Kenniskring Staandwant – Overzicht kennisvragen – wo 11 feb 2015 Reden: Bespreken van kennisvragen opgenomen in het Voorstel werkplan kenniskring staandwantvisserij (bijlage 1) en om vervolgstappen te bepalen. Gedurende de laatste Kenniskring Staand want bijeenkomst lag de focus op de wankele situatie van de staand want visserij en hoe verder te gaan zodat staand want vissers volgend jaar nog kunnen vissen. Hierdoor zijn mogelijke kennisvragen niet aan de orde gekomen. In het document ‘Voorstel werkplan kenniskring staandwantvisserij’ worden wel enkele kennisvragen genoemd. Gedurende dit overleg is gekeken welk acties op deze vragen genomen kunnen worden. Het betreft 8 kennisvragen die hieronder langsgelopen worden. Kort is er ook gesproken over het opstellen en herindelen van de website. Kennisvragen in het werkplan 1. Kernvraag is hoe kan er voor gezorgd worden dat het rendement van de sector structureel wordt verbeterd, met in acht name van de eisen inzake duurzaamheid. 1a. Wat zijn de kansen binnen Nederland/ de EU voor de kleine vloot voor het verkrijgen van tongquotum voor een haalbare prijs? Hoe kijkt Europa daar tegen aan? De vraag is hier om de situatie te schetsen van verdeling van quota en wat dit betekent voor de staandwantvisserij. Wat zijn de feiten rondom het verkrijgen van quota (verdeling EU én Nationaal); de situatie van staandwantvisserij t.o.v. het totaal; kengetallen; a.d.h.v. EU richtlijnen; quotaprijzen; de problemen waar de staandwantvisserij tegen aan loopt; sociaal economisch belang van staandwantvisserij; etc. Product: Factsheet/Beschrijvend A4tje 1b. Is een ander business model zinnig? Bijvoorbeeld parttime vissen met daarnaast andere activiteiten, bijvoorbeeld (in de winter) opstappen op een kotter? Wat zijn de mogelijkheden tot scholing? Hoe kunnen die benut worden? Het betreft hier het op een rij zetten van mogelijke alternatieven voor staandwantvisserij die eerder zijn uitgeprobeerd (vb. jiggen, tarbotnetten, krabbenkooien) en de uitkomsten daarvan en welke problemen er mee gemoeid zijn. Meenemen nevenactiviteiten voor vissers (scholing, opstappen op een kotter). Product: een kort en krachtige samenvatting met lesson learned. Actie: Rapport ‘Praktijkonderzoek Passieve Vistuigen’ op de kenniskringen visserij website plaatsen (mocht het er nog niet op staan). 1c. Werkt de verkoop van “vis met een verhaal”. Is directe verkoop aan de consument een oplossing? Zijn hier in andere sectoren succesvolle voorbeelden van? Zijn deze voorbeelden in de visserij toepasbaar? Werkt een “vistrap” zoals in Oostende en Boulogne, directe verkoop aan particulieren naar Deense voorbeelden (kotter als visserijmuseum/ viswinkel, verkoop aan consument via internet) of naar Duits model (coöperatief visrestaurant Neuharlingersiel)? Marieke Verweij is vanuit Kenniskringen Visserij bezig met het opstellen van een boekje over visserij initiatieven, voorbeelden ter inspiratie. O.a. over ketenverkorting, Vis van dichtbij, Vers van de visser, North Sea chefs etc. Het zou goed zijn om wanneer dit boekje is opgeleverd het te presenteren aan zowel staandwantvisser als kleinschalige binnen- en kustvissers. Product: workshop/presentatie van het boekje organiseren (themadag?) 1d. Zijn andere visserijmethoden een optie? Is visserij met kooien en vallen op vis en schaaldieren een haalbaar? In overleg is hier tot de conclusie gekomen dat deze vraag behandeld wordt in het rapport ‘ Vissen voor de wind’ en ook in kennisvraag 1b van het werkplan. Actie: Vissen voor de wind benoemen op de website.
