Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013
Zwolle, februari 2014
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Inhoud
1
Inleiding—3
2 2.1 2.2
Bevindingen inspectiebezoek—4 Opzet—4 Observatiegegevens—4
3 3.1 3.2 3.3
Beschouwing en conclusie—8 Inleiding—8 Beschouwing—8 Conclusie—9
Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3
Overzicht gebruikte documenten Overzicht van wetten, veldnormen en rapporten Toelichting op het inspectieoordeel
Pagina 2 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
1
Inleiding
Op 29 november 2013 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een onaangekondigd follow-up (FU) inspectiebezoek gebracht aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn (hierna: Randerode). Het follow-up bezoek is onderdeel van het verscherpte toezicht dat is ingesteld door de inspectie op 22 augustus 2013. Doel van dit FU bezoek was om te beoordelen of de risico’s ten aanzien van de vereiste randvoorwaarden, praktijken of processen aangaande de infectiepreventie en hygiënemaatregelen in Randerode voldoende gereduceerd zijn in vergelijking tot de risico’s die geconstateerd zijn tijdens het inspectiebezoek van 29 juli 2013. In geval de inspectie tijdens het FU bezoek op 29 november 2013 concrete verbeteringen heeft kunnen vaststellen, zijn de vinkjes in het schema doorgehaald en deze op een andere (verbeterde) plaats in de betreffende kolom gepositioneerd. Om tot een verantwoord oordeel te kunnen komen heeft de inspectie: gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van het management; een rondleiding gehad over de afdelingen; documenten ingezien die worden genoemd in bijlage 1 . De methodiek voor dit bezoek is vastgelegd in de observatielijst infectiepreventie en hygiënemaatregelen 2011. Dit instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen. Achtereenvolgens komt in dit rapport het volgende aan de orde: Hoe scoort Randerode op de aanwezigheid van risico’s? (hoofdstuk 2); Beschouwing over de kwaliteit van Randerode in relatie tot de scores op de risicoaspecten (hoofdstuk 3).
Pagina 3 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
2
Bevindingen inspectiebezoek
2.1
Opzet De inspectie beoordeelde Randerode op de beschreven thema’s. Ieder thema bestaat uit een of meer onderwerpen. In dit hoofdstuk geeft de inspectie per onderwerp haar oordeel weer in vier gradaties: ‘geen tot gering risico’, ‘gering risico’, ‘hoog risico’ en ‘zeer hoog risico’1. Bij ieder oordeel geeft de inspectie een toelichting.
2.2
Observatiegegevens
onderwerp
oordeel
geen tot gering
gering risico
hoog risico
risico
1
1
Persoonlijke hygiëne medewerkers
2
Persoonlijke hygiëne cliënten
3
Omgaan met excreta en gebruikte naalden 29/11
risico
√√
4
Omgang met en opslag van medicatie en steriele (medische hulp)middelen
5
Hygiënemaatregelen keuken
6
Hygiënemaatregelen verblijfsruimtes
7
Hygiënemaatregelen sanitaire voorzieningen
8
Hygiënemaatregelen schoonmaakwerkruimte/werkkast
9
Wasgoed- en afvalverwerking
In bijlage 3 staat de toelichting op het inspectieoordeel.
