Rapportage Huisbezoek 75+ Wierdensehoek
Inhoudsopgave Pagina 1
Inleiding
3
2
Resultaten Wierdensehoek
5
3
Conclusies
10
4
Aanbevelingen
14
Bijlagen I
Gemeentelijk beleid
15
II
Doel en werkwijze van Huisbezoek 75+
17
III Cijfermatig overzicht van de resultaten Wierdensehoek
19
IV Toelichting hulpmiddelen
30
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 2 van 31
1
Inleiding Deze rapportage is in deze opzet de laatste in de reeks van huisbezoeken aan 75plussers in de gemeente Almelo. Deze rapportage heeft betrekking op wijk 14, Wierdensehoek. Deze wijk bestaat uit de buurten: Dijkstraat e.o., Rohof e.o., Kerkelanden, Aalderinkshoek en de verspreide huizen Wierdensehoek. De bezoeken zijn afgelegd van januari 2011 tot en met oktober 2011. Huisbezoek 75+ in het kader van gemeentelijk beleid Scoop Ouderen heeft het Huisbezoek 75+ ontwikkeld als een van de producten die aansluit op de maatschappelijke vraag Individuele ondersteuning van kwetsbare ouderen die door de gemeente is gesteld. Tevens sluit Huisbezoek 75+ nauw aan op enkele hoofdlijnen die leidend zijn voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Hierbij valt te denken aan het behouden van de regie, het belang van welzijn, het bevorderen van de maatschappelijke participatie, ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligerswerk, vraagsturing, wijkgericht werken en het bevorderen van de toegankelijkheid van voorzieningen (voor meer informatie zie bijlage I). Huisbezoek 75+ als onderdeel van de Ouderen Informatie en Advies Functie Het doel van de Ouderen Informatie en Advies Functie is ouderen en/of hun cliëntsysteem dié ondersteuning te geven die nodig is om zelfstandig te kunnen (blijven) functioneren en ervoor te zorgen dat ze keuzes kunnen maken die zoveel mogelijk overeenstemmen met hun wensen en behoeften. Het is niet de bedoeling dat de taken van ouderen worden overgenomen. Het gaat erom dat de ouderen zo veel mogelijk de regie in eigen handen houden, zichzelf kunnen aansturen en hun kwaliteit van leven daarmee verbeteren of in stand houden. Doel Huisbezoek 75+ De doelstelling van de Ouderen Informatie en Advies Functie laat zich voor het Huisbezoek 75+ vertalen in de volgende nevendoelstellingen: Het actief benaderen van 75-plussers in Almelo; Het geven van informatie en advies over de vele mogelijkheden die 75-plussers kunnen helpen zo lang mogelijk zelfstandig te blijven; Bij complexe vragen of problemen de ouderen, indien gewenst, doorverwijzen naar andere organisaties, het Senioren Advies Team of de ouderenadviseur; Het vroegtijdig signaleren van behoeften en knelpunten die 75-plussers ervaren op het gebied van wonen, zorg, welzijn en financiën; Per wijk in een verslag aangeven hoe 75-plussers hun woon- en leefomstandigheden beleven. De doelgroep voor het Huisbezoek 75+ zijn alle zelfstandig wonende ouderen in de gemeente Almelo van 75 jaar en ouder.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 3 van 31
Werkwijze van het Huisbezoek 75+ Huisbezoek 75+ is een project waarin vrijwilligers die zijn opgeleid tot ouderenbezoeker wijk voor wijk de 75-plussers benaderen voor een huisbezoek. Tijdens de huisbezoeken geven de vrijwilligers informatie en advies op het gebied van wonen, zorg, welzijn en financiën. Tevens vult de ouderenbezoeker een checklist in. Per wijk worden de checklisten verwerkt tot een rapportage, waardoor inzicht wordt verkregen in de situatie van ouderen in de betreffende wijk. Voor meer informatie over de werkwijze van het Huisbezoek 75+ zie bijlage II. De werkzaamheden voor het Huisbezoek 75+ worden grotendeels verricht door vrijwilligers. Dankzij hun inzet en enthousiasme en natuurlijk de medewerking van de 75plussers kan dit project uitgevoerd worden en zijn deze gegevens beschikbaar gekomen. Opzet rapportage In hoofdstuk 2 worden de resultaten beschreven. De conclusies en aanbevelingen worden weergegeven in respectievelijk hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4. In Bijlage I wordt het Huisbezoek 75+ geplaatst in het kader van het beleid van de gemeente Almelo. De werkwijze van het project wordt nader uitgewerkt in Bijlage II. In Bijlagen III volgt een cijfermatig overzicht van de onderzoeksresultaten. Bijlage IV bevat een toelichting van de hulpmiddelen.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 4 van 31
2
Resultaten Wierdensehoek Van de 506 75-plussers in de Wierdensehoek die voor een huisbezoek in aanmerking kwamen, werd 89% bereikt. Bij 61% van de bereikte ouderen kwam een bezoek tot stand, dit betekent dat 276 ouderen werden bezocht. De resultaten die nu verder worden weergegeven hebben betrekking op deze 276 ouderen die aan het huisbezoek hebben deelgenomen. Voor een cijfermatig overzicht van alle resultaten zie bijlage III. Persoonsgegevens Aan het Huisbezoek 75+ hebben meer vrouwen dan mannen deelgenomen. Ruim de helft woont samen. 91% van de ouderen heeft kinderen. De meeste ouderen die zijn bezocht waren van Nederlandse herkomst, acht waren afkomstig uit Nederlands Indië/Indonesië, twee uit Duitsland en twee uit de Nederlandse Antillen. Wonen en woonomgeving De meeste ouderen (52%) wonen in een appartement. 38% van de ouderen woont in een koopwoning, 62% huurt de woning. Ze wonen graag in de huidige woning, al geeft 20% van de ouderen aan dat bepaalde voorzieningen het wonen in de woning zouden verbeteren. Daarbij worden voornamelijk genoemd: zitmogelijkheid in de douche, toilet boven, aangepast/verhoogd toilet, speciale handgrepen en steunen en traplift. 11% heeft concrete verhuisplannen, 22% staat ingeschreven voor een andere woning. Men heeft de voorkeur voor een (huur)appartement. Negen ouderen willen graag verhuizen naar een verzorgingshuis of woonzorgcentrum. De mensen zoeken een nieuwe woning in zowel de huidige wijk, als ook in een andere wijk of andere gemeente. De ouderen in de Wierdensehoek ervaren hun wijk als een fijne plek om te wonen (99%). De volgende pluspunten worden genoemd: veel groen, voorzieningen zoals winkels in de buurt, rustige buurt, fijne buren, veilige wijk, dichtbij openbaar vervoer en veilige wijk. De verbeterpunten die men noemt betreffen voornamelijk ongelijk liggende stoeptegels, verkeersonveiligheid, te weinig parkeerplaatsen, hondenpoep, slecht onderhoud groenvoorziening, vandalisme, geluidsoverlast, ’s avonds niet op straat durven en burenoverlast. Concrete aandachtspunten Tijdens de bijeenkomsten met de vrijwilligers wordt geïnventariseerd wat concrete aandachtspunten zijn die door meerdere ouderen zijn genoemd. De volgende punten kwamen naar boven: - Op de Apollolaan en de Beethovenlaan wordt (te) hard gereden. Deze straten ervaart men als onveilig. - Men mist bij het winkelcentrum een oversteek bij de apotheek over de Apollolaan. - Het zou prettig zijn als op de Beethovenlaan maar aan één kant geparkeerd mag worden. De bus wordt regelmatig belemmerd en moet soms 10 minuten wachten voordat hij verder kan. - In het trottoir van de Beethovenlaan en Bachlaan liggen de stoeptegels los en scheef. - Op het plein van het winkelcentrum heeft een bankje gestaan, deze is verwijderd. Verschillende ouderen geven aan dat ze graag dit bankje terug willen. Voor sommige mensen is de afstand naar het winkelcentrum groot en kunnen ze hier even uitrusten.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 5 van 31