1e Wat zijn de mogelijkheden op steun vanuit het nieuwe visserijfonds EFMZV? Hoe werkt het? Inmiddels zijn de EFMZV kaders vastgelegd. Elk lidstaat mag zijn eigen prioriteit stellen. Het betreft hier wederom een nieuwsbrief/stukje op de website/A4tje waarin de feiten over de EFMZV worden beschreven (het beleid, hoe fondsen worden verdeeld (EU en NL)). Op een heldere manier informeren over een complex proces om de visser beter te informeren zodat hij/zij een goede gesprekspartner is. Product: een nieuwsbrief/stukje op de Kenniskringen Visserij website. 2. Hoe kan er beter onderling worden samengewerkt? Hoe kan er beter worden samengewerkt met andere visserijsectoren ( in het bijzonder de andere “kleine” visserijen? Moeten quotaproblemen en projecten (bijvoorbeeld het realiseren van havenfaciliteiten) coöperatief worden aangepakt? Het betreft hier de vormen van samenwerking van vissers onderling (zowel projectmatig als op bedrijfsniveau). Welke samenwerking is er mogelijk? Welke samenwerkingsverbanden zijn er al? Hoe is de staandwantvisser georganiseerd. Mike Turenhout (LEI) houdt zich bezig met cooperatievormen in de visserij. Gekeken zal worden of dit verder gespecificeerd kan worden voor de staandwant visserij in de vorm van een factsheet. Actie: Mike benaderen hierover. Product: Factsheet over samenwerken in de staandwantvisserij. 3. Is certificering (MSC/ FOS) nodig? Hoe haalbaar te maken en te houden? Gedurende de afgelopen bijeenkomst van de kenniskring Staand want is afgesproken dat Inger Wilms (CVO) het MSC traject in de gaten houd en aangeeft wanneer het voor de staand wantvissers verstandig is om aan te haken. Voordeel van MSC voor de staandwantvissers is wellicht geen meerprijs voor het product maar wel een ‘license to produce’. Het idee is om de MSC ervaring voor de staandwantvisserij te beschrijven in een factsheet – hoe lang hebben ze MSC gehad – reden om af te haken? – reden om te doen – deadlines etc. In overleg met Inger Wilms (CVO). Feiten en stand van zaken voor de staandwantvisserij. 4. Hoe kan alsnog, op korte termijn en met steun van het vlootje een voorbereid pakket aan veiligheidseisen (IMO) worden ingevoerd? Deze vraag is niet meer van toepassing omdat hierover al een rapport is opgeleverd. Actie: Rapport op de Kenniskringen Visserij website plaatsen. 5. Wat is de actuele situatie inzake ruimtebeslag van windmolenparken en Natura2000 gebieden? Hoe gaan we hier mee om? 5.1 Welke mogelijkheden bieden windmolenparken ? Wat kan het EVF project “Vissen voor de wind” de staan want vissers bieden? Wat zijn de consequenties van windparken voor de visstand? Het product dient helder inzicht te leveren in wat er nu precies speelt omtrent windmolenparken/Natura 2000/VIBEG in de Noordzee i.r.t. staandwantvisserij. _ Kaart met ruimtebeslag van visgronden en overzicht van de belangrijkste hoofdzaken. Wat betekenen de verschillende soorten ruimtebeslag en welke beperkingen brengt dat met zich mee voor de staandwantvissers. Product: factsheet windmolenparken/Natura 2000/VIBEG 6. Kan er een overleg/ signaleringssysteem ontwikkeld worden om verlies van netten door afvissen te voorkomen? (lage prioriteit) Het betreft het afvissen van staandwantnetten door andere vissers. Welke mogelijkheden zijn er om een signaal te ontvangen bij afvissen of een manier waarop de locatie van de staandwantnetten (technisch) zichtbaar zijn andere vissers ter voorkomen van afvissen. Technisch zo dit makkelijk moeten kunnen, juridisch is lastiger. Deze vraag heeft vooralsnog een lage prioriteit.
