Rapport van het inspectiebezoek op 21 januari 2014 aan woon-en trainingslocatie Traject te Zwolle
Zwolle, April 2014
V1000447
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
Inhoud
1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Inleiding 3 Aanleiding en belang 3 Doelstelling 3 Methode 3 Toetsingskader 3 Beschrijving locatie 4
2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Conclusies 5 Overzicht van de resultaten 5 Cliëntgerichtheid centraal 5 Geen beperking van de vrijheid bij Trajekt 6 Medicatieveiligheid vraagt om actie 6 Risico’s zijn duidelijk 6 Conclusie 6
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
Resultaten inspectiebezoek 7 Sturen op kwaliteit en veiligheid 7 Cliëntdossier 8 Deskundigheid en inzet personeel 9 Medicatieveiligheid 10 Vrijheidsbeperking 11
Bijlage 1
Geraadpleegde documenten 12
V1000447
Pagina 2 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
1
Inleiding
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 21 januari 2014 een aangekondigd bezoek gebracht aan InteraktContour, woon- en trainingslocatie Trajekt te Zwolle, hierna: Trajekt. In dit rapport wordt eerst het kader uiteengezet waarbinnen de inspectie het bezoek bracht. Vervolgens worden in de volgende hoofdstukken achtereenvolgens beschreven de conclusie, de handhaving (met daarin de te nemen maatregelen) en de resultaten. 1.1
Aanleiding en belang De inspectie heeft als doel de risico’s op gezondheidsschade bij cliënten te beperken door naleving te bevorderen van wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij ondertoezichtstaanden. De inspectie kiest daarbij prioriteiten op basis van mogelijke risico’s op gezondheidsschade voor de cliënt. Hierbij gaat extra aandacht uit naar kwetsbare groepen. In dit kader verricht de inspectie binnen de langdurige zorg een groot aantal aangekondigde en onaangekondigde bezoeken.
1.2
Doelstelling Doel van het inspectiebezoek aan Trajekt was te beoordelen in hoeverre deze locatie van InteraktContour voldoet aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico’s op gezondheidsschade voor de cliënt beperken.
1.3
Methode De inspectie gebruikte een bezoekinstrument waarin de te toetsen onderwerpen en de normen zijn vastgelegd. De volgende onderwerpen kwamen aan bod: sturen op kwaliteit en veiligheid cliëntdossier deskundigheid en inzet personeel medicatieveiligheid vrijheidsbeperking De normen zijn gebaseerd op relevante wet en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden (zie volgende paragraaf). Om tot een oordeel te komen heeft de inspectie: gesprekken gevoerd met cliënten gesprekken gevoerd met uitvoerend medewerkers en het management(team) cliëntdossiers ingezien documenten ingezien, genoemd in bijlage 1 door een cliënt een rondleiding gehad in de locatie en zijn appartement bezocht.
1.4
Toetsingskader De normen zijn gebaseerd op de volgende wet- en regelgeving en veldnormen: Wetgeving: Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg (2009). Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ; 1996). Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz; 1992) . Wet klachtrecht cliënten zorgsector (Wkcz; 1995). Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz; 1996). Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG; 1993). V1000447
Pagina 3 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst: Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek (WGBO; 1994). Veldnormen: Bekkema N; De Veer AJE, Francke AL: Verantwoord richtlijngebruik in de gehandicaptenzorg. Utrecht: NIVEL; 2010. Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg; 2011. Handreiking ondersteuningsplannen; 2013. Hingstman TL; Langelaan M, Wagner C: De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg. Utrecht: NIVEL; 2012. Kwaliteitsdocument Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis; 2012. Visiedocument 2.0, Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg; 2013. Veilige principes in de medicatieketen; 2012. Inspectierapporten: Extra maatregelen noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurige zorg. Utrecht: IGZ; 2012. Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis. Utrecht: IGZ; 2011.