Boshoeve (Woonzorg Nederland): o De bewoners van Boshoeve konden altijd in Hoog Schuilenburg terecht voor hun activiteiten. Nu moeten ze huur betalen, waardoor mensen afzien van de activiteiten. Het zou mooi zijn als ze een eigen ruimte zouden kunnen krijgen. o De bewoners van Boshoeve willen graag beneden dubbele deuren. Als je op een taxi staat te wachten en de deur gaat open, komt alle kou binnen. In de hal ontbreekt ook een verwarming, waardoor het erg koud is als je moet wachten. o De lift is vaak stuk. o De bewoners willen graag een schermpje waardoor ze kunnen zien wie voor de deur staat. o Mensen die aan de westkant wonen geven aan dat het erg donker wonen is. o Graag meer bankjes in de tuin - De Rabobank heeft de brievenbus voor betaalopdrachten weggehaald, waardoor de mensen naar het centrum moeten. - Pluim voor St. Joseph. Flats aan Valeriusstraat hebben/krijgen nieuwe lift en centrale bel. - Bij de eerste flat aan de Valeriusstraat worden veel auto’s geparkeerd van bezoekers van Eninver. Hierdoor hebben de bewoners en hun visite vaak geen plek. - Door doorgang Valeriusstraat/Zweerstraat fietsen veel jongelui, van Kerkelanden naar het winkelcentrum. Zij maken lawaai en rotzooi. Soms worden vuilcontainers omgegooid of schuin tegen voordeur gezet. - De Verdilaan is 30 km zone. Toch rijden auto’s vaak te hard. - Bij de flat aan de Rameaustraat stond de container bij de ingang, maar deze is verplaatst naar de overkant van de weg. Het betekent dat de bewoners ver moeten lopen met hun afval en zelfs een weg moeten oversteken. - In de flats aan de Mozartstraat heerst na de brand in de Kloosterhofflats onrust. Er zitten daar in de centrale hal beneden geen rookmelders. - De leerlingen van het Noordik VMBO laten erg veel troep achter. - Het winkelcentrum kan wel een opknapbeurt gebruiken. Het zou leuk zijn als het wat meer body kreeg. Het aanbod is erg beperkt en het heeft geen gezellige uitstraling. De bakker wordt erg gemist (deze is inmiddels weer aanwezig) en de achterzijde is erg rommelig. - Het laden en lossen bij de C1000 en Aldi levert veel geluidsoverlast. De ingang voor het laden en lossen is verplaatst naar de achterzijde, dichtbij veel woningen. Het laden en lossen gebeurt meestal ’s nachts (rond 3 uur). Tip om een bord op te hangen met het verzoek “motor en radio uit”. - Achter de geluidswal tussen de Bachlaan en de Aalderinkssingel, komen vaak jongeren samen. Er wordt daar gedeald. Op zich hebben de bewoners er weinig last van. - Eninver is onbekend bij ouderen. - De bus in de Aalderinkshoek rijdt niet op zondag en ‘s avonds af en toe. - De gangen in Apollo worden in de winter spiegelglad. In principe wordt de ouderen aangeraden de klachten bij de juiste instantie te melden, meestal is dit ook al gedaan. Niet alle klachten (kunnen) worden opgelost. -
Wat betreft voorzieningen die men graag in de buurt heeft worden met name genoemd: de winkels voor de dagelijkse boodschappen, apotheek, postkantoor, brievenbus, bushalte, huisarts, bank, zitmogelijkheid in wijk en/of winkels, buurthuis en eetpunt.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 6 van 31
Vooral de bank, zitmogelijkheid in wijk en/of winkels, winkels voor de dagelijkse boodschappen, postkantoor, huisarts en buurthuis, sociëteit, ontmoetingsruimte worden in de Wierdensehoek gemist. Gezondheid Veel ouderen (85%) hebben lichamelijke klachten. De ouderen beoordelen hun gezondheid over het algemeen positief. 85% zegt dat zijn/haar gezondheid redelijk tot goed is. 51% van de ouderen geeft aan zich weleens zorgen te maken, met name over de kinderen/kleinkinderen, gezondheid, toekomst, maatschappelijke ontwikkelingen en de partner. Sociaal netwerk De meeste ouderen hebben zeer regelmatig contact met kinderen, vrienden en kennissen, kleinkinderen, buren, broers, zussen en andere familieleden. Van de bezochte ouderen geeft 93% aan dat dit contact voldoende is. De 7% die het onvoldoende vindt, mist vooral aanloop, het regelmatig onder de mensen te zijn, aanloop, heeft moeite met alleen zijn, mist iemand om mee uit te gaan en/of een vertrouwenspersoon. Oorzaak voor de onvoldoende contacten is vooral mobiliteit (vervoer), het moeilijk vinden om ergens op af te stappen, onvoldoende energie/zin of te zwaar belast met de zorg voor de partner. 96% van de ouderen heeft een hobby. De meest voorkomende hobby’s zijn: lezen, tv/radio, puzzelen/denksport, muziek luisteren/maken, fietsen, computer/internet, tuinieren, wandelen, handwerken/kaarten maken/bloem-schikken, kaarten/bridgen, reizen, film/theater bezoeken, schilderen/aquarel-leren/boetseren, huisdier en zwemmen. Ruim de helft van de ouderen neemt deel aan activiteiten. Kaarten/dammen/schaken/bordspelen/sjoelen, kerkelijke activiteiten en gymnastiek/sport scoren daarbij het hoogst. 6% geeft aan een activiteit in de wijk te missen. Ruim een kwart van de ouderen is als vrijwilliger of mantelzorger actief. Van de bezochte ouderen heeft 82% een abonnement op een krant en 55% op een tijdschrift. 44% van de ouderen maakt gebruik van de computer. De computer wordt vooral gebruikt voor het onderhouden van contacten en het zoeken van informatie, maar ook voor spelletjes en internetbankieren. Van de ouderen die geen gebruik maken van de computer wil 12% dit leren. Mobiliteit Als men op pad gaat verplaatst men zich vooral met de auto, waarbij men vaker zelf rijdt dan dat anderen rijden. Na de auto wordt de benenwagen, de (elektrische) fiets, het openbaar vervoer en de regiotaxi veel gebruikt. Op de vraag of men vaker op pad zou willen antwoordt 13% bevestigend. Hiervoor is vooral een betere gezondheid nodig, maar ook iemand die meegaat en/of het vervoer. Persoonlijke en huishoudelijke verzorging Met de huishoudelijke verzorging ondervinden ouderen (71%) regelmatig problemen. Deze problemen worden meestal door betaalde krachten opgelost, maar ook de partner, familieleden en/of vrienden en buren bieden hulp bij de huishoudelijke taken. Met de persoonlijke verzorging heeft 31% van de ouderen problemen.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 7 van 31
Diversen Werkzaamheden als belastingaangifte, klusjes in en om huis, administratie/invullen van formulieren en het onderhoud van tuin of balkon leveren vaak problemen op. Men ontvangt hiervoor hulp door betaalde krachten, familie, vrijwilligers, partner of buren/vrienden. Financiën 82% van de ouderen geeft aan dat men zich financieel goed kan redden. Als men moeite heeft om rond te komen lost men dit op door spaargeld/vermogen te gebruiken, gebruik te maken van regelingen, te bezuinigen op de krant, grote aanschaffingen, vakantie, kleding en niet meer uit te gaan. Zorgtoeslag is de regeling waar het meest gebruik van wordt gemaakt. Gevolgd door jaarlijkse teruggave belastingen, huurtoeslag en WMO. Gebruik van hulp of voorzieningen 92% van de ouderen maakt gebruik van hulp of voorzieningen. Deels door familie, buren en vrienden. Deels door georganiseerde hulp. De top vijf van georganiseerde hulp bestaat uit pedicure, ziekenhuis/specialist, thuiszorg huishoudelijke hulp, Regiotaxi/Valys en regelmatig controle door huisarts/praktijkondersteuner. Gevolgd door particuliere huishoudelijke