Pagina 4 van 11
zeer hoog
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Toelichting per onderwerp: 1 Persoonlijke hygiëne medewerkers Op niet alle bezochte afdelingen van de locatie hing een werkinstructie waarin duidelijk stond aangegeven volgens welke methode de handen gewassen moesten worden. Overal waar nodig hingen alcoholdispensers met elleboogbediening. Er waren voldoende faciliteiten voor handhygiëne, in de vorm van vloeibare zeep, handalcohol en eenmalige handdoekjes. Op alle relevante plaatsen stonden afvalbakken met voetbediening. Op de afdelingen waren onderzoekshandschoenen beschikbaar voor de medewerkers. Deze waren geplaatst in muurhouders. Medewerkers droegen geen hand- en polssieraden. Medewerkers hadden hun haar kort of vastgebonden. De juiste beschermende kleding (ter preventie van contact met excreta) was op alle afdelingen aanwezig. De juiste mondmaskers en beschermende kleding voor bron isolatie (met name van belang bij BRMO, bij uitbraken van o.a. norovirusinfecties en MRSA) waren op de locatie aanwezig. Medewerkers droegen dienstkleding. De instelling had reserve kleding in voorraad voor de medewerkers voor het geval dat dit nodig mocht zijn. 2 Persoonlijke hygiëne cliënten Iedere cliënt was in het bezit van: zeep, kam, tandenborstel, tandpasta en zo nodig scheerbenodigdheden en eventueel gebitbakje; schone washand of wegwerp washand; schone handdoek; Elke cliënt heeft een eigen plastic waskom die met de hand gereinigd wordt. Zonodig wordt er gebruik gemaakt van “wassen zonder water”. Schoonmaak cliënt gebonden materialen Cliënt gebonden materialen zagen er schoon en heel uit. Er was aantoonbaar een schoonmaakschema met aftekenlijst voor de rolstoelen. De tilbanden van de passieve tilliften zijn persoonsgebonden, er is een reinigingsschema met aftekenlijst. Desinfectiemiddelen Desinfectiemiddelen waren beschikbaar, zowel chloortabletten als alcohol 70%. 3 Omgang met excreta en gebruikte naalden Pospoelers Er waren op de bezochte afdelingen goed werkende pospoelers aanwezig. Op de pospoeler bevond zich een sticker met daarop aangegeven de onderhoudsdatum. Omgaan met gebruikte injectienaalden en ander scherp materiaal met bloed Gebruikte naalden werden teruggestoken in de naaldhoesjes. De naaldencontainers waren juist afgesloten. Het onderwerp omgang met excreta en gebruikte naalden scoort hoog risico doordat medewerkers de naald na gebruik terugsteken in het hoesje (recappen).
Pagina 5 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
De instelling is bezig met de introductie van zogenaamde “veilige naalden” waardoor het recappen niet meer mogelijk is. 4
Omgang met en opslag van medicatie en steriele (medische) hulpmiddelen Staat van de verbandkar en verbandmiddelen Op beide bezochte afdelingen werd een verbandkar gebruikt. Deze verbandkar werd volgens schema gereinigd. Er zijn geen verlopen materialen aangetroffen. Medicatie Er waren geen vloeistoffen, medicatie en/of zalven aanwezig met een verlopen vervaldatum. Op de aangebroken vloeistoffen en zalven was een datum genoteerd. Houdbaarheid en beheer medicatie De uiterste houdbaarheidsdatum van spoelvloeistoffen, medicatie en/of zalven werd aantoonbaar minimaal maandelijks gecontroleerd. Het ‘first in, first out’ principe werd niet op alle bezochte afdelingen gehanteerd. Spoelvloeistoffen, medicatie en/of zalven bewaarde men niet op alle bezochte afdelingen volgens voorschrift. Op de afdeling waar 2 MRSA cliënten werden verpleegd, lag de medicatie los in de koelkast met voedingsmiddelen in plaats van in een afgesloten doos. Er was een aparte koelkast voor spoelvloeistoffen, medicatie en/of zalven. Er lagen thermometers in de koelkasten en de temperatuur werd geregistreerd. De koelkasten voor vloeistoffen, medicatie en/of zalven maakte men aantoonbaar volgens een werkschema en aftekenlijst schoon. Retourmedicatie bevond zich in een afgesloten bak. Houdbaarheid en bewaren steriele