1.5
Beschrijving locatie Woon- en trainingslocatie Trajekt is onderdeel van de regio Midden van Interakt Contour. De locatie ligt in een appartementencomplex en elke cliënt heeft een eigen appartement. Ook is er een kantoor en een gemeenschappelijke ruimte waar de cliënten elkaar op afgesproken tijden kunnen ontmoeten. Ten tijde van het bezoek wonen 18 cliënten bij Trajekt. De leeftijd van de cliënten varieert van 21 jaar tot 62 jaar. De meeste cliënten hebben een handicap door een niet aangeboren hersenletsel. Het merendeel van de cliënten heeft een zorgzwaartepakket (ZZP) LG 2. De overige ZZP’s vallen in de categorie LG 3 en 4. De cliënten zijn in staat om hun eigen belangen te behartigen en voeren de regie over hun eigen leven. Trajekt volgt en ondersteunt hen daarbij. Trajekt heeft geen nachtdienst. Cliënten kunnen s’ nachts een beroep doen op de thuiszorg die oproepbaar is. Een aantal cliënten heeft een zorgverleningsovereenkomst voor bepaalde tijd omdat zij in woontraining zijn. Deze cliënten leren om zo zelfstandig mogelijk een huishouden te runnen. Daarbij krijgen zij de ondersteuning die zij daarbij nodig hebben. De meeste cliënten wonen permanent bij Trajekt en krijgen zorg en begeleiding volgens afspraak. Trajekt zorgt voor persoonlijke verzorging, verpleegkundige zorg, psychosociale ondersteuning en praktische ondersteuning. Voor voorbehouden of risicovolle handelingen heeft Trajekt een overeenkomst met de thuiszorg. Trajekt heeft geen behandelfunctie. De formatie bestaat uit 7,5 FTE begeleiders en een locatiemanager.
V1000447
Pagina 4 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
2
Conclusies
Dit hoofdstuk start met een totaaloverzicht van de bevindingen. In hoofdstuk 4 (resultaten) zijn de bevindingen toegelicht. Daarna volgen paragrafen met een beschouwend karakter. In de afsluitende paragraaf geeft de inspectie haar conclusie.
2.1
Overzicht van de resultaten Tabel 1 biedt een overzicht van de beoordeelde normen per thema.
Voldoet Voldoet Voldoet niet Voldoet niet Oordeeln.v.t. n.v.t. Oordeel
Thema's Thema's
Niet beoordeeld beoordeeld Niet Sturen Sturen op op kwaliteit kwaliteit en en veiligheid: veiligheid: 66 normen normen Cliëntdossier: Cliëntdossier: 10 10 normen normen Deskundigheid en en inzet inzet van van Deskundigheid personeel: 12 12 normen normen personeel:
00
10 10
00
11 11
001100
6 6
Medicatieveiligheid: 99 normen normen Medicatieveiligheid: Vrijheidsbeperking: 12 normen Vrijheidsbeperking: 12 normen
6 6
10 0 1
00 11 11
33
00 00
Aantal normen Aantal normen
Tijdens het inspectiebezoek sprak de inspectie met cliënten die zich veilig voelen bij Trajekt en tevreden zijn over de ondersteuning die zij ontvangen. Agressieincidenten die zich in 2012 hebben voorgedaan zijn door Trajekt goed opgepakt en hebben geleid tot verbeteracties waar cliënten en medewerkers tevreden over zijn. De regie voeren over het eigen leven is een belangrijk uitgangspunt binnen Trajekt. Maar daarbij ontstaan ook regelmatig dilemma’s over de risico’s die een cliënt kan lopen. Deze mogelijke risico’s worden in kaart gebracht en de dilemma’s worden besproken in een moreel beraad. Trajekt is bezig met het digitaliseren van de ondersteuningsplannen. Daarbij viel het de inspectie op dat, ondanks deze overgangsfase, de ondersteuningsplannen volledig en overzichtelijk zijn.
2.2
Cliëntgerichtheid centraal Tijdens het inspectiebezoek blijkt dat Trajekt voor en van de cliënten is. De cliënten ervaren Trajekt als een stabiele plek. De cliënten hebben de regie over hun leven en vinden dat zij goede ondersteuning krijgen van Trajekt. V1000447
Pagina 5 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
Een voorbeeld van de cliëntgerichtheid is de manier waarop de cliëntenraadpleging plaatsvindt. Het Landelijk steunpunt medezeggenschap (LSR) voerde in 2012 een cliëntenraadpleging uit bij Trajekt waarbij de sterke punten zijn aangegeven en de aandachtspunten. Over de aandachtspunten hebben de cliënten en de locatiemanager een SMART verbeterplan opgesteld. Het verbeterplan is ook weer door de LSR geëvalueerd. Deze gang van zaken typeert de goede samenwerking tussen de cliënten en de medewerkers van Trajekt.
2.3
Geen beperking van de vrijheid bij Trajekt Binnen Trajekt worden geen vrijheidsbeperkingen toegepast. Wel zijn met één cliënt afspraken gemaakt over transfers en een beperking van de snelheid van zijn scootmobiel. Deze afspraken zijn in overleg met de cliënt tot stand gekomen en worden periodiek geëvalueerd.