hulp, belastingaangifte door een vrijwilliger, belastingaangifte professional, fysiotherapeut, ontspanning/creatieve activiteiten, sport en bewegingsactiviteiten, thuiszorg persoonlijke verzorging, huismeester, personenalarmering/telefooncirkel, gemeente, maaltijden aan huis, hulp bij administratie/invullen formulieren vrijwillig, PGB, klussendienst, en vervoer door vrijwilligers. Ouderenadviseur en Infowijzer Ongeveer een tiende van de ouderen wist van het bestaan van de Ouderenadviseur. Ongeveer de helft van de ouderen kent de Infowijzer. Onrust OV-chipkaart Net als in de vorige wijken blijkt dat ouderen moeite hebben met de invoering van de OV-chipkaart. Door het ontbreken van een goed informatiepunt weten ouderen niet goed waar ze met hun vragen terecht kunnen. Verbeteringen ziekenhuis Bij het ziekenhuis ontbreken bankjes voor mensen die wachten op een auto die hen ophaalt. Ook de ruimte voor de rolstoelen is te klein. Als er veel rolstoelen staan, staat een deel buiten de overkapping en wordt nat in de regen. Onzekerheid over PGB Diverse ouderen gaven aan dat ze onzeker zijn of ze het PGB kunnen behouden. Bereikbaarheid wijkbeheerder Nu loopt het contact via het stadhuis, men wil liever rechtstreeks contact met de wijkbeheerder. De beheerders weten waar je het over hebt.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 8 van 31
Vermindering huurtoeslag Het blijkt dat ouderen door minder mogelijkheden van aftrek van de belastingen een verhoogd inkomen hebben. Daardoor krijgen ze minder huurtoeslag en moeten soms zelfs honderden euro’s moeten terugbetalen. Evaluatie van het bezoek Veel ouderen geven aan dat het prettig is om met een ouderenbezoeker van gedachten te wisselen over hun situatie en de toekomst. De gesprekken duurden gemiddeld 85 minuten. Door de ouderenbezoekers werd over 809 onderwerpen informatie gegeven. Vooral over: Ouderenadviseur, Infowijzer, Scoop, Senioren Advies Team, Publiekszaken/Zorgloket, vervoersmogelijkheden, financiële regelingen, personenalarmering/telefooncirkel, PGB, activiteiten, woningaanpassingen en Dienstencentrum/Trefpunt. Soms wordt hulp geboden bij het tot stand brengen van een contact met bijvoorbeeld een hulpverlenende instantie of de ouderenadviseur. Er vonden 64 doorverwijzingen plaats voornamelijk richting Ouderenadviseur, Senioren Advies Team, SIZA en Publiekszaken/Zorgloket, maar ook naar woningbouw-verenigingen, Scoop, Sociale Dienst, Juridisch Loket, Thuiszorg, Dienstencentrum De Riet, Trefpunt Elisabeth, wijkcentrum, politie, maaltijdservice en klussendienst.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 9 van 31
3
Conclusies Als we de resultaten van deze wijk overzien springen de volgende zaken eruit. Huisbezoek 75+ voorziet in informatiebehoefte Het blijkt dat de methodiek van Huisbezoek 75+ goed werkt. Het is een zeer laagdrempelige manier om mensen te spreken, te informeren, adviseren en door te verwijzen. Veel ouderen geven aan dat het prettig en zinvol is om met een ouderenbezoeker van gedachte te wisselen over hun situatie en de toekomst. In totaal werden 276 ouderen bezocht. Over 809 onderwerpen werd informatie gegeven. Er vonden 64 concrete doorverwijzingen plaats. Samenstelling wijkt iets af van het gemiddelde In de Wierdensehoek zijn de 75-plussers relatief vaak gehuwd, 53% ten opzichte van meestal tussen de 36 en 45%. Het aantal alleenstaanden is wat lager (44%), meestal is dit meer dan 50%. Verhouding huurwoningen ten opzichte van koopwoningen gemiddeld De verdeling huur- en koopwoning is per wijk erg verschillend. In de Wierdensehoek woont 62% van de 75-plussers in een huurwoning. Daarmee scoort deze wijk gemiddeld. In de Binnenstad (81%), de Hofkamp (79%), Nieuwstraatkwartier (76%), De Riet (71%) en Schelfhorst (71%) ligt dit percentage hoger. Terwijl in de Windmolenbroek (57%), Ossenkoppelerhoek (56%), Sluitersveld (53%), Noorderkwartier (41%), Aadorp (40%) en Bornerbroek (30%) minder ouderen in een huurwoning wonen. Verdeling gelijkvloerse woningen en eengezinswoningen bijna 2:1 De verdeling eengezinswoning t.o.v. gelijkvloerse woningen is per wijk erg verschillend. In de binnenstad woont 12 % in een eengezinswoning, in Aadorp 92%. In de Wierdensehoek woont 36% in een eengezinswoning en 64% in een appartement of andere gelijkvloerse woning. Woning is moeilijk warm te stoken De Wierdensehoek is de laatste van alle Almelose wijken waar alle 75-plussers zijn benaderd voor een huisbezoek. Voor het eerst wordt het moeilijk warm stoken van de woning als belangrijkste minpunt genoemd. Gevolgd door geen toilet boven, niet aangepast, te veel trappen, te klein en te groot. Zitmogelijkheid op de douche Een ander opvallend punt is dat op de vraag welke voorzieningen het wonen in deze woning zouden verbeteren, een zitmogelijkheid in de douche het meest voorkomende antwoord is. Ook dit is uniek. Tot nu toe werden toilet boven, aangepast/verhoogd toilet, traplift en speciale grepen en steunen het meest genoemd. Deze worden in de Wierdensehoek ook gemist, maar minder dan de zitmogelijkheid op de douche. Groene en rustige woonomgeving, met veel voorzieningen in de buurt De ouderen wonen graag in de Wierdensehoek. 99% geeft aan hier prettig te wonen. De woonomgeving heeft veel pluspunten zoals een veel groen, voorzieningen in de buurt, rustige buurt, fijne buren, dichtbij openbaar vervoer en veilige wijk.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 10 van 31
Grootste ergernis: ongelijk liggende stoeptegels, verkeersonveiligheid en te weinig parkeerplaatsen In de Wierdensehoek zijn ongelijk liggende stoeptegels, verkeersonveiligheid en te weinig parkeerplaatsen ergernis nummer één. Andere punten die verbeterd zouden kunnen worden zijn hondenpoep, slecht onderhoud groenvoorziening, vandalisme, geluidsoverlast, ’s avond niet op straat durven en burenoverlast. Er zijn diverse concrete knelpunten genoemd vooral op gebied van verkeersonveiligheid (bijvoorbeeld Apollolaan, Beethovenlaan, Verdilaan, Bachlaan), slechte stoep en (geluids)overlast van het winkelcentrum. Ten opzichte van de andere wijken scoort de Wierdensehoek op het gebied van verkeersonveiligheid hoog. Andere punten die redelijk hoog scoren zijn angst voor inbraken, geluidsoverlast, vandalisme en burenoverlast.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 11 van 31