instrumenten en steriele medische hulpmiddelen De vervaldatum van steriele instrumenten en steriele medische hulpmiddelen werd gecontroleerd. De inspectie heeft geen producten aangetroffen waarvan de uiterste verbruikdatum was verstreken. Opgeslagen steriele materialen en steriele medische hulpmiddelen werden op de juiste manier bewaard. Steriele instrumenten en steriele hulpmiddelen waren droog en stofvrij in een kast opgeslagen. Deze kast kon worden afgesloten. Voeding, schoonmaakmiddelen en steriele materialen waren separaat opgeslagen. De opslagruimtes waren overzichtelijk en schoon, er zijn geen omdozen aanwezig. Omgang met en opslag van medicatie en steriele (medische) hulpmiddelen scoort gering risico door het niet consequent toepassen van het “first in, first out” principe en medicatie die niet altijd volgens voorschrift wordt bewaard. 5 Hygiënemaatregelen keuken Hygiënecode Op de bezochte afdelingen vond registratie plaats van de temperatuur van de koelkast. Op de producten is zichtbaar wanneer de verpakking werd geopend. De hygiënecode voor zorginstellingen met registratie van kritische processen (HACCP) was op de bezochte afdelingen zichtbaar in gebruik. Pagina 6 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Schoonmaak en inrichting afdelingskeukens Er was aantoonbaar een schoonmaakschema voor de afdelingskeukens. Gevaarlijke stoffen of giftige materialen (zoals bepaalde schoonmaakmiddelen) waren gescheiden van de voedingsmiddelen opgeborgen. De afdelingskeuken was voorzien van een handenwasgelegenheid met vloeibare zeep, handalcohol en eenmalige handdoekjes. In de keuken van de bezochte afdelingen stond een afsluitbare afvalbak met voetbediening. De vloeren en muren in de afdelingskeuken zagen er goed afgewerkt en onbeschadigd uit. De afdelingskeuken zag er schoon en verzorgd uit zonder aangekoekt vuil. Alle lades met daarin scherpe voorwerpen waren afgesloten. Gevaarlijke stoffen of giftige materialen zoals afwasmachineblokjes werden afgesloten bewaard. 6
Hygiënemaatregelen verblijfsruimten De vloeren en muren in de verblijfsruimtes zagen er goed afgewerkt en onbeschadigd uit. De verblijfsruimtes zagen er schoon en verzorgd uit. De stoffering en de gordijnen zagen er onbeschadigd en schoon uit. Er was een aantoonbaar schoonmaakschema met aftekenlijst voor de verblijfsruimten.
7
Hygiënemaatregelen sanitaire voorzieningen De vloeren en wanden van de toiletten en douches zijn glad afgewerkt en onbeschadigd. De sanitaire voorzieningen zagen er schoon en verzorgd uit. Er was een aantoonbaar schoonmaakschema met aftekenlijst voor de sanitaire ruimtes. Op elke sanitaire ruimte was een afsluitbare afvalbak met voetbediening aanwezig. De schoonmaakmaterialen (trekkers) werden opgehangen.
8
Hygiënemaatregelen schoonmaak- werkruimte/-kast De vloeren en muren in de schoonmaak- werkruimte zagen er goed afgewerkt en onbeschadigd uit. De schoonmaak- werkruimte zag er schoon en verzorgd uit zonder aangekoekt vuil. Er was aantoonbaar een schoonmaakschema aanwezig met daarin opgenomen wat er periodiek moet gebeuren. In de schoonmaakruimte, werktruimte/-kast was een afsluitbare afvalbak met voetbediening. De schoonmaakmaterialen zoals trekkers, bezems, etc. werden opgehangen. Het schoonmaaksysteem met microvezeldoekjes werd goed gebruikt.
9 Wasgoed- en afvalverwerking Wasgoedverzorging De schone was werd adequaat opgeslagen. De verzorging van de schone- en vuile was, was goed gescheiden. Afvalverwerking Afval werd dagelijks ingezameld in afgesloten plastic zakken. Het afval werd zoveel mogelijk gescheiden.
Pagina 7 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
3
Beschouwing en conclusie
3.1
Inleiding In het vorige hoofdstuk heeft u kunnen lezen hoe de inspectie op de thema’s oordeelt over Randerode. Dit hoofdstuk heeft een meer beschouwend en concluderend karakter. In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk beschrijft de inspectie haar conclusie.
