reflectief luisteren begint bij reflectief denken • Interesse in wat de persoon te zeggen heeft • Respect voor zijn of haar wijsheid • Iedere cliënt weet meer over zichzelf dan wij ooit zullen weten • Dat geldt dus ook voor mensen met psychische problemen

2/18/2016


reflectief luisteren bij psychische problemen • Het grootste probleem bij psychische klachten is het feit dat je niet begrepen wordt en de eenzaamheid die dat oplevert. • Het belangrijkste waar de cliënt om vraagt is een goede luisteraar

2/18/2016


cliënt

therapeut

punt B

punt C

spreker spreekt het uit

de luisteraar hoort wat hij verstaat

punt A spreker heeft iets in gedachte

punt D de luisteraar geeft de betekenis weer die hij eraan geeft

(theorie van Thomas Gordon) 2/18/2016


cliënt B

C

ik weet niet of ik wel in dat therapiegedoe geloof

ik weet het niet zeker, maar misschien is dit onzin

A

D

ik weet niet of ik wel in therapie wil

Misschien is hij gestuurd door zijn ouders

ik ken die man helemaal niet

Dus je hebt er geen zin in om hier je tijd te verspillen

kan ik hem wel vertrouwen?

2/18/2016

therapeut


Eenvoudige reflectie: meer letterlijk wat er gezegd is

Complexe reflectie: wat is de betekenis, wat wordt er bedoeld?

herhaling

parafrase

herformulering

gevoelsreflectie

De essentie van reflectief luisteren • De verbinding maken tussen D en A • Het testen van de hypothese • Door dit niet in de vragende vorm maar in de stellende vorm te presenteren • Dus je… • Je vraagt je af of… • Voorbeeld: Waarom ben je naar deze workshop gekomen? • vergelijk: wil je meer leren over reflectie bij psychische klachten? • je wilt meer leren over reflectie bij psychische klachten 2/18/2016


In plané raken

2/18/2016


Zenden en ontvangen • communicatie op 4 niveau’s (ZERA) • Zakelijk niveau • Expressief niveau • Relationeel niveau • Appellerend niveau (theorie Schulz von Thun,)

2/18/2016


Wat gaat er hier mis? • Hij: “Wat is dat groene spul van in de saus zit?” • Zij: “Als het je hier niet bevalt, dan zoek je maar een ander kosthuis!”

2/18/2016


Wat is dat groene spul in de saus? • Zender bedoelt: • Zakelijk: wat is dat? • Expressief: vreemd, dat ken ik niet • Relationeel: jij hebt gekookt • Appellerend: vertel me dat eens

2/18/2016

• Ontvanger verstaat: • Zakelijk: wat is dat groene spul in de saus • Expressief: ik lust het niet • Relationeel: je kunt niet koken • Appellerend: wil je dat nooit meer klaarmaken!!!!


Reflectief luisteren bij psychische klachten • moet ik kennis hebben van psychische klachten om de patiënt te kunnen verstaan? • met welk oor luister ik als therapeut? (ZERA) • hoe blijf ik uit de dramadriehoek?(slachtoffer, redder, aanklager) • hoe voorkom ik dat ik in de reparatiereflex schiet? ( grootste valkuil)

2/18/2016


Wat is de bijdrage van reflectief luisteren bij psychische problemen? • Mensen zeggen niet altijd wat ze bedoelen • Wat ze willen zeggen wordt vaak niet verwoord uit angst • Veel patiënten hebben de woorden niet om uit te drukken wat ze denken en voelen • Vaak zijn patiënten zich ook niet voldoende bewust van wat ze bedoelen • Reflectief luisteren helpt hen te verwoorden wat ze bedoelen • Helpt om geen extern referentiekader op te leggen 2/18/2016


2/18/2016


Reflectief luisteren bij depressie • MG past bij de symptomen van depressie • Verlies van interesse en plezier in alle dagelijkse bezigheden (kernsymptoom) • Mensen zitten niet in de weerstand!!! • Ja maar…. duidt op ambivalentie • MG kan helpen bij het verhogen van het activiteitenniveau • Ondersteunende stijl roept minder weerstand op dan een meer directieve stijl • Empathie in de relatie vermindert depressie 2/18/2016


Uitspraken • “Alles is me teveel” • “Ik wordt al moe wakker en dan moet ik de dag nog door” • “Het leven heeft mij niets meer te bieden”

2/18/2016


De buurvrouw • “Kijk toch eens om je heen, er is toch zoveel om voor te leven” • “Je hebt niet half in de gaten hoe goed je het hebt” • “Toon eens wat meer pit, we hebben het allemaal wel eens moeilijk”

2/18/2016


Ingrediënten voor een goede werkrelatie • Onvoorwaardelijke acceptatie • Authenticiteit • Empathie

• Niet meteen richten op verandering, maar juist stil staan bij de redenen om niet te veranderen.

2/18/2016


Oefening met depressieve man • Man wordt doorverwezen door de huisarts naar een POH GGZ • U allen bent POH-GGZ • Dit is het eerste gesprek • Doel is: verbinden, waardoor de patiënt zich begrepen voelt

2/18/2016


Casus depressieve man • man 58 jaar, 4 jaar geleden bedrijfsongeval, been verbrijzeld, • arbeidsongeschikt, kan niet meer sporten, thuis op de bank, alcohol, • kinderen huis uit, geen vrienden, woont drie hoog in Hatert. • vrouw is actief in buurt, zij kan er niet tegen dat hij alleen maar op de bank zit. • Dit gaat al maanden zo

2/18/2016


Op basis van de gegeven reflecties beweeg ik • Als ik naar achter beweeg voel ik minder betrokkenheid en empathie • Als ik naar voren beweeg voel ik meer betrokkenheid en empathie • Probeer in de oefening uit wat werkt. Neem maar wat risico

2/18/2016


Nabespreking • Op basis waarvan bewoog ik naar voren of naar achter? • Wat voor soort reflecties werden er gegeven? • Hoe wordt er gereageerd op de dilemma’s? • Met welk oor wordt er geluisterd?

2/18/2016


Reflectief luisteren in je eigen werk • Vorm groepjes van vier personen en bespreek de volgende punten; • Hoe herken reflectief luisteren in je eigen manier van gespreksvoering? • Met welk oor neig jij te luisteren (ZERA) • Zitten er grenzen aan reflectief luisteren? Zoja, geef daar voorbeelden van. • Wat zou je op dit gebied nog meer willen eigen maken?

2/18/2016


Nabespreking • Wat neem je mee uit deze workshop? • Waar ga je de komende tijd in je gesprekken met anderen op letten?

2/18/2016


Reflectief luisteren bij psychische problematiek? Léon van Woerden, MNSc Docent IVS, Trainer MI HAN

Recommend Documents