Wierdensehoek redelijk goed voorzien De belangrijkste voorziening die ouderen graag in hun buurt willen hebben, is een winkel voor de dagelijkse boodschappen. Voor de meeste ouderen zijn de winkels voldoende aanwezig en goed bereikbaar. Wat men in de wijk het meest mist zijn een bankfiliaal en zitmogelijkheden in wijk en/of winkels. Het bankje bij het winkelcentrum werd regelmatig als een gemis genoemd. Gezondheid regelmatig beoordeeld als goed Bijna alle ouderen hebben last van lichamelijke klachten. 46% beoordeelt zijn gezondheid als goed, dit is hoog en ligt meestal tussen de 35 en 40%. 51% geeft aan zich weleens zorgen te maken. Ook dit percentage is hoog. De 75-plussers maken zich met name zorgen over hun kinderen en kleinkinderen. Sociale contacten voldoende Van de bezochte ouderen geeft ongeveer 81% aan dat ze voldoende sociale contacten heeft. 7% geeft aan dat de huidige contacten voor hen onvoldoende zijn. In verhouding tot de andere wijken is het percentage aan de lage kant, meestal ligt dit rond de 10%. Men mist vooral aanloop, het onder de mensen te zijn, de partner of een maatje om samen mee uit te gaan. Opvallend is dat het burencontact in deze wijk wat lager scoort. Meestal bestaat de top drie van de mensen met wie men regelmatig contact heeft uit kinderen, kleinkinderen en buren. In de Wierdensehoek bestaat de top drie uit kinderen, kleinkinderen en vrienden/kennissen. In de Windmolenbroek was dit ook het geval. Meestal voldoende bezigheden Bijna iedereen heeft hobby’s (96%). Deelname aan activiteiten is gemiddeld, 59% neemt deel aan activiteiten. Dit betreft vooral activiteiten als dammen/kaarten/schaken/bordspel/sjoelen, activiteiten die te maken hebben met sport en beweging of activiteiten vanuit de kerk. 6% mist activiteiten in de buurt. Vooral koffiedrinken en een soos worden gemist. Ruim 80% van de ouderen heeft een abonnement op een krant en ruim helft op een tijdschrift. De belangrijkste reden om geen abonnement te hebben, is dat men dit te duur vindt of moeite heeft met lezen. Na ruim vijf jaar huisbezoeken te hebben afgelegd in Almelo, zien we het percentage ouderen dat gebruikt maakt van de computer toenemen. In Wierdensehoek is dit 44%. Ruim een kwart van de ouderen is als vrijwilliger of mantelzorger actief. Bijna 30 ouderen zorgen voor familie, buren of een kennis. Mobiliteit kan beter 87% geeft aan dat men geen behoefte heeft om vaker op pad te gaan. 13% zou wel graag vaker weg willen. Enkele belangrijke voorwaarden om dit te realiseren zijn een betere gezondheid, iemand die meegaat of het vervoer. Financiële middelen vormen meestal geen beperking voor de verminderde mobiliteit. Regelmatig is aangegeven dat het busvervoer ’s avonds en op zondag erg beperkt is. Opvallend voor de Wierdensehoek is dat de auto waarin men zelf rijdt, het meeste genoemde vervoermiddel is (59%). In de meeste wijken wordt de auto, die door een ander wordt bestuurd, het meest gebruikt als vervoermiddel. Tot nu toe vormde alleen
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 12 van 31
Aadorp hierop een uitzondering, ook daar rijdt men meestal zelf. Verder verplaatst men zich vaak lopend en met de fiets. De auto waarbij anderen rijden komt in de Wierdensehoek pas op de vierde plaats. Zelfredzaamheid bij persoonlijke verzorging hoog Met de persoonlijke verzorging kan 69% zich goed redden. Dit is een hoge score, zie onderstaande grafiek.
Huishoudelijke en diverse taken leveren redelijk wat problemen op De ouderen in de Wierdensehoek geven aan dat ze regelmatig problemen ondervinden met het huishoudelijk werk. Een vergelijking met de andere wijken laat zien dat de zelfredzaamheid met huishoudelijk werk en ook met andere taken als de administratie en de tuin in deze wijk ongeveer op het gemiddelde ligt. Financiën meestal voldoende Wat betreft de financiën beoordelen de 75-plussers in de Wierdensehoek de situatie als gemiddeld. Slechts een heel klein deel vindt zijn inkomen onvoldoende. Wanneer het moeilijk is om financieel rond te komen, zijn de drie meest genoemde oplossingen gebruik van spaargeld/vermogen, gebruik maken van regelingen en bezuinigingen op de krant. In veel andere wijken scoren vaak bezuinigen op vakantie, kleding en grote aanschaffingen hoger. Veel formele en informele hulp 92% van de ouderen maakt gebruik van hulp of voorzieningen. Deels door familie, buren en vrienden en deels georganiseerde hulp. Meest voorkomende vormen van hulp zijn: de pedicure, ziekenhuis/specialist, thuiszorg huishoudelijke hulp, regiotaxi/Valys en de regelmatige controle door de huisarts of praktijkondersteuner.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 13 van 31
4
Aanbevelingen Huisbezoek 75+ handhaven Het blijkt dat de methodiek van het Huisbezoek 75+ goed werkt. Zowel de ouderen als de vrijwilligers ervaren de huisbezoeken als zinvol en prettig. Het is een laagdrempelige manier om ouderen te spreken, informeren, adviseren en eventueel door te verwijzen. Door de wijkgerichte aanpak leveren de huisbezoeken signalen op die, indien nodig, gelijk kunnen worden opgepakt. Verkeersveiligheid verbeteren De 75-plussers hebben enkele concrete punten genoemd die ze als verkeersonveilig ervaren. Zo rijdt het verkeer op de Apollolaan, Beethovenlaan en Verdilaan erg hard. Het zou goed zijn om te kijken hoe dit aangepakt zou kunnen worden. Diverse ouderen hebben aangegeven dat ze op de Apollolaan, ter hoogte van de apotheek, graag een zebrapad zouden willen. Tevens is de suggestie gedaan om aan een kant van de Beethovenlaan een parkeerverbod in te voeren. Dit zou de overzichtelijkheid en doorstroming bevorderen. Enkele aandachtspunten die het woongenot vergroten Enkele concrete punten betreffen: - Trottoirs van de Bachlaan en Beethovenlaan bekijken op losliggende stoeptegels en dit repareren. - Bespreken van de diverse aandachtspunten van Boshoeve met Woonzorg Nederland. - Bekijken of bij de diverse flats in de centrale hal een rookmelder zit. - Met de winkeliers bespreken wat gedaan kan worden om het winkelcentrum op te knappen en om de geluidsoverlast bij het ’s nachts laden en lossen te verminderen. - Plaatsen van een bankje bij het winkelcentrum. - Onderzoeken of de containers aan de Rameaustraat dichter bij de flat geplaatst kunnen worden. - Bekijken of en hoe de overlast van jongeren bij de doorgang Valeriusstraat/Zweerstraat beperkt kan worden. - In deze wijk geven diverse ouderen aan dat ze hun woning niet goed warm kunnen krijgen. Het is niet precies te achterhalen voor welke woningen dit geldt. Mochten verhuurders deze klachten vaker hebben gehoord, dan is het wellicht te herleiden tot de woningen die het betreft en om te bekijken of het mogelijk is hier iets aan te doen.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 14 van 31
Bijlage I
Gemeentelijk beleid
De gemeente Almelo heeft in een maatschappelijke vraag beschreven welke producten en prestaties de gemeente van Scoop Ouderen verwacht. De beschreven activiteiten en prestaties hebben betrekking op de volgende werksoorten: preventieve wijkaanpak kwetsbare ouderen individuele ondersteuning kwetsbare ouderen Het Huisbezoek 75+ valt onder de maatschappelijke vraag Individuele ondersteuning kwetsbare ouderen. Scoop Ouderen heeft als belangrijkste doelgroepen: de 75-plussers, de 65-plussers met een laag inkomen en de allochtone ouderen van de eerste generatie vanaf 60 jaar. Doelstelling is het bevorderen van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van deze doelgroepen. Met ingang van 1 januari 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) van start gegaan. Het Huisbezoek 75+ sluit nauw aan op enkele hoofdlijnen die leidend zijn voor de WMO. Zo wil men met de WMO bevorderen dat burgers de regie over hun leven in eigen handen houden en deel kunnen blijven nemen aan de maatschappij. De Ouderen Informatie en Advies Functie, met als een van de onderdelen het Huisbezoek 75+, is er juist op gericht om ouderen en hun cliëntsysteem die ondersteuning te geven die nodig is om als ouderen zelfstandig te kunnen (blijven) functioneren en ervoor te zorgen dat ouderen keuzes maken die zoveel mogelijk overeenstemmen met hun wensen en behoeften. Als hoofdlijn voor de WMO wordt