3.2
Beschouwing Infectiepreventie bekend in Randerode Uit de gesprekken en de observaties is gebleken dat men het belang van infectiepreventie inziet. Er is in de afgelopen periode een enorme slag geslagen in het zich bewust zijn van een goede hygiëne- en infectiepreventie. Alle items genoemd in het rapport van 29 juli 2013 zijn adequaat opgepakt en aangepakt. De kennis van de medewerkers is door middel van scholing verbeterd, maar het vasthouden en waar mogelijk verbeteren van de ingevoerde methodes (bijvoorbeeld schoonmaakschema’s) verdiend nu nog blijvende aandacht. Het inhuren van deskundigheid heeft Randerode en de overige locaties van Zorggroep Apeldoorn geholpen bij een grote verbeterslag. Deze deskundigen hebben weten te bewerkstelligen dat de medewerkers gemotiveerd en betrokken aan de slag zijn gegaan met deze belangrijke aspecten ten aanzien van de directe patiëntenzorg. De inspectie heeft geconstateerd dat er veel werk is verzet. Bij de medewerkers heeft de inspectie geconstateerd dat zij zich meer bewust zijn van de risico’s voor cliënten en voor hen zelf en dat zij het belang van professioneel handelen op het gebied van hygiëne hebben omarmd. De aandacht voor hygiëne- en infectiepreventie vasthouden en borgen In het schema van het vorige hoofdstuk heeft u kunnen lezen dat de inspectie de meeste onderwerpen scoort op “geen risico” of “gering risico”. De reden hiervan ligt in het feit dat er grote verbeterslagen zijn gemaakt, dat er voldoende urgentiebesef is gebleken bij zowel het bestuur, het management als de professionals maar dat er ook een belangrijke laatste slag gemaakt is door het aanstellen van aandachtsvelders hygiëne en de structurele scholing op het gebied van infectiepreventie.
3.3
Conclusie De onderwerpen in Randerode die eerst zeer hoog risico scoorden, zijn goed opgepakt, waardoor deze risico’s fors zijn gereduceerd. De afronding en de borging van deze kwaliteitsverbetering beschouwt de inspectie als de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van Zorggroep Apeldoorn en zal worden beoordeeld in het kader van het verscherpt toezicht.
Pagina 8 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Bijlage 1 Overzicht gebruikte documenten
De onderstaande documenten van uw instelling zijn door de inspecteur gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. Geraadpleegde documenten: Protocol: reiniging en desinfectie van materialen, ruimten en meubilair, 2013CMT-172 met Bijlage A: reiniging en desinfectie materialen op afdeling. Werkinstructie reinigen en desinfecteren van oppervlakken en materialen. Protocol: reiniging en desinfectie van handen, CMT april 2013, versie 1.0 met aftekenlijst. Protocol: persoonlijke hygiene en persoonlijke beschermingsmiddelen, CMT april 2013, versie 1.0 met aftekenlijst. Protocol: isolatie, CMT juli 2013, versie 1.0 met aftekenlijst. Protocol: opslag steriele medische hulpmiddelen (SMH), CMT september 2013, versie1.0 met aftekenlijst. PPP bijeenkomst AC’ers en medewerkers behandeldienst, dinsdag 8 oktober 2013. PPP implementatie protocollen CareB4. Advies actiepunten rapport inspectiebezoek dd 29-07-2013 ZGA, locaties Randerode en Casa Bonita, augustus 2013. Actieplan behorend bij advies actiepunten rapport inspectiebezoek dd 29-07-2013 ZGA, locaties Randerode en Casa Bonita, november 2013. Beleidsplan infectiepreventie en hygiëne 2013. Jaarplan 2013 Centrale Commissie Infectie Preventie (C-CIP) zorggroep Apeldoorn en omstreken, CMT maart 2013, versie 1.0. Reglement Centrale Commissie infectie Preventie (C-CIP) Zorggroep Apeldoorn en omstreken, CMT juni 2013, versie 1.1. Conceptverslag C-CIP-vergadering d.d. 09-07-2013. Conceptverslag C-CIP-vergadering d.d. 03-09-2013. Conceptverslag C-CIP-vergadering d.d. 01-10-2013. Beleid inzake MRSA Zorggroep Apeldoorn en omstreken, oktober 2012, versie 1.0. Maatregelen bij MRSA positieve cliënten, uitvoeringsprotocol voor Zorggroep Apeldoorn en omstreken, december 2012, versie 3.0. Behandeling dragerschap MRSA bij medewerkers, uitvoeringsprotocol voor Zorggroep Apeldoorn en omstreken, december 2012, versie 3.0. Herziening SWAB richtlijn Behandeling MRSA dragers, februari 2012. Contactlijst MRSA behorend bij notitie MRSA 2011-CMT-101A.