7. Loopt het CCTV- project “onbedoelde bijvangst”? Hoe kunnen we dit verbeteren? Wat gaan we er verder mee doen?` Het betreft hier het benoemen van de aanleiding tot, gemaakte afspraken, activiteiten en resultaten tot nu toe omtrent het CCTV project. Een A4tje op de website moet volstaan. Product: A4tje-beschrijving van het CCTV project op de website. 8. Wat zijn de regels m.b.t. de aanlandingsplicht voor de Nederlandse staand want vloot. Hoe gaat men in het buitenland (DK, UK, FR) hiermee om. Wat zijn mogelijke consequenties. Wat zijn mogelijk te nemen maatregelen. A4tje/factsheet ontwikkelen over wat de regels zijn m.b.t. de aanlandplicht specifiek voor de staandwantvisserij. Website Op dit moment wordt de website Kenniskringen Visserij herzien. Doel is om de website overzichtelijker te maken zodat vissers snel komen tot die documenten waar ze naar op zoek zijn. Actie: Op de website per item: kort een beschrijving van wat er in het item/document te vinden is en voor wie het interessant is (kort: wie, wat, waarom). Neem als voorbeeld de achterkant van een boek; ‘wat kan je als visser (en je collega’s) ermee doen?’ Actie: maak gebruik van trefwoorden per item/document voor effectieve zoekacties. Actie: ook die projecten benoemen die wellicht niet in de kenniskringen worden uitgevoerd maar wel binnen de kenniskringen zijn geïnitieerd. Actie Rems: wanneer de nieuwe kenniskring visserij website online is checkt Rems de website op werkbaarheid. Actie: betrokken vissers vragen iets te zeggen/schrijven over het betreffende project voor op de website. ‘Wat kan jezelf en een ander met de resultaten van het rapport? (Waarom is het zinnig?)’ Actie: dossiers nalopen – sorteren. Volgende Kenniskring Staandwant bijeenkomst Het voorstel is om eind maart de kenniskring weer bijeen te vragen. Sarah en Wim overleggen dit met Derk Jan en Durk.
Bijlage 1 _ Voorstel werkplan Kenniskring voor 2014/2015/2016 Kenniskring:
Staand want visserij op tong
Deelnemers: Rems Cramer (KW2) Arjan Korving (SCH61) Adrie Meeldijk (WR152) Peter Zaaijer (IJM8) Boy Raspoort (IJM6) Om een breder draagvlak te krijgen zullen door de deelnemers alle vissers gevraagd worden (meer actief) deel te nemen aan de kenniskring. Met name zal gevraagd worden aan de Urker vissers (Jan de Boer/ UK255) mee te doen. Trekker kenniskring (WUR) Begeleiders
Derk Jan Berends Floor Quirijns
Doel van de kenniskring Het doel van deze kenniskring is het ontwikkelen- en delen van kennis voor het behoud- en een duurzame ontwikkeling van de staandwantvisserij (en in het algemeen van de Nederlandse visserij op de Noordzee met passieve vistuigen). De staandwant visserij maakt ook- en met name economisch gezien een moeilijke tijd door. Visprijzen staan onder druk en er zijn quotum (huur) problemen voor tong (welke plots zijn ontstaan door ontwikkelingen m.b.t. de pulskor). Een bedreiging is ook het ruimtebeslag dat windparken op de visgronden leggen. Ook worden steeds meer eisen gesteld in het kader van duurzaamheid (bijvoorbeeld certificering visserij, monitoring bijvangst) en andere verplichtingen (bijvoorbeeld vaarbevoegdheid, veiligheid, geuroverlast netten). Daar staat tegenover dat steun voor de kleinschalige vissersvloten die met passieve tuigen vissen een speerpunt is voor het visserijbeleid van de EU voor de jaren 2014 tm 2019. Zowel de Nederlandse Vissersbond als VisNed hebben toegezegd de staan want vissers te steunen bij het maken- en uitvoeren van plannen. De staand want vissers zien hun kenniskring als een essentieel middel om gezamenlijk- en onder professionele begeleiding relevante kennis te ontwikkelen, te verzamelen en analyseren. Zo danig dat die kennis uiteindelijk leidt tot onderbouwde plannen en acties om het tij te keren. Volgens het Ministerie van EZ valt ook de vloot met een lengte < 12 meter, vissend met passieve vistuigen onder de aanlandingsplicht. Middels de kenniskring staand want zal worden geïnventariseerd wat de regels, consequenties en eventueel te nemen maatregelen zijn. Welke kennisvragen staan gepland? 1. Kernvraag is hoe kan er voor gezorgd worden dat het rendement van de sector structureel wordt verbeterd, met in acht name van de eisen inzake duurzaamheid. 1a. Wat zijn de kansen binnen Nederland/ de EU voor de kleine vloot voor het verkrijgen van tongquotum voor een haalbare prijs? Hoe kijkt Europa daar tegen aan?