ook genoemd het belang van welzijn. Welzijn kan een preventieve werking hebben op zorg. De gemeente vindt behoud van gezondheid en het voorkomen van zorgafhankelijkheid belangrijk. Tijdens de Huisbezoeken en andere gesprekken in het kader van de Ouderen Informatie en Advies Functie, wordt heel breed gekeken en het facet welzijn neemt daar een prominente plaats in. Het primaire doel van de WMO is het bevorderen van de maatschappelijke participatie van burgers. Vrijwilligerswerk en mantelzorg zijn hierbij belangrijke elementen. Overbelasting van mantelzorgers en vrijwilligers moet worden voorkomen. Tijdens de huisbezoeken wordt gekeken naar de zorg die men vanuit het sociale netwerk ontvangt. Mocht naar voren komen dat het sociale netwerk zwaar is belast, kan informatie worden verstrekt over aanvullende mogelijkheden en over begeleiding door de ouderenadviseur of het Steunpunt Informele Zorg Almelo (SIZA). Bewust is gekozen om de Huisbezoeken uit te laten voeren door vrijwilligers. Vrijwilligers komen vaak makkelijk bij de ouderen binnen en hebben meer tijd dan professionele krachten. Het is van groot belang dat deze vrijwilligers zich ondersteund weten door deskundige, professionele krachten. In geval van complexe cliëntsituaties kunnen ze terug vallen op de projectleider of de ouderenadviseur. Een ander onderwerp binnen de WMO is vraagsturing. Onder vraagsturing wordt verstaan dat het aanbod aan gemeentelijke voorzieningen binnen de WMO zoveel mogelijk afgestemd dient te worden op de behoeften van burgers. Voorzieningen dienen aanvullend te zijn op wat burgers zelf kunnen en burgers hebben keuzemogelijkheden. Door middel van de Huisbezoeken verkrijgen we informatie over wat ouderen nodig hebben en welke knelpunten ze ervaren.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 15 van 31
Met de WMO wil men de toegankelijkheid van voorzieningen bevorderen. Voor burgers moet helder zijn welke voorzieningen er zijn en waar ze te krijgen zijn. De vrijwilligers van het Huisbezoek 75+ kunnen ouderen, naar aanleiding van de onderwerpen en vragen die aan de orde komen tijdens het gesprek, informeren. Tevens verwijzen de vrijwilligers naar Publiekszaken, Scoop en andere organisaties voor het geval men meer informatie wil. De Infowijzer is een uitstekend middel om de informatie over en de toegankelijkheid van voorzieningen te bevorderen.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 16 van 31
Bijlage II Doel en werkwijze van Huisbezoek 75+ Ouderen Informatie en Advies Functie De laatste jaren groeit de behoefte aan ouderenadvisering. Het blijkt dat veel ouderen moeite hebben met het houden van overzicht met betrekking tot hun eigen situatie en dat zij onvoldoende zicht hebben op de mogelijkheden aan dienst- en hulpverlening die aansluit bij hun situatie. Het doel van de Ouderen Informatie en Advies Functie is cliënten en/of hun cliëntsysteem dié ondersteuning te geven die nodig is om als oudere zelfstandig te kunnen (blijven) functioneren en ervoor te zorgen dat ouderen keuzes kunnen maken die zoveel mogelijk overeenstemmen met hun wensen en behoeften. Het gaat erom dat de ouderen zo veel mogelijk de regie in eigen handen houden, zichzelf kunnen aansturen en hun kwaliteit van leven daarmee verbeteren of in stand houden. De Ouderen Informatie en Advies Functie bestaat uit diverse activiteiten die elkaar aanvullen en met elkaar een samenhangend geheel vormen, zoals Huisbezoek 75+, Ouderenadviseur, Senioren Advies Team, radioprogramma Seniorentijd, Huisbezoek Allochtone Ouderen 60+, de Infowijzer en informatieve bijeenkomsten. Doel en doelgroep De doelstelling van de Ouderen Informatie en Advies Functie laat zich voor het Huisbezoek 75+ vertalen in de volgende nevendoelstellingen: Het actief benaderen van 75-plussers in Almelo; Het geven van informatie en advies over de vele mogelijkheden die 75-plussers kunnen helpen zo lang mogelijk zelfstandig te blijven; Bij complexe vragen of problemen de ouderen, indien gewenst, doorverwijzen naar andere organisaties, het Senioren Advies Team of de ouderenadviseur; Het vroegtijdig signaleren van behoeften en knelpunten die 75-plussers ervaren op het gebied van wonen, zorg, welzijn en financiën; Per wijk in een verslag aangeven hoe 75-plussers hun woon- en leefomstandigheden beleven. De doelgroep voor het Huisbezoek 75+ zijn alle zelfstandig wonende ouderen in de gemeente Almelo van 75 jaar en ouder. Voorwaarden voor deelname zijn dat men zelfstandig woont, dus niet in een verpleeghuis of verzorgingshuis, inwoner is van de gemeente Almelo en de leeftijd heeft van 75 jaar of ouder. Voor heel Almelo bestaat de doelgroep uit ongeveer 4.000 personen. Per jaar worden ouderen in twee tot drie wijken aangeschreven. Zo worden eens in de vijf jaar alle 75-plussers in Almelo bezocht.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 17 van 31
Werkwijze Het Huisbezoek 75+ is in eerste instantie een preventief huisbezoek. Het gesprek met de oudere, het signaleren van eventuele knelpunten en het geven van informatie en advies zijn de belangrijkste doelstellingen. Tevens wordt door de ouderenbezoeker een checklist ingevuld. Aan de hand van deze checklisten wordt per wijk een rapportage gemaakt. Dit geeft in grote lijnen een beeld van de situatie waarin de 75-plussers zich in die wijk bevinden. Indien over bepaalde onderwerpen meer informatie is gewenst, is het mogelijk dit bijvoorbeeld in de vorm van panelgesprekken nader te onderzoeken. Uitgangspunten Het Huisbezoek 75+ is in eerste instantie een preventief huisbezoek. Dit betekent dat het gesprek zich richt op hoe het met de oudere gaat of de oudere zich redt en of men vragen of knelpunten heeft. Het gesprek is belangrijker dan het invullen van de checklist. Er zijn omstandigheden waarbij het invullen van de checklist niet lukt en het luisterende oor belangrijker is. Het gesprek bepaalt de volgorde, dat hoeft niet gelijk te zijn aan de checklist De checklist wordt ingevuld vanuit het gezichtspunt van de oudere waarmee het gesprek wordt gevoerd. Het gaat erom dat genoteerd wordt wat de oudere zelf aangeeft. Als iemand zegt zelf te koken dan wordt dat ingevuld, ook al twijfelt de ouderenbezoeker daaraan. Iedere 75-plusser wordt individueel benaderd. Een (echt)paar waarvan de partners beiden 75 jaar of ouder zijn, ontvangen allebei een uitnodiging voor het gesprek. Het gesprek kan wel gelijktijdig worden gevoerd. Er worden twee checklisten ingevuld. Op sommige vragen is maar één antwoord mogelijk, bijvoorbeeld op de vraag “hoe vaak gaat u het huis uit?”. Bij andere vragen zijn meerdere antwoorden mogelijk, bijvoorbeeld “van welke hulp of voorzieningen maakt u gebruik?”.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 18 van 31
Bijlage III Cijfermatig overzicht van de resultaten Wierdensehoek 1
Persoonsgegevens Respons 75-plussers Bereikte ouderen
Aantal 506 451
Van de 451 bereikte ouderen werden de meeste ouderen bezocht. Aantal Bezocht 276 Stond afwijzend tegenover het bezoek 39 Vindt het niet nodig 110 Geen contact mogelijk 10 Opname/ziekte 10 Rouw/ingrijpende gebeurtenis 1 Anders 5
% 61 9 24 2 2 0 1
De resultaten die nu verder worden aangegeven hebben betrekking op de 276 ouderen die zijn bereikt en aan het huisbezoek hebben deelgenomen.