2.4
Medicatieveiligheid vraagt om actie Tijdens het bezoek constateerde de inspectie dat de medicatieveiligheid binnen Trajekt een punt van zorg is. Met de huidige apotheker lukt het niet om afspraken te maken om de medicatieveiligheid te verbeteren. Als voorbeelden zijn genoemd het nader bespreken van de medicatiedeellijsten, de levering van medicatie, verbandmiddelen en zelfzorgmedicatie. Cliënten hebben aangegeven dat zij moeite hebben met de bejegening door de apotheker. Trajekt heeft in overleg met de cliënten, besloten om met een andere apotheker een samenwerking aan te gaan. De meeste cliënten regelen alles zelf voor hun medicatie. De afspraken over de medicatie staan in de ondersteuningsplannen. Daarbij is het van belang om regelmatig te evalueren of de gemaakte afspraken door de cliënt nagekomen (kunnen) worden. Door Trajekt is na het inspectiebezoek direct maatregelen genomen.
2.5
Risico’s zijn duidelijk De ondersteuningsplannen van Trajekt zijn overzichtelijk en bevatten een duidelijke PCDA-cyclus. Tijdens het bezoek werd geconstateerd dat de risico’s voor de cliënten geïnventariseerd zijn. De vertaling van de risico’s is opgenomen in de doelen en acties in het ondersteuningsplan of in de omgangslijn en het cliëntprofiel.
2.6
Conclusie Trajekt voldoet aan alle normen. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder nagaat of dit ook geldt voor de overige locaties of teams en dat zij zonodig passende maatregelen treft.
V1000447
Pagina 6 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
3
Resultaten inspectiebezoek
Dit hoofdstuk start met een overzicht per thema van de scores op de normen. De inspectie geeft in dit hoofdstuk in principe alleen een toelichting als niet aan de norm is voldaan. Niet van toepassing wordt gescoord als de situatie waarop de norm van toepassing is, in deze locatie of binnen het team nooit voorkomt. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is, op de locatie wel voorkomt, maar niet aan de orde is geweest tijdens het bezoek. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen en niet alle normen uit dit bestand worden getoetst.
1.1
De zorgaanbieder verzamelt op structurele wijze kwaliteitsinformatie en gebruikt dit voor kwaliteitsverbetering.
x
(bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties.
x
De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de wet en maakt deze bekend bij de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger.
x
1.4
De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap.
x
1.7
De zorgaanbieder heeft geborgd beleid over intimiteit, vriendschap, seksualiteit en over seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen cliënten.
x
De zorgaanbieder zorgt er voor dat zinvolle dagbesteding in voldoende mate aanwezig is.
x
1.2
1.3
1.8
V1000447
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Sturen op kwaliteit en veiligheid
Voldoet
3.1
Pagina 7 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
2.1
Iedere cliënt heeft een zorg-/ondersteuningsplan.
x
2.2
De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger is aantoonbaar betrokken bij het opstellen van en heeft aantoonbaar ingestemd met het zorg/ondersteuningsplan.
x
De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ondersteunings-doelen.
x
Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de zorgverleners en de zorg en ondersteuning zijn hierop gebaseerd.
x
De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg-/ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage en evaluaties zijn congruent met elkaar.
X
2.3
2.4
2.5
2.6
In het cliëntdossier is informatie van betrokken disciplines op een vaste plaats terug te vinden.
2.7
In het cliëntdossier is de dagelijkse rapportage opgenomen.
x
2.8
In het cliëntdossier zijn samenvattingen opgenomen van zorghistorie.
x
2.9
In het zorg-/ondersteuningsplan is vastgelegd welke disciplines met welke verantwoordelijkheden zijn betrokken bij de verschillende onderdelen van de zorgverlening.
x
De cliënt of de cliëntvertegenwoordiger is betrokken bij de periodieke evaluatie van het zorg-/ondersteuningsplan.
x
2.10
V1000447
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Cliëntdossier
Voldoet
3.2
x
Pagina 8 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
3.1
Medewerkers werken cliëntgericht.
3.2
Medewerkers kennen de impact van hun bejegening op het gedrag van de cliënt.
3.3
Medewerkers hebben voldoende kennis van en vaardigheden voor de doelgroep van cliënten.
3.4
Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies.
3.5
Alleen bevoegde en bekwame medewerkers voeren voorbehouden en risicovolle handelingen uit.