1b. Is een ander business model zinnig? Bijvoorbeeld parttime vissen met daarnaast andere activiteiten, bijvoorbeeld (in de winter) opstappen op een kotter? Wat zijn de mogelijkheden tot scholing? Hoe kunnen die benut worden? 1c. Werkt de verkoop van “vis met een verhaal”. Is directe verkoop aan de consument een oplossing? Zijn hier in andere sectoren succesvolle voorbeelden van? Zijn deze voorbeelden in de visserij toepasbaar? Werkt een “vistrap” zoals in Oostende en Boulogne, directe verkoop aan particulieren naar Deense voorbeelden (kotter als visserijmuseum/ viswinkel, verkoop aan consument via internet) of naar Duits model (coöperatief visrestaurant Neuharlingersiel)? 1d. Zijn andere visserijmethoden een optie? Is visserij met kooien en vallen op vis en schaaldieren een haalbaar? 1e Wat zijn de mogelijkheden op steun vanuit het nieuwe visserijfonds EFMZV? Hoe werkt het? 2. Hoe kan er beter onderling worden samengewerkt? Hoe kan er beter worden samengewerkt met andere visserijsectoren ( in het bijzonder de andere “kleine” visserijen? Moeten quotaproblemen en projecten (bijvoorbeeld het realiseren van havenfaciliteiten) coöperatief worden aangepakt? 3. Is certificering (MSC/ FOS) nodig? Hoe haalbaar te maken en te houden? 4. Hoe kan alsnog, op korte termijn en met steun van het vlootje een voorbereid pakket aan veiligheidseisen (IMO) worden ingevoerd? 5. Wat is de actuele situatie inzake ruimtebeslag van windmolenparken en Natura2000 gebieden? Hoe gaan we hier mee om? 5.1 Welke mogelijkheden bieden windmolenparken ? Wat kan het EVF project “Vissen voor de wind” de staan want vissers bieden? Wat zijn de consequenties van windparken voor de visstand? 6. Kan er een overleg/ signaleringssysteem ontwikkeld worden om verlies van netten door afvissen te voorkomen? 7. Loopt het CCTV- project “onbedoelde bijvangst”? Hoe kunnen we dit verbeteren? Wat gaan we er verder mee doen?` 8. Wat zijn de regels m.b.t. de aanlandingsplicht voor de Nederlandse staand want vloot. Hoe gaat men in het buitenland (DK, UK, FR) hiermee om. Wat zijn mogelijke consequenties. Wat zijn mogelijk te nemen maatregelen. Welke activiteiten staan gepland? - 3-5 bijeenkomsten per jaar - presentaties resultaten eerdere onderzoeken (o.a. “Praktijkproef passieve vistuigen”, “Multipurpose ondernemen/ Minder vissen. Meer brood”, “Duurzame visserij op krabben” (Klaas Kramer UK202) - presentatie voorwaarden van het nieuwe visserijfonds EFMZV/ Voordelta Fonds door bijvoorbeeld Ursa Major en/ of Richard Martens - presentatie Imagro (Engelberts) inzake inspirerende voorbeelden uit de landbouw - bezoek inspirerende voorbeelden in de visserij Lauwersoog (’t Ailand), Neuharlingersiel, eventueel Denemarken (reis met eigen bijdrage) - hulp bij opstarten en uitvoeren van projecten - begeleiding CCTV project - begeleiding MSC/ FOS (her)certificering - bespreking lopende onderzoeken (“Vissen voor de wind”, CCTV, pingers) - invoeren veiligheid managementsysteem IMO
- toelichting door Derk Jan/ Rems van aanlandplicht. Afstemming buitenlandse collega’s. Overleg/ discussie. Opstellen werkplan - bespreken zich voordoende actuele en relevante kwesties Verwachte producten & resultaten - Onderbouwde plannen die het rendement van de sector (met in acht name van duurzaamheidseisen) structureel verbeteren en die (ook) kunnen worden ingebracht bij openstellingen van het EFMZV/ Voordelta Fonds - Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van reeds verzamelde kennis, ook opgedaan buiten de KK staand want. Hierdoor wordt samenwerking bevorderd en worden reeds gedane investeringen gebruikt. - voortzetting MSC tong certificering - verantwoord veiligheidsmanagement systeem kleine vaartuigen (tot 15 meter) - georganiseerde vertegenwoordiging vissers in overleg over lopende zaken als gesloten gebieden, bruinvissen etc. - werkend systeem mbt afvissen ter voorkoming van kosten, ergernis en vervuiling - voorlichting vissers en stake-holders wat betreft ontwikkelingen - werkplan staand want/aanlandingsplciht - continuering samenwerking met buitenlandse collega’s Hoe wordt kennis gedeeld met de wereld buiten de kenniskring? - projectbijeenkomsten - website kenniskringen - pers via persvoorlichters (R. Cramer en D.J.T. Berends) - rondleidingen en presentaties - deelname aan besprekingen in ander verband (VIP, gesloten gebieden, Blue Ports)