Geslacht Man Vrouw
Aantal 112 164
% 41 59
Aantal 149 3 11 108 8
% 53 1 4 39 3
Burgerlijke staat Gehuwd Samenwonend Gescheiden Weduwe/Weduwnaar Ongehuwd Samenstelling huishouding Alleen wonend Samenwonend met partner Samenwonend met partner en (klein) kind(eren) Samenwonend met (klein)kind(eren) Samenwonend met broer, zus of ander familielid Anders
Aantal 122 148 4 1 0 1
% 44 54 1 0 0 0
Kinderen Ja Nee Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
Aantal 250 26
% 91 9 pagina 19 van 31
Land van herkomst Nederland Indonesië/Nederlands Indië Duitsland Nederlandse Antillen 2
Aantal 264 8 2 2
% 96 3 1 1
Wonen en woonomgeving Soort woning Koopwoning Huurwoning
Aantal 105 171
% 38 62
Aantal 99 144 5 28
% 36 52 2 10
Type woning Eengezinswoning Appartement (met lift) Appartement (zonder lift) Gelijkvloerse benedenwoning
Verhuisplannen Op de vraag of men de komende jaren wil verhuizen geeft 11% aan concrete verhuisplannen te hebben, 89% heeft op dit moment geen verhuisplannen. Van de ouderen die de komende jaren willen verhuizen, willen 6 personen dit op de zeer korte termijn, namelijk binnen een jaar, vier willen dit over 1 tot 2 jaar en veertien willen dit over 3 jaar of later. Van zeven personen is onduidelijk op welke termijn ze willen verhuizen. Als men wil verhuizen heeft men de volgende wensen wat betreft het type woning waar men naar toe wil (meerdere antwoorden mogelijk): Aantal Eengezinswoning 1 Appartement niet speciaal voor ouderen 7 Appartement in wooncomplex voor ouderen 10 Woonzorgcentrum/verzorgingshuis 9 Huis met tuin 2 Bij 19 personen gaat de voorkeur uit naar een huurwoning. Twee personen zoeken een andere koopwoning. Wat betreft de gewenste locatie heeft men de volgende voorkeur: Aantal In de huidige wijk/buurt 7 In andere wijk/buurt 7 Andere gemeente 5 Geen voorkeur 9
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 20 van 31
De ouderen die naar een andere wijk of gemeente willen verhuizen hebben een voorkeur voor: Centrum (4), Arnhem (2), Enschede (2), Friesland (1), Schelfhorst (1) en Rombout Verhulstlaan (1). Van de 276 ouderen staat 22 % ingeschreven voor een andere woning. Woongenot en voorzieningen Woont graag in deze woning Woont niet graag in deze woning
Aantal 273 3
% 99 1
Pluspunten aan de woning zijn: mooie ligging (218), juiste grootte (191), goed onderhouden (158), gelijkvloers (157), aangepast (108), vertrouwd/herinneringen (107), juiste prijsklasse (91), aanwezigheid van tuin (84), groot balkon/tuinterras (9), en garage/eigen parkeerruimte (2). Minpunten aan de woning zijn: moeilijk warm te stoken (15), geen toilet boven (14), niet aangepast (13), te veel trappen (13), te klein (13), te groot (12), te gehorig (8), verkeert in slechte staat van onderhoud (6), niet of onvoldoende beveiligd (6), keuken te klein/te weinig kastruimte (6), douche te klein/onhandig/vloer niet vlak (5), te duur (4), te weinig bergruimte (3), slechts één lift (3), geen daglicht in keuken (2), slecht geïsoleerd (2), afzuigsysteem keuken kan beter (2) en overlast jongere flatbewoners (1) . Op de vraag of bepaalde voorzieningen het wonen in deze woning zouden verbeteren antwoord 80% nee en 20% ja. De volgende voorzieningen zouden het woongenot verhogen: zitmogelijkheid in de douche (12), toilet boven (10), aangepast/verhoogd toilet (10), speciale handgrepen en steunen (10), traplift (7), hellingbaan bij de stoep/toegang tot de woning (5), camera bij buitenbel (3), speciale kranen (3), verlaagde drempels (3), zitmogelijkheid bij aanrecht (2), dubbel glas 92), opbergruimte voor scootmobiel (2), centrale verwarming (1) en speciaal hang- en sluitwerk (1)
Woont graag in deze omgeving Woont niet graag in deze omgeving Geen antwoord
Aantal 272 3 1
% 99 1 0
De woonomgeving heeft de volgende pluspunten: veel groen (213), voorzieningen zoals winkels in de buurt (197), rustige buurt (177), fijne buren (166), dichtbij openbaar vervoer (151), veilige wijk (123), veel onderling contact (66) en anders (9). Als minpunten van de woonomgeving wordt genoemd: ongelijk liggende stoeptegels (38), verkeersonveiligheid (31), te weinig parkeerplaatsen (27), hondenpoep (22), slecht onderhoud groenvoorziening (16), vandalisme (15), geluidsoverlast (15), ’s avonds niet op straat durven (14), burenoverlast (12), hangjongeren (8), veel inbraken in de buurt (7), winkelcentrum gaat achteruit (6), katten (5), stadsbus rijdt niet ’s avonds/zondag (5), zwerfvuil (4) en onvoldoende verlichting (3). De volgende voorzieningen zijn belangrijk om dichtbij te hebben: winkels voor dagelijkse boodschappen (225), apotheek (150), postkantoor (149), brievenbus (121), bushalte
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 21 van 31
(117), huisarts (116), bank (110), zitmogelijkheid in wijk en/of winkels (78), buurthuis, sociëteit of ontmoetingsruimte (54), eetpunt (38), anders (7). De volgende voorzieningen ontbreken in deze wijk: bank (43), zitmogelijkheid in wijk en/of winkels (43), winkels voor dagelijkse boodschappen (21), postkantoor (13), huisarts (12), buurthuis, sociëteit, ontmoetingsruimte (9), brievenbus (5), bushalte (5), eetpunt (4), apotheek (4), stadsbus ’s avonds/zondag (4), bibliotheek (3), kledingwinkel (3), binnen kunnen pinnen (3), anders (5). 3
Gezondheid Heeft lichamelijke klachten Heeft geen lichamelijke klachten
Aantal 234 43
% 85 16
Deze lichamelijke klachten hebben meestal te maken met het gebruik van benen/voeten (104), hartklachten (88), bloeddruk (78), gehoor (58), nek/rugklachten (58), gebruik armen/handen (57), evenwichtproblemen (52), vermoeidheid (51), diabetes (42), ademhaling/longen (42), gezichtsvermogen (42), pijn (34), cholesterol (33), slaapproblemen (29), nier/blaasklachten (26), buik/darmklachten (20), geheugen (17), schildklier (13), huid (10), spraak (4), artrose (2) en anders (22).