3.6
Medewerkers krijgen de benodigde scholing om verantwoord te kunnen werken met de doelgroep en de zorgproblematiek van de cliënten.
x
De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende deskundige medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse zorg.
x
3.8
De zorgaanbieder regelt dat vakinhoudelijk specialisten in voldoende mate beschikbaar zijn.
x
3.9
De zorgaanbieder verzamelt, analyseert en onderneemt zo nodig acties met betrekking tot belangrijke contextuele factoren van inzet van personeel.
x
3.7
3.12 Management toont aan dat de zorg- en dienstverlening aan cliënten wordt uitgevoerd door zo weinig mogelijk verschillende medewerkers.
V1000447
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
x x
x
x
x
3.10 Medewerkers en management kennen de grenzen van de verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig vakinhoudelijke specialisten in. 3.11 Medewerkers werken volgens relevante gedragscodes. (gedrags-, meld)codes.
Voldoet niet
Deskundigheid en inzet personeel
Voldoet
3.3
x
x
x
Pagina 9 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
4.1
De arts en de apotheker verrichten jaarlijks een medicatiebeoordeling voor alle cliënten.
4.3
De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt of de medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven en legt de gemaakte afspraken daarover vast in het zorg-/ondersteuningsplan.
x
De procedure rondom uitzetten, toedienen en registreren is beschreven in een procedure farmaceutische zorg.
x
Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actuele medicatieoverzichtlijst en medicatietoedienlijst van de apotheker.
x
4.4
4.5
4.6
4.7
4.9
Medewerkers signaleren werking en bijwerking van het toegediende geneesmiddel.
V1000447
Niet beoordeeld
x
x
x
4.10 Bij activiteiten buiten de woonvoorziening zoals dagbehandeling krijgt de cliënt de juiste medicatie op het juiste tijdstip. 4.11 Er is geborgd beleid rondom de omvang, identiteit en opslag van de voorraad geneesmiddelen.
Oordeel n.v.t. x
Niet GDS medicatie wordt door een tweede bekwaam persoon gecontroleerd, of er is een afspraak met de apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor deze cliënt. De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie op de door de apotheek verstrekte toedienlijst.
Voldoet niet
Medicatieveiligheid
Voldoet
3.4
x
x
Pagina 10 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
5.1
5.2
De zorgaanbieder beschrijft visie en beleid over preventie, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen.
x
Voorafgaand aan de vrijheidsbeperkende maatregel(en) is een (probleem)analyse verricht van het gedrag van de cliënt.
x
Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een psychosociale- of gedragsinterventie plaats.
x
In dialoog met cliënt vindt multidisciplinaire besluitvorming plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
x
Een arts of een gedragskundige is verantwoordelijk voor het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
x
De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming voor de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
x
5.7
Alle vrijheidsbeperkende maatregelen zijn opgenomen in het cliëntdossier.
x
5.8
Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregel(en) zorgvuldig toe.
x
5.9
De zorgaanbieder zorgt voor toetsing van besluitvorming en uitvoering, door een niet bij de behandeling betrokken deskundige, als fixatie met onrustband, afzonderen in een daarvoor bestemde ruimte of separatie worden toegepast.
x
De zorgaanbieder heeft werkinstructies (protocollen) over het toepassen van alle vrijheidsbeperkende maatregelen.
x
De zorgaanbieder heeft een registratie van vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of teamniveau.
x
De afzonderingsruimten en de separeerruimten voldoen aan de eisen.
x
5.3
5.4
5.5
5.6
5.10
5.11
5.12
V1000447
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Vrijheidsbeperking
Voldoet
3.5
Pagina 11 van 12
Rapport van het inspectiebezoek aan woon- en trainingslocatie Traject te Zwolle op 21 januari 2014
Bijlage 1 Geraadpleegde documenten
De onderstaande documenten zijn door de inspectie gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. -
Cliëntenraadpleging WL Trajekt en evaluatie van het verbeterplan november 2012 en november 2013. Inhoudsopgave cliëntdossier 2012 en afspraken rondom de invoering van het cliëntdossier 2011. Overzicht opleidingen en trainingen woonlocatie Trajekt 2014. Overzicht van ZZP’s van cliënten van Trajekt d.d. 01-01-2014. Overzicht van ziekteverzuim en personeelsverloop van Trajekt. Overeengekomen afspraken over transfer en beperking snelheid van scootmobiel. Jaaroverzicht van MIC-meldingen en daarvoor ingezette verbeteracties van Trajekt. Overzicht van FTE’s van zorgmedewerkers op Trajekt. Draaiboek medicatiebeleid Trajekt 2014.
V1000447
Pagina 12 van 12