Pagina 9 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Bijlage 2 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten
Het instrument is gebaseerd op wetgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en beroepsverenigingen, waarvan de belangrijksten hieronder worden genoemd. Wetgeving: Kwaliteitswet zorginstellingen; Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg; Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst: Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek; Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen. Veldnormen en rapporten: Richtlijnen Werkgroep Infectiepreventie terug te vinden op www.WIP.nl.
Pagina 10 van 11
Rapport van het follow-up inspectiebezoek aan verpleeghuis Randerode te Apeldoorn op 29 november 2013 Zwolle, februari 2014
Bijlage 3 Toelichting op het inspectieoordeel
Oordeel
Definitie
Mogelijke
Acties
Noot
consequenties Zeer hoog
(Rand-)voorwaarden,
Ernstige gezondheids-
Onmiddellijke actie van
Een patroon van
risico
praktijken of processen
schade voor de cliënt is
zorgaanbieder/
(rand)-voorwaarden,
die een ernstige
zeer reëel of heeft al
beroepsbeoefenaar/
praktijken of processen
bedreiging vormen
plaatsgevonden.
bedrijf is nodig. De
die ieder apart als
voor de veiligheid,
inspectie controleert
‘hoog risico’ beoordeeld
effectiviteit en/of de
dit. Wanneer geen of
worden, kan als ‘zeer
cliëntgerichtheid.
onvoldoende actie, dan
hoog risico’ beoordeeld
direct naar fase 3,
worden.
repressief toezicht: aanwijzing, bevel, boete, inbeslagname. Hoog risico
(Rand-)voorwaarden,
Gezondheidsschade
Actie van
Een patroon van (rand-
praktijken of processen
voor de cliënt is reëel
zorgaanbieder/
)voorwaarden,
die een bedreiging
of heeft al
beroepsbeoefenaar/
praktijken of processen
kunnen vormen voor
plaatsgevonden.
bedrijf is op korte
die ieder apart als
de veiligheid,
termijn nodig. De
‘gering risico’
effectiviteit en/of de
inspectie geeft
beoordeeld worden,
cliëntgerichtheid.
termijnen aan.
kan als ‘hoog risico’
Wanneer geen of
beoordeeld worden.
onvoldoende actie volgt, stelt inspectie verscherpt toezicht in. Gering risico
(Rand-)voorwaarden,
Geen directe
Actie van zorg-
Veel kleine
praktijken of processen
gezondheidsschade
aanbieder/ beroeps-
opmerkingen die ieder
die afwijken van de
voor de cliënt.
beoefenaar/ bedrijf is
apart als ‘geen risico’
norm, maar die niet
nodig. Deze geeft de
beoordeeld worden,
direct een bedreiging
verbetering aan in een
kunnen samen wijzen
vormen voor de
plan van aanpak.
op een bedreiging van
veiligheid, effectiviteit
Wanneer geen of
de veiligheid,
en/of de cliëntgericht-
onvoldoende actie
effectiviteit of
heid.
wordt ondernomen,
cliëntgerichtheid. In
volgt na rappel
dat geval kan de
mogelijk verscherpt
situatie toch als ‘gering
toezicht.
risico’ beoordeeld worden.
Geen risico
De inspectie
Er is vrijwel geen
constateert geen
sprake van mogelijke
Geen actie nodig.
Een opmerking in de categorie ‘geen risico’
(rand-)voorwaarden,
gezondheidsschade
kan ook positief zijn.
praktijken of processen
voor de cliënt.
die afwijken van de norm.
Pagina 11 van 11