Maakt zich weleens zorgen Maakt zich geen zorgen Geen antwoord
Aantal 142 128 6
% 51 46 2
De zaken waar de ouderen zich zorgen over maken betreffen: de kinderen/kleinkinderen (80), de gezondheid (39), de toekomst (40), maatschappelijke ontwikkelingen (38), de partner (35), anderen (1), behoud van rijbewijs (1) en afhankelijk worden (1). In het algemeen beoordelen de ouderen hun gezondheid redelijk positief. Aantal Mijn gezondheid is goed 126 Mijn gezondheid is redelijk 109 Mijn gezondheid is matig 29 Mijn gezondheid is slecht 12 4
% 46 39 10 4
Sociaal netwerk Met de volgende mensen heeft men regelmatig contact: Aantal Kinderen 242 Vrienden en kennissen 209 Kleinkinderen 205 Buren 191 Broers en zussen 157 Andere familie 86 Anders 3 Van de bezochte ouderen geeft 93% aan dat dit contact voor hen voldoende is. 7% vindt het onvoldoende. Zij missen vooral aanloop (8), het regelmatig onder de mensen te zijn
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 22 van 31
(6), heeft moeite met alleen zijn (5), een vertrouwenspersoon bij wie men zijn verhaal kwijt kan (5), iemand om er samen op uit te gaan (4), mist contact met familie (1). Als oorzaken voor onvoldoende sociale contacten worden genoemd: Aantal Mobiliteit/vervoer probleem 6 Vindt het moeilijk om ergens op af te stappen 3 Heeft onvoldoende energie/zin 3 Te zwaar belast met de zorg voor partner 3 Mensen in omgeving zijn erg op zichzelf 1 Vrienden kwijtgeraakt door verhuizing 1 5
Hobby’s en activiteiten Hobby’s Ja, ik heb hobby’s Nee, ik heb geen hobby’s
Aantal 266 10
% 96 4
De volgende hobby’s werden genoemd: lezen (158), Tv/radio (125), puzzelen/denksport e.d. (99), muziek maken/luisteren (84), fietsen (71), computer/internet (60), tuinieren (58), wandelen (58), handwerken/kaarten maken/bloemschikken e.d. (56), kaarten/bridgen (43), reizen (40), film/theater bezoeken (27), schilderen/aquarelleren/boetseren e.d. (23), huisdier (19), zwemmen (13), fotograferen (8), postzegels (5), koken (4), vissen (4), houtbewerken e.d. (4), biljarten (4), autorijden (2), genealogie (2), zingen (2), koersbal (2), musea bezoeken (2), tennissen (2), techniek (2) en diversen (24). Deelname aan activiteiten Neemt deel aan activiteiten Neemt geen deel aan activiteiten
Aantal 163 113
% 59 41
Aan de volgende activiteiten neemt men deel: kaarten/dammen/schaken/bordspelen/sjoelen (41), gymnastiek/sport (39), kerkactiviteiten (34), koffiedrinken/soos (25), zingen in koor (19), buurtactiviteiten (18), handwerken/kaarten maken/bloemschikken in groepsverband (16), fietsen in groepsverband (14), kunstclub/culturele reizen (13), eettafel (11), wandelen in groepsverband (11), zwemmen in groepsverband (9), schilderen/aquarelleren in groepsverband (8), koersbal/jeu de boules (6), computercursus (6), biljarten (5), talencursus (4), yoga (3), dansen (2), lezen in groepsverband (2), bingo (3), Indische club (2), kegelen (2), serviceclub (2) en diversen (12). Van de bezochte ouderen heeft 82% een abonnement op een krant en 55% op een tijdschrift. 13% geeft aan op geen van beide een abonnement te hebben, met als redenen: te duur (12), heeft moeite met lezen (8), krijgt de krant van iemand anders (4), koopt losse nummers (3), heeft voldoende aan de huis-aan-huis bladen (1) en geen interesse (1). Ruim een kwart van de ouderen is vrijwilliger of is op andere manier actief. Meestal betreft dit vrijwilligerswerk de zorg voor familie/buren of een kennis (29), maar ook voor de kerk (19), via andere vrijwilligersorganisaties (17), verzorgingshuis/verpleeghuis (5),
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 23 van 31
bewonerscommissie (3), vereniging van eigenaren (2), ouderenbonden (2), serviceclub (2), stichting hulp aan Srilankese kinderen (2), Patiëntenvereniging (1), en diversen (8). Computergebruik 44% van de ouderen (124 personen) maakt gebruik van de computer. De computer wordt voor de volgende activiteiten gebruikt: Aantal % Email/contacten onderhouden 96 35 Zoeken van informatie 92 33 Spelletjes/kaarten/bridgen 53 19 Internetbankieren 50 18 Verwerken van foto’s 26 9 Maken van teksten 25 9 Van de ouderen die nog geen gebruik maken van de computer wil 12% het leren, 88% wil dit niet. De ouderen die het willen leren zijn er nog niet aan toe gekomen omdat ze er tegen op zien om te beginnen (9), weet niet hoe het moet/heeft geen hulp (9), slechtziend (2), bang om verslaafd te raken (2) en werd ziek (1) en aanschaf van de computer te duur vinden (1). Activiteiten in de buurt Aantal % Mist activiteiten in de buurt 18 6 Mist geen activiteiten in de buurt 256 93 Geen antwoord 2 1 De volgende activiteiten worden in de buurt gemist: koffiedrinken/soos (11), fietsen in groepsverband (4), handwerken (3), eettafel (2), gymnastiek/sport (2), zingen in een koor (2), biljarten (2), diverse bordspelen (2), kunstclub/culturele reizen (2), kaarten (1) en wandelen in groepsverband (1). 6
Verplaatsen Als men op pad gaat verplaatst men zich als volgt: Auto, rijdt zelf Lopend Fiets (ook elektrisch) Auto, anderen rijden Openbaar vervoer Regiotaxi Valys Taxi Scootmobiel Brommobiel Driewieler Elektrische rolstoel Motor
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
Aantal 162 131 129 121 103 95 43 12 11 1 1 1 1
pagina 24 van 31
Op de vraag of men vaker op pad zou willen kregen we de volgende antwoorden. Aantal % Ja, ik zou vaker op pad willen 37 13 Nee, het is goed zo 239 87 Aan de mensen die vaker op pad willen is gevraagd wat er nodig is om dit mogelijk te maken. Daarop werden de volgende zaken genoemd: betere gezondheid 15), iemand die meegaat (10), vervoer (8), financiële middelen (3), oppas voor de partner (3), bestemming/reden om ergens naar toe te gaan (1) en probleem om de rollator in de auto te krijgen (1). 7
Persoonlijke verzorging Redt zich goed met de persoonlijke verzorging Redt zich niet goed met de persoonlijke verzorging
Aantal 190 86
% 69 31
Men heeft hulp nodig bij: nagel/voetverzorging (70), baden/douchen/wassen (28), aankleden/uitkleden/kousen aantrekken (24), in en uit bed stappen (5), zitten en opstaan (5), dagelijkse haarverzorging (4), wondverzorging (4), toiletbezoek (3), eten en drinken (2) en kapper aan huis(2). 86 ouderen (31%) geven aan dat ze bij de persoonlijke verzorging hulp krijgen of een hulpmiddel gebruiken. Men krijgt hulp van: betaalde kracht (78), hulpmiddel (9), partner (9), familie (5) en vrijwilliger (2). 8
Huishoudelijke verzorging Redt zich goed met de huishoudelijke taken Redt zich niet goed met huishoudelijke taken
Aantal 80 196
% 29 71
Men heeft hulp nodig bij: huishoudelijk werk (stoffen, zuigen, zemen, wassen, strijken) (203), vuilnis buiten zetten (44), boodschappen doen (33), koken (28) en koffie/thee zetten, brood klaarmaken (7). 205 (74%) ouderen geven aan dat ze bij de huishoudelijke taken hulp krijgen of een hulpmiddel gebruiken. Men krijgt hulp van: betaalde kracht (179), partner (29), familie (26), buren/vrienden (18), hulpmiddel (3) en vrijwilliger (2). 9
Overige werkzaamheden/activiteiten Redt zich goed met overige werkzaamheden Redt zich niet goed met overige werkzaamheden
Aantal 71 205
% 26 74
Men heeft hulp nodig bij: belastingaangifte (189), klusjes in en om huis (82), administratie/invullen van formulieren (78) en tuin/balkon onderhoud (77). 207 (75%) ouderen geven aan dat ze bij de overige taken hulp krijgen of een hulpmiddel gebruiken. Men krijgt hulp van: betaalde kracht (108), familie (91), vrijwilliger (48), partner (37), buren/vrienden (19) en hulpmiddel (2).
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 25 van 31
10
Financiën Op de vraag wat men vindt van het inkomen dat men vrij te besteden heeft, wordt het volgende geantwoord: Aantal % Ruim voldoende 69 25 Voldoende 158 57 ’t gaat net 43 16 Onvoldoende 6 2 Zeer onvoldoende 0 0 Als men zich met moeite kan redden hoe lost men dat dan op? Aantal Gebruik spaargeld/vermogen 17 Gebruik maken van regelingen 17 Bezuinigen op krant 10 Bezuinigen op grote aanschaffingen 6 Geen vakantie 6 Bezuinigen op kleding 4 Niet meer uitgaan 4 Bezuinigen op onderhoud huis 2 Uitstellen van betalingen 2 Bezuinigen op cadeautjes 1 Bezuinigen op vervoer 1 Bezuinigen op telefoon 1 Geld lenen/rood staan 1 Kinderen springen bij 1 Van de volgende regelingen worden gebruik gemaakt: Zorgtoeslag Jaarlijkse teruggave belastingen Huurtoeslag WMO Bijzondere bijstand Kwijtschelding gemeentelijke belastingen Maatschappelijke participatie
11
Aantal 175 92 81 75 10 7 3
Gebruik van hulp of voorzieningen 92% van de ouderen (254) maakt gebruik van hulp of voorzieningen. Deels door familie (110), buren (29) en vrienden (21). Deels door georganiseerde hulp. De ouderen krijgen hulp van of maken gebruik van: Pedicure Ziekenhuis/specialist Thuiszorg huishoudelijke hulp Regiotaxi/Valys Regelmatige controle huisarts/praktijkondersteuner
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
Aantal 139 112 101 Aantal 97 92
pagina 26 van 31
Particuliere huishoudelijke hulp Belastingaangifte vrijwilliger Belastingaangifte professional Fysiotherapeut Ontspanning/creatieve activiteiten Sport en bewegingsactiviteiten Thuiszorg persoonlijke verzorging Huismeester Personenalarmering/telefooncirkel Gemeente Maaltijden aan huis Hulp bij administratie/invullen formulieren vrijwillig PGB Klussendienst Vervoer door vrijwilligers Eetpunt Hulp bij administratie/invullen formulier professioneel Hulp door ouderenbonden Woningaanpassing door de gemeente Hulp vanuit kerk Sociëteit Vervoermiddel via de gemeente Dagopvang Cursussen Dagbehandeling Hulp van patiëntenvereniging Verzorgingshuis Bezoekdienst Verpleeghuis Maatschappelijk werk Psycholoog Stadsbank Vakbond Gesproken boek Welzijnsmakelaar Zorgboerderij
73 71 68 68 54 54 35 35 35 32 22 21 20 19 15 14 14 14 10 10 10 9 6 5 3 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1
Ongeveer een tiende van de ouderen wist van het bestaan van de ouderenadviseur. 49% van de ouderen kent de Infowijzer.
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 27 van 31
12
Evaluatie van het bezoek Veel ouderen geven aan dat het prettig en zinvol is om met een ouderenbezoeker van gedachte te wisselen over hun situatie en de toekomst. De bezochte ouderen geven het volgende oordeel over het gesprek: Aantal Prettig 149 Zinvol 159 Informatief 73 Niet veel nieuws 12 Anders 4 De vrijwillige huisbezoekers geven aan dat de gesprekken waren: prettig/aangenaam (253), moeizaam (12), geen diepgang (dementie) (2), behoedzaam/afstandelijk (1), gesprek in Duits 1) en partner gaf teveel antwoord (1). Een bezoek duurde gemiddeld 85 minuten. Over 809 onderwerpen werd door de ouderenbezoekers informatie verstrekt. Deze onderwerpen waren verdeeld over de volgende onderwerpen: Aantal Scoop ouderenadviseur 196 Scoop Infowijzer 173 Scoop algemeen 101 Scoop Senioren Advies Team 55 Publiekszaken/Zorgloket 50 Vervoersmogelijkheden 34 Financiële regelingen 25 Personenalarmering/Telefooncirkel 23 PGB 19 Activiteiten 18 Woningaanpassingen 18 Scoop Dienstencentrum/Trefpunt 17 Inschrijving woningen 13 Thuiszorg 12 Klussendienst 10 Maaltijdvoorzieningen 9 Hulpmiddelen 8 Verzorgingshuis 6 Cursussen 6 Dagopvang/dagverzorging 5 Verpleeghuis 4 Bezoekmogelijkheden 3 Maatjes/Scoop Samen Actief 2 Aangepaste vakantie 1 Buurtzorg 1 Boodschappen bezorgdienst 1
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 28 van 31
Er vonden 64 doorverwijzen plaats. Naar de volgende organisaties: Aantal Ouderenadviseur 13 Scoop Senioren Advies Team 12 SIZA 10 Publiekszaken/Zorgloket 6 Woningbouwvereniging 4 Scoop algemeen 4 Sociale Dienst 3 Juridisch Loket 3 Thuiszorg 3 Scoop Dienstencentrum/Trefpunt 2 Wijkcentrum 1 Politie 1 Maaltijdservice 1 Klussendienst 1
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 29 van 31
Bijlage IV Toelichting hulpmiddelen Bij verschillende onderdelen wordt de vraag gesteld of men hulp krijgt en zo ja wat. Het is dan mogelijk om ook een hulpmiddel te noemen. De volgende hulpmiddelen worden bedoeld. Persoonlijke verzorging Onder hulpmiddel wordt bijvoorbeeld verstaan: • Bij eten en drinken: aangepast servies, magnetron om kant en klare maaltijden op te warmen • Bij baden/douchen/wassen: aangepast sanitair, handgrepen enz. • Bij aan en uitkleden en kousen aantrekken: hulpmiddelen van de thuiszorg, bv. kousen aantrekkers • Bij nagel/voetverzorging: aangepast materiaal specifiek voor voetverzorging • Bij toiletbezoek: toiletverhoging, handgrepen, po-stoel enz. • Bij in en uit bed stappen: hijstoestel • Bij zitten/opstaan: speciale stoel Huishoudelijke verzorging Onder hulpmiddel wordt bijvoorbeeld verstaan: • Bij boodschappen doen: rollator, boodschappentas op wielen • Bij koffie/thee zetten, brood klaarmaken: aangepast bestek of servies • Bij koken: aangepaste keuken, stoelen, pannen en servies. • Bij huishoudelijk werk: aangepast materiaal, aangepaste stoel of strijkplank
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 30 van 31
Colofon Deze rapportage is tot stand gekomen op basis van de huisbezoeken aan 75-plussers in de wijk Wierdensehoek. Consulent: M. van Baalen-Wolf E-mail:
[email protected]
Scoop • rapportage Wierdensehoek • februari 2012
pagina 31 van 31